maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · tvalsacino adgili daikava. tanamedrove musikis gakvetilebs...

136
musika maswavleblis wigni IX klasi gamomcemloba inteleqti Tbilisi 2021 grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier 2021 wels marika CikvaiZe

Upload: others

Post on 19-Aug-2021

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

musika

maswavleblis wigni

IX klasi

gamomcemloba inteleqti

Tbilisi 2021

grifminiWebulia saqarTvelos ganaTlebisa da

mecnierebis saministros mier 2021 wels

marika CikvaiZe

Page 2: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

marika CikvaiZe

musika IX klasi

maswavleblis wigni

© marika CikvaiZe, 2021© gamomcemloba `inteleqti~, 2021

ISBN 978-9941-31-316-5

gamomcemloba inteleqtiTbilisi, ilia WavWavaZis gamziri #52 25-05-22, 5(99) 55-66-54elfosta: [email protected] vebgverdi: www.intelekti.ge

damkabadonebelilika sxirtlaZe

redaqtoriirma CinCalaZe

Page 3: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

3

sarCevi

I – saxelmZRvanelos/seriis koncefcia .............................................................................................. 5

II – Sesavali maswavleblis wignis mimoxilva ..................................................................................... 6

III – kompleqtacia (CamonaTvali), saxelmZRvanelos TiToeuli saxis mokle aRwera da praqtikuli gamoyeneba (navigacia) ................................................................................................ 8

IV – sagnis swavlebis mizani da misaRwevi Sedegebi klasisa da asakobrivi kategoriisaTvis ..... 10

V – samizne asakis Taviseburebebi sagnobriv WrilSi ................................................................. 20

VI – specifikuri da zogadi, gamWoli kompetenciebi, romlebic xels uwyobs musikis sagnis swavlebas ...................................................................................................................................... 20

VII – swavlebis meTodologia – ZiriTadi midgoma, romelsac eyrdnoba saxelmZRvanelo .... 22

VIII– efeqturi saswavlo garemos uzrunvelyofa da damatebiTi

saganmanaTleblo resursebi ................................................................................................................ 23

IX – avtoriseuli programis Sesabamisoba erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvruli sagnis saswavlo programasTan, avtoriseuli xedva mis mier SemoTavazebuli programis Zlieri mxareebis Sesaxeb .................................................................................................. 25

X – moswavlis Sefasebis meqanizmebi .................................................................................................. 26

XI – gakveTilis dagegmvis zogadi principebi ................................................................................ 32

XII – eleqtronuli resursis CamonaTvali ...................................................................................... 34

XIII – praqtikuli nawili – matrica da sagakveTilo scenarebi ................................................. 36

I Tavi. musika samyaroSi da samyaro musikaSi

Tema: miTi da realoba musikaSi

gansaxilveli sakiTxi – msgavseba miTsa da musikis gamomsaxvelobiT

xerxebs Soris

gakveTili 1-10. rogor gadmoicema miTi da ratom aris

rituali miTis gadmocemis saukeTeso xerxi? ................................................................................ 44

gansaxilveli sakiTxi – miTologiuri azrovneba kinomusikaSi

gakveTili 11-16. miTi kinofilm „nibelungebis beWedSi“ ........................................................... 56

gakveTili17-19. miTologia XX-XXI saukuneebis akademiur musikaSi ...................................... 68

gakveTili 20-24. miTologiuri Tema da progresuli roki ........................................................ 75

gakveTili 25-30. ra aris rifi? ............................................................................................................ 81

Page 4: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

4

II Tavi. musika sazogadoebaSi da sazogadoeba musikaSi

Tema: socialuri kataklizmebi musikaSi

gakveTili 31-35. kataklizmebi akademiur musikaSi ..................................................................... 96

gakveTili 36-40. kataklizmebi pop musikaSi ................................................................................. 100

III Tavi. me musikaSi da musika CemSi

Tema: gmiri da antigmiri musikaSi

gakveTili 41-50. gmiri da antigmiri musikaSi............................................................................... 114

XIV – damatebiTi informacia ............................................................................................................. 123

XV – musikaluri terminebis leqsikoni .......................................................................................... 127

XVI – informacia Linux programis Sesaxeb ...................................................................................... 131

Page 5: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

5

I – saxelmZRvanelos koncefcia

bolo dros ganuwyvetliv vsaubrobT moswavleze orientirebuli musikis swav-

lebis procesis aucileblobaze.

• ramdenadaa SesaZlebeli amgvari saswavlo procesis organizeba?

• ra roli daekisros musikis swavlebas?

• ra resursebiT gavamdidroT musikis gakveTili?

• rogori midgomebi da praqtikuli strategiebi miviCnioT saukeTesod?

• rogor gavxadoT sagakveTilo procesi ufro mravalferovani?

• rogor mivusadagoT saxelmZRvanelo sagnobrivi gegmis moTxovnebs?

musikaluri aRzrdis mimarT moTxovnebi gaizarda, misi swavlebis masStabi ga-

farTovda, Tumca sakoncerto darbazebsa da musikalur-Teatralur sanaxaobebs

msmeneli jer isev aklia. es paradoqsia. vfiqrobT, jer kidev saskolo asakSi unda

Camoyalibdes moswavlis esTetikuri mrwamsi, grZnobebi, Sexedulebebi, gemovneba,

harmoniuli srulyofa. migvaCnia, rom saxelmZRvanelo erT-erTi im saSualebaTa-

gania, romelic mozards daexmareba fiqrisa da problemebis gadaWris procesSi,

gaafarToebs mis musikalur STabeWdilebebs, inteleqtualur Tvalsawiersa da

informaciul codnasac. amasTanave, Camouyalibebs da ganuviTarebs sxvadasxva

unar-Cvevas.

IX saswavlo wlis musikis saxelmZRvanelos Sinaarsi Seesabameba standartSi

Camoyalibebul zogad da safexurebriv miznebs, Tanamedrove koncefciebs, mos-

wavleTaTvis nacnob samyaros, xolo am Sinaarsis mravalferovani meTodebiT

ganxorcieleba, maswavleblis megzuris erT-erT efeqtur saSualebad miviCnieT.

swavlebis am safexurze Cveni mizania, mozards musikis gakveTilze Camouyalib-

des da ganuviTardes sxvadasxva unar-Cveva: dialogis, msjelobis, musikis mosmeni-

sa da gaanalizebis, mReris, ritmis grZnobis. viTvaliswinebT moswavleTa asaksa

da garemomcveli samyaros Sesabamis inteleqtualur SesaZleblobebs, klasgareSe zegavlenebs, saganTaSoris kavSirebs.

Page 6: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

6

II – Sesavali

sadReisod qarTul zogadsaganmanaTleblo skolaSi musikis gakveTili aRmz-

rdelobiTi da saganmanaTleblo sistemis qmediT, erT-erT umniSvnelovanes rgo-

lad iqca da bavSvebis zneobriv, inteleqtualur da kulturul ganviTarebaSi

TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe

mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli – bavSvebi. Semoq-

medebiTi procesis uwyvetobas gansazRvravs logikurad awyobili, mizanmimarTu-

li da gegmazomieri gakveTili.

amdenad, musikis maswavlebels gakveTilis efeqturad warmarTvisaTvis vTa-

vazobT ara direqtivebs, aramed mecnierulad gamarTul, axali teqnologiebiT

gamdidrebul meTodur rekomendaciebs konkretuli magaliTebiT.

rogor musikas usmens dRes 13-14 wlis mozardi? rogoria misi musikaluri

gemovneba? ra moTxovnebi aqvs mas? ra unda SevTavazoT moswavleebs? rogori

saxelmZRvanelo gvsurs Cven, sagnis maswavleblebs?..

Tuki musikis sagnis maswavleblebi xSirad davusvamT sakuTar Tavs amgvar

kiTxvebs, sagakveTilo procesis dagegmvisas gagviadvildeba zemoT xsenebuli

asakob rivi jgufis mozardebis saWiroebebisa da maTi SesaZleblobebis gansaz-

Rvra.

am safexurze, vfiqrobT, moswavleebs, erTi mxriv, SevaxsenoT, xolo, meore

mxriv, gavacnoT:

• sxvadasxva cneba (musikaluri Tema, xmovani simbolo, xmovani niSani, mo­

tivi, musikaluri intonacia, melodiuri/ritmuli ostinato, melodiuri/

ritmuli figuracia, konsonansuri/disonansuri harmonia, ritmuli/intona­

ciuri formula, popularuli/akademiuri musika, progresuli roki da a. S.)

aq mniSvnelovania is, rom mozards etapobrivad Camouyalibdes ama Tu im cnebis

miseuli gageba, rasac Cven mier SemoTavazebul rekomendaciebSi detalurad gan-

vixilavT;

• sxvadasxva qveynis erovnuli, xalxuri, profesiuli, klasikuri da Tana-

medrove musikis maRalmxatvruli nimuSebis mosmeniT kvlavac gavamdidroT mo-

zardebis musikaluri STabeWdilebebi. musikis mosmenis procesSi aqcenti gakeT-

des musikis mimarT, e. w. `emociuri gamoZaxilebis~ ganviTarebaze, musikaluri

xelovnebis mimarT myari interesis formirebaze. amas ki usaTuod ganapirobebs

moswavleTa praqtikuli CarTva saswavlo procesSi, koleqtiuri muzicireba –

mRera, ritmuli savarjiSoebi, umartivesi improvizaciebi, kompiuterul pro-

gramaSi kompoziciis Seqmna da a. S.

• Cven mier SemoTavazebul scenarebSi moswavleebisaTvis masalis miwodebas

integrirebulad vapirebT – CarTuli gveqneba saubari, ilustraciebi, damatebiTi

Page 7: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

7

informaciebi, situaciuri amocanebi – yovelive mowodebulia musikis gakveTil-

ze STabeWdilebebis gasaZliereblad, agreTve mozardSi cocxali, gamomsaxveli

metyvelebis unaris gansaviTareblad;

• SekiTxvebisa da davalebebis sistema moswavleTa yuradRebas miapyrobs mos-

menili musikaluri motivebis, intonaciebis, melodiis, videofragmentebis anal-

izisaken – musikaluri enis elementebis (xmis/bgeris melodiis, harmoniis, rit-

mis, tembris...) garkvevisaken;

• ar unda daviviwyoT isic, rom mozardis aRqmiTi Taviseburebebi moiTxovs

mosmenili musikaluri Txzulebis mudmivad Sexsenebas. IX saswavlo welsac ar-

aerTxel gamoviyenebT ganvlil safexurze damuSavebul musikalur ilustra-

ciebs, Tumca am etapze nawarmoebebs ganvixilavT sagnobrivi standartis WrilSi;

• naSromSi kvlavindeburad yuradRebas gavamaxvilebT saganTaSoris kavSire-

bze; Cven mier SemoTavazebuli sagakveTilo scenarebis Sinaarsi moswavles sa-

Sualebas miscems, gaacnobieros urTierTkavSiri musikaluri xelovnebis momi-

jnave dargebs Soris; gaviTvaliswineT klasgareSe zegavlenebic.

vfiqrobT, moswavleebi maswavlebelTan erTad nabij-nabij Caswvdebian musi-

kaluri xelovnebis saidumloebas. rac ufro met informacias moiZieben indi-

vidualurad, sakuTar, Tundac arc ise did cxovrebiseul da musikalur ga-

mocdilebebze dayrdnobiT, miT naTeli iqneba musikis gakveTilebze miRebuli STabeWdilebebi.

Page 8: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

8

III – kompleqtacia (CamonaTvali), saxelmZRvanelos TiToeuli saxis mokle aRwera da praqtikuli gamoyeneba (navigacia)

naSromi Seicavs Semdeg komponentebs:

• moswavlis saxelmZRvanelo;

• maswavleblis wigni;

• eleqtronuli resursi.

moswavlis saxelmZRvanelo

musikis swavlebis am safexurze Cveni mizania:

• CavabaT moswavle SemoqmedebiT saqmianobaSi da amisaTvis saWiro unar-Cveva

ganvuviTaroT;

• gamovumuSaoT mozards xarisxiani musikis mimarT interesi da siyvaruli;

• gavamdidroT misi musikaluri STabeWdilebebi sxvadasxvagvar musikalur

nawarmoebTa gacnobiT, amasTan, gaviTvaliswinoT misi moTxovnebic;

• davexmaroT musikaluri gemovnebis CamoyalibebaSi, rac, Tavis mxriv, Camoa-

ya libebs kulturul msmenels.

migvaCnia, rom saxelmZRvanelo erT-erTi is saSualebaa, romelic mozards

daexmareba fiqrisa da problemis gadaWris procesSi, gaafarToebs mis musikalur

STabeWdilebebs, inteleqts. amasTanave, Camouyalibebs da ganuviTarebs sxvadasx-

va saWiro unar-Cvevas.

saxelmZRvanelos Sinaarsi emyareba:

• Tanamedrove koncefciebs;

• moswavleTaTvis nacnob samyaros.

saxelmZRvanelo mozards misi aRqmiTi unarebis Sesabamisad daexmareba musikis

mimarT interesis gaRvivebaSi, sistemaSi moiyvans mis SesaZleblobebs, Seuqmnis

warmodgenas sxvadasxva cxovrebiseuli movlenisa da adamianis Sinagani samyaros

Sesaxeb, rac esoden Tavisebur asaxvas poulobs musikalur mxatvrul saxeebSi.

saxelmZRvaneloSi masala warmodgenilia mokle, lakoniuri, advilad wa-

sakiTxi informaciis saxiT. vcdilobT, mkiTxvelTan, anu moswavlesTan gavmar-

ToT dialogi. am mizniT teqsti danawevrebulia, dayofilia, CarTulia kiTxvebi.

am ukanasknelTan dakavSirebiT mniSvnelovania aRvniSnoT, musikis gakveTilebze

mTavar principad migvaCnia, vaswavloT moswavleebs musikaze saubari. amisaTvis

Sesavsebad vaZlevT gamzadebul frazebsa da arasrul konstruqciebs, romlebic

Page 9: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

9

mozards daexmareba specifikuri terminologiiT leqsikis gamdidrebaSi – yove-

live, vfiqrobT, codnis miRebisa da analizis warmarTvis efeqturi saSualebaa.

saxelmZRvaneloSi TiToeul Temas aqvs saTauri. mcire moculobis, advilad

gasagebi teqstebi, feradovani ilustraciebi, sanoto fragmentebi, vfiqrobT,

daexmareba mozards gakveTilis Sinaarsis aRqmaSi.

aRsaniSnavia, rom saxelmZRvaneloSi masalis wardgena aiolebs mis aRqmas,

viTvaliswinebT rekomendebul struqturas – motivacias, sakiTxis dasmas, mis

gaazrebas.

motivacia: TemaSi erTgvari Sesvlaa. moswavleebs vaZlevT informacias/vas-

meninebT musikalur fragments, rac SemdgomSi detalurad unda ganvixiloT.

sakiTxis dasma: vacnobT moswavleebs informacias, Tumca masalis miwode-

ba mxo lod informirebas ar unda emsaxurebodes, sadac moswavle ubralod

waikiTxavs teqsts damatebiTi davalebis gareSe, aramed man es informacia unda

gamoiyenos konkretuli amocanis gadasaWrelad. magaliTd, informaciis gasaaz-

reblad mivawodoT musikaluri enis romelime elementi (melodia/ritmi/harmo-

nia da a.S.), romlis ganwyoba daexmareba SegrZnebis doneze gaiazros miwodebuli

teqsti.

gaazreba: am etapze moswavleebs vaZlevT saSualebas, upasuxon kiTxvebs, es

kiTxvebi emsaxureba metakognituri operaciebis ganxorcielebas, rasac Cven

swavliT swavlas vuwodebT. is Tavad afasebs, Tu ra gauWirda da ratom; zogi-

erTi kiTxva ki iZleva imis saSualebas, rom moswavlem kidev erTxel gaiazros

teqsti da daakvirdes gansxvavebul azrs.

saxelmZRvanelos yoveli Tavis dasawyiss uZRvis rubrika – `am TavSi Seis­

wavliT~, romelSic vcdilobT, gamovkveToT aRmZravi (warmmarTavi), Semecnebi-

Ti da qmediTi Sinaarsis miznebi. es aris Sualeduri xasiaTis miznebi, romelTa

ganxorcielebis gareSe mTavari miznis, `didi ideis~ miRweva ar aris SesaZlebeli,

anu ar arsebobs mizani, romlis miRweva erTbaSad iqneba SesaZlebeli. saWiroa,

gamoviyenoT Sualeduri etapebi, sadac yoveli momdevno winamavlis realizacias

Seuwyobs xels.

moswavleTaTvis gankuTvnil saxelmZRvanelos, vfiqrobT, maswavlebelic kar-

gad gamoiyenebs, vinaidan masSi naTladaa gamokveTili is miznebi, romlebsac em-

saxureba konkretuli Tema. amasTan, migvaCnia, rom maswavlebelma mxolod saga-

kveTilo teqstidan gamomdinare ar unda dasvas kiTxvebi, vinaidan, sasurvelia,

mozardebma saxelmZRvaneloSi ganTavsebuli faqtebi TviTon `aRmoaCinon~ winare

codnisa da gamocdilebis safuZvelze.

Cven mier SemoTavazebuli savarjiSoebi, davalebebi – moismine musika da

gadmoeci STabeWdilebebi, moismine da ganasxvave... waikiTxe sanoto niSnebi,

firi gaaforme musikalurad, Seqmeni kompozicia, dawere ese da waradgine,

dagegme da gaiTamaSe scena da sxva, emsaxureba rogorc zogadi, ise musikaluri

unar-Cvevebis SeZena-ganviTarebas.

iseTi aqtivobebi, rogorebicaa: mRera da kompiuterul programaSi musi­

kaluri kompoziciis Seqmna, emsaxureba mozardebSi praqtikuli Cvevebisa da

SemoqmedebiTi unarebis gaxsna-amoqmedebas.

Page 10: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

10

IV – sagnis swavlebis mizani da misaRwevi Sedegebi klasisa da asakobrivi kategoriisaTvis

musikis swavlebis mizania:

• moswavlis Camoyalibeba ganaTlebul, kulturul adamianad misTvis musikis

sferoSi Sesabamisi codnis micemis gziT;

• moswavlis mxatvrul-musikaluri aRzrda xalxuri, klasikuri da Tana-

medrove musikis nimuSebis gacnobis gziT;

• misi Cabma SemoqmedebiT saqmianobaSi da amisTvis aucilebeli unar-Cvevebis

ganviTareba;

• musikis mosmenis Cvevis Camoyalibeba;

• musikaluri nawarmoebis mimarT sakuTari damokidebulebis, musikalur xe-

lovnebaze da masTan dakavSirebuli xelovnebis sxva dargebze msje lobis unaris

gamomuSaveba;

• warmosaxviT-asociaciuri azrovnebis ganviTareba;

• musikaluri smenisa da mexsierebis, ritmis grZnobis ganviTareba.

musika sabazo safexuris standarti

Sesavali

musikis standarti Sedgeba Semdegi nawilebisagan:

a) sagnis swavla-swavlebis miznebi;

b) standartis Sedegebi da Sinaarsi;

g) meTodikuri orientirebi;

d) Sefaseba.

sagan `musikis~ farglebSi moswavle Seiswavlis musikas, rogorc TviTgamox-

atvisa da komunikaciis saSualebas; gaecnoba, Tu rogor SeiZleba gadmoices

samyaros aRqma, adamianis cxovreba, misi Sinagani mdgomareoba, aseve socialuri

da epoqaluri cvlilebebi musikaluri gamomsaxvelobiTi xerxebiT. moswavleebi

gaacnobiereben samyaros, rogorc mravalferovani grZnobebisa da ideebis wy-

aros, romelic SeuZliaT SemoqmedebiTad asaxon namuSevrebSi.

moswavle gaecnoba qarTuli da msoflio, Zveli da axali musikaluri xe-

lovnebis cnobil nimuSebsa da xalxur Semoqmedebas; maTi Seqmnisa da Sefasebis

gansxvavebul istoriul, kulturul, socialur da sxva konteqstebs; gamoikv-

levs maT rols sazogadoebis cxovrebaSi.

Page 11: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

11

sagnis swavla-swavlebisas moswavle CarTuli iqneba aqtivobebSi, rac mas SeZe-

nili codnis praqtikaSi gamoyenebis saSualebas miscems.

a) sagnis swavla­swavlebis miznebi

musikis swavleba miznad isaxavs:

•moswavles daexmaros pirad Tu sazogadoebriv cxovrebaSi musikis rolis

gaazrebasa da sakuTari esTetikuri Sexedulebebis formirebaSi;

•moswavles daexmaros musikaluri enis sxvadasxva konteqstis gaazrebaSi;

•moswavles SesZinos muzicirebisa da dargobrivi eniT operirebis unari.

b) standartis Sedegebi da Sinaarsi

standartis Sedegebi sagnis cnebebze dafuZnebiT gansazRvravs miznobriv ori-

entirebs da pasuxobs SekiTxvas, ra unda SeeZlos moswavles musikis farglebSi

sabazo safexuris bolos.

es Sedegebi jgufdeba or mimarTulebad:

•SemoqmedebiToba da praqtika – gulisxmobs sakuTari STabeWdilebebisa da

gamocdilebis safuZvelze SemoqmedebiTi Canafiqris ganxorcielebas. musikis sa-

SualebiT sakuTari ideebis, emociebisa da ganwyobebis gamoxatvas.

•musikis aRqma konteqstSi – gulisxmobs sxvadasxva epoqis, Janrisa da sti-

lis musikaluri xelovnebis nimuSebis, avtoriseuli Canafiqris analizsa da Se-

fasebas.

standartis Sinaarsi gansazRvravs, ra unda icodes moswavlem. Sinaarsi aRiwe-

reba savaldebulo cnebebisa da Tematuri blokebis saxiT.

cnebebis saxiT gansazRvrulia is codna, romelsac moswavle sagnis fargleb-

Si unda daeuflos. cnebebi SedegebTan erTad unda damuSavdes moswavlisTvis

nacnob konteqstebSi. es konteqstebi savaldebulo Tematuri blokebis saxiTaa

warmodgenili.

standartis Sedegebis indeqsebis ganmarteba

standartSi gaweril TiToeul Sedegs win uZRvis indeqsi, romelic miuTiTebs

sagans, swavlebis safexursa da standartis Sedegis nomers; mag.: mus.sab.1.:

`mus.~ – miuTiTebs musikis sagans;

`sab.~ – miuTiTebs sabazo safexurs;

`1~ – miuTiTebs standartis Sedegis nomers.

Page 12: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

12

musikis standartis Sedegebi (VII­IX klasebi)

Sedegebis indeqsi

1. mimarTuleba: SemoqmedebiToba da praqtika cnebebi

moswavlem unda SeZlos: melodia

ritmi da metri

harmoniaJanri forma

mus.sab.1. sxvadasxva ritmuli, intonaciuri formulebisa da sxva musikaluri elementebis gamoyeneba improvizaciis dros;

mus.sab.2. martivi musikaluri formebiT, sakuTari an sxvisi musi-kaluri masaliT mxatvruli ideis gadmocema;

mus.sab.3. sxvadasxva simbolos gamoyenebiT kompoziciebis Cawera.

2. mimarTuleba: musikis aRqma konteqstSi

moswavlem unda SeZlos:

mus.sab.4 nawarmoebis mosmenisas musikis gamomsaxvelobiTi xerx-ebis amocnoba da mxatvruli saxis SeqmnaSi maTi rolis gan-sazRvra;

mus.sab.5. akademiuri da xalxuri musikis nimuSebSi mxatvruli koncefciis gansazRvra.

standartis Sinaarsi moicavs cnebebsa da Tematur blokebs.

es konteqstebi savaldebulo Tematuri blokebis saxiTaa warmodgenili.

cnebebi

sagnis swavla-swavlebis procesi unda warimarTos Semdegi cnebebis damuSave-

bis safuZvelze:

1. melodia

intonaciuri formula, motivi, musikaluri Tema;

2. ritmi da metri

ritmuli naxazi, zoma;

3. harmonia

intervali, konsonansi, disonansi;

4. Janri

simRera, romansi, sonata, simfonia, opera, baleti, miuzikli, kameruli musika,

instrumentuli da vokaluri musika, jazi, rokmusika;

5. forma

improvizacia, musikaluri kolaJi, musikaluri citata.

Page 13: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

13

savaldebulo Tematuri blokebi

Tematuri bloki: musika samyaroSi da samyaro musikaSi;

sarekomendacio Tema: miTi da realoba musikaSi;

Tematuri bloki: musika sazogadoebaSi da sazogadoeba musikaSi;

sarekomendacio Tema: socialuri kataklizmebi musikaSi;

Tematuri bloki: me musikaSi da musika CemSi;

sarekomendacio Tema: gmiri da antigmiri musikaSi.

safexurebrivi sakvanZo SekiTxvebi

safexurebrivi sakvanZo SekiTxvebi standartis cnebebs akavSirebs SedegebTan.

•ra SegviZlia gadmovceT da gavigoT musikis meSveobiT?

•rogor gvexmareba musika sakuTari gancdisa Tu sazogadoebaSi arsebuli

ganwyobis gadmocemaSi? rogor gadmovce sakuTari emociebi da STabeWdilebebi

musikis saSualebiT?

•rogor zemoqmedebs musika adamiansa da sazogadoebis cxovrebaze?

g) meTodikuri orientirebi

sagnis swavla-swavleba unda warimarTos Semdegi principebis dacviT:

a) swavla-swavleba xels unda uwyobdes moswavleTa Sinagani Zalebis

gaaqtiurebas.

b) swavla-swavleba xels unda uwyobdes codnis etapobrivad konstruirebas

winare codnaze dafuZnebiT.

g) swavla-swavleba xels unda uwyobdes codnaTa urTierTdakavSirebasa da

organizebas.

d) swavla-swavleba unda uzrunvelyofdes swavlis strategiebis dauflebas

(swavlis swavlas).

e) swavla-swavleba unda moicavdes codnis samive kategorias: deklaratiuls,

procedurulsa da pirobiseuls.

sagnobrivi Sedegebis garda, erovnuli saswavlo gegmis miznebidan swavla-swavlebisa da Sefasebis samizned aseve unda iqces Semdegi gamWoli unarebi da

Rirebulebebi:

Page 14: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

14

kritikuli

azrovneba

•faqtebis, warmodgenebis, mosazrebebis kritikulad ganxilva da

gaanalizeba;

• SekiTxvebis Camoyalibeba da maTze pasuxis Zieba;

• argumentirebulad msjeloba, anu sakuTari mosazrebebis

dasabuTeba Sesaferisi argumentebis, magaliTebis moyvaniT;

•gonivruli arCevanis gakeTeba da misi dasabuTeba.

TanamSromloba • samuSaos Tanasworad ganawileba da Sesruleba jgufuri/gunduri

muSaobis dros;

• mzaoba jgufSi/gundSi sxvadasxva funqciis Sesasruleblad (mag., lideris);

• gansxvavebuli ideebis, Sexedulebebis konstruqciulad ganxilva;

• resursebis, mosazrebebis, codnis gaziareba problemaTa

erToblivad gadaWris, gadawyvetilebaTa erToblivad miRebis

mizniT.

eTika • eTikuri normebis dacva;

• solidarobis gancda;

• empaTia;

• gansxvavebulobis mimRebloba;

• sakuTar aqtivobaze pasuxismgeblobis gaazreba.

kvleva • kvleviTi amocanis, kvlevis procedurebis, monacemebis mopovebis

gzebisa da aRricxvis formebis gansazRvra; saTanado resursebis

SerCeva;

• kvlevis Catareba, monacemebis aRricxva da sxvadasxva formiT

warmodgena/ organizeba; • monacemebis analizi, argumentirebuli msjelobis safuZvelze

daskvnebis gamotana; kvlevis Sedegebis Sefaseba; • kvleviTi samuSaoebis Catarebis dros eTikisa da usafrTxoebis

normebis dacva.

swavlis swavla

damoukideblad

saqmianoba

• aqtivobis/davalebis Rirebulebis gansazRvra – moswavlem unda

dainaxos, ras SesZens aqtivobis Sesruleba, ra pirovnul Tu

socialur sargebels moutans mas;

• aqtivobis/davalebis dagegmva – moTxovnaTa gaazreba da mis

Sesasruleblad saWiro codnis gansazRvra; davalebis/aqtivobis

mTavari miznis gansazRvra; samuSaos warmatebiT Sesrulebis

kriteriumebis dadgena; gansaxorcielebeli samuSaos etapebis

gamokveTa; imis ganWvreta, Tu ra gauadvildeba, ra gauZneldeba,

raSi dasWirdeba daxmareba; strategiebis mizanSewonilad SerCeva

samuSaos TiToeuli etapisaTvis;

Page 15: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

15

• swavlis procesis monitoringi – dafiqreba swavlis procesze,

im pirobebisa da faqtorebis amocnoba, romlebic xels uwyobs

an aferxebs winsvlas, saTanado zomebis miReba winsvlis

xelSesawyobad; TviTSefaseba Zlieri da susti mxareebis

dasadgenad, susti mxareebis gasaZliereblad gzebis dasaxva;

• socioemociuri marTva – nerviulobis minimumamde dayvana,

saWiroebisamebr, daxmarebis Txovna, sakuTar TavSi siZneleTa

gadalaxvis resursebis povna; Secdomebis mimarT pozitiuri

damokidebulebis Camoyalibeba da winsvlis wyarod gamoyeneba;

• calkeuli saqmianobisTvis gamoyofili drois efeqturad

gamoyeneba.

pasuxismgebloba • saskolo saqmianobebSi (saskolo cxovrebaSi) nakisri val-

debulebis Sesruleba;

• samuSaos dadgenil vadebSi dasruleba da Cabareba;

• sakuTari qcevis marTva, sakuTar qcevebze, socialur aqtivobebze

pasuxismgeblobis aReba.

informaciuli

da sakomunikacio

teqnologiebis

gamoyeneba

• audiofailebis damuSaveba;

• musikaluri kolaJebis Seqmna;

• trekerebis Seqmna;

• lupebis, semplebis Seqmna;• sakuTari namuSevaris internetSi atvirTva (mag.: Sound Cloud);• vebgverdis/blogis Seqmna da saswavlo procesis ganmavlobaSi

ganxorcielebuli sxvadasxva proeqtis, vebgverdze/ blogze

ganTavseba;

• informaciuli sakomunikacio teqnologiebis gamoyeneba

(mag., Word, PowerPoint) saswavlo masalisa da sxvadasxva tipis

eleqtronuli teqstebis dasamuSaveblad.

wigniereba • zepiri da weriTi metyvelebis gziT informaciis miRebis,

damuSavebis, gaazrebis, sistemaSi moyvanisa da wardgena-gazia-

rebis unari.

swavlis unarebis gasaumjobeseblad mniSvnelovania zrunva metakogniciis

unarebis ganviTarebaze, risTvisac maswavlebelma periodulad sami tipis aqtivoba

unda Caataros. es aqtivobebia:

strategiebis modelireba: maswavlebeli moswavleebTan erTad asru-

lebs davalebas da misi Sesrulebisas `xmamaRla fiqrobs~ imaze, Tu rogor

Seasrulos es aqtivoba (mag., kargad gavecnoT pirobas da davakvirdeT, ras moiTxovs

igi; aqvs Tu ara pirobas Tanxmlebi masala da misT.).

Page 16: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

16

winmswrebi metakognituri pauza, anu davalebis Sesrulebamde dafiqreba

da msjeloba gadasadgmel nabijebze – mas Semdeg, rac moswavleebi gaecnobian

davalebis pirobas, SevasrulebinebT metakognituri xasiaTis amgvar aqtivobas: maT

jgufurad unda gansazRvron is gza, romliTac davalebas Seasruleben, saxeldobr:

detalurad aRweron davalebis Sesrulebis etapebi (ras Seasruleben ris Semdeg da

sxv.), aseve strategiebi, romlebsac gamoiyeneben TiToeul etapze. jgufebma unda

warmoadginon TavianTi namuSevrebi da imsjelon SerCeuli gzebisa Tu strategiebis

mizanSewonilobaze.

Semdgomi metakognituri pauza, anu davalebis Sesrulebis Semdeg dafiqreba

da msjeloba gadadgmul nabijebze – mas Semdeg, rac moswavleebi Seasruleben

konkretul davalebas, maT unda gaixsenon da aRweron ganvlili gza: ra gaakeTes

ris Semdeg? ra xerxebi gamoiyenes muSaobisas? ra gauWirdaT an ra gauadvildaT?

Sesrulebuli moqmedebebis aRweris Sedegad moswavleebi gaacnobiereben im faqts,

rom miznis misaRwevad arsebobs sxvadasxva gza da xerxi, romlebzec davalebis

Sesrulebamde unda dafiqrdnen (optimaluri gadawyvetilebis misaRebad). metakognituri pauza moswavleebs ganuviTarebs swavlis unarebs da aumaRlebs

swavlis qmedunarianobas.

wliuri programisa da saswavlo Temis agebis principebi

standartze dayrdnobiT igegmeba wliuri programebi, romlebic gviCvenebs

standartis moTxovnaTa realizebis gzebs. wliuri programa sarekomendacio

xasiaTisaa. skolas SeuZlia gamoiyenos rekomendebuli wliuri programa an Tavad

dasaxos standartis miRwevis gzebi. wliuri programebi unda daigegmos saswavlo

Temebis saSualebiT (Sedegi ar warmoadgens damoukidebel saswavlo erTeuls –

Temas).

saswavlo Temis dasagegmad gamoiyeneba Semdegi komponentebi:

saswavlo Tema –

saswavlo Tema warmoadgens funqciur konteqsts, romelic standartis Sedegebis, cnebebisa Tu konkretuli sakiTxebis integrirebulad da urTierTdakavSirebulad swavlebis saSualebas iZleva. TiToeuli Temis farglebSi, SeZlebisdagvarad, unda damuSavdes standartis yvela Sedegi.

Temis farglebSi dasamuSavebeli cnebebi –cnebebi gansazRvravs im arsebiT codnas, romelsac moswavle sagnis farglebSi

unda daeuflos.

Page 17: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

17

Tematuri sakvanZo SekiTxvebi – Tematuri sakvanZo SekiTxvebi gamomdinareobs safexurebrivi sakvanZo SekiTxve-

bidan da daismis Temis konkretul konteqstSi. maTi funqciaa:• moswavlis winare codnis gaaqtiureba, cnobismoyvareobis gaRviveba, provocire-

ba axali codnis SesaZenad;• saswavlo Temis Sedegze orientirebulad swavla-swavlebis uzrunvelyofa; • Temis swavla-swavlebis procesSi Sualeduri bijebis/etapebis gansazRvra.

sakvanZo SekiTxva warmoadgens maorganizebel elements, romelic saswavlo Temis farglebSi asrulebs gakveTil(eb)is miznis rols.

aqtivobebi mimdinare davalebebis tipebis/nimuSebis CamonaTvali, romlebic SeiZleba iyos ga-

moyenebuli gageba-gaazrebis procesebis xelSesawyobad, aseve codnis aTvisebis, gan-mtkicebisa Tu Sejamebis mizniT.

kompleqsur/proeqtul davalebaTa ideebis CamonaTvalikompleqsuri/proeqtuli davalebebi warmoadgens imgvar aqtivobebs, romelTa

Sesruleba moiTxovs sxvadasxva codnis integrirebulad gamoyenebas funqciur kon-teqstebSi.

Sefasebis indikatorebi –Sefasebis indikatorebi standartis Sedegebidan gamomdinareobs da aCvenebs, ra

unda SeZlos moswavlem konkretuli Temis farglebSi. sxva sityvebiT, indikatorebi warmoadgens konkretul TemaSi realizebul Sedegebs. indikatorebSi dakonkretebu-lia codnis is savaldebulo minimumi, romelsac moswavle Temis farglebSi unda dae-uflos. Sefasebis indikatorebze dayrdnobiT yalibdeba kriteriumebi Sefasebis ru-brikebisTvis.

mkvidri warmodgenebi –mkvidri warmodgenebi ganisazRvreba standartis Sedegebze dayrdnobiT. es aris

zogadi warmodgenebi, romlebic Temis Seswavlisas unda Camoyalibdes moswavlis xangrZliv mexsierebaSi mis (moswavlis) winare warmodgenebze dayrdnobiT, raTa mas Temis farglebSi dasaxuli miznebis miRweva gauadvildes. mkvidri warmodgenebi az-rovnebis sayrdenia gagebis aqtebis gansaxorcieleblad.

rogor aigeba saswavlo Tema?

saswavlo Temis asagebad umTavresi orientirebia standartis Sedegebi. isini

standartSi savaldebulo saxiTaa gansazRvruli. cnebebsa da Sedegebze dayrd-

nobiT ganisazRvreba mkvidri warmodgenebi, sakvanZo kiTxvebi da Sefasebis in­

dikatorebi.

saswavlo Temis swavla-swavlebis mizniT Semdeg etapze unda ganisazRvros

sagnobrivi sakiTxebi, resursebi, davalebebis tipebi/nimuSebi, gagebis, gaazre-

bis, ganmtkicebisa da Sejamebis mizniT. aseve mniSvnelovania ganisazRvros idee­

bi Semajamebeli kompleqsuri davalebebisTvis, radgan mxolod kompleqsu-

Page 18: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

18

ri davalebebis saSualebiT SeiZleba gamovlindes, ramdenad daeufla moswavle

Temis farglebSi asaTvisebel codna-unarTa erTobliobas da ramdenad axerxebs

maT funqciurad gamoyenebas.

saswavlo Temis agebis bijebi

nabiji 1. mkvidri warmodgenebis dadgena.

nabiji 2. Tematuri sakvanZo kiTxvebis dasma.

nabiji 3. Sefasebis indikatorebis gansazRvra.

nabiji 4. aqtivobebisa da mimdinare davalebebis dagegmva da resursebis SerCeva.

nabiji 5. Semajamebeli kompleqsuri davalebebis SemuSaveba.

