Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

w w w . s a y i s a l m i m a r. c o m

MSGSÜ Enformatik Bölümü

Bina Bilgi Modelleme (BIM)

Sürdürülebilir (Sustainable) BIM BIM ile Tesis Yönetimi

Phyton)Görsel Programlama (C#)

Dynamo) ve API Programlama

- 2

Ghina Al-Khawi

Mekansal Veri Yönetimi:

• MakroMekanlar (CBS)

• MikroMekanlar (BIM)

BIM Etkinlikleri

•

Türkçe kitap•

lokalizasyonu

• BIM Vaka

• Ulusal BIM

görevler•

• Yönetilen tezler

• BIM Turkey Meetup faaliyetleri

- 3

BIM Etkinlikleri- 4

EURASIAN BIM FORUM 2019 www.eurasianbimforum.org www.dergipark.gov.tr/ybm

Özet

1.

2.

3.

4.

- 5

1.

2.

3.

4.

- 6

(Enabling) teknoloji olarak BIM- 7

•

yapma yöntemlerinde

yol açabilen teknolojilerdir.

•

sektörüne önemli

•

•

•

- 8

• Bu süreçte

bulunur.

• Projenin

önemlidir.(KAYNAK: KIRK AND SPRECKELMEYER)

- 9

•

• Proje ve risk yönetimi için düzgün bir yöntemin

•

yönetilebilir

KAYNAK:

OGC OF GOVERNMENT

COMMERCE (2005)

• Sadece grafik bilgiye(bina geometrisi)

• 2B temsili

/detay

• Soyutlamaölçülebilir, temsil edilebilir ölçekli parçalara bölerek anlatma ( vekalem ortam gibi)

• Parçalardan➔B

Sorunlar:1. Alfa-nümerik bilgi

içermemesi2.

3. Veri koordinasyonu, replikasyonu ve

- 10

BIM MODELİ = SANAL FİZİKİ BİNA

• Bilgi modeli

•

• Bütünden➔Parçalara

- 11

Spesifikasyon- 12

• iki kez

(Sanal ve Gerçek)

•

belirsizliklerin

•

: koordinasyon, zaman, bütçe, vb.

• BIM=BuildingInformation Management ve bilgiye

- 13

15 Ocak 2014 tarihli ile üye ülkelerde 2016 kamu veya

- 14

hükümeti 2016

projelerinde, BIM sistemi kullanzorunlu hale getirdi

Hedef: Daha iyiortak veri ve bilgitedarik zincirindeki hatalarve ortadan

-sektörünün %20 daha az

üretmesi

NBS ulusal BIM kütüphanesi

LEVEL 0•

• yok• 2B CAD• veya

elektronikve belge

LEVEL 1• Mevcut durum• 3B CAD kavramsal

• 2B kesin proje• göre

CAD •

yok• Yüklenici

belirlenen ortak veri

LEVEL 2• 2016 hedefi• 3B modellerle• :

bilginin ortak formatta

• bilgi ile kendiBIM modelini

• IFC veya COBIE bilgi

LEVEL 3• 2019 hedefi

IPD temelli

• Merkezi projemodeli (bulut) ileveri

•

de dahil eder (4D ve 5D BIM)

- 15

1.

2.

3.

4.

- 16

- 17

Arayüzü→Revit- 18

Arayüzü→ArchiCAD- 19

Arayüzü→Floor Plan Design System

FLOORPLAN DESIGN SYSTEM

UNIVERSITY OF EDINBURGH

- 20

• Defakto• Autodesk AutoCAD→ DWG (Drawing

DXF (Drawing

• Bentley Microstation→

• Graphisoft ArchiCAD

• STEP (Standard for the Exchange of Product model data) → 1984

• International Standards Organization (ISO)

• ISO10303

•

cycle

• Grafik ve alfa-numerik veriyi kapsar

• IFC (Industry Foundation Classes) → 1994

• (International Alliance forInteroperability

•

ISO10303-21

•

IFC file structure

- 21

BIM → Nesneler

Nesneler (objects) bir BIM bilgi

kapsülleridirler.

Nesneler bina

ederler ve bir araya gelerek bina modelini

nesne olacak ve

birbiriyle olan için önemli bir çaba

.

Objeler biraraya gelerek

Revit

Revit

BIM = Nesne Modelleme

- 22

BIM → Nitelikler

Nitelikler (attributes) nesnelere

Nitelik tipleri:

•Grafik (geometrik)•Alfa-•Dahili linkler•Harici linkler

grafik ve alfa-nümerik nitelik verme

ArchiCADobjeye harici bir link atama

alfa-nümerik veri

Revit : Duvarmetraj

tablosu verisi ve model görünümü ki

- 23

BIM → Görünümler

Görünüm

düzenleri

amaca uygun gösterimler/ temsiller ve hesaplamalar elde

etmek için bu veri düzenleri ana dosyadan süzülür.

• Tipik BIM modelleri:

•

• Analiz modelleri•

• Elektro-mekanik modelleri•

• Tesis yönetimi modelleri

Revit ➔

görünüm seçeneklerine göre filtrelenmesi

- 24

BIM → 3B Model

Revit ortografik temsil koordinasyonu

Nesneler bir araya

gelerek üç boyutlu (3B) modeli meydana getirir.

Tüm plan, kesit,

temsilleri ve metraj3B.

Ana amaç 3B modeli

- 25

BIM → Veri Koordinasyonu

3B modelden üretilen planlar,

olsalar da proje belgeleri

.

Herhangi bir proje

belgesindeki tüm

güncellenir. Bu sayede tüm

olur ve

koordinasyonRevit Proje belgeleri kendi

- 26

BIM → Parametrik Modelleme

parametre ifadesi sonradan düzenlenebilen

.

Revit ➔

Merdiven nesnesi niteliklerininParametrik olarak

➔

- 27

BIM → Detay Seviyesi

detay seviyesinde temsiller/bilgiler gömülü olabilir.

Detay seviyesi

evrelerine ve göre

Nesnelerle menü

seçenekleri de detay

Revit

seviyeleri

objesinde ölçek

- 28

BIM →

Proje Yönetimi ➔Zaman faktörünü ekleyerek 4B modelleme üretme ve

/ Gölge AnaliziAnalizi

RüzgarAnalizi

EnerjiAnalizi

Çevresel Analizler

analiz tipleri

Tesis Yönetimi ➔BIM verisinden

sürecinde faydalanma

➔

- 29

BIM →

BIM

• Nesneler(bina , örn. )

• Nitelikler(bina grafik ve grafik olmayan özellikleri, örn.

boyu, kolu, cam ve paneli, cam )

• Metotlar(bina , örn: , duvarda

, konumu ayarlanabilir)

Temel mimarinesneler

ArchiCADnesnesi

Grafik ve grafikolmayannitelikleri

ArchiCADSürme

➔

- 30

BIM →

- 31

BIM

• Mesajlar(bina mesaj , örn: duvarlar üzerine kendi açar)

•(bina metot ve içerenler

, örn: →sürme, , dükkan vitrini)

• Türetme(Bina elama yeni nesneler türetmek, örn:

topal türetmek)

ArchiCAD

ArchiCADDuvara

➔

1.

2.

3.

4.

- 32

Interoperability- 33

Interoperability

1.birlikte

eden proje teslim yöntemleriIPD / Tasarla Yap

2.ve Süreç modelleri

3. LOD seviyeleri

4.

Protokolleri (CDE)

5. On-line Ortak Veri

KAVRAMSAL TAS. UYGULAMA YAPIM

UYGULAMA PLANI

LOD

- 34

1 . Proje Tesl im Yöntemleri

Proje Tamamlama Yontemleri:

Tasarla (Design Build)(Integrated Project Delivery)

Tasarla Teklif Et (Design Bid Build)

- 35

projenin erken evrelerinden itibaren birlikte koordinasyon içinde , bilgi

riskleri ve ödülleri

• Rolleri ve

•

evreler

•

•

t .

Proje Teslimi (Integrated Project Delivery- IPD)

- 36

BIM Uygulama (Deployment)

Autodesk- final v. 2010

Pennsylvania State Üniversitesi v.2

National Institute of Building Science and buildingSMARTalliance v.2

Mesleki Pratik DökümantasyonuAmerikan final v. 2013

- 37

REFERENCE

Contractor shall base his BIM Model and Execution Plan on the below standards and guides or an acceptable equivalent to be agreed with the Engineer and Owner.

A. British Standard

1. AEC (UK) BIM Protocols v2.0 (http://aecuk.wordpress.com/)

B. American Standard

1. NBIMS National BIM Standard United States Version 2( http://www.nationalbimstandard.org)2. AIA Contract Document G202-2013, Building Information Modeling Protocol Form3. E202 2008 AIA BIM Protocol document(http://www.aia.org/contractdocs/training/bim/aias078742)4. BIM Project Execution Planning Guide (http://bim.psu.edu/)1.04

- 38

→

1.

olur.2.

detay seviyesini (LOD)

3.

4. Bilgi isteklerini (RFI*)

5. Proje maliyetini

- 39

1. UYGULAMA PLANI

2.

3.

Projeyle ilgili veve

bilgileri içerir.

→

1.1. Organizasyonel BIM teknolojilerinin organizasyon

ise BIM teknolojilerinin

- 40

•

veri anotasyonu,

• Model yaratma (model

ortak proje yönetimi)YAZILIM

- 41

- 42

•

yönetiminin

–

• Süreç Modelleme

– BusinessProces ModelingNotation (BPMN)

• Mevcut durumun modellenmesi (

–

• to

–

- 43

- 44

- 45

- 46

- 47

3. LOD: Detay Seviyeleri

Detay Seviyeleri ve Veri İçerikleri

LOD

100

KAVRAMSAL TASARIM:

Tasarımın en erken konsept evresidir.

Model elemanları 2B ve 3B kütlesel

biçimler, 2B semboller ve yazılı kısa

notlardan oluşur.

LOD

200

TASARIM GELİŞTİRME:

Kavramsal tasarımın geliştirildiği

aşamadır. Modellenen elemanlar sayı,

boyut, konum, ve yönlenme açısından

tahmini olarak tanımlanmıştır.

LOD

300

SON TASARIM:

Tasarımın en geç evresidir.

Modellenen elemanlar spesifik

sistemleri, sayı, boyut, biçim, konum,

ve yönlenme açısından hemen

hemen kesinlik kazanmışlardır.

LOD

400

YAPIM:

Yapının inşaat sürecidir. LOD 300

model bilgisine imalat, birleştirim ve

kurulumla ilgili detaylar eklenmiştir.

LOD

500

TESİS YÖNETİMİ:

Yapının işletime açıldığı evresidir.

Model elemanları bitmiş durumu

yansıtacak şekilde güncel olmalıdır.

Modellemede detay seviyesi:

Detay Düzeyi (Level of Detail/Development -

BIM verisiiçin sektör

kabuldetay seviye(LOD) kriterleri➔

- 48

3. LOD: Detay Seviyeleri- 49

3. LOD: Detay Seviyeleri

evresi

- 50

3. LOD: Detay Seviyeleri- 51

4.

BIM Proje Süreçleri

Yönetimsel

Yönetimselhiyerarşi, BIM vizyonu, BIM

kurumsal altyapısı

Model odaklı

İşlemler

Modelleme iş adımları,

çıktıları ve standartları

çalışma kılavuzu

İşbirliği ve

Veri Yönetimi

Proje paydaşları arasında işbirliği ve doğru veri

iletişimi için veri yönetimi çatkısı

Tümleşik

Analizler

Farklı evreler için analiz edilmesi

gereken modeller: 2D, 3D, 4D (zaman) 5D

(maliyet) vb.

KAYNAK: AUTODESK

Veri yaratımı ve

paylaşımı süreci

Bilgi paylaşımı

süreci

Veri birlikte

kullanılabilirliği

İletişim

ve etkileşim

•

bir projenin evrelerini belirleyerek, bu evrelerde veri ve bilgi

.

• Bilgi

haline gelir.

•

• Veri düzenlenmesi,

•

• Verinin bilgiye

•

•

evreler•

•

• Verilerin

•

•

•

bilgilendirilmesi•

- 52

4.

ROLLER VE SORUMLULUKLAR

Roller ve Sorumluluklar

Tasarım Koordinasyon Yöneticisi

Ana Tasarımcı

Ekip Görev Yöneticisi

(Disiplin Şefi)

Proje Bilgi Yöneticisi

CAD Koordinatörü

CAD Yöneticisi

Arayüz

Yöneticisi

•

• Orijin ve yönlendirme

• Çizim pafta

•

ve anotasyon

Proje Oluşturan Zon Seviye Dosya

Tipi

Rol No

BS AC 00 GF DR A 0001

STANDARD YÖNTEM VE PROSEDÜRLER

BS1192

STANDARDI

•

çerçeve

• Belge ve çizim

• Proje süresi boyunca belge bilgisini saklar

BS1192:2007Ana

- 53

4.

Autodesk Vault: BS1192

ve mühendislerinyaparken

verisini düzenlemesi, dökümantasyonu, yönetmesi için . Bu veriyönetimi Revit, AutoCAD vb. ürünlerle entegre . Arkada proje verisinin

SQL ön yüzüdür.

- 54

4.

Changes in Design phase

- 55

5. On-line- 56

1.

2.

3.

4.

- 57

I. TASARIM

II.

&

III.

IV.ONARIM

veya

- 58

• Modellerde paralel

•

modellerini

•

kontrolleri

ve raporlama• Geleneksel

yöntemlerle

koordinasyon

- 59

•

tüm model

(iskele /

animasyon olarak

Proje Takvimi/Saha

• 5B Model (Maliyet Tahmini):

maliyet bilgilerini ekleme

• (4B Model) zaman• (5B Model) maliyet• (6B Model) sürdürülebilirlik• (7B Model) tesis yönetimi

- 60

• BIM modelini kullanarak sürdürülebilirlik,akustik, strüktür,

hareketleri, vb.analizleri üretme ve simülasyonlaryapma

• Ttest

etme ve

Gün Analizi Rüzgar AnaliziEnerji Analizi AnalizlerGölge Analizi Analizi

- 61

• Mobil araçlarla sahada modele, proje belgelerine ve metaveriye

onay durumu vb.)

• Nokta-bulutu tarama teknolojileri ve

BIM modeli as-built

AUTODESK BIM 360 FIELD

KIER / SCALED ROBOTICS

- 62

Model üzerinden Tesis Yönetimi

• (HVAC) ve elektrik sistemlerinin düzgün

• Bina için güvenlik ve izleme sistemleri kurulumu

• Bina afet ve acil durum

• Emlak ve mekan-insan

KULLANIMI(KAYNAK: FM:SYSTEMS)

- 63

Model üzerinden Yeniden

• Bina ve

güçlendirilmesi

• Mekansal performans

•

•

- 64

- 64

•

• BIM için yerel standart ve protokollerin adaptasyonu

•

• Ulusal BIM malzeme kütüphaneleri

• BIM ve Robotik, 3D PrintTek. ve Yapay

- 65