master evidence based innovation in teaching – mebit ... mebit hbo 2013.pdfevidence based...
TRANSCRIPT
Master Evidence Based Innovation in Teaching – MEBIT voor HBO docenten
‘Geen veronderstellingen of vooroordelen, maar feiten’
TIER – Top Institute for Evidence Based Education Research
2
TIER
Het Top Institute for Evidence Based Education
Research (TIER) is een interuniversitair top-
instituut dat onderzoek doet op het gebied
van evidence based onderwijs. TIER kent
drie partners, de Universiteit Maastricht,
de Universiteit van Amsterdam en de Rijks-
universiteit Groningen, en is onderdeel van een
internationaal netwerk. TIER wil bijdragen aan
de kwaliteitsverbetering van het Nederlandse
onderwijs door te bevorderen dat evidence based
werken de leidraad wordt in onderwijsbeleid en
-praktijk.
De Master Evidence based Innovation in Teaching
(MEBIT) is een programma van het Top Institute
for Evidence based Education Research (TIER).
www.tierweb.nl
© TIER 2013
Wat werkt?
Evidence based innovation – wetenschappelijk
onderbouwde vernieuwing – houdt in dat docen-
ten zich niet laten leiden door veronderstellingen
of vooroordelen, maar door feiten. Ideeën voor
onderwijsvernieuwing zijn er genoeg, maar de
vraag is ook: wat werkt? Welke vernieuwingen
zijn effectief en leiden tot betere leerprestaties?
Die vragen vormen het uitgangspunt van deze
opleiding.
In MEBIT staat het verkrijgen van onderzoeks-
vaardigheden om onderwijsinterventies te kunnen
ontwikkelen en evalueren centraal.
Aanpak
Stel, u vraagt zich af: kan ik kritisch denken
stimuleren door studenten te scholen in argumen-
tatievaardigheden? In het MEBIT-programma
kunnen we de beantwoording van zo’n vraag op
twee manieren aanpakken.
Eén manier is: een systematische analyse maken
van de beschikbare publicaties over het onderwerp.
Daarbij komen vaardigheden kijken als: Hoe
selecteer ik bruikbare onderzoeksresultaten uit
het grote aanbod? Hoe beoordeel ik de methodo-
logische kwaliteit van de gevonden publicaties?
Welke zijn geschikt voor mijn eigen onderwijs-
praktijk? Een tweede manier om de gestelde vraag
te beantwoorden is: zelf onderzoek doen. U doet
dan bijvoorbeeld een kortlopend onderzoek
waarin u experimenteert met verschillende vormen
van het ontwikkelen van argumentatievaardig-
heden. U onderzoekt zo of de gewenste ver-
anderingen zich voordoen onder uw studenten.
Een attitude
Een belangrijk aspect van evidence based werken is
de attitude dat alleen innovaties geïmplementeerd
worden waarvan bewezen is dat ze effectief zijn.
U stelt zichzelf vragen als: Waarom deze ver-
nieuwing? Is er bewijs dat het werkt? Kunnen we
het ook in onze hogeschool toepassen? Dat mag
allemaal voor de hand liggend klinken, de praktijk
laat zien dat het voor de hand liggende niet altijd
uitgevoerd wordt.
3
Voor wie is de opleiding bedoeld?
Het academisch masterprogramma MEBIT is bedoeld
voor HBO-docenten. De opleiding wil docenten
bereiken die de wisselwerking tussen wetenschappe-
lijke kennis en de onderwijspraktijk willen verbeteren
door evidence based te werken. MEBIT richt zich op
docenten die willen investeren in hun loopbaan en
graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van hun
hogeschool en vakgebied.
In de toekomst dienen de meeste HBO-docenten
ten minste een academische mastergraad te bezitten.
In het HBO-curriculum komt daarnaast steeds meer
aandacht voor (praktijkgericht) onderzoek. Er wordt
een groter beroep gedaan op onderzoeksvaardigheden
van docenten.
In de afgelopen jaren zijn promotietrajecten gestart
voor HBO-docenten. De stap van docent naar
onderzoeker is vaak groot. MEBIT kan een goede
voorbereiding zijn voor een promotietraject.
De onderzoeksvaardigheden die in MEBIT worden
aangeleerd en de onderzoekspapers kunnen de basis
vormen voor een academisch proefschrift.
Waarom kiezen voor MEBIT?
