memoria-2006

>

SOZIOLINGUISTIKAKLUSTERRA<

2006eko MEMORIA

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA<

>

2006ko memoria

SOZIOLINGUISTIKAKLUSTERRA<

EHU-UPVko Gizarte Psikologia etaPortaera Zientzien Metodologia Sailak

ELHUYAR Aholkularitza

EMUN Kooperatiba

Eusko Ikaskuntza

Mondragon UnibertsitatekoHumanitate eta Hezkuntzazientzietako Fakultatea

Nafarroako Euskara TeknikarienLanbide Elkartea (NETeLE)

Hernaniko Udala

Euskaraz KooperatibaElkartea (AEK)

Udako Euskal UnibertsitatekoSoziolinguistika Saila (UEU)

AZTIKER Soziologia Ikergunea

ARTEZ Euskara Zerbitzua

EHU-UPVko Soziologia II Saila

Tolosako Udala

Topagunea.Euskara Elkarteen Federazioa.

Urtxintxa eskola

Euskara Kultur Elkargoa

EHU-UPVko Hezkuntzaren Teoriaeta Historia Saila

a z t i k e r

[a]

Kultur Elkargoa

ERAKUNDE BAZKIDEAK:

1 Sar hitza ............................................................................................ 7

2 Soziolinguistika Klusterra proiektuaren sorrera ......................................... 9

3 Soziolinguistika Klusterraren osaketa eta antolaketa ................................... 103.1 Antolaketarako eredua: Klusterra ........................................................... 103.2 Soziolinguistika Klusterraren osaketa ...................................................... 103.3 Soziolinguistika Klusterraren antolaketa ................................................... 11

4 Soziolinguistika Klusterraren misioa, bisioa eta balioak ............................... 124.1 Soziolinguistika Klusterraren misioa ........................................................ 124.2 Soziolinguistika Klusterraren bisioa ......................................................... 124.3 Soziolinguistika Klusterraren balioak ........................................................ 12

5 Soziolinguistika Klusterraren mapa estrategikoa ....................................... 13

6 Garatutako proiektuak .......................................................................... 146.1 Euskal Herriko Kale Erabileraren V. Neurketa ........................................... 146.2 ARRUE proiektua ................................................................................ 156.3 Gazteen hizkuntza jokaerak (Pasaia). Jardunaldia .................................... 156.4 ERALAN proiektua ............................................................................. 166.5 ULIBARRI: kalitate lan taldea eta aholkularitza ........................................ 176.6 Buruntzaldeko Familia-programa: metodologia, hitzaldiak eta materialak ...... 186.7 Lezoko eta Pasaiako haur eta gazteen hizkuntza gaitasuna eta erabilera ...... 186.8 Gazteen erabilera. Perspektiba eta prospektiba ....................................... 196.9 Bat Soziolinguistika Aldizkaria ............................................................... 196.10 Soziolinguistika Klusterraren webgunea ................................................ 206.11 SOZIOLINGUISTIKAZ berri papera ......................................................... 216.12 The Case of Basque: Past, Present and Future liburua ............................. 216.13 Normalizazio Esperientzia Aurreratuen Kasuak bilketa proiektua ................. 226.14 Soziolinguistika ikastaroak UEUren udako ikastaroetan .............................. 226.15 Soziolinguistika alorreko Teknikari eta Eragileentzat Formazio Premiak ........ 236.16 Bortzirietako egoera soziolinguistikoaren azterketa .................................. 23

7 Lankidetzak ...................................................................................... 24

8 Eskainitako zerbitzuak ......................................................................... 258.1 Herrietako Euskararen Kale Erabileraren Neurketak ................................. 25

9 Soziolinguistika arloko sarea eratzen ........................................................ 26

10 Hausnarketa estrategikoa ..................................................................... 27

11 Urteko helburuak eta balantzea .............................................................. 3111.1 Adierazleen balantzea ............................................................................. 32

A urkibidea 5>SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA< 2006ko memoria

Soziolinguistika Klusterra erakunde gaztea dugu oraindik. 2004ean sortugenuen hainbat erakunderen babesarekin eta ordutik lehen urratsak emanditu. Laburra izan arren, eginiko bidea aberatsa eta emankorra izan dela

iruditzen zaigu. Dokumentu honetan, 2006. urtean zehar SoziolinguistikaKlusterrak eman dituen urratsen, eginiko ibilbidearen eta garatu dituen proiek-tuen berri jasoko duzu.

Urtearen balantze bat egin beharko bagenu, alderdi onak nahiz alderdi txarrakazaltzeko kontzeptu nagusi bat erabiliko genuke: egonkortzea, hain zuzen.

Batetik, urte honetan, Soziolinguistika Klusterra erakunde bezala egonkortzenjoan dela ikusi dezakegu. Bi teknikari berri kontratatu ditugu eta bulego berrieta handiago batera aldatu dugu gure egoitza. Horrekin batera, gure azpiegi-tura informatikoan ere hainbat inbertsio eta berrikuntza egin ditugu. Bazkideeidagokionez, bazkide sustatzaile berri bat egin dugu (Euskaraz KooperatibaElkartea. AEK) eta lehendik zeuden bi bazkide erabiltzaile (Gipuzkoako UrtxintxaEskola eta Tolosako Udala) bazkide sustatzaile izatera igaro dira. Honek guz-tiak, aurrera ilusioz begiratzeko arrazoiak ematen dizkigu.

Bestetik, ordea, oraindik orain, egonkortu gabeko erakundea da geurea. Egunez dugu gure egitura babestera bideratutako laguntza orokorrik. Gure lana-ren zati handi bat ikerketa, garapen eta berrikuntzaren arloan egiten dugulakontuan hartuta, hau muga handia da guretzat. Izan ere, gure egitasmoaaurrera ateratzea lortzen ditugun proiektuen baitan geratzen baita eta hauekbeti finantziazio muga estuekin garatu behar ditugu. Horrela, lehendik aipatuditugun, ikerketa, garapen eta berrikuntzari ezin izaten diogu nahi beste dedi-kazio eskaini.

Iruditzen zaigu hizkuntza normalkuntzak honen inguruko gogoeta eta ikuspegialdaketa bat eskatzen duela. Batean eta bestean jasotako iritzi komuna baita,ekinean, hizkuntza normalkuntzarako jardunean, aritu ondoren, hainbatmuga, zailtasun eta ezinekin egiten dutela topo. Ekite horrekin batera, hizkun-tza normalkuntzaren inguruko gogoeta orokorra, ekite hori ekarpen teorikobatekin osagarritzea eta laguntzea beharrezkoa dela. Gure jardunaren bidez,hain zuzen, auzi honi erantzun nahi izan diogu hasieratik.

Hizkuntzaren arloan askotan ulertaraztea kostatzen zaiguna, ekonomia arlokoadibide batekin argi ikusi dezakegu. Izan ere, ekonomia arloan, lehiakortasu-na irabazteko, enpresen jarduna hobetzeko eta, finean, lurralde bateko eko-nomia bultzatzeko, ikerketan, garapenean eta berrikuntzan (I+G+B) inbertsioaegitea ezinbestekotzat jotzen baita. Esparru honetan eginiko inbertsioa gara-penaren berme eta erreferente gisa ulertzen da. Horrela, inbertsio hauek,berehalako emaitzak eman ez arren, guztiek argi dute inbertsio hori egin,egin beharrekoa dela, etorkizunik izan nahi bada. Adibidea hizkuntzaren arlo-ra ekarrita ordea, benetan zaila suertatzen da I+G+Bren inguruko inbertsiopolitikarik ikustea. Guk aldiz, ekonomian bezala, hizkuntzaren auzian inbertsiohori egin, egin behar dela uste dugu. Bestela, inoiz baino jendarte aldakorra-goan bizi garen honetan, benetan zaila suertatuko baitzaigu, heldu diren jen-darte aldaketa guztien aurrean euskararen normalkuntza bideratzeko beharbezalako jarduerak “asmatu” eta garatzea. Denbora epaile.

Bukatzeko, lerro hauek baliatu nahi genituzke gure eskerrik beroenak helarazte-ko, gure proiektua aurrera ateratzen, elkarlanean jarduten eta, finean, eus-kararen normalkuntzarako bidean, soziolinguistika ezagutza garatzen besteurte batez lankide izan ditugun erakunde eta norbanako guztiei. Eta nola ez,gure proiektuaren oinarri sendoena osatzen duten Klusterraren bazkide guz-tiei. Bide batez, jardun horretan, aurrerantzean ere, SoziolinguistikaKlusterraren ateak parez-pare zabalik izango dituzuela adierazi nahi dizuegu.

