1.1Wat bepaalt je eetgewoonten?

Eetgewoonten: wat je gewend bent te eten, hoe je eet en wanneer je eet.

Eetgewoonten zijn afhankelijk van:

je voorkeurNiet iedereen lust hetzelfde. Kinderen vinden vaak andere dingen lekker dan volwassenen. Soms leer je iets pas lekker vinden als je het vaker hebt gegeten of gedronken.

het land waar je woont of vandaan komtIn Nederland eten veel mensen één warme maaltijd per dag, in Indonesië vaak twee. In Nederland eten we met mes en vork, in China met stokjes. Ook wat je eet, verschilt per land.

je geloofHet joodse geloof en de islam verbieden het eten van varkensvlees. Hindoestanen eten geen rundvlees of helemaal geen vlees, omdat ze geen dieren willen doden voor hun eten.

Eetgewoonten blijven niet altijd hetzelfde. Winkels verkopen nu heel andere producten dan vijftig jaar geleden. Dat komt doordat:

veel Nederlanders op vakantie naar het buitenland gaan. Ze maken daar kennis met andere eetgewoonten.

Er mensen in Nederland wonen die oorspronkelijk uit andere landen komen. Zij hebben hun eigen eetgewoonten meegebracht.

Ook liggen er tegenwoordig veel verschillende kant-en-klaarmaaltijden en voorgesneden groenten in de winkels.Veel mensen willen graag lekker en gezond eten, maar het moet wel gemakkelijk en snel klaar te maken zijn.

!Eetgewoonten!

Wat je gewend bent te eten, hoe en wanneer je dat doet, zijn je eetgewoonten.

Eetgewoonten zijn onder andere afhankelijk van je voorkeur, het land waar je woont en je geloof.

Eetgewoonten veranderen.

Wat zit er in je eten en drinken?

Voedingsmiddel: iets wat je eet of drinkt.

Voedingsstoffen: zit in elk voedingsmiddel.

Er zijn zes soorten voedingsstoffen: koolhydraten (suikers en zetmeel), eiwitten, vetten, mineralen, vitaminen en water.

Energierijke stoffen

Deze stoffen heb je nodig om te bewegen en om warm te blijven. Koolhydraten (suikers en zetmeel) en vetten zijn energierijke stoffen.Bouwstoffen

Deze stoffen heb je nodig voor de groei en opbouw van je lichaam. Eiwitten, mineralen en water zijn bouwstoffen. Ook vetten horen bij de bouwstoffen.Beschermende stoffen

Deze stoffen heb je nodig om gezond te blijven. Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen.

Voedingsvezels: (onverteerbare) stoffen die ervoor zorgen dat de spieren in je darmen actief zijn, Door actieve darmspieren wordt je eten gekneed en daardoor verteert je eten beter.

!Voedingsstoffen!

Een voedingsmiddel is wat je eet of drinkt.

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen, mineralen en water.

Voedingstoffen kun je verdelen in:– energierijke stoffen: om energie te leveren om te bewegen en warm te blijven– bouwstoffen: om nieuwe cellen te maken– beschermende stoffen: om niet ziek te worden

Wanneer eet je gezond?

Hoeveel je per dag van elke groep voedingsstoffen nodig hebt, hangt af van je leeftijd en of je veel beweegt. Als je 13 bent, groei je snel. Je hebt daarvoor veel bouwstoffen nodig. Als je sport, gebruik je energierijke stoffen. Iemand die veel sport, heeft meer energierijke stoffen nodig dan iemand die weinig sport.

Niet alle voedingsstoffen komen in elk voedingsmiddel voor. Om van elke voedingsstof genoeg binnen te krijgen, moet je gevarieerd eten. De schijf van vijf helpt je daarbij.

De schijf van vijf bestaat uit vijf vakken. In elk vak staat een groep voedingsmiddelen:

1. Groente en fruit leveren vitaminen, mineralen, koolhydraten en voedingsvezels.2. Smeer- en bereidingsvetten leveren vetten en

vitaminen.3. Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei

leveren eiwitten, vitaminen en mineralen.4. Brood, graanproducten en aardappelen leveren

koolhydraten, vitaminen en voedingsvezels.5. Dranken leveren water.

Je eet gezond als je iedere dag iets uit elk vak eet. Uit een groter vak eet je meer dan uit een kleiner vak.

