matbaa amblem/logo reprodÜks yonu...aşağıda bazıfont niteliklerinin türkçe...

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MATBAA

AMBLEM/LOGO REPRODÜKSİYONU213GIM172

Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan ÇerçeveÖğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olaraköğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenmemateryalidir.

Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir.

PARA İLE SATILMAZ.

i

İÇİNDEKİLERİÇİNDEKİLER.......................................................................................................................... iAÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................11.AMBLEM/LOGO ................................................................................................................. 3

1.1.Amblem.......................................................................................................................... 41.1.1. Amblem Tanımı.....................................................................................................4

1.2. Logotype ....................................................................................................................... 61.2.1. Logotype’ın Tanımı ............................................................................................... 61.2.2. Logotype Çeşitleri .................................................................................................6

1.3. İyi Bir Amblem ve Logotype’ın Özellikleri..................................................................71.4. Font ve Yazı Ailesi .......................................................................................................81.5. Vektörel Grafik Tasarım ve İllustrasyon Programları.................................................. 9

1.5.1. Tanımı ve Özellikleri............................................................................................. 91.5.2. Çalışma Ortamı ....................................................................................................10

1.6. Vektörel Grafik Tasarım ve İllustrasyon Programında Amblem/Logo Çizimi..........121.6.1. Temel Geometrik Çizim Araçlarıyla Amblem/Logo Oluşturma ......................... 121.6.2. Birleştirme (Combine) Komutlarını Kullanarak Amblem/Logo Oluşturma .......241.6.3. Pen (Kalem) Aracını Kullanarak Amblem/Logo Oluşturma............................... 39

UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 46ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 49

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................522. ÇIKIŞ VE KONTOL..........................................................................................................52

2.1. Yazıcı Çeşitleri ve Özellikleri..................................................................................... 522.1.1. Mürekkep Püskürtmeli - Ink-Jet Yazıcılar........................................................... 522.1.2. Termal Transfer-Dye Sublimation-Solid Ink Yazıcılar .......................................532.1.3. Lazer Yazıcılar ....................................................................................................532.1.4. Lazer Pozlandırıcılar - Image Seter .....................................................................54

2.2. Çıkış Ayarları..............................................................................................................54UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 57ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 58

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 60CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................61ÖNERİLEN KAYNAKLAR..................................................................................................62KAYNAKÇA......................................................................................................................... 63

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALARKOD 213GIM172ALAN MatbaaDAL/MESLEK Alan OrtakMODÜLÜN ADI Amblem/Logo ReprodüksiyonuMODÜLÜN TANIMI

Amblem/logo reprodüksiyonuyla ilgili temel bilgi vebecerilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir.

SÜRE 40/32+40/16

ÖN KOŞUL Ön koşulu yoktur.YETERLİK Amblem/logo reprodüksiyonu yapmak

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç

Gerekli ortam sağlandığında amblem/logoreprodüksiyonunu orijinale birebir uygunluktayapabileceksiniz.

Amaçlar: Orijinale birebir uygun amblem/logo reprodüksiyonu

yapabileceksiniz. Çıkış alabilecek, kontrolleri doğru yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Bilgisayar, tarayıcı, yazıcı, projeksiyon, ınternet,amblem ve logo arşivleri

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirmesoruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.

Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı (uygulama,soru-cevap)uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınızbilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Günümüzde yaygınlaşan rekabet ortamı, firmaların öne çıkma isteklerini doğurmuş vekendilerini ifade etmek için bir takım simge ve isimlerden yararlanmalarına yol açmıştır.

Amblem/logo ismini verdiğimiz bu ifadeler, matbaalar tarafından basılan firmaya aitevraklar üzerinde yer alır. Hemen hemen bütün basılı (kartvizit, reklam sayfası, el ilanı,broşür, fatura irsaliye….) materyallerin üzerinde mevcut olan amblem/logolar matbaacılık,özellikle de masa üstü yayıncılık alanında oldukça önemli bir yer tutar. Baskı öncesi hazırlıkaşamasında diğer elemanlarla birlikte amblem/logonun da reprodüksiyonunun yapılmasıgerekmektedir.

Bu modülde bilgisayarda amblem/logo orijinal hazırlama ve kontrollerini yapmaişlemlerini gerçekleştirebilecek beceriye ulaşmanız için gerekli bilgiler verilecektir. Modülsonunda orijinale birebir uygunlukta amblem/logo reprodüksiyonu yapma yeterliğinikazanmanız amaçlanmaktadır.

Bu modülde hedeflenen yeterlikleri edinmeniz durumunda, matbaa teknolojisialanında daha nitelikli eleman olarak yetişeceğinize inanıyor, başarılar diliyoruz.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Bu faaliyet ile gerekli ortam sağlandığında tekniğine uygun olarak, verileri (CD, resimmaket ve baskı örnekleri) müşteriden (öğretmenden) eksiksiz teslim alarak bir klasördetoplayabilecek ve vektörel bir masa üstü yayıncılık programında orijinale birebir uygunamblem/logo reprodüksiyonu yapabileceksiniz. Diğer bir deyişle size verilen bir amblem yada logoyu aslına uygun olarak bilgisayarda yeniden üretebileceksiniz.

Çeşitli kuruluşların amblem/logolarını inceleyerek nerelerde kullanıldıklarını

araştırınız.

Çeşitli font ve yazı ailelerini araştırınız.

Vektörel grafik tasarım ve illüstrasyon programlarının hangileri olduğunu ve

matbaacılıkta hangi alanlarda kullanıldıklarını araştırınız.

1. AMBLEM/LOGO

Ticaretin başlamasıyla bir malın, bir ürünün diğerlerinden ayırt edilmesi gerekliliği dedoğmuştur. Zamanla bazı ürünler taşıdıkları özellikleriyle rakiplerinden ayrılmaya ve aranılırolmaya başlamıştır. Bunların kolay ayırt edilmesi gerekliliği, üzerlerine bazı işaretler koymazorunluluğunu getirmiştir. O dönemde okuryazar kitlenin fazla olmaması bu işaretlerin, yanimarkaların daha çok semboller şeklinde oluşmasına neden olmuştur.

Satıcı ile alıcının karşı karşıya gelmediği günümüzde ise bir ürünün tüketiciyeulaşması için aracılara gereksinim olmuştur. Haberleşmenin, ulaşımın bu denli gelişmesi, birpazarda aynı ürünün pek çok çeşidinin bulunması, buna bağlı olarak self-servis satışünitelerinin artması, insanları satış öncesi karar vermeye zorlamaktadır. En önemlisi pek çokürünün ambalajlı olarak satılması nedeniyle tüketicinin tatma, dokunma, deneme şansıkaybolmuştur. Tükeciler, eski deneyimlerine, alışkanlıklarına ya da reklâmın etkisine bağlıolarak seçim yapmaya başlamışlardır. Bu nedenle ürünler arası ayırt edici işleviyle marka,markayı oluşturan simge, özgün yazı ve işaretlerin önemi her geçen gün daha da artmaktadır.


AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

1.1. Amblem

1.1.1. Amblem Tanımı

Ürün ya da hizmet üreten kuruluşlara kimlik kazandıran, sözcük özelliği göstermeyen;soyut ya da nesnel görüntülerle ya da harflerle oluşturulan simgelere amblem denir.

