marek rymuszko - polskie Życie po Życiu

7/25/2019 Marek Rymuszko - Polskie ycie Po yciu

1/99

POLSKIE YCIE PO YCIU

Relacje ludzi uratowanych ze stanu mierci klinicznej

Pomysksiki, wybr, redakcja, opracowanie caoci

i sowo wstpne (copyright caoci) - Marek Rymuszko

Wydanie I Warszawa 1996

Wydawnictwo Nieznany wiat"HESPER Sp. Z o.o.

ul. E. Cioka 13,01-445 Warszawa

tel./fax (0 22) 37 36 48


2/99

www.AstralWeb.prv.pl

Zamiast wstpu czyli w krgu Powrotw poegnanych"

Oddajemy do rk czytelnika ksik- nie waham siuytego okrelenia - gboko poruszajc. Skadasi na ni ponad siedemdziesit relacji ludzi, ktrzy dowiadczyli stanu mierci klinicznej, a doznanie tookazao sidla nich tak wane i inspirujce zarazem, e diametralnie, do cna, zmienio wiadomo i caedotychczasowe ycie. Wszystko przy tym, o czym pisz autorzy -z wyjtkiem bodaj trzech osb,

mieszkajcych obecnie zagranic- wydarzyo situ, w Polsce; szpitalach, ktre dobrze znamy; domach, wjakich od lat budujemy nasz ma stabilizacj i miastach, ktrych ulice przemierzamy dzie po dniujednostajnym, znuonym rytmem.

Moe kto zapyta: dlaczego wanie ta ksika, tu i teraz, skoro ludzkie przeycia w stanie prawiemierci (termin uywany w literaturze zachodniej) zostay ju dawno odkryte i opisane w niejednejzagranicznej edycji, a cay ten nurt faktologicznej literatury - bo to jest faktologia, o czym za chwil -zapocztkowa juw 1975 r. dr Raymond Moody swoim synnym yciem po yciu". Aby udzieliw tejmierze precyzyjnej i wyczerpujcej odpowiedzi, nieodzowne jest cofnicie si w przeszo wraz zprzekazaniem garci niezbdnych informacji.

Mianowicie w ukazujcym si regularnie od 1990 r. miesiczniku NIEZNANY WIAT", ktrymkieruj (jego prbny numer zostawydrukowany ju jesieni 1983 r., jednak wczesne wadze polityczneostatecznie nie wyraziy zgody na uruchomienie pisma, naruszajcego - jak to sformuowano - zasady

wiatopogldu materialistycznego"), od pocztku znalaza si rubryka opatrzona hasem DOTKNICIENIEZNANEGO. Zamieszczamy w niej relacje osb, ktre zetkny si w swoim yciu ze zjawiskamidziwnymi, zagadkowymi, trudnymi do wyjanienia, jednym sowem uznanymi przez nie same lub innych zaniezwyke.

Od pierwszej te chwili rubryka ta cieszy si niesabncym powodzeniem wrd czytelnikw.Publikujc ich wypowiedzi postawilimy waciwie jeden tylko warunek: podanie nazwiska i adresu autoraprzynajmniej do wiadomoci redakcji. Jednoczenie usilnie zachcalimy - i czynimy to nadal -korespondentw, by w miar rozwoju tej inicjatywy rezygnowali z animowoci na amach. I tak si zupywem czasu stao. O ile bowiem w pierwszym okresie ukazywania si pisma sporo autorwinteresujcych zapisw, zwaszcza tych, ktrzy wywodzsiz maych miejscowoci, zastrzegao swoje penedane do wiadomoci redakcji, od dwch lat zdecydowanie przewaaj ju wypowiedzi podpisywaneimieniem i nazwiskiem. Jest to moliwe - jak podkrela wielu czytelnikw - dziki istnieniu Nieznanegowiata", ktry omielido zabrania gosu wielu ludzi, yjcych uprzednio ze swoimi doznaniami samna sam skrycie, w obawie o to, by nie narazi si na mieszno i kpiny otoczenia. Stworzenieinstytucjonalno - prasowego forum umoliwiajcego swobodnwymianinformacji i pogldw take w tejsferze uwolnio, jak siokazuje, liczne osoby od dojmujcego poczucia samotnoci; dao im wewntrznsii pewno, e nie s, jak niektrzy chcieliby to widzie, dziwakami czy odmiecami, zaprzeywane stanybyy take udziaem innych.

Wrd wspomnianych relacji, jakie napyway do Nieznanego wiata" na przestrzeni minionychszeciu lat - a byo ich ju adnych partysicy, przy czym na amy mogo trafijedynie kilkaset - zdarzay

sitake zapisy dotyczce przeyw stanie mierci klinicznej. Pocztkowo nie wyodrbnialimy ich spordinnych wypowiedzi, z czasem jednak zaczy one tworzy na tyle spjn i wyrazist grup, ezadecydowalimy o ich wczeniu do specjalnego archiwum. Pniej za...

...pniej za zrodzia si inicjatywa, by ludzi, ktrzy przeyli to jedyne w swoim rodzaju,nieporwnywalne z adnym innym dowiadczenie z pogranicza mierci sprbowa zebra w jednymmiejscu, stwarzajc im w ten sposb szanswzajemnego poznania si i podzielenia swoimi doznaniami naforum publicznym.

Tak doszo do pierwszego w Polsce zjazdu ludzi, majcych za sob dowiadczenia mierciklinicznej, ktry zosta zorganizowany przez redakcj Nieznanego wiata" w Warszawie 17 lutego1996 r.

Organizujc to bezprecedensowe spotkanie, w ktrym wzia udzia ponad setka osb i ktre zostao

poprzedzone apelem o nadsyanie na adres naszego miesicznika relacji przez wszystkich, majcych za sobstan prawie mierci, kierowalimy si dwoma podstawowymi przesankami. Po pierwsze chodzio namwanie o to, by trawice wielu poczucie samotnosci i niezrozumienia tego, o czym chc czy te potrafimwi- bezpowrotnie znikno. Zamysten w peni sipowid, gdywarszawskie spotkanie zaowocowao


3/99


licznymi, nawizanymi w jego trakcie przyjaniami. Zbudowane zostay teprzy jego okazji podwaliny podprzysze polskie stowarzyszenie, grupujce osoby po stanie mierci klinicznej; podobne do istniejcych juod dawna na Zachodzie ruchw Ludzie-wiato.

Po drugie za - i bya to kwestia niemniej istotna - zaleao nam na przeamaniu tabu, za jakie wpolskich realiach medycznych i psychospoecznych uwaany jest nadal problem mierci w jego powizaniu ztranscendentnymi przeyciami towarzyszcymi przechodzeniu na tamt stron - by poprzesta na tak

umownym okreleniu.Na Zachodzie temat ten przestabytraktowany jako niegodny naukowych dociekajudawno, w czym

niewtpliwa zasuga dr. Moody'ego i jego ksiek (jako e ycie po yciu zapocztkowao ukazanie siserii kolejnych edycji tego autora powiconych tej samej lub pokrewnej problematyce; m.in. ycia przed

yciem" i Refleksji nadyciem poyciu" i W stron wiata" . Skalproblemu, przed jakim stojbadacze,uwiadamiaj za rezultaty bada Instytutu Gallupa, z ktrych wynika, i w samych tylko StanachZjednoczonych okoo 8 milionw dorosych obywateli deklaruje, e byo po tamtej stronie - i wrcio.

wiatowej sawy lekarz, psycholog, filozof i tanatolog w jednej osobie, profesor Elizabeth Kubler-Ross, ktra sama przeya mierkliniczni z ktrwywiad zamieszczamy w ostatniej czci naszej ksiki,przeprowadzia wywiady z blisko 20-stoma tysicami (!) ludzi, majcymi za sob owo szczeglnedowiadczenie. Badaczka ta jest autorkwydanych na wiecie w milionowych nakadach ksiek, w ktrych

w zupenie nowy sposb owietlono to, co okrela si mianem umierania i towarzyszcych przejciu natamt stron przey duchowych. Inna autorka i badaczka, Amerykanka P.M.H. Atwater (sama potrzykrotnym przeyciu mierci klinicznej) w swoim nieprzetumaczonym dotychczas na jzyk polskiPowrocie do ycia"" (fragmenty tej ksiki jako jedyne polskie czasopismo prezentowa w 1991 r.Nieznany wiat"), a take w innych edycjach, z ktrych najnowsz, Dalej ni wiato"" wydaw 1996 r.bydgoski Limbus" - skupia dla odmiany swoj uwag na tym, w jaki sposb dowiadczenia mierciklinicznej wpyny na postrzeganie wiata i pniejsze ycie uczestnikw tych zdarze. Podobnie jak wprzypadku badaprof. Kubler-Ross, wnioski w tej mierze okazay siniezmiernie twrcze i inspirujce.

Jednoczenie w obszarze, o jakim mwimy, zaczy ukazywa si stricte naukowe doniesienia,przeamujce dotychczasowe dogmaty w odniesieniu do problematyki ycia i mierci.

I tak np. w 1991 r. w cenionym amerykaskim periodyku naukowym Frontier Perspectives"zamieszczono publikacj Jeana Burne z San Leandro w Kaliforni, poruszajc rnorakie aspekty badanad wiadomoci. Nie wdajc si tu w szczegy (czytelnikw zainteresowanych sygnalizowanymopracowaniem odsyam do napisanej przeze mnie wsplnie z AnnOstrzyckksiki Powrt NieuchwytnejSiy" - Wydawnictwo Fenomen", Warszawa 1994 r., w ktrej powicamy tej sprawie cay odrbnyrozdzia), powiedzmy tylko tyle, e w publikacji Frontier Perspectives" sformuowano tez, e wiadomo(przez innych nazywana po prostu dusz) moe funkcjonowa niezalenie od mzgu, co dotyczy rwniestanw zwizanych ze mierci ciaa i co w konsekwencji jest tosame z uznaniem ducha jakopenoprawnego, obok materii, tworzywa otaczajcego nas wiata. I cho wszystko to obudowano naderostronymi konkluzjami, autor opracowania zamieszczonego we Frontier Perspectives" w konkluzji swoichwywodw przyzna, e wiadomoci nie mona opisywa jedynie przy zastosowaniu znanych prawfizycznych".

Z kolei Rosjanie i Amerykanie zaczli prowadzi na szpitalnych oddziaach intensywnej opiekimedycznej pomiary i badania, prbujce znale odpowied na pytanie czy energi opuszczajc ciaoczowieka da si...zway(na ten temat zobacz w kocowej czci ksiki publikacjIle way dusza").

Podobnych faktw, wiadczcych o tym, e na gruncie nauki, a zwaszcza medycyny i psychofizjologii,wolno, bo wolno, zblia sijednak od dawna oczekiwany przeom, jest znacznie wicej. Niestety w Polsce woficjalnej nauce cigle torujone sobie drogz olbrzymimi oporami, a juproblem rozwaana tematyciapoyciu traktowany jest nadal jako domena wycznie religii tudziewszelakiego rodzaju wierze, nie zaelement wiedzy, czemu towarzyszy z reguy milczenie, a w najlepszym przypadku znaczce pochrzkiwanie,ktre w konfrontacji z faktami doprawdy niczego nie zaatwia.

No wanie, jak to jest z tymi faktami? Podczas emitowanego na przeomie sierpnia oraz wrzenia 1995

r. przez Polsat" telewizyjnego programu Na kady temat", ktry powicony byspotkaniom z ludmi postanie mierci klinicznej i w ktrego przygotowaniu, a nastpnie komentowaniu bralimy jako redakcjaNieznanego wiata" aktywny udzia, z caostroci pojawio sipytanie, czy na gruncie dowiadcze, ojakich mowa, obcujemy istotnie z faktologi, czy li tylko wyobrani; zdarzeniami rzeczywistymi czy moe


4/99


raczej obrazami generowanymi przez mzg umierajcego czowieka, ktry znalazsiw przeomowym dlajego ycia momencie.

Rzecz jasna jedna telewizyjna audycja, w dodatku majca formtalk-show, wtpliwoci tych nie bya wstanie rozwia, ale tei nie o to w niej chodzio. Udao sinam natomiast przy okazji zwrciuwagna parproblemw umykajcych jakby z pola widzenia w rutynowych dyskusjach.

Powszechnie wiadomo np., e lekarze, zwaszcza anestezjolodzy i kardiolodzy, relacjonowanym pniej

przeyciom osb, ktre uratowano wskutek akcji reanimacyjnej, skonni s przypisywacechy halucynacji,spowodowanych niedotlenieniem w krytycznych chwilach mzgu pacjenta. Teza ta jednak, - o czym

mwilimy we wspomnianym programie, jak rwniepisalimy wielokrotnie w Nieznanym wiecie" - niewytrzymuje konfrontacji z faktami wanie. Cto bowiem za halucynacja - powtrzmy po raz kolejny -w wyniku ktrej operowany w szpitalu cz owiek nagle ucieka" lekarzom (wykres jego serca na monitorzeprzybiera w tym momencie postakrzywej paskiej) on za, jak sam opowiada, wylatuje w tym czasie z ciaa(obserwujc przez chwilz gry przebieg akcji reanimacyjnej co stanowi czsty, bardzo czsty element tegorodzaju zapisw), a nastpnie przemieszcza siparulic dalej, gdzie z kolei widzi grony wypadek drogowyi prowadzonna miejscu akcjratunkow. Gdy zareanimacja w szpitalu daje rezultaty, wraca do ciaa i poodzyskaniu przytomnoci opowiada nazajutrz o tym, co widzia. Jego relacja zostaje sprawdzona i okazujesi, e w tym samym czasie, gdy szpitalnego pacjenta reanimowano, na jednej z ssiednich ulic rzeczywicie

doszo do gronej kolizji samochodw, a prowadzona na miejscu akcja ratunkowa wygldaa wanietak, jak opisajw czowiek, nie opuszczajcy wszak ani przez chwil, w aspekcie czysto fizycznym,swego ka.

