!

!เอกสารประกอบการบรรยาย วชา MCS2250 : ศลปะเพอการสอสารในงานวารสาร โดย อาจารยประสทธ คลองงเหลอม

ภาพโดย: คณปยฉตร แกหลง PhotoNextor

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความรเบองตนเกยวกบศลปะ

ความรเบองตนเกยวกบศลปะ

!!

ความหมายของศลปะศลปะ คอ การเลยนแบบธรรมชาต

ศลปะ คอ การสรางสรรคความงาม

ศลปะ คอ การแสดงออกเกยวกบความศรทธาเชอถอของมนษย

ศลปะ คอ การแสดงออกทางการสอความหมาย และภาษา

ศลปะ คอ การแสดงออกซงอารมณ และความรสก

!"ศลปะ" (Art): เปนคาทมความหมายทงกวาง และจาเพาะเจาะจง ทงนยอมแลวแตทศนะของแตละคน แตละสมยทจะกาหนดแนวความคดของศลปะใหแตกตางกนออกไป หรอแลวแตวาจะมใครนำ คาวา "ศลปะ"

นไปใชในแวดวงทกวาง หรอจำกดอยางไร

!พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2541 ศลปะ หมายถง ผลแหงพลงความคดสรางสรรคของมนษยทแสดงออกมาในรปลกษณตาง ๆ ใหปรากฏซงสนทรยภาพ ความประทบใจ หรอ ความสะเทอนอารมณ ตามอจฉรยภาพ พทธปญญา รสนยม และทกษะของแตละคน เพอความพอใจ ความรนรมย หรอเพอสนองตอบ

ขนบธรรมเนยม จารตประเพณ หรอความเชอในลทธศาสนา

!Herbert Read, 1959

ศลปะ คอ ผลงานการสรางสรรครปลกษณแหงความพงพอใจขนมา และรปลกษณกอใหเกดอารมณ รสกในความงาม อารมณรสกในความงามนนจะเปนทพงพอใจไดกตอเมอประสาทสมผสของเราชนชมในเอกภาพ

หรอความประสมกลมกลนกน ในความสมพนธอนมระเบยบแบบแผน

!วรตน พชญไพ บรณ. 2528: 1

คาวา “art” ตามแนวสากลนนมาจากคาวา arti และ arte ซงเรมนยมใชในสมยเฟองฟศลปวทยา

ความหมายของคา arti นน หมายถง กลมชางฝมอในศตวรรษท 14,15 และ 16คา arte มความหมายถง ฝมอ ซงรวมถงความรของการใชวสดของศลปนดวย เชน การผสมสลงพนสาหรบการเขยนภาพสนำมน หรอการเตรยม และการใชวสดอนอก

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (1)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความรเบองตนเกยวกบศลปะ

!ศลปะ เปนผลงานทเกดจากการแสดงออกของอารมณ ปญญา และทศนคต รวมทงทกษะความชานชานาญ

ของมนษย การสรางสรรคงานศลปะในปจจบนมแนวโนมไปในทางการสรางสรรค และการแสดงออกของอารมณ และความคด ดงนน งานศลปะนน อยางนอยทสดควรกอใหเกดอารมณ และ ความคดสรางสรรค

กลาวคอ เปนงานทสอ ใหผชมเกดจนตนาการ นอกจากนน งานศลปะทดควรจะม คณคาทางความงามซงเกด

จากการใชองคประกอบของสนทรยภาพ

!สรปไดวา ศลปะ คอ สงทมนษยสรางขน เพอแสดงออกถงฝมอ และความคดสรางสรรค ความเชอ รสนยม

บคลก และภมหลงของผสรางงาน โดยมทกษะ ความเพยร ความประณต และภมปญญา วจตรศลป ในการ

สรางสรรค

ประเภทของศลปะศลปะทแบงตามลกษณะงาน แบงเปน 2 ประเภท

1. วจตรศลป หรอประณตศลป (Fine Art) เปนการถายทอดศลปะทมงประโยชนดานความงาม ความพงพอใจสขใจเปนหลก หรออาจถายทอดออกมาโดยปราศจากความคาดหวง และอาจนาไปใชประโยชนไดหรอไมกตาม

2. ศลปะประยกต หรอ ประยกตศลป (Applied Arts) ผลงานศลปะทสรางสรรคขน เพอมงประโยชนใชสอย เปนสำคญ นำศลปะมาดดแปลงแกไข เพอใชในชวตประจำวน และสงคมในวนขางหนา ซงเปนเรองของอตสาหกรรม และการคา

วจตรศลป หรอประณตศลป (Fine Art)

จตรกรรม (Painting) คอ ภาพเขยน ดวยการขดเขยน และการระบายส โดยอาศยอปกรณตางๆ เชน

ดนสอ พกน จานส ส โดยถายทอดความรสกนกคดลงบนวตถตางๆ เชน แผนไม ผาใบ ฝาผนง มลกษณะเปน

งาน 2 มต

จตรกรรม ใชสหลายชนด 1. สนำ (Water Colour) มลกษณะโปรงแสง ผสมนำละลายโดยไมมเนอส ใชระบายบนกระดาษ และ

วสดทไมมความมน

2. สฝน (Tempera Colour) มลกษณะทบแสง ผสมนำ นำกาว มเนอส ใชระบายบนผา กระดาษ ไม

ผนงถำเขยนบนผนงทฉาบปน

3. สนำมน (Oil Colour) ทบแสง เนอสหนา ผสมนำมนลนสด (นำมนสน) เขยนบนไม ผาใบ

4. สเทยน (Crayon) สชอลค (Chalk) ทบแสง เปนแทง สเลอะงาย

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (2)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความรเบองตนเกยวกบศลปะ

! จตรกรรม แบงออกไดหลายประเภทดวยกน เชน ภาพคนเหมอนและภาพคน (Portrait and Human Figure) ภาพสตว (Animal)

ภาพทวทศนบกและทะเล (Landscape) ภาพหนนง (Seascape)

ภาพเรองราวเกยวกบชวตและความเปนอยของมนษย (General Painting)

ภาพเกยวกบศาสนา (Religious) ภาพนามธรรม (Abstract)

ภาพจนตนาการและภาพกงนามธรรม (Semi Abstract)

ประตมากรรม (Sculpture) คอ การสรางงานทเปนรปทรง 3 มต อยางเชนงานปนตางๆ ทเหนทางดานกวาง ยาว และหนา ประตมากรรมเปนงานศลปะทแสดงออกดวยการปน แกะสลก หลอ  และการจดองคประกอบความงามอน ลงบนสอตางๆ  ผทำงานประตมากรรมเรยกวา ประตมากร สวนงาน

ประตมากรรมทเกยวกบศาสนามกสะกดใหแตกตางออกไปวา ปฏมากรรม

สถาปตยกรรม (Architecture) คอ ศลปะทสรางสรรคอยบน สงกอสราง อาคารรปแบบตางๆ ใหมความสวยงามลงตวตามยคสมย

สถาปตยกรรม คอ ศลปะของการออกแบบโครงสราง  การออกแบบอาคาร และสงกอสราง การกอสรางอาคารและสงกอสราง ตลอดจนการตกแตงบรเวณ และสงแวดลอมของอาคารสถานทใหมความงาม ประโยชนการใชสอย และความมนคงแขงแรง อาจแบงได  2 ประเภท 

1. ประเภททมนษยเขาไปอยอาศยไมได 

2. ประเภททมนษยเขามาอยอาศยได

ภาพพมพ (Print) ลกษณะคลายงานจตรกรรม มองเหนเพยง 2 มต แตเปนการสรางงาน

บนแมพมพ

ภาพพมพ หมายถง งานศลปะทสรางขนโดยผานกระบวนการพมพจากแมพมพหลายชนด

เชน ไม กระดาษ ยาง โลหะ เปนตน ภาพทเกดขนมลกษณะคลายกบงานจตรกรรมตางกนทงานภาพพมพจะ

ตองสรางสรรคผานแมพมพ การพมพภาพมหลายเทคนค  เชน พมพพนราบ พมพกระจก พมพตะแกรงไหม พมพกดกรด พมพแกะไม พมพรองลก เปนตน

สอผสม (Mixed Media) คอ ศลปะทสามารถนาวจตรศลป คอ จตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ หลายแบบมาผสมผสานกนเขาดวยกน อาจเปนแบบ 2 หรอ 3 มตกได

ศลปะภาพถาย (Photography) การภาพถายเพอสรางสรรค ผลงานททาใหเกดประโยชนทางสตปญญาอยางมคณคาเปนภาพถายทใชเทคนค และวธการทแปลกกวาเทคนคธรรมดา เพอใหไดผลพเศษ

และมผลในทางสรางสรรค

วรรณกรรม (Literature) คอ งานเขยน บทประพนธตาง ๆ ทมศลปะในการใชภาษาอยางไพเราะ

ดนตร และนาฏศลป (Music and Drama) คอ การแสดงออกดวยการใชเสยง (หรอภาษา) และการ

เคลอนไหวของรางกาย

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (3)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความรเบองตนเกยวกบศลปะ

!ศลปะประยกต หรอ ประยกตศลป (Applied Arts)

พาณชยศลป (Commercial Art) คอ ศลปะทสรางเพอธรกจ สรางความตนตาตนใจเพอดงดด หวงผลทางการคา เชน สอโฆษณา

มณฑนศลป (Decorative Art) คอ ศลปะทเกยวกบการ ออกแบบตกแตงภายใน เครองใชตาง ๆ ใหเกดความสอดคลองลงตวกบประโยชนใชสอยกบอาคารสถานท

ศลปหตถกรรม (Art and Crafts) ศลปะทสรางสรรคดวยมอ เพอประโยชนในการทางาน

ดวยประเพณ หรอวถชวตพนบาน จนสามารถนาไปสความเปนเอกลกษณทมคณคา

อตสาหกรรมศลป (Industrial Art) คอ ศลปะทมงเนนประโยชนใชสอย และความงาม เพอตอบ

สนองความตองการของมนษย โดยใชเครองจกรในการสรางงานออกมา

!ศลปะแบงตามเกณฑการรบร สามารถแบงได 3 ประเภท

1. ดานทศนศลป (Visual art) หมายถง ศลปะทมองเหน หรอ ศลปะทสมผสได จบตองไดและรบรชนชมไดดวยการเหน  ไดแก จตรกรรม (Painting) ประตมากรรม (Sculpture) และ

สถาปตยกรรม (Architecture)      

2. ดานโสตศลป (Audio art) หมายถง ศลปะทสมผสได ดวยการรบฟง ผานประสาทห ไดแก ดนตร

(Music) และนาฏศลป (Drama)

3. โสตทศนศลป (Audio-Visual art) เปนการผสมงานศลปะดานทศนศลป กบดานโสตศลปเขาดวยกน

เปนการรบรงานศลปะผานการไดยนไดเหนพรอมกน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (4)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

ความหมายของการสอสาร

!การสอสาร ตรงกบภาษาองกฤษวา Communication แปลความเปนภาษาไทย และใชกน

หลายคำ เชน การตดตอสอสาร การสอความหมาย การสอสาร

การสอสาร (Communication) หมายถง กระบวนการสงขาวสารขอมลจากผสงขาวสารไปยงผรบขาวสาร ม

วตถประสงคเพอชกจงใหผรบขาวสารมปฏกรยาตอบสนองกลบมา โดยคาดหวงใหเปนไปตามทผสงตองการ

!มผใหความหมายการสอสารไวตางๆ กน ดงน

ราตร พฒนรงสรรค (2542 : 165 )

“การตดตอสอสาร คอ กระบวนการถายทอด หรอแลกเปลยนความคด ขอมล ขอเทจจรง หรอความรสก ซงอาจเปนรปของตวอกษร สญลกษณ เรยกวา ขาวสาร บคคลฝายหนงเรยกกวา ผสงสาร สงไปยงบคคลอกฝายหนง เรยกวา ผรบสาร โดยผานสอตาง ๆ เพอใหบคคล หรอกลมบคคล ไดเขาใจความหมายตามเจตนาทตองการ และชวยปองกนความเขาใจผดระหวางกน และกนอกดวย “

วอรเรน ดบเบลย วเวอร (Warren W. Weaver)  "การสอสารมความหมายกวาง ครอบคลมถงกระบวนการทกอยางทจตใจของคน ๆ หนง อาจมผลตอจตใจของคนอกคนหนง  การสอสารจงไมหมายความแตเพยงการ

เขยน และการพดเทานน หากแตยงรวมไปถงดนตร ภาพ การแสดง บลเลต  และพฤตกรรมทกพฤตกรรมของ

มนษยอกดวย"

วลเบอร ชแรมม (Wilbur Schramm) “การสอสาร คอ กระบวนการแลกเปลยนขาวสาร เกดขนโดยการถายทอดสารจากบคคลฝายหนง ซงทำหนาท

สงสารผานสอหรอชองทางตาง ๆ ไปยงผรบสารโดยม วตถประสงคอยางใดอยางหนง”

คารลไอ  โฮฟแลนด  (Carl I. Hoveland) และคณะ"การสอสาร คอ กระบวนการทบคคลหนง (ผสงสาร) สงสงเรา (โดยปกตจะเปนภาษาพด หรอภาษาเขยน) เพอ

เปลยนพฤตกรรมของบคคลอน ๆ (ผรบสาร)”

!กลาวโดยสรป การสอสาร หมายถง กระบวนการในการสงสาร หรอ แลกเปลยนขาวสาร ความคด ความ

รสกระหวางบคคล เนนความสมพนธของมนษย ซงกระบวนการทเกดขนนนเพอสรางความเขาใจอนดตอกน !!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (5)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

!องคประกอบของการสอสาร ประกอบดวย

1. ผสงสาร (Sender) คอ ผททำหนาทสงขอมล สารไปยงผรบสารโดยผานชองทางทเรยกวาสอ ถาหาก

เปนการสอสารทางเดยวผสงจะทำหนาทสงเพยงประการเดยวแตถาเปนการสอสาร 2 ทาง ผสงสารจะ

เปนผรบในบางครงดวย ผสงสารจะตองมทกษะในการสอสาร มเจตคตตอตนเอง ตอเรองทจะสง ตองม

ความรในเนอหาทจะสงและอยในระบบสงคมเดยวกบผรบกจะทำใหการสอสารมประสทธภาพ

ปจจยทมความสำคญตอขดความสามารถของผสงและรบทจะทำการสอสารความหมายนนไดผลสำเรจ หรอไมเพยงใด ไดแก

- ทกษะในการสอสาร (communication skills) หมายถง ทกษะซงทงผสงและผรบควรจะม

ความชำนาญในการสงและการรบเพอใหเกดความเขาใจกนไดอยางถกตอง

เชน ผสงตองมความสามารถในการเขารหสสาร มการพดโดยการใชภาษาพดทถกตอง ใชคำพดทชดเจน

ฟงงาย มการแสดงสหนาหรอทาทางทเขากบการพด ทวงทำนองลลาในการพดเปนจงหวะ นาฟง - ทศนคต (attitudes) เปนทศนคตของผสงและผรบซงมผลตอการสอสาร ถาผสงและผรบ ม

ทศนคตทดตอกนจะทำใหการสอสารไดผลด ทงนเพราะทศนคตยอมเกยวโยงไปถงการยอมรบซงกน

และกนระหวางผสงและผรบดวย เชน ถาผฟงมความนยมชมชอมในตวผพดกมกจะมความเหนคลอย

ตามไปไดงาย แตในทางตรงขาม ถาผฟงมทศนคตไมดตอผพดกจะฟงแลวไมเหนชอบดวยและมความเหนขดแยงในสงทพดมานน

- ระดบความร (knowledge levels) ถาผสงและผรบมระดบความรเทาเทยมกนกจะทำให

การสอสารนนลลวงไปดวยด แตถาหากความรของผสงและผรบมระดบทแตกตางกนยอมจะตองมการ

ปรบปรงความยากงายของขอมลทจะสงในเรองความยากงายของภาษาและถอยคำสำนวนทใช เชน

ไมใชคำศพททางวชาการ ภาษาตางประเทศ หรอถอยคำยาว ๆ สำนวนสลบซบซอน ทงนเพอให

สะดวกและงายตอความเขาใจ

- ระบบสงคมและวฒนธรรม (socio - culture systems) ระบบสงคมและวฒนธรรมใน

แตละชาตเปนสงทมสวนกำหนดพฤตกรรมของประชาชนในประเทศนน ๆ ซงเกยวของไปถง

ขนบธรรมเนยมประเพณทยดถอปฏบต สงคมและวฒนธรรมในแตละชาตยอมมความแตกตางกน เชน

การใหความเคารพตอผอาวโส หรอวฒนธรรมการกนอย

! 2. สาร หรอขอมลขาวสาร (Message) ในการะบวนการตดตอสอสารกมความสำคญ ขาวสารทดตอง

แปลเปนรหส เพอสะดวกในการสงการรบและตความ เนอหาสารของสาร และการจดสารกจะตองทำให

การสอความหมายงายขน

2.1 เนอหาของสาร (message content)

เนอหาของสาร ทมนษยสอสารกนนนครอบคลมถงความร และประสบการณของมนษย

2.2.1 สารประเภทขอเทจจรง สารทรายงานใหทราบถงความจรงตาง ๆ ทมอยในโลกทางกายภาพ

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (6)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

! 2.2.2 สารประเภทขอคดเหน สารทเกยวกบปรากฎการณทเกดขนในจตใจ

จากการประเมนของผสงสาร

2.2.3 สารประเภทความรสก พวกโคลง ฉนท กาพย กลอน นวนยาย หรอ

เรองสน

2.2 สญลกษณ หรอรหสของสาร (message codes)

“รหส” หมายถง สญญาณ (signal) หรอสญลกษณ (symbol) หรอกลมของสญลกษณทถกสราง

ขนในลกษณะทมความหมายตอคน และผรบสารสามารถเขาใจความหมายของมนไดตอเมอมการถอด

ความหมายของสญญาณหรอสญลกษณออกมา

สญญาณหรอสญลกษณในทนอาจเปน คำพด ตวหนงสอ รปภาพ เครองหมาย หรอกรยา

ทาทางตางๆ ฯลฯ ตวอยางเชน ถาผสงตองการสงสารคำวา “ดจทล” ใหผรบทยงไมเคยรจก

คำนมากอน ผสงตองพยายามใชสญลกษณตาง ๆ ไมวาจะเปนการอธบายดวยคำพด ภาพกราฟก

อปกรณระดบดจทล เชน กลองถายภาพ หรอลญลกษณอนใดกตามเพอใหผรบสามารถเขาใจ และม

ประสบการณรวมกบผสงไดมากทสดเพอเขาใจความหมายของ “ดจทล” ตามทผสงตองการ

! 2.3 วธสงสาร/การจดสาร (message treatment)

สารทถกจดเตรยมมาอยางด ทงในเรองของการเรยบเรยงลำดบ ความยากงาย รปแบบการใช

ภาษา จะทำใหสารนนมคณสมบตในการสอสารได ตวอยาง ของการจดสาร ทเหนไดชดกคอ การจด

สารในการโฆษณา ซงผสงสารไดใหความประณตพถพถนในการจดสารเพอใหสารนนสามารถดงดด

ความสนใจของผรบสารสามารถทจะใหความเขาใจ และขอคดเหนตาง ๆ ไดตามทผสงสารตองการ

!3. ชองทาง (Channel) หรอสอในชองทางการสอสาร (Media) คอ ประสาทสมผสทงหา คอ ตา ห จมก

ลน และกายสมผสและตวกลางทมนษยสรางขนมา เชน สงพมพ กราฟก สออเลกทรอนกส

การสอสารระหวางบคคล 2 คนทอยตอหนากน สารกจะผานชองทางเหลานไปสการรบรของผ

กระทำการสอสารทง 2 ฝาย แตในการสอสารสำหรบคนทอยหางไกลกน มนษยไมสามารถจะอาศย

ทางตตตอทมนษยมอยได มนษยจงไดสรางสอขนมาเปนเครองชวยใหการตดตอระหวางผสงสารกบ

ผรบสารมความเปนไปได มองในแงนเราจะเหนไดวา แมคำวา "ชองทาง" และคำวา "สอ" จะมความ

หมายใกลเคยงกน และอาจใชแทนกนได แตแททจรงแลวคำทง 2 มความหมายแตกตางกน คำวา

"ชองทาง" หมายถงทางซงทำใหผสงสารกบผรบสารตดตอกนได อนไดแก ตา ห จมก ลน กาย สวน

"สอ" นน หมายถงสอทมอยตามธรรมชาต ไดแก อากาศ แสง เสยง ตลอดจนอปกรณ หรอเครองมอท

มนษยคดขน เพอใชตดตอสงสารไปถงกนและกน  การจดแบงประเภทของสอทมนษยใชในการสอสาร

นน อาจแบงไดหลายแบบไมมขอกำหนดทแนนอนตายตว เชน อาจแบงโดยใชลกษณะของสอเปน

เกณฑ หรออาจแบงโดยใชจำนวนและลกษณะของการเขาถงผรบสารเปนเกณฑกได

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (7)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

! การแบงแบบใชลกษณะของสอเปนเกณฑ ม 5 ประเภท คอ

1. สอธรรมชาต ไดแก บรรยากาศทอยรอบตวมนษยอนมอยตามธรรมชาต ทำหนาทเปน

ทางตดตอของการสอสารระหวางบคคลแบบเผชญหนา

2. สอมนษย ไดแก บคคลททำหนาทเปนสอนำสารไปสผรบ เชน คนนำสาร นกเลานทาน

โฆษก พอสอ แมสอ ตวแทนการเจรจาปญหาตาง ๆ เปนตน

3. สอสงพมพ ไดแก สอทกชนดทอาศยเทคนคการพมพ เชน หนงสอ  หนงสอพมพ ใบปลว

แผนพบ วารสาร นตยสาร ใบประกาศหรอแจงความ โปสเตอร ภาพ เปนตน

4. สออเลกทรอนกส ไดแก สอทพฒนาขนโดยใชระบบเครองกลไกไฟฟา เปนหลก เชน วทย

โทรทศน โทรพมพ เทปเสยง วดโอเทป เครองฉายภาพ เครองฉายภาพยนตร แมกระทงคอมพวเตอรก

ใช เปนตน

5. สอระคน ไดแก สอททำหนาทนำสารไดแตไมอาจจดไวใน 4 ประเภท ขางตน เชน

หนงสอพมพกำแพง วตถจารก สอพนบาน เปนตน

! การแบงแบบใชจำนวนและลกษณะของการเขาถงผรบสาร  ม 4 ประเภท คอ

1. สอระหวางบคคล เปนสอทมนษยใชสำหรบการตดตอสอสารระหวางบคคลทอยหางไกล

กนจนไมอาจจะตดตอกนโดยไมผานสอหรอไมมสอได เปนสอทใชเฉพาะบคคล มลกษณะเปนสวนตว ไมเกยว

กบผอนทไมไดเกยวของกบการสอสารในขณะนน ๆ เชน จดหมาย โทรเลข โทรศพท ภาพถายในครอบครว

บนทกชวยจำ อนทน เปนตน สงเหลาน ทำหนาทชวยใหการสงสารระหวางผสงถงผรบทอยหางไกลกนมความ

เปนไปได นอกจากนน กยงมเครองมออปกรณบางชนดทจดวาเปนสอทใชในการสอสารระหวางบคคล เชน

การประชมกลมยอย การเรยน การสอน ซงจำเปนจะตองใชสอตาง ๆ เขามาเกยวของดวยเชน กระดานดำ

หนงสอ เอกสาร เปนตน

2. สอมวลชน มนษยคดสอมวลชนขน เพอทจะตดตอกบผรบสาร เปนจำนวนมากในเวลา

เดยวกนได โดยทวไปแลวสอมวลชน ไดแกหนงสอพมพ วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร

สอมวลชนนมประโยชนในแงของการเผยแพรขาวสารไปยงมวลชน ได ภายในเวลาอนรวดเรว

3. สอเฉพาะกจ คอ สอซงถกพฒนาขนเพอใชสำหรบการสอสารทสนบสนน กจกรรมอยางใด

อยางหนงโดยเฉพาะ จำนวนและกลมผรบสารมลกษณะทแนนอน เมอเทยบกบสอมวลชนแลว สอเฉพาะกจ

จะแคบกวาในแงของการเขาถงผรบสาร เชน การจดทำนตยสารเพอการประชาสมพนธภายในหนวยงาน การ

ทำวดโอเทปแนะนำการใชผลตภณฑของบรษทใดบรษทหนง เปนตน

4. สอประสม ไดแก การนำสอประเภทตาง ๆ ทง 3 ประเภท ขางตน ไปใชในการสอสารอน

จะทำใหการสอสารในครงนน ๆ มประสทธผลเพมมากขนในกรณของสอน หากมการใชโดยรจกขอดและขอ

เสยของสอแตละชนด เขาใจ ถงอทธพลของสอทมตอพฤตกรรมการรบสาร มการเลอกใชสอใหเหมาะแก

วตถประสงคในการสอสารแลว ประสทธผลของการสอสารครง ๆ นน กจะเพมมากขนดวย

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (8)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

!4. ผรบสาร (Receivers) คอ ผทเปนเปาหมายของผสงสาร การสอสารจะมประสทธภาพ ผรบสารจะ

ตองมประสทธภาพในการรบร มเจตคตทดตอขอมลขาวสาร ตอผสงสารและตอตนเอง

!5. ความเขาใจ และการตอบสนอง (Feedback) คอ เปนการกลบของกระบวนการตดตอสอสาร ถง

ความรสกของผรบสาร และผรบสารจะกลายเปนผสงสาร ตามกระบวนการเชนเดมตอไป

!ความสำคญในการสอสาร

การสอสาร เปนกระบวนการเกดขนเปนปกตวสยของคนทกคน และมความเกยวของไปถงบคคลอน

ตลอดจนถงสงคมทแตละคนเกยวของอย ไมวาจะทำสงใด ลวนตองอาศยการสอสารเปนเครองมอชวยใหบรรล

จดประสงคทงสน จะเหนไดจากการทคนพยายามคดคน และพฒนาวธการสอสารมาตงแตสมยโบราณ ทง

ภาษาพด ภาษาเขยน ตลอดจนเครองมอ หรอเทคนควธการตางๆ ลวนเกดจากความพยายามอยางสงของคน

ตอเนองมาหลายชวอาย หากการสอสารไมมความสำคญ และจำเปนอยางยงแลว เครองมอ และวธการ

สำหรบการสอสารตางๆ เหลานกคงไมเกดขนและพฒนามาใหเหนดงเชนในปจจบน

ในสภาพสงคมทคนจะตองเกยวของกนมากขนเชนปจจบน การสอสารกยงมความสำคญตอบคคล

และสงคมมากขน หากคนในสงคมขาดความรความเขาใจในการสอสาร ไมสามารถถายทอดความรความคด

หรอทำใหเกดความเขาใจระหวางกนได ยอมจะทำใหเกดปญหาตางๆ มากมาย ปญหา ทเกดขนกบบคคลและ

สงคมทกวนน มอยไมนอยทเปนสาเหตมาจากความลมเหลวของการสอสาร ดงนนการสอสารจงมความสำคญ

สำหรบบคคลและสงคมหลายดาน คอ

1.  ดานชวตประจำวน ในชวตประจำวนหนงๆ แตละคนจะตองสอสารกบตวเอง และสอสารกบผอน

ตลอดเวลา นบตงแตเวลาตนนอนกตองสอสารกบตวเอง และคนอนทอยใกลตว การฟงวทย อานหนงสอ ออก

จากบานไปปฏบตภาระกจประจำวน กตองพบปะบคคล และเหตการณตางๆ ลวนแตเปนเรองทตองทำการ

สอสารอยตลอดเวลา ไมในฐานะผสงสารกในฐานะผรบสาร หากคนเราขาดความร หรอทกษะการสอสาร ก

อาจทำใหการปฏบตภาระกจประจำวนอาจบกพรองได

2.  ดานสงคม การรวมกลมในสงคมทงในระดบครอบครว ชมชน จนถงระดบประเทศ จะตองมการ

สอสารใหเกดความเขาใจรวมกนในเรองตางๆ มกระบวนการทำใหคนยอมอยในกฏเกณฑกตกาของสงคม ม

การถายทอดความร และทำนบำรงศลปวฒนธรรม

3.  ดานธรกจอตสาหกรรม เกยวกบการโฆษณาสนคา การประชาสมพนธทงภายใน และภายนอก

องคกร การบรหารตดตอประสานงาน การฝกอบรมพนกงาน การใชเครองมอเทคโนโลยการสอสาร ฯลฯ

กจการดานธรกจอตสาหกรรมจะตองมการสอสารทด จงจะประสบผลสำเรจได

4.  ดานการเมองการปกครอง กจกรรมดานการเมองการปกครองจะตองใชการสอสารทกขนตอน

เชน การประชาสมพนธผลงานของรฐบาล การสรางความเขาใจกบประชาชนในเรองตางๆ

การบงคบบญชาสงการ การใหบรการประชาชน การชกชวนใหปฏบตตามระเบยบกฏหมายซงลวนจะตองใช

เทคนควธการของการสอสารทงสน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (9)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

! 5.  ดานการเมองระหวางประเทศ ซงตองมการตดตอสรางความสมพนธในดานตางๆ เชน การคา

การทหาร การทำสนธสญญา ฯลฯ การมนกการฑตประจำในประเทศตางๆ ความสมพนธระหวางประเทศใน

เรองตางๆ เหลาน มความจำเปนตองใชการตดตอสอสารระหวางกนอยเสมอ หากผเกยวของมความรและ

ทกษะในการสอสารเพยงพอ ยอมสามารถสรางความสมพนธทดตอกนได

!ประเภทของการสอสาร

นกวชาการดานการสอสารมวลชน ไดจำแนกประเภทของการสอสารไวแตกตางกนหลายลกษณะ ทงน

ขนอยกบวาจะใชอะไรเปนเกณฑในการจำแนก (ปรมะ สตะเวทน 2526 : 18 - 48 )

ในทนจะแสดงการจำแนกประเภทของการสอสาร โดยอาศยเกณฑในการจำแนกทสำคญ 3 ประการ

คอ 1. จำแนกตามกระบวนการหรอการไหลของขาวสาร 2. จำแนกตามภาษาสญลกษณทแสดงออก 3.