Het is ook belangrijk dat je verspreid over de dag eet. Veel scholieren ontbijten ’s ochtends niet. Als je niet ontbeten hebt, krijg je het eerder koud en kun je je op school vaak moeilijk concentreren. In de pauze kies je dan snel voor een gevulde koek of een reep chocolade. In deze voedingsmiddelen zitten veel energierijke stoffen, veel meer dan je nodig hebt, en je hongergevoel verdwijnt. Aan tafel heb je minder trek; je eet dan minder brood, groente en vlees. Daardoor krijg je te weinig bouwstoffen en beschermende stoffen binnen.

!Gezond eten!

Om van elke voedingsstof genoeg binnen te krijgen, moet je gevarieerd eten.

Een hulpmiddel om gevarieerd te eten is de schijf van vijf. Ontbijten is belangrijk. Zo heb je voldoende energie om op school te presteren. Als je veel zoete en vette tussendoortjes eet, krijg je te weinig bouwstoffen en

beschermende stoffen binnen.

Waardoor bederft je eten?

Voedselbederf ontstaat doordat schimmels en bacteriën op en in het voedsel groeien. Sommige schimmels en bacteriën laten het voedsel vies ruiken en smaken, andere maken je ziek. Je hebt dan een voedselinfectie.Schimmels en bacteriën komen op allerlei manieren op je voedsel. Vervolgens vermeerderen ze zich op en in het voedsel.

Schimmels bestaan uit dunne draden. Hiermee zuigen ze voedsel op. Op de draden ontstaan kleine bolletjes met sporen erin. De bolletjes knappen open en de sporen verspreiden zich. Uit elke spore kan een nieuwe schimmel groeien.

Bacteriën bestaan uit één cel en ze vermeerderen zich door celdeling. Een bacterie deelt in tweeën. Die twee bacteriën delen ook weer, waardoor er vier bacteriën ontstaan. Zo ontstaan er in korte tijd duizenden bacteriën. Als er meer dan 10 miljoen bacteriën per gram vlees aanwezig zijn, is het vlees bedorven.

Schimmels en bacteriën vermeerderen zich het snelst bij gunstige omstandigheden. Welke omstandigheden dat zijn, hangt af van de soort bacterie of schimmel. Voor veel soorten zijn dat: een warme en vochtige omgeving, met voldoende zuurstof.

!Voedselbederf!

Bacteriën en schimmels vermeerderen zich in het voedsel en veroorzaken zo voedselbederf.

Schimmels vermeerderen zich door middel van sporen en bacteriën door celdeling.

Sommige schimmels en bacteriën maken je ziek. Je hebt dan een voedselinfectie.

Wat doe je tegen schimmels en bacteriën in je eten?

Conserveren: manier om de groei van schimmels en bacteriën af te remmen, en je voedsel langer houdbaar te maken. Je doodt de schimmels en bacteriën of je maakt de leefomstandigheden zo slecht, dat ze zich niet kunnen vermeerderen. Je kunt voedsel op de volgende manieren conserveren:

1. Verhitten (pasteuriseren en steriliseren): schimmels en bacteriën gaan dood bij hoge temperatuur.

2. Koelen en vriezen: schimmels en bacteriën groeien langzamer bij lage temperatuur. Bij een temperatuur lager dan 0°C stopt de groei helemaal.

3. Stoffen toevoegen: door veel zout, suiker of zuur aan een voedingsmiddel toe te voegen, kunnen schimmels en bacteriën niet meer groeien. Ook zijn er speciale conserveermiddelen om groei tegen te gaan.

4. Vacuüm of met een speciaal gas verpakken: de meeste schimmels en bacteriën kunnen zonder zuurstof niet leven. Door alle lucht uit de verpakking te halen of te vervangen door een gasmengsel zonder zuurstof, ga je bederf tegen.

5. Drogen: schimmels en bacteriën kunnen niet groeien zonder water.

!Voedselbederf voorkomen!

Je kunt voedselbederf voorkomen door conserveren:– bacteriën en schimmels doden– leefomstandigheden zo slecht maken dat bacteriën en schimmels zich slecht kunnen vermeerderen

Methoden van conserveren: verhitten, koelen, bepaalde stoffen toevoegen, zonder zuurstof verpakken, drogen.

Energiedrankjes

Sommige jongeren drinken graag een energiedrank, waardoor ze opgepept worden. De werkzame stoffen in dit soort drankjes zijn: suiker, cafeïne en taurine.

SuikerSuiker levert energie.

