Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Үнээний фермерийн аж ахуйн Үнээний фермерийн аж ахуйн механикжуулалтынмеханикжуулалтын

технологи-эдийн засгийн технологи-эдийн засгийн үндэслэлүндэслэл

ХААИС - Инженерийн сургууль

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Оршил

• Фермерийн аж ахуй нь хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн эрчимжсэн технологид тулгуурлан агробизнесийн үйл ажиллагаа эрхэлдэг аж ахуйн нэгж мөн.

• Фермерийн аж ахуйн механикжуулалт нь технологи-эдийн засгийн хамгийн оновчтой хувилбараар хийгдэх ёстой.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Технологийн үндэслэл

• Үйлдвэрлэлийн инженерчлэлийн түвшинг нэмэгдүүлэх,

• ажлын хурд, нэгж хугацааны бүтээмжийг нэмэгдүүлэх,

• технологийн үйлдлүүдийг жигдрүүлж хүнээс хамаарах дутагдлуудыг багасгах,

• хүний гарнаас сүүнд дамжих бохирдолтыг багасгах ...

Дэлгэрэнгүй:Б.Балдангомбо “Сүүний үүлдрийн үнээтэй механикжсан жижиг фермийн үйлдвэрлэлийн

процессын эрчимжсэн техологи” 1996 он.

Б.Балдангомбо “Сүү-таваарын жижиг фермийн механикжсан технологийн төсөл боловсруулах шинжлэх ухааны үндэслэл” 1999 он.

Б.Балдангомбо “Сүү-таваарын жижиг фермийн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологи” 2000 он.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Эдийн засгийн үндэслэл

Механикжуулалт = Хөрөнгө оруулалт (Оновчтой механикжуулалт = Эерэг өгөөж бүхий хөрөнгө оруулалт)

1. Хөрөнгө оруулах нөхцөл бүрдсэн байх ёстой.

сүү борлуулах үнэ > сүү үйлдвэрлэлийн нийт зардал

жишээ нь:

Өгөгдөл: 300 төг/л > 280 төг/лДүгнэлт: сүү үйлдвэрлэлийн үр ашиг тогтвортой учир хөрөнгө

оруулж болно.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Эдийн засгийн үндэслэл

Механикжуулалт = Хөрөнгө оруулалт (Оновчтой механикжуулалт = Эерэг өгөөж бүхий хөрөнгө оруулалт)

2. Хөрөнгө оруулалт хийх боломж бүрдсэн байх.

Техник худалдаж авах үнэ ≤ Хөрөнгө оруулалтын чадавхи

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Эдийн засгийн үндэслэл

Механикжуулалт = Хөрөнгө оруулалт (Оновчтой механикжуулалт = Эерэг өгөөж бүхий хөрөнгө оруулалт)

3. Техник сонголтыг оновчтой хийх.

• Худалдаж авах техникийн хүчин чадал ба ашиглалтын харьцаа 1:1-д аль болох ойр байх.

• Техникийн эдэлгээний хугацаа урт байх тусам нэг жилд оногдох тогтмол зардал нь багасдаг давуу талтай.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Эдийн засгийн үндэслэл

Механикжуулалт = Хөрөнгө оруулалт (Оновчтой механикжуулалт = Эерэг өгөөж бүхий хөрөнгө оруулалт)

4. Механикжуулалт үр ашигтай байх

• Механикжуулалтын зардал < Техник түрээслэх зардал

мөн аль болох:

• Механикжуулалтын зардал ≤ Хэмнэсэн зардал (цалин)(элэгдэл хорогдол, зээлийн хүү буюу алданги, засвар үйлчилгээ г.м)

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Экскурс: Фермерийн аж ахуйн онцлог

Социализмын үеийн Мал аж ахуйн механикжсан фермээс ялгарах ялгаа:

• Ашиг олох зорилго бүхий хувийн аж ахуй

• Технологи, эдийн засгийн холбогдолтой шийдвэр гаргах эрх мэдэл, хариуцлага нэг буюу цөөн хэдэн хүний гарт төвлөрдөг.

• Эрсдэл даах чадвар бага, учир нь:– Технологи, эдийн засгийн нөөц бололцоо хязгаарлагдмал– Улсаас татаас авдаггүй– Мөнгөн орлого нь улирлын чанартай хэлбэлздэг.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Хэлэлцүүлэг

1. Хэдийгээр үнээний механикжсан фермийн технологийн асуудлуудыг зохих түвшинд шийдсэн боловч өнөөгийн ФАА-н хэлбэрт тохирсон механикжуулалт, хөдөлмөр зохион байгуулалт, менежментийг хамарсан, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй концепци бидэнд алга.

2. Механикжуулалтын зарим давуу талууд технологи талаасаа ойлгомжтой боловч мөнгөн үнэлгээ хийхэд төвөгтэй байдаг учраас ихэвчлэн эдийн засгийн тооцооны гадна үлддэг.(жишээ нь ажил гүйцэтгэл жигдрэх, орчны ариун цэвэр сайжрах г.м.)

3. Фермерийн аж ахуйн технологи ба эдийн засаг хоорондоо салшгүй холбоотой байдаг нь инженерүүд бидэнд ч бас хамаатай асуудал юм.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Дүгнэлт

1. Үнээний ФАА-н механикжуулалт нь

а. технологийн хувьд

хүлээгдэж буй үр дүн > эрсдэл

б. эдийн засгийн хувьд

эрсдэл > хүлээгдэж буй үр дүн

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Дүгнэлт

2. Эдийн засгийн эрсдэлийг бууруулахын тулд:

• технологийн үндэслэл бодитой• техникийн сонголт зөв• үр ашгийн тооцоо заавал хийгдсэн

байвал зохино.

Б.Нямгэрэл, Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн механикжсан технологийн тэнхим 2006 он

Санал

Мал аж ахуйн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн технологийн тэнхимийн сургалтын хөтөлбөрт

“Эрчимжсэн мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн эдийн засаг” хичээл нэмж

оруулъя!

Анхаарал тавьсанд баярлалааАнхаарал тавьсанд баярлалаа!!