menaxhimi i projekteve - kolegjiglobus.com - 2014/003 menaxhimi …literatura sh.kelmendi: menaxhimi...
TRANSCRIPT
Ligjërata të autorizuara Lënda: Menaxhimi i Projekteve
Viti shkollor 2013/2014
Niveli Master
Drejtimet: (1) Menaxhment Gjeneral Internacional, (2) Biznes
–Marketing;(3) Financa dhe Banka; (4)Menaxhimi i sektorit publik
Prof Dr Shyqri Kelmendi
Prof Dr Shyqri Kelmendi
Menaxhmenti i projekteve
dhe Investimeve
(Project & Investment
Management)
Emërtimi i lëndës:
Fondi i orëve 3+2/javë
Literatura
Sh.Kelmendi: Menaxhimi i Projekteve, libër universitar, 2011.
Harrison F. & Lock D. Advanced Project Management. A
structured approach. 4th edition. Gower Publishing Ltd.
England.2004.
Lock Denis. Project Management. 9th Edition. Gower Publishing
Ltd. England.2007.
Harold Kerzner, Project Management, 10th edition, John
Wiley&sons. 2009. New York.
Tonchia Stefano. Industrial Project Management. Planning, Design
and Construction. Springer. Berlin Germany. 2008.
Prof Dr Sh.Kelmendi
Literatura shtesë
• Lientz B, Rea K. International Project Management, Elsever
Science. San Diego. USA. 2003.
• Nagarajan K. Elements of Project Management, New Age
International , New Delhi. India. 2005.
• Marmel Elaine. Microsoft Project 2007 Bible. Wiley Publishing Inc.
Indianopolis. USA. 2007.
• www.projectmanagement.com
Prof Dr Sh. Kelmendi
Përmbajtja e lëndës
• Kapitujt:
• I. Projektet dhe Menaxhmi i projekteve
• II. Sistemi i Menaxhmentit të projekteve investive
• III. Planifikimi i detajuar për projektet komplekse
• IV. Teknikat e planifikimit dhe menaxhimit të
projekteve
• V. Menaxhimi i investimeve (Metoda DCF)
Prof Dr Sh. Kelmendi
Kuptimet themelore të MP
• Në dekadën e fundit vërehet një orientim i fortë drejtë
organizimit projektues të shumë veprimtarive.
• Sipas “Fortune Magazine”, profesioni «Project manager”
do të bëhet “profesioni më i rëndësishëm i shekullit XXI”
• Menaxhimi me projekte aplikohet në shumë veprimtari
dhe aktivitete njerzore të cilat merren me punë të llojit të
emërtuar projekt. (avioindustria, aniendërtimi, sporti,
kultura, mbrojtja e mjedisit, etj.).
Prof Dr Shyqri Kelmendi
Rrethina (mjedisi)
• Sfidat:
– Kërkesat në rritje për lëndë të para, paga, presionet
nga aksionarët, nga sindikatat, krizat globale,
mungesa e parasë…
• Çfarë masa të ndërmirren?
– Largimi i punt, ngritja e efikasitetit, ndrrimi i
resurseve,etj.
• PM – teknika menaxheriale me qëllim të kontrollit më të
mirë dhe përdorimit kompleks të resurseve
Project Management
PM dhe aplikimi
• Kush përdorë teknikat e PM?
– Organizatat dhe kompanitë industritale (ndërtim,
farmaci, kimi, industri e rëndë..)
– institucionet e mbrojtjes dhe sigurisë,
– Bankat, sigurimet shoqnore, komp e kontabilitetit,
inst, financiare;
– Spitalet, universitetet, shkollat, informimi publik;
– Komp reklamuese, publike, OJQ
– Organet dhe institucionet shtetnore
– Kombet e Bashkuara dhe agjencionet globale
Project Management
Organizimi i kompanive
• Kompanitë me orijentim kah Projekti
– Shembuj: …
• Kompanitë me strukturë klasike:
• Përparsitë dhe dobësitë:
– Fleksibiliteti, adoptimi i tregut, organizimi,
efikasiteti, siguria finaciare…
Project Management
Terminologjia
Në gjuhën shqipe, termi PROJEKT ka dy kuptimësi:
- Një vëllim letrash teknike (dokumentacion teknik)
- Një aktivitet i ndërlikuar dhe i planifikuar mirë
• Në praktikën dhe literaturën amerikane dhe angleze nuk
ekzistojnë këto kuptime: Në Britani projekti si dokumentacion
teknik quhet design, në SHBA - engineering,
• termi project ka kuptimin e një aktiviteti konkret të formësuar
mirë, për të arritur një synim apo mision të parashtruar.
