mekatronik programı - ege myo-İzkatec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 peta p 1012 tera t...
TRANSCRIPT
![Page 1: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/1.jpg)
DA DEVRE
ANALIZI
Ege Üniversitesi Ege MYO
Mekatronik Programı
![Page 2: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/2.jpg)
BÖLÜM 1
Temel Kavramlar
![Page 3: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Temel Konular
Akım, Gerilim ve Yük
Direnç
Ohm Yasası, Güç ve Enerji
Dirençsel Devreler
Devre Çözümleme ve Kuramlar
Sığa ve Sığasal Geçiş Durumları
Manyetizma ve Manyetik Devreler
![Page 4: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Bazı Temel SI Birimleri
Büyüklük Simge
Uzunluk l
Akım I, i
Sıcaklık T
Kütle m
Zaman t
Birim Kısaltma
metre m
Ampére A
Kelvin K
kilogram kg
saniye s
![Page 5: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Bazı Türetik SI Birimleri
Büyüklük Simge
Gerilim V, v, E, e
Yük Q, q
Direnç R
Güç P, p
Sığa C
Endüktans L
Frekans (sıklık) f
Manyetik Akı Φ
Man. Akı Yoğunluğu B
Birim Kısaltma
Volt V
Coulomb C
Ohm W
Watt W
Farad F
Henry H
Hertz Hz
Weber Wb
Tesla T
![Page 6: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Birim Dönüşümleri
Birim Çarpan Elde edilen
in 0.0254 m
ft 0.3048 m
mi 1.609 km
lb 4.448 N
hp 746 W
kWh 3.6 x 106 J
ft-lb 1.356 J
![Page 7: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/7.jpg)
7
10’un kuvvetleri, Bilimsel ve Mühendislik Yazımları
Çok geniş bir aralıkta değişen elektriksel büyüklükleri göstermek için, 10’ un kuvvetleri olarak yazarız. (83.5 x 105 Hz)
10’un kuvveti olarak yazılan sayıda, virgülden önce yalnızca bir basamak varsa, bilimsel yazım kullanılmıştır. (8.35 x 106 Hz )
Öntakılar kullanıldığında ise mühendislik yazımı kullanılmış olur. (8.35 MHz)
![Page 8: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Mühendislik Yazımı için
Öntakılar 10’un Kuvveti Öntakı Simge 1018 Exa E 1015 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 106 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m 10-9 nano n 10-12 piko p 10-15 femto f 10-18 atto a
![Page 9: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Atom Kuramı
Çekirdek nötron ve protonları içerir, kütleyi oluşturur.
Yörüngeler elektronların, kabukları oluşturdukları yollardır (K, L, M, N, vb.)
Proton sayısı=elektron sayısı olduğu için atom normalde yüksüzdür.
En dış yörünge değerlik kabuğunu oluşturur ve bu yörüngedeki
elektronlara değerlik elektronu denir.
Elektronların ve çekirdeğin
basit grafik gösterimi.
Çekirdek –
–
– –
–
![Page 10: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/10.jpg)
10
İletken ve Yalıtkan
İletkenler büyük sayıda serbest elektronu olan (bakır, alüminyum, altın gibi) malzemelerdir.
Yalıtkanlar değerlik kabukları dolu olduğu için (plastik, kauçuk, porselen gibi) elektrik akımını iletmezler.
![Page 11: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Yarıiletken ve Süperiletken
Yarıiletkenler değerlik kabukları yarı-dolu (silisyum, germanyum gibi) malzemelerdir.
Süperiletkenler mutlak sıfıra soğutulmuş, içdirenci olmayan malzemelerdir.
![Page 12: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Elektrik Yükü
Bir cisim, üzerindeki elektron sayısı normalden fazla yada eksik olduğunda elektrik yüklü demektir.
Elektrik yükü birimi Coulomb, 6,24x1018 elektronun yükünü ifade eder.
Coulomb Yasası:
k=9x109 sabit, Q1 ve Q2 Coulomb olarak yükler, r metre olarak uzaklık.
2
21
r
QQkF
![Page 13: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Gerilim
Yükler, bir cisimden diğerine aktarıldığında, cisimler arasında bir potansiyel fark yada gerilim oluşur.
1 C yükün iki nokta arasında aktarılması için 1 J enerji gerekiyorsa, bu noktalar arasında 1 V potansiyel fark vardır.
DC Gerilim Kaynağı simgeleri:
Q
WV
+ _
Pil Batarya
+ _
![Page 14: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Akım
Yüklerin (elektronların) bir potansiyel değerden diğer bir potansiyel değere akışı, elektrik akımı olarak adlandırılır.
Akım birimi 1 A, bir noktadan 1 C değerindeki yük miktarının 1 s içinde geçmesi ile oluşur.
Akım, kütle transfer hızı birimidir.
tIQt
QI yada
![Page 15: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Akım Yönü
Geleneksel akım yönü, varsayılan pozitif yüklerin artı terminalden eksi terminale gittikleri düşünülerek belirlenmiştir.
Elektron akış yönü, hiçbir varsayımda bulunmadan, gerçek akışın olduğu yönü, akımın da yönü olarak benimser.
E +
- I
Lamba
![Page 16: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Dc Gerilim Kaynakları
Birincil bataryalar yeniden doldurulamaz; İkincil bataryalar yeniden doldurulabilir.
Piller değişik biçimlerde (düğme), boylarda (AAA, AA, C, D), türlerde (alkalin, karbon-çinko, lityum, NiCad, kurşun asit) ve akım-gerilim değerlerinde üretilir.
Batarya sığası (Ah)=akım x ömür
![Page 17: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Diğer dc Gerilim Kaynakları
Elektronik Güç Kaynakları, donanım ve laboratuar kullanımı için ac şebeke gerilimini doğrultarak dc gerilim sağlarlar.
Güneş/Fotovoltaik Piller, uzay uygulamaları yada şebekeden uzak yerleşimlerde kullanılmak üzere, güneş ışığını gerilime dönüştürürler.
DC üreteçler, bir bobini manyetik alanda döndürerek, mekanik erki elektrik erkine dönüştürürler..
![Page 18: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Akım ve Gerilim Ölçme
Lamba
V
(b) Akım Ölçme(a) Gerilim Ölçme
V R
Lamba
A
V R
(b) Akım Ölçme+ -
Voltmetre, gerilimi ölçülecek devre elemanı uçlarına (yani ona koşut) bağlanır.
Ampermetre, üzerinden geçen akımın ölçüleceği
elemana seri olarak bağlanır..
![Page 19: Mekatronik Programı - Ege MYO-İZKAtec.ege.edu.tr/dersler/db1_2014.pdf · 110 5 Peta P 1012 Tera T 109 Giga G 610 Mega M 103 kilo k 10-3 mili m 10-6 mikro m-109 nano n -10 12 piko](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022021621/5c87971609d3f245798b7d2b/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Anahtar, Sigorta ve Kesiciler
(e) NO
Normalde Açık
Buton
Lamba
E
(a) SPST
Tek Kutup Tek Atım
+
-
Lamba
E
(b) SPDT
Tek Kutup Tek Atım
S
1
S
2
+
-
(c) DPST
Çift Kutup Tek
Atım
(d) DPDT
Çift Kutup Çift Atım
(f) NC
Normalde Kapalı
Buton
(g) Sigorta(h) Devre Kesici