POLSKI ZWIĄZEK WĘDKARSKI Komisja Młodzieżowa przy PZW OKRĘG LUBLIN

w Lublinie ul. Nałkowskich 105

Materiały do szkolenia młodzieży PZW Ryby prawnie chronione w Polsce

Opracował: Andrzej Skibiński Jarosław Woźniak Marek Harasim

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Aloza• Wyciągnięty, bocznie spłaszczony tułów pokryty

cykłoidalnymi łuskami, nie występującymi na głowie. Brak linii bocznej. Krótka płetwa grzbietowa, brak płetwy tłuszczowej. Szczęka górna wycięta w połowie długości. Szczęka dolna sięga do tylnej krawędzi oka ( jest to cecha rozpoznawcza wszystkich gatunków z rodzaju Alosa i Caspialosa). Brak zębów na lemieszu; 90-130 długich, bardzo cienkich skrzelowych wyrostków Filtracyjnych; 70-80 łusek, ułożonych w rzędzie wzdłuż ciała. Górna jego część - od niebieskawo- zielonej do brązowej. Boki i brzuch srebrzyście białe z mosiężnym połyskiem. Przy górnej krawędzi szczeliny skrzelowej duża ciemna plama. Z tyłu za nią 1-2 niewyraźne mniejsze plamy. Długość 35-40 cm, maksymalnie 70 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Babka czarna• Ciało wyciągnięte, z długą, spłaszczoną głową o szerokim

otworze gębowym sięgającym do linii przedniej krawędzi oka. Szczęka dolna lekko wysunięta. Duże oczy umieszczone na wierzchu głowy. Trzon ogonowy szeroki i zdecydowanie krótszy niż podstawa drugiej płetwy grzbietowej; 32-42 (zwykle 35-41) łusek wzdłuż ciała. Kark, w zależności od lokalnej rasy tej ryby, mniej lub bardziej umaszczony. Dwie oddzielone płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-7 (zazwyczaj 6) promieniami twardymi. W drugiej 1 promień twardy i 11-13 (zwykle 12-13) miękkich. W górnej części płetw piersiowych występują krótkie, wolne promienie. Płetwy brzuszne zaokrąglone, zrośnięte w formie przyssawki (cecha charakterystyczna tej rodziny). Długość do 18 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Babka mała

• Ciało jej pokrywa łuska ktenoidalna. Ubarwienie jest bladobrunatno pomarańczowe z pięcioma ciemnymi plamami wzdłuż boków ciała. Babka mała osiąga maksymalnie 11 cm, w Bałtyku tylko 7 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce • Babka piaskowa• Wrzecionowate ciało o wysokiej, słabo spłaszczonej

głowie. Oczy nie są skierowane ku górze. Krótkie, pionowe szczeliny skrzelowe (sięgają tylko na szerokość nasady płetw piersiowych). Trzon ogonowy długi i niski. Od 41 do 52 łusek wzdłuż ciała, kark, przednia część grzbietu (do końca pierwszej płetwy grzbietowej), partie piersiowe (do nasady płetw brzusznych) pozbawione łusek. Łuski trzonu ogonowego są większe niż w pozostałych partiach ciała. Dwie rozdzielone płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-7 (zwykle 6) promieniami twardymi, druga z 1 promieniem twardym i 8-10 promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej 1 promień twardy i 7-10 promieni miękkich. Błona lejka z delikatnymi, ziarenkowatymi kosmykami. Ubarwienie jasnoszare do jasnobrązowego z zielonym połyskiem. Na bokach rząd ciemnych plam. Na pysku 2 ciemne, skośne pręgi. Na płetwach grzbietowych i ogonowej czerwonobrązowe paski. Dojrzale samce mają ciemne, poprzeczne prążki, ciemne gardło i ciemnoniebieską plamę na tylnej krawędzi przedniej płetwy grzbietowej. Długość 3-4 cm, maksymalnie 5 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Ciosa• Ciało wyciągnięte, bocznie silnie ścieśnione.