จำแนกตามจำนวนผสอสาร

1. จำแนกตามกระบวนการหรอการไหลของขาวสาร แบงเปน 2 ประเภท

1.1 การสอสารทางเดยว (One-Way Communication) คอการสอสารทขาวสารจะถกสงจากผ

สงไปยงผรบในทศทางเดยว โดยไมมการตอบโตกลบจากฝายผรบ เชน การสอสารผานสอ วทย โทรทศน

หนงสอพมพ การออกคำสงหรอมอบหมายงานโดย ฝายผรบไมมโอกาสแสดงความคดเหน ซงผรบอาจไม

เขาใจขาวสาร หรอเขาใจไมถกตองตามเจตนาของผสงและทางฝาย

ผสงเมอไมทราบปฏกรยาของผรบจงไมอาจปรบการสอสารใหเหมาะสมได การสอสารแบบนสามารถทำได

รวดเรวจงเหมาะสำหรบการสอสารในเรองทเขาใจงาย

1.2 การสอสารสองทาง (Two-way Communication) คอการสอสารทมการสงขาวสารตอบ

กลบไปมาระหวางผสอสาร ดงนนผสอสารแตละฝายจงเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน ผสอสารมโอกาส

ทราบปฏกรยาตอบสนองระหวางกน ทำใหทราบผลของการสอสารวาบรรลจดประสงคหรอไม และชวยให

สามารถปรบพฤตกรรมในการสอสารใหเหมาะสมกบสถานการณ ตวอยางการสอสารแบบสองทาง เชน การ

พบปะพดคยกน การพดโทรศพท การออกคำสงหรอมอบหมายงานโดยฝายรบมโอกาสแสดงความคดเหน การ

สอสารแบบนจงมโอกาสประสบผลสำเรจไดมากกวา แตถาเรองราวทจะสอสารเปนเรองงาย อาจทำใหเสยเวลา

โดยไมจำเปน

2. จำแนกตามภาษาสญลกษณทแสดงออก แบงเปน

2.1. การสอสารเชงวจนะ (Verbal Communication) หมายถง การสอสารดวยการใชภาษาพด

หรอเขยนเปนคำพด ในการสอสาร

2.2 การสอสารเชงอวจนะ (Non-Verbal Communication) หมายถง การสอสารโดยใชรหส

สญญาณอยางอน เชน ภาษาทาทาง การแสดงออกทางใบหนา สายตา ตลอดจนถงนำเสยง ระดบเสยง

ความเรวในการพด เปนตน

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (10)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

! 3. จำแนกตามจำนวนผสอสาร

กจกรรมตางๆ ของบคคลและสงคม ถอวาเปนผลมาจากการสอสารทงสน ดงนน การสอสารจงมขอบขายครอบคลมลกษณะการสอสารของมนษย 3 ลกษณะ คอ (อรณประภา หอมเศรษฐ 2530 : 49-90)

3.1  การสอสารสวนบคคล (Intrapersonal Communication)

3.2  การสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Communication)

3.3  การสอสารมวลชน (Mass Communication)

ศลปะทใชในงานสอสารมวลชน สอทใชในการสอสารมวลชน หรอทเรยกวา สอมวลชน ไดแก หนงสอพมพ ภาพยนตร วทย โทรทศน

และสงพมพตางๆ (ปรมะ สตะเวทน 2526 : 127)

ศาสตราจารย ดร.ชยยงค พรหมวงศ จำแนกสอมวลชนไวครอบคลมสอ 6 ประเภท คอ ( ชยยงค

พรหมวงศ 2525 : 270 )

1. สงพมพ ไดแก หนงสอพมพ วารสาร นตยสาร หนงสอ และสงตพมพประเภทอน ๆ

2. ภาพยนตร ทงภาพยนตรเรอง ภาพยนตรสารคด และภาพยนตรทางการศกษา บางประเภท

3. วทยกระจายเสยง ไดแกวทยทสงรายการออกอากาศ ทงระบบ AM และ FM รวมไปถง ระบบเสยงตามสาย

4. วทยโทรทศน เปนสอทางภาพ และทางเสยงทเผยแพรออกไป ทงประเภทออกอากาศ และสงตามสาย

5. สอสารโทรคมนาคม เปนผลจากความกาวหนาดานเทคโนโลย มการสงขอความ เสยง ภาพ ตวพมพ สญลกษณตางๆ ไดหลากหลาย ครอบคลมกจการสอสารผานดาวเทยม

โทรภาพ โทรพมพ

6. สอวสดบนทก ไดแก เทปบนทกเสยง เทปบนทกภาพ แผนบนทกเสยง แผนบนทกภาพ ซงกลายเปนสอมวลชน เพราะเทคโนโลยทกาวหนาทำใหสามารถผลตเผยแพรไดมาก และรวดเรว

! ศลปะมความสำคญตองานสอสารมวลชนอยางยง โดยเฉพาะในการถายทอดสงดงามเปนตลาดแหง

ความคดสรางสรรค เปนแหลงใหความร ถายถอดวฒนธรรม รวมทงเปนการสรางสงจงใจในขาวสารขอมล เปน

สงสนบสนนการถายทอดขอมลขาวสารไปถงผรบไดผลด

! ศลปะทใชในงานสอสารมวลชนมหลายประเภท ไดแก ศลปะทางภาพ ศลปะทางแสง ศลปะทางส

ศลปะทางเสยง และศลปะทางกราฟก

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (11)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON01: ความหมายของการสอสาร

! การนำศลปะไปใชในงานสอสารมวลชน ตองผานกระบวนการ หรอวธการสรางสรรค และการเตรยม

การ เพอใหไดงานศลปะทเหมาะสม หนงในกระบวนการทสำคญกคอ การออกแบบ

การออกแบบ เปนทงวธการสรางสรรคงานศลปะ และวธนำงานศลปะทมอยมาประกอบเขาดวยกน

เพอใชในงานสอสารมวลชน ซงตองมการใชเครองไมเครองมอและใชองคประกอบศลป ในการดำเนนการ

! ตวอยาง

ศลปะภาพถาย (Photography) หากนำมาใชในงานสอสารมวลชน กจะเปนการถายภาพเพอการ

สอสาร หมายถง การถายเพอนามาใชในการแลกเปลยนขาวสารซงกน และกนระหวางผรบสาร และผสงสาร เชน ภาพประกอบในสอสงพมพ

ภาพถายชวยสอความหมาย (Communicate) และถายทอดขาวสารไปยงผด หรอผอาน เชน ภาพขาว

ในหนงสอพมพ

การออกแบบโฆษณา การออกแบบสงพมพ เปนศลปะประเภทประยกตศลป สอสงพมพเปนสอสาร

มวลชนประเภทหนง ทมความจำเปนตองใชงานศลปะในการออกแบบ การสรางสรรค เพอชวยสอความหมาย

ถายทอดขาวสารไปยงผอาน รวมถงชวยดงดความสนใจ และโนมนาวใหผซอ หรอผบรโภคตดสนใจซอสงพมพ หรอซอโฆษณาทอยในสงนน ๆ

!คณลกษณะของผประสบความสำเรจในการสอสาร

1. มความเขาใจเกยวกบเรองตาง ๆ

2. มทกษะในการสอสาร

3. เปนคนชางสงเกต เรยนรไดเรว และมความจำด

4. มความซอตรง มความกลาทจะกระทำในสงทถกตอง

5. มความคดสขม รอบคอบ

6. มความคดรเรมสรางสรรค

7. คดและแกไขปญหาเฉพาะหนาไดด

8. มความสามารถแยกแยะและจดระเบยบขาวสารตาง ๆ

9. มความสามารถในการเขยนไดรวดเรวและมประสทธภาพ

10. มศลปะและเทคนคการจงใจคน

11. รขนตอนการทำงาน

12. มมนษยสมพนธด

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (12)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

บทท 2 ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

! ความหมาย และความสำคญของ "วารสารศาสตร" (Journalism)

วารสารศาสตร หมายถง การนำเสนอเรองราวทเกดขนจรงในสงคม ในรปของขาว (News) และความคด (Ideas) ในรปของบทความ บทรายงาน คอลมน บทวจารณ บทสมภาษณ ไปยงสาธารณชน โดยผาน

สอมวลชนประเภทตาง ๆ

วารสารศาสตร มาจากศพทภาษาองกฤษวา Journalism ตามความหมายใน อนเตอรเนชนแนล เอนไซโคลปเดย (International Encyclopedia) หมายถง วชาการทวาดวยสงพมพทเผยแพรเนอหาขาวสาร

ตอสาธารณะ

!ความหมายจาก พจนานกรมแปล ไทย-ไทย ราชบณฑตยสถาน

วารสารศาสตร

น. วชาวาดวยการทาหนงสอพมพ นตยสาร วารสาร และการพมพประเภทอน ๆ

!ความหมายจาก พจนานกรมแปล ไทย-ไทย อ.เปลอง ณ นคร

วารสารศาสตร

น. วชาวาดวยเรองเกยวกบสงพมพตางๆ

!สรป วารสารศาสตรเปนวชาทวาดวยสอสงพมพ ไดแก หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร และการพมพประเภทอนๆ

! โดยทวไป คนสวนใหญมกเขาใจวา "วารสารศาสตร" (Journalism) คอ วชาทวาดวยการนำเสนอ

ขาวสารผานสอสงพมพ อนไดแก หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร จลสาร หรอสอสงพมพอน ๆ แตความเขาใจ

ดงกลาวกใชวาจะผดเสยทเดยว เนองจากในอดต การศกษาทางดานวารสารศาสตร เนนทสอสงพมพ ซงเปน

สอททนสมย และมอทธพลตอผอานมากทสดในขณะนน แตววฒนาการสอมวลชนไมไดหยดยงอยทสอ

สงพมพ ยงปรากฏมสออนๆ เกดขนอกมากมาย เชน วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน ภาพยนตร หรอแมแตสออเลกทรอนกสบนคอมพวเตอร

สอตาง ๆ เหลานลวนทำหนาทเปนสอกลางในการเผยแพรขอมลขาวสารไปยงผรบสารทงสน ดงนน การศกษาหาความรทางดานวารสารศาสตรในปจจบนจงไมเปนการศกษาในสอสงพมพเพยงอยางเดยว

แตยงตองทำความเขาใจในสออน ๆ ดวย อนไดแก สอวทยกระจายเสยง สอโทรทศน ภาพยนตร  และระบบ

การสอสารทผานเครอขายคอมพวเตอร รวมถงอปกรณสมยใหมอยาง เชน สมารทโฟน แทบเลต เปนตน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (13)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!ธรรมชาตของการสอความหมายในสอมวลชนประเภทตาง ๆ

สอสงพมพ          สอความหมายโดยผานทางภาษาเขยน ภาษาภาพ (ภาพนง)

วทยกระจายเสยง     สอความหมายโดยผานทางภาษาเสยง

โทรทศน              สอความหมายโดยผานทางภาษาเขยน ภาษาภาพ (ภาพนง

ภาพเคลอนไหว) และภาษาเสยง ทงทเปนการสอสารทางเดยว

และการสอสารสองทาง

คอมพวเตอร          สอความหมายโดยผานทางภาษาเขยน ภาษาภาพ (ภาพนง

เชน สอสงพมพ ภาพเคลอนไหว) และภาษาเสยง ทงทเปนการสอสารทางเดยว และ อเลกทรอนกส การสอสารสองทาง รวมทงยงมการปฏสมพนธ โตตอบระหวางค

สอสารในลกษณะการสอสารระหวางบคคล ทงทเหนหนาตา (Face

to Face) และไมเหนหนาตา ขณะทำการสอสาร

!!

ลกษณะของสอสงพมพในงานวารสารศาตร

วารสาร

วารสาร  (Periodicals)  คอ  สงพมพชนดหนงทพมพออกตามวาระ หรอตามกำหนด  เชน รายสปดาห  รายปกษ รายเดอน รายสองเดอน รายสามเดอน รายหกเดอน เสนอเรองราวหลายรส หลายแบบ และเสนอไดทนตอเหตการณ  เปนสงพมพทควรแกการอาน (รญจวน  อนทรกำแหง  2520 : 25 ) 

!พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช 2525 ใหความหมายของวารสาร หมายถง หนงสอทออกเปนคราวๆ

!วทยานกรมบรรณารกษศาสตร อธบายไววา วารสาร คอ สงพมพประเภทหนง มกำหนดการพมพทแนนอน หรอคอนขางแนนอน วารสารชอหนงจะม

ลกษณะรปเลมภายนอกเหมอนกนทกฉบบ ชวยใหผอานสงเกต หรอจดจำวารสารนนได มเลขกำกบฉบบ ระบใหทราบวน เดอน ป ทออก และทราบลำดบของแตละฉบบในชด ไมกำหนดลวงหนาวาจะเลกกจการเมอใด ประกอบดวยบทความหลายหลากบทความในแตละฉบบ

!!!!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (14)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!ลกษณะของวารสาร

จากความหมายดงกลาว วารสาร จงเปนสงพมพทออกตอเนองตามกำหนด หรอ ออกตามวาระ

สามารถนำมาพจารณากำหนดเปนลกษณะของวารสาร ไดดงน

1. เปนสงพมพตอเนอง (Periodical or Serial) มกำหนดเวลาออกแนนอน ระยะเวลาทนยมกำหนดออก เชน (วราวธ ผลานนต 2536 : 5-6)

-รายสปดาห (Weekly) กำหนดออกสปดาหละครง

-รายปกษ (Fortnightly) กำหนดออกทก 2 สปดาห

-รายครงเดอน (Semimonthly) กำหนดออกเดอนละ 2 ครง

-รายเดอน (monthly) กำหนดออกเดอนละครง

-รายหกเดอน หรอรายครงป (Semiannually) กำหนดออกทก 6 เดอน

-รายป (Annually) กำหนดออกปละฉบบ

2. มเลขกำกบประจำฉบบ ไดแก เลขปท (Volume) เลขฉบบท (Issue Number) และวน เดอน ป

(Date) การนบลำดบฉบบทอาจนบเปนปๆ เชน วารสารรายเดอน แตละปจะมตงแตฉบบท 1-12 นอกจากเลขปท ฉบบท และวนเดอนป ซงเปนเลขทตองตอเนองเปนลำดบกนไปแลวยงมเลขอกชดหนง เปนเลขเฉพาะ

ทแนนอน ไมมการเปลยนแปลง ถอเปนรหสประจำวารสารแตละชอ เพอการควบคมทางบรรณานกรม ในระบบขอมลวารสารระหวางชาต เรยกวา เลขสากลประจำวารสาร (International Standard Serial

Number-ISSN) จะตองพมพไวทหนาปก หรอหนาปกใน หรอสนวารสารใกลๆ กบชอวารสาร มอกษร ISSN

ตามดวยเลข อารบค 8 ตว มเครองหมายยตภงค (-) คนระหวาง เลข 4 ตวแรก กบเลข 4 ตวหลง เชน ISSN

0858-9305

3. รปเลม มกทำใหบางสวนมลกษณะเหมอนกนทกฉบบ เพอใหผอานสงเกต และจำไดงาย เชน

ขนาดความกวาง ยาว รปแบบ และสของตวอกษร ชอวารสารทหนาปก และสญลกษณประจำวารสาร

4. เนอหา ประกอบดวยบทความหลายบทความ จากผเขยนหลายๆ คน ถาเปนวารสาร มกจะเปน

วชาการเฉพาะแขนงวชา ถาเปนนตยสารมกจะมบทความทวๆ ไป สารคด หรอบนเทง เชน นวนยาย เรองสน

วารสารบางเลมเนอหาอาจเปนรปภาพ เปนบทวจารณ สรปขาว และวเคราะห เหตการณบานเมอง ฯลฯ

5. ผจดพมพ ผจดพมพวารสารอาจเปนเอกชน หนวยงานราชการ รฐวสาหกจ สถาบน องคการ

สมาคม ชมรม โดยมวตถประสงคบางอยาง เชน เพอเผยแพรความรทางวชาการ ประชาสมพนธหนวยงาน

ใหความบนเทง ความรทวไป หรอเพอธรกจการคา เปนตน

6. การเผยแพร มทงการจำหนาย และแจกฟร การจำหนายอาจวางจำหนายตามรานขายหนงสอ การใหผอานบอกรบเปนสมาชกประจำ ชำระคาวารสารลวงหนาแลวผจดพมพเปนผสงวารสารไปใหสมาชก

!!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (15)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!นตยสาร

 นตยสาร (Magazine) หมายถง สงพมพทมกำหนดระยะเวลาออกไวแนนอน เชน รายสปดาห รายปกษ รายเดอน ราย 3 เดอน และรายป เปนตน

ลกษณะของนตยสาร และประเภทนตยสาร

พระ  จรโสภณ (2547, หนา 72-76)  อธบายความรเรอง  ลกษณะและประเภทของนตยสาร ไวสรปไดดงน

ลกษณะของนตยสาร

     แนวโนมของนตยสารในปจจบนมงดงดดผอานเฉพาะกลมเพมขน  เนอหาของนตยสารจงคอนขางจะเนน

เฉพาะดานมากขน แตอยางไรกด ลกษณะความหลากหลายของขอเขยน หรอคอลมนในนตยสาร ยงแสดงให

เหนความแตกตางของนตยสาร จากลกษณะหนงสอทวไปทจะมเนอหาเปนเรองเดยวกนทงเลมได ลกษณะเดน

ของนตยสารทแตกตางไปจากหนงสอทวไป คอ 

    1. นตยสารจะเนนในการเสนอบทความสารคด  และขอเขยนตางๆ ทใหความรและความบนเทงกบผอานไดมากกวา และละเอยดกวา

     2. นตยสารมโฆษณาทสวยสะดดตากวา

     3. นตยสารมการจดหนาทสวยงาม และพถพถนมากกวา

     4. นตยสารมรปเลมกะทดรดหยบถอไดสะดวกกวา

     5. ปกนตยสารจะมขนาดประมาณ 8.5 x 11.5 นว  หรอขนาด A4 หรอ 8 หนายก บางฉบบกมขนาด

ใหญเทากบหนงสอพมพขนาดเลก (Tabloid) แตบางเลมกเลกเกอบพอๆ กบหนงสอพอกเกตบก

     6. นตยสารสวนใหญจะมปกทพมพดวยกระดาษหนากวาหนาขางใน ปกจะมสสน และรปภาพสวยงาม

สะดดตาเยบรวมกบเนอใน สวนความหนา หรอจำนวนหนาของนตยสารนนไมแนนอน 

       7. นตยสารหลายฉบบจะเสนอเนอหาขาวในเลมดวยแตสวนมากจะเปนการสรปขาว  หรอวจารณขาว

ประเภทของนตยสาร

    การแบงประเภทนตยสารนนสวนใหญจะยดถอเนอหาหรอกลมผอานเปนหลก  ดงน

  1.นตยสารทวไป (general magazines)

        นตยสารทวไป หมายถง นตยสารทมเนอหาสำหรบผอานทวไป นตยสารประเภทนบางคนเรยกวา

นตยสารทคนทวไปสนใจ หรอนตยสารสำหรบผซอทวไป (general consumer magazines) บางคนกจด

นตยสารประเภทนเปนพวกนตยสารสำหรบมวลชนทวไป (magazines for the masses) เชน นตยสารสารคด

2. นตยสารเฉพาะกลมผบรโภคหรอเฉพาะดาน (specialized magazines)

      นตยสารประเภทนมอยมากมายหลายชนด มการจดกลมแตกตางกนออกไป โดยทวไปแลวมกจะจด

ตามลกษณะของกลมผบรโภค ตามหลกการของการตลาด ในทนขอแบงเปนกลมใหญ ๆ ดงน

       2.1 นตยสารขาว เนนในเรองขาว เบองหลงขาว วเคราะห และวจารณขาว พรอมทงบทความ

และสารคดอน ๆ เชน นตยสารสยามรฐสปดาหวจารณ และมตชนสดสปดาห

  2.2 นตยสารผหญง เปนนตยสารทเนนในเรองทเปนความสนใจของผหญงทวไป เนองจากผ

หญงเปนกลมผบรโภคทสำคญ นตยสารทเกยวกบผหญงจงมมากมาย เชน สกลไทย ขวญเรอน ดฉน เปรยว

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (16)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!   2.3 นตยสารผชาย นตยสารพวกนสวนมากจะเนนในเรองเพศเปนสำคญ มภาพโปเปลอย

ของผหญงสาวเปนเรองลอใจผซอ แตบางฉบบกมบทความด ๆ แทรกอยเชนกน ตวอยางเชน นตยสาร FHM

BOSS เพลบอย เพนเฮาส 

   2.4 นตยสารธรกจ เปนนตยสารอกประเภทหนงทมจำหนายแพรหลายในทองตลาด

เนนในเรองธรกจการคา อตสาหกรรม การเงนการธนาคาร การบรหารและการจดการ เชน การเงนการธนาคาร

ดอกเบย ผจดการ อคอนนวส เปนตน 

  2.5 นตยสารดานอน ๆ นอกเหนอจากนตยสารเฉพาะดาน หรอเฉพาะกลมดงทไดกลาวมา

แลว ยงมนตยสารเฉพาะดานตาง ๆ  อกหลายประเภท เชน นตยสารเดก นตยสารวยรน นตยสารครอบครว

นตยสารดารานกรอง นตยสารภาพยนตร นตยสารกฬา นตยสารวทยาศาสตร นตยสาร ดนตรและเครองเสยง

นตยสารคอมพวเตอร นตยสารวดทศน นตยสารรถยนต นตยสารบานและการตกแตง นนตยสารทองเทยว

นตยสารสขภาพ นตยสารถายภาพ นตยสารศลปวฒนธรรม นตยสารพระเครอง

  3. นตยสารและวารสารสมาคม (association magazines)

นตยสารสมาคม เปนนตยสารทออกในนามสมาคมตาง ๆ เชน  สมาคมผคมครองผบรโภค สมาคม

โฆษณาธรกจฯ สมาคมการพมพ ฯลฯ

  4. นตยสารและวารสารวชาชพ (professional magazines)

นตยสารวชาชพ เปนนตยสารคลาย ๆ กบนตยสารสมาคมแตเนนในเรองวชาชพเฉพาะ เชน วชาชพ

หนงสอพมพ วชาชพทนายความ วชาชพแพทย วชาชพคร เปนตน 

5. นตยสารการประชาสมพนธ (public relation magazines)

         เปนนตยสารทออกโดยบรษท หรอหนวยงานตางๆ เพอเผยแพรแกสาธารณชน โดยมจดประสงคใน

การประชาสมพนธหนวยงานหรอบรษทนนๆ บรษทใหญๆ เชน เชลล เอสโซ การบนไทย ธนาคารกรงเทพ

6. นตยสารฉบบแทรกหนงสอพมพ (newspapers magazines หรอ sunday supplement magazines)