Sefaseba

saklaso Sefaseba unda Seesabamebodes erovnuli saswavlo gegmis pirveli

karis me-7 TavSi gansazRvruli Sefasebis principebs, miznebsa da amocanebs.

swavlis xarisxis gaumjobesebis xelSesawyobad upiratesi adgili unda mie-

kuTvnos ganmaviTarebel Sefasebas, romelic moswavles Tavissave winare Sede-

gebTan mimarTebiT afasebs, zomavs mis individualur winsvlas, riTac mas codnis

etapobrivi konstruirebis saSualebas aZlevs.

mniSvnelovania, moswavle Tavad iyos CarTuli ganmaviTarebel SefasebaSi.

swavlis procesis Sefaseba moswavles gamoumuSavebs damoukideblad swavlis un-

ar-Cvevebs, daexmareba swavlis strategiebis aTvisebaSi, saSualebas miscems, gac-

nobierebulad Seuwyos xeli sakuTar winsvlasa da warmatebas. SefasebaSi CarTvis

ZiriTad mizans warmoadgens moswavlis gaTviTcnobiereba swavlis procesebSi,

rac mas am procesebis gaazrebulad da damoukideblad marTvas Seaswavlis. mag-

aliTad, Tu moswavle kargad gaiazrebs aqtivobis mizansa da am miznis warmatebiT

miRwevis kriteriumebs (moswavlisaTvis gankuTvnili kriteriumebi naTlad for-

mulirebuli da SezRuduli raodenobis unda iyos), igi ukeT dainaxavs im nabi-

jebs, romlebic unda gadadgas sasurveli Sedegis misaRwevad da ufro gaazreb-

ulad warmarTavs miznisa ken mimaval procesebs. Tu aqtivobis dasrulebisas mas

vTxovT, gaaanalizos ganvlili gza – ra nabijebi gadadga, ra Sedegs miaRwia, ra

midgoma gamoiyena, kidev romeli midgomis gamoyeneba SeiZleboda an ajobebda,

ram Seuqmna problema, ra gauWirda an ver gadaWra da ratom, ra gauadvilda, ram

Seuwyo xeli warmatebaSi da sxv.

Page 19: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

19

Semajamebeli (ganmaviTarebeli da ganmsazRvreli) Sefaseba

Semajamebeli SefasebisaTvis gamoiyeneba kompleqsuri konteqstis mqone

davalebebi, romelTa Sesruleba moiTxovs standartiT gansazRvruli codnisa

da unarebis integrirebulad da funqciurad gamoyenebas. am davalebaTa Sesafa-

seblad Sefasebis rubrika, anu kriteriumebis bade gamoiyeneba.

moswavles TiToeuli saswavlo Temis damuSavebis Semdeg evaleba Semajamebe-

li davalebis warmodgena. maSasadame, Semajamebeli davalebebis minimaluri ra-

odenoba wlis ganmavlobaSi saswavlo Temebis raodenobas emTxveva.

qvemoT gTavazobT standartiT gaTvaliswinebul tipobriv Semajamebel

davalebaTa nusxas. moswavleze an maswavlebelzea damokidebuli, Tu romel

davalebas/davalebebs SearCevs.

• SemecnebiTi xasiaTis konkretuli musikaluri sakiTxis gamokvleva (mag., `ra

gavlena moaxdina indurma musikam rokmusikaze?~, ra saerTo aqvT akademiuri da

popularuli musikis gamomsaxvel xerxebs?~) da Ziebis Sedegebis warmodgena sa-

surveli formatiT (mag., leqcia-koncerti; videorgoli, musikaluri warmodgena);

• moswavlisTvis sayvareli musikaluri nawarmoebis an misTvis romelime

saintereso musikaluri mimdinareobis warmodgena mocemuli Temis konkretuli

sakiTxis gaSuqebis mizniT (prezentacia, musikaluri kolaJi);

• sakuTari kompoziciis Seqmna konkretuli musikalur-gamomsaxvelobiTi xe-

rxebis gamoyenebiT (mag., cvalebad ritmze agebuli kompozicia, raime ukve arse-

bul musikalur Temaze agebuli kompozicia, konkretul harmoniul formulaze

agebuli kompozicia; kompozicia sxvadasxva epoqisTvis damaxasiaTebeli intona-

ciuri formulebis gamoyenebiT);

• ucnobi musikaluri nawarmoebis irgvliv diskusia Temis garkveuli sakiTxis

WrilSi (diskusiisTvis winaswari kiTxvaris/sakiTxebis Camowera);

• literaturuli warmodgenis musikaluri gaformeba.

moTxovnebi, romlebsac unda akmayofilebdes Semajamebeli ganmsazRvreli

SefasebisaTvis gankuTvnili davaleba:

• davalebis TiToeul tips unda axldes Sefasebis rubrika;

• rubrika unda dazustdes konkretuli davalebis pirobisa da ganvlili ma-

salis gaTvaliswinebiT;

• 10 qula unda gadanawildes rubrikaSi Semaval kriteriumebze.

Sefasebis rubrikis SesaZlo forma

klasimoswavlis saxeli, gvari

Tema

davalebis piroba

Sefasebis kriteriumebi qulebi komentari

Page 20: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

20

V – samizne asakis Taviseburebebi

14-15 wlis mozardisTvis erT-erTi maxasiaTebeli abstraqtuli azrovnebis

Camoyalibebaa. mozardebs ukve SeuZliaT gadamowmeba da Sefaseba. azrovnebisas

isini mxolod TvalsaCino niSnebs an nacnob faqtebs ki ar eyrdnobian, aramed

ganyenebuli ideebiTac manipulireben.

IX klaseli mozardis msjeloba, rogorc wesi, emyareba konkretul magaliTeb-

sa da pirad gamocdilebas. amitom masalis miwodebisas, xSirad unda gamoviyenoT

konkretuli magaliTebic.

bavSvs am periodSi gamomuSavebuli aqvs musikis mosmenisa da gaanalizebis,

mReris GCveva, metrul-ritmuli SegrZnebebi, tembris aRqmis unari, Tumca, am un-

arebs Semdgomi ganviTareba jer isev esaWiroeba.

mozardSi ukve aSkaraa SemoqmedebiTi potenciali. GCveni mizania, davinaxoT

igi da ganviTarebis swori gezi, mimarTuleba mivceT. bavSvs ufrosis daxmare-

biT unda mieces asparezi nebismieri movlenis mimarT sakuTari damokidebulebis

gamosaxatavad. `bavSvs unda vaswavloT ara azrebi, aramed azrovneba~ (S. amonaS-

vili).

VI – specifikuri da zogadi, gamWoli kompetenciebi,

romlebic xels uwyoben sagnis swavlebas

sadReisod gamWoli kompetenciebis ganviTarebaze orientirebuli swav-

lebis danergva gansakuTrebiT aqtualuria. erovnuli saswavlo gegma aRwers 9

priorite tul gamWol kompetencias, romlebic xels uwyobs moswavleTa mravalmx-

riv ganviTarebas, xolo maswavleblebisgan moiTxovs, rom TiToeuli sagnis swav-

lebis konteqstSi iyos moazrebuli.

es kompetenciebia:

1. wigniereba – gaazrebuli kiTxvisa da weris unarebi;

2. mediawigniereba – sakomunikacio teqnologiebis flobis unarebi;

3. cifruli wigniereba – igivea, rac kompiuteruli wigniereba;

4. raodenobrivi wigniereba – ricxvis arsis gaazrebis unari;

5. ekologiuri wigniereba – garemos mimarT adamianis jansaRi damoki-

debulebis unari;

6. mravalenobrivi (prulingvuri) kompetencia – enis/enebis dauflebis Sina-

gani unari;

Page 21: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

21

7. semiotikuri kompetencia – verbaluri da araverbaluri informaciis gaaz-

rebis unari;

8. swavlis swavla – swavlis procesis damoukideblad marTvis unari;

9. socialuri da samoqalaqo kompetencia – socialur da samoqalaqo cx-

ovrebaSi integraciisaTvis aucilebeli unarebi.

praqtika gviCvenebs, rom umeteswilad maswavleblebi gakveTilebze muSaoben,

mxolod im gamWol kompetenciebze romelTa ganviTarebac bunebrivia im sagnisT-

vis, romelsac isini aswavlian. arada, fsiqologiur-pedagogiuri TvalsazrisiT,

integrirebuli gakveTili moswavleTa gaaqtiurebas, SemecnebiT procesebSi maT

CarTvas iwvevs da warmatebul swavlas ganapirobebs.

romeli gamWoli kompetencia iTvaliswinebs musikaluri azrovnebis

ganviTarebis unars?

semiotikuri kompetencia – melodiis, naxatisa da sxva saSualebebiT gad-

mocemuli informaciis gaazrebisa da interpretirebis, sakuTari naazrevisa da

gancdilis sxvadasxva saSualebiT gadmocemis unari; informaciis niSanTa erTi

sistemidan meoreSi gadatanis, mag.: musikalur nawarmoebSi gadmocemuli azris

ilustraciiT gamoxatvis, melodiis, musikaluri Tanxlebis/ritmis sxvadasx-

va simbolos Caweris, sityvieri teqstisa da naxatis erTmaneTTan dakavSirebis,

melodiis diagramis saxiT warmodgenisa da a. S. unari.

romeli gamWoli kompetenciis gaTvaliswinebiT aris SesaZlebeli

musikis gakveTilis dagegmva?

Cveni azriT, musikas integraciis unikaluri SesaZleblobebi aqvs – misi Ser-

wyma SesaZlebelia praqtikulad yvela saswavlo disciplinasTan rogorebicaa:

cekva, Teatraluri xelovneba, saxviTi xelovneba, literatura, istoria, geogra-

fia, maTematika, fizika, qimia, biologia, sainformacio teqnologiebi da a. S. xazi

unda gaesvas, rom am CamonaTvalSi humanitarulTan erTad sabunebismetyvelo da

teqnikuri sagnebicaa warmodgenili. es, garkveulwilad, gamoxatavs musikis mier

emociuri da kognituri sferoebis gadafarvis unars.

sakiTxi rom ufro naTeli iyos, mimovixilavT musikisa da sxva sagnebis inte-

gracias moswavlTa asakobriv saWiroebebTan SesabamisobaSi:

Tuki wignierebis kompetenciis ganviTarebas qarTuli ena da literatura

uwyobs xels, enisa da musikis pedagogebs eqnebaT bevri saerTo mizani, romlebic

efeqturad miiRweva am sagnebis gaerTianebis SemTxvevaSi. literatura, kerZod,

poezia musikis saganTan integraciis did SesaZleblobebs iZleva. moswavleebs

unda mieceT agreTve saSualeba, rom musikis mosmeniT gamowveuli STabeWdile-

bebi literaturuli Canaweris saxiT gadmoscen.

Page 22: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

22

istoriis, geografiis codna daexmareba moswavles (asakobrivi SesaZleblo-

bebis farglebSi) Caswvdes da gaigos sxvadasxva qveynis folkloruli musikis

gansakuTrebuloba.

xelovnebis dargebs – musikasa da saxviT xelovnebas Soris bevri paraleli da

analogia arsebobs, maT Soris terminologiaSic – ferTa gama, feris JReradoba,

musikaluri forma, melodiuri da ritmuli naxazi, qromatuli wyoba... xelovnebis

sakompozicio xerxebis Seswavlisas Cans, rom musikis, saxviTi xelovnebis, poeziis

kompoziciuri Taviseburebebi mWidrod ukavSirdeba erTmaneTs. erT-erTi miRe-

buli da gavrcelebuli formaa musikiT miRebuli STabeWdilebis daxatva.

cifruli da mediawignierebis ganviTarebisTvis musikis maswavlebeli infor-

maciul-sakomunikacio teqnologiebiT (ist) gaamdidrebs swavla-swavlebis pro-

cess (programa LMMS); mravalenobrivi kompetenciisTvis ki sxvadasxva enaze

Seqmnil sasimRero repertuars Seitans saswavlo procesSi da a. S.

ra unda gaviTvaliswinoT gamWoli kompetenciebis ganviTarebaze

orientirebuli gakveTilis dagegmvis dros?

sagnobriv standartSi warmodgenili misaRwevi Sedegebisa da Sedegze gamyvani

kiTxvebis analizis Semdeg musikis maswavlebelma unda Seiswavlos xelmisawvdomi

resursebi, saxelmZRvanelos miRma moiZios damatebiTi informacia, aplikaciebi,

kompiuteruli programebi Tu sxva vizualuri saSualebebi.

maswavlebels miaxloebiT unda hqondes warmodgena, Tu romeli kompeten-

ciebisken arian moswavleebi midrekili da ra doneze, radgan SeuZlebelia Tun-

dac erTi warmatebuli da srulfasovani gakveTilis farglebSi moxerxdes bo-

lomde erTi romelime kompetenciis ganviTareba.

VII – swavlebis meTodologia – ZiriTadi midgoma, romelsac

eyrdnoba saxelmZRvanelo, ra saxis saswavlo meTodebi da

strategiebi gamoviyeneT Cven mier warmodgenil megzurSi?

rogori misawvdomi da gasagebic unda iyos sagakveTilo Temebi, masalis ukeT

aTvisebaSi nebismieri ganviTarebis mqone moswavles, vfiqrobT, daxmarebas gauw-

evs maswavlebeli mis xelT arsebuli meTodebisa da strategiebis farTo reper-

tuariT. saswavlo meTodTa mravalferovneba uzrunvelyofs gakveTilebze mos-

wavleTa aqtiur CarTvas saswavlo procesSi da motivaciis xarisxis amaRlebas.

sasurvelia, maswavlebeli gaTavisufldes rutinisagan da gamoiyenos iseTi

saswavlo meTodebi, rogorebicaa:

Page 23: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

23

verbaluri informacia

swavlebis vizualizacia

diskusia beWvdiTi /eleqtronuli RonisZiebebi

istoriebis SeTxz-va-moyola;

rolebis mixedviT TamaSi;

savarjiSoebis dros leqsebis, simRerebis

gamoyeneba;prezentacia.

suraTebi;TvalsaCino masala;diagramebi (infor-

maciis sqematuri organizeba);

ilustraciebi; video-firebi.

kiTxva-pasuxi;msjeloba; sxvisi

naazrevis Se-faseba.

plakati; afiSa;musikaluri

kompoziciebi; musikaluri dia-

gramebi (e. w. musik-ograma), LMMS-is

kompiuteruli programa.

VIII – efeqturi saswavlo garemos uzrunvelyofa da damatebiTi

saganmanaTleblo resursebi*

resursebi – imaze, Tu ra saxis resurss gamoviyenebT swavlebis procesSi,

bevradaa damokidebuli moswavleTa daintersebis, klasSi GCarTulobis, maT mier

masalis aRqmis xarisxi. qvemoT CamoTvlilia, Tu ra saxis saswavlo resurss da-

vurTavT Cven mier warmodgenil naSroms:

1. eleqtronuli resursi – videomasala, romelic gankuTvnilia sagnis swav-

lebisTvis xelSemwyobi garemos Sesaqmnelad, sagnobrivi standartis Sedegebze

gasvlis umniSvnelovanesi da umTavresi saSualebaa. video /audio Canawerebis naxva/

mosmena swavleba-swavlis process sicxades mianiWebs, gauadvilebs maswavlebels

interaqtivis saSualebiT sakiTxis/Temis mitanas moswavlemde, romelmac, Tavis

mxriv, unda gaiazros, daskvnebi gamoitanos, codna da unar-Cvevebi SeiZinos.

maswavlebels Tavadac SeuZlia moiZios da, survilisamebr, SearCios musi-

kaluri masala.

saswavlo videomasala daexmareba

maswavlebels moswavles

• Sedegze orientirebuli saswavlo procesis ganxorcielebaSi;• swavla-swavlebis procesis mizanmi-marTulad da gegmazomierad dagegmvasa da ganxorcielebaSi;• swavlebis teqnika-strategiaTa saku-Tari repertuaris SeqmnaSi;• sagakveTilo procesisaTvis efeqturi saswavlo resursis SerCevaSi.

• xelovnebis sxvadasxva dargSi gaTviTcno-bierebaSi;• sakuTari SesaZlebloba-monacemebis amoc-nobasa da ganviTarebaSi;• inteleqtualuri Tvalsawieris gafar-ToebaSi;• motivaciis amaRlebaSi;• masalis aTvisebis xarisxis amaRlebaSi.

Page 24: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

24

ლექცია

დათვალიერება

ფილმი, თვალსაჩინოების მეშვეობით

თხრობა, სტენდები

როლებში აქტივობა, სიმულაციები, ინფორმაციის პირად გამოცდილებასთან იდენტიფიცირება

gvamaxsovrdeba

10%, rasac vkiTxulobT

20%, rac gvesmis

30%, rasac vxedavT

70%, rac gvesmis davxedavT

90% rasac vambobT da Tan vakeTebT

pasiuri

pasiuri

pasiuri

aqtiuri

aqtiuri

kiTxva

CarTulobis xarisxi

maxsovrobisa da gakveTilze CarTulobis piramidis mixedviT, swavla firebis

CvenebiT swavlebis aqtiuri formaa – moswavlis saswavlo procesSi CarTuloba

70%-s Sead gens, Sesabamisad, aTvisebis xarisxic maRalia.

musikis gakveTilebze videofirebis Cveneba-ganxilvis procesSi moswavleTa

STabeWdilebebi gacilebiT ufro Zlieria, vidre audiomasalis mosmenisas. aR-

niSnuli aqtivobebi Cven mier praqtikulad ganxorcielebulia da didi interesic

gamoiwvia moswavleTa mxridan. gakveTilebi mimdinareobs xalisianad, Zaldautane-

blad, rac gamoricxavs moswavleebSi gonebriv gadaRlas, aumjobesebs aTvisebis

unars, amasTan, xels uwyobs inteleqtualuri Tvalsawieris gafarToebasac.

gasaTvaliswinebelia:

Cvenebis process usaTuod unda daerTos maswavleblis komentarebi,

SekiTxvebi, axsna-ganmartebebi. sxvagvarad firebis mSrali, komentaris gareSe

Cveneba sasurvel Sedegamde ver migviyvans.

2. kompiuterul programaSi (LMMS) musikaluri kolaJis/kompoziciis Seqmna

erT-erTi mniSvnelovani aqtivobaa moswavlis SemoqmedebiTi unarebis ganviTare-

bisTvis – bavSvi moiZiebs masalas, gaaformebs, Semdeg qmnis kompozicias da bo-

los waradgens – prezentacias akeTebs.

Tuki dawyebiT safexurze maswavlebeli sTavazobda mozardebs winaswar gamza-

debul e. w. Sampl-ebs, am etapze moswavleebi ukve Tavad qmnian am resurss.

Page 25: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

25

IX – avtoriseuli programis Sesabamisoba erovnuli saswavlo

gegmiT gansazRvruli sagnis saswavlo programasTan, avtoriseuli

xedva mis mier SemoTavazebuli programis Zlieri mxareebis Sesaxeb

Cven mier warmodgenili musikis maswavleblis megzuri srulad iTvaliswinebs

erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvrul saswavlo programas.

moswavles maswavlebels daexmareba

• saSualebas miscems daakvirdes, gamoi-kvlios, saTanado daskvnebi gamoitanos;• ganuviTarebs iseT specifikur unarebs, rogorebicaa: mRera, ritmuli SegrZnebe-bi; • daexmareba moswavles fiqrisa da prob-lemis gadaWris procesSi; • gaafarToebs mis musikalur STabe-Wdilebebs, inteleqtualur Tvalsawier-sa da informaciul codnas;• ganuviTarebs musikis aRqmis, analizis, mosmeniT miRebuli STabeWdilebebis sxva-dasxva xerxiTa da saSualebiT gadmocemis unar-Cvevebs.

• Sedegze orientirebuli saswavlo pro-cesis ganxorcielebaSi;• saswavlo procesis mizanmimarTulad dagegmvasa da SefasebaSi;• swavlebis teqnika-strategiebis saku-Tari repertuaris SeqmnaSi;• sagakveTilo procesisaTvis Sesaferisi resursis SeqmnaSi;• saswavlo procesis monitoringsa da Se-fasebaSi, raTa gaarkvios, Tu ra ician, ras miaRwies moswavleebma da ra unda gaaum-jobeson.

winamdebare saxelmZRvaneloTi muSaobisas maswavleblis roli

ase warmogvidgenia:

• maswavlebeli moswavleebs acnobs saxelmZRvaneloSi Sesul Teoriul masa-

las;

• asmeninebs/uCvenebs Teoriuli masalis Sesatyvis musikalur ilustracias da

maTTan erTad aanalizebs;

• yuradRebas amaxvilebs nawarmoebis gamomsaxvelobiT xerxebsa da saSuale-

bebze (melodia, harmonia, tempi, ritmi, tembri, dinamika...);

• mianiSnebs da exmareba swori daskvnebis gamotanaSi, risTvisac qmnis sadis-

kusio models;

• Teorias akavSirebs praqtikasTan;

• moswavleebTan erTad aanalizebs maT pasuxebs;

• saswavlo programas ukavSirebs moswavleTa skolisgareSe codnasa da gamoc-

dilebas.

Page 26: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

26

X – moswavlis Sefasebis meqanizmebi

Sefasebis komponentebi musikaSi

SeiZleba Sefasdes Semdegi codna da unar­Cvevebi:

warmosaxviTi unarebi;

asociaciuri azrovneba;

SemoqmedebiToba;

musikis mosmenis Cveva;

musikaluri mexsiereba;

ritmis grZnoba;

improvizaciuloba;

sakuTari azris dasabuTebis unari;

musikalur-kompiuteruli programebis codna;

wardgenis (prezentaciis) unari;

musikaluri intonireba;

socialuri unarebi;

tolerantoba.

codna da unar­Cvevebi fasdeba Semdegi davalebebiT:

musikis mosmena da masTan dakavSirebuli davalebebis Sesruleba;

masalis moZieba;

davalebis Sesruleba musikalur-kompiuteruli programis gamoyenebiT da

a. S.;

Teatraluri sketCebi, etiudebi musikis TanxlebiT;

Canaxati, personaJis portretis sxvadasxva musikaluri enis elementebis ga-

moyenebiT;

musikaluri kompoziciis Canaweri sxvadasxva simbolos gamoyenebiT;

Txroba;

roluri TamaSebi;

interviu;

cekva;

pantomima;

SemoqmedebiT saqmianobaSi monawileoba: simRera, improvizacia, musika lur-

dramatuli kompoziciebi, musikalur-kompiuteruli programebis Seqmna;

koncertis, warmodgenis repeticiebSi monawileoba;

proeqtis momzadeba;

sakuTari da sxvisi Sesrulebis/Semoqmedebis ganxilvaSi monawileoba;

musikaluri nawarmoebis konteqstis ganxilva;

sxvadasxva aqtivobis dagegmva da momzadeba;

sakuTari naSromis, SemoqmedebiTi saqmianobis wardgena;

sxvadasxva davalebis Sesrulebisas musikaluri damwerlobis gamoyeneba;

da sxv.

Page 27: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

27

Semajamebeli davalebebis komponenti

Semajamebeli davalebis komponenti ukavSirdeba swavla-swavlebis Sedegs. am

komponentSi unda Semowmdes erTi saswavlo monakveTis (Tema, Tavi, paragrafi,

sakiTxi) Seswavla-damuSavebis Sedegad miRweuli Sedegebi. konkretuli saswav-

lo erTeulis dasrulebisas moswavlem unda SeZlos musikis standartiT gansaz-

Rvruli codnisa da unarebis warmoCena.

Semajamebel davalebaTa tipebi:

standartis moTxovnaTa Sesabamisad, rekomendebulia Semajamebel davaleba-

Ta mravalferovani formebis gamoyeneba. musikis Semajamebel davalebaTa tipebi

SeiZleba iyos:

koncerti/warmodgena;

viqtorina;

moxseneba-referati;

leqcia-koncerti;

prezentacia;

testireba;

proeqti (moswavlis mier Sesrulebuli proeqtis savaraudo Temebi: Tematu-

ri warmodgenis/koncertis gamarTva; telegadacemis, radiogadacemis, speqtaklis

momzadeba; gazeTis, Jurnalis, sanoto albomis momzadeba; klipis gadaReba sim-

Reris, musikaluri nawarmoebis an sxva Temaze; skolaSi cnobili kompozitoris,

momRerlis, reJisoris miwveva, Sexvedris organizeba da warmarTva da a. S.;

musikaluri kolaJi;

martivi siuJetis wardgena musikaluri enis elementebis gamoyenebiT.

Page 28: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

28

moTxovnebi, romlebsac unda akmayofilebdes Semajamebeli davalebebi:

davalebis TiToeul tips unda axldes Tavisi Sefasebis zogadi rubrika;

zogadi rubrika unda dazustdes konkretuli davalebis pirobisa da gan-

vlili masalis gaTvaliswinebiT;

miTiTebuli unda iyos standartis is Sedegebi, romelTa Semowmebasac em-

saxureba Semajamebeli davaleba.

kompleqsuri davalebis Sesafaseblad maswavleblebs vTavazobT Sefasebis

amgvar sqemas:

doneebidoneebis

gansazRvrebadoneebis ganmarteba

saTanado

aqtivobis piroba

prestruqturuli

done

verc erTi niSniT ver amoicnobs musikalur gzavnils, ver amoicnobs musikis emociur muxts. ver amyarebs adekvatur asociaciur kavSirs.

ver xedavs gansxvavebas SemarTebiTi Tu WvretiTi, lirikuli Tu dramatuli xasiaTis musikas Soris. ver xsnis, ra asociacias an ra gancdas iwvevs masSi es musika.

am musikaluri fragmentebidan romelia SenTvis saTno, sixarulis momgvreli musika, da romeli musika iwvevs SenSi SfoTs, daZabulobas?

unistruqturuli done

amoicnobs musikaluri enis calkeul elementebs, magram ver amoicnobs musikalur nawarmoebSi am elementebiT miRweul emociur muxts da ver ukavSirebs verc erT SemoTavazebul interpretacias.

amoicnobs calkeul ritmul figuracias, melodiur svlas, aqtivobis pirobis farglebSi amoicnobs calkeul intervals, magram yovelive amas ver ukavSirebs raime konkretul mxatvrul saxes, ar SeuZlia im emociuri efeqtis aRwera, romelic am musikaluri elementebiT iqna miRweuli.

romel musikalur fragmentSia melodiuri intonacia agebuli terciaze da romelSi seqstaze?

Page 29: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

29

multistruq-turuli done

musikaluri enis ramdenime elementiT amoicnobs musikaluri nawaremoebis emociur muxts. amyarebs konkretul asociaciur kavSirs (ukavSirebs konkretul interpretacias.

amoicnobs musikaluri enis ramdenime elements da ukavSirebs raime erT mxatvrul saxes (mag., ramdenime konkretul intervalze agebul melodiur intonacias ukavSirebs siyvarulis grZnobas).

mousmine ramdenime musikalur fragments da SearCie is fragmentebi, romelebic, Seni azriT, siyvarulis grZnobas ukavSirdeba. imsjele, ra maxasiaTeblebis mixedviT SearCie?

mimarTebiTi done musikaluri enis mravali elementiT amoicnobs musikis Sinaarss (emociuri muxti, mxatvruli saxe), gansazRvravs TiToeuli maxasiaTeblis rols mxatvruli saxis SeqmnaSi.

SeuZlia musikaluri enis sxvadasxva elementi daaxarisxos SemoTavazebuli interpretaciebis mixedviT (mag., sxvadasxva intervalebze agebul melodiur intonaciebs axarisxebs siyvarulis, siZulvilis Temebis mixedviT).

daaxarisxe es fragmentebi ganwyobebis mixedviT, romlebic siyvarulsa da siZulvils ukavSirdeba. ra maxasiaTeblebiT daaxarisxe es fragmentebi?

gafarToebuli done

musikaSi garkveuli saxis SeqmnaSi adgens musikaluri enis elementebis gamoyenebis kanonzomierebebs. sTavazobs musikaluri nawarmoebis sakuTar interpretacias da musikaluri maxasiaTeblebze dayrdnobiT mohyavs saTanado argumentebi am interpretaciis sasargeblod

amoicnobs musikaSi ramdenime SemoTavazebuli interpretaciis maxasiaTeblebs, ganixilavs maT sxvadasxva Sinaarsobriv konteqstSi. (mag., SemoTavazebuli fragmentebidan garkveul maxasiaTeblebze dayrdnobiT ukavSirebs siyvarulisa da siZulvilis konfliqtis Temis, Semdeg sTavazobs gansxvavebul konteqsts, mag., Tavisuflebisken swrafva da Zaladoba) da mohyavs am interpretaciis marTebulobis argumentebi.

am musikaluri fragmentebidan SearCie is fragmentebi, romlebic siyvarulsa da siZulvilis Soris konfliqts SeiZleba warmogviCendes. kidev ra gansxvavebuli interpretacia SeiZleba mivusadagoT am musikalur fragments? rogor daasabuTebT am interpretacias?

Page 30: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

30

musikis gakveTilze vafasebT:

I. gakveTilze CarTulobas;

II. mimdinare saklaso davalebebs;

III. Semajamebel davalebebs.

rogor davakvirdebiT moswavleTa swavlis processa da Sedegebs? ris

mixedviT vimsjelebT maT miRwevebze?

I. gakveTilze CarTuloba

Sedegebi 1­2 q. 3­4 q. 5­6 q. 7­8 q. 9­10 q.

aqtiuri monawileoba

ar aris CarTuli

periodulad erTveba

epizodurad erTveba

erTveba aqtiuria, produqti-ulia

sakuTari az­ris dasabuTe­ba

ver ga-moTqvams sakuTar azrs

iSviaTad ga-moTqvams

gamoTqvams, magram ver asabuTebs

gamoTqvams sakuTr azrs

yvela sakiTx-ze aqvs saku-Tari azri da asabuTebs mas

sxvisi azris mimarT pa­tiviscemis demonstri­reba

ar usmens sxvebis azrebs, awyvet-inebs

yovelTvis ar usmens an usmens, magram aqvs araadek-vaturi reaq-ciebi

usmens sxve-bis azrebs da cdilobs, iyos kore-qtuli

usmens sxve-bis azrebs

yuradRebiT ismens gansx-vavebul azrs, aanalizebs da koreqtulia

II. mimdinare saklaso davalebebi

Sedegebi 1­2 q. 3­4 q. 5­6 q. 7­8 q. 9­10 q.

musikis mosmena da

masTan dakavSire­

buli davalebebis

Sesruleba

ar monawi-

leobs, ar

asrulebs

davalebas

monawileobs

epizodurad

monawileobs,

Tumca misi

qmedebebi

nawilobriv

aris gasagebi

da misaRebi

monawileobs

mcire xarve-

zebiT

misi qmede-

bebi naTeli,

gasagebi da

damajerebe-

lia

Page 31: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

31

davalebis Ses­

ruleba musi­

kalur­kompiuter­

uli programis

gamoyenebiT

ar as-

rulebs

msgavsi

tipis

davale-

bebs

programis

calkeul

elements

iyenebs

survilis

miuxeda-

vad, uWirs

konkretuli

kompiuteru-

li operaciis

ganxorciele-

ba

davalebas

asrulebs

mcire xarve-

zebiT

qmnis musi-

kalur kom-

poziciebs

da warad-

gens

kidevac

SemoqmedebiT saqmi­

anobaSi monawileo­

ba: mRera

ar mReris wamRerebis

dros ritmu-

lad sworad

ver anawilebs

simReris

teqsts

wamRerebis

dros ritmu-

lad sworad

anawilebs

teqsts

sufTad in-

tonirebs

mReris

xmebSi,

asrulebs

simReras

sakuTri

xedviT

III Semajamebeli/kompleqsuri davalebebi

Sedegebi 1­2 q. 3­4 q. 5­6 q. 7­8 q. 9­10 q.

informaciis gaxsenebaze orientirebu­li davalebebi

ver asaxelebs musikalur terminebs/ gamomsaxvel elementebs

uWirs musi-kaluri terminebis/mosmenili nawarmoe-bis avtoris/ gamomsaxveli saSualebebis ganmarte-ba-dasaxeleba

nawilobriv ixsenebs

ixsenebs informa-cias

SeZenil indvidual-ur codnas-Tan erTad Tavadac moiZiebs masalas, cdilobs gaifarToos codnis ar-eali

codnis siR­rmeze ori­entirebuli davalebebi (Ria kiTxvebi)

ver arTmevs davalebas Tavs

bundovania, Tavs aridebs daskvnebis ga-motanas, gaana-lizebas

nawilo-brivaa gasagebi

gamoTq-vams saku-Tar azrs

SeuZlia kavSirebis damyareba, gaanalize-ba, Sefaseba, daskvnebis gakeTeba

Page 32: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

32

XI – gakveTilis dagegmvis zogadi principebi

gakveTilis dagegmvisas unda gaviTvaliswinoT moswavleTa interesebi da saWi-

roebebi, agreTve maTi gamocdileba. amasTan, asakidan da SemecnebiTi Tavisebure-

bebidan gamomdinare, ar unda daviviwyoT maTi SesaZleblobebi (Zlieri da susti

mxareebi), rac sxvadasxva tipis darRvevis mqone moswavleebSi gulisxmobs iseTi

sagakveTilo qmedebebis arsebobas, romlebic problemis gadasaWrelad gonebriv

koncentracias moiTxovs.

gTavazobT standartuli gegmis formas, romelSic gaTvaliswinebulia infor­

macia sssm moswavlis Sesaxeb da individualur gegmasTan Sesabamisoba.

gakveTilis gegma

gakveTilis mTavari Tema

gakveTilis mTavari Tema SeiZleba ganvsazRvroT:

1. erovnuli saswavlo gegmiT gansazRvruli mimarTule-bebisa da rekomendebuli Sinaarsis mixedviT;

2. saxelmZRvanelos an sxva saswavlo masalis mixedviT; 3. saswavlo procesSi gamoxatuli interesebis mixedviT.

umjobesia, gakveTilis Tema SekiTxvis saxiT Camoayali-boT. SekiTxvis dasma xels uwyobs cnobismoyvareobis gaRvi-vebas da kvleva-Ziebisken gvibiZgebs.

swavlebis safexuri, klasi

romel safexurze da romel klasSi arian moswavleebi?

moswavleTa raodenoba da profili

ramdeni moswavlea klasSi?arian Tu ara sssm moswavleebi (mieTiTos romeli katego-

riis moswavleebi moiazrebian).

informacia sssm moswav lis Sesaxeb1

specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswav-lis Zlieri da susti mxareebi, romlebic gaTvaliswinebuli unda iyos gakveTilze an konkretuli aqtivobis dagegmvis dros.

1 sasurvelia, maswavlebelma saswavlo wlis dawyebamde, daadginos moswavleTa saWiroebebi,

rasac gaiTvaliswinebs saswavlo procesis dagegmvisas. kerZod, gaarkvios, CaerTveba Tu ara sagakveTilo procesSi specialuri maswavlebeli an asistenti; SeimuSavos, Tu rogor Secvlis (modificirebas gaukeTebs) davalebebs, magaliTad, usinaTlo/mciremxedveli, aseve smenadaqveiTebuli moswavleebisTvis; rogor Seaswavlis maT kompiuteruli prog-ramis gamoyenebas (usinaTlos, magaliTad, aqvs kompiuteris gamoyenebis specifika, is ZiriTadad klaviaturaze operirebs) da misT.

Page 33: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

33

gakveTilis miznebi

ra konkretul codnas daeuflebian moswavleebi? romel konkretul unarebs ganaviTareben da romlis

gamo yenebaSi gaiwafebian moswavleebi? ra damokidebulebebi CamouyalibdebaT moswavleebs?

Sedegebi erovnuli saswavlo gegmis romel moTxovnebs/standar-tebs pasuxobs gakveTili?

Sefasebis sagani da procedurebi

• rogor davadgen moswavleTa warmatebas?• ra iqneba dakvirvebisa da analizis obieqti Sefasebisas

(zepiri prezentacia, msjeloba, weriTi samuSao da sxv.)?• ra tipis Sefasebas (ganmaviTarebels, ganmsazRvrels,

individualurs, jgufurs...) gamoviyeneb?• ra kriteriumebiT Sefasdebian moswavleebi (sqemebiT,

rubrikebiT)?

saswavlo masala da teqnikuri resursebi

• ra masalaa saWiro? romeli wignebiT visargebloT? ramdenad Seesabameba SerCeuli teqstebi moswavleTa kiTx-vis unarebs?

• xom ar SemiZlia sakiTxis damuSavebaSi sainformacio teqnologiebis integrireba? rogor? ra teqnika da damx-mare instrumentebi damWirdeba (mag., kompiuterebis raode-noba, proeqtori da a. S.)? ra kompiuteruli programa (mag., MS Word, PowerPoint da a. S.) damWirdeba?

gakveTilis msvlelo­ba/saklaso menejmenti

• ra aqtivobebs ganvaxorcieleb saswavlo miznis misaR-wevad?

• ra dros davuTmob TiToeul aqtivobas?• rogor SevZleb moswavleTa interesis gamowvevas, Tema-

ze fokusirebasa da winare codnis gaaqtiurebas?• rogor movaxerxeb codnis konstruirebis fasilita-

cias?• rogor movaxerxeb naswavlis gaerTianebasa da ganmtki-

cebas?• rogor movaxerxeb moswavleebis organizebas (individ-

ualuri/ wyvilebSi/jgufebSi/mTel klasTan muSaoba).

Page 34: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

34

XII – eleqtronuli resursis CamonaTvali

1. `batonebis nanina~ – xalxuri;

2. a. lavinika – `galopi~;

3. reT bi – `dakarguli biWi~;

4. h. zimeri – `Cven Tavisuflebi varT~;

5. t. devisi – `udabno~;

6. induri rituali – `vakapi~;

7. aeroportis xma;

8. xmovani signali;

9. xmovani signali (orTqlmavali);

10. Microsoft Wonows Error (xmovani signali);

11. Sampl-ebi kompleqsuri davalebisTvis;

12. s. cincaZe – berikebis simRera k/filmidan `maia wyneTeli~;

13. `ax. lazare, lazare~ – xalxuri;

14. i. eSkeri – musikaluri Temebi k/filmidan `nibelungebis beWedi~;

15. m. mani – musikaluri Temebi k/filmidan `fantomasi~;

16. d. elfmani – musikaluri Temebi k/filmidan `adamiani-oboba~;

17. r. edelmani – musikaluri Temebi k/filmidan `niRabi~;

18. T. masgreivi – instr. nawarmoebi `orfevsi~;

19. q. v. gluki – `melodia~ operidan `orfevsi da evridike~;

20. s. Sarino – instr. nawarmoebi `hermesi~;

21. jgufi Syndone – fragmentebi konceftualuri albomidan `odisevsi~;

22. Symphone X – fragmentebi konceftualuri albomidan `odisevsi~;

23. Symphone X – fragmentebi konceftualuri albomidan New Mythology Suite;

24. j. verdi – rekviemi (Dies Irae);

25. i. s. baxi – koncerti klavesinisTvis №1;

26. b. bartoki – koncerti orkestrisTvis;

27. v. a. mocarti – Lacrimosa (rekviemi);

Page 35: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

35

28. k. penderecki – `xirosimaSi daRupulTa datireba~;

29. s. prokofievi – kantata `oqtomberi~;

30. j. adamsi – `sulTa gadasaxlebis Sesaxeb~;

31. d. SostakoviCi – simf. №10;

32. m. jeqsoni `dedamiwis simRera~;

33. p. makartni – Ebony And Avory;

34. Usa For Africa – We Are The World;

35. gospeli;

36. rekviemi;

37. xalxuri simRera;

38. d. SostakoviCi – simebiani kvarteti №8;

39. l. v. beThoveni – simfonia № 3, II nawili, `samgloviaro marSi~;

40. r. Strausi – `metamorfozebi~;

41. Shenandoah – samxedro simRera;

42. r. juni – `Cven SegviZlia isev gavakeToT~;

43. z. faliaSvili – fragmentebi operidan `abesalom da eTeri~;

44. l. v. beThoveni – simfonia № 3 `gmiruli~ (fragmentebi);

45. f. Suberti – simfonia №8 `daumTavrebeli~, pirveli naw. (fragmentebi).

