michał balicki, ix kongres pr i komunikacji: social media policy - co wolno pracownikowi na...
DESCRIPTION
1. Obowiązki pracownika względem pracodawcy. 2. Dozwolona krytyka pracodawcy przez pracownika. 3. Dopuszczalność monitorowania przez pracodawcę aktywności pracowników na portalach społecznościowych. 4. Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych.TRANSCRIPT
2
Michał Balicki, aplikant adwokacki
IX Kongres Public Relations i Komunikacji
Warszawa, 26 lutego 2014
Social Media Policy
Co wolno pracownikowi na portalach
społecznościowych
3
Agenda
1. Obowiązki pracownika względem pracodawcy.
2. Dozwolona krytyka pracodawcy przez pracownika.
3. Dopuszczalność monitorowania przez pracodawcę
aktywności pracowników na portalach społecznościowych.
4. Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych.
4
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (1/6)
Obowiązki pracownika, zgodnie z art. 100 k.p.
§ 1. Pracownik jest obowiązany (…) stosować się do poleceń
przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne
z przepisami prawa lub umową o pracę.
§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
(…)
4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego
5
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (2/6)
• pracownik powinien być lojalny względem pracodawcy
tzn. powstrzymywać się od działań, które są wymierzone
w pracodawcę:
– zmierzających do wyrządzenia pracodawcy szkody
– ocenianych jako działania na niekorzyść pracodawcy
– naruszających wewnętrzne regulacje, także dot.
tajemnicy przedsiębiorstwa
Obowiązki pracownika
6
Przykłady naruszenia obowiązków pracowniczych
• przesłanie przez pracownika firmowego dokumentu
nieuprawnionemu podmiotowi zewnętrznemu (np.
koleżance pracującej w firmie, w której pracownik starał
się o zatrudnienie), nawet jeśli dokument nie był jeszcze
opatrzony klauzulą poufności
• wyniesienie, wbrew zakazowi, firmowych dokumentów
do domu
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (3/6)
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (4/6)
Tajemnica przedsiębiorstwa (art. 11 Ustawy o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji) to informacje które:
– mają charakter techniczny, opisują technologię danego
przedsiębiorstwa, jego organizację lub posiadają wartość
gospodarczą
– nie zostały podane do wiadomości publicznej
Dodatkowo przedsiębiorca podjął działania w celu ochrony
takich informacji.
7
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (5/6)
• uwaga na odpowiedzialność karną związaną z jej naruszeniem
– kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację, stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa - jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 23. 1. Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji)
– tej samej karze podlega ten, kto bezprawnie uzyskaną informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej
8
9
Ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych
• bezprawne zachowanie polegające na pogwałceniu podstawowych obowiązków, skutkujące naruszeniem bądź zagrożeniem interesów pracodawcy
• zachowanie pracownika wynika z winy umyślnej, bądź rażącego niedbalstwa
Obowiązki pracownika względem pracodawcy (6/6)
Dozwolona krytyka pracodawcy (1/4)
Dozwolona krytyka - pojęcie
• brak pojęcia (definicji) wynikającej z konkretnego przepisu
prawa
• zakres wynika z różnych norm prawnych, zwyczajowych oraz
jest ukształtowany przez orzecznictwo Sądu Najwyższego
– wyrok z dnia 7 września 2000 r. (I PKN 11/00)
– wyrok z dnia 16 listopada 2006 r. (II PK 76/06)
– wyrok z dnia 7 grudnia 2006 r. (I PK 123/06)
– wyrok z dnia 18 lipca 2012 r. (I PK 44/12)
10
Dozwolona krytyka pracodawcy (2/4)
Dozwolona krytyka • pracownik powinien
– dbać o dobro pracodawcy – przestrzegać zasad współżycia społecznego
• pracownik ma prawo wyrazić swoje zdanie, a nawet odnosić
się negatywnie do działań i wypowiedzi przełożonego
• krytyka musi być: – uzasadniona (prawdziwe zarzuty) – rzeczowa i rzetelna – we właściwej formie
11
Dozwolona krytyka pracodawcy (3/4)
Aktywność pracowników w Internecie
• Aktywność na portalach społecznościowych, forach
internetowych jest wyrazem swobody komunikowania się
i co do zasady nie powinna być ograniczana
• Jeżeli podejmowane przez pracownika działania
w Internecie zagrażają lub naruszają interesy pracodawcy,
może on przeciwdziałać i wyciągać konsekwencje
12
Dozwolona krytyka pracodawcy (4/4)
Przykłady:
• Przesłanie linku do artykułu z negatywną treścią
o pracodawcy
• Polubienie, śledzenie profilu konkurencyjnego
przedsiębiorstwa
• Krytyka pracodawcy na publicznym portalu
(w czasie wolnym od pracy)
13
Dopuszczalność monitorowania przez pracodawcę aktywności pracowników na portalach społecznościowych (1/3)
• Monitorowanie aktywności pracownika nie może naruszać
prawa do prywatności i ochrony tajemnicy komunikowania
się:
– Konstytucja RP art. 47, 49 i 51
– Kodeks cywilny art. 23
– Kodeks pracy art. 11(1)
– Ustawa o ochronie danych osobowych
14
Dopuszczalność monitorowania przez pracodawcę aktywności pracowników na portalach społecznościowych (2/3)
• Pracodawca jest uprawniony do monitorowania
wykorzystywania przez pracowników Internetu:
– czas korzystania przez pracownika z Internetu
– ograniczenie (eliminowanie) możliwości pobierania
określonych danych z Internetu
– ograniczenie transferu danych
– usuwanie nielegalnego oprogramowania
– blokowanie dostępu do poszczególnych stron
15
Dopuszczalność monitorowania przez pracodawcę aktywności pracowników na portalach społecznościowych (3/3)
• Pracodawca nie dopuszcza możliwości korzystania
z Internetu do celów prywatnych w trakcie pracy
– monitorowanie nie narusza prawa do prywatności
• Pracodawca dopuszcza możliwość korzystania z Internetu
do celów prywatnych w trakcie pracy
– monitorowanie może naruszać prawo do prywatności
16
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (1/11)
• Postępowanie dyscyplinarne zgodnie z Kodeksem pracy
(art. 108 – 113), możliwość nałożenia kary:
– upomnienia
– nagany
• Brak możliwości nałożenia kary finansowej
17
18
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (2/11)
• Wypowiedzenie przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia
• Oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika, art. 52 § 1 k.p.