      หมายถง นตยสารทออกเปนอภนนทนาการ หรอเปนฉบบแถมของหนงสอพมพ ในวาระพเศษ

!สรปเกยวกบวารสารและนตยสาร

วารสารและนตยสาร เปนสอมวลชนทสำคญ เปนสอสงพมพทเจาะกลมเปาหมาย เพอตอบสนอง

ความตองการ เฉพาะกลมประชากร หรอกลมผบรโภค

วารสารและนตยสาร มลกษณะโดยทวไปคลายคลงกน และมการจดพมพ ทไมแตกตางกน คอ เปนสอ

สงพมพรายคาบออกเปนประจำ สปดาห รายเดอน  หรอรายอน ๆ วารสารและนตยสาร มความสำคญในดานการใหขอมลขาวสารเชงลก และสาระบนเทงทหลาก

หลาย วารสารมเนอหาเนนหนกดานการใหความรทวไป และวชาการเฉพาะสาขา สวนนตยสารมเนอหาเปน

เรองทวไป เนนหนกไปทางดานใหความบนเทงเพอการพกผอนสำหรบผอาน ทงนขนอยกบประเภทของ

วารสาร หรอนตยสารนนๆ

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (17)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!หนงสอพมพ

หนงสอพมพ หมายถง  สงพมพประเภทหนงทมกำหนดตพมพเผยแพรรายวน รายสปดาห หรอราย

ประจำ  ตามระยะเวลาทกำหนดอยางสมำเสมอ ไมเยบเลม  และไมมปก เนอหาสวนใหญ มงเสนอขาวสาร

ตางๆ เชน  ขาวสงคม  เศรษฐกจ การเมอง อาชญากรรม การศกษา กฬา บนเทง ทงใน และตางประเทศ  และเรองราวทเกยวของกบเหตการณในปจจบน

!ลกษณะของหนงสอพมพ

หนงสอพมพมลกษณะเฉพาะอยหลายประการ พอจะสรปไดดงน  (จนทนา ทองประยรและวภา วงรจระ, 2550, หนา 125-127)

1. หนงสอพมพมหนาทในการแจงเรองราวใหมวลชนรบรเหตการณทเกดขน และตดตามสบสวนเรองราวเหตการณสำคญ สะเทอนขวญ ทสงผลกระทบตอประชาชนสวนใหญ  เปนทสนใจกลาวถง วพากษ

วจารณ  เปนตน

     2. หนงสอพมพทำหนาทในฐานะสอมวลชนในการใหความร ขอเสนอแนะ ขอคดเหน โนมนาว

ชกชวน  ชแนะแนวทางแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนในสงคม หรอในประเทศ   และเสนอเนอหาใหความบนเทง

แกผอานในรปแบบตางๆ

    3. หนงสอพมพบรรจเนอหาหลายประเภท ทงขาว บทความ บทบรรณาธการ  บทวเคราะห สารคด 

คอลมนประจำ และบนเทงคดในรปแบบตางๆ  เนอหาทงหมดทนำเสนอตองผานการคดเลอก กลนกรอง และ

ความเหนชอบจากบรรณาธการใหตพมพเผยแพร  ทงนขนอยกบนโยบาย ของหนงสอพมพ

    4. หนงสอพมพมรปแบบเปนแผนกระดาษขนาดใหญหลายแผนทผานการพมพ ซอนกน และพบโดย

ไมทำเลมหรอเยบเลม  และไมมแผนหมปก  หนาแรกของหนงสอพมพทำหนาทเปนปกในตว

    5. หนงสอพมพม 2 ขนาด  ไดแก  ขนาดมาตรฐาน หรอขนาดใหญ  แนวนอนกวางประมาณ 15 นว  

แนวตงยาวประมาณ  21-23  นว  และขนาดเลก หรอขนาดแทบลอยด (Tabloid) มขนาดเปนครงหนงของ

ขนาดใหญทงดานกวางและยาว  มกใชเปนฉบบแทรกในหนงสอพมพขนาดใหญ   หรอเปนหนงสอพมพทนำ

เสนอเนอหาเฉพาะดาน

    6. หนงสอพมพสวนใหญเผยแพร และจำหนายเปนรายวนหรอทกวน  บางฉบบเปนราย สามวน  หรอ

รายสปดาห   บางฉบบออกหลายกรอบหรอหลายครงในหนงวน 

    7. หนงสอพมพหนงสอพมพสวนใหญเสนอขาวรายวน  จำหนายในราคาตอฉบบไมสงนก  การผลตจง

ใชกระดาษคณภาพตำ ราคาไมแพง เพอลดตนทน และสามารถจำหนายในราคาไมแพง  

    8. ผอานหนงสอพมพมการกระจายตามลกษณะทางประชากรศาสตร  เชน เพศ วย การศกษา อาชพ

ภมลำเนา ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม  เปนตน 

!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (18)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON02: ความเขาใจเบองตนเกยวกบวารสารศาสตร

!ประเภทของหนงสอพมพ

ประเภทของหนงสอพมพจำแนกโดยอาศยลกษณะของเนอหาเปนสำคญ แบงออกไดเปน  2  ประเภท  คอ

  1.  หนงสอพมพแนวคณภาพ (quality newspapers)

      หมายถง หนงสอพมพทมงเนนการเสนอขาวประเภทขาวหนก (hard news) เชน ขาวสงคม

ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวการศกษา ขาวเหลานมงสนองความร ความคดของผอานเปนสำคญ การใช

ภาษา ในหนงสอพมพประเภทนไมหวอหวาเราอารมณมากนก   มลกษณะคอนขางจรงจงมากกวา  เนอหา

หนกไปทางรายละเอยดขอเทจจรง  การแสดงความคดเหนจะใชเหตผลมากกวาเลนสำนวน หนงสอพมพ

ประเภทนมจำนวนจำหนายไมสงนก  ผอานหนงสอพมพประเภทนมกจะเปนผบรหาร หรอผมการศกษาพอ

สมควร  เชน  ขาราชการ  คร  อาจารย  นสต  นกศกษา นกธรกจ  เปนตน ตวอยาง หนงสอพมพประเภทน 

ไดแก มตชน สยามรฐ สยามโพสต ฐานเศรษฐกจ ประชาชาตธรกจ กรงเทพธรกจรายวน  เปนตน

2.  หนงสอพมพแนวประชานยม (popular newspapers) หรอ หนงสอพมพปรมาณ

หมายถง หนงสอพมพทมงเนนการเสนอขาวประเภทเราอารมณ (sensational) หรอ ขาวเบา

(soft news) เชน ขาวอาชญากรรม ขาวภยพบตตาง ๆ  ขาวทเกยวของกบเพศ  ขาวบคคล  ขาวอบตเหต ขาว

กฬา ขาวบนเทง ขาวในแวดวงสงคม  เปนตน ขาวเหลานเปนขาวประเภททคนธรรมดาสามญทวไปสนใจ 

สนองอารมณของคนสวนใหญในสงคม เหมาะกบผอานทกระดบชน ลกษณะการเสนอเนอหาสาระประเภทน

เตมไปดวยการเราอารมณ  การใชภาษาในหนงสอพมพประเภทน มกใชถอยคำทหวอหวาเกนจรง เราอารมณ

ของผอานมาก ดงดดความสนใจโดยการพาดหวขาวตวโต ๆ  มรปภาพประกอบขาวมากมาย  รปแบบการ

เขยนเตมไปดวยสสนจนตนาการ  และมกจะใชภาษาแบบสรางภาพพจนอยเสมอ  หนงสอพมพประเภทนเปน

ทนยมแพรหลายของคนทวไปมาก  มยอดจำหนายคอนขางสง   ตวอยาง หนงสอพมพประเภทน ไดแก

ไทยรฐ เดลนวส ขาวสด บานเมอง  แนวหนา  คม ชด ลก  เปนตน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (19)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON03: ลขสทธในงานศลปะกรรม

บทท 3 ลขสทธในงานศลปะกรรม !!3.1 ความหมายของลขสทธ

"ลขสทธ" หมายถง สทธแตเพยงผเดยวทจะกระทำการใดๆ เกยวกบงานทผสรางสรรคไดรเรมโดยการ

ใชสตปญญาความร ความสามารถ และความวรยะอตสาหะของตนเองในการสรางสรรคโดยไมลอกเลยนงาน

ของผอน โดยงานทสรางสรรคตองเปนงานตามประเภททกฎหมายลขสทธใหคมครอง โดยผสรางสรรคจะได

รบความคมครองทนททไดสรางสรรคโดยไมตองจดทะเบยน

! ลขสทธ เปนทรพยสนทางปญญาอยางหนงซงไมมรปรางแตสามารถถอเอาได และกฎหมายใหความ

คมครองโดยใหเจาของลขสทธเปนผมสทธแตผเดยว (exclusive rights) ทจะกระทำการใดๆ ทเกยวกบงาน

สรางสรรคทไดทำขน โดยหลกแลวกฎหมายลขสทธนน จะคมครองเฉพาะรปแบบของการแสดงออกของความ

คด (expression of ideas) แตจะไมคมครองถงตวความคด ทยงไมไดถายทอดใหปรากฎออกมา งานลขสทธไม

จำเปนตองม "ความใหม" (novelty) ขอเพยงแตใหเกดจากความคดรเรมของตนเอง (original) โดยไมลอกเลยน

แบบใคร และเปนการสรางสรรคโดยใชความพยายามและสตปญญาในระดบหนง กจะไดรบการคมครองตาม

กฎหมายแลว

! มคำอย 2 คำทมกเปนปญหาในการทำความเขาใจคอคำวา "กรรมสทธ" และ "ลขสทธ"

"กรรมสทธ" หมายถงสทธในการครอบครองเปนเจาของงานศลปะทไดซอไป สวน "ลขสทธ" เปนแนวความ

คดทศลปนคนควาสรางสรรคมา ซงจะตกอยกบตวศลปนผสรางสรรคงานชนนน การซองานศลปะเปนการซอ

กรรมสทธ เอาไปเกบไวชนชม แตผซอจะไมไดลขสทธนนไป เวนแตวาจะไดมการโอนลขสทธไปดวย โดยตองการระบเปนลายลกษณอกษร

!!3.2 กฏหมายลขสทธ

กฎหมายลขสทธไทย เปนกฎหมายทมผลใชบงคบเมอ พ.ศ. 2537 (พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.

2537) กำหนดงานทไดรบความคมครอง อนไดแก งานสรางสรรคประเภท วรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม

ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร สงบนทกเสยง งานแพรเสยงแพรภาพ หรองานอนใดในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ ของผสรางสรรค ไมวางานดงกลาวจะแสดงออกโดยวธหรอรปแบบอยางใด

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (20)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON03: ลขสทธในงานศลปะกรรม

!ความหมายของวรรณกรรม และศลปกรรม ใน พ.ร.บ ลขสทธ “วรรณกรรม” หมายความวา งานนพนธททำขนทกชนด เชน หนงสอ จลสาร สงเขยน สงพมพ

ปาฐกถา เทศนา คำปราศรย สนทรพจน และใหหมายความรวมถงโปรแกรมคอมพวเตอรดวย

“ศลปกรรม” หมายความวา งานอนมลกษณะอยางหนงอยางใดหรอหลายอยางดงตอไปน

            (๑) งานจตรกรรม ไดแก งานสรางสรรครปทรงทประกอบดวยเสน แสง ส หรอสงอน อยางใดอยาง

หนงหรอหลายอยางรวมกน ลงบนวสดอยางเดยวหรอหลายอยาง

            (๒) งานประตมากรรม ไดแก งานสรางสรรครปทรงทเกยวกบปรมาตรทสมผสและจบตองได

            (๓) งานภาพพมพ ไดแก งานสรางสรรคภาพดวยกรรมวธทางการพมพ และหมายความรวมถงแมพมพหรอแบบพมพทใชในการพมพดวย

            (๔) งานสถาปตยกรรม ไดแก งานออกแบบอาคารหรอสงปลกสราง งานออกแบบตกแตงภายใน

หรอภายนอก ตลอดจนบรเวณของอาคารหรอสงปลกสราง หรอการสรางสรรคหนจำลองของอาคาร หรอสงปลกสราง

            (๕) งานภาพถาย ไดแก งานสรางสรรคภาพทเกดจากการใชเครองมอบนทกภาพโดยใหแสงผาน

เลนซไปยงฟลมหรอกระจก และลางดวยนำยาซงมสตรเฉพาะ หรอดวยกรรมวธใด ๆ อนทำใหเกดภาพขน

หรอการบนทกภาพโดยเครองมอหรอวธการอยางอน

            (๖) งานภาพประกอบ แผนท โครงสราง ภาพราง หรองานสรางสรรครปทรงสามมตอนเกยวกบ

ภมศาสตร ภมประเทศ หรอวทยาศาสตร

            (๗) งานศลปประยกต ไดแก งานทนำเอางานตาม (๑) ถง (๖) อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวม

กนไปใชประโยชนอยางอน นอกเหนอจากการชนชมในคณคาของตวงานดงกลาวนน เชน นำไปใชสอย นำไป

ตกแตงวสดหรอสงของอนเปนเครองใชหรอนำไปใชเพอประโยชนทางการคา

            ทงน ไมวางานตาม (๑) ถง (๗) จะมคณคาทางศลปะหรอไม และใหหมายความรวมถงภาพถาย และ

แผนผงของงานดงกลาวดวย

!!การคมครอง

การคมครองงานสรางสรรคนนถอเปนลขสทธโดยอตโนมตแมไมตองจดทะเบยน แตตองพสจน

หลกฐานตางๆ ทไดทำการสรางสรรคผลงานนน และไมจำตองมการเผยแพรผลงานสสาธารณชนกอน จง

หมายความวา เมอทานสรางสรรคงาน หรอเขยนงานนพนธขนชนหนง กฎหมายใหความคมครองงานชนนน

ทนท เจาของผลงานเทานนมสทธในการเผยแพรงานสสาธารณชน เวนแตไดรบความยนยอมหรออนญาตจาก

เจาของ หากผใดทำละเมดนำงานไปเผยแพร คดลอก ดดแปลง ไมวาบางสวนหรอทงหมด จกตองรบโทษ

อาญาและชดใชคาเสยหายทางแพงแกผสรางสรรคงานชนนน

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (21)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON03: ลขสทธในงานศลปะกรรม

! กฎหมายลขสทธนนมงคมครองเจาของลขสทธมใหผอนลอกเลยนแบบหรอทำซำตลอดจนหาม

มใหมการใชประโยชนจากรปแบบของการแสดงออกทางความคดของผสรางสรรคโดยไมไดรบอนญาต

ดวยเหตนอายการคมครองลขสทธจงมระยะยาวนานกวาการคมครองตวความคด ซงเปนเรองของการคมครอง

การประดษฐภายใตกฎหมายสทธบตร ทงนการคมครองดงกลาวจะตองไมขดตอประโยชนของสาธารณชนโดย

รวมดวย

!การไดมาซงลขสทธ

งานสรางสรรคทไดรเรมทำขนนนจะไดรบการคมครองในทนท (automatic protection) โดยมตองผาน

พธการใดๆ (no formality) รวมถงการจดทะเบยน หากงานสรางสรรคนนเขาขายงานอนมลขสทธตามท

กฎหมายกำหนด เกยวกบการไดมาซงลขสทธนน กฎหมายลขสทธมหลกการสำคญสองประการเกยวกบการได

มาซงลขสทธ คอ หลกสญชาตและหลกดนแดน

!การแจงขอมลลขสทธ

การแจงขอมลลขสทธตอกรมทรพยสนทางปญญา มได เปนการรบรองสทธของเจาของลขสทธแต

อยางใด แตเปนเพยงการแจงตอหนวยงานราชการวาตนเองเปนเจาของสทธในผลงานลขสทธทแจงไวเทานน

โดยผแจงตองรบรองตนเองวาเปนเจาของผลงานทนำมาแจงขอมลลขสทธ อนเปนความชวยเหลอของทางการ

ในการเปนแหลงขอมลแกเอกชนทสนใจใชประโยชนจากงานลขสทธ และหนงสอรบรองทกรมทรพยสนทาง

ปญญาออกให กมไดรบรองวาผแจงเปนเจาของงานลขสทธ  แตอยางใด หากมขอโตแยงเกยวกบความเปน

เจาของลขสทธ ผแจงจำเปนตองพสจนความเปนเจาของลขสทธ นนเอง

 

!3.3 ประเภทงานสรางสรรคอนมลขสทธ ตาม พรบ. ลขสทธ

กฎหมายลขสทธใหความคมครองแกงานสรางสรรค 9 ประเภทตามทกฎหมายกำหนด ไดแก

1. งานวรรณกรรม  ( หนงสอ  จลสาร  สงพมพ  คำปราศรย  โปรแกรมคอมพวเตอร ฯลฯ )

2. งานนาฎกรรม  ( การรำ การเตน การทำทา ฯลฯ )

3. งานศลปกรรม  ( จตรกรรม  ประตมากรรม  ภาพพมพ  ภาพถาย  ศลปประยกต ฯลฯ )

4. งานดนตรกรรม ( ทำนอง  ทำนองและเนอรอง โนตเพลง ฯลฯ )

5. งานสงบนทกเสยง ( เสยงดนตร เสยงการแสดง บนทกลงในวสด เทป  ซด )

6. งานโสตทศนวสด  ( วซด  ดวด  ทมภาพหรอมทงภาพและเสยง )

7. งานภาพยนตร (โสตทศนวสดทประกอบดวยลำดบของภาพซงสามารถนำออกฉายตอเนองได)

8. งานแพรเสยงแพรภาพ (การแพรเสยงทางวทยกระจายเสยง, การแพรเสยงและหรอภาพทางวทย

โทรทศน)

9. งานอนใดในแผนกวรรณคด วทยาศาสตร หรอศลปะ

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (22)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON03: ลขสทธในงานศลปะกรรม

!ผลงานทไมถอวามลขสทธ ผลงานดงตอไปนเปนผลงานทไมถอวามลขสทธ

1. ขาวประจำวนและขอเทจจรงตางๆ ทมลกษณะเปนเพยงขาวสารอนมใชงานในแผนกวรรณคด

แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ ศลปะไทย และกฎหมาย

2. ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ คำสง คำชแจง และหนงสอโตตอบของกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอของทองถน

3. คำพพากษา คำสง คำวนจฉยและรายงานของทางราชการ

4. คำแปลและการรวบรวมสงตางๆ ตามขอ 3.1-3.4 ซงกระทรวง,ทบวง,กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอของทองถนจดทำขน

5. ความคด ขนตอน กรรมวธ ระบบ วธใชหรอวธทำงาน หลกการ การคนพบ หรอทฤษฎทางวทยาศาสตร

!ใครคอเจาของลขสทธ บคคลทเปนเจาของลขสทธ ไดแก บคคลดงตอไปน

1. ผสรางสรรคงาน โดยความคดรเรมของตนเอง โดยไมทำการลอกเลยนงานของบคคลอน และ อาจหมายรวมถงผสรางสรรคงานรวมกนดวย

2. ผสรางสรรคในฐานะพนกงานหรอลกจาง

3. ผวาจางในกรณวาจางใหบคคลอนสรางสรรคงาน

4. ผดดแปลง รวบรวม หรอประกอบกนเขา โดยไดรบอนญาตจากเจาของสทธ

5. กระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอของทองถน

6. ผรบโอนลขสทธ

!อายการคมครองลขสทธ

โดยทวๆไป การคมครองลขสทธจะมผลเกดขนโดยทนททมการสรางสรรคผลงาน โดยความคมครองน

จะคมครองตลอดอายของผสรางสรรค และจะคมครองตอไปอก 50 ป นบแตผสรางสรรคเสยชวต หากแตม

งานบางประเภททจะมอายการคมครองแตกตางกน ดงนน อายการคมครองสามารถแยกไดโดยสรป ดงน

1. งานทวๆไป ลขสทธจะมอยตลอดอายสรางสรรค และจะมตอไปอก 50 ป นบแตผสรางสรรคถงแก

ความตาย กรณทนตบคคลเปนผสรางสรรคลขสทธจะมอาย 50 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน กรณทผ

สรางสรรคใชนามแฝง หรอไมปรากฎชอผสรางสรรคลขสทธมอาย 50 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน

2. งานภาพถาย โสตทศนวสด ภาพยนต สงบนทกเสยง หรองานแพรภาพ ลขสทธอาย 50 ปนบแตได

สรางสรรคงานนนขน

3. งานทสรางสรรคโดยการจางหรอตามคำสงของกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐให

มอาย 50 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน

4. งานศลปประยกต ลขสทธมอาย 25 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (23)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

บทท 4 หลกการออกแบบศลปะ

ความหมายของการออกแบบ

การออกแบบ (Design) หมายถง การจดการ การเตรยม การนำสวนประกอบยอยตาง ๆ เพอมาสรางสรรคขนเปนรปแบบใหม หรอเปนหนวยความงามทสมบรณ

การออกแบบ หมายถง การรจกวางแผน เพอจะไดลงมอกระทำตามทตองการ และการรจกเลอกวสด วธการ เพอทำตามทตองการนน โดยใหสอดคลอง กบลกษณะรปแบบ และคณสมบตของวสดแตละชนดตาม

ความคดสรางสรรค

การออกแบบ หมายถง การสรางสรรคผลงานขนโดยไมลอกเลยนแบบของเดม หรอความคดทมมา

กอน เพอสนองความตองการดานประโยชนใชสอย หรอความตองการดานอน ๆ

การออกแบบ หมายถง การสรางสรรคผลงานในรปแบบ 2 มต และ 3 มต ใหเกดความสวยงาม และ

สามารถนำมาใชใหเกดประโยชนตามความเหมาะสม กบสภาพตาง ๆ

การออกแบบ หมายถง การแกปญหา และรหลกในการนำศลปะมาใชใหเกดประโยชนใชสอย ใหเกด

ความงาม

การออกแบบ หมายถง การสรางสรรค ปรงแตงสวนประกอบของงานศลปะ เชน เสน ส ลกษณะพน

ผว ขนาด รปราง เพอใหเกดรปทรงใหมตามความตองการ ใหเกดประโยชนใชสอย และมความงาม

! ความหมาย Graphic Design

Graphic หมายถง เกยวกบศลปะ (ศลปะภาพพมพ) การวาด, การระบาย, การแกะสลก และศลปะรปแบบอนๆ ทเกยวกบการแสดงออกทางความคด โดยแสดงนยแหงเสน รองรอยประทบลงบนพนระนาบ

เกยวกบการขดเขยน หรอสงทแสดงดวยตาราง ลายเสน จด หรอแผนภาพ

Graphic Design ตรงกบคำภาษาไทย คอ เลขนศลป หมายถง รอยขดเขยนตวอกษร หรอ ลวดลาย

Graphic Design หมายถง ผลงานออกแบบลกษณะตางๆ เพอใหผคนไดอาน เชน หนงสอ นตยสาร

การโฆษณา ภาพยนตร โทรทศน นทรรศการ

Graphic Design หมายถง การถายทอดความคด และมโนทศน ออกมาเปนโครงสรางระเบยบ

แบบแผนตางๆ ทางทศนสญลกษณ

Graphic Design หมายถง งานออกแบบเพอการเผยแพร คอ งานออกแบบทมงชกชวน เรยกรอง

หรอเผยแพรผลตภณฑ บรการและความคดตางๆ ซงเปนงานลกษณะสงพมพ งานออกแบบหบหอ งาน

โฆษณา

Graphic Design หมายถง งานออกแบบทเกยวของกบการออกแบบเครองหมาย และการออกแบบ

เกยวกบการพมพตางๆ ทใชในวงการอตสาหกรรม

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (24)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

! ประเภทของการออกแบบกราฟก

1. การออกแบบดานการพมพ (PRINTING GRAPHICS)

• หนงสอพมพ (NEWSPAPER)

• นตยสาร (MAGAZINE)

• วารสาร (PERIODICAL / JOURNAL)

• หนงสอ (BOOK)

• ภาพพมพและโฆษณา (POSTER AND POSTER AD.)