46. YES – Syberiankhatry;

47. YES – The Solid Time;

48. YES – And You, And I.

Page 36: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

36

Temat

uri bl

oki

:: musika

samyaroSi da samyar

o musikaSi

Tema:

miT

i da realoba

musikaSi

saa

Teb

is s

avar

aud

o r

aod

eno

ba -

TemasTan

dakavSir

ebuli mkvidri war

modgenebi::

•mi

Ti

ar

is a

zr

ovn

ebis

fo

rma

da

ara

lit

erat

ur

ul

i J

anr

i;•

miT

is s

ru

lyo

fil

i ga

dmo

cem

a Se

iZl

eba

rit

ual

iT, r

ome

lic

mo

icav

s xe

lo

vneb

is y

vel

a d

argS

i ar

sebu

l g

amo

msax

vel

obi

T x

erxs

;•

musi

kaSi

, ise

ve r

ogo

rc

miT

Si, g

ares

amya

ro

s aR

qma

saaz

ro

vno

da

emo

ciu

ri

sfer

oeb

is g

anu

yrel

obi

T x

asia

Td

eba;

•mu

sika

Si, i

seve

ro

gor

c m

iTSi

, ad

amia

nis

war

mod

gene

bi g

ares

amya

ro

ze

ara

imd

enad

siu

Jet

iT, a

ram

ed s

xvad

asxv

a sa

xis

niSn

ebiT

gad

moic

ema;

•mu

sika

Si m

iTo

lo

giu

ri

niSn

ebis

a d

a si

mbo

lo

ebis

ana

lo

gieb

i mu

sika

lu

r T

emeb

Si S

egvi

Zlia

veZ

ioT

;•

musi

kaSi

miT

is s

tr

uqt

ur

ul

i an

alo

gieb

i mu

sika

lu

r T

emaS

i, m

usi

kal

ur

fo

rma

Si S

egvi

Zlia

veZ

ioT

;•

musi

kaSi

miT

ol

ogi

ur

i si

uJ

eteb

i f

arT

od

war

mod

geni

lia

ins

tr

ume

ntu

l J

anr

ebSi

, kin

omu

sika

Si, r

ok

musi

kaSi

;

•X

X s

auku

nis

musi

kaSi

miT

ma a

xal

i J

Rer

ado

ba S

eiZi

na;

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i sakiTxebi

1.ms

gavs

eba

miT

isa

da

musi

kis

gamo

msax

vel

obi

T x

erxe

bs S

or

is;

2.mi

Ti

kino

musi

kaSi

;3.

miT

ol

ogi

a X

X-X

XI s

auku

nis

akad

emiu

r m

usi

kaSi

;4.

miT

ol

ogi

ur

i az

ro

vneb

a r

ok

musi

kaSi

;

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i qvec

nebebi

::

5.rit

mi -

rit

mis

saxe

obe

bi r

itmu

l f

igu

rac

iebS

i;6.

melodia

- in

to

nac

iur

i f

or

mul

ebi,

mu

sika

lu

ri

Tem

ebi;

7.har

monia

- har

moni

ul

i f

or

mul

ebi,

har

moni

ul

i sv

leb

i;8.

forma

-- m

usi

kal

ur

i T

emeb

i;9.

Janri

-- mc

ire

voka

lu

ri

Jan

reb

i, p

ro

gr

amu

li

musi

ka: i

nst

ru

ment

ul

i c

ikl

ebi;

pr

ogr

esu

lis

ro

ki; a

xal

i ne

okl

asic

izmi

.

XIII. Tematuri bloki: musika samyaroSi, samyaro musikaSi

I Tavi – miTi da realoba musikaSi

Page 37: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

37

sami

zne

cne

bebi

da

maT

Tan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

i

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

ebi

msg

avse

ba m

iTis

a d

a mu

siki

s g

amo

msax

vel

obi

T x

erxe

bs S

or

is

rit

mi -

rit

mul

i f

igu

rac

iebi

, r

ogo

rc

mu

sika

lu

ri

niSa

ni;

mel

od

ia -

int

ona

cia

, in

to

nac

iur

i f

or

mul

a, r

ogo

rc

ni

Sani

;

har

moni

a –

int

erva

leb

i;

fo

rma

– m

ot

ivi,

fr

aza;

Jan

ri

- r

itu

alu

ri

cek

va.

1.r

ogo

r g

admo

icem

a mi

Ti

?

2.r

ato

m ar

is r

itu

ali

miT

isga

dmo

cem

is s

auke

Tes

o x

erxi

?

3.r

ogo

r e

msga

vseb

a er

Tma

neT

smu

siki

s d

a mi

Tis

max

asia

Teb

leb

i?

№№11..

SeT

avaz

ebu

l

sar

itu

alo

teq

stSi

mi

To

lo

giu

ri

azr

ovn

ebis

ni

Sneb

is a

moc

noba

mu

siki

s ma

xasi

aTeb

leb

is

saSu

aleb

iT.

№№22..

pr

ogr

ama

LMM

S-is

me

Sveo

biT

miT

ol

ogi

ur

i si

uJ

etis

gad

mosa

cem

ad

sar

itu

alo

mu

sika

lu

ri

komp

oz

icii

s Se

qmna

.

rit

mi

•r

itmi

gr

Zlio

bis

mixe

dvi

T x

mebs

,bg

ereb

s ga

rkv

eul

iT

anmi

mdev

ro

biT

alag

ebs

da

musi

kaSi

erT

gvar

wes

rig

sam

yar

ebs;

•xm

ebi

da

bger

ebi

lag

deb

a u

saz

Rvr

or

aod

eno

bis

rit

mul

fig

ur

acie

bSi;

•mu

sika

Si m

elo

dia

ar

arse

bobs

rit

mis

gar

eSe,

Tu

mca

rit

msmu

sika

Si

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((r

a sa

kiT

xs e

xeba

,, ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

ro

gor

amo

vic

no m

iTis

siu

Jet

i r

itu

alSi

?•

ro

gor

amo

vic

no n

iSne

bis

stat

usi

sar

itu

alo

mu

sika

Si?

•r

ogo

r a

vxsn

a mi

Tis

a d

a mu

siki

s ma

xasi

aTeb

leb

is m

sgav

seba

?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba.. s

amiz

ne c

neba

sTan

//cne

bebT

an

dak

avS

ireb

ul

i mk

vid

ri

war

mod

gen

ebis

dam

uS

aveb

a..•

ra

maxa

siaT

ebl

ebiT

gam

oir

Ceva

miT

i?•

ra

msga

vseb

ebia

mu

siki

sa d

a mi

Tis

max

asia

Teb

leb

Si?

•r

a st

atu

sebi

eni

Web

a sx

vad

asxv

a ni

Sans

miT

sa d

a mu

sika

Si?

•r

ogo

r a

movi

cno

TiT

oeu

li

niSn

is s

tat

usi

?•

ra

ro

ls

Tam

aSo

bs m

usi

ka r

itu

alSi

?•

ro

gor

uka

vSir

deb

a r

itu

alis

a d

a m

usi

kis

maxa

siaT

ebl

ebi

erT

mane

Ts?

Page 38: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

38

damoukideblad

ar

sebo

ba Seu

Zlia

; •rit

mi mel

odias

da

zogadad

, mTlian

musikalur

nawarmo

ebs

sxvadasxva xasiaT

ssZens;

•rit

mi musikas sZens

dinamikas

;•rit

mi musikas

emociis,

emo

ciu

ri

cvalebad

obis

gadmo

cemaSi

exmareba

melodia

•melodia

aris

erT

xmaSi

gadmo

cemuli

musikaluri az

ri;

•melodiaSi

musikaluri az

ri

droSi

xmis

simaRleebis

cvl

iTgadmo

icema;

•intonacia

melodiis is

mniSvnel

ovani

elementia

,romelic

mas

Sinaar

ss sZens

da

simaRlis

mixedviT

ubr

alo

bger

aTcvl

isgan

ganasxvavebs

;

➢rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva niSnis

Sinaarso

brivi dat

virTva

?➢

rogo

r iCens

Tavs es

maxasiaTeblebi sarit

ual

o musikaSi

?➢

rogo

r avxsna yo

velive es

sit

yvebiT

?➢

rogo

r gamoviyeno

sxvad

asxva trad

iciu

li mu

sikis

elementebi sarit

ual

o musikis Seqmnis

dros?

resursebi

::

1.„bat

onebis nanina

“ - xal

xuri;

2.rit

ual

i „nakho

ni“;

3.a.

lavinika

- „galopi

“;4.

reT

bi

- „dakar

guli biWi“

;5.

h. zimer

i - „Cven

Tavisuflebi varT

“;6.

t. d

evisi

- „udabno

“;7.

induri rit

ual

i - „vakapi

“;8.

aeropo

rtis

xma

;9.

xmovani

signali;

10.xmovani

signali

(orTql

mavali)

;11

.M

icros

oft W

onow

s Err

or (xmo

vani

signali)

;12

.Sa

mpl

-ebi

kompleqsu

ri daval

ebisTvis;

13.s.

cincaZe

- ber

ikebis

simRer

a k/fil

midan

„maia wyneTel

i“;

14.

„ax.

laz

are,

laz

are“

- xal

xuri;

15.

„lampr

oba

“ - rit

ual

i.

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavle

saubr

obs

imis Sesaxeb,

Tu

rogo

r gad

moic

ema miTi;

pasu

xobs

kiT

xvaz

e, Tu

rat

om ar

is rit

ual

i miTis

gadmo

cemis

sau

keTeso

xer

xi;

msjel

obs

imis Tao

baze,

Tu

rogo

r emsgavseba er

TmaneTs

musikisa

da miTis

maxasiaT

eblebi.

qmnis da warad

gens

sarit

ual

o kompozic

ias

programa

LMM

S-is

meSveobiT

miTologiuri siuJet

is

gadmo

sacemad

Page 39: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

39

damoukideblad

ar

sebo

ba Seu

Zlia

; •rit

mi mel

odias

da

zogadad

, mTlian

musikalur

nawarmo

ebs

sxvadasxva xasiaT

ssZens;

•rit

mi musikas sZens

dinamikas

;•rit

mi musikas

emociis,

emo

ciu

ri

cvalebad

obis

gadmo

cemaSi

exmareba

melodia

•melodia

aris

erT

xmaSi

gadmo

cemuli

musikaluri az

ri;

•melodiaSi

musikaluri az

ri

droSi

xmis

simaRleebis

cvl

iTgadmo

icema;

•intonacia

melodiis is

mniSvnel

ovani

elementia

,romelic

mas

Sinaar

ss sZens

da

simaRlis

mixedviT

ubr

alo

bger

aTcvl

isgan

ganasxvavebs

;

➢rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva niSnis

Sinaarso

brivi dat

virTva

?➢

rogo

r iCens

Tavs es

maxasiaTeblebi sarit

ual

o musikaSi

?➢

rogo

r avxsna yo

velive es

sit

yvebiT

?➢

rogo

r gamoviyeno

sxvad

asxva trad

iciu

li mu

sikis

elementebi sarit

ual

o musikis Seqmnis

dros?

resursebi

::

1.„bat

onebis nanina

“ - xal

xuri;

2.rit

ual

i „nakho

ni“;

3.a.

lavinika

- „galopi

“;4.

reT

bi

- „dakar

guli biWi“

;5.

h. zimer

i - „Cven

Tavisuflebi varT

“;6.

t. d

evisi

- „udabno

“;7.

induri rit

ual

i - „vakapi

“;8.

aeropo

rtis

xma

;9.

xmovani

signali;

10.xmovani

signali

(orTql

mavali)

;11

.M

icros

oft W

onow

s Err

or (xmo

vani

signali)

;12

.Sa

mpl

-ebi

kompleqsu

ri daval

ebisTvis;

13.s.

cincaZe

- ber

ikebis

simRer

a k/fil

midan

„maia wyneTel

i“;

14.

„ax.

laz

are,

laz

are“

- xal

xuri;

15.

„lampr

oba

“ - rit

ual

i.

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavle

saubr

obs

imis Sesaxeb,

Tu

rogo

r gad

moic

ema miTi;

pasu

xobs

kiT

xvaz

e, Tu

rat

om ar

is rit

ual

i miTis

gadmo

cemis

sau

keTeso

xer

xi;

msjel

obs

imis Tao

baze,

Tu

rogo

r emsgavseba er

TmaneTs

musikisa

da miTis

maxasiaT

eblebi.

qmnis da warad

gens

sarit

ual

o kompozic

ias

programa

LMM

S-is

meSveobiT

miTologiuri siuJet

is

gadmo

sacemad

•intonacia

xSir

SemT

xvevaSi

bunebaSi

arsebu

lintonaciebs

emsgavseba

, riT

acigi

gansakuTrebul

emociu

rgamo

xmurebas

povebs

msmenel

Si:

•ar

sebo

bsmelodiu

ri

intonaciebi

,roml

ebsac

konkret

uli

mdgr

adi

Sinarso

brivi

dat

virTva

gaaCnia

da sxvadasxva

epoqis mu

sikaSi

amave

Sinaar

sobr

ivi

mniSvnel

obiT

gamo

iyeneba;

•melodia

ar

arsebo

bs rit

mis

gareSe

har

monia

•harmo

nia cal

keul

bger

ebs

TanaxmianobebSi

aerTianebs

;•harmo

niaSi

sxvadasxva bger

ebis

Tanaxmianoba

arsebo

bs:

inter

vali,

ako

rdi,

sakiTxi

da qvec

nebebi

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

kompleqsu

ri daval

ebebi

miTi kino

musikaSi

qvec

nebebi

:: rit

mi - rit

muli figurac

iebi

, rogo

rc

musikaluri niSani

;

melodia

- mu

sikaluri Tema,

intonacia

, int

onaciu

ri formu

la,

rogo

rc

niSani;

har

monia

- int

ervalebi;

forma

-- laitmo

tivi;

Janri

- kinomu

sika

.

1.rogo

r gad

moic

ema

musikaluri niSnebiT

kino

musikaSi

miT

is arsi

?

2.rogo

r amo

vikiTxo

niSnebSi

kino

musikaSi

gad

mocemuli

miTis

arsi

?

3.rogo

r gamoviyeno

kino

musikaSi

arsebu

li

niSnebi

miT

is arsis

warmo

saCenad

?

№№33..

video

fragment

ebze

dayrdno

biT

musikaluri

niSnebiT

(musikaluri

TemebiT

) kinomu

sikaSi

miTis

arsis gansaz

Rvr

a-amokiTxva.

etapi

11. kompleqsu

ri daval

ebis

arsis gac

noba

((ra sakiTxs

exeba

,, ra

formiT

Cat

ardeba ko

mpleqsu

ri daval

ebis

prezentac

ia))

•rogo

r gad

moic

ema kino

musikaSi

miT

is arsi

?•

rogo

r avxsna kino

musikaSi

gad

mocemuli miTis

arsi

?

etapi

22. kompleqsu

r daval

ebaze mu

Sao

ba.. samizne

cnebasT

an//cnebebT

an

dakavSir

ebuli mkvidri war

modgenebis

damuSaveba..

•ra niSnebiT

gad

moic

ema kino

musikaSi

miT

is arsi

?•

ra msgavsebebia

musikisa

da miTis

maxasiaTeblebSi

?•

ra st

atusebi

eniWeba sxvadasxva kino

musikaSi

?•

rogo

r amo

vicno

TiT

oeu

li niSnis

stat

usi

?•

rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva niSnis

Sinaarso

brivi dat

virTva

?•

rogo

r avxsna yo

velive es

sit

yvebiT

?

Page 40: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

40

kilo

, bgeraT

wyoba

da a.S.

; •harmo

niaSi

akordebis

Tanmimd

evrobebis

mkac

ri kano

nebi

arsebo

bs, r

asac

harmo

niul

svl

ebs an

formu

lebs

uwo

deben

;•harmo

niuli svlebis

saSu

alebiT

viTar

deba

musikaluri az

ri;

•harmo

nias

gansakuTrebuli

mniSvnel

oba

eniWeba

musikiT

ganwyobis

SeqmnaSi

;•harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli

eniWeba mo

vlenis,

adamianis,

sagnis

daxasiaTebaSi;

•harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli

eniWeba mu

sikiT

garemos Seqmnis

dros;

•melodiac

har

moniis

nawilia

.forma

•forma

gviCvenebs,

Tu

rogo

r aris

agebu

li

musikaluri

nawarmo

ebi;

•rogo

r gamoviyeno

es niSnebi msxvil

kinomu

sikaSi

gad

mocemuli

miTis

arsis warmo

saCenad

?

resursebi

::

1.i.

eSker

i - musikaluri Temebi k/fil

midan

„nibel

ungebis

beWed

i“;

2.m.

magne

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„fantomasi

“;3.

d. elfmani

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„adamiani

-obo

ba“;

4.r

. edel

mani

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„niR

abi“.

Sef

asebis

krit

eriu

mi //

krit

eriu

mebi

•mo

swavle

•saubr

obs

imaze,

Tu

rogo

r gad

moic

ema

musikaluri niSnebiT

kino

musikaSi

miT

isar

si;

•msjel

obs, T

u rogo

ramoikiT

xos niSnebiT

(musikaluri TemebiT

)kino

musikaSi

gadmo

cemuli miTis

arsi

?

•msjel

obs, T

u rogo

rgamo

iyenos

kino

musikaSi

arsebu

li niSnebi

miTis

arsis

warmo

saCenad

.

sakiTxi

da qvec

nebebi

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

kompleqsu

ri daval

ebebi

miTologia

XXXX

--XXXX

II sauku

neebis

mu

sikaSi

qvec

nebebi

:: rit

mi - rit

muli paTer

ni

1.rogo

r gad

moic

ema

miTologiuri siuJet

iTanamed

rove

musikaSi

?

2.rogo

r amo

vicno

Tanamed

rove

musikis gamo

msaxvel

xer

xebSi

miTologiuri niSnis

stat

usi

?

№№44..

msj

eloba

miT

ologiu

r

siuJet

ze Seqmnil

Tanamed

rove

akademiu

r

musikaSi miTis

arsis

gad

mocemis

Sesaxeb

;; TiT

oeu

li niSnis st

atusis,,

Page 41: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

41

kilo

, bgeraT

wyoba

da a.S.

; •harmo

niaSi

akordebis

Tanmimd

evrobebis

mkac

ri kano

nebi

arsebo

bs, r

asac

harmo

niul

svl

ebs an

formu

lebs

uwo

deben

;•harmo

niuli svlebis

saSu

alebiT

viTar

deba

musikaluri az

ri;

•harmo

nias

gansakuTrebuli

mniSvnel

oba

eniWeba

musikiT

ganwyobis

SeqmnaSi

;•harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli

eniWeba mo

vlenis,

adamianis,

sagnis

daxasiaTebaSi;

•harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli

eniWeba mu

sikiT

garemos Seqmnis

dros;

•melodiac

har

moniis

nawilia

.forma

•forma

gviCvenebs,

Tu

rogo

r aris

agebu

li

musikaluri

nawarmo

ebi;

•rogo

r gamoviyeno

es niSnebi msxvil

kinomu

sikaSi

gad

mocemuli

miTis

arsis warmo

saCenad

?

resursebi

::

1.i.

eSker

i - musikaluri Temebi k/fil

midan

„nibel

ungebis

beWed

i“;

2.m.

magne

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„fantomasi

“;3.

d. elfmani

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„adamiani

-obo

ba“;

4.r

. edel

mani

- mu

sikaluri Temebi k/fil

midan

„niR

abi“.

Sef

asebis

krit

eriu

mi //

krit

eriu

mebi

•mo

swavle

•saubr

obs

imaze,

Tu

rogo

r gad

moic

ema

musikaluri niSnebiT

kino

musikaSi

miT

isar

si;

•msjel

obs, T

u rogo

ramoikiT

xos niSnebiT

(musikaluri TemebiT

)kino

musikaSi

gadmo

cemuli miTis

arsi

?

•msjel

obs, T

u rogo

rgamo

iyenos

kino

musikaSi

arsebu

li niSnebi

miTis

arsis

warmo

saCenad

.

sakiTxi

da qvec

nebebi

sakvanZo

SekiT

xva

// SekiT

xvebi

kompleqsu

ri daval

ebebi

miTologia

XXXX

--XXXX

II sauku

neebis

mu

sikaSi

qvec

nebebi

:: rit

mi - rit

muli paTer

ni

1.rogo

r gad

moic

ema

miTologiuri siuJet

iTanamed

rove

musikaSi

?

2.rogo

r amo

vicno

Tanamed

rove

musikis gamo

msaxvel

xer

xebSi

miTologiuri niSnis

stat

usi

?

№№44..

msj

eloba

miT

ologiu

r

siuJet

ze Seqmnil

Tanamed

rove

akademiu

r

musikaSi miTis

arsis

gad

mocemis

Sesaxeb

;; TiT

oeu

li niSnis st

atusis,,

•mu

sikaluri forma

exmareba

kompozit

ors

sxvadasxva

musikaluri

elementi

gaaerTiano

s er

Tsr

ulyo

fil

musikalur

nawarmo

ebSi

;•formis saSu

alebiT

gadmo

icema mT

liani

musikaluri

nawarmo

ebis

mxat

vruli Sinaar

si;

•mu

sikaluri formis

saSu

alebiT

gadmo

icema

musikaluri

nawarmo

ebis

mTavar

iid

ea;

•mu

sikaluri formis

meSveo

biT

iqmneba

mxat

vruli saxe

;•mu

sikaluri formis

gareSe SeuZl

ebel

iamu

sikaluri az

ris

ganvrcoba

;Janri

•mu

sikaluri

nawarmo

ebis

saxeo

ba,

romelsac

garkveu

li

stil

isturi,

siuJet

uri,

kompozic

iuri

melodia

- intonaciu

ri paTer

ni;

forma

-- rit

mo-int

onaciu

ri

paTer

nebis daj

gufeba

Janri

-kamer

uli mu

sika

3.rogo

r gamoviyeno

Tanamed

rove

musikis

gamo

msaxveli xerxebi

miTologiuri niSnebis

gadmo

sacemad

?

maTi Sinaar

sobr

ivi

dat

virTvis amocno

ba..

etapi

11. kompleqsu

ri daval

ebis

arsis gac

noba

((ra sakiTxs

exeba

,, ra

formiT

Cat

ardeba ko

mpleqsu

ri daval

ebis

prezentac

ia))

•rogo

r gad

moic

ema Tanamed

rove

akademiu

r musikaSi

miT

is arsi

?•

rogo

r avxsna,

Tanamed

rove

akademiu

r mu

sikaSi

gad

mocemuli miTis

arsi

?

etapi

22. kompleqsu

r daval

ebaze mu

Sao

ba.. samizne

cnebasT

an//cnebebT

an

dakavSir

ebuli mkvidri war

modgenebis

damuSaveba..

•ra niSnebiT

gad

moic

ema Tanamed

rove

musikaSi

miT

is arsi

?•

ra st

atusebi

eniWeba sxvadasxva niSans

Tanamed

rove

musikaSi

?•

rogo

r amo

vicno

TiT

oeu

li niSnis

stat

usi

?•

rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva niSnis

Sinaarso

brivi dat

virTva

?•

rogo

r avxsna yo

velive es

sit

yvebiT

?•

rogo

r gamoviyeno

es niSnebi Tanamed

rove

musikaSi

gad

mocemuli

miTis

arsis warmo

saCenad

?

resursebi

::

1.T

. masgreivi

- inst

r. nawar

moebi

„orfevsi

“;2.

q.v.

gluki

- „mel

odia

“ operid

an „o

rfevsi

da evrid

ike“

;3.

s. Sar

ino

- inst

r. nawar

moebi

„her

mesi

“.

Sef

asebis

krit

eriu

mi //

krit

eriu

mebi

moswavle

•saubr

obs

imis Sesaxeb,

Tu

rogo

r gad

moic

ema

miTologiuri

siuJet

i Tanamed

rove

akad

emiu

r musikaSi

;

•amoic

nobs

Tanamed

rove

musikis

gamo

msaxvel

xer

xebSi

Page 42: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

42

maxa

siaT

ebl

ebi

gaaC

nia;

musi

kal

ur

i J

anr

isSe

qmna

s xS

irSe

mTxv

evaS

iis

to

riu

li

movl

eneb

iga

napi

ro

bebs

;•

musi

kaSi

Jan

ri

nawa

rmo

ebis

fo

rma

sga

napi

ro

bebs

(xSi

rSe

mTxv

evaS

i J

anr

isa

da

fo

rmi

ssa

xel

wod

eba

emT

xvev

a ki

dev

ac) d

aga

nsaz

Rvr

avs

mis

Sina

arss

a d

a xa

siaT

s;•

xSir

ad J

anr

iswa

rmo

qmna

sga

rkv

eul

i ep

oqi

ses

Tet

iku

ri

Sexe

du

leb

ebi

uwy

obs

xel

s

miT

ol

ogi

ur

i ni

Snis

st

atu

ss;

•sa

ubr

obs

imi

s Se

saxe

b,T

u r

ogo

r g

amo

iyen

os

Tan

amed

ro

ve m

usi

kis

gamo

msax

vel

i xe

rxe

bimi

To

lo

giu

ri

niSn

ebis

gad

mosa

cem

ad?

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

ebi

miT

ol

og

iur

i az

ro

vneb

a r

ok

musi

kaS

i qv

ecne

bebi

::

rit

mi -

rit

mo-f

or

mul

ebi

mel

od

ia -

int

ona

ciu

ri

paT

erni

; mu

sika

lu

ri

cit

ata;

fo

rma

-- r

ifi;

Jan

ri

-pr

ogr

esu

li

ro

ki

•r

ogo

r g

admo

icem

ami

To

lo

giu

ri

siu

Jet

ipr

og

res

ul

ro

kSi?

•r

ogo

r a

movi

cno

pro

gr

esu

li

ro

kis

gamo

msax

vel

xer

xebS

imi

To

lo

giu

ri

niSn

isst

atu

si?

•r

ogo

r g

amo

viye

nopr

og

res

ul

i r

oki

sga

moms

axve

li

xer

xebi

miT

ol

ogi

ur

i ni

Sneb

isga

dmo

sac

emad

?

№№55..

Aud

iosit

y Sam

pl-e

bad

d

aWr

ili

mu

sika

lu

ri

fr

agme

nteb

is g

amo

yene

biT

pr

og

ram

aSi

LMM

S

komp

oz

icii

s Se

qmna

.

№№66.

miT

ol

ogi

ur

siu

Jet

ze

Seqm

nil

i pr

og

. ro

kis

komp

oz

icie

bSi

akad

emiu

ri

musi

kis

cit

ateb

is a

moc

noba

; ms

jel

oba

, Tu

ra

niSn

ebiT

ga

dmo

icem

a pr

ogr

esu

l

ro

kSi

miT

is a

rsi

.

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((r

a sa

kiT

xs e

xeba

,, ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

ro

gor

gad

moic

ema

pro

gres

ul

ro

kSi

miT

is a

rsi

?•

ro

gor

avx

sna,

pr

ogr

esu

l r

okS

i ga

dmo

cem

ul

i mi

Tis

ar

si?

Page 43: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

43

maxa

siaT

ebl

ebi

gaaC

nia;

musi

kal

ur

i J

anr

isSe

qmna

s xS

irSe

mTxv

evaS

iis

to

riu

li

movl

eneb

iga

napi

ro

bebs

;•

musi

kaSi

Jan

ri

nawa

rmo

ebis

fo

rma

sga

napi

ro

bebs

(xSi

rSe

mTxv

evaS

i J

anr

isa

da

fo

rmi

ssa

xel

wod

eba

emT

xvev

a ki

dev

ac) d

aga

nsaz

Rvr

avs

mis

Sina

arss

a d

a xa

siaT

s;•

xSir

ad J

anr

iswa

rmo

qmna

sga

rkv

eul

i ep

oqi

ses

Tet

iku

ri

Sexe

du

leb

ebi

uwy

obs

xel

s

miT

ol

ogi

ur

i ni

Snis

st

atu

ss;

•sa

ubr

obs

imi

s Se

saxe

b,T

u r

ogo

r g

amo

iyen

os

Tan

amed

ro

ve m

usi

kis

gamo

msax

vel

i xe

rxe

bimi

To

lo

giu

ri

niSn

ebis

gad

mosa

cem

ad?

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

ebi

miT

ol

og

iur

i az

ro

vneb

a r

ok

musi

kaS

i qv

ecne

bebi

::

rit

mi -

rit

mo-f

or

mul

ebi

mel

od

ia -

int

ona

ciu

ri

paT

erni

; mu

sika

lu

ri

cit

ata;

fo

rma

-- r

ifi;

Jan

ri

-pr

ogr

esu

li

ro

ki

•r

ogo

r g

admo

icem

ami

To

lo

giu

ri

siu

Jet

ipr

og

res

ul

ro

kSi?

•r

ogo

r a

movi

cno

pro

gr

esu

li

ro

kis

gamo

msax

vel

xer

xebS

imi

To

lo

giu

ri

niSn

isst

atu

si?

•r

ogo

r g

amo

viye

nopr

og

res

ul

i r

oki

sga

moms

axve

li

xer

xebi

miT

ol

ogi

ur

i ni

Sneb

isga

dmo

sac

emad

?

№№55..

Aud

iosit

y Sam

pl-e

bad

d

aWr

ili

mu

sika

lu

ri

fr

agme

nteb

is g

amo

yene

biT

pr

og

ram

aSi

LMM

S

komp

oz

icii

s Se

qmna

.

№№66.

miT

ol

ogi

ur

siu

Jet

ze

Seqm

nil

i pr

og

. ro

kis

komp

oz

icie

bSi

akad

emiu

ri

musi

kis

cit

ateb

is a

moc

noba

; ms

jel

oba

, Tu

ra

niSn

ebiT

ga

dmo

icem

a pr

ogr

esu

l

ro

kSi

miT

is a

rsi

.

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((r

a sa

kiT

xs e

xeba

,, ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

ro

gor

gad

moic

ema

pro

gres

ul

ro

kSi

miT

is a

rsi

?•

ro

gor

avx

sna,

pr

ogr

esu

l r

okS

i ga

dmo

cem

ul

i mi

Tis

ar

si?

etapi

22. kompleqsu

r daval

ebaze mu

Sao

ba.. samizne

cnebasT

an//cnebebT

an

dakavSir

ebuli mkvidri war

modgenebis

damuSaveba..

•ra niSnebiT

gad

moic

ema pr

ogresul

rokSi miTis

arsi

?•

ra st

atusebi

eniWeba sxvadasxva niSans

progresul

rokSi?

•rogo

r amo

vicno

TiT

oeu

li niSnis

stat

usi

?•

rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva niSnis

Sinaarso

brivi dat

virTva

?•

rogo

r avxsna yo

velive es

sit

yvebiT

?•

rogo

r gamoviyeno

es niSnebi pr

ogr

esul

rokSi gadmo

cemuli miTis

arsis warmo

saCenad

?

resursebi

::

1.jgu

fi

Synd

one

- fragment

ebi ko

nceptual

uri al

bomidan

„odisevsi

“;2.

Sym

phon

e X

- fragment

ebi ko

nceptual

uri al

bomidan

„odisevsi

“;3.

Sym

phon

e X

- fragjgu

fi

mentebi ko

nceptual

uri al

bomidan

New

Myt

holo

gy S

uite

;4.

j. ver

di

- rekviemi;

5.i.s.

baxi

- konc

erti kl

avesinisTvis №

1;6.

b. bar

toki

- ko

ncer

ti orkest

risTvis;

7.v.a.

mocar

ti

- Lac

rimos

sa (r

ekviemi)

.

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavle saubr

obs

: •

Tu

ra niSnebiT

gadmo

icema

progresul

rokSi

miTis

arsi

;•

ra st

atusebi

eniWeba

sxvadasxva niSans

progresul

rokSi;

•rogo

r amo

icno

sTiT

oeu

li niSnis

stat

usi

;•

rogo

r amo

icno

ssxvadasxva niSnis

Sinaar

sobr

ivi

dat

virTva

;•

rogo

r axsnas

yovelive es

sityvebiT

.

Page 44: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

44

sagakveTilo scenarebi

Temis farglebSi dasamuSavebeli sakiTxi

msgavseba miTsa da musikis gamomsaxvel xerxebs Soris.

gakveTilebi 1 – 10

Tema: rogor gadmoicema miTi da ratom aris rituali miTis gadmocemis saukeTeso xerxi?

(am gakveTilebis eleqtronuli resursi ganTavsebulia saqaRaldeSi 1-10)

komentari:

TiToeul sakiTxSi SemoTavazebuli aqtivobebi Semajamebeli komleqsuri

davalebebis mosamzadebel etapebs warmoadgenen. axali sakiTxis Seswavlis

dawyebisTanave moswavleebi ecnobian kompleqsuri davalebis pirobas. maswav-

lebeli am kompleqsuris gacnobiT uxsnis moswavleebs, Tu ris gakeTebas SeZleben

sakiTxis Seswavlis dasrulebisas.

msvleloba: komentari:

saxelmZRvaneloSi moswavleebs vTavazobT ilustraciebs (l. gudiaSvilis `berikebi~; n. braikaSvilis `batonebis xe~, d. lungrenis `sulebi~, v. jmuxaZis `batonebi~), rac maswavlebels (moswavleebsac) aZlevs saSualebas gaixsenon, isaubron maTTvis nacnob, saqarveloSi gavrcelebul miTebsa da ritualebze.

moswavlis wignSi ganvixilavT `batonebis~ rituals, xolo maswavleblis sarekomendacio wignSi, sadac ganTavsebulia damatebiTi informacia, pativcemul pedagogebs vTavazobT damatebiT informacias iseTi ritualebis Sesaxeb, rogorebicaa `berikaoba~, `lazaroba~. saWiroebis SemTxvevaSi maswavlebels SeuZlia masala daamuSaos imave meTodiT, ra meTodiTac moswavlis wignSi ganvixilavT aRniSnul Temas.

pativcemul maswavlebels vTavazobT, klass misces davaleba, romlis

mixedviTac moswavleebma unda moiZion saqarTveloSi mcxovrebi romelime

eTnikuri umciresobis tradiciuli ritualebi, magaliTad, „sufsarqisi“, „roS

haSana“, „ramadani“ da a. S.

aqtivoba

mizani: ganwyobis Seqmna; moswavlem isaubros, imsjelos msgavsebaze miTsa da musikis gamomsaxvel xerxebs Soris

resursi: mosasmeni masala `batonebis nanina~ (xalxuri)moswavleebs vTavazobT maTTvis nacnobi ritualis gaxsenebas, ritualis

siuJetis gaTamaSebas/inscenirebas. ganwyobis Sesaqmnelad da TemaSi Sesvlis mizniT,

Page 45: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

45

Tavdapirvelad saxelmZRvaneloSi aTvaliereben d. lungrenis ilustracias da

pasuxoben kiTxvebs:

• daakvirdiT am naxats da ivaraudeT, ra aris masze gamosaxuli? ra aris

xiluli?

• ra feri dominirebs am naxatze?

• rogor fiqrobT, ratom aris aq gamoyenebuli TeTri feri?

• ra aris naxatze uxilavi, ra SegrZneba dageuflaT?

• ivaraudeT, romel TqvenTvis nacnob ritualze visaubrebT?

maswavlebeli asmeninebs klass qarTul xalxur saritualo simReras

`batonebis nanina~. Semdeg ki uCvenebs firs, sadac ritualis elementebi aris

warmodgenili (firi № 1.1. da 1.2.). pasuxoben kiTxvebze:

• simReris teqstSi ra azria gadmocemuli?

• rogor fiqrobT, ras evedrebian `batonebs~ avadmyofi bavSvis ojaxis

wevrebi?

agrZeleben saubars simReris musikalur maxasiaTeblebze:

• yuradRebiT moismineT da gansazRvreT, ramdenxmiania simRera `batonebis

nanina~?

• gaixseneT qarTuli xalxuri sasimRero xmebis saxelebi (I xma- moZaxili, II xma

– mTqmeli, III xma – bani) da daakvirdiT, romeli xma iwyebs simReras?

• romeli xma aris amaTgan gabmuli, e.w. burdonuli?

• samive xmis erTobliv JReradobas musikis romel gamomsaxvel xerxs

daukavSirebdiT, harmonias Tu melodias?

• Tqveni azriT, ratom aris simRera aseTi mSvidi, ras emsaxureba es simSvide?

• musikis romeli gamomsaxveli saSualeba ganapirobebs simReris mSvid

ganwyobas?

• gifiqriaT rodisme, ratom SeuZlia musikalur ritms zemoqmedeba moaxdinos

bavSvze, ratom Seswevs mas Zala gamoiwvios sapasuxo reaqcia da amgvarad gamarTos

dialogi?

• ras matebs rituals musikis es maxasiaTeblebi da ra gavlenas axdens Tqvenze?

• ramdenad mniSvnelovan rols asrulebs es simRera `batonebis~ ritualis

srulyofilad ganxorcielebaSi?

• ramdenad mniSvnelovani niSania simRera am ritualSi? imsjeleT;

• xom ar SegiZliaT gaixsenoT, rogori rituali axlavs `batonebis~ wess?

informacia

yvelasaTvis cnobilia bavSvTa infeqciuri daavadebebi, saxadebi, e. w. `ba-tonebi“, romlebsac qristianobis Semosvlisa da damkvidrebis Semdgom angelo-zebadac moixseniebdnen. am daavadebebs fSav-xevsureTSi „RvTis vali“ daerqva. am saxelSi kidev erTxel meordeba `saxadis“ Sinaarsi, „RvTis vali“, anu is, rac yoveli adamianisgan mosaxdelia da amas warmarTuli warmodgena edo safuZ-

vlad.