■ De Master Evidence Based Innovation in Teaching
neemt de praktijk als uitgangspunt: het programma
wordt gestuurd door de leervragen van de deel-
nemers. Deze leervragen kunnen bijvoorbeeld
aansluiten bij het instellingsplan van de hogeschool.
De opleiding besteedt ook expliciet aandacht aan de
verspreiding van de verworven kennis binnen de
hogeschool, met name het eigen onderwijsdomein.
■ MEBIT is een learning community. Individuele
begeleiding wordt gecombineerd met intensieve
samenwerking in kleine groepen, en al het materiaal
dat gemaakt wordt is na toetsing vrij beschikbaar
voor iedereen. Door de maandelijkse contactdagen
komt u in aanraking met alle facetten van een
academische leer- en werkomgeving.
■ MEBIT biedt een flexibele leeromgeving. Door
een efficiënte inzet van e-learning kan de opleiding
eenvoudiger ingepast worden in een drukke agenda.
U kunt uw studietempo binnen het semester in
overleg met uw begeleider versnellen of vertragen.
De structuur van het programma stelt u bovendien
in staat om vanuit elke locatie in Nederland deel te
nemen aan de opleiding.
■ De inhoudelijke en organisatorische band van
MEBIT met TIER, het Top Institute for Evidence
Based Education Research, zorgt voor een directe
link met actueel en recent wetenschappelijk
toponderzoek. De kwaliteit van het onderzoek
wordt gewaarborgd door de standaarden van de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek (NWO-MaGw), waar TIER toe
behoort.
4
Inhoud en aanpak
Het volledig academisch masterprogramma MEBIT is
een tweejarige deeltijdopleiding, verdeeld over vier
semesters van elk twintig weken. De inhoud van het
MEBIT-programma wordt voor een groot deel
gestuurd door leervragen die deelnemers zelf formule-
ren. Deze leervragen worden verdeeld over verschil-
lende thema’s en sturen de studie aan vanuit drie elkaar
aanvullende invalshoeken:
1. Het werkterrein van de docent
Het onderwijsleerproces kan geordend worden in:
a. ontwerp van leersituaties,
b. het onderwijsleerproces,
c. toetsing en evaluatie.
2. Evidence based benadering
De praktijkgebonden thema’s worden gekoppeld
aan de evidence based benadering, de kern van het
MEBIT-programma.
3. Het onderwijsdomein
Hier is ruimte om aandacht te besteden aan de
koppeling van ingediende leervragen met ontwikke-
lingen in het onderwijsdomein.
De studie eindigt met een master thesis. De thesis
vormt het individuele sluitstuk van de studie en
bestudeert een leervraag diepgaand. Elke deelnemer
krijgt bij het schrijven van de thesis begeleiding van een
TIER-onderzoeker en ondersteuning in thesisgroepen
via een gestructureerde peer review.
Evidence based werken
Binnen elk thema en semester van het MEBIT-
programma worden de 7 stappen van evidence based
werken belicht:
Stap 1: Het probleem vertalen in een beantwoordbare
vraag.
Stap 2: Efficiënt zoeken naar de best beschikbare
kennis (evidentie).
Stap 3: Kritische beoordeling van de kwaliteit en
toepasbaarheid van de kennis in Stap 2.
Stap 4: Leveren van kennis door opzetten en uitvoeren
van onderzoek.
Stap 5: Kritische beoordeling van de kwaliteit en
toepasbaarheid van de kennis in Stap 4.
Dit is wat MEBIT te bieden heeft
5
Stap 6: Een beslissing nemen op grond van de beschik-
bare kennis over belang, bruikbaarheid,
toepasbaarheid en kosteneffectiviteit.
Stap 7: Regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit
proces.
Leervragen
Vanwege de vraaggestuurde opzet van het programma
worden de deelnemers elk semester uitgenodigd
specifieke leervragen te formuleren als basis voor
het doorlopen van deze cyclus van 7 stappen. De
leervragen zijn ontleend aan de eigen schoolsituatie
en kunnen gekoppeld worden aan thema’s:
A. Ontwerp van leersituaties
Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe kan ik
aansluiten bij niveauverschillen onder mijn studen-
ten? Hoe kan studieuitval worden voorkomen?
Welke volgorde van de leerstof is het beste?
B. Onderwijsleerproces
Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe kan ik
mijn studenten feedback geven op hun werk in onze
elektronische leeromgeving? Hoe kan ik de schrijf-
vaardigheid verbeteren? Wat zijn effectieve vormen
van samenwerkend leren in mijn vak?
