müfredatına uyumlu 10. sinif fİzİk±nıf-fizik-sb.pdf2018/09/10  · fİzİk Ömer Öztel ahta...

19
10. SINIF ‘’SORU BANKASI’’ FİZİK Ömer Öztel Akıllı Tahta Uygulaması Video Çözümlü Kararında Anlatım Yeni MEB müfredatına uyumlu

Upload: others

Post on 18-Nov-2020

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

10. SINIF

‘’SORU BANKASI’’

FİZİK

Ömer Öztel

Akıllı Tahta

Uygulaması

Video

Çözümlü

Kararında

Anlatım

Yeni

MEB

müfredatına

uyumlu

Page 2: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

2

10. Sınıf Soru Kitabı / Fizik

KA00-10.01MHK05

978-605-2387-72-6

Ömer ÖZTEL

Seçkin DUYAN

Mustafa KELEŞ

Osman Burak KAHVECİ

Münire Betül AYYILDIZ

Mehmet ESKİN

Acar Matbaacılık Promosyon ve Yayıncılık San. ve Tic. Ltd. Şti.Osman Gazi Mah. Mehmet Deniz Kopuz Cad. No.20 / 1Kıraç / Esenyurt / İSTANBUL tlf: 0 212 886 56 56

0 212 275 00 35 www.eksenyayinlari.com - [email protected]ülbahar Mah. Cemal Sururi Sk. No:15 / E Halim Meriç İş Merkezi Kat 9 Mecidiyeköy - İST.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, her hakkı Eksen Yayıncılık ve Eğitim Malz. San. Tic. AŞ’ye aittir. Eksen Yayıncılık’ın yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması, basım ve yayımı hâlinde gerekli yasal mevzuat uygulanır.

ürün adı

ürün no

isbn

yazar

dizgi-mizanpaj

grafik tasarım

dijital uygulama

editör

yayın yönetmeni

baskı

iletişim

copyright ©

Page 3: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

3

MERHABAÖğretmen ve öğrencilerimize müjde!

Artık size yakın, sizin dünyanızı anlayan, iç dünyanıza seslenen, kısacası sizin dilinizle konuşan bir kitap var elinizde. Yüzü soluk, kuramsal, renksiz ve tekdüze kitaplarla daha fazla uğraşmanıza gerek kalmadı. Evde, okulda veya serbest zamanlarınızda ders çalışmanın ötesinde, bir bilim dalına yönelik temel verileri zevk-le öğreneceğiniz, elinizden bırakamayacağınız kitapları sizler için hazırladık. Severek ve neşeyle öğrenilen bilgilerin kalıcı olduğunu göstermek istedik.

Soru bankasında üniteler iki ana bölümde ele alındı. Öncelikle öğrenmenin daha kolay gerçekleşmesi için üniteler alt başlıklara ayrıldı. Böylece her alt başlıktan ve detaylarından soruların yer alması sağlandı. Ünite sonunda yer alan ve ünitenin tamamını kapsayan testlerin çözümü bu yöntemle daha kolay hâle getirildi.

Testlere başlamadan önce hatırlanması gereken bilgiler “kısa ve özlü olarak” anlatıldı. Testler konunun ağırlığına ve önemine göre birim birim oluşturuldu ve isimlendirildi.

Bu ürünün şimdi akıllı tahta, bilgisayar ortamları ve tabletlerde kullanılmak üzere dijital versiyonları da hazır. Şifrenizi kullanarak dys.eksenyayinlari.com adresinden kitabın tüm dijital içeriğine ulaşabilirsiniz.

Esenlik ve başarı dileklerimizle...

Page 4: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

4

Ünite adı ve alt başlıklarınıgösteren sayfalar

Konu özetlerinin

bulunduğu sayfalar

Kitabımızda neler var ?

Page 5: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

5

Test sorularının

bulunduğu sayfalar

Test cevaplarının

bulunduğu sayfalar

Page 6: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

6

İçindekiler

1. ÜNİTEElektrik ve Manyetizma

Elektrik Akımı ......................................................................................................................................................................... 10

Direnç ........................................................................................................................................................................................ 12

Ohm Kanunu ............................................................................................................................................................................ 14

Eşdeğer Direnç ....................................................................................................................................................................... 16

Elektrik Devreleri .................................................................................................................................................................. 20

Üreteçlerin Bağlanması ...................................................................................................................................................... 26

Elektrik Enerjisi ve Elektriksel Güç ................................................................................................................................. 32

Lambalı Devreler ................................................................................................................................................................... 38

Mıknatıs ve Manyetik Alan ................................................................................................................................................ 44

Akım ve Manyetik Alan ........................................................................................................................................................ 50

2. ÜNİTEBasınç ve Kaldırma Kuvveti

Katı Basıncı ............................................................................................................................................................................. 60

Sıvı Basıncı .............................................................................................................................................................................. 68

U Borusu ve Pascal Prensibi .............................................................................................................................................. 78

Toricelli Deneyi ....................................................................................................................................................................... 84

Gazların Basıncı ..................................................................................................................................................................... 86

Akışkanların Basıncı ............................................................................................................................................................. 92

Kaldırma Kuvveti ................................................................................................................................................................... 96

Page 7: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

7

3. ÜNİTEDalgalar

Dalga Hareketinin Temel Kavramları .............................................................................................................................. 116

Dalgaların Sınıflandırılması ve Enerjisi ......................................................................................................................... 120

Yay Dalgalarının Hızı ............................................................................................................................................................ 124

Yay Dalgalarının Yansıması ............................................................................................................................................... 128

Yay Dalgalarının Girişimi .................................................................................................................................................... 132

Yay Dalgalarının İletilmesi ................................................................................................................................................. 136

Su Dalgaları ............................................................................................................................................................................. 142

Su Dalgalarının Yansıması .................................................................................................................................................. 146

Su Dalgalarının Kırılması .................................................................................................................................................... 150

Ses Dalgaları ........................................................................................................................................................................... 156

Deprem Dalgaları .................................................................................................................................................................. 166

4. ÜNİTEOptik

Aydınlanma ............................................................................................................................................................................. 174

Gölge .......................................................................................................................................................................................... 180

Işığın Yansıması ..................................................................................................................................................................... 188

Düzlem Aynalar ...................................................................................................................................................................... 192

Küresel Aynalarda Özel Işınlar .......................................................................................................................................... 200

Küresel Aynalarda Görüntü ............................................................................................................................................... 204

Işığın Kırılması ....................................................................................................................................................................... 208

Merceklerde Özel Işınlar ..................................................................................................................................................... 218

Merceklerde Görüntü .......................................................................................................................................................... 222

Prizmalar ................................................................................................................................................................................. 224

Renkler ..................................................................................................................................................................................... 226

Cevap Anahtarı ...................................................................................................................................................................... 244

Page 8: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

8

Page 9: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

Elektrik ve Manyetizma Elektrik Akımı

Direnç

Ohm Kanunu

Eşdeğer Direnç

Elektrik Devreleri

Üreteçlerin Bağlanması

Elektriksel Enerji ve Elektriksel Güç

Lambalı Devreler

Mıknatıs ve Manyetik Alan

Akım ve Manyetik Alan

Page 10: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

10

Elektrik Akımı

TEST 1

Bir iletkenin kesitinden birim zamanda geçen yük mik-

tarına elektrik akımı denir. i harfi ile gösterilen elektrik

akımının birimi amper (A)'dir.

S

+ –

+ –

–––

–––

+ –+ –

akımın yönü

elektronların hareket yönü

Şekildeki tüpte t sürede S kesitinden n tane elektron geçerse; geçen yük miktarı;

q = n .e

kadardır.

(e : elektronun yükü olup değeri 1,6 .10–19 C'dir.)

Bu yük akışına karşılık oluşan elektrik akımı;

i = q

t

bağıntısı ile hesaplanır.

Elektrik akımının yönü elektronların hareket yönünün tersi olarak kabul edilmiştir.

