mechanizmy wsparcia rolnictwa w unii europejskiej
TRANSCRIPT
Tematyka wykładów➢ Unia Europejska – historia powstania, podstawowe organy i ich kompetencje,
podział aktów prawnych.
➢ Budżet UE; fundusze UE.
➢ Wspólna Polityka Rolna - rozwój, założenia i zasady.
➢ Zasady finansowania WPR.
➢ Reformy WPR i mechanizmów wsparcia.
➢ Obecne kierunki wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich. Wielofunkcyjność
rolnictwa.
➢ System wsparcia rolnictwa w ramach WPR w Polsce.
➢ Jednolita płatność obszarowa, uzupełniające płatności bezpośrednie,
płatności do owoców miękkich i pomidorów (rys historyczny).
➢ Wsparcie Organizacji Producentów O+W. 10.
➢ PROW – Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, 2014-2020
➢ WPR po 2020
➢ Wspólna polityka handlowa z państwami trzecimi
Forma zaliczenia
■ 60% Egzamin pytania testowe i otwarte
■ 40% prezentacja grupowa
UNIA EUROPEJSKA –HISTORIA, ORGANY, AKTY
PRAWNE
Plan wykładu
1. Unia Europejska – historia
2. Instytucje i organy UE
3. Prawo UE
Unia Europejska
Unia Europejska posiada osobowość prawną i jako taka ma własny system prawny, odmienny od
międzynarodowego porządku prawnego.
Prawo UE ma bezpośredni lub pośredni wpływ na prawo
jej państw członkowskich i staje się częścią systemu
prawnego każdego z państw członkowskich.
Unia Europejska sama w sobie jest źródłem prawa. Porządek prawny zazwyczaj dzieli się
na prawo pierwotne (Traktaty i ogólne zasady prawa), prawo wtórne (oparte na Traktatach) oraz przepisy uzupełniające.
Konrad Adenauer
Robert Schuman
Winston Churchill
Alcide De Gasperi
Jean Monnet
Założyciele
Etapy tworzenia Unii Europejskiej
Europejska
Wspólnota Węga
i Stali 1951
Europejska
Wspólna
Gospodarcza
1957
Europejska
Wspólnota
Energii Atomowej
(Euroatom)
1957
Wspólnoty Europejskie
Traktat o Unii Europejskiej
Z MAASTRICHT 7.02.1992
Unia Europejska 1.11.1993
I
Unia gospodarczo-
-walutowa
III
Współpraca w dziedzinie
Sprawiedliwości i spraw
wewnętrznych
II
Wspólna polityka
Zagraniczna i
bezpieczeństwa
Trzy filary Unii
Filary Unii Europejskiej
I filar
Wspólnota Europejska
(Unia Gospodarcza i Walutowa
II filar
Wspólna polityka zagraniczna i
bezpieczeństwa
III filar
Wymiar sprawiedliwości i sprawy
wewnętrzne
• Instytucje UE – Parlament
Europejski, Rada Europejska,
Komisja Europejska, Trybunał
Sprawiedliwości
• unia gospodarcza i walutowa –
wspólna waluta euro,
Europejski Bank Centralny
• wspólny rynek
• wspólna polityka: rolna,
handlowa, transportowa i
ochrony środowiska
• wspólna polityka azylowa,
imigracyjna i wizowa
• obywatelstwo europejskie i
ochrona praw obywatelskich
• Konsultacje i ustalanie
wspólnych stanowisk w
sprawach: pokoju, praw
człowieka, demokracji,
pomocy publicznej krajom
trzecim
• wspólne działanie w ramach
OBWE, misje pokojowe i
humanitarne, pomoc na rzecz
krajów rozwijających się
(APAD)
• walka z rasizmem i ksenofobią
• walka z przestępczością
zorganizowaną: terroryzmem,
handlem ludźmi,
narkobiznsem, handlem
bronią, korupcją
• EUROPOL – Europejski Urząd
Policji
• współpraca między władzami
sądowymi państw
członkowskich (np. Europejski
Nakaz Aresztowania)
• ujednolicenie norm prawa
karnego i materialnego
Rozszerzenie: od 6 do 28 państw do 27 w 2020 roku
EU population compared to the rest of the world
Population in millions
446
14331366
127 146
329
EU (2019) China(2019)
India (2019) Japan(2019)
Russia(2019)
UnitedStates(2019)
(2020)
How many people live in the EU?