CafeïneCafeïne laat je hersenen sneller werken en je hart sneller kloppen.Het veroorzaakt een hogere bloeddruk en je gaat er sneller door ademen. Daardoor werkt cafeïne stimulerend: je gaat je beter concentreren en het vermindert je vermoeidheid.Gemiddeld zit er in één blikje energiedrank 80 mg cafeïne. Dat is ongeveer evenveel als in een flinke kop koffie. Te veel cafeïne is slecht voor je hart en bloedvaten. Je kun er slaapproblemen en hartkloppingen door krijgen.

TaurineHoe taurine precies werkt, is nog niet bekend. Het lijkt dezelfde werking te hebben als cafeïne.

1.2

Hoe kom je aan energie?

Je hebt energie nodig om te bewegen en om warm te blijven.

De energie die je nodig hebt, haal je uit energierijke stoffen in je voedsel. Koolhydraten is een verzamelnaam voor zetmeel en suikers.Zetmeel zit in brood, aardappelen en pasta. Suikers zitten in zoet broodbeleg, snoep en koek. Vet zit bijvoorbeeld in olie, margarine en pinda’s.Als je veel sport, zijn vooral de koolhydraten belangrijk voor voldoende energie. Vlak voor het sporten is het eten van veel vet niet verstandig, omdat vet moeilijker verteerd wordt dan koolhydraten.

Op de verpakking van een voedingsmiddel staat hoeveel energie het voedingsmiddel kan leveren. De hoeveelheid energie wordt uitgedrukt in de eenheid kilojoule (kJ): 1 kilojoule is 1000 joules. De energie staat vaak ook nog in kilocalorie (kcal) aangegeven: 1 kcal is gelijk aan 4,2 kJ, 1 kJ is gelijk aan 1 : 4,2 kcal.

!Energie! 

Je lichaam heeft energie nodig om te bewegen en om warm te blijven. Je lichaam haalt energie uit energierijke stoffen als koolhydraten (suikers en

zetmeel) en vetten.

Koolhydraten haal je uit brood, aardappelen, rijst en pasta. Vetten haal je uit boter en olie.

Hoeveel energie heb je nodig?

Hoeveel energie je nodig hebt, hangt af van drie dingen.

Activiteit: hoe meer je beweegt, hoe meer kilojoules je lichaam verbruikt.

Leeftijd: volwassenen hebben meer energie nodig dan kleine kinderen.

Geslacht: mannen verbruiken meer energie dan vrouwen.

Krijg je meer energierijke stoffen binnen dan je lichaam verbruikt, dan sla je dat op als vet en word je dikker. Krijg je minder energierijke stoffen binnen, dan word je dunner.

Om te bepalen of je een gezond gewicht hebt, kun je de Body Mass Index (BMI) gebruiken.

Overgewicht: Je bent te zwaar. Als je te veel energierijke voedingsmiddelen eet en te

weinig beweegt, dan krijg je meer lichaamsvet. Hoe vaker je te veel eet, hoe meer je gewicht toeneemt.

Ondergewicht: je hebt te weinig lichaamsvet. Je houdt een gezond gewicht door niet te veel en niet te weinig te eten en door voldoende beweging.

!Hoeveelheid energie!

Energie in voedsel wordt aangegeven met de eenheid kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal).

De hoeveelheid energie die je nodig hebt, hangt af van wat je doet, je geslacht en je leeftijd.

Met de Body Mass Index (BMI) kun je bepalen of je een gezond gewicht hebt.

Waarom matig met vet?

Iedereen heeft vetten nodig, per dag ongeveer 80 gram.Vet is niet alleen een energierijke stof, maar het is ook een bouwstof voor de

aanmaak van nieuwe lichaamscellen. Bovendien zit er een vetreserve onder je huid en rond je organen. Het vet beschermt de organen en isoleert je tegen de kou.Cholesterol: een vetachtige stof die je lichaam gebruikt om nieuwe cellen te

maken. Je maakt het in je lever. Een klein gedeelte krijg je via je voeding binnen. In het ideale geval maakt je lichaam precies genoeg cholesterol aan. Maar bij mensen die te veel vet binnenkrijgen, hoopt het cholesterol zich op in de bloedvaten. Die worden zo nauwer en daardoor stroomt het bloed minder goed. Het hart moet dan harder pompen om het bloed toch door de bloedvaten te laten stromen. Mensen met vernauwde bloedvaten krijgen daardoor een te hoge bloeddruk en hun hart slijt sneller.Ophoping van cholesterol in de kransslagaders van het hart geeft nog meer problemen. De kransslagaders voorzien het hart van zuurstof en voedingsstoffen. Als in een kransslagader een vernauwing optreedt, krijgt een deel van het hart te weinig voedingsstoffen en zuurstof. Dat deel van het hart sterft af. De persoon merkt dat als een hartinfarct. Hij voelt pijn op de borst en is duizelig. Een hartinfarct kan dodelijk zijn.