1.1.2. Amblem Çeşitleri

1.1.2.1. Formlarını Harflerden Alan Amblemler

Tipografik amblemler, sadece bir harften oluşuyorsa, o harf alışılmışın dışında birform olmak zorundadır. Kullanılan alfabelerdeki harflerden ayrılması ve akılda kalıcılığı buözelliğe bağlıdır. Tasarımcı burada yeni bir harf formu arayacaktır. Birden fazla harftenoluşan amblemlerde ise en önemli özellik, harflerin birbirleriyle strüktür, form ve espaskombinasyonu açısından dengeli kullanımları ve alışılmışın dışında olmalarıdır.

Şekil 1.1: Formunu harften alan bir amblem

1.1.2.2. Kurum Hakkında İmaj Veren Biçimlerden Oluşan Amblemler

Bazı amblemler biçimleriyle kurum hakkında bilgi taşırlar. Bu tür amblemlerdesembolik motiflerden yararlanılır. Dokuma mekiğinin tekstili, kitabın yayınevini, güvercininbarışı simgelemesi gibi... Ayrıca firma adı özel bir şekilden oluşmakta ise, bu tipamblemlerde sembole yönelik tasarımlar yapılmaktadır. Pelikan, Üç Balık, Aslanlı, Başak,Karaca gibi...

Şekil 1.2: Kurum hakkında bir imaj veren biçimden oluşmuş amblem

5

1.1.2.3. Harf ve Firma Hakkında İmaj Veren (Harf ve Resimsel Biçimlerin Bir AradaKullanıldığı) Amblemler

Formlarını harflerden alan ve firma hakkında imaj veren biçimlerden oluşanamblemlerin kombinasyonlarıdır. Bu tür amblemler, firma hakkında bir imaj verirken, firmaadının baş harfi ile de diğer firmalardan ayrılmasını kolaylaştırır ve akılda kalma yüzdesiniartırır.

Şekil 1.3: Harf ve firma hakkında imaj veren bir amblem

1.1.2.4. Firma Hakkında Yeni Bir İmaj Veren (Soyut veya Somut) Amblemler

Harflerle yapılan amblemler, genelde bir karmaşa doğurmaktadır. Yapılan tasarımınözgünlüğü amblemin yaşama süresini etkiler. Günümüzde harflerle yapılan amblemlerinçokluğu, akılda kalıcılık oranını büyük ölçüde düşürmüştür. Bu nedenle yeni bir imaj verenamblemler aranmaktadır.

Ayrıca bazı toplumsal ya da kentsel özelliği yansıtan amblemler de vardır. Bunlar,önemli bir toplumsal olayın anma yıldönümü veya bir yörenin, kentin özelliklerini yansıtanamblemlerdir. Daha çok öğeyi yan yana getirme zorunluluğundan doğan bir karışıklığameydan vermemek gerekir. Öğeler arası ilişki uyumlu olmalıdır.

Şekil 1.4: Firma hakkında yeni bir imajveren amblem

Şekil 1.5: Kentsel bir özelliği yansıtanamblem

6

1.2. Logotype

1.2.1. Logotype’ın Tanımı

İki ya da daha fazla tipografik karakterin sözcük halinde okunacak biçimde bir arayagetirilmesiyle oluşturulan ve bir ürün, kuruluş ya da hizmeti tanıtan marka ya da amblemözelliği taşıyan simgelere logotype denir. Latince kökenli olan logotype sözcüğünündilimizdeki karşılığı özgün yazıdır.

Logotype, bir ürünün, firmanın ya da hizmetin isminin, harf ve resimsel ögelerkullanılarak sembolleştirilmesidir. Amblemden farklı olarak ayırt edici özellikler yanındafirmanın ismini de yansıtır.

Amblem, çizgi ve resimle yapılan işaretlerdir. Logotype ise yazıyla ya da çizgi, resimve yazıyla yapılan işaretlerdir. Her ikisinde de amaç, adını taşıdığı ürün veya firmayı enözgün biçimde ayırt etmesidir. Amblemler ve logotype’lar ilgili şirketin çalışma alanını,kişiliğini biçim ve renkleriyle ifade edebilmelidir.

Amblemi seyrederiz, oysa logotype okunarak ses haline dönüşebilen seyirlik birgörüntüdür. Yalnızca görerek değil, “seyrederek” okuduğumuz, “seyrettiğimiz anda”okumuş olduğumuz bir işarettir. Günümüzde amblem ve logotype terimlerinin yerine ikisinide kapsayacak şekilde sıklıkla “logo” terimi kullanılmaktadır.

1.2.2. Logotype Çeşitleri

1.2.2.1. Bilinen Bir Harf Karakterinde Çeşitli Değişiklikler (Deformasyonlar) YaparakElde Edilen Logotype’lar

Harflerde yapılacak deformasyonları harfleri birbirine yaklaştırmakla, yapıştırmaklaya da aşırı açmakla, harflerde renk ve biçim farklılıkları yaratmakla, harflerin uzantılarındaaşağı-yukarı uzatmalarla, sözcükleri bölmekle, onları alt alta veya yan yana farklı renklerdeyerleştirmekle yapmak mümkündür.

Şekil 1.6: Bilinen bir yazı karakterinde değişiklik yapılarak elde edilmiş logotype.

7

1.2.2.2. Yazıya, soyut ya da somut unsurlar ekleyerek elde edilen logotype’lar:

Firma veya ürünün özüne uygun simgesel öğeler eklenebildiği gibi yazınınbütünlüğünü bozmayan çizgi ve lekelere de yer verilebilir.

Şekil 1.7: Yazıya somut unsurlar eklenerek elde edilmiş bir logotype.

1.2.2.3. Yeni Bir Yazı Türü Yaratarak Elde Edilen Logotype’lar

Her yazı karakterinde harflerin ortak özellikleri vardır. Örneğin italik olanlar belliaçıda sağa yatık yazılır. Bu karakterde bir harf dik yazılsa bütünlük bozulur. Yeni bir yazıtürü yaratırken de harfler arası uyuma dikkat etmek gerekir. Ayrıca yazılan sözcükokunabilmelidir. Özgünlük, anlaşılmazlık demek değildir.

Şekil 1.8: Yeni bir yazı türü yaratarak elde edilen logotype için örnek.

1.3. İyi Bir Amblem ve Logotype’ın Özellikleri

İlgili Kuruluşun ya da Ürünün Özelliklerini Yansıtmalıdır

Bir parfüm logotype’ı için inşaat sektörünün yapısına uygun bir yazı karakterindenyola çıkılmaz. Her insanın bir kişiliği olduğu gibi kuruluşların da bir kişiliği vardır veamblem bunu yansıtmalıdır. Mesajını üstünde taşımalıdır.

8

Özgün Olmalıdır

Amblem ve logotype’ın yapılış amacı zaten ayırt edicilik sağlamaktır. Eğer başkaörnekleri çağrıştırırsa veya bilinen bir amblem kopya edilmişse hiçbir etkisi olmaz, aksineolumsuz bir imaj yaratır.

Renk ve Biçim Olarak Bütünlük İçinde Olmalıdır

Değişik yerlerde (kâğıt üstünde, rölyef olarak, rozet için vb.) kullanılabileceğiunutulmamalıdır. Küçültüldüğü zaman ayrıntılarını kaybedecek özellikte olmamalıdır.

