mbi rimbursimin e tatimit të vlerës së shtuar · pdf filetatimet dhe evazionit...
TRANSCRIPT
MBI RIMBURSIMIN E TATIMIT TË VLERËS SË SHTUAR (TVSH) 2015-2016
1
MBLEDHJA E KËSHILLIT TË INVESTIMEVE
Tiranë, 23 Nëntor 2016
2
PËRMBAJTJA
I.KONTEKSTI, OBJEKTI, METODOLOGJIA
II.GJETJE & REKOMANDIME
III. MBI KLIMËN E INVESTIMEVE
I. KONTEKSTI
3
Vonesat prej një kohë të gjatë në rimbursimin e TVSH-së, konsideruar dhe perceptuar si burokratike nga
komuniteti i biznesit deri në mesin e vitit 2013.
Rimbursim mbi baza selektive, praktika korruptive dhe i kushtëzuar nga plani i administratës tatimore për
realizimin e të ardhurave.
Skema abuzimi me rimbursimin e TVSH-së janë zbuluar nga
administrata tatimore pas vitit 2013, rreth 116 raste të mashtrimit me tatimet dhe evazionit fiskal janë
raportuar në Prokurori për periudhën Shtator 2015-Korrik 2016.
Raporti i BE.
Shlyerja me shpejtësi e detyrimeve të prapambetura, ndihmoi në
rivendosjen e besimit ndaj instrumentave shtetërore,
vecanërisht lehtësimin e kufizimeve të likuiditetit në sektorin privat
Mosrimbursimi i TVSH-së në vite, krijimi i një zinxhiri borxhesh të
bizneseve kryesisht eksportuese, ndaj furnitorëve dhe bankave,
thellimi i klimës së mosbesimit ndaj shtetit dhe burime financiare të
kufizuara për investime.
I. KONTEKSTI – REAGIME NGA BIZNESI Nuk ja vlen të aplikosh për Rimbursim (anketa – MUNGESË BESIMI në 36% të
atyre që nuk kanë aplikuar);
MOSRESPEKTIM AFATESH pavarësisht nga niveli eksportuesve;
Tatimet kanë PLANIN e tyre, dhe nuk të lënë pa GJOBA, tentojnë të ulin shumën e TVSH-së së rimbursueshme (investime energji);
Nuk ka FEEDBACK nga Kontrolli, Risku për TVSH-në a funksionon? Nëse po, pse kemi kaq shume kontrolle?
Moskthimi i Garancisë doganore – Problem më vete, Informaliteti tek “FUNDORET” nuk na lejon kasat fiskale;
Kalimi i kredisë ndërmjet tatimeve psh. të kalojë tek mbulimi i kësteve të tatim fitimit, Procedura doganore për makineritë, kodet doganore për importin.
4
I. OBJEKTI I ANALIZËS
1. Të nxisë dhe strukturojë debatin;
2. Të marrë në konsideratë zërin e biznesit;
3. Të parashtrojë rekomandime konkrete dhe konstruktive (focus në problemet kryesore: mosregjistrimi, evazioni, puna në të zezë).
5
Ecuria e modelit aktual te Rimbursimit të TVSH-së 2015-2016
Ndryshimet Ligjore & Eksperienca e Biznesit
6
I. METODOLOGJIA
Deskresearch
• Strategji, ligje/akte nënligjore,
• Studime të FMN-së, OECD-së, BE, etj;
• Të dhëna Ministria e Financave, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve.
30 Takime
• Zyrtarë të Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, Ministrisë së Financave;
• Përfaqësues të Shoqatave të Biznesit si FIAA, AAB, DhTI, Shkodër, Elbasan, Gjirokastër, Fier, Durrës;
• Takime me biznese dhe ekspertë.
Anketa
•Anonime, online: 5 Shtator – 30 Tetor, 77 biznese përgjigjur; 55% kanë aplikuar për rimbursim TVSH, 2015-2016
•54% në Tiranë, 40% me kapital të huaj, 80% eksportuese nga të cilat 60% eksportuese mbi 70% të shitjeve;
•Sektorët më të përfaqësuar: Industria Përpunuese (56%,) Tregtia (27%), Shërbimet (24 %).
Focus Group
• Fokus Grup me Biznese në Elbasan;
• Fokus Grup me Ekspertë dhe Shoqata në Tiranë.
7
I. KONTEKSTI: ECURIA E RIMBURSIMIT TË TVSH-SË, 2011 - 2015
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
2011 2012 2013 2014 2015
TVSH Bruto Rimbursimi TVSH % e rimbursimit
Burimi: www.financa.gov.al
Detyrime të Prapambetura –deri në 31 Dhjetor 2015.
