me kite, me rongo, me kōrero te reo māori mahurumāori

86
me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Upload: others

Post on 23-Oct-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori

MahuruMāori

Page 2: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori
Page 3: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Kia ora rā! Tēnā koe i tō whai wāhi ki a Mahuru Māori – ka mau te wehi!

He aha te Mahuru Māori?He kaupapa whakakōrero i te hunga kōrero Māori, kia kōrerotia ai tō tātou reo Māori, kia rangona ai tō tātou reo, kia ora ai tō tātou reo.

Mā wai te Mahuru Māori?He mea whakahihiko i te hunga kōrero Māori, matatau mai, mōhio mai rānei, heoi anō, ka taea e te katoa te kaupapa nei te whakamātau.

Me pēwhea?Me kōrero Māori, i ngā wā katoa, i ngā wāhi katoa ki ngā tāngata katoa. Waihoki, ko te tuhituhi, ko te pātuhi, ko te īmera, ko te paohopori – katoa ngā mahi whakapāpā me reo Māori, ahakoa ki a wai mō te roanga atu o te marama.

E whakatenatena ana i ngā kaimahi o Te Wānanga o Aotearoa otirā i te ao ki te reo Māori. ‘Whiua ki te ao, whiua ki te rangi, whiua ki ngā iwi katoa’.

Nō reira, kōrero Māori, ā, kia pārekareka!

Kia ora!Thank you for participating in Mahuru Māori - ka mau te wehi!

What is Mahuru Māori?It’s an initiative to get speakers of te reo Māori to speak Māori, so our language is spoken, is heard, and is kept alive.

Who is Mahuru Māori for?It’s for active speakers of te reo Māori, from fluent to those who have a good grasp of it. But anyone can give it a go.

How do you participate?You speak Māori, all the time, everywhere and to everyone. This includes texting, writing, emailing, social media – any form of communication for the whole month.

We’re encouraging our TWoA staff and all of Aotearoa to learn te reo rangatira and take it to the world.

Kōrero Māori, and have fun!

Page 4: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

He kupu whakamahiri, he kōrero āwhina

Te wiki i mua o Mahuru Māori

- Te wiki i mua i te Mahuru Māori, me tīmata tō whakarite i a koe mō te kaupapa nei. He mea nui kia whakaritehia te hinengaro mō te wero e haere ake nei.

- Hei ā mua hoki o te kaupapa, i a koe e mahi nei i ngā mahi o ia rā, whakaarotia ngā kupu Māori o aua mahi, me aua mea katoa – e mōhio ana koe ki ngā kupu Māori? Tuhia haeretia ngā kupu kāore koe e mōhio ana, he mahi pai tēnei hei whakarite haere i a koe.

- Whakamōhiotia tō whānau, ō hoa, me tō wāhi mahi – ko te whāinga, kia pai tā rātou tautoko i a koe. Whakaarotia hoki, he pēwhea tō tautoko i a rātou.

Tips and Advice

The week before Mahuru Māori

- Get yourself ready for the kaupapa. Mental preparation for the upcoming challenge is a must.

- While you’re going about your daily activities, think of the kupu Māori that relate to what you’re doing - do you know them? Start writing down new kupu. This is good preparation for the coming month.

- Tell your whānau, your friends, and your colleagues about Mahuru Māori so they can support you.

I tēnei marama, ka... This month, I will...

Page 5: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

When I’m struggling, I’ll remember to...

I te wā o Mahuru Māori...

- Tuhia ngā kupu hou e ako ai koe.

- Mehemea ka rongo koe i te takeo, me āta aro ki te kaupapa, kia ū!

- He oranga ngākau te whai hoa kōrero Māori – mehemea he huinga hoa kōrero Māori, he pai rawa atu. Tēnā, whakaritea he kai tahi ki tētehi wharekai, ki te kāinga rānei o tētehi. Whakaritea he wā kapa kawhe.

- Me mau i tō pine i ia rā, hei whakamahara i a koe ki te kaupapa.

- I ngā ata, i muri tonu i te moe, i mua i tō wehenga i te kāinga, me whakaaro ki te rā, me tō ū ki te kaupapa e whai wāhi mai nei te hunga nui.

- I ngā pō, me āta huritao ōu wheako o te rā: he aha ngā mea pai? He aha ngā taupā? He aha ngā akoranga hei āwhina i a koe mō te rangi ka whai mai? Tuhia katoatia ērā ki roto i tō puka tuhituhi.

During Mahuru Māori

- Write down all the new kupu you learn.

- If you feel frustrated, keep focused on the kaupapa, stick to your goal!

- Surround yourself with other people who speak Māori. Organise occasions to speak with them over kai or coffee.

- Wear your badge everyday, this is to remind you and others that you’re on the kaupapa.

- Think about the day ahead, and your commitment to the kaupapa.

- Each day reflect on the experiences you had: the highlights, barriers, learnings. Write those down in your journal.

I ngā wā, e pokaikaha ana ahau, ka mahara kia...

Page 6: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Ka pū te ruha,

ka hao te

rangatahi

Page 7: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 8: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa

piharau

Page 9: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 10: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa

piharau

Page 11: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 12: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whāia te iti

kahurangi

Page 13: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 14: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa tītī

Page 15: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 16: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Minamina mai rā

Page 17: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 18: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kōrero

Māori i te ao i

te pō

Page 19: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 20: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

E koke

Page 21: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 22: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whakamahia

te reo

Page 23: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 24: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Ko te reo kia rere

Page 25: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 26: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

He tāonga

tuku iho

Page 27: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 28: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

He reo ora

Page 29: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 30: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia kaha tonu

ki te kōrero

Page 31: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 32: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Nanaotia te reo

Page 33: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 34: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Ākina te

whānau ki te

kōrero

Page 35: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 36: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

He kākano i

ruia mai i

Rangiātea

Page 37: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 38: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whāia te

pae reo kia tata,

whakamaua

kia tīna

Page 39: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 40: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

He Arero Reo

Page 41: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 42: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Maimoatia te

reo Māori

Page 43: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 44: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia ū tonu,

kia mataara

Page 45: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 46: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa

piharau

Page 47: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 48: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa

piharau

Page 49: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 50: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whāia te iti

kahurangi

Page 51: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 52: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia manawa tītī

Page 53: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 54: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Minamina mai rā

Page 55: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 56: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kōrero

Māori i te ao i

te pō

Page 57: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 58: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

E koke

Page 59: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 60: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whakamahia

te reo

Page 61: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 62: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Ko te reo kia rere

Page 63: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 64: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Ko te reo kia Māori

Page 65: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Aro

Ngā Kupu Hou

Page 66: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Manawatia te

reo rangatira

Page 67: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 68: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Tūwhitia te hopo,

kōrerotia te reo

Page 69: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 70: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Mahia atu

Page 71: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 72: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kōrerotia

te reo mō te

hemo tonu atu

Page 73: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 74: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Tāmokongia

tō arero ki te

reo Māori

Page 75: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 76: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Purutia ngā

kīwei o te kete reo kia mau tonu

Page 77: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 78: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Whāngaihia

ki te whānau

Page 79: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 80: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Nōku te reo

Page 81: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 82: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Kia ū tonu,

kia mataara

Page 83: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 84: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Mahuru

Māori

Page 85: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Tuhituhinga

Page 86: me kite, me rongo, me kōrero te Reo Māori MahuruMāori

Te Wānanga o AotearoaTe Puna Mātauranga320 Factory Rd, Te Awamutu 3800

0800 355 553 | twoa.ac.nz

MahuruMāori