microsoft word - kurulumveayarlar _mİkro_.doc

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ

PROJESİ)

MUHASEBE FİNASMAN

KURULUM VE AYARLAR

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ileonaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarakyaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarındaamaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretimmateryalleridir (Ders Notlarıdır).

Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeyerehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek vegeliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarındauygulanmaya başlanmıştır.

Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliğikazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılmasıönerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlikkazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.

Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığındasatılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGİRİŞ .......................................................................................................................................1ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 ...................................................................................................31. KURULUM ve AYARLAR.................................................................................................3

1.1. Bilgisayarlı Muhasebe Kavramı.................................................................................... 31.2. Bilgisayar ve Muhasebe Paket Programının Seçimi ..................................................... 41.3. Muhasebe Paket Programlarının Kurulumu..................................................................5

1.3.1. Muhasebe Bürosu Otomasyonu Eğitim Cd’si Kurulumu ......................................61.4. Aktivasyon İşlemi .......................................................................................................141.5. Terminal ve Kullanıcı Tanımları................................................................................. 15

1.5.1. Terminal Makinelerde Kurulum İşlemleri........................................................... 151.5.2. Kllanıcı Tanımlama ............................................................................................. 16

1.6. Paket Programının Çalıştırılması ................................................................................171.7. Veritabanı Oluşturma..................................................................................................181.8. Hesap Planı İşlemleri ..................................................................................................211.9. Firma Tanımlama ve Parametrik Ayarlar ...................................................................25

1.9.1. Firma Tanımlama ................................................................................................ 251.9.2. Parametrik Ayarlar............................................................................................... 26

1.10. Programdan Çıkış......................................................................................................371.11. Firma Silme...............................................................................................................381.12. Muhasebe Paket Programının Temel Mönüleri ve Görevleri ...................................391.13. Tüm Menülerde Geçerli Kısayol Tuşları ..................................................................42UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 43ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 45

ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 ..................................................................................................492. VERİ GÜVENLİĞİ............................................................................................................49

2.1. Yedekleme .................................................................................................................. 492.2. Yedekten Geri Yükleme.............................................................................................. 502.3. Güncelleme ................................................................................................................. 512.4. Bakım ve Onarım........................................................................................................522.5. Devir ........................................................................................................................... 53UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 56ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 58

MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 61CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................63KAYNAKÇA......................................................................................................................... 64

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALARKOD 344MV0028

ALAN Muhasebe Finansman

DAL/MESLEK Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı

MODÜL Kurulum ve Ayarlar

MODÜLÜN TANIMI

Mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyipçalıştırma, firma tanımlama, parametrik ayarları yapma,program menülerini ve kısa yol tuşlarını kullanma, yedekleme,güncelleme ve devir yapabilme yeterliliğinin kazandırıldığıöğrenme materyalidir.

SÜRE 40 / 16

ÖN KOŞUL Bilgisayar Kullanımı

YETERLİLİK Kurulum ve ayarları yapmak

MODÜLÜN AMACI

Genel Amaç:Bu modül ile; paket programı yükleyerek ayarlarını yaptıktansonra çalıştırabilecek, verileri yedekleyip geri yükleyebilecek,güncelleyerek bakım-onarımını yapabilecek ve dönem sonundayeni döneme devir işlemlerini yapabileceksiniz.

Amaçlar:

1. Mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyipayarlarını yapabileceksiniz.

2. Mikro muhasebe paket programında yedekleme, geriyükleme, güncelleme, bakım-onarım, yeni yıla devir ve açılışişlemlerini yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Bilgisayar laboratuarı, Muhasebe paket programları, İnternet,Projeksiyon, Tepegöz, Mikro demo CD’si

ÖLÇME VEDEĞERLENDİRME

Her öğrenme faaliyeti sonunda modülde verilen ölçme araçlarıile ulaştığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinizedeğerlendirebileceksiniz.

Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemekamacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçmearacıyla değerlendirileceksiniz.

AÇIKLAMALAR

1

GİRİŞ

Sevgili Öğrenci;

Günümüzde işletmelerin birçoğu satın alma, üretim, satış, muhasebe, finansman,personel yönetimi gibi temel işlemlerini bilgisayar teknolojisinden yararlanarak yapmakta,bilgisayarı kayıt, raporlama, analiz, karar alma ve kontrol fonknsiyonlarını en kısa süredeyerine getirmek üzere bir araç olarak kullanmaktadır.

VUK’ da tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterleri bilgisayarlar aracılığı iletutabileceklerine ilişkin değişiklik yapıldıktan sonra ülkemizde genel muhasebe ve işletmedefteri programları gelişmiş ve kullanımı yüzde yüze yakın oranda yaygınlaşmış hatta sonyapılan yasal değişiklerle bir zorunluluk haline gelmiştir.

Bilgisayarda muhasebe paket programları entegre çalıştığından kullanımı bir taraftanmuhasebe işlemlerinin bir düzen içinde yapılmasını sağlarken diğer taraftan kayıt veraporlama fonksiyonuna da hız kazandırmıştır. Böylece, muhasebenin defter yazma, mizançıkarma, gelir tablosu ve bilânço düzenleme gibi zaman alan işlemleri bilgisayarlar-mahasebe paket programları tarafından otomatik olarak yapılabildiğinden işletmeye zamanve eleman tasarrufu sağlamaktadır. Böylece muhasebe departmanının zaman alan işlemlerikısa sürede halletmesi analiz ve yorum fonksiyonuna ağırlık vermesine, işletme yönetimininkarar almasına yardımcı olmasına, maliyet ve kontrol tabloları üretebilmesine imkansağlamıştır.

Muhasebede bilgisayar kullanımı ilk bakışta işletmeye eleman tasarrufu sağlıyorgibi görünse de, bilgisayar sisteminin kurulması işletmelerin bilgisayar ve muhasebeprogramlarını kullanabilen elemana olan ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İşletmeler büyüdükçebilgisayar operatörlerinin yanı sıra işletmenin amacına uygun, işletme yönetiminin kararalma ve kontrol fonksiyonlarına yardımcı olabilecek bilgisayar programcılarına veanalistlere duyulan ihtiyaç artmaktadır.

Bu modül sizlere işletmeye uygun muhasebe programlarının seçilmesini, bilgisayarlarayüklenmesini, çalıştırılmasını öğretecek, böylece ilerideki iş hayatınızda muhasebedepartmanlarının başarılı birer üyesi konumuna getirecektir.

GİRİŞ

3

ÖĞRENME FAALİYETİ - 1

Bu öğrenme faaliyeti ile mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyipayarlarını yapabileceksiniz.

Çevrenizdeki işletmelerde, muhasebe bürolarında hangi muhasebe paketprogramlarının kullanıldığını araştırınız.

Ulusal ve yerel gazetelerin eleman aranıyor ilanlarını inceleyerek, işletmelerindaha çok hangi muhasebe programlarını bilen elemanları aradığını araştırınız.

Mikro Yazılım evinden ya da (www.mye.com.tr) sitesine girerek muhasebeprogramının demosunu temin ediniz.

Mikro paket programı yazılımevi sitesine girerek yenilikler konusundaaraştırma yapınız.

1. KURULUM VE AYARLAR

1.1. Bilgisayarlı Muhasebe Kavramı

İşletmeler muhasebe işlemlerini bilgisayarda tutma kararı verdikten sonra uygunbilgisayar sistemlerini ve muhasebe paket programlarını seçerler. Bundan sonraki aşamadakullanılacak defterlerin tasdiki ve işlemlerin bilgisayara girilmesi söz konusu olur.

Kullanılan bütün muhasebe paket programlarının kullanıcı açısından aynı (-KART-İŞLEM - RAPOR) mantıkla çalışır. Programların çalışması genellikle birbirine benzer.Örneğin; her muhasebe paket programında önce hesap plânı girilir veya “Standart TekDüzen Hesap Plânı-TDHP) oluşturulsunmu?” mesajına Tamam denilerek programcaoluşturulur, İşletmenin yaptığı tüm parasal ve ticari işlemleri muhasebe fişlerine işlenerekprograma kayıt edilir. Bundan sonra yapılması gerekenler; Raporların, mizanların alınması,müsvedde ya da onaylı yasal defterlerin yazdırılması, temel mali tabloların düzenlemesi gibizaman isteyen birçok iş muhasebe paket programları tarafından otomatik olarak yapılır.Ancak, programlar arasında kullanılan tuşlar, giriş-çıkış şekli ve menüler açısındanfarklılıklar vardır. Bu farklılıklar programların birbirine karşı avantaj ve dezavantajlarıortaya çıkarır.

Bilgisayarlı muhasebede yapılması gereken işlemler bilgi girişi dışında elle tutulanmuhasebedeki işlemlerin aynısıdır. Tek farkı bütün işlemlerin bilgisayar ve mahasebe paketprogramı tarafından yapılıyor olmasıdır. İşletmelerin bilgisayarda yapmış oldukları işlemleraşağıdaki gibi gruplandırılabilir.

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

Finans işlemleri; İşletmenin Nakit-Banka-Cari, Çek /Senet hareketleri,

Sabit Kıymet işlemleri; İşletmeye ait Sabit kıymet ve Amortisman işlemleri,

Ticari Mal (Emtia) işlemleri; Stok takibi, Sipariş, İrsaliye ve Fatura işlemleri,

Personel işlemleri; İşletmede çalışan personelin ücretlerinin tahakkuku, sosyalhakları, vergiler,

Muhasebe İşlemleri; Muhasebe fişleri, Ticari defterler, Raporlar, Beyannameler,

II. Sınıf Tacir işlemleri; İşletme Hesabı Esasına ait tüm işlemler,

Diğer İşlemler; Veri aktarımları, rapor tasarımları, onaylama, …

Söz konusu programlarda gerekli bilgiler girilerek bilgisayar ve program tarafındanotomatik olarak muhasebe fişlerinin oluşturulması, yasal defterlerin yazdırılması, mizanların,temel mali tabloların programın elverdiği (Tablo, PDF, Excel, Access, HTML, XML….)şekilde alınması, ücret bordrolarının düzenlenmesi, muhtasar beyanname, KDVbeyannamelerinin e-beyanname kapsamında paketlenip gönderilmesi, sigorta bildirgelerinindüzenlenmesi ve e-posta olarak gönderilmesi ve de yazdırılması sağlanır.

1.2. Bilgisayar ve Muhasebe Paket Programının Seçimi

İşletmeler bilgisayar alırken bilgisayara yaptırmayı düşündükleri işleri ve bu işlerinbüyüklüklerini tesbit ederek bilgisayara yaptırılacak işlere göre tek veya çok kullanıcılısistemler seçilmeli ve kapasiteye uygun özellikte bilgisayar alınmalıdırlar.

Günümüz teknolojik gelişmeleri karşısında bilgisayarların teknolojik ömürleri kısaolduğundan gelecekteki gelişmelere uyabilecek, kapasitesi genişletilebilecek, çok kullanıcılısistemlere dönüşebilecek bilgisayarlar alınmasında yarar vardır. Gerek tek kullanıcılı gerekseçok kullanıcılı sistemlerde işletme ile ilgili her türlü paket programların uygulanabileceği,hızlı çalışabilen sistemler seçilmelidir.

Alınacak muhasebe paket programlarının da işletmenin kayıt ve raporlama sistemineuygun olması, gelecekte yapılacak değişiklik ve gelişmelere elverişli olması gerekir.İşletmenin ihtiyaç duyduğu bilgileri sağlamalı, detaylı hesap plânının uygulanmasına imkânvermeli ve işletme yönetiminin istediği raporları düzenleyebilmelidir. Ayrıca busaydıklarımızın yanı sıra hızlı çalışmalı, kullanım kolaylığı olmalı ve raporları kısa süredeverebilmelidir.