• เครองหมายการคา (TRADEMARK)

• บรรจภณฑ (PACKAGING)

• สงพมพทวไป (GENERAL PRINTED MATTER)

2. การออกแบบดานสงแวดลอม (ENVIRONMENTAL GRAPHICS)

• การจดแสดงสนคา และหนาราน (DISPLAY AND SHOP FRONT)

• นทรรศการ (EXHIBITION)

• ตวอกษรและสญลกษณตามอาคาร (LETTERING AND SIGN ON BUILDING)

• เครองหมายจราจรและเครองหมายบนถนน (TRAFFIC AND STREET SIGNS)

• แผนปายโฆษณา (SIGN BOARD) • เครองหมายและสญลกษณในทสาธารณะ (SIGN AND SYMBOL IN THE PUBLIC PLACE)

3. การออกแบบดานภาพยนตร วดโอ และโทรทศน (FILM ,VIDEO AND T.V. GRAPHICS)

• หวเรองภาพยนตร วดโอ และโทรทศน (FILM,VIDEO AND T.V. TITLE)

• ภาพนงโฆษณา (ADVERTISING SLIDE)

• ภาพยนตรโฆษณา (ADVERTISING FILM)

! “งานออกแบบเปนทงศาสตรและศลป”

บางแงมมคลายวทยาศาสตรซงองอยกบเหตและผล อาศยหลกทฤษฎตางๆ ในการอธบาย หรอคาดการณสงทจะเกดขน จะแตกตางเลกนอยกตรงคำตอบ เพราะการออกแบบมกมทางเลอกมากกวาหนง

อกทงยงยากตอการตดสนถกผด

งานออกแบบเปนศลปะ ในแงการสอสารหรอตอบสนองอารมยความรสก ศลปนสรางสรางงาน

ศลปะเพอสนองความรสกเฉพาะตวของผสรางสรรค แตนกออกแบบตองสรางงานโดยคำนงถงความรสก

และอารมณของกลมเปาหมายจำนวนมาก

เมองานออกแบบตองคำนงถงความสวยงาม ประโยชนใชสอย และผลเชงจตวทยา ดงนนนก

ออกแบบจงจำเปนตองรอบรในศาสตรและเครองมอทหลากหลาย เพอนำมาประยกตใชและควบคม

กระบวนการผลต ใหเกดชนงานทมประสทธผลสงสด

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (25)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

!องคประกอบศลป

องคประกอบศลป (Composition) หมายถง การนำองคประกอบยอย หรอสวนประกอบทสำคญของ

ศลปะ ไดแก จด เสน ส รปราง รปทรง นำหนกออนแก และลกษณะพนผว มารวมเขาดวยกน โดยการจด

ระเบยบ ใหเกดการประสานกลมกลนกน เปนภาพทสมบรณถกตองตามหลกเกณฑของศลปะ ทงในแงของ

ความความ และประโยชนใชสอย

องคประกอบของงานศลปะ

1. จด ( Point )

2. เสน ( Line ) 3. ส ( Color)

4. รปราง ( Shape )

5. รปทรง ( Form )

6. พนผว ( Texture )

7. นำหนกออนแก ( Tone )

8. ทวาง ( Space )

! จด (Point) และเสน (Line)

จด เปนสวนประกอบทเลกทสด เปนพนฐานเบองตน เกดจากการเรยงตอกนตามตำแหนงทเหมาะสม

และซำๆ กน

จด ไมม มต ไมมความกวาง ไมมความยาว ความสง หรอความหนา ยกเวนแตกวาถาจดมขนาดใหญ

กจะสามารถหาขนาดได

เมอนำมาเรยงตอเนองกนกสามารถกอใหเกดเสนได ถานำมาเรยงตอๆ กนหลายๆ เสนกสามารถเปน

รปทรง ลกษณะพนผว และนอกจากนยงสามารถทำใหเกดความออนแกของโทนสได

เมอกำหนดจด 1 จดในพนทวางๆ กจะไดจดรวมสายตา (Centralized)  เนองจากจดทำใหเกดความ

หยดนง ไมมการเคลอนไหว (Static) ไมมทศทาง

ลกษณะการเกดจด

1. จดทเกดขนเองตามธรรมชาต คอ จดทเกดขนจากลวยลายของสตว พชผกผลไม 

2. จดทมนษยสรางขน คอ จดทไดจากการสรางสรรคสงตางๆ เชนการจด การวาง การกระแทก

ทำใหเกดจด 

!!!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (26)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

! เสน เสนเกดจากการเคลอนทของจดจำนวนมาก ไปในทศทางทกำหนด เสน มมตเดยว คอ ความยาว

ไมมความกวางมแต มความหนา ทเรยกวา เสนหนา เสนบาง เสนใหญ เสนเลก

เสนทำหนาทอะไร

เสนกาหนดรปราง (shape) และกาหนดรปทรง (form) กาหนดขอบเขตของทวาง รปทรง นาหนกและ

ขอบเขตของส สรางนาหนกออนแกของแสงและเงาสรางลวดลาย และพนผว ใหอารมณความรสก

Outline คอ เสนรอบนอก

เสนเปนพนฐานทสำคญของงานศลปะทกชนด เสนสามารถใหความหมาย แสดงความรสกและ

อารมณดวย การสรางเปนรปทรงตางๆ ขน เสนม 2 ลกษณะคอ เสนตรง (Straight Line) และ เสนโคง (Curve

Line) เสนทงสองชนดนเมอนำมาจดวางในลกษณะตางๆ กนและใหความหมาย ความรสก ทแตกตางกนออก

ไปดวย ลกษณะของเสน เสนมจดเดนทนำมาใชไดหลากหลายรปแบบ ทำใหเกดรปรางรปทรงตางๆ มากมาย เพอตองการสอ

ใหเกดความรสกทางดานอารมณ จากการสรางสรรคของงาน 1. เสนตง หรอ เสนดง ใหความรสกทางความสง สงา มนคง แขงแรง หนกแนนเปนสญลกษณของ

ความซอตรง 2. เสนนอน ใหความรสกทางความกวาง สงบ ราบเรยบ นง ผอนคลาย 3. เสนเฉยง หรอ เสนทะแยงมม ใหความรสก เคลอนไหว รวดเรว ไมมนคง 4. เสนหยก หรอ เสนซกแซก แบบฟนปลา ใหความรสก คลอนไหว อยางเปนจงหวะมระเบยบ ไมราบ

เรยบ นากลว อนตราย ขดแยง ความรนแรง 5. เสนโคง แบบคลน ใหความรสก เคลอนไหวอยางชา ๆ ลนไหล ตอเนอง สภาพออนโยน นมนวล 6. เสนโคงแบบกนหอย ใหความรสกเคลอนไหว คลคลาย หรอเตบโตในทศทางทหมนวน ถามอง

เขาไปจะเหนพลงความเคลอนไหวทไมสนสด 7. เสนโคงวงแคบ ใหความรสกถงพลงความเคลอนไหวทรนแรง การเปลยนทศทางทรวดเรว ไมหยดนง 8. เสนประ ใหความรสกทไมตอเนอง ขาด หาย ไมชดเจน ทำใหเกดความเครยด ความสำคญของเสน - ใชในการแบงทวางออกเปนสวนๆ - กำหนดขอบเขตของทวาง หมายถง ทำใหเกดเปนรปราง (Shape) ขนมา - กำหนดเสนรอบนอกของรปทรง ทำใหมองเหนรปทรง (Form) ชดขน - ทำหนาทเปนนำหนกออนแก ของแสดงและเงา หมายถง การแรเงาดวยเสน - ใหความรสกดวยการเปนแกนหรอโครงสรางของรป และโครงสรางของภาพ

!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (27)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

! ส (Color)

ส เปนสงทมองเหน ทงทเกดจากธรรมชาต และมนษยสรางขน

ส มอทธพลตออารมณความรสกของมนษย

มนษยผกพนกบสโดยธรรมชาต ในทกหวงความคดและความทรงจำของมนษยลวนมสเขามาเกยวของ

เพราะสแตละสจะสอสารและเชอมโยงไปถงสงอนเสมอ

! รปราง (Shape) และรปทรง

รปราง เกดจากเสน และทศทางของเสนรวมกน เปนรปแบน ๆ ม 2 มต มความกวางกบความยาว

ไมมความหนา เกดจากเสนรอบนอกทแสดงพนทขอบเขต ของรปตาง ๆ เชน รปวงกลม  รปสามเหลยม

รปทรง (Form) รปทลกษณะเปน 3 มต โดยนอกจากจะแสดง ความกวาง ความยาว และยงมความ

ลก หรอความหนา วตถทกชนดยอมอยในสภาพแวดลอมทเหมาะสม มทรง มมวล และมนำหนกแนนอน โดยมเสนกรอบ

นอกเปนตวกำหนด (Outline) มลกษณะ 2 มต คอ กวาง และยาว สวนรปทรง 3 มต คอ มความกวาง ความ

ยาว และความหนา หรอความลก

รปรางและรปทรง เปนรปธรรมของงานศลปะ ทใชสอเรองราวจากงานศลปะไปสผชม

รปรางและรปทรงทมอยในงานศลปะม  3  ลกษณะ คอ

รปเรขาคณต (Geometric Form) มรปทแนนอน มาตรฐาน สามารถวดหรอ คำนวณไดงาย มกฎเกณฑ เกดจากการสรางของมนษย เชน รปสเหลยม รปวงกลม รปวงร นอกจากนยงรวมถงรปทรงของสงทมนษยประดษฐคดคนขนอยางมแบบแผนแนนอน  เชน รถยนต  เครองจกรกล  เครองบน  สงของเครอง

ใชตาง ๆ ทผลตโดยระบบอตสาหกรรม รปเรขาคณตเปนรปทใหโครงสรางพนฐานของรปตาง ๆ ดงนน การ

สรางสรรครปอนควรศกษารปเรขาคณตใหเขาใจถองแทเสยกอน

รปอนทรย (Organic Form) เปนรปของสงทมชวต หรอคลายกบสงมชวตทสามารถเจรญเตบโต  เคลอนไหว หรอเปลยนแปลงรปได  เชน รปของคน  สตว  พช

รปอสระ (Free Form) เปนรปทไมใชแบบเรขาคณต หรอแบบอนทรย แตเกดขนอยางอสระ ไมมโครงสรางทแนนอน ซงเปนไปตามอทธพล และการกระทำจากสงแวดลอม  เชน รปกอนเมฆ  กอนหน  หยด

นำ ควน ซงใหความรสกทเคลอนไหว มพลง รปอสระจะมลกษณะขดแยงกบรปเรขาคณต แตกลมกลนกบรป

อนทรย  รปอสระอาจเกดจากรปเรขาคณต หรอรปอนทรยทถกกระทำจนมรปลกษณะเปลยนไปจากเดม จนไม

เหลอสภาพ เชน รถยนตทถกชนจนยบเยนทงคน  เครองบนตก  ตอไมทถกเผาทำลาย หรอซากสตวทเนา

เปอยผพง

!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (28)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

!พนผว (Texture)

พนผว หมายถง ลกษณะของบรเวณผวหนาของสงตาง ๆ ทเมอสมผสแลวสามารถรบรได วาม

ลกษณะอยางไร คอรวา หยาบ ขรขระ เรยบ มน ดาน เนยน สาก  เปนตน

ลกษณะทสมผสไดของพนผว ม  2  ประเภท คอ

1. พนผวทสมผสไดดวยมอ หรอกายสมผส เปนลกษณะพนผวทเปนอยจรงๆ ของผวหนาของวสด

นนๆ   ซงสามารถสมผสไดจากงานประตมากรรม งานสถาปตกรรม และสงประดษฐอนๆ

2. พนผวทสมผสไดดวยสายตา จากการมองเหนแตไมใชลกษณะทแทจรงของผววสดนน ๆ เชน การวาดภาพกอนหนบนกระดาษ  จะใหความรสกเปนกอนหน แตมอสมผสเปนกระดาษ  หรอใชกระดาษพมพ

ลายไม หรอลายหนออน  เพอปะทบบนผวหนาของสงตาง ๆ เปนตน ลกษณะเชนนถอวาเปนการสรางพนผว

ลวงตา ใหสมผสไดดวยการมองเหนเทานน

พนผวลกษณะตาง ๆ จะใหความรสกตองานศลปะทแตกตางกน พนผวหยาบจะใหความรสกกระตน

ประสาท หนกแนน มนคง แขงแรง ถาวร  ในขณะทผวเรยบจะใหความรสกเบา สบาย

การใชลกษณะของพนผวทแตกตางกน  เหนไดชดเจน จากงานประตมากรรม และมากทสดในงาน

สถาปตยกรรมซงมการรวมเอาลกษณะตาง ๆ กนของพนผววสดหลาย ๆ อยาง เชน อฐ  ไม โลหะ กระจก 

คอนกรต หน ซงมความขดแยงกนแตสถาปนกไดนำมาผสมกลมกลนไดอยางเหมาะสมลงตวจน เกดความ

สวยงาม 

! นำหนก หรอคาความออนแก (Tone)

คานำหนก คอ   คาความออนแกของบรเวณทถกแสงสวาง และบรเวณทเปนเงาของวตถหรอ ความออน- ความเขมของสหนง ๆ หรอหลายส เชน สแดง มความเขมกวาสชมพ  หรอสแดงออนกวา

สนำเงน  เปนตน

นอกจากนยงหมายถงระดบความเขมของแสงและระดบ ความมดของเงา ซงไลเรยงจากมดทสด (ส

ดำ)ไปจนถงสวางทสด (สขาว) นำหนกทอยระหวางกลางจะเปนสเทา ซงมตงแตเทาแกทสด จนถงเทาออนทสด

การใชคานำหนกจะทำใหภาพดเหมอนจรง และมความกลมกลน ถาใชคานำหนกหลาย ๆ ระดบจะทำใหม

ความกลมกลนมากยงขน และถาใชคานำหนกจำนวนนอยทแตกตางกนมากจะทำใหเกด ความแตกตาง ความ

ขดแยง

! พนทวาง (Space)

พนทวาง  หมายถง บรเวณวางโดยรอบวตถ (Object) เรยกวา พนทวางทางลบ (Negative Space)

และบรเวณวางทตวของวตถเรยกวา พนทวางทางบวก (Positive Space) ในการออกแบบงานตางๆ จะตอง

คำนงถงชวงระยะ ใหมความสมพนธกน ในการออกแบบงานประเภท 2 มต จะตองกำหนดกรอบพนท (Space

Frame) เปนรปสเหลยม สามเหลยม วงกลม หรอรปรางอสระกอน แลวจงจะสรางรปรางรปทรงตามทตองการ

ลงในกรอบพนทอกทหนง

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (29)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON04: หลกการออกแบบศลปะ

! พนทวาง คอ บรเวณทเปนความวางไมใชสวนทเปนรปทรง หรอเนอหา ในการจดองคประกอบใด

กตามถาปลอยใหมพนทวางมาก และใหมรปทรงนอย  การจดนนจะใหความรสกอางวาง โดดเดยว ในทางตรง

กนขาม ถาใหมรปทรงมาก หรอเนอหามาก โดยไมปลอยใหมพนทวางเลย กจะใหความรสกอดอด คบแคบ ดงนนการจดวางในอตราสวนทพอเหมาะกจะใหความรสกทพอดทำใหไดภาพทไดสดสวนงดงาม

พนทวาง 3 มต พนทวางชนดนเกดขนจากผลของการวางตำแหนง และขนาดของรปราง รปรางทม

ขนาดใหญวางอยสวนหนาของกรอบพนท จะรสกวาอยใกล รปรางทเลกกวา และวางอยสวนบนของกรอบ

พนท จะรสกวาอยไกล ความใกลและไกลนคอระยะหรอความลก ซงเปนลกษณะของมตท 3 จะเหนไดวา

ระยะ-ความลก (Distance-Depth) มความเกยวเนองกนกบพนท

ตามปกตพนทวาง จะกวางขวางจนหาขอบเขตไมได ทวางเปนทศนธาตทมองไมเหน ทวางจะปรากฏ

ขนเมอ มทศนธาตอนเกดขน ทวางจงเหมอนสนามททศนธาตอนๆ จะลงไปแสดง หรอปรากฎในบทบาทของ

รปทรง โดยงานศลปะแตละประเภทจะใชทวางตางกนตามลกษณะของงาน เชนจตรกรรมใชทวางทเปน 2 มต

แตอาจทำใหเกดการลวงตาเปน 3 มต งานประตมากรรมใชทวางจรงๆ โอบลอม และเจาะทะลรปทรงท เปน

3 มต สำหรบสถาปตยกรรมจะใชพนทวางจรงเชนเดยวกบปะตมากรรม และยงเปนทวางทเราสามารถเขาไป

อย ภายในไดอกดวย

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (30)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

บทท 5 หลกการจดองคประกอบศลป ! การจดองคประกอบทางศลปะ  เปนหลกสำคญสำหรบผสรางสรรค และผศกษางานศลปะ เนองจาก

ผลงานศลปะใดๆ กตาม ลวนมคณคาอย  2  ประการ คอ    

คณคาทางดานรปทรง เกดจากการนำเอาองคประกอบตางๆ ของศลปะ อนไดแก เสน ส แสงและเงา รปราง รปทรง พนผว ฯลฯ มาจดเขาดวยกนเพอใหเกดความงาม ซงแนวทางในการนำองคประกอบตางๆ มาจดรวมกนนน เรยกวา การจดองคประกอบศลป (Art Composition)   คณคาทางดานเนอหา เปนเรองราว หรอสาระของผลงานทศลปนผสรางสรรคตองการทจะแสดงออก

มา ใหผชมไดสมผส รบร  โดยอาศยรปลกษณะทเกดจากการจดองคประกอบศลป หรออาจกลาวไดวา ศลปน

นำเสนอเนอหาเรองราวผานรปลกษณะทเกดจากการจดองคประกอบทางศลปะ ถาองคประกอบทจดขน ไม

สมพนธกบเนอหาเรองราวทนำเสนอ งานศลปะนนกจะขาดคณคาทางความงามไป   ดงนน การจดองคประกอบศลป  จงมความสำคญในการสรางสรรคงานศลปะเปนอยางยง เพราะจะ

ทำใหงานศลปะทรงคณคาทางความงามอยางสมบรณ ! หลกการจดองคประกอบศลป หลกการจดองคประกอบศลป สามารถแบงไดดงน

สดสวน (Proportion)

ความสมดล (Balance)

การซำ (Repetition)

การตดกน (Contrast)

จงหวะ (Rhythm)

เอกภาพ (Unity)

การลดหลน (Gradation)

ความกลมกลน (Harmony)

สดสวน (Proportion)

การนำเอาสวนประกอบตางๆ มาจดใหไดสดสวนทเหมาะสม เปนความสมพนธระหวางขนาดขององค

ประกอบทแตกตางกน ทงขนาดทอยในรปทรงเดยวกน หรอระหวางรปทรง และรวมถงความสมพนธกลมกลน

ระหวางองคประกอบทงหลายดวย ซงเปนความพอเหมาะพอด ไมมากไมนอยขององคประกอบทงหลายทนำ

มาจดรวมกน

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (31)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! ความสมดล ( Balance )

ความเทากนในนำหนกของสงตางๆ ระหวาง 2 สวน ไมเอนเอยงไปขางใดขางหนง ในทางศลปะยงรวมถงความประสานกลมกลน ความพอเหมาะพอดของ สวนตางๆ ในรปทรงหนง หรองานศลปะชนหนง

งานศลปกรรมนนจะตองคำนงถงจดศนยถวง ในธรรมชาตนน ทกสงสงททรงตวอยไดโดยไมลมเพราะมนำหนก

เฉลยเทากนทกดาน

ในงานศลปะถามองดแลวรสกวาบางสวนหนกไป แนนไป  หรอ เบาบางไป กจะทำใหภาพนนดเอนเอยง และเกดความรสกไมสมดล เปนการบกพรองทางความงาม 

ความสมดลแบงไดเปน 2 ความหมาย

1. ความสมดลเชงกายภาพ (Physical weight) คอ ความสมดลของนาหนกจรงทสามารถชงนาหนก

ดวยเครองชงได

2. ความสมดลตามความรสก (Sensible equilibrium) เปนความสมดลตามความรสกทางการเหน

(visual weight) คอ ความเทากนตามความรสก โดยใชเสนแบงกงกลางของผลงานทเรยกวา เสนแกนสมมต

(Axis) แลวเปรยบเทยบนาหนกขององคประกอบพนฐานอนๆทอย 2 ดาน วาเทากนหรอไม

ประเภทของความสมดล แบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก

1. ความสมดลแบบสมมาตร (Symmetrical Balance) หรอความสมดลแบบ 2 ขางเทากน จดวางโดยมรปราง รปทรง หรอนำหนกเทากนเหมอนการสองกระจก ความสมดลแบบนใหความรสกสงางาม มนคง

แขงแรง เปนทางการ หยดนง

2. ความสมดลแบบอสมมาตร (Asymmetrical Balance) เปนการจดวางสวนประกอบสำคญของศลปะ

หรอรปราง รปทรง บนระนาบอยางอสระ โดยมองเหนวามนำหนกเทาเทยมกนแตมรปรางหรอรปทรงทง

สองขางไมเทากน การจดองคประกอบใหเกดความสมดลแบบอสมมาตรอาจทำไดโดยเลอนแกนสมดลไปทาง

ดานทมนำหนกมากวาหรอเลอนรปทมนำหนกมากวาเขาหาแกนจะทำใหเกดความสมดลขน หรอใชหนวยทม

ขนาดเลกแตมรปลกษณะทนาสนใจถวงดลกบรปลกษณะทมขนาดใหญแตมรปแบบธรรมดา

! การทำซำ (Repetition)

การซำเกดจากองคประกอบทมลกษณะเหมอนกนตงแต 2 หนวยขนไปวางอยในทวาง โดยมทวางขน

อยระหวางหนวยขององคประกอบ

! การตดกน (Contrast)

การตดกนหรอการขดแยงกน หมายถง การจดองคประกอบพนฐานทมคณสมบตตางกนมาไวดวยกน

การตดกนถาหากใชดวยความเหมาะสม จะทำใหเกดความเดนปรากฏชดขนในผลงาน กลายเปนจดรวมของ

ความสนใจ (focal point) นอกจากนยงชวยลดความนาเบอจากความกลมกลนทมมากเกนไปจะทำใหเกดความ

ไมเขากนหรอการขดกน โดยใชวธการประสาน คอใชองคประกอบทเปนตวกลางมาลดความขดแยง!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (32)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! จงหวะ (Rhythm)

การเคลอนไหวทเกดจาการซำกนขององคประกอบเปนการซำทเปนระเบยบ จากระเบยบธรรมดาทม

ชวงหางเทาๆ กน มาเปนระเบยบทสงขน ซบซอนขนจนถงขนเกดเปนรปลกษณะของศลปะโดยเกดจากการซำของหนวย หรอการสลบกนของหนวยกบชองไฟ หรอเกดจากการเลอนไหลตอเนองกนของเสน ส รปทรง หรอนำหนก

รปแบบของจงหวะ

1. จงหวะซำ เปนจงหวะขององคประกอบทมลกษณะเหมอนกนเรยงตอเนองกนไป

2. จงหวะสลบ เปนจงหวะขององคประกอบทมลกษณะสลบกนไปมาอยางเปนระเบยบ

3. จงหวะแปร เปนจงหวะขององคประกอบทมการเปลยนแปลงของลกษณะไปทละเลกทละนอย

จงหวะแปรนเมอถกนำไปใชในงานทศนศลปอยางเหมาะสมจะสามารถชกนำใหผดรสกถง

ความเคลอนไหวได

ความสำคญของจงหวะกบการสรางสรรคงานศลปะ

1. ชวยใหเกดความเปนระเบยบในผลงาน เขาใจงาย

2. ทำใหเกดลวดลายตางๆ ซงเปนประโยชนตองานออกแบบมาก

3. ชวยสรางความสนใจ หากมการจดชวงจงหวะทดสามารถทำใหเกดการเคลอนไหว ชวยเพมความมชวตชวาใหผลงาน

4. ชวยใหเกดความกลมกลน

! เอกภาพ (Unity)

ความเปนอนหนงอนเดยวกน ความกลมกลนขององคประกอบพนฐาน ทงดานรปลกษณะ และดาน

เนอหาเรองราว  เปนการประสานหรอจดระเบยบของสวนตางๆ ใหเกดความเปนหนงเดยว เพอผลรวมอนไม

อาจแบงแยกสวนใดสวนหนงออกไป การสรางงานศลปะ คอ  การสรางเอกภาพขนจากความสบสน  ความ

ยงเหยง  เปนการจดระเบยบ และดลยภาพ ใหแกสงทขดแยงกนเพอใหรวมตวกนได โดยการเชอมโยงสวนตางๆ ใหสมพนธกน

! การลดหลน (Gradation)

การจดลำดบขององคประกอบตางๆ ใหเกดการเปลยนแปลงไปตามลำดบ เชน ระดบสออนไปแก

ผวเรยบไปขรขระ รปทรงเลกไปรปทรงใหญ

! ความกลมกลน (Harmony)

การนำเอาองคประกอบพนฐานซงเปนหนวยเลก ๆ ทมมากกวาหนงหนวยมาจดวางใหมความสมพนธ

กน เกดการประสานกนอยางเหมาะสมและลงตวในผลงาน ดแลวไมขดตา หนวยยอยตาง ๆ เหลานไดแก จด เสน ส พนผว นำหนก รปราง รปทรง

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (33)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

!การใชองคประกอบศลป

การจดวางองคประกอบในหนางานพมพ เปนการนำเอาองคประกอบตางๆ ซงไดแก ตวพมพ ภาพประกอบ ตลอดจนองคประกอบศลปะอนๆ เชน เสน การปพน ส เปนตน มาวางในตำแหนงตางๆ ตามแบบทผออกแบบไดกำหนดไว

ขอพจารณาใชองคประกอบศลป หรอองคประกอบในการออกแบบสำหรบงานวารสารศาสตร

ประเภทสอสงพมพ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1. การใชจด ในการออกแบบเพอสอความหมาย จดไดถกใชรวมกบองคประกอบพนฐานอนๆ เชน ส

ทำใหสามารถสอความหมายไดอยางชดเจน เชน จดสแดง ทเปนหมายการคาของบรษทออกแบบผลตภณฑในประเทศเยอรมนน ทชอวา Red Dot ซงเปนสญลกษณของจดเรมตนอนสำคญของการออกแบบ

จดทใชในการออกแบบกราฟกสามารถกาหนดสใหกลมกลน หรอขดแยง เพอสรางการรบรตาม

วตถประสงค เชน จดท ปรากฏในลวดลายเสอดาวสรางแรงบนดาลใจ

จดทใชในการออกแบบสงพมพ สามารถนาไปออกแบบสงพมพ ดวยการสรางเปนตวอกษร หรอ

ประดบตกแตง เชน ทำเปนเสน สรางพนหลง หรอลวดลายประกอบในการจดหนาสงพมพ ชวยใหเกดความ

รสก สดใส เคลอนไหว ตนตา

2. การใชเสน เพอจดขอมลเนนคำ เนนสวนสำคญ บอกทศทางในการอาน เปนเสนกรอบของรปภาพ

หรอขอความ บอกขนาด รปทรง

ใชเสนเพอแบงสวนของการนำเสนอขอมล จดขอมลใหเปนระเบยบ เชน แบงคอลมน

ใชเสนสรางภาพประกอบ วาดกราฟก สรางกราฟหรอผงขอมล หรอสรางลวดลาย ดวยเสนรปแบบตาง ๆ ทมลกษณะทแตกตางตามนำหนก และขนาดของเสน

ใชเสนเพอนำสายตาผดไปยงจดทตองการ หรอสรางความรสกถงการเคลอนไหว สรางอารมณหรอโนมนำความรสก เปนตน

3. การใชรปรางและรปทรง เพอจดวางขอความอยภายในกรอบทมรปทรงแบบตาง ๆ สรางรปแบบ

ใหมๆ โดยตดสวนรปภาพใหเปนรปรางจากการวาดเขยน รปรางและรปทรงเรขาคณต ทำรปทรงเฉพาะขน

แทนสญลกษณตางๆ เพอใชเปนตวแทนทางความคด หรอตวแทนความคดสรางสรรค

ตดกรอบภาพเปนรปทรงทแปลกออกไปเพอใหดนาสนใจขน ใสสเปนรปทรงตางๆ บนขอความท

ตองการเนนหรอดงดดความสนใจ

4. การใชพนผว เพอกระตนอารมณและความรสก เชอมโยงจตนาการ สรางความแตกตางเพอดงดด

ความสนใจ ดงสายตา ทำใหงานมเอกลกษณ ลวงสายตาดวยลวดลายและแสงเงาของพนผว สรางมตและ

ความลก

ทำใหเกดการรบรดวยการสมผส พนผวทรบรดวยการมองเหน เปนสวนหนงของการออกแบบโดยใช

เทคนคการพมพ เพอสรางลกษณะพนผวใหดเหมอนลกษณะพนผวจรง แตเมอสมผสจะไมสามารถรบรได

เหมอนกบวตถนน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (34)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! 5. การใชพนท หรอชองไฟ เพอพกสายตา และนำสายตาใหเลอนไหลไปสองคประกอบอนๆ ได