Otwór gębowy skośnie ustawiony ku górze. Linia grzbietu prosta, linia brzuszna sierpowata, z ostrą w formie kila, krawędzią. Głowa mała. Oczy duże. Łuski małe, 90-115 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka, przesunięta w kierunku ogona, z 10-11 promieniami. W długiej płetwie odbytowej jest ich 29-32. Duże płetwy piersiowe sięgają płetw brzusznych. Zęby gardłowe, dwurzędowe, 2.5-5.2. Grzbiet ciemny, od zielononiebieskiego do czarniawego. Boki jaśniejsze, intensywnie srebrzyste, z czerwonawym odcieniem. Brzuch biały. Płetwy piersiowe, grzbietowa i ogonowa szare, do żółtawej tonacji. Długość 25-35 cm, maksymalnie 60 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Dennik• Dennik jest bocznie spłaszczony, ma otwór gębowy

końcowy i nagą skórę, płetwy piersiowe bardzo szerokie, a brzuszne zrośnięte w przyssawkę. Ciało bywa zwykle brunatnożółte, a niekiedy występują na nim ciemniejsze smugi. Osobniki stare są ciemniejsze od młodych i często nakrapiane w odcieniu czerwonym lub niebieskim. Maksymalna długość dennika wynosi 30 cm, zwykle jednak nie przekracza 15 cm długości.

Ryby prawnie chronione w Polsce • Głowacz białopłetwy• Kijankowate, bezłuskie ciało o szerokiej, spłaszczonej głowie.

Szeroki, końcowy otwór gębowy. Oczy wysoko umieszczone. Pokrywy skrzelowe z silnym, wygiętym kolcem. Wąskie szczeliny skrzelowe. Błony podskrzelowe zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Pośrodku boków, aż po nasadę płetwy ogonowej, biegnie linia boczna. Mieści się na niej 30-35 małych płytek kostnych. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 5-9 kolcami, druga z 13-19 promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej 10-15 promieni miękkich. Duże płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza fałd płetwy, dolnych promieniach. Płetwy brzuszne położone piersiowo. Ich wewnętrzne promienie są tylko trochę krótsze od promieni zewnętrznych. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Brak pęcherza pławnego. U samców występuje wyraźna brodawka płciowa. Grzbiet i boki szaro ubarwione, z wyraźnymi ciemnymi cieniami. Brzuch biały. Płetwy - grzbietowa, ogonowa i piersiowe - jasne z ciemnymi prążkami. U dużych osobników zewnętrzne promienie płetw brzusznych są ciemno ubarwione. Długość ciała wynosi zazwyczaj 10-15 cm, maksymalnie 18 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce • Głowacz pręgopłetwy• Kijankowate, bezłuskie ciało o szerokiej, spłaszczonej głowie.

Szeroki, końcowy otwór gębowy. Oczy umieszczone wysoko. Na wieczku skrzelowym bardzo silny, wygięty kolec. Szczeliny skrzelowe wąskie. Błony podskrzelowe zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Linia boczna biegnie powyżej środka ciała, sięgając tylko na wysokość środka drugiej płetwy grzbietowej. Znajduje się na niej 20-25 małych płytek kostnych. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 6-10 kolcami, druga z 16-20 promieniami miękkimi; w płetwie odbytowej jest 12-15 promieni. Duże płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza fałd płetwy, dolnych promieniach. Długie i wąskie płetwy brzuszne mają piersiowe położenie. Ich wewnętrzne promienie są krótsze o połowę od promieni zewnętrznych, które sięgać mogą do odbytu. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Grzbiet i boki brązowawoszare z ciemnymi, poprzecznymi paskami. Na płetwach grzbietowych i odbytowej są one skośne i długie. Płetwa ogonowa i piersiowe poprzecznie prążkowane. Długość 7-9 cm, maksymalnie 12,5 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Iglicznia czarnomorska• Ciało niezwykle wyciągnięte, cienkie, pokryte skórnymi

