medikal fiziğin güncel durumu...(ts en iso 17020 ve ts en iso 17025 uygunluğu için)-taslakta...

TMMOB Fizik Mühendisleri OdasıMitatpaşa Cad. No:44/16,Kızılay -ANKARATel: 0 312 431 42 55Fax: 0 312 435 75 24www.fmo.org.tr ; [email protected]

Medikal Fiziğin Güncel Durumu:FMO bakışıDr. Abdullah ZARARSIZYönetim Kurulu Başkanı

XIV. Medikal Fizik Kongresi, 21 – 23 Kasım 2013, Antalya

http://www.fmo.org.tr/

mailto:[email protected]

İÇERİK

- FMO Hakkında Bilgilendirme

- FMO Medikal Fizik Çalışmaları

- Değerlendirme


TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI

6235 sayılı yasa ile kurulmuş kamu kurum niteliğinde TMMOB’ye bağlı bir meslek örgütüdür.

Ülkemizde toplam 95 mühendislik disiplini olup, bunlar mevcut 24 oda ile temsil edilmektedir.

- MMO( Makine, Endüstri, İşletme, Otomotiv, Enerji Sistemleri, Uçak, … mühendisleri)

- FMO (Fizik, Nükleer, Matematik, Optik ve Akustik (yeni)….


TMMOBFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI (FMO)

Kuruluşu: 1970

Kayıt Yaptıran Üye Sayısı:Fizik Müh: 1645Matematik Müh: 361Nükleer Enerji Müh: 56

Toplam Üye Sayısı : 2062

Üye Kaydı Devam Edenler: 1802


a) Üyelerinin mesleki alanlardaki hak ve yetkilerini tanımlamak ve bu hak ve yetkiler çerçevesinin korunması ve genişletilmesi yönünde çalışmalar yürütmek…….,

……diğer meslek odaları üyeleri ve halkla olan ilişkilerde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak,

AMACI

FMO ANA YÖNETMELİKResmi Gazete Tarihi: 14/02/2005Resmi Gazete Sayısı: 25727


b) ………………..meslek ve üye onurunun korunarak uygulanmasını sağlamak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla, uyulması zorunlu kuralları koymak ve denetlemek,

c) Meslekle ilgili standartları, normları, teknik yönetmelik ve şartnameleri, sözleşme tiplerini ve benzeri evrakı incelemek, bunların değiştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda gereğini yapmak,

FİZİK MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ VEREN ÜNİVERSİTELER

-1954 Ankara Üniv., Mühendislik Fakültesi

Fizik Yük. Müh., Fizik Müh.

(Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 30 - 35 mezun veriyor

-1982 İTÜ, Fen Fak.

Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 15 mezun veriyor)

-1968 Hacettepe Üniv., Müh. Fak.

Fizik Yük. Müh., Fizik Müh.

(Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 25 -30 mezun veriyor)

-1987 Gaziantep Üniv., Müh. Fak.

Fizik Müh. (Dört yıllık öğrencilerden yılda ortalama 40 mezun veriyor)


- 2013 Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü; Optik ve Akustik Mühendisliği Programı (2013 -2014)

- GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ (2012)

- MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ (2012)

MEVZUAT

Odamızın kurumsallaşma adına değişik zamanlarda Resmi Gazetede yayınlanmış üç mevzuatı bulunmaktadır.

-TMMOB Fizik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 14/02/2005, Resmi Gazete Sayısı: 25727

-Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Fizik Mühendisleri Odası Serbest Müşavirlik ve Mühendislik Hizmetleri Uygulama, Büro Tescil ve Meslekî Denetim Yönetmeliği, Resmi Gazete, 21 Haziran 2007, Resmi Gazete Sayı : 2655926 Ocak 2013 tarihli ve 28540 sayılı R. G.’de değişiklikler yayınlanmıştır

-Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Fizik Mühendisleri Odası Meslek İçi Eğitim, Uzmanlık ve Belgelendirme Yönetmeliği, Resmî Gazete 7 Mayıs 2010, Sayı : 27574