5

Özet olarak; seçilecek paket programlar özelleklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

Seçilecek muhasebe paket programın güncellemeleri tarafımızdan kolaylıklayapılabilmelidir.

Seçilecek programın yardım mönüleri yeterli, klavye ve ekran düzeni kullanışlıolmalıdır.

Eğitim ve servis desteği yeterli olmalıdır.

Günümüzde kullanılmakta olan işletim sistemleri ile uyumlu olmalıdır.

Ofis, Hesaplama, Sunu, Grafik, İnternet programları ile veri alışverişi yapabilmelidır.

Seçeceğimiz program yasal yollarla edinilmiş, lisanslı program olmalıdır.

Seçilecek program maliye bakanlığının düzenlemelerine de uygun olmalıdır.

Seçilecek programlar tüm kullanıcılar tarafından kolaylıkla kullanabilmesine olanaksağlamalıdır.

1.3. Muhasebe Paket Programlarının Kurulumu

Paket programlar cd, dvd ve usb bellek gibi kayıt ortamlarında sıkıştırılmış olarakalınır ve bu kayıt ortamından bilgisayarlara yüklenir. Günümüzde usb bellek üzerindeçalışabilen, böylece bilgisayar olan her yerde kullanılabilen programların yanı sıra internetortamında kullanılabilen web tabanlı merkezi muhasebe programları yaygınlaşmayabaşlamıştır. Böylece program yükleme, güncelleme derdi de bir ölçüde ortadan kalkmışolmaktadır.

Yükleme işlemi genellikle satıcı firmalarca yapılan paket programları kullanımkitapçığı ya da kılavuzunu kullanarak biz de yapabiliriz.

6

Ticari işletmelerde kullanılmak üzere alınan programların yüklendikten sonra lisansonaylama işlemi yapılır. Eğitim çalışmalarında kullanılan demo programlar için böyle birişleme gerek yoktur. Fakat gerçek uygulamalarda kullanılacak lisanslı programlarda programyazılım firması telefonla aranır. Paket programın çalıştırılmasıyla ekranda beliren şifrelerfirmaya bildirilir. Satıcı firmanın vereceği karşı şifre bilgisayara girilerek kurulum işlemitamamlanır.

1.3.1. Muhasebe Bürosu Otomasyonu Eğitim Cd’si Kurulumu

Mikro Paket Programının kurulacağı terminalin verimli çalışabilmesi için en azaşağıdaki sistem özelliklerini taşıması gerekir.

Pentium III 2.0 ve üstü işlemci, 512 MB Ram bellek, 1 GB boş disk alanı, Windows 2000 ve üzeri işletim sistemleri ve ağ yapısı.

Paket programın kurulumu için izlenmesi gereken işlem adımları sırası ile şöyledir:

Program kurulumuna başlamadan önce www.microsoft.com.tr adresindenişletim sistemini güncellemelerini yapınız.

Bilgisayar sistem yöneticisi (Administrators grubuna kayıtlı kullanıcı) hakkınasahip kullanıcı ismiyle açınız.

Kurulum CD’sini sürücüye yerleştirerek açınız.

Eğitim CD’sinin içerisinde biri MSSQL2000, diğeri MSSQL2005 kurulumu için hazırlanmış ikiadet kurulum bulunmaktadır.

MSSQL2005 kurulumu VISTA işletim sistemi kullanıcıları için hazırlanmakla birlikte diğerişletim sistem-lerinde de çalışabilmektedir.

7

Program bilgisayara ilk kez kurulacaksa, öncelikle eğitim CD’si içinde mevcut olanWindowsInstaller-KB893803-v2-x86.exe programı kurulmalıdır. (Bu programwww.microsoft.com.tr adresinden de indirilebilmektedir.)

8

Son seçeneğinin tıklanması ile bilgisayar otomatik olarak yeniden başlatılır.

Bilgisayarınıza SQL2000 kurulumunu yapmak istiyorsanız, öncelikle MSDEklasörüne girerek SETUP komutunu çalıştırınız SQL kurulunu tamamlayınız. Daha sonraSQL in çalışmasını sağlayınız. Bunun için bilgisayarınızı yeniden başlatınız, veya Başlat /Programlar / Başlangıç / Service Manager seçeneğini kullanarak SQL simgesinin Başlatçubuğuna gelmesini sağlayınız. Daha sonra SQL simgesi üzerinde mause ile sağ klik yaparakStart komutunu uygulayınız. Böylece SQL’i çalışır duruma getirmiş olacaksınız.

9

MSDE(SQL2000) kurulumunu tamamlanarak çalıştırıldıktan sonraTicaretLiseleri_MikroKurulumu dosyasını çalıştırarak aşağıdaki işlem adımlarınıizleyiniz. Mikro paket programını farklı bir dizine kurmak isterseniz aşağıdaki penceredesürücü adında D:\ E:\ gibi tadilat yapabilirsiniz.

10

Kurulum işlemi tamamlanıncaya kadar bekleyiniz.

Kurulumun sonuna gelindiğinde aşağıdaki pencere gelir. Bu pencerede SQL Sunucusubölümüne otomatik olarak bilgisayarınızın adı gelir. Aşağıdaki pencerede dikkat edilmesigereken husus şudur:

Kurulum için veri dizinin veri çalışma dizininden farklı olması durumunda veriçalışma dizinindeki ifade aynen kurulum için veri dizinine de yazılır. Bu pencerede herhangibir değişikliğin yapılması halinde Database.ini dosyasına Kaydet simgesi tıklanır. Böyleceprogramın her açılışından aynı ayarlamanın tekrar yapılması önlenmiş olur.

11

Bilgisayarınıza SQLEXPRESS’i diğer bir ifade ile SQL2005’i kurmuş isenizaşağıdaki pencerede görüldüğü gibi bilgisayarınızın adının yer aldığı bölüme\SQLEXPRESS ilavesini yaparak Database.ini dosyasına Kaydet simgesini tıklayınız.

Mikro’da bir veri tabanı altında birçok işletme tanımlanabileceği gibi her işletme içinayrı ayrı olmak üzere veri tabanı tanımlaması yapılabilir. Aynı veritabanı altında birden fazlaişletmenin tanımlanması halinde bu işletmelerden herhangi birisinde yapılan cari ve hesaptanımlaması diğer firmaların cari ve hesap planı listesinde de gözükecektir. Şayet aynışirkete bağlı birçok işletmenin bulunması söz konusu ise bu çok ideal bir yöntemdir.

Tanımlanacak firmalar arasında böyle bir ilişki söz konusu değilse her firma için ayrıveritabanı tanımlamak tabi ki doğru olanıdır. Bunun için aşağıdaki pencerede görüldüğü gibiişletmeye verilecek olan veritabanının kodu yazılır. Bu kod içerisinde

Türkçemize özgü harfler, boşluk ve */?+- gibi karakterler yer almamalıdır.

12

Devam butonu tıklandığında açılan aşağıdaki pencerede işletme için uygun olanveritabanı adı yazılır ve Saklanır.

Veritabanı tanımlama işlemi bittikten sonra açılmış olan aşağıdaki pencerede firmatanıtım kartı açılarak firmanın ismi ve diğer bilgileri tamamlanarak kaydedilir.

13

Firmaya ait Mali yıl entegrasyon hesap kodları ve Mali yıl vergi hesap kodlarıtanımlamasına geçilmeden önce tekdüzen hesap planının aşağıdaki yol izlenerektanımlanması gerekir.

14

Programlarının kurulumu tamamlandıktan sonra, programın tüm menülerigörünmüyorsa masa üstünden bilgisayarın görüntü özellikleri 800x600 veya daha yüksekekran ayarına getirilip, küçük yazı tipleri seçilmeli ve programa girerek farenin sağ tuşunabasıp “master menüyü yükle” seçilmelidir.

1.4. Aktivasyon İşlemi

Lisanslı programların kullanıma açılabilmesi için ayrıca diğer programlarda da olduğugibi Program Yazılımevi ile bağlantı kurularak aktivasyon işleminin yapılması gerekir.Lisanslı program satın alındığında programla verilen lisans formu doldurularak ProgramYazılımevine belgegeçer (faks) ile gönderilir. Programın kurulumu tamamlandıktan sonraMuhburo.exe dosyası çalıştırılır. Ekrana gelen programa giriş penceresinde “Günün tarihi”alanında iken Ctrl+F tuşlarına basılır.

Ekrana şifre girişi ile ilgili aşağıdaki kurulum penceresi gelir. Daha sonra ProgramYazılımevi ile telefon bağlantısı kurulur.

Yukarıda görüldüğü gibi açılan pencerede makine kodu otomatik olarak ekrana gelir.Lisans formunun üst kısmında bulunan seri no bu penceredeki ilgili yere yazılır. Seri no vemakine numarası telefon bağlantısı esnasında paket program Yazılımevi yetkilisine söylenir.Paket program Yazılımevi yetkilisinden alınacak “kontrol kodu” Kontrol kodu alanınayazılıp Enter tuşu ile devam edilerek aktivasyon işlemi tamamlanmış olur.

Eğitim-demo programlarında aktivasyon işlemi yapılmasına gerek yoktur. Kurmuşolduğunuz eğitim seti için aktivasyon yapılmayacaktır.

Ctrl + F

15

1.5. Terminal ve Kullanıcı Tanımları

Programın çok kullanıcılı olarak ağ üzerinden çalıştırılabilmesi için öncelikle anamakineye kurulması ve daha sonra ana makineye bağlı terminal bilgisayarlarına ayrı ayrıkurulması gerekir.

1.5.1. Terminal Makinelerde Kurulum İşlemleri

Terminal makinelerine kurulum ve tanımlama işlemlerine başlamadn önce ilk olarakana makinede sırası ile aşağıdaki işlemler yapılır:

Ana makineden “Bilgisayarım” simgesi üzerinde fare ile sağ tıklanarak Yönetbölümüne girilir. Yönet bölümü içerisinde “Yerel Kullanıcılar ve Gruplar”dizini altında “Users” bölümünden kullanıcılar tanımlanır ve ya bu kullanıcılaraadmin yetkisi verilir.

Sonra program ana makineye kurulur.

Programın kurulduğu Muhasebe dizini içinde ki V12xx klasörü paylaşımaaçılır.

Ana makine kurulumundan sonra ağa bağlı terminal makinelerde aşağıdaki işlemleryapılır:

Terminal makinelere program ayrı ayrı kurulur.

Terminal makineden Ağ Bağlantılarım yolu ile ana makinedeki programkurulum dizini bulunur.

(C:\muhasebe\v12 veya C:\muhasebe\v12xx ) Program kurulum dizininiçinden Client klasörünün içerisindeki “Standard_v12xx_Client_Setup”programı kurulur.

16

Masaüstüne kısa yol olarak gelen Standart Server Setup’u açılır. Ekrana gelecek olan SQL Sunucusuna Bağlan penceresinde Veri Çalışma Dizini

bölümünde ana makinenin ve programın paylaşım adı yer almalıdır. Eğer farklıbir bilgi varsa değişiklik yapılarak sol alt köşede yer alan Database.inidosyasına kaydet tıklanıp yol adresi kaydedilir.

Tamam tuşuna basılır.