Logotyplar Okunabilir Olmalıdır

Özgünlük yaratmak kaygısıyla gereksiz çizgi ve resimler kullanılmamalıdır. Harfadedi okunurluğu bozacak kadar çok olmamalıdır.

1.4. Font ve Yazı Ailesi

Bir yazı karakterinin, form veya simgeler grubunun dizgi sistemleri içindekullanılabilir şekilde düzenlenmiş haline “font” denir. Her font, “Helvetica”, “Zaph”,“Bookman” gibi içerdiği karakterin ismini taşır ve bu, öncelikle onları birbirindenayırmamızı sağlar. Günümüzdeki dijital sistemlerde tipografik gereksinimlerinkarşılanabilmesi için birçok karakterin italik, dar, geniş, ince, orta kalın, kalın, çok kalın gibivaryasyonları da ayrı fontlar olarak üretilmiştir. Bu şekilde bir çok varyasyonun olduğu birkarakter grubuna “yazı ailesi” denir.

Dizgi sistemleri içinde bir yazı seçimi yapılırken yanlışlıklara düşmemek için fontisminden başka niteliklerin de belirtilmesi gerekir. Örneğin bir yazı ailesi olan “Helvetica”içinden seçim yapılırken: “extra bold”, “condensed” = “çok kalın”, “dar” anlamlarında fontismi dışındaki nitelikleri de belirtmek gerekir. Aşağıda bazı font niteliklerinin Türkçekarşılıkları yer almaktadır:

Medium => Orta kalın

Book => Orta kalın

Demi => Yarım kalın (Medium ile light arası)

Light => İnce

Bold => Kalın

Bkack => Siyah

Extra bold => Çok kalın

İtalik => Eğik

Condensed => Dar

Ekstended => Geniş

9

Şekil 1.9: Futura font ailesi

1.5. Vektörel Grafik Tasarım ve İllustrasyon Programları

1.5.1. Tanımı ve Özellikleri

Vektörel programlar, sayfayı x-y koordinatları ile tanımlayıp işlemleri matematikformüller ile belirten programlardır. Vektörel grafik tasarım ve illüstrasyon programları,grafik çalışmalar ile tasarımlar için üretilmiştir. Kelime işlem destekleri vardır fakat sayfamizanpaj programlarındaki kadar gelişmiş değildir.

Vektörel çizim programlarında dijital görüntü çizgisel algılanır. Yani çizgi hatlarında(özellikle yuvarlak hatlarda) herhangi bir kırılma gözlenmez. Çizgiler sürekli ve keskindir.Bununla birlikte resim işleme programlarındaki gibi resim özellikleriyle oynama, düzeltmeve çeşitli efektler verme yeterliliği oldukça azdır.

Grafik tasarım ve illustrasyon programları broşür, ilan, afiş gibi kendini tekraretmeyen sayfaları içeren serbest çalışmalarda özellikle tercih edilir.

Masaüstü yayıncılıkta başlıca üç vektörel grafik tasarım ve illustrasyon programıkullanılır. Bunlar; Mac OS ve Windows ortamında sıklıkla tercih edilen Adobe Illustrator ileFreehand ve daha çok Windows ortamında kullanılan Corel Draw programlarıdır. Bumodülde Freehand programı üzerinde durulacaktır.

10

1.5.2. Çalışma Ortamı

ARAÇLAR(TOOLS)

PALETLER

ARAÇ ÇUBUKLARI(TOOLBARS)

ÇALIŞMA

ALANI

Şekil 1.10: Çalışma ortamı

Program masaüstündeki kısayol çift tıklanarak ya da Başlat>Programlar>Macromedia>Freehand seçeneğinden açılabilir. Freehand çalışma ortamı Araçlar (Tools),Araç çubukları (Toolbars), Paletler ve menülerden oluşur.

Program açıldığında araç kutusu yoksa Window >Tools komutuyla görünmesisağlanabilir.

11

Subselect (Alt seçim)

Lasso (Kement)

Eyedropper (Damlalık)

Pointer (İşaretleyici)

Page (Sayfa)

Outputarea (Çıktı alanı)

Text (Metin)Pen (Kalem)

Bezigon (Nokta birleştirici)

Line (Çizgi)Arc (Yay)

Spiral (Spiral)

Elipse (Elips)Rectangle (Dikdörtgen)Polygon (Çokgen)

Eraser (Silgi) Knife (Bıçak)

Perspektive (Perspektif)3D Rotation (3 Boyutlu döndürme)

Fisheye Lens (Balıkgözü lensi)

Extrude (Derinlik)Smudge (Lekeleme)Shadow (Gölge)

Trase (İz)

Blend (Harmanlama)Mirror (Aynalama)Graphic Hose (Grafik hortumu)Chart (Şema)

Action (Eylem) Connector (Konnektör)

Pencil (Kurşunkalem)Variable Stroke Pen (Değişen çizgi kalemi)Caligraphic Pen (Kaligrafik kalem)

Hand (El) Zoom (Büyüteç)

Stroke Color (Çerçeve rengi)

Fill Color (Dolgu rengi)

Snap to Point (Noktaya kenetlen) Snap to Object (Objeye kenetlen)

Freeform (Serbest çizim)Roughen (Pürüzlendirme)Bend (Bükme)

Scale (Ölçekleme)Rotate (Döndürme)Reflect (Yansıtma)

Skew (Eğme)

Şekil 1.11: Araç kutusu (Tools)

12

1.6. Vektörel Grafik Tasarım ve İllustrasyon ProgramındaAmblem/Logo Çizimi

1.6.1. Temel Geometrik Çizim Araçlarıyla Amblem/Logo Oluşturma

Yeni Belge Oluşturma

Programı açtıktan sonra File > New (Ctrl+N) komutuyla yeni belge oluşturulur.Açılan belge File >Save (Ctrl+S) komutuyla çalışılan dosya içine kaydedilir.

Şekil 1.12: Yeni belge açma Şekil 1.13: Belge kaydetme

Görsel Öğeleri Programa Aktarma

Dosya oluşturulup kaydedildikten sonra birebir kopyası yapılacak amblem programaaktarılır. Bunun için File >İmport (Ctrl+R) komutu kullanılır. Çıkan diyalog kutusundanamblemin alınacağı dosya (konum) seçilerek program içine alınır. Eğer kopyası alınacakorijinal bilgisayar ortamında değil de, basılı ya da çizim halinde ise scanner’da taranıpbilgisayara aktarılması gerekir.

Not: Hazırlanan amblem/logo tek başına basılamayacağı için sayfa ebadının buçalışmada önemi yoktur.

13

Şekil 1.14: Programa resim alma Şekil 1.15: Import diyalog kutusu

Resmi Arka Plana Atarak Çizime Hazır Hale Getirme

Bu işlem için Layers (Katman) Paneli kullanılır. Bu panel, Window>Layerskomutuyla görünür hale getirilebilir. Bu panelde üç ayrı katman gözlenir. Bunlar;

Foreground (Önalan): En üst katmandır. Aksini belirtmediğimiz sürece çizilenbütün elemanlar bu katman üzerine yerleştirilir.

Guides (Kılavuzlar): Çizimlerde kullanılan kılavuz çizgilerinin yerleştirildiğikatmandır.

Background (Arkaplan): Arka planda kullanılmak istenilen nesnelerin bulunduğukatmandır. Buradaki nesneler %50 şeffaftır ve çıkışta görünmez. Özellikle amblem/logoçizimlerinde kopyası oluşturulacak ilk orijinal referans olarak kullanılmak üzerebackgrounda kilitlenir.