płytkami kostnymi (7 rzędów na tułowiu, 4 na trzonie ogona ), które łączą się w pierścienie ( 15-17 pierścieni tułowiowych i 37 do 41 ogonowych). Pysk krótki, rurkowaty ( od 7,8 do 10 razy mieści się w długości ciała), bocznie lekko ścieśniony. Oczy małe ( ich średnica mieści się 3,8 razy w długości pyska). Płetwa grzbietowa z 29-39 promieniami (przykrywa 7-9 pierścieni ciała). W płetwie ogonowej jest 10 w płetwie odbytowej 3, a w płetwach piersiowych po 12-13 promieni. Brak płetw brzusznych. Linia boczna pełna. Ubarwienie brązowozielonkawe lub brązowoczerwonawe, z jasnymi poprzecznymi prążkami. Strona brzuszna ciemna. Płetwa grzbietowa bez plam. Długość 15-18 cm, maksymalnie 22 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce • Jesiotr zachodni• Ciało rekinowatego kształtu pokryte jest pięcioma biegnącymi

wzdłuż rzędami kostnych płytek. Płetwa grzbietowa przesunięta daleko ku tyłowi, górny płat płetwy ogonowej wydłużony. Otwór gębowy bezzębny, ryjkowaty i wysuwany, ma dolne położenie. Przed nim umieszczone są poprzecznie w rzędzie cztery wąsiki. W zależności od gatunku pysk jest mniej lub więcej wydłużony w formie ryja. Cecha ta właściwa jest wszystkim przedstawicielom podrodziny Acipenserinae. Gatunki należące do rodzaju Acipenser mają następujące wspólne cechy: wycięcie pyska nie sięga do bocznej krawędzi głowy, wąsiki na przekroju okrągłe. Charakterystyczne dla jesiotra zachodniego jest występowanie na grzbiecie 9-14 płytek, pogrubionych pośrodku w formie garbu. Po jego bokach biegnie w rzędzie 24-36 ciasno przylegających do ciała płytek bocznych ( są one prawie dwukrotnie wyższe niż szersze). Na brzuchu jest ich 8-14. Długość ryja odpowiada 1/2 długości głowy. Wąsy pojedyncze, skierowane w kierunku pyska, nie sięgają jego krawędzi. Ubarwienie grzbietu - od popielatoszarego do brązowszarego z zielonkawym połyskiem. Strona brzuszna żółtawa lub biała, srebrzyście lśniąca. Długość 100-200 cm, maksymalnie 550 cm . Ciężar ponad 22 kg .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Kiełb białopłetwy• Krewny kiełbia Kesslera, należący tak jak i on do

podrodzaju Romanogobio, różniący się od niego krótszym i wyższym trzonem ogona. Głowa długa z krótszym, tępym pyskiem, otwór gębowy dolny. Oczy duże (średnica ich jest co najmniej tak duża jak odstęp pomiędzy nimi). Odchylone do tylu wąsy sięgają do tylnej krawędzi oka. Łuski duże, 39-43 wzdłuż linii bocznej, pomiędzy linią boczną a nasadą płetwy brzusznej cztery rzędy łusek. Gardło zwykle bez łusek. W płetwie grzbietowej 10, w odbytowej zaś 8-9 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5.-5.3. Grzbiet ciemny, od zielonkawego do brązowego. Boki jaśniejsze z rzędem ciemnych, okrągłych plam leżących bezpośrednio przed linią boczną. Strona brzuszna biaława. Otwory linii bocznej są od dołu i od góry ciemno obramowane. Płetwy grzbietowa i ogonowa bezbarwne, bez plam, co sprawia, że gatunek ten łatwo jest odróżnić od kiełbia (Gobio gobio). Długość 8-10 cm, maksymalnie 13 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Kiełb Kesslera• Ciało wysmukłe, trzon ogonowy wąski.

Długa głowa o dużych oczach, ostrym pysku i dolnym otworze gębowym. Średnica oka równa jest odległości pomiędzy oczami. Na tylnej krawędzi szczęki górnej umieszczone są pojedyncze, długie wąsy. sięgające do tylnej krawędzi oka. Łuski duże. 40-43 wzdłuż linii bocznej. Pomiędzy linią boczną a nasadą płetw brzusznych 3-4 rzędy łusek. W płetwie grzbietowej jest l0, a w odbytowej 9 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, (2)3.5-5.3(2). Grzbiet czarniawoszary. Boki jaśniejsze z dużymi, niewyraźnymi plamami wzdłuż linii bocznej. Brzuch białawy. Płetwy grzbietowa i ogonowa z 1-3 rzędami ciemnych plam. Długość 10-12 cm, maksymalnie 15 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Koza• Głowa wydłużona, bocznie silnie ścieśniona.

