mÓdulo: fundamentos e técnicas de análise bioquímico tipo ... · • explicar o sistema de...

MÓDULO: Fundamentos e Técnicas de Análise Bioquímico

TIPO DE PRUEBA: Proba libre convocatoria de Setembro

1º PARTE: Teórica

FECHA: Lu 12/09/2016 MATERIAL NECESARIO:

•Bolígrafo negro ou azul HORA: 09.30 – 12.00 h

AULA: 206

2º PARTE: Prácticas de laboratorio

FECHA: Lu 12/09/2016 MATERIAL NECESARIO:

•Bolígrafo negro ou azul

•Calculadora

•Bata de laboratorio

•Rotuladores permanentes

HORA: 16.30 – 19.30 h

AULA: Laboratorio 205

Profesora responsable:

Elena Sánchez Blanco

Orde do 5 de abril de 2013

Anexo III. Modelo de programación de proba libre de módulos profesionais

Identificación da programación

Centro educativo

Código Centro Concello Ano académico

36013448 CIPF MANUEL ANTONIO VIGO 2015 - 2016

Ciclo formativo

Código dafamiliaprofesional

Familia profesional

Código dociclo formativo

Ciclo formativo Grao Réxime

SAN SANTARA ZS 0470 LABORATORIO DE DIAGNÓSTICO

CLÍNICO

SUPERIOR PROBALIBRE

Módulo profesional

CódigoMP

Nome Horas

FUNDAMENTOS E TÉCNICAS DE ANÁLISES BIOQUÍMICAS 295 h

Profesorado responsable

ELENA SÁNCHEZ BLANCO

Páxina 1 de 49

ÍndiceRexenerar co cursor no índice e premendo F9 (actualizar campos)

1 Obxectivos:

1.1 Obxectivos xerais

• Adaptar as técnicas de extracción e obtención de mostras biolóxicas humanas en función das características do paciente e das

determinacións analíticas solicitadas.

• Realizar as operacións de preparación de reactivos e mostras para o seu procesamento analítico, relacionando as mostras e os

reactivos cos parámetros para determinar.

• Adaptar as especificacións técnicas dos equipamentos e reactivos empregados no laboratorio de diagnóstico clínico ás análises

bioquímicas, microbiolóxicas e/ou hematolóxicas para os que estean ideados.

• Explicar o proceso de conservación e eliminación de mostras biolóxicas humanas en condicións de máxima seguridade

biolóxica e ausencia de contaminación persoal e ambiental.

• Explicar os métodos de análise cualitativos e cuantitativos de analitos en solución de mostras de soro, sangue total e ouriños,

manexando destramente técnicas baseadas na detección da radiación electromagnética, potenciais eléctricos, separación de

moléculas e outros métodos bioquímicos de análise de mostras biolóxicas.

• Analizar os conceptos de limpeza, desinfección e esterilización aplicados nos procedementos habituais realizados no

laboratorio de diagnóstico clínico.

• Explicar os diferentes grupos de microorganismos susceptibles de seren recuperados a partir de mostras biolóxicas,

manexando con destreza técnicas de illamento, identificación e reconto.

• Efectuar métodos serolóxicos de diagnóstico e seguimento das doenzas infecciosas.

• Efectuar a análise morfolóxica e cualitativa de elementos celulares formes do sangue mediante técnicas de tintura, microscopía

e moléculas marcadoras de membrana ou intracitoplasmáticas.

• Explicar o sistema de coagulación e hemostase realizando determinacións analíticas dos seus compoñentes individuais ou de

funcionamento de todo o sistema.

• Analizar os procedementos de obtención, fraccionamento, conservación e utilización do sangue con fins terapéuticos,

garantindo a compatibilidade dos compoñentes sanguíneos entre doador e receptor.

• Adaptar as técnicas de almacenaxe, distribución e control de existencias aos elementos consumibles relacionados co


• Utilizar programas informáticos de carácter xeral e adaptalos á organización, á xestión e ao tratamento da información clínica e

administrativa do laboratorio de diagnóstico clínico.

• Comprender o marco legal, económico e organizativo que regula e condiciona a prestación de servicios sanitarios, identificando

os dereitos e as obrigas que se derivan das relacións no contorno de traballo, así como os mecanismos de inserción laboral.

1.2 Obxetivos Específicos

Asociado á unidade de competencia 3: realizar estudios de bioquímica clínica procesando e analizando mostras biolóxicas humanas

• Capacitar aos/as alumnos/as para conseguiren os coñecementos necesarios dos fundamentos tecnolóxicos e para adquiriren

as habilidades e destrezas indispensábeis para a execución das técnicas e métodos das análises bioquímicas.

• Adaptar as especificacións técnicas dos equipamentos e reactivos empregados no laboratorio de diagnóstico clínico ás análises

bioquímicas, microbiolóxicas e/ou hematolóxicas para os que estean ideados.

• Explicar o proceso de conservación e eliminación de mostras biolóxicas humanas en condicións de máxima seguridade

biolóxica e ausencia de contaminación persoal e ambiental

• Explicar os métodos de análise cualitativos e cuantitativos de analitos en solución de mostras de soro, sangue total e ouriños,

manexando destramente técnicas baseadas na detección da radiación electromagnética, potenciais eléctricos, separación de

moléculas e outros métodos bioquímicos de análise de mostras biolóxicas.

• Adaptar as técnicas de almacenaxe, distribución e control de existencias aos elementos consumibles relacionados co


Páxina 2 de 49

• Utilizar programas informáticos de carácter xeral e adaptalos á organización, á xestión e ao tratamento da información

clínica e administrativa do laboratorio de diagnóstico clínico.

2 Capacidades terminais elementais

• Explicar os fundamentos dos equipamentos de análise instrumental en relación coas leis ópticas e electromagnéticas.

• Relacionar as técnicas instrumentais de detección e cuantificación molecular cos seus fundamentos físicos, químicos e

biolóxicos.

• Explicar as características, as funcións e os compoñentes dos equipamentos que interveñen na realización das técnicas

instrumentais, e relacionalos co tipo, as características e as condicións de conservación das mostras que se analicen.

• Realizar o mantemento básico dos equipamentos de análise instrumental e identificar as funcións, os compoñentes, as

prestacións e as condicións de uso, partindo da documentación técnico-comercial.

• Seleccionar os equipamentos de diagnóstico, o material para empregar e os reactivos necesarios, partindo do tipo de mostra,

da técnica analítica e das magnitudes que se midan.

• Pór en marcha e regular os parámetros, e realizar o mantemento básico dos equipamentos de análise instrumental, partindo da

documentación técnico-comercial.

• Realizar as técnicas instrumentais para efectuar determinacións bioquímicas, organizándose con criterios de eficacia.

• Calibrar e axustar os aparellos de análise instrumental tendo en conta as necesidades do procedemento e o tipo de mostra que

se analice, coa exactitude e a precisión requiridas.

• Realizar as técnicas espectrofotométricas valorando estándares, controis e mostras problema coa fiabilidade requirida,

conforme os protocolos establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade.

• Realizar as técnicas electroanalíticas valorando ións, pH e gases, coa fiabilidade requirida e consonte os protocolos

establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade.

• Realizar as técnicas electroforéticas obtendo e cuantificando as fraccións de proteínas e lípidos coa fiabilidade requirida,

consonte os protocolos establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade.

• Realizar as técnicas cromatográficas identificando e separando os compoñentes dunha mestura, coa fiabilidade requirida

consonte os protocolos establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade.

• Realizar medicións inmunométricas mediante procedementos de radioinmunoensaio, encimoinmunoensaio,

fluoroinmunoensaio, etc., coa fiabilidade requirida e seguindo os protocolos establecidos e as normas de seguridade, hixiene

e calidade.

• Explicar as técnicas de reacción en cadea pola polimerasa e outras técnicas de secuenciación xenética, e relacionalas co seu

fundamento e as súas aplicacións.

• Verificar a calidade das imaxes obtidas nas técnicas de separación e as inmunométricas, segundo as características e o grao

de resolución da imaxe e o tipo de soporte empregado, así como relacionar os datos obtidos nos procedementos de

separación co seu significado.

• Identificar as magnitudes bioquímicas iniciais, intermedias e finais, así como os factores de regulación e as fases das reaccións

bioquímicas do metabolismo.

• Relacionar as magnitudes bioquímicas que se poden medir en relación á fisiopatoloxía do equilibrio hidroelectrolítico, do

equilibrio ácido-base, da función hepática, da función endócrina, da función renal e da función dixestiva.

• Determinar as magnitudes bioquímicas que se poden medir e relacionalas cos tipos de alteracións metabólicas.

• Relacionar os resultados da cinética encimática coas variacións de concentración, pH, tempo e temperatura.

• Determinar o procedemento de medición máis idóneo en función da magnitude bioquímica para medir e os recursos materiais

dispoñibles no laboratorio.

• Seleccionar os equipamentos de diagnóstico, o material e os reactivos segundo o tipo de mostra e o procedemento de

medición que se realice.

• Determinar as características cuantitativas e cualitativas que deban ter os diferentes tipos de mostra segundo o procedemento

de medición que se realice.

• Determinar as concentracións de diferentes compoñentes metabólicos de mostras biolóxicas humanas, mediante

procedementos de medición espectrofotométricos e inmunométricos, coa fiabilidade requirida, segundo os protocolos

establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade no laboratorio.

Páxina 3 de 49

• Determinar as concentracións de encimas e outras magnitudes bioquímicas a partir de procedementos baseados na cinética

encimática, coa fiabilidade requirida, consonte os protocolos establecidos e as normas de seguridade, hixiene e calidade no

laboratorio.

• Controlar a concentración de encimas, o tempo, o pH e a temperatura das reaccións nos procedementos baseados na cinética

encimática, en función da medición que se estea a realizar.

• Obter as concentracións de ións, o pH e as presións parciais de gases a partir de procedementos fundamentados no emprego

de electrodos selectivos, coa fiabilidade requirida, segundo protocolos establecidos e normas de seguridade, hixiene e

calidade no laboratorio.

• Identificar as distintas fraccións de substancias proteicas, fármacos e drogas mediante procedementos electroforéticos ou

cromatográficos, coa fiabilidade requirida, conforme protocolos establecidos e normas de seguridade, hixiene e calidade no

laboratorio.

• Medir a concentración de compoñentes hormonais a partir de procedementos espectrofotométricos, cromatográficos e

inmunométricos, coa fiabilidade requirida, consonte protocolos establecidos e normas de seguridade, hixiene e calidade no

laboratorio.

• Diferenciar os elementos e as formas do sedimento urinario, partindo do seu estudio microscópico.

• Organizar, con criterios de eficacia, as actividades de traballo para a realización das medicións programadas.

• Avaliar a exactitude e a precisión dun procedemento de medición instrumental e de medición das magnitudes bioquímicas a

partir dos resultados obtidos das mostras de control.

• Detectar avarías reais ou próximas nos aparellos e nos equipamentos de análise instrumental a partir da observación e da

análise dos efectos e dos defectos das lecturas da instrumentación de control, segundo os protocolos dos manuais de

mantemento.

• Identificar alteracións nos reactivos que se empreguen nas técnicas instrumentais a partir da observación das súas

características organolépticas e da valoración dos resultados.

• Manter en estado operativo e en condicións hixiénicas os medios de traballo utilizados nos procedementos instrumentais, a

partir dos manuais de utilización de equipamentos e instrumentos e das normas hixiénico-sanitarias establecidas.

• Realizar o tratamento e o rexistro dos datos obtidos nas diferentes técnicas instrumentais, de xeito manual ou informatizado, e

en función dos procedementos establecidos polo laboratorio.

• Verificar o cumprimento das normas de seguridade, de hixiene e ambientais durante todo o proceso.

3 Unidades didácticas

• Criterios de avaliación

• Contidos conceptuais

• Contidos procedimentais

• Contidos actitudinais

• Actividades de ensino-aprendizaxe

BLOQUE 1: Técnicas Bioquímicas baseadas nos métodos de detección de radiación electromagnética. Métodos

fotométricos de análise. (55 horas)

Consta de catro Unidades Didácticas das que a primeira está encamiñada a presentar unha visión global das técnicas

empregadas en Bioquímica, unha lembranza do material e métodos máis comúns, e a concienciar dos continuos avances no

desenvolvemento de novas tecnoloxías. O resto das Unidades inclúen métodos instrumentais baseados na detección de

radiación electromagnética.

Unidade Didáctica nº 1: Métodos de análise bioquímica. (10 horas)

É un repaso dos principios básicos de laboratorio, materiais e equipos necesarios, asepsia e descontaminación de equipos,

mantemento, chequeo, calibración e control de aparellos básicos do laboratorio de Bioquímica Clínica, operacións físico-

químicas de preparación de mostras, medidas de volume de fluídos e, sobre todo, é unha introducción os contidos que se

desenvolverán ao longo do curso.