14

Şekil 1.16: Layers (Katman) paneli

Background’a kilitlenen resim artık sayfa alanında hareket ettirilemez. Böylece çizimdaha rahat yapılabilir.

Şekil 1.17: Orijinalin arka plana (background) atılması

15

Çizimlerin Oluşturulması

Bu örnek için Araç kutusunda yer alan temel geometrik çizim araçlarından ve taşımaaracı olan işaretleyiciden (pointer) yararlanılır. Başlıca geometrik çizim araçları; Elips(elipse), dikdörtgen (rectangular) ve çokgen (polygon) araçlarıdır. Dikdörtgen aracındagörüldüğü gibi araç kutusunda yer alan bazı araçların altında farklı araçlar yer alabilir.Aracın sağ alt köşesindeki oka tıklandığında alt araçlar görülebilir. Ayrıca yine araçların sağüst köşesinde bulunan işaret, çift tıklandığı takdirde bu araçla ilgili ayarların yapılabildiğinigöstermektedir.

Şekil 1.18: Araç kutusundan dikdörtgen aracının seçilmesi

Elips Aracı (Elipse): Elips çizmek için kullanılan araçtır. Shift tuşuyla birliktekullanılırsa daire elde edilir.

Dikdörtgen Aracı: Dikdörtgen çizmek için kullanılır. Shift tuşuyla birlikte kullanılırsakare elde edilir. Üzerine çift tıklandığında çıkan diyalog kutusundan köşe eğimleriayarlanabilir.

Çokgen Aracı (Polygon): Çokgen ve yıldız çiziminde kullanılan araçtır. Diyalogkutusunda belirtilen değerle kenar sayısı belirlenir.

Pointer Aracı (İşaretleyici): Nesneleri seçmeye ve taşımaya yarayan araçtır. Pointeraracı seçiliyken bir nesnenin üzerine çift tıklandığında o nesne üzerinde büyültme, küçültmeve döndürme işlemleri pratik olarak yapılabilir.

16

Şekil 1.19: Daire ve karenin çizilmesi

Kare ve daire çizimi gerçekleştirildikten sonra elemanlar hizalanır. Bu işlem içinAlign (Hizalama) Paneli kullanılır. Align paneli çalışma ortamında yoksa Window >Alignkomutuyla görünür hale getirilebilir.

Align paneli yardımıyla nesneler birbirleri ve çalışma sayfasıyla çeşitli şekillerdehizalanabilirler.

Not: Biz örneğimizde çizdiğimiz daire ve kareyi merkezden (center) hizalayacağız.

17

Şekil 1.20: Align (Hizalama) paneli Şekil 1.21: Daire ve karenin merkezden hizalanması

Hizalanan elemanlar bıçak (knife) aracıyla kesilerek üçgen ve yarım daireşekilleri elde edilir. Bu işlemi gerçekleştirebilmemiz için bıçak aracını ve bıçak aracıdenetim kutusunu bilmemiz gerekir.

Şekil 1.22: Bıçak aracı denetim kutusu

Bıçak aracı denetim kutusunda;Freehand = Serbest kesimStraight = Cetvelli (düz) kesimWidth = Bıçak kalınlığıClose cut paths = Kesilen yolları kapat

seçenekleri mevcuttur.

18

Şekil 1.23: Üçgen ve yarım daire formlarının oluşturulması

Renklendirme ve Nesne Konumlarını Ayarlama

Freehand programında nesnelerirenklendirmenin birkaç yolu vardır. Araçkutusunda bulunan Dolgu rengi (Fill color) veÇerçeve rengi (stroke color) araçlarından hazırrenkler seçilebildiği gibi Renk Karıştırıcı(Color mikser) panelinden de çeşitli renkleroluşturularak direkt nesne üzerine taşınabilir.Ancak en sağlıklısı renk karışım panelindehazırlanan renklerin Renk Listesine (Swatches)taşınmasıdır.

Şekil 1.24: Dolgu ve çerçeve rengi araçları

19

Renk karıştırıcıdan (Color mikser) elde edilen renk, Renk listesine (Swatches) atılır.Böylece programda çalıştığımız sürece kullandığımız renkler kayıtlı kalır ve istediğimizrenge rahatlıkla erişebiliriz.

Color Mikser ve Swatches panelleri çalışma ortamında görünmüyorsa, Windowmenüsünden bu panellere erişilebilir.

RenkEvrenleri

Önceki renk Yeni renk

CMYK

Yüzdeleri

Şekil 1.25: Renk karışım (Mikser) paneli

Dolgu Rengi

Çizgi Rengi

Dolgu ve Çizgi Rengi

Şekil 1.26: Renk listesi (Swatches) paneli

Bunun dışında, koordinat, boyut, çizgi, yazı ve dolgu gibi ana ayarların yapıldığıNesne Yönetim (Object) Panelinden de yine renk ayarlaması yapılabilir.

20

Çerçeve Ekle (Add Stroke)

Dolgu Ekle (Add Fill)

Efekt Ekle (Add Effect)

Dolgu Rengi

Çerçeve Rengi

Nesne BoyutAyarları

Nesne KoordinatAyarları

Şekil 1.27: Nesne yönetim (object) paneli

Şekil 1.28: Çizimleri oluşturulmuş amblem

21

Çizilen ve renklendirilen nesneler birbirlerinin altında kalabilirler. Orijinale göreçizilen nesneleri konumlandırmak için Modify >Arrange komutundan yararlanılır. Bukomut altında dört seçenek vardır. Bunlar:

Bring to Front (En üste çıkar):Seçili olan nesneyi aynı katmandakitüm nesnelrin üstüne çıkarır.

Move Forward (Öne taşı): Seçiliolan nesneyi bulunduğu konumdanbir adım öne taşır.

Move Backward (Arkaya taşı):Seçili olan nesneyi bulunduğukonumdan bir adım arkaya taşır.

Send to Back (En arkaya gönder):Seçili olan nesneyi katmanüzerindeki tüm nesnelerin arkasınataşır.

Şekil 1.29: Konumlandırma (arrange) seçenekleri

Yazıların Oluşturulması

Yazıların oluşturulması aşamasında, Yazı (Text) Aracı, Nesne Denetim Paneli(Object) ve Text Toolbars (Yazı araç çubuğu)’dan yararlanılır.

Yazı aracıyla açılan alana metin girişi yapılır. Nesne Denetim (Object) Panelinden yada direkt metin kutusuna müdahale ederek yazı tipi, boyutu, satır/harf aralığı gibiayarlamalar yapılır. Burada önemli olan orijinale birebir uygunluktur.

BoyutlandırmaTutamacı

Yatay genişletmeTutamacı

Dikey GenişletmeTutamacı

Şekil 1.30: Metin girişi Şekil 1.31: Metin kutusu ayarları

22

Metin Bloğu

Metin Özellikleri

Karakter Biçimlendirme

Paragraf Biçimlendirme

Karakter Aralıkları

Sütunlar

Sütun Ayarları

Yazı Tipi

Yazı Boyutu

Hizalama Seçenekleri

Satır Aralığı

Harf Aralığı

Taban Çizgisi Kaydırma

Yazıya Efekt Verme

Şekil 1.32: Object paneli metin ayarları

Şekil 1.33: Yazıların yerleştirilmesi

Yazılar orijinale birebir uygunlukta hazırlanıp yerleştirildikten sonra çizim (yol)haline dönüştürülmelidir (Convert to Paths). Bunun nedeni, hazırladığımız işte bulunan yazı

23

karakterlerinin herhangi bir başka bilgisayarda bulunmama olasılığıdır. Eğer bu komutverilmezse ve kullandığımız fontlar mevcut değilse yazılar bozuk çıkacaktır.