S ar hitza

1

7>SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA< 2006ko memoria

Soziolinguistika kluster baten sorre-ra proiektu hau, 2000ko azaroan“Euskal Soziolinguistika Institu-

tua Sortzen” SIMPOSIUMaren erakun-de antolatzaileek eginiko azterketareninguruan egituratzen da. Bertan, ezagu-tza soziolinguistikoaren ikerketa etazabalpen gune baten gabezia eta beha-rra jasotzen da, Euskal Herrian hizkun-tza normalizazio prozesuan inplikaturikdauden erakundeei eta taldeei –pribatu,publiko zein gizarte mailako– arlo zienti-fiko-aplikatutik laguntza eskainiko diena,beren jarduteko moduaren gaineko eza-gutza eta, ondorioz, beren emaitzakhobetzeko.

Geroztik, Soziolinguistika Klusterra sor-tzeko ahaleginean bat egin dute hain-bat eragilek. Horien artean hasiera-tik daudenak NUP-UPNAko Giza etaGizarte Zientzien Fakultatea, UPV-EHUko Soziologia I eta II Sailak, Mon-dragon Unibertsitateko HumanitateakFakultatea, Udako Euskal Unibertsita-tea, Nafarroako Euskara TeknikarienLanbide Elkartea eta SEI Elkartea.Gerora proiektuarekin bat egin duteElhuyar Aholkularitzak, Emun Koope-ratibak, UPV-EHUko Gizarte Psikolo-gia eta Portaera Zientzien Metodolo-gia Sailak eta Eusko Ikaskuntzak.

Azken urteetan Klusterra sortzearenaldeko bide horretan gaiaren inguru-ko eztabaidan sakontzen eta adosta-sunak bilatzen lan egin da: arloko era-gileekin aurrez-aurreko bilerak egindira, eztabaidarako foroak antolatueta lankidetzarako hitzarmenak sinatu(2001eko maiatzean «SoziolinguistikaInstitutua Klusterra»ren aldeko Lanki-detza-Protokoloa, 2001eko azaroan«SIKeraiki» Lan-Jardunaldia...).

Azkenik, 2004ko martxoaren 30eanSoziolinguistika Klusterraren eraketabatzarra egin zen Andoaingo MartinUgalde Kultur Parkean.

S oziolinguistikaKlusterraproiektuarensorrera

2


Soziolinguistika Klusterraren era-ketarako, izenak berak adieraz-ten duenez, klusterraren ere-

dua hobetsi da. Izaera guztiz ezberdi-na duten entitateak organizatibokielkarren artean lotzeko baliagarriaizan daitekeelako eta, gainera, bada-goelako lehendik Euskal Herrian bestekluster batzuen eredua –hala nola Eza-gutzaren Klusterra– oso lagungarrigerta dakigukeena.

Klusterra taldekatze bat da, esparrujakin batean elkarren artean nola-baiteko lotura, harremana edo inte-res partekatua duten entitateen,enpresen, eta instituzioen artekotaldekatzea. Normalki enpresak iza-

ten dira klusterraren muina etahaiekin batera administrazioak, uni-bertsitateak, formazio zentroak,elkarte profesionalak, edota zerbi-tzu bereziak.

Kluster baten funtzioa da kooperazioegiturak antolatuz ezagutzarenhedapenari bide egitea eta berri-kuntza sustatzea, horrek guztiakdagokion sektorearen garapenaripositiboki eragin diezaion. Kluste-rrek sinergiak sortzen dituzte.Horrela, erakunde desberdinekeuren kabuz aurrera atera ezingolituzketen proiektuak bideragarriegin litezke.

S oziolinguistikaKlusterrarenosaketa etaantolaketa

Antolaketarakoeredua:Klusterra

3


3 . 1

Lehen aipatu bezala, hainbat era-kundek bat egin zuten Soziolin-guistika Klusterra sortzeko beha-

rrarekin. Batzuk hasieratik izan geni-tuen erakundea sortzeko bultzatzaileeta beste batzuk berriz, gure erakun-

deak egin zezakeen lana eta lan horre-tatik eurek lor zitzaketen etekinakaztertuta egin ziren bazkide. Egun, 16erakunde bazkide eta 114 norbanakoditugu. Jarraian duzue Soziolinguistikabazkide erakundeen zerrenda:

Bazkide Sustatzaileak

> Emun Kooperatiba Elkartea> Elhuyar Zubize SLU> HUHEZI Koop.E> Topagunea. Euskara Elkarteen Federazioa> Euskaraz Kooperatiba Elkartea (AEK)> Eusko Ikaskuntza> Gipuzkoako Urtxintxa Eskola> Tolosako Udala. Euskara Zerbitzua

Bazkide Erabiltzaileak

> AZTIKER Ikergunea> ARTEZ Euskara Zerbitzua> Hernaniko Udala. Euskara Zerbitzua> EHU-UPVko Sozioliogia II saila> EHU-UPVko Gizarte Psikologia eta Portaera Zientzien

Metodologia Sailak> Euskara Kultur Elkargoa> EHU-UPVko Hezkuntzaren Teoria eta Historia Saila> Udako Euskal Unibertsitatea (UEU)> Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartea (NETeLE)> + 114 norbanako

SoziolinguistikaKlusterrarenosaketa

3 . 2

Soziolinguistika Klusterrak hiruorgano nagusi ditu. Batetik,Batzar Orokorra dago. Hemen

aurreko urteko balantzea onartu etaurteko egitasmoa eztabaidatzeaz gai-nera, zuzendaritzako kideak aukera-tzen dira. Honekin batera, hiru urteanbehin Batzar Orokorreko kideak (bazki-de guztiak) Soziolinguistika Klusterra-ren egitasmo estrategikoaren osake-tan parte hartzeko aukera dute,horretarako berariaz antolatutako bile-ren bidez.

Bestetik, Zuzendaritza Batzordeadugu. Hausnarketa estrategikoaneta urteko kudeaketa planean eza-rritako helburuak betetzeko unean-unean beharrezko erabakiak hartueta beharrezko egokitzapenak egi-tea da organo honen zeregin nagu-sia. Ondorengoek osatzen dute:

Bukatzeko, proiektu eta jarduera des-berdinen garapenaz arduratzen denbulego teknikoa dugu. Hasieranaipatu bezala, lan talde honetanberrikuntzak egon dira eta kideberriak hasi dira lanean. 2006anondorengo teknikariak izan ginenSoziolinguistika Klusterrean lanean:

• Pablo Suberbiola• Olatz Altuna• Larraitz Garmendia• Lionel Joly• Oihana Lujanbio• Iker Salaberria. Kudeatzailea

• Imanol Larrea (Emun Kooperatiba). Lehendakaria• Xabier Azkue (Elhuyar Aholkularitza)

1

• Iker Salaberria. Idazkaria• J. Inazio Marko (EHU-UPVko Hezkuntzaren Teoria eta Historia Saila)• Josune Zabala (Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta HezkuntzaZientzietako Fakultatea)• Iñaki Martinez de Luna (Eusko Ikaskuntza)

SoziolinguistikaKlusterrarenantolaketa


3 . 3

Batzar

Orokorra

Zuzendaritza

Batzordea

Proiektu

koordinatzailea

Proiektu

koordinatzailea

Proiektu

koordinatzailea

Proiektu

koordinatzailea

Kudeatzailea.

Proiektu koordinatzaileaBULEGO TEKNIKOA

Lehendakaria

Bazkide 1

Bazkide 2

Bazkide 3

Bazkide ...n

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRAREN ORGANIGRAMA

1Urtarriletik maiatzera bera izan zen lehendakaria eta ondoren eszedentzia hartuta Imanol Larreak hartu zuen bere lekua

Soziolinguistika Klusterraren misioaeuskararen berreskurapenerakoeta normalizaziorako soziolinguisti-

ka ezagutza garatzea da. Horretarako,azpiegitura, baliabide, eta baldintza ego-kiak sortzea, esparru zientifikoaren etaaplikatuaren arteko zubiak eraikitzea, etaarloko eragileekin hausnarketarako zeinlankidetzarako bilgune-sareak osatzea.

S oziolinguistikaKlusterrarenmisioa, bisioaeta balioak

SoziolinguistikaKlusterrarenmisioa

4


4 . 1

Lauzpabost urteko epean Soziolin-guistika Klusterra euskararen sozio-linguistikan erreferente nagusi izan-

go den erakundea izango da; bertako etakanpoko eragileekin harremanak izangodituena eta proiektu kooperatiboen bidezeta behar besteko autonomiaz bere baz-kideen interesei zein euskararen berres-kurapen prozesuaren ezagutza beharreierantzungo diena.

SoziolinguistikaKlusterrarenbisioa

4 . 2

1. Euskararen hizkuntza komunitatea bere osotasunean aintzat harturik jardutea.2. Lehialkartasuna: interes partikularretatik abiatuz proiektu kolektiboak garatzea.3. Bazkideen jarduera errespetatzea eta indartzea.4. Oro har, konkurrentzia saihestea eta osagarritasunak bilatzea.5. Irudi zein komunikazio maila altua eta landua izatea.6. Ekimen aplikatua arreta bereziz lantzea.7. Kideek etekinak jasoko dituzte, eta neurgarriak izango dira.8. Klusterrak erantzukizun sozialez jokatuko du, gizarte mailan bere emaitzak zabalduz..