- Radyasyondan korunma,- Diagnostik radyoloji,- Radyasyon onkolojisi,- Nükleer tıp, - Nükleer Enerji,- Kalite ve kalite kontrolü,- İyonlaştırıcı olmayan radyasyon,- Metroloji, - Malzeme bilimi ve endüstriyel uygulamaları,- Parçacık hızlandırıcıları,- Çevre ölçüm ve kontrol hizmetleri,- İş güvenliği uzmanlığı,- Adli fizik Uygulamaları,

Fizik, Nükleer Enerji Mühedisleri Uzmanlık AlanlarıResmi Gazete, 21 Haziran 2007, Resmi Gazete Sayı : 26559 ve26 Ocak 2013 tarihli ve 28540 sayılı R. G.’de değişiklikler yayınlanmıştır

Yönetmelikte kapsamı belirtilen başlıca hizmet alanları şunlardır:

a) Etüt, araştırma ve fizibilite hizmetleri,b) Proje hizmetleri,c) Araştırma ve geliştirme,ç) Danışmanlık hizmetleri,d) Keşif, şartname ve ihale dosyası hazırlama,e) Eğitim hizmetleri,f) İşletme hizmetleri,


- Yapay Optik Radyasyonu yayan cihazlar (Tasarım, Projelendirme, Yapım ve Kullanım),- Fotovoltaik Enerji Sistemler (Güneş-Elektrik),

KAMUDA MESLEKDAŞLARIMIZ İÇİN MEVZUATLAR

1. “TAEK Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde”; Radyoterapi MerkezlerindeRadyoterapi Fiziği konusunda Y. Lisans yapmış, Fizik Müh. , Nük. Enerj. Müh. veFizikçi çalıştırma zorunluluğu var.

2. 2003 yılında çıkartılan İş Yasasında, “İş Güvenliği Mühendisi ve İş GüvenliğiTeknik Elemanı” çalıştırılması gerektiği vurgulanmakta.

3. Telekomünikasyon Kurumu ve RTÜK’ÜN çıkardığı baz İstasyonları ile ilgiliyönetmelik kapsamında yapılacak ölçümler,

4. TAEK Dozimetre hizmeti,

5. Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında YönetmeliğiAkustik ölçümleri ve raporu hazırlamak (Çevre ve Orman Bakanlığı)

6.Çalışma Bakanlığı, İSG Uzmanlığı, İş Güvenliği Müfettişleri ..

7.Sağlık Bakanlığı «Sağlık Fizikçisi (Torba yasa)»


MEDİKAL FİZİK

Medikal Fizik;Hastalıkların tanı ve tedavisinde fiziksel, matematiksel teknik ve kavramların tıbbın her hangi bir alanında uygulanması ile ilgili bir bilim dalıdır.

Medikal Fizik Uzmanı (MFD, WEB):Radyasyon kaynaklarının tıpta uygulanmasında hastanın radyasyon güvenliğini sağlayarak tanısal alanda en az doz ile en iyi sonucun elde edilmesi, tedavide sağlam doku ve organları koruyarak hastanın en doğru ve güvenilir şekilde tedavi edilmesi için gerekli hasta tedavi ve planlamaları, doz ölçüm ve hesaplamalarının yapılması, uygulanması, çalışanların, halk ın, çevrenin radyasyon güvenliğinin sağlanması, yeni sistemlerin uygulanmaya konulması, yeni yöntemlerin geliştirilmesi için Fizik, Fizik Mühendisliği ve Nükleer Enerji Mühendisliği alanında lisans eğitimi ardından medikal fizik alanında yüksek lisans eğitimi görmüş kişidir.


- Radyasyondan Korunma- Dosimetre- Radyoloji Fiziği- Nükleer Tıp Fiziği- Radyoterapi Fiziği

Medikal Fizikçi, Medikal Fizik Uzmanı

Uzmanlık alanları


FMO olarak Medikal Fizik alanında yapılan çalışmalar

Ana Yönetmeliğimizin 65. Maddesine istinaden çalışma komisyonları, 67. Madde’ye göre de alt çalışma komisyonlar kurabilmektedir. Odamızda;

- 1995 yılından beri her dönem Medikal Fizik Komisyonu,

- Radyasyondan Korunma Komisyonu,

Kurulmuş ve çalışmalarını sürdürmektedir.