Cto byy - zapytajmy dalej - za halucynacje, o jakich opowiada kardiolog z Atlanty, Michael Sabom,a o czym pisa niedawno woski dziennik Corriere della Sera", kiedy to pacjent (rwnie operowany wszpitalu) - wedle jego wasnych sw, w pewnym momencie wyfrun z ciaa" i przemieszczajc siswobodnie w przestrzeni ujrzalecy na pobliskim dachu czerwony damski pantofel, a gdy po powrocie doprzytomnoci opowiedziao tym lekarzom i na usilnprob chorego pofatygowano sina wskazany dach,istotnie znaleziono na nim bucik w takim wanie kolorze?

Powiadajna to co poniektrzy, e w takich relacjach, jak przytoczone (a sich, zwamy, setki, tyle enie w kadej sytuacji zdecydowano si do sprawy podej powanie poprzez konfrontacj zapamitanegoprzez chorego obrazu ze stanem rzeczywistym) - hipoteza halucynacji istotnie bierze w eb. By moejednak, mwiowi niezniszczalni sceptycy odrzucajcy moliwoistnienia ycia poyciu, e w tego typuprzypadkach doszo do kontaktu telepatycznego midzy umierajcym czowiekiem, a kim, kto okreloninformacj(obraz) mu przekaza, sam np. znajdujc siw krytycznym pooeniu. Mwic nawiasem, niecoosobliwy wydaje si fakt, e do koncepcji telepatii jako nonika informacji odwoujsi tu czsto ci samiludzie, ktrzy w innych warunkach istnienie telepatii, jako zjawiska zaliczanego do sfery postrzegania

pozazmysowego, skonni byliby zanegowajuw punkcie wyjcia tylko dlatego, e nauka cigle jeszcze nieuznaje jego realnoci. Ale niech tam, nie czepiajmy sidetali. Zwrmy raczej uwagna coinnego.

Z kim mianowicie, trzeba by zapyta, poczysitelepatycznie pacjent, ktry dostrzegna dachuczerwony pantofel? Z dzierlatk, ktra par dni wczeniej oddawaa si, by moe, w tym miejscumiosnym igraszkom i po ich nagym przerwaniu tak popiesznie opuszczaa miejsce harcw z przygodnympartnerem, e w rekwizyt zgubia? Czy moe raczej z szewcem, ktry czerwony pantofelek wyprodukowa(pomimy jutak drobny szczeg, e w tym przypadku chodzio raczej o seryjny wyrb, schodzcy z tamywielkich, wyspecjalizowanych zakadw obuwniczych, na ktrego finalny ksztat, w rnych stadiachprodukcji, skada sipraca dziesitkw ludzi).

Z kim - dalej - poczya sitelepatycznie pacjentka, ktra podczas cikiego porodu rwnie- jakopowiada - opucia swoje ciao, pozostawiajc je walczcym o ycie przyszej matki lekarzom, a sama,przemieszczajc si w przestrzeni, zawdrowaa" do innego szpitalnego pomieszczenia, gdzie nalistwie zwieczajcej cian z sufitem zobaczya zardzewiay, krzywo wbity gwd, ktry powysuchaniu relacji cudownie przywrconej yciu" istotnie tam pniej znaleziono? Czy niewiasta takontaktowaa si wwczas telepatycznie ze stolarzem, ktry przed trzydziestu laty wbi krzywo gwd w

listw, czy moe z pijanymi murarzami, ktrzy w tym miejscu odwalili fuch", pacykujc byle jak cian,co pozwolio ukrypod tynkiem wyacpo latach ple, a co operowana rwniedostrzega?Jedna z autorek zamieszczonych w tej ksice relacji ze stanu mierci klinicznej, Alicja Zitek z

Komorowa, gdy po opuszczeniu podczas cikiego porodu w szpitalu ciaa swobodnie przemieszczaa siw


5/99


przestrzeni, zapamitaa okno jednego z domw, do ktrego zapukaa, a znajdujca siw pokoju kobietamusiaa stukanie to usysze, gdypodesza do szyby i dugo wygldaa na zewntrz, chcc, przekonasi,jaka bya przyczyna zarejestrowanego przez ni dwiku. Inna z autorek relacji zamieszczonych w tymtomie, Elbieta Markowska z Myliborza w trakcie dramatycznej szpitalnej operacji, podczas ktrejratowano jej ycie, stana w pewnym momencie, jak opowiada, obok zespou operujcego, dokadnierachujc zakadane na jej ciele szwy (w normalny" sposb, czyli wzrokowo, nie mogaby tego uczyni,

gdylekarze i pielgniarki znajdowali siza parawanem).Postawmy kropk nad i". Niezalenie od naszych osobistych zapatrywa, wyznawanego systemu

wiatopogldowego, religii czy tepoziomu samowiedzy - my wszyscy, ktrzy nie dowiadczylimy tego, costao siudziaem przedwczenie poegnanych nie mamy prawa ich doznadeprecjonowai poddawaw wtpliwo tylko dlatego, e nie zgadzaj si one z naszwiedz czy teugruntowanym obrazemwiata. I nie chodzi tu bynajmniej jedynie o moralny aspekt zagadnienia, lecz o coznacznie waniejszego:brak j a k i c h k o l w i e k merytorycznych przesanek do uznania w tym przypadku relacjonowanegozdarzenia za wytwr wyobrani lub produkt halucynacji, ergo fakt nieprawdziwy. Nie dysponujemybowiem adnym - podkrelam: adnym - instrumentem badawczo-sprawdzajcym, ktryuzasadniaby tak konkluzj, a jedynym weryfikatorem pozostaje tu wasne, osobiste dowiadczenieumierajcego. I nikt, kto przez nie nie przeszed, nie ma prawa powiedzietym, ktrych byo ono udziaem,

e sipomylili albo e coim sizdawao" - jak byto uprzejmy okreliw wywiadzie prasowym pewienutytuowany polski medyk z kartezjaskim rodowodem.

Krtko jeszcze o zawartoci Polskiegoycia poyciu". Spord ponad stu relacji poegnanych", jakienapyny do Nieznanego wiata", na uytek niniejszej edycji zdecydowalimy si ostatecznie wybraokoo siedemdziesiciu. Nie oznacza to oczywicie, e pozostae byy mniej wartociowe, wiarygodne czypodne poznawczo. Kada natomiast ksika ma swoj optymaln objto, nam za chodzio przedewszystkim o uchwycenie w relacjach nie znajcych sinawzajem ludzi pewnych staych, powtarzalnychelementw. S nimi w szczeglnoci: podr przez tunel, spotkanie ze wiatem i wietlistymi istotami(Opiekunami, Przewodnikami duchowymi), swoisty rachunek sumienia", odbywajcy si w momencieprzechodzenia na tamt stron pod rnymi zreszt postaciami, zawsze jednake z towarzyszcym muprzesaniem: Co w swoim yciu zdziaae?" i Jak sam siebie oceniasz" - czy wreszcie drogi powrotu,poprzedzone zazwyczaj czyim werbalnym nakazem, spotykajcym si ze strony przedwczeniepoegnanych z ogromnym alem i niechcido opuszczenia miejsca, w ktrym siznaleli. Z drugiej stronystaralimy si zwrciuwagna bardzo osobisty wydwik wielu refleksji, przekazywanych przez osoby,ktre przeszy stan mierci klinicznej. Dotyczyo to take zapamitanych przez nie z podry poza ciaozrnicowanych w swoim indywidualnym ogldzie obrazw i zdarze.

Warto te zwrciuwag na niewielki stopieidentyfikacji relacjonowanych przey z wyznawanymprzez osoby zainteresowane wiatopogldem religijnym (wiato, o ktrym mwi wikszopoegnanych ipoczucie wielkiego, wszechogarniajcego ich Dobra oraz szczcia, jakiego doznawali po tamtej stronie).Nie mona przy tym nie zauway, e czautorw - w chwili gdy doznaa stanu, o jakim opowiada - niemiaa jeszcze pojcia o ksikach Moody'ego i nigdy siz nimi nie zetkna. Pomimo to ich zapisy w wielu(chonie wszystkich) swoich elementach okazujsizadziwiajco zbiene z tymi, o ktrych dowiedzieli siwiele lat pniej.

Polskie ycie po yciu" zdecydowalimy si podzieli na kilka sekwencji, stanowicych naturalnkonsekwencj przyczyn (czy te raczej sytuacji, punktw wyjcia), za spraw ktrych bohaterowieprzekraczali granic ycia i mierci. Analiza nadesanych do Nieznanego wiata" relacji wykazaa, enajbardziej typowe z tych sytuacji to: trudne, skomplikowane porody, szpitalne operacje, zawa y serca izapaci oraz wypadki i inne nage zdarzenia. W ksice znalazy si rwnie cztery relacje osb, ktreprboway popeni samobjstwo (zob. rozdziaLk na wasne yczenie" ). T grup odej i powrotwzdecydowalimy siwydzielispord innych ze wzgldu na jej oczywistpsychosocjologicznodrbno, atake pewnodmiennoprzeybdcych efektem podjtej wczeniej desperackiej decyzji.

Pewnym zaskoczeniem - co sygnalizowaem na zjedzie Powrtpoegnanych" - bya dla nas liczba

przypadkw, w ktrych przyczyn mierci klinicznej i pniejszej akcji ratunkowej stanowio podaniechoremu penicyliny i - w nastpstwie tego faktu - wystpienie objaww tzw. wstrzsu penicylinowego. Wksice znalazo sikilka takich relacji, natomiast w redakcyjnym archiwum jest ich wicej.


6/99


Dla wszystkich, ktrzy zdecydowali sipodzieliz nami swoimi doznaniami ze stanu mierci klinicznej,- z punktu widzenia pniejszego ycia okazaa si ona momentem przeomowym. Wielu, bardzo wieluautorw podkrela zmiany, jakie wskutek tego wydarzenia dokonay siw nich samych, przy czym chodzi tuzarwno o zmiany wiadomoci (czsto tosame z gbok wewntrzn metamorfoz), jak i sposbfunkcjonowania na co dzie - w domu, pracy, kontaktach z otoczeniem itp. To, czego dowiadczyliprzedwczenie poegnani,pozwolio im tezazwyczaj, i to cakowicie, pozbysilku przed umieraniem.

(Dziki temu wiem ju, jaki smak ma mier: sodki" - pisze Izabela Maciejewska z Radomia, a NinaCzajkowska z Poznania stwierdza: Od tamtego czasu (...) yjblisko Boga i jestem we wszystko bogata iszczliwa. Nie lubizatracasiw przyziemnych sprawach: wolmylejak tam bdzie. Nie mogsitegodoczeka". Jednoczenie skonio do zwrcenia siw stron ycia duchowego niegdyniedocenianego lubwrcz lekcewaonego.

Wtedy, TAM, zrozumiaem,e z 35 lat, jakie przeyem, tak naprawd yem zaledwie 3,5 roku. Resztato spanie, jedzenie i rzeczy nie warte wzmianki" - zwierzy si naszemu reporterowi byy oficer politycznyWojska Polskiego, a dzisiejszy healer i krysztaoterapeuta MichaPalij.

Przeszam bardzo wiele, miaam pode ycie, cae moje dziecistwo to pieko. Byam dzieckiemniechcianym, poniewieranym, bitym. Nie znaam mioci. Nienawidziam ludzi, ktrzy mi dokuczali. yamtak w nienawici do momentu operacji. Po tym, czego doznaam, mojeycie do cna sizmienio. Pokochaam

ludzi takimi, jakimi s. Staam si wyrozumiaa i nie pozwalam zrobi krzywdy innemu czowiekowi.Wybaczam wszystko, staram si by dobra dla kadego" - mwi Bogdana Szargot z Wrocawia. A EwaLaborda z Kamiennej Gry konkluduje krtko: Jestem dziinnym czowiekiem" .

Pragntezwrciuwagna jeszcze jeden problem, tym razem zwizany z konstrukcjnaszej ksiki.Otprzy redagowaniu wszelkiego rodzaju edycji o charakterze zbiorw - a takie wanie cechy ma Polskie

ycie po yciu" - redagujcy odwoujsizazwyczaj do zabiegw ujednolicajcych formprzekazywanychprzez rnych autorw treci czy te informacji. W szczeglnoci chodzi tu o podawane przez nich danebiograficzne, w rodzaju wieku, wykonywanego zawodu itp. W przypadku Polskiego ycia po yciu" jakoprzygotowujcy ksik zdecydowaem si odej od tego szablonu. Uznaem bowiem, e obcujemy zmateriaem faktologicznym tak szczeglnym i osobistym zarazem w swojej wymowie, e kwestiujawnienialub nie - przez piszcych pewnych szczegw wasnych yciorysw naley pozostawi ich indywidualnejdecyzji i uznaniu. Dlatego o ludziach, jacy goszcz na kartach tej edycji, w niektrych przypadkachdowiadujemy siwicej (niekiedy wrcz odnotowujc okruchy tej wiedzy w notach, jakimi opatrzylimy ichwypowiedzi), w innych zawiedza ta jest niepena lub zgoa szcztkowa. adne jednak sztuczne zabiegiunifikacyjne nie miayby tu sensu, zwaszcza jeli wzi pod uwag z jak nieprzebranym spektrumzawodowym, spoecznym i wiatopogldowym, odnoszcym sido autorw relacji, mamy do czynienia. Sbowiem wrd nich absolwenci wyszych uczelni i osoby z wyksztaceniem zaledwie podstawowym;inynierowie i gospodynie domowe; lekarze oraz pielgniarki i zwykli robotnicy, ktrych jeszcze doniedawna, socjalistyczny kodeks pracy okreladeprecjonujcym mianem pracownikw fizycznych"; osobyparajce sipracnaukowo - badawcz i artyci; ludzie pira i sportowcy; wierzcy i (w punkcie wyjcia)ateici; studenci i emeryci. Wszystko wic musiao zostaprzekazane tak, jak oni sami to widzieli - bezupiksze i zbdnych zabiegw porzdkujcych. Ale te i materia, z jak obcujemy, jest ostatni, ktranadawaaby sido poddania jej rutynowej obrbce.