สรางความรสกใหผกองคประกอบเขาดวยกน จดหนาหลากหลาย จดชองไฟ ตวพมพใหมความนาอาน ทำให

ตวอกษรดเดนชดขน

พนทวางสามารถสรางรปรางทมลกษณะนาสนใจและสามารถดงดดสายตาใหคนหาภาพในพนทวางได

ในการออกแบบสวนใหญใชพนทวางเพอสงเสรมใหองคประกอบหลกมความเดนชด และเปนจดสนใจของ

สายตาไดอยางรวดเรว และพนทวางไมจำเปนตองเปนสขาวเสมอไป

ชวยใหแตละองคประกอบของงานดเสมอกน ชวยใหเรองราวในเลยเอาทงายตอการตดตาม ชวยเนน

สวนประกอบทสำคญ เชน ปลอยใหมชองวางรอบๆ สวนประกอบนนมากกวาทอน

6. การใชขนาด เพอบงบอกวาสงใดสำคญทสด องคประกอบใดมากอนหลง หรอลำดบกอนหลง

ทำใหองคประกอบงายตอการมองเหนสรางความกลมกลนขององคประกอบ ทำใหงานดความสมำเสมอตลอดทงหนา

ทำใหเกดความรสกขนาดของความแตกตางกน ทำใหมองเหนองคประกอบแตละสวนไดงายขน เปน

จดสนใจของสายตาเพอถายทอดขอมลทสำคญ เชน ขนาดของตวอกษร ขนาดของภาพ หรอองคประกอบพนฐานอนๆ ในงานออกแบบ เชน รปราง รปทรง หรอเสน เปนตน

7. คาความดำ คอ ความมดหรอความสวางของพนทหนงๆ ซงเกดจากการไลคาระดบความสวางหรอความมดทอยระหวางขาวไปจนถงดำ คาความดำนจะแสดงเฉดของสตาง ๆ เปนเฉดของสเทา เฉดสเทา

เหลานจะมคาความดำจากออนทสดไปถงเขมทสด คาความดำทำใหเกดอารมณ ความหมนมว และความลก

แยกความแตกตาง ใชนำสายตาไปยงจดทตองการ

ทำใหสงของดมมต มความลก และมแสงเงา เนนองคประกอบทสำคญ จดวตถใหมความรสกวาสงของ

ใดอยดาน สงใดอยดานหลง

ทำใหภาพรวมเปนภาพประเภทสวาง (High Key) หรอมด (Low Key) ตามปรมาณคาความดำรวม ใชเนนสวนสำคญ โดยใหคาความดำของสวนทตองการเนนแตกตางกบสวนทอยโดยรอบ 

8. การใชส เพอสรางความโดดเดน ความสะดดตา สามารถดงดดสายตาใหเกดความสนใจ บอกผอาน

ควรจะมองสงใดกอน สรางความตนเตน ตนตา ตนใจ กระตนอารมณตอบสนอง สามารถจดองคประกอบของ

งานรวมกลมกน หรอจะแยกมนออกจากกนดวยการเลอกใชสทตางกนไป

ชวยดงสายตาวาจดใดเปนจดแรกทตองการใหมอง ชวยผสมผสานใหภาพรวมมความสมดล

ใชเนนขอความสำคญหรอหวเรอง

!!!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (35)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! ขอพจารณาในการนำหลกการจดองคประกอบศลป หรอองคประกอบในการออกแบบสำหรบ

งานวารสารศาสตรประเภทสอสงพมพ โดยมรายละเอยดดงตอไปน

สดสวน (Proportion)

ความสมดล (Balance)

การเนน (Emphasis)

ความแตกตาง (Contrast)

จงหวะ ลลา และการซำ (Rhythm & Repetition)

เอกภาพ และความกลมกลน (Unity & Harmony)

สดสวน (Proportion) สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

การกำหนดขนาดและสดสวนของงานทจะผลตเพอเปนแนวทางในการจดวางองคประกอบยอยอนๆ

เชน ขอความ สญลกษณหรอภาพประกอบ เพอใหมขนาดสดสวนทพอเหมาะกบองคประกอบโดยสวนรวม

การกำหนดกรอบ ขอบเขตหรอขนาดของสงพมพโดยใหมสวนสงและความกวางทสมพนธกนด กจะทำใหสอสงพมพนนดนาสนใจ สดสวนไมเพยงแตจะใชในการกำหนดขนาดความกวางยาวของสงพมพเทานน

แตสามารถใชในการกำหนดสดสวนของขนาดองคประกอบยอยๆ ในสงพมพดวยเชนกน

! ความสมดล (Balance) สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

ความสมดลจะเกดขนกตอเมอ องคประกอบยอยๆ ทอยในสงพมพถกจดวางใหมนำหนกเทากนทงสองขาง เชน ดานซายและขวา หรอดานบนและดานลาง ทำใหเกดความรสกทสมดลแกผทมอง นำหนกดงกลาวเกดขนจากขนาด รปราง ส และความเขมจาง อาทเชน องคประกอบทมขนาดใหญจะดมนำหนก

มากกวาองคประกอบทมขนาดเลก รปทรงกลมจะดมนำหนกมากกกวารปทรงสเหลยม และรปทรงทมลกษณะ

แปลกๆ จะดมนำหนกมากกวารปทรงกลมทรงสเหลยม องคประกอบทมสเขมจะดมนำหนกมากกวาองคประกอบทมสจาง

องคประกอบของสอสงพมพทมลกษณะสมดลซาย-ขวาเหมอนกนจะใหความรสกทางอนรกษนยม

(ความเปนเอกลกษณ) ความมนคง สวนการจดองคประกอบของสงพมพทมลกษณะสมดลซาย - ขวาไมเหมอน

กนจะใหความรสกตนเตนมากกวา เนองจากมองคประกอบทมลกษณะตางๆ กน ทงความเขมและนำหนก เชน ในการทำสงพมพสำหรบธนาคาร บรษทประกนภย ตองการแสดงออกซงความมเกยรตเปนทเชอถอได จงมกใชหลกการจดวางในลกษณะสมดลแบบซาย- ขวา เหมอนกน ถงแมวาแบบสมดลซาย-ขวาไมเหมอนกน

จะดนาสนใจกวากตาม การพจารณาเลอกใชจงตองพจารณาเนอหาสาระของสารทตองการสอความหมาย

ประกอบไปดวย

การสรางความสมดล

• สวนประกอบเลกๆหลายชนสามารถสมดลกบสวนประกอบใหญหนงชน

• ใชรปรางทแปลกออกไปหนงหรอสองชนรวมกบรปรางทวๆ ไป

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (36)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! • เวนชองวางสขาวใหมากรอบๆ คอลมนสเขม หรอรปภาพมดๆ

• ตวอกษรทหนาหนก ควรมภาพสสวาง สดใสมาชวยใหสวางขน

• ภาพถายหรอภาพประกอบสทม ควรวางตวหนงสอชนเลกๆหลายชนประกอบเขาไป

และเวนชองไฟสขาวโดยรอบเยอะๆ

! การเนน (Emphasis) สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

การสรางองคประกอบทสำคญของการออกแบบใหเปนจดสนใจของสายตา เพอชวยใหกลมเปาหมาย

สามารถรบรขอมลไดอยางรวดเรว และชดเจนลกษณะการเนน สามารถทำไดโดยการใชส และการขยายขนาด

ขององคประกอบ หรอกำหนดตำแหนงในการจดวางทแตกตางจากสวนอนๆ การเนนควรเลอกเพยงองค

ประกอบทสำคญเทานน ถาเนนทกสวนจะทำใหงานแนนเกนไป จนมองไมเหนจดทตองการจะเนน

! การตดกน/ความแตกตาง (Contrast) สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

การสรางความแตกตางใหเกดขนในสงพมพสามารถทำไดหลายวธ กลาวคอ การเนนดวยขนาด รปราง

ความแตกตางของส และทศทาง

ความแตกตางของสชวยเพมความนาสนใจ และมอทธพลตอความรสก และประสาทตาอยางมาก

นอกจากนน สยงนำไปใชในการตกแตงใหดนาสนใจ เนนความเดนชดใหกบสงพมพไดมากขน

การจดวางองคประกอบของภาพใหมความแตกตางของทศทาง สามารถนำมาใชในการออกแบบสอสงพมพเพอใหผอานตดตามขอความทตองการสอความหมายดวยการสรางจดปลายทางขนในภาพ

การจดวางองคประกอบโดยภาพรวมใหมความแตกตาง จะชวยใหงานออกแบบมจดสนใจ และดงดด

ความสนใจของกลมเปาหมายได ชวยใหงานออกแบบมเอกลกษณ

! จงหวะ ลลา และการซำ (Rhythm & Repetition)

สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

การจดวางองคประกอบหลาย ๆ ชนโดยกำหนดตำแหนงใหเกดมมชองวาเปนชวง ๆ ตอนๆ อยางม

การวางแผนลวงหนา จะทำใหเกดลลาขน และหากวาองคประกอบหลาย ๆ ชนนนมลกษณะซำกนหรอใกล

เคยงกน กจะยงเปนการเนนใหเกดจงหวะลลาไดชดเจนยงขน จงหวะและลลาลกษณะนจะกอใหเกดความรสก

ทตนเตนดเคลอนไหวและมพลง

การสรางจงหวะในงานออกแบบ   • วางองคประกอบเดมซำกนและใหมชองไฟเทากน

• วางองคประกอบเดมในขนาดทใหญขนเรอย ๆ และขยายชองไฟขนใหรบกน

• มการกลบความหนาบางของตวอกษร เชนใหมตวอกษรบางเบา สลบกบตวทบหนา

• วางองคประกอบเดมในหลายๆ จดบนเลยเอาท

• ถามหลายหนาอาจวางองคประกอบเดมทจดเดยวกนบนทกๆ หนา

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (37)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON05: หลกการจดองคประกอบศลป

! เอกภาพ และความกลมกลน (Unity & Harmony)

สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

เอกภาพ เปนการจดองคประกอบในงานออกแบบใหมเอกภาพ การจดวางองคประกอบทงหมดใหม

ความสอดคลองกนและเปนอนหนงอนเดยวกน การนำเอาองคประกอบซงมลกษณะตางๆ กนมาจดวาง เชน

ตวอกษร ภาพ รปรางและรปทรง เพอใหสอสงพมพสอความหมายตามความตองการ

ความกลมกลน ความพอดพอเหมาะของสวนประกอบตางๆ ทประกอบกนขนเปนสงพมพซงเมอสวน

ประกอบตางๆ มลกษณะพอเหมาะพอดแลว จะทำใหความงามมความสมพนธกน และมความเปนอนหนงอน

เดยวกน ความผสมกลมกลนจะพบไดจากลกษณะขององคประกอบในทางสรปราง และลกษณะของตว

อกษร เชน ในหนงสอ 1 หนาจะมการใชตวอกษรในสกลเดยวกนตลอดทงหนา แตมขนาดตางกน หรอเสนหนา

หนกเบาตางกน

การสรางเอกภาพสามารถทำไดหลายวธเชน   • การเลอกใชองคประกอบอยางสมำเสมอ เชน การเลอกใชแบบตวอกษรเดยวกนตลอดชนงาน ถาจะ

ใหมการตดกนใหใชขนาดทแตกตางกน การเลอกใชภาพขาว ดำทงหมด เปนตน

• การสรางความตอเนองกนใหองคประกอบ เชน การจดใหพาดหววางทบ ลงบนภาพการใชตวอกษร

ทเปนขอความ ลอตามทรวดทรงของภาพ เปนตน

• การเวนพนทวางรอบองคประกอบทงหมด ซงจำทำใหพนทวางนนทำหนาทเหมอนกรอบสขาวลอม

รอบองคประกอบทงหมดไวภายใน ชวยใหองคประกอบทงดเหมอนวาอยกนอยางเปนกลมเปนกอน

• เลอกภาพทมโครงสคลายคลงกน

• วางรปภาพและคอลมนในเสนกรดเดยวกน

• เลอกใชสจากชดสเดยวกนตลอดทงงาน

• ใหมการซำกนของส รปรางและพนผวในทตาง ๆ ตลอดทงงาน

! ทศทาง และการเคลอนไหว (Direction & Movement) สำหรบการออกแบบในงานวารสารศาสตร (สอสงพมพ)

ในการออกแบบเพอนำเสนอขอมล หรอถายทอดขอมลโดยการอาน จะตองมการกำหนดทศทางใน

การจดองคประกอบใหสอดคลองกบทศทางการอาน โดยสวนใหญจะสามารถกำหนดทศทางเรมจากดานบนลง

สดานลาง จากการอานดานซายมอไปขวามอ และจากมมซานมอดานบนไปสมมขวามอดานลาง

เมอผรบสารมองดสอสงพมพ การรบรเกดขนเปนลำดบตามการมองเหน กลาวคอ เกดตามการวาด

สายตาจากองคประกอบหนงไปยงอกองคประกอบหนง จงมความจำเปนอยางยง ทจะตองมการดำเนนการ

วางแผน กำหนดและชกจงสายตาผรบสารใหเคลอนไหวในทศทางทถกตอง ตามลำดบขององคประกอบท

ตองการใหรบรกอนหลง โดยทวไปหากไมมการสรางจดเดนขนมา สายตาของผรบสารจะมองดหนากระดาษท

เปนสอสงพมพในทศทางทเปนตวอกษร (Z) ในภาษาองกฤษ คอ จะเรมทมมบนดานขวาตามลำดบการจดองค

ประกอบทสอดคลองกบธรรมชาตการมองน เปนสวนชวยใหเกดการรบรตามลำดบทตองการ

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (38)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON06: เครองมอในการออกแบบของชางศลป

บทท 6 เครองมอในการออกแบบของชางศลป

! 6.1 เครองมอในการออกแบบของชางศลปแบบดงเดม

6.1.1 การวาด (Drawing)

การวาดเสน (Drawing) เปนวธการสรางภาพโดยวธทงาย และรวดเรว  เพอสอความหมาย

ทางการเหนขนเรมแรกของมนษยดวยปจจยขนพนฐาน คอ รองรอยตางๆ และเครองมองายๆ ทอยใกลตว

เชน ถาน เศษไม หรอแมแตนวมอของตนเอง  ซงมนษยตองการแสดงออกในบางอยางทเปนสวนตนออกมา

ใหปรากฏ  ไมวาจะเปนเรองของความเชอ ความนกคด อารมณความรสก หรอแมแตรองรอยงาย ๆ ททำขน

มาเอง 

วาดเสนเปนพนฐานของงานทศนศลปและออกแบบ  เชน  จตรกรรม  ประตมากรรม  ภาพพมพ

สถาปตยกรรม  ออกแบบตกแตง  ศลปะไทย  ลายรดนำ  เปนตน กอนทเราจะสรางสรรคงานศลปะแขนงตาง ๆ จำเปนจะตองมความชำนาญทางการวาดเสนใหแมนยำเสยกอน  เมอมความชำนาญทางการวาดเสน

แลวกจะทำใหการทำงานศลปะตาง ๆ งายขน

การวาดเสน คอ การขดเขยนใหเปนเสนไมวาจะเปนเสนเลก หรอเสนใหญ ๆ มกมสเดยว แตการวาด

เสนไมไดจำกดทจะตองมสเดยว อาจมสหลาย ๆ  สกได การวาดเสน จดเปนพนฐานทสำคญของงานศลปะ

แทบทกชนด  อยางนอยผฝกฝนงานศลปะควรไดมการฝกฝนงานวาดเสนใหเชยวชาญเสยกอน กอนทจะไป

ทำงานดานอน ๆ ตอไป

วสดอปกรณในการวาดเสน

1. กระดานรองเขยน ขนาด 40 x 60 เซนตเมตรโดยประมาณ ความหนาประมาณ 4 มลลเมตร 2. กระดาษ กระดาษสำหรบวาดเสนมหลายชนด สามารถเลอกใชได ตามเทคนคของการวาดเสน  ซงตองดคณสมบตและความเหมาะสม เชน นำหนก การซมซบ และผวสมผส

3. ยางลบ

4. ตวหนบกระดาษ

5. มดเหลาดนสอ

6. เครองเขยน อาจแบงออกเปน

6.1 ถาน  มคณลกษณะตางกนเนองจากความละเอยด ความแขงของเนอถาน เชน

- ถานไม  เปนถานมความแขง เปราะ คณสมบตในการวาดใหนำหนกออนแกทนม

นวลไดคอนขางมาก  เหมาะสำหรบการเขยนแสงเงาทนมนวล และเงาทเปนพนทกวาง เชน การเขยนภาพคน

เหมอน ภาพเปลอย ทวทศน และภาพหนนงตาง ๆ มสวนชวยจบลกษณะแสงเงาสวนรวมเหมาะกบการเขยน

ลงบนกระดาษปรฟ (Proof) หรอกระดาษหนงสอพมพ  !

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (39)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON06: เครองมอในการออกแบบของชางศลป

! - ถานแทง หรอ เกรยอง (Crayon) เปนถานแทงสเหลยมมความแขงปานกลาง

สามารถสรางเงาทนมนวล เกรดทนยมใชทวไปคอ B และ 2B มหลายสแตทนยมคอสดำ  เพราะเนนนำหนก

แสงเงาไดชดเจนกวาสอน  เหมาะสมกบการเขยนลงบนกระดาษขาวทวไป 

- ดนสอถาน (Carbon pencil) เปนถานทบรรจไวในไสดนสอมนำหนกความเขมเชน

เดยวกบถานไม  สามารถใชวาดภาพวตถทมรายละเอยดมาก 

6.2 ชอลก (Chalk) ลกษณะเปนแทงกลม มหลายสเหมาะสมกบการเขยนบนกระดาษสเขม

เชน สนำตาล สเขยว ฯลฯ 

6.3 ดนสอ (Pencil) เปนอปกรณพนฐานของการวาดเสนในปจจบน งายตอการขนยาย

สามารถลบออกได มทงไสออนและไสแขง 

6.4 หมก (Ink) สทนยมใชในการวาดเสนคอ สดำ สนำตาล ควรเลอกใชกระดาษทมความหนา

เชน 80 ปอนด หรอ 100 ปอนด  จะใชผวเรยบ หรอหยาบกได  โดยมอปกรณอนเขามามสวนเกยวของ เชน

แปรง พกน ปากกา สนไม ไมทบปลาย เปนตน 

6.1.2 การระบาย (Painting)

การระบาย เปนการวาดภาพโดยการใชพกน หรอแปรง หรอวสดอยางอนมาระบายใหเกดเปน

ภาพ การระบายส ตองใชทกษะการควบคมส และเครองมอมากกวา การวาดเสน ผลงานการระบายสจะ

สวยงาม เหมอนจรง และสมบรณแบบมากกวาการวาดเสน

! การวาดภาพประกอบของฝายศลปะ เปนสวนหนงของกระบวนการผลตวารศาสตร หรอการผลตพมพ

แบบดงเดม

ในสวนภาพกราฟก นกออกแบบจะเปนผกำหนดรายละเอยดตวอกษร แลวสงขอมลไปยงแผนกเรยงพมพ โดยใหพมพโดยใชตวอกษรทกำหนด และสงรายละเอยดงานออกแบบไปยงฝายศลปะททำหนาทในการประกอบหนางานพมพ

ฝายศลปะ ททำหนาทในการวาดภาพประกอบ จะทำการวาดภาพดวยมอ และใชการถายภาพทวาด

เมอเสรจแลวกจะสงไปประกอบกบขอความ และอารตเวรคทฝายจดหนา

!! 6.2 เครองมอในการออกแบบของชางศลป แบบรวมสมย    

6.2.1 คอมพวเตอร

เครองคอมพวเตอร ทชางศลป หรอนกออกแบบใชในการออกแบบภาพกราฟก หรอภาพ

ศลปะ สำหรบใชในงานวารสารศาสตร สวนใหญจะใชเปนเครองตระกล Apple มากกวาเครอง PC (Personal

Computer) เพราะ Apple จะมความเสถยรในการทำงานมากกวา และมการประกอบพรอมทดสอบ

ประสทธภาพมาจากโรงงาน สวนประกอบตางๆ มความเหมาะสมในการใชทางดานกราฟคอารต

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (40)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON06: เครองมอในการออกแบบของชางศลป

! ปจจบน เรมมการเปลยนมาใชเครองคอมพวเตอร PC มากขน โดยเฉพาะเครองทประกอบมาจากโรงงาน เพราะจะมประสทธภาพใกลเคยงกบ Apple เพราะโปรแกรมรนใหมๆ ทใชออกแบบทางดาน

ศลปะ มความสามารถในการทำงานไดทง 2 ระบบ ทง Apple ทใชระบบปฏบตการ Mac OS และ PC ทใช

Windows

6.2.2 ซอฟตแวร หรอโปรแกรมสำหรบวาดภาพ

โปรแกรมวาดภาพลายเสน

- โปรแกรม Adobe Illustrator เปนโปรแกรมวาดภาพกราฟกแบบเวคเตอร เชน ภาพลายเสน ออกแบบโลโก ในโปรแกรม Adobe Illustrator จะมเครองมอทใชในการวาดภาพลายเสน ทหลาก

หลายชนด สวนหนงเปนเครองทจำลองมาจากเครองมอแบบดงเดม เชน ดนสอ ปากา พกน ยางลบ เปนตน

เครองมอทมอยจะชวยในการวาดภาพรปทรงอสระ หรอรปทรงเรขาคณต สามารถ

กำหนดนำหนก หรอขนาดของเสนได นอกจากนนยงมคำสงชวยในการเปลยนแปลงภาพลายเสนไดอยาง

งายดาย เชน การหมนภาพ การทำซำภาพ การยอ-ขยายภาพ การกำหนดเฉดส เปนตน

โปรแกรมวาดภาพ หรอการระบายภาพ

- โปรแกรม Adobe Photoshop เปนโปรแกรมระบายภาพ ตกแตงภาพ และจดการ

ภาพแบบราสเตอร ทไดรบความนยมสำหรบชางศลปมากทสดโปรแกรมหนง เพราะโปรแกรมมเครองมอ

สำหรบระบายภาพทหลากหลาย เชน พกนวาดภาพ ดนสอ ยางลบ เครองมอทำซำภาพ เทส และเกลยสของ

ภาพ เปนตน

โปรแกรม Adobe Photoshop มคณสมบตสำหรบจดการภาพเพอใชในกระบวนการพมพ เชน

กำหนดความละเอยด ปรบส เปลยนแปลงคาส ปรบขนาด และทำเอฟเฟคตางๆ สำหรบนำไปใชเปนภาพ

ประกอบในงานพมพ

การนำเขาภาพวาด

การนำเขาภาพวาด สามารถนำเขาไดหลายวธขนอยกบตนฉบบของรปภาพ ซงสามารถแบงการนำเขา

ไดดงตอไปน

1. นำเขาโดยการสแกน (Scanning) กรณทตนฉบบเปนกระดาษ หรอวสดอนๆ สามารถใชเครองสแกนเนอรเพอทำการแปลงรปภาพตนฉบบใหเปนภาพดจทล ซงสามารถสแกนเปนภาพส หรอขาวดำกได

เครองสแกนทใชในอตสาหกรรมการพมพ หรอรานแยกสทำแมพมพ ในอดตจะเปนเครองสแกนขนาด

ใหญ คณภาพสง ราคาหลายลานมาก ตองอาศยความชำนาญของชางสแกน เพราะตองคำนวณส และขนาด

ของรปภาพใหเหมาะสม ปจจบนเครองสแกนมการพฒนาเปนเครองขนาดเลก เปนการสแกนภาพแบบพนราบ

มราคาเพยงแคหลกแสน จนถงไมกหมนบาท ปจจบนถกนำมาใชในสำนกงานมากขน

กรณทเปนสไลด อาจตองใชเครองสแกนสไลด หรอฟลม (ทถายจากกลองฟลม) โดยตรงจะสะดวกกวา

เพราะมแผงสำหรบใสฟลม แลวสแกนทเดยวหลายภาพได แตถาเปนสแกนแบบพนราบปกต การจดวางภาพ

ตนฉบบเพอสแกนอาจจะมการเอยง หรอวางไมไดระดบ ตองเสยงเวลาในการปรบภาพหลงจากสแกนเสรจแลว

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (41)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON06: เครองมอในการออกแบบของชางศลป

! 2. นำเขาโดยถายภาพผานกลองดจทล (Digital Camera) กลองดจทลเปนอปกรณรบขอมลเขาสเครอง

คอมพวเตอร ทสามารถแปลงขอมลภาพเปนสญญาณดจทล มลกษณะการใชงานเหมอนกลองถายภาพทวไป

แตตางกนตรงทไมตองใชฟลมในการบนทกขอมล ขอมลภาพทไดสามารถถายลงสเครองคอมพวเตอรและ

สามารถเรยกดไดทนท หรอจะใชโปรแกรมชวยตกแตงภาพใหดสวยงามขนกได

อปกรณวาดเสน และระบายภาพดจทล

ดวยเครองดจไทเซอร (Digitizer) และ กระดานกราฟก (Graphic Tablet)

นำเขาโดยการวาดภาพผานเครองดจไทเซอร (Digitizer) หรออปกรณอานพกด หรอกระดานกราฟก (Graphic Tablet) มกใชรวมกบอปกรณประเภทปากกา หรอในงานความละเอยดสง ทำหนาท

เปนเสมอนกระดานรองรบการเขยนขอความ วาดภาพ หรอออกแบบงานทเกยวกบกราฟกเปนหลก

กระดานกราฟก (Graphic Tablet) เปนอปกรณทใชทำงานรวมกบซอฟตแวรกราฟกโดยชวยใหสามารถ

วาดภาพกราฟกในคอมพวเตอรได เชนเดยวกบการวาดภาพบนกระดาษ อปกรณนจะมสวนทเปนเมนคำสงบน

อปกรณและสวนวาดภาพ เมอลากเสนบนสวนวาดภาพโดยใชปากกาทใหมาจะปรากฏเสนบนจอคอมพวเตอร

ในลกษณะเดยวกน นอกจากนนยงสามารถเปลยนสปากกา และระบายสได อปกรณนเหมาะกบงานกราฟก

ทางดานศลปะหรอการตกแตงภาพทไดจากอปกรณนำเขาภาพ

การนำเขาภาพวาด ยงสามารถวาดไดโดยตรงจากโปรแกรมสรางภาพลายเสน หรอถาเปนรปทรงงายๆ

กสามารถวาดไดโดยตรงจากโปรแกรมจดหนาไดเลย การวาดภาพโดยตรงจากโปรแกรมสวนใหญจะใชการวาด

ดวยเมาสทตอเชอมกบคอมพวเตอร แตหากคนทมความชำนาญกอาจจะใช Digitizer กไดซงจะทำใหไดเสน

และภาพวตถทมความสวยงาม และนมนวลกวาการวาดดวยเมาส

การนำเขาภาพวาด ยงสามารถนำเขาโดยการวาดภาพดวยปากกาดจทล บนอปกรณ SmartPhone

หรอ Tablet โดยทำงานรวมกบ Apps หรอซอฟตแวรทออกแบบมาเฉพาะการเขยน หรอวาดภาพดวยอปกรณ

ดจทลสมยใหม การนำเขาในลกษณะน อาจเปนการนำเขาขอมลภาพ หรอวตถเบองตน เพอใชเปนแมแบบ

สำหรบการสรางไฟลภาพในโปรแกรมหลกบนเครองคอมพวเตอรตงโตะ หรอบางขอมลกสามารถนำไปใชเปน

ไฟลขอมลสำหรบไปใชในการผลตงานพมพไดเลย

!! ขนตอนทเรมนำเอาระบบคอมพวเตอรมาใชมากขน ทำใหขนตอนการผลตสน และรวดเรวมากยงขน

เพราะการเตรยมขอความจากนกเขยน การตรวจตนฉบบจากกองบรรณาธการ การออกแบบ และวาดภาพ

ประกอบ และรวมไปถงการประกอบหนา สามารถทำไดบนเครองคอมพเตอร และสงตอขอมลในเชงดจทล

ผานระบบเครอขาย (Network)

