Mikrobiyoloji 3.hafta

www.biyoloji.in l Senin Biyolojin

Anlatım : Aras Tuğcu

Bakteria domaininin moleküler düzeyde incelenmesi Bacteria domaini içinde farklı dallara ayrılmış gruplar

vardır.Bunlar karmaşıktan ilkele doğru şu şekilde sıralanır. Proteobacteriler , Gram pozitif bakteriler , Siyanobakteriler ,

Planctomyces , yeşil kükürtlü bakteri , Deinococcus , yeşil kükürtsüz bakteriler , thermotoga ve aquifex ve Çev-OP2

Şimdi sırayla bütün bakteri gruplarının genel özelliklerine bakalım.

Proteobacteria ; Gram Negatif boya ile boyanırlar. Diğerlerine göre daha sonradan ve gelişmiş bir gruptur.(Yaşam ağacının sonunda bulunduğu için). Bacteria domaininde en fazla çeşit ve tür içerir.E.coli(kimi zaman patojen) bu grubun içinde yer alır. Azotobacter (Serbest Azotu yakalarlar.) yine bu grubun içindedir. Bu gruptaki çeşitliliğin nedeni ise Kemonitotrof , kemoorganotrof ve Fototrof organizmaların bu grupta bulunmasıdır.

Bakteria domaininin moleküler düzeyde incelenmesi Bu gruptaki fototroflar Kükürtü depo edip sülfata çevirip

kullanarak fizyolojik açıdan çeşitliliği sağlar.Patojen bir bakteri Rickettsia(ateş dikeni) ve Neisseria gonorrhoeae(bel soğukluğu neden olur) grubun en bilinen üyeleridir.

Gram pozitif bacteria ; Gram pozitif boya ile boyanır.Gram pozitif bakteriler bir araya toplanınca koloni oluştururlar.Bunların ayrı bir grupta olmasının nedeni moleküler analizi yapıldığında filogenetik olarak birbirine benzemesidir. 2 ye ayrılarak incelenir guanin sitozin oranı yüksek ve düşük olarak. Bu grupta en önemli bakteri basillustur.Örnek olarak Bacillus subtilis ( zararsız) bir organizmadır fakat Basillus antrakis (zararlı) ve Şarbon etkenidir.bacillus tumnianis bitki mücadelesinde kullanılır.Bacillus bilindiği gibi endospor oluşturur.(Dipnotçuk:Endospor, bir bakterinin uygun olmayan koşullar altında sitoplazma yüzeyini minimuma indirerek metabolizmasını en düşük halde çalıştırmasıyla ortamın dış etkilerinden korunması amaçlı olarak aldığı haldir.)

Bakteria domaininin moleküler düzeyde incelenmesi Yine Clostridium bu grupta endospor oluşturur. Clostridium

perfringens gıda zehirlenmelerine neden olur. Clostridium tetani (tetanoz) yapar. Laktik Asit bakterileri (endosporu yoktur) yoğurt , peynir

yapımındaki bakteriler bu gruptadır. Listeria ölümcül gıda zehirlenmelerine sebep

olmaktadır.Bütün gram pozitif h.duvarı içerir fakat 1 tanesi hariçtir. Mycoplasma pneumoniae(zatürre) hastalığına neden olur ve hücre duvarı içermez.Peki biz bu mycoplasmayı neden gram pozitif bakterileri arasına koyuyoruz? Moleküler analiz yöntemiyle Gram pozitif ile akraba olduğu için.

Dipnotçuk : Bacillus hücrenin içinde parlak görünen endosporlardır. Yuvarlak Bakteri ise streptococcus türünde mevcuttur.Bu bakteriler kanı parçalayıp etrafında zon oluşturur.

Bakteria domaininin moleküler düzeyde incelenmesi Siyanobakteriler ; Kok , Filament Şeklinde olurlar. Oksijenik

katotroflardır.Fototrofiktir Etrafa Oksijen verirler.Dünya üzerinde Olmasa canlılık olmazdı.Anerobik olan organizmalar prokaryotlarda yer alır.Siyanobakteriler evrimleşmese çeşitlilik ortaya çıkmazdı.

Planctomyces(uzantılı bakteriler) ; Uzantıları vardır.Birbirine tutunup Rozet şeklini oluşturur.Spiroketler bu grupta çok önemlidir bunlarında önemli 2 özelliği vardır 1.si spiraldirler ve ortada bir eksenleri vardır. 2.si ise frenge etkeni olan hastalık treponema pallidum’a neden olur.

Yeşil Kükürtlü Bakteri ; Fototrofik bakterilerdir ışığı kullanırlar. Deinococcus ; Deinococcus radiodurans, ekstremofilik bir 

bakteri olup radyasyona karşı bilinen en dayanıklı canlılardan biridir. Bu canlı insanın dayanabileceği radyasyondan fazla rasyasyona dayanabilir.Kromozomunu hızlı bir şekilde onarabilir.

Bakteria domaininin moleküler düzeyde incelenmesi Yeşil Kükürtsüz Bakteri ; Fototrofik ve termofilik ortamlarda

yaşarlar. Thermotoga ve Aquifex ; İlk ortaya çıkan bakteri

gruplarıdır.Yeryüzünün ilk dünya oluşumunda çok sıcak olduğunu doğrular.(Yaşam ağacının kökünde yer aldığı için.)İkiside termofilik bakteridir yani sıcağı severler.Ayrıca Hipertermofildirler.Aquifex grubunda filegella(kamçı) bulunur.

Çev-OP2 ; Bu gruptaki Bakteriler elinde olmasa dahi örneğin topraktan bakterinin Dnası İzole edilir.Kültürü olmasada Dna analizleri ile böyle bir grup açıldı.

Archaea Bunlarla İlgili Dipnotçuklar verelim ; Natrono ( alkali Yüksek

ph severler) , Methanosarcina (metan üreten ) , Pyrococcus ( Ateş topu Pyrex—Isıya dayanıklılar)

Önemli Dipnotçuk : Thermoplazma Hem termofiliktir hem hücre duvarı yoktur hemde asidofildir.

Çoğu archaea grubu ekstrem derecede yaşar. Metanojen ( metan üretmek ) sadece Archaea grubuna

özgüdür.(Metanozis denir bu metan üretme reaksiyonuna)Methanosarcina buna örnektir.

Halofil ( 25 derecede yaşar ) yani bazılarıda ekstrem değildir. Archaea 2 grup altında incelenir. 1)Euryarchaeota, Archaea

 üst alemine ait bir şube. Bu grup metanogenleri, halo bakterileri, bazı ekstrem termofilik aerobları ve ekstrem termofilik anaerobları içermektedir.ve ayrıca tuz ve alkali ortam sevenler bu gruptadır.

Crenarchaeota ; bu gruptakiler ise Hipertermofilik Olanlardır.

Ökaryotik Mikroorganizmalar Bu grupta yaşam ağacında uca doğru geniş dallanmalar

görülür dallanma yapan canlılar gelişmiş olan canlılardır. Ökaryotik mikroorganizmalara en güzel örnek Maya ve

Küftür.(Dipnotçuk : Maya+küf=Fungus oluşturur.) Maya tek hücrelidir.

Protist olarak ökaryotik organizmalarda protozoolar , entomoeba , paramecium bulunur.

Diplomonat ve Trikomonatta Mitokondri yoktur.(Bir Zamanlar vardı fakat parazitik yaşama geçince kayboldu.)ve bunlar bağırsakta yaşarlar.

LiKENLER..! Alg+Mantar veya Siyanobakteriler + Mantar’ın bir araya gelmesiyle oluşur.Alg ve siyanobakterilerin ortak görevi Primer üreticidir ve Fungus için gerekli olan karbonu üretir.

Mikroskobi Hakkında Genel Bilgiler Bakterileri incelemek için ışık mikroskobundan

faydalanıyoruz.Tabi bazı bakterileri görmek için boyamakta lazım ama bakterinin pigmenti varsa boyamayada gerek yoktur.

Örneğin bir ışık mikroskobunda en büyük mercek 100x ise 10x de okülerin büyüklüğü olursa biz bakterileri ışık mikroskobunda 1000 kat büyütmüş oluruz. Bu oran elektron mikroskobunda ise 100.000 katı bulur.

Tabi bakterileri incelerken çözünürlükte önemlidir.İncelediğimiz preparatta bakteriler 0.2mm den yakınsa biz bunları göremeyiz.

Görülemeyen bakteriler boyama yapmadan faz kontrast ve karanlık saha mikroskoplarında görülebilir çünkü Mercek sistemleri farklıdır.

Elektron mikroskobu 2 şekildedir.Tem ve Sem 3 boyutlu görüntülemek için SEM yani dış ortamı eğer Bakteriden kesit alınıp görüntülenmek istenirse TEM kullanılır.

Prokaryotik Hücre Yapıları

Prokaryot canlıların çok küçük olması avantajdır.Bunun nedeni ise Yüzey hacim oranıdır ; bir canlı ne kadar büyükse metabolizması o kadar hızlıdır.Bakteriler çok hızlı gelişebilir 2 ye bölünür ve çoğalır.

Küçük bakteriler bir araya gelerek populasyon oluşturup mutasyona uğrar ve çevreye adaptasyon sağlar.

Evrimleşmesi için Fırsat sağlar ve Hücrenin içerisinde parazit yaşayabilir.

Çok Önemli Dipnotçuk..! Bakteri hücresi olarak boyu en uzun Epulopiscium fishelsoni ‘dir. Balığın vücudunda Simbiyotik olarak yaşarlar 0.6mm boyundadır.Hücrenin hacmi açısından en büyük bakteri ise Thiomargarita namibiensis 0.75 mm dir.E.coli ise 1x2 mikrometre kadardır.En küçük bakteri ise hücre duvarına sahip olmayan Mycoplasma pneumoniae’dir.0.002 mm dir.

Çubuk , Kok Şekilli Bakteriler En çok Rastlanılan Bakterilerdir.

Bu ders slaytı www.biyoloji.in sitesi tarafından yapılmıştır.

Facebook Sayfamız www.facebook.com/seninbiyolojin

Her türlü soru ve önerileriniz için seninbiyolojin@gmail.com adresine mail atabilirsiniz.

Dersleri video olarak www.biyoloji.in adresinden izleyebilirsiniz.

Bize desteği için www.biyolojigunlugu.com Sitesine ve Sahibi Cenk Önsoy’a Teşekkürlerimizi Sunarız.