Yazıları yola dönüştürmek için, yazıyı seçtikten sonra Text>Convert to Paths(Ctrl+Shift+P) komutunu vermek veya yazı araç çubuğundan Convert to Paths ikonunutıklamak yeterlidir.

Yazıyı Yola Dönüştür(Convert tu Paths)

Şekil 1.34: Yazı (Text) araç çubuğu

Elemanları Gruplama

Çizimler, yazılar ve diğer ayarlamalar bittikten sonra elemanların gruplanması gerekir.Bunun için Modify>Group (Ctrl+G) komutu kullanılır. Eğer grubu bozmak istersekModify>Ungroup (Ctrl+Shift+G) komutunu vermemiz yeterlidir.

Bu son işlemden sonra backgroundun kilidini açıp silebiliriz.

Şekil 1.35: Bitmiş amblem

24

1.6.2. Birleştirme (Combine) Komutlarını Kullanarak Amblem/Logo Oluşturma

Birleştirme komutları, birden fazla nesnenin kesişen noktalarını kullanarak yenişekiller oluşturulmasını sağlar. Birleştirme komutlarına Xtra Operations (Ekstraoperasyonlar) araç çubuğundan ulaşılabildiği gibi, Modify>Combine menüsünden deulaşılabilir.

Crop(Kıpma)

Union(Birleştirme)

Divide(Bölme)

Intersect(Kesişim)

Punch(Isırık)

Blend(Harmanlama)

Şekil 1.36: Ekstra Operasyonlar (Xtra Operations) Araç Çubuğu

Şekil 1.37: Modify menüsü

Kırpma (Crop):

Seçmiş olduğunuz çizimlerin en üstündeki şekil bir bıçak görevi görür ve kendisınırları dışında kalan şekillerin bu bölümlerini keserek atar.

25

Birleştirme (Union):

Seçtiğiniz üst üste binen kapalı şekilleri tek bir kapalı şekil haline getirir. Ortaya çıkanyeni şeklin dolgu ve çizgi özellikleri en arkadaki şekilden alınır.

Bölme (Divide):

Seçmiş olduğunuz çizimlerin üst üste gelen bölgelerini keser ve her bölgeyi kapalıbirer obje haline dönüştürür. Çizgi ve dolgu özellikleri değişmez.

Isırık (Punch):

Seçtiğiniz üst üste binen kapalı şekillerden üst taraftakinin alttakini ısırmasıyla yenibir kapalı şekil ortaya çıkmasını sağlar. Çizgi ve dolgu özellikleri değişmez.

Kesişim (Intersect):

Seçtiğiniz üst üste binen kapalı şekillerin ortak kesişim bölgesini tek bir kapalı şekilhaline getirir. Ortaya çıkan yeni şeklin dolgu ve çizgi özellikleri en arkadaki şekilden alınır.

Harmanlama (Blend):

Bu komut, birden fazla seçili şekil arasını yumuşak geçişli başka şekillerle doldurarakyeni bir şekil oluşturulmasını sağlar.

1.6.2.1. Birleştirme (Union) Komutuyla Amblem/Logo Oluşturma

Şekil 1.38: Arka plana atılmış amblem

26

Şekil 1.39: Dikdörtgen aracıyla çizimlerin oluşturulması

Şekil 1.40: Birleştirilip renklendirilmiş şekil

27

Birleştirilen parça, transform panelinin döndürme seçeneği (rotate) yardımıylaçoğaltılarak döndürülür. Bunun için açı (rotate angle) ve kopya sayısı (copies) kutucuklarınailgili değerlerin girilmesi gereklidir. Rotate (döndür) butonuna tıklandığında işlemgerçekleşecektir.

Şekil 1.41: Transform paneli komutuyla çizimlerin birleştirilmesi

Şekil 1.42: Döndürülmüş parçanın yerleştirilmeşi

Amblem iç bloğu tamamlandıktan sonra zemin oluşturularak renklendirilir. Son olarakelemanlar gruplanır ve amblem tamamlanmış olur.

28


1.6.2.2. Bölme (Divide) Komutuyla Amblem/Logo Oluşturma


29

Şekil 1.45: Arka plana atılmış amblemin üstünden çizimin oluşturulması

Şekil 1.46: İki yuvarlağın Divide komutu ile bölme işlemine alınması

30

Şekil 1.47: Dolgu vererek alan kontrolu

Şekil 1.48: Dolgu vererek alan tamamlanması

31

Şekil 1.49 : Ortadaki alanın kesilerek ikiye bölünmesi

Şekil 1.50 : Kesilen alanların kapatılması

32

Şekil 1.50 : Alanlara dolgu verilmesi


33


1.6.2.3. Isırık (Punch) Komutuyla Amblem/Logo Oluşturma

Şekil 1.53: Çizimlerin oluşturulması

34

Şekil 1.54: Punch (ısırık) komutunun verilmesi ve kesim işlemi

Şekil 1.55: Renklendirme

35

Şekil 1.56: Yazıların oluşturulması


1.6.2.4. Kesişim (Intersect) Aracıyla Amblem/Logo Oluşturma

36


Şekil 1.59: Intersect (kesişim) komutunun verilmesi

37

Şekil 1.60: Çizimlerin oluşturulması

Şekil 1.61: Çizimlerin renklendirilmesi

38

Şekil 1.62: Yazıya form verilmsi

Yazıları belirli şekillerin üzerine dolamak istediğimizde Attach to path (yazıyı yolüzerine hizala) komutunu kullanırız. Bu komuta text (yazı) menüsünden ulaşabildiğimiz gibi,yine bu komutu text toolbars’da (yazı araç çubuğu) yer alan Attach to Path ikonunatıklayarak da işlevsel hale getirebiliriz. Bunun için metin ve üzerine dolamak istediğimizşekli seçip komutu vermemiz yeterli olacaktır.

39


1.6.3. Pen (Kalem) Aracını Kullanarak Amblem/Logo Oluşturma

1.6.3.1. Pen (Kalem) Aracı ve Kullanılması

Sayfa üzerinde oluşturacağımız çizimlerde düz ve eğri çizgileri oluşturmak içinkullanılır.

Tüm eğri ve düz çizimlerde kullanılan temel araç olan pen (kalem), sayfa üzerindefareyle tıklama yöntemi ile çalışır.

Pen (kalem) aracını kullanırken, fare yoluyla tek tıklama çizimdeki (E) düz noktalarıoluşturur. Eğri çizgi oluşturmak için fare ile sayfa üzerine tıklayıp (D) sürükleme yaparız.Birinci tek tıklama ve ikinci tıklamadaki (D) sürükleme ile elde edilen çizimin iki noktasıarasındaki (A) çizgiye Path (yol) adı verilir. Eğri çizgi oluştururken ortaya çıkan çift taraflıçubuklara (B) Yönlendirme Çubukları adı verilir.

