MIDZYNARODOWY YDHenry Ford "Midzynarodowy yd Henry Ford 1920-1921 r. "Spomidzy charakterystycznych, umysowych i moralnych cech ydw naley wymieni niech do cikiej i wytonej pracy fizycznej, silnie rozwinite uczucie rodzinne i mio do potomstwa, wybitny instynkt religijny, odwag raczej proroka i mczennika, ni pioniera i onierza, godn uwagi zdolno przetrwania w nieprzyjaznym otoczeniu wraz z wielk zdolnoci zachowania solidarnoci rasowej, zdolno eksploatacji zarwno indywidualnej jak zbiorowej, przebiego i chytro w spekulacji i na og w sprawach pieninych, wschodnie zamiowanie do przepychu i przywizywanie wielkiego znaczenia do potgi i rozkoszy wypywajcej ze stanowiska spoecznego, bardzo wysoki przecitny poziom zdolnoci intelektualnych". "The New International Encyclopedia" 1. Charakter yda i yd w interesie 2. Reakcja Niemcw przeciw ydom 3. Historia ydw w Stanach Zjednoczonych 4. Kwestia ydowska fakt czy urojenie? 5. Czy antysemityzm pojawi si w Stanach Zjednoczonych? 6. Kwestia ydowska przedostaje si do czasopism 7. Pan Brisbane biey na odsiecz ydom 8. Czy istnieje okrelony wszechwiatowy program ydowski? 9. Historyczne podstawy ydowskiego imperializmu 10. Wstp do Protokow ydowskich 11. "ydowska ocena natury nieydw 12. "Protokoy ydowskie" zostay czciowo wykonane 13. ydowski plan rozbicia spoeczestwa za pomoc "idei 14. Czy ydzi przewidywali wojn wiatow? 15. Czy ydowski "kaha jest wspczesnym "sowietem? 16. W jaki sposb "kwestia ydowska ujawnia si na wsi 17. Czy potga ydowska rzdzi pras? 18. Czy to tumaczy polityczn potg ydw 19. Pitno wszechydowskie na "czerwonej Rosji

20. Gosy ydowskie w obronie bolszewizmu

Przedmowa do tomu II

1. Jak ydzi w Stanach Zjednoczonych ukrywaj swoj si 2. Opinia ydw o tym, czy ydzi s narodem 3. ydzi czy nieydzi w nowojorskim wiecie finansowym 4. Wzrost i spadek ydowskiej potgi pieninej 5. "Amerykaski Disraeli, yd nad wadca 6. Dnoci do dyktatury ydowskiej w Stanach Zjednoczonych 7. ydowscy "krlowie miedzi" zbieraj ogromne zyski wojenne 8. ydowska wadza w teatrze amerykaskim 9. Powstanie pierwszego ydowskiego trustu teatralnego 10. Jak ydzi finansowali protest przeciwko ydom 11. Problemat kinematograficzny ze stanowiska ydowskiego 12. Zwierzchnictwo ydowskie w wiecie kinematograficznym 13. Wadza ydowskiego Kehillah opanowuje Nowy York 14. ydzi daj "praw w Ameryce 15. "Prawa ydow w sprzecznoci z prawami amerykaskimi 16. "Prawa ydowskie do usunicia ze szk pewnych studiw 17. Disraeli, premier angielski, charakteryzuje ydw 18. Taft raz jeden sprbowa oprze si ydom i musia ustpi 19. Gdy prasa bya niezalena od ydw 20. Czemu ydom nie podoba si raport Morgenthaua? 21. ydzi za porednictwem konferencji pokojowej krpuj Polsk 22. Obecny stan kwestii ydowskiej-

Rozdzia I

Charakter yda i yd w interesieyd sta si obecnie znowu przedmiotem krytycznej uwagi caego wiata. Jego wybitna rola w sferze finansowej, politycznej i spoecznej zaznaczya si tak dobitnie i oczywicie w czasie wojny, e miejsce zajmowane przeze w wiecie, jego potga i cel, do ktrego dy, zostay poddane nowemu badaniu, przewanie nieprzychylnemu. Przeladowanie nie jest dla yda nowym dowiadczeniem, jest nim natomiast cise bezstronne badanie jego natury i narodowoci. Od 2000 lat przeszo cierpi on z powodu instynktownego antysemityzmu innych ras, ale ten antagonizm nie by nigdy rozumnym, ani te nie potrafi sta si zrozumiaym. Dzi wszake umieszczono yda jak gdyby pod mikroskopem bada ekonomicznych, dla okrelenia i zrozumienia przyczyn jego potgi, przyczyn jego separatyzmu, przyczyn jego cierpie. W Rosji oskaraj go, e jest rdem bolszewizmu zarzut, ktry jest uzasadniony albo te nie, zalenie od sfery, w ktrej jest stawiany: my w Ameryce, syszc pomienn wymow i widzc godn prorokw arliwo modych ydowskich apostow reformy spoecznej i przemysowej, moemy spokojnie oceni, jak si sprawa przedstawia. W Niemczech zarzucaj mu, e sta si przyczyn upadku cesarstwa. Z zarzutu tego zrodzia si caa literatura, przytaczajca mnstwo szczegowego materiau dowodowego, ktry zastanawia myliciela. W Anglii oskaraj go o to, e jest istotnym wadc wiata rzdzcym narodami jako nadnard, rzdzcym potg zota, wadc, ktry wygrywa nard przeciwko narodowi dla swych wasnych celw, pozostajc przy tym dyskretnie na dalszym planie. W Ameryce zwrcono uwag na to, do jakiego stopnia starsi ydzi, posiadajcy bogactwo i modsi ydzi, posiadajcy ambicj zapenili wszystkie organizacje wojenne, zwaszcza za majce styczno z wojennym przemysem i handlem, a take jak bardzo zaleao im na przewadze, ktr im zapewnio ich dowiadczenie jako agentw rzdowych. Jednym sowem kwestia ydowska wysuna si obecnie na plan pierwszy, ale podobnie jak w innych zagadnieniach, co do ktrych panuj przesdy, czynione bd na pewno usiowania, aby j stumi jako niepolityczn, a wic nie nadajc si do publicznej dyskusji. Dowiadczenie jednak nauczyo nas, e kwestie w ten sposb stumione prdzej czy pniej wybuchaj i wylewaj si w niepodanej i niekorzystnej formie. yd jest zagadk. Ubogi w swych masach, rzdzi jednak finansami wiata. Rozproszony po caej ziemi, bez ojczyzny lub rzdu, przedstawia mimo to jedno cigoci rasy, jakiej nie osign aden nard. yjc pod uciskiem ogranicze prawnych we wszystkich niemal pastwach, pozyska wadz przy niejednym tronie. Istniej dawne proroctwa, goszce, e ydzi powrc do wasnego kraju i bd stamtd rzdzili wiatem, przedtem jednak musz przetrwa napa poczonych narodw ludzkoci. Dziedzin, ktra zatrudnia wikszy procent ydw, ni czonkw jakiejkolwiek innej rasy, jest handel, robienie interesw. yd moe zbiera szmaty i sprzedawa je, ale zawsze handluje. Od handlu starzyzn do rzdzenia midzynarodowym handlem i finansami yd wykazuje najwysze uzdolnienie do handlu. Bardziej, ni jakakolwiek inna rasa na wiecie ywi on odraz do pracy w przemyle, rwnowac t odraz jednakowo wyran zdolnoci do handlu. Chopiec nieyd wybija si do samodzielnoci, szukajc pracy w dziedzinie wytwrczoci lub na polu technicznym; ale chopiec ydowski woli rozpocz swoj karier od tego, e zostanie posacem, handlarzem lub kancelist, czymkolwiek, byle mie styczno z handlow stron przedsibiorstwa. Dawna statystyka pruska ilustruje t charakterystyk: na ogln liczb ludnoci 264 400 liczba ydw wynosia sze procent, czyli 16 164. Z tej liczby 12 000 byo handlujcych i 4 164 robotnikw. Spord ludnoci nieydowskiej, z pozostaych 94 procent czyli z liczby 153 236 ludzi handlujcych byo zaledwie 17 000. Statystyka wspczesna wykazaaby liczn klas pracownikw zawodowych i naukowych, nie stwierdziaby wszelako zmniejszenia procentu handlujcych i prawdopodobnie ujawniaby niewielki tylko wzrost liczby robotnikw. W samej Ameryce przewaajca liczba wielkich przedsibiorstw, trusty i banki, bogactwa naturalne i gwne produkty rolne, zwaszcza tyto, bawena i cukier, pozostaj pod zarzdem finansistw ydowskich lub ich agentw. ydowscy dziennikarze stanowi tu liczn i potn grup. "Wielka liczba skadw znajduje si w posiadaniu firm ydowskich", mwi Encyklopedia ydowska, a wiele z nich, jeli nie wikszo, jest prowadzona pod nieydowskimi nazwiskami. ydzi stanowi najliczniejsz w Ameryce klas wacicieli posiadoci ziemskiej na wsi. Rzdz w wiecie teatralnym. Pod ich absolutn wadz znajduje si rozpowszechnianie wydawnictw w caym kraju. Bardziej ni jakakolwiek inna rasa, ktrej obecno wrd nas daje si zauway, korzystaj z codziennej przychylnej opinii prasy, co byoby niemoliwe, gdyby nie posiadali sposobnoci wytworzenia tej opinii i podania do publicznej wiadomoci. Werner Sombart w swej pracy "ydzi i kapitalizm wspczesny" powiada: "Jeli stosunki w Ameryce bd si rozwijay po tej samej linii, co za czasw ostatniego pokolenia, jeeli statystyka imigracyjna i stosunek urodze wrd wszystkich narodowoci pozostan bez zmiany, wyobrania nasza moe sobie przedstawi Stany Zjednoczone za lat pidziesit lub sto, jako kraj zamieszkay przez Sowian, Murzynw i ydw, przy czym ydzi naturalnie bd zajmowali stanowisko ekonomicznie przodujce", Sombart jest pisarzem filosemickim. Nastrcza si pytanie: Jeli ydzi rzdz, jak si to stao: Ameryka jest krajem wolnym. ydzi stanowi tu zaledwie trzy

procent oglnej liczby ludnoci; na kadego yda wypada 97 nieydw; na trzy miliony ydw w Stanach Zjednoczonych jest 97 milionw nieydw. Jeeli ydzi rzdz, to czy dzieje si to dziki ich wyszemu uzdolnieniu, czy te z powodu niszoci i niedbalstwa nieydw? Najprostsz odpowiedzi byoby, e ydzi, ktrzy przybyli do Ameryki, sprbowali szczcia, jak inni i okazali si szczliwszymi w walce konkurencyjnej. Ale odpowied ta nie ogarnia wszystkich faktw. Zanim bdziemy mogli da na to pytanie bardziej wyczerpujc odpowied, musimy wyjani dwa punkty. Pierwszym jest: nie wszyscy ydzi rzdz w wiecie finansowym. Jest take mnstwo ubogich ydw, jakkolwiek wikszo ich nawet w ubstwie nie traci samodzielnoci. I cho moe by prawd, e gwnymi kierownikami spraw finansowych naszego kraju s ydzi, to jednak nie jest prawd, e kady yd naley do kierownikw finansowych spraw kraju. Te dwie klasy naley odrni wyranie dla przyczyny, ktra si ujawni, gdy zrniczkujemy metody, jakimi posuguj si bogaci ydzi i metody, jakich uywaj ydzi ubodzy dla osignicia wadzy. Po wtre fakt solidarnoci ydowskiej czyni niemoliwym przykadanie jednej miary do rezultatw osiganych przez ydw i przez nieydw. Skoro zdobycie wielkiej sumy bogactw w Ameryce stao si moliwym przez szczodre uytkowanie innej wielkiej sumy bogactw, pochodzcych zza morza, to jest skoro niektrzy imigranci ydowscy przybyli do Stanw Zjednoczonych z finansowym poparciem europejskiego ydostwa, niesusznym byoby tumaczy wybicie si tej klasy imigrantw za pomoc tych samych praw, ktre uzasadniaj, dajmy na to, wybicie si Niemcw lub Polakw, przybyych tu bez innych rodkw prcz wasnej ambicji i siy. Zapewne, wielu ydw przybyo do Ameryki w tych samych warunkach, ale niesusznym byoby twierdzenie, e masowe opanowanie przedsibiorstw przez bogactwo ydowskie, zostao osignite dziki inicjatywie indywidualnej; byo to raczej rozcignicie na Ameryk wadzy finansowej ydw zza morza. Jest to punkt, od ktrego naley rozpocz badania pochodzenia wadzy ydowskiej. Oto rasa, ktra przez cay okres swej historii bya rolnicz, ktrej geniusz narodowy by raczej duchowy ni materialny, sielankowy raczej ni handlowy, a jednak dzi, gdy nard ten nie ma ojczyzny, nie ma rzdu i jest przeladowany w ten lub inny sposb, gdziekolwiek si uda, dzi, nard ten jest uwaany za gwnego cho nieoficjalnego wadc wiata. Skd mg powsta taki dziwny zarzut i dlaczego tak wiele okolicznoci zdaje si go usprawiedliwia? Zacznijmy od pocztku. W okresie ksztatowania si narodowego charakteru ydw yli oni pod wadz prawa, ktre uniemoliwiao powstanie wrd nich zarwno plutokracji jak pauperyzmu. Reformatorzy wspczeni, budujcy wzorcowe systemy spoeczne na papierze, dobrze by uczynili, gdyby zaznajomili si z systemem, na ktrego zasadzie zorganizowani byli ydzi staroytni. Prawo Mojesza czynio "arystokracj pienien na podobiestwo obecnej finansjery ydowskiej, najzupeniej niemoliw, poniewa zakazywao pabierania procentw. Uniemoliwiao ono rwnie stae korzystanie z zysku, osignitego z cudzej niedoli. Wyzysk i spekulacja nie byy faworyzowane przez system ydowski. Nie mogo tam by gromadzenia ziemi, gdy bya ona podzielona pomidzy ludem i jakkolwiek poszczeglne dziay mogy by utracone przez zacignicie dugu lub sprzedane przymusowo, jednak po 50 latach powracay do rodziny pierwotnego waciciela, w ktrym to czasie, zwanym "rokiem jubileuszowym praktycznie biorc, rozpoczyna si nowy okres spoeczny. Wytworzenie si klasy bogatych finansistw byo na zasadzie tego systemu niemoliwe, jakkolwiek okres lat 50 dawa szerokie pole do popisu inicjatywie prywatnej, ktra moga si ujawni w sprawiedliwych warunkach konkurencyjnych. O ile by zatem ydzi zachowali ten status jako nard, gdyby pozostali w Palestynie, rzdzeni prawem Mojesza, nie osignliby prawdopodobnie wybitnego stanowiska finansowego, jakie dzi zajmuj. yd nigdy nie bogaci si przez yda. Nawet w czasach obecnych ydzi nie cign zyskw z ydw lecz z tych narodw, wrd ktrych przebywaj. Prawo ydowskie pozwalao ydowi robi interesy z nieydami na odmiennych podstawach, ni z bratem ydem. To, co nazywaj "prawem obcego, byo okrelone, jak nastpuje: "obcemu moesz poycza na lichw, ale twojemu bratu nie bdziesz poycza na lichw. Rozproszeni pomidzy narodami, lecz nie roztapiajcy si w tych narodach i nie traccy nigdy bardzo wyranej odrbnoci, ydzi mieli sposobno praktykowania "etyki obcego w cigu dugich stuleci. Bdc obcymi wrd obcych, czstokro wrd obcych, wrogich a do okruciestwa, uznali to prawo za przywilej odwetowy. Jednake sam ten fakt nie wystarcza do usprawiedliwienia przewagi, jak osignli ydzi w sprawach finansowych. Wytumaczenia tego zjawiska szuka naley w ydach samych, w ich sile pomysowoci i specjalnych skonnociach. Ju bardzo wczenie w historii ydw odnajdujemy dno Izraela do stania si narodem wadc w stosunku do innych narodw wasali. Pomimo faktu, e celem proroczym w stosunku do Izraela ma by, jak si zdaje, moralne owiecenie wiata za jego porednictwem, "dza panowania w Izraelu najwidoczniej przeszkadzaa temu celowi. Tak przynajmniej wnosi mona z tonu Starego Testamentu. Mimo rozkazu Boego, aby wygnali Chanaanitw, eby ich zepsucie nie zarazio Izraela, ydzi nie usuchali, jak mwi stare kroniki. Przyjrzeli si ludowi Chanaanitw i spostrzegli, jak wielka suma energii ludzkiej pjdzie na marne, gdy ich wygnaj. Tote Izraelici wzili ich do niewoli. "I stao si, e gdy Izrael by silny, naoy danin na Chanaanitw i nie wygna ich cakowicie. Ta wanie forma nieposuszestwa, ta dno raczej do materialnego panowania, ni do przewodnictwa duchowego zaznaczya pocztek dugowiecznej niedoli, jak za kar ponosi Izrael.