W wypowiedzi dla czasopisma PMPerspective" wspomniana juprofesor Elisabeth Kubler-Ross mwio tym, e mier kliniczna, ktrej sama dowiadczya, podobnie jak w przypadku tysicy jej rozmwcw,bya dowiadczeniem piknym i pozytywnym". Autorka Coming back to life" P.M.H. Atwater w artykulewydrukowanym w czasopimie Metapsychology" z naciskiem podkrela, i dla niej i tysicy ludzi, zktrymi przeprowadzia wywiady, przestao istniepojcie lku przed mierci, a wiat postrzegajoni odtdzupenie inaczej. Lwia czstwierdza, e w ich psychice doznanie to wywaro zdecydowanie pozytywny,podnoszcy na duchu wpyw. Wzbogacili si o budujce przekonanie, i otacza ich wszechogarniajca,absolutna mio, jakiej nigdy przedtem nie zaznali. Uczucie to - peni i wartoci, absolutnej wolnoci iakceptacji, wymyka siwszelkim okreleniom" .

Ta sama autorka zwraca uwagna jedynw swoim rodzaju duchowwi, by nie rzec: tosamo, jakaczy ludzi, ktrzy dowiadczyli stanu prawie mierci: To nie do wiary, jak bardzo my, ktrzy powrcilimyz tamtej strony jestemy do siebie podobni. Dugo nie mogam uwierzy,e mamy tak wiele wsplnych cech.Niepotrzebne snam wstpne prezentacje; nasze spotkania zazwyczaj przynosiy wicej uciskw i ez ni


7/99


rozmw. Nie odczuwalimy wobec siebie ani skrpowania ani lku. Teraz bylimy sobie rwni i tak atwomoglimy siporozumiei zrozumienawzajem - czasem bez jednego sowa" .

Ze swej strony autorom nadesanych do Nieznanego wiata" oraz zamieszczonych w tym tomie relacjipragn z caego serca podzikowa za trud woony w ich przygotowanie oraz odwag wykazan przypodejmowaniu decyzji o publicznej prezentacji wasnych doznaz pogranicza mierci (zaledwie kilka osbpoprosio, by ich wypowiedzi w ksice opatrzejedynie inicjaami nazwisk, czemu oczywicie uczynilimy

zado). Mam za sob dziesi wasnych ksiek i dugie lata pracy w zawodzie reportera, co z upywemczasu, sirzeczy tworzy pewien profesjonalny dystans w stosunku do ludzi i spraw, o jakich sipisze. Chcpowiedzie - i czyni to nie grzecznociowo, lecz z gbokim wewntrznym przekonaniem - e monozapoznania siz zapisami, o jakich mowa, a w lad za tym przygotowanie tej wanie ksiki, byo dla mniebardzo wanym i gboko poruszajcym dowiadczeniem nie tylko dziennikarskim, lecz take - a moenawet przede wszystkim - ludzkim. Zawdziczam je Nieznanemu wiatu", ktry kiedystworzyem i ktryna paszczynie duchowej bardzo szybko zwrci z nawizk wszystkie przeszkody i bariery, jakiemusielimy pokona, zanim nasze pismo stao si trwaym elementem polskiego rynku prasowego,udostpniajc systematycznie swoje amy tym, ktrzy czuj i przeywaj inaczej, a nade wszystko chcwiedziewicej niinni.

Marek Rymuszko


8/99


IOPOWIECI SZPITALNE - PORODY:

POKJ PRZYCHODZCEMU NA WIAT

Nie speniona proba

Mam prawie 42 lata, ma, dwoje nastoletnich dzieci. Niemal od urodzenia cierpi naskolioz (boczne skrzywienie krgosupa). Choroba ta przez cae ycie bya dla mniehamulcem. Z natury jestem czowiekiem radosnym i otwartym, a moja inno zewntrznasama w sobie nigdy mi specjalnie nie przeszkadzaa. Pogodziam siz losem i chciaam yjakinni, zawsze jednak znaleli siludzie, ktrzy dawali mi odczu, e jestem kimgorszym.

Najbardziej nieprzyjemnym doznaniem w moim yciu byo uczucie bycia zerem". Czuamsitak ilekroktoz otoczenia pomijamojosob, traktowajak powietrze (tylko dlatego, enie jestem w peni zdrowa). Na szczcie nie zdarzao si to zbyt czsto. Takie zachowaniepowodowao u mnie bunt. Staraam si by lepsza od innych. Bardzo duo czytaam, yamiluzj. wiat w ksikach bywspaniay.

Gdy dorosam, spotkaam czowieka, ktry zaakceptowamnie tak, jaka jestem. Mao tego- bybardzo dumny, e mnie ma. Pobralimy si.

Dziki niemu dla wielu ludzi z mojego otoczenia staam siprawie normalnym czowiekiem.Pokochaam go i chyba kocham nadal, chocia ycie z nim jest bardzo cikie.

Z zawodu jestem ekonomist i przed wydarzeniem, ktre chc opowiedzie, nigdy nieinteresowaam si(czy raczej nie zetknam) ze zjawiskami paranormalnymi, ani w yciu ani w

literaturze.Byo to krtko przed urodzeniem drugiego dziecka. Pewnego dnia czuam sibardzo lefizycznie (dokuczami zwaszcza nieznony bl gowy, wywoany skokami cinienia ttniczego) ipsychicznie. Ten ostatni stan by spowodowany tym, e m, znajdujcy si od tygodnia wcigu alkoholowym" zachowywasiw sposb bardzo uciliwy.

Czuam sikompletnie wyczerpana, zgnbiona i bez widokw na lepszprzyszo. Miaamserdecznie dotakiego ycia. Po raz pierwszy zapragnam umrze.

Nie czuam siupowaniona do tego, by sama odebrasobie ycie, wic gorco, ze zami woczach, prosiam Boga, aby mnie zabrado siebie. Mwiam te, e nadarza si wietna okazja(pord), podczas ktrego bdmoga spokojnie odej, nie budzc niczyjego zdziwienia.

Junastpnego dnia zapomniaam o mojej probie. Byo to jakimiesic przed porodem.

Urodziam dziecko - bez wikszych komplikacji. Jednak trzy dni po tym doznaam tzw.wstrzsu penicylinowego, wskutek czego straciam przytomnona mniej wicej pgodziny.Wiem o tym od kobiet, ktre leay ze mnw szpitalnej sali.

Bymarzec 1982 r.Gdy otrzymaam zastrzyk, poczuam sidziwnie. Dodam, e zbiegiem okolicznoci kilka dni

wczeniej przeczytaam w jakiejksice o lekach, e mona dostawstrzsu penicylinowego iszansa przeycia go wynosi 50%.

Gdy zaczam odczuwafale ciepa przechodzce przez cae moje ciao, byam pewna, eto wanie wstrzs penicylinowy. Zdyam jeszcze zawoapielgniarki jej o tym powiedzie.Bya modziutka i wpada w panik. Krzyczaa, eby zawoalekarza.

Niewiele mnie to interesowao. Z przeraeniem czekaam, co bdzie dziao size mn

dalej.Po fali ciepa nastpio ze widzenie; takie jakieodpywajce. Potem jakby dzwonienie,

nieprzyjemne zgrzyty w uszach, a na koniec szarpnicia w okolicach szyi. Na moment przedtemchciaam sitrochpoprawina ku, ale nie zdyam jutego zrobi.


9/99


Znalazam sinagle w wieloktnej przestrzeni (pamitam jnawet dzisiaj, chonie umiemdokadnie opisa). W przyblieniu nazywam to mglisto-tczow przestrzeni gdzie wprzestworzach. To byo cotakiego, jakby w ciemno rzucisnop wiata. Z takiego waniewiata, tyle e kolorowego, skadaa sita wieloktna przestrze.

Koczya si ona czym w rodzaju sufitu", a ja miaam wraenie, e unosz si w tejprzestrzeni powoli w gr do owego niby sufitu. Siebie samej nie widziaam, ale miaam

poczucie istnienia i postrzegania.Gdy ju zbliyam si do tego sufitu", przeniknam" przez niego i weszam w

nastpn przestrze, podobn do poprzedniej, ale innego koloru (pikny odcie tczy). Podotarciu do nastpnego sufitu" znowu go przeniknam i znalazam si w jeszcze innymkolorze tczy. Nie umiem powiedzieile tych sufitw" w sumie przeniknam, na pewno jednakbyo ich kilka. Po przejciu ostatniego znalazam siw przestrzeni owietlonej bardzo jasnymprzenikajcym wiatem. Chciaoby si powiedzie: olepiajcym, ale ono nie olepiao. Byobardzo ciepe i przyjemne.

W tym wietle patrzyam prosto przed siebie i byo to niezalene ode mnie. W napiciuczekaam na spotkanie z Bogiem (jestem katoliczk, ale sabo praktykujc; wierzw Boga,jednak nie zawsze zgadzam sie we wszystkim, co mwi Koci).

I, gdy tak uporczywie wpatrywaam siprzed siebie, w pewnym momencie zauwayam woddali zamglonprzestrzew ksztacie ekranu - zupenie jak w kinie.

Musztu doda, e pocztkowo gdy znalazam siw tych przestrzeniach, dominowawemnie strach przed nieznanym i bunt. Bardzo nie chciaam jeszcze odchodzi. Kiedy unosiamsi, miaam wraenie, e moi bliscy, Ziemia znajdujsigdzienieskoczenie daleko, w dole.Czuam si osamotniona, przeraona i pena buntu wanie. Mwic nawiasem, sam mniezaskoczyo to, e moje myli stak mdre, z tak atwocikojarzfakty. Miaam poczucie, ejestem niesychanie mdra, jak nigdy na Ziemi.

Po ukazaniu si ekranu" nadal si buntowaam. Pomylaam sobie No, adna misprawiedliwo. W kociele mwi, e Bg jest sprawiedliwy, a On mnie zabiera, chocia jawcale tego nie chc" .

W opowiedzi usyszaam gos mwicy: Chciaa tego". Wtedy przypomniao mi si, ikrtko przed porodem faktycznie prosiam o mier. Przypomnienie to skwitowaamzapewnieniem, e bya to tylko chwila saboci, a tak naprawdnie czujsijeszcze gotowaodej.

W pierwszej chwili sdziam, e to odezwa si do mnie Bg, jednak gdy na ekranie"ukazay mi si kontury Matki Boskiej z Dziecitkiem uprzytomniam sobie, e by to goskobiecy - ciepy, mikki i jakby zatroskany.

Niemal natychmiast po tym odzyskaam przytomno.Wok mojego ka stao peno ludzi - gwnie lekarze i pielgniarki. Na ich twarzach

dostrzegam lk. Lekarka dawaa mi zastrzyk doylny. Prawie przez pgodziny po odzyskaniuprzytomnoci musiaam oddychatlenem.

Ostatecznie wszystko zakoczyo si pomylnie, a ja od tej pory nie boj si mierci.Zainteresowaam sirwnieod tamtego czasu parapsychologi. Otwiera mi sitrzecie oko",zaczynam widzieaur". Czyniwszystko, aby moje ycie wypeniaa mionawet w stosunkudo ludzi wyrzdzajcych krzywdinnym. Staram sinie osdza.

Mam nadal cikie ycie, jednak atwiej jako znosz kopoty. Potrafi cieszy siwszystkim i pracujnad wasnym rozwojem duchowym.

Renata KamiskaBydgoszcz


10/99


Sztalugi

W moim przypadku do mierci klinicznej doszo na skutek powikanej ciy. 8 stycznia1989 r. ok. 22-ej dostaam silnego krwotoku, cho nie towarzyszyy temu ble porodowe.Zrobio mi sisabo i bardzo zimno. Przeraziam si, e to koniec ycia.

Wezwana karetka przyjechaa szybko i zabraa mnie do szpitala wprost na saloperacyjn,

gdzie czekali ju lekarze. Zostaam podczona do aparatury; anestezjolog odczytywa dane.Poczuam, e sidusz. Usilnie prbowaam zapaoddech. Usyszaam sowa lekarza:Trackontakt z pacjentk, nie wyczuwam ttna, trzeba ratowa dziecko... " Gosy oddalay si, aobraz zlewasiw plamy.

Nagle znw znalazam si na sali operacyjnej. Czuam si dobrze. Ujrzaam lekarzykrztajcych si wok jakiego ciaa. Przybliyam si do stou operacyjnego. To byam ja.Odczuam wsplnotego ciaa i siebie samej. Zaczam szukalogicznego wyjanienia, mimozaszokowania tym rozdwojeniem. Tam, na stole, leaam jak koda... A przecie jednoczeniebyam tu - zdrowa, adna, mogam siwznosi. Czyby cudowne uzdrowienie?

Podpynam do okna. Na dworze byo ciemno. Poczuam ciepo kaloryfera. Za wszelkcenchciaam zwrcina siebie uwaglekarzy. Wpadam w panik. Zaczam krzycze, eby nic mi

nie robili, gdyjestem zdrowa. Lekarze nie reagowali i nie dostrzegali mnie. Prby interwencjimnie wyczerpay. Wzniosam siwyej i tkwiam w bezruchu.

Energia powoli powracaa. Byam przekonana, e nadal jestem yw istot. Miaamprzecietakie same cechy, jak za ycia; moje zmysy - wzrok, wch, ruch - dziaay normalnie.Nie odczuwaam tylko blu i nie miaam poczucia ciaru. Zaniepokojona tym niezrozumiaymzjawiskiem zaczam sibardzo ba. Byam juinna, bo mnie nikt nie dostrzega. Dlaczego?Przecie yj! Co mogo sista?

Dotykaam rnych przedmiotw. Znowu podpynam do okna. Postanowiam poszukakontaktu z ludmi na zewntrz. Wypynam oknem. Unosiam sinad ulicznymi latarniami,kierujc siw stronosiedla.

