DR. M LATEGAN (BVSC)2011

Mastitis ‘n Basiese oorsig

Organismes wat

algemeen voorkom

Identifisering van mastitis

koeie

Melk roetine en ander beheer

metodes

Organismes

Aansteeklik: Staph. Aureus (STA), Strep. Agalactia (SAG)

Omgewings: E.coli, Klebsiella, Strep. Spp, Arcanobacterium

Speen-opportunis: Koagulase negatiewe staph. (STE)

Staph. aureus

NB patogeen in kuddes met oneffektiewe beheer program

Bron: Omgewing, spene, vel, werkers se hande & neuse, maar grootste bron van infeksie is besmette uier

Voorkoms = 10% in kuddes met lae SST = 50% in kuddes met hoë SST

Word tydens melk oorgedra deur speenhulse en werkers hande

STA - Risiko’s

Koei Lokale weerstand – speen kanaal kondisie Infeksie met ander bakterië Ouderdom Ander siektes – ketose, dystocia...

Omgewing Vuil uiers tydens melk Hoë lyn melk sisteem

Bakterie “Strain” – toksiene word afgeskei, kan

binne in die sel leef, slym laag om wand, L-vorm

STA

Kliniese simptome Erger in vroëe laktasie –uier geswel, abnormale melk, fibrose, produksie daal Kroniese infeksie – afname in melk produksie, kwart word kleiner, baie hoë SST, abnormale melk vir maande

Behandeling Beste tydens afdroog – ongeveer 50% skoon Nie baie suksesvol tydens laktasie

Strep. agalactiae

Baie aansteeklik, oorsprong in die uier. Oorgedra deur masjien en hande

Ekonomiese belang – produksie verlies = 25% per laktasieRisiko Speen doop wat nie effektief aangewend word

nie Positiewe koeie in kudde

Simptome Koors, uier geswel, abnormale melk, Produksie daal

Beheer Behandel positiewe koeie Skot koeie uit wat nie reageer nie Voor- en na-speen doop Droë-koei behandeling

Coagulase Negative Staph (STE)

Deesdae mees algemene bakterië in kuddesStaph. Epidermidis, S hyicus, S chromogenes,

S simulansGewoonlik matige, sublkiniese mastitis wat

spontaan genees (73%)Risiko Skade aan speenkanaal sfinkter

Droë periode en vroëe laktasie Verse

STE

Beheer Na-melk speendoop Droë-koei behandeling Voorkom dat jong verse mekaar se spene suig Vliëe-beheer Skoon, droë kalf areas Entstof

E. Coli

Kom nou meer voor, gewoonlik in kuddes met goeie beheer, lae SST

Voorkoms: 2-4%Bron: Omgewing, misSimptome: Uier swel, abnormale melk – kan

sistemies siek word – sterf binne 6-8 uur Meer kliniese- as subkliniese gevalle

E. coliRisiko 2 weke na afdroog en 2 weke voor kalf

Lae SST, lae Selenium & Vit E vlakke Downer koeie, speenkanaal skade

Behandeling Melk 2 keer per dag heeltemal uit Antibiotika binne uier Inspuitbaar indien sistemies siek Oxytocin, Ketofen

Beheer Higiëne in melkstal, skoon uiers, Voormelk speendoop. Skoon kalf area, speendoop 10 dae voor kalf

Strep. uberus

Kom al meer voor, reg oor die wereldBron omgewing, vel en misRisiko 2 weke na afdroog & 2 weke voor kalf

Modderige omgewing Lengte van, en skade aan speenkanaal, Ouderdom. Kan somtyds kroniese infeksie veroorsaak.

