Հայոց աշխարհի իմ անկյունը

Երկրամասը տարբեր ժամանականերում հանդես է եկել , « » տարբեր անուններով ամենահինը սակայն Արցախ

անվանումն է։ « » Միջնադարում Արցախը հայտի է եղել Ծավդեք

( ), « Ծավդեաց իշխանական տան անունով Փոքր», 10- « » Սյունիք րդ դարից՝ Խաչեն անուններով։

« », Միևնույն ժամանակ Արցախը կոչվել է Աղվանք« » « » Խորին աշխարհն Հայոց ։ Ղարաբաղ անվանումը

14- հիշատակվում է րդ դարից։

Ա ր ց ա խ

Դեռևս 1918 թ.-ին երբ Հայաստանը և Ադրբեջանը որպես դեմոկրատական

հանրապետություններ իրենց անկախ են հայտարարում, Ղարաբաղի

տարածքը դառնում է վեճի առարկա երկու պետությունների միջև։

Նույն 1918թ․-ին Շուշիում տեղի է ունեցած Արցախահայության

համագումարում Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարում է «անկախ վարչա-

քաղաքական տարածք»։

Սակայն 1919 թ.-ին թուրք-ադրբեջանական սպառնալիքների տակ

հաշտության պայմանագիր է ստորագրում Ադրբեջանի հետ, ըստ որի՝

Լեռնային Ղարաբաղը ժամանակավորապես կգտնվեր Ադրբեջանի

իրավասության տակ։

80- ական թվականների վերջին Արցախում սկիզբ է առնում համազգային

շարժում՝ Լեռնային Ղարաբաղը Խորհրդային Հայաստանին վերամիավորելու

համար։

1988 - թ․ ին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի իշխանությունները

պաշտոնապես հատարարում են Ադրբեջանի կազմից դուրս գալու և

Հայկականին միանալու իրենց վճռի մասին և փոխհամաձայնության

խնդրագրեր են ուղարկում Երևան և Բաքու։ Սակայն ինչպես Բաքուն այնպես էլ

Մոսկվան մերժում են խնդրագիրը։

1991-1992 . թթ ԱրցախիհայերիևԱդրբեջանականիշխանությունների

միջև լայնամաշտաբպատերազմ է բռնկվում։

Արցախցիներին պատերազմի ժամանակ հաջողվում է պահպանել տարածքի

, մեծ մասը ինչպես նաև ազատագրել շրջակա մի շարք տարածքներ։

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը (Արցախ) անկախ, սակայն միջազգայնորեն չճանաչված պետություն է, սահմանակցում է Հայաստանի Հանրապետությանը, Իրանին, Ադրբեջանին։ Մայրաքաղաքը Ստեփանակերտն է։ 

, Արցախը հարուստ է պատմական ժառանգությունով ուր պետք է այցելի յուրաքանչյուր հայ։

Գանձասարվանքի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին կառուցել է Ներքին Խաչենի տեր և Արցախի իշխանաց իշխան

- 1216–38 - ( ` ): Հասան Ջալալ Դոլան թթ ին ճարտարապետ Քարիմ

- , Հասան Ջալալ Դոլանի գերեզմանն է անմիջապես վանքի մուտքի առջև։

Ամարասի վանքի եկեղեցին հիմնադրել է Գրիգոր Լուսավորիչը IV դ սկզբին։ 

Եկեղեցու արևելյան կողմում է թաղված Աղվանքում քրիստոնեություն տարածելուն ուղղված իր առաքելության ընթացքում 338-ին նահատակված Գրիգորիսը։

V դ սկզբին Մեսրոպ Մաշտոցն Ամարասի վանքում բացում է Արցախի առաջին դպրոցը։Այստեղ եղել է նաև հարսանյաց արարողակարգի սրահ։

Սուրբ Գրիգորիսի գերեզմանը

Այս կամարաձև խոյակի մոտ կատարվել է ամուսնական արարողակարգ

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ

Մանե Համբարձումյան