Michael JORDAN Marka Analizi

Hazırlayan:Yücel BIYIK

• Michael Jeffrey Jordan (d. 17 Şubat 1963) ABD profesyonel basketbol ligi NBA'in resmi sitesine göre, "Oybirliğiyle, Michael Jordan tüm zamanların en büyük basketbolcusudur." 

• Michael Jordan döneminin en efektif pazarlama başarısı olan sporcularından biri olarak, NBA liginin 1980 ve 1990'larda tüm Dünya çapında popüler olmasında önemli rol sahibi oldu.

• Michael Jordan, Amerikan Pazarlama Derneği’nin marka tanımlamasına göre düşündüğümüzde,müşterilerine yani basketbol seyircilerine sunduğu seyir zevki,eğlence ve gösteri hizmetlerini tanımlatmış,kendi devrindeki yüzlerce, o zamandan bu yana binlerce basketbolcudan yaptıklarıyla farklılaşmayı başarmış ve isim,logo işaretlere sahip olmuştur.Bu bilgiler ışığında Michael Jordan’ın bir kişi markası olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Michael Jordan bir marka mıdır?

Andy Milligan, kişi marka yaratılmasını Brand It Like Beckham kitabında ele almış ve yapılması gerekenleri 6 adımda özetlemiştir.Bunlar;• Konumlandırma ve odaklama• Markanın görsel ve sözel unsurlarının

yaratılması• Ürün,hizmet ve deneyim yaratılması• Markaya yatırım yapılması• Co-Branding fırsatlarının değerlendirilmesi• Markanın korunmasıdır.

Michael Jordan’ı bu başlıklar altında inceleyelim.

• Konumlandırma ve odaklanma: Jordan iyi bir basketbolcu olmanın yanı sıra iyi bir eş, iyi bir evlat ve bir moda ikonu olarak konumlandırılmıştır. Beckham kadar olmasa da basketbolun modasını belirlemiştir.Ve bu güçlü olduğu,konumlandırdığı özelliklerine odaklanmıştır.

• Markanın görsel ve sözel unsurlarının yaratılması: Her mükemmel markanın akılda kalan bir ismi,logosu, rengi, grafik tarzı ve onu herkesten ayıran,yazılı ve sözlü iletişimde kullandığı, bir ses tonu vardır.Michael Jordan’ın ise bu konuda Nike’dan aldığı destek ile çok güçlü durumdadır.

Air Jordan logosuna,Air Jordan,His Airness,His Majesty MJ23 gibi simge,kısaltmalara ve ‘Like Mike’ gibi slogana sahiptir.

• Bu logo ve simgelerden bir kısmı özel sponsorluk anlaşması yaptığı Nike tarafından oluşturulmuştur.Air Jordan ve His Majesty gibi saygı uyandıran lakapları ise kendi başarıları ve yetenekleri ile kazanmıştır.Örneğin,Air Jordan lakabı All-Star smaç yarışmasında faul çizgisinden yaptığı smaç sonrasında havada çok uzun süre kalabildiğini belirtmek için kullanılmıştır.

• Ürün,hizmet ve deneyim yaratılması: Katıldığı smaç yarışması ve milyonları etkileyerek kazanması ayrıca her koşulda kazanmayı bilen bir winner olması hizmet ve deneyim yaratılmasında etkili olmuştur.

• Markaya yatırım yapılması: Bu konuda Nike firmasından aldığı destekle markaya yaptığı yatırım çok fazladır.Nike ,Jordan için Jumpman adında bir alt marka yaratmış ve çeşitli reklam harcamarında bulunmuştur.Ayrıca,kendi yaptıkları ile PR’ını yapmayı bilmiştir.

• Co-Branding fırsatlarının değerlendirilmesi: Yine Nike ve Jordan markalarının yan yana gelmesi,NBA’in yıldız oyuncularından Scottie Pippen ve Denis Rodman’ın Chicago Bulls’a katılıp Jordan’ın tüm bu markalarla yan yana yer alarak hem kendi markasını geliştirmiş,hem de co-branding yaptığı markaları olumlu olarak etkilemiş,büyütmüştür.

• Markanın korunması: Telif hakları,isim hakları ve site adları gibi markasını ilgilendirecek tüm varlıkları tescil ettirerek markasının korunmasını amaçlamıştır.

• Marka Kurallarına baktığımızda Michael Jordan için geçerli olabilecek olanlar;

• Yayılma Kuralı• Tanıtım• Reklam• İddia• Kalite• Kategori• İsim• Arkadaşlık• Biçim• İstikrar kurallarıdır.Bunları inceleyelim.

• Yayılma : Michael Jordan bir ara basketbolu bırakarak beyzbolda ve golfte şansını denemiştir ve başarılı da olamadan tekrardan en güçlü olduğu spora,basketbola geri dönmüştür.Markanın gücünü arttırmak için yayılmamak aksine odaklanmak gereklidir.Bunların sonucunda Jordan’ın bu konuda büyük bir hata yaptığı düşünülmektedir.

• Tanıtım: En iyi tanıtım ilk olmaktır ve Jordan NBA’de hemen her kategoride ilkler arasındadır.Bu da kendisine eşsiz bir tanıtım sağlamaktadır.Ayrıca ,bir sporcu olarak sahada yer aldığı her an bir tanıtım faaliyeti icra etmektedir.

• Reklam: Kişi markaları için reklam pek geçerli olmasa da Jordan’ın Nike ve Gatorade gibi güçlü markalarla ile olan anlaşması sayesinde etkili ve başarılı reklam yapma şansı olmuştur.

• İddia: NBA resmi sitesinde Jordan şöyle tarif edilmektedir. "Oybirliğiyle, Michael Jordan tüm zamanların en büyük basketbolcusudur." Sporda iddia eşittir MJ denilebilir.

• Kalite: Bu konu da yukarıdaki söz ile açıklanabilir.Şu anda oluşturulan kişi markaları gibi sadece iyi olmakla kalmamış,en iyisi olmuş,müşterilerine en iyisini sunmuştur.

• Kategori:Başarılı bir marka kendisini değil kategorisini geliştirir.Michael Jordan markası NBA’i dünya gündemine taşımış,milyonlarca yeni izleyici kazandırmış ve arkasından gelen bir çok basketbolcu hatta sporcuya katkı sağlamıştır.Sporda markalaşmanın ve sponsorlukların artmasını kocaman bir endüstri haline gelmesini sağlamıştır.

• İsim: Michael Jordan markası basketbolla ve uçmak ‘Air Jordan’ ile bu kadar içiçe geçmiş iken beyzbola ve golfe geçmek markaya zarar vermiştir.Sonuç olarak marka uzun dönemde bir isimden ibarettir.

• Arkadaşlık: Bu kuralı da yanına Denis Rodman,Scottie Pippen gibi yıldızları ve Phil Jackson gibi koçu dahil ederek gerçekleştirmiştir.Sonuç olarak bir takım sporu olan basketbolda her ne kadar iyi olursanız olun takım olmak önemlidir.Diğer markalarla rekabet yerine arkadaşlık ederek markasını büyütmüştür.

• Biçim: Akılda kalan jumpman air jordan logosu ile bu konuda da başarılıdır.Sıçrama kabiliyetini kendisini farklılaştırmak ve akılda kalmak adına iyi kullanmaktadır.

• İstikrar: Basketbola verdiği ara dönemler hariç başarıları ve yetenekleriyle bir istikrar sergilemiştir.Kariyeri ve özel hayatında büyük dalgalanmalar yaşamamış istikrarını korumuş bu da markasına olumlu olarak yansımıştır.

Teşekkürler