Elektrik akımını; metallerde elektronlar, sıvılarda (+) ve (–) iyonlar, gazlarda elektronlar, (+) ve (–) iyonlar sağlar.

Elektrik akımı ampermetre ile ölçülür. İç direnci sıfır olan ampermetre devreye seri olarak bağlanır.

ARi

ampermetrenin bağlanışı

1. X,Y,Ztellerininkesitlerindent, t,2tsürelerindesıra-

sıylan,2n,2ntaneelektrongeçiyor.

Bunagöre,tellerdeoluşanakımşiddetleriiX,iY,iZ

arasındakiilişkinedir?

A) iX = iY = iZ B) iX = iY > iZ

C) iX = iZ > iY D) iY > iX = iZ

E) iY = iZ > iX

2. Biriletkeninkesitinden0,8siçinde2 .1018taneelektron

geçiyor.

Bunagöre,iletkendekielektrikakımıkaçA'dır? (qe = 1,6 .10

–19 C)

A) 1,6 B) 1,2 C) 0,8 D) 0,4 E) 0,2

3. Şekildeki deşarj tüpünün S kesitinden 2 s'de 0,8 Cyükesahipelektronlargeçiyor.

S

+ –

II I

Bu yük geçişine karşılık oluşan akımın yönü veşiddetinedir?

Yönü Şiddeti(A)A) I 0,4

B) I 0,8

C) I 1,6

D) II 0,4

E) II 1,6

Page 11: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

11

4. ŞekildekideşarjtüpününSkesitinden2dakikasüreyle18CoulombyükesahipH+ iyonlarıokyönündegeçi-yor.

S

ok

Buna göre,

I. Tüpteoluşanelektrikakımıokyönündedir. II. Tüpteoluşanelektrikakımınınşiddeti9Amper'dir. III. Tüpiçerisindeokyönündebirelektrikselalanvar-

dır.

yargılarındanhangileridoğrudur?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveII D)IveIII E)I,IIveIII

5. Birelektrikdevresinebağlıampermetre0,8amperigös-termektedir.

10dakikaiçindebudevredengeçenyükmiktarıkaçCoulombdur?

A) 360 B) 480 C) 540 D) 600 E) 800

6. ŞekildekiX,Y,Z iletken tellerininkesitlerinden2t, t, tsüreleriboyuncageçenelektronsayılarısırasıylan,n,2n'dir.

X teli Y teli Z teli

n n 2n

Bunagöre,X,Y,ZtellerindengeçenelektrikakımşiddetleriiX,iY,iZarasındakiilişkinedir?

A) iX > iY > iZ B) iX > iZ > iY

C) iY > iZ > iX D) iZ > iX > iY

E) iZ > iY > iX

7. K, L iletken tellerinin kesitlerinden t sürede geçenelektrik yükmiktarları sırasıylaQ,2Qolup,M iletkentelinin kesitinden 2t sürede geçen yük miktarı da3Q'dur.

Bunagöre,K,L,MtellerindengeçenelektrikakımşiddetleriiK,iL,iMarasındakiilişkinedir?

A) iK = iL > iM B) iL > iK > iMC) iL > iM > iK D) iM > iL = iK

E) iM > iL > iK

8. Şekildekiiletkenteldenbelirtilenyönde0,2Amperşid-

detindeelektrikakımıgeçmektedir.

S i=0,2Amper

1 2

Bunagöre,telinSkesitinden4saniyesüreiçindegeçenelektronlarınsayısıvehareketyönünedir?

(1elektronyükü:1,6 .10–19Coulomb'dur.)

Elektronsayısı Hareketyönü

A) 2 .1018

1

B) 5 .1018

1

C) 5 .1018

2

D) 2 .1019

1

E) 2 .1019

2

9. Aşağıdaki deşarj tüplerinin kesitinden t süre boyuncageçeniyonlarınelektrikyükmiktarlarıvehareketyönleribelirtilmiştir.

Bunagöre,hangitüpteoluşanelektrikakımınınşid-

detienbüyüktür?