SoziolinguistikaKlusterrarenbalioak

4 . 3

Soziolinguistika Klusterraren Egitasmo Estrategikoa disei-natzerakoan “Balanced Scorecard” edo Gida Panel Inte-gralaren eredua jarraitu dugu, beti ere gurea bezalako

erakunde baten ezaugarrietara egokituz.

Eredu horren arabera, abiapuntua aurreko atalean ikusi dugunikuspegi estrategikoa definitzea izan da. Hori egin ostean,helburu estrategikoak definituko dira lau mailatan banatuta:

S oziolinguistikaKlusterrarenmapaestrategikoa

5


Erabiltzaileak

eta

Komunitatea

(Barne)

Prozesuak

Baliabideak

(Pertsonak eta

Finantzak)

Garapena

MAPA ESTRATEGIKOA:

4

3

2

1

Ezagutza-emaitzak

gizartean zabaldu

Bazkideentzat

etekinak sortu

Bazkideen arteko

aliantzak (harreman-

sarea) indartu

Bazkide kopurua

areagotu eta

estrategikoak hurbildu

Proiektuen produktuak

optimizatuI+G+B Formazioa Dibulgazioa

Hiru garapen-arlotan proiektuak garatu

Proiektuen gestiorako

eredua sortu eta hobetu

Adierazleetan

oinarritutako gestio-

sistema garatu

Gestio-sistemaren

hobekuntzarako

kalitate-eredua ezarri

Langileen

gaitasunak

areagotu

Lan-giroa

zaindu

Sttaf-aren

berdimentsionamendua

optimizatuFinantziazioa

bermatu

Zuzendaritzaren efizientzia

eta lidergoa indartu

Baliabideak:Baliabide pertsonal eta materialen atalari dagokio.

Prozesuak:Gure lanaren antolaketarako abian jartzen ditugun sistemei eta kudeaketa ereduari dagokio.

Garapena:Gure misio eta bisioa lortzeko zer egiten dugun.

Erabiltzaileak eta komunitatea:Gure misio eta bisioa lortzeko zer eskaini behar diogun erabiltzaile eta komunitateari.

G aratutakoproiektuak

6


Badira hainbat datu (erroldakoezagutza datuak, ikastetxe etaeuskaltegietako matrikulazio

datuak...) hizkuntza egoera ezagutze-ko baliagarri direnak. Hizkuntza egoe-rari buruz ematen diren datu gehie-nak, ordea, hiztunek inkestetan aitor-turiko datuak dira. Hau horrela da,besteak beste, erabilera modu errea-lean neurtzea ez delako erraza izaten.Soziolinguistika Klusterrak egindakoneurketak kalean behaketa zuzenarenbidez lorturiko datuak eskaintzen ditu.Hiru bertute nagusi ditu, beraz, iker-keta honek. Lehena, zuzenean behatu-tako datua jasotzen duela, inori ezergaldetu gabe, kalean entzuten dena,alegia. Bigarrena, hizkuntza normal-kuntzaren ikuspegitik hain garrantziz-koa den erabilerari buruzko datuajasotzen duela. Hirugarrena, berriz,kalean eginiko hizkuntza erabilerarendatua jasotzen duela. Alegia, erabileraesparru informal batean, hiztunari hiz-kuntza bat ala bestea erabiltzeko zuze-nean eragiten ez dion eremu bateanjasotzen direla datuak, hain zuzen ere.

Hortaz, kale erabileraren datua fun-tsezkoa da hizkuntza errealitateaezagutu edota planifikatu nahi duenedonorentzat. Gurean ere, erabile-ra bera zer-nolakoa den ezagutzeaezinbestekoa da, baita berau susta-tzeko eginiko ahaleginek zenbatekoeragina izan duten jakitea ere.Honela, kale erabileraren neurketakmaiztasun batekin eginez, urtetikurtera gertatzen den bilakaera eza-gutu ahal dugu eta, modu horre-tan, izaten diren hizkuntza aldake-tak gertutik jarraitu ahal izangoditugu.

Aurtengoa V. Neurketa dugu. Horrela,aurtengo emaitzak aurrekoekin kon-paratu eta eboluzio edo joera des-berdinak aztertu ahal izango ditugu.2006ko urria eta azaroan egingenuen landa lana eta 2007anzehar datuak prozesatu, emaitzakatera eta hauen inguruko gogoetaeta irakurketak bideratzea izangoda gure egiteko nagusia.

Koordinatzailea: Olatz [email protected]

EuskalHerriko KaleErabilerarenV. Neurketa

6 . 1

Koordinatzailea: Pablo [email protected]

Euskararen kasuan, eta bestehamaika hizkuntzarenean ere, ira-kaskuntza bidez ikasleek hizkuntza

bakoitzean nolako gaitasun maila lortzenduten neurtzea izan da ikerketa askorenhelburua. Baina, gaitasun maila bat edobeste izan, zein hizkuntza erabiltzen duteikastetxean? Zein neurritan? Zein egoe-retan edo zertarako? Arrue programakgaldera hauen inguruko ikerketa-ildo batzabaldu du, ikasleen eskola-giroko hizkun-tzen erabileraren ingurukoa, alegia. Zen-bat erabiltzen duten, eta bereziki erabile-ra horretan zein aldagaik (eta ahal denneurrian, nola?) eragiten duten jakiteneta deskribatzen joatea da programahonen xede nagusia. Ulibarri programa-ren testuinguruan 03-04 ikasturteansortutako proiektua da hau, HezkuntzaSailarekin hitzartutakoa.

04-05 ikasturtean barnetegietan datuhauek aztertzeko berariaz prestatukogaldetegien bidez egin zen datu-bilke-ta, eta 05-06 ikasturtean, LH 6. mai-lako ikasleen artean egin da, EAEko50 bat ikastetxe. Proiektuko zuzenda-ri lanetan berriz, Eusko IkaskuntzakoIñaki Martinez de Luna aritu da. 2006urte honetako lan nagusia, datuakprozesatzeaz gain, berauen azterketaestatistikorako tresneria tekniko etakontzeptuala garatzen joatea izan da.

Datorren urteari begira, batetik, aurre-koan jasotako datuak osatu nahi dirazenbait ikastetxetan azterketa kualita-tiboagoak eginez. Eta bestetik, ikerke-taren helburuen eta orain artekoemaitza nagusien berri emateko argi-talpen bat prestatzea aurreikusten da.

ARRUEproiektua


6 . 2


Soziolinguistikaren inguruko datu bil-keta egiten denean, askotan,emaitza gisa eskuratutako datue-

kin ez dugu jakiten zer egin. Proiektuhonetan, datu hauek gazteen erabileraeta motibaziorako pizgarri gisa nola era-bil daitezkeen aztertu dugu. Helburua ezzen txosten bat egitea, jarduera eta ego-era konkretuetan lagungarri, motibaga-rri, eraginkor... izango zen materialezberdinak egitea baizik.

Proiektu hau Pasaiako Udalaren eskarizeta Gipuzkoako Urtxintxa eskolarekinelkarlanean garatu zen. Eginiko lanarenberri emateko eta gaiaren inguruaneztabaidarako aukera zabaltzeko2006ko otsailaren 26an jardunaldiaantolatu genuen. Bertan, proiektuzuzendari Jaime Altunak egindako lana-ren gora beherak azaltzearekin batera,Publis NCM enpresako Iñigo Fernande-zek hizkuntzaren erabilera bultzatzekokomunikazio estrategiek izan dezaketeneraginaz hitz egin zigun.

Gazteenhizkuntzajokaerak(Pasaia).Jardunaldia

6 . 3

Koordinatzailea: Oihana [email protected]

Zergatik da lan mundua, oraindik hain espa-rru erdalduna? Zer egin liteke lan mundu-ko normalizazio ahaleginak hobetzeko? Gal-

dera hauei erantzun errazik ematea ez genuenespero, horregatik abiatu genuen oinarri gisaikerketa-ekintza metodoa darabilen proiektu hau.Horrela, ikerketa prozesu bat sistematizatu nahidu lan giroko hizkuntza erabileran eragiten dutenaldagaiak eta portaerak identifikatu eta, horiekabiapuntu, lan alorreko normalizazio egitasmoenhobekuntzarako eskuartze-proposamen positibo-ak formulatzera iristeko.

Bizkaiko Foru Aldundiarekin elkarlanean etaGipuzkoako Foru Aldundiaren laguntzarekingaratutako proiektua da. Bestalde, Soziolin-guistika Klusterreko bazkide diren Emun Koo-peratiba Elkarteak eta Elhuyar Aholkularitzakere proiektu honetan parte hartzen dute, Hez-kuntzaren Teoria eta Historia Saileko J. InazioMarkoren zuzendaritzapean.