!Matig met vet!

Je hebt vetten nodig als energierijke stof, als bouwstof voor cellen, als reserve onder je huid en rondom je organen en als isolatie tegen de kou.

Als je langdurig te veel vet eet, slibben je bloedvaten dicht met cholesterol. Gebeurt dat in de kransslagaders rond het hart, dan kan een hartinfarct ontstaan.

Waarom matig met suiker?

Jij hebt ongeveer 250 gram koolhydraten per dag nodig.Maar niet alle koolhydraten zijn gezond. Door suiker kun je bijvoorbeeld sneller last krijgen van gaatjes in je tanden en kiezen. Dat heet tandbederf of cariës.Een gaatje ontstaat doordat bacteriën suiker in je mond omzetten in zuur. Dat zuur tast het tandglazuur aan, waardoor het zachtere tandbeen dat daaronder zit oplost. Het resultaat is een gaatje.

Vooral frisdranken en fruitdranken zijn slecht voor je gebit. Die zijn namelijk van zichzelf al zuur en bevatten ook nog veel suiker. Wees daarom matig met zoetigheid en frisdranken. Poets bovendien tweemaal per dag met een tandpasta waar het mineraal fluoride (fluor) in zit. Fluor maakt tandglazuur sterker.

!Matig met suiker!

Door suiker krijg je eerder last van cariës (tandbederf): je krijgt een gaatje. Cariës ontstaat doordat bacteriën suikers in je eten omzetten in zuur. Dat zuur

tast het tandglazuur en daarna het tandbeen aan.

Obesitas

Als je heel veel overgewicht hebt, heet dat obesitas. Obesitas leidt tot gezondheidsproblemen:

je wordt sneller moe je krijgt last van je gewrichten je bloeddruk gaat omhoog. Dit is slecht voor je hart en bloedvaten. je kunt last van diabetes krijgen. Je lichaam kan dan het suikergehalte in je bloed niet goed regelen, waardoor je

allerlei klachten krijgt: je bent snel moe, hebt minder afweer tegen ziekteverwekkers en gaat slechter zien.

Om te bepalen of iemand obesitas heeft, wordt gekeken naar de BMI. In Nederland heeft ongeveer 12% van de jongeren overgewicht en 3% obesitas.

1.3Waarvoor heb je bouwstoffen nodig?

Je hele lichaam bestaat uit cellen. Er zijn wel vijftig verschillende soorten. Als je groeit, maakt je lichaam meer cellen. Hiervoor heb

je bouwstoffen nodig: water, eiwitten en mineralen. Ook vetten zijn bouwstoffen. Ze zitten in de celmembranen van je cellen.

Volwassenen groeien niet meer, toch hebben ook zij bouwstoffen nodig. Dat heeft drie oorzaken:

1. cellen sterven afJe lichaam vervangt afgestorven cellen door nieuwe cellen. • Huidcellen leven veertien tot twintig dagen. De buitenste laag van je huid schilfert steeds af. Je lichaam maakt nieuwe cellen om dit weer aan te vullen.• Je botcellen worden steeds vernieuwd. Daarvoor zijn de mineralen calcium (kalk) en fosfor nodig.• In je bloed zitten rode bloedcellen. Deze worden eens in de vier maanden vernieuwd. Om rode bloedcellen te maken, heb je het mineraal ijzer nodig. Als je onvoldoende ijzer binnenkrijgt, kun je bloedarmoede krijgen.

2. cellen beschadigenBouwstoffen zijn nodig om beschadigingen te herstellen, zoals een schram op je huid. Er komt een korstje en daarna nieuwe huidcellen.

3. waterverliesJe cellen bestaan voor het grootste deel uit water.Door zweten en plassen verlies je water. Dit moet je aanvullen door voldoende te drinken.

!Bouwstoffen! 

