İmento sektÖrÜnde enerj İ ver İml İlİĞİ - tskb.com.tr · Çİmento sektÖrÜnde enerj İ...
TRANSCRIPT
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM
NELER YAPMALI ?
29.Enerji Verimliliği Haftası Paneli İstanbul WOW Convention Center
13 Ocak 2010 1
Prof. Dr. Ali DURMAZ Gazi Üniversitesi Enerji-Çevre Sistemleri ve Endüstriyel
Rehabilitasyon (GEÇER) Araştırma Merkezi Direktörü
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
Çimento Sektörüne Genel Bakış
2004 yılına göre Türkiyede toplam 40 klinker üretim, 58 de çimento öğütme tesisi bulunmaktadır. 2004 – 2008 yılları arasında kurulu kapasite, satış ve ihracattaki gelişmeler aşağıda verilmiştir.
2
2004 – 2008 Üretim Kapasite Artışı: Klinker : %45 (%11.25-yıl) Çimento : %43 (%10.75-yıl)
• Birim ürün enerji payının en aza indirilmesi, özellikle enerji yoğun endüstriyel kuruluşların ekonomikliğinin ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasında, en önemli faktörlerin başında gelmektedir.
• Başlıca enerji türleri ısı ve elektriktir. • Yakıtlardan (fosil, nkleer, yenilenebilir), enerji dönüşüm sistemiyle
üretilen ısı ve elektrik enerjisinin çok az bir bölümü, doğrudan üretimde kullanılır. Kalan büyük bölümü kayıp enerji veya emisyon biçiminde çevreye atılır.
• Bir tesisin tüm enerji gereksinimi, ya doğrudan satın alınarak
kullanılan enerji (emisyonlu enerji) ile, veya bunun bir bölümü kayıp enerjisinin geri kazanımı (tasarruf edilen, emisyonsuz enerji) ile sağlanır.
• Tasarruf edilen enerjinin kullanım koşulu, tasarruf edilen
enerjinin maliyetinin (TEM), satın alınarak kullanılan enerjinin maliyetinden (KEM) küçük olmasıdır. Bu koşul; sistem yapısına, enerji fiyatlarındaki değişime, teknolojik gelişmelere, işletme koşullarına ve birçok faktöre bağlıdır.
3 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çok karmaşık, disiplinler arası, teknik, ekonomik ve sosyal boyutlu endüstriyel enerji verimliliği çalışmalarının sektör bazında ve fabrika bazında sistematik bir biçimde gerçekleştirilmesi, makro ve mikro ekonomi yönünden büyük önem taşımaktadır.
• Sektör bazındaki endüstriyel verimlilik ve emisyon kontrolü çalışmalarında sektörün kümeleşmiş enerji kullanım ve emisyon salınım modeli oluşturulur. Bu model yardımıyla enerji verimliliği artırma stratejileri, yatırım programları ve uygulama çalışmaları gerçekleştirilir. Aynı model fabrika bazında da uygulanabilir.
• Bu yaklaşım, Türkiye çimento sektöründe enerji verimliliğinin artırılması ve CO2 emisyonlarının azaltılması amacıyla yapılan, EİE koordinatörlüğünde gerçekleştirilen çalışma yardımıyla aşağıda irdelenmiştir.
4 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
5
Küresel isinma CO2 BGAS
%30
%50YAKIT KAZAN
YAKITTERMIKSANTRAL
Q ATIK %65
DPT
ISLENMIS GIRDI
ELEKTRIK
%25
HAM ISLENMIS
FABRIKA(ENDUSTRIYELSEKTOR)
ÜRÜN
Uluslararasi Sozlesmeler
(AB Müktesabati,Iklim Degisikligi Sozlesmesi...)
Ulusal Yasalar
T.C. Hükümeti
ETKBAR-GE(EÇI)
ETKB
ÇOBÇOBAr-Ge(EÇI)
FABRIKAYONETIMI
FabrikaAr&Ge
AB
UECIAR-GEMERKEZI
Hammadde
Diger Girdiler
Mühendis
Yönetici ve diger personelHava Kirliligi
Küresel isinma CO2BGAS
Hava Kirliligi
HAM GIRDI ISLEN. GIR.
HAM GIRDI ISLEN. GIR.
YAKIT
HAVA
SU
PERSONEL, DIG.
YAKIT
HAVA
SU
PERS., DIG.
ISIELEKTRIK
Türkiye İçin Önerilen Ulusal Enerji Verimliliği ve Emisyon Kontrolü Sistem Yapısı.