Páxina 4 de 49

CRITERIOS DE AVALIACIÓN:

Rematada esta unidade didáctica, o alumno deberá estar en condicións de:

- Identificar e manexar de forma correcta o material, utensilios e os aparellos básicos do laboratorio de diagnóstico

clínico.

- Manter, limpar e distribuír axeitadamente o material, utensilios e aparellos básicos do laboratorio de química clínica.

- Preparar de forma fiábel e rigorosa distintas disolucións e dilucións simples e seriadas, manexando o material con

habilidade e expresando as distintas concentracións de forma correcta.

- Coñecer os métodos e técnicas empregadas nas diferentes determinacións.

- Diferenciar entre probas basais e funcionais utilizadas en diagnóstico clínico.

- Coñecer as baterías de probas máis empregadas en diagnóstico clínico.

- Seguir as normas de seguranza e hixiene no manexo de mostras biolóxicas humanas.

CONTIDOS CONCEPTUAIS:

- Historia, antecedentes e concepto actual da Bioquímica Clínica.

- Terminoloxía en Bioquímica Clínica.

- Repaso de material do laboratorio en Bioquímica Clínica.

- Repaso de mesturas, disolucións e dilucións: tipos de disolucións, formas de expresar a concentración dunha

disolución, dilucións seriadas.

- Repaso dos principais riscos no manexo de mostras biolóxicas humanas, equipos e reactivos.

- Métodos de análise directa e indirecta máis significativos.

- Definición e clasificación dos distintos métodos de análise cualitativa e cuantitativa.

- Probas basais e funcionais.

- Perfil e batería de probas máis significativas.

CONTIDOS PROCEDIMENTAIS:

- Identificación e selección do equipo empregado en química clínica

- Análise e manexo dos distintos medios empregados na determinación dos parámetros bioquímicos

- Identificación dos medios e técnicas utilizados para cada determinación

- Selección de mostras biolóxicas de acordo cos métodos que se vaian empregar

- Caracterización dos perfís diagnósticos ou baterías de probas máis empregados en diagnóstico clínico

- Análise e diferenciación de probas basais e funcionais utilizadas no diagnóstico clínico

- Estudio da avaliación dun método analítico

- Elaboración e aplicación no laboratorio de calibradores

- Correlación entre os resultados obtidos e as posibles patoloxías asociadas

CONTIDOS ACTITUDINAIS:

- Hábito na comprobación de resultados

- Presentación de traballos e tarefas en tempo e forma

- Orde e organización no traballo de laboratorio

- Interese pola eficacia e precisión na realización dos procedementos e a manipulación dos equipos e do material de

laboratorio

- Valoración da importancia do cumprimento das normas de seguranza no laboratorio e dos protocolos de traballo

establecidos

- Consideración pola saúde propia e a dos demais na manipulación e eliminación de mostras e produtos de

laboratorio.

- Motivación pola formación continuada noutras técnicas, novos equipamentos ou aspectos científicos relacionados co

laboratorio de diagnóstico.

- Capacidade de cooperación no traballo en equipo.

Páxina 5 de 49

ACTIVIDADES DE ENSINO-APRENDIZAXE:

- Elaboración de esquemas cos métodos utilizados en Bioquímica Clínica relacionándoos cos parámetros bioquímicos

para os que se empregan.

- Resolución de problemas sobre disolucións e dilucións.

- Preparación de distintas disolucións e dilucións simples e seriadas no laboratorio.

- Identificación e manexo correcto do material, utensilios e equipos básicos no laboratorio de Bioquímica Clínica

(pipetas manuais e automáticas, balanza, frigoríficos e conxeladores, estufas, etc.).

- Normas de limpeza e ordenación do material e instrumental no laboratorio.

- Control de calidade no lavado do material de vidro.

Unidade Didáctica nº 2: Métodos fotométricos I. (15 horas)

Desenvolve os fundamentos da fotometría analítica mediante o estudio dos principios físicos da interacción da radiación

electromagnética coa materia e o espectro de absorción de moléculas en disolución.


Acabada esta unidade didáctica, o alumno deberá estar en condicións de:

- Describir o fenómeno de absorción e emisión de enerxía por moléculas en disolución ao seren excitadas pola

radiación electromagnética.

- Enunciar a Lei de Lambert-Beer e comprender o significado das desviacións desta Lei.

- Recoñecer a importancia práctica que ten o poder determinar a concentración dunha especie disolta a partir da

medida da súa absorbancia.

- Describir os compoñentes básicos dun colorímetro e dun espectrofotómetro UV-visible e comparar as posibilidades

de cada un deles, podendo valorar a aplicabilidade duns e doutros nun problema químico concreto.

- Resolver exercicios e problemas, teóricos e prácticos, relacionados coa aplicación dos métodos fotométricos.

- Realizar unha curva patrón.

- Preparar distintos brancos: branco de reactivo, branco de mostra….

- Realizar a determinación dun parámetro bioquímico mediante espectrofotometría, describindo os posíbeis

interferentes e o xeito de os eliminar ou minimizar.

- Coñecer os parámetros bioquímicos que poden ser determinados mediante espectrofotometría.


- Interacción da radiación electromagnética coa materia.

- Espectro de radiacións electromagnéticas.

- Fenómeno de absorción e emisión de enerxía polas moléculas en disolución cando son excitadas pola radiación

electromagnética.

- Espectro de absorción.

- Lei de Lambert-Bouguer-Beer.

- Concepto de linearidade.

- Fontes de radiación visible e ultravioleta

- Fotómetros e espectrofotómetros: compoñentes básicos


- Identificación do material e equipo necesario para a realización da medida de absorbancia

- Identificación e manexo do espectrofotómetro na determinación de parámetros bioquímicos na mostra biolóxica

- Realización do blanco de mostra ou reactivo

- Medida da absorbancia da mostra

- Lecturas a varias lonxitudes de onda

- Chequeo de control do espectrofotómetro

- Rexistro das medicións efectuadas e elaboración de boletíns analíticos que presenten resultados

Páxina 6 de 49






laboratorio


establecidos

- Consideración pola saúde propia e a dos demais na manipulación e eliminación de mostras e productos de

laboratorio.





- Representación esquemática ou nun debuxo dos compoñentes dun espectrofotómetro.

- Representación gráfica da Lei de Lambert-Bouguer-Beer.

- Elaboración de esquemas diferenciais entre as distintas técnicas fotométricas.

- Identificación e preparación do material e mostras necesarios para a realización dunha técnica de determinación dun

parámetro bioquímico.

- Manexo e calibrado do fotómetro/espectrofotómetro e material complementario.

- Comprobación da linearidade do espectrofotómetro.

- Medida de absorbancias de estándares e mostras biolóxicas humanas.

- Rexistro e representación de datos de medida de absorbancias.

- Problemas propostos sobre aplicacións da Lei de Lambert-Bouguer-Beer.

Unidade Didáctica nº 3: Métodos fotométricos II. (15 horas)

É unha continuación da Unidade Didáctica 2 e desenvolve o estudio da fluorimetría, turbidimetría, nefelometría, fotometría de

chama, espectrofotometría de absorción atómica, fotometría de reflectancia e refractometría, todas elas baseadas nos métodos

fotométricos de análise.



- Describir os compoñentes básicos dos equipos empregados en cada unha das técnicas en estudio: fluorímetro,

nefelómetro, fotómetro de chama, refractómetro, etc., valorando a aplicabilidade duns e doutros nun problema

químico concreto.

- Resolver exercicios e problemas, teóricos e prácticos, relacionados coa aplicación dos métodos analíticos

empregados.

- Coñecer en qué consiste un patrón interno e para que se emprega.

- Describir os pasos sucesivos principais que son necesarios para o manexo destes aparellos.

- Calibrar un equipo que empregue calquera destas técnicas de análise.

- Describir as diferentes pautas de realización dunha técnica determinada.

- Realizar a determinación dun parámetro bioquímico con calquera dos métodos fotométricos en estudio, describindo

os posíbeis interferentes.

- Coñecer os parámetros bioquímicos que poden ser determinados mediante cada unha destas técnicas.

- Coñecer as vantaxes e inconvenientes do emprego destas técnicas para a determinación dun determinado

parámetro bioquímico, comparándoas con outros métodos de análise.

Páxina 7 de 49


- Fluorometría:

o Fundamentos

o Instrumentación

- Fotometría de chama:

o Fundamentos

o Instrumentación

o Fotometría de chama directa e con estándar interno

- Espectrofotometría de absorción atómica:

o Fundamentos

o Instrumentación

- Nefelometría e Turbidimetría:

o Fundamentos

o Nefelometría. Tipos de dispersión luminosa

o Medida directa da luz dispersa

o Instrumentación turbidimétrica e nefelométrica

- Fotometría de reflectancia: química seca.

o Fundamentos de espectrofotometría de reflexión.

o Reactivos para química seca

o Instrumentación para Bioquímica sanguínea

o Sistemas para análises de urina

- Refractometría:

o Fundamentos

o Instrumentación

CONTIDOS PROCEDIMENTÁIS:

- Análise e realización dos protocolos e da metodoloxía empregados na determinación de parámetros bioquímicos con

fluorimetría

- Chequeo de control do fluorímetro

- Realización do branco de mostra ou reactivo

- Análise e realización dos métodos empregados con turbidimetría e nefelometría na determinación de parámetros

bioquímicos

- Análise e realización dos métodos empregados con fotometría de chama na determinación de parámetros

bioquímicos

- Análise e realización dos métodos empregados con espectroscopía de absorción atómica na determinación de

parámetros bioquímicos






laboratorio


establecidos


laboratorio.

Páxina 8 de 49





- Representación esquemática dos diferentes métodos fotométricos de análise, relacionándoos coas determinacións

diagnósticas para as que se empregan.

- Elaboración de esquemas representativos dos compoñentes dos distintos aparellos que se empregan en fluorimetría,

fotometría de chama, turbidimetría, nefelometría, espectrometría de absorción, refractometría e fotometría de

reflectancia.

- Enumeración das diferencias fundamentais entre os distintos métodos fotométricos de análise.

- Manexo das fichas de mantemento dos aparellos.

- Preparación do material e equipo necesarios para a realización dunha determinación por medio de algún dos

métodos en estudio.

- Manexo e calibrado do refractómetro.

- Realizar as medidas de diferentes parámetros bioquímicos na urina utilizando química seca.

- Realizar a medida da densidade da urina mediante refractometría.

- Realizar a medida da concentración de proteínas plasmáticas mediante refractometría.

Unidade Didáctica nº 4: Métodos fotométricos III. (15 horas)

É unha continuación das Unidades Didácticas 2 e 3 e desenvolve os métodos que emprega a fotometría na determinación dos

diferentes parámetros bioquímicos no diagnóstico clínico.



- Enumerar os equipos e instrumentos que hai que empregar nos distintos tipos de métodos fotométricos utilizados na

determinación da concentración de metabolitos.

- Describir as diferencias entre os métodos a punto final, dous puntos e cinéticos.

- Programar o fotómetro/espectrofotómetro para os diferentes tipos de medidas.

- Seleccionar os equipos e material que hai que utilizar nos distintos métodos fotométricos para determinar

metabolitos.

- Realizar determinacións de analitos polos métodos de punto final, dous puntos e cinéticos.

- Describir e realizar técnicas de preparación de solucións e reactivos para realizar estes métodos fotométricos de

análise.


- Características dos metabolitos que poden determinarse por análise fotométrica.

- Estudio dos métodos a punto final.

- Estudio dos métodos de determinación a dous puntos.

- Reaccións acopladas

- Concepto sobre a medida de actividades enzimáticas.

- Métodos cinéticos

- Parámetros de medida da actividade enzimática

- Estudio dos sustratos e enzimas que se determinan por métodos fotométricos.


- Análise e realización dos protocolos e da metodoloxía utilizados na determinación dos correspondentes parámetros

bioquímicos

- Determinación da concentración de sustancias mediante os métodos de punto final, dous puntos e cinéticos

- Preparación das solucións estándar

- Incubación da solución reaccionante coa mostra e co patrón de concentración coñecida

- Medida da absorbancia no método de punto final o método do equilibrio

Páxina 9 de 49

- Seguimento fotométrico das reaccións enzimáticas

- Medida da actividade enzimática polos métodos de tempo fixo e/ou velocidade de reacción






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización dun esquema das diferencias entre os fundamentos dos distintos métodos.

- Elaboración dun esquema que correlacione os métodos de análise fotométrica cos parámetros para os que se

emprega.

- Realización dalgúns dos principais métodos de medida de sustratos: glicosa, ácido úrico, colesterol, urea,

triglicéridos, etc.

- Realización da medida de proteínas plasmáticas totais mediante fotometría e refractometría, comparando os

resultados.

- Realización da medida de glicosa na urina mediante química seca e fotometría e comparando os resultados.

- Realización dalgúns dos principais métodos para a determinación de actividades enzimáticas: ALT, AST, ALP, GGT

- Observación e análise dos resultados.

BLOQUE 2: Técnicas de separación de moléculas. Métodos de separación físico-química. (20 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que estudia os fundamentos e procedementos dos métodos baseados na separación físico-

química de moléculas como son a electroforese, a cromatografía e a centrifugación.

Unidade Didáctica nº 5: Métodos de separación. (20 horas)



- Seleccionar o material e reactivos segundo a técnica de separación que vai utilizar.

- Explicar as técnicas de separación de moléculas de acordo coa sua carga eléctrica, punto isoeléctrico, tamaño, peso

molecular e coeficiente de sedimentación, enumerando as súas aplicacións analíticas.

- Elixir o método de separación máis axeitado segundo os parámetros que se van determinar.

- Describir os compoñentes principais dun cromatógrafo de gases.

- Describir os compoñentes principais dunha HPLC

- Describir os elementos dunha técnica de electroforese

- Programar e compensar a centrífuga

- Efectuar as técnicas de separación: Electroforese, centrifugación e cromatografía.

- Coñecer as principais aplicacións de cada unha das técnicas de separación.

- Saber interpretar os resultados das diferentes separacións.


- Mecanismos xerais de separación:

o Filtración, decantación, extracción e destilación.

Páxina 10 de 49

- Centrifugación:

Fundamento

Instrumentación

Utilidade, control e mantemento dos aparellos.

Características dos diferentes tipos de centrifugación.

Aplicacións clínicas.

- Electroforese:

o Fundamento

o Realización da electroforese

o Características das diferentes técnicas electroforéticas:

Electroforese libre

Electroforese de zona:

o Electroforese en papel

o Electroforese en acetato de celulosa

o Electroforese en xel

o Electroforese bidimensional

Isoelectroenfoque

Inmunoelectroforese

Inmunofixación

o Aplicacións clínicas

- Cromatografía:

o Fundamento

o Mecanismos de separación

o Características dos diferentes tipos de cromatografía:

Cromatografía en papel

Cromatografía en camada fina (TLC)

Cromatografía en columna

Cromatografía de adsorción

Cromatografía de reparto

Cromatografía de intercambio iónico

Cromatografía de afinidade

Cromatografía de gases

HPLC

o Instrumentación.

o Aplicacións clínicas






laboratorio


establecidos


laboratorio.

Páxina 11 de 49





- Análise dos reactivos e mostras que se empregan nas técnicas de electroforese, cromatografía e centrifugación

- Análises cualitativas e cuantitativas de partículas cargadas

- Caracterización dos métodos que empregan estas técnicas

- Identificación dos equipos e reactivos de acordo coa técnica e parámetros a medir

- Análise dos valores de referencia que se deben empregar segundo a técnica e parámetro que se determine

- Determinación cuantitativa de fraccións de proteínas e lípidos realizando electroforeses dos mesmos

- Realización de separacións de moléculas mediante cromatografía

- Observación e análise e resultados das medicións

- Análises dos factores que afectan ás separacións polas distintas técnicas


- Identificación e preparación do material e equipos necesarios para a realización de cada unha das técnicas de

separación: centrifugación, electroforese e cromatografía.

- Realización de esquemas que correlacionen as diferentes técnicas de separación coas súas diferentes aplicacións

na cuantificación de proteínas, lípidos e enzimas.

- Realización de esquemas coas diferentes etapas de cada unha das técnicas.

- Realización de prácticas de centrifugación

- Realización de prácticas de electroforese en tiras de celloxel: separación de proteínas e lipoproteínas plasmáticas.

- Realización de prácticas de cromatografía en columna: separación de albúmina plasmática.

BLOQUE 3: Técnicas bioquímicas baseadas na detección de potenciais eléctricos. Métodos electroquímicos. (5 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que estudia os fundamentos e procedementos dos métodos baseados na detección de

potenciais eléctricos.

Unidade Didáctica nº 6: Electroquímica. (5 horas)



- Explicar o concepto de potenciais redox.

- Explicar a utilidade da Ecuación de Nernst en potenciometría analítica.

- Explicar as características dos distintos tipos de electrodos.

- Describir os compoñentes básicos dun pH-metro.

- Describir os compoñentes básicos dos analizadores de pH e gases.

- Calibrar e manexar correctamente o pH-metro e realizar medicións co mesmo.

- Analizar e interpretar os resultados das medicións.

- Coñecer as principais aplicacións das técnicas electroquímicas.


- Conceptos electroquímicos. Potenciais redox

- Potenciometría analítica

- Estudio da Ecuación de Nerst

- Fundamentos e características e aplicacións dos distintos tipos de electrodos:

o Electrodos de membranas selectivas

o Electrodos de vidro

o Electrodos de cambio de ión

o Electrodos de referencia

Páxina 12 de 49

- Métodos amperométricos

- Analizadores de ións de electrodos selectivos

- Analizadores de pH e gases


- Realización de técnicas electroquímicas

- Métodos potenciométricos

- Calibración estándar, seriada ou directa

- Valoracións potenciométricas

- Valoracións culométricas

- Medida do pH mediante a técnica de química seca multicapa

- Observación e análise dos resultados dunha medición

- Realización de pH en líquidos biolóxicos co peachímetro

- Análise do equilibrio ácido-base do sangue

- Preparación do equipo e material necesario para realizar unha medición do pH

- Realización da medición de pH

- Descrición do equilibrio ácido-base a partires dunha medición do mesmo






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- -Realización de debuxos esquemáticos dos distintos tipos de electrodos.

- -Realización de debuxos esquemáticos dos distintos compoñentes dun pH-metro.

- -Realización de esquemas que correlacionen os distintos métodos electroquímicos e as diferentes determinacións


- Identificación dos compoñentes dun electrodo combinado de pH.

- Manexo dun pH-metro

- Realización de curvas de calibrado cos distintos electrodos.

- Realización de medidas de pH en líquidos biolóxicos mediante química seca e pH-metro.

BLOQUE 4: Métodos Inmunolóxicos: (5 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que estudia os principios básicos da inmunoloxía e desenvolve aqueles métodos

inmunolóxicos que teñen aplicación na determinación de parámetros bioquímicos.

Unidade Didáctica nº 7: Técnicas inmunolóxicas. Instrumentación e métodos isotópicos. (5 horas)



- Identificar os elementos diferentes nas distintas técnicas

- Manexar e preparar os equipos e material apropiados a cada técnica

Páxina 13 de 49

- Identificar os resultados obtidos e rexistro de datos

- Realizar unha curva de calibración segundo o método empregado na técnica.

- Relacionar os parámetros que hai que determinar nunha mostra biolóxica coa técnica corresponde que se vai utilizar.


- Estudio dos fundamentos da inmunoloxía

- Reaccións e probas en inmunoloxía

- Inmunonefelometría e inmunoturbidimetría

- Inmunodifusión simple, dupla e radial

- Inmunoelectroforese

- Inmunofluorescencia

- Inmunohistoquímica enzimática

- Radioinmunoanálise: conceptos sobre radiacións e radionúclidos.

- Aplicación das diferentes técnicas inmunoquímicas no diagnóstico clínico


- Identificación dos equipos e material necesarios para a realización de diferentes técnicas inmunolóxicas

- Análise das determinacións inmunoquímicas que se poden realizar nos distintos tipos de mostras biolóxicas

- Análise dos protocolos normalizados e manuais operativos dos métodos inmunoquímicos

- Caracterización das reaccións antíxeno-anticorpo

- Anotación, no caderno de traballo, das medicións efectuadas e características analizadas

- Observación e análise dos resultados das medicións

- Identificación de parámetros mediante distintas técnicas inmunolóxicas






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Identificación e preparación do material necesario

- Manexo dos protocolos de análise destas técnicas

- Realización da curva de calibración naquelas técnicas que sexa necesario.

- Realizar determinacións analíticas dunha mostra biolóxica mediante algunha destas técnicas.

BLOQUE 5: Outros métodos bioquímicos de análise das mostras biolóxicas. (30 horas)

Consta de dúas Unidades Didácticas que desenvolven o estudio doutras técnicas analíticas como a osmometría e técnicas de

identificación de material xenético e as súas aplicacións na cuantificación ou identificación de parámetros en mostras

biolóxicas.

Páxina 14 de 49

Unidade Didáctica nº 8: Osmometría. (5 horas)


Rematada esta unidade didáctica, o alumno deberá estar en condicións de:

- Coñecer os conceptos de difusión, ósmose, presión osmótica e osmolaridade

- Establecer as diferencias entre hiper, hipo e isotonicidade

- Identificar o material e equipos necesarios para realizar determinacións de parámetros por osmometría.

- Coñecer o mantemento e coidados dos aparellos utilizados

- Manipular as mostras biolóxicas na valoración e determinación dun parámetro das mesmas.


- Conceptos de osmolaridade e osmolalidade

- Fundamentos das técnicas de osmometria

- Instrumentación

- Aplicacións na cuantificación de parámetros bioquímicos.


- Medida da osmolalidade

- Calibración con mostras de estándar do osmómetro

- Análises dos reactivos e materiais empregados en osmometría

- Metodoloxía que emprega a química nos reactivos multicapa






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización de esquemas que representen os elementos de un osmómetro.

- Determinar a osmolalidade dunha mostra biolóxica.

- Cálculo da osmolalidade plasmática (mediante fórmula)

Unidade Didáctica nº 9: Técnicas de identificación de material xenético. (25 horas)



- Enumerar os equipos, instrumentos e material que hai que empregar na técnica de PCR

- Manexar os protocolos normalizados da PCR

- Coñecer as aplicacións da técnica

- Identificación dos pasos do procedemento da PCR

Páxina 15 de 49


- Estructura da información xenética

- Xenes eucariotas e procariotas

- Estructura dos ácidos nucleicos. Nucleasas

- Sondas de hibridación

- Técnicas de hibridación

- Southern blotting e hibridación in situ

- Amplificación do DNA mediante PCR

- Técnica da PCR e metodoloxía

- Outras aplicacións da PCR






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Amplificación in vitro dun segmento de DNA

- Comparación de DNA amplificado con un patrón coñecido

- Análise da reacción en cadea da DNA polimerasa

- Detección de DNA pouco abundante nunha mostra biolóxica

- Identificación e illamento de xenes expresados diferencialmente

- Detección de diferentes tipos de RNA mensaxeiros

- Construcción de DNA recombinante


- Describir os procedementos da identificación de fragmentos do material xenético

- Describir os procedementos da técnica da PCR

- Seleccionar os equipos e reactivos en función da técnica e parámetros a determinar

- Explicar as características das mostras que se utilizan

- Realización de esquemas sobre as aplicacións das técnicas de identificación e amplificación do DNA.

- Realización de esquemas representativos da acción da polimerasa sobre o DNA.

BLOQUE 6: Automatización. (10 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que pretende aproximar as/aos alumnas/os a importancia que teñen os autoanalizadores no

laboratorio de diagnóstico clínico, identificar os compoñentes fundamentais para Bioquímica Clínica e recoñecer a súa utilidade

e aplicacións.

Unidade Didáctica nº 10: Autoanalizadores.(10 horas)



- Coñecer o concepto de automatización e as súas vantaxes

Páxina 16 de 49

- Describir os diferentes sistemas de análise que empregan os distintos tipos de autoanalizadores

- Explicar as características e normas máis importantes na organización e manipulación das mostras que se

introducen nun autoanalizador.

- Enumerar as normas de seguranza referentes a instalación dun autoanalizador.

- Realizar as determinacións de parámetros bioquímicos utilizando un pequeno autoanalizador.


- Antecedentes históricos dos autoanalizadores para Bioquímica Clínica.

- Principios de automatización na análise clínica.

- Etapas de automatización dunha mostra:

o Identificación da mostra

o Preparación da mostra

o Sistemas de carga de mostras

o Separación de proteínas e outros compostos

o Reactivos

o Sistemas de incubación

o Procesamento de datos

- Tipos de autoanalizadores.

- Principios de funcionamento dun autoanalizador

- Compoñentes fundamentais dos autoanalizadores para Bioquímica Clínica.

- Técnicas de análise que empregan os autoanalizadores.

- Medidas de seguranza básicas relativas o mantemento dun autoanalizador.


- Procedementos analíticos clínicos automatizados

- Estudio dos diferentes sistemas de automatización de un autoanalizador

- Análise das diferentes etapas dun autoanalizador

- Identificación e estudio dos distintos métodos empregados no autoanalizador para cada determinación analítica

- Realización de medicións de parámetros bioquímicos con sinxelos e pequenos autoanalizadores

- Análise dos protocolos normalizados empregados para a determinación de diferentes parámetros bioquímicos por

autoanalizadores

- Validación dos resultados dun autoanalizador

- Comprobar o funcionamento correcto dos diferentes sistemas compoñentes do autoanalizador

- Análise dos distintos tipos de autoanalizadores

- Comprobación da lista de traballo e selección das mostras para autoanalizador






laboratorio


establecidos


laboratorio.



Páxina 17 de 49



- Enumerar as vantaxes e inconvenientes dos autoanalizadores

- Elaborar un esquema cos compoñentes dun autoanalizador tipo

- Identificar os diferentes elementos dun autoanalizador sobre un esquema mudo

- Enumerar as medidas de seguranza a ter en conta nunha instalación dun autoanalizador.

- Indicar, sobre un debuxo mudo, os métodos de análise que emprega un autoanalizador.

BLOQUE 7: Determinacións bioquímicas en mostras biolóxicas.(152 horas)

Consta de oito Unidades Didácticas nas que se desenvolven todas as aplicacións dos métodos instrumentais do laboratorio de

análise de diagnóstico clínico.

Unidade Didáctica nº 11: Metabolismo hidrocarbonado. (25 horas)

Esta unidade estuda os fundamentos do metabolismo dos hidratos de carbono, os padróns de alteración dos mesmos nas

determinacións realizadas en mostras biolóxicas e os métodos e técnicas empregadas para o seu estudio.



- Describir as distintas fases e rotas do metabolismo hidrocarbonado.

- Coñecer as probas basais e funcionais de estudio do metabolismo hidrocarbonado

- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo hidrocarbonado, cos

métodos e técnicas empregados

- Posuír uns coñecementos básicos de interpretación de resultados.

- Explicar as condicións de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para realizar

determinacións de glicosa.

- Realizar unha técnica de determinación de glicosa.

- Realizar a análise dos resultados dunha curva de tolerancia a glicosa.

- Relaciona-los resultados de diferentes perfiles de estudio do metabolismo hidrocarbonado coas situacións

fisiolóxicas e patolóxicas que lles correspondan.


- Introducción ao metabolismo: anabolismo e catabolismo

- Hidratos de carbono:

o Funcións

o Clasificación dos hidratos de carbono

o Estudio xeral do metabolismo hidrocarbonado.

o Vías metabólicas a partir da glucose-6-fosfato

o Síntese hepática dos lípidos a partir dos hidratos de carbono

o Metabolismo hidrocarbonado no músculo e tecido nervioso

o Regulación da glicemia: Hormonas que interveñen.

- Glicemia sanguínea

- Glicosuria

- Patoloxías relacionadas cos distintos padróns de alteración do metabolismo hidrocarbonado:

o Anomalías conxénitas do metabolismo hidrocarbonado.

o Diabetes mellitus

o Tipos de hiperglicemia

o Tipos de hipoglicemia

- Determinacións para valorar o funcionamento do metabolismo dos hidratos de carbono

Páxina 18 de 49


- Análise da acción da insulina e hormonas contrainsulares no metabolismo da glucosa

- Estudio e caracterización dos patróns de alteración do metabolismo hidrocarbonado

- Determinación de glucosa en sangue e ouriña

- Determinación de azucres diferentes á glucosa

- Proba de tolerancia á glicosa

- Proba de tolerancia á lactosa

- Determinación de hemoglobina glicosilada

- Determinación de insulina e glicagón

- Análise global do metabolismo hidrocarbonado no organismo

- Análise das rutas metabólicas dos glícidos

- Observación de curvas dose-resposta para a insulina

- Identificación dos diferentes perfís bioquímicos no estudio do metabolismo hidrocarbonado

- Caracterización de probas basais e probas funcionais






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización de esquemas sobre as distintas rotas metabólicas dos hidratos de carbono.

- Realizar as curvas de glicemia en diferentes situacións fisiolóxicas e patolóxicas.

- Presentación e exposición na clase de traballos sobre as distintas situacións metabólicas que poden darse na

Diabetes mellitus.

- Descrición de probas con azucres distintos da glucosa que se empregan no estudio do metabolismo hidrocarbonado.

- Realizar determinacións de glucose en sangue e na urina mediante técnicas fotométricas e química seca.

- Realizar determinacións de frutosamina e hemoglobina glicosilada.

Unidade Didáctica nº 12: Metabolismo lipídico. (25 horas)

Esta unidade estudia os fundamentos do metabolismo dos lípidos, os padróns de alteración dos mesmos nas determinacións

realizadas en mostras biolóxicas e os métodos e técnicas empregadas para o seu estudio.



- Describir os distintos compoñentes dos lípidos séricos e as súas funcións máis importantes.

- Coñecer as probas máis utilizadas no estudio do metabolismo lipídico.

- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo lipídico cos métodos e

técnicas empregados

- Explicar as condicións adecuadas de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para realizar

determinacións de lípidos/lipoproteínas.

Páxina 19 de 49


- Realizar técnicas de determinación de triglicéridos, colesterol total e colesterol HDL e LDL.

- Realizar unha técnica de medición dunha lipoproteína por electroforese.

- Definir os índices de risco ateroxénico.

- Realizar o análise dos resultados dunha curva de tolerancia a glucose.

- Interpretar os resultados dunha medición en supostos prácticos normais e patolóxicos


- Características e clasificación dos lípidos:

o Ácidos graxos

o Triglicéridos

o Colesterol e derivados

o Fosfolípidos

- Lipoproteínas plasmáticas:

o Estructura

o Tipos de lipoproteínas

o Funcións

- Tipos de colesterol

- Estudio do metabolismo lipídico:

o Patoloxía do metabolismo lipídico

o Hiper e hipolipoproteinemias

o Doenzas por depósito lisosómico

o Lipodistrofias e outras alteracións do metabolismo lipídico.

- Importancia do estudio lipídico: estudios epidemiolóxicos.

- Investigación no laboratorio das dislipemias:

o Análise do colesterol

o Determinación dos triglicéridos

o Determinación dos fosfolípidos

o Determinación de lipoproteínas


- Análise e estudio do metabolismo dos lípidos

- Análise do lipoproteinograma

- Clasificación de Fredickson das anomalías dos lípidos

- Caracterización dos diferentes patróns de alteración lipídica

- Separación de lipoproteínas

- Análise e estudio de patróns diagnósticos de hiperlipidemias

- Métodos de determinación dos constituíntes dos lípidos do soro

- Análise e estudio das hiperlipoproteinemias






laboratorio


Páxina 20 de 49

establecidos


laboratorio.





- Determinación do colesterol total, HDL e LDL-colesterol

- Determinación de triglicéridos

- Realizar un lipidograma electróferico, con cuantificación das distintas fraccións.

- Valoración dos resultados normais e patolóxicos dun suposto perfil de estudio lipídico

- Realización de esquemas coas características diferenciais das distintas lipoproteínas.

Unidade Didáctica nº 13: Metabolismo proteico e productos finais do metabolismo. (25 horas)

Esta unidade estudia o metabolismo proteico e intermediario, e as alteracións dos mesmos, intentando que os alumnos se

familiaricen coas probas bioquímicas necesarias para o seu estudio.


- Rematada esta unidade didáctica, o alumno deberá estar en condicións de:

- Describir as características e funcións das proteínas

- Seleccionar o método máis axeitado de determinación de proteínas totais segundo a mostra biolóxica de que se

trate: sangue, urina e L.C.R.

- Describir os métodos de determinación de albúmina e proteínas específicas.


determinacións de proteínas, urea, ácido úrico e creatinina.

- Realizar unha electroforese de proteínas séricas.

- Identificar e calcular as distintas fraccións dun proteinograma electroforético.

- Recoñecer os padróns más importantes de alteracións patolóxicas das proteínas en sangue, urina e L.C.R.

- Enumerar as patoloxías más importantes relacionadas con alteracións dos productos finais do metabolismo:

amoníaco, urea, ácido úrico e creatinina.

- Explicar o significado da proba do aclaramento de creatinina.

- Realizar técnicas de determinación de proteínas totais, urea, ácido úrico e creatinina.

- Calcular o aclaramento de creatinina a partir dos valores de creatinina en soro e urina.

- Valorar os resultados das determinacións


- Características estructurais e moleculares das proteínas

- Proteínas plasmáticas

- Alteracións das proteínas plasmáticas

o Disproteinemias

o Paraproteinemias

o Crioglobulinemias

o Alteracións da proteinemia total

- Erros conxénitos do metabolismo dos aminoácidos: fenilcetonuria, alcaptonuria, albinismo, etc.

- Técnicas e métodos de determinación de proteínas nas diferentes mostras biolóxicas: sangue, urina e L.C.R.

- Estudio dos productos finais do metabolismo

o Urea

o Ácido úrico

Páxina 21 de 49

o Amoníaco

o Creatina

o Creatinina


- Análise dos diferentes métodos de estudio das proteínas plasmáticas

- Análises dos métodos de determinación de proteínas urinarias

- Determinación de proteínas totais en sangue

- Separación de proteínas séricas mediante electroforese

- Determinación no soro e ouriña de creatinina

- Determinación de nitróxeno ureico en sangue (BUN)

- Determinación de amoníaco en sangue

- Análise e estudio dos diferentes patróns de alteración do metabolismo proteico e intermediario

- Anotación das medicións efectuadas e análise das súas características

- Análise e interpretación do proteinograma






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización de esquemas sobre o metabolismo da urea, ácido úrico, creatina e creatinina.

- Enumeración e clasificación das distintas alteracións do metabolismo proteico.

- Realización dun esquema que relacione os distintos parámetros de estudio do metabolismo proteico cos métodos

máis empregados para a súa determinación.

- Realización de técnicas de determinación de proteínas séricas totais

- Realización dunha electroforese de proteínas séricas, cuantificando as distintas fraccións e valorando os resultados.

Unidade Didáctica nº 14: Enzimoloxía diagnóstica. (20 horas)

Esta unidade pretende que os alumnos coñezan os principios fundamentais da cinética enzimática, a fisioloxía das enzimas e

que identifiquen e se familiaricen coa metodoloxía de análise de enzimas en fluídos biolóxicos, recoñecendo os padróns máis

importantes de alteración enzimática.


Rematada esta unidade didáctica, a/o alumna/o deberá estar en condicións de:

- Comprender o concepto de enzima e a súa importancia no metabolismo humano

- Explicar os fundamentos da cinética enzimática e enumerar os factores máis importantes que afectan a actividade

enzimática.

- Enumerar as enzimas con maior interese diagnóstico no laboratorio clínico.

- Describir os métodos empregados na determinación de enzimas e isoenzimas.

- Relacionar as enzimas máis empregadas no diagnóstico de doenzas coas patoloxías correspondentes.

Páxina 22 de 49

- Explicar as condicións xerais de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para realizar

determinacións de enzimas.

- Realizar técnicas de determinación de enzimas.

- Interpretar os resultados dunha determinación.


- Caracterización dos enzimas máis significativos no diagnóstico clínico

- Análise dos métodos empregados na determinación dos enzimas

- Determinación en ouriños de enzimas que teñen importancia no diagnóstico clínico

- Determinación dos enzimas séricos de importancia no laboratorio clínico

- Anotación de resultados das determinacións efectuadas e análises das súas características

- Interpretación dos valores normais segundo os métodos empregados e as variacións e características individuais do

paciente


- Definición e composición de enzimas.

- Fisioloxía e cinética enzimática

- Mecanismos de acción enzimática

- Formas nas que poden aparecer os enzimas

- Fenómeno catalítico

- Especificidade enzimática

- Factores que inflúen na actividade enzimática

- Nomenclatura

- Enzimas analizados en diagnóstico clínico

- Determinación analítica da actividade enzimática

- Métodos analíticos de determinación da actividade enzimática

- Cálculo da actividade enzimática

- Padróns de alteración enzimática máis importantes.






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización de determinacións séricas de enzimas que teñen importancia no diagnóstico clínico: GOT, GPT, GGT,

Fosfatase alcalina, etc.

- Interpretación dos valores normais segundo os métodos de determinación utilizados.

- Realización dunha táboa onde se relacione a enzima coa súa aplicación clínica e o método máis empregado para a

súa determinación.

Páxina 23 de 49

Unidade Didáctica nº 15: Equilibrio hidroelectrolítico e ácido-base. (10 horas)

Esta unidade pretende que as/os alumnas/os coñezan os principios fundamentais do equilibrio hidroelectrolítico e ácido-base,

identifiquen os padróns de alteración destes, dos gases sanguíneos, así como as determinacións empregadas para o seu

estudio.



- Definir os conceptos fisiolóxicos do equilibrio ácido-base

- Enumerar os parámetros que se determinan no estudio do equilibrio hidroelectrolítico e ácido-base.

- Recoñecer os diferentes padróns de alteración do equilibrio hidrosalino

- Relacionar os resultados dun estudio do equilibrio ácido-base coas situacións fisiolóxicas ou patolóxicas

correspondentes.

- Coñecer as técnicas empregadas na determinación dos ións con maior importancia clínica.

- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para a determinación de

electrólitos como sodio, potasio e calcio.

- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para realizar unha gasometría.

- Realizar unha técnica de determinación de electrólitos en sangue e urina.

- Realizar unha determinación de gases en sangue arterial.


- Equilibrio hidro-electrolítico:

o Mantemento do equilibrio hidro-electrolítico

o Avaliación do equilibrio hidro-electrolítico no organismo

- Estudio dos electrólitos orgánicos máis importantes:

o Sodio

o Potasio

o Cloro

o Calcio

o Fósforo

o Magnesio

- Alteracións do metabolismo hidrosalino

- Concepto xeral de ácido e base

- Equilibrio ácido-básico

- Regulación do equilibrio ácido-básico

- Valoración clínica das alteracións do equilibrio ácido-básico

- Estudio do equilibrio gasoso

- Funcionalidade respiratoria. Probas de valoración

o Difusión dos gases respiratorios

o Transporte gasoso no organismo

o Determinación dos gases sanguíneos


- Caracterización do equilibrio ácido-base corporal

- Determinación de ións: Na, K, Cl, Ca e P

- Determinación do pH en sangue arterial

- Determinación de gases sanguíneos

- Caracterización e composición dos compartimentos corporais

- Análise dos patróns de alteración do equilibrio hidroelectrolítico

Páxina 24 de 49

- Análise dos patróns de alteración do equilibrio ácido-base

- Identificación dos tipos de alteración do equilibrio ácido-base: estados de alcalose e acidose

- Avaliación da función renal: urea, creatinina e aclaramentos

- Determinación en soro e ouriños dos diferentes ións

- Análise do dióxido de carbono, osíxeno e bicarbonato en sangue

- Interpretación dos cambios no pH do sangue e o contido de dióxido de carbono






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Dedución da resposta fisiolóxica nas diferentes alteracións do equilibrio ácido-base.

- Realización dun esquema sobre a regulación do balance hídrico corporal.

- Realización dun esquema sobre os diferentes padróns de alteración do metabolismo hidrosalino: Alteracións do

volume e da osmolalidade.

- Determinación dos ións: sodio, potasio, cloro e calcio

- Realización dun esquema sobre a regulación do balance hídrico corporal

- Realización dun esquema dunha técnica de terminación de gases no sangue arterial.

Unidade Didáctica nº 16: Estudio da función hepática. (25 horas)

Esta unidade pretende que as/os alumnas/os coñezan os perfiles bioquímicos de laboratorio que se realizan no estudio da

función hepática e os padróns de alteración da mesma, así como os valores normais dos parámetros que se estudan. Tamén

pretende que se familiaricen cos métodos e técnicas de estudio empregados no laboratorio para realizar estas determinacións.


Acabada esta unidade didáctica, a/o alumna/o deberá estar en condicións de:

- Enumerar as funcións máis importantes do fígado.

- Describir o circuíto de circulación enterohepática

- Explicar as determinacións que se realizan para o estudio da función hepática

- Explicar a formación, metabolismo e eliminación da bilirrubina


determinacións de bilirrubina.

- Relacionar os parámetros que se determinan nas probas de función hepática cos fundamentos fisiopatolóxicos.

- Identificar os resultados dos distintos padróns de alteración da función hepática.

- Realizar probas de alteración funcional hepática: determinacións de bilirrubina total e directa, GOT, GPT, fosfatase

alcalina, GGT, etc.

- Explicar os mecanismos de transmisión e a pool de estudios bioquímicos que se realizan no diagnóstico e

seguimento da hepatite B e C.

Páxina 25 de 49


- Anatomía e fisioloxía hepáticas

- Funcionalismo hepático

o Metabolismo da bilirrubina

o Metabolismo dos aminoácidos e das proteínas

o Metabolismo hepático dos lípidos

o Metabolismo dos sales biliares

o Metabolismo dos fármacos

- Trastornos hepáticos:

o Alteracións bioquímicas por doenzas infecciosas hepáticas

- Determinación da funcionalidade hepática:

o Probas funcionais hepáticas:

Probas que valoran a función excretora.

Probas que valoran a función de síntese metabólica do fígado.

o Probas bioquímicas indicadoras do estado do fígado:

Marcadores séricos das hepatopatías

Marcadores inmunolóxicos de hepatopatías

Marcadores de hepatite vírica

Outras determinacións

- Padróns de alteración da función hepática.


- Análise dos perfís bioquímicos de estudio da función hepática:

- Probas baseadas no metabolismo e excreción da bilirrubina

- Probas baseadas nos cambios das proteínas plasmáticas

- Probas baseadas no metabolismo dos carbohidratos

- Probas baseadas nas funcións desintoxicantes

- Probas especiais e misceláneas da función hepática

- Caracterización dos patróns de alteración hepática

- Análise das determinacións que hai que realizar nos distintos tipos de mostras

- Identificación de valores normais e de referencia de parámetros bioquímicos segundo os métodos empregados na

súa determinación

- Determinación dalgún dos parámetros de estudio da función hepática na mostra biolóxica axeitada

- Identificación de datos no rexistro de resultados das diferentes probas basais e funcionais hepáticas

- Correlación entre os diferentes perfís de alteración hepática coas correspondentes patoloxías

- Alteracións bioquímicas das hepatites crónica e de os seus correspondentes parámetros diagnósticos






laboratorio


establecidos


laboratorio.

Páxina 26 de 49





- Clasificar as diferentes probas de estudio da función hepática

- Realización dun esquema sobre a síntese, metabolismo e eliminación da bilirrubina

- Realizar un esquema sobre as distintas funcións do fígado relacionándoas coas determinacións bioquímicas en

estudio.

- Elaboración dun esquema-debuxo representativo das diferentes mostras biolóxicas e as determinacións que nelas se

realizan no estudio da función hepática.

- Realizar determinacións de enzimas (GOT, GPT, fosfatase alcalina, etc.), proteínas, colesterol, etc.

- Interpretación dos resultados das determinacións efectuadas.

Unidade Didáctica nº 17: Estudio da función endócrina. (15 horas)

Esta unidade pretende que os alumnos coñezan a fisioloxía endócrina e identifiquen os padróns de alteración dos parámetros

que serven para o estudio da función endócrina e se familiaricen cos métodos e técnicas necesarios para o seu estudio.



- Coñecer a regulación hipotálomo-hipofisaria na secreción das hormonas

- Coñecer as accións fisiolóxicas das distintas hormonas

- Diferenciar entre probas basais e funcionais

- Enumerar as probas basais e funcionais que se realizan no estudio das diferentes funcións endócrinas.

- Describir os principais métodos de análise empregados no estudio da función endócrina.

- Explicar as condicións xerais de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para realizar

determinacións da función hormonal e as condicións específicas para a ADH, ACTH, aldosterona e actividade de

renina plasmática.



- Principios xerais de fisioloxía endócrina

o Estrutura química das hormonas

o Síntese e secreción de hormonas

o Acción hormonal

o Órganos e tecidos secretores de hormonas

o Clasificación das hormonas

- Probas diagnósticas en endocrinoloxía

- Estudio da hormona de crecemento e factores de crecemento

- Estudio do eixo hipotálamo-hipofisario-tiroideo

- Estudio do eixo hipotálamo-hipofisario-suprarrenal

- Estudio do eixo hipotálamo-hipofisario-gonadal

- Estudio do sistema renina-anxiotensina-aldosterona

- Métodos analíticos máis empregados no estudio das hormonas: RIA, EIA, FIA


- Enumeración das diferentes hormonas e dos seus mecanismos de acción

- Descrición da regulación hipotálamo hipofisaria na secreción de hormonas

- Descrición dos síntomas e signos asociados a alteracións das mesmas

- Identificación das accións fisiolóxicas das diferentes hormonas

- Caracterización das probas de determinación de ditas hormonas

Páxina 27 de 49

- Determinación da cantidade de hormonas nunha mostra seleccionando o método máis axeitado

- Análise dos valores normais e patolóxicos das hormonas segundo a mostra e o método empregado

- Análise dos métodos axeitados para o estudio das funcións hormonais

- Descrición das probas basais e funcionais de cada unha das hormonas descritas

- Enumeración das enfermidades máis importantes do sistema endócrino relacionándoas coa hormona responsable






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realizar un esquema relacionando as hormonas coas súas accións máis importantes e o seu mecanismo de control.

- Realización de esquemas sobre os procedementos que deben seguirse nas probas basais e funcionais das

hormonas con maior significado clínico.

- Realización da proba de gravidez con interpretación do resultado e explicación do método seguido.

Unidade Didáctica nº 18: Análise bioquímica de compostos especiais en líquidos biolóxicos. Tóxicos e fármacos. (7

horas)

Esta unidade pretende que as/os alumnas/os coñezan a natureza e características dos tóxicos e fármacos e as técnicas e

métodos empregados na súa determinación, así como que marcadores tumorais son os máis significativos no diagnóstico

clínico.


Acabada esta unidade didáctica, o/a alumno/a deberá estar en condicións de:

- Enumerar as drogas terapéuticas que se monitorizan máis frecuentemente.

- Relacionar os marcadores tumorais más utilizados coas súas aplicacións clínicas.

- Coñecer as drogas de abuso

- Coñecer os principais marcadores tumorais

- Describir os métodos de screening e confirmatorios máis empregados na detección de drogas de abuso.

- Describir os métodos más empregados na monitorización de fármacos.

- Explicar o significado de sensibilidade e especificidade dun marcador tumoral.

- Realizar a determinación dalgunha sustancia tóxica en líquidos biolóxicos.


- Natureza dos tóxicos que se determinan no laboratorio de análises clínicas

- Métodos de determinación de drogas de abuso

- Farmacocinética das drogas terapéuticas

- Métodos de determinación de fármacos

- Diagnóstico e seguimento de neoplasias: Marcadores tumorais

Páxina 28 de 49


- Caracterización das probas de screening de drogas en ouriños

- Realización de cromatografía para screening de drogas en ouriños

- Análise de tóxicos en sangue

- Análise das determinacións empregadas para a monitorización de drogas terapéuticas

- Análise das determinacións empregadas para a detección de sustancias de dopaxe

- Descrición dos métodos empregados na determinación dos marcadores tumorais

- Identificación dos resultados cualitativos o cuantitativos

- Valoración dos resultados positivos ou negativos

- Caracterización das interferencias posibles na detección de tóxicos en sangue ou ouriños

- Análise dos protocolos normalizados das determinacións que se vaian realizar






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realización dun esquema dos principias tóxicos determinados en análises clínicas e os correspondentes métodos de

determinación, diferenciando entre métodos de screening e de confirmación.

- Determinación na urina de diferentes drogas de abuso: Cocaína, cannabis, etc.

- Realización dun esquema cos fármacos obxecto de monitorización e os correspondentes métodos de determinación.

- Realización dun esquema cos principias marcadores tumorais relacionándoos coa súa aplicación clínica.

BLOQUE 8: Estudio bioquímico da urina. (15 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que pretende que os alumnos coñezan a fisioloxía da formación da urina, os compoñentes da

mesma, identifiquen os valores normais e os padróns patolóxicos e que se familiaricen con aqueles métodos e técnicas

bioquímicas que se empregan na súa análise.

Unidade Didáctica nº 19: Estudio bioquímico da urina. (15 horas)


Rematada esta unidade didáctica, o/a alumno/a deberá estar en condicións de:

- Enumerar as sustancias que se eliminan pola urina.

- Enumerar os pasos que hai que dar no procesamento dunha mostra de urina segundo o tipo de determinación ou

exame que se vaia levar a cabo, así como as precaucións a ter en conta en cada caso.

- Enumerar os métodos cualitativos e cuantitativos da análise da urina e as aplicacións dos mesmos.

- Identificación microscópica dos elementos formes da urina

- Efectuar unha determinación mediante tiras reactivas.

- Efectuar un exame físico da urina

- Realizar unha análise microscópica da urina, enumerando e clasificando os distintos elementos que poden

observarse.

Páxina 29 de 49

- Determinar o aclaramento de creatinina nun suposto práctico

- Coñecemento das distintas técnicas de estudio dos cálculos renais



- Fisiopatoloxía da función renal

- Estudio físico-químico e microbiolóxico (rutinario)

o Características organolépticas e físicas da urina

o Bioquímica da urina: pH, proteínas, glucose, cetonas, hemoglobina, etc.

o Diagnóstico polo laboratorio das infeccións de urina (rutinario):

A tira reactiva no diagnóstico das infeccións

Actividade esterásica e leucocitaria

Nitritos e bacteriuria

- Sedimento urinario:

o Preparación da mostra

o Estudio microscópico:

Células: hemacias, leucocitos, células epiteliais

Cilindros

Cristais

Bacterias, fungos e parasitos

- Estudio dos cálculos renais


- Observación directa dos ouriños

- Análise do procesamento dos ouriños

- Determinación de sustancias eliminadas por ouriños: cualitativa e cuantitativa (ouriños de 24 horas)

- Métodos de análise do sedimento urinario

- Descrición do proceso de formación de cálculos urinarios

- Determinacións químicas: pH, densidade, glicosa, proteínas, cetonas, bilirrubina, hemoglobina, urobilinóxeno, nitritos

e leucocitos

- Análise dos métodos de procesamento de mostras de ouriños

- Exame microscópico dos ouriños

- Caracterización das técnicas para o estudio da litíase renal






laboratorio


establecidos


laboratorio.




Páxina 30 de 49


- Realización de esquemas e debuxos dos distintos cristais que se poden observar na urina, tendo en conta o pH.

- Emprego de tiras reactivas para a determinación das características físicas e químicas da urina e outras sustancias.

- Realización da análise básica da urina

- Valoración da función renal: determinación del aclaramento de creatinina

- Preparación do sedimento urinario

- Identificar co microscopio os elementos formes da urina e realizar o reconto de células.

BLOQUE 9: Estudo bioquímico das feces. (5 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que pretende que as/os alumnas/os coñezan a fisioloxía da dixestión, a formación,

evacuación e composición das feces e que se familiaricen cos procedementos e técnicas empregadas no estudo dos seus

parámetros bioquímicos.

Unidade Didáctica nº 20: Estudio das feces. (5 horas)


Rematada esta unidade didáctica, a/o alumna/o deberá estar en condicións de:

- Explicar os distintos procesos de dixestión e absorción no organismo

- Enumerar as patoloxías máis frecuentemente asociadas a estes procesos

- Expor as técnicas que habitualmente se empregan no laboratorio clínico, como axuda no diagnóstico destas

patoloxías.

- Explicar o fundamento dalgunhas das técnicas e os procesos básicos relacionados coa recollida e tratamento da

mostra, que van influír na realización correcta da proba.

- Expor os métodos para a determinación da D-xilosa

- Realizar a determinación de sangue oculto en feces mediante distintos métodos.

- Realizar a preparación dunha mostra de feces para o seu estudio microscópico.

- Realizar o estudio microscópico dunha mostra de feces.

- Interpretar e valorar os resultados.


- Fisioloxía da dixestión

- Exame físico-químico das feces

o Caracteres organolépticos

o Determinación do pH

o Investigación de sangue oculto

- Estudio da dixestión:

o Exame macroscópico das feces

o Exame microscópico das feces

o Interpretación clínica

- Alteracións do proceso de dixestión-asimilación: algoritmo diagnóstico desde o punto de vista analítico

CONTIDOS PROCEDIMENTAIS

- Exame físico das feces

- Exame químico: pH, sangue, bilirrubina

- Exame microscópico das feces

- Análise dos métodos bioquímicos de determinación de sustancias que se eliminan polas feces

- Realización de probas para diagnóstico de malaabsorción e mala dixestión

- Métodos de determinación de electrólitos nas feces

- Eliminación de derivados de bilirrubina e das porfirinas nas feces

- Interpretación clínica da exame microscópica das feces

Páxina 31 de 49






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Descrición das probas que se podan realizar para detectar alteracións da dixestión e absorción dos principios

inmediatos.

- Preparación das mostras de feces para o estudio da dixestión: preparación das distintas tincións.

- Determinación de sangue oculto en feces

- Determinación do pH en feces

- Exame microscópico de feces enumerando os elementos observados.

BLOQUE 10: Estudio doutros líquidos corporais. (5 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que pretende que os alumnos coñezan a fisioloxía, formación e composición de diferentes

líquidos biolóxicos como o líquido cefalorraquídeo, seminal, pleural, pericárdico, peritoneal, sinovial, etc. Tamén pretende que

identifiquen os valores normais e os padróns de alteracións dos mesmos e que se familiaricen cos métodos bioquímicos

empregados no seu estudio.

Unidade Didáctica nº 21: Estudio do líquido seminal, cefalorraquídeo, sinovial e líquidos serosos. (5 horas)


Acabada esta unidade didáctica, a/o alumna/o deberá estar en condicións de:

- Explicar a importancia das determinacións analíticas nos diferentes líquidos biolóxicos.

- Enumerar os métodos que se utilizan na determinación de parámetros bioquímicos nestes líquidos.

- Identificar o aspecto normal e composición destes líquidos e o seu aspecto e composición nas alteracións máis

importantes.


- Estudio do líquido seminal:

o Espermatoxénese

o Formación do líquido seminal

o Exame físico

o Exame microscópico

o Exame bioquímico

o Informe dun espermiograma

o Análise do líquido seminal nas patoloxías máis frecuentes

- Estudio do líquido cefalorraquídeo:

o Formación do líquido cefalorraquídeo

o Interese clínico

o Exame físico

o Exame químico

Páxina 32 de 49

o Informe dunha análise de LCR

o Análise do LCR nas diversas patoloxías

- Estudio do líquido sinovial:

o Formación e localización

o Interese clínico

o Exame físico

o Exame citolóxico

o Investigación de cristais

o Exame químico

o Informe dunha análise do líquido sinovial

o Diagnóstico diferencial do líquido sinovial

- Estudio dos líquidos serosos:

o Introducción anatomofisiolóxica

o Composición dos líquidos serosos: Derrames

o Análise dos líquidos serosos:

Toma de mostra

Aspecto macroscópico

Exame microscópico

Estudio bioquímico


- Análise dos métodos empregados nas determinacións de parámetros bioquímicos dos distintos líquidos biolóxicos

descritos

- Exame física dos líquidos descritos

- Exame químico de ditos líquidos

- Exame microscópica deses líquidos

- Determinacións bioquímicas que se realizan neses líquidos biolóxicos

- Identificacións dos valores dos parámetros bioquímicos propios de cada mostra de líquido nun suposto práctico

- Comprobación do axeitado procesado da mostra

- Análise dos rangos de valores normais e os valores de referencia






laboratorio


establecidos


laboratorio.




Páxina 33 de 49


- Enumerar os parámetros bioquímicos compoñentes de cada un dos líquidos ou exudados

- Elaboración de esquemas da formación e composición destes líquidos

- Diferenciación entre líquidos serosos, exudados e trasudados

- Realización dun esquema explicativo da circulación do líquido cefalorraquídeo

- Realizar as determinacións bioquímicos que se realizan con este líquidos biolóxicos.

- Representación electroforética do líquido cefalorraquídeo normal.

BLOQUE 11: Control de calidade. (15 horas)

Consta dunha Unidade Didáctica que pretende aglutinar e relacionar os conceptos e procedementos do resto das Unidades

Didácticas tendo como finalidade elaborar controles de calidade que valoren a fiabilidade no proceso de obtención, rexistro,

manipulación e procesamento pre-analítico, analítico e post-analítico das distintas mostras biolóxicas.

Unidade Didáctica nº 22: Control de calidade no laboratorio de diagnóstico clínico. (15 horas)


Acabada esta unidade didáctica, o/a alumno/a deberá estar en condicións de:

- Explicar o concepto de calidade e os seus elementos integrantes e onde pode ser valorada.

- Explicar o concepto de erro e os seus tipos. Causas de equivocación no laboratorio.

- Diferenciar exactitude e precisión.

- Explicar as diferencias que existen entre un control e un estándar

- Diferenciar e realizar os distintos tipos de gráficos utilizados no control de calidade no laboratorio de bioquímica

- Saber valorar os criterios na toma de decisións sobre o control de calidade.


- Calidade. Garantía de calidade total

o Qué é a calidade?

o Estrutura, proceso e resultado

- Erros no laboratorio:

o Concepto de erro. Tipos.

o Exactitude e precisión

o Controles e padróns

- Gráficas de control de calidade:

o Gráfico de Levy-jennings

o Gráfico de CuSum

o Gráfico de Youden

- Toma de decisións a partir dos datos do control de calidade:

o Toma de decisión diaria

o Protocolo de Westgerd ou multirregla de Shewhart


- Identificación e selección do control de calidade axeitado ás distintas determinacións

- Análise e manexo dos diferentes líquidos de referencia segundo os métodos empregados

- Estudio da avaliación do tipo de control efectuado

- Emprego de calibradores e controles

- Vantaxes do emprego de controis de calidade internos e externos

- Análise de distintos parámetros empregando controis normais e patolóxicos

- Caracterización dos controis, calibradores e pools segundo o tipo de determinación analítica

Páxina 34 de 49






laboratorio


establecidos


laboratorio.





- Realizar a determinación dalgún parámetro nun soro control comercial diariamente durante dúas ou tres semanas.

- Elaborar gráficos de calidade e discutir os resultados observados

- Valorar os resultados dos gráficos cos protocolos de Westgard

- Discutir sobre erros pre-analíticos e maneiras de combatelos

- Valoración dos erros analíticos mediante os gráficos de control

Páxina 35 de 49

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación

Primeira parte da proba

A primeira parte da proba consistirá nun exame teórico sobre os contidos teóricos e teórico – prácticos establecidos no curriculo do módulo correspondente o ciclo formativo.

Resultados de aprendizaxe do currículo que se tratan

Aqueles enumerados dentro de cada unha das unidades didácticas das que se compón o módulo formativo especificado no seu correspondente curriculo desenvolvido anteriormente (páx 4 – 35).

- Elaboración de esquemas cos métodos utilizados en Bioquímica Clínica relacionándoos cos parámetros bioquímicos

para os que se empregan.

- Resolución de problemas sobre disolucións e dilucións.



- Representación esquemática ou nun debuxo dos compoñentes dun espectrofotómetro.

- Representación gráfica da Lei de Lambert-Bouguer-Beer.

- Elaboración de esquemas diferenciais entre as distintas técnicas fotométricas.




- Problemas propostos sobre aplicacións da Lei de Lambert-Bouguer-Beer.

- Representación esquemática dos diferentes métodos fotométricos de análise, relacionándoos coas determinacións


- Elaboración de esquemas representativos dos compoñentes dos distintos aparellos que se empregan en fluorimetría,

fotometría de chama, turbidimetría, nefelometría, espectrometría de absorción, refractometría e fotometría de

reflectancia.

- Enumeración das diferencias fundamentais entre os distintos métodos fotométricos de análise.



- Elaboración dun esquema que correlacione os métodos de análise fotométrica cos parámetros para os que se

emprega.


- Realización de esquemas que correlacionen as diferentes técnicas de separación coas súas diferentes aplicacións

na cuantificación de proteínas, lípidos e enzimas.

- Realización de esquemas coas diferentes etapas de cada unha das técnicas.

- Realización de debuxos esquemáticos dos distintos tipos de electrodos.

- Realización de debuxos esquemáticos dos distintos compoñentes dun pH-metro.

- Realización de esquemas que correlacionen os distintos métodos electroquímicos e as diferentes determinacións


- Identificación dos compoñentes dun electrodo combinado de pH.




- Realización de esquemas que representen os elementos de un osmómetro.


Páxina 36 de 49


- Describir os procedementos da identificación de fragmentos do material xenético

- Describir os procedementos da técnica da PCR

- Realización de esquemas sobre as aplicacións das técnicas de identificación e amplificación do DNA.

- Realización de esquemas representativos da acción da polimerasa sobre o DNA.

- Enumerar as vantaxes e inconvenientes dos autoanalizadores

- Elaborar un esquema cos compoñentes dun autoanalizador tipo

- Identificar os diferentes elementos dun autoanalizador sobre un esquema mudo

- Enumerar as medidas de seguranza a ter en conta nunha instalación dun autoanalizador.

- Indicar, sobre un debuxo mudo, os métodos de análise que emprega un autoanalizador.

- Realización de esquemas sobre as distintas rotas metabólicas dos hidratos de carbono.

- Presentación e exposición na clase de traballos sobre as distintas situacións metabólicas que poden darse na

Diabetes mellitus.

- Descrición de probas con azucres distintos da glucosa que se empregan no estudio do metabolismo hidrocarbonado.

- Realización de esquemas coas características diferenciais das distintas lipoproteínas.

- Realización de esquemas sobre o metabolismo da urea, ácido úrico, creatina e creatinina.

- Enumeración e clasificación das distintas alteracións do metabolismo proteico.

- Realización dun esquema que relacione os distintos parámetros de estudio do metabolismo proteico cos métodos

máis empregados para a súa determinación.

- Realización dunha táboa onde se relacione a enzima coa súa aplicación clínica e o método máis empregado para a

súa determinación.

- Dedución da resposta fisiolóxica nas diferentes alteracións do equilibrio ácido-base.

- Realización dun esquema sobre a regulación do balance hídrico corporal.

- Realización dun esquema sobre os diferentes padróns de alteración do metabolismo hidrosalino: Alteracións do

volume e da osmolalidade.

- Realización dun esquema sobre a regulación do balance hídrico corporal

- Realización dun esquema dunha técnica de terminación de gases no sangue arterial.

- Clasificar as diferentes probas de estudio da función hepática

- Realización dun esquema sobre a síntese, metabolismo e eliminación da bilirrubina

- Realizar un esquema sobre as distintas funcións do fígado relacionándoas coas determinacións bioquímicas en

estudio.

- Elaboración dun esquema-debuxo representativo das diferentes mostras biolóxicas e as determinacións que nelas se

realizan no estudio da función hepática.

- Realizar un esquema relacionando as hormonas coas súas accións máis importantes e o seu mecanismo de control.

- Realización de esquemas sobre os procedementos que deben seguirse nas probas basais e funcionais das

hormonas con maior significado clínico.