TAEK’in 21/7/1994 tarihli ve 21997 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan «Tıpta Tedavi Amacıyla Kullanılan İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynaklarını İçeren Tesislere Lisans Verme Yönetmeliği» istinaden; FMO olarak,1995 ve 2002 yıllarında TAEK’den alınan yetki ve hazırlanan;

TMMOB FİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI TEDAVİ AMACIYLA KULLANILAN X- IŞINI, GAMMA IŞINI, NÖTRON, PROTON, ELEKTRON DEMETİ CİHAZLARI İLE TEDAVİ SİMÜLASYONU AMAÇLI RÖNTGEN CİHAZLARI İÇİN KALİTE UYGUNLUK BELGESİ VERİLMESİ YÖNETMELİK çerçevesinde; Radyoterapi Cihazlarına Kalite Uygunluk Belgesi(KUB) veya Rapor verilmektedir.


Bu Yönetmelikte belirtilen Medikal Fizik uzmanlar marifetiyle;

KUB’a Esas İnceleme Yapacak Uzmanların Niteliği: Madde 5- (1) Bu Yönetmelik kapsamında görev yapacak uzmanlar, Fizik Mühendisleri Odası Bilirkişi Yönetmeliği kriterlerine ek olarak, tam donanımlı bir radyoterapi merkezinde en az beş yıl klinik deneyimine ve tesis için lisans yetkisin sahibi olanlar içerisinde KUB İhtisas Komitesi’nin önerisi ile Oda Yönetim Kurulu tarafından belirlenen kişiler. Yerinde yapılan ölçüm ve değerlendirme sonucu oluşturdukları rapor Medikal Fizik Komisyonu tarafından değerlendirilerek uygun cihazlara KUB veya RAPOR verilmektedir.



-Radyoterapi cihazlarının KUB test formlarını revize etmek ve yeni cihazlar için hazırlamak üzere çalıştaylar düzenlenmiştir.

- 8 Kasım 2003 (İstanbul)- 3 Aralık 2005 (İstanbul)- 9 Şubat 2008 (İstanbul)-…



Bilim ve teknolojideki gelişmelere pareler olarak, Medikal Fizik İhtisas Komisyonu tarafından yeni geliştirilen cihazların için KUB formları;- Akseptans testleri, - Kalite uygunluk testleri ile ilgili literatürlerin incelenmesi,- Kullanıcılarla iletişime geçilerek Oluşturulmaktadır. Önümüzdeki günlerde düzenlenmesi planlanan çalıştayda yeni cihazlar için hazırlanan formlar bilirkişilerimizlepaylaşılacaktır.


KUB’ a Esas inceleme yapacak yeni bilirkişi adaylarının [email protected] adresine özgeçmişlerini göndermeleri durumunda değerlendirilecektir.


mailto:[email protected]

TIBBİ CİHAZLARIN KALİTE KONTROLÜ

- Radyoloji Cihazları,- Nükleer Tıp Cihazları,- MR,- Ultrasound,- Laser Kullanan cihazlar,- .- .


Tıbbi Cihazların Test,…..T.C. İlaç ve Tıbi Cihazlar Kurumu hazırlanan “Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı” 2012 yılı Eylül ayında Odamıza gönderilerek görüş istenmiştir.



-Odamız Medikal Fizik Komisyonu ve Radyasyondan Korunma Komisyonu, Yönetmelik ile ilgili Odamızın görüşünü hazırlandı, daha sonra oluşturulan metin; -Medikal Fizik Ankara Şubesi,-9 Eylül Üniv. Medikal Fizik ABD,-Radyasyondan Korunma Uzmanları Derneğiİle paylaşıldı.

Hazırlanan görüş 15 Kasım 2012 tarihinde Kuruma iletildi.

“Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı” FMO olarak, bu yönetmeliğin kamu yararına olduğu, ayrıca meslektaşlarımız, Fizikçiler ve Nükleer Enerji Mühendisleri için bir kazanım olacağı düşünülmektedir.

-İyonlaştırıcı radyasyon yayan cihazlar için ayrı bir yönetmelik olması gerektiği ifade edildi. Bu cihazlar için ayrı tebliğ hazırlanacağı belirtildi.


Taslakta QC yapacak kuruluşlarda bir sorumlu müdür olacağını ve tüm cihazlara onay verebileceği belirtiliyordu.

