Matematyka w życiu codziennym

Matematyka – nauka dostarczająca narzędzi do otrzymywania ścisłych wniosków z przyjętych założeń. Ponieważ ścisłe założenia mogą dotyczyć najróżniejszych dziedzin myśli ludzkiej, a muszą być czynione w naukach ścisłych, technice a nawet w naukach humanistycznych, zakres matematyki jest szeroki i stale się powiększa.

Matematyka

W przyrodzie

Liczydło górskie

Ta piękna roślina z grupy konwaliowych nie bez powodu nosi swoją matematyczną nazwę. Jej owoce przywodzą na myśl ułożone w rzędach dziesiętnych koraliki szkolnego liczydła. Jest unikatowa w skali Europy, rośnie jednak m.in. na Dolnym Śląsku. Podlega ścisłej ochronie. Kwitnie na przełomie maja i czerwca, a pełnię swojej krasy osiąga w okresie owocowania pod koniec lata.

Spiralny świat muszli Jedną z bardziej interesujących realizacji

matematycznych idei w przyrodzie są muszle wytwarzane przez liczne gatunki mięczaków. Od milionów lat pojawia się na nich wciąż ten sam charakterystyczny rysunek spirali równokątnej. Jakie własności magicznej krzywej sprawiły, że właśnie ten kształt upodobała sobie przyroda

Symetryczny świat motyli

W świecie przyrody ożywionej symetria nie jest przypadkiem. Czasem po prostu pomaga żyć. Jednym uchem nie dałoby się tak precyzyjnie zlokalizować źródła dźwięku, a jednym okiem - tak dokładnie oszacować odległości. Chyba żadne inne zwierzę nie realizuje idei symetrii osiowej w przyrodzie w sposób tak doskonały jak motyle.

Pięciokąty forem ne w ogrodzie

Co szczególnego kryje się w foremnych pięciokątach (wypukłym i wklęsłym, zwanym pentagramem)? Wiadomo, występuje w nich "złota proporcja", to jest taki podział odcinka na dwie części, w którym stosunek całego odcinka do większej części podziału równy jest stosunkowi większej części do mniejszej. Złoty podział występuje powszechnie w przyrodzie, a zwłaszcza tam, gdzie występują foremne pięciokąty.

Matematyka

W sztuce

Linie rytmiczne Szpakowskiego

Wrocław miał szansę stworzenia jedynego w swoim rodzaju matematyczno-artystycznego Rynku. Byłby to światowy hit i unikatowa atrakcja turystyczna. A wszystko za sprawą projektów wybitnego architekta Wacława Szpakowskiego i zaprojektowanych przez niego jednobieżnych linii rytmicznych. Wrocław z tej szansy nie skorzystał. Kolejna nadarzy się pewnie za kilkadziesiąt lat przy okazji kolejnego remontu nawierzchni w Rynku.

Włoskie godziny

W wielu włoskich miastach zwracają uwagę niezwykłe, średniowieczne zegary wieżowe. Mają godziny ponumerowane od 1 do 24, a ich tarcze są w dziwny sposób "przekręcone" w stosunku do tradycyjnego położenia. Takie zegary można też czasem spotkać w Czechach, gdzie były używane w XVII wieku. Wyjaśnijmy zatem sprawę dziwnych włoskich zegarów.

Z wycieczką w Trójmieście

Trójmiasto ma morze, Neptuna, żurawia, słynne molo i wiele innych turystycznych atrakcji, a jednak matematyka spacerującego po Gdańsku, Sopocie czy Gdyni uwiodą przede wszystkim architektoniczne detale, urzekające swoimi symetriami. Można je znaleźć nie tylko na starówce, ale i w wielu współczesnych obiektach.

Matematyka

W muzyce

Matematyczną harmonię w muzyce jako pierwsi odkryli pitagorejczycy. Nie darmo ich hasło przewodnie brzmiało Wszystko jest liczbą. Odkryli oni tzw. wielką czwórkę liczb - 1, 2, 3, 4. Okazało się, że drgająca struna skrócona w stosunku 1:2, 2:3 czy 3:4 daje przyjemne współbrzmienie. Odpowiadające tym stosunkom interwały muzyczne nazwali oktawą, kwintą i kwartą. Dały one podstawę konstrukcji różnych instrumentów muzycznych.

Z matematyka - muzyk

Wykształcenie matematyczne często idzie w parze z talentem muzycznym. Studia matematyczne uczą wypowiadania się w sposób ścisły, bez zbędnych ozdobników oraz szacunku dla pewnych uporządkowań. Zaś muzyka jest najbardziej abstrakcyjną i uporządkowaną formą sztuki, stąd jej bliski związek z matematyką. Znany amerykański wokalista Art Garfunkel, stanowiący połowę duetu Simon & Garfunkel, jest z wykształcenia matematykiem. Był nim też wybitny polski kompozytor i dyrygent Witold Lutosławski.

Matematyka

W kosmosie

Rok 2008 był dłuższy o sekundę

Tegoroczna noc sylwestrowa była na całym świecie o sekundę dłuższa. Korekta miała na celu dostosowanie czasu zegarowego do rzeczywistego tempa ruchu obrotowego Ziemi, która jest spowalniana oddziaływaniem grawitacyjnym innych planet. Taką "sekundę przestępną" dodaje się dość nieregularnie, średnio raz na kilka lat.

Kiedy smok pożera Słońce

22 lipca 2009 w godzinach porannych nastąpiło najdłuższe w XXI wieku zaćmienie Słońca. Nasza gwiazda całkowicie zniknęła na 6 minut i 39 sekund w cieniu Księżyca, który znalazł się między nią a Ziemią. Zjawisko można było obserwować z Indii, Nepalu, Birmy, Bangladeszu, Chin i Japonii. Kolejne tak długie zaćmienie wydarzy się dopiero w 2132 roku. W Układzie Słonecznym całkowite zaćmienie Słońca może zajść tylko na Ziemi, bo wymiary kątowe Słońca i Księżyca obserwowanych z Ziemi są mniej więcej jednakowe.