Otwór gębowy wąski, dolny, z sześcioma krótkimi wąsikami na szczęce górnej (cztery z przodu, dwa w kącikach warg). Przedni otwór nosowy rurkowaty i krótki. Tuż pod okiem w fałdzie skórnym ukryty jest ruchomy, podwójny kolec, charakterystyczna cecha wszystkich gatunków kóz. Całe ciało pokryte małymi, cienkimi łuskami. Linia boczna wykształcona tylko w przedniej części ciała. Płetwa grzbietowa z 10-12, a odbytowa z 7-9 promieniami. U samców drugi promień płetw piersiowych jest pogrubiony. Zęby gardłowe jednorzędowe, 8(9,10)-(10,9)8. Grzbiet brudnożółty z ciemnymi, brązowymi plamami, kreskami i marmurkowymi wzorami. Boki koloru piaskowego z długim rzędem 10-20 ciemnobrązowych, jasno obramowanych plam, łączących się ze sobą czarną, cienką, długą linią. Nad nimi podobny rząd plam mniejszych. Brzuch białawy. Na górnej krawędzi nasady ogonowej czarna plama. Długość 8-10 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Koza złotawa• Silnie wyciągnięte, wąskie ciało.

Otwór gębowy wąski, dolny, z sześcioma wąsikami na górnej szczęce (cztery z przodu, dwa w kącikach warg, sięgające tylnej krawędzi oka). Przedni otwór nosowy krótki i rurkowaty. Dokładnie poniżej środka oka znajduje się silny, podwójny kolec. Spodnia część trzonu ogonowego z małym, tłuszczowym kilem. Łuski bardzo matę, 170-200 wzdłuż środkowej linii ciała. Płetwa grzbietowa z 8-10, odbytowa zaś z 7-9 promieniami. Drugi promień płetw piersiowych nie jest u samców pogrubiony. W płetwie ogonowej 14 promieni. U dorosłych. dojrzałych płciowo samców przednia część ciała jest silniej rozrośnięta - pogrubiona (cecha charakterystyczna podrodzaju Sabanjewia, do którego należy koza złotawa i następne omawiane gatunki). Zęby gardłowe jednorzędowe, zazwyczaj 8-8. Boki ciała uderzająco złociście lśniące. Długość 8-12 cm, maksymalnie 14 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce • Kur rogacz• Podobne do kijanki ciało o szerokiej spłaszczonej głowie.

Duży, końcowy otwór gębowy. Nad pyskiem dwa małe kolce. Na wierzchu głowy 4 gąbczaste, chrząstkowe narośle. Wieczko skrzelowe z 2, a przednia płytka wieczka skrzelowego (praeoperculum) z 4 kolcami (leżący najwyżej jest najdłuższy). Szeroka szczelina skrzelowa. Błony podskrzeIowe nie są zrośnięte z przegrodą międzyskrzelową. Brak łusek, lecz na ciele pomiędzy linią boczną i grzbietem występuje jeden lub kilka rzędów kostnych guzków. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 7-9 kolcami, druga z 13-16 wysokimi, nitkowato wydłużonymi promieniami miękkimi. W płetwie odbytowej jest ich 13-17. Duże, wachlarzowate płetwy piersiowe o zgrubiałych, wystających poza błonę płetwy dolnych promieniach. Płetwy brzuszne położne piersiowo, a ich wewnętrzne promienie są niewiele krótsze od zewnętrznych. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Brak pęcherza pławnego. Grzbiet brązowoszary, boki żółtawe, brzuch natomiast biały. Kostne guzki na głowie są żółtoszarego koloru. Płetwy z rzędami ciemnych plam. Długość słodkowodnych form wynosi 10-25 cm . Formy morskie osiągają maksymalnie 60 cm (Cieśnina Beringa).

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Minog morski• Ma dobrze rozwinietą linię boczną, zwłaszcza w okolicy

głowowej i skrzelowej. Jego ubarwienie jest zwykle szaroniebieskie na grzbiecie i srebrnobiałe na brzuchu. W zależności od stanu fizjologicznego może ono ulegać zmianom. Minog morski jest największym przedstawicielem rzędu minogokształtnych - osiąga długość 1 m i ciężar 3 kg .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Minog rzeczny• Posiada ubarwieniegrzbietu brązowawe z odcieniem

niebieskawym o metalicznym połysku. Osiąga długość 40 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Minog strumieniowy• Jest najmniejszym z minogów żyjących w Polsce.

