ministerstwo edukacji narodowej i sportu program...
TRANSCRIPT
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
PROGRAM NAUCZANIA
TECHNIK LOGISNK 342 [04]
~inister Edukacji Narodowej i Sportu
Wanzawa 2004 r.
AUTORZY:
Ryszard $wiekatowski
Wlodzimierz Arciszewski
RECENZENCI:
Pawet Rornanow
Zdzislaw Szkudlarek
I. PUNY NAUCZANIA DLA TYPOW SZK& OKRESLONYCH DLA DANEGO ZAWODU W KLASYFIKACJI ZAWODOW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO
2. Gospodarka zapasami 3 2 i magazynem
PLAN NAUCZANlA dla technikum
3. Ekonomika logistyki
4. Transport i spedycja
5. Pianowanie logistyczne
Zajecia edukacyjne
Podstawy iogistyki
1 9. 1 Laboratorium magazynowe / / / / / 4 / 70 /
Dla mtodzieiy
Liczba godzin lygodniowo
w czteroletnim okresie
nauczania
Klasy I - IV
I / li 1 Ii1 / IV
4
Dla dorosiych
6 .
7.
Liczba godzin tygodniowo
w czteroletnim
okresie nauczania
Semestry
! zTnarna
3
I~raktyka zawodowa. 4 tygodn~e w kl IiI 1
Liczba godzin w czteroletnim
okresie nauczania
I - VIII Forma zaoczna
50
Systemy iogistyczne
Gospodarka eleklroniczna
Laboratorium logistyczno - spedycyjne
11.
3
Jgzyk angielski dla logistyk6w
Jezyk obcy dla logistyk6w
Razem
2 2 1
4
2
2
11
4
2
3
3
2
70
40
50
13
50
4
2
14
60
30
12
35 630
PLAN NAUCZANIA dla szkdy policealnej
1 1 I Dla mlodzieiv / Dla doroslvch I
Liczba godzin tygodniowo
Laboratorium 1 8. /logistyczno- / - / - / 4 / 4 1 3 1 50 / Gospodarka 3 3 / eleklroniczna 1 2 40
.,-., ;"- I I I I I I
I ~ychowanie fizyczne 1 2 1 2 2 2
9. -
10. -- 11.
Zarys wiedzy o gospodarce
Labu~aiuvui~i ,a, ,,,, ,,,,,a I - I - I 5 I 5 I 4 I 70
J g z y ~ anglelsKi d,a j--:-A.,,A... l z l z l 3 l 3 l 3 1 7 0
JgzyK ODCY dla ,--:-,..,,A,.. 1 2 1 2 1 2 / 2 1 2 / 60
2
Razem godzin
- -~ ~
Razem 24 -~
2
4 tygodnie w semestrze ll lub Ill
28
24
1
28
26
20
28
26
28
37 680
38 700
11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH
Wykaz przedmiot6w zawodowych:
1. Podstawy logistyki
2. Gospodarka zapasarni i magazynem
3. Ekonornika logistyki
4. Transport i spedycja
5. Planowanie logistyczne
6. Systemy logistyczne
7. Gospodarka elektroniczna
8. Laboratorium logistyczno-spedycyjne
9. Laboratorium magazynowe
10. Jqzyk angielski dla logistykow
11. Jqzyk obcy dla logistykow
12. Praktyka zawodowa
str. 6
str. 14
str. 22
str. 31
str. 47
str. 56
str. 66
str. 72
str. 80
str. 89
str. 94
str. 99
I . Podstawy logistyki
1. Szczegdowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz) powinien urniet:
1) scharakteryzowat. rolp, miejsce i znaczenie logistyki w dzialalnoSci
gospodarczej,
2) dokonat podzialu systemow logistycznych,
3) opisat znaczenie logistyki w obsludze klienta i konkurencji rynkowej.
4) opisaC strategie i funkcje logistyki,
5) okreslic role informacji w logistyce,
6) okre5lit zasady zarzqdzania zapasami, )
7) okreilit zasady funkcjonowania transpottu w sieciach logistycznych,
8) opisat wymagania ekologiczne w transporcie,
9) opisat zasady organizacji i technologii magazynowania,
10) opisai: koszty logistyki,
11) okreslit roie przedsiebiorstw dzialajqcych w ramach laticucha dostaw,
12) opisaC zadania centrbw logistycznych.
13) scharakteryzowat ogolnq konstrukcje zintegrowanego systemu
inforrnatycznego zawierajqcego funkcje planistyczne.
14) opisat narzedzia informatyczne oraz miedzynarodowe standardy identyfikacji
i wymiany danych usprawniajqcych zarzqdzanie logistyczne.
15) wykorzystac w realizacji zadah zawodowych Swiatowy system UCCIEAN, i
w zakresie automatycznej identyfikacji towarbw poprzez kody kreskowe.
2. Material nauczania
1. Podslawowe pojpcia i definicje:
definicja logistyki, etymologia logistyki, uniwersalny cel logistyki.
2. Historia Iogistyki i jej stan aktualny:
historia logistyki, logistyka wojskowa, logistyka gospodarcza, charakterystyka
okresow rozwojowych logistyki gospodarczej.
3. Systemy logistyczne:
podzial instyiucjonalny, podzial funkcjonainy, elementy systemu iogistycznego,
wystgpowanie konflikt6w miedzyfunkcyjnych.
4. Wykorzystanie logistyki do osizlgnigcia przewagi konkurencyjnej:
minimaiizowanie kosztow, dodawanie wartoici, zapewnienie wymaganego
poziomu obslugi, czas jako element waiki konkurencyjnej, elementy obstugi
kiienta, wskainiki poziomu obslugi kiienta.
5. Funkcje logistyczne:
rodzaje funkcji logistycznych, zarzqdzanie zapasami, zarzqdzanie
magazynami, zarzqdzanie transportem, decyzje logistyczne.
6. Strategie logistyczne:
tradycyjne ujecie laricucha dostaw, planowanie zasobow dystrybucji.
zarzqdzanie laricuchem dostaw.
7. Roia infonnacji w iogistyce:
roia informacji w usprawnianiu przeptywbw wewnqtrz przedsiebiorstw
i w laricuchach logistycznych, systemy informatyczne wspomagajqce
zarzqdzanie pnedsiebiorstwem, automatyczna identyflkacja towar6w (Al),
eiektroniczna wymiana danych (EDi), systemy informacyjne (SIT), system
kodow kreskowych.
8. Podstawowe pojecia w zarzqdzaniu zapasami:
wieikoSC zapasu w przepiywie towar6w w laricuchach iogistycznych,
przyczyny gromadzenia zapas6w, kiasyflkacja?apas6w wg rbtnych kryieribw.
struktura zapasow, podstawowe decyzje w zarzqdzaniu zapasami, koszty
zapasow, zapas jako element typowych plzyklad6w iogistycznych "ustepstw"
kosztowych (trade - offs).
9. Strategia, pianowanie i dzialania operacyjne w transporcie:
proces przewozowy a proces transportowy, uwarunkowania dzialalnoici firmy.
organizacja transportu w przedsiebiorstwie, iogistyka i transport w strategiach
iogistycznych, transport w kanatach iogistycznych, znaczenie firm
spedycyjnych jako operatorow iogistycznych w laricuchu dostaw, elementy
strategii, wymagania strategiczne, wymagania dotyczqce pianowania
transportu, decyzje w transporcie.
10. Transport wewnqtrzzakladowy:
og6lne zasady identyfikacji transportu wewnqtnzakladowego
w przedsigbiorstwie, transport wewngtrzny jako ogniwo logislyczne,
klasyfikacja Srodkow transportu wewngtrznego, przeslanki wyboru Srodk6w
transportowych do realizacji procesu przeplywu materialow, ekonomiczne
mierniki do oceny dziatalnoSci transportu wewngtrznego.
11. ElastycznoSC transportu:
obsluga system6w nocnej dystrybucji, systembw Just in Time, system6w
zagospodarowywania odpadow przemyslowych ora l obsluga ladunk6w
ponadgabarytowych i niebezpiecznych.
12. Transport i spedycja w ujgciu logistyczno - ekologicznym:
i problematyka ekologiczna w polityce transportowej Polski, problematyka
ochrony Srodowiska w poiityce transportowej Unii Europejskiej, ekologia
w strategii firm transportowych i spedycyjnych, wplyw transportu na
zanieczyszczenie powietrza, bariery ekoiogiczne rozwoju transpoiiu, systemy
zarzqdzania Srodowiskowego.
13. Zarzqdzanie lancuchem dostaw:
definicja iaricucha dostaw, definicja zintegrowanego tancucha dostaw,
podstawowe r6inice pomigdzy tradycyjnym systemem logistycznym
a zintegrowanym lancuchem dostaw, typowe zachowania przedsigbiorstw
konkurujqcych samodzieinie i w ramach lancuchow dostaw, przeplywy
w lancuchach dostaw tradycyjnych i zinteg<owanych, gl6wne atrybuty i integracji wewnqtrz iaricucha dostaw, czynniki integruj3ce.
14. Magazynowanie:
miejsce magazynu w tahcuchu dostaw, definicje magazynu, funkcje
magazynhw, iokalizacja magazynu w sieci, elementy zarzqdzania
magazynem, strategiczne i operacyjne wymogi zarzqdzania magazynem,
zakres odpowiedzialnoSci zarzqdzania magazynem, koszty magazynowania.
cykl zarzqdzania magazynem.
15. Podstawy wiedzy o kosztach w logistyce:
charakterystyka ponoszonych nakladow, koszty nosnikdw, miejsca
powstawania kosztbw, koszty uslug logistycznych, kryteria ustalania koszt6w.
16. Roia i miejsce centrow logistycznych w tancuchach dostaw:
definicja centfum logistycznego, geneza centrow logistycznych, podziat
centrow logistycznych wg roinych kryteriow, podstawowe funkcje centrow
logistycznych, miejsce centrow logistycznych w laricuchach dostaw, rola
centrow logistycznych w zarzqdzaniu tancuchem dostaw, uwarunkowania
polskiej gospodarki i ich wptyw na rozwoj centrow logistycznych, centra
logistyczne jako elementy systemu makrologistycznego, rola centrow
logistycznych w kreowaniu wartoSci dodanej w taricuchach dostaw.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiot .Podstawy logistyki" spelnia zasadniczq role w przygotowaniu
zawodowym technika logistyka. Jego zadaniem jest ukazanie przebiegu procesu
logistycznych, a takie innych zagadnieri zwiqzanych z otoczeniem, w jakim
funkcjonujq przedsigbiorstwa realizujqce zadania logistyczne.
Podstawowe wiadornoSci i umiejetnoSci nabyte przez ucznia, w rarnach
nauczania tego przedmiotu, bgdqwykorzystane w jego prryszlej pracy zawodowej.
Przedmiot zaieca sig reaiizowaC w formie wyktadow i Cwiczen. Zagadnienia
przedstawiane na wykiadach stanowiq niezbqdnq podstawe teoretycznq dla Cwiczen.
podczas ktorych uczniowie (stuchacze) praktyczne wykorzystujq wiadomoSci
i umiejqtnoSci. Cwiczenia zaleca sie realizowab w oparciu przyktady i zadania
przygotowane przez nauczyciela.
Cwiczenia praktyczne nalety reaiizowak w laboratorium symulacyjnyrn firmy
spedycyjnej.
Przed sforrnulowaniem oceny naleiy ustalii: kryteria oceniania:
- stopieh spelnienia wymagan prograrnowych.
- postugiwanie sie terrninologiqzawodowq,
- form? prezentacji i w y s t ~ i e r i indywidualnych.
- organizacje prac podczas wykonywania Cwiczeii.
- postawg ucznia.
Podstawowym narzgdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania
powinien byC test nauczycielski osi@gnigc ucznia. Zaleca sig stosowanie
roinorodnych metod sprawdzania osiqnieC edukacyjnych. Stopieri opanowania
wiedzy i umiejetnoSci rnoZna sprawdzii: przez:
- dyskusje kierowana.,
- indywidualne wypowiedzi ucznia,
- pisemny sprawdzian wiedzy,
- wykonywanie zadari praktycznych w czasie Cwiczeri.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
1) mapy tras komunikacyjnych,
2) urzqdzenia do aulornatycznej identyfikacji towarow,
3) drukarki kodow kreskowych,
4) czytniki kodow kreskowych.
5) rnodele terminali,
6) katalog Srodkow transportowych.
7) plansze przedstawiajqce dzialania logistyczne,
8) wzory dokumenlow transportowych,
9) programy komputerowe do identyfikacji towar6w i wymiany danych,
10) rnodele opakowaii.
5. Literatura
1. Abt S . . Woiniak H.. Podstawy logistyki, Gdarisk, 1993 r.
2. Beier F. J., Rutkowski K., Logistyka, Szkola Glowna Handlowa, Warszawa,
1995 r.