Rozproszenie ydw pomidzy innymi narodami zmienio czasowo (tj. jak w chwili obecnej na okres przeszo 25-ciu stuleci) program, ktry wedug ich dziejw mia by nakrelony przez Boga, a rozproszenie to trwa do dnia dzisiejszego. S wprawdzie jeszcze we wspczesnym judaizmie przywdcy duchowi, utrzymujcy, e misja Izraela wrd narodw ma charakter duchowy, ale ich zapewnienia, i Izrael obecnie wypenia t misj s mniej przekonywujce, niby by mogy, gdyby byy poparte liczniejszymi dowodami. Izrael w ostatnich wiekach cigle si jeszcze przypatruje wiatu nieydowskiemu i rozmyla nad tym, jak korzy wycign moe z tej sumy energii ludzkiej jak wiat ten przedstawia. Ale kara Izraela jeszcze nie skoczona: jest on wygnany ze swego kraju, skazany na odosobnienie w kadym rodowisku, w jakim si znajdzie, a nie skoczy si czas wygnania i bezdomnoci w odbudowanej Palestynie, a Jerozolima stanie si centrum ziemi, tak jak to przepowiedzieli najstarsi prorocy. Gdyby ydzi byli urzdnikami, robotnikami, pracujcymi dla innych ludzi, prawdopodobnie ich rozproszenie nie przybraoby takich wielkich rozmiarw. Ale poniewa s handlarzami, instynkt gna ich po caym wiecie zamieszkaym. W odlegych czasach byli ju ydzi w Chinach. Zjawili si w Anglii za czasw Saksonw, jako kupcy. Kupcy ydowscy znajdowali si ju w Ameryce Poudniowej na sto lat przedtem, nim ojcowie pielgrzymi wyldowali w Plymouth Rock. ydzi zapocztkowali przemys cukrowy na wyspie w. Tomasza w roku 1492. Osiedli ju w Brazylii w czasie, gdy zaledwie kilka wiosek znajdowao si na wschodnim wybrzeu kraju, zwanego dzisiaj Stanami Zjednoczonymi. A jak daleko przeniknli w gb ldu wiadczy fakt, e pierwszym biaym dzieckiem, ktre przyszo na wiat w Georgii, byo dziecko ydowskie Izaak Minis. Obecno ydw na caej kuli ziemskiej, ich spjnia wewntrzna uczynia z nich nard rozproszony wrd innych narodw, korporacj, posiadajc agentw wszdzie. Jednak inna jeszcze zdolno sprzyjaa wielce wyniesieniu si ydw do znaczenia potgi finansowej ich talent wynajdywania nowych metod robienia interesw. Przedtem nim ydzi rozproszyli si po wiecie, transakcje handlowe zawierano w sposb bardzo surowy i prymitywny. A gdy chcemy dociec pochodzenia wielu metod handlowych, ktre upraszczaj i uatwiaj handel wspczesny, prawie na pewno znajdziemy u ich rda ydowskie nazwisko. Wikszo niezbdnych rodkw i sposobw kredytu i wymiany bya wymylona przez kupcw ydowskich, nie tylko do uytku wewntrznego, pomidzy ydami, ale take dla kontrolowania i trzymania w szachu nieydw, z ktrymi mieli do czynienia. Najstarszy z istniejcych weksli by wystawiony przez yda, niejakiego Szymona Rubensa. ydowskim rwnie wynalazkiem jest czek patny "na okaziciela. Zajmujcy szczeg historyczny wie si z dokumentem "patnym na okaziciela. Nieprzyjaciele ydw wyzuwali ich zawsze z ostatniego grosza, mimo to, rzecz dziwna ydzi podnosili si z ruiny nadzwyczaj szybko i byli rwnie bogatymi, jak przedtem. W jaki sposb podnosili si tak szybko z upadku? Ich aktywa ukryway si zawsze poza "okazicielem i w ten sposb spora cz majtku pozostawaa nienaruszona. W czasach, gdy kady pirad mg prawnie zagarn rzeczy powierzone ydom, potrafili oni broni si, ukrywajc swj majtek w papierach, ktre byy bezimienne. Pod wpywem ydw wszystkie interesy zaczy si koncentrowa dokoa majtkw, zamiast, jak przedtem, dokoa osb. Przedtem wszystkie pretensje byy wytaczane przeciwko osobom; ydzi wiedzieli, e majtek jest pewniejszy ni ludzie z ktrymi mieli do czynienia, tote wymylili, aby ich pretensje byy wytaczane przeciwko majtkom. Poza tym rodek ten pozwoli im samym pozostawa moliwie w ukryciu. Wprowadzio to do interesw pierwiastek bezwzgldnoci o tyle, e miano do czynienia z majtkiem raczej ni z ludmi i ta bezwzgldno pozostaa do dnia dzisiejszego. Druga dno, ktra przetrwaa i ktra posiada t korzystn stron, e maskuje wadze, jak osignli ydzi, pochodzi z tego samego rda, co i weksle "na okaziciela; pozwala ona mianowicie, aby przedsibiorstwo, opanowane przez kapita ydowski figurowao pod nazw, ktra niczym nie zdradza udziau w nim ydw. yd jest jedynym i najdawniejszym kapitalist, ale z zasady woli nie rozgasza tego faktu po caym wiecie; woli on posugiwa si nieydowskimi bankami i kompaniami trustowymi jako swymi agenturami i narzdziami. Znaczcy termin "nieydowski front pojawia si czsto w zwizku z t praktyk. Pomys zorganizowania giedy jest przypisywany rwnie ydowskiemu talentowi finansowemu. W Berlinie, Paryu, Londynie, Frankfurcie i Hamburgu ydzi zarzdzali pierwszymi giedami, gdy Wenecja i Genua, nazywane wprost "miastami ydowskimi, obfitoway we wszelkie udogodnienia, dotyczce spraw handlowych i bankierskich. Bank Angielski zosta zaoony za porad i z pomoc ydw emigrantw z Holandii, Bank Amsterdamski i Bank Hamburski powstay pod wpywem ydw. Ciekawy fakt naley zanotowa w zwizku z przeladowaniami i wynikymi std wdrwkami ydw po Europie. Mianowicie, gdziekolwiek si przenosili, wraz z nimi przenosio si centrum handlowe. Gdy ydzi byli swobodni w Hiszpanii, bya ona centrum zota na wiat cay. Z chwil, gdy Hiszpania wypdzia ydw, utracia pierwszestwo finansowe, aby go ju nigdy nie odzyska. Badacze historii ekonomii w Europie, dziwili si zawsze, czemu centrum handlowe przesuno si z Hiszpanii, Portugalii i Woch do krajw pnocnych, do Holandii, Niemiec i Anglii. Szukali rozwizania tego zagadnienia w wielu faktach, ale aden z nich nie dawa zadawalajcego wyjanienia. Jednake, skoro jest wiadomym, e zmiana ta nastpuje rwnoczenie z wypdzeniem ydw z poudnia i z ich ucieczk na pnoc, skoro wiadomo, e wraz z przybyciem ydw w krajach pnocnych zawrzao ycie handlowe, ktre kwitnie tam do dnia dzisiejszego wwczas rozwizanie zagadki nie jest zbyt trudne. I okazao si znowu, e z chwil, gdy ydzi zmuszeni byli do zmiany miejsca, centrum wiatowe drogocennych metali przenioso si wraz z nimi. To rozproszenie ydw po Europie i po wiecie caym, przy czym kada ydowska spoeczno jest spojona braterstwem krwi, wiary i cierpie z kad inn grup ydowsk, umoliwia im stanie si midzynarodowymi w takim stopniu, w ja-

kim nie moga si sta midzynarodow adna inna rasa lub te grupa kupiecka. Nie tylko bowiem byli oni wszdzie (Amerykanie i Rosjanie s te wszdzie), lecz pozostawali midzy sob w kontakcie. Byli oni zorganizowani przed epok wiadomych midzynarodowych organizacji handlowych i byli zarazem spojeni nerwami wsplnego ycia. Wielu pisarzy redniowiecznych zauwayo ju, e ydzi wiedzieli lepiej o wszystkim co si dziao w Europie, ni odnone rzdy. Posiadali oni rwnie lepsze wiadomoci o tym, co si sta moe. Znali lepiej pooenie ni mowie stanu. Wiadomoci te komunikowali sobie wzajemnie za porednictwem listw z grupy do grupy, z kraju do kraju. Mona doprawdy powiedzie, e w ten sposb zainicjowali bezwiednie biuletyny finansowe. Niewtpliwie, wiadomoci, ktre udao im si zdoby i rozpowszechnia w ten sposb, miay warto nieocenion w ich przedsiwziciach spekulacyjnych. Wiadomo, uprzedzajca jaki fakt, zapewniaa olbrzymie korzyci w epoce, gdy nowiny byy rzecz rzadk, niepewn i dochodzc nierycho. W ten sposb mogli finansici ydowscy sta si ajentami poyczek narodowych, ktr to form interesu popierali zawsze, gdzie si tylko dao. ydzi zawsze pragnli mie swymi odbiorcami narody. Poyczki narodowe uatwiaa obecno czonkw tej samej rodziny finansistw w rozmaitych krajach, co stanowio spoisty dyrektoriat, przez ktry krl mg by wygrywany przeciwko krlowi, rzd przeciwko rzdowi, przez ktry wyzyskiwano narodowe przesdy i obawy, a to wszystko ku niemaej korzyci ajentw fiskalnych. Jednym z najpospolitszych zarzutw, stawianych dzi ydom, jest wanie, e uprawiaj nadal to rozlege pole finansowe. Istotnie w krytykach wymierzanych przeciwko ydowi jako kupcowi, mwi si stosunkowo niewiele o nim jako o kupcu indywidualnym, obsugujcym indywidualnych odbiorcw. Tysice drobnych kupcw ydowskich cieszy si w handlu szacunkiem, podobnie jak dziesitki i tysice rodzin ydowskich zaywaj szacunku jako nasi ssiedzi. Krytycyzm o ile odnosi si do najpotniejszych finansistw, nie wypywa bynajmniej z pobudek rasowych. Niestety pierwiastek rasowy, ktry tak atwo podlega faszywej interpretacji jak przesd rasowy, zabarwia jednak ca kwesti przez si tego faktu, e acuch midzynarodowych finansistw, ktry otacza ziemi, ujawnia w kadym swym ogniwie ydowskiego kapitalist, ydowsk rodzin finansistw lub opanowany przez ydw system bankowy. Niektrzy upatruj w tym wiadom organizacj potgi ydowskiej, zmierzajc do opanowania nieydowskiego wiata, inni znw przypisywali ten fakt rasowym sympatiom ydowskim, cigoci ich interesw rodzinnych poprzez szereg pokole i rozrostowi wsprzdnych gazi. Wedug powiedzenia pisma, Izrael ronie jak szczep winny, wypuszczajcy nowe gazie i pogbiajcy stare korzenie, ktre jednak stanowi cz tego samego szczepu. ydowska zdolno postpowania z rzdami moe by rwnie odniesiona do czasw jego przeladowania. Wczenie pozna yd potg zota w stosunkach ze sprzedajnym nieprzyjacielem. Dokdkolwiek si uda, sza za nim jak przeklestwo odraza innych narodw. yd nie by nigdy popularny jako rasa, nawet najzagorzalszy yd nie zaprzeczy temu, jakkolwiek zechciaby to zjawisko tumaczy. Oczywicie jednostki byway popularne: przy bliszym poznaniu odnajdujemy w ydach wiele sympatycznych cech charakteru; tym niemniej jednak, jednym z najciszych brzemion, ktre ydzi s zmuszeni dwiga jako rasa, jest brzemi ich rasowej niepopularnoci. Nawet w czasach obecnych, w krajach cywilizowanych, w warunkach, ktre uniemoliwiaj wszelkie przeladowania, niepopularno ta istnieje. Co wicej, ydzi, jak si zdaje, nie dbali nigdy o pozyskanie sympatii mas nieydowskich, co wypywao by moe std, e im si to nie udawao, ale daleko prawdopodobniej std, e posiadaj oni wrodzone przewiadczenie, i nale do wyszej rasy. Jakakolwiek jest tego przyczyna, jest faktem niezaprzeczonym, e starali si zawsze pozyska przyja jedynie krlw i monych. Co im szkodzio, e lud zgrzyta na zbami, skoro mieli za sob krla i dwr. Tote zawsze, nawet w najciszych dla ydw czasach, istnia typ "nadwornego yda, ktry kupowa sobie poyczkami jakie udziela krlowi i posiada w postaci dugu klucz, zapewniajcy mu wstp na pokoje krlewskie. Polityka ydw polegaa zawsze na tym, aby dotrze do "kwatery gwnej. Nie prbowali oni nigdy zbliy si z ludem rosyjskim, ale usiowali pozyska dwr rosyjski. Nie prbowali nigdy zjedna sobie ludu niemieckiego, ale udao im si przenikn do dworu niemieckiego. W Anglii wzruszyli pogardliwie ramionami na wie o antyydowskiej reakcji wrd ludu angielskiego, co ich to obchodzio. Czy nie maj za sob caego angielskiego lordostwa, czy nie dzier sznurka od sakiewki Wielkiej Brytanii? Tej dnoci do "kwatery gwnej mona prawdopodobnie przypisa fakt opanowania przez nich rozmaitych rzdw. Prcz tej zdolnoci posiadali oni take talent dostarczania tego, czego rzdy potrzeboway. Gdy rzd potrzebowa poyczki, nadworny yd umia przeprowadzi t sprawe za porednictwem ydw w innych centrach i stolicach politycznych. Gdy jaki rzd chcia zapaci dug innemu rzdowi nie naraajc drogocennego metalu na ryzyko przewozu na muach przez kraj, w ktrym grasowali rozbjnicy, yd nadworny potrafi rwnie zaatwi t spraw. Przekazywa on tylko papierowy dakument i dug bywa regulowany przez dom bankierski w zagranicznej stolicy. Gdy wojsko po raz pierwszy byo ywione za porednictwem dostawcw, jak to si wspczenie praktykuje, dostawc tym by yd; on bowiem posiada i odpowiedni po temu kapita i odpowiedni system; co wicej, najgortszym, pragnieniem jego byo mie za odbiorc nard. Ta dno, ktra oddaa znakomite usugi rasie w wiekach przeladowa i burz, nie osaba, zdaje si, do dnia dzisiejszego. Nic te dziwnego, e widzc, do jakiego stopnia plemi liczebnie tak drobne opanowao rzdy wspczesne, yd, ktry zastanawia si nad niewspmiernoci pomidzy liczb czonkw swego narodu a ich potg, jest zupenie usprawiedliwiony, jeli upatruje w tym dowd rasowej wyszoci Izraela. Mona powiedzie, e pomysowo ydw w wynajdywaniu nowych rodkw i sposobw w dokonywaniu transakcji handlowych trwa do dnia dzisiejszego podobnie, jak ich zdolno przystosowania si do zmiennych warunkw. ydzi s pierwsi, gdy idzie o zakadanie domw handlowych zagranic. A to w tym zamiarze, aby odpowiedzialni przedstawiciele firmy krajowej mogli by od razu na miejscu i wycign korzyci dajce si osign przy kadym otwarciu nowej filii. Podczas