C. Toetsing en evaluatie
Voorbeelden van mogelijke leervragen: Hoe toets ik
kritisch denken? Leidt frequenter toetsen tot betere
prestaties? Hoe kan ik de kwaliteit van mijn
opleiding vergelijken met een andere opleiding?
Uiteindelijke leerdoelen
■ Deelnemers ontwikkelen een houding waarbij hun
professionele handelen is gebaseerd op de beste
beschikbare wetenschappelijke kennis.
■ Deelnemers beschikken over kennis en inzicht om
zelfstandig wetenschappelijke informatie te ver-
zamelen die aansluit op praktische vraagstukken
(‘wat werkt?’), en kunnen deze informatie beoorde-
len op de toepasbaarheid in hun eigen schoolsituatie.
■ Deelnemers beschikken over de competentie om
wetenschappelijke informatie om te zetten in
praktijktoepassingen, de implementatie van
onderwijsinnovaties te organiseren en de effecten
van deze innovaties te meten.
■ Deelnemers beschikken over de competentie om een
bijdrage te leveren aan wetenschappelijk onderzoek,
gericht op de ontwikkeling van nieuwe praktijk-
relevante kennis.
■ Deelnemers beschikken over de vaardigheid om
collega’s te informeren over nieuwe en bruikbare
wetenschappelijke kennis en ontwikkelingen die
nuttig zijn voor de innovatie van onderwijs.
6
Het MEBIT-programma kent de volgende modules:
■ Semester 1: Evidence Based Werken
In deze inleidende module leert men een probleem-
analyse uit te voeren binnen de context van de eigen
leervraag en het instellingsplan. Knelpunten worden
beschreven in termen van problemen, interventies en
gewenste effecten. Deelnemers leren in trainingen
te werken met specifieke tools voor het opsporen en
beschikbaar maken van benodigde publicaties.
Deelnemers leren publicaties te beoordelen, en
hoe de inhoud kan worden verwerkt tot een
geïntegreerde analyse en bespreking van onder-
zoeksresultaten. In de virtuele leeromgeving wordt
individuele begeleiding geboden door een schrijf-
coach. In de tweede fase becommentariëren de
deelnemers elkaars werk via peer review, ook in de
virtuele leeromgeving. De resultaten van de
literatuur review worden verwerkt in een afzonder-
lijk memorandum. Hiermee worden de deelnemers
geschoold in het ontwikkelen van docentgerichte
beschrijvingen van resultaten uit wetenschappelijk
onderzoek die de schoolontwikkeling kunnen
ondersteunen. Ter afsluiting van de module worden
beide documenten gepresenteerd in een seminar.
7
■ Semester 2: Evidence Based Innovatie:
Ontwerp & Planning
In het tweede semester wordt opnieuw een
literatuurstudie uitgevoerd in combinatie met
een probleemanalyse binnen de context van het
instellingsplan. De resultaten zijn de basis voor het
ontwerp van een empirisch onderzoek dat in het
aansluitende derde semester zal worden uitgevoerd
in de eigen instelling. Colleges, werkcolleges en
groepsbesprekingen tijdens de contactdagen zijn
naast de persoonlijke begeleiding in de virtuele
leeromgeving direct ondersteunend bij het schrijven
van een project-ontwerp voor begeleid onderzoek
in het volgende semester. Samenwerking tussen
deelnemers middels peer review en presentatie in
een afsluitend seminar zijn ook van toepassing in
het tweede semester, alsmede het schrijven van een
tweede memorandum over lopend onderzoek.
■ Semester 3: Verzamelen en evaluatie van evidentie
Het derde semester is bestemd voor de uitvoering
van onderzoek dat in de voorafgaande fase werd
ontworpen. In deze programmafase wordt in de
ondersteunende colleges het accent gelegd op
analyse, synthese en presentatie van resultaten op
basis van empirisch onderzoek. Parallel aan de
uitvoering van het onderzoek in de zelfstudiefase
schrijven de deelnemers een thesisvoorstel voor
het laatste semester. De uitvoering van de opdracht
en de beoordeling van de resultaten in het derde
semester komen langs dezelfde weg tot stand als in
beide voorgaande semesters: individuele begeleiding
in virtuele leeromgeving door de schrijfcoach in
aanvulling op ondersteunend onderwijs tijdens
contactdagen, peer review, het schrijven van een
memorandum en de presentatie van de resultaten in
een seminar. Er wordt een begin gemaakt met de
thesis.