3. Blaik P., Logistyka, PWE, Warszawa, 1996 r.
4. Brdulak H.. Rynek ustug transportowo - spedycyjnych w Polsce - czynniki
popytowe. Miedzynarodowy Transport i Spedycja w Polsce. Ill edycja,
Warszawa, SGH, 1997 r.
5. Broszury Centrum Kodow Kreskowych Instytutu Logistyki i Magazynowania
w Poznaniu:
- System EAN,
14. lgnasiak E.. red., Badania operacyjne w zarzqdzaniu firmami i
przedsigwziqciami. Zeszyty Naukowe. Akademia Ekonomiczna, Poznan.1998 r.
15. Johnson J. C., Wood D. F.. Contemporaly Physical Distribution and Logistics,
Macmiilan Publishing Company, New York, Collier Macmillan Publishers,
London.
16. Kay J., Podstawy sukcesu firmy, PWE, Warszawa. 1996 r.
17. Kempny D., Zapasy w systemie logistycznym firmy, Akademia Ekonomicma,
Katowice, 1995 r.
18. Kolarski A,, Bronowski T.. Eksploatacja handlowa kolei, Wydawnictwa
Komunikacji i tqczno8ci. Warszawa, 1985 r.
19. Korzeniowski A., Skrzypek M.. Szyszka G.. Opakowania w systemach
logistycznych. Biblioteka Logistyka, lnstytut Logistyki i Magazynowania. Poznari,
1996 r.
20. Korzeniowski A., Karczewski J.. Technika i technologia przechowywania
artykulow przemyslowych, Akademia Ekonomiczna, Poznari, 1993 r.
21. Korzeri Z., Logistyka w transporcie towarbw, Oficyna Wydawnicza Politechniki
Wroctawskiej, Wroctaw, 1998 r.
22. KwartaInik"Logistykau, wyd, lnstytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu.
23. Logistics 98: Zarzqdzanie laricuchem dostaw, Materialy konferencyjne.
Katowice, 1998 r.
24. Logistyka w transporcie towarow, red. Korzeri Z., Oficyna Wydawnicza
Politechniki Wroclawskiej, Wroclaw, 1998 r.
25. Materiaty konferencyjne Cargotrans 95 pt. "Nowoczesny transport kluczem
do integracji europejskiej", Uniwersytet ~zczeciriski; Szczecin, 1995 r. 26. Norrny Miedzynarodowe IS0 14001, IS0 14010, IS0 14011, IS0 14012,
27. Nowak E., Teoria kosztow w zarzqdzaniu przedsigbiorshwem. PWN, Warszawa,
1996 r.
28. Pfohl H.C., Systemy logistyczne, Biblioteka Logistyka, lnstytut Logistyki
i Magazynowania, Poznari, 1998 r.
29. Polska Gazeta TranspotIowa - tygodnik.
30. Polska Norma PN -84lN - 01800. Gospodarka magazynowa. Terminoiogia
podstawowa.
31. Polska jako iogistyczna platfornia europejskich powiqzari transporiowych.
Materiaty na Ill Konferencje Naukowo - Technicznq Cargotrans 97.
32. Praca zbiorowa, Zarzqdzanie gospodarkq magazynowq, PWE. Warszawa.
1996r.
33. Praca zbiorowa. Kody kreskowe. Inslytut Logistyki i Magazynowania. Poznati.
1994 r.
34. Radzikowski W.. Sariusz - Wolski 2.. Melody optymalizacji decyzji
logistycznych, Wydawnictwo Uniwersyietu Warszawskiego, Toruti, 1994 r.
35. Rydzykowski W.. Wojewodzka - Krol K., red.. Transport, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa. 1997 r.
36. Sariusz - Wolski Z.. Ilosciowe metody zarzqdzania logistycznego
w przedsigbiorstwie, Toruriska Szkola Zarzqdzania. Torun, 1997 r.
37. Skowronek Cz.. Syriusz - Wolski Z., Logistyka wprzedsigbiorstwie, PWE,
Warszawa. 1995 r.
38. Spedycja i Transport - kwartalnik.
39. Transport, red. Rydzykowski W, Wojewbdzka - Krol K.,PWN, Warszawa. 1997 r.
40. Weselik A , Kilka uwag o kosztach logistyki w przedsigbiorstwie, Logistyka
nr 4/96.
41. Weselik A , Konlroia koszlow magazynowych. Logislyka nr 4/97.
2. Gospodarka zapasami i rnagazynern
I. Szczeg6iowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (stuchacz) powinien umiec:
1) opisaC gospodarkq zapasami i gospodarkg magazynowrt.
2) sklasyfikowaC zapasy,
3) opisaC zasady zarzqdzania zapasami,
4) okreslit zakres odpowiedzialnoSci zarzqdzania zapasami.
5 ) wyznaczyc krzywq czasu zapasbw,
6) okreSliC elementy sktadowe zapasow,
7) zanalizowaC pokrycie zapasu, t
8) okreSlii: stopieh poksycia zapasem,
9) wyznaczyc zapas zabezpieczajqcy,
10) obliczyc zapas cykliczny,
11) opisac rodzaje popytu,
12) obliczyC cykl iycia produktu,
13) okreslic poziom obstugi klienta w zarzqdzaniu zapasami,
14) okreSlic melody prognozowania,
15) wyznaczyC rozktad popytu i okreSlic btgdy prognozowania,
16) okreSliC systemy zamawiania,
17) obliczyc zapas zabezpieczajqcy na poziomie informacyjnym,
18) obliczyt cyki przeglqdu zapaas dla systemu okresowego,
19) opisai: zastosowania rozwiqzah wariantowych system6w odnawiania
zapasow,
20) opisaC magazyn,
21) okreSliC cykl nadzorowania magazynu.
22) okreslit zakres odpowiedzialnosci pracownik6w,
23) opisaC operacje magazynowe,
24) rozplanowaC przestrzen magazynowq,
25) obliczyt niezbgdnq liczbg miejsc sktadowania,
26) obliczyc podstawowy modul sktadowania,
27) okreslii kryteria zmiany rozplanowania magazynu,
28) okreSliC koszty magazynowania.
2. Materiat nauczania
1. Pojecia podstawowe:
podstawowe pojecia w zarzqdzaniu zapasami, podstawowe ceie zarzqdzania
zapasami, przyczyny gromadzenia zapasow, klasyfikacja zapasow, struktura
zapasow, koszty w zarzqdzaniu zapasami, odpowiedziainoSC w zarzqdzaniu
zapasami, wyb6r systemu zamawiania, strategia zarzqdzania zapasami.
pianowanie dystrybucji zapasbw, zarzqdzanie lancuchem dostaw, planowanie
zapotrzebowania materiatowego, planowanie zasobow, nadzorowanie
zapasow.
2. Rodzaje zapasow:
eiementy sktadowe zapasow, krzywa czasu zapasbw, zapas zabezpieczajqcy
i cykliczny.
3. Zarzqdzanie zapasami grup asortyment6w:
analiza pokrycia zapasu - koszty utrzymania zapasu, grupowanie zamowie~i -
obniianie kosztu odnawiania i utrzyrnania zapasu.
4. Mierniki oceny w gospodarce zapasami:
znaczenie wskainikClw oceny, oceny iiosciowe - zapas Sredni - r6ine sposoby
wyznaczania, rotacja i stopieh poktycia potrzeb zapasem, wskainiki i oceny na
poziomie obslugi.
5. Zapas zabezpieczajqcy:
zapas zabezpieczajqcy jako element struktury zapasu, wyznaczanie zapasu
zabezpieczajqcego, koszty utrzymania zapasu zabezpieczajqcego a poziom
obstugi, optymalizacja poziomu zapasu zabezpieczajqcego, przyklady
obliczania zapasu zabezpieczajqcego dla r6inych typ6w rozkladow. Zapas
zabezpieczaja.~~ w przypadku zapasow rozproszonych; wystepowanie zapasow
rozproszonych, zastosowanie systembw opartych na rozproszeniu zapasow.
wyznaczanie zapasu zabezpieczajqcego w przypadku zapasu rozproszonego,
prawo pierwiastka kwadratowego i jego zastosowanie, zapas cykiiczny
w przypadku zapasu rozproszonego, rozmieszczenie zapasow w sieci.
planowanie rozmieszczenia zapasbw.
6. Optymaiizacja zapasu cyklicznego:
zapas cykliczny jako skladnik zapasu, zastosowanie systernu opartego na
pneglqdzie okresowym, podstawy optymaiizacji zapasu cyklicznego, wzor
Wilsdna (Harrisa), elementy kosztowe wplywajqce na wielkoSC optymalnego
zapasu cyklicznego - zasady wyznaczania, ocena wrailiwosci funkcji kosztow
uzupelniania i utrzymywania zapasu cyklicznego, wariantowe modyfikacje
podstawowych modeli optyrnaiizacji zapasu cyklicznego, obliczanie
optymalnego cyklu przeglqdu zapasu.
7. Analiza i prognozowanie popytu:
rodzaje popytu, cykl iyc ia produktu, zmiennoSC popytu w cyklu uzupelnienia
zapasu, definicja cyklu uzupelnienia zapasu, skladowe cyklu, cykl uzupelnienia
zapasu a cykl reaiizacji zambwienia, rozklad popytu w cyklu uzupelnienia -
zrniana charakteru rozkladu i jego parametrbw, zmiennosC czasu cyklu
uzupelnienia zapasu, obliczanie odchylenia standardowego popytu w cyklu
uzupelnienia zapasu, analiza ABC, klasyfikacja XYZ, szybkoHC zutycia: profil
popytu - budowa histograrnbw, rozklady teoretyczne: Poissona, wykladniczy,
norrnalny, trendy i sezonowosc popytu, popyt ,,dziki'. Znaczenie prognozowania
popytu w gospodarce zapasami, rnetody prognozowania, prognozowanie oparte
na szeregach czasowych, Srednia arytrnetyczna, Srednia alytrnetyczna waiona.
srednia ruchowa. Srednia ruchorna waiona, wygladzanie wykladnicze (model
Browna), wygladzanie wykladnicze z prognozq (dwuparametryczny model
Holta), prognozowanie zrnian dlugookresowych - regresja liniowa,
prognozowanie zmian sezonowych (modele . wskainikbw sezonowych).
prezentacja moiIiwoSci w prognozowaniu arkusza kalkulacyjnego EXCEL,
prognostyczne modele przyczynowo - skutkowe: przyklady zastosowari, ocena
blgdowprognozowania, prezentacja sprzedaiy towaru X, prezentacja
graficznej interpretacji przebiegu szeregu czasowego, okreilenie rozktadu
popytu. Sledzenie blqdbw prognozowania.
8. Poziom obstugi klienta w zarzqdzaniu zapasami:
definicja poziomu POK 1 - prawdopodobienstwo n iewyst~ ien ia braku
w zapasie, zaletnoSci statystyczne w obliczaniu POK 1, definicja poziomu POK
2 - ilosciowy poziorn realizacji popytu/zapotrzebowania, zwiqzek POK 1 i POK
2 - przyklady zastosowari i blgdnych inlerpretacji.
9. Systemy zamawiania:
rodzaje systemow zamawiania, przeglqdy ciagle i okresowe, terminy skladania
zamowieh, inwestycje w zapasy, niezaspokojony popyt, okreblanie wielkosci
zamowienia, wielkobc i koszt zamowienia. Analiza pokrycia, wplyw wielkosci
zamowienia na zapas pokrycia, rozklad popytu na towary o wolnym przepiyvie,
odnawianie zapasow.
10. System zamawiania oparty na poziomie informacyjnym:
ogolny opis modelu systemu - podstawowe parametry systemu, zastosowanie
systernu opartego na poziomie informacyjnym, obliczanie zapasu
zabezpieczajqcego dla systemu opartego na poziomie informacyjnym, model
symulacyjny realizujqcy system zamawiania oparty na poziomie informacyjnym.
11. System zamawiania oparty na przeglqdzie okresowym:
og6lny opis moderu systemu, prezentacja podstawowych parametrbw systemu.
zastosowanie systemu opartego na przeglqdzie okresowym, obliczanie zapasu
zabezpieczajqcego dla systemu opartego na przegiqdzie okresowym, model
symulacyjny realizujqcy system zamawiania oparty na przeglqdzie okresowym.
obliczanie optymalnego cyklu przeglqdu zapasu dla systemu przeglqdu
okresowego.
12. Wariantowe systemy zamawiania:
parametry systemow zamawiania - zr6tnicowanie wariantbw, prezentacja
wariantow: MIN - MAX oraz odmian systemu przeglqdu okresowego.
zastosowania rozwiqzan wariantowych systemow odnawiania zapasow, model
symulacyjny system6w zamawiania.
13. Funkcje i rodzaje magazyndw:
definicje magazynu i magazynowania, funkcje i rodzaje magazynow. Zadania
magazyn6w w systemach logistycznych, magazyn jako ogniwo systemu
logistycznego. Program magazynowania, parametry stanu zapasbw
magazynowych, parametry ruchu zapasbw. Zadania i zakres odpowiedzialnobci
w magazynie. Cykl nadzorowania magazynu.