wojny mwiono wiele o "pokojowym przenikaniu praktykowanym przez rzd niemiecki w Stanach Zjednoczonych przez zakadanie oddziaw i faktorii firm niemieckich, naley jednak wiedzie, e wiadczyy one nie o przedsibiorczoci niemieckiej, lecz o przedsibiorczoci ydowskiej. Stare domy handlowe w Niemczech byy zbyt konserwatywne na to, aby "ugania si za odbiorcami nawet w gorczkowym yciu Stanw Zjednoczonych; natomiast nie byy na to zbyt konserwatywnymi firmy ydowskie, ktre przybyy do Ameryki. Po pewnym czasie konkurencja zmusia konserwatywne firmy niemieckie do pjcia za tym przykadem, ale pomys sam by z pochodzenia ydowskim, nie za niemieckim. Inn wspczesn metod handlow, ktrej pochodzenie przypisywane jest pomysowi ydw, polega na tym, by jednoczy wszystkie pokrewne gazie przemysu. Np. gdy tworzy si zwizek kompanii, wytwarzajcych energi elektryczn, wwczas i kompania tramwajw elektrycznych, korzystajca z tej energii, musi rwnie nalee do zwizku, a to dlatego, aby z jednej strony mc korzysta z zyskw osiganych przez t ostatni na caej dugoci linii, od momentu wytworzenia energii a do chwili jej zuytkowania przez wz tramwajowy, z drugiej jednak strony moe gwnie dlatego, by zarzd kompanii, wytwarzajcej energi, mg podwyszy cen prdu kompanii tramwajowej, ktra bdzie zmuszona podwyszy cen za bilety, przez co zarzd gwny osignie zysk na caej linii. Metoda ta jest dzi bardzo rozpowszechniona wszdzie, zwaszcza za w Stanach Zjednoczonych. Oddzia przedsibiorstwa, stojcy najbliej odbiorcy, tumaczy, e jego koszty wzrosy, nie wyjania jednak, e koszty zostay podniesione przez samych wacicieli, nie za tych, co byli zmuszeni do tego pod naciskiem ekonomicznym. Istnieje dzi widocznie na wiecie centralna potga finansowa, ktra prowadzi gr zakrojon na szerok skal i cile zorganizowan, przy czym zielonym stolikiem jest caa ziemia, a stawk wadza wszechwiatowa. Ludy krajw cywilizowanych straciy wszelkie zaufanie do wyjanienia, e "stosunki ekonomiczne ponosz odpowiedzialno za wszystko, co si dzieje. Pod pokrywk "prawa ekonomicznego dziao si wiele doniosych zjawisk, ktrych rdem nie byy adne prawa, za wyjtkiem chyba prawa samolubnej woli ludzkiej, wprowadzonej w ycie przez jednostki, majce w tym swj cel i posiadajce dostateczn potg na to, aby pracowa w najszerszym zakresie z narodami wiata w charakterze swych wasalw. Wiele rzeczy moe by narodowymi, ale dzi ju nikt nie wierzy, aby finanse mogy by narodowymi. Sprawy finansowe s midzynarodowe. Nikt dzi nie wierzy, aby w midzynarodowym wiecie finansowym rzdzia konkurencja. S wprawdzie pewne niezalene domy bankowe, ale niewiele jest prawdziwie niezalenych. Wielcy wadcy, te nieliczne jednostki, ktrych umys widzi jasno cay plan gry, kieruj licznymi domami bankierskimi i kompaniami trustowymi, przy czym jedne z tych organw uywane s do jednego celu, inne do drugiego, ale nie ma pomidzy nimi adnego rozdwiku, adnych odchyle w metodach przez nie stosowanych, adnej konkurencji w dziedzinie interesu. Wrd gwnych domw bankierskich kadego kraju panuje taka jedno polityki, jaka istnieje w rozlicznych oddziaach Zarzdu Poczt w Stanach Zjednoczonych, a wypywa to z jednej i tej samej przyczyny, mianowicie, e s one kierowane z jednego centrum i ku jednemu celowi. Bezporednio przed wybuchem wojny Niemcy zakupili po bardzo wysokiej cenie bawen amerykask i mieli olbrzymie zapasy tego towaru, przygotowane do wywozu. Gdy przysza wojna, w cigu jednej nocy ydowskie nazwiska nabywcw baweny w Hamburgu zmieniy si na ydowskie nazwiska nabywcw towarw w Londynie. W chwili, gdy to pisz, bawena sprzedaje si w Anglii taniej ni w Ameryce, a rezultatem tego jest spadek cen na bawen w Stanach Zjednoczonych. Gdy cena bdzie ju dostatecznie niska, bawena zostanie zupenie wykupiona z rynku przez uprzednio przygotowanych na to nabywcw, a wtedy cena podniesie si znowu. Tymczasem te same siy, ktre zorganizoway pozornie nieuzasadnione wzmocnienie i osabienie rynku bawenianego, zmusz zdawione Niemcy do tego, e stan si one wyrobnikiem wiata. Pewne grupy, ktre rzdz rynkiem baweny, wydadz j Niemcom do przerobienia na tkanin, pozostawi im nieznaczn jej cz w zamian za prac, a potem wyzyskaj wiat cay jak dugi i szeroki, posugujc si kamstwem, e "brak baweny". Skoro za dotarlimy do rda tych antyspoecznych i olbrzymio nieuczciwych metod, przekonamy si, e odpowiedzialne czynniki posiadaj wszystkie wsplne cechy charakterystyczne, to czy mona si dziwi, e przestroga, ktra dolatuje zza morza: "Poczekajcie, niech Ameryce otworz si oczy na ydw!" nabiera dla nas nowego znaczenia? Istotnie, przyczyny ekonomiczne nie usprawiedliwiaj pooenia, w jakim si wiat znalaz obecnie. Nie usprawiedliwia go te zwykle tumaczenie, e "kapita nie posiada serca". Kapita stara si jak nigdy zaspokoi dania pracy, a praca dosza do ostatecznoci, dajc od kapitau coraz wikszych ustpstw, ale czy to ktremukolwiek z nich wyszo na korzy? Praca miaa to przekonanie, e kapita jest czym, co odgrywa rol nieba ponad jej gow i skonia to niebo do ustpstw. Lecz c si okazao? Oto ponad nim jest jeszcze drugie, wysze niebo, o ktrego istnieniu nie wiedzia ani kapita, ani praca, zajte wzajemn walk. To niebo dotychczas przebaga si nie dao. To, co tu w Ameryce nazywamy kapitaem, s to zazwyczaj pienidze, uyte dla celw produkcji, tote mwic o przemysowym kierowniku fabryki, dostarczycielu narzdzi i zarobku, nazywamy go niesusznie "kapitalist". O, nie. On nie jest kapitalist w istotnym znaczeniu tego sowa. Wszake on sam musi udawa si do kapitalistw po pienidze, ktrymi finansuje swoje plany. Istnieje potga wysza od niego potga, ktora postpuje z nim o wiele bezwzgldniej i o wiele okrutniej, ni on omieliby si kiedykolwiek postpowa w stosunku do pracownikw. Zaiste, tragedi naszych czasw jest to, e "praca" i "kapita" zwalczaj si wzajemnie, gdy tymczasem stosunki, przeciwko ktrym obaj walczcy protestuj i z ktrych przyczyny cierpi, le cakowicie poza sfer ich wpyww i adne z nich nie moe znale na nie lekarstwa, dopki nie zostanie wydarta wadza grupie midzynarodowych finansistw, ktrzy wytwarzaj i reguluj te stosun-

ki. Istnieje nad-kapitalizm, oparty cakowicie na fikcji, e zoto jest bogactwem. Istnieje nad-rzd, ktry nie jest sprzymierzony z adnym rzdem, ktry jest niezaleny od nich wszystkich, a ktry jednak nimi wszystkimi kieruje. Jest rasa, odam ludzkoci, ktrej dotychczas nigdy i nigdzie nie przyjmowano yczliwie, ktrej jednak udao si wyrosn na tak potg, do jakiej najdumniejsza z ras nieydowskich nie miaa nigdy pretensji nawet Rzym w czasach swej najwikszej wietnoci. Ludzie nabieraj coraz silniejszego przewiadczenia, e kwestia pracy, kwestia zarobkowa, kwestia rolna, mog by zaatwione dopiero wwczas, gdy zostanie rozstrzygnita sprawa rzdu nad-kapitalistycznego. "up naley do zwycizcy powiada stare przysowie. I w pewnym znaczeniu jest to suszne. Jeli t potg wadzy zdobyo kilka jednostek nalecych do pogardzanej rasy, to jedno z dwojga: albo byli nad-ludmi, ktrym niepodobna si byo przeciwstawi, albo te zwykymi ludmi, ktrym reszta ludzkoci pozwolia zagarn wadz w stopniu nadmiernym i zagraajcym oglnemu bezpieczestwu. Jeli ydzi nie s nad-ludmi, w takim razie nieydzi winni sobie sami przypisa win za to, co wyniko, a sprostowania swego bdu mog spodziewa si jedynie po nowej rewizji istniejcej sytuacji i po spokojnym zbadaniu dowiadcze, jakie poczyniy inne kraje.