Population in millions (2019)
446 million in total
82
,9
67
,2
60
,4
46
,7
38
19
,5
17
,2
11
,4
10
,7
10
,6
10
,3
10
,1
9,8
8,8
7,1
5,8
5,5
5,4
4,8
4,1
2,8
2 1,9
1,3
0,9
0,6
0,5
Germ
any
Fra
nce
Italy
Spain
Pola
nd
Rom
ania
Neth
erlands
Belg
ium
Gre
ece
Czechia
Port
ugal
Sw
eden
Hungary
Austr
ia
Bulg
aria
Denm
ark
Fin
land
Slo
vakia
Irela
nd
Cro
atia
Lithuania
Slo
venia
Latv
ia
Esto
nia
Cypru
s
Luxem
bourg
Malta
Procesy integracyjne
I ETAP – STREFA WOLNEGO HANDLUBRAK CEŁ WEWNĘTRZNYCH
II ETAP – UNIA CELNA BRAK CEŁ WEWNĘTRZNYCH.
WSPÓLNA TARYFA CELNA
III ETAP – WSPÓLNY RYNEKBRAK CEŁ WEWNĘTRZNYCH
WSPÓŁNA TARYFA CELNASWOBODNY PREPŁYW OSÓB, TOWARÓW,
KAPITAŁU I USŁUG
Procesy integracyjne
IV ETAP – UNIA GOSPODARCZABRAK CEŁ WEWNĘTRZNYCH
WSPÓŁNA TARYFA CELNASWOBODNY PREPŁYW OSÓB, TOWARÓW, KAPITAŁU I USŁUG
HARMONIZACJA POLITYKI GOSPODARCZEJ
V ETAP – UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWABRAK CEŁ WEWNĘTRZNYCH
WSPÓŁNA TARYFA CELNASWOBODNY PREPŁYW OSÓB, TOWARÓW, KAPITAŁU I USŁUG
HARMONIZACJA POLITYKI GOSPODARCZEJWSPÓLNA WALUTA – JEDNOLITA POLITYKA PIENIĘŻNA
Instytucje UE
ParlamentEuropejski
TrybunałSprawie-dliwości
TrybunałObrachu-
nkowyKomitet
Ekonomiczno-Społeczny
Komitet Regionów
Rada Unii Europejskiej
=Rada Ministrów(Rada)
Komisja Europejska
Europejski Bank Inwestycyjny
Europejski Bank CentralnyAgencje
Rada Europejska(szczyt)
W procesach decyzyjnych na poziomie Unii Europejskiej uczestniczą różne instytucje UE, w szczególności:
Parlament Europejski, który reprezentuje obywateli Unii i jest przez nich bezpośrednio wybierany;
Rada Europejska (szczyt), w której skład wchodzą szefowie państw lub rządów państw członkowskich UE;
Rada (Ministrów), która reprezentuje rządy państw członkowskich Unii;
Komisja Europejska, która reprezentuje interesy UE jako całości.
Trzy główne instytucje
Parlament Europejski
- głos obywateli
David Sassoli, President of the European Parliament
Rada Europejska i Rada
- głos państw członkowskich
Charles Michel, President of the European Council
Komisja Europejska
- działa na rzecz wspólnego interesu
Ursula von der Leyen, President of the European Commission
Rada Europejska - szczyt
■ Członkami Rady Europejskiej
są szefowie państw i rządów 28
państw członkowskich
UE, przewodniczący Rady
Europejskiej i przewodniczący
Komisji Europejskiej.
Rada Europejska -uprawnienia
Nadawanie impulsów do rozwoju i określanie ogólnych kierunków i priorytetów politycznych.
Kompetencje kreacyjne w zakresie:
• wybiera przewodniczącego Rady Europejskiej
• zgłasza kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej
• mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa
• oficjalnie mianuje kolegium komisarzy
• mianuje zarząd Europejskiego Banku Centralnego (EBC), w tym prezesa.
Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczych/LEGISLACYJNYCH.
Rada Unii Europejskiej (RadaMinistrów, Rada)
Rola: Reprezentuje głos rządów krajów UE, przyjmuje akty prawne UE i koordynuje politykę UE
Członkowie: Ministrowie ze wszystkich krajów UE, w zależności od omawianego obszaru polityki
Prezydencja: Każdy kraj UE sprawuje prezydencję przez 6 miesięcy na zasadzie rotacji
Rok ustanowienia: 1958 (jako Rada Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej)
Rada UE
Wraz z Parlamentem Europejskim Rada jest głównym organem decyzyjnym UE
■ Wraz z Parlamentem Europejskim negocjuje i uchwala akty prawne UE w oparciu o
wnioski ustawodawcze przedstawione przez Komisję Europejską.
■ Koordynuje politykę krajów UE.
■ Określa kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE w oparciu o wytyczne
Rady Europejskiej.
■ Podpisuje umowy między UE a innymi krajami lub organizacjami międzynarodowymi.
■ Przyjmuje, wspólnie z Parlamentem Europejskim, budżet UE.
Rada UE -działanie
•55 proc. krajów (przy aktualnej liczbie 28 państw członkowskich jest to 16 krajów)
•reprezentujących co najmniej 65 proc. ogółu ludności UE.
Wszystkie dyskusje i głosowania są jawne.
Decyzje wymagają zazwyczaj większości
kwalifikowanej :
•Wyjątek – W przypadku tematów newralgicznych, takich jak te związane np. z polityką zagraniczną lub podatkami, wymagana jest decyzja jednogłośna (wszystkich krajów).
•Zwykła większość wymagana jest w przypadku kwestii proceduralnych i administracyjnych.
Zablokować decyzję mogą co najmniej cztery
kraje (reprezentujące co najmniej 35 proc. ogółu ludności UE).
Prezydencja w Radzie UE
■ Co 6 miesięcy kolejne państwo członkowskie przejmuje rotacyjną prezydencję w
Radzie. W tym okresie przewodniczy posiedzeniom tej instytucji na wszystkich
szczeblach, pomagając zapewnić ciągłość prac UE.
■ Państwa członkowskie, które mają kolejno sprawować prezydencję, ściśle ze sobą
współpracują trójkami. System ten został wprowadzony w 2009 r. traktatem
lizbońskim.
Prezydencja w Radzie UE
Zadania państwa sprawującego prezydencję:
■ Przewodniczenie pracom Rady UE i jej organów pomocniczych (komitety i grupy
robocze) oraz przewodniczenie spotkaniom Rady Europejskiej
■ Reprezentowanie Rady wobec innych instytucji UE, w szczególności wobec Komisji
Europejskiej i Parlamentu Europejskiego;
■ Reprezentowanie Unii w stosunkach z państwami trzecimi i organizacjami
międzynarodowymi, przy współpracy z wysokim przedstawicielem ds. polityki
zagranicznej i bezpieczeństwa
Prezydencja w Radzie UE
1 lipca 2011 roku Polska stanęła na czele Rady Unii Europejskiej (UE).
: Rzeczpospolita Polska – Królestwo Danii – Republika Cypryjska.
Prezydencja w Radzie UE
■ Obecna grupa składa się z Rumunii, Finlandii i Chorwacji.
Prezydencja chorwacka w Radzie UE: 1 stycznia – 30 czerwca 2020
Priorytety prezydencji chorwackiej wynikają z jej motta: „Silna Europa w świecie wyzwań”.
4 tematy:
■ Program prezydencji skupia się wokół 4 tematów:
■ Europa, która się rozwija
■ Europa, która łączy
■ Europa, która chroni
■ Europa, która się liczy.
Parlament Europejski
Rola: Wybierany w bezpośrednich wyborach organ ustawodawczy UE, posiadający funkcje nadzorcze i budżetowe
Skład: 751 posłów
Przewodniczący David Sassoli
Rok ustanowienia: 1952 – jako Wspólne Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali; 1962 – jako Parlament Europejski; pierwsze wybory bezpośrednie odbyły się w 1979 r.
Parlament Europejski
Parlament Europejski jest organem ustawodawczym UE. Posłowie wybierani są w
wyborach bezpośrednich co 5 lat Ostatnie wybory odbyły się w maju 2014 r.