1.5.2. Kllanıcı Tanımlama

Kuruluş\Kullanıcı Tanımlama komut satırı izlenerek ulaşılan pencereden kullanıcılarve bu kullanıcıların tanımlanması yapılır. İstenirse kullanıcılara programa girerkenkullanacakları şifreler de verilebilir. Kullanıcı sayısında bir sınırlama yoktur. İstenilen sayıdakullanıcı tanımlanabilir. Her kullanıcı tanımlandıktan sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

17

1.6. Paket Programının ÇalıştırılmasıKurulum işlemleri bittiğinde program tarafından aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibi

hem masa üstüne, hem de Başlat\Programlar\Standart Seri muhasebe Programları komutsatırında programa giriş ikonları otomatik olarak oluşturulur.

Programı çalıştıran iki önemli exe dosyası vardır. Bunlardan biri SQL veritabanı ileilgili olan Muhasebekur.exe (SQLStandartSetup.exe) dosyasıdır. Bu dosya ile yeni veritabanıeklenebilir, veritabanına firma açılabilir, açılan firmaların parametreleri girilebilir, mevcutveritabanı ve firmalar yeniden düzenlenebilir. Bir diğer exe dosyası da programı çalıştıranMikburo.exe dosyasıdır. Bu dosya yardımıyla programın içine girilerek veritabanında tanımlıfirmalar içinde işlemler yapılır.

Masa üstünde yer alan Standart Seri Programları klasöründe aşağıda sol taraftaverdiğimiz üç adet ikon yer alır. Bunlardan “MUHASEBEKUR v12” ikonu ile SQL StandartSetup ikonu işlevsel olarak aynıdır. Klasör dışındaki ikon istenirse kaldırılabilir.

Şayet, Paket Program Yazılımevi tarafından Ticaret Meslek Liseleri için özel olaraktasarlanmış olan eğitim-demo programı kurulması ile bilanço ve işletme hesabı esasına göreiki örnek firma bilgisayara yüklenmiş olacaktır. Örnek firmalara göz atmak için Mikrokurprogramı çalıştırılarak veritabanı alanında F10 tuşu ile açılan pencerede “MIKRO1” ya da

“MIKRO2” veritabanlarından birisi seçilip (Tamam) butonuna tıklanmalıdır.“MIKRO1” veritabanına girdikten sonra gerektiğinde program içerisinde iken başka birveritabanına (MIKRO2) geçmek için Alt+F4 tuşlarına basılarak açılan pencerede “Veritabanı değiştir” simgesine tıklanarak veritabanı seçimi yapılır ve Enter tuşuna basılır.

18

1.7. Veritabanı Oluşturma

Program kurulumu tamamlandıktan sonra yapılması gereken ilk işlem veritabanıoluşturmaktır. Daha sonra tanıtılan veritabanı üzerinde çalışacak olan firmanın programatanıtılması ve ayarları yapılır.

Veri tabanı tanıtılan bölüm altında birden fazla firma takip edilmesi mümkündür.Örneğin B001 veri tabanı altında;

F001,F002,F003,… firmaları aynı anda takip edilebilir.

Firmaların tanımlamaları Mikrokurda Firma Tanıtım Kartı (501110) bölümündenyapılır. Firmalar arası geçiş program içindeyken pencerenin üstünde yer alan Firmabölümünden yapılır. Firmalarda tanımlanan kartlar (hesap planı, stok, cari vb) ortak, evraklar(muhasebe fişleri, fatura vb.) farklı takip edilir. Ancak birbirinden farklı olan firmalarıncarileri ve tali hesapları aynı olamayacağına göre her firma için ayrı bir veri tabanıoluşturulması uygun olur. Bu yüzden aynı veritabanı üzerinde ayrı ayrı firma yerine açılacakher firma için veritabanı firma gibi düşünülerek takip edilecektir (Veri tabanı=Firma=B001).

Veritabanı oluşturma ve firma açma işlemi, gerek bilanço esası, gerek işletme hesabıesası, gerekse serbest meslek erbabı olsun her türlü firmada aynıdır; ancak yapılacak bazıtanımlamalar mükellefin türüne göre farklılık gösterir. Bu nedenle bilanço hesabı esasınagöre defter tutanlara veritabanı oluştururken;

Program tarafından masaüstüne oluşturalan bu dosya yinemasaüstüne oluşturulmuş olan klasör içindeki MIKROKUR v12dosyası ile aynı işleve sahiptir. O nedenle bu kısayolunsilinmesinde bir sakınca yoktur.

SQL Standart Setup aynı işlevi görür. Veritabanı oluşturma, firmatanımlama ve tanımlı firmalarla ilgili çoğu parametrik ayarlarınyapılması için MIKROKUR v12 kısayolu kullanılır.

MIKBURO v12’de tanımlanan firma üzerinde ticari işlemlerinyapılacağı bölüme yandaki ikonla ulaşılır. Bu ikonların yanısıra Başlat mönüsünde de program kısayolları yer almaktadır.

19

B001,B002,… ,işletme hesabı esasına göre defter tutanlara veritabanı oluştururkenI001,I002,…,serbest meslek kazanç defteri tutanlara veritabanı oluştururkenS001,S002,… ,şeklinde kodlamalar yapılması yerinde olacaktır.

Firma açılımında dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir husus ise verilecek firmakodu bölümünde Türkçe karakterler (ç,ı,İ,ş,ö,ü,ğ) yerine (c,i,I,s,o,u,g) harfleri, kullanılmalı,noktalama işaretleri ve boşluk kullanılmamalıdır.

Programda ilk firma açılımı SQL Standart Setup ile yapılmalıdır. SQL StandartSetup seçeneği 2 kere tıklandığında aşağıdaki şekil ekrana gelir.

Bu pencerede “Veri çalışma dizini” ve “Kurulum için veri dizini” nde yazılı olanyol adresi aynı olmalıdır. Programa her girişte bu pencere ile karşılaşılması istenmiyorsa solüst köşede yer alan “Her açılışta sor” seçeneğinin yanında yer alan kutucuğun içindekiişaret kaldırılır ve sol alt köşede “Database.ini dosyasına Kaydet” seçeneği tıklanır veçıkan pencerede “ok” butonu tıklanır. Sonra ”Tamam” butonuna basılır. Daha sonra bupencerenin tekrar gelmesi istenirse; masaüstünde yer alan Mikbüro üzerinde farenin sağ tuşutıklanarak özellikler seçeneği penceresinden hedef bölümünde yazan yol adresine girilerekDatabase dosyası açılır. Sql_Prompt=No bölümünde “No” seçeneği yerine “Yes” yazılarakkaydedilir. Bu işlemleri yapmak yerine F8 tuşuna basılı iken programın masaüstündekiikonu çift tıklatıldığında yukarıdaki pencereye ulaşmak mümkündür.

20

Bu aşamadan sonra aşağıdaki ekran gelir.

Ekrana gelen bu pencerede açılması istenen veritabanı (yeni firma) adı yazılır vebutonuna tıklanır.

Açılacak Onay penceresinde “Yeni veritabanı oluştur ”seçeneği tıklanır veveritabanının oluşması için beklenir. Veri tabanı oluşunca ekrana veri tabanı tanıtım kartıaçılır. Bu ekrandan veri tabanının adı girilir.

21

Ekrana gelen pencerede “Veri tabanı adı” bölümüne takibi yapılacak olan firmanınismi yazılır ve Alt+S ile kaydedilir.

1.8. Hesap Planı İşlemleri

Yeni veri tabanı oluşturulduktan sonra öncelikle hesap planı oluşturulmalıdır. Hesapplanı oluşturmak için Mikrokur programından çıkılarak Mikbüro çalıştırılmalıdır. Veri tabanıadı olarak yeni oluşturulan veritabanını adı girilmelidir. Muhasebe\Hesap Planı\Standarthesap planı yükleme (087400) bölümünden; Sadece ana hesapları yükle seçeneği ilesadece ana hesaplar(Tek Düzen Hesap Planı) yüklenebilir veya Önerilen tüm hesap planınıyükle seçeneği ile ayrıntılı olarak tüm hesap planı (Ana ve alt hesaplar) otomatik olarakyüklenebilir.

22

Eğer sadece ana hesaplar yüklenirse, istenilen ana hesapların alt kırılımları da hesaptanıtım kartından yapılabilir.

Hesap Tanıtım Kartı (087100)

Hesap planı bölümünün altında yer alan ilk menü hesap tanıtım kartıdır. Bu menü ilefirmada kullanılacak olan muhasebe hesaplarının programa tanıtımı yapılır. Programda tekdüzen hesap planı yüklendikten sonra ana hesapların altında yer alması gereken alt hesaplarfirmaların kendi bünyelerine uygun olarak açılabilir. Muhasebe\Hesap Planı\Hesap tanıtımkartı bölümü seçildiğinde, ekrana Muhasebe Hesap Tanıtım Kartı (087100) penceresigelir.

Hesap kodu: Bu alana, tanımlanmakta olan hesabın kodu girilir.

Bir ana hesabın altına önce o ana hesaba bağlı olan alt hesaplar açılır. Alt hesap girişitamamlandıktan sonra bir sonraki alt hesabın açılışına geçilir.

100 KASA HESABI100.02 Merkez Döviz Kasası100.02.01 USD Kasası

Program tarafından otomatik olarak yüklenen 100 KASA HESABI’ nın altına 100.02Merkez Döviz Kasası tanımlanır ve kaydedilir. Daha sonra 100.02.01 USD Kasasıtanımlanır. Tanımlanan kartlar ALT+S tuşları ile kayıt edilir.

23

Tanıtım kartı penceresi

Hesap adı: Bu alana, tanımlanmakta olan hesabın adı girilir.

Grup kodu: Hesap planında yer alan hesaplar özelliklerine göre belirligruplar altında toplanabilir. Bunun için öncelikle Muhasebe\HesapPlanı\Hesap Planı Grup Tanıtım Kartı bölümünden ilgili hesap gruplarınıntanımlanmış olması gerekir. Tanımlanan gruplara göre her hesap için birgrup seçilebilir.

Hesap türü: Bu alana tanımlanmakta olan hesabın özelliğine göre türübelirtilir. Burada hesabın türü aktif, pasif, gelir, gider ya da nazımseçeneklerinden biriyle belirlenir.

Hesap orj. Döviz cinsi: Muhasebe modülünde, her muhasebe hesabınınhareketleri ayrı döviz cinsleriyle izlenebilir. Örneğin 2 ayrı kasa hesabıvarsa bunlar euro kasası, dolar kasası olmak üzere 2 farklı döviz cinsindetakip edilebilir. Bunun için bu alana ilgili hesabın orijinal döviz cinsigirilmelidir. Orijinal döviz cinsi girildikten sonra muhasebe fişlerinde F8tuşu yardımıyla YTL girilen tutarın orijinal döviz cinsi bazındaki değerigörülebilir. (Bkz. Mikrokur\ Sistem \ Muhasebe Parametreleri \ GenelProgram Parametreleri\ Grup Parametreleri).

24

Sorumluluk merkezi kullanımı: Muhasebe fiş girişlerinde, her işlemsatırında sorumluluk merkezinin girileceği alan vardır. Sorumlulukmerkezi kodları girilerek, gelir ve giderler kaynaklarından takip edilebilir.Ancak sorumluluk merkezi kullanmak zorunlu değildir.