Rozdzia II Reakcja Niemcw przeciw ydomLudzko o tyle ju zmdrzaa, e dyskutuje o tych postaciach cierpie fizycznych, ktre dawniej okrywaa zason wstydu i tajemnicy. Niestety rzecz si ma inaczej, gdy idzie o higien polityczn. Za gwne rdo cierpie narodowego organizmu Niemiec jest uwaany wpyw ydowski i jakkolwiek przed laty dostrzegay to tylko umysy bystrzejsze, dzi choroba postpia tak dalece, e stao si to jawnym dla najmniej spostrzegawczego obserwatora. Objawy choroby wystpiy na powierzchni ciaa politycznego i faktu tego duej ukrywa niepodobna. Wszystkie klasy narodu niemieckiego nabray przekonania, e upadek, ktry nastpi po rozejmie i rewolucji, i rewolucja, ktra przeszkodzia powrotowi do zdrowia, s wynikiem planw i intryg ydowskich. Mwi to wszyscy z ca pewnoci; podaj cay szereg faktw na potwierdzenie tego zdania; wierz, e historia odkryje dowody, ktre wyka jego prawdziwo. yd w Niemczech uwaany jest za gocia; popeni wykroczenie, usiujc sta si tam gospodarzem. Nie ma na wiecie dwch jaskrawszych sprzecznoci, ni czysta rasa germaska i czysta rasa semicka. Tote w Niemczech pomidzy tymi dwiema rasami nie byo harmonii, e nie udzielono im przywilejw, jakie przysugiwayby rodzimemu szczepowi, ywili nienawi do plemienia swych gospodarzy. W innych krajach ydzi s dopuszczeni do swobodniejszego przenikania w nard i mog bezkarnie zagarnia wadz. W Niemczech byo inaczej. Tote ydzi nienawidzili Niemcw i dlatego podczas wojny wiatowej pastwa najbardziej opanowane przez ydw, okazyway wzgldem Niemiec najwicej nienawici. ydowskie rce kieroway nieomal wycznie organami prasy, za ktrych pomoc ksztatowaa si opinia publiczna, dotyczca narodu niemieckiego. Jedynymi wygrywajcymi byli tu ydzi. Ale samo twierdzenie to nie dosy; potrzeba dowodw: tote przypatrzmy si dowodom. Co stao si bezporednio po zmianie dawnego ustroju na nowy? Gabinet, zoony z szeciu ludzi, by kierowany przez ydw Haasego i Landsberga. Haase mia kierownictwo spraw zagranicznych; pomocnikiem jego by yd Kautsky, Czech, ktry w roku 1918 nie by nawet obywatelem niemieckim. Towarzyszami Haasego byli ydzi Cohn i Herzfeld. yd Schiffer by ministrem finansw pastwowych, a zastpc jego by yd Bernstein. Sekretarzem spraw wewntrznych by yd Preuss, z pomocnikiem w osoie yda dr. Freunda. yd Fritz Max Cohen, ktry by korespondentem "Frankfurter Zeitung w Kopenhadze, zosta mianowany rzdowym agentem prasowym. Krlestwo pruskie naladowao identycznie ten przykad. ydzi Hirsch i Rosenfeld rzdzili gabinetem, przy czym Rosenfeld obj kierownictwo departamentu sprawiedliwoci, a Hirsch departamentu spraw wewntrznych. yd Simon mia powierzony departament skarbu. Pruski departament sprawiedliwoci by cakowicie obsadzony i kierowany przez ydw. Dyrektorem departamentu owiecenia publicznego by yd Furtran wraz z ydem Arndtem. Dyrektorem Urzdu Kolonialnego by yd Meyer-Gerhard. yd Kastenberg by dyrektorem departamentu sztuki. Departament aprowizacji wojska znajdowa si pod kierownictwem yda Wurma, a departament aprowizacji ludnoci pod kierownictwem ydw, prof. dr. Hirscha, Geheimrata i dr. Stadthagena. Komitet robotniczy i onierski by kierowany przez yda Cohena, przy czym ydzi: Stern, Herz, Lowenberg, Frankel, Izraelowicz, Laubheim, Seligsohn, Katzenstein, Laufenberg, Heimann. Na-

tomiast Schlesinger, Merz i Weyl mieli kontrol nad rymi gaziami dziaalnoci tego komitetu. yd Ernst jest szefem policji w Berlinie; to samo stanowisko we Frankfurcie piastuje yd Sinzheimer; w Monachium yd Steiner; w Essen yd Levy. Naley przypomnie, e yd Eisner by prezydentem w Bawarii, a jego ministrem finansw by yd Jaffe. Handel i przemys bawarski pozostawa pod zarzdem p-yda Brentano. ydzi Lipiski i Schwarz byli czynni w rzdzie saskim: yd Thalheimer w rzdzie wirtemberskim; yd Fulda w rzdzie heskim. Dwaj delegaci wysani na konferencj pokojow byli ydami, a trzeci by notorycznym narzdziem w rkach ydowskich. Poza tym w delegacji niemieckiej byo mnstwo ydw w charakterze rzeczoznawcw i doradcw Max Warburg, Dr. von Strauss, Merton, Oskar Oppenheimer, dr. Jaffe, Deutsch, Brentano, Brenstein, Struck, Rathenau, Wassermann i Mendelsohn-Bartholdi. Co do udziau ydw z innych pastw w konferencji pokojowej, to obserwatorzy niemieccy owiadczaj, e kady nieuprzedzony badacz moe zda sobie z tego spraw, czytajc bezstronnie raporty nieydowskich sprawozdawcw. Jedynie nieydowscy historycy byli uderzeni tym faktem; pisarze ydowscy, ktrych jest cae mnstwo, uwaali widocznie za przezorne o tym przemilcze. Wpyw ydowski na sprawy niemieckie ujawni si jaskrawo podczas wojny. Atak by tak bezporedni i trafny, jak gdyby by naprzd przygotowany. ydzi niemieccy nie byli niemieckimi patriotami podczas wojny, a jakkolwiek to nie bdzie poczytane im za win w oczach narodw, ktre naleay do przeciwnego obozu jednak moe rzuci pewne wiato na zapewnienia ydw o ich patriotycznej lojalnoci wzgldem krajw, ktre zamieszkuj. Rozumni Niemcy uwaaj, e ydzi nie mog by patriotami dla przyczyn, ktre padamy poniej. Punktem, ktry naley wzi w tym wypadku pod uwag, jest oglne mniemanie, e wyej wymienieni ludzie nie byliby osignli stanowisk, na ktrych si znaleli, gdyby nie rewolucja, a nie byoby rewolucji gdyby nie oni. Prawda, e w Niemczech panoway stosunki niezadowalajce, ale stosunki te mogy by i byy naprawione przez samych Niemcw; te dziedziny, ktre podkopay moralno publiczn i gdzie naprawa staa si niemoliw, pozostaway pod kierownictwem ydw. Gwne dziedziny, w ktrych odegra wybitn rol wpyw ydowski, co spowodowao upadek adu w pastwie niemieckim, sprowadzaj si do trzech rodzajw: a) duch bolszewizmu, ukryty pod mask niemieckiego socjalizmu; b) posiadanie i opanowanie przez ydw prasy; c) opanowanie przez ydw sprawy dostawy ywnoci i maszyn przemysowych dla kraju. By jeszcze czwarty rodzaj wpywu ydowskiego "wyszy, ale ten oddziaywa na nard niemiecki bezporednio. Poniewa jest moliwe, e wnioski niemieckie w tej sprawie, mogyby by przyjte z powtpiewaniem przez narody, ktrych opinia publiczna ksztatowaa si pod wpywem ydowskim, pozwol sobie przytoczy sowa Jerzego Plater-Wilson w londyskim "Globe", na pocztku kwietnia l919 roku: "Bolszewizm jest to wywaszczenie chrzecijaskich narodw wiata do takiego stopnia, e nie pozostanie ani czstka kapitau w rkach chrzecijan, a to dlatego, aby ydzi mogli zagarn cay wiat w swoje rce i panowa, gdzie tylko zapragn". Ju w drugim roku wojny ydzi gosili, e klska Niemiec jest potrzebna dla podniesienia si proletariatu, gdy Strobel pisa: "Przyznaje otwarcie, e zupene zwycistwo kraju nie leaoby w interesie socjaldemokratw. Goszono wszdzie, e "wyniesienie si proletariatu po zwyciskiej wojnie jest niemoliwym! Te przykady, wybrane z wielu podobnych, cytuj nie po to, aby wznawia sprawy militarne, ale aby wykaza, do jakiego stopnia tak zwany yd niemiecki zapomnia o lojalnoci wzgldem kraju, w ktrym mieszka i e sprzymierzy si z ydami zagranicznymi w celu wywoania klski Niemiec, nie jedynie, jak przekonamy si pniej, dla uwolnienia Niemiec od militaryzmu, czego pragn kady rozumny Niemiec, ale dla wprowadzenia w kraju zamtu, ktry by ydom pozwoli zagarn wadz. Prasa niemiecka powtarzaa jak echo ten plan rzecznikw sprawy ydowskiej zrazu sabo, potem miao. Berliski "Tageblatt i monachijskie "Neueste Nachrichten" byy przez cay czas wojny urzdowymi i purzdowymi organami rzdu. Wacicielami tych czasopism i kierownikami byli ydzi, podobnie jak frankfurckiej "Zeitung, a cay szereg mniejszych pism by duchowo od nich zalenym. Czasopismom tym zarzucaj, e byy one niemieckimi wydaniami kierowanej przez ydw prasy krajw sprzymierzonych i e dyy do jednego celu. Jednym z waniejszych bada, ktre podj naley, aby wykaza, w jaki sposb myl wiata jest fabrykowana codziennie i w jakim si to dzieje celu, jest wanie wyledzenie tego zwizku, tej spjni prasy ydowskiej, ktra obiega ziemi ca jako prasa publiczna. Wyywienie i zaopatrzenie ludnoci przeszo szybko w rce ydowskie z chwil wybuchu wojny. A wwczas zacz si okres nieuczciwoci, ktry podkopa zaufanie ludzi najdzielniejszych. Podobnie jak inne narody, oywione patriotyzmem, Niemcy wiedzieli, e wojna to ofiara i cierpienie, i podobnie jak inne narody, gotowi byli wsplny los podziela. Lecz przekonali si, e s upem klasy ydowskiej, ktra przygotowaa wszystko, aby wycign zysk z powszechnej niedoli. Niezwocznie ydzi pojawili si w bankach, organizacjach wojennych, towarzystwach pomocy, urzdach zapomogowych wszdzie, gdzie moliw bya spekulacja na ycie ludzkie i naoenie na to ycie haraczu. Artykuy, ktrych bya obfito, znikay nagle, po to jedynie, by zjawi si znowu po wysokiej cenie. Organizacje wojenne byy wycznie ydowskie, i jakkolwiek rzd usiowa regulowa rozdzia ywnoci w interesie ogu ludnoci, jednak stao si wiadomym powszechnie, e ci, co mieli pienidze, mogli dosta wszystko, czego tylko zapragnli, bez wzgldu na kartki ywnociowe. ydzi potrajali po prostu cen towarw, ktre sprzedawali bez kartek, kierujc przez to przypyw zota narodowego do swych kas prywatnych. Nie mona byo polega na adnym rzdowym spisie zapasw ywnoci, istniay bowiem ukryte skady artykuw ywnociowych, z ktrych czerpali ci spekulanci. Zaczo to podkopywa moralno narodu: popyny skargi, wdroono postpowania sdowe; ale gdy nadchodzi termin rozpraw, przekonywano si, e prokura-

tor, wyznaczony do popierania oskarenia i sdzia, ktry mia sdzi, byli rwnie ydami, tak, e sprawy takie nie osigay przewanie adnego rezultatu. Jednake, gdy schwytano kupca Niemca, wwczas wszczynano wielki haas, i kara, ktr mu wyznaczano rwnaa si zazwyczaj sumie jak byliby zmuszeni zapaci wszyscy tamci razem wzici. Przejdcie dzi Niemcy wzdu i wszerz, mwi sprawozdania, poznajcie nastrj ludnoci, a przekonacie si, e naduycia wadzy jakich dopucili si ydzi, wypalone s ognistym pitnem w pamici Niemcw. Gdy te wpywy podkopyway masy ludnoci, wysze wpywy pochodzenia ydowskiego dziaay na rzd. Doradcami Bethmanna Hollwega byli: wielki potentat okrtowy, Ballin, yd; Teodor Wolff z berliskiego "Tageblattu" i czonek prasy wszechydowskiej; von Gwinner, dyrektor Banku Niemieckiego, spokrewniony przez maestwo z wielkimi bankierami ydowskimi Speyerami, oraz Rathenau, przywdca ydowskich k przemysowo-finansowych. Ludzie ci stali u rda wadzy i urabiali rzd, podobnie jak inne wpywy urabiay nard. Bogaci ydzi niemieccy mogli kupi sobie wadz przez zdobycie przewagi finansowej w interesach, ktre najbardziej bezporednio dotyczyy klasy rzdzcej w Niemczech; ale w jaki sposb mogli ydzi ubodzy zdoby wadz, do ktrej dyli? Bowiem wszyscy ydzi s opanowani przez t sam dz, jest im ona wrodzona; czuj popd do panowania. Przypatrzywszy si podbojowi sfer wyszych przez potg ydowskich pienidzy, winnimy wyledzi w jaki sposb cay organizm narodowy zosta podbity przez ydw, ktrzy nie posiadali pienidzy za wyjtkiem tego, co im si udao zdoby w okresie zamtu, jaki wywoali. Poniej podajemy analiz tego zjawiska. yd nie jest anarchist nie jest burzycielem. To prawda: mimo to jednak jest on bolszewikiem wiata, a rewolucjonist w stosunku do Niemiec. Jego anarchizm nie jest cech sta: jest to jedynie rodek, ktrym posuguje si do zaoonego z gry celu. Bogaty yd nie jest anarchist, gdy moe osign to, do czego dy, metodami subtelniejszymi. Ubogi yd nie posiada innego rodka. Ale bogaty i ubogi id rka w rk: wzy sympatii nie zrywaj si pomidzy nimi nigdy, bo jeli anarchia zwyciy, wwczas yd ubogi zajmie miejsce pomidzy bogatymi ydami; jeli anarchia nie zwyciy, wtedy w kadym razie otworzy nowe pola, na ktrych moe dziaa yd bogaty. W Niemczech ubogi yd mg przebi silne sklepienie germanizmu, rozpostarte nad jego gow, jedynie przez rozwalenie go. W Rosji rzecz miaa si podobnie. System spoeczny skostnia dokoa yda, zamykajc go w ograniczonym kole, w ktrym jak wiedziano z dowiadczenia, bdzie mniej szkodliwy. Podobnie jak natura "otarbia" szkodliwe ciao obce w organizmie, wytwarzajc dokoa niego torebk z bony, tak samo i narody znalazy sposb postpowania z ydami. Obecnie jednak ydzi wynaleli sposb zburzenia otaczajcej ich ciany i pogrenia w zamt caego pastwa, przy czym w ciemnociach i zamieszaniu, ktre powstaje, zajmuj miejsca, jakich z dawna podali. Gdy w Rosji wybucha rewolucja, kto wypyn na widowni? Kiereski, ktry jest ydem. Ale plany jego byy nie do radykalne. Wwczas przyszed Trocki, inny yd. Trocki uzna, e system spoeczny w Ameryce jest zbyt mocny i nie uda mu si go skruszy, dlatego te uderzy w sabsze miejsce, w Rosj i chciaby rozszerzy wytworzon w ten sposb wyrw na wiat cay. Wszyscy komisarze w Rosji s ydami. Publicyci przywykli mwi o Rosji tak, jak gdyby tam panowa niead. By moe, e w Rosji samej panuje niead, ale nie ma go w ydowskim rzdzie Rosji. Z warstwy podwadnej ydzi w Rosji wydobyli si na powierzchni poprzez niead spoeczny w kadrach doskonale zorganizowanej falangi, tak jak gdyby miejsce kadego poszczeglnego czowieka byo dla ju uprzednio przygotowane i wyznaczone. Tak samo rzecz si miaa w Niemczech. Sklepienie niemieckie musiao by rozwalone, aby ubodzy ydzi mogli zrealizowa swoje ambitne plany. Skoro wyom by zrobiony, wdarli si przeze i pozajmowali miejsca u steru wadzy ponad narodem. To moe wytumaczy, dlaczego ydzi na caym wiecie dostarczaj zawsze energii w momentach wybuchowych. Jest rzecz oczywist, e modzie ydowska w Stanach Zjednoczonych propaguje idea, ktry w praktyce zniszczyby Stany Zjednoczone. Atak jest wymierzony, naturalnie, przeciwko "kapitalizmowi, co oznacza obecn nieydowsk wadz nad wiatem. Istotnymi kapitalistami wiata s ydzi; s to kapitalici dla kapitau. Trudno uwierzy, aby pragnli zniszczy kapita; pragn oni jedynie opanowa go wycznie, a denie to byo dugo na najlepszej drodze do urzeczywistnienia. Tote zarwno w Niemczech jak i w Rosji istnieje rnica pomidzy metod stosowan przez bogatych i przez ubogich ydw, poniewa pierwsza godzi w rzd, a druga w moralno narodu; obydwie jednak zdaj do tego samego celu. Nisze warstwy ydowskie oywia nie tylko ch uniknicia ucisku, ale pragnienie zagarnicia wadzy gdy dza panowania pulsuje w nich mocnym ttnem. Opinia niemiecka w tej kwestii skrystalizowaa si do tego stopnia, e moe by wyraona w sposb nastpujcy: "Rewolucja jest wyrazem ydowskiej dzy wadzy. Partie takie, jak socjalici, demokraci i wolnomyliciele s tylko narzdziami, uywanymi przez ydw do urzeczywistnienia ich planw zagarnicia wadzy. Tak zwana "dyktatura proletariatu" jest istotnie i rzeczywicie dyktatur ydw. Im gwatowniej otwary si Niemcom oczy na prawd, tym burzliwsz i groniejsz bya reakcja, ktra sprawia, e ydostwo niemieckie wydao haso wycofania si na drug lini szacw. Zarzdzono niezwoczne i planowe opuszczenie urzdw, gdziekolwiek wchodziy one w bezporedni styczno z publicznoci, nie zarzdzono jednak opuszczenia wadzy. Co si stanie w przyszoci w Niemczech nie wiadomo obecnie. Zaszo ju wiele wypadkw godnych poaowania. Ale Niemcy stan niewtpliwie na wysokoci zadania, wynajdujc metody rzdzenia zarwno nienaganne, jak skuteczne. Co do Rosji jednak, to trudno duej wtpi o tym, co si tam stanie. Gdy si Rosja ocknie, dreszcz przebiegnie ca ziemi. Opinia nieydowskich Niemiec i Rosji w tej kwestii moe by skrystalizowana w sposb nastpujcy: ydostwo jest najcilej zorganizowanym mocarstwem na wiecie, jest ono nawet bardziej spoiste ni imperium brytyjskie.