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (42)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

บทท 7 ศลปะทางแสง และส

! 7.1 ความรพนฐานศลปะทางแสง และส

ประเภทของแสง

แสงม 2 ประเภท ไดแก แสงธรรมชาต และแสงประดษฐ

1. แสงธรรมชาต เปนสงทเกดขนเองตามธรรมชาต

2. แสงประดษฐ เปนแสงทมนษยคดขนมาใชแทนแสงธรรมชาต เพอการควบคมตามท

ตองการไดอยางเหมาะสม และมประสทธภาพ

ทศทางของแสง

แสงมทศทางตางกน พจารณาจากประเภทของแสงได คอ

1. ทศทางแสงธรรมชาต มทศทางจาก

1.1 แสงขามวตถ (Cross light)

1.2 แสงจากดานหลงวตถ (Back light)

1.3 แสงตรงหนาวตถ (Front light)

2. ทศทางแสงประดษฐมทศทางจาก

2.1 แสงจากไฟหลก (Main light)

2.2 แสงจากไฟลดเงา (Complement light)

2.3 แสงจากไฟเสรม (Fill light)

2.4 แสงจากหลง (Back light)

ศลปะทางแสง

แสงสามารถกอใหเกดงานทางศลปะไดหลายประการ พจารณาจากการนำแสงประดษฐมาใช

ประกอบกน โดยทแสงแตละประเภทมหนาททตางกน กลาวคอ

1. แสงจากไฟหลก แสงทสงไปยงหนา ใหอารมณ ความรสก ระยะ 8-10 ฟต

2. แสงจากไฟลดเงา แสงทชวยใหแสงจากไฟลหลกสมบรณขน ทำใหเกดความสมดล

การสองสวาง และลดความกระดาง

3. แสงจากไฟเสรม แสงทสองผม หรอสองเฉพาะจด หรอสรางขอบภาพ

4. แสงจากหลง แสงจากดานหลงวตถ เพอแยกจากฉากหลง หรอสองฉากโดยทวไป

เพอใหไดรบปรมาณแสงทสมดล

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (43)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

! แสงในงานสอสารมวลชน ไดแก

1. สอสงพมพ ไดแก การผลตภาพถาย การเตรยมตนฉบบ การเตรยมแมพมพ

2. สออเลกทรอนกส ไดแก แสงในหรอนอกหองรายการ เพอสนบสนนการดำเนนการผลต

รายการตางๆ และใชแสงชนดใดขนอยกบฝายสรางสรรค

! ศลปะทางส (Art of Colors)

ส เปนสงทปรากฏอยบนโลก ทกๆ สงทเรามองเหนรอบๆ ตวนน ลวนแตมส โลกของเราถก

จรรโลง และแตงแตมดวยสสนหลายหลาก ทงสสนตามธรรมชาต และสทมนษยรงสรรคขน หากโลกนไมมส

หรอมนษยไมสามารถ รบรเกยวกบสได สงนนอาจเปนความพกพรองทยงใหญของธรรมชาต เพราะสมความ

สำคญตอวฏจกรแหงโลก และเกยวของกบวถชวตมนษย จนแยกกนไมออก เพราะมนษยไดตระหนกแลววา สนนสงผลตอความรสกนกคด อารมณ จนตนาการ การสอความหมาย และความสขสำราญใจในชวตประจำ

วนมาชานานแลว ดงนน จงอาจกลาวไดวา ส มอทธพลตอมนษยเราเปนอยางสง และมนษยกใชประโยชน

จากสอยาง เอนกอนนต ในการสรางสรรค สงตางๆ อยางไมมทสนสด

! ความหมาย และการเกดส

คำวา ส (Color) ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน หมายถง ลกษณะของแสงทปรากฏ

แกสายตาเรา ใหเหนเปน สขาว ดำ แดง เขยวฯลฯ หรอการสะทอนรศมของแสงมาสตาเรา ส ทปรากฏ ในธรรมชาต เกดจากการสะทอนของแสงสวาง ตกกระทบกบวตถแลว เกดการหกเหของแสง (Spectrum)สเปนคลนแสงชนดหนง ซงปรากฏใหเหน เมอแสงผานละอองไอนำ ในอากาศ หรอ แทงแกวปรซม ปรากฏ

เปนสตางๆ รวม 7 ส ไดแก สแดง มวง สม เหลอง นำเงน คราม และเขยว เรยกวา สรง ทปรากฏบนทองฟา

ประเภทของส

ส มอยทวไปในสงแวดลอมรอบๆ ตวเรา สทปรากฏอยในโลกสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท

ใหญๆ คอ

2.1 สทเกดในธรรมชาต มอย 2 ชนด คอ

ก. สทเปนแสง (Spectrum) คอ สทเกดจากการหกเหของแสง เชน สรง สจากแทงแกวปรซม

ข. สทอยในวตถ หรอเนอส (Pigment) คอ สทมอยในวตถธรรมชาตทวไป เชน สของพช สตว

หรอแรธาตตางๆ

2.2 สทมนษยสรางขน คอ สทไดจากการสงเคราะห เพอใชประโยชนในงานตางๆ เชน งานศลปะ

อตสาหกรรม การพาณชย และในชวตประจำวน โดยสงเคราะหจากวสดธรรมชาต และจากสารเคม ทเรยกวา

สวทยาศาสตร ซงสทไดจาก การสงเคราะหสามารถนำมาผสมกน ใหเกดเปน สตางๆอกมากมาย

!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (44)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

การรบรเรองส (Color Perception)

การรบรตอสของมนษย เกดจากการมองเหนโดยใชตา ตาจะตอบสนองตอแสงสตางๆ โดยเฉพาะแสง

สวางจากดวงอาทตย และจากดวงไฟ ทำใหมองเหน โดยเรมจากแสงสะทอนจากวตถผานเขานยนตา ความ

เขมของแสงสวาง มผลตอการเหนส และความคมชดของวตถ หากความเขมของแสงสวางปรกต จะทำใหมอง

เหนวตถชดเจน แตหากความเขมของแสงสวางมนอย หรอ มด จะทำใหมองเหนวตถไมชดเจน หรอพรามว

นกวทยาศาสตรไดเคยทำการศกษาเกยวกบความไวในการรบรตอสตางๆ ของมนษย ปรากฏวา

ประสาทสมผสของมนษย ไวตอการรบรสแดง สเขยว และสมวงมากกวาสอนๆ สวนการรบรของเดกเกยวกบส

นน เดกสวนใหญจะชอบภาพทมสสะอาดสดใส มากกวา ภาพขาวดำ ชอบภาพหลายๆ สมากกวาสเดยว และ

ชอบภาพทเปนกลมสรอนมากกวาสเยน (โกสม สายใจ, 2540)

ตาของคนปกตจะสามารถแยกแยะสตางๆ ไดถกตอง แตหากมองเหนสนนๆ เปนสอนทผดเพยนไป

เรยกวา ตาบอดส เชน เหนวตถสแดง เปนสอนทมใชสแดง กแสดงวา ตาบอดสแดง ซงตาบอดสเปนความ

บกพรองทางการมองเหนอยางหนง บคคลใดทตาบอดสกจะเปนอปสรรคตอการทำงานบางประเภทได เชน

งานศลปะ งานออกแบบ การขบรถ ขบเครองบน งานดานวทยาศาสตร เปนตน

! จตวทยาสกบความรสก (Psychology of Color)

จะเปนอยางไรหากเราตองนงทำงานอยในหองสแดงเพลง หรอนงรบประทานอาหารกลางวนในหองส

ดำ? ทำไมชดเจาสาวยอดนยมของชาวตะวนตกจงเปนสขาว สวนชาวจนกลบเปนสแดง? เหตใดเราจงรสกดกบ

สหนง แตกลบตรงกนขามในอกสหนง นนเปนเหตผลทเราตองเขาใจจตวทยาของส

จากการศกษาวจย พบวาการตอบสนองตอสนนเปนเรองของจตใจ เกดจากผลของสตอสายตา และ

ระบบประสาทของเรา บางสวนกขนกบสงแวดลอมและประสบการณการเรยนรทผานมาดวย

ตวอยางเชน เราถกสอนวาสชมพเปนสของเดกผหญง สฟาสำหรบเดกชาย สขาวสำหรบเจาสาวบง

บอกถงความสะอาด บรสทธ สเขยว หมายถง ไปได สวนสแดงบอกใหหยดและอนตราย

ในดานจตวทยา ส เปนตวกระตนความรสกและมผลตอจตใจของมนษย สตางๆ จะใหความรสกทแตกตางกน ดงนนเราจงมกใชสเพอสอความรสกและความหมายตางๆ ไดแก

สแดง ใหความรสก เรารอน รนแรง อนตราย ตนเตน

สเหลอง ใหความรสก สวาง อบอน แจมแจง ราเรง ศรทธา มงคง

สเขยว ใหความรสก สดใส สดชน เยน ปลอดภย สบายตา มงหวง

สฟา ใหความรสก ปลอดโปรง แจมใส กวาง ปราดเปรอง

สมวง ใหความรสก เศรา หมนหมอง ลกลบ

สดำ ใหความรสก มดมด เศรา นากลว หนกแนน

สขาว ใหความรสก บรสทธ ผดผอง วางเปลา จดชด

สแสด ใหความรสก สดใส รอนแรง เจดจา มพลง อำนาจ

สเทา ใหความรสก เศรา เงยบขรม สงบ แกชรา

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (45)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

! สนำเงน ใหความรสก เงยบขรม สงบสข จรงจง มสมาธ

สนำตาล ใหความรสก แหงแลง ไมสดชน นาเบอ

สชมพ ใหความรสก ออนหวาน เปนผหญง ประณต ราเรง

สทอง ใหความรสก มงคง อดมสมบรณ

! คณลกษณะของส (Characteristics of Colors)

ในงานศลปะ ส นบเปนองคประกอบพนฐานทมความสำคญมาก โดยเฉพาะในงานจตรกรรม สถอเปน

ปจจยสำคญ ทชวยใหศลปน สามารถสรางสรรคผลงานไดตามเจตนารมณ ซงคณลกษณะของสในงานศลปะทตองนำมาพจารณามอย 4 ประการ คอ

4.1 สแท (Hue) หมายถง ความเปนสนนๆ ทมไดมการผสมใหเขมขน หรอจางลง สแทเปนสในวงจรส

เชน สแดง นำเงน เหลอง สม เขยว มวง ฯลฯ

4.2 นำหนกของส (Value) หมายถง คาความออนแก หรอ ความสวาง และความมด ของส โดยแบงเปน 2 ลกษณะคอ

4.2.1 สแทถกทำใหออนลงโดยผสมสขาว เรยกวา สนวล (Tint)

4.2.2 สแทถกทำใหเขมขนโดยผสมสดำ เรยกวา สคลำ (Shade)

4.3 ความจด หรอความเขมของส (Intensity) หมายถง ความสดหรอความบรสทธของสๆหนง ท

มไดถกผสมใหสหมน หรอออนลง หากสนนอยทามกลางสทมนำหนกตางคากนจะเหนสภาพสแทสดใสมากขน

เชน วงกลมสแดง บนพนสนำเงนอมเทา

4.4 คาความเปนสกลาง (Neutral) หมายถง การทำใหสแททมความเขมของสนนหมนลง โดยการ

ผสมสตรงขาม เรยกวา การเบรกส เชน สแดงผสมกบสเขยว หรอผสมดวยสทเปนกลาง เชน สเทา สนำตาล

ออน สครม และขาว เพอลดความสดของสแทลง

! หนาทของส

สมคณประโยชนตอโลก และ มนษยเรารจกการใชสมาชานาน

6.1 สทมอยในธรรมชาต เปนปรากฏการณทธรรมชาตสรางขนมาเพอแสดงถงความเปนไป ของสงทม

อยบนโลก ซงสจะเปนตวบงบอก สงตางๆ ไดแก

ความเปลยนแปลง หรอววฒนาการของธรรมชาต หรอวตถธาต เมอกาลเวลาเปลยนไป สอาจกลาย

สภาพจากสหนงไปเปนอกสหนง เชน การเปลยนสของใบไม

ความแตกตางของชนด หรอประเภทของวตถธาต ไดแก สของอญมณ เชน แรไพลนมสนำเงน แรมรกตมสเขยว แรทบทมมสแดง เปนตน

แบงแยกเผาพนธของสงมชวต ไดแก สผวของมนษยทตางกน เชน คนยโรปผวขาว คนเอเซยผวเหลอง

และคนอาฟรกนผวดำ ดอกไม หรอแมลงมสหลากส ขนอยกบชนด และเผาพนธของมน

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (46)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

! 6.2 สในงานศลปะ ทำหนาทเปนองคประกอบสำคญททำใหงานศลปะชนนน มคณคาทางสนทรยะ

หนาทหลกของสในงานศลปะ คอ

• ใหความแตกตางระหวางรปกบพน หรอรปทรงกบทวาง

• ใหความรสกเคลอนไหวดวยการนำสายตาของผดบรเวณทสตดกนจะดงดดความสนใจ

• ใหความเปนมตแกรปทรง และภาพดวยนำหนกของสทตางกน

• ใหอารมณความรสกไดดวยตวมนเอง

ทฤษฎส (Theory of Color)

มนษยเราไดมการศกษาคนควา และทดลองเกยวกบสมานานแลว เพอคนหาคณสมบตทแทจรง

เพอนำสมาใชใหเกดประโยชนสงสด เรมตนจาก เมอประมาณป คศ. 1731 เจ ซ ล โบลน (J.C.Le Blon)

ไดทำการศกษาวเคราะหธรรมชาตหรอคณลกษณะเฉพาะของส และไดกำหนดสขนตนเปน แดง เหลอง

และนำเงน แลวนำสทงสามมาจบคผสมซงกนและกน ทำใหเกดสตางๆ อกมากมาย (โกสม สายใจ, 2540)

การคนพบคณสมบตเกยวกบสน ไดถกกำหนดเปน "ทฤษฎส" ขนมา และตอมาไดมผนำหลกทฤษฎสนไปศกษา คนควาตอ และไดคนพบคณสมบตของสอกหลายประการดวยกน ซงความรเกยวกบทฤษฎส

สามารถนำมาประยกตใชใหเกดประโยชนในงานดานตางๆ ไดอกมากมายตามมา

! 1. วงจรส (Color Wheel)

วงจรส คอ สทเกดจากการผสมกนเปนค เรมตงแต แมส 3 ส แลวเกดเปนสใหมขนมา จนครบวงจร จะไดสทงหมด 12 ส ซงแบงสเปน 3 ขนคอ

1.1 สขนท 1 หรอสขนตน ภาษาองกฤษเรยกวา Primary Colors (ไพรมาร คลเลอร) คอ แมส 3 ส

ไดแก สแดง เหลอง และนำเงน เปนสเดยวๆ ทไมสามารถใชสอนใดผสมเปนส 3 สนได

1.2 สขนท 2 Secondary Colors (เสเกนดาร คลเลอร) คอ เปนสในขนท 2 เกดจากการผสมตวของ

แมส 2 ส เชน แดง+เหลอง = สม , แดง + นำเงน = มวง , เหลอง + นำเงน = เขยว

1.3 สขนท 3 Tertiary Colors (คอมพลเมนทาร คลเลอร) คอ เปนการผสมสในขนท 2 เขากบแมส

จำนวน 2 ส เชน สม+มวง หรอ เขยว+สม หรอ เขยว+มวง โดยผลทออกมาจะเปนสออกนำตาลคลายๆ กน

2. วรรณะของส (Tone of Color)

วรรณะส คอ ความแตกตางของสแตละกลมในวงจรส โดยแบงตามความรสกดานอณหภม โดยแบง

ออกเปน 2 วรรณะ คอ

2.1 สวรรณะรอน (Warm Tone) ประกอบดวย สเหลอง, สมเหลอง, สม, สมแดง, แดง และมวงแดง

2.2 สวรรณะเยน (Cool Tone) ประกอบดวย สมวง, มวงนำเงน, นำเงน, เขยวนำเงน, เขยวและ

เขยวเหลอง

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (47)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

! 3. สตรงขาม (Complementary Color)

สตรงขาม หมายถง สทอยในตำแหนงตรงขามกนในวงจรส และมการตดกนอยางเดนชด ซงจะให

ความรสกทขดแยงกน หากนำมาผสมกนจะไดสกลาง (เทา) ซงมทงหมด 6 ค ไดแก

- สเหลอง ตรงขามกบ สมวง

- สแดง ตรงขามกบ สเขยว

- สนำเงน ตรงขามกบ สสม

- สเขยวเหลอง ตรงขามกบ สมวงแดง

- สสมแดง ตรงขามกบ สเขยวนำเงน

- สมวงนำเงน ตรงขามกบ สสมเหลอง

! 4. สขางเคยง (Analogous Color)

สขางเคยง หมายถง สทอยเคยงขางกนทงซายและขวาในวงจรส มความคลายคลงกน หากนำมาจดอย

ดวยกนจะมความกลมกลนกน หากอยหางกนมากเทาใดความกลมกลนกจะยงนอยลง ความขดแยงกจะมมาก

ขน สวนใหญจะเปนส ในวรรณะเดยวกน สขางเคยงไดแก

- สแดง - สมแดง - สม หรอ มวงแดง -แดง - สมแดง

- สสมเหลอง - เหลอง - เขยวเหลอง หรอ สมแดง - สม - สมเหลอง

- สเขยว - เขยวนำเงน - นำเงน หรอ เขยวนำเงน - เขยว - เขยวเหลอง

- สมวงนำเงน - มวง - มวงแดง หรอ มวงนำเงน- นำเงน - เขยวนำเงน

!

7.2 ความหมายของส กบการออกแบบสงพมพ

ในอดตจนถงปจจบนการใหคาสนอกจากจะมความสำคญในการสรางงานศลปะ แลวยงมความสำคญ

ในเชงการตลาดอกดวย ในวงการโฆษณาสงพมพ นกออกแบบจำนวนไมนอยใหความสำคญกบการใหคาสเพอ

ใหงานของตนเอง มความสมบรณ และลงตว มาทำความรจกกบความหมายของสทนกออกแบบสงพมพใชกน

นคอตวอยางสในงานออกแบบสงพมพ ยงมสอกมากมายหลายเฉดส แตละสกสอความหมาย และใหอารมณ

ภาพแตกตางกนออกไป ซงแมวาบางสจะใหความหมายทกวาง แตกระนนความหมาย และอารมณของสเหลา

นกสามารถใชเปนไกดเพอบอกเลาเรองราวและสออารมณกบงานออกแบบได

หลกการใชสในการออกแบบ

แมส มความแตกตางตามรปแบบการใชงาน แบงไดเปน 3 ประเภท

1. แมสทใชงานศลปะและออกแบบ คอ แดง (Red) เหลอง (Yellow) นำเงน (Blue)

2. แมสของแสง คอ แดง (Red) เขยว (Green) นำเงน (Blue)

3. แมสทใชในงานพมพ คอ บานเยน (Magenta) เหลอง (Yellow) ฟา (Cyan)

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (48)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON07: ศลปะทางแสง และส

! ส และอารมณ

อารมณตอบสนองตอสตางๆ นน ขนอยกบปจจยหลายประการ เปนตนวาถนทอย

ประสบการณสวนตว หรอแมแตสขภาพจต ดงนน การสอความหมายของสในกลมคนตางชาต ตางภาษาจง

อาจมความแตกตางกน

การเลอกใชสในงานโฆษณาใหเหมาะสมกบคนทกวยทกวฒนธรรมจงเปนเรองยาก ยก

ตวอยาง สขาว สำหรบชาวฮนด และจน ใชไวทกข ขณะททางตะวนตกมองวาเปนสของความบรสทธ สแดง

สำหรบชาวจน รสกวาเปนสแหงความสข ขณะทญปน มองเขากบสงทเปนดานลบ หรอความโกรธ สจงเปน

เรองของรสนยม

อารมณส

ไมมสงใดสรางอารมณความรสกไดดกวาส

สสงผลตอมมมองและพฤตกรรมของมนษยเรา คสทนาสนใจ สามารถตรงเราใหหยด เปลยน

มมมอง หรอทำใหมองงานออกแบบสงพมพนนในมมมองใหมๆ

เพอใหอารมณตามตองการ จำเปนตองเลอกสมาใชงานใหเหมาะสม

ขอมลงานวจยจากภาควชาวทยาศาสตรทางภาพถายและเทคโนโลยทางการพมพ เรอง

“อารมณสของคนไทย” มรายละเอยดคราวๆ ดงตอไปน

สขภาพด: สโทนเยน (ฟา, เขยว, เขยวอมเหลอง) ใหความรสกมสขภาพแขงแรง อายยนยาว

เปนกลมสทดสบายตา อาจจะไมโดดเดน แตไมนาเบอ ใหความรสกออนโยน

มรสชาต: สโทนรอน (แดง, สม, นำตาล, เขยวเขม) รวมถงสตรงขามอยางสเขยว ทใหความ

รสกมรสชาต มชวตชวา สนนสนานรนเรง กลมสนดโดดเดนสะดดตา

มพลง: สโทนเขม (ดำ, นำเงน, นำตาลเขม, สมอมแดง) สอถงความมอำนาจ พละกำลง การ

ควบคม เปนสญลกษณะถงอารมณทเขมขนของมนษยในทางการโฆษณาประชาสมพนธ สวนผสมของสทม

พลงจะใชในการสงสารไดแรง ดงดดความสนใจไดเสมอ

เยอกเยน: สโทนเยน เชน สฟาหรอสเขยวอมเหลอง พบเหนไดในธรรมชาต ทำใหเกดความ

รสกสดชน ผอนคลาย และสงบเยอกเยน

ผอนคลาย: สโทนนน (ชมพออน, ฟาออน, เหลองออน, เขยว) เหมาะแกการแตงบาน สกลมน

ใหความรสกผอนคลาย แตแฝงไวดวยความราเรง และเชอเชญ

คลาสสค: (เทา, นำเงนเทา, ครม, มวงออน) สคลาสค เกาแก เครงขรม แตดดไมลาสมย บง

บอกถงความแขงแรง และอำนาจ ความจรง ความรบผดชอบ และความไววางใจ

สดชน: (ชมพ เขยวออน เขยวขมา, ฟา, สม, เหลอง) สทใหความรสกสดชน มชวตชวา สดใส

มสสน สขภาพแขงแรง กระชมกระชวย และมงคง

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (49)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

บทท 8 การใชแบบตวอกษร ! คำศพททเรยบเรยงมาจากหนงสอ “ศพทบญญตวชาการพมพ ฉบบราชบณฑตยสถาน” และ “การออกแบบตวอกษร” ของ ดร.สนต คณประเสรฐ

ตวอกษร (letter) หมายถง ตวอกขระ ตวเลข สญลกษณตางๆ รวมถงสระและวรรณยกต ทสรางขน

ดวยการขดเขยนเพอนำไปใชในการออกแบบสงพมพและเพอการสอความหมายแทนคำพด

ตวพมพ (type) หมายถง ตวอกษรทสรางขนเพอใหเกดการผลตสงพมพในปรมาณมาก เพอการ

สอสารไปผคนเปนจำนวนมาก

ฟอนต (ฟอนต) หมายถง ตวพมพแบบหนงทมทง พยญชนะ วรรณยกต สระ เครองหมาย และตวเลข

ครบชด ฟอนตใชเรยกกนเฉพาะแบบตวพมพพวกเยน (cold type) เชน แบบตวตวพมพทใชในคอมพวเตอร

หรอแบบตวพมพจากเครองเรยงพมพดวยแสง (phototypesetting) และแบบตวพมพทเปนโปรแกรมใชในเครอง

คอมพวเตอร

ไทปเฟส (typeface) หมายถง ฟอนตอยางนอย 4 แบบมารวมกนเปนสกลตวพมพ (family of type)

ประกอบดวยตวพมพ แบบตวธรรมดา (regular) แบบตวหนา (bold) แบบตวเอน (italic) และแบบตวหนาเอน

(bold italic)

อาจารยธระ ปยคณากร อธบายเกยวกบการสอความดวยตวอกษร

ไวในเอกสาร “การออกแบบสงพมพประเภทหนงสอ”

“การประดษฐภาพเพอการสอความขนมาเพอถอดออกมาเปนเสยงของผบอกไดโดยผฟงไมตองจตนา

การเอาเอง เปนภาพสญลกษณ รจกกนดในนามของ “ตวอกษร” หรอทคนทวไปเรยกนวาตวหนงสอ ขอแม

ใหญอยางหนง คอ ผฟงเมอเหนภาพประเภทนแลว ตองถอดออกมาเปนเสยงของผบอกไดอยางถกตอง หรอ

ทเรยกกนทวไปวา “การอาน” กลาวโดยสรป การอานโดยเนอแทแลว คอ การฟงอยางหนง แตเปนกระบวน

การทซบซอนกวา มตวอกษรเปนองคประกอบหลกทขาดไมได ผบอกกบผฟงตองตกลงกนใหชดเจนเปนระบบ

วา ตวอกษรอยางนออกเสยงอยางไร ครนเมอออกเสยงไดถกกคอยมาตความกนเฉกเชน การรบฟงโดยตรงอก

คำรบหนง กระบวนการเชนน เรมตนจากฝากผบอก ดวยการใชตวอกษรกำหนด เรยกกนวา “การเขยน” เมอ

มาถงฟากผรบกจะมกระบวนการถอดความจากตวอกษรออกมาเปนเสยง กำหนดเรยกกนวา “การอาน”