–3q

+4q

–3q

–q

+q

+2q

–2q+4q

A)

C)

E)

B)

D)

Page 12: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

12

Elektrik akımına karşı oluşan zorluğa direnç denir. R

harfi ile gösterilen direncin birimi ohm (Ω)'dur.

Direnç elektrik devrelerinde şekildeki gibi gösterilir.

Ayarlanabilen dirençlere reosta denir.

+ –

1 2

Şekildeki devrede reostanın sürgüsü 1 yönünde çekilirse direnç artar. Sürgü 2 yönünde çekilirse direnç azalır.

S

L

Şekildeki iletken telin direnci, uzunluğu (L) ile doğru, kalınlığı (S) ile ters orantılıdır.

Telin direnci;

R = ρ .L

S

bağıntısı ile hesaplanır.

Bağıntıdaki ρ; telin cinsine bağlı bir sabit olup özdirenç olarak adlandırılır.

Bazı maddelerin özdirenç değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

İletkenÖzdirenç

(Ω .m)Yalıtkan

Özdirenç

(Ω .m)

Gümüş 1,47 x 10–8Tahta 108 – 10–8

Bakır 1,72 x 10–8 Kağıt 1010

Alüminyum 2,63 x 10–8Cam 1010 – 1014

Kurşun 21 x 10–8Porselen 1013

1. Aynı maddeden yapılmış şekildeki X, Y, Z silindiriktellerinindirençlerisırasıylaRX,RY,RZ'dir.

X Y Z

L

L

2L

S2S 2S

Buna göre, RX, RY, RZarasındakiilişkinedir?

A)RX>RY>RZ B)RX=RY>RZ

C)RX=RZ>RY D)RY>RX=RZ

E)RZ>RY>RX

2. AynımaddedenyapılansilindirikX,Y tellerininuzun-

luklarıveyarıçaplarışekildekigibidir.

X

Y

2rr

2l

l

X,YtellerinindirençlerisırasıylaRX, RYolduğuna

göre, RX

RY

oranıkaçtır?

A) 1

8 B)

1

4 C)

1

2 D) 2 E) 4

TEST 2

Direnç

Page 13: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

13

3. K

L

2l l

2SS

Aynı maddeden yapılmış şekildeki K, L tellerinin

dirençlerininoranı, RK

RL

kaçtır?

A) 1

4 B)

1

2 C) 1 D) 2 E) 4

4. Özdirençlerisırasıyla2ρ, ρolanşekildekiX,Ytelleri-nindirençlerieşittir.

X Y

2l

lY

3r

2r

Bunagöre,Ytelininuzunluğu,lYkaçl'dir?

A) 9

4 B) 3 C)

9

2 D) 6 E) 9

5. DirenciRolaniletkenbirteltamortasındanikiyekatla-

nıpuçkısımlarıbirleştiriliyor.

Buna göre, telin iki ucu arasındaki direnç kaç Rolur?

A) 1

4 B)

1

2 C) 1 D) 2 E) 4

6. ŞekildekiözdeştellerinherbirinindirenciR'dir.

K

L

l l l

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçR'dir?

A) 3

4 B)

4

5 C)

5

4 D)

3

2 E) 2

7. AynımaddedenyapılmışşekildekiX,YtellerindenX'indirenci12Ω'dur.

XY

2rr

LLL

Bunagöre,YtelinindirencikaçΩ'dur?

A) 4 B) 6 C) 9 D) 12 E) 18

8. KenaruzunluklarışekildekigibiolaniletkeninKLnok-

taları arasındaki dirençRKL,MN noktaları arasındakideRMN'dir.

K L

M

N

1cm

2cm4cm

Buna göre, RKL

RMN

oranıkaçtır?

A) 4 B) 2 C) 1 D) 1

2 E)

1

4

9. SilindirikK,L,M,Ntellerininuzunlukları,kesitalanlarıvedirençleriaşağıdakiçizelgedeverilmiştir.

Tel Uzunluk Kesitalanı DirenciK L S RL 2L S 4RM L 2S RN 2L 2S 4R

Bunagöre,K,L,M,Ntellerindenhangiikisiaynıtür maddedenyapılmıştır?