Je hebt bouwstoffen nodig voor:– groei: je lichaam maakt nieuwe cellen– onderhoud: oude of beschadigde cellen worden vervangen en water wordt aangevuld.

Bouwstoffen zijn: water, eiwitten, mineralen en vetten. Vlees, vis, zuivelproducten en peulvruchten leveren veel eiwitten. Mineralen krijg je binnen als je gevarieerd eet.

Voorbeelden zijn: calcium, ijzer en fosfor.

Wat doen eiwitten in je lichaam?

Je kunt een eiwit vergelijken met een lange ketting die is opgebouwd uit verschillende kralen. Die kralen heten aminozuren, dat zijn de bouwstenen waar elk eiwit uit bestaat. Er zijn twintig verschillende aminozuren. Je lichaam maakt van de aminozuren uit de eiwitten in je voedsel weer nieuwe eiwitten. Je lichaam kan heel veel verschillende soorten eiwitten maken door te variëren in de soorten, de hoeveelheid en de volgorde van de aminozuren.

Eiwitten hebben in je lichaam verschillende functies:

1. opbouw van je weefselsAlle weefsels in je lichaam zijn opgebouwd uit eiwitten. In je huid komt het eiwit elastine veel voor. Dat eiwit zorgt ervoor dat je huid soepel blijft. Ook je haren en je nagels bestaan uit eiwitten.

2. organen op de juiste plaats houdenOm je organen op de juiste plaats in je lichaam te houden, moet de ruimte tussen de organen worden opgevuld. Dat gebeurt met structuureiwitten.Het belangrijkste structuureiwit is collageen. Dit eiwit vormt een sterk netwerk, waardoor je organen niet (veel) kunnen schuiven.

3. transport van stoffen in het bloed en in de cellenJe bloed bevat bijvoorbeeld het eiwit hemoglobine.Dat vervoert zuurstof van de longen naar de weefsels.

4. regeling van processenEiwitten regelen allerlei processen in je lichaam. Ze helpen bijvoorbeeld bij de vertering van je voedsel en bij de voortplanting. Als je lichaam ziekteverwekkers opmerkt, gaat het afweereiwitten maken waarmee die ziekteverwekkers uitgeschakeld worden.

!Eiwitten! 

Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. Je lichaam maakt van aminozuren nieuwe eiwitten. Je hebt eiwitten nodig voor:

– opbouw van weefsels– op de juiste plaats houden van organen– transport van stoffen– regeling van processen

Hoeveel bouwstoffen heb je nodig?

Je hebt van de verschillende bouwstoffen verschillende hoeveelheden nodig.

Water: Gemiddeld hebben jongeren tussen de 10 en 14 jaar 1,5 liter water per dag nodig. Je moet hiervan ongeveer 70% binnenkrijgen door te drinken: water, thee of melk. De rest krijg je met je eten binnen.

Eiwitten: Je hebt zo’n 65 tot 70 gram eiwitten per dag nodig. Vlees, vis, kaas, eieren en peulvruchten zijn rijk aan eiwitten. Vlees bestaat voor twintig tot dertig procent uit eiwit. In vis zit ongeveer 15% eiwit.

Vetten: Je hebt ongeveer 70 gram vetten per dag nodig.Boter, margarine en olie bestaan voor een groot deel uit vetten, maar vetten zit ook in vlees, kaas, melk en noten.

Mineralen: hiervan heb je het minst nodig. Je krijgt voldoende mineralen binnen als je gevarieerd eet. Brood, groente en fruit, melk, vlees en vis leveren verschillende mineralen. In melk zit bijvoorbeeld veel calcium en fosfor, in vlees zit veel ijzer, brood bevat veel jodium. Je krijgt een groot deel van de fluor binnen door je tandpasta.Waarvoor zijn beschermende stoffen?

In je voeding moeten voldoende beschermende stoffen zitten: vitaminen en mineralen.Vitaminen zorgen ervoor dat je lichaam goed blijft werken. De

verschillende soorten vitaminen worden met een letter aangeduid.Mineralen heb je onder andere nodig om je cellen te beschermen tegen beschadiging of om je spieren en zenuwen goed te laten werken.

Dat is de ADH: de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Door elke dag gevarieerd en volgens de schijf van vijf te eten krijg je voldoende

vitaminen en mineralen binnen.

