middelenmisbruik en forensische z org
DESCRIPTION
Middelenmisbruik en forensische z org. Vroeger, heden en toekomst. Geschiedenis visie op verslaving. Morele model: 1850-nu: opvang/heropvoeding Ziekte model: 1900-1985: abstinentie Leermodel: 1975 - nu: gedragsverandering Biopsychosociale model: 1980- nu : alles gecombineerd. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Middelenmisbruik en forensische zorg
Vroeger, heden en toekomst
Geschiedenis visie op verslaving
• Morele model: 1850-nu: opvang/heropvoeding
• Ziekte model: 1900-1985: abstinentie
• Leermodel: 1975-nu: gedragsverandering
• Biopsychosociale model: 1980-nu: alles gecombineerd
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 2
3
Wat is verslaving?
Verslaving is een ziekte, een complex en progressief psychiatrisch syndroom leidend tot verlies van autonomie op het gebied van emotie, denken en handelen.
Afhankelijk van de gebruikte middelen heeft het tevens een voortschrijdende aantasting van de algemene gezondheidstoestand tot gevolg.
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
Wat zijn verslavende stoffen?
• Stoffen met een belonend karakter, d.w.z. stoffen die een goed/aangenaam gevoel geven (EUFORIE)
• Stoffen waar men na gebruik bij voortduring aan moeten denken (CRAVING)
• Stoffen waar sommige mensen niet meer vanaf kunnen blijven (CONTROLEVERLIES)
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 4
Wat is essentieel voor Verslaving?Tolerantie• bij de meeste stoffen en
geneesmiddelen
Onthoudingsverschijnselen• bij de meeste stoffen en
geneesmiddelen
Craving• specifiek voor verslavende stoffen en
voor verslaving
CONTROLEVERLIES AFHANKELIJKHEID
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 5
Verslaving volgens classificatie
• Misbruik• Afhankelijkheid
• Verslaving: hersenen zijn aantoonbaar geëtst / het beloningssysteem is gestoord
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 6
Misbruik, Afhankelijkheid, Verslaving
• Misbruik Gebruik dat kan leiden of heeft geleid tot psychologische of
maatschappelijke problemen
• Afhankelijkheid Ongecontroleerd gebruik van middelen ten gevolge van hunkering en/of
onthoudingsverschijnselen dat heeft geleid tot lichamelijke, psychische en/of sociale problemen
• Verslaving Afhankelijkheid met geautomatiseerd gebruik van middelen dat niet
gemakkelijk gestopt kan worden en waarvoor professionele hulp moet worden ingeroepen of al is ingeroepen.
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving 7
Verslaafde brein
• Beloning• Motivatie• Geheugen
• Controle
Output: gedrag
Gebruikvan
middelen
8
Verslaving/afhankelijkheid
• Stoornis van het beloningssysteem met grote gevolgen voor de mate van controle in het dagelijkse leven:
– Problemen in de centrale executieve functies
9
Centrale executieve functies
• Algemene regelfuncties; maken van gedetailleerde plannen, over jezelf nadenken, behoeftes uitstellen, van mening kunnen veranderen, aanpassen aan omstandigheden, – Het leven organiseren– Het eigen gedrag beoordelen
• Afstand nemen van eigen impulsen• Afstand nemen van natuurlijke omgeving• Afstand nemen van zichzelf
10
Functies CEF; prefrontale cortex
• Starten• Stoppen• Reguleren
11
CEF: Storingen door misbruik middelen
• Starten: passiviteit en apathie
• Stoppen: impulsiviteit en ontremming
• Reguleren: gebrek aan organisatievermogen, flexibiliteit en inzicht
12
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
13
Cijfers
• 1,2 miljoen alcoholisten / problematische drinkers• 1,8 miljoen dagelijkse gebruikers benzo’s, 22 %
gebruikt langdurig• 30.000-70.000 pathologische gokkers; 40.000
gokverslaafden en 70.000 riskante spelers• 32.000 heroïneverslaafden; 12.500 bekend• Meer dan 20.000 cokeverslaafden• 85.000 cannabisgebruikers; 35.000 met ernstige
problemen
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
14
Nicotineverslaving
• Schatting: 90% van de forensische populatie rookt
• Hoeveel hulpverleners roken en roken ook op hun werk?
