Marcus Vitruvius Pollio

PC.157.1-2010.1 BİLİM TARİHİErman Taylan 2006.03.01.027

06.01.2011

M.Ö. 80-70'lerde Roma'da doğan Marco Vitruvius, M.Ö. 15'de yaşamını noktalamıştır. Yazar ve mühendis gibi ünvanlara da sahip olmasına rağmen

en çok Mimarlık alanında yaptığı çalışmalar ile hatırlanır.

Yaşamı, Özel Hayatı - 1

Çok eski tarihlerde yaşadığı içinemin olunmamakla birlikte, ismininMarcus lakabının ise Pollio olduğutahmin ediliyor. Yaşamının büyükbir kısmını orduda geçiren Vitruvius,ayrıca mimar, mühendis ve yazar kimlikleriyle de tanınıyor.

Yaşamı, Özel Hayatı - 2

Vitruvius'un adından en çok söz edilmesini sağlayan yapıtı ise De Architectura isimli mimarlık tarihinin ilk ve en önemli eserlerinden biri. Hala dünyada birçok üniversitede ders kitabı olarak okutuluyor.

De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) - 1Vitruvius'un ardında bıraktığı en büyük eser olan De Architectura, mimarlığı konu alan ve günümüze denk ulaşmış en eski yazılı metindir.

De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) - 2 Vitruvius bu eseriyle, Antik Çağ’dan Ortaçağ’a, özellikle Rönesans Dönemi'nden, Leonardo Da Vinci başta olmak üzere İtalyan hümanist Francesco Petrarca ve Bramante, Sebastiano Serlio, Andrea Palladio, Leon Battista Alberti gibi mimarları da etkilemeyi başarmıştır.

De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) - 3

Vitruvius, De Architectura'da, insan bedeninin sahip olduğu ideal bir orantıya yer vermiş ve ayrıca, sanattan anlamak için onun doğasına inilmesi gerektiğini savunarak, doğadaki uyum ile sanat eserlerinin kalıcılığı arasında ilişki kurmuştur. (Bakınız: ek1)

De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) - 3 Vitruvius'un 10 bölümden oluşan eseri şu şekilde sınıflandırılı: 1- Kent Planlaması 2- Yapı Malzemeleri; 3 ve 4- Tapınaklar ve Düzenler 5- Diğer Kent Yapıları 6- Ev Yapıları 7- Kaldırımlar ve Süsleme İşleri 8- Su Depoları 9- Geometri ve Astronomi 10- Askeri ve Sivil Makineler

Vitruvius Adamı Eskizi - 1

Leonardo Da Vinci’nin anatomi üzerine yaptığı çalışmaların çığır açıcı noktalarından biridir. Bir daireve bir karenin ortasında, değişik açılardan, kol ve bacakları açık ve kapalı, üst üste geçen çıplak bir erkeği resmeder. Eskiz, isminiVitruvius'dan alır.

Vitruvius Adamı Eskizi - 2

Eskize dikkatlice bakılırsa, insan vücudu için belirlediği altın oranın noktalarla işaretlenmiş olduğu görülebilir. Bu oran daha sonra Leonardo'nun çalışmalarında da etkili olmuştur.

Vitruvius Adamı Eskizi - 3

Türk ve yabancı bir çok otorite, Leonardo Da Vinci'nin hayatında Vitruvius'un çok büyük payı/etkisi olduğundan sürekli bahseder. Onlara göre, Leonardo Vitruvius'dan ve özellikle unutulmaz eseri De Architecture'dan çok etkilenmiştir.

Vitruvius Adamı Eskizi - 4

Eskizin Leonardo Da Vinci tarafından 1492'de Paris'te çizildiği tahmin edilir. Bu eskizi ile insan vücudu ve evren arasında anatomik bir bağ kuran Leonardo’nun, karenin “maddesel” varlığı, dairenin ise “ruhsal” varlığı sembolize ettiği düşünülüyor.

Vitruvius Adamı Eskizi - 4

Leonardo'nun sanat hayatının tümüne etki ettiği düşünülen bu eser günümüzde Venedik’te bulunan Gallerie dell’ Accademia’da sergilenmektedir.

Vitruvius'a Göre Mimarlık - Mühendislik İlişkisi Mimarlık tarihi, insanlık tarihi kadar eski olduğu için; mühendislik dallarıyla arasında bu büyük kapsam farkı bulunmaktadır, bunu söyleyen ilk kişi ise Vitruvius'tur. Kendisini önemli kılan en önemli noktalardan biri de budur.