Tworzy pastwo, ktrego obywatele s bezwzgldnie lojalni, gdziekolwiek si znajduj, bogaci i ubodzy bez rnicy. Nazwa nadawana temu pastwu w Niemczech, nazwa, ktra kry na caym wiecie brzmi "Wszechjudea". rodkami potgi pastwa Wszechjudei s kapita i prasa, czyli pienidz i propaganda. Wszechjudea jest jedynym mocarstwem, ktre sprawuje wadz wiatow, wszystkie inne pastwa mog sprawowa jedynie rzdy poszczeglnych krajw. Gwna kultura Wszechjudei polega na dziennikarstwie; techniczne, naukowe, literackie przejawy kultury ydostwa wspczesnego s przejawami na wskro dziennikarskimi. Wynika to z przedziwnego talentu, jaki posiadaj ydzi, do przejmowania myli innych ludzi. Kapita i dziennikarstwo jednocz si w prasie dla wytworzenia politycznego i duchowego narzdzia wadzy ydowskiej. Rzd tego pastwa Wszechjudei jest przedziwnie zorganizowany. Pierwsz jego siedzib by Pary, ktry jednak obecnie spad do trzeciorzdnego znaczenia. Przed wojn jego stolic by Londyn, a drug po nim New York. Zobaczymy czy New York nie zepchnie teraz na drugi plan Londynu: prd pynie ku Ameryce. Poniewa Wszechjudea jest w tym pooeniu, e nie posiada staej armii ani floty, wyrczaj j w tym inne pastwa. Flot jej jest flota Wielkiej Brytanii, ktra strzee od szkodliwych wpyww rozwj wszechydowskiej gospodarki wiatowej, a raczej tej czci jej gospodarki, ktra ma styczno z morzem. Nawzajem Wszechjudea zapewnia Wielkiej Brytanii spokojne sprawowanie wadzy politycznej i terytorialnej nad wiatem. Wszechjudea oddaa Palestyn pod wadz Wielkiej Brytanii. Gdziekolwiek Wszechjudea posiadaa si ldow (bez wzgldu na to, jaki mundur narodowociowy przywdziaa) pracowaa ona zawsze razem z flot angielsk. Wszechjudea oddaje chtnie rozmaitym rzdom wadz nad oddzielnymi skrawkami ziemi; chce ona tylko mie wadz nad rzdami. ydostwo jest namitnym zwolennikiem utrwalenia podziaw narodowociowych w wiecie nieydowskim. Co do nich samych, to ydzi nie zasymiluj si nigdy z adnym innym narodem. S oni, byli zawsze i zawsze bd narodem odrbnym. Jedyne zatargi Wszechjudei z innymi narodami wynikaj wtedy, gdy zostanie jej uniemoliwione zarzdzanie przemysowymi i finansowymi zyskami tego narodu. Moe ona wwczas wyda wojn, moe zawrze pokj; moe nakaza anarchi, w razie niepokonanego oporu; moe te przywrci porzdek. Trzyma ona w swym rku nerwy wadzy w caym wiecie i moe rozdziela t wadz tak, jak to uzna za najodpowiedniejsze dla wszechjudejskich planow. Rzdzc rdami wiadomoci wiatowych. Wszechjudea moe zawsze przygotowa umysy ludzkie do swego najbliszego manewru, ruchu. Najniebezpieczniejsz rzecz, jak mona uczyni, jest wyledzi sposb, w jaki fabrykuje si wiadomoci i jeli przy tym uda si wyledzi rk wszechwadnego yda, wwczas podnosi si stereotypowy okrzyk o przeladowaniu, ktry rozlega si natychmiast w prasie wszechwiatowej. Istotne przyczyny przeladowania (ucisk narodu przez finansowe praktyki ydw) nie przedostaj si nigdy do publicznej wiadomoci. Wszechjudea posiada swe namiestnictwa w Londynie i New Yorku. Wywarszy sw zemst na Niemczech, idzie teraz dalej na podbj innych narodw. Wielk Brytani ju podbia. W Rosji walczy jeszcze, ale szanse zwycistwa s dla niej niepomylne. Stany Zjednoczone ze sw dobroduszn tolerancj wszystkich ras, stanowi obiecujce pole dziaania. Scena akcji si zmienia, ale yd pozostaje tym samym przez cig stuleci. `Na pierwszy rzut oka wydawa by si mogo, e system ekonomiczny Ameryki Pnocnej jest wanie jedynym, ktry rozwija si niezalenie od ydw. Niemniej przeto podtrzymuj swoje twierdzenie, e Stany Zjednoczone, (moe mniej ni inne kraje) s wypenione a po brzegi duchem ydowskim. Przyznaj to w wielu koach, zwaszcza za w tych, ktre mog najlepiej wyrobi sobie sd o tej kwestii... Wobec tego faktu, czy nie jest do pewnego stopnia usprawiedliwiona opinia, e Stany Zjednoczone zawdziczaj nawet istnienie swe ydom? A jeli tak, to o ile bardziej uzasadnionym jest zdanie, e wpyw ydowski uczyni ze Stanw Zjednoczonych to, czym s obecnie to znaczy Stany Amerykaskie? Bowiem to, co nazywamy amerykanizmem jest niczym innym, jeli si tak mona wyrazi, jak destylowanym duchem ydowskim@. (Werner Sombart, `ydzi a kapitalizm wspczesny" str. 38, 43).

Rozdzia IIIHistoria ydw w Stanach ZjednoczonychDzieje ydw w Ameryce zaczynaj si wraz z Krzysztofem Kolumbem. Dnia 2 sierpnia 1492 roku przeszo 300 000 ydw zostao wygnanych z Hiszpanii, od tej chwili datuje si dugi okres stopniowego przygasania potgi tego kraju. Dnia za 3 sierpnia, to jest nazajutrz, Kolumb wyruszy na zachd, zabierajc ze sob grup ydw. Nie byli to wszelako wygnacy, gdy plany proroczego eglarza wzbudziy na dugo przedtem sympati monych ydw. Sam Kolumb mwi, e przestawa wiele z ydami. Pierwszy list, w ktrym opisywa szczegy swych odkry, by adresowany do yda. Co wicej, tak znaczca ta wyprawa, ktra wzbogacia wiedz i dobytek ludzkoci o "drug poow ziemi", zostaa umoliwiona przez ydow. adna opowie o tym, e klejnoty krlowej Izabeli dostarczyy rodkw na uskutecznienie wyprawy, rozwiaa si pod wpywem chodnych bada historycznych. Byo trzech Maranosw czyli "tajnych ydow, ktrzy posiadali wielki wpyw na dworze hiszpaskim: Luis de Santagel, bogaty kupiec z Walencji, bdcy zarazem "dzierawc" podatkw krlewskich, krewny jego Gabriel Sanchez, skarbnik krlewski oraz ich przyjaciel, marszaek dworu krlewskiego Juan Cabrero. Pracowali oni bez ustanku nad rozbudzeniem wybrani krlowej, przedstawiajc jej ubstwo skarbu krlewskiego i prawdopodobiestwo odkrycia przez Kolumba legendarnego zota Indii, dopty, dopki Izabela nie owiadczya gotowoci zastawienia swoich klejnotw dla zdobycia pienidzy na wypraw. Santagel wszake sam paa chci udzielenia poyczki, co te uczyni, dajc wszystkiego 17 000 dukatw, okoo 20 000 dolarw, rwnajcych si dzi moe 160 000 dolarom. Prawdopodobnie poyczka przewyszaa koszta wyprawy. Towarzyszyo w niej Kolumbowi co najmniej piciu ydw: Luis de Torres, jako tumacz; Marco, chirurg; Bernal, lekarz; Alfonzo de la Calle i Gabriel Sanchez. Instrumenty astronomiczne i mapy, uywane przez eglarzy, byy pochodzenia ydowskiego. Luis de Torres wysiad najpierwszy na brzeg nowego ldu, i pierwszy odkry uytek z tytoniu; osiedli si na Kubie i moe by nazwany ojcem ydowskiego panowania nad przemysem tytoniowym, ktre przetrwao do dnia dzisiejszego. Dawni protektorzy Kolumba, Luis de Santagel i Garbriel Sanchez, uzyskali wiele przywilejw w nagrod za rol, jak odegrali w wyprawie, za sam Kolumb pad ofiar spisku, uknutego przez Bernala, lekarza okrtowego i w zamian za swoje powicenie uzyska niewdziczno i wizienie. Od tej chwili ydzi zaczli uwaa Ameryk za korzystny interes i zapocztkowali imigracj do Ameryki Poudniowej, zwaszcza za do Brazylii. Z powodu jednak udziau w zatargu pomidzy Brazylijczykami a Holendrami, ydzi brazylijscy zmuszeni byli emigrowa, co te uczynili, przenoszc si do kolonii holenderskiej, na ktrej miejscu znajduje si dzi Nowy York. Piotr Stuyvesant, gubernator holenderski niezupenie by zadowolony z ich osiedlenia si pomidzy Holendrami i wyda nakaz opuszczenia kolonii przez ydw, ale ydzi najwidoczniej zapewnili sobie poprzednio, jeli ju nieyczliwe powitanie, to przynajmniej przyjcie, bowiem dyrektorzy kolonii, odwoujc rozkaz Stuyvesanta, podali jako jedn z przyczyn przyjcia ydw `znaczne sumy pienine, jakie ydzi umiecili w udziaach kompanii@. Tym niemniej jednak nie wolno im byo zajmowa urzdw publicznych i otwiera kramw kupieckich, co miao ten skutek, e zwrcili si oni do handlu zagranicznego, w ktrym dziki swym europejskim stosunkom uzyskali nieomal monopol. Jest to jedna z licznych ilustracji pomysowoci ydw. Gdy im zagrodzi drog w jednym kierunku, dojd do doskonaoci w drugim. Gdy im zabroniono sprzedawa nowe ubrania, zaczli handlowa starymi by to pocztek zorganizowanego handlu uywan odzie. Gdy im zabroniono handlowa towarami, zaczli sprzedawa odpadki, yd bowiem jest inicjatorem handlu odpadkami wszelkiego rodzaju: on by organizatorem systemu handlowania rzeczami wyrzuconymi przez morze; znajdowa on bogactwo w szcztkach cywilizacji. Nauczy on ludzi, jak uytkowa stare szmaty, jak czyci stare pira, do czego uy galaswki i skrki krlicze. Mia zawsze zamiowanie do handlu futrami, nad ktrym panuje obecnie, i jemu to mamy do zawdziczenia mnstwo pospolitych skr, ktre pod rnymi pontnymi nazwami figuruj w handlu, jako cenne futra. Pomys odnawiania rnych przedmiotw uzyska warto handlow tylko przez ydw. Handlarze, ktrzy skupuj po miastach stare elastwo, stare butelki, stary papier i stare fabryki, to handlowi potomkowie tych dawnych ydw, ktrzy potrafili wycign korzy nawet z przeciwnoci, przerabiajc rumowiska i miecie na wartociowy materia. Stary Piotr Stuyvesant niewiadomie zmusi ydw do uczynienia z Nowego Yorku gwnego portu amerykaskiego, i