Behandeling Binne uier antibiotika Somtyds 5-8 dae

Beheer Droë, skoon kalf area, higiëne in melkstal Droë, skoon spene Droë koei behandeling en Interne speen seel

Organismes wat

algemeen voorkom

Identifisering van mastitis

koeie

Melk roetine en ander beheer

metodes

Identifikasie van mastitis

PerakuutAkuut/SubakuutKliniesSubkliniesKronies

Abnormale melkAbnormale uierAbnormale koei

Mastitis identifikasie

Klinies: “Strip cup” – melk het klontjies, is waterig of verandering in kleur, bloeding

Subklinies – SST, CMCT, Kultuur, NAGase toets, Konduktiwiteit, pH, ultraklank

SST – BESTE Meet die hoeveelheid witbloedselle in die melk Gesonde kwart < 100 000 selle/ml Baie hoog in 1ste 2 weke van laktasie Verhoog deur ouderdom, vorige infeksie,hitte SAG infeksie en lae melk produksie

CMCT die goedkoopste, koste-effektiefste koei- toets beskikbaar. Sterk positief 1ste 2 weke van- en baie laat -laktasie Baie goed om subkliniese infeksie te monitor

Elektriese konduktiwiteit Meet die 1ste veranderinge wat voorkom in mastits Toets kwarte apart en vergelyk verskille om probleem kwarte te identifiseer 50% akkuraat 2 dae voor kliniese mastitis

Kultuur Baie akkuraat Gee indikasie waarmee om te behandel Verskaf informasie vir beheer program

Staph aureus

Coagulase neg StaphAntibiogram

Organismes wat

algemeen voorkom

Identifisering van mastitis

koeie

Melk roetine en ander beheer

metodes

Beheer

Goeie program verminder gevalle van 130/100 koeie/jaar na 35-40/100 koeie/jaar

Aansteeklike siektes verminder drasties, siektes deur omgweigings-bakterië verander min

Beginsels elimineer huidige infeksie voorkom nuwe infeksie monitor uier gesondheid

5 Punt Beheer Program(STA en SAG)

1. Uier higiëne en goeie melk metodes2. Masjien – goeie installasie en

funksionering3. Droë koei behandeling en bestuur4. Regte behandeling van mastitis

tydens laktasie5. Uitskot van kroniese gevalle

10 punt beheer programvir omgewings bakterie

6 Onderhoud van skoon omgewing7 Goeie data stelsel8 Monitor uiergesondheid9 Hersien gereeld uiergesondheids

program10 Stel doelwitte vir uiergesondheid

Melk prosedure

Uier higiëne voor melk – was en droog“Let down” – 5-8min, 60-90sek na skoonmaakMelk effektief – sorg dat koeie uitmelkOntsmetting na melkKyk vir mastitis voor melk (stripping)

tel mastitis vroeg op verminder bakterië in speenkanaal stimuleer “let down”

Maak seker dat speenhulse reg sit – hulse wat gly laat bakterië in uier opspuit

Speendoop – belangrikste stap tydens laktasie. Dip is meer effektief as sprei – moet hele speen dek

Melk orde – Verse en jong diere eerste

Droë koei bestuur

Speen kondisie baie belangrik – spene met krake is 1.7x meer geneig om infeksie te kry

Keratien prop moet vroeg vorm – maar dit gebeur nie altyd nie

Droë koei antibiotikaEntings – infeksie minder erg, maar nie

minder infeksies nieOmgewing – droog, koel, skoonVoeding

Droë koei bestuur

Interne speen seël – Bismuth subnitrate Fisiese laag – nie antibakterieel NZ – 10 keer minder infeksies, UK nog minder USA – 30% minder infeksies Indien alle koeie nie getoets kan word nie - behandel met antibiotika en seël

Maak die sommetjie...

Uitskot van koeie

Hou goeie rekord van herhaalde mastitis en fibrose (gediagnoseer met diep palpasie)

Hou die volgende in gedagte: Netto waarde van die koei Inkomste van melk produksie Dragtigheid status Laktasie Koste van behandeling Koste van ‘n vervangings vers

Ten slotte

Doen die “basics” regMonitor gereeld vir potensiële problemeStel beheer program in om huidige probleem

aan te spreek en potensiele risiko’s te vermy

Enige Vrae?