Proiektua urte anitzetan garatzekoa da. 2006angaratutako lan nagusia, lan esparruko hizkun-tza erabileran eragiten duten aldagai nagusiakidentifikatzea izan da. Lan hau osatze aldera,urtean zehar bi lan topaketa ere antolatu dira.Bertan, proiektuaren inguruko azalpenez gain,jakintza esparru desberdinetako erakundeeneraldaketaren inguruko teoriak, Lasarte-Oria-ko normalkuntza planaren adibidea, narratibataldeen aukerak eta norbere hizkuntza erabil-tzeko asertibitatearen inguruko teoria eta tek-niken berri izan genuen, Igor Calzadaren(MIKeko ikertzailea), Aitor Aritzetaren (UPV-EHU irakaslea), Aitor Unanueren (Lasarte-Oriako euskara teknikaria), Gemma Sanginé-sen eta Ferran Suayren (psikologoak, Socie-tat Valenciana de Psicologia) eskutik.

Horrela, 2007. urtean, hizkuntzaren erabileraneragiten duten aldagai hauetan positiboki era-giteko 2006ean diseinatutako ekimenak abia-tuko dira lagin gisa hartu diren erakundeetan.

ERALANproiektua


6 . 4


Koordinatzailea: Iker [email protected]

Ikastetxe mailako hizkuntza normal-kuntza ahalbideratzeko plan osatubat abian jartzeko beharra ikusita

sortu zen Ulibarri programa. Ahaleginhonetan ari dira Ulibarri programanbildutako ikastetxe guztiak euren Hiz-kuntza Normalkuntza proiektuenbidez.

Ulibarri egitasmoaren arduradunekprogramaren inplementazioarekin,egitasmoarekiko inplikazioarekin,egitasmoaren instituzionalizazioare-kin, komunikazioarekin, kalitate sis-temen erabilerarekin eta, oro har,programaren funtzionamendu oro-korrarekin zituzten hainbat zalantzeierantzun asmoz, proiektu berri batjarri zen abian.

Programak egun dituen arazo nagu-siak identifikatu, afinitate mapak etakausa-efektu loturak egin eta lehen-tasunez zein arazori heldu behargenion zehaztu genuen. Horrela,behin gure arreta gunea, Ulibarriprogramako prozesuetan jarrita,Ulibarriko prozesuen mapa osatueta zenbait prozesu zehatz aztertueta prozedimentatzeari ekin genion.

Aurtengorako, prozesuen mapako gai-nerako prozesuen definizioansakontzea aurreikusi dugu.

ULIBARRI:kalitate lantaldea etaaholkularitza

6 . 5

Argi dago hizkuntzaren transmi-sioa bermatzeko etxeko hizkun-tzak garrantzia berezia duela.

Eragin al daiteke, ordea, horrelakoesparru batean? Eta hala balitz, nola?Buruntzaldeko Euskara Zerbitzuek2005-06 ikasturtean “Etxeko hizkun-tzan eragiteko egitasmoa” prestatuzuten. Egitasmoaren helburua “familie-tan eragitea da”. Kasu batzuetan eus-kara bikote- eta familia-hizkuntza bihurdadin eguneroko erabileran eta, bestebatzuetan, ahalik eta presentziarikgehien izatea lortzea. Buruntzaldekoekimenari erantzunez, Hizkuntza Politi-karako Sailburuordetzak proiektuaribabesa eskaini dio eta bere egin du.

Soziolinguistika Klusterra, HABE, HPSeta Buruntzaldeko teknikariekin bateraari da proiektuan, beronen aplikazioanatal batzuen ardura harturik.

Soziolinguistika Klusterrak 2006anzehar gurasoei eta ikastetxeei zeininformazio eta nola eman hausnar-tu eta prestatu duen lantaldeanparte hartu du. Horrekin batera,Kike Amonarrizekin (Soziolinguistaeta umoregilea) gurasoei hitzaldiakeskaini genizkien, osatutako mate-riala banatzeko eta honi ematenzioten erabileraren jarraipena egingenuen proiektu honetan partehartu zuten sei ikastetxeetan.

Datorren urteari begira berriz, Burun-tzaldeko gainerako ikastetxeakproiektura ekartzea eta gurasoekinegin beharreko lanari ikastetxeenbidez jarraipena egitea izango dagure egiteko nagusia.

BuruntzaldekoFamilia-programa:metodologia,hitzaldiak etamaterialak

6 . 6

Lezoko eta Pasaiako Udalekherrian euskararen erabilerazenbatekoa eta nolakoa den

neurtu eta ikertu izan dute azken 10-15 urteotan. 2005-2006 urteetanzehar ikerketa berri bat egiteko intere-sa adierazi dute: haur eta gazteeneuskarazko gaitasunean sumatzendiren gabeziak aztertu nahi dituzteeta, kale erabileran behatutako erabi-lera mailak kontuan hartuta, egoera-ren irakurketa kualifikatu bat egin.

Soziolinguistika Klusterrak eskaerahau jasota, ezagutza metodologiko-an sakontzeko baliatu nahi izan du.

Horrela, Klusterrak berak landuizan duen eta, oraindik orain, gutxi-tan erabilia izan den Gazteen Euska-raren Erabileraren Neurketa etaLore Erriondok eta Xabier Isasikgaratutako Elebiduntasun Testakerabili ditu datu bilketa osatzeko.

2006an datuak jaso ondoren,2007an zehar aditu talde batenlaguntzarekin emaitzen interpreta-zioan sakonduko dugu.

Lezoko etaPasaiakohaur etagazteenhizkuntzagaitasunaeta erabilera

6 . 7


Koordinatzailea: Lionel [email protected]


Gazteen esparrua arreta gunebihurtzen ari da azken urteetan.Eskola bidez soilik euskaldundutako

lehen belaunaldiak ezagutzen ari gara etaaldi berean, eskola bidez soilik euskaldun-tzeak dituen mugak agerian geratzen aridira. Baina zein ekimen jarri da martxangazteen euskararen erabilera areagotze-ko? Zein ekimenek izan du arrakasta etazeinek ez? Zein ikerketa eta ekarpen teo-riko hartu dezakegu oinarri gisa? Galderaugari eta guztiei erantzuteko bilaketa lansakona egin behar.

Proiektu honen bidez, hain zuzen, horixeda egin asmo duguna: bilatu. Bilatu,batetik, azken hamarkadetan gazteenerabilerari lotuta egin diren ikerketak,argitalpenak, ekimen praktikoak…Horiek modu sistematikoan biltzekooinarria osatuz. Bestetik, bilatu, bildu-tako materiala oinarri hartuta, aurrera

begira zein bideetatik jo behar genuke-en, zein, ikerketa den beharrezko, zeingogoeta, zein ekimen aplikatu…Horretarako, esparru hau hain ongiezagutzen duten, Gipuzkoako UrtxintxaEskolarekin eta Topagunearekin aritugara elkarlanean. 2006an materialabildu eta berau sailkatzeko eta antola-tzeko datu basea osatu dugu.

2007ko erronka izango dugu jasotakomateriala ustiatu eta aurrera begirabaliagarriak izan daitezkeen ikasgaiaketa ondorioak ateratzea. Horretarako,noski, ez gara bakarrik ariko. Gaiaongi ezagutzen duten aditu eta aritue-kin partekatutako gogoeta egin etaateratako emaitzak jardunaldi bateanaztertzeko asmoa dugu.

Gazteenerabilera.Perspektibaetaprospektiba

6 . 8

Txillardegik esana da euskararenberreskurapena lortuko baduguezinbestekoa dela: batetik, hizkun-

tzaren alorreko fenomenoak ahalik etaongien ezagutzea; eta bestetik, hizkuntzapizkundean herria bera interesatzea. Biideia horiei erantzuteko asmoa duen tres-na da Bat Soziolinguistika Aldizkaria.

Horrela, Soziolinguistika Klusterrak BATSoziolinguistika aldizkarian argitaratudiren artikulu guztiak edonoren eskurajartzen ditu, bildutako ezagutzarenzabalpena egiteko. Horretarako, berewebgunean (www.soziolinguistika.org)eskaintzen ditu eta hauek ahalik eta

modurik eroso edota errazene-an aurkitu ahal izateko, bilatzai-le bat sortu eta garatu du.

Jarraian dituzue 2006an zehar argitara-tu diren zenbakiak:

58. zenbakia. Martxoa: Euskararenegoera Nafarroa Garaian.59. zenbakia. Ekaina: Euskararen egoe-ra Ipar Euskal Herrian60. zenbakia. Iraila: Unibertsitate aurre-ko hizkuntza ereduen balorazioa eta pro-posamenak61. zenbaki. Abendua: Euskararen mai-lako soziolinguistikaren irakaskuntza etaikerkuntza-lerroak

Azken 5 urteetan aldizkariko zuzendarilanetan aritu den Maria Jose Azurmen-di bere kargua uztera doa, argitalpenbatzordean jarraitu arren. Orain artekoaldizkariko koordinatzaile izandakoLarraitz Garmendiaren lekua berriz,Lionel Jolyk beteko du datorren urtetikaurrera. Hortaz, lerro hauetatik, egini-ko lana eskertu nahiko genieke biei.Horrek noski, datorren urtean argital-pen batzordea osatzeko eta indartzekoerronka jartzen digu mahai gainean.