Davranış biçimi: Enflasyon muhasebesinde muhasebe hesapları zamanagöre değerlendirilecek hesaplar (parasal) ve zamandan etkilenmeyecekhesaplar (parasal olmayan) olarak iki kısımda düşünülebilir. Enflasyonmuhasebesi kullanan işletmeler bu alana tanımlanmakta olan hesabıparasal veya parasal olmayan hesap olarak belirleyebilirler.

Çalışma şekli: Bu alana tanımlanmakta olan hesabın çalışma şekligirilmelidir. Eğer hesap aktif karakterli veya gider oluşturan bir hesapsabu alanda Borç seçeneği seçilir. Hesap pasif karakterli veya gelir oluşturanbir hesapsa bu alanda Alacak seçeneği seçilir. Örneğin; 120 ALICILARHESABI’nın alt hesabı olarak 120.K01 Kader GÜL tanımlanacaksa bualanda “Borç” seçilir. 320 SATICILAR HESABI’nın alt hesabı olarak320.H02 Hülya AK tanımlanacaksa bu alanda “Alacak” seçilir.

Kilit tarihi: Tanımlanmakta olan hesabı belirli bir tarihe kadar kilitlemekyani belirlenen tarihe kadar hesabın hareket görmesini engellenmek içinbu hesaba bir kilit tarihi verilmelidir. Böylece hesap kilit tarihine kadar(kilit tarihi dahil) hiç bir şekilde çalışmaz, hareket görmez.

KDV tipi: Tanımlanmakta olan hesabın KDV oranı (Tanımsız, %1, %8,%18 vb.) bu alanda belirlenir.

Fişte KDV hesaplama şekli: Tanımlanmakta olan hesabın muhasebefişlerinde kullanılırken KDV ayırma şeklinin belirlendiği alandır. Bualanda Manuel, Otomatik KDV ayır yada Otomatik KDV hesaplaseçeneklerinden biri seçilir.

Manuel seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesaba ilişkin KDVayırma ya da KDV hesaplama işlemleri Shitf+F1 (KDV ayır-KDV Dahil) ve Shitf+F2(KDV hesapla-KDV Hariç) tuşları kullanılarak yapılır.

Otomatik KDV Ayır seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesaba birkayıt yapılırken hesabın tutarı yazılıp ENTER tuşuna basılınca bir alt satıra KDV ayırmaişleminin otomatik olarak yapılması sağlanır.

Otomatik KDV Hesapla seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesabakayıt yapılırken hesabın tutarı yazılıp ENTER tuşuna basılınca bir alt satıra KDV hesaplamaişleminin otomatik olarak yapılması sağlanır.

25

Bu işlemlerin geçerli olabilmesi için öncelikle her hesap için KDV tipini belirlemesi(%8, %18 gibi), daha sonra bu KDV tipleri için çalışacak vergi hesap kodları ile oranlarınıngirişinin yapılması gerekmektedir. Bu girişler ise programın Muhasebe\Yıllık Bildirim veBeyannameler\KDV Modülü\Vergi hesap kodları (086711) bölümünden yapılmaktadır.Örneğin, bir hesabın KDV tipi %18 ise Vergi hesap kodları (086711) bölümünde %18'likKDV tipi için çalışacak hesap belirlenmeli ve bu hesaba karşılık gelen oran, %18 şeklindegirilmelidir. Aksi durumda KDV hesaplama işlemleri otomatik olarak gerçekleşmeyecektir.Bu tanımlamalar her KDV tipi için ayrı ayrı yapılmalıdır.

Fişte miktar girişi otomatik açılsın: Bu parametre ile amaç; miktarsaltakibi yapılan 15 (stoklar) hesapları ile 60 (brüt satışlar) hesaplarına aitmuhasebe fiş girişlerinde, hesaplara ilişkin miktar girişlerininunutulmaması ve seri olarak girilebilmesi amacıyla, F8 (grup tutar girişi)ekranının otomatik olarak ekrana gelmesini sağlamaktır.

Ticari sistemden bilgi girişi yapılabilsin: Programda kullanıcılarmuhasebe hesapları için alış-satış faturası, alacak dekontu, borç dekontugibi belgelerle ticari bölümden hareket girişleri yapabilmeleri mümkündür.Bunun için öncelikle bu parametrenin işlem yapılacak muhasebe hesaplarıiçin işaretlenmiş olması gerekmektedir. Daha sonrasında da yeni tip alışsatış faturasından ve dekontların "Cinsi" kolonundan Muhasebe Hesabıseçeneğinin seçilmesi, sonrasında muhasebe hesabının belirlenmesi vehareket detaylarının girilerek evrakların kayıt edilmesi gerekmektedir.

Bilgiler girildikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

1.9. Firma Tanımlama ve Parametrik Ayarlar

Firma veritabanı oluşturulduktan sonra Kuruluş\Firma tanıtım kartı (501110)bölümünden açılan firma için gerekli tanımlamalar yapılır.

Program kurulduktan sonra açılan firma ile ilgili bilgiler firma tanıtım kartı üzerindegirilir. Firma tanıtım kartında ayrıca beyannameler için gerekli olan detaylar da girilir.

1.9.1. Firma Tanımlama

Firma tanıtım kartı ekranında; çalışılacak her firma için program tarafından belirlenensıra numarasına göre;

Firmaların adı ve unvanı, Firmanın defter nevi (Bu firma bilanço esasına göre defter tutan bir firma ise

Muhasebe (1.Sınıf), işletme esasına göre defter tutan bir firma ise işletme(2.Sınıf) seçilir),

Vergi dairesi numarası, Vergi dairesi adı, Şirketin vergi numarası, Mükellefiyet şekli, Ticaret sicil numarası,

26

İşe başlama tarihi, işin konusu, ve mali müşavir firması olup olmadığı girilir Sakla butonu tıklanarak kaydedilir.

Daha sonra parametrik ayarların yapılmasına geçilir.

1.9.2. Parametrik Ayarlar

Muhasebe paket programları bilgisayara kurulduktan sonra kullanıcının isteğidoğrultusunda işletmenin özellikleri ve mali mevzuat göz önüne alınarak ayarlanır.Programların bu özellikleri birçok avantajları da beraberinde getirir.

Parametrik ayarlar her firmaya ait özel parametrik ayarlar ve programın genel işleyişiile ilgili ortak parametrik ayarlar olmak üzere iki bölümde ele alınabilir.

27

1.9.2.1. Firma Temsilcileri

butonu tıklanarak firmaları temsil edecek kişilerin kimlikbilgileri, iletişim bilgileri, ikametgâh bilgileri ile firmayı hangi görevle temsil ettiğine aitbilgilerin girişleri yapılır.

1.9.2.2. Şube Bilgileri

butonu tıklanarak firmanın (var ise) şubeleri ve adres ile telefonbilgileri tanıtılır. Buradaki adres ve telefon bilgileri önemlidir, programdan otomatik olarake-Beyanname veya e-Bildirge oluştururken problem yaşanmaması için bu alanların eksiksizdoldurulması zorunludur.

28

1.9.2.3. Mali Yıl Genel Parametreleri

butonu tıklanarak firmaya ait evraklarda değişiklikyapılabilecek tarih aralığı, son yevmiye döküm tarihi, faiz parametreleri ve ikinci sınıftacirler için işletme parametreleri tanımlamaları yapılır.

1.9.2.4. Mali Yıl Entegrasyon Hesap Kodları

butonu tıklanarak muhasebe entegrasyonhesap kodlarının girişleri yapılmalıdır.

29

1.9.2.5. Vergi Muhasebe Kodları(092750)

Bu bölüm kurulumun en önemli bölümlerinden biridir. Bilanço hesabı esasına göredefter tutan işletmelerin hesap planında tanımladığı KDV hesaplarına ilişkin entegrasyontanımlamaları bu pencereden yapılır. Burada yapılan tanımlamalar KDV ile ilgili tümişlemlerde kullanılır. Öncelikle KDV oranı (%0,%1,%8,%10,%18,%26,Özel Matrah)belirlenir. Belirlenen KDV oranına göre 391Hesaplanan KDV, 191 İndirilecek KDV gibihesapların kodlarının seçimi yapılır. Program bu bölümde yapılan KDV oranlarını hem önmuhasebede hem de muhasebe fişlerinde kullanmaktadır. Bu penerede bütün KDV oranlarıayrı ayrı tanıtılarak kaydedilir.

Kuruluş programının bu bölümünden, tanımlı olan tüm vergiler için çalışacakmuhasebe hesaplarının girişleri yapılmadan önce Sistem/Sistem ve program parametrelerimenüsünde yer alan Vergi parametreleri (091600) bölümünden, işletme bünyesindekullanılan vergilerin isim ve oranlarını aşağıda görüldüğü gibi girilir ve kaydedilir. Önmuhasebede stok kartı tanımlarken burada tanımlanmış olan parametreler içinden seçimyapılır.

Fatura keserken program KDV hesaplamalarını bu bölümde tanımlanan oranlarüzerinden yapar. Bu nedenle aşağıda görüldüğü üzere vergi adı ile karşısında belirtilen oranuyumlu olmalıdır.

30

1.9.2.6. Diğer Muhasebe Kodları

Bu pencerede entegrasyonla ilgili diğer muhasebe kodlarının tanıtımı yapılır. Buradatanımlanması gereken en önemli alan, entegrasyon sonucunda oluşturulan muhasebefişlerinde kuruş yuvarlama nedeniyle ortaya çıkan borç alacak eşitsizliklerinin giderilmesiamacıyla kullanılacak hesap kodları alanıdır. Bu alanlar aşağıdaki şekilde olduğu gibidoldurulur.

Diğer muhasebe kodları ile ilgili tanımlamalar girildikten sonra ALT+S tuşları ilekaydedilmelidir.

1.9.2.7. Detaysız mahsup fişleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları

Bu bölümden yapılacak tanımlamalar; dönem sonu işlemlerinin dönemsel işlemfişlerinden yapılırken gider hesaplarının kapatılması esnasında açılacak olan yansıtmahesaplarında kullanılacak olan hesap kodlarının belirlenmesidir. Eğer bu penceredeki alanlarboş geçilirse gider hesaplarında bulunan alt hesapların tamamı yansıtma hesaplarında vegelir tablosu hesaplarında da otomatik olarak açılır. Yansıtma hesaplarında alt hesap açılmasıistenmiyorsa yansıtma hesapları ana hesap düzeyinde seçilmelidir.

Uygulamada yansıtma hesapları ve gelir tablosu hesapları ana hesap düzeyindeizlenmektedir. Bu hesaplar için alt hesap açılmamaktadır. Bu nedenle bu pencereninaşağıdaki gibi doldurulması uygun olacaktır.

31

Detaysız mahsup fişleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları ile ilgili tanımlamalargirildikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

1.9.2.8. Ortak (Genel) Parametreler

Program Akış Parametreleri :(091400) Sistem\Sistem ve ProgramParametreleri\Program Akış Parametreleri komut satırı izlenerek aşağıdakipencereye ulaşılır. Bu bölümde, programın genel akışı ile ilgili tercih edilenbazı parametreler düzenlenir.

32

Program akış parametrelerine girildiğinde, ekrana gelecek pencerede birbiri ile ilişkiliolan parametrelerin ayrı ayrı sayfalarda yer aldığı görülür. Amaç kullanıcıların programailişkin parametre tanımlamalarının daha çabuk seçilip iş akışına serilik kazandırabilmektir.Genel parametreler şu bölümlerden oluşur;

a. Genel parametreler

b. Stok parametreleri

c. Sipariş parametreleri

d. Cari parametreleri

e. Maliyet parametreleri

f. Fiyat değişikliği parametreleri

g. Seri no parametreleri

h. Üretim parametreleri

i. Ödeme emri parametreleri

Evrak Döküm Parametreleri(091450) Sistem\Sistem ve ProgramParametreleri\Evrak Döküm Parametreleri komut satırı izlenerek ulaşılan bupencerede programın evrak dökümü ile ilgili parametreler düzenlenebilir.