A)KveL B)KveM C)LveM D)LveN E)MveN

Page 14: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

14

1. İletkenbirteldengeçenakımşiddetinintelinuçlarıara-

sındakipotansiyelfarkınabağlıgrafiğişekildekigibidir.

akım(amper)

potansiyelfark(volt)

0,2

0 8

Bunagöre,telindirencikaçΩ'dur?

A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50

2. Şekildekielektrikdevrelerindeakımşiddetlerisırasıylai1, i2, i3'tür.

+ –

i1 R

V

+ –

i3 2R

2V

+ –

i2 R

2V

Bunagöre,i1,i2,i3arasındakiilişkinedir? (Üreteçleriniçdirençleriönemsizdir.)

A) i1 = i2 = i3 B) i1 < i2 = i3

C) i1 = i3 < i2 D) i2 < i1 = i3

E) i3 < i1 = i2

TEST 3

Bir iletkende elektrik akımı oluşturabilmek için iletke-

nin iki ucu arasında potansiyel farkı olması gerekir. İki noktanın potansiyelleri arasındaki farka potansiyel fark

denir ve V harfi ile gösterilir. Birimi volttur.

Bir elektrik devresinde potansiyel fark oluşturan aletlere üreteç denir.

+

+

+

+

İki nokta arasındaki potansiyel fark, voltmetre ile ölçülür. Voltmetrenin direnci sonsuz kabul edilir. Yani üzerinden akım geçmez. Bunun için devreye paralel bağlanır.

Ohm yasası bir iletkenin uçları arasındaki potansiyel farkı, iletkenden geçen elektrik akımı ve iletkenin direnci arasındaki ilişkiyi açıklar.

Ri

V

Bu yasaya göre; bir iletkenin iki ucu arasındaki potan-

siyel farkının, iletkenden geçen elektrik akımına oranı sabit olup, bu sabit değer iletkenin direncine eşittir.

Yani,

Vi

= sabit = R

V = i .R dir.

V : iletkenin uçları arasındaki potansiyel farkı (volt)

i : iletkenden geçen elektirk akımı (amper)

R : direnç (ohm)

potansiyel fark

akımi0

V

V

+ –

Ri

Şekildeki devrede V = i .R olduğundan potansiyel farkı - akım grafiğinden direnç bulunabilir. Bu grafiğin eğimi direnci verir.

Ohm Kanunu

Page 15: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

15

3. Şekildeki devre parçasında voltmetrenin gösterdiğideğer12volt'tur.

A

V

R=4Ω

Buna göre, ampermetrenin gösterdiği değer kaçamperdir?

A) 3 B) 12 C) 24 D) 36 E) 48

4. X, Y, Z iletken tellerinden geçen elektrik akımlarınıntellerin uçları arasındaki potansiyel farkına bağlı gra-

fiklerişekildekigibidir.

2i

i

0 V 2V

elektrikakımı

potansiyelfarkı

Z

X Y

Bunagöre,X,Y, Z tellerinindirençleriRX, RY, RZ

arasındakiilişkinedir?

A)RX>RY>RZ B)RX>RZ>RY

C)RY>RZ>RX D)RZ>RY>RX

E)RZ=RY=RX

5. X,Y,Ztellerinindirençlerivebutellerdengeçenelekt-rikakımlarıaşağıdakiçizelgedeverilmiştir.

Tel Direnç AkımX R 2i

Y 2R i

Z 2R 2i

Bu tellerinuçları arasındakiVX, VY, VZ potansiyelfarklarıarasındakiilişkinedir?

A) VX = VY = VZ B) VX > VY > VZ

C) VX = VY > VZ D) VY = VZ > VX

E) VZ > VY = VX

6. Aynı maddeden yapılmış LX, LY uzunluğundaki X, Ytelleri için akım - potansiyel farkı grafikleri şekildekigibidir.

X

Y

akım

potansiyelfark0 V 2V

2i

i

X, Y tellerinin kalınlıkları eşit olduğuna göre, LX

LY

oranıkaçtır?