■ Semester 4: Van evidentie naar beleid
Het vierde semester is volledig gericht op de
afrondende thesis: het zelfstandig integreren
van studie en onderzoek tot een schriftelijke en
persoonlijke presentatie van onderzoeksresultaten.
Deelnemers doorlopen nogmaals de gehele cyclus
van evidence based onderwijsvernieuwing van
probleemanalyse tot en met het schrijven en
presenteren van de resultaten, afgestemd op de eigen
doelgroep. Het eindniveau van de thesisopdracht is
een wetenschappelijk artikel dat publiceerbaar is in
een peer reviewed journal. De deelnemers worden
begeleid door een ervaren onderzoeker uit het
TIER-consortium.
Bij het schrijven van de thesis als academisch paper is
de correcte toepassing van de evidence based standaard
leidend:
A. Een probleem uit de onderwijspraktijk vertalen
in een beantwoordbare onderzoeksvraag.
B. Efficiënt het beste bewijsmateriaal zoeken en
verzamelen.
C. De methodologische kwaliteit en toepasbaarheid
van het bewijsmateriaal kritisch evalueren.
D. Conclusies trekken en een beslissing nemen op
grond van de onder C verkregen evidentie:
Wat is de theoretische en praktische waarde van de
evidentie? Is de evidentie generaliseerbaar? Is de
interventie ook technisch en logistiek toepasbaar?
Gedurende de thesisfase wordt een internationale
studiereis aangeboden.
8
Contactdagen
Maandelijks komen alle deelnemers 2 aaneengesloten
dagen bijeen op een universitaire locatie. De volgende
activiteiten zijn gepland:
Werkcolleges en practica Onderzoeksmethoden &
Statistiek (O&S)
Theoretisch en praktisch wordt in het O&S-pro-
gramma de basis gelegd voor het doen van onderzoek
tijdens het MEBIT-programma. O&S is niet alleen van
belang bij het zelf uitvoeren van onderzoek, maar
minstens zo belangrijk bij het interpreteren en op
waarde schatten van eerder gepubliceerd onderzoek.
Onderzoeksdesign en beschrijvende statistiek staan
centraal in het eerste semester, de toetsende statistiek in
het tweede semester en meta-analyses van onderzoeks-
resultaten en het publiceren van onderzoeksresultaten
in het derde semester. In deze fase wordt het O&S
onderwijs ook individueel afgestemd op specifieke
technieken die aansluiten op individuele thesiskeuzes
in het laatste semester.
Actualiteitencolleges Onderwijswetenschappen:
de stand van zaken
In actualiteitencolleges en workshops wordt de stand
van zaken op het gebied van onderwijs en onderwijs-
innovatie toegelicht. Deskundigen van verschillende
universiteiten zullen ingaan op onderwijskundige,
maatschappelijke en politieke ontwikkelingen op dit
terrein en speciaal aandacht besteden aan de rol van de
wetenschap hierin. De volgende onderwerpen worden
onder andere belicht:
■ Probleemgestuurd leren en groepsleren
■ Ontwerp van onderwijs
■ De docent: ontwikkelingen op het terrein van
het beroep
■ Kwaliteitszorg
■ Multicultureel onderwijs, Multi-campusonderwijs
en blended leren
■ E-Learning
■ Leerproblemen
■ Toetsing
■ Onderwijsbeleid
■ Onderwijsuitval
Vaardigheidstrainingen: Organisatie van innovatie
Deelnemers aan het MEBIT-programma worden
getraind in het toepassen van de evidence based
principes bij innovaties in het onderwijs. Van hen
wordt verwacht dat zij een voortrekkersrol gaan spelen
binnen de eigen instelling. Daartoe worden ze getraind
in een aantal vaardigheden die deze rol ondersteunen,
zoals leiderschapskwaliteiten.
Workshops: Onderzoek in en voor de praktijk
Ervaren onderzoekers binnen het Top Institute for
Evidence Based Education Research (TIER) geven
regelmatig workshops over het opzetten en uitvoeren
van projecten die zijn gericht op innovaties en onder-
steuning van beleid.
