mierniki i wskaźniki w gospodarce magazynowej - gen-prof.plgen-prof.pl/in_2.pdf · • mierniki...

Mierniki i wskaźniki w

gospodarce magazynowej

prof. dr hab. inż. Andrzej Szymonik

www.gen-prof.pl

Łódź 2017/2018

http://www.gen-prof.pl/



Miernik kategoria ekonomiczna –

wyrażony w jednostkach miary:

• miary naturalne, które obejmują

osiągi (produkcję) i można je ująć

najczęściej w naturalnych miarach

ilości (szt.), wagi (t, q, kg), objętości

(l, hl), czasu (t) itp.;

cd. Miernik kategoria ekonomiczna –

wyrażony w jednostkach miary: • mierniki techniczno-ekonomiczne – jako

umowne miary (jednostki przeliczeniowe dostosowane do danego rodzaju wytwórczości (ich istotą jest zwykle jedna cecha) np. ilość blachy na opakowanie;

• parametry sterowania, instrumenty określone jako narzędzia ekonomiczne, oddziaływania na obiekt w celu sterowania go w pożądanym kierunku np. 100 sztuk w ciągu 1 godziny.

Miernik:

• mierzy zjawisko (cechę zjawiska) Y,

które jest łatwo obserwowalne i

mierzalne np. ilość reklamacji;

• jest związany w znany nam sposób ze

zjawiskiem Y, które jest przedmiotem

naszego zainteresowania (np. w celu

poprawy jakości obsługi klienta).

W logistyce mierniki traktowane są

jako:

• wielkości informacyjne, niesłużące

do ocen – wykorzystuje się do nich

bowiem zwykle zestaw określonych

liczb.

Wskaźnik:

• obserwowalna wielkość zmienna,

niezbędna do uchwycenia innej

zmiennej bezpośrednio

nieobserwowalnej;

• można stosować tylko wtedy, gdy przy

ocenie zjawisk ma się do czynienia z

liczbami stosunkowymi (np. E/K ) i

najczęściej procentowymi;

Cechy dobrego wskaźnika:

• adekwatność – właściwy obraz

analizowanego fragmentu rzeczywistości,

• aktualność – ocena winna być potrzebna z

bieżącej działalności,

• dokładność – powinien tworzyć przesłanki

do podjęcia dobrych decyzji,

• rozległość – winien obejmować wiele

rożnych stanów badanej rzeczywistości,

cd. Cechy dobrego wskaźnika:

• kompletność – całościowe ujmowanie i

ocena badanego systemu.

• porównywalność – możliwość oceny

porównawczej w rożnych aspektach,

• zrozumiałość – konstrukcja wskaźnika prosta

i logicznie zrozumiała,

• kompatybilność – dostępność w systemie

informatycznym przedsiębiorstwa.

7 wskaźników do opisu dowolnego

systemu logistycznego: 1. Skuteczność jest mierzona stopniem, w jakim system realizuje to, co zostało zaplanowane. Do oceny stopnia skuteczności trzeba użyć min. trzech kryteriów: jakości (czy produkt/usługa spełnia wymagania odbiorców), ilości (czy liczba wykonanych wyrobów/usług jest zgodna z założonym planem) oraz terminu (czy wykonane wyroby/usługi dostarczono użytkownikowi na czas).

cd. 7 wskaźników do opisu

dowolnego systemu logistycznego: 2. Sprawność jest to stosunek oczekiwanego

zużycia zasobów do zasobów faktycznie

zużytych. Do oceny oczekiwanego zużycia

zasobów wykorzystuje się różnego rodzaju

normatywy, prognozy lub intuicję. Do oceny

rzeczywistego zużycia zasobów wykorzystuje

się natomiast dane księgowe.


dowolnego systemu logistycznego:

3. Jakość jest stopniem spełnienia

przez system wymagań lub

oczekiwań odbiorców.



4. Rentowność (zyskowność) opisuje

kondycję finansową systemu

gospodarczego i jest stosunkiem zysków,

osiąganych przez system, do: wielkości

sprzedaży, zaangażowanego majątku

lub kapitału własnego.