Minam przejedajcego na rowerze mczyzn. Spostrzegam chopaka i dziewczyn.Podeszam do nich. Patrzyam im w oczy. Mylaam, i zbesztaj mnie za to, e imprzeszkadzam. Obeszam ich wokoo, ale nadal nie reagowali. Chopak przytulidziewczyn irozstali si. Krzyknam do nich:Czy mnie nie widzicie?!"

Zdaam sobie spraw, e midzy mn a rzeczywistoci jest jaka bariera. Nadobre zaczam sidenerwowa.

Usyszaam gosy niesfornej grupy modziey. Szybko znalazam siobok. Stanam im nadrodze, pewna e wpadnna mnie. A oni przeszli przeze mnie. Tak po prostu, jakby mnienie byo. Poczuam sizagroona.

Nagle znalazam sina stacji Warszawskiej Kolei Dojazdowej w Pruszkowie. Chciaam nidalej podrowa. Spojrzaam na peronowy zegar: bya 120w nocy. Kolejki o tej porze juniejed. Postanowiam wrcido ciaa na sali.

Tu i wdzie widziaam jeszcze wiata w oknach. Pomylaam:To jeszcze jedna szansa!"Zapukaam do jakiego okna na pitrze. Podesza moda dziewczyna i wyjrzaa.Wlizgnam si do pokoju i stanam przed ni. Wtedy do pokoju wesza matka tejdziewczyny. adna z nich nie zwrcia na mnie uwagi.

Zrozpaczona powrciam na saloperacyjn. Prbowaam nawizakontakt z moim ciaem,ktrego junikt nie dotyka. Niestety, nie reagowao. Gdybym potrafia, weszabym do niego,poczya si w jedno. Poczuam si jak w akwarium, zrobionym z specjalnych luster. Jamogam obserwowa wiat na zewntrz, natomiast ludzie z zewntrz mnie niewidzieli.

Wwczas dostrzegam wietlisty, lnico biay promie. Nie parzy i nie razi. Spywana

mnie z gry. Wraenie byo niesamowite. Jakby mnie przyzywa: Podaj za mn, a ja znajdCi drogwyjcia. Skierowaam siw jego stron.Szam ku szczytowi tego promienia jak zahipnotyzowana. Poczuam si bezpieczna. Ten

promiezdjze mnie strach, otoczyciepem. To byo jak wiadoma energia.


11/99


Zbliyam si do punktu, ktry widziaam w oddali. Gdy osignam szczyt, wyonia sicudowna kraina. Harmonia barw tak wyrazistych, a jednoczenie niemal przezroczystych, enie da sitego opisa. Nie byo koloru czarnego, brzowego ani szarego. Nie dostrzegam anijednego cienia. Zbliajc si do wrt tej krainy stpaam po ydki w jakiej materii",przypominajcej krystalicznie czystwod. Im byam bliej, tym jej poziom bardziej opada, ado kostek. Widok ten tak mnie oczarowa, e akrzyknam z emocji: - Boe, jakie liczne,

muszto namalowa. Nie mogam oderwaoczu od tego, co ujrzaam. Zafascynowana chcimalowania zapragnam powrcido normalnej rzeczywistoci.

Trafiam na sal operacyjn. Teraz widziaam j nieco powyej ode mnie, z pewnejodlegoci, jak ekran w sali kinowej. Kolory byy zszarzae. Widok ten pojawiasiza kadymrazem, ilekropomylaam o powrocie.

Ponownie odwrciam si ku cudownej krainie. Uczucie fascynacji nie opadao. Nadaljednak trwaa szarpanina myli: yj, czy nie yj? Baam si, e jeeli dotr za daleko, niebdzie juodwrotu. Jednoczenie al mi byo porzucataki cud przyrody.

Pod wpywem przemonego pragnienia namalowania tego wszystkiego, aby rwnie innipoznali wiat, w jakim si znajdowaam, postanowiam powrci. Wwczas jaka siazatrzymaa mnie (czuam j fizycznie na karku) i przeprowadzia przez szklisto-bkitn tafl

przypominajc ld. Dziao sito wbrew mojej woli. Tafla nie rozwieraa si, nie marszczya.Przenikaam przez nijak przez cianz galarety. Teraz junie obserwowaam tej niezwykejrajskiej krainy - ja tam byam. Mogam pj, gdzie chciaam, wszystkiego dotkn.Dokadnie przygldaam sikademu szczegowi.

Na horyzoncie wyaniaa si wiato, ktrej promienie rozpraszay si ku grze. Wzasigu mojej rki pojawia si tcza, pokrga jak na ziemi. Miaa te same kolory: ty,niebieski, czerwony. Jednak od mojej strony szeroka - ku horyzontowi zwaa si. Na ziemitcza zapowiada pogodi wieopowietrza. A tu?

- To zbir podstawowych energii o rnej mocy i dziaaniu, kada ujawnia si jako innabarwa - pojawia simyl.

Ta wdrwka po rajskiej krainie dawaa mi nie tylko rado. Bya te nauk orazegzaminem wasnej osobowoci.

Szam dalej. Zainteresoway mnie kwiaty. Najwicej byo czerwonych tulipanw.Zatrzymaam sinad jednym z nich i przygldaam mu siczule. Zaskoczyo mnie, e mogznim porozumiewasi telepatycznie. Miaswojosobowo; mwimi o sobie. Zaskoczonazwrciam si ku nastpnemu i ... Wszystkie do mnie mwiy. Miay swoje pragnienia iproblemy, jak czowiek walczcy o przetrwanie. Przeraziam si, e depcz te ywe istoty.Spojrzaam pod nogi. Jednak stpaam nie czynic im krzywdy. Zrozumiaam, e tu, gdziejestem, kady element, kada istota jest rwnie wana, wszystko stanowi jednakowwarto.Jakby w nagrod za te myli otrzymaam pikn bia szat, a do mojej podwiadomocidotaro zdanie:Moesz sobie wybradrogi dalej nipoda" .

Mogam zatem pjku promieniom wiata lub zawrcido ciaa. Zwyciyo wczeniejszepragnienie. Z wielkim alem wzniosam siponad cudownkrain. W locie czsto jeszcze siku niej odwracaam. Powoli oddalaa si.

Przestrzewokmnie z niebieskiej staa sigranatowa. Spostrzegam przy sobie formpodobndo czowieka. Od Zjawy emanowaa dobro. Przekazaa mi telepatycznie: Nie lkajsi. Moja obecnonie suy niczemu zemu. Moesz ze mnrozmawia. UdzielCi odpowiedzina pytania, ktre zadasz. Jeli zechcesz zawrci, to mi powiedz" .

Zaczymy rozmawia" mylami. Ta Zjawa bya moim spowiednikiem, przewodnikiem,nauczycielem, a zarazem przyjacielem. Reagowaa nawet na moje zwtpienia. Zastanawiaamsi, czy na pewno jest dobra.

Nakonia mnie do opowieci o sobie. Ujawniaam wszystkie sekrety mojego ycia, dobre i

ze. Gdy chciaam cozatai, natychmiast widziaam, e o tym wie. Od tej pory nie baam simwio wszystkim, co uwaaam za ze w moim yciu. Zrozumiaam, e Zjawa postpuje jakprawdziwy przyjaciel. Nie karze, a poucza i objania; wskazuje bdy, uczy jak bykrytycznymwobec siebie samego.


12/99


W pewnej chwili wypaliam:Ja sido nieba nie nadaj, gdynie chodzdo kocioa namsz, chojestem katoliczk". Na to wietlista istota odpara:Koci, jak kade inne miejscena ziemi, jest zbudowany przez czowieka. Jeeli wierzysz w Boga, wystarczy usi nakamieniu nawet przy drodze, by sido niego pomodli".

Tak omwilimy wszystkie uczynki, ktre mnie bolay. Film wspomnieprzepywabardzoszybko, a kadry zatrzymyway sitylko w momentach szczeglnych, abym sama wycigna z

nich wnioski. Zrozumiaam, e jeeli Dusza nie potrafi bykrytyczna, gdyzostaa wychowanaw egoizmie, to wietlista istota zmienia jej kierunek myli. Potem Zjawa mwia jeszcze opodstawach istnienia i zachowaniu czystoci ducha.

Szybowaymy przez Kosmos, mijajc wietliste punkty, nie dajce jednak blasku. Wpewnym momencie zapragnam zobaczy z gry Ziemi. Skierowaymy si ku niej.Widziaam jjak z satelity; przygldaam sibarwom. I wtedy zadaam Zjawie pytanie:CzyZiemi grozi zagada?". Ziemia, jak wszystkie organiczne twory we Wszechwiecie, ma swjokres istnienia. Od czowieka jednak zaley jak dugo bdzieya, chonie czowiek jzabije. -brzmiaa odpowied - Czowiek bdzie jniszczy, ona bdzie si odradza, lecz jej energiabdzie sabn" . Istota mwia jeszcze wiele na ten temat, ale byo to dla mnie bardzo trudne,gdyprzerastao mojwiedzo Kosmosie.

W pewnej chwili zbliyymy sido jakiejrowej materii, ktra bardzo mnie zaciekawia.Zjawa jednak zatrzymaa si i ostrzega:Nie letam!" Poczuam zagroenie; obaw, e cowcignie mnie w trowotcha. Przestraszona - zapragnam wreszcie powrcido ciaa.Znalazam siw czarnym tunelu. Zjawy junie byo ...

Otworzyam oczy. Byam jeszcze w szoku. Zobaczyam lekarzy i sale z kami. Leaamna jednym z nich. Przy mnie stay cztery osoby. Nagle zapytaam:Gdzie ja jestem? Gdzie takraina?" I poczerwieniaam ze wstydu, co sobie o mnie pomyl. Jeden z lekarzy nawet sirozemia. Przyoyam gowdo poduszki ...

Tak skoczya simoja mierkliniczna i wdrwka poza ciaem. Dziki temu wiem, eludzie, ktrzy j przeyli, s normalni (nie chorzy psychicznie). Pozornie w niczym nieodrniaj si od tumu, powrcili natomiast stamtd z wielkim bagaem przey i odczu,ktre nie zawsze mieszcz si w utartych schematach. Wiem te jedno: e w czasie tejwdrwki zdobyam wicej wiedzy, wicej nauczyam si i zrozumiaam ni przezcae wczeniejsze ycie.

Alicja ZitekKomorw

Niniejsza relacja stanowi opracowan przez nas kwintesencj ok. 60 stronicowego pamitnika Alicji Zitek.

Jego 41-letnia autorka jest malark. W swoich obrazach przekazuje wizje zapamitane ze stanu mierci klinicznej.

S one niezwykle sugestywne i plastyczne cho, jak mwi sama artystka, prba uwiecznienia na sztalugach

wasnych doznawyniesionych z tamtej stronyjest bardzo trudna".

Cia wysokiego ryzyka

Z wyksztacenia jestem matematykiem, a przez pewien okres ycia byam zdecydowanateistk. Mj mjest lekarzem - pediatr.

23 listopada 1973 r. podczas porodu crki nastpimoment, kiedy moje ciao leao nastole operacyjnym wrocawskiej kliniki a ja - prawdziwa ja - lekka, swobodna i szczliwa,pynam w gr, do gwiazd; wciwyej i wyej...


13/99


To bya fantastyczna podr, z ktrej nie chciaam powrci. ...Nic mnie nie obchodziociao lecej w dole kobiety... Woaam NIE!", ale mj protest niczego nie zmieni- znw tunel-wchodziam do obcego mi ciaa. Byam bardzo rozalona... Syszaam gosy ludzi, ktrzy cokrzyczeli, ale nie chciaam tego sysze, to bymj bunt. Woali gono:Otwrz oczy!" Nie,nie otworz- nie chcwraca".

Ta data: 23 listopada 1973 roku - dzieurodzin mojej crki Ewy.

Wiele rzeczy zdarzyo si od tamtego czasu; bardzo wiele... Dostaam od Boga wielewspaniaych prezentw. Po urodzeniu Ewy lekarze, wspaniali specjalici, przekazali mizalecenie: adnych wicej dzieci (na wiecie bya juOla). Bogu dzikuj zaycie was dwojga!

I dzikuj, dzikuj, bez przerwy dzikujza ten pikny wiat, za to, e mogtutaj y, zamoich bliskich i dalekich, za przyjacii nieprzyjaci...

Szczeglnie dramatyczny okaza si dla mnie rok 1984. Duo wczeniej wiedziaam, ebdmiaa jeszcze syna i e bdzie miana imiAleksander.

Kiedy zaszam po raz kolejny w ci, lekarze uznali, e jest to cia bardzo wysokiegoryzyka. Tylko jeden z nich zdecydowasi, abymy podjli prb, ale bez adnej gwarancji zjego strony...

Dzisiaj Aleksander ma 11 lat. Podobnie jak ja, kocha cay wiat.

Helena Semenetz - Kwiatkowskawidnica

Narkoza

9 sierpnia 1982 r. rodziam w Szpitalu Bielaskim. Konieczne okazao sicesarskie cicie ipodano mi narkoz.

Kilka godzin wczeniej byam senna i nie mogam prawidowo myle. Ju po podaniunarkozy syszaam glosy pielgniarek i chciaam wstaz ka (byam do niego przywizana),gdy nagle znalazam siw ciemnym tunelu. Na jego kocu byojasne wiato.

Poczuam wwczas jakby dwie siy. Pierwsza z nich wcigaa mnie w ten tunel. Bya cicha ispokojna. Natomiast drug si - wypychajcmnie z powrotem odebraam jako nerwow ipennapicia. W sumie to chyba ja zdecydowaam, e wracam.

Po przebudzeniu sipocztkowo niczego nie pamitaam. Wiedziaam tylko, e cojest le.Sekwencja z tunelu powtarzaa si przez 3 miesice, a ja nie wracaam do zdrowia. Gdy

opowiedziaam o wszystkim bratu, wyjanimi, e to tylko majak, a w sen" od tamtej poryjusinie powtrzy. Szybciej tewrciam do zdrowia.

Barbara Kalwoda - Sosnowska

Warszawa


14/99


Bl gowy

W 1975 roku podczas porodu straciam przytomno. Znalazam si w ciemnociach.Ogarno mnie uczucie samotnoci.

Nagle, gdziebardzo daleko dostrzegam wiateko i zaczam podaku niemu. Unosiamsiw tym momencie w powietrzu, a mj umyspracowa; nie miaam tylko ciaa.

Zdaam sobie spraw z tego, e znajduj siw tunelu i e musz przedosta si przezniego jak najszybciej po to, by zbliysido wiateka. Spostrzegam, e nie jestem sama. Wtunelu pynli razem ze mninni. Wygldali jak szare kulki z lekkpowok, ktre na skutekprdkoci zostawiay za sobniedue ogonki".

Zrobio mi sitrochraniej, e nie jestem sama, ale i smutno, e nie mogz nimirozmawia.Po wydobyciu siz tunelu nikogo junie widziaam. Dyam do wiata, ktre stawao si

coraz wiksze. Zaczynaam odczuwabl gowy. Im bliej byam wiata, bl gowy nasilasi.Ono zabyo coraz wiksze i coraz silniej wiecio. Jednoczenie jednak bl gowy stawasiniedo wytrzymania.

Wiedziaam, e gdy wiato przyjmie mnie do siebie, potworny bl gowy skoczy si.

Pragnam wic, aby przyjo mnie jak najszybciej. I wwczas, gdy zaczam juobejmowatsiln wiato, znw ogarna mnie ciemno, a bl gowy usta.

Zorientowaam si, e jestem w wodzie - bardzo mtnej, ciemnej, falujcej. Woda ta dosyszybko zacza siprzejaniai rozrzedza. Pywaam. Koo mnie przepyna jakaryba (takiebyo moje odczucie). Widziaam jej znieksztacone oko (jak si pniej okazao, byo to okolekarza). Potem zobaczyam wokmnie jakiedziwne stworzenia. Pomylaam, e to aby, ato byli lekarze z rkami przygotowanymi do operacji. Po jakimczasie usyszaam gos lekarza.Mwi, e yji chcia, bym daa znak. Powoli wrcia mi wiadomoi sia. Wszystko to trwaookoo 15 minut.

W jakiczas po feralnym porodzie" zauwayam, e mam skojarzenia dotyczce faktw,ktre potem sisprawdzaj. Wiedziaam np. z wyprzedzeniem o trzsieniach ziemi i katstrofachlotniczych. Nikomu jednak o tym nie mwiam. Sprawdzaam sam siebie, a wiadomoci tezatrzymujdla siebie.

Odbieram te rne znaki, dotyczce nieszcz moich bliskich i znajomych. Wwczasostrzegam ich, bez wzgldu na to, czy odnoszsido tego sceptycznie, czy yczliwie. Pewnaznajoma osoba, ostrzeona przeze mnie (obawiaam si, e bdwymiana) posuchaa mnie.Unikna wypadku samochodowego, cho bardzo mocno si zrania. Wczeniej nikogo nieostrzegaam. Rwniei te wiadomoci zatrzymywaam dla siebie. Nie powiem, by byo mi z tymlekko y.

Niedawno odwiedziam jasnowidza. Dowiedziaam si, e mam biaplamkna czole, ktrawiadczy o tym, e sama jestem jasnowidzem. Bymoe. Dowiedziaam si take, e mamadn aur - tu jasnowidz wpad w zachwyt - jak rwnie, e jestem medialna i posiadamzdolnoci uzdrawiania innych.

Ktregodnia postanowiam si sprawdzi. Dowiedziaam si pewnych rzeczy o dziecku,ktre zagino. Ale o tym bdmoga powiedziedopiero wwczas, kiedy sama przekonam si,czy tak jest rzeczywicie. Gdy bd ju pewna tego co robi, zaczn pomaga rodzinomzaginionych dzieci.

Helena K.Warszawa


15/99


Cesarskie cicie

Jest rok 1983. Jad do Kielc rodzi dziecko. Od kilkunastu miesicy jestem matk.Panicznie siboj. Jestem zmczona i obolaa. Chciaabym zasni obudzisi, gdy jubdziepo wszystkim.

W szpitalu lekarz stwierdza ostr zamartwic, zanikanie ttna podu. Nawet si nie

obejrzaam, jak znalazam sina stole operacyjnym. Podjto decyzjo cesarskim ciciu.Jeszcze na dobre nie zapadam w sen, gdy poczuam rozcinanie powoki brzusznej.

Chciaam unie rce i da zna, e nie zasnam i niech poczekaj z operacj, ale w tymmomencie urwami sifilm". Pogryam siw ciemno.

Nagle zorientowaam si, e wisz pod sufitem sali operacyjnej. Pode mn jest wielkalampa, a tam, na dole, stoj jacy ludzie pochyleni nad moim ciaem. Widz, e to zpewnocimoje ciao, a jednoczenie wiem, e to nie ja. Ja jestem tu, nad nimi, i nawetmnie zbytnio nie interesuje, co oni tam robi. Poza tym operujcy zasaniajmi widocznoinie mogprzyjrzesiich pracy.

Jakby na zawoanie odpywam nagle z tego miejsca i przenoszsido pomieszczenia obok.Po prostu przenikam przez cian. Widzdwoje ludzi: pielgniarkukadajcleki w oszklonej

szafie i siedzcego na krzele mczyznw biaym kitlu. On comwi, kobieta mu odpowiada,jednak ich rozmowa to raczej jego monolog. Ja znajdujsina wysokoci jego kolan.

Unosz si w gr i uwiadamiam sobie, e przestaam odczuwa bl (wczeniej niezwrciam na to uwagi). Czujnatomiast, e jestem lekka, radosna i, co najwaniejsze, wolnaod wszystkiego -trosk, kopotw, zmartwie. Chc tu zosta i cieszy si wolnoci.Postanawiam, e nie wrcjudo swojego ciaa.

Ledwie zdyam o tym pomyle, gdy odebraam swoisty rozkaz: Jeszcze nie nadszedtwj czas, musisz wrci" . To nie bygos, lecz raczej przekaz skierowany wprost do mzgu.Poczuam wielkmoc mojego Rozkazodawcy, a jednoczenie swojmao. Wiedziaam, e niemogMu sisprzeciwi, ani nawet prbowamyleo jakichkompromisach. Chyba pierwszyraz w yciu byam tak posuszna. Asama sizdziwiam, e nie protestuj, nie oponuj. I wtym wanie momencie nastpio wybudzenie z narkozy.

Po kilku miesicach od operacji wpada mi w rce ksika R. Moody'egoycie poyciu",potemycie po mierci" L. Szumana, jeszcze pniej inne pozycje. Wczeniej ich nie znaam.O swoim przeyciu opowiadaam paru osobom. Rnie to byo przyjmowane: na og zniedowierzaniem, cho i nie bez zainteresowania. Niektrzy kadli ca rzecz na karbhalucynacji (jak po narkotykach), a ostatnio nawet usyszaam, e jest to omam szatana (sic!).A to byo przecie typowe wyjcie poza ciao. Dziki temu wiem ju jaki smak ma mier:sodki.

Izabela MaciejewskaRadom

Wiek autorki: 34 lata, zawd wyuczony: nauczyciel, zawd wykonywany: ksigowa.

Parawan

TO zdarzyo sidn. 26 marca 1985 r. podczas porodu. Miaam ostre ble, a pord trwajukilkanacie godzin. Czuam sibardzo wyczerpana, na sali razem ze mn leao kilka kobietoddzielonych parawanami.

Obok mnie rodzia kobieta i cay zesplekarski byprzy niej. Ja w spokoju znosiam swojeble, bdc juu kresu si.


16/99


W pewnym momencie poczuam lekko ciaa. Bl znikn, a ja z niewyobraalnprdkoci pdziam w ciemnym tunelu. Przy jego kocu zobaczyam Jasno; jakbyprzebijajcpoprzez mlecznmg.

W tym samym momencie wrciam do ciaa.Przy moim ku stalekarz z poonymi. Byli bardzo zdenerwowani, krzyczeli, podczali

mi kroplwk. Ja zapo otworzeniu oczu ze spokojem powiedziaam do nich: Wiem,e mam

urodzi, moment sobie odpoczni bdrodzia" . I tak tezrobiam, a wszystko odtd odbyosibez blu. Samoistnie zaczam przei przy pomocy poonej, ktra naciskaa mi domi podklatkpiersiow, urodziam crk. Stao sito po 14 godzinach od wystpienia pierwszegoblu.

Dodam, e 22 padziernika 1994 r. otrzymaam Inicjacj I stopnia Reiki z rk WielkiegoMistrza Reiki, Siostry Mariuszy Bugaj, natomiast 19 marca 1995 r. uzyskaam II stopieReiki,inicjowana przez Mistrza Reiki Bogusawa Markiewicza.

Elbieta PawowskaNowy Scz

Butelka z glukozi obchd lekarski

Byrok 1958. Miaam wtedy 27 lat. Leaam w szpitalu w Kaliszu na oddziale chirurgicznympo operacji woreczka ciowego. Na owe czasy bya to operacja cika. Dodatkowo pojawiaysi rne komplikacje. Wskutek stanu zapalnego i ropnego rana wewntrzna nie chciaa sizasklepi. Nie przyjmowaam te krwi, bo po jej podaniu pojawiasi szok w postaci bardzowysokiego ttna, gorczki oraz dreszczy. Transfuzja bya wic wykluczona. Byy rwnieproblemy z kroplwkami -pamitam, e prbowano dawa mi aminokwasy. Wszystko to

sprawio, e pozostawao jedynie czekai wierzy, imody organizm da sobie rad.Przez pi tygodni yam na cisej diecie, przechodzc w tym czasie zapalenie opucnej.

Przed mierciratowaa mnie butelka z glukoz, ktra, stale uzupeniana, podtrzymywaa mojesiy. Wychudam bardzo i byam tak osabiona, e nie mogam utrzymasina nogach.

I wtedy przeyam chwile, ktre junigdy pniej nie powtrzyy siw moim yciu.Nie sdz, bym moga waciwie opisasowami stan, w jakim siznalazam, a ktry trwa

przynajmniej kilka, jeeli nie kilkanacie dni.Widziaam wtedy ludzi, sprawy, otaczajcy wiat w wymiarze uprzednio mi niedostpnym.

Nazw go czwartym wymiarem. Wymiar ten pozwoli ujrze to, czego nigdy wczeniej niezauwaaam. Nazwgo gbi, wntrzem rzeczy i zjawisk. Mylaam i formuowaam myli wsowa tak, e gdyby ten stan mg okaza si trway, byabym zapewne wielkim twrc

obdarzonym ponadnormalnym talentem widzenia rzeczy i spraw z niespotykanumiejtnociich wyraania. I byo to w peni wiadome. Przyjmowaam i obserwowaam catsytuacjzezdumieniem, a rwnoczenie z ogromn, dojmujcradoci.

Stan w minbezpowrotnie w momencie, kiedy rana zasklepia sii zaczam wracadozdrowia, a wic rwnie je. I nigdy ju nie wrci. Chciaabym doda, e jestem i byamwtedy osob niewierzc. Nie wchodziy tu zatem w gr jakie stany mistyczne, wywoanemodlitw i gbok wiar. W moim odczuciu by to stan zwizany z ogromnym fizycznymwyczerpaniem, stan na granicy ycia i mierci, ktry wyostrzymj umys ponad normalnmiar.

Innego niezwykego stanu ducha i umysu doznaam trzy lata wczeniej. Wtedy, 30czerwca, urodziam creczk. Byranek. Po wielu godzinach silnych blw krzyowych", nagle

wszystko uspokoio si, ble ustay. Przestaam krzycze. Zbliaa sigodzina sma i obchdlekarski.


17/99


Gdy zbadano mj puls oraz puls dziecka, nagle zrobisiwokmnie nienaturalny ruch.Pamitam siostrzbliajcsiw popiechu ze strzykawki moment, kiedy zamierza wbiigw y. Pamitam rwniechwildrtwienia mzgu" i to wszystko.

Nastpia zapa.Kiedy przywrcono mnie do ycia, poczuam al, e zostaam wyrwana z poprzedniego

stanu. By to bowiem stan spokoju tak doskonaego, e chocia byam mod, zakochan

matk, a dziecka, ktre miaam urodzi, chciaam i oczekiwaam - aowaam... I nie umiemtego poj do dzi, tak jak i nie potrafi opisa tamtego stanu, ktry by czym takdoskonaym...

Wanda Jaboska - Sobiesiakd

Autorka z wyuczonego zawodu jest aktork, jednak wskutek perypetii yciowych nie uprawiaa go. Przez wiele

lat pracowaa w Wytwrni Filmw Owiatowych w odzi, gdzie zajmowaa si filmem przyrodniczym i naukowym.

Nakrcia 14 filmw zwizanych z ochron rodowiska. Obecnie na emeryturze.

Na Wozie

W 1953 r. zaszam w ci, ktra przebiegaa prawidowo. Gdy jednak zbliasi terminporodu, poczuam si tak, jakbym dostaa" informacj, e w jego trakcie mog umrze.Mwiam o tym moim bliskim, ale oni twierdzili, e to zwyky strach przed pierwszym porodem.Tyle tylko, e ja nie baam si, lecz wiedziaam".

Dostaam list polecajcy od brata mojej profesor piewu, ktry byordynatorem w szpitaluna Solcu. W razie jego nieobecnoci w klinice miaam tam zosta przyjta o kadej porze.

Chodzio o stworzenie mi komfortu psychicznego.Pord wyliczyam sobie na 18 listopada. I rzeczywicie - 18-go o 4-ej rano zaczamodczuwa lekkie ble. Obudziam ma, eby odwizmnie do kliniki. Zdziwisi tylko, kiedypodaam kierowcy szpital przy ul. Madaliskiego, ktry zostaw tym roku oddany do uytku, anie na Solec, gdzie miaam list polecajcy. Ja jednak odebraam wewntrzny nakaz, ebyjechawanie na Madaliskiego.

Leaam dwa dni, a porodu jak nie byo, tak nie byo. Zaczam sibardzo denerwow, boprzez te dwa dni wiele kobiet urodzio dzieci, a tylko ja nadal leaam na oddziale - cay czas ztymi lekkimi blami.

W kocu lekarze postanowili mi pomc, aplikujc zastrzyk. Wtedy zacz si pord,natomiast ze mn zaczo dzia si co niedobrego. Natychmiast dano mi mask tlenow i

wstrzyknito do yglukozz witaminC (5 x 20cm3). O 20-ej urodziam duego silnego syna,ale zaczsikrwotok, bo pka - a raczej zostaa rozerwana gowdziecka - szyjka maciczna(szczcie e nie prosto, bo skutki byyby grone).

Musiaam jednak jeszcze urodzi" oysko. W kocu je urodziam, ale nie cae, a zewszdchlustaa krew. W tej sytuacji prowadzcy poleci natychmiast przewie mnie na saloperacyjn.

Od tego momentu wydarzenia potoczyy siw takim tempie, e personel szpitala wpadwpanik. M.in. lekarz zarzdzi podanie soli fizjologicznej, a sam w tym czasie usuwa resztkioyska. Jednoczenie wezwano lekarzy z innych oddziaw. W sumie byo ich siedmiu i kadymiaprzy mnie co robi.

Przede wszystkim nie pozwalano mi usn. Przy transfuzji opowiadano mi, e dostaam

krew na wag zota (ORh(-)). Przedtem nie zbadano mi krwi, pytajc o rne inne rzeczy.Ostatnie sowa, jakie do mnie dotarty, brzmiay:O cholera, skrzepy!".

Nagle gdziementalnie odpynam i znalazam sina Krakowskim Przedmieciu siedzc nasianie na wozie drabiniastym. Wzek by taki, jakie cign osioki w ciepych krajach, ale


18/99


mojego nikt nie cign. Bya cicha, mglista noc; wszdzie panowa mrok. Bardzo rzadkoustawione latarnie gazowe rzucay tpowiat, rozpraszajcsiwe mgle. Byo cudownie iprzyjemnie.

Nagle wz zatrzymasiprzy Karowej, po tej stronie, gdzie stoi pomnik Bolesawa Prusa.W tym momencie gdzie od strony gmachu dzisiejszego Ministerstwa Kultury i Sztuki,usyszaam dwik sygnaturki, a potem dojrzaam, e bya umieszczona pod ukiem

wejciowym.Przed sob, po prawej stronie, zobaczyam Hotel Bristol". W adnym oknie, po obu

stronach ulicy, nie palio si wiato.Kiedy tak sirozgldaam, dostrzegam, e przy wzku stoi zgarbiony staruszek w biaej

szacie z dugimi, biaymi wosami i tak sam brod. Zrozumiaam, e to on popychamjwehiku. Spojrza na mnie z wyrzutem, a ja poznaam w nim swojego dziadka. Bez swzrozumiaam, e nie chce mnie dalej wie i e powinnam zawrci. Ale ja nie chciaamrezygnowaz dalszej jazdy. Czuam silekko, przyjemnie i pragnam jechado przodu.

W kocu, z wielkim niezadowoleniem, mj dziadek ponownie zacz pcha mj wzek,podpierajc go ramieniem. Pojazd powoli ruszy i skrci w Karow, ktra jednak, jak siokazao, nie bya ulic, lecz tunelem, na ktrego kocu ujrzaam jasno. I tam wanie

chciaam koniecznie dojecha.Byam jugdziew poowie drogi, gdy nagle nastpiwstrzs i poczuam, jak ktorozwiera

mi palcami powiek i wieci latarkw oczy. Zorientowaam si, e le na ruchomym stoleoperacyjnym zwisajc goww d. Kiedy drgny mi powieki, usyszaam gos:Bogu dziki,yje!". Zapytaam wtedy Dlaczego wiszgoww d?". Odpowiedziano mi, e to z powoduwielkiego upywu krwi. Poniewastraciam przytomno, resztki krwi usiowano w ten sposbskierowado gowy.

Jak dugo to wszystko trwao - nie wiem. W rezultacie otrzymaam 3 litry soli fizjologicznejoraz dwa i p litra krwi. Ju to mwi samo za siebie. Syszaam tejak lekarze rozmawialimidzy sob:Co by to byo, gdyby nie nowy szpital z nowoczesnsaloperacyjn?" W tymczasie porodwki w innych szpitalach nie byy tak znakomicie wyposaone. Pomylaam, idobrze si stao, e nie pojechaam na Solec. Zreszt przez cae ycie dokadnie czuj, copowinnam zrobi, a czego nie. Niestety nie zawsze sucham tego gosu" rozsdku - jeli wogle o niego tu chodzi.

Po powrocie do domu z nikim nie rozmawiaam o tym, co size mndziao w czasie, gdylekarze na stole operacyjnym ratowali mi ycie. Dopiero przed paru laty przeczytaam ksikycie po yciu". Wwczas dotaro do mnie, e ja rwnieprzekroczyam granic.

Od tej dramatycznej chwili upyny 42 lata, a ja, ilekro przejedam KrakowskimPrzedmieciem, dokadnie widzsceneri tamtej nocy i za kadym razem doznaj dziwnegowraenia. Zastanawiam sinawet, czy w tym miejscu comi sinie przydarzy. Albo e moetam wanie zginam w swoim poprzednim istnieniu?

I jeszcze jedno. Przed dwoma laty przeszam lekkoperacjlewej nogi. Planowano zrobitylko miejscowe znieczulenie. Ja jednak miaam wielkochotzobaczyprzebieg zabiegu i wpewnym momencie wyszam z siebie, kucnam w rogu sali operacyjnej i przygldaam sioperacji. Widziaam dokadnie lekarza, jak trzyma mojnog, co przy niej robi w okolicachpalcw, a po ydce cieka mi krew. Nagle usyszaam gos anestezjologa, ktry woa: PaniJanino, pani Janino, o co chodzi?" Powtrzyto kilkakrotnie. Gdy otworzyam oczy, zobaczyamprzed sob tylko parawan. Zaczam sabn, podano mi wic mask tlenow, zastrzyki orazkroplwk. Po godzinie wszystko wrcio do normy.

Oba przeycia byy realne, jestem tego najzupeniej pewna.

Janina Szumna

Warszawa

Lat 64, wyksztacenie muzyczne, zawd: piewaczka.


19/99


Srebrna kula

W 1976 roku znalazam siw szpitalu z zagroonci(pity miesic) w celu zaoeniatzw. szwu. Mwiono, e to zabieg banalny, prosty i bezpieczny. Nie baam siwic.

W trakcie jego przeprowadzania w dziwny dla mnie sposb zaczam traci kontakt z

rzeczywistoci. Oczy miaam zamknite (nie wiem, moe spaam), ale wszystko bardzodokadnie syszaam.

Toczya sibardzo oywiona rozmowa, w ktrej uczestniczya gwnie moja pani doktor.Nagle przestaam ten dialog syszei znalazam siw innej rzeczywistoci.

Byam pikn, srebrn kul i pdziam z oszaamiajc prdkoci rodkiem wietlistegosnopu wiata (droga ta bya cudownym, intensywnie pomaraczowym wiatem). Wokbyogranatowo, ale bardzo przyjanie. Poniewalubiprdko, chotrochsijej boj(np. wsamochodzie), wpadam wrcz w ekstaz. Mimo tej ogromnej szybkoci czuam sicakowiciebezpieczna, byam tego bezwzgldnie pewna, a podr" sprawiaa mi ogromnprzyjemno.

Moje zdumienie byo bezgraniczne; niczego takiego si nie spodziewaam. Miaamwiadomo swojego istnienia, ale byam srebrn kul. Miaam zmysy, ktrymi si

posugiwaam; widziaam, chonie miaam oczu, dotknam siebie, chonie miaam rk. Byamgadka i przyjemna.

Postanowiam zobaczy, co jest w rodku. Zanurkowaam - wntrze" rwniebyo ciemne,gadkie i przyjemne. Czuam swoje krgoci i dziwiam si.

Znowuzanurzyam siw szalony pd. Miaam pen wiadomotego, co sidzieje. Cayczas byo wspaniale, radonie, piknie i bardzo bezpiecznie. I cigle sidziwiam.

Nagle wszystko siskoczyo.Obudzono mnie w sali operacyjnej, a po chwili do pokoju przyszedlekarz, ktry asystowa

przy zabiegu (mj szkolny kolega). Zapytaam, dlaczego lekarka tak duo mwia, on na to, enic nie mogam sysze, gdy dostaam narkoz. Wtedy opowiedziaam mu tre rozmowy,ktrodbieraam. Przyznami racj, ale nie mgnadziwisi, e to syszaam.

Potem opowiedziaam, co przeyam. Zareagowastwierdzeniem, e widocznie podano mizbyt dudawknarkozy i miaam halucynacje. To, jego zdaniem, jedyne wytumaczenie. A pochwili poinformowa, e straciam dziecko, sama zacudem wrciam do ycia, bo walczono jutylko o mnie.

Mino tyle czasu, a tamto jest cigle ze mn: ywe, intensywne i rzeczywiste. Po kilkulatach pojawia si lektura na temat przey ze stanu mierci klinicznej. Czytam wszystko,jednak nigdy na taki opis nie natrafiam. Bo u mnie to nie bytunel, lecz pikna, jasnadroga. Nie spotkaam Tam nikogo, ale byo bardzo przyjemnie.

Wiesawa Koprowicz

d

Wiek autorki: 48 lat, zawd: pracownik reklamy.

Z powikaniami

By rok 1980. W szstym miesicu ciy nieoczekiwanie zaczy odchodzi mi wody,pojawiy sisilne ble.

Bardzo pragnam tego dziecka. Lekarze, widzc jak bardzo wszystko przeywam,prbowali przeduyczas porodu, liczc na to, e kady dziezwiksza szansna przeyciedziecka. Walka trwaa 5 dni - penych blu i niepokoju.

Wreszcie nadszedmoment, gdy lekarz prowadzcy zdecydowa, e duej czekajuniemona; muszrodzi.


20/99


Od tego momentu wydarzenia nabray tempa.Ssilne ble, lecz adnej akcji porodowej - brak rozwarcia. Niektrzy lekarze upierajsi,

by natychmiast robicesarskie cicie - jednak mj" decyduje, e mam urodzisama. Nie dajegwarancji, e dziecko przeyje. Wprawdzie ju przy pierwszym porodzie miaam cesarskiecicie -on jednak uwaa, e teraz nie ma takiej potrzeby. Prbuje mi pomc poprzez masai

wygniatanie" brzucha.Udao si- urodziam syna. Nie odeszo jednak cakowicie oysko. Lekarze decydujzrobi

zabieg yeczkowania macicy. W pewnym momencie czuj, e lecw jakciemno, przepabez koca. Lecbardzo szybko, przez co, co przypomina tunel. Gdy dolatujdo jego koca,olepia mnie taka jasno, e adech zapiera z wraenia.

To byo co niewymiernie piknego, a ja nie baam si. Wiem, e moje oczy byyzamknite, nie mogam zrozumie co si dzieje, ale t cudown jasnoci zostaam caaprzeniknita. To byo cudowne, boskie uczucie.

I naraz poczuam sibardzo gupio. Zobaczyam lece na stole swoje ciao. Bdc gdziew grze, pod sufitem, nie czuam go, ale je widziaam - tam, w dole.

Obserwowaam zdenerwowanych, ponaglajcych sinawzajem lekarzy i pielgniarki. Jeden

z nich naciskami klatkpiersiow, a poona robia gdziezastrzyk w udo. Czekaam tam, wgrze, na bl - jednak adnego blu nie czuam, kompletnie nic.

Nadal obserwujzdenerwowanych lekarzy - smi obojtni. To wane, e junic nie boli,nie cierpi.

To wszystko dziao si uamki sekund. Naraz wyczuwam - nie widz, lecz waniewyczuwam -jakistotobok siebie, ktra kae mi wrcido ciaa. Krzyczwewntrz", e niechc, e mam dosy blu, e tu jest mi dobrze. Buntuj si. I w tym momencie znowuogarna mnie boska wiato.

To byo cudowne - tego nie da si opowiedzie!!!! Przesuwam si gdzie dalej. I naglenakaz: Wracaj!" Znowu jestem nad swoim ciaem: ucisk na klatk piersiow, szykowaniestojaka do kroplwki i wbijanie igy do yy lewej rki - rejestrujto jeszcze z gry. A potemczuj szybkie wejcie do swego ciaa. Byam zaszokowana, gdy nie mogam si do niegozmieci. Poczuam potworny bl lewego ramienia, a po chwili caego ciaa. Juwtedy miaamwiadomo, e jestem w swoim ciele, e boli.

Syszkrzyki, lecz nie mogotworzyoczu. Jest tylko jeden potwomy, rozrywajcy lewrki stronciaa bl.

Sysz polecenie, by wolniej aplikowano zastrzyk, sowa, e ona ju wraca do siebie".Krzycz, bym otworzya oczy. W pewnym momencie mi sito udaje. Na twarzy lekarza widzradoi ulg.

Syna urodziam o godz. 850rano, a do godz. 2350 przebywaam na sali porodowej. Przezcay dzie kto przy mnie by, czsto mierzono mi cinienie, zmieniano kroplwk za

kroplwk. Prawie cay czas spaam.Wieczorem, o 20-ej, powiedzieli mi, e bd ya.Przyjam to z obojtnoci- tskniam do tej jasnoci i zadawaam sobie pytanie, co to

byo. Gdy obcowaam z ni, byo mi tak dobrze, nie czuam adnego blu, lku, miaamogromne poczucie bezpieczestwa.

Przed pnocodwieli mnie na oddziaginekologiczny, a dziecko woono do inkubatora.yo 3 dni.I jeszcze zdarzenie drugie. Jest luty 1981 roku. Za zgod lekarza zachodz w ci, by

wreszcie urodzi drugie upragnione dziecko. Znowu si nie udaje - poronienieomiotygodniowej ciy, silny krwotok, powikania. Ze wzgldu na wysokgorczk zaleconopenicylin. Tamtego dnia zaaplikowano mi czwarty zastrzyk (prba bya pomylna).