Genel Program Parametreleri (096111) : Sistem\MuhasebeParametreleri\Genel Program Parametreleri komut satırı izlenerek ulaşılanbu pencerede muhasebe modülünü kullanmaya başlamadan önce, firmalarınınmuhasebe kayıtlarının izlenmesine yönelik kendi yapılarına uygun tanımlamalaryapılır. Burada hesap kod yapısı, mahsupta kasa kullanımı olup olmayacağı,kasa fişi kullanılıp kullanılmayacağı, fiş ve defter dökümlerinin nasıl olacağı vevergi oranları belirlenir.

33

Genel parametreler

Bu bölümde muhasebe (Tahsil, Tediye, Mahsup) fişlerinde kullanılacak genelparametrelerin tanımları yapılır. Bu bölümde doldurulması zorunlu olan alanlar şunlardır.

Mahsupta kasa kullanımı aktif: Mahsup fişlerinde kasa hesabınınkullanılabilmesi için bu alan işaretlenmelidir. Aksi halde mahsupfişlerinde kasa hesabının kullanımına izin verilmez.

Kasa fişi kullanımı aktif: Bu seçenek işaretlenerek fiş türleri içinde kasatahsil ve kasa tediye fişlerinin de yer alması sağlanır. Aksi halde tahsil vetediye fişleri kullanıma açılmaz.

Kasa alacak bakiye verdiğinde: Programdan kasa hesabını etkileyecekherhangi bir evrak girişi (kapalı kesilen faturalar, tediye makbuzu, dekontgirişleri vb) yapıldığında girilen değerler doğrultusunda kasa hesabıalacak bakiye veriyorsa program tarafından sadece uyarılma, kayıtyapılmasını engelleme, hiç bir müdahalede bulunulmadan işlemleredevam edilebilmesi sağlanabilir.

34

Muhasebe fişi Shift+F1/F2'de KDV hesabı otomatik bulunsun: Buseçenek fiş işlemlerinde kullanılan Shift+F1 (KDV dahil) ve Shift+F2(KDV hariç) tuşları ile tutar üzerinden otomatik KDV ayırması vehesaplaması için işaretlenir. Fiş işlenirken Shift+F1 (KDV ayır) tuşunabasılarak, girilen (borç/alacak) tutarı üzerinden KDV tutarı ayrılmakta veayrılan KDV tutarı da fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Aynı şekildeShift+F2 (KDV hesapla) tuşlarına basılarak da, girilen tutar üzerindenKDV tutarı hesaplanmakta ve yine fişe otomatik olarak yazılmaktadır.

Muhasebe fişi kayıttan sonra dökülsün: Muhasebe modülünde en çokbilgi girişi yapılacak bölüm muhasebe fişleridir. Bu alanda, her muhasebefişi kayıt edildikten sonra, yazıcıdan dökümünün alınıp alınmayacağıbelirlenmelidir. Fişin dökülmesi isteniyor ise bu parametrenin başında yeralan kutucuk işaretlenmelidir.

Fiş döküm parametreleri

Bu ekrandan fiş ve yevmiye dökümlerine ilişkin bazı şekilsel ve içeriksel özelliklerbelirlenir.

Fiş döküm tipi: Bu alanda fiş dökümlerinin istenilen detaydadökülebilmesi mümkündür. Açılacak listeden döküm tiplerinden istenilenseçilir.

Hesap sıralı düzenlensin: Bu seçenek işaretlendiğinde, fiş dökümlerininhesap kodlarına göre sıralanması sağlanır.

Borç-Alacak sıralı düzenlensin: Bu seçenek işaretlendiğinde, fişdökümlerinde önce borçlu hesapların sıralanması sonra alacaklıhesapların sıralanması sağlanır.

35

Diğer parametreler

Bu bölümde beyannamelerde kullanılacak olan gelir vergisi, kurumlar vergisi vestopaj oranları belirlenir. Ayrıca gelir vergisi matrah ve oranları bu pencerenin altındabulunan “Gelir vergisi matrah ve oranları butonu” tıklanarak girilir. Buradaki tüm alanlarotomatik olarak dolu gelir. Eğer matrah ve vergi oranları değişirse bu alanlardandeğişiklikler yapılarak kaydedilir.

Entegrasyon Şekil Parametreleri (096113): Sistem\Muhasebeparametreleri\Entegrasyon parametreleri\Entegrasyon şekilparametreleri komut satırı izlenerek ulaşılan pencereden firmanınmuhasebeleştirme işlemlerine yönelik tanımlamalar genel ticarientegrasyon parametreleri ekranından, personellerine yönelik entegrasyontanımlamaları personel entegrasyon parametreleri ekranından vefirmalarının sahip olduğu sabit kıymetlere yönelik parametretanımlamaları da sabit kıymet entegrasyon parametreleri ekranındanyapılır.

Genel ticari entegrasyon parametreleri: Bu pencerede işletmenin genelmuhasebeleştirme entegrasyonları yapılır. Programın tüm modüllerininentegre çalışabilmesi için “Entegrasyon kullanılsın” seçeneğininişaretlenmesi gerekir. Bu seçenek işaretlenmezse entegrasyon işlemiçalışmayacaktır.

Entegrasyon sonucu oluşan fişlerin değiştirilebilmesi ya da silinebilmesi için o fişioluşturan evrakın değiştirilmesi veya silinmesi gerekir. Entegrasyon sonucu oluşan bir fişideğiştirmek ya da silmek için “Entegre fişler silinebilsin” seçeneğinin işaretlenmesi gerekir.

36

Personel entegrasyon parametreleri

Personellerin tahakkukları kesinleştiğinde muhasebe fişinin otomatik olarakoluşturulması için öncelikle tahakkukların ticariye entegre edilmesi gerekir. Bunun için“Tahakkukları ticariye entegre et” seçeneği işaretlenmelidir. Aynı zamanda ticariyeentegre edilen tahakkukların muhasebeye entegrasyonu için de “Personel tahakkuklarınıentegre et” seçeneğinin seçilmesi gerekir. Personellere yönelik tahakkuk işlemleritamamladıktan sonra otomatik olarak oluşan personel tahakkuk virman dekontunu vemuhasebe fişini görebilmek için “Tahakkuk entegrasyon işlemi bittiğinde oluşan evrakıgöster” seçeneğinin işaretlenmesi gerekir.

37

Sabit kıymet entegrasyon parametreleri

Amortisman ayırma şeklinin (yıllık, üç aylık, aylık) belirlendiği penceredir. Bupencerede yıllık seçeneği otomatik olarak gelir. Diğer seçenekler ise işletmenin özelliğinegöre kullanıcı tarafından belirlenir.

Yukarıda sıralanan alanlara açıklamalar doğrultusunda girişler yapıldıktan sonra,entegrasyon parametreleri ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir.

1.10. Programdan Çıkış

Üzerinde çalışılan firmada yapılan işlemler bittiği zaman programdan çıkmakistenildiğinde ekranın sağ üst köşesinde yer alan [X] işaretine veya Çıkış simgesinetıklanarak çıkılır.

38

Ekrana gelen pencerede “ Çıkış “ tıklandığında programdan çıkılır. “ Veri TabanıDeğiştir “ seçeneği ile başka bir firmaya geçiş yapılması mümkündür. “Kilitle“seçeneği iseprogramı kullanıcı bazında kilitler ve ancak kullanıcı şifresi ile tekrar programa girilebilir.Eğer kullanıcı şifresi yoksa yalnızca Enter tuşu ile girilmesi mümkündür.

1.11. Firma Silme

Takibi yapılan firmanın silinmesi için aşağıdaki yol izlenir.

1. Muhasebekur \Veri Tabanı Sürüm Yükseltme ve Yönetim\Servisler\Veri TabanıSistem Yöneticisi (504004) yolu izlenerek ulaşılan bölüm açılır.

39

Burada silinmek istenen firma kodu; örneğin 001 firması silinmek istenirseMuhDB_V12_001 üzerinde fare ile sağ tuş yapılarak Sil seçeneği seçilir.

2. Muhasebekur \ Kuruluş \ Veri Tabanı Tanıtım Kartı (501100) bölümünde silinecekfirma seçilerek ALT+L kısa yolu ile ve ya ekranın altında bulunan SİL butonuna basılır.

3. Programın yüklü olduğu dizin içindeki klasörü silinir. Örneğin program C diskineyüklenmiş ise; C:\ Mikro\V12\001 klasörü silinmelidir.

Bu 3 yol izlendiğinde takibi yapılan firma bütünüyle bilgisayardan silinmiş olur.Firma silmek için birinci işlem yapılmadan sadece ikinci ve üçüncü işlemin yapılması ilefirma kodu MSSQL’de saklı kalacaktır. Yani firma tam anlamıyla silinmiş olmaz. Böyle birdurumda yeniden açılacak firma kodu’na silinmek istenen firma kodu ile aynı isim tekrarverilemez. Ancak üç işlemde sırasıyla uygulanmışsa birinci işlemde silinen firma kodu tekrarkullanılabilir.

1.12. Muhasebe Paket Programının Temel Mönüleri ve Görevleri

Programda yer alan temel mönüler şunlardır:

Muhasebe (Bilanço esasına göre muhasebe )

Enflasyon Muhasebesi (IAS-29 ve SPK uyumlu)

Personel,

İşletme, (İşletme esasına göre muhasebe)

Sabit Kıymetler,(Amortismana Tabi İktisadi Kıymet)

Stok,

Sipariş,

40

Hizmet,

Finans,

SM Defteri,

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir SMMM,

Toplu İşlemler,

Bildirge, beyanname ve yazışma

Windows uyumlu olan bu program ile döküm ve raporları Word, Excel gibi Officearaçlarına hiçbir ek işlem yapmadan, sadece bir buton tıklanarak gönderilebilir. Program buaşamada Word ya da Excel olarak yeni bir çalışma sayfası açarak her türlü analiz, rapor yada grafik çalışmaları için hazır veri sunar. Mesaj özellikleri, Hatırlatıcı, Makrotanımlayabilme, Çok boyutlu raporlama yapabilen Veri kübü, Otomatik kur güncelleme,Hızlı arama menüsü gibi bölümler bulunur. Aşağıdaki pencerede görüldüğü gibi.

41

Muhasebe: Program Muhasebe modülü kanuni olarak muhasebeye yönelik tümresmi işlemlerin, bildirgelerin, bilançoların ve kanuni defterlerin dökümlerininyapıldığı ve muhasebe işlemlerinin gerçekleştirildiği alandır.

Muhasebe modülü bildirge ve beyannameler alanından; vergi kodları tanımlanarakvergi durumu takip edilebilir.

Firmaların yıllık bildirim dökümleri ve performans derecelendirme bildirimi (bilançoesasına göre) (kanuna uygun şekillerde) alınabilir.

Hesap planı ve kartlar: Bu alandan; tekdüzen hesap planı kullanılarak, bu planüzerinden kullanıcılar tali hesaplarını istedikleri gibi girebilmektedirler.Dönemsel genel durum izlenilebilir, sorumluluk merkezleri üzerinden işlemgirilip raporlama yapılabilir, tekdüzen hesap grup kartları takip edilebilir.

Mali tablolar: Mali tablolar alanından, bilanço, gelir tablosu, satışların maliyetitablosu, fon akım tablosu, nakit akım tablosu, kâr dağıtım tablosu ve özkaynaklar değişim tablosu dökümleri alınabilir. Ayrıca önceki dönem caridönem karşılaştırmalı bilançoları da bu alandan alınabilir.

Personel: Personel Modülü ile; personellerin puantaj hesaplamaları, ücrettahakkukları ve bordroları, aylık prim ve hizmet belgesi (EK 3) gibi SSKmevzuatına göre zorunlu dökümler, E-bildirge, personel sicil işlemleri, personelmaliyeti raporları alınabilir. Bunun yanında; tahakkuk dökümleri, bildirge vebeyannamelerin hazırlanması ve dönemsel işlemler gerçekleştirilebilir.

Finans: Finansla ilgili her türlü evrak programa girilerek bilanço esasına göremuhasebeye entegre edilebilir. Tahsilat, tediye, çek-senet bordrolarıdüzenlenebilir, matbu forma çek-senet dizaynı yaparak dökülebilir.

Stok: Bu programda, stok modülünden stoklar tanıtılabilir, stok takibiyapılabilir. İrsaliye, fatura gibi stok giriş - çıkış evrakları girilebilir, stok listeleridökümü alınabilir. Bütün bu evrakları ve stok maliyetine göre oluşan satılanmalın maliyeti fişi bilanço esasına göre muhasebe fişine entegre edilebilir, stokmaliyet raporları alınabilir. İşletme defterine alış ve satış faturaları da entegreedilebilir.

Yardım Alma :Programın her bölümünde ekranın sol üst köşesinde yer alan

butonu ile bulunulan bölümle ilgili açıklamalı yardım alınabilir.Yardım menüsüne F1 tuşu ile de ulaşılabilir.

Açıklamalı yardım bölümünde iken pencerenin sol üst köşesinde yer alan işaretiile de “Program Yazılım evi’ ne bağlanarak on-line destek alınabilir.

Yine aynı bölümde yer alan işareti ile de çalışılan bölüme ilişkin kısa yol tuşlistesi alınabilir. Kısa yol tuşları listesine CTRL+Y tuşlarına basarak da ulaşılabilir.

42

Menülere kolay ulaşım yolarından biri de her menünün yanında yer alan paranteziçinde ki rakamlardır. Bu rakamlar program içinde iken hiçbir bölümü tıklamadan klavyeyardımı ile girildiğinde numarası yazılan menüyü otomatik olarak ekrana getirir.

1.13. Tüm Menülerde Geçerli Kısayol Tuşları

Programda bütün kartlar ve evraklar girilirken CTRL+Y kısa yol tuşları kullanılarakprogramın çalışılan bölüme özgü bütün yardımcı tuşlar listesine ulaşılabilir. Programda ki

pencerelerin altında yer alan, ortak kullanılan butonlardan biri olan; butonu yerine(ALT+S) tuşları kullanılarak üzerinde çalışılan evrağın yada fişin kaydedilmesi sağlanır.

Programda kullanılan kısa yol tuşlarından bazıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

TUŞ KODU TUŞUN GÖREVİ TUŞ KODU TUŞUN GÖREVİ

Alt+A Satır ara Tab Sonraki alan

Alt+D Detay ekranı Alt+R Evrak döviz kuru

Alt+E Yeni evrak Alt+S Evrak sakla

Alt+F Form hazırla Alt+U Evrak oku

Alt+I Evrak resmi Alt+Z Evrak yaz

Alt+K Yazıcıya dök Ctrl+A Evrak kilidi aç

Alt+L Evrak iptal Ctrl+L Evrak kilitle

Alt+N Sonraki evrak Enter Onay

Alt+O Önceki evrak Esc Çıkış

Ctrl+Y Kısa Yol Tuş Listesi F10 Yardımcı tablo

F 1 Açıklamalı Yardım

Tablo 1.2: Ortak kısa yol tuşları tablosu

43

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Mikro v12 muhasebe paket programınıkurunuz, donanımsal özelliklerinyeterliliğini kontrol ediniz.

Bilgisayarınızın en az aşağıdakiözellikleri taşıyıp taşımadığını araştırınız. Pentium IV 2.0 ve üstü işlemci, 512 MB Ram bellek, 1 GB boş disk alanı, Windows 2000 ve üzeri işletim sistemi.

Mikro v12 muhasebe paket programınıkurunuz.

ProgramYazılımevi tarafıntan TicaretMeslek Liseleri için hazırlanan eğitimdemo CD’sini temin ediniz.

Kurulum CD’sini sürücüye yerleştirerekaçınız.

WindowsInstaller-KB893803-v2-x86.exe dosyasını kurunuz.

TicaretLiseleri_MuhasebeKurulumu.exedosyasını çalıştırarak programı kurunuz.

Veri tabanı sürüm yükseltme ve yönetimmenüsünde kurulum sonrası işlemleriyapınız.

Çok veritabanı seçimli tablo sürümyükseltme, veri tabanı güncelleme(504030) menüsü çalıştırılarak veDevam butonuna tıklayınız.

İşlemin tamamlanmasını bekleyiniz.

Aktivasyon yapınız.

Muhasebe.exe dosyası çalıştırınız.

Ekrana gelen programa girişpenceresinde “Günün tarihi” alanındaCtrl+F tuşlarına birlikte basınız.

Ekrana gelen kurulum penceresineLisans formunun üst kısmında bulunanseri numarasını yazınız.

Program Yazılımevi ile telefonbağlantısı kurunuz.

Program Yazılımevi yetkilisindenaldığınız kontrol kodunu ilgili yereyazarak Enter tuşu aktivasyon işlemitamamlayınız.

Programı çalıştırınız. Masa üstünde yer alan Standart Seri

Programları klasörüne giriniz.


44

MUHASEBE v12” ikonunu çalıştırınız. Açılan pencerede “Veri çalışma dizini”

ve “Kurulum için veri dizini” ndeyazılı olan yol adresinin aynı olupolmadığına bakınız. Aynı değilseklavyeden düzeltiniz.

“Database.ini dosyasına Kaydet”seçeneğini tıklayınız.

Açmak istediğiniz veritabanı adınıyazarak “Yeni veritabanı oluştur”seçeneğini tıklayınız.

Veritabanının oluşması için bekleyiniz. Veri tabanı oluşunca açılan veri tabanı

tanıtım kartında “Veri tabanı adı”bölümüne takibi yapılacak olan firmanınismini yazınız ve Alt+S ile kaydediniz.

Firma tanımlayınız.

Firmaların adı ve unvanı giriniz. Firmanın defter nevini belirleyiniz. Vergi dairesi numarası, adı, şirketin

vergi numarası, mükellefiyet şekli,ticaret sicil numarası, işe başlama tarihi,işin konusu ve mali müşavir firması olupolmadığı giriniz.

Sakla butonunu tıklayarak kaydediniz.

Parametrik ayarları yapınız.

Firmaya özel parametrik ayarlarıyapınız.

Programın genel işleyişi ile ilgili ortakparametrik ayarları yapınız.

45

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A. OBJEKTİF TESTLER

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarakbelirleyiniz.

Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz.1. Program seçiminde en önemsiz faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kullanıcı sayısının fazla olması.B) Programın çok kolay güncellenmesi.C) Programın servis desteğinin olması.D) İşletme ihtiyaçlarını karşılaması.

2. Muhasebe paket programları ile ilgili olarak hangi cümle yanlıştır?A) Muhasebe mantığı programlara göre değişmez.B) Bir programı kullanan, diğer programları daha kolay öğrenir.C) Her muhasebe programının çalışma mantığı oldukça farklıdır.D) Paket programlar arasında çok az farklar vardır.

3. I. sınıf defter tutan bir işletmenin hangi programa ihtiyacı yoktur?A) İşletme Defteri ProgramıB) Personel Bordro ProgramıC) Stok-Cari-Fatura ProgramıD) Genel Muhasebe Programı

4. İşletme personelinin ücretlerinin hesaplanması için hangi program kullanılır?A) Stok-Cari-Fatura ProgramıB) Personel Bordro ProgramıC) İşletme Defteri ProgramıD) Muhasebe Programı

5. Muhasebe v12 programının çalışma platformu aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?A) Windows95/98 işletim sistemi ve ağ yapısıB) Ana makine windows2000 terminaller windows98C) Windows2000 ve üzeri işletim sistemleri ve ağ yapısıD) Novel 411 üstü işletim sistemi ve ağ yapısı


46

6. Muhasebe v12 programının kuruluş işlemi bittikten sonra şifre işlemi için yapılmasıgereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?A) Muhasebe v12’de bilgi butonuna basılarakB) Muhasebe v12 çalıştırıldıktan sonra CTR-F tuşuna basılarak gelen ekranadaki

seri no lisans no yazılıp kontrol kodunada oparatörden veya internet üzerindenalınan kod yazılarak

C) Sql içindeki mikrosys dizini içine ilgili lisans no yazılarakD) Muhasebe v12 çalıştırıldıktan sonra CTR-F tuşuna basılarak gelen ekrandaki

seri no, lisans no yazılıp kontrol koduna da operatörden veya internet üzerindenalınan kod yazılarak

7. Muhasebe v12 programında stok kartında perakende ve toptan KDV oranı %18 olaraktanımlandığı halde fatura keserken KDV %17 olarak hesaplanmakta ise bunun nedeniaşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?A) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergi

parametreleri ekranında vergi adı alanı %18 olmasına rağmen yüzde alanı 17olarak tanımlanmıştır

B) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergiparametreleri ekranında vergi adı alanı %17 olmasına rağmen yüzde alanı 18olarak tanımlanmıştır

C) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergiparametreleri ekranında vergi sabiti alanına 17 yazılmıştır

D) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergiparametreleri ekranında vergi sabiti alanına 18 yazılmıştır.

5. Muhasebe paket programında rakamsal alanlarda hesap makinesini kullanmak içinhangi tuş kullanılır?A) F9 tuşuB) F8 tuşuC) Soru işareti(?) tuşuD) Yıldız (*) tuşu

6. Muhasebe programında 2008 tarihli Deneme firması oluşturulma aşamasında datadosyası nerede oluşur?A) C:\Program files içinde MSDE dizininde Mdf uzantılı dosyaB) C:\Muhasebe\v12xx\MuhDB_V12_Deneme._MS dosyasıC) C\Muhasebe\v12xx\Test\2007_1\._bf uzantılı dosyaD) C:\Muhasebe\Muhsys dizinde .ms uzantılı dosya

7. Programlarının bütün bölümlerinde programı kullanırken bize yol göstermesi amacıylahazırlanmış yardım ekranlarıwına nasıl ulaşabiliriz?A) F1 ve Ctrl+Y tuşlarına basarakB) F1 ve Alt+Y tuşlarına basarakC) Alt+F1 ve Alt+Y tuşlarına basarakD) Ctrl+F1 ve Ctrl+Y tuşlarına basarak

47

DEĞERLENDIRME

Cevaplarınızı modulün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevapsayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirkentereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

48

B. UYGULAMALI TEST

Muhasebe v12 paket programını bilgisayarınıza kurunuz ve bir adet I. ve II. sınıfolmak üzere iki adet firma tanımlayınız, gerekli parametrik ayarlarını yapınız. Yaptığınızuygulamayı kontrol listesine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı gördüğünüz davranışlarıtamamlama yoluna gidiniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. İşletmeye muhasebe paket programı seçiminde dikkat edilmesigereken şeyleri sayabilir misiniz??