Rimbursimi i TVSH-së
18 Miliardë Lekë
8
0
100
200
300
400
500
600
700
0
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
14,000,000
16,000,000
18,000,000
2015 Tetor 2016
vlere total vlere fason
numer total numer fason
0
100
200
300
400
500
600
0
2,000,000
4,000,000
6,000,000
8,000,000
10,000,000
12,000,000
14,000,000
16,000,000
2015 Tetor 2016
vlere total vlere fason
numer total numer fason
Kërkesat për Rimbursim TVSH në numër dhe vlerë ( mijë lekë) Rimbursimi faktik TVSH në numër dhe vlerë (mijë lekë)
Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve 2016
I. KONTEKSTI: KËRKESAT E RIMBURSIMIT FAKTIK(Nr. & vlerë për të gjithë tatimpaguesit & bizneset RPA në vecanti, 2015 & 2016 (deri Tetor).
9
AUTOMATIK
30 DITË
1. >70% Eksport
2. Eksportues mbi 1 vit
3. Deklaratë doganore eksporti
4. Nuk kanë detyrime të prapambetura për
kontributet
PA RISK/PA KONTROLL
ANALIZË RISKU
30 DITË
50%-70% Eksport
ANALIZË RISKU
60 DITË
<50% Eksport + Tatimpaguesit
Tatimpaguesit jo-eksportues
1. Teprica e TVSH së zbritshme e mbartur 3 muaj rresht
2. Shuma e TVSH së kërkuar mbi 400,000 Lekë
Eksportuesit kanë të drejtë të kërkojnë rimbursim kur teprica kreditore mbi 400,000 Lekë
I. KONTEKSTI: AFATET DHE PROÇEDURAT
II. GJETJET KRYESORE – Anketa “Mbi Rimbursimin e TVSH-së”
10
72 % konfirmojnë marrjen e TVSH- së;
54% konfirmojnë lehtësimin e procedurës
05/12/2016 11
II. GJETJET KRYESORE – ANKETA, “Kur është përfituar Rimbursimi i TVSH-së?!”
0%
87%
4%
7%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Pas analizës së riskut në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve
Pas përfundimit të kontrollit tatimor përkatës
Pas ankimimit tuaj (në Drejtorinë e Apelimit apo Gjykatë)
Tjeter
II. GJETJET KRYESORE – ANKETA, AFATET DHE KONTROLLET
12
Sipas Anketës:
• Afatet nuk janë respektuar në shumicën e rasteve për rimbursimin e TVSH-së sidomos për eksportuesit.
• Shumica e tatimpaguesve që kanë bërë kërkesë kanë kaluar në kontroll tatimor, përfshirë edhe
eksportuesit mbi 70% që janë subjekt i rimbursimit automatik.
54%
89%
71%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Mbi 60 dite per tatimpaguesit
Mbi 30 dite eksportues >70%
Mbi 30 dite per eksportues 50 - 70%
Tejkalimi i Afateve
88%
82%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Eksportues> 70%
Tatimpagues te tjere
Kontrollet për Rimbursim
05/12/2016 13
Vërehet nga përgjigjet një vlerësim i moderuar mbi punën e administratës ndërmjet mirë dhe disi mirë.
Megjithatë prapë ka një përqindje relativisht të lartë, (20%) që e konsiderojnë të dobët aktivitetin e
administratës.
20%
37%
39%
4%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
TË DOBËT
DISI MIRË
MIRË
SHUMË MIRË
Si e Vlerësoni Punën (veprimet/mosveprimet e administratës tatimore mbi Kërkesën Tuaj?
II. GJETJET KRYESORE – ANKETA, mbi Administratën Tatimore
III. REKOMANDIME - MBI PROCESIN E RIMBURSIMIT, AFATET
Rritje të përgjegjshmërisë për rimbursimin (2015-2016), porsfidë respektimi i afateve të rimbursimit
Rimbursimi përtej afatit 30 ditë për eksportues (mbi 50% tëshitjeve)
Rimbursim përtej afatit 60 ditë për tatimpaguesit e tjerë (<50% Eksport + Tatimpaguesit e tjere)
14
GJETJE REKOMANDIME
Rekomandim 1. Respektimi i afateve të parashikuara në kuadrin ligjor në fuqi.
- Kritere efektive të analizës së riskut (vazhdim Rekomandim 2)
- Zbatimi edhe për administratën tatimore i detyrimit për të paguar kamatvonesat ndaj bizneseve si rezultat i vonesave të rimbursimit të TVSH sipas parashikimit të Nenit 76 të Ligjit Nr.9920.
III. REKOMANDIME - MBI PROCESIN E RIMBURSIMIT, PROCEDURAT
Procedurat aktuale të rimbursimit të TVSH-së - konsiderohen si të thjeshtuara, por:
- Shumë pak rimbursime automatike
- Numri i lartë i kontrolleve: efikasiteti i sistemit të riskut
- Tepricë TVSH mbi 400,000 lekë njihet e kreditueshme por jo e rimbursueshme.