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, (…)
2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, (…)
Rozwiązanie stosunku pracy
19
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (3/11)
• musi być w formie pisemnej i w języku polskim
• musi zawierać uzasadnienie i przyczynę wypowiedzenia (tylko umowa na czas nieokreślony)
• musi zawierać informację o możliwości odwołania się pracownika do sądu pracy: 7 dni od dnia otrzymania
Wypowiedzenie uważa się za złożone w momencie, w którym pracownik mógł się z nim zapoznać.
Wypowiedzenie – wymagania formalne
20
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (4/11)
• Z winy pracownika w przypadku:
ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków
pracowniczych
przestępstwa popełnionego przez pracownika
• Wypowiedzenie musi nastąpić w terminie 1 miesiąca od
dnia w którym pracodawca dowiedział się o okoliczności
uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę
Rozwiązanie bez wypowiedzenia
21
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (5/11)
• Roszczenia pracownika w przypadku zwolnienia z naruszeniem przepisów: ─ uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne/przywrócenie
do pracy (wraz z prawem do wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy)
─ odszkodowanie ─ odszkodowanie za szkody poniesione w związku
z nieuzasadnionym zwolnieniem bez wypowiedzenia (w zakresie w jakim pracownik jest wstanie je udowodnić) wg. zasad z Kodeksu cywilnego
Ewentualne roszczenia pracownika
22
Kodeks pracy reguluje odpowiedzialność pracownika za
szkodę wyrządzoną pracodawcy, w sposób odmienny niż
Kodeks cywilny.
Art. 114 k.p.
Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego
wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził
pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną
według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału.
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (6/11)
23
• Brak potrzeby zawierania osobnej umowy z pracownikiem
• Odpowiedzialność wynika wprost z przepisów prawa
• Odpowiedzialność ponoszona przez każdego z pracowników
wyrządzających szkodę pracodawcy (szeregowi pracownicy,
menadżerowie, itd.)
Charakterystyka
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (7/11)
24
• Pracownik odpowiada w granicach rzeczywistej straty
pracodawcy powstałej w wyniku normalnych działań
lub zaniechań pracownika
• Ograniczenia odpowiedzialności:
─ w zakresie jakim pracodawca lub inna osoba
przyczyniła się do szkody
─ kilku pracowników – za część szkody w zakresie
przyczynienia się do niej i stopnia winy
Charakterystyka
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (8/11)
25
Kodeks pracy przewiduje dwa rodzaje odpowiedzialności na
podstawie art. 114 i art. 122 k.p.:
• odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy
z winy nieumyślnej – za rzeczywiste straty
• odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy
z winy umyślnej – za rzeczywiste straty i utracone
korzyści
Zasady odpowiedzialności
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (9/11)
26
W przypadku szkody wyrządzonej z winy nieumyślnej
- 3 krotność wynagrodzenia pracownika
W przypadku szkody wyrządzonej z winy umyślnej
– w zależności od rozmiarów szkody, wg. przepisów
Kodeksu cywilnego
Granice odpowiedzialności pracownika
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (10/11)
27
• Ciężar dowodu zawsze spoczywa na pracodawcy:
─ wykazanie okoliczności uzasadniających odpowiedzialność
pracownika
» wina
» przyczynienie się pracownika do powstania szkody
» związek przyczynowy
─ wysokość szkody
Granice odpowiedzialności pracownika
Konsekwencje naruszenia obowiązków pracowniczych (11/11)
28
Kontakt
Michał Balicki, aplikant adwokacki
T: +48 22 50 50 762
Wierzbowski Eversheds Sp. k.
Centrum Jasna
ul. Jasna 14/16a
00-041 Warszawa
Tel. +48 22 50 50 700
Faks +48 22 50 50 701
Zapraszam na nasz
serwis o prawie pracy
www.kodeksWpracy.pl
www.eversheds.pl