2. Ön muhasebe işlemlerinde kullanılan modülleri sayabilir misiniz?

3. Muhasebe büroları için gerekli olan modülleri söyleyebilir misiniz?

4. Sanayi işletmesi için gerekli olan modülleri belirleyebilir misiniz?

5. Bir programı bilgisayara yüklerken faydalanacağınız kaynaklarıtanıyor musunuz?

6. Muhasebe Paket Programının kurulacağı terminalin verimliçalışabilmesi için en az taşıması gereken gereken sistemözelliklerini sayabilir misiniz?

7. Ticaret Meslek Liseleri için özel olarak hazırlanmış olan Muhasebepaket programını bilgisayarınıza kurabilir misiniz?8. Muhasebe paket programının .exe dosyalarını ve görevlerinisayabilirmisiniz?9. Muhasebe paket programında aktivasyon işlenini yapabilir misiniz?

10. Muhasebe paket programında terminal ve kullanıcı tanımlamalarınıyapabilir misiniz?11. Muhasebe paket programında programı çalıştırarak veritabanıoluşturabilir misiniz?12. Muhasebe paket programında firma tanımlayabilir misiniz?

13. Muhasebe paket programında tanımlanmış bir firmayı silebilirmisiniz?14. Muhasebe paket programında tanımladığınız firmaya ait parametrikayarları yapabilir misiniz?15. Muhasebe paket programında muhasebe entegrasyon ayarlarınıyapabilir misiniz?16. Muhasebe paket programının tüm menülerinde geçerli olankısayolları ve görevlerini sayabilir misiniz?

DEĞERLENDİRME

Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözdengeçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızıntamamı “Evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

49

ÖĞRENME FAALİYETİ- 2Bu öğrenme faaliyeti ile Mikro muhasebe paket programında yedekleme, geri

yükleme, güncelleme, bakım- onarım, yeni yıla devir ve açılış işlemlerini yapabilecektir.

Çevrenizde bulunan ve ticari işlemlerini bilgisayarla yapan işletmeleri ya damuhasebe bürolarını ziyaret ederek yedeklemeleri nasıl yaptıklarını araştırınız?

Şimdiye kadar veri kaybı yaşayıp yaşamadıklarını, yaşamışlarsa bununnedenlerini araştırınız.

Program Yazılım evinden ya da (www.mye.com.tr) sitesine girerek yedeklemeve devir konularında araştırma yapınız.

2. VERİ GÜVENLİĞİ

2.1. Yedekleme

“Yedekleme”, en genel anlamıyla, bir bilgisayar sistemini işlevsel kılan temelbirimlerin, üzerinde çalışan yazılımların ve depolanan verilerin, donanım arızaları, yazılımhataları, kullanıcı hataları ve doğal afetler gibi durumlarda çalışmaların kesintiye uğramasınıve/veya verilerin geri dönülemez biçiminde kaybolmasını engellemek amacıyla birden fazlakopya halinde bulundurulmasını sağlayan işlemler bütünüdür. Kısaca yedeklemebilgilerimizi korumanın bir yoludur. Bilgilerimizin çeşitli kopyalarına sahip olursak, herhangi bir kopyanın bozulması bizim için problem teşkil etmez (en fazla yedeklerimizdenyüklememizi gerektirir).

Düzenli olarak yedeklemek çok önemlidir. Fiziksel dünyaya ait her hangi bir şey gibi,yedeklerde yakında veya ileri bir tarihte hata verebilirler. İyi bir yedekleme yapmanın birparçası da yedeklerin çalıştığından emin olmaktır. Bilgi depolama donanımlarının en kritikparçası sabit disktir. Kopyalanan verinin saklanacağı ortam da yapılacak işleme önemlikısıtlar getirmektedir. Bu nedenle yapılacak seçimde ortam seçimi de önem kazanmaktadır.Yedekleme sırasında yaygın olarak kullanılan donamı ve yazılım araçlardan bazılarışunlardır.

Yedekleme donanımları: Sabit Disk Disket CD-R / CD-RW DVD-R / DVD-RW

AMAÇ

ARAŞTIRMA

ÖĞRENME FAALİYETİ– 2

50

Harici Sabit Disk USB Bellek

Yedekleme Yazılımları: İşletim sisteminin dahili İmkanları (Win 9x / ME / NT / XP / 2000) Sıkıştırma Programları (WinZip, WinRar, vb.) CD / DVD yazıcı programlar (CD Creator, Nero, vb.)

Muhasebe paket programında veritabanları(tüm firmalar) toplu olarakyedeklenebildiği gibi her veri tabanı ayrı ayrı da yedeklenebilmektedir. Yedekleme işlemiiçin sırası ile aşağıdaki yol izlenir:

Muhasebe paket programının MUHASEBE v12 ya da MUHASEBE v12programlarında herhangi biri çalıştırılır.

Açılan pencerenin üst tarafında yer alan butonunabasıldığında aşağıdaki pencere gelir.

Yukarıdaki pencerede “Yedekle” seçeneği tıklanır.

Yedek dosyası yukarıdaki pencerede gözüktüğü gibi hard diskte açılan klasöresıkıştırılarak kaydedilir. Hard diske kaydedilen yedek dosyası istendiğinde yukarıdabahsettiğimiz dış ortamlara aktarılabilir.

2.2. Yedekten Geri Yükleme

Yedeklenen firma bilgilerinin gerektiğinde tekrar programa aktarılması içinyedekleme yapılan pencere açılır. Bu pencerede yer alan geri yükleme yapılacak olanfirmanın yedeğinin alındığı dosya adı yedek dosyası alanına yazılır ya da bu alanın sağındaki

gözat simgesi tıklanarak listeden seçilir. Daha sonra butonutıklanarak geri yükleme başlatılır.

51

2.3. Güncelleme

Yasal mevzuatta meydana gelen değişiklikler yazılım firmalarınca yakından takipedilir ve programlarda gerekli değişiklikler ve düzenlemeler yapılarak genellikle websitelerinde kullanıcıların hizmetine sunulur. Bu düzenleme ve yeniliklerden yararlanabilmekiçin programın güncellenmesi gerekir. Program Yazılımevi de zaman zaman programda yenidüzenlemeler yaparak ücret talep etmeksizin kullanıcıların hizmetine sunmaktadır. Ancakdemo eğikim seti kullanıcıları bu hizmetten yararlanamamaktadırlar. Program güncellemeişlemi yapılırken sırası ile aşağıdaki işlem adımları izlenir:

Program güncelleme işlemine başlamadan önce mutlaka firmaların yedeğialınmalıdır.

Güncelleme için gerekli olan Standart_V12xx_Server_Setup.exe,Standart_V12xx_Help_Setup.exe, Standart_V12xx_Client_Setup.exedosyaları hem ana makinede ve hem de terminal makinelerde kurulu olmalıdır.

Bu dosyaların kurulu olmaması durumunda;http://www.mye.com.tr/support.asp?AURL=archive internet adresindenindirilerek kurulur.

Program penceresinde yer alan butonu ile internet bağlantısıüzerinden program güncelleme formu açılır.

Güncellemek istediğimiz programlar açılan pencerede mevcut ise seçilerekkarşıdan yükle butonu tıklanarak internet üzerinden yazılımevinin websayfasına bağlanılır ve güncelleme başlatılır.

52

Güncelleme tamamlandığında aşağıdaki mesaj alınır ve böylece kullanılanprogramın son halleri bilgisayarımıza yüklenmiş olur.

Güncelleme işlemi tamamlandığında programdan çıkılırak Download altındakizip dosyaları program klasörüne açılır.

2.4. Bakım ve Onarım

Program güncellemeleri yapıldığında tablo ve fişlerin yeni sürüme göre ayarlanmasıiçin bakım yapılması gerekir. Bunu yapılmaması durumunda kayıtlarda sorunlar olabilir veprogram mönülerinde uyarı mesajları alınabilir.

Bakım işlemi Muhasebekur programı çalıştırılarak yapılır. Bakım işlemleri tek birfirma için yapılabildiği gibi tüm firmalar için aynı anda da yapılabilir. Bakım yapılırkenmuhasebe programından çıkmak gerekir.

Muhasebekur bölümünde “Veri Tabanı Sürüm Yükseltme ve Yönetim” modülüaltında yer alan “Çok veritabanı seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme(504030)“seçeneği ile programda yer alan tüm firmaların aynı anda bakım ve onarımlarınınyapılması mümkündür. Bu bölümde bakımı yapılması istenen veri tabanı (firma) seçilerek“Devam” seçeneğinin tıklanması yeterlidir.

53

2.5. DevirMuhasebe v12 programında devir işlemleri; kullanım amacına bağlı olarak iki şekilde

gerçekleştirilir. Örneğin; 2007 yılında kullanılan veritabanındaki bilgiler 2007 yılında yenitanımlanan veritabanına aktarılarak yapabileceği gibi, aynı veri tabanı yeni yılda dakullanılmaya devam edilebilir.

1) Yeni dönemde de önceki dönem veritabanı üzerinde çalışmaya devam edilecekise;

Muhasebe v12 programına 31.12.20067 tarihi ile girilip çalışılmakta olanveritabanı seçilir.

Dönemsel işlemler/Yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan“Sabit Kıymet kartları devir işlemleri (098476)” programı çalıştırılarak Sabitkıymet kartlarının yeni yıla devri yapılır.

Personel taksitli borçlarının yeni yıla aktarılması için, “Personel borç vetaksitlerinin devir işlemleri (098483)” menüsü çalıştırılır.

İşletme hareketleri devir işlemleri (098482) programı çalıştırılır, stokenvanteri ile devreden KDV’nin bir sonraki döneme aktarılması sağlanır.

54

2) Yeni dönemde oluşturulan veritabanına önceki dönem veritabanınındevredilmek sureti ile çalışılacak ise;

2007 yılını ilgilendiren tüm işlemler 31.Ocak.2007 da bittikten sonra belli bir mali yılve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) menüsü çalıştırarak sadece 2007 yılınaait verilerin yeni bir veritabanına aktarılması için sırası ile aşağıdaki işlemler yapılır.

Muhasebekur v12 programı 2008 yılı ile çalıştırıp farklı bir isimle yeni veritabanı açılarak çıkılır.

Muhasebekur v12 programı 2007 yılı ile çalıştırıp eski veri tabanı seçilir.

Muhasebekur v12 programında Dönemsel işlemler\Yeni veritabanına aktarmave devir menüsünde yer alan “Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni birveritabanına aktarma (098478)” programı çalıştırılarak yeni tanımlanan veritabanı ve mali yıl olarak da 2008 yılı seçilir.

Daha sonrada sırasıyla bu ekranda yer alan cari parametreleri, stokparametreleri, banka\kasa\personel/cari personel parametreleri sayfalarınagirilerek eski veritabanında ki bilgilerin yeni veritabanına aktarılması sağlanır.

Bu ekranın üst yarısında yer alan seçenekler kullanılarak devir işlemleribağımsız olarak da gerçekleştirebilir. Örneğin yapacağınız seçimlerdoğrultusunda öncelikle stok, cari, personel vb. sabit bilgilerinizin aktarımınıyapıp sonrasında sipariş bilgilerinizin, şube siparişlerinizin ve konsinyebilgilerinizin sabit bilgilerden bağımsız olarak aktarılmasını sağlayabiliriz.