Okazy dorosłe osiągają długość 16 cm, larwy - 20 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Minog ukraiński• Od minoga strumieniowego różni się uzbrojeniem

przyssawki, większymi rozmiarami i silniej pigmentowaną płetwą ogonową. Grzbiet ma ciemny, prawie czarny, brzuch i boki ciała białe lub kremowe. Okazy dojrzałe płciowo osiągają długość 20 cm, larwy w momencie przeobrażania się - 20 do 22 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Parposz• Ciało śledziokształtne pokryte kolistymi łuskami ( 60-65

w rzędzie wzdłuż ciała). Krótka płetwa grzbietowa, brak linii bocznej. Wieczko skrzelowe promieniście prążkowane. Szczęka górna wycięta w połowie długości, szczęka dolna sięga do tylnej krawędzi oka. Brak zębów na lemieszu ( vomer ); 35-45 skostniałych, skrzelowych wyrostków filtracyjnych, które nie są tak gęsto osadzone jak u alozy. Górna strona ciała w kolorze od niebieskawo -zielonego do brązowego. Boki i brzuch srebrzyście białe, ze złotawym połyskiem. Przy górnej krawędzi szczeliny skrzelowej znajduje się duża czarna plama, za nią 4-8 plam mniejszych. Szczęka dolna i gardło różowe. Parposze w wieku 6-7 lat osiągają długość 35-40 cm . Długość maksymalna wynosi około 55 cm (ciężar do 2 kg).

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Piekielnica - Alburnoides bipunctatus

• Ciało wyciągnięte, bocznic ścieśnione, silniej wygrzbiecone niż u uklei. Długość 9-13 cm, maksymalnie 16 cm .

• Występowanie: Przejrzyste, dobrze natlenione, szybko płynące wody. W Polsce Piekielnica występuje na całym niemal obszarze kraju z wyjątkiem dorzecza środkowej i dolnej Odry oraz rzek pomorskich wpadających bezpośrednio do Bałtyku.

• Tryb życia: Stadna ryba karpiowata przebywająca zazwyczaj w pobliżu dna, chętnie w silnym prądzie. Piekielnica lubi wody nie zanieczyszczone, silnie nasycone tlenem. Tarło w maju do czerwca.

• Odżywianie:

• Małe organizmy denne, plankton, pokarm z powietrza.

• Uwagi:

• Wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Pocierniec• Bardzo silnie wyciągnięte ciało o długim, cienkim trzonie

ogonowym. W przedniej i środkowej części przekrój ciała pięciokątny. Długi, spiczasty pysk. Na grzbiecie 14-17 krótkich, wolno stojących kolców oraz w płetwie za nimi 6-7 miękkich promieni. W płetwie odbytowej 1 kolec i 6-7 promieni miękkich. Płetwy brzuszne zredukowane do jednego kolca i jednego krótkiego miękkiego promienia. Płetwy piersiowe u samców są większe niż u samic. Mała płetwa ogonowa o zaokrąglonej tylnej krawędzi. Ubarwienie, zależnie od zamieszkiwanego obszaru, jest brązowawe lub zielonkawe. Przednia część ciała samców żółtomosiężna, niebiesko mieniąca się w okresie tarła. Przeciętna długość wynosi 10 do 15 cm, maksymalnie 20 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Różanka• Ciało silnie wygrzbiecone, bocznie ścieśnione.

Otwór gębowy mały, końcowy. Łuski duże, 34-38 wzdłuż ciała, linia boczna zaznaczona tylko na pierwszych 5-6 łuskach. Płetwa grzbietowa z 12-13, a odbytowa z 11-13 promieniami. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. U samic pojawia się w okresie tarła długie, rurkowate pokładełko. Grzbiet zielonoszary, do czarniawego. Boki jaśniejsze, srebrzyście lśniące, z długą, mieniącą się, zielononiebieską wstęgą. Strona brzuszna biała, różowo połyskująca. W okresie tarła samiec przybiera szatę godową. Jego gardło, piersi i przednia część brzucha stają się czerwone, grzbiet i tylna część ciała mienią się niebieskawozielono. Długość 5-6 cm, maksymalnie 9 cm .