BatSoziolin-guistikaAldizkaria

6 . 9




Soziolinguistika Klusterrarenwebgunea, egiten dugun lana-ren erakusleiho nagusia dugu.

Horrela, Bat Soziolinguistika aldizka-riarekin batera, gure proiektuenbidez garatutako ezagutza gure baz-kideen eta, orokorrean, jendartea-ren esku jartzeko tresna nagusiadugu.

Bestetik, Soziolinguistika Klusterre-ko kideei eta proiektuetan partehartzen ari diren aditu eta bazki-deei begira, proiektu bakoitzarenbilakaera kontsultatu ahal izateko,proiektuetan sortutako informa-zioa trukatu ahal izateko, bilerenaktak eta bestelakoak webgunetikeskuratzeko... aukera eskainiz,gure proiektuak sarearen aban-taila eta aukerak aprobetxatuzgaratu ahal izateko tresna erebada gure webgunea.

Honi guztiari begira, 2006an emani-ko urrats nagusiak ondorengoakizan dira:

– Batean eta bestean argitaratutako soziolinguistikazko materiala bateratu etaigotzea. Horrela, egun 40 dokumentu inguru bildu ditugu atal honetan:http://www.soziolinguistika.org/eu/fitxategiak/152

– Webgunearen itzulpena ingelesera. Lehen esan dugun bezala, gure webgunea,gure lanaren erakusleiho nagusia dugu. Nazioartean ere hala da, noski, etahorregatik, leiho hau beste herrialdeetara zabalik egon dadin, webgunea bestehizkuntzetara itzultzeari ekin diogu. Aurtengoan ingeleseko itzulpena osatudugu.

– Azkenik, proiektuz proiektu bildutako erreferentziak, antzeko lanak egin nahidituen edonorentzat interesgarriak izan daitezkeela uste dugu. Horregatik,Proiektuetako Erreferentzien Bilgunea osatzeari ekin diogu. Atal honetan, esanbezala, gure proiektuak garatzeko baliagarriak suertatu zaizkigun erreferentziamota desberdinen (artikuluak, liburuak, tesiak…) erreferentziak bilduko ditugu.

SoziolinguistikaKlusterrarenwebgunea

6 .10



Datorren urteko urrats nagusiaklehendik abiaturiko bidea jarraituz,webgunearen gaztelerazko itzulpenaeta Proiektuetako Erreferentzien Bil-gunea osatu eta erreferentziekin eli-katzen hastea izango da.

SOZIOLINGUISTIKAZberri papera

6 .11



SOZIOLINGUISTIKA BERRIPA-PER ELEKTRONIKOA euska-raren normalizazioarekin

loturiko edota soziolinguistika arlo-ko gaien inguruko informazioazabaltzeko sorturiko orri elektroni-koa da. Soziolinguistika Klusterrakatondu eta doan zabaldu du orainartean, web bidez eta posta elek-troniko mezu bidez, arlo honetaninteresa duten guztientzat.

Soziolinguistikaz berripapera eus-karri elektronikoan soilik bana-tzen da, eta formatu laburrean,kasu bakoitzean informaziozabalagoa eskuratzeko dago-kion helbide elektronikoarenlotura bertan jarriz.

Soziolinguistikaz berripapera bihilabetean behingo maiztasunez800 bat helbidetara zabaltzenda. Tartean dira udaletako eus-kara zerbitzuak, euskara elkar-teak, erakunde ezberdinetakoeuskara teknikariak, irakaskun-tza arloan normalkuntza plan-gintzetan dihardutenak, uniber-tsitateko irakasleak, euskalte-giak...

Aurrera begira SL Klusterrak duenerronketako bat, Soziolinguisti-kaz berripapera bera sendotueta, ahal den neurrian, maizta-sun gehiagorekin bidaltzekoaukera aztertzea izango da.

The Case ofBasque: Past,Present andFuture liburua

6 .12 Joshua A. Fishman editoreduen IJSL aldizkariaren 174zenbakirako hainbat artikulu

prestatu zituzten Euskal Herrikoaditu desberdinek. Aldizkarianordea, guztientzako lekurik ezzegoenez, zenbait lan argitaratugabe geratu ziren. SoziolinguistikaKlusterrak artikulu horiek argitara-tu eta nazioartean zabaltzekoproiektua osatu zuen.

Gipuzkoako Foru Aldundiak etaHizkuntza Politikarako Sailbu-ruordetzak bat egin zuten egi-tasmo honekin. 2005eanzehar liburuaren osatze etaitxuratze lanetan aritu ginen,Klusterreko bazkide direnEusko Ikaskuntzako Iñaki Marti-nez de Luna eta Gizarte Psiko-logia eta Portaera ZientzienMetodologia Saileko Mari JoseAzurmendiren gidaritzapean.Maiatzean egin genuen liburua-ren aurkezpen publikoa eta,zuzendariekin batera, HizkuntzaPolitikako Sailburuordeak, PatxiBaztarrikak, parte hartu zuen.Urte bukaera bitartean atzerri-ko unibertsitate eta liburuteginagusienetan zabalkundea egi-ten aritu gara.


Ongi eginikotik ikasi egin behardela diote. Ideia hori du proiek-tu honek oinarri. Hizkuntza nor-

malkuntza prozesuan emaitza onaklortu dituzten erakundeen kasuakaztertu nahi dira. Horrela, eurenemaitza onen jatorria hobeki ezagutueta esperientzia hauetatik ikasi ahalizateko.

Mondragon Unibertsitateko HUHEZIfakultateko Karmele Perezen gidari-tzapean eta lehendik ere kasuenazterketak egin izan dituen Ezagu-tzaren Clusterrarekin elkarlaneanhasi gara proiektua garatzen.2006an proiektuaren oinarrizkodiseinua, planifikazioa eta kasuakaztertzeko metodologia landu ditu-gu. 2007an, jarritako irizpideenarabera, zein kasu aztertu etahauen inguruko azterketa lanaburutu beharko ditugu, beraz.

NormalizazioEsperientziaAurreratuenKasuak bilketaproiektua

6 .13


Koordinatzailea: Oihana [email protected]


UEUko ikastaroek aukera paregabeaeskaintzen dute, urtean zeharreko jardunitogarritik distantzia hartu eta soziolinguis-

tikaren inguruko gogoetak eta elkarrizketak par-tekatzeko. Aurtengo ikastaroetarako euskararenerabilerak dituen erronketan zentratu nahi izandugu gure gogoeta gaia. Izan ere, sarritan esanohi den bezala, euskararen erabilera da kezkanagusietako bat euskararen normalizazio proze-suan, erabilera-mota eta neurria direlako norma-lizazio mailaren adierazpen nagusia. Euskararenerabilerak erronka berriak izango ditu datozenurteetan. Hori horrela izanik, erabileraren ingu-ruan egin diren hainbat egitasmo aurkeztea etaaurrera begira gogoeta egitea izango dira ikasta-ro honetako helburu nagusiak.

Ikastaroa, esan bezala, UEUko udako ikastaroenbaitan, Uztailak 18tik 20ra Iruñeko Larraonaikastetxean eskaini zen. Izenburua, “Erronkaberriak euskararen erabileran” izan zen etalandutako saioak hiru gai nagusiren inguruanardaztu ziren:

• Erabilerari buruzko ikerketa: alderdi teorikoa,erabilera eta prozesu psikosozialak, jarreraketa erabilera, erabilera neurtzekometodologia...

• Lana eta erabilera. Euskararen erabilerabultzatzeko planak lan tokietan etamerkataritzan...

• Gazteen euskararen erabilera. Diagnosia,euskararen erabilera bultzatzeko planakgazteen artean…

• Erabileraren plangintza administrazioan,udaletan e.a. Euskararen erabileraadministrazioan eta udaletxeetan,administrazioek eta udalek euskararenerabilera bultzatzeko dituzten planak…

Ikastaroetan unibertsitateko irakasleenaz gain,esperientzia praktikoak garatzen ari diren era-kundeek kideen eta teknikarien hitzaldiak eskai-ni ziren.

40 bat ikaslek eta 14 irakaslek parte hartu zuteneta eginiko balorazioa ona izan zen.