การเขยนมกรรมวธ หรอเทคโนโลยทมารองรบหลากหลาย พฒนากรในเทคโนโลยการเขยนทโดดเดน

อยางหนง คอ การพมพ (printing) เปนเทคโนโลยทชวยในการเขยน ทำใหสะดวกรวดเรว แตทสำคญทสด

เหนจะไดแก การทำซำหรอการทำสำเนา สามารถทำไดเหมอนตนฉบบทกประการ และผลตไดในปรมาณ

มากๆ โดยไมเสยเวลาเหมอนกบการเขยนทละฉบบดวยวธอยางอน การพมพใชกรรมวธนำตวอกษรแตละตว

มาเปนตนแบบเพยงครงเดยว เรยกวา “ตวพมพ” (type) จากนนทำซำตวพมพขนมามากๆ นำมาจดเรยงตว

พมพ (type setting) ใหเปนดงถอยคำทใชพดจาบอกกลาวกนดวยวาจาในชวตประจำวนของแตละชนชาตทเรา

รจกกนวา “ภาษาพด”

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (50)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

! การบอกกลาวดวยวาจา ปจจยซงชวยใหผฟงสามารถเกบความไดมากนอยตางกนมหลายอยาง อาท

เชน ลลาและสำนวนในการบอกกลาว สำเนยง ระดบเสยง จงหวะจะโคน ความตอเนองและการลำดบเนอ

ความ เปนตน การไดฟงจากผบอกโดยตรง อรรถรสกจะแตกตางกนไปตามปจจยดงกลาว ครนเมอนำถอยคำ

ทงหมดมาบนทกเปนการเขยน หรอกรรมวธในลกษณะเดยวกนอยางการพมพ ปจจยดงกลาวไมสามารถนำตด

ดวยเฉกเชนการบนทกเสยงโดยตรง ซงเปนขอจำกดหรอจดออนของการเขยนหรอการสอความดวยภาพ การพมพหาทางออกสำหรบเรองนดวยกรรมวธการจดการตวพมพ (typography) เชน แบบตวพมพ (ฟอนต)

ขนาดชองไฟ การเวนวรรค นำหนกของเสนบนตวพมพ การจดยอหนา การแบงเนอความเปนตอนๆ เปนตน

การออกแบบสอสงพมพมภาระสำคญอยางหนงคอ นำถอยคำทงหมดของผบอก มาจด

ทำเปนสงพมพ เพอนำไปใหกลมผฟงอานแลวถอดความเปนเปนเสยง แลวไดบรรยากาศหรอบรบทท

ประหนงวาไดฟงคำบอกเลาดวยวาจาจากปากของผบอกโดยตรงครบถวยทกประการ

! 8.1 การเลอกใชแบบตวอกษร

ตวอกษรไมเพยงสอขอมลตามอกขระ แตยงสามารถสออารมณหรอความหมายทางสญลกษณ ซงงาย

ตอการจดจำของผรบสารมากกวาเนอหาของขอมลนนๆ

ศลปะการใชตวพมพ จงเปนหวใจสำคญของกระบวนการสรางการจดจำ การสอสารดวยตวอกษรทแตก

ตางและโดยเดนอยางสมำเสมอ ครงแลวครงเลาจะชวยประทบความทรงจำไวในสมองผบรโภคโดยอตโนมต

หวใจการออกแบบกราฟฟก คอ การจดวางความสมพนธของตวอกษร ภาพ และส ใหเกดงานท

สามารถสอสารกบกลมเปาหมายไดตรงตามวตถประสงคทตงไว โดยเฉพาะงานวารสารศาสตรประเภทสงพมพ

ทตองสอสารกบผคนจำนวนมากและหลากหลาย จะทำอยางไรใหสามารถแสดงเนอหาไดชดเจน นาสนใจ สอ

บคลกภาพของแบรนดและสงพมพนนไดถกตองตรงใจ ซงจะชวยกระตนความตองการของผบรโภคไดเปนอยาง

ด ความรในเรองตวอกษร ภาพ และส จะชวยไดมาก การเลอกใชตวอกษรนน จะตองพจารณาความเหมาะ

สมทงรปทรง บคลก และอารมณ

องคประกอบในหนางานพมพทพงใสใจเปนพเศษ คอ ตวพมพ ผออกแบบสงพมพทมประสบการณจะ

ใสใจ รอบคอบ และพถพถนในการกำหนดรายละเอยดใหกบตวพมพในหนางานพมพมากกวาองคประกอบอน

เพราะเปนองคประกอบทใชบอกเนอความทถายทอดมาจากการบอกกลาวดวยวาจาโดยตรง การตรวจสอบ

ความถกตองแมนยำและครบถวน การพสจนอกษรเปรยบเทยบกบตนฉบบเปนสงแรกทตองดำเนนการ ตาม

ดวยการวเคราะหวาเนอความทจะนำเสนอนจดอยในหมวดหมใด อาทเชน สารคด บนเทงคด บทความทาง

วชาการ รายงานขอมลทางสถต แคตตาลอกสนคา นตยสาร เปนตน และทขาดเสยไมไดคอ ตองกำหนดกลม

เปาหมายของชนงานพมพนคอใคร เพอนำมาเปนองคประกอบในการเลอกสรรแบบตวพมพหรอฟอนตทม

บคลกเหมาะสมเขากนไดดกบประเภทของเนอหา ขนาดตวพมพทเหมาะสมกบผอานทเปนกลมเปาหมาย จากนนจงคอยพจารณาถงระดบความสำคญของเนอความในแตละตอน เพอกำหนดแบบ รปลกษณ นำหนก

สและขนาดของตวพมพทจะใชกบองคประกอบของเนอความทเปนตวอกษร ใหเปนเอกภาพตลอดทงชนงาน

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (51)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

! วธเลอกแบบตวพมพ ไปใชในงานออกแบบ

การเลอกแบบตวพมพไปใชในงานออกแบบมขอควรคานงงายๆ อย 2 ขอคอ

1. ความหมายตองเขากน: ความหมายของคา และแบบตวพมพทเลอกใชควรจะไปดวยกนได เชน คาวา นารกกควรจะใชแบบตวพมพทดนารกไปดวย

2. อารมณของฟอนต และอารมณของงานตองไปในทศทางเดยวกน เชน งานทตองการความนาเชอ

ถอกจะเลอกใชแบบตวพมพแบบมเชง (Serif) ทดหนกแนน นาเชอถอ สวนงานทตองการความฉดฉาดอยาง

โปสเตอรลดราคากควรจะเลอกใชแบบตวพมพทเปนกนเอง ไมเปนทางการมากนก อยางตวพมพในกลมตวว

เขยน (Script) เปนตน

! 8.2 ประเภทของตวพมพ

ตวพมพไดถกออกแบบมานานหลายรอยป ทำใหมรปแบบมากมายหลากหลายหนาตา ผเชยวชาญ

เรองแบบตวพมพในโลกตะวนตกจงจำแนกแยกแยะตวพมพออกเปนกลมตางๆ เพอความสะดวกในการเลอก

ใชงานไดอยางเหมาะสม เชน

กลมตวพมพแบบไมมเชง (Sans Serif) ซงมลกษณะเดน คอ ตวอกษรเงยบงายดสะดดตา และ

ประหยดเนอทในการเรยงพมพ ตวพมพแบบนจะชวยใหงานดโปรงตา ตวอกษรมความหนาบางไมตางกนนก

ใหความรสกทนสมย เรยบงาย ประยกตกบงานไดหลากหลาย เหมาะกบการพมพทตองใชอกษรขนาดเลกบน

พนทจำกด ทสาคญทสด คอ อานงายแบบตวพมพในกลมนทนยมใช ไดแก Helvetica

กลมตวพมพแบบมเชง (Serif) เปนอกษรทมเสนยนของฐานและปลายตวอกษรในทางราบท

เรยกวา Serif ลกษณะตวอกษรจะมเสนตวอกษรเปนแบบหนาบางไมเทากน เปนแบบทมลกษณะจดเดน

คอ ตวอกษรมหว มเทา ความหนาบางไมตางกน ใหความรสกถงความเกา ขลง งานทางการ กงทาง

พธรตอง เชงอนรกษนยม ตวอยางตวพมพ เชน Times New Roman, Garamond, Georgia และ New

Century Schoolbook ตวอกษรประเภทนเหมาะจะใชเปนรายละเอยดเนอหา แตตวอกษรประเภทนไม

คอยเหมาะจะใชกบตวหนา (bold)

กลมตวพมพอาลกษณ (Calligraphy) เปนตวอกษรแบบโรมนแบบตวเขยนอกลกษณะหนง ม

ลกษณะเปนแบบประดษฐมเสนตงดำหนา ภายในตวอกษรมเสนหนาบางคลายกบการเขยนดวยพกน

หรอปากกาปลายตด

Ramkhamhaeng University Ramkhamhaeng University

! กลมตวพมพทนสมย (Modern) เปนตวอกษรทประดษฐขน มลกษณะเรยบงาย

Ramkhamhaeng University

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (52)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

! กลมตวพมพตวเขยน (Script) ตวอกษรแบบนเนนใหตวอกษรมลกษณะคลายกบการเขยนดวย

ลายมอ ซงมหางโยงตอเนองระหวางตวอกษร มขนาดเสนอกษรหนาบางแตกตางกน นยมทำใหเอยง

เลกนอย

Ramkhamhaeng University

Ramkhamhaeng University !

กลมตวพมพประดบ (Display) หรอตวอกษรตวพมพขนาดใหญ มลกษณะเดน คอ การออกแบบ

ตกแตงตวอกษรใหสวยงามเพอดงดดสายตา มขนาดความหนาของเสนอกษรหนากวาแบบอนๆ จงนยม

ใชเปนหวเรอง

Ramkhamhaeng University

! ลกษณะและขนาดตวอกษร ลกษณะของตวอกษร (Type Character) จากรปแบบตวอกษรทหลากหลาย การสรางแบบอกษรกยงมความแตกตางทหลายรปแบบ ทำใหม

ลกษณะเฉพาะของตวอกษรเปลยนแปลงไป เชน ตวธรรมดา (Normal or Regular) ตวเอน (Italic) ตวแคบ (Condensed or Thin) ตวบางพเศษ (Ultra Light) ตวบาง (Light) ตวหนา (Bold) ตวดำ (Black) ตวอยางฟอนต DB Moment

ขนาดของตวอกษร (Size Type) ขนาดของตวอกษรเปนการกำหนดขนาดทเปนสดสวนความกวาง และสงและรปรางของตวอกษร โดย

เอาความสงเปนหลกในการจดขนาดเรยกวา พอยต (Point) ขนาดตวอกษรหวเรองมกใชขนาดตงแต 16 พอยต

ขนไป สวนขนาดของเนอหาจะใชขนาดประมาณ 6 พอยตถง 16 พอยต แลวแตลกษณะของงานนน ๆ 12 พอยต = 1 ไพกา 6 ไพกา = 1 นว (2.5 ซ.ม.) 75 พอยต = 1 นว ! 8.3 การจดระยะตวอกษร หรอตวพมพ

เมอจบเอาตวอกษรทงหลายมาประกอบเขาเปนคำ เราจำเปนอยางยงทตองคำนงถงสมดลยของตว

อกษร ทงในเรองความกวาง ความสง และชองไฟ เพราะสงเลกนอยเหลานสงผลตอความราบรนในการอาน

ของผรบสาร ตวอกษรทไมสมดลย สามารถสรางความรำคาญในการมองหรอการอานไดอยางทคาดไมถง

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (53)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

! ดงนน ในการออกแบบตวอกษร นกออกแบบจะปรบตวอกษรทกตวใหมความสมดลยตอกน เชน การกำหนดใหอกษร A มความสงกวาอกษรอนเลกนอย เพอมใหผอานเกดความรสกวายอดปลายแหลม

ของ A ดเตยกวาอกษรตวอน

การนำฟอนตในการออกแบบสงพมพ การจดชองไฟ การปรบเปลยนความสง กวาง และรปรางของตวอกษร เพอชวยชดเชยการเบยงแบนสายตา และสรางความราบรนในการอาน เปนเรองทตองพถพถนเปนอยางมาก

การจดชองไฟ อาจลองใชวธจตนาการวา เมอเทนำเขาไปแทนทชองวางระหวางตวอกษรแลว ปรมาตร

ของนำทอยในแตละชองมความสมดลยกนแลวหรอยง การบบชองไฟใหแคบจนเกนไปจะสงผลใหเกดความร

สกอดอดอานยาก ขณะเดยวกนหากถางชองไฟออกมากจนเกนไป จะเกดความรสกไมตอเนอง ไมมนคง ไมนาอาน

 ระยะชองไฟของตวอกษร (Spacing) การจดระยะชองไฟตวอกษรมความสำคญมาก เนองจากถามการออกแบบทเหมาะสม และสวยงาม

แลวจะทำใหผดอานงาย สบายตา ชวนอาน การจดชองไฟมหลกการใชอย 3 ขอดงน 1. ระยะชองไฟระหวางอกษร (Letter Spacing) เปนการกำหนดชองไฟระหวางตวอกษรแตละตว ทจะ

ตองมระยะหางกนพองาม ไมตดหรอหางกนเกนไป เราควรจดชองไฟโดยคำนงถงปรมาตรทมความสมดลโดย

ประมาณในระหวางตวอกษร หรอเรยกวา ปรมาตรความสมดลทางสายตา 2. ระยะชองไฟระหวางคำ (Word Spacing) จะเวนระยะระหวางคำประมาณ 1 ตวอกษรปกต ถาหาง

เกนไปจะทำใหอานยาก และชดเกนไปจะทำใหขาดความงาม 3. ระยะชองไฟระหวางบรรทด (Line Spacing) ปกตจะใชระยะหาง 0-3 พอยต หลกสำคญในการ

กำหนดระยะระหวางบรรทดใหวดสวนสง และสวนตำสดของตวอกษร เมอจดวางบนบรรทดแลวตองไมซอน

ทบกน แบบการจดตวอกษร (Type Composition) การจดเนอหาของตวอกษรมการจดดวยกนหลายวธ ดงน จดชดซาย จะมปลายดานขวาไมสมำเสมอ เนองจากตวอกษรในแตละบรรทด มความยาวไมเทากน

แตผอานกไมสามารถหาจดเรมตนของแตละบรรทดไดงาย ��� จดชดขวา ถงแมรปแบบการจดตวอกษรแบบนจะนาสนใจ แตจดเรมตนในแตละบรรทดทไมสมำเสมอ

ทำใหอานยาก ผอานตองหยดชะงก เพอหาจดเรมตนของแตละบรรทด ��� จดกงกลาง จะใชไดดกบขอมลทมปรมาณไมมากนก และเหมาะกบรปแบบทเปนทางการ เชน คำ

ประกาศ หรอคำเชอเชญ เปนตน ��� จดชดขอบซายและขวา เมอจดตวอกษรแบบ justify จะมพนทวางเกดขนระหวางคำ สงทควรระวงคอ

เกดชองวาง ซงจะรบกวนความสะดวกในการอาน แตเปนสงยากทจะหลกเลยง ในคอลมนทมขนาดแคบ ���

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (54)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

! 8.4 ความชดเจนในการอาน

สงพมพ นอกจากสวน ดงดดสายตาแลว ขอความในหนาสงพมพนนกตองอานงาย ชดเจน เพราะราย

ละเอยดเหลานน คอ สงทเราตองการสอสารสผบรโภค

จากการศกษาพบวา ขนาดของตวอกษรทเปนเนอความภาษาองกฤษขนาด 10-12 พอยท (สำหรบ

ภาษาไทยราว 14-16 พอยท) นนเหมาะสำหรบการอาน ตวอกษรแบบมเชงและนำหนกเสนขนาดกลาง กจะ

ชวยใหการอานงายขน สวนตวอกษรเอนจะทำใหอานไดชาลง นอกจากนนยงพบวาเดกจะชอบตวอกษรแบบ

ไมมเชง ขนาดตวอกษรทเหมาะสมด ขนอยกบตวพมพแตละแบบ และประสบการณของนกออกแบบแตละคน

ทจะตดสนวาควรเลอกใชตวพมพขนาดเทาใดจงจะเหมาะสม

เมอเลอกแบบตวพมพ และขนาดของตวพมพแลว กตองปรบแตงระยะบรรทด (Leading) ของตวพมพ

ระยะบรรทดทนยมใชกนในวงการผลตสงพมพ คอ กำหนดใหมากกวาขนาดความสงของตวพมพอยประมาณ

1-3 พอยท คาระยะบรรทดของบางโปรแกรมทใชในการออกแบบสงพมพ จะมการตงคาตงตน (default) ไวท

120% ของขนาดความสงตวพมพ เชน ถาเลอกใช ตวพมพขนาด 16 พอยท ระยะบรรทดกควรจะมขนาด 17,

18 หรอ 19 พอยท เปนตน ระยะบรรทดขนาดใดจะเหมาะสม ควรทดลองกำหนดคา และพมพออกมาตรวจ

สอบกอน จะทำใหพบวาตวพมพแตละตวใหประจกษภาพในการอานแตกตางกนจนสงเกตได

! ความชดเจนในการอานนอกจากเลอกขนาดตวพมพ ระยะบรรทดแลว ยงขนอยกบการจดแนวบรรทด

ทเหมาะสม เชน จดขอความชดซาย จดขอความเสมอหนาหลง เปนตน รวมถงการจดวางขอความตามหลก

การจดองคประกอบศลปเขามาชวย กจะเปนผลดทำใหเนอหามความนาอาน และมความชดเจนมากยงขน

! การจดการตวพมพดวย Style Sheet

Style Sheet เปนเครองมอตวหนงทชวยใหการกำหนดรายละเอยดหลายๆ อยางใหกบการจดการ

ตวพมพไดดวยการสงการเพยงครงเดยว ชวยใหประหยดเวลาและเปนเอกภาพตลอดทงชนงาน โดยเฉพาะสง

พมพประเภทหนงสอ เนองจากจำนวนหนามมาก การกำหนดรปลกษณใหกบเนอความทเปนตวอกษรตองทำ

ในลกษณะเดยวกนหลายครงตลอดทงเลม การกำหนด style sheet ตองมความเขาใจเกยวกบคณลกษณะ

(attributes) ของตวพมพ ซงโดยสากลจะแบงคณลกษณะของตวพมพได 2 ชนดคอ Character Attributesและ Paragraph Attributes

Style sheet ทใชในงานจดหนาสงพมพ นำหลกการจำแนกคณลกษณะของตวพมพมาประยกตใชใน

โปรแกรมสำหรบจดหนางานพมพทงประเภท Word Processing เชน โปรแกรม Microsoft Word® โปรแกรม

Pages ของ Apple เปนตน และประเภท Page Layout เชน โปรแกรม Adobe Indesign® และโปรแกรม

QuarkXPress® เปนตน ซงจะกำหนดเรยกกนเปนมาตรฐานวา Character Styles กบ Paragraph Styles แตละ

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (55)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON08: การใชแบบตวอกษร

!โปรแกรมจะม style-sheet palette ไวใหผใชเลอกซงจะเปนชอและคา default มากอน ผใชสามารถปรบเปลยน

คาในแตละคณลกษณะ และสามารถกำหนด style-sheet เพมเตมขนมาเปนการเฉพาะในแตละไฟลงานไดดวย

โดยสากลนยม เนอความสวนทเปนเนอเรอง (body text) มกจะใชแบบตวพมพหรอฟอนตในกลม Serif

เชน Times, Time New Roman, Garamond เปนตน และสวนทตองเนน เชน หวเรอง หรอหวขอเนอความ

มกจะใชแบบตวพมพในกลม Sans Serif เชน Helvetica, Arial, Frutiger เปนตน

การกำหนดลกษณะตวพมพในชนงานตองคำนงถง 2 สงตอไปน คอ

ประจกษภาพ หรอ การอานออก (legibility) ไดแก ความสามารถของสมองมนษยในการรบรวามตว

อกษรปรากฏเดนชดบนหนากระดาษ และทราบวาเปนตวอกษรอะไร

สมรรถนะในการอาน หรอ การอานงาย (readability) ไดแก ความสบายตาของผอาน ความยาก

งายในการอานขอความแลวเขาใจในเนอหาทอานไดอยางถกตอง และรวดเรว โดยไมตองใชความพยายาม

ในการแพงสายตาเพออานจบใจความทระยะการอานหนงสอปกต คอ ประมาณ 12-16 นวจากระดบสายตา

ผออกแบบจดหนาสงพมพควรคำนงถงการใชรปแบบตวพมพทชวยใหสงพมพอานงาย หรออานเขาใจงาย

! ในกรณทมขอความจำนวนมาก การเลอกใชตวอกษรควรคำนงถง การอานงายของตวอกษร สวนใน

กรณการพาดหวขาวหรอในการพาดหวโฆษณา หรอในงานทใชจำนวนตวอกษรไมมาก การเลอกใชตวอกษรคร

คำนงถงการอานงาย และการอานออน

! ดงนน การเลอกใชตวอกษรทอานงายและอานออก ตองคำนงถงปจจยทมผลตอความสบายตาในการ

อาน ไดแก แบบตวพมพหรอแบบตวอกษร ขนาดตวอกษร นำหนกตวอกษร ความยาวบรรทด ชวงบรรทด

หรอระยะหางระหวางบรรทด และปจจยอนๆ เชน กลมผอาน ประเภทสงพมพ ขนาดของสงพมพ เปนตน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (56)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON09: การใชรปภาพประกอบ

บทท 9 การใชรปภาพประกอบ

! 9.1 เรองของภาพประกอบ

ภาพทปรากฏบนวารสารศาสตรประเภทสงพมพนนเปนเรองสำคญ ซงนกออกแบบจะละเลยมได

เพราะภาพนนมบทบาทสำคญทงในการดงดดสายตา สรางความแตกตาง สงเรา และการจดจำ

เพอใหงายตอการพจารณาการใชภาพ เราอาจแบงประเภทของภาพประกอบออกเปน 2 กลม คอ

ภาพถาย ซงมคณสมบตเดน คอ สอสารใหผบรโภครสกไดวาเปนของจรง และภาพวาด ซงไดเปรยบตรงท

สามารถสรางขนไดโดยตรงตามความคดความตองการมากกวา ดวยเทคนคทหลากหลาย ทงภาพลายเสนและภาพวาดแบบตางๆ

ภาพถาย เปนภาพทเกดจากแสงสะทอนจากวตถกลบไปทตาทำใหมองเหนภาพวตถ

ภาพวาด ภาพเขยน หรอภาพระบาย เปนการสรางสรรคงานดวยดนสอ ปากกา พกน และอนๆ ททำใหเกดภาพหรอกราฟฟก

! หลกศลปะทใชในการสรางสรรคภาพประกอบ

งานสรางภาพประกอบ เปนงานศลปะประเภทหนงทกระบวนการสรางสรรค ตองอาศยหลกการและทฤษฎทางศลปะ จงจะทำใหงานสรางสรรคภาพประกอบมคณคา ความงาม ความสะเทอนอารมณแกผด

แมวาจะถายทอดดวยเทคนควธการใดๆ กตาม ศลปนผสรางภาพประกอบ อาจจะเปนบคคลทมความร ความ

สนใจในงานศลปะทไดฝกทดลองสรางสรรค จนเกดทกษะในการถายทอดความคดจนตนาการออกมาในตว

บคคลคนเดยวกนอาจจะเปนทงศลปน และนกสรางสรรคภาพประกอบหรออาจจะเปนเพยงนกสรางภาพประกอบมอาชพกได อยางไรกตามกระบวนการสรางสรรคในทกๆ แขนง หลกการและทฤษฎตางๆ ทใชยอมม

ความประสานสมพนธกน เพยงแตวาการสรางสรรคงานในบางประเภท อาจจะเนนหลกการทฤษฎบางเรองท

จะชวยสงเสรมผลงานใหโดดเดน หลกการและทฤษฎทใชเปนพนฐานในการสรางสรรคภาพประกอบมดงน

1. องคประกอบศลป เปนพนฐานสำคญทนกสรางสรรคภาพประกอบควรจะรและเขาใจเพอจะใชเปน

มลฐานในการสรางสรรคงาน

2. หลกการจดองคประกอบศลป คอ การนำเอาสวนประกอบของศลปะมาประสานเขาดวยกน เพอให

ไดผลงานทมเอกภาพและความงามตามตองการ ซงจะชวยเสรมคณคาทางสนทรยะใหกบงานศลปะนนๆ หลก

การศลปะทนำมาใชในการสรางสรรคภาพ

!!!!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (57)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON09: การใชรปภาพประกอบ

! 9.2 ชนดของภาพประกอบ

ภาพฮาลฟโทน หรอ ภาพราสเตอร เปนภาพแบบ Resolution Dependent ประกอบขน

ดวยจดสตางๆ ทมจำนวนคงทตายตวตามการสรางภาพทม Resolution หรอความละเอยดของภาพตางกนไป

หากขยายภาพ Bitmap จะเหนวามลกษณะเปนตารางเลกๆ ซงแตละบต คอ สวนหนงของขอมลคอมพวเตอร

เนองจาก Bitmap มคา Pixel จำนวนคงทจงทำใหมขอจำกดในเรองการขยายขนาดภาพ การเปลยนขนาดภาพ

ทำโดยเพมหรอลด Pixel จากทมอยเดม เมอขยายภาพใหใหญขน ความละเอยดของภาพจงลดลง และถาเพม

คาความละเอยดมากขนกจะทำใหไฟลมขนาดใหญ และเปลองเนอทหนวยความจำมากขนตามไปดวย ภาพท

ขยายโตขนจะมองเหนเปนตารางสเหลยมเรยงตอกน ทำใหขาดความสวยงาม ความละเอยดของภาพทเหมาะ

สมกบการพมพทวไป กำหนดท 300-350 ppi (pixel per inch) ภาพทนำมาใชกบ Photoshop จะเปนภาพเหมอน ภาพถาย เหมาะสำหรบภาพทตองการระบายส

สรางส หรอกำหนดสทตองการความละเอยดและสวยงาม ไฟลภาพ Bitmap จะมนามสกลทรจกกนด

เชน .BMP,. PIC, .TIF, .GIF, .JPG, เปนตน ชนดไฟลทเหมาะสมสำหรบนำไปใชเปนภาพประกอบในงานผลต

สงพมพ คอ .TIF และ .JPG

ภาพลายเสน หรอ ภาพเวคเตอร เปนภาพประเภท Resolution-Independent มลกษณะ

ของการสรางใหแตละสวนเปนอสระตอกน โดยแยกชนสวนของภาพทงหมดออกเปนเสนตรง รปทรงหรอสวน

โคง โดยอางองตามความสมพนธทางคณตศาสตรหรอการคำนวณเปนตวสรางภาพ เปนการรวมเอา Object (เชน วงกลม เสนตรง ทรงกลม ลกบาศกและอนๆ เรยกวารปทรงพนฐาน) ตางชนดมาผสมกน มทศทางการ