Ryby prawnie chronione w Polsce

• Strzebla przekopowa• Ciało krępe, bardziej wygrzbiecone niż u strzebli potokowej.

Końcowe położony, mały otwór gębowy. Łuski małe, 70-80 wzdłuż linii bocznej, która w tylnej części ciała jest kilkakrotnie przerywana. Płetwa grzbietowa ma 10, a odbytowa 9-10 promieni. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5/4/.2. Grzbiet w kolorze od ciemnoszarego do ciemnobrązowego z zielonkawym, metalicznym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawosrebrzyste, lśniące, z małymi, nieregularnie rozrzuconymi ciemnobrązowymi plamami. Brzuch białawy, w okresie tarła o czerwonawym połysku. Długość 5-9 cm, maksymalnie 12 cm . Samice są nieco większe od samców.

Ryby prawnie chronione w Polsce • Śliz, Śliz pospolity• Ciało okrągłe, bocznie ścieśnione jedynie w partii trzonu

ogonowego. Wąski, dolnie usytuowany otwór gębowy ma na górnej wardze sześć wąsików, cztery z przodu i dwa w kącikach warg. Brak fałdu podbródkowego. Przedni otwór nosowy rurkowaty i długi. Brak kolca ocznego (patrz gatunki z rodzaju Cobitis). Małe, wysoko umieszczone oczy. Przednia część czaszki mocno złączona z jej częścią tylną. Łuski bardzo drobne i cienkie. Brak ich w przedniej części grzbietu i na piersiach. Płetwa grzbietowa z 9-11, a odbytowa z 7-9 promieniami. Płetwa ogonowa zaokrąglona, nieznacznie wcięta lub prosta. Zęby gardłowe jednorzędowe, 8(9,10)-(10,9)8. Ubarwienie grzbietu i boków szare do brązowawego. Strona brzuszna biaława. Na płetwach grzbietowej i ogonowej rzędy ciemnych kropek. Osobniki żyjące w nie zanieczyszczonych wodach często mają na bokach ciała nieregularne, kropkowane wzory. Brak ich u ryb żyjących w brudnych wodach, a także bytujących w większych, głębszych rzekach. Maksymalna długość ciała wynosi 16 cm . Pęcherz pławny wszystkich ryb piskorzowatych odznacza się pewną właściwością; składa się on mianowicie z dwóch, zamkniętych jedna w drugiej, komór, przy czym ta zewnętrzna jest skostniała (u gatunków z rodzaju Noemacheilus).

Ryby prawnie chronione w Polsce • Wężynka zaliczana do rodziny igliczniowatych

• Długie, cienkie, poza okresem tarła prawie okrągłe w przekroju ciało. Rurkowaty pysk, którego długość odpowiada w przybliżeniu połowie długości głowy, ma na wierzchniej stronie biegnącej od swego końca do podstawy czoła wąską, długą krawędź. Płetwa grzbietowa, z 33-38 promieniami miękkimi, osadzona jest nad 3-5 pierścieniem tylnej i 6-8 pierścieniami ogonowej partii ciała. Brak płetw piersiowych i płetwy ogonowej. Otwór odbytowy umieszczony jest pod przednią częścią płetwy grzbietowej. Zależnie od zamieszkiwanego miejsca ubarwienie ciała jest bardzo zmienne. Grzbiet ciemnozielony, oliwkowy, brązowawy lub czarniawy, z ciemnymi, poprzecznymi pręgami (opaskami). Strona brzuszna biaława, zielonkawa lub żółtawa. W okresie godowym u samic występuje niebieska smuga na pokrywach skrzelowych i przedniej części tułowia oraz żółta na stronie brzusznej. W przeciwieństwie do samic opiekujące się ikrą samce są bardzo niepozornie ubarwione. Maksymalna długość samców wynosi 25 cm, natomiast samic 30 cm . Spokrewnionymi gatunkami są: Neorophis lumbriciformis, charakteryzujący się wygiętym ku górze pyskiem, oraz Neorophis maculatus o regularnym, plamistym wzorze na ciele.