Soziolinguistika ikastaroakUEUren udako ikastaroetan

6 .14

Soziolinguistikaalorreko Teknikarieta EragileentzatFormazio Premiak

6 .15


Gaur egun asko dira euska-raren berreskurapenarilotuta lanean dabiltzan tek-

nikariak. Administrazio, ikastetxe,enpresa eta elkarte desberdinakkontutan hartuta, luze geratzekoarriskurik gabe, esan genezake,600dik gora teknikari izan badire-la lan jardun horri lotuak. Aldiz,halako jende multzoa mugitzenduen arlo batean, oraindik orain,formazio eskaintza oso desegitu-ratua dago. Unibertsitate mailakoikasketetan soziolinguistika lerroegituraturik ez dugu eta horrela,formazio eta esperientzia anitzekoteknikariak topatzen ditugu hizkun-tza normalkuntza lanean. Forma-zio behar nabarmenak sortzendituelarik egoera honek.

Proiektu honetan, egun dagoenformazio eskaintza aztertu nahidugu lehenik, hori oinarri hartu-ta, etorkizunean garatu beha-rreko urratsak zeintzuk izanbeharko liratekeen zehaztealdera. 2006an Unibertsitatemailako soziolinguistikazko for-mazioaren berri jaso genuen.Horrela, bildutako informazioaBat Soziolinguistika aldizkariko61. zenbakian eman genuenargitara.

Datorren urtean, jasotako infor-mazioa ustiatu eta aurrerabegira landu beharreko bidea-ren inguruko gogoetari heldukodiogu.

Bortzirietakoegoerasoziolinguistikoaren azterketa

6 .16 Askotan, egoera soziolin-guistikoari buruzko datuakeskuratzea bezain zaila iza-

ten da, behin hauek eskuratutazer nola irakurri, interpretatu…jakitea. Bortzirietako eskualdean,azken urteetan eginiko azterketaeta ikerketa desberdinetan bildu-tako datu ugari zituzten esku arte-an. Datu hauen inguruan Soziolin-guistika Klusterrekotik zein irakur-keta egiten genuen ezagutu nahizuten. Hortaz, SoziolinguistikaKlusterreko teknikariak, LionelJolyk, iturri teoriko desberdinakoinarri hartuta, Bortzirietakodatuetatik, hainbat ondorio, irizpi-

de eta jarraibide osatu zituen.Finean, datuak izate hutsetik,datuak modu erabilgarrian izatekogogoeta zen egin genuena: datuenirakurketa, interpretazioa eta ego-era soziolinguistikoaren azterketa,hain zuzen.

Datorren urteari begira eginikotxostena argitaratzeko aukeraaztertzen ari gara BortzirietakoMankomunitatearekin batera.



Soziolinguistika hiztegiak: Eusko Jaurlaritza-ren Hizkuntza Sailburuordearen eskariz, UZEIerakundea soziolinguistika hiztegia osatzen arida. Lan horretarako Soziolinguistika Klusterra-ri lankidetza eskaintza luzatu zion. KlusterrekoPablo Suberbiola eta Lionel Joly teknikariekeuren ekarpenak bideratu dituzten lan hone-tan.

ELEBI. Ikastereduen inguruko gogoeta:Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak euska-raren irakaskuntzari begira ereduen siste-ma egokitzeko osatu beharreko proposa-menari begira, Soziolinguistika Klusterrariikuspegi soziolinguistikoa aztertuko zuen lantaldean parte hartzeko eskaera egin zion.Soziolinguistika Klusterreko Lionel Joly tek-nikariak parte hartu zuen, talde honetan.

Gaztea izan eta euskara ahoan. Mahai ingu-ruak: Udako Euskal Unibertsitateak Leioanantolatutako jardunaldi honetan, euskara-ren erabilera gazteen artean sustatzekoegon daitezkeen metodologia eta tresnadesberdinak aztertu nahi ziren. Jardunaldi-ko lehen egunean “Hizkuntza jarrerak etaerabilera gazteen artean” mahai inguruaantolatu zen. Mahai inguru honen modera-tzailea Soziolinguistika Klusterreko PabloSuberbiola izan zen.

Bizitasun soziolinguistikoa eta sormen kultu-rala Frantziako hizkuntzetan XX. eta XXI.mendeetan: erabilpenak eta irudikapenak.Mintegia (Montpellier. Frantzia): 2006koabenduaren 8an eta 9an Frantziako Mont-pellierreko unibertsitatean Frantziako hiz-kuntzei buruzko mintegiak antolatu ziren.Mintegietan jorratuko zen gaia “Bizitasunsoziolinguistikoa eta sormen kulturala Fran-tziako hizkuntzetan XX. eta XXI. mendee-tan: erabilpenak eta irudikapenak” izan zen.Bertan, Soziolinguistika Klusterraren tekni-kari Lionel Jolyk hitzaldia eman zuen euskalkultura eta euskara lotuz.

Hizkuntza ekintzak eta identitatearen ondo-rioak (Paul Valéry Unibertsitatea): 2006koekainaren 1tik 2ra antolatu zen FrantziakoPaul Valéry Unibertsitatean hizkuntzalari-tzen nazioarteko mintegia. Bertan hizkuntzaeta identitatearen arteko loturak aztertuziren: “Faits de langue et effets d'identité”(hizkuntza ekintzak eta identitate ondorio-ak). Soziolinguistika Klusterreko Lionel Jolyteknikaria bertan izan zen eta ondorengohitzaldia eskaini zuen: “Hizkuntza ekintzaketa identitate ondorioak Espainiako testuin-guru gatazkatsuan”.

"Ikasle guztiak euskaldundu: nola?". Jardu-naldia: Euskararen Gizarte ErakundeenKontseiluak Ikasle guztiak euskaldundu:Nola? jardunaldiak antolatu ditu azaroaren23 eta 24rako Donostian. Jardunaldietanhezkuntza arloan lan egiten duten hainbatadituk parte hartu zuen. Gaur egungo hez-kuntza sistemak zergatik ez duen euskal-duntzen eta ikasleak nola euskaldundu litez-keen aztertu zen. Gaia ikuspegi soziolinguis-tikoa oinarri hartuta aztertu zuen mahaiinguruan, Soziolinguistika Klusterreko LionelJolyk hartu zuen parte.

Formazio saioa Topaguneko teknikarientzat:Gure bazkide den Topagunea Euskara Elkar-teen Federazioak urtero barne prestakun-tza saio bat egin ohi du bere teknikarieibideratua. Horrela, Soziolinguistika Kluste-rreko teknikariak, Pablo Suberbiolak, "Eus-kararen erabileran nondik eragin? Zenbaitgogoeta" hitzaldian oinarritutako formaziosaioa eskaini zien.

L ankidetzak24>SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA< 2006ko memoria

7

Euskal Herriko V. Kale Erabileraren Neurketak administrazioa-ren laguntzarik ez zuela jasoko jakin genuenean, proiektu hauaurrera ateratzeko modua pentsatzeari ekin genion. Aurreko

urteetako esperientzia oinarri hartuta, Euskal Herriko neurketaegitera gindoazela oinarri hartuta, udalei eta mankomunitateeieuren herriko eta eskualdeko neurketa bereziak egiteko aukeraeskaintzea, finantzazio iturri on bat izan litekeela pentsatu genuen.Honekin batera, hainbat udali neurketa orokorrerako dirulaguntzakemateko eskaera luzatu genion. Esan behar dugu eginiko eskae-rak uste baino erantzun hobea jaso zuela eta aurreikuspen guztiakgainditu zituela. Honela, Euskal Herriko 20 herritan, 2 eskualde-tan eta hiriburu batean egin ditugu neurketak. Dirulaguntza eska-erei dagokionez, 4 udaletatik jaso ditugu baiezko erantzunak.Jarraian doakizue zerrenda zehatza

HerrietakoEuskararenKaleErabilerarenNeurketak

8 . 1

KALE ERABILERAREN NEURKETA EGIN DUTENAK

> Bilbo > Urnieta > Zizurkil> Anoeta > Zestoa > Usurbil> Igorre > Markina-Xemein > Pasaia> Villabona > Gernika > Zumaia> Andoain > Zaldibar > Elgeta> Lekeitio > Legazpi > Uribe-Kosta> Zornotza > Bermeo > Sakana> Leioa > Astigarraga > Ondarroa

DIRULAGUNTZA EMAN DIGUTENAK

> Arrasate > Errenteria-Orereta> Idiazabal > Ordizia

E skainitakozerbitzuak

8


Izen deiturak

1. Iñaki Martinez de Luna

2. Maria Jose Azurmendi

3. Sonia Perez

4. Jaime Altuna

5. Iñigo Fernandezek

7. Rosa Ramos

8. Nekane Jausoro

10. J. Inazio Marko

11. Igor Calzadaren

12. Aitor Aritzeta

13. Aitor Unanue

14. Gemma Sanginésen

15. Ferran Suayren

16. Eñaut Apaolaza

17. Amaia Zarrabeitia

Erakundea

Eusko Ikaskuntza

EHU-UPV. Gizarte Psikologia eta

Portaera Zientzien Metodologia Saila

Euskara Elkarteen Topagunea

Gipuzkoako Urtxintxa Eskola

Publis NCM

Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide

Elkartea

EHU-UPV. Hezkuntzaren Teoria eta

Historia Saila

MIKeko ikertzailea

UPV-EHU irakaslea

Lasarte-Oriako euskara teknikaria

Societat Valenciana de Psicologiako

kidea

Societat Valenciana de Psicologiako

kidea

Emun Kooperatiba Elkartea

Elhuyar Aholkularitza

Harreman mota

Proiektu taldeko kide

Proiektu zuzendaria

Proiektu zuzendaria



Hizlaria

Hizlaria



Zuzendaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria



Proiektua

- EHko hizkuntza erabileraren V. kale-neurketa

- Bat Soziolinguistika Aldizkaria

- ARRUE proiektua

- The Case Of Basque' liburua


- The Case Of Basque' liburua

Gazteen hizkuntza erabileraren perspektiba

eta prospektiba

- Gazteen hizkuntza erabileraren

perspektiba eta prospektiba

- Gazteen hizkuntza jokaerak (Pasaia).