Page 46: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

46

aqtivoba

mizani: ritualis msvlelobis etapebis gaTvaliswinebiT SemoqmedebiT

saqmianobaSi Cabma da ritualis gaTamaSeba/inscenireba.

msvleloba:

moswavleebi saxelmZRvaneloSi kiTxuloben saqarTveloSi gavrcelebuli uZ-

velesi ritualis, `batonebis~, msvlelobis etapebs, ris Semdegac maT eZlevaT

davaleba: vinaidan qarTuli xalxuri ritualebis amsaxveli foto-videomasalis simcires ganvicdiT, kargi iqneba, Tuki megobrebTan erTad gaiTamaSeben rituals, sadac zemoT miTiTebul etapebs, safexurebs gaacocxleben. amisaTvis kargi iqne-

ba, Tu moswavleebs Soris moiZebneba simReris Semsrulebeli/Semsruleblebi; bavSvebma gaamzadon/Seqmnan dekoracia, gadaiRon videofirze, Semdeg ki waradg-

inon nacnobi auditoriis winaSe.

a) saxadian bavSvs sufTa loginSi Caawvendnen da sazeimod morTavdnen.

b) avadmyofis oTaxi lamazad morTuli unda yofiliyo, radgan ojaxSi mobrZanebul, bavSvis sxeulSi Casaxlebul batonebad wodebul sulebs gan-

sakuTrebuli pativiscema sWirdebodaT. wiTelas dros wiTel fardebs hkideb-

dnen da avadmyofsac wiTel tansacmels acmevdnen;

g) avadmyofis survilebi ganuxrelad sruldeboda, vinaidan miCneuli iyo, rom misi piriT RvTaebani saubrobdnen. ferad tansacmels icvamdnen isinic, vinc avadmyofs uvlida. maTi saxli batonebisa da maTi dedis droebiT samyofelad qceuliyo. Sesabamisad, unda daxvedrodnen da gaecilebinaT;

d) avadmyofis sawolTan dgamdnen tablas, romelzec ewyo puri, tkbileulo-

ba, comisgan damzadebuli Sinauri da gareuli cxovelebis figurebi. iqve dgamd-

nen morTul-mokazmul CiCilakis msgavs tots, romelsac batonebis xe erqva. sa-

wolze yridnen iasa da vards. am yvavilebis naxarSs apkurebdnen oTaxSi, ojaxis wevrebi cekvavdnen da mRerodnen iavnanas. oTaxSi SehyavdaT cxvari wiTeli baf-

TiT, am qmedebebsa da atributebSi naTlad Cans, rom ritualebi nayofierebis Rv-

TaebisTvis iyo gankuTvnili, romelsac SeeZlo rogorc avadobis gamowveva, aseve gankurnebac.

aqtivoba

mizani: Sesrulebuli davalebis ganzogadeba – moswavleebma upasuxon kiTx-

vebs.

• ra igrZeniT, rodesac `batonebis~ rituali SeasruleT?

• ritualis romeli detali/detalebi warmoadgineT?

• romel gamomsaxvel xerxs mianiWeT upiratesoba ritualis gaTamaSebis dros?

Page 47: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

47

informacia:

erovnul saswavlo gegmis prioritetul gamWol kompetenciebs Soris erT-

erTi mniSvnelovania semiotikuri kompetencia – verbaluri da araverbaluri

informaciis gaazreba. rogor vukavSirebT am kompetencias musikis sagans?

amisaTvis upirvelesad ganvmartavT semiotikas, mecnierebas, romelic

Seiswavlis komunikaciis yvela formas, romelic arsebobs adamianebs Soris.

es moicavs ara mxolod enasa da sityvebs, aramed niSnebis sxvadasxva sistemas,

magaliTad, TeTri mtredi, romelsac zeTisxili aqvs pirSi, ganasaxierebs

mSvidobas, jvari – qristianobas, xolo daviTis varskvlavi – iudaizms... garkveuli

tipis samosi asocirdeba konkretul samuSaos da profesiasTas (spectansacmeli

eqimisTvis, policiisTvis); fexburTis TamaSis dros yvelam viciT, rom yviTeli

baraTi gafrTxilebis niSania, wiTeli – gaZevebis. dagveTanxmebiT, rom semiotika

praqtikulad yvelaferSia, rasac vakeTebT.

axla ki visaubroT uSualod semiotikis kavSirze musikalur xelovnebasTan.

mosazrebas, rom musika aris erTgvari niSnebis sistema da gamonaTqvami, ̀ musikaluri

ena~, ar miiCneva metaforad, damtkiceba, vfiqrobT, ar esaWiroeba. romel niSnebs

ganixlavs musikaluri mecniereba musikaluri enis gasagebad? es niSnebia: mimika,

Jesti, moZraoba, xma/bgera, tembri, musikis gamomsaxveli saSualebebi. es nSnebi ki

amgvarad aris dajgufebuli:

1. aikoni (qarT. xatula, xatovani niSani) – xmovani niSania, romelic xmas

intonaciurad hbaZavs an gadmoscems damaxasiaTebel moZraobas;

1. indeqsi – xmovani niSania, romelic gadmoscems emocias, xasiaTs, ganwyobas;

2. simbolo – xmovani niSania, romelsac ar gaaCnia saerTo maxasiaTebeli im

saganTan, romelzec is mianiSnebs.

aqtivoba

mizani: moswavleebma imsjelon da SeZlebisdagvarad daadginon, Tu ra funqcia

SeiZleba Seasrulos miTsa da ritualSi TiToeulma detalma.resursi: xmovani signalebi (firebi №9, 10, 11, 12).

Page 48: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

48

komentari:

konkretuli aqtivobebis msvlelobis dros, vfiqrobT, moswavleebi SeniS-

navdnen, rom ritualSi TiToeuli detali raRacis maniSnebelia, anu miTSi erTgvari niSnis/simbolos funqcias atarebs. es aris niSnebi/simboloebi, romelTa saSualebiT SegviZlia miTi davukavSiroT rituals. am niSnebs aqvT garkveuli datvirTva. Cveni mizania, rom moswavleebs davexmaroT am niSnebis amokiTxvaSi, maTi mniSvnelobis gagebaSi. vinaidan amgvari xmovani simboloebi yvelaze kargad gvixsnis samyaros idumalebas.

niSani/simbolo miTis umniSvnelovanesi komponentia, Tumca ara mxolod miTis. amis sailustraciod maswavlebeli asmeninebs klass sxvadasxva xmas (xmovan signals) da sTxovs gamoicon, raze SeiZleba mianiSnebdes TiToeuli. moswavleebma Caxaton rveulebSi oTxi marTkuTxedi (rogorc es saxelmZRvaneloSia) da mosmenili xmiT miRebuli informacia daafiqsiron: gamoTqvan varaudi, raze mianiSnebT es xmebi,

ras agonebT (firebi №9, 10, 11, 12).1

a) b) g) d)

kiTxvebi gaazrebisTvis: gaJRerebuli xmebi raRacaze mianiSnebs. am xmebs pirobiT vuwodeT xmovani

niSani an xmovani simbolo.• rogor fiqrobT, mosmeniT SesaZlebelia am xmovani niSnebis Sinaarsis gageba?• ras daukavSireT Tqven mier mosmenili xmebi/bgerebi? • gaixseneT, sad gsmeniaT romelime xmovani niSani?• Tqveni azriT, romel situaciaSi SeiZleba JRerdes xmovani niSani,

romelic Sesrulda pirvel nomrad? ivaraudeT, risi xmovani simboloa, ras unda ganasaxierebdes?

• ra maxasiaTebliT gamoarCevdiT xmovan niSans, romelic gaJRerda meore nomrad?

• rogor fiqrobT, SesaZlebelia, rom xmovani niSani (igive xmovani simbolo) arafriT emsgavsebodes, SeusabamobaSi iyos imasTan, rasac aRniSnavs? romeli aseTi xmovani niSani moismineT?

• kidev erTxel yuradRebiT moismineT xmovani niSnebi da imsjeleT, romel musikalur cnebas daukavSirebdiT, melodias Tu ritms? arc erTs? axseniT Tqveni pasuxi.

1 aRniSnuli xmovani signalebi msmenelSi gansxvavebul asociacias iwvevs. swored am

mosazrebiT, ar vuTiTebT, Tu raze SeiZleba mianiSnebdes xmovani niSani.

Page 49: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

49

komentari:is detalebi, is niSnebi, romlebic miTebsa da ritualebSi garkveuli

informaciis mimaniSnebelia, SesaZlebelia sxvadasxva xerxiTa da saSualebiT

gadmoices – simboloebiT, mimikiTa da JestiT, moZraobiT, xmovani signaliT.

ar aris aucilebeli, rom, magaliTad, simbolo hgavdes Tavis mniSvnelobas, es

mniSvneloba SeiZleba iyos rogorc sagani, ise movlena.

niSani SesaZlebelia aRwerdes an hgavdes an piriqiT, ar hgavdes sagans, romelzec

is mianiSnebs.

aqtivoba

mizani: moswavleebma konkretuli aqtivobis ganxorcielebis Semdeg gaarkvion Tu ra tipis niSnebi arsebobs?

resursi: saxelmZRvanelo.

moswavleebi saxelmZRvaneloSi daakvirdnen niSnebs da gamoicnon/ivaraudon,

ras SeiZleba asaxavdes TiToeuli. niSnebis qveS moTavsebul ujrebSi ki Caweron:

`1~ – Tuki is pirdapir gamoxatavs im sagans, romelzec is mianiSnebs;

`2~ – rodesac niSani ar gamosaxavs sagans, Tumca asociaciurad ukavSirdeba mas;

`3~ – niSani, romelic arc erTi wina maxasiaTebliT ar ukavSirdeba sagans, metic

– am niSnis mniSvneloba ubralod unda icode.

SekiTxvebi:

• ramden niSans dauwereT cifr `3~? axseniT, ratom?

• ramden niSans dauwereT cifr `1~? axseniT Tqveni arCevani.

• rodesac niSans uwerdiT cifrs `3~, igulisxmeboda , rom ar iciT im sagnis

mniSvneloba, rasac es niSani aRniSnavs, da, mainc, egeb, raime asociacia mainc

gagiCndeT;

• ra cifrs miuwerdiT am niSans?

•• SecvlidiT cifrs, Tuki getyviT, rom es ieroglifi niSnavs mocekvave kacs?

• ra cifrs dauwerdiT ritual ̀ batonebSi~asaxul erT-erT gamomsaxvel xerxs,

cekva-simReras?

2 2 3 1 1

Page 50: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

50

informacia:

e. w. xmovani niSnebi am maxasiaTeblebiT klasificirdeba da maT konkretuli

saxelwodebac aqvT. niSans `1~- s uwodeben aikons, niSans `2~- s – indeqsi, xolo

niSans `3~-s – simbolo.

musikaluri aikoni musikaluri indeqsi musikaluri simbolo

xmovani niSani/

xmovani simbolo, rome-

lic xmas intonaciurad

hbaZavs an gadmoscems

damaxasiaTebel

moZraobas.

xmovani niSani/

xmovani simbolo,

romelic gadmoscems

emocias, xasiaTs,

ganwyobas.

xmovani niSani/

xmovani simbolo,

romelsac ar gaaCnia

saerTo maxasiaTebeli

im saganTan, romelzec

is mianiSnebs.

aqtivoba

mizani: musikaluri fragmentebis mosmenisas moswavleebma imsjelon da

gamoarCion, romelia maT Soris aikoni, indeqsi an simbolo.

resursi: mosasmeni fragmentebi (firebi № 3­4­5)

msvleloba:

saxelmZRvaneloSi moswavleebi daakvirdebian niSans, Semdeg maswavlebeli

moasmeninebs sam musikalur fragments, moswavleebma ki imsjelon, ivaraudon, Tu

romeli fragmenti Seesabameba aikons , indeqss an simbolos:

1) im fragments, romelic, Tqveni azriT, niSanze gamosaxuli cxenisa da mxedris

an intonaciuri mibaZva iqneba, an gadmoscems damaxasiaTebel moZraobas da a.S.

miawereT `aik~ (aikoni);

2) im fragments, romelic Tqveni azriT, am gamosaxulebas mxolod emociurad

ukavSirdeba, miawereT `ind~ (indeqsi);

3) xolo musikaluri fragmenti, romelic aranairi maxasiaTebliT ar

ukavSirdeba gamosaxulebas da mas ubralod axal Sinaarss sZens, miawereT `simb~

(simbolo).

frag. #3

aik.

frag. #4

ind.

frag. #5

simb.

Page 51: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

51

Sesrulebuli savarjiSos ganzogadeba:

maswavlebeli sTxovs moswavleebs, rom davalebis rveulSi Caweron pasuxebi

dasmul kiTxvebze (aRniSnuli instruqciis Sesruleba moswavleebs erTgvarad

daexmareba damuSavebuli masalis damaxsovrebasa da ukeT gaazrebaSi).

• romel fragments uwodeT aikoni? mosmenili musikaluri fragmenti am niSnis intonaciuri mibaZva iyo Tu igi cxenisTvis damaxasiaTebel moZraobas gadmoscemda?

• axseniT, musikis romeli gamomsaxveli xerxebiT gadmoicema aRniSnuli (melodia, ritmi Tu orive erTad)?

• romeli fragmenti daukavSireT am niSans emociurad? axseniT Tqveni pasuxi;• Tqven mier mosmenili sami fragmentidan romelze ityodiT, rom es aris

simSvidis, sispetakis, pozitiuri gancdebis mimniWebeli melodia? daasabuTeT, ratom?

aqtivobamizani: musikis mosmenis dros moswavlem vizaualuri miniSnebis gareSe musikis

gamomsaxveli xerxebis daxmarebiT amoicnos musikaluri aikon, indeqsi an simbolo.resursi: kompozicia Wildernes (firi №6)msvleloba:

maswavlebeli asmeninebs klass musikalur fragments vizualuri miniSnebis gareSe da sTxovs, gamoTqvan varaudi musikaluri aikonia? indeqsia? Tu simbolo? pasuxebi moswavleebma unda daasabuTon.

arkveven agreTve: • musikis romeli mxatvruli xerxebiT aris gadmocemuli es saxe?• ra aris saWiro imisaTvis, rom musikaluri fragmenti raime simbolod

CaiTvalos?

komentari: wignSi warmodgenil kompleqsur davalebebs maswavlebeli gaamravlebs moswavleTa raodenobis mixedviT.

instruqciis micemis dros maswavlebelma yuradReba gaamaxvilos imaze, rom muSaobis procesSi moswavleebma xSir SemTxvevaSi unda gamoTqvan varaudi, rac erTaderTi, swori pasuxis gacemas ar gulisxmobs, amisaTvis ki, maT mouwevT fiqri, msjeloba da nafiqris dasabuTeba.

garda amisa, moswavleebs SexvdebaT davalebebi, sadac swori pasuxi pirobaSive ikveTeba, magaliTad, #1 kompleqsuri davalebis I aqtivobaSi dasmul SekiTxvaze: „ritual „vakapis“ Tanmxlebi komponenti aikonia? indeqsia? Tu simbolo?“ pasuxi davalebis pirobis Semdeg frazaSi amoikiTxeba: „.. marSirebisas fexis maRla aweva da mowinaaRmdegisTvis fexis quslis Cveneba brZolaSi gamowvevis simboloa“.

yoveli kompleqsuri davalebis Sesrulebis win maswavlebelma garkveuli mimarTuleba misces, mianiSnos klass.

rogor unda SevafasoT erTsa da imave SekiTxvaze sxvadasxva moswavlis mier gansxvavebuli pasuxebi? am SemTxvevaSi mniSvnelovania, ramdenad argumen-tirebuli iqneba e.w „gasityvebis“, masalis wardgenis procesi (igulisxmeba kompleqsuri davalebis Semajamebeli, ganmazogadebeli aqtivoba eses an videowardgenis saxiT). swored am etapze moswavles mouwevs daasabuTos, axsnas, ganmartos.

Page 52: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

52

kompleqsuri davaleba №1

mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia

firi № 7, 8

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

saubrobs imis Sesaxeb, Tu rogor gadmoicema miTi;

pasuxobs kiTxvaze, Tu ratom aris rituali miTis gadmocemis saukeTeso

xerxi;

msjelobs imis Taobaze, Tu rogor emsgavseba erTmaneTs musikisa da miTis

maxasiaTeblebi.

davalebis Sinaarsi:

videofragmentze dayrdnobiT dawereT ese da moamzadeT videowardgena

ritualis simboloebis Sesaxeb. amisaTvis gaecaniT informacias, Semdeg ki Seas-

ruleT aqtivobebi, romlebic davalebis momzadebaSi dagexmarebaT:

damxmare informacia

indoeTisa da pakistanis saxelmwifo

sazRvari.. saxelmwifo droSebis daSvebisa da

yaraulis cvlis rituali gasuli saukunis

40-ian wlebSi indoeTsa da pakistans Soris

dawyebuli da dRemde arsebuli konfliqtis

simbolod iqca.

yoveli dRis bolos imarTeba xolme aseTi

sanaxaoba: pakistanelebi Savi uniformiT, xolo

indoelebi – xakisferiT, erTgvari `bibiloebiT~ damSvenebuli qudebiT...

istorikosebis TqmiT, TiToeuli jariskacis moZraoba tradiciuli cekvebisa

Tu religiuri ritualebis calkeul elements imeorebs, magaliTad, marSirebisas

fexis maRla aweva da mowinaaRmdegisTvis fexis quslis Cveneba brZolaSi gamowvevis

simboloa….

Page 53: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

53

I aqtivoba – Sedegze gamyvani kiTxvebi

naxeT firi da aRwereT rituali `vakapi~.

• ra aris am ritualSi xiluli?

• daakvirdiT ritualis monawileebis mimikas, Jests, es realuri scenaa Tu

Teatralizebuli sanaxaoba, performansi? ratom fiqrobT ase?

• Tqveni azriT, ratom ewoda rituals `vakapi~?

• ra gancdas aCens mnaxvelSi es rituali, ra aris uxilavi?

• musikis ra maxasiaTeblebi aris warmodgenili am ritualSi (melodia, ritmi)?

• rogor fiqrobT, ritualis musikaluri komponenti tradiciul musikaSi

gamoiyeneba?

• garda musikaluri maxasiaTeblebia kidev ra sakvanZo detali SeniSneT?

daasaxeleT da axseniT

• ras hmatebs rituals musikaluri da aramusikaluri maxasiaTeblebi da ra

gavlena moaxdina piradad Tqvenze?

• ritual `vakapis~ Tanmxlebi komponentebi aikonia? indeqsia? Tu simboloa?

• axseniT, ratom aRniSneT am simboloTi es rituali?

II aqtivoba

mas Semdeg, rac daasrulebT dasmul kiTxvebze pasuxis gacemas, CawereT

videofiri, sadac isaubrebT, imsjelebT:

• riT iyo saintereso aRniSnuli davalebis Sesruleba?

• ra gaigeT axali? riT iyo saintereso aRniSnuli rituali?

• rogor, ra niSniT gamoyaviT ritualis maxasiaTeblebi?

• rogorc ukve aRiniSna, vakapis rituals istoriuli movlena udevs

safuZvlad. Tqveni azriT, SesaZlebelia vifiqroT, rom istoriuli movlena miTad

iqca, realoba gamiTebulia, vinaidan da radganac, misTvis rituali Seiqmna?

imsjeleT.

Page 54: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

54

kompleqsuri davaleba №2

mimarTuleba: `SemoqmedebiToba da praqtika~.

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

qmnis saritualo kompozicias programa LMMS-is meSveobiT miTologiuri

siuJetis gadmosacemad;

waradgens naSroms da msjelobs, musikis romeli gamomsaxvelobiTi xerxi

(ritmuli figuracia, intonacia/motivi, intervali, deklamacia, xma/xmauri)

gamoiyena SerCeuli detalebis niSnebis gadmosacemad/gasaformeblad; romeli

xmovani detaliT/niSniT Sekra, gaamTliana kompozicia?

davalebis Sinaarsi:

programa LMMS-is daxmarebiT SeqmeniT kompozicia skandinaviuri miTis

`Torisa da midgardis orTabrZolis~ mixedviT.

damxmare informacia:

okeanes siRrmeSi mTel dedamiwas saSineli gveleSapi midgardi Semoxveoda.

didi xania Weqa-quxilis RmerTs, Tors, samyaros am urCxulisgan xsna surda... man

daxmarebisTvis goliaT gimirs mimarTa... igi goliaTs saTevzaod gahyva...

... talRebSi midgardis saSineli Tavi gamoCnda. Torma nemskavze xaris Tavi

Camoacva da ankesi midgradisken isrola. midgradi xaris Tavs eZgera, ankesze

wamoego da navis okeanes ufskrulisken CaTreva daiwyo. SeSinebulma gimirma ankesis

bawari gadaWra da midgardi swrafad wyalSi Caimala. `ver gameqcevi!~– iyvira Torma

da Tavisi uro esrola. wylidan saSineli xma moisma. Tors sisxliani uro ukan

daubrunda. gabrazebulma Torma, ankesis bawris gadaWris gamo, gimirs sila gaawna.

mokla Tu ara Torma midgardi, aravin icis. bedisweris qalRmerTebi ki

irwmunebian, rom Torisa da midgradis orTabrZola jer win aris. es brZola

orivesTvis sabediswero iqneba. xolo rodis dadgeba es dRe, aravis umxelen.

SeasruleT aqtivobebi, romlebic kompoziciis Sesaqmnelad garkveul

safexurs, etaps warmoadgens.

aqtivoba I

zogadad, ritualSi ambavi gmirebis daxasiaTebebisa da sakvanZo detalebis

meSveobiT gadmoicema. es detalebi sxvadasxva xmovani niSniT gamoisaxeba.

gTavazobT miTis `Torisa da midgardis brZolis~ gmirebis saxelebisa da

sakvanZo detalebis CamonaTvals. maswavlebeli mogasmeninebT TiToeulis xmovan

niSans. SeecadeT, SeusabamoT xmovani niSani konkretul siuJetur detals.

gansazRvreT, ra tipis xmovani niSniT gsurT maTi asaxva – aikoniT, indeqsiT Tu

simboloTi?

Page 55: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

55

gmirebis saxelebi da

sakvanZo (siuJeturi)

detalebi miTidan

`Torisa da midgardis

orTabrZola~

xmovani

niSani №aikonia? indeqsia? Tu

simboloa?

Tori

goliaTi gimiri

gveleSapi midgardi

niCbebis moqneva

okeane

uro

uros moqneva

midgardis Rriali

bediswera

aqtivoba II

maswavlebeli mogawvdiT gamzadebul xmovan niSnebs (Sampl-ebs). es is frag-

mentebia, romlebic pirvel aqtivobaSi moismineT da Tqveni varaudiT konkretul

sakvanZo (siuJetur) detalebs an personJebs daukavSireT.

survilisamebr gadawyviteT, musikis romel gamomsaxvelobiT xerxs gamoi-

yenebT (ritmuli figuracia, intonacia/motivi, intervali, deklamacia, xma/

xmauri) SerCeuli detalebis niSnebis gadmosacemad/gasaformeblad;

ar aris aucilebeli am detalebis kompoziciaSi dalageba im TanmimdevrobiT,

ra TanmimdevrobiTac is teqstSi Cndeba. Tqven SegiZliaT es xmovani niSnebi

daalagoT ise, rogorc mogesurvebaT.

aqtivoba III

moifiqreT, romeli xmovani detaliT/niSniT SekravT kompozicias. es detali

yvelaze xSirad unda meordebodes sxvadasxva adgilas an mudmivad JRerdes mTeli

kompoziciis manZilze.

aqtivoba IV

mas Semdeg, rac SeqmniT kompozicias, CawereT videofiri, sadac waradgenT

Tqvens naSroms da isaubrebT, imsjelebT:

• riT iyo saintereso aRniSnuli davalebis Sesruleba?

• musikis romeli gamomsaxvelobiTi xerxi (ritmuli figuracia, intonacia/

motivi, intervali, deklamacia, xma/xmauri) gamoiyeneT SerCeuli detalebis

niSnebis gadmosacemad/gasaformeblad?

• romeli xmovani detaliT/niSniT SekariT, gaamTlianeT kompozicia?

Page 56: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

56

Temis farglebSi dasamuSavebeli sakiTxi

miTologiuri azrovneba kinomu sikaSi

cnebebi: musikaluri Tema, ritmuli figuraciebi, rogorc niSani; xmovani niSani/simbolo; melodiuri intonaciebi, rogorc niSani; intervalebi; motivi; fraza.

gakveTilebi 11­16

Tema: miTi kinofilmSi `nibelungebis beWedi~

kinofilmidan `nibelungebis beWedi~ (reJ. uli edeli, komp. ilan eSkeri,

gadaRebulia 2004 wels) moswavleebi moismenen musikalur fragmentebs da

Seasruleben sxvadasxva davalebas.

aqtivoba

mizani: filmis siuJetur detalebis Sesabamisi musikaluri fragmentebis

amocnoba.

resursi: musikaluri Temebi k/filmidan `nibelungebis beWedi~ (folderidan

11-16 firebi)

msvleloba:

moswavleebi rveulSi Caxazaven amgvar cxrils, romlis pirvel svetSi

amoikiTxaven detalebs filmis siuJetidan. am detalebis Sesatyvis musikalur

fragmentebs gaaJRerebs maswavlebeli. moswavleebi ki cariel grafaSi Caweren

Sesabamis nomers:

detalebi filmis `nibelungebis beWdis~ siuJetidan musikaluri fragmeti

№zigfridisa da brunhildas Sexvedra da siyvarulis

Casaxva№2

drakon fafniris1 samflobeloSi №5zigfridisa da drakon fafniris orTabrZola №7ganZis wyevla №8zigfridisa da brunhildas sikvdili №10

1 miTiuri urCxulis idea Tanasworobis WrilSi ganixileba, kerZod is, rom simaxinje, uCveulo garegnoba pirdapir ar niSnavs borotebas. germanuli miTidan cnobilia epizodi, sadac drakoni fafneri ukanasknel sityvebs warmoTqvams: „vinc Sen Cemi mokvla dagavala, is Seni mteria!“ sasurvelia, amasTan dakavSirebiT maswavlebelma gamarTos mcire diskusia Temaze: „boroteba da garegnoba“.

Page 57: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

57

aqtivoba

mizani: musikaluri fragmentebis mosmena varaudis gamoTqmiT, azris dasa-

buTebiT

maswavlebeli kvlav asmeninebs imave fragmentebs da sTxovs moswavleebs

gamoTqvan va raudi, romeli fragmenti­niSani miamsgavses aikons? indeqss?

simbolos? avseben cxrils. iqve Seaxsenebs:

a) aikoni aris xmovani niSani/xmovani simbolo, romelic xmas intonaciurad

hbaZavs, Seicavs bgerweriT elementebs an gadmoscems musikaluri personaJisTvis

damaxasiaTebel moZraobas;

b) indeqsi aris xmovani niSani/xmovani simbolo, romelic gadmoscems emocias,

xasiaTs, ganwyobas;

g) simbolo ki aris xmovani niSani/xmovani simbolo, romelsac ar gaaCnia saerTo

maxasiaTebeli.

cxrili1

siuJeturi detalebi

zigfridisa da

brunhildas

Sexvedra da

siyvarulis

Casaxva

drakon

fafniris

samflobeloSi

zigfridisa

da drakon

fafniris

orTabrZola

ganZis

wyevla

zigfridisa

da

brunhildas

sikvdili

aikoni

indeqsi

simbolo

kiTxvebi msjelobisTvis:

• Tqveni azriT, romeli musikaluri fragmenti-niSani iyo miTis raime detalis

aikoni, anu romel fragmentSi SeigrZnoba intonaciuri mimbaZveloba an bgerweriTi

elementebi an ubralod, miTis romelime personaJisTvis damaxasiaTebeli moZraobaa

gadmocemuli? romeli ganasaxirebs zedmiwevniT am detals? axseniT pasuxi;

• musikis romeli gamomsaxvelobiTi xerxi (melodia, ritmi, tembri, registri

agreTve sxva, aramusikaluri efeqti) gvaZlevs safuZvels vifiqroT konkretul

fragment-niSanze, rom is miTis erT-erTi siuJeturi detalis aikonia?

1 imis gaTvaliswinebiT, rom moswavlis saxelmZRvanelo araerTjeradi gamoyene bisTvis aris gaTvaliswinebuli, wignSive muSaobis nacvlad, moswavle sakuTar samuSao rveul-Si Caxazavs da iq Seasrulebs davalebas.

Page 58: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

58

• rogor fiqrobT, romeli musikaluri fragmenti-niSani asaxavs drakonisa da

zigfridis orTabrZolas?

• musikis romeli gamomsaxvelobiTi xerxebiT da/an kidev sxva romeli xmovani

efeqtiT gadmoicema orTabrZolis epizodi? `dainaxeT~ (warmoidgineT), ra gesmiT

am firSi? ra aris xiluli?

• mosmenilTagan ramdeni musikaluri fragmenti-niSani iwyeba aRmavali svliT?

daasaxelT am fragmentis rigiTi nomeri;

• am musikaluri fragmenti-niSnebidan romeli nomrebi hgavs erTmaneTs?

ra niSniT miamsgavseT es fragmentebi: melodiuri xazis mimarTulebiT? msgavsi

ritmuli naxatiT? tembrebiT? ganwyobiT? daamateT Tqveni versia;

• mosmenilTagan ramdeni iyo aikoni?

• romeli sanoto gamosaxulebebi esadageba Tqven mier mosmenil fragmentebs?

zigfridisa da brunhildas Sexvedris Tema

zigfridisa da brunhildas sikvdilis Tema

• es sanoto fragmentebi riTi hgvanan erTmaneTs (aseTis SemTxvevaSi) an ra

niSniT gansxvavdebian erTimeorisagan? isaubreT registrze, melodiuri xazis

mimarTulebaze, harmoniaze, intervalebze, romlebic melodiur xazs axasiaTebs.

ifiqreT, ivaraudeT, romel siuJetur detals SeiZleba warmoadgendes TiToeuli

sanoto Canaweri?

• am ori sanoto Canaweridan erT-erTi warmoadgens zigfridisa da brunhildas

Sexvedrisa da maT Soris siyvarulis grZnobis gaCenis musikalur Temas. moismineT

kidev erTxel es melodia da isaubreT, imsjeleT:a) ra ganwyobas qmnis es melodia?

b) Tqveni azriT, rogor siyvaruls ganasaxirebs es melodia, bedniers, laRs Tu

mwuxares, tragikuli dasasruliT?

g) ra gafiqrebinebT amgvar finalze, musikis romeli gamomsaxvelobiTi

saSualeba?

d) aRwereT melodiuri xazi: rogori mimarTulebiT moZraobs, naxtomiseburia

Tu mdovre, safexurebrivi? ras gamoxatavs amgvari melodiuri xazi?

e) daamateT Tqveni azri/damokidebuleba am musikaluri Temis Sesaxeb.

komentari:

mosmenili musikaluri fragmenti-niSnebi, anu xmovani niSnebi mcire moculobisaa. aseT musikalur miniSnebebs musikalur Temebs vuwodebT, maT konkretuli Sinaarsobrivi datvirTva aqvT da garkveuli niSnis statuss atareben. musikaluri Temebi filmis msvlelobis dros sxvadasxva momentSi

gaJRerdeba, raTa siuJetSi gadmocemul ambavs miTisTvis damaxasiaTebeli

JReradoba SesZinon.

Page 59: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

59

vidre dawvrilebiT gaecnobian miTis Sinaarss, maswavlebeli kidev erTxel

asmeninebs musikalur detalebs, Temebs da sTxovs klass gamoTqvan varaudi filmis

siuJetTan dakavSirebiT:

• mosmenili musikaluri Temebis emociuri muxtidan gamomdinare, Tqveni

azriT, rogori istoriaa aRwerili am miTSi? SearCieT TqvenTvis misaRebi pasuxi:

a) tragikuli b) lirikuli g) optimisturi d) sxva

zigfridis Tema

• rogor daaxasiaTebdiT miTis mTavar gmirs, zigfrids?

• miTis erT-erTi siuJeturi detalia fafniris ganZi. Tqveni azriT, ra

datvirTva SeiZleba hqondes am detals zigfridTan mimarTebiT?

• Tqveni azriT, romeli mniSvnelovani detalis/personaJis mTavari Tema

ar gauJRerebia maswavlebels? ai, am sanoto Canawerze swored is musikaluri

Temaa warmodgenili. daakvirdiT da aRwereT melodiuri xazi, imsjeleT, rogori

intervalebiT moZraobs melodia da rogori ganwyobis, emociis Seqmnas unda

emsaxurebodes bgerebis amgvari svla?

• diax, es aris zigfridis musikaluri Tema. igi filmis pirvelive kadrebidan

JRers, rodesac mcirewlovani zigfridi Tavisi mSobelbis tragikul sikvdils

sakuTari TvaliT dainaxavs...

• ganmeorebiT moismineT zigfridis musikaluri Tema da imsjeleT:

1. ra Cans am melodiaSi, rogori bedisweris adamians ganasaxierebs?

2. SegecvalaT Tu ara azri zigfridis, rogorc gmiris Sesaxeb am musikaluri

Temis gaJRerebis Semdgom? axseniT pasuxi;

3. daakvirdiT sanoto Canawers da paralelurad mousmineT musikas, melodia

rogori mimarTulebiT moZraobs?

4. ivaraudeT, risi mimaniSnebelia aRmavali melodiuri svla? SearCieT swori

pasuxi:

a) zigfrids cxovrebis gzaze araerTi gamarjveba elis;

b) zigfrids cxovreba bevr winaaRmdegobas umzadebs.

aqtivoba

mizani: filmis siuJetur svlebSi detalebis amocnoba

resursi: saxelmZRvanelo; mosasmeni fragmentebi k/filmidan.

msvleloba:

saxelmZRvaneloSi kiTxuloben filmis siuJetur svlebs, moswavleebma unda

gansazRvron, romeli detalia naxsenebi TiToeul siuJetur svlaSi. yuradReba

miaqcieT gamuqebul teqsts.

Page 60: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

60

1. samyaros gariJraJze, rodesac dedamiwaze binadrobdnen fantastikuri arsebebi binad robdnen, romelTac valhaladan, RmerTebis samflobelodan, yovlisSemZle RmerTebi marTavdnen, cxovrobdnen adamianebi, romlebic sakuTar Tavs nibelungebs uwodebdnen. isini mdidarni da Zlierni iyvnen da mxolod erTi ramis eSinodaT, saSineli drakonis, fafniris, romelic mudam Tavs esxmoda maT...

2. zigfridi, ubralo mWedlis Svili, SemTxveviT gaicnobs dedofal

brunhildas. maT erTi naxviT SeuyvardebaT erTmaneTi da brunhilda mouTmenlad

daelodeba zigfridis meored xilvas, magram maT erTd yofna ar eweraT, radgan

zigfrids moajadoebs masze aseve uzomod Seyvarebuli krinhilda, romelic

jadosnuri miqsturis daxmarebiT did siyvaruls daaviwyebs..

3. axalgazrda mWedeli, zigfridi, romelic sinamdvileSi samefo taxtis memkvidrea, burgundiaSi saxels gaiTqvavs saSineli drakonis, fafniris damarcxebiT da mis ganZs daeufleba. amgvarad, zigfridi burgundiis mefisa da

xalxis ndobas moipovebs. magram miTi mogviTxrobs, rom es ganZi dawyevlilia, xolo

zigfrids am wyevlis ar sjera.

4. swored es wyevla gaxdeba zigfridis Tanmdevi da mis cxovrebaSi tragikul

rols Seasrulebs. zigfridis siyvaruli da dedofali brunhildac am wyevlis

msxverpli gaxdeba. zigfrids Ralatoben da klaven, xolo brunhilda satrfos

sikvdils ver egueba da Tavs iklavs.

maswavlebeli asmeninebs musikalur detalebs da sTxovs moswavleebs,

Seusabamon siuJetur svlebs. amaSi daexmareba is musikaluri Temebi, romlebic

araerTxel gaJRerda gakveTilebze.

I – siuJeturi svla musikaluri fragmenti #1

II – siuJeturi svla musikaluri fragmenti #2

III – siuJeturi svla musikaluri fragmenti #8

IV -siuJeturi svla musikaluri fragmenti #10

kiTxvebi:

• gadaxedeT oTxive siuJetur svlas da gansazRvreT, romelSia cxrilSi mo-

cemuli ramdenime detali erTdroulad?

• ramdenia iseTi siuJeturi svla, romelSic cxrilSi mocemuli mxolod erTi

detalia naxsenebi?

• romeli detalia yvelaze xSirad naxsenebi?

• romel musikalur fragmentSi gaJRerda musikaluri Tema mxolod

orkestrSi? orkestrsa da vokalur partiaSi? orkestrsa da sxva xmovani efeqtiT?

Page 61: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

61

maswavlebeli asmeninebs or musikalur nawyvets filmidan `nibelungebis

beWedi~. klasi pasuxobs kiTxvebs:

a) romel nawyvetSi JRers zigfridis musikaluri Tema da romelSi isev zigfridis,

mxolod brZolaSi mimavalis? axseniT, ra niSniT ganasxvaveT es fragmentebi;

b) ra saerTo maxasiaTeblebi aqvs am or musikalur Temas?

g) musikis romeli gamomsaxveli xerxiT gansxvavdebian, melodiiT? ritmiT?

tempiT? imsjeleT;

d) SegiZliaT sanoto magaliTebiT amoicnoT ori fragmentidan romeli

romelia?

e) Tqveni azriT, erTi da imave musikaluri Temis amgvari transformacia,

saxecvla ratom gaxda saWiro?

v) daakvirdiT, yvelaze xSirad romel sanoto magaliTSi gvxvdeba punqtiruli ritmi? (sityva `punqti~ niSnavs wertils). rogor fiqrobT, kompozitoris mier amgvari ritmuli naxatis Semotana musikas ras hmatebs? gmiris romel Tvisebas usvams xazs?

z) ramdenad dagexmaraT sanoto magaliTebi musikaluri Temebis maxasiaTeblebis CamoyalibebaSi?

maswavlebeli: – Tqven moismineT ramdenime musikaluri Tema filmidan `nibelungebis beWedi~.

cxadia, filmSi kidev aris sxva musikauri Temebi. modiT, kidev erTxel gavixsenoT filmSi gaJRerebuli musikaluri Temebi da davamatoT axlebi.

asmeninebs musikalur Temebs, sTxovs amoicnon maTTvis ukve nacnobi da samuSao rveulSi CainiSnon, miuweron nomeri im detalebs, romlebsac isini aRniSnaven. xolo axali musikaluri Temebis nomrebi ki miuweron, maTi varaudiT, filmis damatebiT

siuJetur detalebs (eleqtronuli resursis saqaRaldeSi №11-16 TiToeul musi-

kalur fragments miniWebuli aqvs aq CamoTvlili Temebis saxelwodeba):

1. nibelungebis samefo

2. zigfridisa da brunhildas Sexvedra

3. xmlis Wedva

4. zigfridi brZolaSi midis

5. drakon fafaniris samflobelo

6. drakoni fafniri

7. zigfridisa da drakonis orTabrZola

8. ganZis wyevla

9. zigfridisa da brunhildas sikvdili

Page 62: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

62

moswavleebi erToblivad gadaamowmeben maT mier Sesrulebul aqtivobas da

upasuxeben kiTxvebs:

• ramdeni axali detali Semoemata siuJeturi detalebis CamonaTvals?

daasaxeleT;

• rogor aRwerdiT im musikalur fragments, romelic Tqven nibelungebis

samefos miusadageT?

a) ra emociuri muxtis matarebelia musika?

b) rogori xmovani efeqtebi gamoiyena kompozitorma am epizodSi? ris gadmocemas

emsaxureba es efeqtebi?

• romeli musikaluri Temaa warmodgenili gaSlili, farTo sunTqvis

melodiiT? daasaxeleT nomeri;

• romel siuJetur detals miusadageT es musikaluri Tema? ratom?

• rogor daaxasiaTebdiT am musikalur Temas?

• Tqveni azriT, ra emociur muxts unda atarebdes xmlis Wedvis musikaluri

Tema? ratom?

mas Semdeg, rac maswavlebeli gaacnobs swor pasuxebs, moswavleebma

upasuxon kiTxvebs (swori pasuxebi maswavlebels SeuZlia amoikiTxos audio/

videofirebze):

• dauSviT Tu ar dauSviT Secdoma/Secdomebi ukve nacnobi musikaluri Temebis

amocnobisas? CamoTvaleT romeli musikaluri Temebi daasaxeleT arasworad;

• SegiZliaT SearCioT Secdomis mizezis varianti?

verafriT (emociurad an sxva maxasiaTeblebiT) vukavSireb siuJetis

detals;

arasworad maxsovda;

ar vaqcevdi raRac maxasiaTebels yuradRebas;

sxva;

• axal musikalur TemasTan dakavSirebiT Tqveni romeli varaudi daemTxva

swor pasuxebs? ubralod CamoTvaleT;

• romeli varaudi ar daemTxva swor pasuxs?

• SegiZliaT axsnaT, ratom daemTxva an ratom ar daemTxva Tqveni varaudebi

swor pasuxebs? amisTvis SeavseT es cxrili:

Page 63: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

63

nibelungebis samefo

xmlis Wedva drakoni fafniri

Cemi warmodgenebi am siuJeturi detalebis musikalur

daxasiaTebasTan dakavSirebiT emociurad daemTxva

kompozitoris Canafiqrs

sxvagvarad warmomedgina am siuJeturi detalis musikaluri

daxasiaTebis emociuri muxti

ar mivaqcie yuradReba musikalur maxasiaTebels/

maxasiaTeblebs

mikarnaxa garkveulma musikalurma maxasiaTebelma

Page 64: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

64

kompleqsuri davaleba №3

(mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia)

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

saubrobs imaze, Tu rogor gadmoicema musikaluri niSnebiT

kinomusikaSi miTis arsi;

msjelobs, Tu rogor amoikiTxos niSnebiT (musikaluri TemebiT)

kinomusikaSi gadmocemuli miTis arsi.

msjelobs, Tu rogor gamoiyenos kinomusikaSi arsebuli niSnebi

miTis arsis warmosaCenad.

davalebis piroba: videofragmentebze dayrdnobiT SeasruleT aqtivobebi,

xolo Semdgom gaamzadeT videowardgena.

Tema: Tanamedrove miTebis niRbosani personaJebi kinoxelovnebaSi

tradiciuli gagebiT, miTi asocirdeba kulturis arqaul formasTan, uZveles

zepir tradiciasTan, Tumca, amis paralelurad, miTi, rogorc kulturis

ganuyofeli nawili, Tanamedrove samyaroSi ganagrZobs arsebobas, ganviTarebas,

iRebs axal Sinaarssa Tu formas.

msoflios mraval qveyanaSi ZvelTaganve farTod iyo gavrcelebuli xalxuri

da religiuri ritualebisa da dResaswaulebisTvis gankuTvnili niRbebi. niRabi

simbolurad gamoxatavda adamians an cxovels, fantastikur an miTologiur

personaJebs.

miTologiur niRbian personaJebze araerTi kinofilmi Seqmnila. amjerad

warmogidgenT Tanamedrove miTologiur niRbosan personaJebs. gaixseneT,

TqvenTvis kargad cnobili kinogmirebi: fantomasi, adamiani-oboba, betmeni, msaxiob

jim keris mier gansaxierebuli yvelasaTvis sayvareli niRbiani mwvane feris

supergmiris personaJi...

yvela aq CamoTvlili gmiri sxvadasxva istorias mogviTxrobs. modiT, gavixsenoT

ramdenime filmi da vnaxoT, rogor iqmneba am personaJebis portretebi musikis

gamomsaxveli saSualebebis daxmarebiT.

Page 65: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

65

aqtivoba I

mousmineT musikalur fragmentebs kinofilmebidan. romel personaJs

daukav SirebdiT am fragmentebs?

moxerxebuli kriminali, romelic Tavisi gegmebis realizebisTvis ostaturad

iyenebs sxvadasxva niRabs. fantomasis arsenalSia banditebis mTeli gundi uaxlesi

iaraRebiTa da manqanebiT…

musikaluri fragmeti № ------------

... piter parkerisa da adamiani-obobas samyaro erTmaneTs Seejaxa originalur

zRaparSi... adamiani, romelic ostaturad ebrZvis danaSauls, amave dros, is cdilobs

daabalansos Tavisi qaoturi piradi cxovreba da kariera...

musikaluri fragmeti №--------

... stenli ipkinsi, bunebiT keTili, mokrZalebuli adamiani, sanapiroze poulobs

xisgan damzadebul uZveles niRabs. aRmoCndeba, rom niRbis mflobels es nivTi

mwvane feris TaRliTad gadaaqcevs...

musikaluri fragmeti № -----------

aqtivoba II

kvlav mousmineT fragmentebs da gamoTqviT varaudi, romeli fragmenti­

niSani miamsgavseT aikons? indeqss? simbolos?

a) SeavseT cxrili.

siuJeturi detalebi filmebidan

fantomasi adamiani­

oboba

niRabi

aikoni

indeqsi

simbolo

b) Sedegze gamyvani kiTxvebi:

• Tqveni azriT, romeli musikaluri fragmenti-niSani (musikaluri Tema) iyo

filmis siuJeturi detalis aikoni? axseniT pasuxi

Page 66: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

66

• musikis romeli gamomsaxveli xerxi (melodia, ritmi, tembri, registri)

gvaZlevs safuZvels vifiqroT konkretul fragment-niSanze, rom is filmis erT-

erTi siuJeturi detalis aikonia?

• rogor fiqrobT, romeli musikaluri fragmenti-niSani gvixatavs `adamiani­

obobas ~ portrets?

• erT-erT fragmentSi gamokveTilia konkretuli eTnikuri musikaluri

ritmebi da intonaciebi. gamoicaniT, romelia?

a) induri; b) laTinuri qveynebis; g) axlo aRmosavleTis.

• daakvirdiT sanoto Canawers, romel fragments ganekuTvneba? aRwereT

sanoto Canaweri, melodia rogori mimarTulebiT moZraobs? mdovrea melodiuri

xazi Tu naxtomiseburi? Tqveni azriT, romeli musikaluri fragmentis sanoto

Canaweria?

• mosmenilTagan ramdeni musikaluri fragmenti-niSani iwyeba aRmavali

svliT? daasaxeleT am fragmentis rigiTi nomeri

• am musikaluri Temebidan, anu fragmenti-niSnebidan romeli nomrebi hgavs

erTmaneTs? ra niSniT miamsgavseT es fragmentebi: melodiuri xazis mimarTulebiT?

msgavsi ritmuli naxatiT? tembrebiT? ganwyobiT? daamateT Tqveni versia

Page 67: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

67

• mosmenilTagan ramdeni iyo aikoni? indeqsi? simbolo? axseniT pasuxebi

aqtivoba III

1. moismineT ori fragmenti da musikis mixedviT ganasxvaveT, romeli fragmenti

gadmoscems Semdeg Sinaarss:

a) niRabi policias gaeqca da cdilobs Tavis simReriTa da cekviT policielebis

yuradReba moadunos – fragmenti №

b) fantomasma `siyvarulis eleqsiris~ daxmarebiT fandoris sacolis, elenis

yuradRebis miqceva moaxerxa. elens saqmro daaviwyda... fragmenti №

2. mosmenilTagan erT-erT fragments kupleturi forma aqvs. SeecadeT qvemoT

moyvanili ori sqemidan erTi SeusabamoT simReras:

a) Intro A – A – B – B1– A – A1–B2 – C – A2– D – E – E1 –A –A3…

b) Intro A – B – A – B A – B – B C – D – E …

Page 68: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

68

Temis farglebSi dasamuSavebeli sakiTxi

miTologiuri azrovneba XX-XXI saukuneebis musikaSi

cnebebi: musikaluri Tema, ritmuli figuraciebi, rogorc niSani; xmovani niSani/simbolo; melodiuri intonaciebi, rogorc niSani; intervalebi; motivi; fraza.

gakveTili 17­19

miTi XX­XXI saukuneebis akademiur musikaSi

informacia:

XX-XXI saukuneebSi Seicvala musikaluri azrovneba, Seicvala mxatvrul gamomsaxvelobiTi xerxebi, warmodgenebi imaze, Tu ras unda vuwodoT musika. es cvlilebebi ganapiroba musikalur enaSi axali niSnebis warmoSobam, romelTa arsSi wvdoma SeuZlebelia Tavad kompozitoris miTiTebebis gareSe.

marTlac, XX-XXI saukuneebis kompozitorebis umravlesobas dawerili aqvs uamravi wigni Tu statia, romlebic maTi xedvis, stilis, gamomsaxvelobiTi xerxebis ganmartebas eZRvneba.

Tanamedrove musikalur xelovnebaSi miTis ena gansakuTrebulad aqtualuri gaxda... am periodSi mravali musikaluri stili ganviTarda, axalic Camoyalibda. mravalferovan musikalur mimdinareobebs Tavisi maxasiaTeblebiT gamovarCevT erTimeorisagan. modiT, SevecadoT da gavecnoT Tanamedrove akademiuri musikis mTavar maxasiaTeblebs. ra Tqma unda, es mxolod zogadi maxasiaTeblebia, radgan am musikis siRrmiseuli ganxilvisTvis uamrav filosofiur naSroms unda gavecnoT, rac momavlis saqmea.

aqtivoba

resursi: fragmentebi failidan 17-19 (firebi №1-2-3-4).msvleloba:vidre Tanamedrove akademiur musikaSi miTis rolze isaubrebdnen, maswavlebeli

asmeninebs klass bolo drois yvelaze gamoCenili kompozitorebis nawarmoebebis fragmentebs, romlebSic, vfiqrobT, Tanamedrove musikis sabazo maxasiaTeblebi iCens Tavs.

samuSao rveulebSi amzadeben aseT cxrils. moismenen musikalur fragmentebs da miuweren maxasiaTeblis aRweras im fragmentis nomers, romelSic, maTi azriT, es maxasiaTebeli yvelaze mkafiod iCens Tavs.

Page 69: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

69

komentari maswavlebels:

zogadad, Cven mier SemoTavazebuli davalebis umravlesobas erTi swori pasuxi ar aqvs. aq mniSvnelovania, moswavlem yuradRebiT moisminos, mosmenis procesSi amoikiTxos musikis zogadi maxasiaTeblebi, gamoTqvas varaudi da asociaciurad daukavSiros musikas. mTavaria, man axsnas, daasabuTos Tavisi pasuxi.

Tanamedrove akademiuri musikis zogadi maxasiaTeblebi fragmenti №• xmis gamocemis gansxvavebuli xerxebiT miRweuli axali

JReradoba;

• kargad cnobili instrumentebis tembruli; SesaZleblobebis gafarToeba.

№4

• bgeris warmoqmnis speqtris gafarToeba, kerZod, bgeris warmoSobis, misi sixSiris, rxevis, JReradobis, bgeris JReradobis dawyebisa da dasrulebis – yovelive amis sxvadasxva xerxiT gadmocema.

№3

• musikis JReradobis sivrcis, arealis gafarToeba

– erTdroulad JRers audioCanawerica da cocxali musikac.

№1

• droisa da sivrcis SekumSva-gafarToeba sxvadasxva ritmo-intonaciuri paTernebis (dajgufebebis) monacvleobis gziT

№2

kiTxvebi musikis mosmenis Semdgom:

• romeli maxasiaTeblis aRwera gaxda TqvenTvis gasagebi mxolod fragmentis mosmenis Semdeg?

• romeli maxasiTeblis aRwera gaigeT uSualod misi wakiTxvisas, magram ver amoicaniT musikalur fragmentSi?

• romeli musikaluri fragmenti iyo TqvenTvis yvelaze saintereso mosasmeni da misaRebi yovelgvari maxasiaTeblis aRweris gareSe? ratom?

• romeli fragmentis aRqma gagiadvildaT maxasiaTeblis aRweris Semdeg?• ra jgufis instrumentebia am fragmentebSi warmodgenili:

dasartyami;

simebiani;

Casaberi;

eleqtro-instrumentebi.

Page 70: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

70

moswavleebis mier mosmenili yvela nawarmoebi dakavSirebulia sxvadasxva miTologiur personaJTan. moswavleebs eZlevaT saSualeba, Seamowmon TavianTi pirvandeli warmodgenebi. amisaTvis ki, maswavlebeli ganmeorebiT moasmeninebs musikalur fragmentebs da sTxovs, konkretul miTologiur personaJebs daukav-

Siron fragmentebi?

kiTxvebi:• musikis ra maxasiaTeblis mixedviT daukavSireT fragmentebi personaJebs?

axseniT, ratom?• es maxasiaTeblebi fragmentebs ra niSnis statuss aniWeben (aikoni, indeqsi,

simbolo)? axseniT, ratom?• musikis ra maxasiaTeblebi iCens Tavs am fragmentebSi? aRniSneT saTanado

maxasiaTeblebi cxrilSi niSniT.

bgera ritmi melodia harmonia forma Janri

• Tqveni azriT, am fragmentebSi romelma maxasiaTeblebma saerTod ar iCina Tavi?

• romelma maxasiaTebelma iCina Tavi yvelaze mkafiod am fragmentebSi? axseniT, ratom?

aqtivoba

mizani: musikis momsenisas gaarkvion, Tu ra rols asrulebs Tanamedrove akademiuri musikis maxasiaTebeli mxatvruli saxis SeqmnaSi; dialogi, msjeloba.

resursi: fragmentebi № 5-6-7-8-9-10.

komentari:

ubrundebian Tanamedrove musikis maxasiaTeblebs da erToblivad arkveven,

Tu ra rols TamaSoben es maxasiaTeblebi mxatvruli saxis SeqmnaSi. amisaTvis,

vfiqrobT, sakmarisi iqneba ganvixiloT erTi nawarmoebi im fragmentebidan,

romlebic wina davalebebSi moismines. erT-erTi iqneba fragmentebi cnobili

Sotlandieli kompozitoris Tea masgreivis (dab. w. 1927) nawarmoebidan ̀ orfevsi~.

Page 71: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

71

moswavleebma qvemoT SemoTavazebul teqstSi orfevsis istoriis detalebs

fanqriT miuweron im musikaluri Temis nomeri, romelSic, maTi azriT, aR­

werilia konkretuli Sinaarsi.

orfevsi

orfevsi saxelganTqmuli poeti da musikosia firi 6 . misi mRerisa da liraze dakvris magiuri Zala firi 7 TviT uzenaes RmerTebzec saocar gavlenas axdenda. orfevsisTvis yvelaze Zvirfasi misi meuRle evridike iyo firi 5. mas ise Zlier uyvarda evridike, rom misi sikvdilis Semdeg, sasowarkvTilebaSi myofi orfevsi meuRles qvesknelSi gahyva firi 8 da dakvriT qvesknelis RmerTi hadesi moxibla. hadesma uprecedento gadawyvetileba miiRo. man darTo neba evridikes, gahyoloda orfevss cocxalTa samyaroSi. mxolod erTi pirobiT, orfevss ar unda Seexeda meuRlisTvis, vidre isini qvesknelidan ar gavidodnen. magram orfevsma ver gauZlo cdunebas da gzaSi meuRles mainc Sexeda, ris gamoc evridikes kvlav mkvdrebis saufloSi dabruneba mouwia firi 9.

SeniSvna:

a) msmenels Tavad SeuZlia gansazRvros da asociaciuri kavSirebi daamyaros testsa da musikas Soris. aqedan gamomdinare, moswavle Tavisufalia azris gamoTqmis dros, mas evaleba mxolod daasabuTos sakuTari mosazreba, upasuxos kiTxvas, ratom fiqrobs ase.

b) firi № 5-Si JRers musikaluri citata q.v. glukis operidan `orfevsi da

evridike~. imisaTvis, rom moswavles ar gauZneldes T. masgreivis nawarmoebSi gaJRerebuli q.v. glukis musikaluri citatis amocnoba, maswavlebels SeuZlia Tavdapirvelad moasmeninos moswavleebs firi №10, sadac Cawerilia `melodia~ glukis operidan, Semdeg ki sTxovos klass mosmenilTagan Seecadon da amoicnon, Tu sad gaJRerda es musikaluri citata; gaarkvios glukis melodiis ganwyoba, xasiaTi, Tu romel personaJs/personaJis sulier gancdebs ukavSirdeba igi; ra datvirTva aqvs citatis CarTvas T. masgreivis nawarmoebSi... amisaTvis musikis araerTjeradi gaJRereba iqneba saWiro.

kiTxvebi:

• romel fragmentebSi gaJRerda eleqtroefeqtebi? daasaxeleT nomrebi;

• Tqveni azriT, ra Sinaarsobrivi datvirTva aqvT am eleqtroefeqtebs

musikaSi?

• romel fragmentSi JRers erTgvari dialogi or instruments Soris?

• romel fragmentSi JRers citata XVIII saukunis kompozitoris q.v. glukis

operidan `orfevsi da evridike~? moismineT am nawarmoebis fragmenti;

Page 72: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

72

• rogor fiqrobT, ra Sinaarsobrivi datvirTva SeiZleba hqondes am musikalur

citatas?

• romel nomer fragmentSi ismis fleitis mier uCveulo teqnikiT gaJRerebuli

bgerebis daRmavali svla? Tqveni azriT, ra Sinaarsobrivi datvrTva aqvs am daRmaval

svlas?

• Tanamedrove musikis romel maxasiaTebels ukavSirdeba yvela es mxatvruli

xerxi?

zustad imave meTodiT mouwevT moswavleebs damoukideblad Seasrulon

kompleqsuri davaleba. moismenen fragmentebs XX saukunis gamoCenili italieli

kompozitoris salvatore Sarinos (dab. w. 1947) nawarmoebidan `hermesi~. her-

mesisadmi miZRvnil teqstSi mocemuli TiToeuli maxasiaTeblis Semdeg, miTiTebul

adgilze Caweron im fragmentis nomeri, romelic, maTi varaudiT, ganasaxierebs

konkretul Sinaarss.

resursi: firebi № 11-12-13-14

komentari:

imisaTvis, rom zogadad, moswavlem upasuxos dasmul kiTxvebs, maswavlebelma TiToeuli SekiTxvis gasaazreblad unda gaaJReros fragmentebi, rac araerTgzis mouwevs. kiTxvebi ar aris martivi, isini dafiqrebas saWiroebs, Tumca erTi swori pasuxic ar arsebobs. aq moswavlis warmosaxvaze, mis SegrZnebebsa da aRqmaze dayrdnobiT unda moxdes azris dasabuTeba.

Page 73: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

73

kompleqsuri davaleba №4

(mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia)

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

saubrobs imis Sesaxeb, Tu rogor gadmoicema miTologiuri siuJeti

Tanamedrove musikaSi;

amoicnobs Tanamedrove musikis gamomsaxvel xerxebSi miTologiuri

niSnis statuss;

saubrobs imis Sesaxeb, Tu rogor gamoiyenos Tanamedrove musikis

gamomsaxveli xerxebi miTologiuri niSnebis gadmosacemad.

davalebis piroba: musikaluri fragmentebis mosmenis Semdgom SeasruleT

aqtivobebi, xolo Semdeg gaamzadeT videowardgena.

moismeneT fragmentebi XX saukunis gamoCenili italieli kompozitoris

s. Sarinos nawarmoebidan `hermesi~. hermesisadmi miZRvnil teqstSi mocemuli

TiToeuli maxasiaTeblis Semdeg miTiTebul adgilze CawereT am fragmentis nomeri,

romelic, Tqveni varaudiT, ganasaxierebs konkretul Sinaarss.

aqtivoba Ihermesi

hermesi erTi mdgomareobidan sxva mdgomareobaSi gadasvlis (trasformaciis)

RmerTia. aqedan gamomdinare, igi erTdroulad vaWrobisa da sxvadasxva spekulaciis

mfarvelia _____ , radgan yvela es saqmianoba ukavSirdeba gacvlas, sagnis

gadacemas erTi xelidan meoreSi. igi agreTve aris mZleosnobis mfarveli _____,

radgan orTabrZolis dros xdeba energiebis gacvla. dabolos, hermesi aris

cocxalTa ______ da gardacvlilTa _____ samyaroebs Soris Suamavali,

radgan erTi samyarodan meoreSi gadasvlis dros xdeba transformacia.

aqtivoba II• Tqveni azriT, romel fragmentSi ismis e. w. civi, utembro xma? daasaxeleT

fragmentis nomeri

• personaJis romel daxasiaTebas daukavSireT es fragmenti da ratom?

• romel fragmentSi ismis instrumentis swrafi tembraluri cvlilebebi?

Page 74: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

74

• teqstSi mocemul romel maxasiaTebels mogagonebT es tembraluri cvli-

lebebi?

• rogor aRwerdiT xmis im tembralur Seferilobas, romelic Tqven vaWrobas

da spekulacias daukavSireT?

• ra statusis niSnebs daukavSirebdiT TiToeul fragments – aikons, indeqss

Tu simbolos?

• Tanamedrove musikis romel maxasiaTebels ukavSirdeba yvela es mxatvruli

xerxi?

aqtivoba III gaamzadeT videoprezentacia, sadac imsjelebT:• rogor gadmoicema miTologiuri siuJeti Tanamedrove akademiur musikaSi;

• ra niSnebiT gadmoicema musikaSi miTis arsi (saubrisas leqsikaSi gamoiyeneT musikaluri cnebebi – musikis gamomsaxveli xerxebi);

• imsjeleT, rogor amoicaniT sxvadasxva niSnis Sinaarsobrivi datvirTva.

Page 75: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

75

gakveTili 20-24miTi da progresuli roki

aqtivoba

mizani: progresuli rokisa da miTis zogad maxasiaTeblebs Soris asociaciuri kavSirebis damyareba varaudebis gamoTqmiT.

resursi: saxelmZRvanelo.msvleloba:vidre prog. rokis JanrSi miTis rolze isaubrebdnen, moswavleebi Seasruleben

aseT davalebas:

moswavleebma unda daamyaron asociaciuri kavSirebi prog-rokisa da miTis maxasiaTeblebs Soris. gaamzadeben cxrils da prog-rokis maxasiaTeblebis gaswvriv daweren miTis maxasiaTeblis literas. SesaZlebelia prog-rokis erTsa da imave maxasiaTebels Seesabamebodes miTis ramdenime maxasiaTebeli. unda aRiniSnos, rom ar arsebobs erTi swori pasuxi, Sesabamisad, qvemoT gTavazobT savaraudo pasuxebs.

miTis maxasiaTeblebi

a) garkveuli niSnebiT azris gadmocema – miTSi TiToeuli detali (iqneba es adamiani, cxoveli Tu raime nivTi) niSnis msgavsad garkveuli Sinaarsis matarebelia. am Sinaarsis amokiTxvas sulierad cxovrebiseuli gamocdileba sWirdeba;

b) miTis sinkretuloba – azris, warmodgenebis gamoxatvis gansxvavebuli xerxebis erToblioba (teqstisa da ritualis erToblioba);g) miTSi Serwymulia fantastika da realoba – realuri da fantasmagoriuli Tanaarseboba.

prog-rokis maxasiaTeblebi miTis maxasiaTeblebis

literaI. rifi – igi SeiZleba iyos warmodgenili raime ritmuli figuraciis an melodiuri svliT (fraziT), an harmoniuli Tanmimdevrobis saxiT, an am samive komponentis erTobliobiT, romelic mravaljer meordeba (ostinato);

g)

II. rokisTvis aratradiciuli melodiuri da harmoniuli svlebi; rTuli, cvalebadi ritmi;

b) a)

III. rokisTvis naklebad damaxasiaTebeli instrumentebis gamoyeneba (fleita, fortepiano, eleqtroorgani, sxvadasxva xalxis eTnikuri dasartyami sakravebi; zogjer orkestrisa da gundis CarTva);

a) g)

Page 76: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

76

IV. maRali saSemsruleblo teqnika; a) g) V. axali JReradobis miRweva – sxvadasxva xmovani efeqtis gamoyeneba;

g)

VI. kompoziciebSi klasikuri an jazuri musikis elementebis Setana.

a)

kiTxvebi:• xom ar gagiZneldaT asociaciuri kavSirebis damyareba miTisa da prog. rokis

maxasiaTeblebs Soris? • iyo Tu ara miTis iseTi maxasiaTebeli, romelsac Tqven prog – rokis ramdenime

maxasiaTebels daukavSireT?• iyo Tu ara miTis iseTi maxasiaTebeli, romelsac Tqven prog. rokis mxolod

erTaderT maxasiaTebels daukavSireT?

aqtivoba

mizani: progresuli rokisa da miTis maxasiaTeblebis asociaciurad dakavSireba

musikalur frgmentebTan.

resursi: musikaluri fragmentebi ganTavsebulia folderSi 20-24 (firebi №

1-2-3-4-5-6)1

avseben cxrils, romlis striqonebSi Camowerilia prog. rokis Tvisebebis

romauli aRniSvnebi, xolo svetebSi moTavsebulia miTis maxasiaTeblebis

aRmniSvneli literebi.

moismineT musikaluri fragmentebi da SeecadeT aseve asociaciurad

daukavSiroT isini prog. rokisa da miTis maxasiaTeblebs. mosmenili fragmentis

rigiTi nomeri CasviT miTis saTanado maxasiaTeblis striqonisa da saTanado

prog. rokis maxasiaTeblis svetis gadakveTaze ganlagebul ujraSi.

a) b) g)I #3 #5

II #2

III #4 #1

IV #5

V

VI

1 Cven mier SemoTavazebuli eleqtronuli resursis folderSi maswavlebels vTavazobT firebs # 7-8-9. es aris kompoziciebi (Syberiankhatry, The Solid Time, And You, And I) rok-jgufis YES-is albomidan. aRniSnuli resursi maswavlebels SeuZlia gamoiyenos, rogorc damatebiTi masala da moswavleebs sakiTxis ganmtkicebis mizniT, misces davaleba miTisa da prog-rokis maxasiaTeblebs asociaciurad daukavSiron.

Page 77: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

77

upasuxeT kiTxvebs:

• musikaluri fragmentebis mosmenis Semdeg, rames SecvlidiT pirvel savarjiSoSi miRebul pasuxebSi?

• romeli musikaluri fragmentis JReradoba mogeCvenaT ucnaurad, uCveulod?

romeli musikaluri maxasiaTebeli sZens am fragments amgvar JReradobas?

• Tu SeZlebT taSiT ahyveT meore fragmentSi gaJRerebul ritmul naxazs.

• rogor fiqrobT, ratom gagiZneldaT ritmis taSiT Sesruleba?• romel musikalur fragmentSi JRerda rok-musikisTvis aratradiciuli

sakravebi/tembrebi (fleita, fortepiano, vibrofoni)?

• romelma musikalurma fragmentma moaxdina Tqvenze STabeWdileba Tavisi

maRali saSemsruleblo teqnikiT?

• romel fragmentSi gaJRerda gansxvavebuli xmovani efeqti?

• romel fragmentSi SeigrZeniT fantastikisa da realobis Serwyma?

• musikis romeli gamomsaxveli xerxebiT iqmneba fantastikuri samyaro

(isaubreT registrze, tembrze).

komentari: gakveTilebze moswavleebs vasmeninebT fragmentebs ori sxvadasxva albomidan.

orive alboms safuZvlad udevs Zveli berZeni poetis, homerosis amave saxelwodebis epikuri poema `odisevsi~.

prog. rokis jgufebis mier Cawerili albomebi xSirad Seicavs detalur broSurebs an plakatebs, romlebic albomis koncefcias erTgvarad agrZeleben. moswavleebs vTavazobT, daakvirdnen am albomebis ydebs. upasuxon kiTxvas, garekanis romel ilustraciaSi ufro aSkarad aris gadmocemuli miTisTvis damaxasiaTebeli fantastikuri (irealuri) samyaro? gamoTqvan varaudi, ramdenad

asaxavs TiToeuli naxati albomis koncefcias?

informacia:

konceftualuri albomi – Caweris popularuli formaa da dRemde

gamoiyeneba msoflioSi, Tumca, yvelaze didi raodenobiT XX saukunis 70-ian

wlebSi Caiwera.

xSirad konceftualuri albomSi Sedis erTnairi siuJetis mqone simRerebis

cikli. es ganasxvavebs mas Cveulebrivi tradiciuli albomisgan.

Page 78: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

78

mosmenilTagan pirveli albomi ekuTvnis prog. rokis erT-erT TvalsaCino italiur jgufs `Syndone~, xolo meore – amerikuli prog. metalis (rokis qveJanri) jgufs `Symphony X~.

ganmeorebiT asmeninebs klass fragmentebs am ori albomidan. moswavleebma unda

da amoicnon es jgufebi JReradobis mixedviT. saTanado ujraSi ai, √ es niSani Casvan.

bunebrivia, moswavleebma am SemTxvevaSic unda ivaraudon da SeZlebisdagvarad

gansaxvavon prog-rokisa da prog-metalis nimuSebi.

a) b) g) d) e) v)Symphony X Syndone

aRniSneT `+~­iT swori, xolo `­~ ­iT araswori debulebebi:

• prog. metalis jgufebSi mTavari aqcenti keTdeba eleqtrogitarebis

gaZlierebul (sxvadasxva eleqtro Tu cifruli mowyobilobebis meSveobiT)

JReradobaze – sworia

• prog. rokSi aqtiurad gamoiyeneba eleqtro organi, rac metalisTvis

naklebad damaxasiaTebelia – sworia

• prog. metalisTvis damaxasiaTebelia romantiuli mSvidi baladebi – ar

aris swori

• prog. rokSi xSirad iyeneben cifrul dramebs (eleqtro dasartyamebs) – ar

aris swori

• prog­metalSi kompoziciebi xSirad swraf tempSi sruldeba, ris gamoc

musikoss urTulesi ritmuli figuraciebis Zalian swrafad Sesruleba uwevs. es

musikosisgan did ostatobas iTxovs – sworia prog. roki gansakuTrebulad agresiuli, mZime JReradobiT gamoirCeva – ar

aris swori

• prog­metals axasiaTebs gadametebuli maRalfardovaneba, emociurobis

forsireba, erTgvari paTetikuroba,rac axasiaTebs ̀ fentezis~ Janris nawarmoebebs.

amiT aixsneba prog-metalis jgufebis `fentezis~ Janrisadmi interesi

gaeciT pasuxi kiTxvebs:

• rogor daaxasiaTebdiT jgufis `Syndone~-s kompoziciebis JReradobas?

• ramdenad axlobelia es musika TqvenTvis? rogor axsnidiT amas?

• Tqveni azriT, ramdeni araswori debuleba iyo warmodgenili Sesrulebul

davalebaSi? imsjeleT amis Sesaxeb klasSi;

• rogor fiqrobT, ratom hqvia mimarTulebas metali?

• Tqveni azriT, homerosis `odiseas~ Tematika romelma Janrma metad mkafiod

gamoxata prog. rokma Tu prog. metalma?

• moismineT kompozicia `odisevsi~ Symphon X-is albomidan – ramdenad

gamoxatavs am personaJis mxatvrul saxes?

Page 79: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

79

• isaubreT kompoziciaze `penelope~ ~Syndone”­s albomidan;

• SeadareT prog- rokis da prog- metalis Canaweris grafikul gamosaxulebebs

da amoicaniT, romeli gamosaxuleba romeli ansamblis Canawers asaxavs? (aRniSneT

~SX” prog-metali, xolo ~S” prog-roki

– swori pasuxi S

– swori pasuxi SX

aqtivoba

mizani: siuJeturi svlebis dakavSireba musikalur fragmentebTan da dasabuTeba Tu ratom, musikis romelma gamomsaxvelma xerxma miuTiTa msmenels aRniSnuli kavSirisken.

resursi: fragmentebi jgufi Syndone-s albomidan `odisevsi~- –firebi №1-2-6

msvleloba

maswavlebeli asmeninebs klass fragmentebs jgufi Syndone-s albomidan `odisevsi~. sTxovs, amoicnon saxelmZRvaneloSi xazgasmuli siuJeturi svlebidan romeli Seesabameba konkretul fragments. ujraSi fanqriT Caweren fragmentis rigiT nomers.

a) `gviambe muzav, im mravaltanjuli kacis ambavi, vinc bevri ixetiala mas Semdeg, rac troas wminda cixesimagre daaqcia, vinc mravali qalaqi Semoiara da Seicno xalxis zne-Cveulebani~ (homerosi `odisevsi~) – saubaria odisevsze, firi №1.

b) `zevsis naSiero, mraval WirTamTmeno mamro! raki aRar iSli gamgzavrebas samSoblosaken, damilocnixar, mSvidobiT iare! rom icode, ra Znelbedoba SegaWirvebs Sinisaken miqceuls, aq darCebodi da ukvdavebas eziarebodi. magram guli mamulisaken migiwevs, iq, sadac Seni maradsanatreli penelope gelodeba~1 (homerosi `odisevsi~) – saubaria penelopeze, firi №6.

g) `miambe, ra dReSia odisevsis daberebuli ded-mama, jer kidev Wvreten wuTisoflis mzes Tu hadesis2 bWeebTan daides bina?~ (homerosi – `odisevsi~) –igulisxmeba hadesi, firi № 2.

1 iTakis mefe, odisevsi, troas omis Semdeg saxlSi dabrunebas lamobs. olimpos

RmerTi, poseidoni ki mas xels uSlis. arada, odisevss misi meuRle, penelope

mouTmenlad elis.. 2 hadesi – qvesknelis meufisa da xSirad TviT qvesknelis samefos saxeli.

Page 80: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

80

SeniSvna:

am firebs maswavlebeli ra TanmimdevrobiTac moasmeninebs, zustad is rigiTi nomeri unda daafiqsiron moswavleebma, magaliTad, Tu pirvel nomrad moasmeninebs penelopes firs, romelic resursebis folderSi meeqvse nomrad aris miTiTebuli, moswavleebi №1-s daafiqsireben teqstis Sesabamis ujraSi da ase danarCeni.

kiTxvebi:• romeli fragmenti SeurCieT penelopes molodins? musikis romelma

gamomsaxvelma xerxma, saSualebam gikarnaxaT, rom es penelopes grZnobebisa da gancdebis gamomsaxveli musikaluri daxasiaTebaa? isaubreT melodiaze, harmoniaze, tembrebze;

• romel fragmentSi SeigrZeniT flamenkos stilis vokali, romelic gadadis melodiur da amavdroulad romantikul safortepiano soloSi, es ukanaskneli ki gadaizrdeba vokalisa da fortepianos duetSi fleitis fonze – saubaria penelopeze, firi №6.

• Tqveni azriT, es aikonia, indeqsi Tu simbolo? daasabuTeT pasuxi;

• daaxasiaTeT fragmenti, romelic hadesis samefos ganasaxierebs, isaubreT, rogori registris bgerebi sWarbobs?

• rogor fiqrobT, fragmenti, saxelwodebiT Ade (hadesi) kupletur formaSia? ratom fiqrobT ase?

• moismineT fragmenti, saxelwodebiT Ade da gansazRvreT, romeli sqema Seesabameba mosmenils:

a) Intro – A-A-B- improvisation C- C – Intro; b) A-B-C- A.

am davalebis Sesasruleblad aqcenti gakeTdeba mosmenili musikaluri fragmentebis erT-erT maxasiaTebelze, emociur daZabulobaze.

maswavlebeli asmeninebs musikalur fragmentebs da sTxovs moswavleebs daalagon fragmentebi imis mixedviT, Tu romeli metad emociurad daZabulia. daiwyon im fragmentiT, romelic naklebad daZabulia (№ 1), bolo (№5) iyos is, romelic msmenels daZabuli emociebiT muxtavs. TiToeuli fragmentis saTaurs miusadagon saTanado nomeri. musikaluri fragmentebi gaJRerdeba im TanmimdevrobiT, ra TanmimdevrobiTac aris CamoTvlili maTi saTaurebi (avseben cxrils).

SeniSvna: SesaZloa, moswavleTa garkveulma nawilma kriteriumad miiCnios musikis tempi da SedarebiT naklebad daZabul fragmentad SearCios kompozicia neli tempiT, amgvarad, #1 da #2 mianiWos fragmetebs saTauriT Ade (hadesi) da Penelop (penelope), Tumca, meore mxriv, es kompoziciebi emociurad sakmaod datvirTulia.

Cven mier warmodgenil savaraudo pasuxebSi ki vixelmZRvaneleT albomis, „odisevsis“, TiToeuli kompoziciis siuJeturi detalisTvis damaxasiaTebeli emociuri simZafriT (magaliTad, kompoziciaSi Ade saubaria odisevsis moxuc ded-mamaze, romelTac Svilis lodinSi, SesaZloa „hadesis bWeebTan daides bina“; kompoziciaSi Penelop aRwerilia odisevsis meuRlis, penelopes, sulieri gancdebi, igi mravali wlis manZilze eloda qmars da a.S.) da am kompoziciebs mivaniWeT #4 da #5 (rogorc Zlieri emociiT damuxtuli musika).