• Nicotine heeft een poortwachterfunctie bij andere verslavingen
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
15
Hulpverlening
• 2010 vroegen 76.000 mensen hulp in de verslavingszorg– 47% alcoholproblemen– 45% opiaten, coke, cannabis, amfetamines, XTC en
GHB– 4% gokken– 3 % medicijnen, internet en eetstoornis
– Er zijn meer dan 600.000 mensen met verslavingsproblemen
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
16
Forensische hulpverlening
• Merendeel patiënten gebruikt middelen• 80% heeft psychiatrische en
verslavingsproblemen• Groot deel heeft LVB problematiek
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
17
Forensische verslavingszorg
• Meerdere klinische en poliklinische voorzieningen door het hele land
• Nauwe samenwerking met reclassering• Consulten, diagnostiek en behandeling: doel
is resocialisatie / herstel van kwaliteit van leven
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
18
Middelengebruik en relatie met crimineel gedrag
• Eerst strafbare, grensoverschrijdende of asociale gedrag, middelengebruik staat in dienst van het kunnen vertonen van dit gedrag
• Gebruik middelen is primair, criminele gedrag is een gevolg hiervan
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
19
Middelengebruik en relatie met crimineel gedrag
• Er is geen of niet langer een onderscheid te maken, beide gedragingen beïnvloeden elkaar wederzijds
• Er is geen aanwijsbare relatie tussen het strafbare gedragspatroon en het middelengebruik
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
20
Wat komt veel voor?
• Cannabisgebruik• Alcohol• Cocaïne• Speed / amfetamines• XTC• GHB• ?
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
21
GHB / GBL: sinds sept. 2011 lijst 1 Opiumwet
• GHB is verkrijgbaar als een stroperige, zoute vloeistof en zit vaak in plastic buisjes van 5 ml.
• Het aantal actuele gebruikers is naar schatting 22.000: grote trend van grote stad naar platteland onder jong volwassenen
• In 2011: 1.200 slachtoffers waarvan 40% behandeld op IC
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
22
GHB: Geil Hemels Bronwater
• Belangrijkste grondstof voor het maken van GHB is GBL (gamma-butyrolacton). GBL is een agressief schoonmaakmiddel. Een andere benodigde stof is natronloog. Natronloog wordt ook gebruikt als gootsteenontstopper. Bij het maken van GHB luistert de verhouding van beide stoffen nauw.
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
23
Afkicken van GHB/ GBL
• Nooit zonder supervisie doen• Of met afbouwschema benzodiazepines• Of met afbouw schema GHB
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
24
Praktijk
• Veel gebruik dat onbespreekbaar blijft• Patiënten die problemen krijgen: afkicken,
onder invloed zijn, craving hebben• Patiënten die moeilijk te handhaven zijn
vanwege verslavingsgedrag• Patiënten die door gebruik of afkicken
psychiatrische problemen krijgen / problemen verergeren
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
25
Taak hulpverleners
• Mens boven zijn verslaving uit tillen
• Herstel van kwaliteit van leven
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
26
Behandeling verslavingsprobleem
• Functie van gebruik in kaart brengen• Alternatieven ontwikkelen voor gebruik
middelen• Terugvalpreventie
• Vermogen om te veranderen• Motivatie om te veranderen
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
27
Erkenning
• Verslavingsanamnese serieus nemen– In gesprek gaan over middelengebruik– Relatie leggen tussen bepaald gedrag en
middelengebruik / craving hebben naar middelen / afkicken van middelen
– Grenzen stellen aan verslavingsgedrag– Motiverende gesprekvoering toepassen– CRA integreren in behandeling– Vouchers integreren in behandeling
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
28
Erkenning beschadiging
• Cognitieve schade door gebruik middelen• Somatische onherstelbare schade• Chronische psychiatrische schade
– Erkenning dat mensen moeten leren leven met handicaps
Loth Verpleegkunde: Forensische zorg en verslaving
29
Ontwikkelingen
• Palliatieve zorg• Neurofeedback• Veel onderzoek naar medicatie• Onderzoek naar alternatieven om
beloningssysteem te stimuleren: deep brain stimulation / running therapy