Jardunaldia

Gazteen hizkuntza jokaerak (Pasaia).

Jardunaldia

EHko hizkuntza erabileraren V. kale-neurketa

Bat Soziolinguistika Aldizkaria

- Ulibarri programa. Kalitate lan taldea eta

aholkularitza

- ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

Soziolinguistika Klusterra sortu zenean eginiko gogoete-tan nabarmen ageri zen soziolinguistikaren inguruanlanean ibili bazebiltzala hainbat erakunde eta norbana-

ko. Klusterraren baitan ikusten genituen egitekoen artean,hauek guztiak proiektu desberdinetan egituratzen joatea zen.Hauekin guztiekin soziolinguistika arloko sarea eratzen joatea,hain zuzen. Bide honetan ere zenbait urrats eman dira.Horren erakusle, 2006an zehar Klusterrarekin harremanmota bat edo beste izan dutenen zerrenda doakizue jarraian:

S oziolinguistikaarloko sareaeratzen

9


18. Jon Ajuria

19. Fermin Perez

20. Nekane Jauregi

21. Joxean Amundarain

22. Aitziber Madrazo

23. Joxe Mari Ulazia

24. Agurtzane Usandizaga

25. Xabier Isasi

26. Lore Erriondo

27. Alex Mungia

28. Xabier Elortza

29. Gema Loinaz

30. Iñaki Arruti

31. Malores Etxeberria

32. Kike Amonarriz

33. Jone Miren Hernandez

34. Inma Muñoa

35. Battittu Coyos

36. Nekane Larrañaga

37. Kontsesi Berriotxoa

38. Juanito Etxeberria

Bizkaiko Foru Aldundiko teknikaria

Gipuzkoako Foru Aldundiko teknikaria



LAB sindikatuko euskara planen

arduraduna

Fagor Arrasateko euskara planen

arduraduna

Eusko Ikaskuntza

EHU-UPV. Gizarte Psikologia eta

Portaera Zientzien Metodologia Saila

EHU-UPV. Hezkuntzaren Teoria eta

Historia Saila

HABEko teknikaria

HABEko teknikaria

Kultura Saila. HPSko teknikaria

Lasarte-Oriako euskara teknikaria

Hernaniko euskara teknikaria

EHU-UPV. Antropologia Saila

Gipuzkoako Ikastolen Elkartea

René Descartes Unibertsitatea

EHU-UPV. Soziologia I. Saila

EHU-UPV. Soziologia I. Saila

EHU-UPV. Hezkuntzarako Ikerkuntza eta

Diagnosi-Metodoen Saila





Hizlaria




Zuzendaria

Aholkularia


Aholkularia






Aholkularia eta hizlaria

Hizlaria


Hizlaria



Aholkularia

Aholkularia

Aholkularia

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

- ERALAN proiektua

- Soziolinguistika ikastaroak UEUren udako

ikastaroetan

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

ERALAN proiektua

- Lezoko eta Pasaiako haur eta gazteen

hizkuntza gaitasuna eta erabilera

- ARRUE proiektua

- EHko hizkuntza erabileraren V. kale-neurketa

ARRUE proiektua

Buruntzaldeko Familia-programa:

metodologia, hitzaldiak eta materialak









- Buruntzaldeko Familia-programa:



ikastaroetan



ikastaroetan



ARRUE proiektua

ARRUE proiektua

ARRUE proiektua


39. Iñigo Bullaín

40. Manu Ertzilla

41. Iñaki Garcia

42. Gatxi Arexolaleiba

43. Pello Jauregi

44. Erramun Osa

45. Zigor Etxeburua

46. Christophe Betbeder

47. Begoña Antxustegi

48. Iñaki Artola

49. Santos Izagirre

50. Jokin Larrañaga

51. Jasone Aldekoa

52. Josune Alberdi

53 Xabier Bengoetxea

54. Mikel Zalbide

55. Karmele Perez

EHU-UPV. Konstituzio Zuzenbidea eta

Politika Pentsamenduaren eta Gizarte

Mugimenduen Historia Saila

Mikelats euskaltegia

Mondragon Unibertsitatea

Emun Kooperatiba Elkartea

Kuadrillategiko koordinatzailea

EHko Ikastolen Konfederazioko Hizkuntza

arduraduna

Kontseilua

Euskararen Erakunde Publikoa (1.a

zuzendaria)

HPS, Koordinazio Zuzendaritzako

Plangintza eta Azterlanetako teknikaria

Hezkuntza Saila. Euskara Zerbitzua, Nolega



Hezkuntza Saila. Euskara Zerbitzua,

Hizkuntza Normalkuntza Teknikaria






Mondragon Unibertsitatea. HUHEZI

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Hizlaria

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

taldeko kide

Proiektu

zuzendaria

Soziolinguistika ikastaroak UEUren udako ikastaroetan










aholkularitza

- ARRUE proiektua


aholkularitza

- ARRUE proiektua


aholkularitza

- ARRUE proiektua

Ulibarri programa. Kalitate lan taldea eta

aholkularitza


aholkularitza


aholkularitza

ARRUE proiektua

Normalizazio Esperientzia Aurreratuen Kasuak


Hemen jasotako zerrenda zabaltzen joatea, bildutakoerreferentzien datuak osatzea eta bertan aipatutako-ekin harremanetan jartzeko bideak lantzea, soziolin-guistika arloko sarea eratzeko urrats garrantzitsuakdirela pentsatzen dugu. Horregatik, 2007an, bilduizan ditugun erreferentzia guztiak gure webguneanjartzeko asmoa dugu.

Hausnarketaestrategikoa

10


>>>>>>>

Soziolinguistika Klusterrean,argi dugu ezin dugula urtez-urteko aurreikuspen hutsekin

jokatu; benetan gure misio etabisioa landu asmo baditugu, epeertain-luzeko ikuspegiz jokatzea ezin-bestekoa dela. Horregatik, aurten-goan, ondorengo hiru urteetakoasmo, irizpide eta helburuei buruzhitz egin dugu gure bazkideekin.Udazkenean, Hausnarketa Estrate-gikoa antolatu genuen eta guremisio, bisio eta balioak gainbegira-tzeaz gain, 2007-2009 epealdirakogure helburu orokorrak eta adieraz-leak finkatu genituen. Hausnarketahauetan, 17 bazkide erakundeeta-tik, modu batean edo bestean 12keuren ekarpena egin zuten. Haue-taz, gain, 4 bazkide norbanakoreniruzkinak ere jaso genituen.

Orokorrean, esan dezakegu, haus-narketako ondorio nagusia orainarteko ibilbideari, oinarrizko alda-ketarik egin gabe, jarraipenaematea izan zela. Bide hori zer-nola egin eta gure misio etabisioa lortze bidean ezarri beha-rreko helburu orokorrak zehazteaizan zen hausnarketatik ateragenuen emaitza nagusiena.Hemen duzue osatu genuenmapa estrategikoa:

Erabiltzaileak

eta

Komunitatea

(Barne)

Prozesuak

Baliabideak

(Pertsonak eta

Finantzak)

Garapena

MAPA ESTRATEGIKOA 07-09

4

3

2

1

Ezagutza-emaitzak

gizartean zabaldu

Bazkideentzat

etekinak sortu

Erakunde

estrategikoekin

harremanak landu

Proiektu bakoitzari eman

diezazkiokegun erabilpen guztiak

eman (aplikazio/produktu berriak

sortu, formazioa, dibulgazioa...)