Page 81: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

81

Penelop (penelope) №4Invocazione Alla Musa (mimarTva muzas) №1King of Terrors (teroris mefe) №3Odyssey (odisevsi) №2Ade (hadesi) №5

Sesrulebuli davalebis ganzogadeba: maswavlebeli sTxovs moswavleebs axsnan, Tu ratom Seasrules ase es davaleba:

• miTis romel maxasiaTebels daukavSirebdiT fragments, romelsac Tqven miuwereT №1?

miTis romel maxasiaTebels daukavSirebdiT fragments, romelsac Tqven miuwereT № 5?

gakveTili 25-30ra aris rifi?

prog-metal kompoziciebis erT-erTi mniSvnelovani maxasiaTebelia agreTve e.w.

rifi, romelic Cven SegviZlia erTgvar musikalur niSnad miviCnioT. rifi ritualis

xmovani niSnis musikalur analogiad SegviZlia ganvixiloT. mas rok-kompoziciebSi

musikaluri azris ganvrcobaSi umniSvnelovanesi adgili ukavia.

informacia:

rifi aris mokle ritmuli/melodiuri/harmoniuli figuracia/fraza,

romlis Sesruleba rokjgufSi eniWeba ritm-seqciis ramdenime instruments an

solo sakravs. rifi kompozicias energiasa da aRfrTovanebas hmatebs. simReris

dasawyisSi gaJRerebuli rifi SesaZlebelia ganvixiloT, rogorc pirveladi

motivi/melodia, romelic msmenelis mexsierebaSi rCeba (advilad amosacnobi da

dasamaxsovrebelia).

moswavleebi saxelmZRvaneloSi aTvaliereben sanoto magaliTs:• daakvirdiT am sanoto magaliTebs, SeecadeT SeasruloT;

• Tqveni azriT, ramdeni rifia aq warmodgenili?• daakvirdiT sanoto Canawers/SeasruleT es fragmenti, ramden muxlad

SeiZleba daiyos es rifi? • es muxlebi Tanabaria Tu araTanabari?• pirveli muxli rogori grZliobis bgerebs Seicavs? meore?

Page 82: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

82

• am motivebis Sesrulebas ritm-seqciis romel sakravs daakisrebdiT:

a) ritm-gitaras b) bas gitaras g) solo gitaras d) drams e) Tqveni versia;

• SeiZleba vTqvaT, rom rifi martivad amosacnobi iqneba Sesrulebis procesSi? ra niSniT SeiZleba misi amocnoba?

gavecnoT kidev erT konceptualur alboms. amjerad es gaxlavT prog- metalis

mimdinareobis warmomadgenlis ̀ Symphony X~­is albomi ̀ New Mythology Suite~. rogorc

saTauridan Cans, esec Zveli miTologiuri saxeebis axleburi wakiTxvaa. am albomSi

gamoyenebulia ori miTologiuri saxe: miTologiuri saxelmwifo atlantida da

Zvelegvipturi horoskopi.

maswavlebeli moasmeninebs sam fragments am albomidan (firebi №1­2­3) da

samidan erT-erTi unda Seusabamon qvemoT moyvanil sqemas, Tumca, vidre musikas

moismenen, daaTvalieron, aRweron vizualurad musikaluri fragmentis sqematuri

gamosaxuleba da upasuxon kiTxvebs:

a

a a

A riff

D riff D riff

C riff C riff

Solo rythm guitar Solo rythm guitar

A riff B riff B riff

a aa a ab

b b

b bb b b #

• ramdeni rifia am sqemaSi?• ramdeni gansxvavebuli rifia am sqemaSi?• rogor fiqrobT, es rifebi erTi da imave zomisaa, Tu sxvadasxva?

• romeli rifi iyofa or araTanabar muxlad?

• romeli rifi Sedgeba mxolod erTi muxlisgan ?

maswavlebeli sTxovs moswavleebs SeZlebisdagvarad am sqemis amocnobas

musikalur fragmentebs Soris. moswavleebma unda Caweron gaJRerebuli fragmentis

nomeri sqemis cariel ujraSi – swori pasuxia firi № 3.

Page 83: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

83

kiTxvebi:

• romeli fragmenti SeusabameT ganxilul sqemas? imsjeleT, ratom fiqrobT

ase;

• mosmenilTagan romeli fragmenti iyofa or kontrastul nawilad? firi №1• rogor aris miRweuli es kontrastuloba?• romeli fragmenti gamoirCeva gansakuTrebuli dinamikurobiT?• rogor aris miRweuli es dinamikuroba?• C riff ritm-seqciiT sruldeba. ra instrumentebia am ritm-seqciaSi? SearCieT

swori pasuxi: dasartyami da bas gitara;

bas gitara da klaviSebiani;

dasartyami, bas gitara, klaviSebiani;

dasartyami, klaviSebiani;

moswavleebis mier mosmenil №1, №2, №3 fragmentebSi yvela rifi garkveuli

Sinaarsis gadmocemas emsaxureba. vTavazobT am rifebis interpretaciis Cveneul

versias. yuradRebiT gaecnon, Semdeg ganmeorebiT moisminon musika da moswavleebma

SeZlebisdagvarad miusadagon fragmentebi.

a)am fragments rifebis kontrastuli ritmuli cvlilebebi

gansakuTrebul daZabulobas sZens, rac samyaroSi umZimesi kataklizmis moaxloebis SegrZnebas tovebs

#1

b)aq warmdgenili rifebi qmnian gansakuTrebul ganwyobas,

romelic TiTqosda mniSvnelovan sakiTxebze dafiqrebisken gibiZgebs

#3

g)aq warmodgenili rifebi ukidegano samyaros SegrZnebas

gvitovebs#2

ganzogadeba:

• ramdenad exmianeba Cven mier SemoTavazebuli interpretacia Tqvens

SegrZnebebs?

• romeli interpretaciaa TqvenTvis yvelaze naklebad misaRebi? ratom?

SeZlebT interpretaciis Tqveni versia SemogvTavazoT?

• musikis ra maxasiaTeblebma gikarnaxaT interpretaciis Tqveneburi versia?

(ritmi, melodia, harmonia, tembri);

• romeli rifi mogewonaT Tqven yvelaze metad? ratom?

• gadaxedeT siuJets, romlis mixedviT iyo Seqmnili albomis kompoziciebi.

Tqveni azriT, siuJetis romeli detalis simbolo SeiZleba iyos zemoT ganxiluli

sqemis A Riff ? Tqveni versia cxrilSi moniSneT ai, am niSniT;

• ra asociacias iwvevs TqvenSi es rifi?

Page 84: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

84

• ZiriTadad riT aris warmodgenili rifebi?

melodiiT;

ritmiT;

harmoniiT.

siuJeturi detalebi A Riff

maRalganviTarebulma, kosmiuri gonebiT gasxivosnebulma da zebunebrivi energiiT damuxtulma zeadamianTa rasam atlantidis civilizacia Seqmna. atlantebis winamZRvari diadi ptax-xnemu gaxldaT.

#1

atlantebi diadma ideam Seipyro – axali arsebebis Seqmna, maTi dedamiwaze dasaxleba da amiT sakuTari Zalis warmoCena. magram, rogorc yvela ampartavnobiT nakarnaxevma saqmem, am Canafiqrmac savalalo Sedegi gamoiRo. Seiqmna saSineli arsebebi, romlebic Semzaravi sisastikiT gamoirCeodnen. yvelaze Semzaravi ki, montu-sexmeti maTi winamZRvari gaxda. atlantebma es saSineli arsebebi atlantididan gandevnes.

magram atlantebi xvdebodnen, rom konfliqti mwifdeboda da WeS-

maritebis qalRmerTs maats Seevedrnen, raTa mas dedamiwaze wonasworobis matarebeli Ze gamoegzavna.

#3

dedamiwaze sikeTisa da borotebis balansi dairRva. es wyevlasaviT daedo kacobriobis yvela Taobas. #2

Page 85: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

85

kompleqsuri davaleba №5

mimarTuleba: SemoqmedebiToba da praqtika.

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

davalebis piroba:

programaSi Audasity daWeriT Sampl-ebad musikaluri fragmenti da programaSi

LMMS kompoziciurad iseTi forma mieciT, rom SesaZlebeli iyos am fragmentis

`singlad~ warmoCena.

damxmare informacia:

Tqven gaecaniT prog. rokis zogadi maxasiaTeblebis arasrul CamonaTvals,

Tumca, araferi gviTqvams erT-erT mTavar maxasiaTebelze: kompoziciebis

xangrZlivobaze, romelic xSirad 20 wuTsac ki aRemateba, es, erTi mxriv, musikaluri

enis garTulebas da, rac mTavaria, musikisTvis rTuli, mravalmniSvnelovani

Sinaarsis miniWebas iTxovs. swored amitom mimarTavs prog. rokis mimarTulebis

bevri jgufi Tavis kompoziciebSi miTologiur siuJetebs.

meore mxriv ki, musikaluri formis sirTule – ramdenime nawilisgan Semdgari

grZeli kompoziciebi – aris mizezi imis rom prog. rokis kompoziciebi ver monaw-

ileobs pop simRerebis reitingebSi. Tumca, musikosebi xSirad, simReris `singla-

d~gadmocemisTvis mimarTaven specialur xerxs – amokleben simReras, rac saSuale-

bas iZleva televiziis saSualebiT moxdes klipis an singlis demonstrireba.

musikaSi singli aris erTi an meti gansxvavebuli simReris mcire moculobis Canaweri.

aqtivoba

maswavleblis mier SemoTavazebuli erT-erTi nomeri prog. rokis albomidan,

romelic didi moculobis gamo pop simRerebis `reitingSi~ ver miiRebs am saxiT

monawileobas, SeecadeT SeamokloT (programaSi Audiosity daWeriT Sampl-ebad) da

kompoziciurad iseTi forma misceT, rom SesaZlebeli iyos am fragmentis ̀ singlad~

warmoCena. muSaobis procesSi gaiTvaliswineT, rom kompozicias kupleturi forma

mianiWoT da aseT sqemas Seesabamebodes:

RIFF A – A – B – C

Page 86: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

86

kompleqsuri davaleba №6

mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

amoicnobs miTologiur siuJetze Seqmnili prog. rokis kompoziciebSi

akademiuri musikis citatebs;

msjelobs Tu ra niSnebiT gadmoicema progresul rokSi miTis arsi.

msjelobs, ra statusebi eniWeba sxvadasxva niSans progresul rokSi da rogor

amoicnos TiToeuli niSnis statusi.

informacia:

vidre gansaxilveli miTis siuJetur detalebs gavecnobodeT, SevaCeroT

Cveni yuradReba prog-rokis kidev erT maxasiaTebelze, romliTac gansakuTrebiT

prog. metalis kompoziciebi gamoirCeva. saubaria akademiuri musikis citatebis

gamoyenebaze.

jgufi ̀ Symphony X” ar aris gamonaklisi am TvalsazrisiT. jgufis konceptualur

albomSi akademiuri musikis citatebi oTxi klasikosi kompozitoris – juzepe

verdis (XIX s.), iohan sebastian baxis (XVII s.), volfgang amadeus mocartis

(XVIII s.) da bela bartokis (XIX s.) nawarmoebebidan aqvs gamoyenebuli. es citatebi

konceptualur albomSi yvelaze dramatuli siuJeturi svlebis gadmocemas

emsaxureba.

aqtivoba I

mousmineT am citatebis klasikur nimuSebs da asociaciurad daukavSireT,

miusadageT es musikaluri fragmentebi saTanado siuJetur svlebs. fragmentis

litera CawereT cxrilis marcxena grafaSi.

a) iohan sebastian baxi – koncerti klavesinisTvis N1;

b) bela bartoki – koncerti orkestrisTvis;

g) juzepe verdi – rekviemi (Dies Irae);d) volfgang amadeus mocarti – Lacrimosa (rekviemi).

Page 87: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

87

musikaluri fragmentis

litera

siuJeturi detalebi fragmenti № kompoziciidan

`New Mythology~

es aris ambavi imisa, Tu rogor dairRva wonasworoba borotebasa da sikeTes Soris diadi civilizaciis, atlantidis damaarseblebis ampartavnebis gamo

RmerTi ras taZris uzenaesma mRvdelmTavarma ptax-xnemum Tavisi uSreti energiiT Seqmna arseba, romelic misi sulis bnel mxared gadaiqca. mas saxelad montu-sexmeti daerqva. swored maSin gamoeyo sinaTles wyvdiadi

daiwyo brZola sinaTlesa da wyvdiads Soris. montu-sexmetma WeSmaritebis qalRmerTis maatis Svili mokla da amiT samyaros Zalaufleba xelSi Caigdo. amieridan samyaroSi wyvdiadi gabatonda.

maS ase, wonasworoba darRveulia da amis Sedegi momaval civilizaciebzec airekleba. igi kacobriobis yvela Taobaze moaxdens gavlenas da bevr ubedurebas moutans.

aqtivoba II

axla ki gamoicaniT es fragmentebi albomis `New Mythology~ kompoziciebis

fragmentebSi da miuwereT saTanado siuJeturi svlebis gverdiT marjvena ujrebSi

maTi nomrebi.

gaeciT pasuxi kiTxvebs:

• romeli versia mogeCvenaT ufro dramatulad, metad STambeWdavad? ratom?

• romeli klasikuri nawarmoebis citatam ~Symphony X” -is SesrulebiT yvelaze

gansxvavebulad gaiJRera? ram ganapiroba es gansxvaveba?

Page 88: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

88

• iyo iseTi fragmenti, romlis klasikuri da metalis versiebi sxvadasxva

siuJetur svlas miusadageT? xom ver axsnidiT, ratom?

• iyo iseTi fragmenti, romlis erT-erTi versia arc erT siuJetur svlas ar

miusadageT? Tu iyo, ratom moxda ase?

• yvelaze dramatulad romeli siuJeturi svla mogeCvenaT?

• klasikuri fragmentebidan romeli miiCnieT emociurad yvelaze gawonaswo-

rebulad? ratom? miuTiTeT maxasiaTeblebi

aqtivoba III

mas Semdeg, rac daasrulebT dasmul kiTxvebze pasuxis gacemas, CawereT

videofiri, sadac isaubrebT, imsjelebT:

• riT iyo saintereso aRniSnuli davalebis Sesruleba?

• ra gaigeT axali? riT iyo saintereso aRniSnuli kompozicia?

Page 89: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

89

II Tavi – musika sazogadoebaSi da sazogadoeba musikaSi

Tema: piraduli da sazogadoebrivi musikaSiT

emat

ur

i bl

oki

:: mu

sika

saz

og

ado

ebaS

i d

a sa

zo

gad

oeb

a mu

sika

Si

Tem

a:: s

oc

ial

ur

i ka

tak

liz

mebi

mu

sika

Si

saaTebis

savar

audo

rao

denoba

- 1

0 saaT

i T

emas

Tan

dak

avS

ireb

ul

i mk

vid

ri

war

mod

gen

ebi::

• samyar

oSi

momxdar

i bu

nebr

ivi da so

cialuri katakliz

mebi

musikaSic

aisaxeba;

globaluri katakliz

mebi

musikaSi

, rogo

rc

xel

ovnebis

sxva dar

gebSi an

lit

erat

uraSi,

xSirad

SeiZl

eba

erTeu

li SemT

xvevebis

, katastrofebis

war

moCeniT

iyo

s asaxuli;

musikaSi

, rogo

rc

xel

ovnebis

sxva dar

gebSi an

lit

erat

uraSi,

erTeu

li katastrofa SeiZleba iyos

asaxu

li misi

ubr

alo

aRweriT

(bgerwera)

, kat

astrofis

dros an

mis

Semdeg

dau

flebuli ganc

debis

gad

mocemiT

(emo

ciu

ri kavSir

i); simbo

loebiT

(Sef

aseba)

; •

katastrofis

aRsawerad

an mis dros dau

flebuli ganc

demis

gad

mosacemd

kompozit

orebi,

xSir

SemTxvevaSi,

msxvil

musikalur

formebs

mimar

Taven

, rogo

ric

aa kantat

a, orat

oria

, simfonia;

katastrofis

Semdeg

adamianis Sinagani

mdgo

mareo

bis gadmo

cema,

ukve Camo

Tvl

ili msxvil

i formebis garda,

kompozit

orebi

mimarTaven

sasimRer

o Janrebs,

gospel

s, himnebs

da a.S.

; •

katastrofis

sombolurad

gad

mosacemad

iyeneben sxvadasxva Janris

maxasiaTeblebs,

iseTebis

, rogo

ric

aa, mag

., rekviemi da

sxv.

Tem

is f

arg

leb

Si

das

amu

Sav

ebel

i sa

kiT

xi

1. katakliz

miT

gamowveu

li ganc

debi akad

emiu

r musikaSi

; 2.

katakliz

miT

gamowveu

li ganc

debi po

pular

ul

musikaSi

.

Tem

is f

arg

leb

Si

das

amu

Sav

ebel

i qv

ecne

bebi

::

1.

rit

mi -

rit

mis saxeobebi

rit

mul

figurac

iebSi;

2.

me

lo

dia

- intonaciu

ri formu

lebi;

3.

h

armo

nia

- har

moniuli formu

lebi,

har

moniuli svlebi;

4.

f

or

ma --

musikaluri Temebi;

5.

J

anr

i -- o

rat

oria

, mcir

e vo

kaluri Janrebi,

programuli mu

sika

: simfoniuri po

emebi,

instrument

uli ciklebi;

progr

esulis

roki

; axali neokl

asic

izmi.

Page 90: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

90

sami

zne

cne

bebi

da

maT

Tan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

i

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

a

kat

akl

izmi

T g

amo

wveu

li

gan

cd

ebi

akad

emiu

r m

usi

kaS

i r

itmi

- rit

muli figurac

iebi

, rogo

rc

musikaluri niSani

;

mel

od

ia - intonacia

, intonaciu

ri formu

la,

rogo

rc

simbolo

;

har

moni

a - int

ervalebi

fo

rma

kupl

eturi,

cikli,

samnawil

iani

forma

;

Jan

ri

-- simfonia,

kantat

a,

trad

iciu

li mu

sika

; orat

oria

, simR

era,

gospel

i.

1. rogo

r gad

moic

ema

katakliz

mi akademiu

r

musikaSi

? 2.

rogo

r mivaniWo

musikas

katakliz

mis er

Teu

li

SemT

xveviT

gamowveu

li

emociebis gadmo

mcemi

JRer

adoba

? 3.

rogo

r Sevar

Cio

Sesabamisi

rit

mi, har

monia,

forma

mu

sikisT

vis,

romelic

kat

akliz

miT

gamo

wveu

li emic

iebis

gadmo

cemas

emsaxureba?

№№88 SeTavazebuli

musikaluri fragment

ebis

mixedviT

esse Temaze:

„socialuri katakliz

mebi

sxvadasxva drois

musikaSi

“ da misi

prez

entac

ia,

wardgena

.

rit

mi

• rit

mi grZl

ivobis

mixedviT

xmebs

, bger

ebs garkveu

li

Tanmimd

evrobiT

al

agebs da mu

sikaSi

er

Tgvar

wesrigs

amyarebs;

• xmebi da bger

ebi

lagdeba usazRvr

o

rao

denobis rit

mul

figurac

iebSi;

• mu

sikaSi

mel

odia

ar

ar

sebo

bs

rit

mis

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((

ra

saki

Txs

exe

ba,,

ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

rogo

r amo

vicno

Sesabamisi rit

mi, har

monia,

forma

musikaSi

, romelic

katakliz

miT

gamowveu

li emociebis gadmo

cemas

emsaxureba?

rogo

r amo

vicno

musikaluri fragment

ebis

stat

usi

kat

astrofis

dros/Semd

eg dau

flebuli ganc

debisa da emociebis gadmo

mcem

mu

sikaSi

?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba..

sami

zne

cne

basT

an//c

nebe

bTan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

is d

amu

Sav

eba..

ra xerxebiT

gad

moic

ema mu

sikaSi

kat

akliz

miT

gamowveu

li emociebi

da

ganc

debi?

ra maxasiaT

eblebiT

gamoir

Ceva

kat

akliz

mebi

?

Page 91: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

91

sami

zne

cne

bebi

da

maT

Tan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

i

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

a

kat

akl

izmi

T g

amo

wveu

li

gan

cd

ebi

akad

emiu

r m

usi

kaS

i r

itmi

- rit

muli figurac

iebi

, rogo

rc

musikaluri niSani

;

mel

od

ia - intonacia

, intonaciu

ri formu

la,

rogo

rc

simbolo

;

har

moni

a - int

ervalebi

fo

rma

kupl

eturi,

cikli,

samnawil

iani

forma

;

Jan

ri

-- simfonia,

kantat

a,

trad

iciu

li mu

sika

; orat

oria

, simR

era,

gospel

i.

1. rogo

r gad

moic

ema

katakliz

mi akademiu

r

musikaSi

? 2.

rogo

r mivaniWo

musikas

katakliz

mis er

Teu

li

SemT

xveviT

gamowveu

li

emociebis gadmo

mcemi

JRer

adoba

? 3.

rogo

r Sevar

Cio

Sesabamisi

rit

mi, har

monia,

forma

mu

sikisT

vis,

romelic

kat

akliz

miT

gamo

wveu

li emic

iebis

gadmo

cemas

emsaxureba?

№№88 SeTavazebuli

musikaluri fragment

ebis

mixedviT

esse Temaze:

„socialuri katakliz

mebi

sxvadasxva drois

musikaSi

“ da misi

prez

entac

ia,

wardgena

.

rit

mi

• rit

mi grZl

ivobis

mixedviT

xmebs

, bger

ebs garkveu

li

Tanmimd

evrobiT

al

agebs da mu

sikaSi

er

Tgvar

wesrigs

amyarebs;

• xmebi da bger

ebi

lagdeba usazRvr

o

rao

denobis rit

mul

figurac

iebSi;

• mu

sikaSi

mel

odia

ar

ar

sebo

bs

rit

mis

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((

ra

saki

Txs

exe

ba,,

ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

rogo

r amo

vicno

Sesabamisi rit

mi, har

monia,

forma

musikaSi

, romelic

katakliz

miT

gamowveu

li emociebis gadmo

cemas

emsaxureba?

rogo

r amo

vicno

musikaluri fragment

ebis

stat

usi

kat

astrofis

dros/Semd

eg dau

flebuli ganc

debisa da emociebis gadmo

mcem

mu

sikaSi

?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba..

sami

zne

cne

basT

an//c

nebe

bTan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

is d

amu

Sav

eba..

ra xerxebiT

gad

moic

ema mu

sikaSi

kat

akliz

miT

gamowveu

li emociebi

da

ganc

debi?

ra maxasiaT

eblebiT

gamoir

Ceva

kat

akliz

mebi

?

gareSe,

Tumc

a rit

ms

musikaSi

damoukideblad

ar

sebo

ba Seu

Zlia

; • rit

mi mel

odias

da

zogadad

, mTlian

musikalur

nawarmo

ebs

sxvadasxva xasiaT

s sZens;

• rit

mi musikas sZens

dinamikas

; • rit

mi musikas

emociis,

emo

ciu

ri

cvalebad

obis

gadmo

cemaSi

exmareba

melodia

• melodia

aris

erT

xmaSi

gadmo

cemuli

musikaluri azri;

• melodiaSi

mu

sikaluri azri

droSi

xmis

simaRleebis

cvl

iT

gadmo

icema;

• intonacia

melodiis is

mniSvnel

ovani

el

ementia

, romelic

mas

Sinaar

ss sZens

da

simaRlis

mixedviT

ubr

alo

• ra msgavsebebia

musikisa

da katakliz

mis maxasiaT

eblebs So

ris

? •

Janris

ra maxasiaT

eblebi asrulebs gadamwyvet

rols ko

nkret

uli

Sinaar

sis gad

mocemaSi?

ra SemT

xvevaSi iyeneben

kompozit

orebi ama Tu

im Janrs katastrofis

Sinaar

sis gad

mosacemad

?

resursebi

::

1. k.

pender

ecki

- „xir

osimaSi

daR

upu

lTa dat

ireba“

; 2.

s.

proko

fievi

- kant

ata

„oqt

omber

i“;

3. j

. adamsi

- „sulTa gadasaxlebis

Sesaxeb

“;

4. d

. Sost

akoviCi

- simf

. №10

.

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavlem

und

a SeZlos::

musikaluri

nawarmo

ebis

harmo

niaze,

rit

msa da

formaze dakvirvebiT

msjel

oba

, Tu

rogo

r

axer

xebs

ompozit

ori

katakliz

miT

gamo

wveu

li emociebis

gadmo

cemas

muskaSi;

• amoic

nos mu

sikaluri

fragment

ebis

st

atusi

katastrofis

dros/Semd

eg

dau

flebuli

ganc

debisa da

emociebis gadmo

mcem

mu

sikaSi

.

Page 92: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

92

bger

aTcvl

isgan

ganasxvavebs

; • intonacia

xSir

SemT

xvevaSi

bunebaSi

ar

sebu

l

intonaciebs

emsgavseba

, riT

ac

igi ansaku

Trebul

emociu

r

gamo

xmurebas

po

vebs

msmenel

Si:

• ar

sebo

bs

melodiu

ri

intonaciebi

, roml

ebsac

ko

nkret

uli

mdgr

adi

Sinarso

brivi

dat

virTva

gaaCnia

da sxvadasxva

epoqis mu

sikaSi

amave

Sinaar

sobr

ivi

mniSvnel

obiT

gamo

iyeneba;

• melodia

ar

ar

sebo

bs rit

mis

gareSe

har

moni

a

• har

monia cal

keul

bger

ebs

TanaxmianobebSi

aerTianebs

; • harmo

niaSi

sxvadasxva

bger

ebis

Tanaxmianoba

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

a

kat

akl

izmi

T g

amo

wveu

li

gan

cd

ebi

popu

lar

ul

mu

sika

Si

rit

mi - rit

muli figurac

iebi

, rogo

rc

musikaluri niSani

;

mel

od

ia - intonacia

, int

onaciu

ri

formu

la,

rogo

rc

simbo

lo

;

har

moni

a - int

ervalebi

fo

rma

kupl

eturi,

cikli,

samnawil

iani

forma

;

Jan

ri

-- simfonia,

kantat

a, trad

iciu

li

musika

; orat

oria

, simRer

a, gospel

i.

1. rogo

r gad

moic

ema

katakliz

mi popu

lar

ul

mu

sikaSi

? 2.

rogo

r gamovicno

Janris

maxasiaT

blebi

katakliz

mis gadmo

mcem

mu

sikalur

nawar

moebSi

?

3. rogo

r gamoviyeno

sxvadasxva Janris

maxasiaT

eblebi

katakliz

mis

gadmo

sacemad

?

№№99..

SeT

avazebuli

musikaluri fragment

ebis

mixedviT

esse Temaze:

„ra

rols TamaSobs

Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebi mu

sikaSi

katakliz

miT

gamowveu

li

ganc

debis

dros?

“ da misi

pr

ezentac

ia, war

dgena

.

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((

ra

saki

Txs

exe

ba,,

ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

rat

om gamoiyeneba Janris

sxvad

asxva maxasiaT

ebel

i katakliz

mis

gadmo

sacemad

? •

rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva mu

siakluri Janris

maxasiaTeblebi?

rogo

r avxsna,

Tu

rogor

ukaSired

eba katakliz

mis asaxvis formebs

Janris

maxasiaTeblebi?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba..

sami

zne

cne

basT

an//c

nebe

bTan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

is d

amu

Sav

eba..

katakliz

mis gamo

xatvis ra formebs

iyeneben mu

sikaSi

? •

musikaluri Janris

ra maxasiaT

eblebs iyeneben

kompozit

orebi

katakliz

mis gadmo

sacemad

? •

rogo

r amo

vicno

Janrebis

maxasiaTeblebi?

Page 93: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

93

bger

aTcvl

isgan

ganasxvavebs

; • intonacia

xSir

SemT

xvevaSi

bunebaSi

ar

sebu

l

intonaciebs

emsgavseba

, riT

ac

igi ansaku

Trebul

emociu

r

gamo

xmurebas

po

vebs

msmenel

Si:

• ar

sebo

bs

melodiu

ri

intonaciebi

, roml

ebsac

ko

nkret

uli

mdgr

adi

Sinarso

brivi

dat

virTva

gaaCnia

da sxvadasxva

epoqis mu

sikaSi

amave

Sinaar

sobr

ivi

mniSvnel

obiT

gamo

iyeneba;

• melodia

ar

ar

sebo

bs rit

mis

gareSe

har

moni

a

• har

monia cal

keul

bger

ebs

TanaxmianobebSi

aerTianebs

; • harmo

niaSi

sxvadasxva

bger

ebis

Tanaxmianoba

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

a

kat

akl

izmi

T g

amo

wveu

li

gan

cd

ebi

popu

lar

ul

mu

sika

Si

rit

mi - rit

muli figurac

iebi

, rogo

rc

musikaluri niSani

;

mel

od

ia - intonacia

, int

onaciu

ri

formu

la,

rogo

rc

simbo

lo

;

har

moni

a - int

ervalebi

fo

rma

kupl

eturi,

cikli,

samnawil

iani

forma

;

Jan

ri

-- simfonia,

kantat

a, trad

iciu

li

musika

; orat

oria

, simRer

a, gospel

i.

1. rogo

r gad

moic

ema

katakliz

mi popu

lar

ul

mu

sikaSi

? 2.

rogo

r gamovicno

Janris

maxasiaT

blebi

katakliz

mis gadmo

mcem

mu

sikalur

nawar

moebSi

?

3. rogo

r gamoviyeno

sxvadasxva Janris

maxasiaT

eblebi

katakliz

mis

gadmo

sacemad

?

№№99..

SeT

avazebuli

musikaluri fragment

ebis

mixedviT

esse Temaze:

„ra

rols TamaSobs

Janrobr

ivi

maxasiaT

eblebi mu

sikaSi

katakliz

miT

gamowveu

li

ganc

debis

dros?

“ da misi

pr

ezentac

ia, war

dgena

.

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((

ra

saki

Txs

exe

ba,,

ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

rat

om gamoiyeneba Janris

sxvad

asxva maxasiaT

ebel

i katakliz

mis

gadmo

sacemad

? •

rogo

r amo

vicno

sxvad

asxva mu

siakluri Janris

maxasiaTeblebi?

rogo

r avxsna,

Tu

rogor

ukaSired

eba katakliz

mis asaxvis formebs

Janris

maxasiaTeblebi?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba..

sami

zne

cne

basT

an//c

nebe

bTan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

is d

amu

Sav

eba..

katakliz

mis gamo

xatvis ra formebs

iyeneben mu

sikaSi

? •

musikaluri Janris

ra maxasiaT

eblebs iyeneben

kompozit

orebi

katakliz

mis gadmo

sacemad

? •

rogo

r amo

vicno

Janrebis

maxasiaTeblebi?

arse

bobs

: in

ter

val

i,

ako

rd

i,

kil

o,

bger

aTwy

oba

d

a a.

S.;

• ha

rmo

niaS

i

ako

rd

ebis

T

anmi

mdev

ro

bebi

s mk

acr

i ka

none

bi

arse

bobs

, ras

ac

har

moni

ul

svl

ebs

an

fo

rmu

leb

s u

wod

eben

; •

har

moni

ul

i sv

leb

is

saSu

aleb

iT

viT

ard

eba

musi

kal

ur

i az

ri;

har

moni

as

gans

aku

Tr

ebu

li

mniS

vnel

oba

eni

Web

a mu

siki

T g

anwy

obi

s Se

qmna

Si;

• ha

rmo

nias

mn

iSvn

elo

vani

ro

li

eniW

eba

movl

enis

ad

amia

nis,

sag

nis

dax

asia

Teb

aSi;

har

moni

as

mniS

vnel

ova

ni r

ol

i

eniW

eba

musi

kiT

ga

rem

os

Seqm

nis

dr

os;

mel

od

iac

har

moni

is

nawi

lia

. forma

• f

or

ma g

viCv

eneb

s, T

u

ro

gor

ar

is a

gebu

li

• r

ogo

r u

kavS

ireb

en k

omp

oz

ito

reb

i mu

sika

lu

ri

Jan

reb

is

maxa

siaT

ebl

ebs

kat

akl

izmi

s ga

moxa

tvi

s f

or

mebs

? ➢

r

a Si

naar

sobr

ivi

dat

vir

Tva

eZl

eva

sxv

adas

xva

Jan

ris

ma

xasi

aTeb

els

musi

kaSi

kat

akl

izmi

s wa

rmo

Ceni

s d

ro

s?

ro

gor

avx

sna

yove

liv

e es

sit

yveb

iT?

ro

gor

gam

ovi

yeno

sxv

adas

xva

Jan

ris

max

asia

Teb

eli

mu

siki

T

kat

akl

izmi

s ga

dmo

cem

is d

ro

s?

resursi

:

1.

m. j

eqso

ni –

„ded

amiw

is s

imR

era“

; 2.

p.

mak

art

ni -

Ebon

y An

d Av

ory;

3.

U

sa F

or A

frica

– W

e Ar

e Th

e W

orld

; 4.

g

osp

eli;

5.

r

ekvi

emi;

6.

x

alxu

ri

simR

era;

7.

d

. So

stak

ovi

Ci -

sime

bian

i kv

art

eti

№8;

8.

l

.v. b

eTho

veni

- si

mfo

nia

№ 3

, II n

awil

i, „s

amgl

ovi

aro

mar

Si“;

9.

r

. St

rau

si -

„met

amo

rf

oz

ebi“

; 10

. Sh

enan

doah

- sa

mxed

ro

sim

Rer

a;

11.

r. j

uni

- „C

ven

Segv

iZl

ia i

sev

gava

keT

oT

“.

Sef

asebis

kr

iter

iumi

// kr

iter

iumebi

mosw

avl

es S

euZl

ia:

• am

oic

nos/

isau

bro

s J

anr

is

maxa

siaT

bleb

ze

kat

akl

izmi

s ga

dmo

mcem

mu

sika

lu

r

nawa

rmo

ebSi

;

• im

sjel

os,

ro

gor

ga

moiy

eneb

a sx

vad

asxv

a J

anr

is

maxa

siaT

ebel

i ka

tak

liz

mis

gad

mosa

cem

ad

Page 94: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

94

musikaluri

nawarmo

ebi;

• mu

sikaluri forma

exmareba

kompozit

ors

sxvadasxva

musikaluri

elementi

gaaerTiano

s er

T

srulyo

fil

mu

sikalur

nawarmo

ebSi

; • formis saSu

alebiT

gadmo

icema mT

liani

mu

sikaluri

nawarmo

ebis

mxat

vruli Sinaar

si;

• mu

sikaluri formis

saSu

alebiT

gadmo

icema

musikaluri

nawarmo

ebis

mTavar

i id

ea:

• mu

sikaluri formis

meSveo

biT

iqmneba

mxat

vruli saxe

;

Page 95: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

95

• mu

sikaluri

formis

gareSe

SeuZl

ebel

ia

musikaluri

azris

ganvrcoba

; Janri

• mu

sikaluri

nawarmo

ebis

saxeo

ba,

romelsac

garkveu

li

stil

isturi,

siuJet

uri,

ko

mpozic

iuri

maxasiaT

eblebi

gaaCnia;

• mu

sikaluri Janris

warmo

Sobas xSir

SemT

xvevaSi

istoriu

li

movl

enebi

ganapirobebs

; • mu

sikaSi

Janri

nawarmo

ebis

formas

ganapirobebs

(xSir

SemT

xvevaSi Janrisa

da formis

saxelwo

deba

emTxveva kidevac

) da

gansazRvr

avs mis

Sinaar

ssa da xasiaT

s;

• xSir

ad Janris

warmo

qmnas

garkveu

li epoqis

esTet

ikuri

Sexedulebebi

uwyobs

xel

s

Page 96: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

96

gakveTili 31­35

kataklizmebi akademiur musikaSi

mkveTr, gamanadgurebel cvlilebas bunebaSi an sazogadoebaSi kataklizms

uwodeben. unda aRiniSnos, rom yvela katastrofas kataklizms ver vuwodebT, Tumca

xelovnebaSi xSiria SemTxveva, rodesac raime adgilobriv katastrofas globaluri

JReradoba eniWeba. ufro konkretulad rom vTqvaT, raime ubeduri SemTxveva an

pirovnuli tragedia SeiZleba globaluri kataklizmis erTgvari simbolo gaxdes.

aqtivoba

mizani: TemaSi Sesvla; ganwyobis Seqmna; kataklizmisa da misi momaswavebeli

kerZo SemTxvevebis niSnebis dakavSireba.

resursi: saxelmZRvanelo

msvleloba:

vfiqrobT, moswavleebs ar gauZneldebaT, Tuki qvemoT CamoTvlil kataklizmebs

maT momaswavebel erTeul SemTxvevebTan daakavSireben isrebiT (es ukanaskneli

moswavlis wignSi marjvena svetSi areuli TanmimdevrobiT aris ganlagebuli, aq ki

swor versias gTavazobT):

kataklizmebi katalkizmebis momaswavebeli kerZo SemTxvevebis

niSnebi

terorizmi TviTmfrinavis Sejaxeba caTambjenTan

totalitarizmi gansxvavebuli azris mqone adamianis sazogadoebidan

gariyva, xalxis mtrad gamocxadeba

klimaturi cvlileba atomuri afeTqeba

saxelmwifoebrivi

struqturebis ngreva

revolucia

kiTxvebi:

• gadaxedeT CamonaTvals: „revolucia“ raimes gamomwvevi mizezia, Tu raimes

Sedegi? saxelmwifoebrivi struqturebis ngrevis Sedegi

• riT SecvlidiT magaliTs „TviTmfrinavis Sejaxeba caTambjenTan“?

• aris Tu ara am CamonaTvalSi iseTi erTeuli SemTxveva, romelic erTze meti

kataklizmis momaswavebelia? – atomuri afeTqeba

Page 97: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

97

aqtivoba

mizani: varaudebis gamoTqma, msjeloba, sakuTari azris dasabuTeba

resursi: saxelmZRvanelo.

msvleloba:

maswavlebeli sTavazobs moswavleebs, warmoidginon, rom kompozitori arian.

gamoTqvan varaudi, qvemoT mocemuli gamoxatvis formebis aRwerebi kataklizmebis

romeli kerZo SemTxvevis gadmosacemad gamodgeboda?

CamoTvlilTagan: totalitarizmi; terorizmi; klimaturi cvlileba;

saxelmwifoebrivi struqturebis ngreva – moswavleebma SearCion da fanqriT

miaweron TiToeuli aRweris gaswvriv kerZo SemTxvevis aRmniSvneli niSani.

gamoxatvis formebis aRwera

aRwera №1. gundis udaburi kvintebis efemeruli JReradobis fonze mSrali

melodeklamaciuri wamoZaxilebi am qveynis miRma samyofelis arsebobis gancdas

gvitovebs klimaturi cvlileba (fragmenti #3).

aRwera №2. rigrigobiT aRebuli bgerebi erTiandeba erT Semzarav klasterSi,

romlis JReradoba saSineli katastrofis garduvalobis SegrZnebas hbadebs –

terorizmi (fragmenti #1).

aRwera №3. simebianebis rbili akompanementis fonze eulad gaJRerebuli

klarnetis solos gausaZlisi sasowarkveTilebiT damuxtul intonaciebs

mTrTolvare fleitis vedrebis intonaciebi enacvleba totalitarizmi

(fragmenti #4).

aRwera №4. ostinaturi saorkestro Tanxlebis fonze uxeSi melodeklamaciuri

wamoZaxili, qalTa da mamakacTa gundebis mokle frazebis monacvleoba erTiandeba

dauokebel nakadSi, romelic, didi urCuxulis msgavsad, veeberTela nabijebiT

ufskrulisken miemarTeba saxelmwifoebrivi struqturebis ngreva (fragmenti #2).

aqtivoba

mizani: musikis mosmenis Semdeg wina aqtivobebSi Sesrulebuli davalebebis

Sejameba

resursi: k. penderecki (1933-2020), „xirosimaSi daRupulTa datireba“,

s.prokofievi (1891-1953), kantata „oqtomberi“; j. adamsi (1947 w.), „sulTa

gadasaxlebis Sesaxeb“; d. SostakoviCi (1906-1975), simfonia №10.

msvleloba:

masw.:

– axla ki moismineT CamonaTvalSi mocemuli musikaluri fragmentebi da yvela

zemoT mocemuli CamonaTvalis aRmniSvneli simboloebi CasviT cxrilis saTanado

ujrebSi.