Funkcje
Ustawodawcze
Nadzorcze
Budżetowe
ParlamentEuropejski –głos obywateli
Po wystąpieniu z Unii Europejskiej
Zjednoczonego Królestwa miejsca
przeznaczone dla brytyjskich posłów
zostaną zwolnione. Zmieni się wtedy liczba
i rozdział miejsc w Parlamencie
Europejskim. Ich liczba wyniesie 705
2014 II 2020[4]
Polska 51 52
Czechy 21 21
Węgry 21 21
Słowacja 13 14
Litwa 11 11
Łotwa 8 8
Słowenia 6 8
Cypr 6 6
Estonia 6 7
Malta 6 6
Rumunia 32 33
Bułgaria 17 17
Chorwacja 11 12
Razem 751 705
2014 II 2020[4]
Niemcy 96 96
Francja 74 79
Włochy 73 76
Belgia 21 21
Holandia 26 29
Luksemburg 6 6
Wielka Brytania 73
Dania 13 14
Irlandia 11 13
Grecja 21 21
Hiszpania 54 59
Portugalia 21 21
Szwecja 20 21
Austria 18 19
Finlandia 13 14
Europejskie partie polityczne
Parlament Europejski – Funkcja ustawodawcza
■ uchwala, wraz z Radą UE, przepisy prawa europejskiego, w oparciu o wnioski
ustawodawcze Komisji Europejskiej
■ podejmuje decyzje w sprawie umów międzynarodowych
■ podejmuje decyzje w sprawie rozszerzenia UE
■ bada roczny plan prac Komisji i występuje do Komisji o przedłożenie wniosków
ustawodawczych
Parlament Europejski – Funkcja nadzorcza
■ sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami europejskimi
■ wybiera przewodniczącego Komisji i zatwierdza skład Komisji; może uchwalić „wotum nieufności”, zmuszając Komisję do dymisji
■ udziela absolutorium z wykonania budżetu, tzn. zatwierdza prawidłowe wykonanie budżetu
■ rozpatruje petycje od obywateli oraz powołuje komisje śledcze
■ omawia kwestie dotyczące polityki pieniężnej z Europejskim Bankiem Centralnym
■ kieruje zapytania do Komisji i Rady
■ monitoruje wybory
Parlament Europejski – Funkcja budżetowa
■ Wraz z Radą ustanawia budżet UE
■ zatwierdza długoterminowy budżet UE, tzw. wieloletnie ramy finansowe
Komisja Europejska
Rola: Wspiera ogólne interesy UE, przedkładając wnioski ustawodawcze, egzekwując prawo oraz realizując politykę i wykonując budżet UE.
Członkowie: Zespół (tzw. kolegium) komisarzy, po jednym z każdego kraju UE
Przewodniczący: Ursula von der Leyen,
Rok ustanowienia: 1958
Komisja Europejska
Komisja jest politycznie niezależnym organem wykonawczym UE. Jest odpowiedzialna za
opracowywanie wniosków dotyczących nowych aktów prawa unijnego i wdraża decyzje Parlamentu
Europejskiego i Rady UE.
Obowiązki
Przedkładanie nowych wniosków ustawodawczych
Zarządzanie polityką UE i przydział środków finansowych
Egzekwowanie prawa europejskiego
Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej
•
Trybunał Sprawiedliwości
■ Stanowi o interpretacji prawa UE
■ Zapewnia jednakowe stosowanie
unijnego prawa we wszystkich
krajach UE
27 niezależnych sędziów, po
jednym z każdego kraju UE
Trybunał Sprawiedliwości orzeka we wnoszonych do niego sprawach.
■ wykładnia prawa (orzeczenia w trybie prejudycjalnym)
■ egzekwowanie prawa (postępowania w sprawie uchybienia)
■ unieważnianie aktów prawnych UE (skargi o unieważnienie)
■ zapewnianie podejmowania działań przez UE (skargi w sprawie
bezczynności)
■ skargi na instytucje UE (roszczenia o odszkodowanie) –
Jeżeli osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo poniosły szkodę w wyniku działania lub zaniechania działania przez daną instytucję UElub jej urzędników, mogą wnieść skargę do Trybunału w jeden z następujących sposobów:
■ pośrednio, za pośrednictwem sądów
krajowych (które mogą zadecydować o
przekazaniu sprawy do Trybunału
Sprawiedliwości)
■ bezpośrednio do Sądu, jeżeli decyzja
podjęta przez instytucję UE dotyczyła ich
bezpośrednio i indywidualnie.
