mgr inż. iwona budrewicz powiatowa stacja sanitarno ... filepŁodowy zespÓŁ alkoholowy o...
TRANSCRIPT
mgr inż. Iwona Budrewicz Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Kamieniu Pomorskim
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
FAS – fetal alcohol syndrome – płodowy zespół alkoholowy Jest to zespół umysłowych i fizycznych zaburzeń będących skutkiem działania alkoholu na płód w okresie prenatalnym. Ze szkodliwości spożywania alkoholu przez kobietę w ciąży ludzie zdawali sobie sprawę już w starożytności. Zabraniano pić piwo kobietom w ciąży i karmiącym, matkom i pielęgniarkom już w celtyckiej Szkocji.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
O charakterystycznych cechach występujących u dzieci alkoholiczek napisał w 1968 roku, francuski lekarz Paul Lemoine of Nantes. W latach 1968-1969 Christy Ulleland wraz ze współpracownikami przeprowadziła i udokumentowała badania o zagrożeniach dla dziecka wynikających ze spożywania przez ciężarną alkoholu. Nazwa Fetal Alkohol Syndrome pojawia się w 1973 roku. Twórcami pojęcia FAS są dwaj amerykańscy lekarze – Kennetha Lyons Jones i David Weyhe Smith z University of Washington Medical School w Seattle.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
W 1982 roku Sterling Clarren po przeprowadzonych badaniach na małpach, udowodnił iż alkohol jest teratogenem. Spożywanie alkoholu przez kobiety w ciąży zaburza produkcję DNA, wzrost i różnicowanie komórek, transport aminokwasów i glukozy przez łożysko. Ponadto powoduje zwężenie naczyń krwionośnych matki i niedotlenienie płodu.
Spożycie alkoholu w I trymestrze ciąży:
o uszkadza mózg,
o osłabia rozwój komórek,
o atakuje główne organy płodu takie jak serce czy nerki,
o prowadzi do deformacji twarzy,
o powoduje poronienia.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w I trymestrze ciąży
Alkohol bardzo łatwo przenika przez łożysko, dostając się do krwiobiegu dziecka. Po upływie 40 do 60 minut od spożycia alkoholu przez matkę, jego stężenie w krwiobiegu płodu jest równe stężeniu alkoholu we krwi matki.
Spożycie alkoholu w II trymestrze ciąży:
o osłabia rozwój mózgu,
o powoduje poronienia zagrażające życiu matki,
o uszkadza mięśnie, skórę, gruczoły, kości i zęby.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w II trymestrze ciąży
Alkohol powoduje więcej szkód w rozwijającym się płodzie niż inne substancje łącznie z marihuaną, heroiną i kokainą. (Institute of Medicine, 1996).
Spożycie alkoholu w III trymestrze ciąży:
o osłabia rozwój mózgu i płuc,
o prowadzi do zaburzenia rozwoju wzrostu.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Narażenia płodu w III trymestrze ciąży
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny rysy twarzy
Charakterystyczne rysy twarzy dzieci z FAS (choć nie zawsze):
zmarszczka kącika oka,
małe, szeroko rozstawione oczy,
płaska środkowa część twarzoczaszki,
wygładzona rynienka podnosowa,
cienka górna warga,
małożuchwie,
Jedna lub dwie z tych cech może pojawić się u zdrowego dziecka na skutek genów i cech odziedziczonych po biologicznych rodzicach. Kiedy występuje kilka cech wraz z objawami ze strony OUN i wywiadem świadczącym o narażeniu na działanie alkoholu w życiu płodowym, można rozważyć diagnozę FAS.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny wygląd twarzy
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Charakterystyczny wygląd twarzy
Cechy morfologiczne mogą nie być widoczne zaraz po urodzeniu. Również w okresie dorastania czy dorosłości. Często między 2 a 10 rokiem życia, dzieci u których nie stwierdza się wszystkich fizjologicznych objawów FAS, mogą być zdiagnozowane jako mające Fetal Alcohol Effects (FAE) – alkoholowy efekt płodowy.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Deficyty u dziecka
Małogłowie, mniejszy i mniej pofałdowany mózg.