40

Şekil 1.64: Yol (path) uygulaması

Şekil 1.65: Yönlendirme çubuklarıyla yollara yön verilmesi

Bu çubukların görevi bir önceki ve bir sonraki çizginin eğriselliğini kontrol etmektir.Düz çizgiler ise noktaların yerini belirtmek amacıyla tek bir tık ile çizilir. Kalem (pen) aracıile oluşturulan iki nokta düz bir çizgi ile birleştirilir.

Noktalar üç çeşittir;

Eğri Nokta

Noktadan önceki veya sonraki yolun (Path) eğriselliğini eşit (terazinin iki kefesi gibi)kontrol eden yönlendirme çubuklarına sahiptir.

Köşe Nokta

Noktadan önceki veya sonraki yolun (Path) eğriselliğini ayrı ayrı kontrol edenyönlendirme çubuklarına sahiptir.

Bağlantı Noktası

Düz bir çizginin eğri bir çizgiyle bağlantı kurmasında birleştiği nokta olarak kullanılır.

41

Alt

Alt

Şekil 1.66: Örnek yol (path) uygulaması

Sadece tıklayarak bir önceki nokta ile tıkladığımız nokta arasında düz bir çizgi

oluşur.

Tıklayıp fare tuşunu basılı tutarak sürüklediğinizde, bir önceki ve sonraki

noktaya bağlı çizgilerin eğriselliğini ayarlayan yönlendirme çubukları oluşur.

İstediğiniz eğriliği elde ettikten sonra parmağınızı fare tuşundan çekiniz.

Noktayı oluştururken “Alt” tuşuna basılı olarak sürükleme yaparsanız, oluşan

yönlendirme çubuğu sadece kendisinden sonra gelen noktanın çizgisinin

eğriselliğini belirler.

Eğri çizim oluştururken parmağınız hala fare tuşundayken “Alt” tuşuna basılı

tutarak devam ederseniz, birbirinden bağımsız hareket eden yönlendirme

çubukları elde edersiniz.

Çizim sırasında noktanın yerini değiştirmek istiyorsanız, fare tuşu basılı iken“ctrl” tuşuna basılı tutup noktayı sürükleyin.

42

1.6.3.2. Pen (Kalem) Aracını Kullanarak Amblem/Logo Oluşturma

Şekil 1.67: Arka plana atılmış logo

Şekil 1.68: Pen (kalem) aracıyla kavislerin verilmesi

43

Şekil 1.69.1: Çizimlerin oluşturulması

Şekil 1.70: Çizimin renklendirilmesi

44

Dikdörtgen aracının üzerine çift tıklandığında araç diyalog kutusu karşımıza çıkar. Buörnekte olduğu gibi eğer dikdörtgenimizin kenarlarının yuvarlak olmasını istiyorsak cornerradius (köşe eğimi) alanına ilgili değeri yazmalıyız.

Şekil 1.71: Dikdörtgen aracı diyalog kutusu

Oluşturulan çerçevenin kalınlık ve renk ayarları da yine nesne denetim (object)panelinden yapılır.

Çerçeve rengi

Çerçeve kalınlığı

Şekil 1.72: Çerçeve kalınlığını değiştirme

45

Şekil 1.73: Çerçeve oluşturma


46

UYGULAMA FAALİYETİ

Yukarıdaki amblemleri aşağıdaki işlem basamakları ve öneriler doğrultusunda çiziniz.

İşlem Basamakları Öneriler

Dijital olarak size verilen orijinalleribilgisayarınıza aktarınız ya da internetarama motorlarının grafik seçeneğini seçipyukarıdaki amblemi bulunuz.

Vektörel çizim programında yeni bir belgeaçınız

Belgeyi isim vererek kaydediniz(File/Save).

Çizeceğiniz amblem/logoyu programaalınız (File/Import).

Amblem/logoyu arka plana atınız.

İnternetten bulacağınız amblem veyalogoların çözünürlüklerinin yüksekolmasına dikkat ediniz.

File/New komutunu ya da Ctrl+N kısayolunu kullanınız.

Açtığınız belgeyi işin adıyla ve doğruklasörün içine kaydetmeye özengösteriniz.

File/Import komutunu ya da Ctrl+R kısayolunu kullanınız.

Arka plana attığınız amblem/logoyudaha rahat çizim yapabilmek içinkilitleyiniz.


47

Pen aracını kullanarak çizimleri yapınız.

Çizimleri renklendiriniz.

Yazıları oluşturunuz.

Çizimleri yaparken doğru araçlarıkullanmaya özen gösteriniz.

Kırık olmayan temiz çizimler yapmayadikkat ediniz.

Renklerin orijinal ile birebir uygunluktaolmasına dikkat ediniz.

Yazıların orijinal ile aynı font vepuntoda olmasına dikkat ediniz.

Başka bilgisayarlarda sorunyaratmaması için yazıları convert ediniz(yola dönüştürünüz).

48

Yazıları renklendiriniz.

Elemanları gruplandırınız.

Renklerin orijinal ile birebiruygunlukta olmasına dikkat ediniz.

Modify/Group komutunu ya daCtrl+G kısa yolunu kullanınız.

49

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki sorular için doğru olan şıkkı işaretleyiniz.

1. Ürün ya da hizmet üreten kuruluşlara kimlik kazandıran, sözcük özelliği göstermeyen,soyut ya da nesnel görüntülerle ya da harflerle oluşturulan simgelere ne denir?A) Logotype B) Amblem C) Clipart D)Font

2. Firma hakkında bir imaj verirken firma adının baş harfi ile de diğer firmalardanayrılmasını kolaylaştırın amblem hangi sınıfa girer?A) Formlarını harflerden alan amblemlerB) Firma hakkında bir imaj veren biçimlerden oluşan amblemlerC) Harf ve firma hakkında imaj veren amblemlerD) Firma hakkında yeni bir imaj veren (soyut veya somut) amblemler

3. İki ya da daha fazla tipografik karakterin sözcük halinde okunacak biçimde bir arayagetirilmesiyle oluşturulan ve bir ürün, kuruluş ya da hizmeti tanıtan marka ya daamblem özelliği taşıyan simgelere ne denir?A) Simge B) İkon C) Logotype D) Amblem

4. Latince kökenli olan logotype sözcüğünün dilimizdeki karşılığı ……….. yazıdır.Yukarıdaki cümlede boş kalan alana aşağıdaki ifadelerden hangisi gelmelidir?A) Değişik B) Düzgün C) Eğik D) Özgün

5. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir amblem/logo’nun özelliklerinden değildir?A) Özgün olmalıdır.B) İlgili kuruluşun ya da ürünün özelliklerini yansıtmalıdır.C) Yazılar süslü olmalı ve dikkat çekmelidir.D) Renk ve biçim olarak bütünlük içinde olmalıdır.

6. Bir yazı karakterinin, form veya simgeler grubunun dizgi sistemleri içindekullanılabilir şekilde düzenlenmiş haline ne denir?A) Font B) Punto C) Logotype D) İmleç

7. Font niteliklerinden birini belirten “condensed” teriminin Türkçe karşılığıaşağıdakilerden hangisidir?A) Kalın B) İnce C) Eğik D) Dar

8. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde amblem ile logotype arasındaki fark doğru olarakverilmiştir?A) Amblem, çizgi ve resimle yapılan işaretlerdir. Logotype ise yazıyla ya da çizgi,resim ve yazıyla yapılan işaretlerdir.B) Amblem çok renkli, logotype ise tek renklidir.C) Amblem logotype’a göre daha büyüktür.D) Amblem bir sosyal kuruluşu logotype ise bir firmayı ifade eder.


50

9. Aşağıdakilerden hangisi bir çizim aracı değildir?A) Pen (kalem)B) Line (çizgi)C) Dikdörtgen (rectangular)D) Knife (bıçak)

10. Yazıların başka bilgisayarlarda bozuk çıkmaması için ne yapılır?A) Üzerinden geçilir.B) Yazılara convert to path (yola dönüştür) komutu verilir.C) Puntoları mümkün olduğunca büyültülür.D)Türkçe karakterlerle yazılır.

11. Eğri çizgi oluştururken ortaya çıkan çift taraflı çubuklara …………………. adı verilir.

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Ortalama çubuklarıB) Yedirme çubuklarıC) Kesiştirme çubuklarıD)Yönlendirme çubukları

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz.

Ölçme sorularındaki yanlış cevaplarınızı tekrar ederek, araştırarak ya daöğretmeninizden yardım alarak tamamlayanız.

51

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Öğrenme faaliyetinde kazandığınız becerileri aşağıdaki tablo doğrultusunda ölçünüz.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME EVET HAYIROrijinali bilgisayarınıza aktarabildiniz mi?

Yeni bir belge açabildiniz mi?

Belgeyi doğru şekilde kaydedebildiniz mi?

Görsel öğeleri programa sorunsuz aktarabildiniz mi?

Çizilecek görseli arka plana atabildiniz mi?

Çizimleri sorunsuz yapabildiniz mi?

Renklendirmeleri doğru ve sorunsuz yapabildiniz mi?

Yazıları sorunsuz yazabildiniz mi?

Elemanları gruplayabildiniz mi?

Faaliyet değerlendirmeniz sonucunda hayırı işaretleyerek yapamadığınız işlemleritekrar ediniz.

Tüm işlemleri başarıyla tamamladıysanız bir sonraki faaliyete geçiniz.

52


Bu faaliyet sonunda, yazıcı çeşitleri ve özelliklerini bilecek, çıkış alarak kontrolleriyapabileceksiniz.

Çıkış cihazlarını inceleyerek matbaacılıkta hangi amaçlar için kullanıldıklarınıaraştırınız.

2. ÇIKIŞ VE KONTOL

Matbaacılık alanında yapılan işin provasının alınması ve müşteriye onaylatılması çokönemlidir. Bunun nedeni, bilgisayar ortamında hazırlanan işin orijinale birebir uygunluktaolmasının sağlanmasının gerekliliğidir.. Amblem/logoyu oluşturan çizgiler, yazılar ve renkdeğerleri kopyası yapılan orijinalle aynı değerleri taşımalıdır. Bunun kontrolü de çıkışalınarak yapılır.

2.1. Yazıcı Çeşitleri ve Özellikleri

Yazıcılar, yapılan çalışmalardan gerek tashih (düzeltme), gerek prova, gerekse baskıiçin film olarak çıkış alınmasını sağlayan cihazlardır. Yazıcıdan çıkarılan ve hard-copy ya dahard-proof denilen provalar renk ve tasarım provası için kullanılır. Matbaacılık için oldukçaönemli olan filmler de gene bu cihazlar ile elde edilir.

2.1.1. Mürekkep Püskürtmeli (Ink-Jet) Yazıcılar

Sıvı haldeki mürekkebi kağıt üzerine püskürterek görüntü oluşturan yazıcılardır. Basit,ucuz ve sadece kişisel kullanım için olanları olduğu gibi, oldukça kapsamlı ve pahalı olanlarıda vardır. Bunlar matbaacılıkta prova amaçlı olarak kullanılır. Çok değişik yüzeylere baskıyapabildiği için elde edilen provalar oldukça gerçekçidir.


AMAÇ

ARAŞTIRMA

53

Şekil 2.1: Mürekkep püskürtmeli yazıcı

Dezavantajlarından biri kullandıkları mürekkebin çok çabuk bitmesi ve kartuş adıverilen mürekkep haznelerinin pahalı olmasıdır. Bu yazıcılardan A0 ebadına kadar çıkışalınabilmektedir.

2.1.2. Termal Transfer (Dye Sublimation-Solid Ink) Yazıcılar

Kabaca katı haldeki mürekkebi ısı yoluyla kâğıt üzerine aktaran yazıcı çeşitleridir.Genelde özel kâğıtlar üzerine baskı yaparlar.

2.1.3. Lazer Yazıcılar

Lazer yazıcılar, şu ana kadar üretilenler içinde hızlı ve kaliteli baskı yapabilen en iyiyazıcılardır. Üretildiğinden beri masaüstü yayıncılık alanında vazgeçilmez olmuştur.Özellikle aydınger ve asetat üzerine çıkış alınabilmesi önemli bir özelliğidir. Bu yolla kitap,çizelge gibi tek renkli tire işlerin kalıp çekimi mümkündür.

Birçok özelliği ile fotokopi makinelerine benzeyen bu aletlerle çok kaliteli baskıyapmak mümkündür. Ayrıca bilgisayar ile haberleşmesini sağlayan bir dil (Postscript, PCLve Quick Draw) bulunmaktadır.

Şekil 2.2: Lazer yazıcı

54

2.1.4. Lazer Pozlandırıcılar (Image Setter)

Hassas, detaylı ton geçişli resim ve işlerin çıkışında kullanılır. Lazer ışığın filmipozlandırması ve bu filmin banyo edilmesiyle çalışmaların baskı için film çıkışı elde edilmişolur. Yüksek çözünürlüklü hassas cihazlardır.

Lazer pozlandırıcılar, yazılım makineleri ve film, kâğıt vs. üzerine bilgisayardahazırlanan, yazı ve şekillerin çıktısını almada kullanılır. Çıktı materyali olarak filmkullandıklarından çok yüksek çözünürlükte çıkış alınabilirler.

2.2. Çıkış Ayarları

Çıkış işlemleri için başlıca iki komut kullanılır. Bunlar; yazıcı seçiminin yapıldığıFile> Printer Setup (yazıcı ayarı) ve çıkış ayarlarının yapıldığı File>Print (ctrl+P)komutlarıdır.

File>Print komutu ile ulaştığınız pencereden;

Şekil 2.3: Çıkış ayarları kutusu

55

Printer seçeneğinin yanında aşağı açılır menüye fareyle basıp, parmağınızı

basılı tutarsanız, bilgisayarınıza bağlı baskı aracının modelini seçebileceğiniz

liste ile karşılaşırsınız.

Print Setting, Baskı düzeni ayarları. Programı diskinize yüklediğinizde hazır

baskı düzeni ayarları yüklenir. Menüden istediğinizi seçebilir veya sık

kullandığınız bir baskı düzenini kaydedebilirsiniz.

Use PPD: Kullandığınız yazıcınızın standart ayarlarını belirler. Filme veya

kağıda baskı yapmadan önce seçtiğiniz yazıcının PPD belgesini bulup

belirlemeniz gereklidir. Bunun için dosya menüsünden print seçeneğini tıklayın

Yazıcı PPD dosyalarının bulunduğu Sistem Klasörü>Genişletmeler>Yazıcı

Betimleri klasöründen yazıcınızın adını içeren PPD dosyasını seçip Open

komutu verin. İlgili yazıcı ismi Use PPD'nin yanında belirecektir.