Europejski Trybunał Obrachunkowy
• Sprawdza, czy unijne fundusze są
wydawane zgodnie z
przeznaczeniem
• Może kontrolować wszelkie osoby i
organizacje zajmujące się
funduszami unijnymi
27 niezależnych członków
Prezes: Klaus-Heiner Lehne
Działania Trybunału Obrachunkowego
Przeprowadza on trzy rodzaje kontroli:
■ Kontrole finansowe – weryfikuje, czy w sprawozdaniach właściwie przedstawiono sytuację finansową, wyniki i przepływy pieniężne w danym roku.
■ Kontrole zgodności – weryfikuje, czy transakcje finansowe są zgodne z przepisami.
■ Kontrola wykonania zadań – weryfikuje, czy fundusze UE zostały wykorzystane w jak najbardziej oszczędny i wydajny sposób do osiągnięcia założonych celów.
.
Europejski Bank Centralny
■ Zapewnia stabilność cen
■ Kontroluje podaż pieniądza i ustala stopy
procentowe
■ Dba o bezpieczeństwo sektora bankowego
■ Działa niezależnie od rządów krajowych
Christine LagardePrezes Banku Centralnego
EBC Obowiązki
■ przygotowywanie posiedzeń Rady Prezesów
■ realizacja polityki pieniężnej strefy euro
zgodnie z wytycznymi i postanowieniami
Rady Prezesów oraz przekazywanie
niezbędnych instrukcji w tym zakresie
krajowym bankom centralnym strefy euro
■ zarządzanie bieżącą działalnością EBC, z
pomocą Szefa Służb
■ wykonywanie określonych uprawnień
przekazanych Zarządowi w drodze delegacji
przez Radę Prezesów, w tym uprawnień
o charakterze regulacyjnym
ORGAN DECYZYJNE
Zarząd: prezes, wiceprezes, czterech
członków
EBC
Kompetencje Rady Prezesów
■ Uchwalanie wytycznych i podejmowanie decyzji potrzebnych do wykonywania zadań nałożonych na EBC i Eurosystem;
■ Formułowanie polityki pieniężnej strefy euro – podejmowanie decyzji dotyczących celów monetarnych, podstawowych stóp procentowych i wielkości rezerw w Eurosystemie oraz uchwalanie wytycznych w sprawie wykonania tych decyzji;
■ W ramach nowych obowiązków EBC związanych z nadzorem bankowym –uchwalanie decyzji dotyczących aktów prawnych, na mocy których podejmowane są decyzje nadzorcze, oraz uchwalanie (w trybie zatwierdzenia przy braku sprzeciwu) projektów decyzji przedstawianych przez Radę ds. Nadzoru.
ORGAN DECYZYJNE
Rada Prezesów
• sześcioosobowy Zarząd EBC
• prezesi banków centralnych
wszystkich 19 krajów strefy
euro.
EBC ■ Zgodnie z art. 127 ust. 2 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do
podstawowych zadań wykonywanych przez
Eurosystem należą: wyznaczanie
i realizacja polityki pieniężnej strefy euro,
■ prowadzenie operacji walutowych,
■ utrzymywanie oficjalnych rezerw
walutowych państw strefy euro
i zarządzanie tymi rezerwami (zarządzanie
portfelem),
■ wspieranie sprawnego funkcjonowania
systemów płatniczych.
Zadania podstawowe
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
■ Reprezentuje interesy m.in. związków
zawodowych, pracowników, rolników i
konsumentów
■ Doradza w sprawie nowych aktów
prawnych i polityki unijnej
■ Promuje zaangażowanie społeczeństwa
obywatelskiego w sprawy UE
326 członków
Komitet Regionów
• Reprezentuje interesy miast i
regionów
• Doradza w sprawie nowych aktów
prawnych i polityki unijnej
• Promuje zaangażowanie władz
lokalnych w sprawy UE326 członków
Karl-Heinz Lambertz (PES)
https://www.youtube.com/watc
h?time_continue=28&v=d-
geMcKSl7Y&feature=emb_logo