Vitruvius'a Göre Mimarlık - 1

Vitruvius'a göre mimarlık, sağlamlığı, kullanışlılığı ve güzelliği olan yapı üretimidir. Vitruvius, bir mimarlık yapıtının sahip olması gereken 3 ana özelliği şu şekilde sıralar:

Vitruvius'a Göre Mimarlık - 2

1- İnsanlar tarafından kullanılmaya uygun bir işlevi olması. 2- Uzun süre ayakta durmasını sağlayacak sağlamlıkta bir strüktürü olması.3- Bir düşünce ya da duyguyu iletebilecek, bir deneyimi aktarabilecek bir biçimi olması.

Vitruvius'a Göre Mimarlık - 3

Vitruvius'un yaptığı mimarlık tanımlaması günümüzde hala geçerliliğini korumaktadır. Vitruvius'tan günümüze kadar birçok düşünür, yazar, çizer "mimarlik nedir" sorusunu cevaplamış olmasına rağmen, Vitruvius'un tanımı hala önemini korumaktadır.

Vitruvius'a Göre Mimarlık - 4

Sonuç olarak, Vitruvius 'a göre mimarlik sanatların ötesinde, üstünde bir disiplindir. Mimarlık yüce bir sanattır, kaynağını doğadan alır, insan aklıyla bütünleşir.

Vitruvius'a Göre Mimarlık - 5

Mimarlık, mühendislik dalları gibi sadece teknoloji ile kısıtlı bir yapı bilimi değil, diğer tüm beşeri, felsefi, sosyal, toplumsal bilimlerin ayrılmaz bir parçasıdır.

Korint Düzeni - 1

Vitruvius'un ortaya koyduğu korint düzeni özellikle klasik dönemi akla getiren süslü mimarisiyle tam anlamıyla bir yunan sanatı olarak bilinen tapınakların sütunlarında kullanılan farklı bir dizayn/üslup şeklidir.

Korint Düzeni - 2

Dorik ve iyonikten sonra gelen, prensipte iyon düzeni ile aynı coğrafya ve stili paylaşmasına rağmen sütun başlıklarında ayrılan antik mimari stil olarak tanımlanabilir.

Korint Düzeni - 3

Danılanın aksine ilk örneğine Apollon Bassai tapınağında değil Athena Parthenon tapınağının Naos'unda yer alan altın ve fildişinden athena Varvakion heykelinin sağ elinde tuttuğu Nike'nin altında rastlanılır.

Ordu Hayatı - 1

Hayatının büyük bir kısmınıorduda geçiren Vitruvius,topçu birliğinde askerdi. Yıllar içerisinde 3. sınıf topçubirliği askerliğinden sınıf komutanlığına kadar ilerledi.

Ordu Hayatı - 2

Ayrıca, dünyadaki top atar makinaların gelişiminde önemli bir rol oynadı. Hatta dünya üzerindeki ilk ilk vinç tasarımını yapan kişi olarak bilinir. Bu özelliği ile de dünyada mühendis ünvanını alan ilk isim olmayı başarmıştır.

TEŞEKKÜRLER

Kaynaklar:http://en.wikipedia.org/wiki/Vitruvius#cite_note-autogenerated1-1http://eng.archinform.net/arch/17633.htmlhttp://www.gardenvisit.com/biography/marcus_vitruvius_polliohttp://www.vitruvius-pollio.com/http://www.sanatlog.com/etiket/marcus-vitruvius-pollio/

Erman Taylan 2006.03.01.027 2010-2011 Sonbahar Dönemi, PC 157 Bilim Tarihi

EK 1

“Kuşkusuz sanatsal mükemmelliğin bilinmemesi nedeniyle doğal olarak fark edilmeyişine de şaşmamamız gerekir; ancak iyi hakemler, sosyal ilişkilerin etkisiyle sık sık göstermelik bir beğeniye yönlendikleri zaman en büyük kızgınlığın gösterilmesi zorunludur. Şimdi, Sokrates’in arzuladığı gibi duygularımız, düşüncelerimiz ve öğrenimle kazandığımız bilgiler açık seçik görülebilseydi, tanınmış olmanın ve aşırı övgünün bir etkisi kalmayacak, doğru ve sağlam bir öğrenimden geçerek bilginin doruğuna erişenler, kendileri hiç uğraşmaksızın görev alabileceklerdi. Ancak bu gibi şeyler, olmaları gerektiğini düşündüğümüz gibi açık ve belirgin görünmedikleri için ve öğrenim görenlerden çok cahillerin kayırıldığını izlediğimden ve şeref kazanma uğraşında cahillerle uğraşmayı kendime yakıştıramadığımdan bilgi alanımızın mükemmelliğini bu bilimsel yapıtı yayınlayarak göstermeyi yeğliyorum.”Marcus Vitruvius Pollio