A) 1

4 B)

1

2 C) 1 D) 2 E) 4

7. AynımaddedenyapılmışkesitalanlarısırasıylaS,2S,SolanLX, LY, LZuzunluğundakiX,Y,Ztellerininakım-potansiyelfarkıgrafiklerişekildekigibidir.

X

YZ

akım

potansiyelfark

2i

i

0 V 2V

Buna göre, LX, LY, LZarasındakiilişkinedir?

A) LX = LY > LZ B) LX = LZ > LY

C) LY > LX = LZ D) LZ = LY > LX

E) LZ > LX = LY

Page 16: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

16

1. ÖzdeşRdirençleriileŞekilIveŞekilII'dekidevrepar-çalarıoluşturulmuştur.

K L M NR

R

R

R

ŞekilI ŞekilII

KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençR1,MNnokta-

larıarasındakideR2olduğunagöre,R1

R2

oranıkaçtır?

A) 4 B) 2 C) 1 D) 1

2 E)

1

4

2. ÖzdeşRdirençleriileoluşturulandevreparçasışekil-dekigibidir.

R

R R

Buna göre, devre parçasının eşdeğer direnci kaçR'dir?

A) 1

2 B)

2

3 C)

3

4 D)

4

5 E)

5

6

Bir elektrik devresinde birden çok direncin yaptığı etkiye denk olan dirence eşdeğer direnç denir. Dirençlerin bir-

biri ardına (bir direncin ucuna diğer bir direnç) gelecek biçimde, uç uca bağlanmasına seri bağlama denir.

R1

R1

R2

R2

Şekildeki dirençler seri bağlıdır.

Seri bağlı dirençlerin eşdeğer değeri;

Reş = R1 + R2 + ........

bağıntısı ile hesaplanır.

Seri bağlı dirençlerde eşdeğer direnç, devredeki her bir dirençten daha büyüktür.

Dirençlerin birer uçları bir noktaya, diğer uçlarının ise başka bir noktaya bağlanmasına paralel bağlama denir.

Paralel bağlı dirençlerde eşdeğer direnç, devredeki en küçük dirençten daha küçüktür.

R1

R2

Şekildeki gibi (paralel) bağlı dirençlerin eş değeri;

1Reş

= 1R1

+ 1R2

+ ......

bağıntısı ile hesaplanır.

Bir devrede hem seri bağlama hem de paralel bağlama kullanılabilir. Bu gibi devrelerin eşdeğer dirençlerini hesaplarken basamak basamak ilerlemeliyiz.

R1

R2

R3

Örneğin şekildeki devre par-

çasında R2 ve R3 dirençleri

birbirine paraleldir. Bu iki direncin eşdeğerini hesapla-

dıktan sonra bu iki dirence seri olan R1 direncini hesaba katmalıyız.

Kısa Devre

R ii

i

ii

Şekildeki devre parçasında akım belirtilen yolu izler ve R direnci üzerin-

den akım geçmez. Bu durumdaki, üzerinden akım geç-

meyen R direnci için kısa devre olmuştur denir. Devrenin eşdeğer direnci hesaplanırken kısa devre olan direnç hesaba katılmaz.

Örneğin, gerilimi V olan üreteçle kurulan şekildeki elektrik devresinde anahtar açıkken; Reş = R1 + R2'dir.

Anahtar kapatıldığında R1 direnci kısa devre ola-

cağından Reş = R2 olur.

+ –

AV

R1 R2

anahtar

+ –

A

R1 R2

anahtar

TEST 4

Eşdeğer Direnç

Page 17: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

17

3. R1,R2dirençleriileoluşturulanŞekilIveŞekilII'dekidevre parçalarında KL ve MN noktaları arasındakieşdeğerdirençlersırasıylaRKL,RMN'dir.

K L M N

ŞekilI ŞekilII

R1

R1

R2

R2

R1 = 3 Ω, R2 = 6 Ωolduğunagöre, RKL

RMN

oranıkaç-

tır?

A) 9

2 B) 4 C)

7

2 D) 3 E)

5

2

4. ÖzdeşRdirençlerişekildekigibibağlanmıştır.