Als je te weinig vitaminen en mineralen eet, kun je een gebreksziekte krijgen. Voorbeelden daarvan zijn:

nachtblindheidDit kun je krijgen als je te weinig voedingsmiddelen met vitamine A

eet. Je ziet dan in het donker bijna niets meer. Is het tekort aan vitamine A groot, dan wordt ook het hoornvlies aangetast. Het hoornvlies droogt dan uit en wordt troebel. Als het tekort te lang duurt, word je uiteindelijk blind.

Engelse ziekteKinderen die te weinig vitamine D binnenkrijgen, kunnen Engelse ziekte krijgen. Door gebrek aan vitamine D wordt er dan niet genoeg calcium in de botten afgezet. De botten blijven zacht en kunnen door het lichaamsgewicht kromgroeien. Dat gebeurt vooral met de botten in de benen en bij de wervelkolom.

Gebreksziekten komen vooral voor in arme landen, waar mensen eenzijdig eten. Ze eten dan bijvoorbeeld alleen maar pap van rijst en krijgen daardoor te weinig vitaminen en mineralen binnen.

!Beschermende stoffen! 

Vitaminen en mineralen zijn beschermende stoffen. Ze zorgen voor het goed functioneren van je lichaam.

Groenten en fruit leveren veel vitaminen en mineralen. De ADH geeft aan hoeveel je dagelijks van een voedingsstof nodig

hebt. Als je niet genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt, kun je een

gebreksziekte krijgen.

Wat zijn de gevolgen van eetstoornissen?

Iemand die opvalt door afwijkend eetgedrag kan een eetstoornis hebben. Anorexia nervosa en boulimia nervosa zijn daar voorbeelden van.

Anorexia nervosa: ‘lijnziekte’, mensen met deze ziekte zijn verslaafd aan afvallen. Vaak zijn mensen met anorexia onzeker. Het geeft hen zelfvertrouwen als ze door lijnen hun lichaam onder controle hebben. . Ze hebben daarbij meestal een verkeerd beeld van hun lichaam: ze zien zichzelf dikker dan ze in werkelijkheid zijn.

Boulimia nervosa is een eetstoornis waarbij iemand last heeft van vreetbuien. Diegene eet dan in een korte tijd heel veel zonder dat hij trek heeft. Na zo’n vreetbui hebben mensen met boulimia spijt. Ze proberen dan het eten weer uit hun lichaam te krijgen. Dit doen ze door te braken, laxeermiddelen te nemen of door heel erg veel te bewegen. Mensen met boulimia hebben vaak een normaal gewicht.

Anorexia en boulimia kunnen ernstige gevolgen hebben.De patiënten krijgen door het gebrek aan bouwstoffen en beschermende stoffen allerlei klachten, zoals het afbreken van haren en nagels, een droge schilferige huid, bloedarmoede, botafbraak en zwakke spieren.

!Eetstoornissen !

Mensen met anorexia nervosa eten te weinig, omdat ze denken dat ze te dik zijn.

Mensen met boulimia nervosa hebben last van vreetbuien en zorgen dat hun lichaam het eten weer kwijtraakt.

Eetstoornissen hebben ernstige gevolgen voor je gezondheid.

Beriberi

Beriberi: een gebreksziekte, ongeveer 4000 jaar geleden voor het eerst beschreven in China, het duurde tot het begin van de twintigste eeuw voordat duidelijk werd dat de ziekte veroorzaakt wordt door een tekort aan vitamine B1Ziekteverschijnselen: kortademigheid, een slecht kortetermijngeheugen, verlamming en maag- en darmproblemen.

De Nederlander Christian Eijkman deed belangrijk onderzoek aan de ziekte. Hij ontdekte dat je beriberi bij kippen kon opwekken door de kippen alleen witte rijst te eten te geven. Toen hij vervolgens de kippen in plaats van witte rijst zilvervliesrijst gaf, genazen de kippen vrij snel.

Adolphe Vorderman, ontdekte vervolgens dat beriberi vooral voorkwam in gevangenissen waar de gevangenen witte rijst aten. Ook hij dacht dat er in witte rijst een ziekmakende stof zat.

De arts Gerrit Grijns dacht dat beriberi werd veroorzaakt doordat er in de witte rijst een bepaalde stof ontbrak die onmisbaar is voor de gezondheid. Die stof zou dan wel in zilvervliesrijst zitten. Met de technische mogelijkheden van toen kon hij alleen niet aantonen welke stof dat was. Dat lukte de Poolse scheikundige Casimir Funk wel. In 1912 vond hij de stof: vitamine B1.