- Realización dun esquema dos principias tóxicos determinados en análises clínicas e os correspondentes métodos de

determinación, diferenciando entre métodos de screening e de confirmación.

- Realización dun esquema cos fármacos obxecto de monitorización e os correspondentes métodos de determinación.

- Realización dun esquema cos principias marcadores tumorais relacionándoos coa súa aplicación clínica.

- Realización de esquemas e debuxos dos distintos cristais que se poden observar na urina, tendo en conta o pH.


- Descrición das probas que se podan realizar para detectar alteracións da dixestión e absorción dos principios

inmediatos.



Páxina 37 de 49

- Enumerar os parámetros bioquímicos compoñentes de cada un dos líquidos ou exudados

- Elaboración de esquemas da formación e composición destes líquidos

- Diferenciación entre líquidos serosos, exudados e trasudados

- Realización dun esquema explicativo da circulación do líquido cefalorraquídeo

- Representación electroforética do líquido cefalorraquídeo normal.

- Elaborar gráficos de calidade e discutir os resultados observados

- Valorar os resultados dos gráficos cos protocolos de Westgard

- Discutir sobre erros pre-analíticos e maneiras de combatelos

- Valoración dos erros analíticos mediante os gráficos de control

Criterios de avaliación que se aplicarán para a verificación da consecución dos resultados de aprendizaxe por parte do alumnado


Criterios de avaliación




- Describir o fenómeno de absorción e emisión de enerxía por moléculas en disolución ao seren

excitadas pola radiación electromagnética.

- Enunciar a Lei de Lambert-Beer e comprender o significado das desviacións desta Lei.

- Recoñecer a importancia práctica que ten o poder determinar a concentración dunha especie disolta a

partir da medida da súa absorbancia.

- Describir os compoñentes básicos dun colorímetro e dun espectrofotómetro UV-visible e comparar as

posibilidades de cada un deles, podendo valorar a aplicabilidade duns e doutros nun problema químico

concreto.

- Resolver exercicios e problemas, teóricos e prácticos, relacionados coa aplicación dos métodos

fotométricos.


- Describir os compoñentes básicos dos equipos empregados en cada unha das técnicas en estudio:

fluorímetro, nefelómetro, fotómetro de chama, refractómetro, etc., valorando a aplicabilidade duns e

doutros nun problema químico concreto.


analíticos empregados.




- Realizar a determinación dun parámetro bioquímico con calquera dos métodos fotométricos en

estudio, describindo os posíbeis interferentes.

- Coñecer os parámetros bioquímicos que poden ser determinados mediante cada unha destas

técnicas.

- Coñecer as vantaxes e inconvenientes do emprego destas técnicas para a determinación dun

determinado parámetro bioquímico, comparándoas con outros métodos de análise.

- Enumerar os equipos e instrumentos que hai que empregar nos distintos tipos de métodos

fotométricos utilizados na determinación da concentración de metabolitos.


- Describir e realizar técnicas de preparación de solucións e reactivos para realizar estes métodos

Páxina 38 de 49


- Explicar as técnicas de separación de moléculas de acordo coa sua carga eléctrica, punto isoeléctrico,

tamaño, peso molecular e coeficiente de sedimentación, enumerando as súas aplicacións analíticas.


- Describir os compoñentes principais dun cromatógrafo de gases.

- Describir os compoñentes principais dunha HPLC

- Describir os elementos dunha técnica de electroforese



- Explicar o concepto de potenciais redox.

- Explicar a utilidade da Ecuación de Nernst en potenciometría analítica.

- Explicar as características dos distintos tipos de electrodos.

- Describir os compoñentes básicos dun pH-metro.

- Describir os compoñentes básicos dos analizadores de pH e gases.





- Relacionar os parámetros que hai que determinar nunha mostra biolóxica coa técnica corresponde que

se vai utilizar.

- Coñecer os conceptos de difusión, ósmose, presión osmótica e osmolaridade

- Establecer as diferencias entre hiper, hipo e isotonicidade



- Enumerar os equipos, instrumentos e material que hai que empregar na técnica de PCR




- Coñecer o concepto de automatización e as súas vantaxes


- Explicar as características e normas máis importantes na organización e manipulación das mostras

que se introducen nun autoanalizador.

- Enumerar as normas de seguranza referentes a instalación dun autoanalizador.

- Describir as distintas fases e rotas do metabolismo hidrocarbonado.

- Coñecer as probas basais e funcionais de estudio do metabolismo hidrocarbonado

- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo

hidrocarbonado, cos métodos e técnicas empregados


- Explicar as condicións de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para

realizar determinacións de glicosa.

- Relaciona-los resultados de diferentes perfiles de estudio do metabolismo hidrocarbonado coas

situacións fisiolóxicas e patolóxicas que lles correspondan.



- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo lipídico

Páxina 39 de 49

cos métodos e técnicas empregados

- Explicar as condicións adecuadas de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas

para realizar determinacións de lípidos/lipoproteínas.


- Definir os índices de risco ateroxénico.



- Seleccionar o método máis axeitado de determinación de proteínas totais segundo a mostra biolóxica

de que se trate: sangue, urina e L.C.R.



realizar determinacións de proteínas, urea, ácido úrico e creatinina.


- Recoñecer os padróns más importantes de alteracións patolóxicas das proteínas en sangue, urina e

L.C.R.

- Enumerar as patoloxías más importantes relacionadas con alteracións dos productos finais do

metabolismo: amoníaco, urea, ácido úrico e creatinina.

- Explicar o significado da proba do aclaramento de creatinina.



- Comprender o concepto de enzima e a súa importancia no metabolismo humano

- Explicar os fundamentos da cinética enzimática e enumerar os factores máis importantes que afectan

a actividade enzimática.

- Enumerar as enzimas con maior interese diagnóstico no laboratorio clínico.

- Describir os métodos empregados na determinación de enzimas e isoenzimas.

- Relacionar as enzimas máis empregadas no diagnóstico de doenzas coas patoloxías correspondentes.

- Explicar as condicións xerais de recollida, procesamento e almacenamento de mostras biolóxicas para

realizar determinacións de enzimas.

- Definir os conceptos fisiolóxicos do equilibrio ácido-base

- Enumerar os parámetros que se determinan no estudio do equilibrio hidroelectrolítico e ácido-base.

- Recoñecer os diferentes padróns de alteración do equilibrio hidrosalino

- Relacionar os resultados dun estudio do equilibrio ácido-base coas situacións fisiolóxicas ou

patolóxicas correspondentes.


- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para a

determinación de electrólitos como sodio, potasio e calcio.

- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para realizar unha

gasometría.

- Enumerar as funcións máis importantes do fígado.

- Describir o circuíto de circulación enterohepática

- Explicar as determinacións que se realizan para o estudio da función hepática

- Explicar a formación, metabolismo e eliminación da bilirrubina


realizar determinacións de bilirrubina.

- Relacionar os parámetros que se determinan nas probas de función hepática cos fundamentos

fisiopatolóxicos.

Páxina 40 de 49


- Explicar os mecanismos de transmisión e a pool de estudios bioquímicos que se realizan no

diagnóstico e seguimento da hepatite B e C.

- Coñecer a regulación hipotálomo-hipofisaria na secreción das hormonas

- Coñecer as accións fisiolóxicas das distintas hormonas





realizar determinacións da función hormonal e as condicións específicas para a ADH, ACTH,

aldosterona e actividade de renina plasmática.




- Coñecer as drogas de abuso

- Coñecer os principais marcadores tumorais

- Describir os métodos de screening e confirmatorios máis empregados na detección de drogas de

abuso.

- Describir os métodos más empregados na monitorización de fármacos.

- Explicar o significado de sensibilidade e especificidade dun marcador tumoral.


- Enumerar as sustancias que se eliminan pola urina.

- Enumerar os pasos que hai que dar no procesamento dunha mostra de urina segundo o tipo de

determinación ou exame que se vaia levar a cabo, así como as precaucións a ter en conta en cada

caso.

- Enumerar os métodos cualitativos e cuantitativos da análise da urina e as aplicacións dos mesmos.





- Explicar os distintos procesos de dixestión e absorción no organismo

- Enumerar as patoloxías máis frecuentemente asociadas a estes procesos

- Expor as técnicas que habitualmente se empregan no laboratorio clínico, como axuda no diagnóstico

destas patoloxías.

- Explicar o fundamento dalgunhas das técnicas e os procesos básicos relacionados coa recollida e

tratamento da mostra, que van influír na realización correcta da proba.

- Expor os métodos para a determinación da D-xilosa

- Explicar a importancia das determinacións analíticas nos diferentes líquidos biolóxicos.

- Enumerar os métodos que se utilizan na determinación de parámetros bioquímicos nestes líquidos.

- Identificar o aspecto normal e composición destes líquidos e o seu aspecto e composición nas

alteracións máis importantes.



- Diferenciar exactitude e precisión.


- Diferenciar e realizar os distintos tipos de gráficos utilizados no control de calidade no laboratorio de

Páxina 41 de 49

bioquímica


Segunda parte da proba

A segunda parte da proba consistirá na realización por parte do alumnado dun suposto práctico nocal se incluirán os contidos prácticos e teórico – prácticos sinalados na programación.

Resultados de aprendizaxe do currículo que se tratan


- Preparación de distintas disolucións e dilucións simples e seriadas no laboratorio.

- Identificación e manexo correcto do material, utensilios e equipos básicos no laboratorio de Bioquímica Clínica

(pipetas manuais e automáticas, balanza, frigoríficos e conxeladores, estufas, etc.).



- Identificación e preparación do material e mostras necesarios para a realización dunha técnica de determinación dun

parámetro bioquímico.

- Manexo e calibrado do fotómetro/espectrofotómetro e material complementario.





- Preparación do material e equipo necesarios para a realización dunha determinación por medio de algún dos

métodos en estudio.

- Manexo e calibrado do refractómetro.

- Realizar as medidas de diferentes parámetros bioquímicos na urina utilizando química seca.

- Realizar a medida da densidade da urina mediante refractometría.

- Realizar a medida da concentración de proteínas plasmáticas mediante refractometría.


- Realización dalgúns dos principais métodos de medida de sustratos: glicosa, ácido úrico, colesterol, urea,

triglicéridos, etc.

- Realización da medida de proteínas plasmáticas totais mediante fotometría e refractometría, comparando os

resultados.

- Realización da medida de glicosa na urina mediante química seca e fotometría e comparando os resultados.

- Realización dalgúns dos principais métodos para a determinación de actividades enzimáticas: ALT, AST, ALP, GGT


- Identificación e preparación do material e equipos necesarios para a realización de cada unha das técnicas de

separación: centrifugación, electroforese e cromatografía.

- Realización de prácticas de centrifugación

- Realización de prácticas de electroforese en tiras de celloxel: separación de proteínas e lipoproteínas plasmáticas.

- Realización de prácticas de cromatografía en columna: separación de albúmina plasmática.



- Realización de medidas de pH en líquidos biolóxicos mediante química seca e pH-metro.


Páxina 42 de 49

- Manexo dos protocolos de análise destas técnicas

- Realización da curva de calibración naquelas técnicas que sexa necesario.

- Realizar determinacións analíticas dunha mostra biolóxica mediante algunha destas técnicas.



- Seleccionar os equipos e reactivos en función da técnica e parámetros a determinar

- Explicar as características das mostras que se utilizan

- Realizar as curvas de glicemia en diferentes situacións fisiolóxicas e patolóxicas.

- Realizar determinacións de glucose en sangue e na urina mediante técnicas fotométricas e química seca.

- Realizar determinacións de frutosamina e hemoglobina glicosilada.

- Determinación do colesterol total, HDL e LDL-colesterol

- Determinación de triglicéridos

- Realizar un lipidograma electróferico, con cuantificación das distintas fraccións.

- Valoración dos resultados normais e patolóxicos dun suposto perfil de estudio lipídico

- Realización de técnicas de determinación de proteínas séricas totais

- Realización dunha electroforese de proteínas séricas, cuantificando as distintas fraccións e valorando os resultados.

- Realización de determinacións séricas de enzimas que teñen importancia no diagnóstico clínico: GOT, GPT, GGT,

Fosfatase alcalina, etc.

- Interpretación dos valores normais segundo os métodos de determinación utilizados.

- Realizar determinacións de enzimas (GOT, GPT, fosfatase alcalina, etc.), proteínas, colesterol, etc.

- Interpretación dos resultados das determinacións efectuadas.

- Realización da proba de gravidez con interpretación do resultado e explicación do método seguido.

- Determinación na urina de diferentes drogas de abuso: Cocaína, cannabis, etc.

- Emprego de tiras reactivas para a determinación das características físicas e químicas da urina e outras sustancias.

- Realización da análise básica da urina


- Preparación do sedimento urinario

- Identificar co microscopio os elementos formes da urina e realizar o reconto de células.

- Preparación das mostras de feces para o estudio da dixestión: preparación das distintas tincións.



- Exame microscópico de feces enumerando os elementos observados.