cho wikszo ydw nowojorskich ucieka w czasie rewolucji amerykaskiej do Filadelfii, jednake wielu z nich powrcio do Nowego Yorku przy najbliszej sposobnoci, jak gdyby w instynktownym przeczuciu, e miasto to stanie si dla nich rajem zysku. Tak si te stao. Nowy York jest najliczniejszym centrem ludnoci ydowskiej na wiecie. Sta si on bram, w ktrej cay amerykaski import zostaje oboony podatkiem i gdzie w rzeczywistoci od wszystkich transakcji zawieranych w Ameryce wadcy kapitau pobieraj haracz. Nawet grunt miejski jest w posiadaniu ydw. Spis wacicieli nieruchomoci w metropolii wykazuje rzadko tylko nieydowskie nazwisko. Nic te dziwnego, e pisarze ydowscy, widzc ten niesychany dobrobyt, ten niepowstrzymany wzrost bogactwa i potgi, woaj entuzjastycznie, e Stany Zjednoczone s ziemi obiecan, przepowiedzian przez prorokw, a Nowy York Now Jerozolim. Niektrzy poszli jeszcze dalej, nazywajc szczyty gr Skalistych grami Syjonu zupenie zreszt susznie, jeli wemiemy pod uwag bogactwa kopalne, jakie posiadaj w nich ydzi. Nowy projekt systemu wodnego, ktry uczyni w rzeczywistoci z kadego miasta na Wielkich Jeziorach port oceanu, i osabi znaczenie Nowego Yorku, punktu, do ktrego zday wszystkie linie kolejowe, jako do jedynych wrt handlowych, napotyka obecnie na bardzo siln opozycj. A najgwniejszym motywem tej opozycji jest fakt, e olbrzymie bogactwa, zgromadzone w Nowym Yorku, nie s bezwzgldnymi bogactwami lecz przedstawiaj warto tylko o tyle, o ile Nowy York pozostanie Nowym Yorkiem. Jeli dla jakiejkolwiek bd przyczyny miasto to stanie si jednym z wielu miast nadbrzenych, i przestanie by jedynym portem, siedzib potnych taksatorw, ktrzy pobieraj tu swj haracz, wwczas bogactwo ydowskie w Nowym Yorku zmniejszy si znacznie. Byo ono olbrzymie przed wojn. Wtpliwym jest, czy statystycy potrafi powiedzie, jak wielkim jest obecnie. W cigu lat pidziesiciu liczba ludnoci ydowskiej w Stanach Zjednoczonych wzrosa z 50 000 do 3 300 000 z gr. Na wyspach Wielkiej Brytanii jest ich 300 000, w Palestynie zaledwie 100 000. Dla ydw samych zoyo si bardzo szczliwie, e liczba ich w Wielkiej Brytanii nie jest wiksz, gdy rozlega i rzucajca si w oczy rola, jak tam w wanych sprawach odgrywaj odbi by si moga niekorzystnie na ubogich ydach, o ile by znajdowali si w Anglii w znacznej liczbie. Niezwykle dobrze poinformowany Anglik mwi, e antysemityzm zawsze gotw wybuchn w Anglii przy nadarzajcej si sposobnoci, nie moe jednak by skierowany przeciwko bogatym ydom, ktrzy rzdz polityk, finansami midzynarodowymi, poniewa tych dosign nie mona. Jest zapewne prawd, e najpospolitsz istotn przyczyn antysemityzmu jest dziaalno ydw midzynarodowych, ktrzy s czstokro nieznani, a zawsze bezpieczni, jednak niewinn ofiar antysemityzmu staje si zawsze yd ubogi. O antysemityzmie wszake pomwimy w nastpnym artykule. Cyfry, w ktrej wyraa si liczba ludnoci ydowskiej w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych dowodz, e olbrzymia potga ydowskich finansistw midzynarodowych nie wynika z ich liczebnoci i nie jest od niej zalen. Uderzajcym jest fakt bezspornej wszechwiatowej potgi ydw przy ich stosunkowej liczebnej niszoci. Na wiecie jest tylko 14 mln ydw, to znaczy, e s oni mniej wicej tak liczni jak Koreaczycy. Ju to samo porwnanie ich z Koreaczykami ilustruje najjaskrawiej fenomen ich potgi. Za czasw Jerzego Washingtona mielimy u siebie okoo 4 000 ydw, przewanie zamonych kupcw. W wikszoci wypadkw opowiedzieli si oni po stronie Ameryki. Salomon Haym dla poparcia kolonii dopomg im w krytycznej chwili poyczeniem caej swojej fortuny. Nie zasymilowali si oni jednak nigdy, nie zajmowali si zwyk prac zarobkow ani farmerstwem, zdawali si zawsze uchyla od trudu wytwarzania towarw, lecz sprzedawali je, gdy zostay wyprodukowane. Dopiero w ostatnich latach ydzi poczli ujawnia pewn zdolno do przemysu wytwrczego, a te gazie wytwrczoci, ktrymi zajmuj si obecnie, wyrosy pobocznie, jako dodatek do ich planw handlowych. Wytwarzajc sam, yd powiksza swj zysk. Wynikiem za tego faktu byo nie potanienie, lecz podroenie towaru dla publicznoci. Dla handlowych metod ydowskich charakterystycznym jest rys, e jeeli ydowi uda si co zaoszczdzi, to korzysta z tego nie publiczno, lecz interes, przedsibiorstwo. Produkty, ktre z niewytumaczonych przyczyn dochodziy do niepomiernych cen i te przedsibiorstwa, ktre bez adnej widocznej zmiany w sytuacji oglnej zaniay nagle ceny na towary, s te wanie, ktre zostay najbardziej opanowane przez ydow. Interes dla umysu ydowskiego to pienidz. Co uczyni yd, ktremu si powiodo w interesach, z zyskami pieninymi, to inna sprawa. Ale w zdobywaniu tych pienidzy nie pozwala on nigdy, aby idealistyczne plany mieszay si do jego dolarw. Przyrostu jego dolarw nie obniyy nigdy adne dobrowolne reformy, za ktrych porednictwem niektrzy przedsibiorcy usiuj poprawi byt swoich robotnikw. Nie wypywa to bynajmniej std, by yd mia twarde serce, lecz, e twardy jest jego pogld na interes. Interes to dla niego towar i pienidze, nie za ludzie. Jeli spotkao ci nieszczcie, jeli cierpisz, serce ydowskie bdzie ci wspczuo; jeli jednak wchodzi w gr twj dom, to ty i twj dom bdziecie stanowili zgoa odrbne jednostki; ydowska teoria interesu nie pozwoli mu `uczowieczy" domu: postpi on z nim zatem w sposb, ktry nazwa by mona `twardym", bezwzgldnym i bdzie uwaa, e zarzut, skierowany przeciwko niemu z tego powodu, bdzie niesusznym: powie on, e chodzio w tym wypadku tylko o `interes". To prawdopodobnie tumaczy istnienie ydowskich `warsztatw wyzysku" w Nowym Jorku. Gdy litociwi Amerykanie ubolewaj nad ubogimi ydami, pracujcymi za ndzn opat w warsztatach, ktrych waciciele bogac si ich wyzyskiem, nie wiedz przewanie, e wynalazcami i `operatorami@ s w nich sami ydzi. Istotnie w Ameryce, ktra szczyci si tym, e nie przeladuje adnej rasy ani narodowoci lub wyznania i e wszyscy korzystaj tu z zupenej swobody, jest faktem zauwaonym przez kadego, kto bada t spraw, e bezwzgldne, okrutne traktowanie ydw w Stanach Zjednoczo-

nych, spotkao ich jedynie od ich wspwyznawcw, ich dozorcw i panw. A jednak, pomimo tego, nie wida, by `wyzyskiwacz" albo `wyzyskiwany@ uwaali tego rodzaju traktowanie za nieludzkie albo `okrutne". To jest `interes". `Wyzyskiwany" yje nadziej, e kiedy sam bdzie mia warsztaty pene ludzi pracujcych dla niego i przez niego wyzyskiwanych. Jego niesychanie ywe zainteresowanie do `businessu" i jego niesabnca nigdy ambicja, by i naprzd, wznie si po drabinie spoecznej i sta si wacicielem wasnego `warsztatu wyzysku" pozwala mu pracowa bez najlejszego choby uczucia krzywdy lub niesprawiedliwoci, co waciwie jest najciszym do zniesienia w ubstwie. ydzi nigdy nie uwaaj pracy za nieszczcie, ale te nie uwaaj aby zawsze mieli zajmowa podrzdne stanowisko. W ten sposb zuytkuj sw energi raczej na to, by wybi si wyej, posun naprzd, ni na czcze lamenty nad niedogodnoci pooenia, w jakim si znajduj. Staraj si, by im w przyszoci byo lepiej. To wszystko jest doskonae indywidualnie; spoecznie jednak szkodliwe. Rezultat bowiem jest ten, e nisze szczeble pracy zarobkowej do ostatnich czasw byy zupenie niekontrolowane i nikomu w wyszych sferach spoecznych nie przychodzia na myl konieczno wprowadzenia reform przemysowych na tym polu. Udzia bogatych ydw w dzieach dobroczynnoci publicznej jest bardzo znaczny, lecz ich udzia w dziele reform przemysowych aden. W chwalebnej sympatii dla wasnego narodu oddadz cz swego zysku dla zaradzenia jakiej niedoli ludzkiej, wywoanej przez metody, jakimi osignli te zyski, ale nigdy prawdopodobnie nie przyszo im na myl zreformowa metody swoje celem zmniejszenia lub usunicia niedoli, jakie one wytwarzaj. Tak si przynajmniej zdaje: pord zamoniejszych ydw mamy wiele nazwisk ludzi dobroczynnych, ale nie ma ich pomidzy tymi, ktrzy d do praktycznego `uczowieczenia", "shumanitaryzowania" przemysu, jego metod i jego zyskw. Jest to oczywicie bardzo ze, ale i zarazem zrozumiae; co wicej, tumaczy to wiele czynw, za ktre yd jest potpiany przez tych, co nie znaj jego natury. yd da si skoni do podzielenia si wynikami swego powodzenia; nie zgodzi si jednak za nic, chyba pod naciskiem zewntrznym, na podzielenie si samym procesem dorabiania si lub majtkiem, w trakcie jego zdobywania. I cho wynik jest ten sam, jak gdyby tego rodzaju postpowanie pyno z okruciestwa i nieludzkoci, jednak naley powiedzie, e przewanie nie wypywa ono z tych uczu lecz wrodzonego ydom pojmowania samej gry interesu. Niektre projekty reform przemysowych wydaj si ydowi rwnie szalone, jak propozycja udzielenia kredytu wspzawodnikowi jedynie z pobudek humanitarnych. yd amerykaski nie asymiluje si. Stwierdzamy to nie jako zarzut, lecz jako fakt jedynie, a moe i nietylko jako fakt jedynie. ydzi mogliby zmiesza si z Amerykanami lecz tego nie czyni. Jeli w Ameryce istniej przeciwko nim jakiekolwiek uprzedzenia, nie mwic o pewnym zaciekawieniu jakie budzi ich bogactwo to jedynie z powodu ich separatyzmu. Nie ma adnych uprzedze wzgldem ydw osobicie, wzgldem ich wyznania lub rasy. A jednak yd si nie asymiluje. Przez swoj wyczno urabiania opini, e jest kim obcym. Jest to jego przywilej, i z pewnego stanowiska moe nawet stanowi objaw doskonaego sdu, ale nie powinien on czyni z tego zarzutu nieydom w ogle, jak to chtnie czyni. Powinien raz na zawsze owiadczy to nieydom, jak to uczyni pewien mody yd, mwic: `Jest tylko jedna rnica pomidzy ydem amerykaskim, a ydowskim Amerykaninem. ydowski Amerykanin jest tylko chrzecijaninem `amatorem", skazanym na to, aby by zawsze `pasoytem". Getto nie jest wytworem amerykaskim, lecz zostao importowane przez samych ydw. Wydzielili si oni w odrbn spoeczno. ydowska encyklopedia powiada o tym: `Organizacja spoeczna ydw w Ameryce niewiele rni si od ich organizacji w innych krajach... na og i bez wszelkiego przymusu ydzi woleli y w gromadzie; waciwo ta przetrwaa do dnia dzisiejszego@. Aby uoy list przedsibiorstw, opanowanych i rzdzonych przez ydw w Stanach Zjednoczonych, naleaoby wymieni najywotniejsze gazie przemysu krajowego, zarwno te, ktre s rzeczywicie ywotne, jak i te, ktre przyjty naturalnie zwyczaj kae za takie poczytywa. Przedsibiorstwa teatralne, jak kademu wiadomo, znajduj si wycznie w rkach ydowskich. Rwnie sztuka teatru, sprzeda biletw i technika teatralna s w rkach ydw. Moe to jest przyczyn faktu, e dzi niemal w kadym przedstawieniu teatralnym odnale mona propagand, niekiedy nawet propagand jaskrawo kupieck, ktrej autorem jest nie twrca sztuki, lecz aktor. Przemys kinematograficzny. Przemys cukrowniczy. Przemys tytoniowy. Pidziesit procent przemysu misnego. Przeszo 60 procent przemysu obuwniczego. Konfekcja mska i damska. Handel instrumentami muzycznymi na prowincji. Jubilerstwo. Handel zboem. W ostatnich czasach bawena. Przemys hutniczy w Colorado. Dziennikarstwo. Rozpowszechnianie prasy. Fabrykacja likierw. Interesy poyczkowe.

Wszystkie te przedsibiorstwa, by wymieni tylko przemys, posiadajcy narodowe i midzynarodowe znaczenie, s w posiadaniu ydw amerykaskich, bd ich samych, bd te na spk z ydami zagranicznymi. Amerykanie byliby bardzo zdziwieni, gdyby mogli cofn si o jedno pokolenie wstecz od tych `przedsibiorcw amerykaskich", ktrzy reprezentuj powag naszego handlu zagranic. S to przewanie ydzi. Rozumiej oni warto imienia amerykaskiego. Gdy w jakim porcie zagranicznym wchodzisz do biura, ktre nosi nazw `American Importing Company@, albo `American Commercial Company" lub inn podobn nazw, w nadziei, e trafisz na rodaka Amerykanina, zastajesz zazwyczaj yda, ktry zaledwie czas krtki przebywa w Ameryce. Rzuca to wiato na opini, jak `amerykaskie metody handlowe" ciesz si w niektrych krajach. Skoro 30 lub 40 rnych narodw moe prowadzi przedsibiorstwa pod nazw `amerykaskich", czynic to w dodatku zupenie legalnie, to nic dziwnego, e Amerykanin nie poznaje w ukazujcych si w prasie zagranicznej opisach, pewnych metod, ktre przedstawiane s jako `amerykaskie". Przed dawnymi laty Niemcy uskarali si na to, e wiat cay sdzi o nich po mwicych jzykiem niemieckim ydowskich komiwojaerach handlowych. Przykady dobrobytu ydowskiego w Stanach Zjednoczonych s pospolite, ale susznej nagrody przezornoci i pracowitoci nie naley utosamia z wadz. Dobrobyt ydowski moe osign kady, kto zechce zdoby go za te cen za jak zdobywaj go ydzi. Jest to zazwyczaj cena bardzo, bardzo wysoka. Ale adnej chrzecijaskiej koalicji nie uda si w podobnych warunkach osign tej wadzy, jak zdobyli ydzi, dlatego e chrzecijanom brak pewnej jednoci wspdziaania, pewnej konspiracyjnoci w deniu do jednego celu i spoistoci natonego nacjonalizmu, jaka charakteryzuje ydw. Dla chrzecijanina jest niczym, e kto inny jest chrzecijaninem; dla yda to, e czowiek, stojcy u jego drzwi jest ydem, znaczy niemal wszystko. Gdyby byo potrzeba przykadu ydowskiego, do przytoczy wityni Emanuel w Nowym Yorku, ktra w roku 1848 moga zebra zaledwie 1520 dolarw na pokrycie swego budetu, a ktra w roku 1868 nastpujcym po wojnie domowej, zebraa 708 755 dolarw, jako opat za 231 awek w synagodze. Za rozwj ydowskiego monopolu odzieowego jako rezultat teje wojny, moe by przytoczony jako przykad dobrobytu plus wadza narodowa i midzynarodowa. Istotnie, powiedzie mona miao, e ydom powiodo si wszystko, co przedsiwzili w Stanach Zjednoczonych za wyjtkiem farmerstwa. ydowskie wydawnictwa tumacz ten fakt tym, e zwyke farmerstwo jest rzecz, nazbyt prost, by mogo zainteresowa umys ydowski. I e wobec tego nie zaley ydom na tym, aby osign na tym polu powodzenie; e natomiast w mleczarstwie i hodowli byda, gdzie `umys" jego ma szersze zastosowanie, osignli oni znaczne rezultaty. W rnych okolicach Stanw Zjednoczonych czyniono liczne prby zapocztkowania ydowskich kolonii rolnych, ale dzieje ich s szeregiem niepowodze. Niektrzy przypisywali niepowodzenia temu, e ydzi posiadaj zbyt mao wiadomoci fachowych do racjonalnej gospodarki rolnej, inni ich niechci do pracy fizycznej, jeszcze inni temu, e rolnictwo nie posiada w sobie pierwiastkw spekulacyjnych. W kadym razie stoi on wyej w gaziach pracy niewytwrczej, ni w zasadniczej wytwrczoci. Niektrzy z badaczy tej kwestii stwierdzaj, e yd nie by nigdy rolnikiem, lecz kupcem, czego jednym z dowodw jest wybr przez ydw za kraj ojczysty Palestyny, stanowicej wrota pomidzy Wschodem i Zachodem, wrota, przez ktre przepywa cay handel wiata.

`Kwestia ydowska istnieje zawsze. Prno temu zaprzecza... Kwestia ydowska istnieje wszdzie, gdzie tylko ydzi mieszkaj w dostrzegalnej liczbie. Gdzie za jej nie ma, tam przynosz j ydzi w cigu swych wdrwek. Dymy oczywicie do miejsc, gdzie nie jestemy przeladowani, a tam nasza obecno wywouje przeladowanie... Nieszczni ydzi przenosz obecnie antysemityzm do Anglii: wprowadzili go ju w Ameryce". Teodor Herzl: `Pastwo ydowskie@, str. 4.

Rozdzia IVKwestia ydowska fakt czy urojenie?

Najwaniejsz trudno w omawianiu kwestii ydowskiej przedstawia przeczulenie ydw i nieydw w tej materii. Istnieje jakie nieokrelone uczucie, e nawet publiczne uycie sowa `yd" lub przedstawienie go w caej nagoci w druku jest czym niewaciwym. Grzeczne omwienia jak `Hebrajczyk@ i `semita", z ktrych obydwa zostay skrytykowane jako niecise, pojawiaj si niemiao, ostronie, jak gdyby ludzie wchodzili na jakie zakazane drogi, dopki jaki odwany myliciel ydowski nie przyjdzie na odsiecz, uywajc po prostu poczciwej starej nazwy `yd". Wwczas skrpowanie znika i atmosfera staje si lejsz. Sowo `yd@ nie jest epitetem; jest to imi staroytne i czcigodne, ktre posiada znaczenie dla kadego okresu dziejw ludzkich, minionych, obecnych i przyszych. Wielka draliwo co do publicznego omawiania kwestii ydowskiej panuje te wrd chrzecijan. Wol pozostawi j na mglistych kracach horyzontu swej myli, okryt milczeniem. Odgrywa tu pewn rol dziedzictwo tolerancji, ale wiksz prawdopodobnie instynktowne poczucie zwizanych z t kwesti trudnoci. Przewanie publiczne owiadczenia chrzecijan w kwestii ydowskiej, maj cech wypowiedzi dyplomatyzujcych politykw lub uprzejmych mwcw obiadowych; przytaczane bywaj zazwyczaj nazwiska ydw znanych w filantropii, medycynie, literaturze, muzyce i finansach, podnoszona energia, zrczno i oszczdno narodu i kady idzie do domu z uczuciem, e pozbyto si grzecznie trudnej sprawy. Ale nic si przez to nie zmienia. yd si nie zmienia. Chrzecijanin si nie zmienia. yd pozostaje nadal zagadk wiata. Przeczulenie chrzecijan na tym punkcie wyraa si najdobitniej w chci milczenia, `poco o tym w ogle mwi?@ oto ich stanowisko. Takie stanowisko dowodzi samo przez si, e istnieje zagadnienie, ktrego pragnlibymy unikn, gdybymy mogli. `Po co w ogle o tym mwi?@ bystry myliciel widzi jasno z niedomwie zawartych w tym pytaniu, e istnieje zagadnienie, ktrego omawianie lub przemilczenie nie zawsze zaley od woli lubicych spokj umysw. Czy istnieje kwestia ydowska w Rosji? Niewtpliwie, i to w najzajadliwszej postaci. Czy jest potrzeba rozpatrywania tej kwestii w Rosji? Niewtpliwie istnieje konieczno badania jej z kadego stanowiska, skd moe przyj wiato i uzdrowienie. Ot liczba ludnoci ydowskiej w Rosji jest zaledwie o jeden procent wysza, ni w Stanach Zjednoczonych. Przewanej liczbie ydw powodzi si w Rosji nie gorzej, ni u nas; yli tam wprawdzie wrd ogranicze, ktre w Ameryce nie istniej, ale talent ich pozwoli im doj do potgi, ktra zdezorientowaa rosyjsk przezorno. Gdziekolwiek si zwrcimy; do Rumunii, Rosji, Austrii czy Niemiec, gdzie tylko kwestia ydowska wysuna si na pierwszy plan zagadnie yciowych, odkryjemy, e gwn przyczyn tego jest osiagnicie przez talent ydowski potgi wadzy. U nas w Stanach Zjednoczonych jest faktem, e znaczna mniejszo znikoma domieszka trzech procent w narodzie 110milionowym, dosza w cigu lat 50 do takiego stopnia potgi, do jakiej nie mogaby doj adna grupa innej narodowoci dziesiciokrotnie liczniejsza. Ten fakt wytworzy u nas kwesti ydowsk. Trzy procent domieszki jakiejkolwiek innej narodowoci nie nastrczyby sposobnoci do komentarzy, poniewa nie spotkalibymy si z jej przedstawicielami na wszystkich wysokich stanowiskach: w najtajniejszej radzie Wielkich Czterech w Wersalu, w radzie Biaego Domu, w trybunale najwyszym, w najtajniejszych zarzdzeniach dotyczcych finansw wszechwiatowych wszdzie, gdzie tylko mona dosta si do wadzy albo te wadzy uy. Tymczasem ydw spotykamy we wszystkich wyszych sferach, literalnie wszdzie, gdzie jest wadza. yd posiada umysowo, inicjatyw, wnikliwe przewidywanie, ktre niemal automatycznie wynosi go na te stanowiska, a wskutek tego jest on bardziej widoczny, ni jakakolwiek inna narodowo. To jest wanie rdo kwestii ydowskiej. Zaczyna si ona od bardzo prostego pytania: `Czemu yd tak powszechnie i tak niepowstrzymanie dy do najwyszych stanowisk? Co go tam pcha? Czemu si tam dostaje? Co tam robi? Co fakt jego tam obecnoci przynosi wiatu?" Oto pochodzenie kwestii ydowskiej. Od tych pyta przechodzi si do dalszych, a czy odpowied wypada w duchu filosemickim czy antysemickim, zaley to od stopnia uprzedze, z jakimi przeprowadza si badanie, a czy wypada w duchu dobra ludzkoci, zaley to od sumy wnikliwoci i inteligencji. Wyraz `ludzko" w zwizku ze sowem `yd" nabiera jednostronnego znaczenia. W tym zestawieniu rozumie si zazwyczaj, e naley okazywa ludzko w stosunku do ydw. Wszelako rwnie koniecznym obowizkiem jest, aby ydzi okazywali ludzko w stosunku do innych narodw. yd przywyk zanadto uwaa siebie za jedynego pretendenta do humanitaryzmu spoeczestwa; spoeczestwo ma rwnie uzasadnion pretensj do tego, by yd zerwa ze sw wycznoci, by przesta wyzyskiwa wszystkich, by przesta uwaa grup ydowsk za jedyny cel swoich zyskw i by wreszcie zacz urzeczywistnia w tym znaczeniu, w jakim nie pozwala mu na to dotd jego wyczno, staroytne proroctwo, e przez niego ma spyn bogosawiestwo na wszystkie narody ziemi. yd nie moe wiecznie odgrywa roli proszcego o humanitaryzm caego wiata; musi on sam okaza t cnot wobec spoeczestwa, ktre powanie podejrzewa wysze i potniejsze grupy ydostwa o wyzyskiwanie go z bezlitosn drapienoci, co w dziejach jego rozlegego i dugotrwaego ucisku moe by okrelone jako program ekonomiczny dokonany na bezsilnej ludzkoci. Prawd jest bowiem, e spoeczestwo jest rwnie bezsilne wobec doskonale zorganizowanego dzierstwa ydowskich grup finansowych, jak te bezsilne i bezbronne byy swego czasu stoczone grupy ydw rosyjskich wobec wybrykw antysemickiego posplstwa. I podobnie jak w Rosji, ubogi yd w Ameryce, te czasami cierpi za wystpki bogatego wyzyskiwacza swego bogatego wspplemieca. Niniejszy szereg artykuw spotka si ju z zorganizowan kampani prowadzon za porednictwem poczty, telegrafu i ywego sowa, a we wszystkich tych gosach rozlegaj si uporczywe skargi na przeladowanie. Mgby kto pomyle, e dopuszczono si bezlitosnej i strasznej napaci na najbardziej godnych poaowania i bezbronnych ludzi, dopki si nie spojrzy na nazwiska magnatw, ktrzy pisz, na finansowe stanowisko tych, co protestuj i na skad czonkowski tych orga-