• Termet kryesore: (1) Projekti; (2) Project management
Prof Dr Shyqri Kelmendi
Kuptimi Projct dhe PM
• Projekti – një seri aktivitetesh dhe detyrash:
– Me një objektiv specifik;
– të përfundojë brenda specifikimeve të caktuara
– Ka të përcaktuar fillimin dhe mbarimin kohor
– Ka kufijtë e financimit
– Konsumon burimet njerëzore dhe tjera (paratë,
pajisjet, resurset)
– Ka veti shumë – funksionale (mund të vepron në
shumë linja paralele)
Project Management
Menaxhimi i projekteve (PM)
• PM në vete përfshinë 5 grupe veprimi:
– 1. Inicimi i projektit • Përzgjedhja e projektit më të mirë brenda resurseve të
disponueshme
• Njohja e benefiteve të projektit
• Përgatitja e dokumentacionit të duhur për aprovimin e projektit
• Caktimi i personit – Menaxher i Projektit
– 2. planifikimi i projektit • Përcaktimi i kërkesave të punës
• Përcaktimi i cilësisë dhe sasisë së punës
• Përcaktimi i burimeve të nevojshme
• Definimi i aktiviteteve
• Vlerësimi i rreziqeve të ndryshme
Project Management
Menaxhimi i projekteve (PM)
– 3. ekzekutimi i projektit
– Negocimi për anëtarët e ekipit të projektit
– Drejtimi dhe menaxhimi i punës
– Punua me anëtarët e ekipit drejtë përmirsimeve
– 4. Monitorimi dhe kontrolli i projektit
– Përcjellja e progresit
– Krahasimi i rezultateve aktuale me ato të parashikuarat
– Analiza e variacioneve dhe ndikimeve
– Bërja e adaptimeve dhe rregullimeve të mundshme
– 5. Përmbyllja e Projektit
– Verifikimi se të gjithë punët janë kryer
– mbyllja kontraktuese e kontratës
– mbyllja financiare e pagesave
– mbyllja administrative (me letra) e projektit
Project Management
Kuptimi më i thelluar i projektit
• Zhvillimi i shpejtë i shkencës, teknologjisë projektet më të
ndërlikuara.
• Kjo shkakton vështirësi, kërkon dijeni në ekzekutim
• Problemet : kohëzgjatja dhe kostoja e çdo aktiviteti
• Projektet e mëdha industriale, po bëhen gjithnjë e më vështirë të
realizueshme në shtetet me ekonomi të dobët.
• Përballimi i sfidave - koncepti i menaxhmentit të projektit (Project
Management) – ose të qeverisjes me projektin.
• Sa është koncepti i PM prezent në Kosovë?
• Çka po ndodhë me projekte në vend?
• A mund të realizohen ato pa suportin e të huajve?
• A mund të realizohet projekti pa vonesa kohore dhe pa tejkalime?
Prof Dr Sh. Kelmendi
Koncepti i PM
• Mbështetjet:
• 1. Organizimi efikas;
• 2. Shfrytëzimi i plotë i resurseve
• 3. Shfrytëzimi i mjeteve finaciare
disponibile;
• 4. Angazhimi i duhur i resurseve njerzore
në procesin integral të realizimit të
projektit.
Prof Dr Sh. Kelmendi
Definicioni global i Projektit - karakterisitkat
• Projekti përbëhet prej një serie aktivitetesh
• Projekti është unik;
• Është i pa përsëritshëm;
• Ka fillimin dhe fundin e vet (faktori kohë);
• Paraprakisht i ka të përcaktuara vëllimin e
parave (faktori kosto) dhe e ka të definuar
kualitetin e kërkuar.
Project Management
Project Management
1. Seria e aktiviteteve
2. Unikaliteti
3. Pa përsëritshmëria
4. Faktori kohë (Start/End)
5. Faktori kosto (vëllimi i
caktuar i parave)
6. Kualiteti i caktuar
(paraprakisht i shtruar)
Parimet e menaxhimit me projektin
• Parimi i përshtashmërisë menaxheriale;
• Mbështetja në parime shkencore dhe
profesionale.
• Vërejtje: Puna joprofesionale PM dështim të një
e më shumë faktorëve indikativ të projektit.