Buitenlandse studiereis
De studiereis in het vierde semester staat in het teken
van de verbreding van het blikveld. De twee jaar die
het MEBIT-programma in beslag neemt, vinden geheel
in de Nederlandse context plaats. Weliswaar wordt
internationale literatuur bestudeerd, de interpretatie en
toepassing daarvan worden in Nederlands perspectief
geplaatst. Tijd om de blik te verbreden en je onderzoek
internationaal te presenteren. Hiervoor wordt een
bezoek gebracht aan een buitenlandse instelling of deel
genomen aan een internationaal congres.
9
In Literatuuronderzoek analyseren de deelnemers
hun leervragen onder individuele begeleiding van
hun docent, met het doel deze leervraag te specificeren
in aansluitende onderzoeksvragen. Deze onderzoeks-
vragen vormen de start van een systematische
literatuurstudie. Deze studie wordt afgerond met het
schrijven van een paper. Tijdens het schrijven van het
paper wordt onder leiding van de docent samengewerkt
in een kleine onderwijsgroep die functioneert als peer
review groep. Het paper wordt na beoordeling
gepresenteerd in een afsluitend seminar.
In Onderzoek van de onderwijspraktijk werken de
deelnemers onder begeleiding van de docent in een
kleine groep hun leervragen uit in een plan van aanpak
voor een kortdurend en kleinschalig onderzoekspro-
ject. De resultaten zullen ook aan de deelnemende
hogeschool worden gerapporteerd. In deze werkvorm
ligt het accent op planning, samenwerking en taakver-
deling, verzamelen, verwerken en evalueren van
gegevens, en het publiceren van toepasbare resultaten.
Vraaggestuurd onderwijs
10
11
Virtuele leeromgeving
Studie en onderzoek vinden plaats in een virtuele
leeromgeving die 24 uur per dag beschikbaar is voor
de deelnemers. In het virtuele studielandschap vindt
u alle informatie voor uw studie, wordt u individueel
begeleid, werkt u samen met anderen en wisselt u
resultaten uit. Om optimaal gebruik te kunnen maken
van dit virtuele studielandschap, wordt door de
opleiding een Apple iPad in bruikleen ter beschikking
gesteld. In deze flexibele virtuele leeromgeving
wordt tachtig procent van de studietijd gewerkt;
de resterende tijd is gevuld met contactonderwijs
(twee dagen per maand).
Toelatingseisen
Toelaatbaar tot de opleiding is elke docent van een
erkende Nederlandse hogeschool die in het bezit is
van een erkend diploma van een instelling voor hoger
onderwijs. Wie niet aan de toelatingsvoorwaarden
voldoet, kan met de opleiding overleggen over een
EVC-procedure, die de toegang tot de opleiding alsnog
mogelijk maakt.
Aanmelding
Aanmelding kan via het digitale aanmeldings-
formulier op de website van TIER (www.tierweb.nl)
of door het sturen van een email naar:
[email protected] of [email protected]
De ontvangst wordt bevestigd en vervolgd met het
verzoek de aanmelding af te ronden door het opsturen
van:
■ Een schriftelijke toelichting en beschrijving van de
motivatie om deze opleiding te kiezen. Deze brief
bevat tevens de leervragen die men in de opleiding
wil gaan bestuderen. Ook dient hierin aangegeven te
worden hoe deze leervragen gerelateerd zijn aan de
ontwikkelingen op de hogeschool.
■ Een curriculum vitae met beschrijving van voor-
opleiding en ervaring, waarin duidelijk aangegeven
wordt hoe de kandidaat voldoet aan de toelatings-
voorwaarden.
■ Een ondersteunende brief van de hogeschool,
waarin aangegeven wordt dat de aanmelding
financieel gewaarborgd is, en de hogeschool de
docent de benodigde tijd verleent om de opleiding te
kunnen volgen. De hogeschool verklaart tevens dat
de school als onderzoeksplek benut kan worden
tijdens de studie.
Deze informatie is de basis voor een ‘intake-gesprek’,
waarin vooral ingegaan zal worden op de motivatie van
de deelnemer en de leervragen die zijn beschreven.
Contactinformatie
Top institute for Evidence Based Education Research (TIER)
Astrid Lamers
Universiteit Maastricht
Kapoenstraat 2
Postbus 616
6200 MD Maastricht
T (043) 388 44 28 / 388 44 29
of
Top institute for Evidence Based Education Research (TIER)
Sebastiene Postma
Universiteit van Amsterdam
Roetersstraat 11
1018 WB Amsterdam
M 06 12 65 06 93