Zahamowanie wzrostu i złe ukształtowanie kośćca.
Wady serca, nerek, wątroby, narządów wzroku, słuchu.
Nadaktywność, wrażliwość na dotyk i dźwięki.
IQ
Deficyty uwagi i pamięci, jąkanie się, bełkotliwe mówienie.
Trudności z myśleniem abstrakcyjnym i przyczynowo-
skutkowym.
Niedojrzałe zachowanie, depresja, wybuchy gniewu.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Mózg dziecka z FAS
Diagnoza alkoholowego zespołu płodowego FAS opiera się na następujących kryteriach:
charakterystyczne rysy twarzy,
mała waga urodzeniowa,
dysfunkcja ośrodkowego układu nerwowego,
wywiad potwierdzający narażenie na działanie
alkoholu w życiu płodowym.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
Na świat przychodzi więcej dzieci z FAS, niż z Zespołem Downa. (1991, Journal of American Medical Association)
Należy pamiętać:
FAS jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych,
większość osób z FAS ma przeciętny poziom inteligencji,
FAS jest przyczyną poważnych problemów społecznych
i zaburzeń zachowania,
dziesięć razy więcej dzieci rodzi się z efektem
poalkoholowym (FAE),
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
Należy pamiętać:
nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu, każda spożyta
ilość ma ujemny skutek na dziecko,
alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek inny
narkotyk,
zespołowi FAS i innym uszkodzeniom alkoholowym
można zapobiec w 100% .
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
Dzieci z FAS/FAE bardzo często wykazują problemy z zachowaniem:
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
nadaktywność, nieustępliwość, pasywność, impulsywność, drażliwość, problemy ze snem, złośliwość, nadwrażliwość na dotyk i dźwięk,
trudności z adaptacją, problemy z organizacja, niska samoocena, trudności z samokontrolą, łatwość popadania w stany depresyjne, problemy z absencją, problemy ze sferą seksualną.
Objawy te nie są "problemami w zachowaniu" lecz skutkiem stałego, niezmiennego niszczenia mózgu (statyczna encefalopatia) i nie zawsze zależą od woli dziecka.
Często dzieci z FAS oceniane są jako leniwe, niesystematyczne, nieprzykładające się do nauki.
Osoby poddane działaniu alkoholu w życiu płodowym mają trudności z:
myśleniem abstrakcyjnym – abstrakcyjne myślenie stanowi
niewidzialną podstawę funkcjonowania świata,
myśleniem przyczynowo – skutkowym,
wyobraźnią – osoby z FAS/E nie potrafią wyobrazić sobie tego, czego nie
doświadczyły,
uogólnianiem – brakuje im plastyczności w procesie myślenia, tak więc –
jeśli zmienia się część rutyny, należy stworzyć całkowicie nową rutynę,
czasem – poczuciem czasu, godziny, dopasowaniem pewnych czynności
do określonych godzin, cykliczną naturą zjawisk;
pamięcią – zwłaszcza krótką.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
Dzieci z FAS/FAE, zwłaszcza w wieku dorastania, mają kłopoty z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami. Są bardzo podatne na manipulację i wykorzystanie. Z powodu swojej ufności i łatwowierności często stają się ofiarami przemocy seksualnej, fizycznej, psychicznej. Dlatego wymagają stałego nadzoru ze strony osób dorosłych.
Osoby z FAS/FAE często charakteryzują się nieodpowiednimi zachowaniami społecznymi. Są także niezdolne do tego, aby analizować skutki własnego postępowania. Nie potrafią odczytywać podtekstów ukrytych w mimice, gestach czy słowach. Są one społecznie i emocjonalnie niedojrzałe.
Na 100 urodzeń 3-4 dzieci z FAS
Alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek narkotyk.
FAS jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych.
Na świat przychodzi dziesięciokrotnie więcej dzieci z pełnoobjawowym FAS, niż z Zespołem Downa.
Brak lub niewłaściwe diagnozy.
Ponad połowa dzieci z polskich domów dziecka ma FAS.
1/3 Polek pije w czasie ciąży.
PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY
Zaniepokojenie budzą fakty: