mikroekonomia - ekonomiks.weebly.comzgjedhja konsumatore efekti i të ardhurave t paraqet rritjen e...
TRANSCRIPT
UNIVERSITETI I PRISHTINËS “HASAN PRISHTINA”
FAKULTETI EKONOMIK
LËNDA:
MIKROEKONOMIA
Kapitulli 4: Zgjedhja konsumatore dhe kërkesa
Asistent: Msc. Neshat PODVORICA
E-mail: [email protected]
Nëntor, 2019
UNIVERSITETI I PRISHTINËS
“HASAN PRISHTINA”
FAKULTETI EKONOMIK
LËNDA:
MIKROEKONOMIA
Kapitulli 4: ZGJEDHJA KONSUMATORE
Nentor, 2019
Zgjedhja e konsumatorit
• Për arsye:
– Të pamjaftueshërisë së burimeve;
– Dhënies përparësi nevojave elementare
• Prandaj, konsumatori zgjedhë deri në atë
moment kur përfitimi i marrë është më i madh
apo i barabartë me koston e produktit.
• Dhe sakrifica e lënë të jetë më e vogël se sa e
mira që e kemi marrë.
Dobia marxhinale
• Dobia – tregon masën e kënaqësisë që përfiton
konsumatori nga konsumi i një produkti.
• Vështirë të ketë definicion për dobinë.
• Dobia totale – shprehë gjithë dobinë që
konsumatorët marrin nga konsumi i produkteve.
• Dobia Margjinale ( MU) – shprehë dobinë shtesë
që merr konsumatori nga konsumi i një produkti
shtesë.
Zgjedhja konsumatore
• Zgjedhja konsumatore – varet nga dobia
marxhinale e jo nga dobia totale.
• Pse?
• Sepse …. • Ligji i dobisë marxhinale rënëse- thotë që kur
shtohet konsumi i një të mire dobia margjinale
do të zbritet.
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 1 2 3 4 5 6
Paketat e
smokave
TU
Në njësi
0
1
2
3
4 5
6
0
7
11
13
14 14
13
MU
Në njësi
-
7
4
2
1 0
-1
Do
bia
Paketat e smokave të konsumuar
TU Dobia e Yllit nga konsumi i smokave
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 1 2 3 4 5 6
Paketat e
smokave
TU
Në njësi
0
1
2
3
4 5
6
0
7
11
13
14 14
13
MU
Në njësi
-
7
4
2
1 0
-1
Do
bia
Paketat e smokave të konsumuar
TU
MU
Dobia e Yllit nga konsumi i smokave
Dobia margjinale
• Konsumatori blenë deri kur MU është më e
madhe se sa çmimi i produktit.
• Apo, konsumatori blenë deri kur MU është e
barabartë me Kostot margjinale, MR=MC.
• Rasti kur kemi 2 të mira për t’i zgjedhur:
• Produkti A dhe produktet B. Të ardhurat X.
• MU 1$=MU A/ P A
• MU A/P A=MU B/P B
Dobia margjinale
• Një ulje e çmimit të A-së ndikon në rritjen e
kërkesës për A-në. Gjithashtu rrit kënaqësin e
A-së.
• Teprica konsumatore – është tejkalimi i
përfitimit total ndaj kostove totale.
• Nëse konsumatorët blejnë me çmim më të lirë
se sa do të ishin në gjendje të blejnë.
Zgjedhja konsumatore
• Efekti i të ardhurave – paraqet rritjen e sasisë së produkteve të blerë nga një rritje e të ardhurave.
• Efekti i zëvendësimit – paraqet ndryshimin e sasisë së blerë të një produkti i shkaktuar nga një ndryshim i çmimit relativ.
• Efekti i zëvendësimit ka shenjë negative;
• Efekti i të ardhurave mund të ketë pozitive dhe negative.
VËNI RE: Llojet e koeficientëve dhe shenjat
1. AD- Ardhurat e konsumatorëve: Normale Inferiore .
2. Elasticiteti: ED>1 Elastike, ED<1 Jo elastike.
3. ED lidhur me të ardhurat: + normale, - Inferiore.
4. E i tërthort i D: koeficienti>1 të mirat janë të lidhura. + zëvendësues, - plotësuese.
5. Zgjedhja e konsumatorëve:
– Efekti i zëvendësimit – shenja –
– Efekti i të ardhurave - + M. Inferiore; - M. Normale
Teoritë e zgjedhjes së konsumatorëve
• Teoria Kardinaliste – thotë që dobia
margjinale duhet të matet me anë të
numrave.
• Teoria ordinaliste- thotë që dobia matet
vetëm duke i rënditur preferencat.
• Kurba e indiferences – paraqet atë gjendje ku
me kombinime të ndryshme të të mirave
ndjenë kënaqësin e njëjt.
Dardha
30
24
20
14
10 8
6
Molla
6
7
8
10
13 15
20
Pika
a
b
c
d
e f
g
Kombinimi i dardhave dhe mollave
që Yllit i japin kënaqësin sikur
10 dardha dhe 13 mollave
Formimi i kurbës së indiferencës
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22
Dard
ha
Molla
Dardha
30
24
20
14
10 8
6
Molla
6
7
8
10
13 15
20
Pika
a
b
c
d
e f
g
Formimi i kurbës së indiferencës
0
10
20
30
0 10 206
26
7
Një
si të
pro
duktit Y
Njësi të produktit X
a
b DY = 4
DX = 1
MRS = 4
MRS = DY/DX
Norma margjinale e zëvendësimit (MRS)
0
10
20
30
0 10 20
a
b
Një
si të
pro
duktit Y
Njësi të produktit X
26
6 7
d
DY = 4
DX = 1
DY = 1
DX = 1
MRS = 1
MRS = 4
13 14
9
c
MRS = DY/DX
Norma margjinale e zëvendësimit (MRS)
Zvogëlimi i normës
margjinale të
zëvendësimit
0
10
20
30
0 10 20
Një
si të
pro
duktit Y
Njësi të produktit X
I1
I2
I3
I4
I5
Kurbë indiference
Kurba e indiferences tregon të
gjitha kombinimet e X dhe Y që
japin kënaqësi të njëjt.
Sa më larg kurbës, nivel më i
lartë i dobisë.
0
10
20
30
0 10 20
Një
si të
pro
duktit Y
I1
I2
a
c
b
E pamundshme të priten dy kurba të indiferencës
Njësi të produktit X
Konsumatori nuk mund
të jetë indiferent në mes
A së bashku me b dhe c
Drejtëza e buxhetit
• Të gjitha kombinimet e produkteve që mund
t’i blenë një konsumatorë me një sasi të
caktuar parash paraqet drejtëzen e buxhetit.
• M= Qx·Px + Qy·Py
Njësi të
mirësX
0
5 10
15
Njësi të
mirës Y
30
20 10
0
Supozim
PX = £2
PY = £1
Bugjeti = £30
Drejtëza e Buxhetit
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
a
Units of
good X
0
5 10
15
Units of
good Y
30
20 10
0
Assumptions
PX = £2
PY = £1
Budget = £30
Point on
budget line
a
A budget line
0
10
20
30
0 5 10 15 20
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
a
b
c
d
Units of
good X
0
5 10
15
Units of
good Y
30
20 10
0
Point on
budget line
a
b c
d
Assumptions
PX = £2
PY = £1
Budget = £30
A budget line
0
10
20
30
0 5 10 15 20
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Assumptions
PX = £2
PY = £1
Budget = £30
Efekti i rritjes së të ardhurave në
drejtëzen e bugjetit
0
10
20
30
40
0 5 10 15 20
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Assumptions
PX = £2
PY = £1
Budget = £40
Budget
= £40
Budget
= £30
16
7
0
10
20
30
40
0 5 10 15 20
m
n
Efekti i rritjes së të ardhurave në
drejtëzen e buxhetit
0
10
20
30
0 5 10 15 20 25 30
Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Supozim
PX = £2
PY = £1
Bugjeti = £30
0
10
20
30
0 5 10 15 20 25 30
Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Supozim
PX = £2
PY = £1
Bugjeti = £30
Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Assumptions
PX = £1
PY = £1
Budget = £30
0
10
20
30
0 5 10 15 20 25 30
Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
Assumptions
PX = £1
PY = £1
Budget = £30
B1 B2
a
b 0
10
20
30
0 5 10 15 20 25 30
c
Zgjedhja optimale N
jësi të
mirës Y
Njësi të mirës X
O
Zgjedhja optimale
I1
I2
I3
I4
I5
Një
si të
mirës Y
Njësi të mirës X
O
I1
I2
I3
I4
I5
Një
si të
mirës Y
O
Njësi të mirës X
Drejtëza e bugjetit
Zgjedhja optimale
I1
I2
I3
I4
I5
Një
si të
mirës Y
O
Njësi të mirës X
Zgjedhja optimale
r
v
s
u
Y1
X1
t
Pikat r, s, u dhe v
japin nivel më të ulët
të dobisë sesa pika t.
Pika t jep
maksimumin e
dobisë
Kurba e indiferences
• Pjerrësia e K.I. paraqet raportin e dobive
margjinale; MUx/ MUy
• Ndërsa pjerrësia e drejtëzes së buxhetit
paraqet raportin e çmimeve; Px/Py
• Pra, zgjedhja optimale është:
• MUx/ Muy = Px/Py
Detyrë shtëpie
• A. Nëse çmimi i biskotave është 1.5 euro dhe
ju mund t’i bleni 20 pako, ndërsa çmimi i
akulloreve është 1 euro. Atëherë vizato
Drejtëzen Buxhetore dhe komento.
• B. Nëse çmimi i biskotave është ulur,
supozojmë se kërkesa juaj ka ndryshuar,
atëher çfarë do të ndodhë me dobinë totale
dhe margjinale, argumentoje.
Ju faleminderit!