İyonlaştırıcı radyasyon yayan cihazlar için ayrı bir Sorumlu Müdür olması ve bunun da MFU olması.


-…..tıbbi cihazların test, kontrol ve kalibrasyonlarının etkin bir şekilde……-….tıbbi cihazların muayene, deney ve kalibrasyonlarını etkin bir şekilde…… (TS EN ISO 17020 ve TS EN ISO 17025 uygunluğu için)

-Taslakta ölçümleri yapacakların kurslarda başarılı olmuş, Fizik, Fizik, Nük. Enerji., Elektrik, Elektronik, Biyomedikal Mühendislerin hatta tekniker ve teknisyenlerin olabileceğini ifade ediyordu.

-FMO olarak; ölçüm yapabileceklerin sadece eğitim almış Fizik, Fizik Müh, Nük.Enerj., olması gerektiğini ve bu ölçümlerin Medikal Fizik Uzmanı tarafından onaylanması gerektiği ifade edildi.

“Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı”



“Tıbbi Cihazların Test, Kontrol ve Kalibrasyonu Hakkında Yönetmelik Taslağı”

Eğitim;

- Radyoloji cihazlarının test, kontrol ve kalibrasyonlarını için ölçüm yapacak teknik elemanın (Fizikçi, Fizik Müh. ve Nük. Enerji Müh.) her cihaz için eğitim programı belirlenmiş kurslar olabileceği, bunları da üniversitelerin, meslek odaları ve ilgili derneklerin yapabileceği,

- Medikal Fizik Uzmanlarının, uzmanlık alanlarında yetkili olacaklarından eğitim ve sınavdan muaf olması gerektiği….

- Sınavın ise Bakanlık tarafında yılda belirli sayıda yapılması…



-Kurum 13.02.2013 tarihinde TÜBİTAK UME’de düzenlenen Medikal MetrolojiÇalıştayına odamız davet edildi ve dört arkadaşımız katıldı.

-Kurum yönetmelik taslağı ile ilgili olarak üniversiteler toplantı gerçekleştirdi.

- Odamızla toplantı yapıldı.



- Tüm görüşler alınmış, taslak şu anda bakanlıkta….

- Aksi durumla karşılaşılırsa; Paydaşlarla birlikte veya FMO olarak her türlü girişimde bulunulacaktır.

TASLAK İLE İLGİLİ SON DURUM



Radyoloji Cihazlarının Kalite KontrolleriAAPM(American Association of Physicists in Medicine ) , IPEM (The Institute of Physics and Engineering in Medicine), STUK (Radiation and Nuclear Safety Authority (Finland))

-KONVANSİYONEL RADYOGRAFİ-BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ-FLOROSKOPİK SİSTEMLERDE-MAMMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE-DENTAL RADYOGRAFİ, PANORAMİK RADYOGRAFİ -DİJİTAL GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİNDE -BİLGİSAYARLI RADYOGRAFİ SİSTEMLERİNDE-DİJİTAL RADYOGRAFİ SİSTEMLERİNDE-OTOMATİK IŞINLAMA KONTROL SİSTEMLERİNDE (AEC)

Kalite kontrol test dokümanların hazırlanması.



- Sağlık Bakanlığı- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu- İlgili diğer kurumlar

Mevzuat değişikliklerinin takip edilmesi mutlaka görüş verilmesi.

MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ…..

- Üniversiteler,- İlgili tüm dernekler


FMO olarak;

- Bugüne kadar düzenlene (Edirne, Kayseri, İzmir, Antalya, Ankara, Antalya) Medikal Fizik kongrelerine elimizden geldiği destek olduğumuzu, bundan sonra da olacağımızı.

- Meslek alanlarımızla ilgili tüm hususlarda(teknik ve hukuki) iş birliğine açık olduğumuz, birlikte koordineli bir şekilde hareket ederek meslektaşlarımıza yeni kazanımlar elde etme noktasında çalışmalar yapabileceğimizi ifade etmek istiyorum.

SONUÇ OLARAK


TEŞEKKÜRLER


medikal fiziğin güncel durumu...(ts en iso 17020 ve ts en iso 17025 uygunluğu için)-taslakta...

Documents