- Realizar as determinacións bioquímicos que se realizan con este líquidos biolóxicos.

- Realizar a determinación dalgún parámetro nun soro control comercial diariamente durante dúas ou tres semanas.

Criterios de avaliación que se aplicarán para a verificación da consecución dos resultados de aprendizaxe por parte do alumnado


Criterios de avaliación

- Identificar e manexar de forma correcta o material, utensilios e os aparellos básicos do laboratorio de

diagnóstico clínico.

- Manter, limpar e distribuír axeitadamente o material, utensilios e aparellos básicos do laboratorio de

química clínica.

- Preparar de forma fiábel e rigorosa distintas disolucións e dilucións simples e seriadas, manexando o

Páxina 43 de 49

material con habilidade e expresando as distintas concentracións de forma correcta.




- Seguir as normas de seguranza e hixiene no manexo de mostras biolóxicas humanas.


fotométricos.

- Realizar unha curva patrón.

- Preparar distintos brancos: branco de reactivo, branco de mostra….

- Realizar a determinación dun parámetro bioquímico mediante espectrofotometría, describindo os

posíbeis interferentes e o xeito de os eliminar ou minimizar.



analíticos empregados.



- Calibrar un equipo que empregue calquera destas técnicas de análise.


- Realizar a determinación dun parámetro bioquímico con calquera dos métodos fotométricos en

estudio, describindo os posíbeis interferentes.

- Coñecer os parámetros bioquímicos que poden ser determinados mediante cada unha destas

técnicas.

- Coñecer as vantaxes e inconvenientes do emprego destas técnicas para a determinación dun

determinado parámetro bioquímico, comparándoas con outros métodos de análise.

- Enumerar os equipos e instrumentos que hai que empregar nos distintos tipos de métodos

fotométricos utilizados na determinación da concentración de metabolitos.


- Programar o fotómetro/espectrofotómetro para os diferentes tipos de medidas.

- Seleccionar os equipos e material que hai que utilizar nos distintos métodos fotométricos para

determinar metabolitos.

- Realizar determinacións de analitos polos métodos de punto final, dous puntos e cinéticos.

- Describir e realizar técnicas de preparación de solucións e reactivos para realizar estes métodos


- Seleccionar o material e reactivos segundo a técnica de separación que vai utilizar.


- Programar e compensar a centrífuga

- Efectuar as técnicas de separación: Electroforese, centrifugación e cromatografía.



- Calibrar e manexar correctamente o pH-metro e realizar medicións co mesmo.




- Manexar e preparar os equipos e material apropiados a cada técnica


- Realizar unha curva de calibración segundo o método empregado na técnica.

Páxina 44 de 49

- Relacionar os parámetros que hai que determinar nunha mostra biolóxica coa técnica corresponde que

se vai utilizar.

- Identificar o material e equipos necesarios para realizar determinacións de parámetros por

osmometría.







- Realizar as determinacións de parámetros bioquímicos utilizando un pequeno autoanalizador.

- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo

hidrocarbonado, cos métodos e técnicas empregados



realizar determinacións de glicosa.

- Realizar unha técnica de determinación de glicosa.

- Realizar a análise dos resultados dunha curva de tolerancia a glicosa.

- Relaciona-los resultados de diferentes perfiles de estudio do metabolismo hidrocarbonado coas

situacións fisiolóxicas e patolóxicas que lles correspondan.



- Relacionar os parámetros que máis frecuentemente se empregan no estudio do metabolismo lipídico

cos métodos e técnicas empregados

- Realizar técnicas de determinación de triglicéridos, colesterol total e colesterol HDL e LDL.

- Realizar unha técnica de medición dunha lipoproteína por electroforese.

- Realizar o análise dos resultados dunha curva de tolerancia a glucose.



- Seleccionar o método máis axeitado de determinación de proteínas totais segundo a mostra biolóxica

de que se trate: sangue, urina e L.C.R.



realizar determinacións de proteínas, urea, ácido úrico e creatinina.

- Realizar unha electroforese de proteínas séricas.


- Realizar técnicas de determinación de proteínas totais, urea, ácido úrico e creatinina.




realizar determinacións de enzimas.

- Realizar técnicas de determinación de enzimas.

- Interpretar os resultados dunha determinación.

- Relacionar os resultados dun estudio do equilibrio ácido-base coas situacións fisiolóxicas ou

patolóxicas correspondentes.


Páxina 45 de 49

- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para a

determinación de electrólitos como sodio, potasio e calcio.

- Describir as características de recollida, preparación e conservación dunha mostra para realizar unha

gasometría.

- Realizar unha técnica de determinación de electrólitos en sangue e urina.

- Realizar unha determinación de gases en sangue arterial.


realizar determinacións de bilirrubina.

- Relacionar os parámetros que se determinan nas probas de función hepática cos fundamentos

fisiopatolóxicos.


- Realizar probas de alteración funcional hepática: determinacións de bilirrubina total e directa, GOT,

GPT, fosfatase alcalina, GGT, etc.





realizar determinacións da función hormonal e as condicións específicas para a ADH, ACTH,

aldosterona e actividade de renina plasmática.




- Describir os métodos de screening e confirmatorios máis empregados na detección de drogas de

abuso.


- Enumerar os pasos que hai que dar no procesamento dunha mostra de urina segundo o tipo de

determinación ou exame que se vaia levar a cabo, así como as precaucións a ter en conta en cada

caso.

- Identificación microscópica dos elementos formes da urina



- Realizar unha análise microscópica da urina, enumerando e clasificando os distintos elementos que

poden observarse.




- Realizar a determinación de sangue oculto en feces mediante distintos métodos.

- Realizar a preparación dunha mostra de feces para o seu estudio microscópico.

- Realizar o estudio microscópico dunha mostra de feces.

- Interpretar e valorar os resultados.

- Identificar o aspecto normal e composición destes líquidos e o seu aspecto e composición nas

alteracións máis importantes.




- Diferenciar e realizar os distintos tipos de gráficos utilizados no control de calidade no laboratorio de

Páxina 46 de 49

bioquímica


Mínimos exixibles para alcanzar a avaliación positiva e os criterios de cualificación

1. Contidos mínimos esixibles para alcanzar a avaliación positiva do módulo

- Coñecemento das distintas técnicas espectrofotométricas

- Manexo con destreza do espectrofotómetro e de todo o material básico e específico do laboratorio de bioquímica

- Realización das distintas operacións físico-químicas de preparación de mostras e reactivos, e determinación de se os productos

obtidos teñen a cantidade e calidade mínima necesarias para a posterior análise.

- Coñecemento das técnicas de separación molecular: centrifugación, electroforese e cromatografía e a realización das mesmas

- Coñecemento do metabolismo básico dos principios inmediatos e realización das probas analíticas para a determinación dos

principais elementos do metabolismo dos hidratos de carbono, lípidos, proteínas e productos finais do metabolismo.

- Coñecemento da fisiopatoloxía do equilibrio hidroelectrolítico e ácido-base e realización da determinación dos valores de pH en

distintas mostras, así como a determinación dos principais ións.

- Coñecemento da fisioloxía e cinética enzimática, así como das principais enzimas empregadas no diagnóstico clínico.

- Coñecemento da fisiopatoloxía hepática e das principais probas analíticas de función hepática.

- Coñecemento da fisiopatoloxía da función renal e das principais probas de valoración da función renal.

- Determinación de substancias eliminadas coa urina e análise do sedimento urinario

- Coñecemento das principais probas de valoración da función intestinal e preparación das mostras para a posterior análise.

- Coñecemento das principais determinacións bioquímicas noutros líquidos biolóxicos.

- Coñecemento da fisiopatoloxía hormonal, das hormonas hipotalámicas, hipofisarias, tiroideas, suprarrenais e sexuais, así como

dos métodos de determinación das principais hormonas.

- Coñecemento dos principais marcadores tumorais

- Observación das normas de seguranza, hixiene e medioambientais no laboratorio de bioquímica.

- Coñecemento e valoración dos criterios axeitados na toma de decisións sobre o control de calidade.

Páxina 47 de 49

2. Criterios de cualificación- A realización das probas de calificación constará de 2 partes, unha parte teórica, cualificada cun 50 % e unha parte práctica cun 50 % do total, acadando as

persoas que superen ambas partes o 100 % do módulo.

1. PROBA TEÓRICA:

• A proba teórica será valorada sobre as 150 preguntas tipo test as cales versará sobre os contidos teóricos e teórico – prácticos sinalados na

programación, e as que deberán ser superadas cunha nota mínima dun 5 sobre 10 para poder acceder a reralización da parte práctica. Deste xeito,

enténdese quq esta parte teórica será de carácter eliminatorio, de manera que so alcanzando os mínimos esixidos e unha nota mínima dun 5 se

permitirá a realización da 2º parte práctica e a media numérica coa mesma.

– A puntuación será unha expresión numérica entre 1 e 10, tendo en conta que o redondeo da mesma, se fará para abaixo cando o decimal sexa inferior a

5, e cara arriba se e 5 ou superior.

2. PROBA PRÁCTICA:

– A Proba Práctica constará na realización dun supusto práctico no laboratorio, sobre os contidos prácticos recollidos na programación, onde, do mesmo

xeito que na parte teórica, se deberán acadar os contidos mínimos esixidos e unha nota mínima dun 5 para poder facer media coas restantes partes.

– A puntuación será unha expresión numérica entre 1 e 10, tendo en conta que o redondeo da mesma, se fará para abaixo cando o decimal sexa inferior a

5, e cara arriba se e 5 ou superior.

Cualificación Final:

– A Cualificación Final será a ponderación dun 50 % da PARTE TEÓRICA e dun 50 % da PARTE PRÁCTICA (sempre que ouberan alcanzado o mínimo

esixible nas mesmas dun 50 %),

– A nota final será expresada con números enteiros, cunha nota de entre 1 e 10, redondeada á unidade máis próxima, para abaixo cando o decimal sexa

inferior a 5, e cara arriba se e 5 ou superior.

– As persoas que non superen a primeira parte da proba, parte teórica, serán cualificadas cun cero nesta segunda parte práctica. No caso das persoas

aspirantes que suspendan a segunda parte da proba, a puntuación máxima que poderá asignarselle será de catro puntos.

Características da proba e instrumentos necesarios para o seu desenvolvemento

Primeira parte da proba

A proba teórica constará de 2 partes:

PROBA TEÓRICA– Os contidos desta parte serán os teóricos e teórico – prácticos referidos no desenvolvemento deta programación.

– A proba teórica constará dun cuestionario tipo test de 150 preguntas de resposta única, no cal cada pregunta correcta contará 1 punto, cada

pregunta incorrecta restará 0.25 puntos, e as preguntas sen contestar non restarán puntuación do total do exercicio.

– Esta parte constará asímesmo de preguntas adicionais, as cales deberán ser contestadas do mesmo xeito que as preguntas principais, pero as cales

será valoradas únicamente en caso de anulación dalgunha das preguntas principais, en caso comntrario, non serán tido en conta.

– A duración máxima desta parte será de 2 h a contar a partir do seu inicio.

– As datas e lugares de celebración serán publicadas no tablón de anuncios do centro.

MATERIAL NECESARIO• Bolígrafo de color negro ou azul.• Calculadora.

Segunda parte da proba

• A Proba Práctica constará na realización dun supusto práctico no laboratorio e a resolución de preguntas, tanto de manera escrita como oral a

petición do profesorado responsable de realización da proba, sobre os contidos prácticos e teórico – prácticos referidos na programación.

• Nesta proba o alumnado deberá desmostrar a súa destreza no laboratorio desenvolvendo o solicitado polo profesorado según o material e protocolos

disponibles no laboratorio de realización da proba. De ser necesario algún material adicional que considere oportuno e no se atope no laboratorio

físico de realización da proba, o alumnado poderá solicitalo ao profesorado o cal o permitirá, se o considera considerará necesario para a realización

da proba.

– A duración máxima desta parte será de 2 h a contar a partir do seu inicio.

– As datas e lugares de celebración serán publicadas no tablón de anuncios do centro.

Páxina 48 de 49

MATERIAL NECESARIO• Bolígrafo de color negro ou azul.

• Calculadora.

• Bata

• Rotuladores permanentes

- @s membr@s da comisión de avaliación poderán excluír de calquera parte da proba dun determinado módulo profesional ás persoas aspirantes que leven a cabo

calquera actuación de tipo fraudulento ou incumpra as normas de prevención, protección e seguridade, sempre que poidan implicar algún tipo de risco para si

mesmas, para o resto do grupo ou para as instalacións, durante a realización das probas.

- Neste caso, o profesora do módulo profesional cualificará esa parte da proba do módulo cun cero.

- Asi mesmo, as probas que carezcan do nome das persoa que as realiza non serán valoradas nin puntuadas pol@s membr@s da comisión

Páxina 49 de 49

mÓdulo: fundamentos e técnicas de análise bioquímico tipo ... · • explicar o sistema de...

Documents