K

L R

R

R

R

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçR'dir?

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

2 E)

1

4

5. R,2R,3Rdirençleriileşekildekidevreparçalarıoluş-

turuluyor.

K L M N

2R

2R 3R 3RR

R

Devre parçalarının eşdeğer dirençleri sırasıyla

RKL, RMNolduğunagöre,RKL

RMN

oranıkaçtır?

A) 1 B) 3

2 C)

8

5 D)

5

8 E)

2

3

6. 2 Ω, 3 Ω, 6 Ω'lukdirençlerşekildekigibibağlanmıştır.

K L

6 Ω3 Ω2 Ω

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2

7. Şekildeki devre parçasında KL noktaları arasındakieşdeğerdirenç7Ω'dur.

K L

X 2 Ω

3 Ω

6 Ω

Bunagöre,XdirencininbüyüklüğükaçΩ'dur?

A) 1 B) 2 C) 4 D) 6 E) 10

8. 4 Ω, 9 Ω, 12 Ω'lukdirençlerileşekildekidevreparçasıoluşturulmuştur.

K L

4 Ω

4 Ω

12 Ω9 Ω

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2

Page 18: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

18

1. Her birinin direnciR=6Ω olanbeşdirenç şekildekigibibağlanıyor.

K L

R R

R R

R

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12

2. Büyüklükleri2Ω, 3 Ω, 6 Ω ve12Ωolandörtdirençşekildekigibibağlanıyor.

K L

3 Ω

2 Ω

12 Ω

6 Ω

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12

3. ŞekildekidevreparçasındaKLuçlarıarasındakieşde-

ğerdirenç4Ω'dur.

K L

R1 = 4 Ω

R3 = 6 Ω

R2

R1 = 4 Ω, R3 = 6 Ωolduğunagöre,R2kaçΩ'dur?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12

4. Özdeş dirençlerle oluşturulan Şekil I ve Şekil II'dekidevre parçalarında, KL noktaları arasındaki eşdeğerdirençRKL,MNnoktalarıarasındakideRMN'dir.

ŞekilI ŞekilII

K M

L N

Buna göre, RKL

RMN

oranıkaçtır?

A) 1

3 B)

2

3 C) 1 D)

3

2 E) 2

5. HerbirinindirenciR=3Ωolanaltıdirençşekildekigibibağlanıyor.

K

LR

RRRR

R

Bunagöre,KLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6

6.

K L

4 Ω

4 Ω

2 Ω

4 Ω

2 Ω

2 Ω6 Ω

8 Ω

ŞekildekidevreparçasındaKLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

TEST 5

Page 19: müfredatına uyumlu 10. SINIF FİZİK±nıf-Fizik-SB.pdf2018/09/10  · FİZİK Ömer Öztel ahta Uygulaması Video zümlü arında Anlatım MEB müfredatına uyumlu 2 10. Sınıf

19

7.

K L

6 Ω 6 Ω

4 Ω

2 Ω

ŞekildekidevreparçasındaK-Lnoktalarıarasın-

dakieşdeğerdirençkaçohm(Ω)'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

8.

K

L

12 Ω6 Ω6 Ω

6 Ω

ŞekildekidevreparçasındaKLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçohm(Ω)'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12

9.

K L6 Ω

4 Ω

3 Ω

3 Ω

ŞekildekidevreparçasındaKLnoktalarıarasındakieşdeğerdirençkaçohm(Ω)'dur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6

10.

K L

8 Ω

8 Ω

8 Ω

6 Ω

3 Ω

4 Ω

ŞekildekidevreparçasındaK-Lnoktalarıarasında-

kieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9

11.

K L

6 Ω

6 Ω

6 Ω8 Ω

8 Ω

12 Ω

ŞekildekidevreparçasındaK-Lnoktalarıarasında-

kieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

12.

K L

6 Ω

6 Ω

3 Ω4 Ω

12 Ω

ŞekildekidevreparçasındaK-Lnoktalarıarasında-

kieşdeğerdirençkaçΩ'dur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6