nizacji, ktrych odpowiedzialni kierownicy histerycznie daj odwoania i sprostowania zawartych w niniejszych artykuach oskare. I zawsze na dalszym planie tej polemiki ukazuje si groba bojkotu, groba, ktra w rzeczywistoci zjawiaa si jak piecz na amach kadego amerykaskiego wydawnictwa, skierowanego przeciw najagodniejszej choby dyskusji w kwestii ydowskiej. Jednake kwestia ydowska w Ameryce nie moe by zawsze tumiona przez groby wymierzone przeciwko tym wydawnictwom, ktre prbuj w jaki sposb ujawnia ydowskie sprawy, ani te przez agitacyjne ogaszanie artykuw niezwykle i niezmiennie przychylnych dla wszystkiego co ydowskie. Kwestia ta istnieje i nie moe by zamaskowana przez zrczne operowanie propagand, ani tumiona stale grobami. ydzi w Stanach Zjednoczonych daleko lepsz oddaliby swojej sprawie usug, gdyby uciszyli zbyt czste skargi na antysemityzm, gdyby przemwili tonem szczerszym, porzucili poz bezbronnej ofiary, gdyby dali si przekona, e kwestia ydowska naprawd istnieje i pomyleli w jaki sposb przystoi ydom, kochajcym swj nard, dopomc do jej rozstrzygnicia. W niniejszych artykuach uyto terminu `yd midzynarodowy". Moe on by rozumiany dwojako: jako yd, gdziekolwiek si on znajduje i jako yd, ktry sprawuje midzynarodow wadz. W istotnym zatargu wszechwiatowym idzie o yda w tym drugim rozumieniu i jego satelitw, bez wzgldu na to, czy to s ydzi czy te chrzecijanie. Ot ten midzynarodowy typ yda, tego grabiecy wadzy wszechwiatowej, tego obecnego posiadacza i dzieryciela tej wadzy, jest bardzo nieszczliwym pokrewiestwem dla pozostaych jego wspplemiecw. Najgorsz rzecz dla yda midzynarodowego patrzc ze stanowiska yda zwykego, jest fakt, e typ midzynarodowy jest rwnie ydem. A znaczy to, e typ ten nie pojawia si nigdzie indziej, tylko w plemieniu ydowskim. Nie ma adnego innego typu rasowego albo narodowego, ktry mgby wyda tego rodzaju jednostki. Bowiem znaczy to nie tyko, e pomidzy potentatami finansowymi znajduje si paru ydw, lecz e ci wadcy wiata s wycznie tylko ydami. Jest to zjawisko wytwarzajce bardzo ze warunki dla tych ydw, ktrzy nie s i nie bd nigdy kierownikami spraw midzynarodowych, ktrzy s zwykymi ludmi, nalecymi do rasy ydowskiej. Gdyby wadza wszechwiatowa spoczywaa w rku grupy mieszanej, jak dajmy na to wyrb sucharw, wwczas ydzi, ktrych przypadkowo moglibymy spotka w tych wyszych sferach finansowych, prawdopodobnie, nie staliby si powodem powstania kwestii ydowskiej; cae zagadnienie sprowadzaoby si do skoncentrowania rzdw wiatowych w rkach garstki ludzi, bez wzgldu na ich narodowo lub pochodzenie. Ale skoro rzdy wiata s ambitnym deniem urzeczywistnionym jedynie przez ydw, i to za pomoc metod nie uywanych zazwyczaj przez zdobywcw wiata, staje si oczywistym, e zagadnienie musi koncentrowa si na tym godnym uwagi narodzie. Tu nastrcza si nowa trudno, mwic o tej grupie wadcw wiata pod nazw ydw (gdy s to ydzi), nie zawsze mona wydzieli t wanie ich grup, o ktr chodzi. Bezstronny czytelnik atwo std wywnioskuje, e jedynie yd znajdujcy si w usposobieniu podatnym do odczuwania obrazy, moe czu si dotknitym uwaajc za oskarenie osobiste to, co byo wymierzone przeciwko wyszej grupie. `Dlaczego w takim razie nie nazywa tej wyszej grupy finansistami, nie za ydami?@ zapyta kto moe. Dlatego, e to s ydzi. Argument, e w kadym spisie ludzi bogatych znajdzie si wicej chrzecijan ni ydw, nie ma adnego znaczenia; nie mwimy bowiem jedynie o ludziach bogatych, ktrzy, wielu z nich przynajmniej dorobili si majtku, suc pewnemu systemowi, mwimy o tych, co rzdz a jest chyba a nadto zrozumiaym, e by bogatym nie znaczy wcale rzdzi. yd rzdzcy wiatem posiada bogactwo, ale posiada take co wiele nad nie potniejszego. yd midzynarodowy, jakemy to ju poprzednio powiedzieli, rzdzi nie dlatego, e jest bogaty, lecz dlatego, e w najwydatniejszym stopniu posiada handlowy dny wadzy talent swojej rasy i korzysta z lojalnoci i solidarnoci rasowej nie majcej sobie rwnej w adnej innej grupie ludzkiej. Innymi sowy, gdybymy przekazali dzi wadz wiatow, opanowan przez yda midzynarodowego, jakiejkolwiek innej najbardziej uzdolnionej handlowo grupie nieydw, caa fabryka rzdw wiata rozpadaby si w gruzy, gdy nieydom brak pewnej waciwoci bez wzgldu na to, czy jest ona bosk czy ludzk, wrodzon czy nabyt, ktr posiadaj ydzi. Oczywicie yd midzynarodowy zaprzecza temu. Nowe stanowisko, zajte przez modernistw ydowskich, polega na zaprzeczaniu, by yd mia si rni czymkolwiek od innych ludzi, za wyjtkiem religii. `yd" powiadaj, nie jest imieniem rasy, lecz nazw wyznania, jak `episkopalianin", `katolik@, `prezbiterianin". Jest to argument uywany przez redakcje czasopism w ydowskich protestach przeciwko nazywaniu ydami tych ich wspplemiecw, ktrzy s oskareni o przestpstwa. `Nie podajecie wszake klasyfikacji wyznaniowej innych aresztowanych, mwi wydawca, czemu czynicie to w stosunku do ydw?" Apel do tolerancji religijnej zawsze odnosi podany skutek i jest niekiedy uyteczny dla odwrcenia uwagi od innych rzeczy. Dobrze. Jeli ydzi rni si od reszty ludzi jedynie religi, to fenomen staje si jeszcze dziwniejszy. Bowiem reszta ludzi interesuje si religi ydw mniej, ni czymkolwiek, co ich dotyczy. W rzeczywistoci w religii ich nie ma nic, co wyrniaoby ydw od reszty rodzaju ludzkiego, jeli idzie o moraln tre tej religii, czego najlepszym dowodem jest fakt, e wanie religia ydowska stanowi szkielet obydwu innych wielkich religii. Co wicej, stwierdzono, e pomidzy ludami, mwicymi po angielsku jest 2 mln ydw przyznajcych si do swej narodowoci, ale nie przyznajcych si do religii ydowskiej, a 1 mln zalicza si do agnostykw. Czy s oni przez to mniej ydami, ni tamci? Nikt tego nie przypuszcza. Wiarygodni badacze rnic pomidzy ludmi nie przypuszczaj tego. Irlandczyk, ktry staje si obojtnym na sprawy Kocioa, nie przestaje by przez to Irlandczykiem i zdaje si by jednakowo prawdziwym, e yd, ktry staje si obojtnym dla spraw synagogi, nie przestaje by ydem. On w kadym razie czuje, e jest ydem, i to samo czuje nieyd. Gdyby twierdzenie ydowskich modernistw byo prawdziwe, wywoaoby ono jeszcze powaniejsz dyskusj, gdy z ko-

niecznoci naleaoby wwczas przypisa opanowanie rzdw wiata przez ydw ich religii. Musielibymy wtedy powiedzie: `Ich wyszo wypywa z ich religii", a wtedy cay ciar zagadnienia przesunby si na religi, ktra daje tak potg i dobrobyt swoim wyznawcom. Lecz zaprzeczaby temu inny fakt, a mianowicie, e ci ydzi, rzdzcy wiatem, nie s nadzwyczajnie religijni; poza tym jeszcze inny fakt wymagaby uwzgldnienia, mianowicie, e najpoboniejsi wyznawcy i najposuszniejsi obserwanci przepisw religii ydowskiej s wanie najubosi spomidzy ydw. Jeli szukamy prawowiernoci ydowskiej, czy krzepkiej myli Starego Zakonu, to znajdziemy j nie pomidzy ydami, ktrym si powodzi, ktrzy `zunitarianizowali" sw religi w tym samym stopniu, w jakim unitarianie zjudaizowali swj chrystianizm, lecz pomidzy biedakami, w ciasnych zaukach, ktrzy do dzi dnia powicaj zysk z handlu sobotniego dla zachowania szabasu. Tym na pewno religia nie zapewnia panowania nad wiatem; przeciwnie, oni zmuszeni s ponosi ofiar dla zachowania jej nietknitej przed naporem modernizmu. Naturalnie, o ile yd rni si od reszty rodzaju ludzkiego tylko wwczas, gdy jest w zupenej zgodzie ze swoj religi, kwestia staje si bardzo prosta. Wszelka krytyka ydw jest w takim razie zwyk bigoteri religijn i nic wicej. A to byoby niedopuszczalne. Lecz jednozgodna opinia ludzi mylcych gosi, e ydzi rni si od innych najmniej wanie religi. Istnieje wiksza rnica pomidzy dwiema wielkimi gaziami chrzecijastwa, ni pomidzy ktrkolwiek z tych gazi a judaizmem. Tak wic, wbrew twierdzeniu pewnych modernistw, opinia caego wiata bdzie mylaa o ydzie, jako o czonku rasy, ktrej trwao udaremnia wszelkie wysiki czynione dla jej wytpienia, rasy, ktra zachowaa sw potg przez obserwowanie tych praw naturalnych, rasy, ktra wypyna z przeszoci z dwiema wartociami, z monoteizmem i monogami, rasy, stojcej przed nami jako widomy znak staroytnoci, z ktrej bior pocztek niektre nasze bogactwa duchowe. O nie, yd bdzie zawsze myla o sobie jako o czonku ludu, narodu, rasy. I wszelkie domieszki myli, wiary lub obyczaju nie mog tego zmieni. yd jest ydem i dopki pozostaje w granicach swych najzupeniej nietknitych tradycji, bdzie ydem. I bdzie zawsze mia prawo uwaa, e by ydem to nalee do rasy wyszej. Zatem ydzi, kierujcy wszechwiatowymi sprawami finansowymi, zajli najwysze stanowiska, midzy innymi, dziki pewnym zaletom, wrodzonym naturze ydowskiej. Kady yd posiada te waciwoci, cho nie kady w stopniu najwyszym, podobnie jak kady Anglik wada jzykiem Szekspira, jakkolwiek nie w tym co Szekspir stopniu. Tote jest praktycznie niewykonalnym, jeli nie zgoa niemoliwym, badanie yda midzynarodowego w oderwaniu od rozlegych podstaw ydowskiej psychologii charakteru. Moemy odrzuci od razu pospolite oszczerstwo, e powodzenie ydw opiera si na nieuczciwoci. Niepodobna oskara caego narodu ydowskiego, ani adnego innego narodu ryczatem. Nikt lepiej od samych ydw nie wie, jak bardzo rozpowszechnionym jest pojcie, e wszystkie metody ydowskie w interesach s nieskrupulatne. Bez wtpienia istnieje moliwo wielkiej sumy nieskrupulatnoci poza aktualn nieuczciwoci prawn, ale jest rwnie moliwym, e opinia, jakiej w tym wzgldzie od dawna uywaj ydzi, moe pyn z innych rde, ni aktualna i staa nieuczciwo. Moemy wskaza na jedno z tych moliwych rde. yd w sprawach handlowych orientuje si znacznie szybciej i bystrzej, ni inni ludzie. Mwi, e s narody, ktre umiej jeszcze zrczniej handlowa, ale ydzi rzadko si wrd nich osiedlaj. Mona tu przypomnie synn anegdot o ydzie, ktry pojecha do Szkocji. Ot ley w naturze czowieka mniej bystrego uwaanie bystrzejszego za zbyt zrcznego i podejrzewanie jego zrcznoci i sprytu. Kady podejrzewa czowieka innego, choby nawet jego zrczno nie miaa nic wsplnego z nieuczciwoci. Umys mniej bystry skonny jest do przypuszczania, e czowiek, ktry znajduje tak wiele legalnych sztuczek i wybiegw w sprawach handlowych, moe rwnie dobrze zna i uywa odpowiedniej liczby wykrtw i wybiegw nielegalnych. Co wicej, istnieje zazwyczaj podejrzenie, e ten, kto dobrze wychodzi na handlu, osiga to przez sprytne oszustwo. Ludzie uczciwi, wolno si orientujcy, szczerzy i postpujcy otwarcie i prosto, podejrzewaj zawsze czowieka, ktry wyciga korzy z interesu. ydzi, jak o tym wiadczy dowiadczenie stuleci, byli narodem zrcznym w handlu. Byli tak zrczni, e uwaano ich za wykrtnych. Tak wic yd sta si nielubianym dla powodw handlowych, z ktrych nie wszystkie wypyway z inteligencji lub inicjatywy jego nieprzyjaci. Wemy na przykad przeladowanie, ktrego ofiar padli niegdy kupcy ydowscy w Anglii. W dawnej Anglii kupiectwo posiadao wiele tradycji. Jedna z tradycji polegaa na tym, e szanujcy si kupiec nie szuka nigdy interesu, lecz oczekiwa, a interes sam wpadnie mu w rce. Inn tradycj byo znw przekonanie, e ozdabianie wystawy skadowej za pomoc wiate lub barw, albo pontne rozkadanie towarw na widak publiczny jest metod podstpn i godn pogardy, polegajc na odciganiu odbiorcy od brata kupca. Poza tym inna jeszcze tradycja gosia, e jest rzecz jaskrawo nieetyczn i niehandlow prowadzenie w swym skadzie wicej ni jednego rodzaju towarw. Jeli kto sprzedawa herbat, byo to wystarczajcym powodem, by nie mia sprzedawa yeczek do herbaty. Co do ogosze, to wydaway si one czym tak bezczelnym i zuchwaym, e opinia publiczna byaby napitnowaa kupca, ktry by chcia si posugiwa tym rodkiem handlowym. Postpowaniem jedynie godnym kupca, byo takie zachowanie, jak gdyby zgadza si z niechci na rozstanie ze swoim towarem. Mona sobie atwo wystawi, co si stao, gdy yd wdar si w t dungl tradycji kupieckich. Po prostu pogwaci je wszystkie. W owych czasach tradycja posiadaa si objawionego prawa moralnego, tote wskutek swej inicjatywy yd by uwaany za wielkiego przestpc. ydowi zaleao na tym, aby swj towar spieniy. Gdy nie mg sprzeda odbiorcy jednego artykuu, mia w pogotowiu dla zaofiarowania mu inny. ydowskie skady stay si bazarami, poprzednikami nas-

zych wielkich wspczesnych magazynw, co byo zamaniem tradycji angielskiej, e jeden skad powinien posiada tylko jeden rodzaj towaru. yd goni za interesem, szuka go, zdobywa. By on twrc zasady `szybki obrt drobny zysk". By on inicjatorem nabywania towarw na raty. Nie mg znie zastoju w interesie i czyni wszystko, aby go wprawi w ruch. On najpierwszy posugiwa si reklam handlow w czasach, gdy nawet publiczne ogoszenia w druku adresu swego skadu byo uwaane za zaznaczenie wobec publicznoci, e si jest w trudnym pooeniu finansowym, e si jest w przededniu bankructwa i e si prbuje ostatniego rozpaczliwego rodka ratunku, jakiegoby nie uy aden szanujcy si kupiec. Byo niesychanie atwo utosami t energi z nieuczciwoci. W przekonaniu kupca angielskiego, yd prowadzi nieuczciw gr. W rzeczywistoci usiowa on tylko zaga