5. Produktywność jest zależnością

pomiędzy ilością produktów / usług

wytworzonych przez system do

określonego rodzaju zasobu (np.

energii) zużytego na wytworzenie tej

produkcji / usługi.



6. Jakość warunków pracy jest

sposobem, w jaki uczestnicy systemu

reagują na aspekty socjotechniczne tego

systemu.


dowolnego przedsiębiorstwa:

7. Innowacyjność jest to zdolność

systemu do kreowania nowych,

lepszych produktów/usług.

Metody analizy gospodarki

magazynowej

W analizie gospodarki magazynowej

stosuje się:

• wskaźniki wydajności;

• operacyjne logistyczne wskaźniki pracy

magazynu;

• wskaźniki kosztowe działalności

magazynów;

• wskaźniki ekonomiczne pracy magazynu.

Wskaźniki wydajności:

Wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu:

Mvu=Vs/Vu

• Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3)

• Vu - pojemność użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik ten określa, jaka część całej pojemności magazynu jest wykorzystywana do składowania.

cd. Wskaźniki wydajności Wskaźnik wykorzystania pojemności składowej

magazynu:

Mvs=Vsw/Vs

• Vsw - pojemność składowa wykorzystana magazynu (m3)

• Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3)

Ten miernik określa, czy pojemność składowa, jaka w założeniu powinna być wykorzystywana, rzeczywiście jest przeznaczona na magazynowanie towarów lub materiałów. Wskazane jest, aby wskaźnik kształtował się najbliżej wartości 1.

cd. Wskaźniki wydajności Wskaźnik eksploatacji przestrzeni składowej

magazynu:

Mev=Om/Vs

• Om – wielkość obrotu magazynowego (przychód

+ rozchód) rozchód badanym okresie (t, zł)

• Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu

zagospodarowania przestrzeni magazynowej

(m3)

/Miernik ten określa stopień wykorzystania powierzchni

składowej magazynu./

cd. Wskaźniki wydajności:

Wskaźnik technicznego uzbrojenia przestrzeni magazynowej:

Muv=Ww/Vu

• Ww - wartość wyposażenia technicznego magazynu (zł)


/Wskaźnik określa, w jakim stopniu powierzchnia użytkowa magazynu jest wykorzystana na maszyny i urządzenia. Dzięki niemu dowiedzieć się można o technologicznym zaawansowaniu magazynu./

cd. Wskaźniki wydajności: Wskaźnik wyposażenia przestrzeni magazynowej w

środki transportowe:

• Mtv=Wst/Vu

• Wst - wartość środków transportu

magazynowego (zł)


/Określa poziom zmechanizowania magazynu, czyli ilość

środków transportowych wykorzystywanych przy

przemieszczaniu towarów i materiałów w granicach

magazynu./

cd. Wskaźniki wydajności:

Wskaźnik wydajności środków transportu magazynowego:

Mst=Qr/Tte

• Qr - ciężar ładunków przemieszczanych za pomocą środków transportu magazynowego w badanym okresie (t)

• Tte – efektywny czas pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

/Miernik wskazuje na poziom wykorzystywania środków transportu w procesie magazynowania. Określa, czy środki transportu są dobrze wykorzystywane i czy są one odpowiednio przystosowane do pracy w magazynie./

cd. Wskaźniki wydajności: Wskaźnik wykorzystania środków transportu

magazynowego:

Mwt= (Tte−Qr)/Ttn−Qn

• Tte - efektywny czas pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

• Qr - ciężar ładunków przemieszczanych za pomocą środków transportu magazynowego w badanym okresie (t)

• Ttn - nominalny fundusz czasu pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

• Qn - nominalna zdolność przewozowa środków transportu magazynowego w badanym okresie (t); jest to suma iloczynów nominalnej nośności lub udźwigu środków transportu przez liczbę cykli roboczych środka transportu w badanym okresie

Miernik określa stopień wykorzystania środków transportowych w porównaniu z ich nominalnymi możliwościami. Im wyższy wskaźnik, tym

efektywniejsze wykorzystanie tych środków transportu./

cd. Wskaźniki wydajności: Wskaźnik wykorzystania czasu pracy urządzeń

mechanicznych

Mwu=Tue/Tun

• Tue - efektywny czas pracy urządzeń mechanicznych stosowanych w magazynie w badanym okresie (godz.)