Jakie 2-3 minuty po otrzymaniu zastrzyku czuj jak wpadam w przepa, czemu

towarzyszy niesamowity ucisk klatki piersiowej. Zupenie jakby kto zaciska mi sercekowadem. To byy uamki sekund - potworny bl, szum w uszach i - naraz lecw przepatakszybko, e nie da sitego opowiedzie.

I znowu ogarnia mnie cudowna, boska jasno. Jest wspaniale, nie boj si, jestem


21/99


natomiast ogromnie ciekawa, co bdzie dalej.Czujwoksiebie jakie istoty - nie widzich, lecz wanie czuj. Jestem szczliwa, jest

mi dobrze. Unoszsido gry, coraz wyej - to dla mnie niezwyke przeycie. Widz, jak kujto moje ciao, krzycz, ebym otworzya oczy, e mam dla kogo y, muszwychowadziecko(Grzemiaw tym momencie 6 lat)....wic syszwszystko, ale, mimo e bardzo kochaam synka, w tamtym momencie byo mi toobojtne. Tam, gdzie siznajdowaam - czuam sidobrze. Nie byo blu.

Zaczam odsuwasicoraz dalej i dalej. Przeniknam, a waciwie przeszam ciani junie widziaam swojego ciaa. Bya boska jasnoi ogromny spokj.

W pewnej chwili usyszaam: Wracaj, musisz wrci- jeszcze nie czas na Ciebie". Broniamsi- nie chciaam wracaale nakaz bytak ostry, e, chciaam czy nie chciaam, musiaam musi podporzdkowa. Momentalnie znalazam si nad swoim ciaem, a za chwil juw nim ipoczuam ogromny bl. To lekarz ugniatamojklatkpiersiow - mylaam, e poamie miebra. Serce byo jak cinite klamrami. Bl okazasitak ogromny, e nie mogam zapapowietrza, nie mogam oddycha. Poczuam drtwienie lewego ramienia, zrobiam oddech i...Juna dobre wrciam do rzeczywistoci penej blu, ku ogromnej radoci lekarzy, e jestem,e wrciam.

Po tym drugim zdarzeniu dugo nie mogam do siebie doj. Zaczam powanie obawiasi

o stan swego umysu, zastanawiajc si, czy wszystko ze mnjest aby na pewno w porzdku.Mijay lata. Co jaki czas wracaam mylami do tamtych zdarze i nie potrafiam ichwytumaczy. W kocu daam sobie z tym spokj, wierzc, e kiedy znajd odpowied nanurtujce mnie pytania.

Ostatnie trzy lata cakowicie zmieniy moje ycie. Po raz kolejny byam po tamtej stronie - iponownie wrciam, aby y, ale teraz ju z nakazem niesienia pomocy ludziom cierpicym.Wwczas, przed trzema laty, wyzwolia siwe mnie energia, o ktrej nie miaam pojcia, niepotrafiam te ni kierowa. Sama jeszcze potrzebowaam pomocy, ktrej nie mia mi ktozaoferowa. Musiaam liczy tylko na siebie. Dziki temu podjam trudn prac - poznaniasamej siebie.

Stwierdziam, e tylko wtedy bd skutecznie pomaga ludziom, gdy bd umiaa pomcsobie. Wygraam!!! Dzi rzeczywicie pomagam ludziom, - aby jednak tak si stao, sama

musiaam wiele przej i dowiadczy. Najwaniejsze, e znam swj cel. Wiem te i to, eludzie, ktrzy ponownie powrcili do wiata materialnego, majpiknaur.

Urszula Rafalska

Pock

Matka i syn

Jest 28 marca 1983 r., Warszawa. Rodzdziecko. Skurcze staj sicoraz silniejsze, nieudaje mi si ju pracowa" nad nimi za pomoc odpowiedniego oddechu. Myl: O Boe,przecieja tego nie wytrzymam" .

I nagle przestaje bole. Co za ulga! Ale zaraz... gdzie ja jestem? Obok lampa, fizycznieczujjej ciepo. Przeciestaa za mnpo prawej stronie... Rozgldam si.

W dole ley jakieciao. To przeciemoje ciao. Jakie cikie, niezgrabne. Wszystko z tejpozycji wyglda tak inaczej... Sprzty pokryte kurzem.

Jednoczenie sysz jakby gosy: - Zobacz, kogo tu mamy. - E, to si pomylio, majeszcze duo czasu...

Poczekajcie, to nie pomyka, jestem tutaj! Ale gosy znikny. Jestem rozczarowana.Chciaabym byjuw domu.

I nagle... jestem w nim. Unoszsinad kuchni, przepywam przez ciando pokoju. Niema nikogo. Przypominam sobie, e mczeka na dole w szpitalu i... natychmiast jestem obokniego. Nie syszy mnie. Ciekawe, czy mogabym bynp. w Australii. Mog. I w tym momenciesysz


22/99


gos:- Pilnuj swojego ciaa.Rzeczywicie: przeciemuszurodzidziecko. Chwila niepokoju, e nie trafiz powrotem i

w tym momencie znw jestem nad ciaem. Ciekawe, co mi siurodzi.Gdy o tym myl, spostrzegam rne postacie. Jedna z nich zblia sido mnie. Jest tak

wietlista, e azapiera dech! Wiem, e to mj syn (chciaam creczk). Ale po co przychodzina ziemi, skoro tak wieci? Rozmawiamy bez sw. Jestem oniemielona.

Mwi, e przychodzi, aby mi pomc. mieszy mnie to.Taki may dzidziu- to przecieja mam byjego mam, to ja mam opiekowasinim, a

nie odwrotnie!Spostrzegam, e jest zniecierpliwiony. Spieszy si, musi si przygotowa. Prbuj go

zatrzyma, dowiedziesiczegowicej - niestety musi juodej.Zostaj sama. Zauwaam ruch wokmojego ciaa. Wszyscy s zdenerwowani, krzycz,

montujjakieurzdzenia. Odbieram rozkaz wejcia do ciaa. Ani mi si ni! Widzsiwe wosypoonej, wbijajcej ig. Jakaogromna sia popycha mnie w kierunku ciaa. Opieram sidwie,moe trzy sekundy i nagle czujjakby ktowstrzelimnie jak z procy do ciaa. Jeszcze na

chwilodrywam siod niego, ale sia dziaa dalej. Widzigw swojej yle, teraz juz innejpozycji, i znw czujte straszne skurcze. Buntujsiprzeciw temu; chcponownie wyjnazewntrz, ale nie potrafi.

Jedna z poonych powtpiewa, czy bdw stanie sama urodzi, co jucakiem sprowadzamnie na ziemi. Dajznak, e bdrodzi, adnych ci. Odtd wszystko idzie bardzo szybko:No, niech pani zgadnie, co pani ma". Ale ja nie muszzgadywa.

Wiem.

Krystyna Goss

Warszawa

P.S. Czsto obserwujswojego syna, majc w pamici t wietlististot, z ktrrozmawiaam bez sw. Nie

ma z nim adnych kopotw, spokojny, nie choruje. Pomaga mi. Ju mnie to nie mieszy. Jest najstarszym z

rodzestwa i jego pomoc bywa naprawdnieoceniona. Ja natomiast od czasu tamtego przeycia zainteresowaam

sisprawami duchowymi, a moje ycie nabrao innego wymiaru.

Autorka (lat 38) jest malark i plastyczk. Jej obrazy, inspirowane przeyciami w stanie mierci klinicznej

towarzyszyy m.in. warszawskiemu zjazdowiPowrt poegnanych".


23/99


IIOPOWIECI SZPITALNE - OPERACJE:

ZROZUMIEBL

Przebudzenie

Jest rok 1953. Mae, prowincjonalne miasteczko, o ktrym modzie trzech szkponadpodstawowych piewa: Cztery domy, dwie ulice". W liceach oglnoksztaccym ipedagogicznym (ktrego jestem uczennic) z niewiadomych przyczyn wybucha epidemiazapalenia wyrostka robaczkowego (jeeli w przypadku tej choroby mona w ogle mwi oepidemii). Kilka przypadkw w jednej i drugiej szkole koczy sioperacj, dwie osoby w jejwyniku umieraj. Ostatni z operowanych uczennic (w znacznym odstpie czasu od

poprzednich) byam ja.W drodze do szpitala mylaam o przerwanych egzaminach (wwczas obowizyway oneprzy przechodzeniu z klasy do klasy). Denerwowaa mnie zwaszcza myl o niezaliczonymegzaminie z biologii, ktry miaam zdawa nastpnego dnia. Nieobecno na nim oznaczaakoniecznoskadania go po wakacjach. Majc z tego przedmiotu ocenbardzo dobr, samegoegzaminu nie baam si, ale perspektywa wakacji spdzonych z podrcznikiem biologii w rkunie umiechaa mi si. W rezultacie zaczam myleo zabiegu. Zapomniaam nawet, e przedkilkoma miesicami mierwyrwaa z naszego koleeskiego grona jednz dziewczt.

Gdy znalazam sina stole operacyjnym, ostatnimojmylbywanie w nieszczsnyegzamin i, zarejestrowane w ostatniej sekundzie przed zaniciem pod wpywem narkozy,sowa:Doktorze, moemy zaczyna. Ona juz pi". A potem... wszechogarniajca ciemno i

cisza, ktra miaa trwakilka godzin, a moe cadugwieczno.Lecz ja w tej bogiej, cudownej ciszy yam! Po wyjciu z dugiego, dziwnie ciemnego

tunelu, w ktrym, nie wiem jak i skd siznalazam, ujrzaam cudownie piknokolic.Pocztkowo otaczaa mnie delikatna, przezroczysta, dziwnie zwiewna, jasnoniebieska mga,

ktra powoli nika, aby odsoniprzepikne nie do opisania barwy otaczajcego krajobrazu.Niezwykego bogactwa i rozlegej gamy tych kolorw nie da si przekaza. Ale

najdziwniejszym piknem emanowao widoczne przede mnniewielkie, rozsiewajce delikatne,bardzo agodne promyki, wiateko, za ktrym postpowaam z ogromn radoci i jakniezwyk moc. Bezmiar szczcia i nieopisanego spokoju ogarn mnie tak bardzo, ewszystko zdawao sibywanie radocii spokojem.

Nagle jednak co zaczo mnie jakby powstrzymywa, a cudowne wiato zaczo si

oddala. Poczuam niepokj, a potem ogromny lk i w tej samej chwili usyszaam gos mojejzmarej przed blisko czternastu laty babci, ktrej obecno czuam od samego pocztkuwdrwki.

-Nie bj siwnusiu! Musisz wrci. Musisz!

-Nie chc- krzyczaam. - Babciu, zabierz mnie ze sob! Przeciemniekochasz. Wwczas usyszaam:- Musisz wrcido twych rodzicw, braci. Oni tecikochaj. Przyjdziesz tu, ale jeszcze

nie teraz. Jeszcze nie czas. Nie bj si. Jestem przy tobie. Wr.Na nic zda si mj opr. Niewidzialna sia agodnie, ale stanowczo odwrcia mnie.

Znikno jutake owo, siejce mioi pokj wiateko, a ja znowu znalazam siw ciemnymtunelu. Nie baam si, ale byo to uczucie bardzo nieprzyjemne, gdycay czas mylaam" o

piknej krainie, ktrmusiaam opuci.W pewnej chwili zauwayam ze zdziwieniem, e unoszsinad kiem w biaej sali. Przy

ku stali lekarze i zakonnice, penice wwczas role pielgniarek. Wszyscy oni pochylali si


24/99


nad nieruchomym ciaem, wykonujc nad nim dziwne ruchy. Chciaam stamtd uciec, leczjakasia trzymaa mnie w grze.

Nieoczekiwanie poczuam straszny bl. Wydawao mi si, e krzyknam. Wtedy usyszaamgos:

-Judobrze. Wreszcie sibudzi. Nie pij, dziecko, nie pij. Nie wolno.Otworzyam oczy, po czym zamknam je ponownie zniechcona i

zawiedziona.-Nie pij dziecko - to gos zakonnicy.-Siostro, ja byam u Boga, w niebie.

-

Oj, bya. Niewiele brakowao, abytam zostaa.Nastpnego dnia z uwag wysuchaa mego opowiadania, penego tsknoty i alu za

niedawno przeytym szczciem.-

Ja ci wierz- powiedziaa - Ale nikomu o tym nie mw, bo moesz sobie tylko zaszkodzi.Tamto zdarzenie tkwi we mnie do dzi. Inaczej patrzobecnie na to, co niesie ycie.Umiem

godzisiz cierpieniem wasnym i bliskich mi osb, nie oceniam surowo ludzi ani ich czynw.Jestem pewna, e kady z nas ma Tu jakmisjdo spenienia. I nikt go w tym nie wyrczy.

Od tamtej pory rwnie nie boj si mierci. Wiem ju, e jest ona przejciem do innego,doskonalszego wiata.

A.K.

Kielce

ycie raz jeszcze

Do zdarzenia, ktre definitywnie zmienio moje nastawienie do ycia i mierci, doszo w1978 roku, we Woszech. Jesieni1977 mj m nagle zachorowa. Byy to cierpienia raczejnatury psychicznej ni fizycznej: bezsenno, stany lkowe, w pewnym momencie rwnieurojenia. Okazao si, e po 10 latach nastpi nawrt choroby, w odniesieniu do ktrejdiagnoza brzmiaa jak wyrok: schizofrenia.