• Si pasojë, efektet negative apo të pamjaftueshme
të projektit, pas përfundimit të tij.
Prof Dr Sh. Kelmendi
Sh. Kelmendi
• planifikimi i projektit në harmoni me resurset disponuese
• Drejtimi apo menaxhimi me realizimin e projektit
• kontrollli kontinual i realizimit të projektit
Parakushtet e suksesit të Projektit
Sh. Kelmendi
1.1. KUPTIMI I MENAXHIMIT TË PROJEKTIT
Menaxhimi me projekte në të kaluaren – në Kosovë dhe
në Botë;
Kërkesat aktuale:
Të interesuarit:
Menaxherët, studentët, udhëheqësit e OJQ, strukturat
qeveritare;
Qëllimi:
të jenë të sukseshëm , ti qëndrojnë konkurrencës, të
bëhen projektues apo menaxherë të mirë;
Sh. Kelmendi
Çka na ofron aftësimi nga Projekt menaxhmenti?
1. Kontrolli më i mirë dhe i duhur i resurseve fizike, financiare dhe
humane
2. Raporte me te mira me blerësit
3. Shkurtim të kohës së ndërtimit apo të realizimit të projektit
4. Zvogëlim të kostos së realizimit
5. Ngritje e kualitetit dhe efikasitetit
6. Ngritje e margjinave të profitit
7. Ngritje të produktivitetit
8. Një koordinim më të mirë të brendshëm
9. Moral më të lartë të punëtorëve
Me menaxhim të Projektit, organizatat apo kompanitë i adresojnë çështjet
programore, identifikojnë të drejtat dhe obligimet e reja të aksionarëve dhe
ndaj aksionarëve.
Sh.Kelmendi
Një nga definicionet:
Projekti është një orvatje individuale apo grupore me
objektiv të përcaktuar, që i shfrytëzon resurset e
caktuara disponibile dhe që realizohet brenda një kohe të
paracaktuar, me kosto të kufizuar dhe me kualitet të
para kërkuar.
. Çfarë definicioni mund të shtrohet?
Sh. Kelmendi
Projekti një seri veprimesh multi
funksionale, brenda një sistemi të
caktuar, me ekipin e caktuar, të cilat
duhet të kryhen në afatin e duhur
dhe brenda kostos së paraparë.
Edhe një definicion tjetër ?
Karakteristikat e përbashkëta të Projekteve
RISKU
Llojet e riskut
Faktorët e riskut
Definimi dhe kuantifikimi i riskut
Menaxhimi i riskut
Prezenca e riskut – asgjë në projekt nuk ka siguri
absolute. Projekti nuk ka karakter deterministik por
stohastik.
Çdo gjë e planifikuar me projekt, ka vlerë të caktuar,
kurse veprimi i riskut, mund ti jep kahje të pa dëshiruar.
Konkluzioni i parë Projekti ka këto karakterisitka globale:
1. Posedon një strukturë – aktivitetet dhe nënprojektet.
2. Me Projekt arrihen disa synime.
3. Projekti është proces në vete.
4. Përmbahet prej fazave, të cilat e formsojnë ciklin jetësor
të projektit.
5. Ka kohëzgjatje të kufizuar.
6. Ka një rrethinë me të cilën komunikon.
7. Rrethina përcakton përkufizimet (ligjet, rregulloret).
8. Kriteret e suksesit të projektit –teknik, ekonomik,
shoqëror, natyror,
Sh.Kelmendi
Konkluzioni i parë
• 9. Resurset disponibile (koha, paratë) të
kufizuara;
• 10. Ndryshimet – në projekt mund të ndodhin
një varg ndryshimesh që janë në harmoni me
akterët.
• 11. Prezenca permanente e riskut, gjatë tërë
kohës së jetësimit të projektit.
Sh.Kelmendi
1.2. PRA, ÇKA ËSHTË PROJEKTI?
Projekti është një përpjekje apo orvatje e
përkohshme (me kohëzgjatje të caktuar) që
ndërmerret për të krijuar një produkt ose një
shërbim (servis) unik, apo për të arrit një
rezultat të parashtruar.
Konkluzioni i dytë
• Udhëheqja me procese të projektit
është shumë më e ndërlikuar se sa
udhëheqja me procese prodhuese;
• Nga ky shkak është zhvilluar disciplina
e veçantë – drejtimi me projekte –
PROJECT MANAGEMENT.
Sh.Kelmendi
Pushim i merituar
Sh. Kelmendi