Page 98: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

98

kataklizmi (globaluri problema)

kataklizmis momaswavebeli

erTeuli SemTxveva

gamoxatvis forma musikaluri fragmenti

klimaturi cvlileba

gundis udaburi kvintebis efemeruli JReradobis fonze mSrali melodeklamaciuri wamoZaxilebi am qveynis miRma samyofelis arsebobis gancdas gvitovebs

3

socialuri kataklizmi (globaluri problema):atomuri afeTqeba

kataklizmis momaswavebeli

erTeuli SemTxveva

gamoxatvis forma musikaluri fragmenti

terorizmirigrigobiT aRebuli bgerebi erTiandeba erT Semzarav klasterSi, romuvalobis SegrZnebas hbadebs

1

socialuri kataklizmi (globaluri problema):

kataklizmis momaswavebeli

erTeuli SemTxveva

gamoxatvis forma musikaluri fragmenti

totalitarizmi

simebianebis rbili akompanementis fonze eulad gaJRerebuli klarnetis solos gausaZlisi sasowarkveTilebiT damuxtul intonaciebs mTrTolvare fleitis vedrebis intonaciebi enacvleba

4

socialuri kataklizmi (globaluri problema):

kataklizmis momaswavebeli

erTeuli SemTxveva

gamoxatvis forma musikaluri fragmenti

saxelmwifoeb rivi

struqturebis

ngreva

ostinaturi saorkestro Tanxlebis fonze uxeSi melodeklamaciuri wamoZaxili, qalTa da mamakacTa gundebis mokle frazebis monacvleoba erTiandeba dauokebel nakadSi, romelic didi urCuxulis msgavsad veeberTela nabijebiT ufskrulisken miemarTeba

2

Page 99: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

99

kiTxvebi:

• vidre musikalur fragmentebs moismendiT, ramdenad gagiWirdaT gamoxatvis

formebis aRwerebisa da kataklizmis erTeuli SemTxvevebis dakavSirdeba? rogor

fiqrobT, ratom?

• romeli aRweriTi teqstis dakavSireba gagiWirdaT kataklizmebis erTeul

SemTxvevebTan? ratom?

• ramdenad advilad gamoicaniT musikalur fragmentebSi gamoxatvis formebis

aRwerebi?

• musikalur fragmentSi romeli aRweris amocnoba gagiWirdaT yvelaze metad?

• aris Tu ara iseTi aRwera, romelic saerTod ver amoicaniT musikalur

fragmentebSi?

• SecvaleT Tqveni pasuxebi musikaluri fragmentebis mosmenis Semdeg?

• aRweraSi № 2 romeli instrumentebiT aris gadmocemuli es gamomsaxvelobiTi

xerxebi?

Sesrulebuli davalebis ganzogadeba: sakuTari SegrZnebebidan gamomdinare

moswavleebi Seavseben am cxrils, Semdeg ki upasuxeben kiTxvebs:

katastrofis dros

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katastrofis Semdeg

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katastrofis aRmweri

katastrofis alegoriulad

gadmomcemi

fragmenti 1 fragmenti 2 fragmenti 3 fragmenti 4

• im musikalur fragmentSi, romelic katastrofis aRmwerad miiCnieT, musikis

romeli gamomsaxveli xerxebia gamoyenebuli?

• ra gancdas gitovebT meoTxe fragmentSi klarnetisa da fleitis solo?

kataklizmis momaswavebel romel erTeul SemTxvevas daukavSireT es fragmenti?

• cxrilis romel daxasiaTebas daukavSireT es fragmenti?

• rogorc iciT, alegoria gaxlavT aRweris iseTi mxatvruli xerxi, rodesac

movlena, movlenis Sinaarsi konkretuli saxiTaa warmodgenili (mag., omi – urCxulis

saxiT; Tavisufleba – mSvenieri qalwulis saxiT da a.S.). Tqveni azriT, ra movlena da

ra saxiT aris warmodgenili musikalur fragmentSi, romelic Tqven katastrofis

alegoriulad gadmomcemad CaTvaleT?

• mesame fragmentSi warmodgenilia jon adamsis nawarmoebi orkestris, gundis,

bavSvTa da audioCanawerisTvis, romelsac ewodeba „sulTa gadasaxlebis Sesaxeb“.

ra erTeul movlenas daukavSireT es fragmenti? ratom?

• ragor fiqrobT, ratom daarqva ase kompozitorma Tavis nawarmoebs?

Page 100: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

100

gakveTili 36­40

kataklizmebi pop musikaSi

ganvlil gakveTilebze Cven SemogTavazeT akademiuri musikis nimuSebi, sadac

kataklizmebis sxvadasxva saxeoba iyo musikalurad warmoCenili.

1. maikl jeqsoni,“Earth Song“

2. pol makartni da sTiv uanderi1 – “Ebony And Ivory”3. USA For Africa – We Are The World

mosmenis logo

mousmineT pop musikis nimuSebs da CawereT fanqriT aqve miTiTebuli

katastrofis erTeuli SemTxvevebi saTanado ujraSi.

rasizmi socialuri katastrofa ekologiuri katastrofa

pop musikis nimuSebi katastrofis erTeuli SemTxvevebi

maikl jeqsoni – “Earth Song“ ekologiuri katastrofa

pol makartni da sTiv uanderi – “Ebony And Ivory”

rasizmi

USA For Africa – We Are The World socialuri katastrofa

gaeciT kiTxvebs pasuxi:

• rogor aRwerdiT im fragmetis emociur muxts, romelic Tqven katastrofis

alegoriulad gadmomcem simRerad CaTvaleT? – maikl jeqsoni,“Earth song“

• raSi mdgomareobs es alegoria? ra xilul saganTan an movlenasTan asocirdeba

es simRera?

• risi alegoriaa?

• romel kataklizms daukavSirebdiT am simReras?

• Tqveni azriT, romel simReraSi igrZnoba moaxloebuli katastrofis

daZabuli molodini?

• ra fsiqologiur mdgomareobas gadmoscems simReraSi Earth Song gundisa da

solistis erToblivi kulminaciuri JReradoba?

panikas;

ganrisxebas;

brZolisTvis mzadyofnas.

• romeli simRera mogeCvenaT yvelaze daZabulad? ratom?

• romeli simRera giqmniT harmoniuli Tanacxovrebisken mowodebis ganwyobas?

• Ebony And Ivory – TeTri da Savi feris klaviSebs musikalur sakravze ZaluZT

harmoniuli, sasiamovno SegrZnebebis gadmomcemi musikis gaxmovaneba. Tqveni

azriT, am or ferze gakeTebuli aqcenti katastrofis romeli saxeobis alegoriad

CaTvaleT?

• ra ganwyobisaa simRera, romelic Tqven katastrofis Semdeg dauflebuli

gancdebis gadmomcemad CaTvaleT?

• am musikis ra maxasiaTeblebis safuZvelze gamoitaneT es daskvna?

1 SezRuduli SesaZleblobis normalizebis xelSewyobis mizniT, vfiqrobT, maswavlebelma moswavleebs unda ganumartos, rom momRerali sTiv uanderi aris usinaTlo.

Page 101: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

101

kompleqsuri davaleba №7

gvari, saxeli

TariRi:

dawereT ese, Semdeg gaakeTeT prezentacia Temaze:

ra rols TamaSobs Janrobrivi maxasiaTeblebi musikaSi kataklizmiT

gamowveuli gancdebis asaxvis dros?

Tqven ukve iciT, rom kataklizmebi (xSir SemTxvevaSi socialuri) aisaxeba

musikaSi sxvadasxva saxiT:

a) kataklizmis gamovlinebis romelime erTeuli SemTxvevis (zog SemTxvevaSi)

aRwera;

b) kataklizmis mimarT reaqciis gamoxatva;

g) kataklizmis alegoriuli saxiT warmoCena.

es davaleba dagexmarebaT ukeT gaigoT, Tu ra rols TamaSobs Janrobrivi maxa-

siaTeblebi musikaSi kataklizmiT gamowveuli gancdebis asaxvis dros.

aqtivoba I

mousmineT fragmentebs sxvadasxva Janris musikaluri nawarmoebebidan. romel

Janrs an Janris maxasiaTebels gamoiyenebdiT kataklizmiT gamowveuli gancdis

gadmosacemad. SeavseT cxrili:

Janrebi da maTi

maxasiaTeblebi

kataklizmiT gamowveuli gancdebi

katastrofis dros

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katastrofis Semdeg

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katastrofis alegoriulad

gadmomcemi

gospeli

(religiuri himnebisa da xalxuri melodiebis

Serwymis Sedegad Seqmnili Janri)

rekviemi

(samgloviaro oratoriis erTgvari saxeoba)

Page 102: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

102

xalxuri simRera an masobrivi simRera

(simRera martivi melodiiT, romelsac

asrulebs bevri momRerali)

aqtivoba II

• es musikaluri magaliTebi romeli maxasiaTeblis mixedviT daukavSireT

kataklizmebiT gamowveul gancdebs?

• romel musikalur fragmentSia gamoyenebuli gamRerebuli reCitativi?

• ra Sinaarsi eZleva am gamRerebul reCitativs? SearCieT swori pasuxi:

mimndobi saubari;

Cxubi;

vedreba;

godeba;

sayveduri;

sxva. axseniT Tqveni arCevani;

• yvela musikalur magaliTSi JRers gundi. gundiT Sesrulebuli mraval-

xmianoba qmnis ganumeorebel harmonias. ra ganwyoba Seaqvs/ ra Sinaarss sZens igi

TiToeul musikalur fragments?

• Tqveni azriT, Tavisi ganwyobiT romeli musikaluri fragmenti ukavSirdeba

yvelaze naklebad kataklizmiT gamowveul gancdas?

• rogor fiqrobT, risi gadmomcemi SeiZleba iyos es musikaluri magaliTi?

• am SemTxvevaSi ra Sinaarsobrivi datvirTva eqneboda am musikalur magaliTs?

Page 103: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

103

aqtivoba III

ganmeorebiT moismineT sami musikaluri fragmenti da SeZlebisdagvarad

gansazRvreT, romelia amaTgan gospeli, rekviemi da xalxuri simRera.

gospeli rekviemi xalxuri simRera

fragmenti

I

fragmenti II

fragmenti III

• musikaluri Sinaarsis, ganwyobis, xasiaTisa Tu emociuri muxtis mixedviT

romel JanrTan daakavSirebdiT TiToeul fragments?

• musikis gamomsaxveli xerxebis (melodiis, ritmis, harmoniis, tembris,

SemsrulebelTa Semadgenlobis) mixedviT romel JanrTan daakavSirebdiT TiToeul

fragments? daakonkreteT es xerxebi.

Page 104: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

104

kompleqsuri davaleba №8

mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia

gvari, saxeli

TariRi:

Sefasebis rubrikebi (ras vafasebT?)

aRwera

akavSirebs musikalur fragments ganwyobis mixedviT konkretul SinaarsTan

amoicnobs calkeul musikalur maxasiaTeblebs da maT funqcias

amoicnobs Janrobrivi maxasiaTeblebis funqcias

axsna

xsnis Tavis arCevans (argumentis dros miznobrivad iyenebs terminebs, saTanado leqsikas)

Sefaseba

adgens Janrobrivi maxasiaTeblebis gamoyenebis kanonzomierebas

prezentaciis dros gasagebad da Tanmimdevrulad gamoTqvams mosazrebebs

davalebis piroba: dawereT esse „socialuri kataklizmebi sxvadasxva drois musikaSi“ d. SostakoviCis N8 simebiani kvartetis, “The Four Sergeants” da rozmari junis „We Did It Before And We Can Do It Again”, r. Strausis „metamorfozebis“ da samxedro simReris „Shenandoah“ mixedviT. imisaTvis, rom gagiadvildeT esses dawera,

SeasruleT Semdegi aqtivobebi:

aqtivoba I

moismineT samgloviaro marSi l.v. beThovenis N3 simfoniis II nawilidan (simfoniis

saxelwodebaa „gmiruli“) da gansazRvreT:

• ras gadmoscems es fragmenti?

• Tuki am fragmentidan motivs an mTlianad musikalur Temas gamoiyenebdiT

rogorc musikalur citatas, rogori Sinaarsis, ganwyobis gadmocemas daakisrebdiT?

Page 105: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

105

aqtivoba II

daadgineT, cxrilis pirvel svetSi CamoTvlili nawarmoebebidan romelSi JRers

mTlianad musikauri Tema an Temis intonaciebi? dasviT ai, √ es niSani saTanado

grafaSi.

musikaluri fragmentebi l. v. beThovenis № 3 simfoniis II nawilis Temis intonaciebi gaJRerda

d. SostakoviCi – kvarteti N8

r. juni – „We Did It Before And We Can Do It Again”

r. Strausi – „metamorfozebi“

„Shenandoah“ – samxedro simRera

aqtivoba III

kvlav moismineT oTxive fragmenti da SeavseT cxrili, ra drosac unda

gaiTvaliswinoT wina davalebis pasuxebi:

musikaluri fragmentis statusi

katastrofis dros

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katastrofis Semdeg

dauflebuli gancdebisa

da emociebis gadmomcemi

katasrtofis aRmweri

katastrofis alegoriulad

gadmomcemi

katastrofiT dazaralebu-

lebis

gamamxnevebeli

1.

2.

3.

4.

• cxrilis mixedviT miuTiTeT, ra statusi mianiWeT TiToeul nawarmoebs;

• aRniSneT TiToeuli nawarmoebis maxasiaTeblebi da maTi roli cxrilSi

mocemuli Sinaarsis gadmocemaSi;

• miuTiTeT, Janris ra maxasiaTeblebma iTamaSes gadamwyveti roli konkretuli

Sinaarsis gadmocemaSi;

• am magaliTebze dayrdnobiT axseniT, ra SemTxvevaSi iyeneben ama Tu im Janrs

garkveuli Sinaarsis gadmosacemad.

Page 106: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

106

III Tavi – me musikaSi da musika CemSi

Tema: gmiri da antigmiri muskaSi

Temat

uri bl

oki

:: me mu

sikaSi da mu

sika

CemSi

Tema:

gmiri da antigmiri mu

skaSi

saaTebis

savar

audo

rao

denoba

-- 11

00 saaT

i

TemasTan

dakavSir

ebuli mkvidri war

modgenebi::

• gmir

isa da antigmiris

mxatvr

uli saxe

musikaSi

aisaxeba;

musikaSi

, iseve

, rogo

rc

xel

ovnebis

sxva dar

gebSi da lit

erat

uraSi mr

avlad

gvxvd

eba gmir

isa da antigmiris

fiqrebis

, ganc

debis

, qmedebebis

asaxva;

gmir

isa da antigmiris

mxatvr

uli saxis gadmo

sacemad

an maTi qmed

ebiT

gamowveu

li ganc

debis

aRsawerad

kompozit

orebi

mimarTaven

rogo

rc

mcir

e, ise

msxvili formis mu

sikalur

Janrebs

(opera,

simfonia)

; •

musikis sxvadasxva gamo

msaxveli saSu

aleba

(mel

odia

, rit

mi, har

monia,

tembr

i, registri da a.S.

) Sinaarso

brivad

ukavSrdeba gmir

isa da antigmiris

maxasiaTeblebs;

gmir

is mxatvr

uli saxis transf

ormacia

(gar

dasaxva

) musikalur

nawar

moebSi

sxvad

asxva gamo

msaxveli xerxis er

Tobl

ivi

gamo

yenebiT

SeiZl

eba ganxorcieldes

.

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i sakiTxi

1. gmir

i da antigmiri msxvil

i formis JanrebSi

(simfonia,

opera)

.

Temis

far

glebSi dasamuSavebel

i qvec

nebebi

::

1. rit

mi -

rit

mul

figurac

iebi

; punqtir

uli rit

mi; r

itmu

li ost

inat

o.

2. melodia

- intonaciu

ri formu

lebi,

laitmo

tivebi,

3.

har

monia

- har

moniuli svlebi,

int

ervali;

ako

rdi

; 4.

forma

-- musikaluri Temebi;

sao

pero

aria

, duet

i;

5. Janri

-- opera,

simfonia.

Page 107: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

107

sami

zne

cne

bebi

da

maT

Tan

d

akav

Sir

ebu

li

mkvi

dr

i w

armo

dg

eneb

i

saki

Txi

da

qvec

nebe

bi

sakv

anZo

Sek

iTxv

a // S

ekiT

xveb

i ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

a

gmi

ri

da

ant

igmi

ri

msxv

ili

fo

rmi

s J

anr

ebS

i ((s

imf

oni

a,,

ope

ra))

.. r

itmi

- rit

muli figurac

iebi

rit

muli ost

inat

o, punqtir

uli

rit

mi;

mel

od

ia - melodiu

ri xazi,

melodiu

ri intonaciebi

, intonaciu

ri formu

la

har

moni

a - int

ervalebi,

qr

omatuli svla,

fo

rma

-- cikli,

ciklis

Semadgeneli nawili

(sonaturi

alegro

);

Jan

ri

-- simfonia,

opera.

1. rogo

r gad

moic

ema gmirisa

da antigmiris

mxatvr

uli

saxe

simf

oniasa da

operaSi

? 2.

rogo

r Sevar

Cio

Sesabamisi

melodia

, rit

mi, har

monia,

mu

sikisT

vis,

romelic

gmir

isa da antigmiris

mxat

vruli saxis

Seqmnas

emsaxu

reba?

3.

rogo

r icvl

eba mu

sikalur

nawarmo

ebSi

gmiri

cxo

vrebis

gamocdil

ebis

mo

geriebisa

da

gansac

del

is gad

alaxvis

Semd

eg?

№№1100

SeT

avazebuli

musikaluri fragment

ebis

mixedviT

prez

entac

iis

gamz

adeba

Temaze:

„ro

go

r

icvl

eba

gmi

ri

cxo

vreb

is

gam

ow

veve

bis

mog

erie

bisa

d

a g

ansa

cd

elis

ad

alax

vis

Sem

deg

““

rit

mi

• rit

mi grZl

ivobis

mixedviT

xmebs

, bger

ebs garkveu

li

Tanmimd

evrobiT

al

agebs da

musikaSi

erTgvar

wesr

igs amyarebs;

• xmebi da bger

ebi

lagdeba usazRvr

o

etap

i 11.

ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is a

rsi

s g

acno

ba ((

ra

saki

Txs

exe

ba,,

ra

fo

rmi

T C

atar

deb

a ko

mpl

eqsu

ri

dav

aleb

is p

rez

ent

acia

)) •

rogo

r amo

vicno

Sesabamisi rit

mi, har

monia,

forma

musikaSi

, romelic

gmir

isa da antigmiris

mxatvr

uli saxis

emo

ciebis gadmo

cemas

emsaxu

reba?

rogo

r amo

vicno

is mu

sikaluri

xer

xebi

, roml

ebic

Sinaarso

brivad

ukavSir

deba gmir

is maxasiaTeblebs?

etap

i 22.

ko

mpl

eqsu

r d

aval

ebaz

e mu

Sao

ba.. s

amiz

ne c

neba

sTan

//cne

bebT

an

dak

avS

ireb

ul

i mk

vid

ri

war

mod

gen

ebis

dam

uS

aveb

a..

Page 108: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

108

rao

den

obi

s r

itmu

l

fig

ur

acie

bSi;

musi

kaSi

mel

od

ia

ar a

rse

bobs

rit

mis

gar

eSe,

Tu

mca

rit

ms m

usi

kaSi

d

amo

uki

deb

lad

ar

sebo

ba S

euZl

ia;

• r

itmi

mel

od

iasa

d

a z

og

adad

, mT

lia

n mu

sika

lu

r

nawa

rmo

ebs

sxva

das

xva

xasi

aTs

sZen

s;

• r

itmi

mu

sika

s sZ

ens

din

amik

as; r

itmi

mu

sika

s em

oc

iis,

em

oc

iur

i c

val

ebad

obi

s ga

dmo

cem

aSi

exma

reb

a •

melodia

• me

lo

dia

ar

is

erT

xma

Si

gad

moc

emu

li

musi

kal

ur

i az

ri;

mel

od

iaSi

mu

sika

lu

ri

azr

i d

ro

Si x

mis

sima

Rl

eebi

s

cvl

iT

gad

moic

ema;

• r

a ma

xasi

aTeb

leb

iT g

amo

irCe

va g

mir

i mu

sika

lu

r n

awr

moeb

Si?

• r

a ms

gavs

ebeb

ia m

usi

kisa

da

gmir

is m

axas

iaT

ebl

ebs

Sor

is?

• J

anr

is r

a ma

xasi

aTeb

leb

i as

ru

leb

s ga

dam

wyve

t r

ol

s ko

nkr

etu

li

Sina

arsi

s g

admo

cem

aSi?

ra

SemT

xvev

aSi

iyen

eben

ko

mpo

zit

or

ebi

ama

Tu

im

Jan

rs

gmir

is

mxat

vru

li

saxi

s g

admo

sac

emad

? •

ra

tr

ansf

or

mac

ias

gan

icd

isgm

iri

nawa

rmo

ebSi

(sim

fo

niaS

i)d

ar

a

xer

xebi

Tar

isga

dmo

cem

ul

iyo

vel

ive

es

resursebi

::

1.

l.v

. beT

hove

ni -

fr

agme

nteb

i №

3 si

mfo

niis

oT

xive

naw

ilid

an;

2.

f. S

ube

rt

i - f

rag

ment

ebi №

8 si

mfo

niis

pir

vel

i na

wil

idan

; 3.

z

. fal

iaSv

ili

- fr

agme

nteb

i o

per

idan

„abe

sal

om

da

eTer

i.“

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavlem

und

a SeZlos::

musi

kal

ur

i na

war

moeb

is

har

moni

aze,

rit

msa

da

fo

rma

ze

dak

vir

vebi

T

msj

elo

ba, T

u r

ogo

r

axer

xebs

ko

mpo

zit

or

i g

mir

isa

Tu

ant

igmi

ris

mx

atvr

ul

i sa

xis

ga

dmo

cem

as m

usi

kaSi

;

• ms

jel

oba

imi

s Se

saxe

b, T

u m

usi

kis

sxva

das

xva

gamo

msax

vel

i sa

Sual

ebeb

i (m

elo

dia

, rit

mi,

har

moni

a, t

embr

i,

reg

ist

ri

da

a.S.

)

Page 109: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

109

rao

den

obi

s r

itmu

l

fig

ur

acie

bSi;

musi

kaSi

mel

od

ia

ar a

rse

bobs

rit

mis

gar

eSe,

Tu

mca

rit

ms m

usi

kaSi

d

amo

uki

deb

lad

ar

sebo

ba S

euZl

ia;

• r

itmi

mel

od

iasa

d

a z

og

adad

, mT

lia

n mu

sika

lu

r

nawa

rmo

ebs

sxva

das

xva

xasi

aTs

sZen

s;

• r

itmi

mu

sika

s sZ

ens

din

amik

as; r

itmi

mu

sika

s em

oc

iis,

em

oc

iur

i c

val

ebad

obi

s ga

dmo

cem

aSi

exma

reb

a •

melodia

• me

lo

dia

ar

is

erT

xma

Si

gad

moc

emu

li

musi

kal

ur

i az

ri;

mel

od

iaSi

mu

sika

lu

ri

azr

i d

ro

Si x

mis

sima

Rl

eebi

s

cvl

iT

gad

moic

ema;

• r

a ma

xasi

aTeb

leb

iT g

amo

irCe

va g

mir

i mu

sika

lu

r n

awr

moeb

Si?

• r

a ms

gavs

ebeb

ia m

usi

kisa

da

gmir

is m

axas

iaT

ebl

ebs

Sor

is?

• J

anr

is r

a ma

xasi

aTeb

leb

i as

ru

leb

s ga

dam

wyve

t r

ol

s ko

nkr

etu

li

Sina

arsi

s g

admo

cem

aSi?

ra

SemT

xvev

aSi

iyen

eben

ko

mpo

zit

or

ebi

ama

Tu

im

Jan

rs

gmir

is

mxat

vru

li

saxi

s g

admo

sac

emad

? •

ra

tr

ansf

or

mac

ias

gan

icd

isgm

iri

nawa

rmo

ebSi

(sim

fo

niaS

i)d

ar

a

xer

xebi

Tar

isga

dmo

cem

ul

iyo

vel

ive

es

resursebi

::

1.

l.v

. beT

hove

ni -

fr

agme

nteb

i №

3 si

mfo

niis

oT

xive

naw

ilid

an;

2.

f. S

ube

rt

i - f

rag

ment

ebi №

8 si

mfo

niis

pir

vel

i na

wil

idan

; 3.

z

. fal

iaSv

ili

- fr

agme

nteb

i o

per

idan

„abe

sal

om

da

eTer

i.“

Sef

asebis

krit

eriu

mi//

krit

eriu

mebi

moswavlem

und

a SeZlos::

musi

kal

ur

i na

war

moeb

is

har

moni

aze,

rit

msa

da

fo

rma

ze

dak

vir

vebi

T

msj

elo

ba, T

u r

ogo

r

axer

xebs

ko

mpo

zit

or

i g

mir

isa

Tu

ant

igmi

ris

mx

atvr

ul

i sa

xis

ga

dmo

cem

as m

usi

kaSi

;

• ms

jel

oba

imi

s Se

saxe

b, T

u m

usi

kis

sxva

das

xva

gamo

msax

vel

i sa

Sual

ebeb

i (m

elo

dia

, rit

mi,

har

moni

a, t

embr

i,

reg

ist

ri

da

a.S.

)

• intonacia

melodiis

is

mniSvnel

ovani

el

ementia

, romelic

mas

Sinaar

ss sZens

da

simaRlis

mixedviT

ubr

alo

bger

aTcvl

isgan

ganasxvavebs

; • intonacia

xSir

SemT

xvevaSi

bunebaSi

ar

sebu

l

intonaciebs

emsgavseba

, riT

ac

igi

gansakuTrebul

emociu

r

gamo

xmurebas

po

vebs

msmenelSi

: • ar

sebo

bs

melodiu

ri

intonaciebi

, roml

ebsac

ko

nkret

uli

mdgr

adi

Sinarso

brivi

dat

virTva

gaaCnia da

sxvadasxva

epoqis mu

sikaSi

amave

Sinaar

sobr

ivi

Sinaar

sobr

ivad

rogo

r ukavSir

deba

gmir

isa da

antigmiris

maxasiaT

eblebs;

imsj

elos imis

Sesaxeb,

Tu

gmiris

mxat

vruli saxis

transf

ormacia

(gar

dasaxva

) mu

sikalur

nawarmo

ebSi

sxvadasxva

gamo

msaxveli xerxis

erTobl

ivi

gamo

yenebiT

rogo

r

SeiZleba

ganxorcieldes

.

Page 110: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

110

mniSvnel

obiT

gamo

iyeneba;

• melodia

ar

ar

sebo

bs rit

mis

gareSe

har

monia

• har

monia cal

keul

bger

ebs

TanaxmianobebSi

aerTianebs

; • harmo

niaSi

sxvadasxva bger

is

Tanaxmianoba

ar

sebo

bs:

inter

vali,

ako

rdi,

kilo

, bgeraT

wyoba

da a.S.

; • harmo

niaSi

akordebis

Tanmimd

evrobebis

mkac

ri kano

nebi

ar

sebo

bs, r

asac

harmo

niul

svl

ebs

an formu

lebs

uwo

deben

; • harmo

niuli

svlebis

saSu

alebiT

viTar

deba

musikaluri azri;

har

monias

gansakuTrebuli

mniSvnel

oba

Page 111: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

111

mniSvnel

obiT

gamo

iyeneba;

• melodia

ar

ar

sebo

bs rit

mis

gareSe

har

monia

• har

monia cal

keul

bger

ebs

TanaxmianobebSi

aerTianebs

; • harmo

niaSi

sxvadasxva bger

is

Tanaxmianoba

ar

sebo

bs:

inter

vali,

ako

rdi,

kilo

, bgeraT

wyoba

da a.S.

; • harmo

niaSi

akordebis

Tanmimd

evrobebis

mkac

ri kano

nebi

ar

sebo

bs, r

asac

harmo

niul

svl

ebs

an formu

lebs

uwo

deben

; • harmo

niuli

svlebis

saSu

alebiT

viTar

deba

musikaluri azri;

har

monias

gansakuTrebuli

mniSvnel

oba

eniWeba mu

sikiT

ganwyo

bis SeqmnaSi

;

• harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli eniWeba

movl

enis,

adamianis,

sagnis

daxasiaTebaSi;

• harmo

nias

mniSvnel

ovani

roli

eniWeba

musikiT

gar

emos

Seqmnis dros;

• melodiac

harmo

niis

nawil

ia.

forma

• forma

gviCvenebs,

Tu

rogo

r aris

agebuli

musikaluri

nawarmo

ebi;

• mu

sikaluri forma

exmareba

kompozit

ors

sxvadasxva

musikaluri

elementi

gaaerTiano

s er

T

srulyo

fil

mu

sikalur

nawarmo

ebSi

; • formis

saSu

alebiT

gadmo

icema

mTliani

Page 112: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

112

musikaluri

nawarmo

ebis

mxat

vruli

Sinaar

si;

• mu

sikaluri

formis

saSu

alebiT

gadmo

icema

musikaluri

nawarmo

ebis

mT

avar

i id

ea:

• mu

sikaluri

formis meSveo

biT

iqmneba mxat

vruli

saxe

; • mu

sikaluri

formis gareSe

SeuZl

ebel

ia

musikaluri azris

ganvrcoba

; Janri

• mu

sikaluri

nawarmo

ebis

saxeoba

, romelsac

garkveu

li

stil

isturi,

siuJet

uri,

ko

mpozic

iuri

maxasiaT

eblebi

gaaCnia;

• mu

sikaluri Janris

warmo

qmnas xSir

SemT

xvevaSi

istoriu

li

movl

enebi

ganapirobebs

;

Page 113: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

113

musikaluri

nawarmo

ebis

mxat

vruli

Sinaar

si;

• mu

sikaluri

formis

saSu

alebiT

gadmo

icema

musikaluri

nawarmo

ebis

mT

avar

i id

ea:

• mu

sikaluri

formis meSveo

biT

iqmneba mxat

vruli

saxe

; • mu

sikaluri

formis gareSe

SeuZl

ebel

ia

musikaluri azris

ganvrcoba

; Janri

• mu

sikaluri

nawarmo

ebis

saxeoba

, romelsac

garkveu

li

stil

isturi,

siuJet

uri,

ko

mpozic

iuri

maxasiaT

eblebi

gaaCnia;

• mu

sikaluri Janris

warmo

qmnas xSir

SemT

xvevaSi

istoriu

li

movl

enebi

ganapirobebs

;

• mu

sikaSi

Janri

nawarmo

ebis

formas

ganapirobebs

(xSir

SemT

xvevaSi

Janrisa da formis

saxelwo

deba

emTxveva kidevac

) da gansazRvr

avs

mis Sinaar

ssa da

xasiaT

s;

• xSir

ad Janris

warmo

qmnas

garkveu

li epoqis

esTet

ikuri

Sexedulebebi

uwyobs

xel

s

Page 114: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

114

gakveTili 41-50gmiri da antigmiri musikaSi.

aqtivoba

mizani: TemaSi Sesvla; gmirisa da antigmiris maxasiaTeblebis mixedviT musikaluri fragmentebis amocnoba da asociaciuri kavSiris damyareba

resursi: l.v. beThovenis simfonia №3, „gmiruli“ (fragmentebi oTxive nawilidan)

msvleloba:

vidre moswavleebi saxelmZRvaneloSi ecnobian gmirisa da antigmiris ram-

denime maxasiaTebels, sasurvelia, maswavlebelma dasvas kiTxvebi: raSi SeiZ-

leba gamovlindes gmiroba, mxolod fizikur brZolaSi? gaixseneT Tanamed rove

gmirobis magaliTebi; ra aris samoqalaqo gmiroba? maT SeuZliaT am maxa-

siaTeblebis mixedviT romelime lite raturuli personaJic gaixsenon.

maxasiaTeblebi

gmiri antigmiri

• dadebiT konteqstSi gamoCenili adamiani, romelic gamorCeulia zneobiT, moraliT, RirebulebebiT;

• ideas (patriotuls, zogadasakacobrios) Sewiruli adamiani;

• adamiani, romelsac eWvi ar epareba faseulobebSi, mas SeiZleba mxolod sakuTar TavSi Seeparos eWvi

• adamiani, romelic cxovrebiseul gamowvevebze reagirebs.

• gamoCenisTanave upirispirdeba protogonists (dadebiT gmirs);

• Tavisi arsiT negativis matarebelia;

• kritikul situaciaSi ver axerxebs sakuTar RirebulebaTa dacvas;

• antigmiri yovelTvis uaryofiT gmirs ar niSnavs da musikaSi (zogadad, xelovnebaSi) sxvadasxva mxatvruli saSualebiT misadmi TanagrZnobac SeiZleba iyos gamoxatuli

imis gasarkvevad Tu musikis saSualebiT gmirisa da antigmiris mxatvruli saxis Seqmna ramdenadaa SesaZlebeli, moswavleebi usmene l.v. beThovenis simfonias №3, „gmiruli“ (firi №1-2-3-4), avseben aseT cxrils, sadac pirvel svetSi ganTavsebulia miniSnebebi (aRwerilobebi). am miniSnebebis gaswvriv meore grafaSi Caweren gaJRerebuli fragmentis nomers, xolo mesame grafaSi ki musikaluri enis im elementebs, romlebsac moswavleebi amoicnoben.

Page 115: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

115

miniSnebebi l.v. beThovenis „gmiruli“

simfoniis I nawilidan IV nawilis

CaTvliT

fragmenti № musikaluri enis

romeli elementi/

elementebi

gamoikveTa

I. cxovreba urTierTsawinaaRmdego, mtrul sawyisTa Sejaxebis, brZolis sarbielia, sadac gmiri Tavisi zneobiTa da zogadsakacobrio RirebulebebiT daufiqreblad ebmeba.

4

ostinaturi ritmi;

melodia; harmonia;

registri; tembri da

a. S.

II. cxovreba mxolod brZola rodia – es aris fiqri, Wvreta, ocneba... konkretul SemTxvevaSi ki – glova.. SesaZloa gmiri brZolis dros daiRupos, magram misTvis idea umTavresia, vidre sikvdili.

3

melodia;

punqtiruli ritmi da

a. S.

III. nu daiviwyebT, cxovrebas sxva mxarec aqvs – garToba, xumroba, mxiaruleba... am nawils skerco hqvia, rac italiurad „xumrobas“ niSnavs.

1

ritmuli ostinato;

melodia da a. S.

IV. es aris namdvili dResaswauli gamarjvebulis sapativcemulod... gmiri daiRupa, magram ideam, romelsac is Seewira, gaimarjva.

2

motivi; intonacia;

melodia; ritmi da a. S.

• romeli fragmenti miusadageT pirvel miniSnebas? • am fragmentSi saorkestro Tutti-s ori Zlieri akordi raze mianiSnebs

msmenels? a) brZola daiwyo b) brZola dasrulda g) sxva

• musikalur bgerebs, ra Tqma unda, ar gaaCniaT metoqeTa saxelebi, magram Tqveni azriT, ramdenad ZaluZs musikas mogviyves, ratom ebrZvian es Zalebi erTmaneTs?

Page 116: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

116

• SegiZliaT axsnaT: a)mZafria es samkvdro-sasicocxlo brZola Tu SedarebiT mSvidobiani?b) msubuqi kamaTia Tu Rrma drama? g)am brZolaSi gmiris upiratesoba Cans, Tu is uZluria? – am kiTxvebze pasuxis

gasacemad, garda musikis mosmenisa, daakvirdiT sanoto fragments da yuradReba miaqcieT, rogor viTardeba gaJRerebuli musikaluri Temis melodiuri xazi – aRmavalia Tu daRmavali? safexurebrivad moZraobs Tu naxtomebiT? rogori emociis gamomxatvelia melodiuri xazis amgvari moZraoba?

• daakvirdiT sanoto magaliTs, yvelaze bevrjer romeli noti meordeba?• gaixseneT, ra hqvia melodiaSi aseT nots – tonika, subdominanta Tu

dominanta?• romelia es noti?• tonikuri samxmovanebis bgerebze amgvari moZraoba am musikalur Temas

simyares sZens Tu meryeobas?• swori pasuxi/pasuxebi moniSneT fanqriT: sanoto fragmentis IV-V

taqtebSi qromatul svlas

a) Semoaqvs harmoniuli daZabuloba; b) Semoaqvs mSvidi, TavSekavebuli ganwyoba g) es aris gmiris mier dasmuli erTgvari SekiTxva – kidev bevri gansacdeli elis Tu ara brZolis dros.

• Tqveni azriT, rogor esmis beThovens gmiri, igi revoluciuri suliskveTebisaa Tu mSvidi, gawonasworebuli?

• musikalur TemaSi ori urTierTsawinaaRmdego sawyisi rogor aris musikiT warmoCenili? kompozitori gamosaxvis ra xerxebs mimarTavs? – daasaxeleT Tundac erTi niSani; yuradReba miaqcieT registrebis monacvleobas

• daakvirdiT am sanoto Canawers, sanoto sistemaze romel registrSi JRers mTavari Tema? raze mianiSnebs am registris gamoyeneba? imsjeleT;

• rogori faqturaa, akorduli Tu polifoniuri?• moniSneT fanqriT is taqtebi, sadac ostinaturi ritmuli naxati SeniSneT;

Page 117: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

117

• Tqveni azriT, ras unda ganasaxierebdes amgvari ritmuli naxati? ra funqcias asrulebs:

a) igi gadmoscems ganwyobas (Tu gadmoscems, daakonkreteT, ra ganwyobas);b) igi musikaluri Temis erTgvari Tanxlebaa. ratom fiqrobT ase?• romeli fragmenti miusadageT cxrilis meore miniSnebas?