56


İşlem Basamakları Öneriler

Yedekleme yapınız.

MUHASABEKUR v12 programınıçalıştırınız.

Butonuna basınız. Verilerin yedekleneceği ortamını

belirleyiniz.

Butonuna basarakyedeklemeyi başlatınız.

Yedekten geri yükleme yapınız.

MUHASEBEKUR v12 programınıçalıştırınız.

Geri yükleme yapılacak olan firmanınyedeğinin alındığı dosya adınıbelirleyiniz.

Butonunabasarak geri yüklemeyi başlatılırbaşlatınız.

Güncelleme yapınız.


Butonu ile internetbağlantısı üzerinden programgüncelleme formunu açınız.

Güncelleme dosyasının olup olmadığınıtespit ediniz.

Güncellemek istediğiniz programlarılisteden işaretleyiniz.

Butonunabasarak yedeklemeyi başlatınız.


57

Bakım onarım yapınız.

Programı her güncelleme yaptığınızdabakım onarım yapınız.


Butonuna basınız.

Tüm firmaların aynı anda bakım veonarımlarının yapılması için “Çokveritabanı seçimli tablo sürümyükseltme, veri tabanı güncelleme(504030)“ seçeneğini kullanınız.

Yeni veritabanı oluşturarak deviryapınız.

MUHASEBEKUR v12 programını yenibir veri tabanı adı ile çalıştırınız.

MUHASEBEKUR v12 programındançıkınız.

MUHASEBEKUR v12 programına eskiveri tabanı ve eski mali yıl ile giriniz.

Dönemsel işlemler\Yeni veritabanınaaktarma ve devir menüsünde yer alan“Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni birveritabanına aktarma (098478)”programı çalıştırınız.

Yeni tanımladığınız veri tabanı ve maliyılı seçiniz.

Parametre ayarlarını yapınız.

Butonuna basınız.

58


A OBJEKTİF TESTLER

1. MUHASEBEKUR v12 programında yılsonu devir işlemleri aşağıdakilerden hangimenü çalıştırılarak yapılır?A) Sistem modülü çalıştırılarakB) Veritabanı sitem yöneticisi çalıştırılarakC) Dönemsel işlemler menüsü çalıştırılarakD) Sistem ve program parametreleri çalıştırılarak

2. MUHBURO v12 programında yedekleme işlemi aşağıdakilerden hangi işlemleyapılır?A) Mikrosys dizini kopyalanarak cd veya backup ünitesine çekilirB) Program files içinde bulunan mikro v12 dizini kopyalanarak CD veya backup

ünitesine çekilirC) Windows işletim sistemindeki Mssql dizini Cd veya backup ünitesine çekilirD) MUHASEBEKUR v12’den DB backup çalıştırılır yedekle seçeneği ile

oluşturulan dosyalar Cd veya backup ünitesine çekilir

3. Aşağıdakilerden hangisi veri kaybına neden olan bir durum değildir?A) Denanım arızalarıB) Kullanıcı hatalarıC) Yazılım hatalarıD) Programı güncellememek

4. Ayağıdakilerden hangisi yedekleme amacı ile kullanılabilecek bir yazılımdır?A) Sabit DiskB) NeroC) DisketD) DVD-R

5. Program güncelleme işlemine başlamadan önce mutlaka yapılması gereken işlemhangisidir?

A) Eski yedekler silinmelidirB) Nero programı kurulmalıdırC) Firmaların yedeği alınmalıdırD) Sürücüye disket takılmamalıdır

6. Program güncellemeleri yapıldığında tablo ve fişlerin yeni sürüme göre ayarlanmasıiçin hangi işlem yapılmaladır?A) Bakım yapılması gerekirB) Program yeniden başlatılmalıdırC) Yazılım firmasına bilgi vermelidirD) Yedekten geri alma işlemi yapılmalıdır


59

7. Paket program kullanıcıları programlarını her güncellediklerinde tüm firmalar için ayrıayrı “Tablolar sürüm yükseltme ve yönetim (504000)” ile “Fonksiyon, görünüm vekayıtlı prosedürleri güncelleme (504001)” programını çalıştırmak yerine tek birseferde tüm bu işlemleri yapabilmek için hangi güncelleme seçeneğinikullanmalıdırlar?A) Veritabanı sistem yöneticisi çalıştırılmalıdırB) DB bakım işlemlerinden dosyalara index işlemi yapışmalıdırC) Çok firma seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme(504030)

yapılmalıdırD) Rapor jenaratörü tablolarının güncellenme işlemi yapılmalıdır

8. Muhasebe v12 paket programında aşağıdakilerden hangisinde devir işlemi yapılmaz?A) Muhasebe dönemsonu işlemleriB) Personel borç ve taksitleriC) Sabit kıymet kayıtlarıD) Cari kayıtları

9. Ayağıdakilerden hangisi yedekleme amacı ile kullanılabilecek bir yazılım değildir?A) USB BellekB) WinRarC) CD CreatorD) WinZip

10. Güncellemeyi gerekli kılan en önemli neden aşağıdakilerden hangisidir?A) Programın hata vermeye başlamasıB) Çalışan personel sayısının artmasıC) Yasal mevzuattaki değişikliklerD) Yeni bilgisayar alınması

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınızsorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru, cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

60

B. UYGULAMALI TEST

Muhasebe v12 paket programında veri güvenliği ile ilgili aşağıdaki işlemleriuygulayınız. Yaptığınız uygulamayı kontrol listesine göre değerlendirerek, eksik veya hatalıgördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır

1. Muhasebe programında yedekleme işlemlerini yapabilir misiniz?

2. Muhasebe programında yedek dosyasından geri yükleme işleminiyapabilir misiniz?

3. Muhasebe programının güncellemelerini yapabilir misiniz?

4. Muhasebe programında güncelleme sonrası bakım ve onarımişlemlerini yapabilir misiniz?5. Muhasebe programında yeni veritabanı oluşturarak devir işlemiyapabilir misiniz?6. Muhasebe programında personel devir işlemlerini yapabilirmisiniz?7. Muhasebe programında sabit kıymet devir işlemlerini yapabilirmisiniz?8. Muhasebe programında İşletme defteri devreden KDV ve stokdevir işlemlerini yapabilir misiniz?

DEĞERLENDİRME

Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözdengeçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızıntamamı “Evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

61

MODÜL DEĞERLENDİRMEA. ÖLÇME SORULARI

1. Programda depo tanımlama nereden yapılır?A) Kuruluş programı/Sistem/Sistem ve program parametreleriB) Kuruluş programı/Sistem/Stok ve sipariş parametreleriC) Kuruluş programı/Kuruluş/Kullanıcı hak tanımlamaD) Kuruluş programı/Sistem/Muhasebe parametreleri

2. Programda oluşturulmuş bir firmanın silinmesi için aşağıdaki işlemlerden hangisiyapılmalıdır?A) MUHASEBEKUR v12’ye başka bir firmanın kodu gidilir, veritabanı tanıtım

kartından silmek istenilen veritabanı/firma seçilerek silinir.B) Program files /MUHASEBE dizini içindeki dosyalar silinir.C) Program files /MUHASEBE /MUHASEBESYS dizinindeki dosyalar silinir.D) Program files / Microsft SQL Server/ 80 dizini içindeki firma klasörü silinir.

3. Programlarının kurulumu tamamlandıktan sonra, programın tüm menülerigörünmüyorsa ne yapılmalıdır?A) Program tekrar kurulmalıdırB) Windows işletim sistemi yeniden yüklenmelidirC) Masa üstünden bilgisayarın görüntü özellikleri 800x600 veya daha yüksek ekran

ayarına getirilip, küçük yazı tipleri seçilmeli ve programa girerek farenin sağtuşuna basıp “master menüyü yükle” seçilmelidir

D) Veritabanı tanıtım kartı yeniden kaydedilmelidir

4. MUHASEBEKUR v12 programında kullanıcı genel hak tanımlamaları neredenyapılır?A) Veritabanı sistem yöneticisindenB) Servis modülündenC) SQL Server üzeridenD) Kuruluş/kullanıcı hak tanımlama içinden

5. MUHASEBEKUR v12 programı çalıştırılarak aşağıdakilerden hangisi yapılamaz?A) Veritabanı sistem yöneticisinden data ve dosyalar silinebilirB) Tablo bakım onarım işlemleri yapılabilirC) Veritabanlarının toplu olarak yedekleri alınabilirD) Form dizaynı tasarımı yapılabilir

6. Muhasebe programları yüklendikten sonra ekrandaki fontlar kullanıcı tarafındandüzensiz bir hale getirilmiş ise varsayılan fonta geri dönmek için aşağıdaki işlemlerdenhangisi yapılmalıdır?A) Windows fonlarında düzenlenmelidirB) Tüm dosyalara tablo bakım onarım yapılmalıdırC) Programın üst menüsünde bulunan Ayarlar çalıştırılarak varsayılan butonuna

basılarakD) Programın üst menüsünde bulunan Ayarlar çalıştırılarak görünüm değiştir

butonuna basılarak

MODÜL DEĞERLENDİRME

62

7. Firmanın İşletme \ Muhasebe usulüne göre kullanılacağı bilgisinin tanımlandığı bölümneresidir?A) Veri tabanı tanıtım kartı (501100)B) Firma tanıtım kartı (501110)C) Şube tanımlama (501800)D) Muhasebe parametreleri

8. Firmanın Gelir vergisi \ Kurumlar vergisi mükellefiyet şekli bilgisinin tanımlandığıalan neresidir?A) Veri tabanı tanıtım kartı (501100)B) Firma tanıtım kartı (501110)C) Şube tanımlama (501800)D) Muhasebe parametreleri

9. Evrak sakla kısayol tuşu aşağıdakilerden hangisidir?A) Alt + NB) Ctrl + SC) Ctrl + UD) Alt + S

10. Muhasebe paket programında tanımlanan firma üzerinde ticari işlemlerin yapılacağıbölüme aşağıdaki komutlardan hangisi ile ulaşılabilir.A) MUHASEBEKUR v12B) DB YedekC) Veritabanı DeğiştirD) MUHBURO v12

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerekkendinizi değerlendiriniz. Yaptığınız değerlendirme sonunda, eksikleriniz varsa öğrenmefaaliyetlerini tekrarlayınız.

Bütün soruları doğru cevapladıysanız; tebrikler! Modülü tamamladınız. Öğretmeninizsize çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.

63

CEVAP ANAHTARLARIÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar1 B2 C3 D4 B5 C6 D7 A8 C9 B

10 A

ÖĞRENME FAALİYETİ 2CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar1 C2 D3 D4 B5 C6 A7 C8 D9 A

10 C

MODÜL DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar1 B2 A3 C4 D5 D6 C7 B8 B9 D

10 D

CEVAP ANAHTARLARI

64

KAYNAKÇA

ERGÜN Osman, Murat Kabaklı, Sertaç Yüksel, Tahsin Abay, BilgisayarlıMuhasebe, Yayımlanmamış Ders Kitabı, Ankara–2007.

Bilgi: Kullanılan muhasebe paket programı MİKRO v12 olup, ( Mıkrokur veMıkburo) modül içerisinde; Paket Program, Muhasebekur, Muhburo, gibi adlarkullanılmıştır.

http://www.mye.com.tr

http://www.webmuhasebe.com

http://www.megep.meb.gov.tr

KAYNAKÇA

microsoft word - kurulumveayarlar _mİkro_.doc

Documents