Metoda PEST w analizie otoczenia przedsibiorstwa

Metoda PEST zwana inaczej generaln segmentacj otoczenia- jest powszechnie uywana w ramach analizy makrootoczenia przedsibiostwa Makrootoczenie firmy - obejmuje zjawiska, procesy i podmioty, ktre oddziauj na przedsibiorstwo porednio i obiektywnie, tworzc w ten sposb oglne ramy jego dziaalnoci. Samo przedsibiorstwo ma zwykle bardzo ograniczone moliwoci, by bezporedniego wpywa na makrootoczenie. Musi przyjmowa je takim, jakie jest w danej chwili, i interpretowa zachodzce w nim zmiany aby odpowiednio reagowa zarwno na pojawiajce si szanse jak i zagroenia oraz ustali strategi dziaania.

Dlatego tak wana jest trafna analiza trendw wystpujcych w kadej sferze otoczenia, przede wszystkim w wymiarze krajowym, ale i midzynarodowym oraz globalnym.

Zespoy analityczne musz zdecydowa, co chc analizowa oraz jakimi narzdziami i technikami bd si posugiwa. W zalenoci od celu i zainteresowa inne bd metody badawcze.

Metoda okrelana skrtowo PEST dzieli makrootoczenie przedsibiorstwa na 4 podstawowe segmenty:

otoczenie polityczno-prawne (P) otoczenie ekonomiczne (E) otoczenie spoeczno-kulturowe (S) otoczenie technologiczne (T)

P

Segmentacja otoczenia firmyTOtoczenie technologiczne

Otoczenie polityczno prawne

E

FIRMA

Otoczenie ekonomiczne

Otoczenie spoeczno kulturowe

S

Otoczenie polityczno-prawne to przede wszystkim:

Polityka podatkowa pastwa Prawo pracy Ustawodawstwo antymonopolowe Przepisy dot. handlu ( prawo celne ) Regulacje prawne zwizane z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej Stabilno wadzy

Otoczenie ekonomiczne:

Cykle koniunktury gospodarczej, tendencje w zakresie wzrostu gospodarczego Inflacja Bezrobocie Stopy procentowe, dostpno kredytw Kursy walutowe Ceny surowcw Dochody gospodarstw domowych

Otoczenie spoeczno-kulturowe:

Postp cywilizacyjny (styl ycia spoeczestwa i zmiany w nim zachodzce) Poziom wyksztacenia Stopie dysproporcji spoecznych wiadomo konsumencka wiadomo praw obywatelskich Mobilno spoeczestwa

Otoczenie technologiczne:

Poziom innowacyjnoci gospodarki Wydatki pastwa na badania nad rozwojem nowych technologii Poziom rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej Poziom rozwoju transportu Szybko transferu nowoczesnych technologii Priorytety wadzy oraz brany wzgldem rozwoju nowych technologii

Cechy segmentw wyrnionych na podstawie metody PEST:

Brak wyranych granic segmenty te najczciej na siebie nachodz Zjawiska zachodzce w poszczeglnych czciach otoczenia maj wpyw krtko i dugofalowy na funkcjonowanie przedsibiorstw Te same trendy czy zjawiska zachodzce w otoczeniu maj odmienne znaczenie dla rnych bran, a take i firm w ramach jednej brany czy jednego rynku

Etapy badania makrootoczenia firmy:

Wyrnienie istotnych czynnikw dotyczcych poszczeglnych segmentw makrootoczenia (tworzenie listy kontrolnej, dyskusja midzy czonkami zespou badawczegokorekta lub uzupenienie listy) Ustalenie wpywu kadego z czynnikw na funkcjonowanie organizacji ( Ktre z czynnikw opisujcych poszczeglne segmenty otoczenia oddziauj na organizacj, a ktre s szczeglnie istotne obecnie, a ktre bd wane w cigu nastpnych kilku lat? Okrelenie relacji midzy organizacj a makrootoczeniem (dodatkowa analiza- jakie skutki mog wywoa w organizacji, pomocne przy opracowaniu prognoz rozwojowych oraz okrelaniu misji i celw organizacji).

Wyrnienie istotnych czynnikw dotyczcych poszczeglnych segmentw makrootoczeniaPodstaw poprawnego ustalenia czynnikw opisujcych poszczeglne przyjte do analizy segmenty jest wykorzystanie potencjalnego zbioru czynnikw, ktry moe mie posta listy kontrolnej. Warunkiem skutecznego wykorzystania tej pomocniczej techniki badawczej jest merytoryczna dyskusja midzy czonkami zespou badawczego realizujcego to przedsiwzicie badawcze. Bdzie ona polegaa na analizie wszystkich czynnikw w niej ujtych pod ktem specyfiki otoczenia, w ktrym funkcjonuje dana organizacja. Moe to skutkowa jego korekt lub uzupenieniem.

Ustalenie wpywu kadego z czynnikw na funkcjonowanie organizacjiIstot tego zagadnienia jest wybr czynnikw, ktre oddziauj na organizacj oraz czynnikw, ktre s szczeglnie istotne obecnie, a ktre bd wane w cigu kilku nastpnych lat.

Uzyskane informacje pozwol na sporzdzenie swoistego zestawienia czynnikw, w ramach kadej ze sfer makrootoczenia, wedug siy ich oddziawania na organizacj.

Okrelenie relacji midzy organizacj a makrootoczeniemZidentyfikowane wczeniej czynniki poddaje si dodatkowej analizie. Nie tylko bada si ich wpyw na pozostae elementy otoczenia, lecz take ustala,jakie skutki mog wywoa w organizacji. Umoliwia to okrelenie istotnoci poszczeglnych sfer makrootoczenia organizacji i to nie tylko dla obecnego jego stanu, ale i dla przyszoci. Daje to rwnie moliwo przewidywania skutkw, jakie mog posuy do opracowania prognoz rozwoju sytuacji oraz do okrelenia misji i celw organizacji.

Oprcz metody PEST w praktyce funkcjonuj jej unowoczenione odmiany:

SLEPT PESTEL STEEPLE

Metoda SLEPT obejmuje dodatkowo (w porwnaniu z PEST) odrbn analiz otoczenia prawnego. Reszta wyglda podobnie jak w metodzie PEST - badane jest otoczenie ekonomiczne, spoecznokulturowe, polityczne oraz technologiczne. Najszersz perspektyw bada prezentuje metoda STEEPLE, ktra zakada diagnoz otoczenia uwzgldniajc - oprcz czterech podstawowych wymiarw - otoczenie naturalne, prawne i etyczne.

Metoda PESTEL prezentuje jeszcze szersze podejcie do analizy otoczenia, uwzgldniajc oprcz czterech elementw analizy PEST analiz otoczenia naturalnego i prawnego. Metoda PESTEL w mniejszym stopniu skupia si na przewidywaniu tego co moe nastpi, w wikszym za na rozwoju rnych perspektyw przyszoci. Celem jest pobudzenie myli strategicznej dotyczcej moliwych konsekwencji zdarze a nie stworzenie dokadnego odwzorowania przyszoci.

Literatura: G. Gierszewska, M. Romanowska: Analiza Strategiczna przedsibiorstwa, PWE 1997 M. Lisiski: Metody planowania strategicznego, PWE 2004 K. Obj: Strategia organizacji, PWE 2007