• Tun - nominalny fundusz czasu pracy urządzeń mechanicznych magazynu w badanym okresie (godz.)

/Określa stopień wykorzystania urządzeń mechanicznych w porównaniu z ich możliwościami. /

cd. Wskaźniki wydajności: Wskaźnik wykorzystania urządzeń do składowania

Mws=Gw/Gn

• Gw - ciężar (w t) lub objętość (w m3) dobór materialnych składowanych w urządzeniach do składowania w czasie badania

• Gn - dopuszczalne obciążenie składowanymi dobrami materialnymi (w t) lub nominalna pojemność (w m3) urządzeń do składowania znajdujących się w magazynie

/Miernik pozwala na określenie, w jakim stopniu wykorzystywane są palety, półki, kontenery i inne urządzenia do składowania./

cd. Wskaźniki wydajności: Wskaźnik paletyzacji ładunków w magazynie

Mpz=Zsp/Zc

• Zsp - wielkość zapasu dóbr materialnych

składowanych w magazynie na paletach w czasie

badań (t)

• Zc - wielkość całego zapasu dóbr składowanych

w magazynie w czasie badań

/Określa, jaka część towarów lub materiałów jest składowana

na paletach, a jaka część nie./

Operacyjne logistyczne wskaźniki pracy

magazynu: Procentowy wskaźnik przyjętych zamówień do

realizacji w stosunku do ogółu zamówień

napływających w przyjętym do badania okresie:

Z1=Zp/Zo∗100

• Z1 - wskaźnik

• Zp - zamówienia przyjęte

• Zo - zamówienia ogółem

/Określa, ile ze wszystkich zamówień magazyn jest w

stanie obsłużyć./

cd. Operacyjne logistyczne wskaźniki

pracy magazynu: Procentowy wskaźnik zamówień zrealizowanych w

stosunku do ogółu przyjętych zamówień

Z2=Zr/Zp∗100

• Z2 - wskaźnik

• Zr - zamówienia zrealizowane

• Zp - zamówienia przyjęte

/Wskaźnik określa, w jaki sposób magazyn wywiązuje się ze swoich obowiązków. Ukazuje stopień realizacji zamówień. Wszelkie odchylenia skutkują opóźnieniami w dostawach./


pracy magazynu: Procentowy wskaźnik bezbłędnych dostaw w

stosunku do ogółu wykonanych dostaw

Z3=DD/Do∗100

• Z3 - wskaźnik

• DD - dostawy bezbłędne (dobre)

• Do - dostawy ogółem

/Ukazuje poziom poprawności realizowanych dostaw. Im

wyższy, tym lepiej jest zorganizowany i zarządzany

magazyn./


pracy magazynu: Procentowy wskaźnik bezbłędnie wystawionych

faktur:

Z4=FD/Fo∗100

• Z4 - wskaźnik

• FD - faktury bezbłędne

• Fo - faktury ogółem

/Określa poziom poprawności wystawianych faktur. Błędne

faktury są przyczyną reklamacji, więc jak najwyższy poziom

miernika jest jak najbardziej pożądany. /


pracy magazynu: Procentowy wskaźnik zamówień zrealizowanych z

opóźnieniem

Z5=Zop/Zo∗100

• Z5 - wskaźnik

• Zop - zamówienia zrealizowane z opóźnieniem


/Wskaźnik określa, ile z ogółu zamówień jest takich, które są nieterminowo realizowane. Wskaźnik powinien być jak

najniższy./


pracy magazynu: Procentowy wskaźnik zamówień

zrealizowanych w niepełnym wymiarze

żądanych asortymentów:

Z6=Zn/Zo∗100

• Z6 - wskaźnik

• Zn - zamówienia niepełne



pracy magazynu:

Procentowy wskaźnik reklamowanych

dostaw:

Z7=Dr/Do∗100

• Z7 - wskaźnik

• Dr - dostawy reklamowane

• Do - dostawy ogółem

Wskaźniki kosztowe działalności

magazynów: Wskaźnik kosztów magazynowania:

Kmj=Kmc/Omr

• Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

• Omr - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w badanym okresie (t, zł)

/Zaleta – precyzyjnie charakteryzuje podstawową funkcję magazynu, a wadą - że zależy od wielu czynników (np.

poziomu zróżnicowania cen, stawek płac, struktury asortymentowej obrotu)./

cd. Wskaźniki kosztowe działalności

magazynów:

Wskaźnik kosztów składowania zapasu

Ksz=Kmc/Zs

• Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym

okresie (zł)

• Zs - zapas średni w badanym okresie (zł, t)

/Określa poziom kosztów, które przypadają na każdą

złotówkę (lub inną jednostkę, np. tonę, kilogram) wartości

składowanego materiału bądź towaru. Im niższy

wskaźnik, tym sprawniej i taniej funkcjonuje magazyn./


magazynów:

Wskaźnik kosztów efektywności pracy magazynu

Em=(Kmjb−Kmjd)−Omrd

• Kmjb - jednostkowy koszt magazynowania okresu bazowego (zł)

• Kmjd - jednostkowy koszt magazynowania okresu docelowego (zł)

• Omrd - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w okresie docelowym (t, zł)

/Określa poziom, na jakim kształtowały się koszty magazynowania w dwóch okresach, oraz jak kształtowała się efektywność pracy

magazynu w tych okresach. /


magazynów:

Wskaźnik kosztów utrzymania powierzchni i przestrzeni magazynowej:

Mup=Kmc/Pu i Muprz=Kmc/Vu

• Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

• Pu - powierzchnia użytkowa magazynu (m2)

• Vu - przestrzeń użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik służy do porównania działalności podobnie zorganizowanych magazynów. Należy brać pod uwagę

technologię składowania w magazynie, gdyż wtedy wynik jest bardziej wiarygodny. Coraz częściej stosuje się drugi wskaźnik

(Muprz), szczególnie przy ocenie MWS/.


magazynów:

Wskaźnik kosztów eksploatacji wyposażenia magazynu

Mu=Kmu/Ww

• Kmu - koszty eksploatacji wyposażenia magazynowego (zł)

• Ww - wartość maszyn i urządzeń stanowiących wyposażenie magazynu (zł)

/Miernik stosowany jest do porównania podobnie zorganizowanych technologicznie magazynów, do śledzenia szybkości unowocześniania wyposażenia magazynu lub do analizy kosztów użytkowania maszyn i urządzeń w konkretnym czasie oraz magazynie./


magazynów:

Wskaźnik kosztów zatrudnienia pracownika magazynowego

Mkp=Kmo/Zp

• Kmo - koszty osobowe pracowników magazynu (zł)

• Zp - średnia liczba pracowników zatrudnionych w magazynie w badanym okresie /Wysokość miernika zależy od: wielkości magazynu, stopnia jego

mechanizacji, liczby i stopnia kwalifikacji pracowników, wysokości płac. Wskaźnik powinien być analizowany łącznie z miernikami zmechanizowania magazynów, gdyż wielkość zatrudnienia jest

niższa w magazynach zmechanizowanych z ręczną obsługą./


magazynów:

Wskaźnik obniżki kosztów jednostkowych magazynowania:

Mok=[(Kj0−Kj1)/Kj0]∗100

• Kj0 - jednostkowe koszty magazynowania przed wprowadzeniem mechanizacji

• Kj1 - jednostkowe koszty magazynowania po wprowadzeniu mechanizacji

/Miernik służy do oceny efektywności nowowprowadzonych maszyn i urządzeń./

Wskaźniki ekonomiczne pracy

magazynu:

Wskaźnik stopy zysku osiągniętego przez

magazyn:

Msz=U/Kmc

• U - wielkość zysku osiągniętego przez

magazyn w badanym okresie (zł)

• Kmc - łączne koszty magazynowania w

badanym okresie (zł)

cd. Wskaźniki ekonomiczne pracy

magazynu:

Wskaźnik stanu zapasów w magazynie:

Mzp=Zi+(Omp−Omr)

• Zi - wielkość zapasu magazynowego na początku

badanego okresu (t, zł)

• Omp - wielkość obrotu magazynowego wg

przychodu w badanym okresie (t, zł)

• Omr - wielkość obrotu magazynowego wg

rozchodu w badanym okresie (t, zł)

/Miernik może być powszechnie stosowany. Odzwierciedla

zmieniający się stan zapasów w badanym okresie/.


magazynu:

Wskaźnik średniego zapasu w magazynie:

Msz=(Z1+Z2+...−Zn)/n−1

• Z1 - wielkość zapasu magazynowego na początku badanego okresu (t, zł)

• Zn - wielkość zapasu końcowego (t, zł)

• Z2 - stany zapasów w badanym okresie (t, zł)

• n - ogólna liczba stanów zapasów będąca podstawą obliczenia zapasu średniego


magazynu:

Wskaźnik średniego obrotu magazynowego

Mso=Omr/d


• d - liczba dni w badanym okresie

/Wskaźnik szczególnie przydaje się do oceny działalności magazynu o szerokim asortymencie materiałów lub towarów. Oblicza się go również w celu porównania magazynów o podobnej wielkości i wartości obrotu oraz ustalenia ewentualnych odchyleń./


magazynu:

Wskaźnik wartości zapasu magazynowego:

Mwz=Zs(w)/Zs(t)

• Zs (w) - wartość średniego zapasu magazynowego

w badanym okresie (zł)

• Zs (t) - wielkość średniego zapasu magazynowego

w jednostkach naturalnych w badanym okresie

(t, m3, j.ł.)

/Miernik ten określa średnią wartość jednostki towarów lub

materiałów składowanych w magazynie./


magazynu:

Wskaźnik szybkości obrotu magazynowego (rotacji): w razach i w dniach

Mrr=Omr/Zs i Mrd=(Zs−d)/ Omr


• Zs - wielkość średniego zapasu magazynowego w badanym okresie (t, zł)

• d - liczba dni w badanym okresie

/Wskaźnik rotacji zapasów w razach (Mrr) określa, ile razy w danym czasie trzeba było dokonać obrotu średnim zapasem, aby uzyskać

określoną wielkość rozchodu towarów lub materiałów. Wskaźnik rotacji zapasów w dniach (Mrd) oznacza, przez jaki okres przeciętny zapas

pokrywał wielkość rozchodów materiałów lub towarów. /


magazynu:

Wskaźnik wykorzystania przepustowości magazynu:

Mprz=(Omr1+Omr2+...+Omrn)/(Zm1−Mrr1)+(Zm2−Mrr2)+...+ (Zmn−Mrrn)

• Omr1,2,..., n - wielkość obrotu magazynowego poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów wg rozchodu w badanym okresie (zł)

• Zm1,2,..., n - wielkość zapasów maksymalnych poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów, które może pomieścić magazyn wg planu zagospodarowania przestrzeni składowej (zł, t, j.ł.)

• Mrr1,2,..., n - szybkość obrotów magazynowych (wielkość rotacji) poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów w razach

/Wskaźnik wykorzystania przepustowości magazynu wyrażany jest wielkością bezwzględną. Im wskaźnik jest bliższy jedności, tym korzystniejsza jest

intensywność procesów magazynowych./

Mierniki i wskaźniki oceny procesów

zarządczych:

Skuteczność systemu zarządzania jakością (wewnętrzna ocena):

• liczba niezgodności w kolejnym audycie wewnętrznym;

• liczba działań korygujących ocenianych jako skuteczne/liczby działań korygujących ocenianych ogółem;

• liczba niezgodności w procesie z kolejnego audytu/ liczba niezgodności w procesie z poprzedniego audytu;

cd. Wskaźniki i mierniki procesów

zarządczych:

Poziom zadowolenia klienta: • Customer Satisfaction Index – badanie satysfakcji

klienta wykorzystuje najczęściej wskaźnik CSI jako miarę satysfakcji konsumenckiej:

analiza poziomu zadowolenia klientów w odniesieniu do poszczególnych cech produktu/usugi,

mierzy ważność i spełnienie oczekiwań oraz wymagań klientów,

pozwala także na analizę aspektów dotyczących funkcjonowania organizacji danej firmy, np. profesjonalności pracowników;


zarządczych:

Poziom zadowolenia klienta: • Net Promoter Score – syntetyczny wskaźnik

kondycji danej firmy;

• NPS – narzędzie pełnego zarządzania organizacją i sposobem na polepszenie pozycji na rynku;

• NPS bazuje na zadaniu konsumentom jednego pytania sondażowego: „Jak bardzo prawdopodobne jest, że polecisz markę X swojemu znajomemu? Oceń to prawdopodobieństwo w skali od 0 do 10”.


zarządczych:

Poziom zadowolenia klienta:

• udział i częstotliwość uzasadnionych

reklamacji w realizowanych

zleceniach;

• koszty reklamacji/wartość sprzedaży.

Mierniki po sprzedaży:

• terminowość obsługi klienta;

• skuteczność w badaniu klienta.

Wskaźniki oceny procesu

marketingu i badania rynku:

• efektywność działań marketingowych =

koszty marketingu/wartość sprzedaży;

• lojalność klientów = liczba stałych

klientów/liczby klientów.

Mierniki i wskaźniki oceny procesu

zarządzania infrastrukturą:

Jakość eksploatacji:

• ilość awarii sprzętu IT;

• ilość awarii środków transportu;

• liczba remontów zrealizowanych/liczby

remontów planowych;

cd. Mierniki i wskaźniki oceny

procesu zarządzania infrastrukturą:

Koszty eksploatacji:

• koszty napraw;

• koszty utrzymania środków

transportu;

• koszty awarii środków transportu.

Mierniki i wskaźniki oceny procesu

zarządzania infrastrukturą:

Emisja spalin przez pojazdy:

• poziom emisji dwutlenku węgla,

tlenków azotu, węglowodorów,

dwutlenki siarki i zanieczyszczeń

pyłowych.

Mierniki i wskaźniki procesów

magazynowych:

Terminowość usług:

• liczby dostaw terminowych/liczby

wszystkich dostaw.

cd. Mierniki i wskaźniki procesów

magazynowych:

Jakość usług:

• liczba dostaw niezgodnych/ liczby

wszystkich dostaw;

• liczba złożonych

reklamacji/kosztów reklamacji;

• ocena dostawców.


magazynowych:

Terminowość dostawców:

• liczba dostaw terminowych/liczba

wszystkich dostaw.

Mierniki i wskaźniki zarządzania

zasobami ludzkimi i zarządzanie

środowiskiem pracy

Skuteczność szkoleń:

• liczba pracowników

przeszkolonych/liczby wszystkich

pracowników;

• koszty poniesione na podnoszenie

kwalifikacji/ liczby wszystkich

pracowników.

Mierniki i wskaźniki zarządzania

zasobami ludzkimi i zarządzanie

środowiskiem pracy

Satysfakcja pracowników:

• rotacja pracowników;

• absencja pracowników.


magazynowych:

BHiP:

• liczba wypadków przy pracy w badanych okresach/ liczba ogółem pracowników;

• liczba nieergonomicznych stanowisk/ liczba wszystkich stanowisk.

mierniki i wskaźniki w gospodarce magazynowej - gen-prof.plgen-prof.pl/in_2.pdf · • mierniki...

Documents