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
ENDÜSTRİYEL ENERJİ VERİMLİLİĞİNİN ARTIRILMASI VE EMİSYONLARIN AZALTILMASI METODOLOJİSİ
6 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Bir entegre çimento fabrikasının (klinker üretme ve çimento öğütme) sistem yapısı, bağlantı ve akış şeması
7 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çimento sektörünün kümelenmiş enerji kullanımı ve atmosfere CO2 salınım modeli
8 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çimento sektöründe alınabilecek enerji tasarruf önlemleri ve uygulama oranları
9 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Bu model yardımıyla oluşturulan “Türkiye Çimento Sektörü Enerji Tasarrufu Sağlama Eğrileri” (%12 faiz oranı için)
10 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Bu model yardımıyla oluşturulan “Türkiye Çimento Sektörü Enerji Tasarrufu Sağlama Eğrileri” (%30 faiz oranı için)
11 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• 1990-2020 yılları arasında, çeşitli senaryolar durumunda toplam enerji tüketiminin yıllara göre dağılımı (%12 faiz oranı için)
12
0
50
100
150
200
250
1990 2004 2010 2015 2020
To
pla
m E
ner
ji T
üke
tim
i (P
J/yı
l)
1990'dan Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemli
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• 1990-2020 yılları arasında, çeşitli senaryolar durumunda toplam enerji tüketiminin yıllara göre dağılımı (%30 faiz oranı için)
13
0
50
100
150
200
250
1990 2004 2010 2015 2020
To
pla
m E
ner
ji T
üke
tim
i (P
J/yı
l)
1990'dan Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemli
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Toplam enerji maliyetlerinin yıllara göre dağılımı (%12 faiz oranı için)
14
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
2004 2010 2015 2020
En
erji
Mal
iyet
leri
(m
ilyo
n $
/yıl)
1990 Teknolojisine Göre 2004 Teknolojisine Göre Önlemlerin Alınmasına Göre
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Toplam enerji maliyetlerinin yıllara göre dağılımı (%30 faiz oranı için)
15
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
2004 2010 2015 2020
En
erji
Mal
iyet
leri
(m
ilyo
n $
/yıl)
1990 Teknolojisine Göre 2004 Teknolojisine Göre Önlemlerin Alınmasına Göre
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Tasarruf edilen enerjilerin birim maliyetlerinin yıllara göre değişimi
16
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
2010 2015 2020
Bir
im E
ner
ji M
aliy
etle
ri (
$/G
J)
%12 faiz oranına göre %30 faiz oranına göre
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Enerji tasarruf yatırımlarının yıllara göre değişimleri
17
0
100
200
300
400
500
600
2010 2015 2020
Yat
ırım
(m
ilyo
n $
)
%12 Faiz Oranına Göre %30 Faiz Oranına Göre
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çimento sektöründe üretimin 2004 yılından itibaren tasarruf önlemleri alınması durumunda CO2 emisyon türlerinin yıllara göre değişimi
18
0
5
10
15
20
25
30
35
1990 2004 2010 2015 2020
CO
2 E
mis
yon
u (
mily
on
to
n/y
ıl)
Kalsinasyon Kaynaklı CO2 Emisyonu
Yakıt Kaynaklı CO2 Emisyonu
Klinker El. Kaynaklı CO2 Emisyonu
Çimento Öğ. El. Kaynaklı CO2 Emisyonu
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çimento sektöründe üretimin 2004 yılından itibaren tasarruf önlemleri alınması durumunda CO2 emisyon türlerinin yıllara göre değişimi Şekil 13’te (%30 faiz oranı için) gösterilmiştir.
19
0
5
10
15
20
25
30
35
1990 2004 2010 2015 2020
CO
2 E
mis
yon
u (
mily
on
to
n/y
ıl)
Kalsinasyon Kaynaklı CO2 Emisyonu
Yakıt Kaynaklı CO2 Emisyonu
Klinker El. Kaynaklı CO2 Emisyonu
Çimento Öğ. El. Kaynaklı CO2 Emisyonu
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çeşitli senaryolar durumunda atmosfere salınan toplam CO2 emisyonlarının yıllara göre değişimi (%12 faiz oranı için)
20
0
10
20
30
40
50
60
70
1990 2004 2010 2015 2020
CO
2 E
mis
yon
u (
mily
on
to
n-C
O2/
yıl)
1990'dan Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemli
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Çeşitli senaryolar durumunda atmosfere salınan toplam CO2 emisyonlarının yıllara göre değişimi (%30 faiz oranı için)
21
0
10
20
30
40
50
60
70
1990 2004 2010 2015 2020
CO
2 E
mis
yon
u (
mily
on
to
n-C
O2/
yıl)
1990'dan Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemsiz 2004'ten Sonra Önlemli
Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Tüketilen Toplam Birincil Enerjinin Yıllara Göre Değişimi
22 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Tüketilen Toplam Enerjinin Maliyetinin Yıllara Göre Değişimi
23 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Klinker Özgül Isı Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
24 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Katkılı Çimento Özgül Elektrik Tüketiminin Yıllara Göre Değişimi
25 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül Birincil Enerji Tüketiminin Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %12 Faiz).
26 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül Birincil Enerji Tüketiminin Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %30 Faiz).
27 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• İncelenen Senaryolar İçin Türkiye Çimento Sektöründe Özgül CO2 Emisyonunun Yıllara Göre Değişimi.
28 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül CO2 Emisyonunun Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %12 Faiz).
29 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?
• Türkiye Çimento Sektörünün Katkılı Çimento Özgül CO2 Emisyonunun Maliyetlere ve Yıllara Göre Değişimi (Senaryo 3, %30 Faiz).
30 Prof. Dr. Ali Durmaz 29.Enerji Verimliliği Paneli
13 Ocak 2010
ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ MEVCUT DURUM, NELER YAPMALI ?