Ezagutza teorikoa

Esparruz-esparru

euskararen

berreskurapenerako

baliagarriak izango

diren marko

teorikoak osatu

Ezagutza

dibulgazioa

Euskararen

egoerari buruz

zabaltzen diren

datuen inguruko

hausnarketa

bideratu

Errealitate mailako

ezagutza

Esparruz-esparru

euskararen egoeraren

berri eman behar

diguten adierazleak

definitu, datuak jaso

Ezagutza aplikatua

Marko teoriko

orokorren aplikazioa

landu, Euskal

Herriaren eta

aplikazio esparruaren

arabera egokituz

Prozeduraz Klusterraren

dimentsio eta ahalmenaren

arabera hobetu eta aplikatu

Proiektuen prozedura

egokitu eta erabil

Adierazleetan

oinarritutako kudeaketa-

sistema garatu

Lan egiteko modua

kalitate ereduak

txertatuz hobetu

Langileen

gaitasunak

areagotu

Lan-giroa

zaindu

Langileen lan

orduak egoki

kudeatu

Komunikazioa

sistematizatuZuzendaritzan, gure misioa

nola garatu ikuspegia

bateratzea

Bazkideen intereseko

proiektuetarako

finantzaketa lortu


Ondorengo taulan jaso dituguesparruz esparru 2006rakojarri genituen helburuak:

U rtekohelburuak etabalantzea

11


Baliabideak

Prozesuak

Garapena

Erabiltzaile /Komunitatea

• Urteko balantze ekonomikoan defizitik ez izatea• Langileen asebetetzea neurtzeko sistema diseinatu eta aplikatzen hastea• Zuzendaritzaren efizientziari buruzko auto-balorazioa eta langileen balorazioa 6tik gorakoa izatea• Langileen trebakuntzan, bakoitzak gutxienez 40 ordu egin izana lanordutan• Lan giroari dagozkion bulego kideon asebetze-indizeak 6tik gorakoak izatea• Kalitateari buruzko oinarrizko formazioa (5S-en ingurukoa) jaso izana

• Bulegoan eta zuzendaritzan proiektuen prozedurari buruzko errebisioa• Kalitateari buruzko oinarrizko formazioaren edukiak aplikatzeko proposamena• Proiektu guztietan ebaluazio sistema aplikatu izana• Adierazle orokorren errebisioa kopurua (urtarrila, maiatza eta urrian)

• Proiektu bakoitzetik gutxienez bigarren produktu bat sortu izana beste garapen-arlo batean• Garatutako proiektuen lorpen-indizeak 6tik gorakoak izatea• Garapen-arlo bakoitzean gutxienez aurreko urtean beste proiektu burutu izana

• Garatutako proiektuen ondorioz, pertsona juridiko diren bazkideek jasotako etekin identifikagarribat gutxienez izatea

• Proiektuetako Erreferentzien Bilgunea sortu izana • Pertsona juridiko diren bazkideen asebetetze-indizeak 6tik gorakoak izatea, 10eko eskalan• Pertsona juridiko diren bazkide guztiek gutxienez proiektu batean parte hartu izana• Bazkideen proposamenez eta kanpo eskaeren bidez garatutako proiektuen arteko proportzioa

3/2 izatea edo handiagoa izatea• Bazkide kopurua %20an haztea• Gizartean zabaldutako ezagutza-emaitzak identifikatuta izatea

Jarritako helburuen inguruko balan-tzeak berriz, ondorengo grafikoe-tan islatu ditugu:

11

. 1


Adie

razl

een

bala

ntz

ea

Ikus

dai

teke

enez

, ia

ztik

aur

teng

o-

ra

gure

ad

iera

zle

sist

ema

deze

nte

osat

uago

a du

gu.

Iazk

o 9

ad

iera

zlee

n al

dean

,

aurt

engo

an 3

bes

terik

ez d

ira

osat

u ga

be e

do d

atur

ik g

abe

ditu

guna

k. G

aine

ra,

adie

razle-

etan

ja

sota

ko

emai

tzak

or

o

har

onak

izan

direl

a ik

usi d

ugu.

Kez

ka

bere

zia

sort

zen

digu

n

adie

razle

bat

egon

ba

dago

en

arre

n. B

azki

deek

jas

otak

o et

e-

kin

iden

tifik

agar

riei

dag

okie

na,

hain

zuz

en.

Ber

tan

ager

i de

n

%19ko

bet

etze

mai

la,

gehi

en-

bat,

hon

en ing

urua

n ba

zkid

eei

egin

iko

gald

eteg

iare

n er

antz

un

gutx

i ja

so d

itugu

lako

iza

n da

.

Bai

na,

hori

bera

, ba

zkid

een

nahi

et

a be

harr

ei

eran

tzun

asm

o di

en g

urea

bez

alak

o er

a-

kund

e ba

tent

zat,

ez

da b

ater

e

emai

tza

ona.

Hor

taz,

dat

orre

n

urte

ko eg

itasm

oan,

ba

zkid

ee-

kiko

gur

e ha

rrem

ana

estu

tzea

-

ri

begi

ra,

neur

ri

zeha

tzak

hart

u as

mo

ditu

gu.

Buk

atze

ko,

sarr

eran

aip

atu

ditu

-

gun

erro

nka

guzt

iei a

urre

egi

n-

da (

tekn

ikar

i be

rrie

n ko

ntra

ta-

zioa

, bu

lego

ber

ria…

) az

pim

a-

rrat

zeko

a da

ere

, ur

tea

gale

ra

ekon

omik

orik

ga

be

amai

tu

izan

a.

%1

00

%6

HE

LB

UR

UE

N B

ETE

TZE

MA

ILA

%0

%1

0%

20

%3

0%

40

%5

0%

60

%7

0%

80

%9

0%

10

0

%1

5

%1

9

%2

5

%1

00

%1

00

%6

2

%6

HE

LB

UR

UE

N B

ETE

TZE

MA

ILA

%0

%1

0%

20

%3

0%

40

%5

0%

60

%7

0%

80

%9

0%

10

0

%1

00

HE

LB

UR

UE

N B

ETE

TZE

MA

ILA

%0

%1

0%

20

%3

0%

40

%5

0%

60

%7

0%

80

%9

0%

10

0

%5

0

%0

%2

5

%7

7

HE

LB

UR

UE

N B

ETE

TZE

MA

ILA

%0

%1

0%

20

%3

0%

40

%5

0%

60

%7

0%

80

%9

0%

10

0

%1

00

%1

00

%7

5

%1

00

Erab

iltza

ileak

eta

kom

unita

tea

Gar

atut

ako

proi

ektu

en o

ndor

ioz

perts

ona

jurid

iko

dire

n ba

zkid

eek

jaso

tako

ete

kin

iden

tifik

agar

riak

Base

erre

fere

ntzia

la s

ortu

izan

a

Perts

ona

jurid

ikoe

n as

ebet

etze

-indi

zeak

Perts

ona

jurid

ikio

bak

oitz

ak z

enba

t pro

iekt

ueta

n pa

rte h

artu

due

n

Bazk

idee

n pr

opos

amen

ez e

ta k

anpo

esk

aere

n bi

dez

gara

tuta

kopr

oiek

tuen

arte

ko p

ropo

rtzio

a

Bazk

ide

berri

ak, %

haz

kund

e ta

sa

Gara

pena

Proi

ektu

bak

oitz

etik

gutx

iene

z bi

garre

npr

oduk

tu b

at s

ortu

izana

bes

te g

arap

en-

arlo

bat

ean

Gar

apen

-arlo

bako

itzea

n gu

txie

nez

aurre

ko u

rtean

bes

tepr

oiek

tu b

urut

uiza

na

Dat

urik

ez d

uten

adi

eraz

leak

Giza

rtea

n za

bald

utak

o ez

agut

za-e

mai

tzak

iden

tifika

tuta

izat

ea

Dat

urik

ez d

uten

adi

eraz

leak

Gara

tuta

ko p

roie

ktue

n ba

lora

zio e

ta lo

rpen

-indi

zeak

Balia

bide

ak (

pert

sona

l eta

fin

antz

ak)

Kalit

atea

ri bu

ruzk

o oi

narri

zko

form

azio

a (5

S-en

ingu

ruko

a) ja

so iz

ana

Bala

ntze

eko

nom

ikoa

Perts

onen

ase

bete

tzea

neu

rtzek

o sis

tem

a di

sein

atu

eta

aplik

atze

n ha

si

Bule

goki

deon

ase

betz

e-in

dize

ak

Form

azio

ord

uak

Dat

urik

ez d

uten

adi

eraz

leak

Zuze

ndar

itzar

en e

fizie

ntzia

ri bu

ruzk

o au

toba

lora

zioa

eta

lang

ileen

bal

oraz

ioa

(Bar

ne)

proz

esua

k

Bule

goan

eta

zuz

enda

ritza

n pr

oiek

tuen

proz

edur

ari b

uruz

ko e

rrebi

sioa

Proi

ektu

guz

tieta

n eb

alua

zio s

istem

aap

likat

u iza

na

Kalit

atea

ri bu

ruzk

o oi

narri

zko

form

azio

aren

edu

kiak

apl

ikat

zeko

prop

osam

ena

egin

Adie

razle

oro

korre

n er

rebi

sioa

kopu

rua

(urta

rrila

, mai

atza

eta

urri

an)

Dat

urik

ez d

uten

adi

eraz

leak

memoria-2006

Documents