Rodzina mego ma, a zwaszcza matka, uwaaa, e najlepszym rozwizaniem dla niegobdzie pobyt w zakadzie zamknitym, tak jak stao sito poprzednio, dziesilat wczeniej.Jednak lekarz psychiatra, do ktrego dotaram przy pomocy przyjaci, by innego zdania.Swoje stanowisko motywowa tym, e na krtko przedtem, wskutek zgoszonej iprzegosowanej przez komunistw ustawy, szpitale psychiatryczne we Woszech zostay wpewnym sensie zamknite, co oznaczao, e odesano z nich do domw wszystkich chorych,

ktrych stan nie bybeznadziejny. Ci, ktrzy nie mieli dokd wraca, zamieszkali wsplnie wmieszkaniach, wynajtych przez wadze gmin i znajdowali sipod tzw. opiekambulatoryjn.

Rozwizanie, o jakim mowa, stanowio konsekwencjwielu naduyna tym polu. Po prosturodziny pozbyway siczsto niewygodnych" krewnych pod pretekstem choroby psychicznej,w efekcie czego wielu zdrowych ludzi doywao swych dni w pokojach bez klamek.

Lekarz mojego ma nie chcia zgodzi si na leczenie szpitalne, gdy uwaa e stanchorych odizolowanych w zakadach zamknitych jest tak ciki, i mj m w tymtowarzystwie nigdy nie powrciby do zdrowia. Ostatnie zdanie naleao do mnie jako osobynajbliszej. Przystaam na leczenie ambulatoryjne.

Z grubsza wiedziaam, na co sidecyduj, gdychoroba trwaa jukilka miesicy, ale imbardziej przecigao sileczenie, tym wikszy stawasiniesiony samotnie ciar. Samotnie,

gdywikszoznajomych i przyjacinie chciaa miez tym nic do czynienia, a rodzina manie moga mi wybaczy decyzji, ktrej nie rozumiaa. Z kolei mj m, mimo swego stanu,doskonale wiedzia, e go nie oddam" i trzyma si mnie kurczowo, panicznie bojc si


25/99


szpitala, gdzie dziesi lat wczeniej by poddawany tzw. elektroszokom. Ba si rwnieswoich krewnych, zwaszcza matki, okazujc im jawnniech, a nawet wrogo.

W rezultacie cay ciar opieki nad nim spad wycznie na mnie. Pracowaam wwczasjako tumacz w jednej z fabryk poza Turynem, a oprcz tego musiaam w tych nienormalnychwarunkach prowadzi dom. Jak by i tego byo mao, okolica, w ktrej mieszkalimy, nienaleaa do spokojnych i czsto zdarzao siw niej podkadanie bomb pod bary i sklepy za

niezapacenie okupu mafii.Nie chc opisywa tutaj przebiegu samej choroby. Ogranicz si do stwierdzenia, e

przebywanie z chorym psychicznie to nieustanny stress dla opiekujcej si nim osoby. Niemona bowiem przewidzie, co bdzie siza chwildziao.

Straciam ochotdo ycia, chciaam umrze. Kiedy wieczorami, - wychodzc z psem -dzwoniam z budki do psychiatry, zdajc mu relacjz minionego dnia (nie mogam wykonywatych telefonw z domu), moje przygnbienie jeszcze bardziej wzrastao.

Wkrtce potem zachorowaam. Lekarz z ubezpieczani rozpozna gryp. Poniewa niemogam lee, braam jakie leki i nadal chodziam po zakupy, sprztaam dom itp. Jednakble brzucha po dwch dniach tak sinasiliy, e nie byam juw stanie wstasamodzielnie zka, a pjcie do azienki byo dugdrogprzez mk".

Akurat zadzwonia do mnie znajoma Wgierka, ktra, gdy dowiedziaa si o wszystkim,przyjechaa mi pomc. Wieczorem zjawisipo nijej mi kiedy mnie zobaczy, powiedzia:Z tobjest bardzole, jedziemy do szpitala".

Ta jego decyzja uratowaa mi ycie.Poniewa miaam bardzo silne ble w dole brzucha, znajomy doszed do wniosku, e

najlepiej bdzie, jak zawiezie mnie do kliniki ginekologicznej, gdzie ordynatorem by mj"ginekolog.

Bya dziesita wieczr, majowa noc. Nie czuam lku przed mierci, nie zdawaam sobienawet chyba sprawy, e umieram. Wkrtce potem dyurny lekarz po zbadaniu mnie orzek, ejest to zapalenie otrzewnej i, jeeli mi sipogorszy - bdnatychmiast operowana.

Dostaam cona ble i polepszyo mi sido tego stopnia, e mogam sisama normalnieumy. Pocieszaam te jak kobiet, ktra nazajutrz miaa mie operacj i strasznierozpaczaa.

Nastpnego dnia w trakcie obchodu mj" profesor mwi mi, e z przeprowadzonegoubiegej nocy badania wynika, i jednak bdmusiaa przej operacj, gdy diagnoza jestpowana. W chwil po jego wyjciu z sali robi mi si bardzo zimno. Pacjentki zaczynajprzykrywamnie wszystkimi kocami i swetrami, ale to nie pomaga. Potem pamitam jutylko,jak kadmnie na nosze. Syszsowa: Szybciej, cinienie cigle spada", a wzek, na ktrymspoczywam, pdzi dokd, pchany przez sanitariuszy mierzcych mi w locie" cinienie.

Zatrzymujsiprzed saloperacyjn. Dostajzastrzyk do yy i w tym momencie ogarniamnie ogromny smutek. Z oczu pyn zy, ktrych nie mog powstrzyma. Podchodzi jakakobieta i zaczyna pociesza. Obejmuje mnie, czuj jej wspczucie, ale oto juwjedam nasal, kadmnie na stole i widzpochylajcsinade mntwarz profesora -Jest niedobrze -mwi - kogo mamy zawiadomi? Podajmu nazwisko znajomych mojej matki, Wochw (byoto maestwo lekarzy). Proszte, aby zajli simem, ktry praktycznie zostabez opieki,a jest ciko chory, jeli wic nie przeyj, ktomusi mu pomc.

Na tym moje wspomnienia fizycznych dozna urywaj si. To, co nastpio pniej,okreliabym mianem wewntrznego dialogu, ktry zupenie nie wiem w jaki sposb mgmie miejsce, skoro ju dialog prowadzony z profesorem sprawiami niesychan trudno.Tymczasem rozmowa ta przebiegaa bez trudu i jakby od niechcenia. Wynikao z niej, e to, comiaam w yciu zrealizowa, nie udao si i e bd musiaa wrci i jeszcze razwszystko powtrzy. Dalej - e nie uczyniam niczego godnego uwagi dla wasnego rozwoju

duchowego, a moje dotychczasowe ycie nie byo zbyt uyteczne ani dla mnie ani dla innych.Nie wiem, czy dialog ten toczyam z Kimczy z samsob. Nie pamitam z niego waciwieniczego oprcz pewnoci o niezdaniu prby i - w przypadku odejcia - koniecznociponownego powrotu.


26/99


Pomylaam, e nie chc znowu tu wraca i zaczyna wszystkiego od nowa. Musz -postanowiam - y, ale ytak, bym nie musiaa w momencie odejcia wstydzisiza siebie,tak jak w tej chwili.

To jedyne, co zapamitaam.Kiedy obudziam si z narkozy, ju si ciemniao. Moga by sidma - sma wieczr.

Pierwsz osob, ktr dostrzegam w nogach ka, by profesor. Stojc w paszczu i

kapeluszu, wpatrywa si we mnie. - Dobrze, mog ju i - powiedzia do mnie, a ja,podczona do rnych rurek i przewodw, poczonych z kolei z jakaparatur, nie miaamsiy mwi.

W szpitalu trzymano mnie dziesidni. Przed samym wyjciem profesor wezwamnie doswego gabinetu. Byo mi wwczas jeszcze ogromnie trudno samodzielnie chodzi, bardzo teprzez ten czas schudam.

Podczas naszej rozmowy dowiedziaam siod profesora, e wedug tego, co medycyna wiena temat takich przypadkw jak mj, nie miaam prawa przey. Na skutek pkniciajajowodu nastpio bowiem zapalenie otrzewnej z rozlaniem siropy. Caa jama brzuszna byazainfekowana i, aby mc joczyci, profesor - jak powiedzia-wyjmi wntrznoci i puka

je w dezynfekcyjnym pynie, po odciciu tego, co nie nadawao si ju do ratunku". - Nie

miaa adnych szans przeycia, a jednak przeya- zauwayrzeczowo i z pewnym podziwem- Nie mogem rwnie zrozumie, jak w takim stanie moga jeszcze mwio swoim mu iprosio opieknad nim - nigdy niczego takiego nie syszaem. Myl- dodapo chwili -e PanBg przeznaczycijeszcze do spenienia jakiegowanego zadania, inaczej nie potrafisobietego wytumaczy.

Nie miaam odwagi opowiedzie mu o swoim dialogu". W tamtych czasach o takichsprawach sinie mwio.

Juosiemnacie lat yjnarodzona po raz drugi". Oceniajc wszystko z perspektywy tegoczasu, cmogpowiedzieo drugim, darowanym" yciu?

Dominuje w nim moja najwiksza mio, mio do Boga. Nie jestem regularniepraktykujc, ale Bg istnieje dla mnie wszdzie, w kadej chwili, w kadym miejscu i wkadym czowieku.

Czuj do Niego ogromn wdzicznoza to e jest, za wiat, przyrod, zwierzta ludzi,ktrych spotykam, rodzin, za wszystko. Jestem pewna, e ycie nie koczy si z chwilmierci ciaa, tak jak wiem, e sprawy materialne nie swane, bo wpodr, ktra kadego znas czeka, niczego materialnego ze sob nie zabierzemy. Wiem i to, e nienawi,nietolerancja, fantyzm oraz przemoc obracajsiprzeciwko temu, kto ich uywa, jeli nie odrazu, to pniej. Nic nie pozostaje nierozliczone; za wszystko trzeba zapaci, przy czymczowiek jest dla siebie wasnym sdzi, i to bezlitosnym, bo musi byw ocenach obiektywny.

Od tamtego czasu nie odczuwam lku przed mierci, ale bardzo kocham ycie i, mimo enie jest mi czsto atwo (mog liczywycznie na siebie), nigdy wicej nie bducieka",gdy ucieczka niczego nie rozwizuje. Bardzo wane dla mnie stao si natomiastzachowywanie harmonii w otoczeniu, na miarwasnych moliwoci. Staram sinigdy nie byobojtnym, i nie ma tu znaczenia, czy chodzi o czowieka, kota czy rolin, bo wszystko yje iposiada dusz. Zapado mi tew pamizdanie, pochodzce z jakiegomedialnego seansu, aprzekazane przez komunikujcego si z jego uczestnikami Mistrza: Tym, co zabierzecie zesobdo innych wymiarw, bdzie mio, jakdalicie innym, dobro, jakie uczynilicie, pomoc,jakoferowalicie, bl, jaki odjlicie i chleb oraz szczcie, ktrymi podzielilicie siz innymi".

Joanna

Burakowska

Paese, Wochy


27/99


Joanna Burakowska - korespondentka Nieznanego wiata" we Woszech. Ur. 16 kwietnia 1949 roku o 4 rano

w Szczecinie; ojciec adwokat, matka romanistka. Ze strony matki (z domu Szetkiewicz) jej rodzina spokrewniona

jest z Henrykiem Sienkiewiczem.

Od dziecka kontakt z kulturfrancusk, ale wybr serca pada na jzyk woski. Cigle musiaa zmieniaszkoy

z powodu - jak sama to wyjania -jakichbzdurnych problemw w rodzaju braku biaych konierzykw, zeszytw,

fartuszkw, tarczy, za dugich wosw oraz niepokornych odpowiedzi" .

Studiowaa w Polsce prawo, a we Woszech filologi sowiask. Pocztkowo pracowaa jako samodzielnytumacz techniczny w firmach zrzeszonych z Fiatem oraz samym Fiacie.

Po ogoszeniu w Polsce stanu wojennego czynnie wczya si w dziaalno emigracyjnych struktur

Solidarnoci". Pracujc od witu do nocy w Komitetach Pomocy w Turynie i Wenecji, zarwno charytatywnym, jak i

dziaajcym przy trzech woskich centralach zwizkw zawodowych: CGIL, CISL oraz UTL, wysy aa do Polski

transporty z ywnoci i odzie, a przy okazji take ulotkami oraz sprztem poligraficznym dla podziemnych

struktur opozycyjnych. Wydawaa wwczas rwnieukazujcy siwe Woszech biuletyn Solidarnoci", rozsyany

do zwizkw zawodowych, partii politycznych oraz innych instytucji.

Ma cakowit pewno co do istnienia innego wymiaru. Wielokrotnie osobicie przeywaa dotknicia

nieznanego; niektre bardzo wyraziste i spektakularne. Relacja ze stanu mierci klinicznej jest jednym z wielu,

jakie stay sijej udziaem.

Mieszka do dziwe Woszech - nie opodal Treviso pod Wenecj, ale bardzo czsto przyjeda do Polski doojca. Pracuje jako tumacz i porednik w sprawach handlowych. Rozwiedziona. Jej najwiksz pasj s lektury

historyczne, przyrodnicze, parapsychologiczne, ezoteryczne, a najlepiej - jak sama mwi - o dziwnych,

autentycznych faktach i ludziach" . Interesuje sirwnieuprawbiodynamicznoraz problematykUFO.

Kocha kwiaty, koty (jej ukochany kot - woski emigrant, ma na imi Radomir) i wszystko co yje, a take

samoycie, takie jakim jest - a zawsze moe ono bybogate i ciekawe, gdyzaley to wycznie od nas samych".

Od Autora skanu

Joanna Burakowska opucia wiat fizyczny w Wielki Poniedziaek, 5 kwietnia 2010 po dugiej i cikiej chorobie jakniewtpliwie jest nowotwr.

CrAxMaN

Czkawka

Od czerwca 1992 r. cay czas chorowaem. W klinice onkologicznej usunli mi guza na szyi.Po trzech tygodniach dowiedziaem si, e to nie rak. W szpitalu zakanym wykluczono choroby

tropikalne i HIF. Tu czekaem ponad miesic. W klinice stomatologiczn

marek rymuszko - polskie Życie po Życiu

Documents