Output: Sayfanızın baskı şeklini belirler. Composite seçeneği renkli olarak

hazırladığınız bir dokümanı siyah beyaz tonlama ile basar. Seperations ise

sayfanızı renk ayrımı yapıp her rengi ayrı paletlere ayırarak baskı almanıza

yarar.

Şekil 2.3: Renk ayrım ayarları

56

Scale: Sayfa/sayfalarınızın baskı boyutlarını belirler:

Fit on paper, sayfanızın boyutlarına bakmaksızın hedeflediğiniz yazıcınızınsayfa boyutları içine sığdırarak basar.

Variable, sayfanızı enden ve boydan ayrı ayrı boyutlandırıp baskı yapmanızısağlar.

Uniform ise tek hamlede boyutlandırmanıza yarar. %100 sayfanızın birebirboyutunu, 100'den altı küçültme, 100'den üstü ise büyültme değeri içerir.

Selected objects only: İşaretli olursa, sadece sayfa üzerindeki seçilmiş olan objeleribasar.

Setup: Üzerine tıklandığında Print Setup ayarları penceresini açmanıza yarar.

Print: Tüm ayarlarını yaptığınız sayfa ya da sayfalarınızı baskıya yollar.

Çıkışı alınan iş kontrol edilerek düzeltmeleri yapılır ve ilgili kişiye onaylatılır.

57


İşlem Basamakları Öneriler File/print komutu ile çıkış penceresini

açınız.

Yazıcıyı seçiniz.

Basılacak sayfaları seçiniz.

Kopya sayısını seçiniz

Baskı büyüklük boyutunu seçiniz.

Sayfa baskı şeklini seçiniz.

Print (Baskı) butonunu onaylayarak çıkışalınız.

Orijinale uygunluğu kontrol ediniz.

Düzeltmeleri yapınız.

Kısa yol olarak Ctl+P komutunuverebilirsiniz.

Çıkış ayarlarını doğru yapınız.

Orijinale birebir uygunluğa dikkatediniz. Düzeltmeleri dikkatli yapınız


58


Aşağıdaki sorular için doğru olan şıkkı işaretleyiniz.

1. Sıvı haldeki mürekkebi kağıt üzerine püskürterek görüntü oluşturan yazıcıaşağıdakilerden hangisidir?A) Lazer pozlandırıcılar - Image SeterB) Termal transfer - Dye Sublimation-Solid Ink yazıcılarC) Lazer YazıcılarD) Mürekkep püskürtmeli - Ink-Jet yazıcılar

2. Aşağıdakilerden hangisi lazer yazıcıların özelliklerinden değildir?A) Püskürtmeli yazıcılara göre daha yavaş baskı yaparlar.B) Kağıdın yanı sıra astat ve aydınger üzerine de çıkış alabilirler.C) Bilgisayar ile haberleşmesini sağlayan bir dili (Postscript, PCL ve Ouick Draw)bulunmaktadır.D) Günümüzde en kaliteli baskı yapabilen yazıcılardır.

3. Aşağıdakilerden hangisi film çıkışta kullanılır?A) Lazer pozlandırıcılar - Image SeterB) Termal transfer-Dye Sublimation-Solid Ink YazıcılarC) Lazer yazıcılarD) Mürekkep püskürtmeli - Ink-Jet yazıcılar

4. Aşağıdakilerden hangisi çıkış almak için verilen komuttur?

A) File>Import B) File>Print C) File>Save D) File>Export

5. Fit on paper seçeneği ne işe yarar?A) İşi basılacak sayfa ebadına göre sığdırır.B) Sığmayan kısmı ikinci kağıda basar.C) Sayfayı dörde bölerek çıkış verir.D) Ters çıkış verir.


59

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

Öğrenme faaliyetinde kazandığınız becerileri aşağıdaki tablo doğrultusunda ölçünüz.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME EVET HAYIRFile/print komutu ile çıkış penceresini açabildiniz mi?

Yazıcıyı seçebildiniz mi?

Basılacak sayfaları seçebildiniz mi?

Kopya sayısını seçebildiniz mi?

Baskı büyüklük boyutunu seçebildiniz mi?

Sayfa baskı şeklini seçebildiniz mi?

Çıkış alabildiniz mi?

Orijinale uygunluğu kontrol edebildiniz mi?

Düzeltmeleri yapabildiniz mi?

Faaliyet değerlendirmeniz sonucunda hayırı işaretleyerek yapamadığınız işlemleri tekrarediniz.

Tüm işlemleri başarıyla tamamladıysanız bir sonraki faaliyete geçiniz.

60

MODÜL DEĞERLENDİRME

DEĞERLENDİRME SORUSU:

Okulunuzun (veya çalıştığınız firmanın) amblem/logosunu öğretmeninizden veyainternetten edinerek çiziniz, çıkışını alınız ve kontrollerini yapınız.

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ EVET HAYIR1. Verileri (CD, resim maket ve baskı örnekleri)

müşteriden(öğretmenden) eksiksiz teslimalabildiniz mi?

2. Verileri bir klasörde toplayabildiniz mi?3. Yeni bir belge açabildiniz mi?4. Belgeyi doğru şekilde kaydedebildiniz mi?5. Görsel öğeleri programa sorunsuz aktarabildiniz

mi?6. Çizilecek görseli arka plana atabildiniz mi?7. Çizimleri sorunsuz yapabildiniz mi?8. Renklendirmeleri doğru ve sorunsuz yapabildiniz

mi?9. Yazıları sorunsuz yazabildiniz mi?10. Elemanları gruplayabildiniz mi?11. Çıkış alabildiniz mi?12. Orijinale uygunluğu kontrol edebildiniz mi?13. Düzeltmeleri yapabildiniz mi?

DEĞERLENDİRME

Yukarıdaki sorulara cevaplarınız olumsuz ise ilgili bilgi konularını ve uygulamaları

tekrarlayınız. Cevaplarınız olumlu ise bir sonraki modüle geçebilirsiniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME

61

CEVAP ANAHTARLARIÖĞRENME FAAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI

1 B2 C3 C4 D5 C6 A7 D8 B9 B

10 D

ÖĞRENME FAAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI

1 D2 A3 A4 B5 A

CEVAP ANAHTARLARI

62

ÖNERİLEN KAYNAKLAR www.matbaaturk.org , İnternette Matbaa Eğitimi Adına Her Şey

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

63

KAYNAKÇA

PEKTAŞ Hasip, Basın İlanlarında Grafik Tasarımın Yeri ve Önemi, konulu

Y. Lisans Tezi, Ankara,1998.

ÖZÇİLİNGİR Hande, Mehmet Ali ÇELİK, Serdar RADAR, Kurumsal Kimlik

Olgusunun İrdelenmesi Bitirme Projesi, İstanbul, 2003.

DİKMEN Gürcan, Macromedia Freehand Mx, Palme Yayıncılık, Ankara,

2005.

ROAME Tony, Macromedia Freehand 9 Authorized, Medyasoft Yayınları,

2000.

ŞAHİNBAŞKAN Türkün, Candan SELİMBEYOĞLU, Reprodüksiyon

Teknikleri Ders Notları, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2000

KAYNAKÇA

matbaa amblem/logo reprodÜks yonu...aşağıda bazıfont niteliklerinin türkçe...

Documents