15
GJETJE REKOMANDIME
Rekomandim 2. Lehtësimi i barrës proceduriale për administratën tatimore dhe bizneset- Zbatimi efektiv i sistemit të riskut që të mundësojë reduktimin
në praktikë të numrit të kontrolleve . - Bashkëpunimi / shkëmbimi i informacionit ndërmjet DPT dhe
DPD edhe për vlerësimin e riskut për rimbursimin e TVSH-së. - Eliminimi kontrolli i rimbursimit të TVSH-së kur biznesi ka
kaluar brenda një periudhe kohore, p.sh. prej 1 viti në kontroll të plotë/thelluar.
- Të shmangen praktikat kur bizneseve ju njihen tepricat kreditore si të kreditueshme, por jo të rimbursueshme mbi bazën e dyshimeve të paarsyeshme dhe të pambështetura në kuadrin ligjor.
III. REKOMANDIME, MBI PROCESIN E RIMBURSIMIT, KRITERET
Kriteret e rimbursimit të TVSH-së konsiderohen të harmonizuara, por mbetet për t’u përditësuar legjislacioni sekondar.
16
GJETJE REKOMANDIME
Rekomandim 3. Bërja transparente e proçedurave të brendshme në trajtimin e rasteve të rimbursimit të TVSH-së
Sugjerohet përgatitja dhe bërja publike e një dokumenti të brendshëm për administratën tatimore – Rregullore për Rimbursimin e TVSH-së
Perditesimi i Udhëzimi i MF Nr. 24. dt. 02.09.2008
III. REKOMANDIME, MBI MARRËDHËNIET ADMINISTRATË, BIZNES
Përmirësim marrëdhënien biznes-administrate (mbi 40% e tëanketuarve vlerësojnë "disi mirë"dhe 31% mirë) POR:
- Hezitim për të aplikuar për rimbursimTVSH: edhe në rastet kur kanë tepricënkreditore të mjaftueshme përrimbursim;- Kontrollet kanë për qëllim të ulin samë shumë të mundin shumën e TVSH-së kreditueshme që duhet t’irimbursohet bizneseve, si ne rastin einvestimeve në energjitikë;- Informimi i pamjaftueshëm dhe nëkohë i biznesit për shkak të dinamikëssë ndryshimeve ligjore
17
GJETJE REKOMANDIME
Rekomandim 4. Strukturim i informacionit të DPT nëpërmjet një website interaktiv, për biznesin në funksion të edukimit fiskal të tatimpaguesve dhe rritjes së transparencës.Rekomandim 5. Planet buxhetore të mos kushtëzojnë vendimmarrjen e administratës tatimore për vonesat në rimbursimin e TVSH-së kreditueshme.Rekomandim 6. Reforma e nisur ne 2015, të strukturohet më tej, të forcohen përpjekjet për zbatimin e masave anti-informalitet.Rekomandim 7. Biznesi/Shoqatat duhet të ngrejnë me tej “kapacitetet e veta” ne drejtim te marrjes, informimit në kohë dhe në mënyrë të saktë të çdo lloj ndryshimi që prek mjedisin ku ai operon.Rekomandim 8. Integrimi dhe konsolidimi i shërbimeve të agjencive qeveritare në Portalin e-Albania. Rekomandim 9. Trajnime periodike të vazhdueshme për administratën tatimore specifike edhe për rimbursimi i TVSH-së.
III. SHQETËSIME MBI KLIMËN E INVESTIMEVE - ANKETA
18
Rekomandimi 8. Reforma e nisur ne 2015 kundër informalitetit, të strukturohet më tej, të forcohen
përpjekjet për zbatimin e masave anti-informalitet
DISKUTIM MBI REKOMANDIME
I. AFATET E PARASHIKUARA NË KUADRIN LIGJOR (ndonëse dinamik në ndryshimet e fundit) PËR TVSH-në MBETEN AMBICIOZE POR:
a) A JANË REALISTE/TË ARRITSHME NGA ADMINISTRATA?
II. REDUKTIMI I NUMRIT TË KONTROLLEVE DHE FUNKSIONIMI I RISKUTa) ZBATIMI I DUHUR I SISTEMIT TË RISKUT (A KA KRITERE EFEKTIVE RISKU PËR
KONTROLL RIMBURSIMI TVSH-së?)
b) SUBJEKTET QË KANË KALUAR NË KONTROLL TË THELLUAR A DUHET TË JENË SUBJEKT KONTROLLI RIMBURSIM TVSH?
III. PO BIZNESI MBETET AKOMA I PAINFORMUAR NE NIVELIN E DUHUR, P.SH.
a) FAQJA E DPT MË USER FRIENDLY (AKTET 2016?)
b) NEVOJA PËR RREGULLORE PËR ADMINISTRATËN PËR RIMBURSIM TVSH?
19
FALEMINDERIT!www.investment.com.al
20