• rogor fiqrobT, am fragmentSi gmiri daiRupa Tu danebda? • romeli inter vali qmnis samgloviaro gawyobas?• moniSneT fanqriT intervali wminda kvarta. gansazRvreT, aRmavalia Tu

daRmavali?• ra ganwyobas sZens es intarvali intonacias: a) amays b) SemarTebiTs g) brZolis uunarobis

• rogor fiqrobT, es samgloviaro procesiaa (svlaa) Tu gmiris glova?• musikis romeli gamomsaxveli elementi mianiSnebs Tqvens mosazrebas?• daakvirdiT sanoto teqstSi rogori ritmuli naxatia warmodgenili, ra

azris gadmocemas unda emsaxurebodes punqtiruli ritmis gamoyeneba?kiTxvebi ganzogadebisTvis:

• musikaluri enis elementebis gamoyenebiT ramdenad Seqmna kompozitorma gmiris portreti?

• imsjeleT, rogori gza ganvlo beThovenis gmirma oTxive nawilSi?• gaixseneT gmiris maxasiaTeblebidan, romeli miesadageba beThovenis mesame

simfoniis gmirs? • eTanxmebiT azrs imis Sesaxeb, rom musikis saSualebiT gmiris mxatvruli

saxis Seqmna SesaZlebelia ritmuli Tu harmoniuli da aseve sxva xerxebis gamoyenebiT (ganavrceT, musikaluri enis kidev romel elementebs iyeneben kompozitorebi).

Page 118: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

118

antigmiri operaSi

aqtivoba

mizani: mosmenili musikaluri fragmentebis asociaciuri dakavSireba teqstTan; msjeloba, dialogi.

resursi: z. faliaSvili, op. „abesalom da eTeri“ – fragmentebi (firi № 5-6-7-8).

msvleloba:moswavleebi saxelmZRvaneloSi ganTavsebul cxrilSi ecnobian zaqaria

faliaSvilis operis „abesalom da eTeri“ libretodan siuJetur detalebs, Semdeg maswavlebeli asmeninebs musikalur fragmentebs da SeecadeT, daukavSiroT musika teqsts. vidre mousmendeT, gansazRvreT, ra Cans am teqstSi, operis personaJTagan romelia antigmiri? romelma detalma miganiSnaT amaze?

siuJeturi detalebi firi № eTeri ufliswul abesalomis vezirs, murmansac Seuyvarda,

magram mas esmoda, rom ufliswuls metoqeobas ver gauwevda da

SuriT anTebulma gadawyvita, radac ar unda dasjdomoda, eTeri

misi gamxdariyo. daxmarebisTvis eSmaks mihyida suli.

6

eTeri ukurnebeli seniT daavadda. hgodebs abesalomi, hgodebs

xalxi. mkurnalobam ver uSvela. eTeri dedoflobas ver gaswevs.

abesalomma xalxs mimarTa: „vis gindaT qali eTeri?..“

7

eTerTan daSorebam ufliswuli abesalomi daasneula. igi

gzavnis Tavis vezirs, murmans, cxrawyaroze ukvdavebis wylis

mosatanad.

8

dedofali naTela eTers abesalomis monaxulebas sTxovs, magram

eTeri uarzea – mas aRar swams ficis gamtexica!.. Tumca, dedofali

naTelas Txovna guls ulbobs eTers da mzadaa Sexvdes satrfos,

Tuki es abesalomis tanjvas Seamsubuqebs. xanmokle gamodga maTi

Sexvedra. dasustebuli abesalomi eTeris mklavze kvdeba.

5

SeniSvna: eleqtronul saqaRaldeSi ganTavsebuli musikaluri firebisTvis

nomrebi miniWebulia maswavleblis gzamkvlevad, Sesabamisad, aRniSnul da agreTve sxva cxrilebSic musikaluri fragmentis nomeri moswavlem unda Caweros im rigiTi nomriT, ra TanmimdevrobiTac igi gaJRerdeba gakveTilze.

• romel siuJetur detalSi ikveTeba uaryofiTi personaJis (antigmiris) mxatvruli saxe?

• eTeris mosapoveblad murmanma eSmaks mihyida suli – rogor, ra xerxebiT aris gadmocemuli es musikaSi:

Page 119: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

119

a) romeli sasimRero xma asrulebs murmanis arias?b) rogor ganwyobas qmnis am personaJis musikaluri daxasiaTeba?• Tuki literaTi „A“ aRvniSnavT murmanis Sinagan gancdas, wuxils, „vwuxvar,

ara var mec mefe“, xolo literaTi „B“ aRvniSnavT murmanis borot zraxvebs, rogor sqemas miusadagebdiT am personaJis arias? moniSneT swori pasuxi:

a) Sesavali – A-B-A; b) Sesavali – A-A-B.• rogor fiqrobT, romeli musikaluri fragmenti asaxavs abesalomis

godebas?• musikis romeli gamomsaxveli xerxebiT aris gadmocemuli es detali? –

daakvirdiT melodiuri xazis moZraobis mimarTulebas, teqsts, instrumentul Tanxlebas;

• ramdenad daeTanxmebiT mosazrebas imis Taobaze, rom erTi SexedviT, dadebiT gmirSic aRmovaCinoT antigmiris niSnebi da Tu eTanxmebiT, xom ar SegiZliaT gamokveToT operis libretoSi amgvari personaJi? moZebneT cxrilSi amis damadasturebeli siuJeturi detali.

• antigmiri yovelTvis uaryofiT gmirs ar niSnavs da musikaSi sxvadasxva mxatvruli saSualebiT misadmi TanagrZnobac SeiZleba iyos gamoxatuli – moismineT abesalomis aria da imsjeleT, ramdenad Seesabameba es debuleba am personaJs.

Page 120: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

120

kompleqsuri davaleba № 9

mimarTuleba: musikis gageba konteqstSi da interpretacia

davalebis piroba: aageT kompoziciurad franc Subertis me-8 simfoniis I

nawilis magaliTze mxatvruli gmiris mier ganvlili gza – „rogor icvleba gmiri cxovrebis gamowvevebis mogeriebisa da gansacdelis gadalaxvis Semdeg“. gaakeTeT prezentacia warmodgenili etapebis mixedviT.

Tqven mier asagebi kompozicia Semdegi nawilebisgan unda Sedgebodes:

1. gmiris gacnoba;

2. gmiris SeWideba cxovrebasTan;

3. brZola cxovrebiseul gamowvevebTan; 4. gmiris transformacia (gardasaxva).I etapi

moismineT fragmentebi areuli TanmimdevrobiT da SeavseT cxrili. cxrilis II svetSi ganTavsebulia musikiT gadmocemuli emociis, ganwyobis Cveneuli interpretaciebia, romelic gmiris mier ganvlil gzas aRwers, I svetSi CawereT musi kaluri fragmentis nomeri (III svets SeavsebT momdevno aqtivobis ganxor cielebis Semdeg).

fragmenti № musikiT gadmocemuli emociis, ganwyobis

Cveneuli interpretaciebi (aRwerilobebi)

fragmenti

№pirvelive taqtebidan ikveTeba gmiris

sulieri tragedia, romelic SemdgomSi

sasowarkveTis paTosad gadaiqceva.

gmiri, erTi SexedviT mSvidad gamoiyureba,

Tumca Sinagani daZabulobiTaa aRsavse.

gmiris Tbili da gulubryvilo mogonebebi

savsea mkveTri emociebiT.

gmiri Sinaganad acnobierebs Tavis

Seusabamobas garemomcvel realobasTan.

II etapi – upasuxeT kiTxvebs:

• romelaRwerilobas miusadageT fragmenti dabal registrSi gaJRerebuli, TiTqos siRrmidan gamosuli intonaciebis mixedviT? ratom?

Page 121: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

121

• romel aRwerilobas miusadageT fragmenti violinoebis mSfoTvare akompanementis fonze hoboisa da klarnetis temriT gaJRerebuli, erTi SexedviT, mSvidi, magram Sinagani daZabulobiT aRsavse melodiis mixedviT? axseniT, ratom?

• romel aRwerilobas miusadageT fragmenti Tbili mogonebebis gadmomcemi valsis mixedviT?

III etapi – gaecaniT teqstebs da miusadageT maT musikaluri

fragmentebi. kvadratSi CawereT musikaluri firis nomeri.

a) violinoebis mRelvare „Jruantelis“ fonze mTavari Tema gaJRerdeba... melodia martivi da gamomsaxvelia, mas sevda axlavs, TiTqos erTi SexedviT, mSvidia, Tumca Sinagani daZabulobiT aRsavse. melodiis akompanementi qmnis SfoTiani mousvenrobis SegrZnebas. musika ufro da ufro aqtiurdeba da aRwevs Fortissimo-s.

b) dabal registrSi violonCeloebis tembrSi gaJRerdeba simfoniis Sesavlis Tema daJinebuli da usixarulo intonaciebiT, romlebic sadRac siRrmidan Cndeba. es Tema simfoniaSi laitmotivis rols asrulebs da araerTxel gamoCndeba, rogorc maradiuli cxovrebiseul dilemad.

g) mSvenier idilias moulodnelad sruli dumili (pauza) wyvets. saorkestro Tutti-s afeTqeba... kvlav pauza. idilias enacvleba drama. gamanadgurebeli akordebi Zaladobrivad izrdeba da gamoCndeba saxeSecvlili valsis Tema – gmiri gatexilia... da amas adasturebs SesavalSi gaJRerebuli idumali da boroti laitmotivis gaJRereba.

d) es ki Tbili valsia, TiTqos mSvidobis kunZuli. valsis Tema kidev ufro mbrwyinavi xdeba, rodesac maRal registrSi violinoebis tembriT gaJRerdeba...

Page 122: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

122

IV etapi – miubrundiT pirvel etapze ganxilul cxrils da III svetSi

saTanado teqstis litera CawereT.

V etapi – wina aqtivobebze dayrdnobiT SeavseT sqema. CawereT Tavisufal

ujrebSi musikaluri fragmentis nomeri.

gmiris

gacnoba

gmiris

cvlileba

gmiris SeWideba

cxovrebasTan

cxovrebiseul

gamowvevebTan

brZola

# # # #

daalageT musikaluri fragmentebi Tqven mier Sevsebuli sqemis mixedviT da gaakeTeT prezentacia. amisaTvis gamoiyeneT gegma da upasuxeT kiTxvebs:

1. rogor warmogidgaT simfoniis dasawyisSi gmiris mxatvruli saxe (isaubreT, musikis gamomsaxvel saSualebebze: melodia, ritmi, dinamika, tembri da sxva);

2. rogor icvleboda gmiri? 3. gaixseneT gmirisa da antigmiris maxasiaTeblebi – Subertis simfoniaSi

romeli mxatvruli saxea warmoCenili, gmiri Tu antigmiri? imsjeleT, ratom fiqrobT ase;

4. rogor fiqrobT, es gmiri zogadsakacobrio ideis gamarjvebisTvis ibrZvis

Tu is pirad gancdebs acocxlebs?

• ra daskvna gamoitaneT zogadad am Temis Seswavlis dros, rogor fiqrobT, SesaZlebelia musikis saSualebiT gmirisa da antigmiris mxvatruli saxis Seqmna?

Page 123: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

123

IV. damatebiTi informacia

berikaoba (ix. firi # 20 folderSi 1-10)

berikaoba sayveliero wes-TamaSobaTa ricxvs ganekuTvneboda. igi xSirad

mTeli yvelieris ganmavlobaSi mimdinareobda (imereTi, qarTli).

`yvelieris orSabaTs~ (anu berikaobas) mTeli sofeli sazeimo ganwyobilebas

gamoxatavs. soflis centrSi TavSeyrili bavSvebi da axalgazrdebi gazafxulis

sadidebeli dRis aRsaniSnavad emzadebian. dResaswaulSi ZiriTadad monawileoben

axalgazrdebi, romelTa ricxvi oc-ocdaaTs aRemateba. xalxi sanaxaobis ZiriTad

gmirebs: berikebs, Tavberikas, dedofals, mayrebsa da sxva niRbosan pirebs irCevs.

am SemTxvevaSi iTvaliswineben individis unarsa da wina wlebis gamocdilebas.

sadResaswaulo samzadisis dros mis monawileebs moaqvT Txis, cxvris, xaris

tyavebi, tyavkabebi, pirutyvis kudebi, gogris, nabdis, muyaosa da qaRaldis

niRbebi, Rorisa da Txis gamxmari Tavebi, sxvadasxva cxovelis rqebi, frinvelis

bumbuli, sapatarZlo kaba, Tavsaburavebi, naWris Tojinebi, zarebi, krialosani,

xis xmlebi, xanjlebi, farebi, Surdulebi da sxv. iqve mzaddeba sxvadasxva feris

almebi da CiraRdnebi.

samzadiss saxeldaxelo lxiniT, simReriTa da cekva-TamaSiT amTavreben.

mestvire, romelic berikaobis winamZRolad iTvleba, dResaswaulisTvis

sagangebod Seqmnil, maRal xmaze Sesasrulebel `berikuls~ (mestviruls) ukravs.

dResaswauli dilidan iwyeba. bukisa da naRaris xma sofels berikaobis

dawyebas amcnobs da monawilenic Sesaferisad irTvebian – saxlSi, Tavlasa da

im adgilebSi, sadac Cveulebisamebr saweso qmedebebi sruldeba.

dResaswaulis mTavari moqmedi berika axalgazrda, mkvircxli vaJia, mis

gareSe arc erTi rituali ar sruldeba. Tavberika, anu mTavari berika niRbiT

aris Semosili.

berikaobis sanaxaobaSi yuradRebas ipyrobs dedoflis persona. mas ganasa-

xierebs uwverulvaSo axalgazrda, lamazi pirisaxis vaJi, romlis morTulobac

patarZlis Cacmulobas Camohgavs, rasakvirvelia, Teatralizebuli niRbis (anda

mkveTri feris saRebaviT saxis SeRebvis) damatebiT.

sanaxaobis amalas Seadgenen: mayrebi, berikebi, naTlia, romlebic

imavdroulad nefe-dedoflis, nefe/berikas mxleblebsa da dedoflis mcvelebsac

warmoadgenen. dResaswaulSi monawileoben zoomorfuli niRbiT Semosili pirebi,

Page 124: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

124

magaliTad, taxberika (kaxeTSi), romelsac mTavar berikas uwodeben da Roris

niRabs atarebs; mRvdeli, diakvani, romelTa monawileoba sakarnavalo misteriis

xasiaTis Semcvelia da RorisniRbian berikasTan erTad, dedoflisadmi ltolvis

gamomxatveli.

calke unda aRiniSnos dResaswaulis moqmedebaSi arabis, TaTrisa da lekis

monawileoba, romlebic `soflis damrbevelni da amwiokebelni~ da dedoflis

motacebis iniciatorebi arian.

berikaobis monawileni moivlian soflebs, xSirad Soreulsac estumrebian,

rogorc wesi, aseve estumrebian SeZlebul ojaxebs. msvleloba mimdinareobs dRis

ganmavlobaSi (saRamos anda zogjer RamiT). ojaxSi Sesulni marTaven sanaxaobas

cekva-simReris TanxlebiT, iTxoven sanovages da zogjer fulsac. maspinZlebi

aRfrTovanebulni xvdebian dResaswaulis monawileebs, umarTaven nadims,

asaCuqreben msvlelobis wevrebs. Tu winamZRoli ZRveniT ukmayofiloa, maSin

arabi, TaTari an leki ezoSi gagordeba, rac, mosaxleobis azriT, mousavlianobasa

da sikvdilianobas moaswavebs, amitomac mas saswrafod ayeneben da asaCuqreben.

berikaobis, rogorc ritualis ZiriTadi arsi mdgomareobs sursaTis anda

frinvelis gatacebaSi, rasac arabi, TaTari an leki akeTebs.

dResaswaulis kulminacias warmoadgens nefe/berikas dedofalze daqorwinebis

scena. igi mimdinareobs sasiyvarulo dapirebaTa fonze, ris Semdegac dedofali

Tanxmdeba. mas mosdevs jvrisweris ritualic, romlis drosac ewyoba dedofalze

Tavdasxma. mas itacebs TaTari, leki an arabi. sanaxaobis bolos mcvelebi

warmatebiT igerieben ieriSs. wyvili saydarSi mihyavT. moqmedebis yvela etapi

musikaluri instrumentis TanxlebiT mimdinareobs. amave dros TamaSdeba

sasiyvarulo scenebi, Sairoba, kafiaoba.

berikaobis safinalo miTologemas warmoadgens berikas sikvdili da dedoflis

datireba. am siuJetSi monawileoben mRvdeli, berikebi, romelTac `micvalebuli~

sasaflaoze mihyavT. motiral dedofals TaTari, arabi an leki `amSvidebs~,

ukeTes qmarsa da momavals hpirdeba, ris Semdegac mas itacebs. mcvelebi verafers

xdebian da `micvalebuls~ CasZaxeben dedoflis gatacebis ambavs. berikac maSinve

cocxldeba da dedofals ibrunebs. amis Semdeg aseve TamaSdeba dedoflis

`gardacvalebisa~ da `aRdgenis~ rituali.

gardacvaleba-aRdgenis rituals mosdevs sabrZolo Serkineba, xelCarTuli

brZola, Widaoba da lxini.

yuradRebas ipyrobs istoriuli epoqis nakvalevis naSTebi, romelic

dampyrobelTa saxiTaa realizebuli warmodgenebSi. faqtobrivad, TaTari, arabi,

leki, Sah-abasi, Temurlengi, rusi generlebi istoriuli suraTis rekonstruqciis

erTgvari saSualebaa, romelic xalxis cnobierebam dResaswaulSi, rogorc yofiT

sanaxaobaSi, ucvlelad gadmoitana.

dResaswaulis msvlelobisas, rogorc wesi, monawileni saxedarze, aqlemze,

cxenze amxedrdebian. mxedroba socialuri statusis mimaniSnebeli simbolocaa,

Page 125: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

125

romelsac dResaswaulSi sakarnavalo elementebi erTvis da komikur xasiaTs sZens

(garToba-sanaxaobaSi moqmedi pirebi cxovelebze ukuRma arian amxedrebulni).

qarTuli miTolgia – lazare (ix. firi # 22 folderSi 1-10)

lazare aRmosavleT qarTveli warmarTebis amindis RvTaeba gaxldaT (ar

agerioT saxarebiseul lazareSi). misi kulti mTel aRmosavleT saqarTvelos

moicavda, magram dasavleT saqarTveloSic umRerodnen mas gvalvianobis

periodebSi amgvarad: `lazare modga karsa, midga, modga Tarosa, daemsgavsa

mTvaresa~ da sxv. lazares sapativsacemod, mis sadideblad Zveli qarTvelebi

marTavdnen dReobas saxelad `lazaroba~. am dResaswaulze aRsrulebuli

ritualebi da locvebi mimarTuli iyo lazaresadmi saTxovnelad rom gaeCina

cis nami, aetalaxebina gvalvisgan ganawamebi miwebi. am dros lazares Tixis kerps

kardakar daatarebdnen, ritualurad wyliT asvelebdnen da ambobdnen:

`ah, lazare, lazare,

cas Rrublebi aSale,

Cven dagiklavT cikansa,

Sen mogviyvan wvimasa.~

Tu am rutualebis Semdeg lazare marTlac Seismenda locvebs da gvalvian

periods wvimiani periodi Secvlida, da xalxi ukve zedmeti wvimianobisgan

gabezrdeboda, ukve xalxi am yvelafris SeCerebas evedreboda mas: `goraxi gaaCine,

talaxi gaaSre~.

lazarobis rituals Tan axlda martivi sacekvao moZraobebi. kardakar

mosiarule lazarobis monawileni saxlis mepatronis gamowvevas leqs-simRerasTan

erTad cekviTac ganasaxierebdnen. saferxulo cekvebi SuamTobis periodSi

gamarTuli lazarobis drosac icodnen. samwuxarod, es rituali, misi formebi,

laz meTevzeTa cekvebis msgavsad, Tanamedrove qoreografiaSi ver damuSavda da

igi mxolod Zveli tradiciuli saxiT agrZelebs sicocxles. Zvelad simRera da

cekva ganuyofeli iyo. aqedan gamomdinare, Tvlian, rom lazares simReris drosac

nelsa da narnar sawesCveulebo cekvas Tavisi ritmuli monaxaziT asrulebdnen.

Page 126: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

126

zaqaria faliaSvili opera „abesalom da eTeri“

libretos avtori: petre mirianaSvili, premiera Sedga TbilisSi, 1919 wels

Sinaarsi

pirveli moqmedeba

tyeSi ganmartoebiT zis avi dedinacvlisgan gamoqceuli glexis gogo eTeri

da Tavis oblobas dastiris. Soridan moismis monadireTa simRera. ufliswuli

abesalomi da misi veziri murmani amalasTan erTad nadiroben. eTeri simReris

xmas gahyveba da gzad murmans gadaeyreba. moulodneli Sexvedrisgan damfrTxali

eTeri sxva mxares garbis. aq ki mas gzas abesalomi gadauRobavs. eTeris silamaziT

mojadoebuli ufliswuli maradiul siyvaruls eficeba mas. eTeris mimarT

siyvarulis grZnoba murmansac daeufleba, magram igi veziria da aSkarad amis

gamoxatvas ver bedavs. murmani gulSi borot zraxvas Caidebs da fics debs, rom

abesaloms eTers waarTmevs.

meore moqmedeba

sasaxleSi qorwilia. samefo amalis TanxlebiT Semodian abesalomi da eTeri.

mefe locavs jvardawerilebs. abesalomi da eTeri erTgulebis fics deben. murmani

eTers saCuqrad miarTmevs patara zardaxSas, romelSic mojadoebuli yelsabami

devs. am samkaulma saSineli seni unda Sehyaros eTers da mxolod murmans SeuZlia

am senisgan misi daxsna. eTeri SeuZlod xdeba. abio mefe cdilobs gaamxiarulos

stumrebi da marexs sTxovs simReras. imarTeba mxiaruli cekva-TamaSi.

mesame moqmedeba

sasaxles ubedureba daatyda Tavs – eTeri ukurnebeli seniT daavadda.

sasowarkveTilebam Seipyro abesalomi. glovobs mTeli sasaxle. dedofali

urCevs Svils gauSvas eTeri, – iqneb mTebma da mzem daubrunos mas janmrTeloba.

abesalomi iZulebulia daTmos eTeri. murmani sawadels ewia – eTeri mas mihyavs.

meoTxe moqmedeba

murmanis koSkSi eTeri ganikurna, kvlav daibruna silamaze. murmanis deda da

debi Tavs evlebian mas, magram eTeri kvlav abesalomze fiqrobs. ismis sayvirebis

xma. ver aitana abesalomma eTerTan ganSoreba da murmanis koSks Tavad ewvia, raTa

Tvali mainc Seavlos satrfos. imisTvis, rom murmani eTers daaSoros, abesalomi

vezirs ukvdavebis wylis mosatanad gzavnis. dedofali naTela eTers abesalomis

naxvas Txovs, magram eTeri uarzea – mas aRar swams ficis gamtexisa!.. marexis

Txovna sguls ulbobs eTers da mzadaa Sexvdes satrfos, Tuki es abesalomis

tanjvas Seamsubuqebs. xanmokle gamodga maTi Sexvedra. dasustebuli abesalomi

eTeris mklavze kvdeba. eTeri Tavs iklavs im daniT, romelic odesRac abesalomma

aCuqa erTguli siyvarulis niSnad.

Page 127: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

127

musikaluri terminebis leqsikoni

aranJireba (gadamuSaveba) – musikaluri kompoziciis morgeba Sem sruleb lebis sxva SemadgenlobisaTvis.Assai (asai) – sakmaod, sakmarisad, Zalian. Attacca (ataka) – gadaabi. miTiTeba raime nawilis Semdeg, romelic niSnavs Seusvenebliv Sesrulebas. A tempo (a tempo) – wina tempSi. pirvandeli tempis dabruneba.Bel canto (bel kanto) – mSvenieri simRera. 1. italiur operasTan dakav Si rebuli simReris manera, romlisTvisac damaxasiaTebelia teqnikuri srulyofa da bgeraTwarmoTqmis silamaze.Beat (ingl.) – ritmuli pulsacia, ritmuli aqcentireba.gama, bgeraTrigi – bgerebis erToblioba, romlebic miekuTvneba raime kilour sistemas da gansazRvruli rigis mixedviT arian ganlagebulni (aRmavali da daRmavali moZraobis SemTxvevaSi, rogorc wesi, gamis saxiT).garetaqti – musikaluri nawarmoebis dawyeba sust droze. gasaRebi – sanoto sistemis dasawyisSi dawerili niSani, romelic gan sazRvravs momdevno sanoto Canaweris simaRlebriv mdebareobas (mag., banis, violinos, altis da a. S.).gundi – momReralTa ansambli, romelic danawevrebulia oTx partiad (sopranoebi, altebi, tenorebi da banebi). Da capo (da kapo) – `Tavidan~; miTiTeba piesis an nawarmoebis nawilis Tavidan gameorebaze; Semokl. D. C.Dal segno (dal senio) – `gameoreba niSnidan~; miTiTeba fragmentis Tavidan gameorebaze niSnidan; Semokl. D. S. damuSaveba – musikaluri ideis ganviTareba Temebis fragmentebis gamokveTis, tonalobebis Secvlis, sekvencirebis da ganviTarebis sxva xerxebis gamoyenebis gziT. damuSaveba ewodeba agreTve sonaturi formis meore, ganviTarebad nawils. Decrescendo (dekreSCendo) – dinamikuri niSani: bgeris siZlieris TandaTan Semcireba. diapazoni – xmis, instrumentis JReradobis moculoba. diatonika – oqtavis farglebSi Svidtoniani bgeraTrigi, romelsac ar gaaCnia alterirebuli tonebi. Divisi (divizi) – miTiTeba ansamblis monawileebisTvis, Sesasrulebeli partiis xmebSi danawevrebaze. diezi da dubl­diezi – niSnebi, romlebic miuTiTebs tonis naxevari an mTeli toniT amaRlebaze. Diminuendo (diminuendo) – xmovanebis TandaTanobiTi Sesusteba, igivea, rac dekreSCendo.

Page 128: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

128

diplipito – qarTuli dasartyami sakravi ori sxvadasxva zomisa da wyobis tyavgadakruli Wuris saxiT. diskanti – biWunaTa maRali xma. disonansi – arakeTilxmovaneba. disonansi xSirad wydeba konsonansSi. disonansi iseve, rogorc konsonansi, istoriulad cvalebadi cnebaa.eleqtronuli musika – musika, romlis JReradi masala sinTezatoris daxmarebiT aris Seqmnili.enharmonizmi – erTi da imave bgeris Cawera sxvadasxva xerxiT: magaliTad, la diezi da si bemoli.varireba – kompoziciis xerxi, romlis dros pirvelad gadmocemuli masala gameorebisas ganicdis cvlilebebs.Vivace (vivaCe) – cocxlad, swrafad, tempis aRmniSvneli termini.vokalizi – 1) simRera xmovan bgerebze (vokaluri savarjiSo); 2) nawarmoebi xmisa (usityvo) da TanxlebisaTvis. imitacia – musikaluri azris zusti an nawilobriv Secvlili gameoreba polifoniuri faqturis sxvadasxva xmaSi.intervali – musikaluri da maTematikuri (akustikuri) manZili or tons Soris. intervali SeiZleba iyos melodiuri, rodesac tonebi iReba mimdevrulad da harmoniuli, rodesac tonebi JRers erTdroulad.Cantabile (kantabile) – mReradad Seruleba. kantilena – lirikuli, mReradi xasiaTis vokaluri an instrumentuli melodia. Cantus firmus (laT.) (kantus firmus) – wamyvani melodia, romelic polifoniuri kompoziciis sayrdens warmoadgens. konsonansi – ori an meti tonis keTilxmovani JReradoba. konsonansis koncefcia sxvadasxva epoqisa da stilis musikaSi icvleboda. kontralto – registrulad yvelaze dabali qalis xma. kontrapunqti – ramdenime damoukidebeli xmis erTdrouli Sexameba. farTo gagebiT, kontrapunqti igivea, rac polifonia. kontrfagoti – didi fagoti, romelic Cveulebriv fagotze oqtaviT qvemoT ukravs. kontrtenori – mamakacis yvelaze maRali xma.Crescendo (kreSCendo) – dinamikis aRniSvna: xmis siZlieris TandaTan gaZliereba.koWa – Zveleburi qarTuli cekva. rokvaa buqnasaviT (s. s. orbeliani). krakoviaki – krakovis mcxovrebTa cekva, erT-erTi polonuri erovnuli cekva. krimanWuli – dasavleT saqarTvelos (guria, aWara) mravalxmiani xalxuri simRerebis zemo xma, mdidari melodiuri naxtomebiT, ornamentikiT. krini – maRali, varirebuli xmis qarTuli saxelwodeba.laitmotivi – melodiuri, ritmuli, harmoniuli motivi, mokle, xSirad gameorebuli musikaluri fraza, romelic asocirdeba personaJTan, drosa da moqmedebis adgilTan. lekuri – swrafi, temperamentuli lekuri xalxuri cekva orwilad zomaSi, asrulebs solisti mamakaci, agreTve qalisa da mamakacis wyvili. lendleri – germaniasa da avstriaSi gavrcelebuli xalxuri wyvilTa wriuli cekva samwilad zomaSi.

Page 129: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

129

Lento (lento) – tempis aRniSvna: nela.maJori da minori – terminebi gamoiyeneba: 1) garkveuli intervalebis xarisxis gansazRvrisas, mag., tercia SeiZleba iyos maJoruli, an didi (do-mi) da minoruli, an patara (do – mi-bemol); 2) ori ZiriTadi saxis samxmovanebis aRniSvnisas: samxmovaneba, romlis pirveli tercia maJorulia – maJorulia (do-mi-sol), xolo samxmovaneba, romlis fuZe minoruli terciaa – minorulia (do-mi-bemol- sol); 3) 1700 w.-is Semdeg evropul musikaSi ori yvelaze gavrcelebuli bgeraTrigis aRsaniSnavad – maJoruli (didi terciiT I da III safexurebs Soris) da minoruli (patara terciiT I da III safexurebs Soris). mazurka –polonuri cekva, romelic daibada mazoviaSi. gamoirCeva punqtiruli ritmiT mesame Tvlaze aqcentiT. manuali – organisa da klavesinis klaviatura. Marcato (markato) – gamomsaxvelobis aRniSvna: xazgasmiT, gamoyofiT.melodia – musikaluri azri, romelic erT xmaSia gadmocemuli da aqvs gansazRvruli simaRlebrivi da ritmuli konturebi. Meno (meno) – „naklebad~; meno mosso (meno moso) – tempis aRniSvna: naklebi siCqariT. menueti – franguli cekva samwilad zomaSi.Moderato (moderato) – tempis aRniSvna: zomierad, andante-sa da allegro-s Soris. modulacia – maJorul-minorul sistemaSi tonalobis Secvla. Molto (molto) – Zalian; tempis aRniSvna: molto adagio – Zalian nela. monodia – solo an erTxmiani sagundo simRera akompanementis gareSe. motivi – mokle melodiko-ritmuli figura, musikaluri nawarmoebis formis yvelaze mcire damoukidebeli erTeuli. moZaxili – sagundo simReris dasawyisi, romelsac asrulebs moZaxilis mTqmeli an momReralTa mcire jgufi, ris Semdegac simReras mTeli gundi aitacebs. nadi – erT-erTi daxmarebis forma Sromis dros, xolo naduri aris simRera.Perpetuum mobile (perpetum mobile) (laT. „mudmivi moZraoba~): piesa, romelic Tavidan bolomde agebulia Cqar, uwyvet, ritmul moZraobaze. Pianissimo (pianisimo) – Zalian Cumad; Semokl.: pp. Piano (piano) – Cumad; Semokl.: p. Piu (piu) – ufro metad; piu allegro – tempis aRniSvna: ufro Cqara. Pizzicato (picikato) – Sesrulebis xerxi simebian sakravebze, TiTis gamogvra.Portato (portato) – Sesrulebis saxeoba legato-sa da staccato-s Soris.ritmi – musikis organizacia droSi; konkretulad – bgerebis grZliobebis Tanmimdevroba. rokoko – me-18 saukunis pirveli naxevris mxatvruli mimarTuleba, romelmac ganviTareba pova umTavresad arqiteqturaSi. musikaSi misTvis damaxasiaTebelia ornamentuli motivebis siuxve.samwiladi metri, zoma – zoma, romlisTvis tipuria TiToeul taqtSi (3/4, 3/2) erTi Zlieri da ori susti wilis arseboba. sanoto sistema – sanoto damwerlobaSi xuTi horizontaluri xazis erTob lioba.sinkopa – aqcentis gadatana Zlieri wilidan sustze. sinTezatori – eleqtronuli musikaluri instrumenti. skerco – sityvasityviT xumroba. piesa an ciklis nawili Cqar tempSi.

Page 130: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

130

Staccato (stakato) – mowyvetiT. bgeris miRebis manera. StaccatoTema – SedarebiT dasrulebuli musikaluri azri, romelic xasiaTdeba into-naciur-ritmuli individualobiT, struqturuli gaformebiTa da lako nu robiT. tembri – adamianis xmis an instrumentis specifikuri Seferiloba. tempi – musikis moZraobis siCqare. tenori – 1) oTxxmian wyobaSi qvevidan meore partia; 2) mamakacis maRali sasimRero xma.fraza – melodiis fragmenti, romelic Tavisi daniSnulebiT uTanabrdeba sametyvelo winadadebas. qromatizmi – kilos diatonuri safexurebis Secvla naxevartoniT.Conguri – qarTuli sawkmeti sakravi. Wuniri – qarTuli xalxuri xemiani sakravi, gavrcelebulia svaneTSi. xma – 1) bgera, romelsac gamoscems adamianis iogebi; 2) instrumentuli an vokaluri nawarmoebis melodiuri xazi an konkretuli nawarmoebis faqturis nawili. jazi – me-20 saukunis musikaluri stili, warmoiSva aSS-Si; jazis safuZvels warmoadgens feradkanianebis xalxuri musikaluri Semoqmedebis improvizaciuli formebi. Giocoso (jokozo) – laRad, keklucad. gamomsaxvelobis niSani.

Page 131: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

131

informacia Linux programis Sesaxeb: LMMS, anu Linux MultiMedia Studio

programa LMMS saSualebas gvaZlevs SevqmnaT motivebi, movaxdinoT

bgerebis/xmebis sinTezireba, gamoviyenoT xmovani nimuSebi. programas aqvs MIDI klaviaturis mxardaWera.

rodesac momxmarebeli uSvebs LMMS programa monitoris ekranze, is

dainaxavs ai, aseT gamosaxulebas:

panelis nawilebi (elementebi) danomrilia. TiToeul elements Tavisi fun-

qcia aqvs:

1. mTavari meniu gvaZlevs proeqtis failebTan, danamatebTan da onlain-

cnobarTan wvdomis saSualebas;

2. instrumentebis panelis marcxena nawilSi ori rigia:

zeda rigis Rilakebi dakavSirebulia proeqtis failebTan (SevqmnaT axali

proeqti, gavxsnaT arsebuli, SevinaxoT mimdinare da gadavamisamarToT xmovan

failSi);

Page 132: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

132

qveda rigis Rilakebis daniSnulebaa interfeisis ZiriTad nawilSi sxvadasxva

fanjris ekranze gamotana/daxurva.

3. instrumentebis panelis marjvena nawilSi warmodgenilia kompoziciis

marTvis zogierTi instrumenti, magaliTad, tempi, taqtis zoma, xmovanebis

sidide, tonis simaRle da vizualizaciis ZiriTadi paneli.

4. gverdiT panels aqvs eqvsi Rilaki. nebismier maTganze zemoqmedeba iwvevs

Sesabamisi CanarTis CarTva/gamorTvis mdgomareobaSi gadayvanas.

TiToeuli CanarTi gamosaxavs garkveuli tipis informacias: Instrument plugins (instrumentebi), My projects (Cemi proeqtebi), My samples (Cemi nimuSebi), My presets

(Cemi parametrebi), My home (Cemi saxli), My computer (Cemi kompiuteri) – yvela

zemoT moyvanili momxmareblis gankargulebaSia kompoziciis Seqmnisas.

rodesac LMMS monitorzea, ixsneba oTxi fanjara:

● Song-Editor (simReris redaqtori) – aq SesaZlebelia kompoziciis Seqmna.

● Beat+Bassline Editor (nabijebis redaqtori) – aq iqmneba dramebi (ritmi).

● FX-Mixer (FX miqSeri) – xmovani miqSeria, romelSic regulirdeba

yoveli arxis xmovaneba. mas aqvs damatebiTi fanjara, romelSic SesaZlebelia

specefeqtebis damateba da maTi urTierTdakavSireba.

Page 133: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

133

programis gamoyenebis instruqcia

mas Semdeg, rac ekranze gamoCndeba programa LMMS-is paneli, marcxena

mxares davawkapoT Rilakze, rac gamoaCens sampl-ebis CamonaTvals. SevarCevT

da orjer dawkapebiT panelis marcxena kuTxeSi sasurveli sample gamoCndeba.

imisaTvis, rom sasurveli xma CavrToT, davaWiroT CarTvis Rilaks #1. iqvea

gaTiSvis Rilaki #2.

Page 134: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

134

am panelze moniSnulia Semdegi Rilakebi: CarTva (marcxnidan pirveli), ga-

TiSva (marcxnidan meoTxe), biTlainis damateba (mexuTe).

imisaTvis, rom arasasurveli SAMPLE waiSalos, iqvea saSlelis Rilakic.

Project menu+import-ze dawkapebiT SesaZlebelia sxva sampl-is Casma da misi

xangrZlivobis gazrdac.

imisaTvis, rom gavzardoT sampl-is xmovanebis xangrZlivoba, martivi moZ-

raobis Sesruleba mogviwevs – kursori xelauReblad gavwioT.

Page 135: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

135

rogor SevqmnaT SAMPL­i

SediT My Compiuter-Si da airCieT – C:\Program Files (x86)\LMMS\data\sample.

sample-Si Sesvlisas SeqmeniT axali saqaRalde.

daakvirdiT qvemoT ganTavsebul sqemebs da Tanmimdevrulad SeasruleT

konkretuli miTiTebebi:.

Page 136: maswavleblis wigni · 2021. 6. 18. · TvalsaCino adgili daikava. Tanamedrove musikis gakveTilebs uwyveti jaWvis saxe mieca. am jaWvis Semadgeneli rgolebia musika – maswavlebeli

136