ลากเสนไปในแนวตางๆ เพอสรางภาพทแตกตางกนโดยใชคำสงงายๆ จงเรยกภาพประเภทนวา Vector

Graphic หรอ Object Oriented ลกษณะเดนของ Vector คอ สามารถยดหรอหดภาพเทาใดกได โดยทภาพ

จะไมแตก ความละเอยดของภาพไมเปลยนแปลง ภาพแบบ Vector ไฟลมขนาดเลกกวาภาพ Bitmap จงเหมาะสำหรบงานแบบวาง Layout งานพมพตวอกษร Line Art หรอ Illustration

ไฟลรปภาพแบบ Vector คอ ไฟลทมนามสกล .EPS, .AI, .DRW เปนตน โดยมโปรแกรมประเภทวาดรป (Drawing Program) เชน Illustrator, CorelDraw

! 9.3 แหลงทมาของภาพประกอบ

การผลตแบบดงเดม การเขยนดวยอปกรณเครองเขยนปากกา ดนสอ ยางลบ ส พกน

ไมบรรทด โตะเขยนแบบ การผลตภาพประกอบแบบดงเดม เมอตองการนำไปใชในการออกแบบสงพมพ จะ

ตองใชกระบวนการถายภาพดวยระบบดจทล เชน ผานเครองสแกนเนอร

การผลตแบบรวมสมย การเขยนภาพหรอวาดภาพดวยเทคโนโลยซอฟตแวรคอมพวเตอร

เชน การวาดเขยน และวาดพรอมดวยโปรแกรม Illustrator และ Photoshop หรอการใชเครองมอประเภทวาด

ภาพดจทล เชน ปากกาดจทลวาดภาพผานแทบเลต เปนตน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (58)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON09: การใชรปภาพประกอบ

! การถายดวยกลองดจทล เปนอกวธหนงในการสรางภาพประกอบแบบรวมสมย และเปนวธทไดรบ

ความนยมในยคปจจบน เพราะสามารถถายภาพ และถายโอนเขาสระบบคอมพวเตอรโดยตรง ปจจบนมหลาย

สถาบนการศกษาเหนถงความสำคญในการถายภาพประกอบเพอใชในงานพมพ ไดเปดหลกสตรขนมาโดย

เฉพาะ เชน หลกสตร การถายภาพดจทลเพอการพมพ (Digital Photography for Printing) ซงจะสอนเกยวกบ

การทำงานของกลองดจทล หลกการถายภาพ การถายโอนขอมลภาพ และเทคนคการถายภาพ ตกแตงภาพ

และการพมพ เปนตน

! 9.4 ขนตอนการสรางภาพประกอบ

การสรางภาพประกอบหนงสอและสงพมพ กอนอนศลปนผสรางสรรคภาพจะตองทำความเขาใจถง

ประเภทของสงพมพวาเปนสงพมพประเภทใด เพอจะกำหนดลกษณะงานภาพประกอบไดอยางเหมาะสม

ทงรปแบบ และเทคนคการนำเสนอ ขณะเดยวกนกตองคำนงถงกระบวนการผลตภาพประกอบดวย สำหรบขนตอนการสรางภาพประกอบ มขนตอนดงน

1. ศกษาเรองราวหรอเนอหาของหนงสอ เปนขนตอนแรกในการสรางภาพประกอบ ซงศลปนจะตอง

ทำความเขาใจในเนอหาของหนงสอ กอนทจะลงมอสรางภาพประกอบ หรอถาหากมโอกาสพบปะกบผเขยน

กอน เพอขอทราบขอมลบางประการเกยวกบจนตนาการและความคดสรางสรรคของศลปน การอานเรองอยาง

ละเอยดถถวนจะชวยใหการทำงานของศลปนงายขนเพราะจะเขาใจเรองราวเนอหา ทำใหสามารถคดเลอก

เนอหาทนำมาสรางภาพประกอบขณะเดยวกนการอานจะชวยใหศลปนเกดจนตนาการภาพตามเรองราว ซงจะ

นำไปสการสรางสรรคภาพไดอยางสอดคลองกบเนอเรอง และยงจะชวยใหเกดความคดรวบยอด (Concept)

ในการเลอกเทคนคการสรางสรรคภาพไปดวย เพราะการอานงานเขยน นอกจากศลปนจะสามารถจบประเดน

หรอเรองราวไดแลว ยงกอใหเกดแรงบนดาลใจเกยวกบอารมณ ความรสก ซงจะเปนตวชทางเลอกวาจะใช

เทคนคการสรางสรรคแบบใด โดยเฉพาะการสรางสรรคภาพประกอบหนงสอ นวนยาย เรองสน บทความ และ

ภาพประกอบงานวรรณกรรมตางๆ จำเปนทศลปนตองอานงานเขยนจนถงขนรบรทางอารมณ จะมผลตอการ

สรางงานภาพประกอบทมคณภาพ สวนหนงสอทางวชาทตองการความถกตองตามความเปนจรง ผสรางภาพ

ประกอบกตองยดวตถประสงคของเนอหาสาระ นนคอตองถายทอดภาพออกมาใหมความสมจรงถกตองตาม

ขนาด สดสวน ตลอดจนสสน

2. การเลอกใชวสดสำหรบสรางสรรคภาพประกอบ วสดทใชในการสรางสรรคงานภาพ

ประกอบ มมากมายหลายชนด เพอสำหรบศลปนแลผสรางสรรคไดเลอกใชตามความถนด สอดคลองกบ

เทคนคการสรางสรรค ทจะสามารถสรางเรองราวและอารมณของภาพประกอบใหเปนตามเจตนาวสดและ

อปกรณทนยมใชในการสรางภาพประกอบ มดงน ดนสอดำ (Graphite Pencil) ดนสอคารบอน (Carbon Pencil)

ดนสอคารบอน หรอดนสอถาน ถานชารโคล (Charcoal Pencil) สชอลก (Chalk Color) หมก (Ink) ปากกา

(Pen) สนำ (Water Colors) สอะครลค (Acrylic Colors) กระดาษ (Paper) กระดาษวาดสพาสเทล (Pastel

Paper) สพาสเทล (Pastel) เปนตน

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (59)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON09: การใชรปภาพประกอบ

! 3. วธการสรางสรรคภาพประกอบ งานสรางสรรคภาพประกอบ กลาวไดวาเปนองค

ประกอบทสำคญของการออกแบบงานผลตสอสงพมพและหนงสอ สงพมพทขาดภาพประกอบ ยอมมผลกระทบทจะทำใหสงพมพนนขาดเสนห ขาดแรงจงใจ หรออาจทำใหการสอความหมายไมบรรลผลเทาทควร

ดวยเหตน นกออกแบบจงใหความสำคญเปนลำดบแรกทจะกำหนดภาพลกาณของสอสงพมพนนๆ ทงดาน

เนอหาและเรองราวทจะสะทอนใหผรบสอทราบ โดยเฉพาะภาพประกอบทปรากฏในวารสาร นตยสาร ภาพประกอบบทความหนงสอตำราวชาการ หนงสออานสำหรบเดก ศลปนหรอผสรางภาพประกอบตอง

แสวงหาวธสรางสรรคภาพออกมาใหมพลงในการสอความหมายตามเนอเรอง และเหมาะสม สอดคลองกบ

ประเภทของสงพมพนนๆ เทคนควธการสรางสรรคจงเปนขนตอนสำคญ การสรางภาพประกอบทเกดจาก

เทคนคระบายสนำยอมใหความรสกข องภาพแตกตางจากเทคนคการปะตด หรองานภาพประกอบวาดเสน

ยอมแตกตางจากงานเจาะกระดาษเปนรปภาพ (Pop – up) อยางไรกตาม ไมวาศลปนจะเลอกใชเทคนคการ

สรางสรรคแบบใด จะตองคำนงถง คณภาพในการสอสารของภาพประกอบนนๆ

! 9.5 ภาพประกอบในสอสงพมพ

ในอดตทผานมาภาพประะกอบถกนำมาใชเพอวตถประสงคในการตกแตง อธบาย และเปนเอกสาร

อางอง  ความสำคญของภาพประกอบ คอ สามารถแสดงสงทผเขยนไมสามารถอธบายออกมาเปนภาษาเขยน

ได   นอกจากนภาพประกอบงานพมพยงกลายมาเปนสวนหนงในชวตประจำวนของผคนในปจจบน เพราะทก

สงทกอยางไมวาจะเปนหนงสอพมพ นตยสาร หนงสอทวไป บรรจภณฑ ปกเทป แผนพบ แผนปลว ฯลฯ  

สวนใหญ ลวนตองใชภาพประกอบทงสน

ภาพประกอบสงพมพทงภาพวาด และภาพถายตางกใชเพอสอความหมายเชนเดยวกบตวอกษร แตม

ลกษณะพเศษ คอ ใหรายละเอยดไดมากกวา และยงสามารถทำใหเหนภาพไดเหมอนจรง การไดมองเหนภาพ

จะทำใหเกดความเขาใจไดทนท โดยไมตองใชเวลาตความ หรอทำความเขาใจ นอกจากนภาพยงถอวาเปน

ภาษาสากล แมคนไมรหนงสอกสามารถดรเรองได การใชภาพประกอบจงมความหมาย และสำคญตอสงพมพ

ไมนอยไปกวาตวพมพ

ภาพประกอบมประสทธภาพในการสอสารสง ภาพประกอบเปนกญแจสำคญทจะไขสการอธบายสงท

อยในจนตนาการ เรมตงแตภาพประกอบทใชในหนงสอสำหรบเดกทเราคนเคย จนถงภาพประกอบทเตมไป

ดวยเทคนควธอนกาวหนามากมาย เชน การสรางจดเดนใหภาพประกอบ   การตกแตงภาพประกอบเพอใชกบ

งานพมพ และการ จดกลมเชอมโยงภาพประกอบ (Colyer.1990: 8)  ! ความหมายของภาพประกอบงานพมพ

ภาพประกอบงานพมพ หมายถง เนอหาสวนทเปนภาพซงปรากฏในเอกสารสงพมพตางๆ นอกเหนอ

จากเนอหาขอความทเปนตวอกษร ภาพเหลานอาจเปนภาพวาด หรอภาพถายกได และยงนบรวมถงภาพ

กราฟกตางๆ เชน จด เสน ส แถบกราฟก หรอภาพลายเสนเรขาคณตอนๆ ทใชในการตกแตงงานพมพอกดวย

!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (60)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON09: การใชรปภาพประกอบ

! ความสำคญของภาพประกอบงานพมพ

ภาพประกอบมความสำคญตองานพมพมาก เพราะสามารถใหรายละเอยด และความเหมอนจรงเกน

คำบรรยาย ใหความสวยงาม และความประทบใจ พอสรปความสำคญของภาพประกอบงานพมพไดดงน

1.ใชสรางความเขาใจ

บางครงการอธบายถงสงหนงสงใด ตวอกษรมขอจำกดทจะบงบอกถงสงทอธบายนนวาเปนอยางไร  

ในบางกรณแมวาผบรรยายจะมความสามารถในการใชถอยคำมากสกเพยงใด กไมอาจทำใหเกดความเขาใจได

โดยงาย เชน การจะอธบายความแตกตางระหวางมากบลา ใหกบคนทไมเคยเหนสตวทงสองชนดนคงเปนเรอง

ทลำบากมาก

2 .ใชเสรมความเขาใจ ในกรณทขอความสามารถสรางความเขาใจไดระดบหนงแลวแตยงไมชดเจน  จงจำเปนตองใชภาพ

ประกอบเพอเสรมความเขาใจใหชดเจนยงขน เชน การอธบายพทธลกษณะ ของพระพทธรปสมยตางๆ   ถามภาพประกอบเพอเสรมความเขาใจในรายละเอยดเพมเตม กจะทำใหเขาใจมากยงขน

3 .ใชเปนหลกฐานเพอบงบอกบคคล การนำเสนอภาพเพอบงบอกถงตวบคคล  ไมอาจใชขอความอธบายใหเหนไดวา บคคลผนมหนาตา

เปนอยางไร แตถาพมพภาพลงแลวบอกชอ ผทเหนกจะรจกและจดจำไดทนท

4 .ใชตกแตงหนาสงพมพ

ภาพประกอบชวยใหงานพมพสวยงามนาอานมากยงขน เทคโนโลยการถายภาพ ตกแตงภาพ และการพมพในปจจบน เอออำนวยใหการทำงานกบภาพประกอบสะดวกยงขน การถายภาพทำไดงายขน ลดขน

ตอนการตกแตงภาพลง ใชเวลานอยลง การจำลองภาพ อยางการถายเอกสาร หรอการสแกนภาพ กทำได

คณภาพด และสะดวกรวดเรว อกทงเทคโนโลยดานคอมพวเตอร ยงชวยใหตกแตงดดแปลงภาพทำไดหลายรปแบบ

ตวอยางการใชภาพประกอบในสอสงพมพ

ภาพประกอบเนอหา เชน ขาว บทความ สารคด การโฆษณา

ภาพเปนเนอหา เชน ภาพสารคด ภาพการตน

ภาพเพอการออกแบบ เชน ภาพกราฟกชอสงพมพ ชอคอลมนประจำ หวเรอง เสรมเนอหา

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (61)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON10: เทคโนโลยกบงานศลปะ

บทท 10: เทคโนโลยกบงานศลปะ ! 10.1 เทคโนโลย

เทคโนโลย หมายถง การประยกตเอาความรทางดานวทยาศาสตร มาใชใหเกดประโยชน และเปน

หวใจของการสรางมลคาเพมใหกบสนคา และผลตภณฑ เชน การนำทรายซงเปนสารประกอบของซลกอนทม

ราคาตำ มาสกดเอาสารซลกอนใหบรสทธ และเจอสารบางอยางใหเกดเปนสงทเรยกวาสารกงตวนำ นำมาผลต

เปนทรานซสเตอรและไอซ ซงไอซนเปนอปกรณทรวมวงจรอเลกทรอนกสจำนวนมากไวดวยกน ใชทำชพ ซง

เปนสวนสำคญของคอมพวเตอร ทำใหมราคาสงเทคโนโลยจงเปนหนทางทจะชวยพฒนาใหสนคา และบรการ

ตางๆ มมลคาเพมขน

เทคโนโลย (Technology) คอ การใชความร เครองมอ ความคด หลกการ เทคนค ความร ระเบยบวธ

กระบวนการตลอดจนผลงานทางวทยาศาสตรทงสงประดษฐ และวธการ มาประยกตใชในระบบงานเพอชวยให

เกดการเปลยนแปลงในการทำงานใหดยงขนและเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของงานใหมมากยงขน

การนำเทคโนโลยมาใชกบงานในสาขาใดสาขาหนงนน เทคโนโลยมความสำคญ 3 ประการ คอ

1. ประสทธภาพ (Efficiency) เทคโนโลยจะชวยใหการทำงานบรรลผลตามเปาหมาย ไดเทยงตรง และรวดเรว

2. ประสทธผล (Productivity) เกดผลผลตเตมท ไดประสทธผลสงสด

3. ประหยด (Economy) ประหยดทงเวลาและแรงงาน ลงทนนอยแตไดผลมาก

! ความสำคญของเทคโนโลย

1. เปนปจจยพนฐานทจำเปนในการดำเนนชวตของมนษย

2. เปนปจจยหลกทจะมสวนรวมในการพฒนา

3. เปนเรองราวของมนษย และธรรมชาต

ในชวงสองทศวรรษทผานมา วทยาศาสตร และ เทคโนโลย ไดมบทบาทสำคญเพมขนจนสามารถสราง

นวตกรรม (Innovation) ซงกคอ การเรยนร การผลต และการใชประโยชนจากความคดใหม ใหเกดผลทงทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงแวดลอม และวฒนธรรม เทคโนโลยทำใหสงคมโลก ทเรยบงาย กลายเปน

สงคมทมการดำรงชวตทสลบซบซอนมากขน กอใหเกดกระแสแหงความไรพรมแดน หรอกระแสโลกาภวฒน ท

เขามาสทกประเทศอยางรวดเรว จากความกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศ อนเปนการผสมผสาน 4 ศาสตร

เขาดวยกนไดแก อเลกทรอนกส โทรคมนาคม และขาวสาร (Electronics , Computer, Telecommunication

and Information หรอเรยกยอๆ วา ECTI ) ทำใหสงคมโลกสามารถสอสารกนไดทกแหงทวโลกอยางรวดเรว

สามารถรบรขาวสาร ความเคลอนไหวตางๆ ไดพรอมกน สามารถบรหารจดการ และตดสนใจไดทกขณะเวลา

การลงทนคาขาย และธรกรรมการเงนไดอยางรวดเรว ดงนน เทคโนโลย กำลงทำใหโลกใบน “เลกลง” ทกขณะ !!

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (62)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON10: เทคโนโลยกบงานศลปะ

! 10.2 การใชงานเทคโนโลยทนำมาใชเพอการศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม

เทคโนโลยมสวนชวยผลกดน และพฒนางานศลปะใหมความกาวหนา ทนสมย สามารถทำใหงาน

ศลปะทหลายคนวาเปนเรองยาก เปลยนเปนเรองทงาย เทคโนโลยสามารถชวยลดตนทนการผลตงาน อกทง

ยงเพมจำนวนปรมาณงานไดไมจำกดจำนวน แตถงอยางไรนนเทคโนโลยกยงมขดจำกดตอการสรางสรรคงาน

การทเทคโนโลยเปนตวชวยตอเตมงานศลปะในปจจบน หรอศลปะประจำชาตเรานน มมมอง จดประสงคของ

การสรางงานนนแตกตางกนตงแตแรกเรมแลว อกทงคณภาพ และคณคาของงานยงแตกตางกนอยางสนเชง 

ซงการนำเทคโนโลยเขามามสวนชวยในงานศลปะประจำชาตเรานน จงตองรจกทจะนำมาใชอยางพอด พอ

ประมาณ ศาสตรศลปะบางแขนง เทคโนโลยในปจจบนไมสามารถนำมาชวยเสรมเตมแตงได เนองจากเปน

ศลปะเฉพาะทาง ซงตองใชกรรมวธแตโบราณสรางงานขนมา เพอรกษารปลกษณ รปแบบ วธการสรางสรรค

เอาไว นกคอคณคาอนสงยงในงานศลปะ ทศลปะในปจจบนนนไมม และไมสามารถสรางขนมาได ศลปะใน

ปจจบนยงนบวายงขาดคณคา และความงามทแทจรงของงานศลปะ ซงถอเปนสงทสำคญจงตองรจกกบจดแหง

ความพอด เกดจดถวงความสมดลในการนำเทคโนโลยมาใช คอการสรางงานดวยความเคารพตอตนแบบทนำ

มา ใหเกยรตตองาน หรอบคคลทเราไดนำผลงานมาคดลอก  รจกการนำเทคโนโลยเขามารวมใชในทางศลปะ

อยางพอเพยง ใชอยางพอประมาณเพอไมใหไปทำลายความงามของศลปะ

! ซงจดนเองตวของผผลตสรางสรรคงานตองพงระลกเสมอวาการใชเทคโนโลยตาง ๆ เขามาชวยเสรม

เตมแตงในงานศลปะ งานศลปะไมจำเปนเสมอไปทจะตองนำเทคโนโลยเขามามสวนชวยในการผลต ม

จตสำนกในการสรางงานอยตลอดวา ไมใชเทคโนโลยทำลายหรอเปลยนแปลงของเดมทมอย จนทำใหงานขาด

คณคาจากเดมทเปนอย  นำเทคโนโลยเขามาชวยพฒนาเตมเตม และแกไขขอบกพรองของงานศลปะ ในจดท

ธรรมชาตชาตนนขาดหายไป หรอไมสามารถสราง และทดแทนขนไดอก ลดความฟมเฟอยของมนษย เพอไม

ใหมนษยเกดความบาคลงทอยากจะไดเพยงฝายเดยวจนทำใหเสยจตวญญาณไปในทสด

สดทายน การใชเทคโนโลยเขามามสวนรวมในการทะนบำรงงานศลปประจำชาต เพอใหเกดประโยชน

สงสด และชวยสบสานงานศลปะ ประเพณ วฒนธรรม และทำใหมนษยเกดเหนคณคาความงาม ความ

หวงแหนศลปะ ทเปนเอกลกษณของชาตสบไป

!! 10.3 การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย นำมาซงความเปลยนแปลงตองานศลปะ

เทคโนโลยเปนคำตอบทางผลตผลของสงคมเมอง ศลปะมสวนชวยใหเทคโนโลยตางๆเปนสวนหนง

ของชวตประจำวน ไมวาจะเปน นาฬกา รองเทา กระเปา แวนตา เสอผา รถยนต รถประจำทาง จกรยานยนต

มคำวารสนยมเปนความหมายเกยวกบความงาม ในสงของทคนในสงคมนยมใช โลกปจจบนเทคโนโลยททนสมยคงไดแก คอมพวเตอรซงเขามาเกยวของกบชวตประจำวนมากมายในระบบดจทล ระบบรถไฟฟา

โทรศพทมอถอ และคอมพวเตอรพซ หรอโนตบก การนำมาใชอาศยศลปะเปนสอในการเขาถง และสะทอน

คณคาของเทคโนโลยใหผสนใจไดสมผส ดงเชน คอมพวเตอรโนตบก ทมความบางเฉยบสะทอนคณสมบต

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (63)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON10: เทคโนโลยกบงานศลปะ

!ความแมนยำของเทคโนโลย ซงประมวลผลเพยงแผวผานชบ ทบรรจทรานซสเตอรนบลานตว ใชเวลาเพยง

เสยววนาทไดอยางแมนยำ สเขมเคลอบมนวาวชวยใหดเครงขรมงามสงา หากตองการสสนควรทำใหตวเครอง

หนาขนเลกนอย อาจใชสดานชวยผอนคลายจบไดถนดมอ เปนตน

การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย นำมาซงความเปลยนแปลงตองานศลปะ ทงทางแนวคด สนทรยะ

วฒนธรรมการแสดง รวมทงการเสพ ดงเชน เทคโนโลยการพมพ เทคโนโลยการบนทกภาพ และเสยง หรอ

เทคโนโลยดานการขยายเสยง ทเคยเปลยนแปลงวงการหนงสอ หนง และเพลงอยางมหาศาลมาแลวในอดต

เชนเดยวกนกบเทคโนโลยอยางอนเทอรเนต ทนำความเปนไปไดแบบใหมมาสผคน และวงการนเชนเดยวกน

ความเปลยนแปลงทอนเทอรเนต ทสงผลตอวงการศลปะวฒนธรรม ทไดรบความนยมในวถชวตผคนยคปจจบน อนไดแก หนง เพลง และหนงสอ ซงเปนการพยายามมอง หรอทำความเขาใจกจกรรมในโลก

ออนไลนหรอสงคมอนเทอรเนตใหกวางไปจากเดม และเฉพาะเจาะจงขน

ในหลายครงทผานมา การพยายามทำความเขาใจน ไดใชการนำเอาคณคา หรอมมมองแบบเกามารอง

รบหรอสวมทบสงทเกดขนใหมในโลกออนไลน โดยยงไมไดตงคำถาม หรอพยายามทำความเขาใจทมาของ

คณคาทนำมาสวมทบใหดกอน จนบางครงทำใหเกดปญหาตอการทำความเขาใจ (เชนเรองทรพยสนทาง

ปญญา)

งานศลปะตองเปนงานทผานการคด จนตนาการ ออกมาเปนผลงานทสวยงาม การลอกเลยนแบบ จงยาก เพราะไมมการลอกกนไดงายๆ จงไมแปลกทในอนเตอรเนต จะมการลอกผลงานเอาไปเปนของตวเอง

แบบหนาดานๆ โลกเรายงงายมากขน การลอกเลยนแบบจงงายเปนเทาตว แตกอนการหาแรงบนดาลใจ ในการสรางงาน มนตองมาจากสงรอบตวในตอนนน ของศลปนทสรางงาน กวาจะไดงานออกมา ซงตอนนเดก

รนใหม หาแตใน Google เทานน เหนแตในจอไมเจอกบของจรง ไมไดเหนจรงจงไมสามารถตอบโจทยของงาน

นนไดเลย เพราะเหนแตรปกบขอมลทอยหนาจอเทานน อะไรทไดมางายเกนไปมกทำใหเราเขาใจสงนนแคผว

เผนเทานน

อางอง: http://www.koracicasopis.com

http://www.chapelhillfocalpoint.com

!!! ศลปะดจทล (Digital Art) หรอศลปะคอมพวเตอร (Computer Art)

มนษยมการพฒนาเทคนควธการสรางงานศลปะมาตลอดเวลา นบแตในสมยโบราณ ทใชนวมอเขยนส

ปายลงบนผนงถำ ตอมามการใชแปรง พกน ดนสอ มาถงเครองมอทตองใชเทคโนโลย เชน กลองถายรปและ

กระบวนการลางอดขยายรป เปนตน มาถงยคดจทลดวยเทคโนโลยอเลกทรอนกสทำใหมนำเอาคอมพวเตอร

มาเปนเครองมอในการสรางงานศลปะ เปนการเปลยนโฉมหนาประวตศลปะครงสำคญทเดยว ดวยเทคโนโลย

ดจทลผานเครองคอมพวเตอร มความสามารถในการสรางภาพตางๆ ได สรางสไดจำนวนมหาศาล สรางเสน

รปภาพ เปลยนขนาด ยอขยาย สรางมตของภาพไดหลากหลาย สรางเทคนคตางๆ ได

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (64)

MCS2250: ศลปะเพอการสอสารในงานวารสารศาสตร LESSON10: เทคโนโลยกบงานศลปะ

! นอกจากน ผลงานศลปะจากคอมพวเตอร ยงสามารถสรางอารมณความรสกของภาพไดไมนอยกวา

ภาพเขยน อาจจะมผไมยอมรบวาดจทล ซงสรางจากคอมพวเตอรไมใชเปนศลปะอยางแทจรง เพราะวาเปนสง

ทสรางจากเครองมอทางวทยาศาสตร แตถามองใหลกแลว คอมพวเตอรไมแตกตางไปจากดนสอ พกน หรอ

แอรบรชเทาไร เพราะสงเหลานไมสามารถสรางศลปะไดดวยตนเอง ตองอาศยจตนาการการควบคมจากศลปน

ฉะนน ผลงานดจทลอารตทเกดขนมา กเหมอนงานศลปะอนๆ เพราะเปนผลตผลจากสมองมนษย

คอมพวเตอรเปนเพยงสอถายถอดออกมาเทานน (ดจทลอารต, 2555: ออนไลน)

อ.ประสทธ คลองงเหลอม (65)