14. Rozplanowanie magazynu:
przeplyw towarow, lokalizacja produktow; obszary przyjmowania, skladowania;
wysylania towarow, wykorzystanie magazynu. Zagospodarowanie przestrzeni
skladowej magazynu, sposoby uloienia i pietrzenia jednostek ladunkowych,
moduly magazynowe, parametry przestrzenne strefy skladowej, regaty
magazynowe wysokiego skladowania. Zmiany rozplanowania magazynu.
kryteria zmian rozplanowania, maksymaiizacja istniejqcego rozplanowania
i sprzetu.
15. Operacje i procesy magazynowe:
przyjmowanie towarow, lokalizacja zapasow w magazynie masowym,
kompletowanie zamowieti, transport poziomy i pionowy. Wysylanie towarow.
skfadowanie i wybieranie towarbw. Kompletowanie zamowieri. Dobor sprzetu.
Procesy magazynowe: proces przepiywu towarow i informacji, elementy
organizacyjne proces6w magazynowych - przyjmowanie i wydawanie towarow.
podstawowe zadania przy przyjmowaniu i wydawaniu, fronty przeladunkowe.
prowadzenie prac przeladunkowych, skladowanie towarow, podstawowe
zadania przy skladowaniu towarow, rozmieszczenie towarow w strefie
skladowania metodq statych miejsc skladowych i wolnych miejsc skladowych,
analiza ABC czestotiiwoSci pobierania, kompietowanie towarow, podstawowe
zadania kompletacji, kompietacja w strefie skladowania i w wydzielonej strefie
kompletacji, metody kompletacji, uklady technoiogiczne magazynow.
Zagospodarowanie strefy przyjec i wydari: czynniki wpiywajqce na
zagospodarowanie stref, rodzaje wydzielonych powierzchni w strefach.
16. Magazyny wysokiego skladowania:
podzial pnestrzeni magazynowej, uklad technoiogjczny magazynu. Podzial na
strefy, rodzaje wydzielonych powierzchni w strefach, rodzaje i budowa regalow,
bezpieczna obsluga regalow, urzqdzenia transportowe obslugujqce regaty,
zasady rozmieszczania towarow.
17. Magazynowe systemy informatyczne:
funkcjonalnoSc systemow, wspomaganie procesow magazynowania,
raportowanie, system kodow kreskowych. Automatyczna identyfikacja towarow:
wykorzystanie automatycznej identyfikacji w procesach magazynowania.
18. Przepisy i normy w magazynowaniu:
normalizacja w magazynowaniu, przepisy bezpieczenshva i higieny pracy,
przeciwpoiarowe i ochrony Srodowiska.
19. WydajnoSC i kosziy magazynowania:
analiza wydajnosci, wskainiki operacyjne, elementy kosztow, analiza kosztow
magazynowania.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
W wyniku realizacji programu przedmiotu ,,Gospodarka zapasami
i magazynem" uczen (sluchacz) powinien opanowad umiejgtnosci niezbgdne
do zarzqdzania zapasami oraz magazynem. Przedmiot stanowi rozwinigcie
zagadnieh dotyczqcych zapasow i magazynowania, ktore zostaiy zasygnalizowane
w ramach zajgC z przedmiotu "Podstawy logistyki". W procesie nauczania, obok
tradycyjnych metod, naleiy szeroko stosowaC metody twiczeniowe, szczegolnie
w cz?Sci dotyczqcej gospodarki zapasami.
Stopien opanowania wiadomoici przez ucznia (sluchacza) powinien byt
sprawdzany konwencjonalnymi metodami, jak testy czy sprawdziany. Umiejetnosci
praktyczne mogq by6 sprawdzane takte poprzez obserwacjg wykonywanych zadah.
Nieklore z umiejgtnosci rnuszq by6 uksztaltowane tak, aby uczen umial
rozwiqzat problem w kaidej sytuacji, a inne w takim stopniu, aby radzil sobie prry
rozwiqzywaniu problemu w syiuacji typowej.
Przed sformulowaniem oceny naleiy ustali6 kryteria oceniania:
- poziom wymagah programowych.
- poslugiwanie sig terminologiq z zakresu gospodarki zapasami
i gospodarki magazynowej.
- form? prezentacji i wystapieli publicznych.
- organizacje prac podczas wykonywania Cwiczen,
- postawy ucznia.
Podstawowym narqdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania powinien
by6 nauczycielski test osiagnigd edukacyjnych. Zaleca sig stosowanie
roinorodnych metod sprawdzania osiqgniqt edukacyjnych:
- dyskusjg kierowanq.
- indywidualne wypowiedzi ucznia,
- pisemny sprawdzian wiedzy,
- wykonywanie zadah praktycznych w czasie twiczeri.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) modele magazynbw:
a) plaskiego,
b) wysokiego skladowania,
c) materiabw sypkich,
d) artykulow spoiywczych.
2) pr6bki towarow piynnych, sypkich i staiych,
3) opakowania towarow o maiych gabarytach,
4) modele opakowari wieikogabarytowych,
5) katalogi towarow i opakowari,
6) przepisy dotyczqce przewozow towarow i zwierzqt,
7) fiimy dydaktyczne, foiiogramy dotyczqce zasady ladowania i przewozu
towarow,
8) wzory oznakowania ladunkow, modele magazynu z podzialem na strew,
9) modele Srodk6w transportu wewnqtrzzakladowego,
10) rnodele urzqdzeri do kompietacji towarow.
11) model urzqdzeri do kompietacji lowar6w.
12) model magazynu wysokiego sktadowania,
13) inforrnatyczne urzqdzenia automatycznej identyfikacji towarow.
14) jednostki logistyczne oznakowane w systemie EANIUCC,
15) instrukcje przeplywu materialow przez rnagazyn.
5. Literatura
1. Dudziriski 2.. Kizyn M., Vademecurn gospodarki rnagazynowej, PWE,
Warszawa, 2002 r.
2. Fijalkowski J., Technologia Magazynowania. Wybrane zagadnienia,
Politechnika Warszawska, Warszawa, 1995 r.
3. Gubala M., Popielas J.. Podstawy zarzqdzania magazynem w przykladach,
seria: Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznah, 2002 r.
4. Kody kreskowe, wyd. 2, seria: Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznari, 2002 r.
5. Korzen Z., Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania. Tom 1.
Infrastruktura. Technika. Informacja, seria: Biblioteka Logistyka. ILiM. Poznan,
1999 r.
6. Krzyianiak St., Podstawy zarzqdzania zapasami w przyktadach, seria:
Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznaii, 2002 r.
7. Majewski J., lnformatyka dla logistyki, seria: Biblioteka Logistyka. ILiM,
Poznan, 2002 r.
8. Pfohl H.Ch., Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarzqdzania, seria:
Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznan, 2001 r.
9. Praca zbiorowa. Zarzqdzanie gospodarkq magazynowq, PWE. Warszawa.
1997 r.
10. Sariusz - Wolski Z.. Sterowanie zapasami w przedsigbiorstwie, PWE,
Warszawa, 2000 r.
3. Ekonomika logistyki
I . Szczeg6towe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (stuchacz) powinien umieC:
1) postuiyc sig podstawowq terminologiq z zakresu rachunkowosci,
2) rozroinii elementy rachunkowoSci i ich wzajemne powiqzania,
3) rozroinic i sklasyfikowat skladniki majqtku i kapitalbw,
4) okreslit formy organizacyjno-prawne jednostek logistycznych na podstawie
funduszy (kapitalow) wlasnych,
5) okreSliC wplyw operacji logistycznych na skladniki bilansu oraz sum? bilansowq,
6) sporzqdziC, skontroiowai: i zadekretowat wybrane dowody ksiggowe,
7) przechowai dowody ksiegowe.
8) prawidlowo powiqzat konta z bilansem (otworzyt i zamkn@ konta).
9) okresliC zasady funkcjonowania kont bilansowych,
10) odczytat t iest zapisow ksiggowych,
11) rinterpretowae zestawienie obrotow i said,
12) posluiyi si? terminologiq zwiqzanq z wynikiem dzialalnosci jednostki
gospodarczej,
13) okreSliC zasady funkcjonowania kont wynikowych,
14) zaewidencjonowaC operacje gospodarcze na kontach wynikowych,
15) zastosowaC zasady rozliczania w podstawowych przekrojach,
16) ustalic wynik finansowy operacji logistycznej.
17) obliczyC podatek VAT.
18) obliczyi podatki bezposrednie i posrednie,
19) okreslit rodzaje kosztbw funkcjonujqcych w dzialalnosci logistycznej,
20) obliczyi koszt operacji logistycznej,
21) okreSlic moduty kosztaw logistycznych,
22) ustalic powiqzania poszczeg6lnych modulbw koszt6w logistyki,
23) wydzieliC miejsca powstawania koszt6w logistyki.
24) okreslit wplyw kosztow logistyki na wynik finansowy przedsi'$biorstwa,
25) sklasyfikowac cechy statystyczne,
26) wyjaSniC znaczenie podstawowych pojec statystycznych,
27) dobrac jednostki do proby statystycznej,
28) wybrac wtaiciwq rnetode badania stalystycznego (petne iub cz$Sciowe)
w typowej sytuacji,
29) dokonai: szacunku statystycznego.
30) skontroiowaC surowy rnateriat statystyczny,
31) ocenit btqdy wystqpujqce w materiale statystycznyrn,
32) ziiczyt material statystyczny metodqbezpo8redniqi metodq kreskowq,
33) zbudowat szeregi statystyczne i proste tabiice statystyczne,
34) sporzqdzii wykresy metodq iiniowq i metodq powierzchniowq,
35) sporzqdzit histogram.
36) posluiyC s i ~ rocznikiem statystycznym,
37) posluiyC siq statystykq do analizy procesow.
38) zastosowac badania statystyczne w spedycji,
39) skorzystab z wnioskowania statystycznego i testowania hipotez w spedycji.
2. Material nauczania
1. Terminologia rachunkowo5ci:
pojgcie rachunkowoSci i rachunku kosztow, kapitat finansowy, zapisy
ksiqgowe, konta, numeracja kont, bilansowanie kont, podstawowe rownanie
biiansowe, wynik finansowy, biians, operacje ksiggowe, wskainiki
ekonomiczne, dekiaracja podatkowa.
2. Eiernenty rachunkowo5ci:
kapitat tinansowy, majqtek i jego ir6dla finansowa, zasady ewidencji operacji
gospodarczych, podstawy ewidencji: majqtku tnvalego, i;rodkow pieniginych,
rozrachunkow, materiatow i towarow, kaikuiacji koszt6w. produktow pracy.
przychodbw i podatkow, kapitalow oraz funduszy i rezew, wyniku
finansowego i jego roziiczenie.
3. Szacunkowy wynik finansowy operacji logistycznej:
przewidywane koszty i zyski operacji logistycznej.
4. Kwalifikowanie majqtku prredsiebiorshva:
majqtek jednostki i jego struktura, Srodki gospodarcze - majqtek rzeczowy.
podzial rnajqtku jednostki na twaly i obrotowy, irodta finansowania - majqtek
finansowy (kapitaiy), podzial kapitalow na wtasne i obce.
5. Bilansowanie rnajqtku jednostki gospodarujqcej:
istota i znaczenie bilansu, biiansowanie skladnikbw aktywbw i pasywow,
sporzqdzanie bilansu, inforrnacyjna funkcja bilansu, wykorzystywanie
rownania bilansowego w celu uslalania brakujqcych skladnikow.
6. Zasady przeprowadzania inwentaryzacji i sporzqdzania inwentaiza:
cel i zasady inwentaryzacji, tryb i terrniny ustawowe przeprowadzania
inwentaiyzacji, melody inwenlaryzacji, dokurnentacja inwentaryzacyjna.
7. Zasady ewidencji operacji gospodarczych:
charakterystyka operacji gospodarczych, pojgcie i funkcjonowanie konta,
funkcjonowanie kont bezwynikowych, funkcjonowanie kont wynikowych.
operacje gospodarcze i ich wptyw na biians.
8. Zasady prowadzenia dokurnentacji ksiggowej:
charakterystyka i rodzaje dowodow ksiggowych, charakterystyka urrqdzen
ksiegowych, plan kont, otwieranie, prowadzenie i zarnykanie ksiQ
rachunkowych, forrny i techniki ksiggowania.
9. Zasady ewidencji rnajqtku tlwalego:
klasyfikacja i wycena rzeczowego majqtku trwalego, zasady ksiggowania
rzeczowego majqtku trwalego, zasady arnortyzacji, aktualizacja Srodkbw
trwatych, zasady ewidencji i arnortyzacji wartogci niernaterialnych i prawnych.
zasady wyceny i ewidencji finansowego rnajqtku trwalego.
10. Zasady ewidencji rnajqtku obrotowego: i klasyfikacja majqtku obrotowego, zasady ewidencji srodkdw pieniginych,
zasady ewidencji zapasow, zasady ewidencji i rozliczania naieinosci,
ewidencja i rozliczanie krotkoterminowych papierow wartosciowych.
11. Koszty jako element procesu decyzyjnego:
podstawowe definicje kosztow, koszty jako element informacji ksiggowych.
wykorzystanie informacji kosztowych w procesie podejmowania decyzji
gospodarczych.
12. Klasyfikacja kosztow dla potrzeb pianowania:
elementy kosztow, rodzajowy uklad kosztow, koszty wedlug zakresow
dzialalnosci, koszty wedlug rniejsc powstawania, kalkulacyjny uklad kosztow,
kiasyfikacja rodzajowa kosztow, klasytkacja kosztow dia potrzeb wyceny
zapasow i pomiaru zysku. kiasyfikacja koszt6w dia cel6w decyzyjnych.
13. Zasady ewidencji koszt6w i przychodow:
podstawa kiasytkacji kosztow, zasady ksiggowania kosztow, rodzaje
kalkuiacji, ewidencja produkt6w pracy, zasady ewidencji przychodow,
przychody i koszty finansowe, pozostale przychody i koszty, ewidencja strat
i zyskdw.
14. Analiza kosztbw:
zadania analizy kosztow, materiaty do. badania kosztow wtasnych, anaiiza
kosztow w ukladzie rodzajowym, analiza kosztow w ukladzie kaikuiacyjnym.
anaiiza kosztow posrednich, analiza koszt6w dziatalno5ci spedycyjnej, analiza
kosztow przechowywania zapasow, analiza progu rentownosci w produkcji
jednoasortymentowej. analiza progu rentownoici w dziatalnoici logistycznej.
15. Normowanie i budietowanie koszt6w:
planowanie dziatainosci gospodarczej w aspekcie rachunkowosci, sposoby
sporzqdzania planow kosztow i przychodow, pianowanie kapitalu obrotowego.
pianowanie kosztow w ukladzie kaikulacyjnym, pianowanie przychodow
i rozchodow 5rodkow pieniginych.
16. Zasady ustalania wyniku finansowego:
eiernenty wyniku finansowego, ustaienie i ksiegowanie wyniku finansowego.
ewidencja strat i zysk6w nadzwyczajnych, rozliczenie wyniku finansowego.
zasady ustalania i przeksiegowywania kosztbw i przychodow oraz strat
i zysk6w nadzwyczajnych, ustaienie wynik6w czqstkowych, ksiegowanie
obowi;lzkowego obciqienia wyniku finansowego.
17. SprawozdawczoSC finansowa:
charaktelystyka sprawozdaii finansowych, biians, rachunek zyskbw i strat.
inforrnacja dodatkowa, sprawozdanie z przeplywu Srodk6w pieniginych.
18. Podatki:
ustawa o podatku ad osob prawnych, zasady obliczania podatkow, podatek
VAT, rozliczanie podatk6w z Urzgdem Skarbowyrn, wplyw podatkhw na wynik
finansowy.
19. Koszty iogistyki:
dziatania kreujqce koszty logistyki, przykladowy zestaw zwiqzany
z p rzepwem materialow przez przedsigbiorstwo, definicja kosztow logistyki,
koszty logistyki w rachunku koszt6w przedsigbiorstwa, identyiikacja kosztow
logistyki w rachunku kosztow, uwarunkowania ksztaltowania kosztow iogistyki:
segmentacja koszt6w logistyki, przekroje strukturalne, powiqzania,
uwarunkowania i niedoskonatosci w ksztanowaniu kosztow, koszty logistyki
zaietne i niezaleine od przedsigbiorstwa.
20. Moduly kosztow logistyki:
gromadzenie zapasow, rnagazynowanie - utrzymanie zapasow,
gospodarowanie zapasarni, zapasy w produkcji, zapasy wyrobow, dystrybucja,
p r z e p h informacji, sewis, recykiing - utylizacja, minimalizowanie kosztow,
wskainiki i powiqzania kosztow logistyki: wskainiki poszczeg6lnych rnoduiow
kosztow logistyki oraz zbiorcze sposoby ich wykorzystania, zasady ustaiania
wskainikow kosztowych okresiajqcych optyrnainqpartig dostawy.
21. Biians kosztow logistyki:
wpiyw kosztow logistyki na rentownoSc przedsigbiorstwa, pojgcie i ztotonosc
budietu, metody tworzenia, wykorzystanie budietu.
22. Wyodrgbnianie koszt6w iogistyki:
wpiyw istniejacego w przedsigbiorstwie sposobu wykorzystania kosztow
w zarzqdzaniu, aigorytmy postgpowania w procesach zarzqdzania i audytu
iogistyki, sposoby i zakresy obserwacji, prezentacji i wykorzystania kosztbw
logistyki, rnetoda ABC (Activity Base Costing), analiza koszt6w czynnohci a
rachunek kosztow iogistyki.
23. Elementy statystyki:
podztawowe pojgcia statystyczne, zbiorowost statystyczna, jednostka
statystyczna, cechy statystyczne rnierzaine i niemierzalne, warianty cech
statystycznych, roia statystyki w procesie podejrnowania decyzji.
24. Organizacja badania statystycznego:
wyb6r metody badania, techniki iosowah, ankiety i ich budowa, szacunek
statystyczny, etapy badania statystycznego, forrnularze statystyczne, bigdy
w materiale statystycznym.
25. Opracowanie materiafu statystycznego:
materialy statystyczne pienvotne i wibrne, grupowanie, zliczanie, dokladnosC
wynikow badania statystycznego.
26. Prezentacja danych statystycznych:
prezentacja tabelaryczna, graficzna i mieszana, szereg statystyczny,
indywidualny szereg wartosci cechy, metoda liniowa, powierzchniowa,
obrazkowa, ilosciowa, wiedenska, prezentacja danych w ukladzie
wspotrz+dnych, histogram, diagram, knywa liczebnosci, kartogram, metody
mieszane prezentacji, rnaiy rocznik statystyczny.
27. Podstawowe wiadomo5ci z zakresu analizy statystycznej:
cele analizy, liczby absolutne i stosunkowe w analizie, wspflczynniki ich
natqienia, wskainiki struktury, Srednia arytrnetyczna, dominanta, rnediana.
rniary rozproszenia, miary dynamiki, miary wsp6kaleinoSci, procenty i punkty
procentowe.
28. Zadania i organizacja statystyki:
Glowny Urzqd Statystyczny i urzedy statystyczne oraz ich zadania, ewidencje
i kiasyfikacje opracowywane przez urzqdy statystyki publicznej na rrecz
podmiot6w gospodarczych, obowiqzki podmiotow gospodarczych zwiqzane ze
statystykq publicznq.
29. Wnioskowanie statystyczne i testowanie hipotez w logistyce:
zmienne losowe i rozklady prawdopodobierishva, zmienne losowe ciagle,
zmienne losowe dyskretne, funkcja gqstoSci prawdopodobierishva. funkcja
rozkladu prawdopodobieristwa, niezaleZnoSt zmiennych losowych, momenty
rozkladu, wartost oczekiwania rozkladu prawdopodobieristwa zmiennej
losowej, odchylenie standardowe rozkladu prawdopodobienstwa, estymatory
w logistyce, metoda minimalizacji kosztbw blqdow (dla prognozowania).
wnioskowanie statystyczne w logistyce, testowanie hipotez w logistyce,
Cwiczenia wykorzystania estymatorbw i testow parametrycznych w logistyce,
badania statystyczne w logistyce.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcymi oceniania
Realizacja programu ma na celu wyksztalcenie umiejetnoSci zwiqzanych
z wiedzq z zakresu podstaw ekonomii, rachunkowoSci oraz statystyki. Opanowanie
programu we wszystkich szczegolach wymaga Cwiczen i testow. W celu realizacji
przedrniotu zaleca sis wprowadzit dane dotyczqce przykfadowej jednostki
gospodarujqcej (firmy logistycznej stosujqcej rachunek kosztow). W trakcie realizacji
przedmiotu zaleca sie okresowe sprawdzanie wiadomoSci poprzez rozwia,zywanie
konkretnych przykladow np. po omowieniu danej partii materialu. Przedmiot naleiy
zakoriczyc Cwiczeniem zaliczajqcym.
Duze znaczenie w realizacji przedmiotu ma, po zapoznaniu sie z treSciq
wykladbw, dokonanie przez ucznibw samodzielnych prob obliczeri, wykorzystanie
tablic, wykresow oraz wspolczesnych narzedzi informatycznych w realizacji procedur
wyznaczonych przez poszczegolne metody statystyczne.
Zaleca sie, by w zaleinosci od dokwiadczenia praktycznego uczestnikbw
zajec, w rniare maZliwoSci przechodzit od podstawowej formy wykladu do form
bardziej zroinicowanych typu mix:
- prezenlacja algorytmiczna wybranych metod, wyklad,
- praca zespolowa, rozwiqzywanie zadari problemowych,
- Cwiczenia z wykorzystaniem wspomagania komputerowego. . - indywidualne lub zespolowe stosowanie rnetod statystycznych, praca
domowa,
- konwersatoryjna prezentacja wynik6w i wnioskow.
Przed sforrnulowaniem oceny naleiy ustalic kryteria oceniania:
- stopieri spelnienia wymagari programowych,
- poslugiwanie sig terminologiq z zakresu statystyki,
- forrng prezentacji i wystapieii indywidualnych,
- organizacje prac podczas wykonywania Cwiczeti,
- postawy ucznia.
Podstawowym narzedziem pomiaru dydaklycznego podczas oceniania powinien
by6 nauczycielski test osiapiei: ucznia. Zaleca sip stosowanie roinorodnych melod
sprawdzania osia,gnieC edukacyjnych. Stopieh opanowania wiedzy i u r n i e j ~ t n o ~ ~ i
rnoina sprawdziC przez:
- dyskusjg kierowana,
- indywiduaine wypowiedzi ucznia.
- pisernny sprawdzian wiedry,
- wykonanie zadah praktycznych w czasie Cwiczen.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
1) slowniki ekonorniczne,
2) wzory dokurnentacji inwentaryzacyjnej,
3) wzory dokurnentacji ksiggowych.
4) wzory instrukcji,
5) ustawy o rachunkowosci i podatkach.
6) zestaw drukow (faktura i faktura VAT, oryginaty kasowe, poiecenia
ksiegowania).
7) zestaw forrnuiarzy podstawowych urzqdzen ewidencyjnych (kartoteka
finansowa, rejestr, dziennik),
8) wzory biiansu oraz rachunkow zysk6w i strat.
9) prograrny komputerowe z zakresu obslugi finansowej przedsiebiorskwa,
ewidencji kosrtow, spoizqdzania biiansow. obiiczania podatkow w tyrn
podalku VAT, archiwizowanie dokurnentacji finansowej.
10) rocznik statystyczny,
11) Mata Encykiopedia Stalystyczna lub Slownik statystyczny.
12) pizykladowe druki statystyczne.
13) pizyktadowe rnakiety tabiic wynikowych, tablice graficzne (foiiograrny.
fazograrny, przezrocza) np.: tablice wynikowe, zliczanie rnetodq
badawczq, odrniany szeregow statystycznych, tablice statystyczne,
zastosowanie rnetody ilosciowej, obrazkowej, wiedehskiej, kartograrnow.
5. Literatura
1. Brzezin W., Og6lna teoria rachunkowoSci, Czgstochowa , 1995,
Wydawnichvo Poiitechniki Czgstochowskiej.
2. Doyle M., Kontrola koszttiw, Wydawnichvo Signum, Krakow, 1996.
3. Gierusz B., Podrgcznik samodzielnej nauki ksiggowania, Gdatisk, 1995,
ODDK.
4, Jarugowa A,, Malec W.. Sawicki K., Rachunek kosztbw, PWE, Warszawa,
1990.
5. Jarugowa A,, Nowak W. A,, Szychta A,, Zarzqdzanie kosztami w praktyce
Swiatowej, ODiDK, Gda~isk, 1997.
6. Kiziukiewicz T.. Sprawozdanie z przeplywu Srodkow pieniginych
w zarzqdzaniu firmq, Wroclaw, 1995, wydawnictwo Ekspert.
7. Praca zborowa pod redakcjq Teresy Kiziukiewicz, RachunkowoSC - zasady
prowadzenia w jednostkach gospodarczych, Wroclaw, 1996, wydawnictwo
Ekspert.
8. Kolczyk 2.. RachunkowoSC finansowa, Poznali, 1996, wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu.
9. Matuszewicz J., Rachunek kosztbw, Wydawnictwo Finans - Selwis.
Warszawa, 1995.
10. Nowak E., Teoria kosztow, Akademia Ekonomiczna, Wroclaw, 1994.
11. Nowak E., Decyzyjne rachunki kosztow, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa, 1994.
12. Praca zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego. Podstawy
rachunkowoSci, wyd. II zmienione, Warszawa, 1996, PWE.
13. Praca zbiorowa pod redakcjq Kazimierza Sawickiego, RachunkowoSC
finansowa przedsiqbiorshv, Wroclaw, 1995, wydawnichvo Ekspert.
14. Turyna J., Pulaska - Tulyna B., Rachunek koszt6w i wynikow, wydawnictwo
Finans - Serwis, Warszawa. 1995.
4. Transport i spedycja
1. Szczeg6fowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz) powinien umieC:
1) okreSli6 role transportu i jego podstawowe formy.
2) scharakteryzowai: zasady uiytkowania Brodka transportu.
3) okreSli6 zakres czynnoSci transportowych,
4) scharakteryzowai: i dobra6 Srodek transportu sarnochodowego,
5) dobra6 wagon kolejowy do przewozu ladunku,
6) dobrac statek ieglugi srodiqdowej do przewozu towarow,
7) dobrat stalek rnorski do przewozu towarow,
8) dobra6 ladunek do transportu lotniczego,
9) zdefiniowa6 elernenty skladowe procesu eksploatacji Srodkow transportu.
10) sporzqdziC plan przewozbw,
11) okreSliC wyrnagania dopuszczajqce Srodki transportu samochodowego
do ruchu,
12) zapianowai: obslugg technicznq Srodk6w transportu sarnochodowego,
13) okreSlii: zasady prowadzenia prac naprawczo-remontowych.
14) okreSli6 koszt wlasny realizacji uslugi transportowej,
15) okreSiiC koszty dzialalnoici przedsigbiorstwa transportowego,
16) opisat taiyfikator uslug przewozowych.
17) przygotowa6 ladunek do przewozu,
18) oznakowa6 ladunek do przewozu,
19) zarejestrowai: przewozy,
20) rozroinic czynnoSci wystgpujqce w dzialalnosci spedycyjnej,
21) sklaeyfikowa6 uslugi spedycyjne.
22) zaplanowat zadanie transportowe,
23) zaplanowa6 zadanie spedycyjne,
24) zorganizowai: zadanie transportowo - spedycyjne z uwzgigdnieniem Srodk6w
transportu.
25) opisa6 rynek transportowy w Polsce,
26) opisa6 rynek transporlowy na swiecie,
27) przygotowai: dokumenty transportowo - spedycyjne.
28) okreSli6 zasady ustalenia ceny za usluge spedycyjnq,
29) okreSliC obowiqzki spedytora,
30) opisaC rynek spedycyjny w Polsce,
31) okreslii: podstawy funkcjonowania lynku spedycji,
32) posluiyC sie podstawowymi pojpciami z zakresu prawa transportowego
i przewozowego,
33) scharakteryzowat powiqzania prawa z innymi systemami normatywnymi,
34) okreSlit rodzaje norm i przepisow prawnych w zakresie transportu i spedycji.
35) okreslit podstawy prawne dzialalnoSci spedycyjnej.
36) okreSliC zobowiqzania finansowe,
37) okreslii: podstawy prawne sprzedaiy uslug spedycyjnych,
38) zastosowae przepisy konwencji w dzialalnoSci spedycyjnej,
39) okreslic podstawy prawne przewozu towarow, osbb i iywych zwierzqt,
40) opisac polityke bansportowa, UE,
41) okreslii: zasady obliczania naleino5ci przewozowych i spedycyjnych,
42) opisat dokumentacje ruchu drogowego i granicznego,
43) obliczyC, czas pracy kierowcbw,
44) okreSliC zasady transportu w lancuchu dostaw,
45) opisat umowy i zlecenia spedycyjne,
46) zastosowai: przepisy dot. podejmowania i wykonywania krajowego
i migdzynarodowego transportu drogowego,
2. Material nauczania
1. Srodki transportu:
definicja transportu i Srodka transportu, trodla i cechy potrzeb transportowych,
realizacja uslugi transportowej, klasyfikacja Srodk6w transportu, stan obecny
i prognozy rozwoju galgzi transportu, energochlonnoSC transportu.
2. Podzial transportu:
klasyfikacje transportu wg r6inorodnych kryteriow, wady i zalety
poszczeg6lnych rodzajow transportu, Srodki transportowe i ich klasyfikacje,
charakterystyka wybranych Srodkdw transportowych.
3. Transport sarnochodowy:
infrastruktura transportu samochodowego - iiniowa, punktowa. Srodki
transportu - klasyfikacja taboru, przewozy pasaierskie i towarowe, sieC drog
i autostrad.
4. Transport koiejowy:
infrastruktura transportu kolejowego, kolejowe Brodki transportu - budowa
i charakterystyki techniczne wagonow towarowych i osobowych oraz pojazdow
trakcyjnych, wyposaienie taboru a jakoid podrozowania, obsluga taboru
kolejowego.
5. Charakterystyki techniczne pojazdow sarnochodowych i wagonow:
wyrniary pojazdu, wagonu, definiowanie parametrow wagowych pojazdu
i wagonu, okreslenie parametr6w ruchowych, identyfikacja pojazdu i wagonu
na podstawie danych kodowanych.
6. Transport wodny Srbdlqdowy:
infrastruktura transportu wodnego Sr6dlqdowego: teglugowa przydatnosC drog
wodnych, warunki nawigacyjne, kanaiy ieglugowe, drogi wodne, terminale
w portach rzecznych, Srodki transportu Srbdlqdowego do przewozbw
pasaierskich i towarowych.
7. Transport lotniczy:
infrastruktura transportu iotniczego, infrastruktura liniowa, infrastruktura
punktowa, organizacja ruchu lotniczego, wyrnagania bezpieczeristwa ruchu
lotniczego, Srodki transportu iotniczego - klasyfikacja i charakterystyki
sarnolotow.
8. Transport morski:
infrastruktura transportu rnorskiego, infrastruktura liniowa, infrastruktura
punktowa, Brodki transportu, pararnetry techniczne, klasyfikacja srodk6w
transportu morskiego, zasadnicze elementy statku rnorskiego.
9. Transport intermodalny:
cechy transportu interrnodainego, podzial transpottu interrnodalnego ze
wzgledu na uiywane jednostki iadunkowe, intermodalne jednoslki
transportowe, Srodki transportu w przewozach interrnodalnych, infrastruktura
w przewozach interrnodalnych.
10. Charakterystyki uiytkowania Srodkow transportu:
charakterystyki efektywnokci uiytkowania pojazd6w - wspolczynnik
gotowosci, wsp6lczynnik wykorzystania czasu pracy, wsp6lczynnik
wykorzystania pojazdu sprawnego technicznie, wsp6lczynnik wykorzystania
pojazdu, charakterystyki intensywnoSci uiytkowania pojazdow w czasie -
Sredni dobowy czas pracy, Srednia predkoSC techniczna pojazdu, Srednia
predkokt eksploatacyjna, wspolczynnik intensywnoici uiytkowania pojazdu
sprawnego technicznie, intensywnoSC eksploatacji, charakterystyki
intensywnoSci pracy pojazdu wyroinione ze wzgledu na wykonanq prace
przewozowq - wspolczynnik wykorzystania IadownoSci, dynamiczny
wspolczynnik wykorzystania ladownokci, Srednia wart056 przewoionego
ladunku, Srednia wydajnoSC pracy przewozowej, Srednia wydajnoSC
uiytkowania pojazdu sprawnego technicznie.
11. Eksploatacja Srodk6w transportu - zagadnienia wprowadzajqce:
przedmiot i definicja eksploatacji srodkow transportu, elementy skladowe
procesu eksploatacji, zasady eksploatacji Srodkow transportu, podstawowa
terminologia eksploatacyjna (uiytkowanie, eksploatowanie, jakosc
eksploatacyjna, trwaloic, niezawodnoSC, podatnoSc eksploatacyjna, potencjal
eksploatacyjny, postdj, obslugiwanie, naprawa), czynniki wptywajqce na
jakoS6 eksploatacji.
12. Rynek transportowy:
pojecie rynku transportowego, formy rynku transportowego, cechy rynku
transportowego, uczestnicy rynku, prawidlowoSci'rzqdza.ce rynkiem.
13. Formy uslug transportowych na tynku:
przewozy tranzytowe, zasady tranzytu, regulacje prawne tranzytu, znaczenie
gospodarcze tranzytu. Polska jako kraj tranzytowy.
14. Popyt i podat na rynku uslug transportowych:
popyt na uslugi transportowe, cechy popytu na uslugi transportowe,
zrotnicowanie popytu na uslugi transportowe, determinanty popytu na uslugi
transportowe, podai uslug transportowych, czynniki determinujqce podai
uslug transportowych.
15. Organizowanie zadari transportowych:
modele procesow uiyikowania Srodkow transportu, przewozy samochodowe,
przewozy kolejowe, przewozy wodne Sr6dlqdowe, przewozy iotnicze,
przewozy morskie, przewozy intermodalne, czas przewozu tadunkow.
16. Planowanie przewozow:
dobor Srodka transportu do zadania przewozowego, zasady planowania
przewoz6w towarowych, zasady planowania pracy w przeworach towarowych.
zasady planowania przewozbw osobowych, ustalanie optymalnych tras
przejazdu, zasada porownawcra efektywnosci eksploatacyjnej samochodbw,
zasada doboru liczby taboru przyczepnego do pracy z ciqgnikami.
17. Techniczne utrzymanie Srodkow transportu samochodowego:
przepisy dotyczqce homologacji i badan technicznych, konserwacja
i utrzymanie pojazdow, klasyfikacja uszkodzeri, ttwalost i niezawodnoit
Srodk6w transportu.
18. Dopuszczenie Srodka transportu do ruchu:
niezbgdne wyposaienie Srodka transportu poruszajqcego sig po drogach,
badanie techniczne pojazdow, czynnoSci kontrolne oraz metody i kryteria
oceny stanu technicznego pojazdu, dokumentacja kontroli stanu technicznego.
19. Obsbga techniczna Srodka transportu samochodowego:
stan techniczny pojazdu i jego zmiany w procesie eksploatacji, warunki
eksploatacji wpiywajqce na stan techniczny pojazdbw, procedury obslugi
pojazdow, jako8t materialow eksploatacyjnych a czpstotliwoSC obslugi,
rodzaje obslugi technicznej pojazdbw, systemy . obsiugowo-naprawcze.
planowanie norm przebieg6w miedzy naprawami, rodzaje napraw, metody
organizacji napraw pojazd6w.
20. Geneza dzialalnoSci spedycyjnej:
spedycja, eksploatacja, rys historyczny dziaialnoSci zwiqzanej
z przemieszczaniem przesylek i ludzi, rozw6j spedycji w XVIII. XIX i XX wieku
oraz w p m na powstanie nowego zawodu, problemy z .nazwq", sprzedawca
uslug transportowych, operator logistyczny, umiejscowienie spedyiora
w IaAcuchu dostaw.
21. Definicja spedycji:
etymologia pojgcia spedycji, pojgcie spedycji, spedyiora i uslugi spedycyjnej.
rozwoj dzialalnosci spedycyjnej w Polsce po 1989 roku, charakter uslug
spedycyjnych i charakter usiug transportowych, spedycja a tynek uslug
transponowych, potrzeby spedycyjne i mierniki dzialalnosci spedycyjnej,
przedmiot umowy spedycji.
22. Rodzaje spedycji:
pojqcie rodzajow czynnosci spedycyjnych, zakres czynnoSci spedycyjnych,
czynnoSci organizowane i wykonywane przez spedyiora, klasyfikacja spedycji.
23. DzialalnoSC spedycyjna - czynnosci:
spedycja wlaSciwa, przyjmowanie zleceri, wyb6r Srodka transportu, zawieranie
umbw o przewoz, ubezpieczenie przesylki, sporzqdzanie dokumentacji
transportowej, odbi6r przesylki od nadawcy, przygotowanie przesylki
do przewozu, nadanie przesylki do przewozu wraz z dokumentacjq
transportowq, odprawa celna, przekazanie przesylki odbiorcy.
przemieszczanie przesylek i organizacja czynnosci dodatkowych,
czynnosci przemieszczania, czynnosci dodatkowe.
24. Uslugi spedycyjne:
kompleksowa obsluga spedycyjna, organizacja przewozbw samochodowych
z wykonaniem czynnosci portowych i zaladunkowych, organizacja przewozow
przesylek drobnych w trybie zwyklym i ekspresowym, organizacja
wykonawstwa uslug ladunkowych i skladowania, obsluga przewozow
kontenerowych, obsluga i organizacja przewoz6h scentralizowanych, obsluga
bocznic ogoinodostgpowych, organizacja przewozow ladunk6w cigikich
i ponadgabarytowych, organizacja przewozow ladunkow niebezpiecznych,
organizacja wykorzystania powrotnych przebiegow taboru samochodowego,
organizacja i prowadzenie regularnej samochodowej komunikacji towarowej,
organizacja obslugi portow morskich, organizacja przewozow wagonowych.
25. Spedycja w procesie migdzynarodowej wymiany handlowej:
podstawowe pojgcia polityki spedycyjnej w handlu migdzynarodowym,
narzgdzla polityki spedycyjnej w handlu migdzynarodowym, polityka
spedycyjna paristw Unii Europejskiej, polska polityka transportowo-
spedycyjna w aspekcie przewozow migdzynarodowych.
26. Przedsiebiorstwo spedycyjne:
organizacja przedsigbiorstwa spedycyjnego, struktura podmiotowa lynku
uslug spedycyjnych, sposoby zdobywania klientbw, koszty przedsigbiorstwa
spedycyjnego, przychody przedsigbiorstwa spedycyjnego.
27. Prawne aspekty dzialalnosci spedytora:
zlecenie spedycyjne, umowa spedycji, strony umowy spedycji, prawa
i obowiqzki spedytora, odpowiedzialnoSC spedytora za szkody w trakcie
wykonywania uslugi, ogolne warunki spedycyjne.
28. Spedycja w Polsce:
wielkosi: i liczba przedsigbiorstw spedycyjnych, dostep do wykonywania uslug
spedycji migdzynarodowej, zakres, dzialanie i specjalizacja przedsigbiorstw
spedycyjnych, stowarzyszenia zawodowe sektora uslug spedycyjnych
w Polsce, szanse i zagroienia dzialalnoSci spedycyjnej w Polsce.
29. Wsp6ldzialanie spedytorow migdzynarodowych:
przyszlo5C spedycji migdzynarodowej, przewozy multimodalne, rodzaje
przewozow rnultimodalnych, aspekty techniczno-technologiczne przewozow
multimodalnych, przewozy kontenerowe, przewozy szynowo4rogowe.
aspekty organizacyjne w transporcie morskim i lqdowym, aspekty handlowo - eksploatacyjne przewozirw multimodalnych.
30. Przebieg procesu spedycyjnego w handlu migdzynarodowym:
proces spedycyjny w eksporcie towarow, dokumentacja spedycyjna
w eksporcie, obowiqzki spedytora w fazie eksportu, spedycja w imporcie
towarow, dokumenty spedycyjne w imporcie, obowiqzki spedytora w fazie
importu.
31. Dokumenty transportowe i spedycyjne:
regulacje prawne w sferze dokumentacji transportowej i spedycyjnej,
migdzynarodowe dokumenty transportowe i spedycyjne, krajowe dokumenty
transportowe i spedycyjne, umowa spedycyjna.
32. Zasady opracowywania dokumentow spedycyjnych:
og6ine zasady opracowywania dokumentow transportowych i spedycyjnych.
praktyczne przygotowanie wybranych dokumentow.
33. Kategorie kosztow w przedsigbiorstwie transportowym i ich klasyfikacja wg
miejsc powstawania:
koszt wtasny produkcji transportu oraz koszty wlasne przedsigbiorstwa, koszt
jednostkowy prodvkcji transportu, koszty elastyczne i sztywne, koszty stale
i zmienne, koszt kraricowy, koszty rodzajowe, koszty normatywne, koszty
czqstkowe.
34. Koszty eksploatacyjne Srodkbw transportu:
podzial kosztow eksploalacji, koszty eksploatacyjne w zasadniczych galqziach
transporlu, jednostkowy koszt wozokilometra, koszty wlasne eksploatacji
przypadajqce na jednostkg czasu.
35. Taryfikatory:
systemy taryfowe, odlegloSci taryfowe, taryfy specjalne i wyjqtkowe, zasady
tworzenia taryf.
36. Formowanie ladunkow i transportu:
funkcje opakowania, wymagania stawiane opakowaniom, jednostki loyistyczne
w formowaniu transportu.
37. EfektywnoSC funkcjonowania przedsigbiorstw transporlowo-spedycyjnych:
koszty i ceny w transporcie i spedycji, koszty ksiggowe a alternatywne, koszty
producenta, koszty wlasne przewoinika, koszty utyikownika uslugi, ceny
w transporcie.
38. Prawo w dziatalnoSci spedycyjnej:
przepisy dotyczqce kwalifikacji kierowcow wykonujqcych krajowy
i migdzynarodowy transport drogowy rzeczy i osob, przepisy w sprawie
okresowych ograniczen ruchu pojazdbw na drogach lub iakazu ruchu
niektorych ich rodzajow (w tym za granic@, konwencja o ruchu droyowym
(Wiederi - 8 listopada 1868 r., wraz ze zmianami) oraz Konwencja o znakach
i sygnalach drogowych (Wiedeh - 8 listopada 1968 r.. wraz ze zmianami),
umowy bilateralne o migdzynarodowych przewozach drogowych, reyulacje
dotyczqce mi~dzynarod~wego transportu drogowego osob i rzeczy, umowy w
sprawie migdzynarodowych okazjonalnych przewozow pasaierdw auiobusarni
i autokarami (INTERBUS), przepisy zwiqzane z: wykonywaniem transportu
drogowego materialow niebezpiecznych, odpadow i tywych zwierzqt;
pojazdami przekraczajqcymi dopuszczalnq masg; naciskiem osi i wymiarami
pojazdow; nadzorem i kontroiq przedsiebiorc6w transportu drogowego oraz
kierowcow w zakresie zgodnohci wykonywania tego transportu z przepisami;
przepisy okreslajqce zasady podejmowania i wykonywania krajowego
i migdzynarodowego transportu drogowego osob i rzeczy (w tyrn dotyczqce
przewoinika i zatrudnianych przez niego kierowc6w oraz taboru).
kompetencje administracji rzqdowej i samorzqdowej w zakresie udzielania.
odrnowy udzielenia, zmiany, cofniecia, wygasniecia uprawnieri do
wykonywania przewozow osob i rzeczy - licencje, zezwolenia, zaswiadczenia.
podstawowe obowiqzki i prawa przewoinika wykonujqcego krajowy
i miedzynarodowy transport drogowy os6b i rzeczy, uprawnienia inspektorow
lnspekcji Transportu Drogowego, uprawnienia Policji, organow celnych, Straiy
Granicznej i innych organ6w ustawowo uprawnionych do kontroli kierowcow
i pojazdbw transportu drogowego, dziatalnoSC spedycyjna, a dziatalnosc
gospodarcza, spedyior jako sprzedawca uslug, rejestr handlowy, firma.
pelnomocnichvo handlowe, spolka i jej formy, konwencje migdzynarodowe:
pojecie konwencji, jej charakter, przeznaczenie, skuteczno5c, konwencje
dotyczqce przewoz6w Srodkarni transportu sarnochodowego, kolejowego,
lotniczego, wodnego, konwencje dotyczqce specjalnych warunkow
przewozowych, konwencje dotyczqce pomocy technicznej, konwencje
ratownictwa, postgpowania z towarami niebezpiecznymi, konwencja celna
(SMR. TIR, RIV, AETR. AM1 - M, ADR. AGT, COTIF, CIM, SMGS), przepisy
konwencji celnej dotyczqcej przewozu towarow z zastosowaniem kametow
TIR (Konwencja TIR sporzqdzona w Genewie 14 listopada 1975 r., wraz ze
zmianami), przepisy umowy europejskiej dotyczqcej migdzynarodowego
przewozu towarow niebezpiecznych ADR (Genewa 30 wrzesnia 1957 r.. wraz
ze zmianami), przepisy konwencji o umowie miedzynarodowej przewozu
drogowego towarow CMR (Genewa 19 maja 1956 ,r.. wraz ze zrnianami).
konwencja berneriska, warszawska, brukseiska).
39. Swiadczenie ustug transportowo-spedycyjnych w Swietle kodeksu
handlowego:
przepisy w sprawie prowadzenia dzialalnoSci gospodarczej w zakresie
przewozbw, pojecie uslugi, zakres uslugi, spedycja, czynnosci przeladunku,
skladu, peinomocnictwa handlowe, prawo rzeczowe, prawo zatrzymania,
zobowiqzania.
40. Przew6z. spedycja. przechowywanie:
zasad;, warunki przyznawania oraz dystrybucja zezwoleri zagranicznych na
wykonywanie miedzynarodowego transportu drogowego rzeczy, w tym
- zezwolen Europejskiej Konferencji Ministrow Transportu (EKMT); urnowa
przewozu, przewoz rzeczy, obowiqzki wysylajqcego i przewoinika, szczeg6lne
rodzaje przewozu, przechowywanie i skladowanie towaru, nieprawidlowoSci.
41. Prawo o ruchu drogowym:
pojqcia, przestrzeganie prawa o ruchu drogowym, podzial pojazdow
drogowych, prgdkosc, bezpieczeristwo, przestrzeganie normy ladownosci,
nacisku, sprawnosci pojazdu, skrajnia pojazdu, budowli i jej wplyw na zadania
spedycyjne.
42. Dokumentacja w ruchu drogowym i granicznym:
dokumentacja zwiqzana ze srodkiem transportu, dokumentacja zwiqzana
z ruchem pojazdu - karty drogowe i tachografy, dokumentacja ladunku,
dokumentacja celna, dokumenty zalogi - kierujqcego, dokumentacja zwiqzana
z przewozem materialow niebezpiecznych, zezwolenia na przew6z drogowy.
kolejowy, Sr6diqdowy, powietrzny z migdzylqdowaniem, list przewozowy,
instrukcja bezpieczenstwa i oznakowanie ladunku i Srodka transportu,
zaswiadczenie ADR dla kierowcy przewoiqcego material niebezpieczny,
dokumenty spedycyjne wg warunkow objetych kodeksem cywilnym, urnowa o
czasie pracy kierowc6w w Polsce i Unii Europejskiej, dokumentowanie czasv
pracy kierowcow.
43. Elementy prawa finansowego:
podatki w aspekcie prowadzonej dziatalnosci transportowo-spedycyjnej
(w tym: podatki od Srodk6w transportu, podatek VAT od towarow i uslug).
oplaty ponoszone w kraju i za granicq za uiytkowanie infrastruktury drogowej
oraz inne oplaty i obciqienia o charakterze ogolnym i lokalnym w krajowym
i miedzynarodowym transporcie drogowym rzeczy i osbb, formy i tryby
przeprowadzania rozliczen pieniginych (gotbwkowe i bezgotowkowe) oraz
stosowanie roinych form piatnosci, rodzaje i zasady stosowania czek6w
i weksli, formy kredy!bw i procedur dotyczqce ich uzyskiwania i splacania
(w tym: gwarancje, zastawy hipoteczne, porgczenia, leasing).
44. Transport w laticuchach dostaw:
standardy wspblpracy w ramach Iaficuchbw dostaw, logistyka w transporcie,
cele firmy transportowej uczestniczqcej w procesie przemieszczania
w taficuchach dostaw.
45. Outsourcing w transporcie:
rodzaje outsourcingu, zalety i wady outsourcingu, kryteria wyboru
pnewoinika, wymiary outsourcingu, proces zakupu uslug transportowych,
strategie konkurowania, strategie cenowe, atrakcyjndkl fynku i konkurencja
przedsigwzigt transportowych.
46. Problemy funkcjonowania transportu w poiityce transportowej UE:
kierunki dziatan Polski w kontekscie integracji krajowego systemu
transportowego z systemem krajbw UE, problem usprawnienia systemu
transportowego ladunkbw w transporcie migdzynarodowym, osiagniecia UE
w zakresie rozwiqzywania problembw transportowych.
Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi oceniania
Przedmiot ,,Transport i spedycja" jest wainym przedmiotem zawodowym
w ksztalceniu technika logistyka.
W procesie ksztatcenia du iq wage naleiy przykladaC do ksztaltowania
umiejgtnoici podczas Cwiczeh. Wymaga to od nauczyciela pdnej znajomoSci
aktualnej literatury przedmiotu i sledzenia na bieiqco publikacji o tematyce
spedycyjnej, poniewai poslugiwanie sig przyktadami z iycia gospodarczego ulahvi
uczniom zrozumienie lub samodzielne sformulowanie praw
i mechanizm6w rzqdzqcych gospodarkq rynku spedycyjno - transportowego.
Podczas realizacji programu naieiy podkreSlaC istotne dla zawodu aspekty
takich tresci nauczania jak:
- ustugi spedycyjne.
- rynek transportowy,
- pop* i podai na rynku transportowym,
- procesy dostosowawcze w transporcie
W realizacji rnaterialu nauczania naleiy wykorzystaC r6ine metody, takie jak
wyklad czy dyskusja, a takie Cwiczenia przeprowadzane w warunkach
syrnulowanych. Stopien opanowania wiadomoSci i urniejetnoici przez ucznia
powinien by6 sprawdzony tradycyjnyrni metodami takimi jak: test, sprawdzian,
odpowiedi ustna oraz na podstawie obserwacji wykonywanych twiczeh.
Niektore urniejelnosci rnuszq byc uksztakowane tak, aby uczen umial rozwiqzaC
problem w kaidej sytuacji, a inne w takim stopniu, aby uczeri radzil sobie
z rozwiqzywaniem probiemow w sytuacjach typowych.
Przedrniot obejmuje rowniet treSci ksztalcenia dotyczqce ogolnych pojec
prawnych oraz treSci z zakresu prawa transportowego i spedycyjnego. Zapoznanie
ucznibw z ogolnymi pojeciami prawnymi jest niezbgdne dla zrozumienia istoty
funkcjonowania prawa i jego roli w dziaialnoici transportowo-spedycyjnej.
Zadaniem przedmiotu jest wyposaienie uczniow w niezbedny zasob wiedzy
prawniczej oraz wyrobienie umiejetnoSci wyszukiwania potrzebnych przepis6w
prawnych, rozwiqzywania prostych problernbw prawnych, ksztanowania postawy
poszanowania prawa i tnawyku jego przestrzegania, ksztaHowania poczucia swoich
praw i obowiqzkow oraz przewidywania skutkow prawnych podejmowanych dzialari
i decyzji.
Realizacja cel6w ksztalcenia !ego przedmiotu zbleiy od wlaSciwych metod
nauczania, do ktorych naleiy zaliczyC, obok tradycyjnych metod, takich jak wyklad.
rowniei twiczenia.
Zajgcia powinny odbywat sig w saii dydaktycznej wyposaionej modele
Srodkow transportu, wzoiy opakowan oraz w zestawy formularzy, drukirw
i dokurnent6w, literature przedrniotowq oraz materiaty normatywne, takie jak
kodeksy, Dzienniki Ustaw i Monitory Polskie.
Zajecia z przedmiotu zaleca sig prowadzit w forrnie wykladu oraz twiczeri,
kt6re bedqokazjqdo praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy.
Uczen powinien poslugiwat sig prawidlowym slownictwem z zakresu Brodk6w
transportu i zasad ich eksploatacji, prawidlowo okreSiaC funkcje poszczegolnych
srodkow transportu, ich niezawodnosc, szybkoSC przemieszczania ladunkow, a takie
warunki techniczne, jakie powinien spelniac Srodek transportu, aby byc
dopuszczonym do ruchu oraz koszly eksploatacji.
Zajgcia powinny sie odbywaC w pracowni Srodkow transportu i pracowni
iadunkoznawstwa i towaroznawstwa.
W trakcie realizacji programu nauczyciel powinien przewidziec zajecia
zwiqzane z:
- powtorzeniem i utnvaleniern materialu
- pisemnymi pracami kontrolnymi.
W ocenie umiej?tnosci ucznia naleiy zastosowaC nastgpujqce kiyteria:
- stosowanie wiedzy z zakresu Srodk6w transportu w odniesieniu do ich budowy
i przeznaczenia.
- rozpoznawanie typowych Srodkow transportu,
- diagnozowanie stanu technicznego Srodkow transportu oraz dokumentowanie
eksploatacji,
- stopieti spelnienia wymagali programowych,
- poslugiwanie sig terminologiqtechnicznq,
- organizacjg prac podczas zajeC i Cwiczeti, zgodnie z prrepisami
bezpieczenstwa i higieny pracy.
Zaleca sig stosowanie nastepujqcych rnetod kontroli wynikow ksztalcenia:
- testy dydaktyczne,
- prace kontrolne.
- odpowiedzi ustne na zadany temat.
- obserwacja i ocena postaw i zachowati ucznia w trakcie realizacji zadati
praktycznych w syiuacjach typowych i problemowych.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) Kodeksy: cywilny, handlowy, pracy, postepowania cywilnego, postgpowania
administracyjnego,
2) dzienniki urzgdowe: Dzienniki Ustaw RP, Monitory Polskie, dzienniki urzqdowe
ministerstw, wojewodzkie dzienniki urzedowe.
3) wzory umow o wykonanie uslugi spedycyjnej.
4) przepisy prawne z zakresu transportu.
5) mapy lras komunikacyjnych krajowych i migdzynarodowych:
a) drogowe,
b) kolejowe,
c) rnorskie,
d) Sr6dlqdowe,
e) lotnicze.
rozklady jazdy dla poszczegolnych Srodkow transportu,
przepisy dotyczqce przewozu towarow, osob i zwierzqt,
wzory dokurnentacji transportowej,
modele (eksponaty) rirtnych typow Srodkow transportu:
filmy dydaktyczne i foliogramy dotyczqce transportu intermodialnego
i kombinowanego,
filmy dydaktyczne i foliogramy dotyczqce bezpiecznego transportu i ochrony
Srodowiska,
katalog Srodk6w transportu,
wzory urnow spedycyjnych,
wykazy taryf przewozowych.
iorrnularze: wypowiedzenie umowy o pracg, rozwiqzanie umowy o pracg bez
wypowiedzenia, rozwiqzanie umowy o pracq za porozurnieniern stron,
wzory: decyzji adrninistracyjnej i odwolania od decyzji, skargi do NSA.
wzory pism, porozumieri i um6w cywilno-prawnych (np. wniosek o wpis
do ewidencji podmiotow gospodarczych),
wzory um6w dotyczqcych utworzenia sp6lek.
5. Literatura
1. Grzejda A., Spedycja: jej organizacja i technika pracy, PWE, W - wa, 1980 r.
2. Ciesielski M., Dlugosz J., Golembska E.. Zarzqdzanie przedsi+biorsWem
transportowym, Akademia Ekonomiczna, Poznali, 1996 r.
3. Cygan Z., Wspolczesna eksploatacja, Wydawnichvo Instytutu Technologii
Eksploatacji, Warszawa, 1997.
4. Cypko J., Cypko E., Podstawy technologii i organizacji napraw pojazdow
mechanicznych, WKit, Warszawa, 1989.
5. Dembihska - Cyran I., Gubata M., Podstawy zarzqdzania transportem w
ptzykladach, lnstytut Logistyki i Magazynowania, Poznan, 2003 r.
6. Gronowicz J., Eksploatacja techniczna i utrzymanie pojazdbw, Wydawnictwo
Politechniki Szczecinskiej. Szczecin, 1997.
7. Hebda M., Mazur T.. Pelc H., Teoria eksploatacji pojazdow, WKit. Warszawa.
1978.
8. Hermanowski J, lncoterms 2000. Komentarz. Przedsiebiorstwo Konsultacyjno
- Gospodarcze, UNIVERS - D. K. M., Warszawa - Zielona Gora, 2000 r.
9. Hebda M.. Mazur T., Podstawy eksploatacji pojazdow samochodowych, Wkit.
Warszawa, 1980.
10. Karczykowski A,. Transport samochodowy w firmie, Finans - Semis,
Warszawa, 1996 r.
11. Kuziemkowski R., Zalewski P.. Ekonomika transportu kolejowego, WKit.
Warszawa, 1980.
12. Lesiak J., Verlag Dashofer, Transport i spedycja w handlu krajowym
i migdzynarodowym. Warszawa, 2002 r.
13. Lotfl V.. Pegels C.C., Decision Support systems for Management Science
Operations Research, Irwin, Boston, 1989.
14. Marczewski R., Ploriczak 2.. Podemski J., Wagony towarowe. Poradnik
techniczny, WKit, Warszawa, 1975.
15. Musialkiewicz J.: Elementy prawa, Ekonomik, s.c. Warszawa, 1995.
16.' Neider J.. Marciniak - Neider N., Transport intermodalny, PWE, Warszawa.
1997.
17. Numery iokalizacyjne. Broszura Centrum Kod6w Kreskowych, lnstytut
Logistyki i Magazynowania. Poznah.
18. Pfohl H. Ch., Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarzqdzania.
lnstylut Logistyki i Magazynowania, Poznari, 1998.
19. Ruciriska D, Zanqdzanie marketingowe dziaialnoSciq transportowq.
Uniwersylet Gdahski. Gdatisk, 1998 r.
20. Rydzkowski W., Wojewirdzka - Kr61 K., Wspotczesne problemy polityki
transportowej, PWE, Warszawa, 1997 r.
21. Rydzkowski W.. Wojewodzka - Krol K., Transport, PWN, Warszawa, 2000r.
22. Seidel R.: Elernenty prawa. Wyd. EMPI, Poznab, 1994.
23. Siuda W.: Elernenty prawa dla ekonornislow, PWN. Warszawa. 1994.
24. Sariusz- Wolskl Z., Skowronek C., Logistyka. CIM, Warszawa, 1995 r.
25. Szczepaniak T., Transport rnigdzynarodowy., PWE, Warszawa, 1996 r.
26. Uniszewski 2.: Prawo. Wybrane wiadornoSci. AWM. Warszawa, 1994.
27. Wielopolski A., Zaiys gospodarczych dziejow transportu, WKt, W - wa, 1975 r.
28. Zapala A,: Prawo celne, Warszawa. 1998.
29. Zarzqdzanie, Teoria i prahtyka, PWN, W - wa, 1997 r.
5. Planowanie logistyczne
1. Szczeg6towe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztatcenia uczeri (sluchacz) powinien umieC:
1) opisa6 metody planowania w logistyce,
2) okreSliC systemy sieci logistycznych,
3) opisac metody usprawniania sieci logistycznej.
4) zaplanowaC potrzeby w sieci logistycznej,
5) wyznaczyt wpzky sieci logistycznej,
6) opracowai: przykladowqstrukturg sieci dystrybucji.
7) opracowai: harmonogram planu dostaw,
8) zwymiarowaC system magazynowania,
9) zoptymalizowa6 wykorzystanie i iloS6 taboru transportowego,
10) opisat zasady przygotowania lokalizacji centrum dystrybucji,
11) okreslit poziomy planowania w przedsigbiorstwie,
12) opisac metody i techniki podnoszenia produktywnosci,
13) opisai: wpiyw logistyki na decyzje w przedsigbiorstwie,
14) opracowaC budiet dzialalnosci logistycznej.
15) opisai: proces planowania p rzepwu material6w.
16) okresliC pojecie punktu rozdzielczego.
17) zaplanowai: zapotrzebowanie potencjalu.
18) okreSliC elementy wsp61ne w realizacji zadari produkcyjnych,
19) opracowai: plan zakup6w zgodnie z zapotrzebowaniem materialowym.
20) opracowat procedury zakupowe,
21) dokona6wyboru dostawcy,
22) opisai: zasady opracowywania harmonogramu produkcji,
23) okreSliC informacje wykorzystywane w sterowaniu produkcja.,
24) okreSliC czynniki ksztaltujqce poziom uslugi logistycznej.
25) opisai: metody i narzedzia dzialari projakoSciowych.
26) opisa6 system zarzqdzania jakoSciq ISO.
27) zastosowat zarzqdzanie jakoSciq w przedsigbiorsbvie lagistycmym,
28) okre5liC role kierownikow szczebla podstawowego w ksztaltowaniu obslugi
klienta w logistyce,
29) okreSli6 regulacje prawne w zakresie bezpieczenstwa i higieny pracy
stosowane w logistyce,
30) zastosowat wymagania dotyczace rgcznego przemieszczania ladunkow. ,. . . . .
2. Material nauczania
1. Wprowadzenie do planowania w logistyce:
Metody i podzial planowania w logistyce, planowanie strategiczne, strategie
logistyczne i ich zwiqzki ze strateglami przedsiebiorstw, planowanie takiyczne.
programy wdraiania rozwiqzari logistycznych, planowanie operatywne - metody i techniki.
2. Siei: logistycma: a elementy systemu, zadania, sieci zaopatrzenia, sieci kooperacji produkcji,
sieci dystrybucji, zintegrowane laricuchy dostaw, skutecznoSC i efektywno5t
sieci logistycznej, analiza popytu (poziom, dynamika zmian, sezonowoS6,
trendy i prognozy), analiza poziomu obslugi (czas trwania realizacji
zarnowienia, pewno66 realizacji zamowienia), analiza kosztow, analiza
wykorzystania zasobbw (systemy transpottowe, systerny rnagazynowania,
zintegrowane systemy zarzqdzania, systemy administracji i kontroli sieci.
systerny informatyczne).
3. Usprawnienia i optymalizacja funkcjonowania sieci logistycznej:
poziom obslugi klientow, zmiana cel6w rynkowych, zmiana pozycji
konkurencyjnej, podwyiszenie zapasow lub koszbw, nowe produkiy, zmiana
czynnikow finansowych, powiekszenie bazy magazynowej, transpottowej.
zasiggu.
4. Planowanie potrzeb w sieci logistycznej:
regionalne centrum dystrybucji, centrum dystrybucji producenta, planowanie
potrzeb dystrybucji, planowanie potrzeb materialowych, kolejnoSt planowania
w sieci logistycznej, algoiytm planowania i projektowania sieci logistycznej,
wyznaczanie wqzlow sieci logistycznej.
5. Planowanie potrzeb w sieci dystrybucji: . . ..
gl6wne centrum dystrybucji, zapotrzebowanie kierowane do producenta,
przyktadowa struktura sieci dystrybucji.
6. Planowanie patrzeb w sieci zaopatmenia:
struktura wyrobu gotowego, potrzeby netto - podstawa dla sieci zaopatrzenia.
terminowanie zieceri - harmonogram planu dostaw.
7. Wymiarowanie systemow sieci logistycznej:
wymiarowanie systemu magazynowania - optymalizacja potrzeb skladowania,
konsoiidacji i kompietacji tadunku w sieci logistycznej, program ilosciowy
magazynowania, zajmowana przestrzeri, czas cykli roboczych, iloSC i rodzaj
zastosowanych Srodkbw technicmych, liczba i rodzaj zatrudnionych
pracownikow obslugi, koszty inwestycyjne, koszty eksploatacyjne.
wymiarowanie systemu transportowego w sieci logistycznej - usprawnienia
w systemach transportu, podwyiszenia efektywnoSci planowania tras.
podwyiszenia efektywnoSci wykorzystania Srodkow transportowych.
przewoz6w i planowania ladunk6w, obniienie kosztbw transportu,
optymalizacja iloscl posiadanego taboru.
8. Synteza projektowa centrum dystrybucji:
analiza obrotu centrum dystrybucji (liczba jednostek paletowych), analiza
uwarunkowan dla transporlu zewngtrznego - specjalizacja towarowa centrum
dystrybucji, poloienie geograficzne (siei: komunikacyjna, gestoSt oirodkdw
zaopatrrenia i zbytu), tynkowe moiliwoSci zbytu w regionie, preferencyjne
wymagania spedytor6w, analiza uwarunkowah dla skladowania (ceny
terenow, rodzaj towarow, wymagania jednostek ladunkowych, wysokosC
i rodzaj skladowania).
9. Planowanie i sterowanie dzialalnoiciq przedsigbiorstwa:
pojecia podstawowe, poziomy planowania w przedsiqbiorshvie, melody
sterowania - systemy sterowania, poziomy odpowiedzialnoSci, organizacja
procesu planowania i sterowania.
10. ProduktywnoSC i sterowanie produktywnoSciq:
pojqcia podstawowe, produktywnosi: a wielkoSC produkcji, pomiar, Sledzenie
i sterowanie produktywnoSciq, metody i techniki podnoszenia produktywnosci.
11. W p t y logistyki na decyzje w przedsigbiorstwie:
rodzaje decyzji, melody i procedury opracowywania decyzji, rodzaje
probiembw i sposoby ich rozwiqzywania, podejscie strukturalne
do rozwiqzywania problemow, Wplyw struktu~y i organizacji przedsiqbiorshva
na dzialania logistyczne.
12. Planowanie kosztow logistyki:
pojecia podstawowe, plan kosztow, wyodrebnianie kos'ii6w logistyki.
planowanie koszt6w logistyki w kalkulacji ceny uslugi, zwiqzki pomiedzy
kosztami logistyki a ewidencjq ksiegowq i rachunkowoSciq zarzqdczq, zwiqzki
pomiedzy procesami logistycznymi a kosztami logistyki, opracowpvanie
budietu dzialalnoSci logistycznej.
13. Planowanie przeplywu materialow:
definicja zarzqdzania przeplywem materialow, cykl planowania w zarzqdzaniu
przeplywem materialow, przebieg procesu planowania przeplywem
materialow, funkcje i zakres obowiqzkow os6b planujqcych i zarzqdzajqcych
przeplywem materiaWw.
14. Podstawy planowania produkcji:
pojecia podstawowe i zadania, prognozowanie i planowanie dlugookresowe,
planowanie glowne, zarzqdzanie popytem, pojecie punktu rozdzielczego,
planowanie produkcji, glowny harmonogram produkcji, wstepne planowanie
zapotrzebowania potencjalu produkcyjnego.
15. Planowanie zapotrzebowania materialowego:
pojecia podstawowe, dane wyjSciowe do planowania, ir6dla infonacji.
Struktura produkcji, struktura wyrobow, elementy wsp6lne w realizacji zadari
produkcyjnych, planowanie zapotrzebowania materialowego zadania,
planowanie zapotrzebowania potencjalu.
16, lntegracja przeplywu informacji w sferze proces6w planistycznych:
planowanie dlugookresowe - plan strategiczny, plan zapotrzebowania
zasobow, planowanie Sredniookresowe - plan gtbwny, planowanie
krbtkookresowe.
17. Realizacja zapotrzebowania materialowego:
plan zakupow, procedury zakupowe, ocena zapotrzebowania pod wzgledem
terminow i wielkoSci, wyb6r dostawcy. Rola zaopatrzenia w logistyce
i zarzqdzaniu przeplywem materialow.
18. Sterowanie produkcjq
podstawy sterowania produkcja.. zasady opracowania harmonogramow
produkcji. Rola procesu technoiogicznego w harmonizowaniu produkcji,
uruchamianie zleceri produkcyjnych, zasady sterowania produkcja., inforrnacje
vqkorzystpvane w sterowaniu produkcjq.
19. Cechy i kryferia jakoSci uslug:
znaczenie jakosci. zarys historyczny ksztaltowania sic podejscia do jakosci,
definicja jakoSci z punktu widzenia klienta.
20. Charakterystyka uslugi logistycznej z punktu widzenia jakosci:
pojgcie poziomu jakoici produktu, wartosciowanie poziornu jakoeci ustugi,
czynniki ksztaltujqce poziorn jakosci uslugi logistycznej.
21. Cele przedsigbiorshva w zakresie jakoici:
wizja i misja przedsiebiorstwa, cele strategiczne, operacyjne i taktyczne.
polityka jakosci, zapewnienie jakoici, zarzqdzanie projakoSciowe, pojecie
dostawcy oraz klienta zewngtrznego i wewngtrznego, rola pracownikbw
rbinych szczebii zarzqdzania w realizacji jakoeciowych ceiow
przedsiebiorstwa.
22. JakoSC w dziatalno8ci przedsiebiorshva:
spiraia jakosci, rodzaje jakoSci w odniesieniu do skali czasu, jakoSC projektu
i jakoSC wykonania, model jakosci uslug, trylogia Jurana, pojpcie planowania
jakoSci, planowanie jakosci ustugi logistycznej, pojecie sterowania, uklad
sterowania, model sterowania jakosciq uslugi logistycznej.
23. Porniar poziomu jako5ci uslugi:
pojecie skutecznosci, efektywnose, wydajnoSC, produktywnoSC, pojgcie
kontroli, pomiaru i sprawdzania, pojecie niezgodnoSci, kontrola w procesie
realizacji uslugi spedycyjnej, rnonitorowanie i rnierzenie poziomu jakobci
uslugi, ocena jakosci na podstawie pomiaru, pojecie satysfakcji i oczekiwafi
klienta, badanie stopnia zadowolenia klienta przedsiebiorstwa logistycznego.
24. Metody, techniki i narzgdzia dzialari projakosciowych:
metody projakoSciowe: QFD, FME (C) A, narzgdzia i techniki projako5ciowe:
schemat blokowy, burza m6zg6w, arkusz kontrolny, analiza oddzialywan,
diagram przyczynowo - skutkowy (diagram lshikawy), analiza Pareto -
Lorenza, analiza sit pola, diagram zaieinosci, diagram pokrewienshva.
diagram systematyki, diagram strzalkowy, diagram macierrowy, macierzowa
analiza danych, diagram procesu decyzyjnego (PDPC).
25. System zarzqdzania jakosciq wg norm IS0 serii 9000:
system norm IS0 serii 9000, modele zapewnienia jakosci, charakterystyka
norm IS0 9001 - 9003, normy IS0 9001, pojecie Systemu Zarzqdzania
JakoSciq (SZJ), elementy SZJ wedlug norm IS0 serii 9000, dokumentowanie
SZJ, cel i przeznaczenie dokumentacji, struktura, tworzenie i praca
z dokumentacjq (ksiqga jakosci, procedury i instrukcje, piany jakosci, zapisy).
audyty reaiizacji systemu jakosci, istota i rodzaje, certyfikaty SZJ.
26 Zarzqdzanie jakosciqw przedsigbiorstwie logistycznym:
jakoSC w projektowaniu uslug logistycznych, sporzqdzanie oferty uslugi,
znaczenie przeglqdu umowy, lancuch: dostawca - klient, zakupy, wsp6lpraca
z dostawcami, studia przypadkow, jakoSC podczas Swiadczenia uslugi
logistycznej, identyfikacja, jakosc w gospodarce magazynowej i w transporcie,
selwis klienta.
27. Kornpleksowe zarzqdzanie przez jakoSC (TQM):
koszty zwiqzane z jakoscih pojgcie i idea TQM, podstawowe modele TQM.
cykl ciqglego doskonalenia, 14 zasad Deminga, nagrody jakoici.
28. System zarzqdzania Srodowiskiem:
koncepcja systemu zarzqdzania Srodowiskiem (sz$) wedlug norm IS0 serii
14000, znaczenie SZ$ dla przedsiebiorstwa logistycznego, integracja
z Systemem Zarzqdzania Jakosciq. Rola kierownikbw szczebla
podstawowego w ksztaiiowaniu jakoSci obslugi klienta w logistyce.
29. Bezpieczenshvo i higiena pracy w logistyce:
regulacje prawne dotyczqce bezpieczerishva w procesach transportu
poszczeg6lnych towarbw oraz ich magazynowania, organizacja stanowisk
pracy. Wymagania dotyczqce recznego przemieszczania ladunkow, transport
ladunkow niebezpiecznych, zywnosci oraz iywych zwierzqt.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcyrni oceniania
Przedmiot ,,Planowanie logistyczne" obejmuje tresci ksztalcenia dotyczqce
projektowania i sterowania uslugami logistycznymi oraz jakosci wykonania
w procesach logistycznych.
Przedmiot zaleca sie realizowal w forrnie zajpC teoretycznych
i praktycznych (wyklady i Cwiczenia), ktore rnajq zapewniC uczniom (sluchaczom)
niezbedne wiadornosci i pozwoliC na ich praktyczne wykorzystanie. Podczas zajec
teoretycznych zaleca sie prezentowab uczniom podstawowe pojecia i zagadnienia
zwiqzane z projektowaniern i sterowaniem procesami logistycznymi oraz normy
i katalogi planowania operacji logistycznych.
Zajpcia zaleca sip prowadziC metodq wykladu polqczonego z praktycznym
przedstawieniem na przykladach. lntegralnym elementem zajpc powinny by6
lwiczenia tzw. "Project case".
Przed sformulowaniem oceny naleZy ustalit kryteria oceniania:
- stopien spelnienia wymagan programowych.
- poslugiwanie sip terminologiqzawodowq,
- forrnp prezentacji i wystrlpieri indywidualnych.
organizacjtj piac podczas wykonywania Cwiczeli,
- postawy ucznia.
Podstawowym narzgdziem pomiaru dydaktycznego podczas oceniania
powinien byt test nauczycielski osiajniet ucznia. Zaleca sic stosowanie
rbinorodnych metod sprawdzania osiqgniqt edukacyjnych.
Stopieii opanowania wiedzy i umiejptnosci moina sprawdzic przez:
- dyskusje kierowanq,
- indywidualne wypowiedzi ucznia.
- pisernny sprawdzian wiedzy,
- testy wiadomoSci.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
1) Kodeksy: cywiiny, handlowy, pracy, postgpowania cywiinego, postgpowania i
administracyjnego,
2) dzienniki urzgdowe: Dzienniki Ustaw RP, Monitoly Polskie, dzienniki urzgdowe
ministershu, wojewbdzkie dzienniki urzedowe,
3) wzoly umbw o wykonanie uslugi logistycznej.
4 ) wzorce harmonogram6w produkcji,
5) wzorce oplymalizacji partii produkcyjnej.
6) wzorce optymaiizacji tras transportowych,
7) przepisy prawne z zakresu transportu,
8) mapy tras komunikacyjnych krajowych i miedzynarodowych:
a) drogowe.
b) kolejowe,
c) morskie,
d) Srbdlqdowe,
e) lotnicze.
9) rozktady jazdy dla poszczegblnych Srodk6w transportu,
10) przepisy dotyczqce przewozu towarbw, osbb i zwierzqt,
11) wzory dokumentacji transportowej.
12) modeie (eksponaty) r6inych typ6w Srodkbw transportu:
13) filmy dydaktyczne i foiiogramy dotyczqce :transportu intermodialnego
i kombinowanego,
14) filmy dydaktyczne i foliogramy dolyczqce bezpiecznego transportu i ochrony
Srodowiska.
15) katalog Srodk6w transportu,
16) kataiogi towarbw i opakowali.
17) normy jakoSciowe IS0 serii 9000,
18) wzory umbw spedycyjnych,
19) wykazy taryf przewozowych towar6w i mierzqt,
20) katalogi towarow i opakowair,
21) przepisy dotyczqce przewozbw towarbw,
22) wzory: decyzji administracyjnej i odwolania od decyzji, skargi do NSA.
5. Literatura
1. Abt Stefan, Cogistyka w teorii i praktyce. Wydawnichvo Akademii Ekonomicznej,
Poznah. 2001 r.
1. Coyle John. Bardi Edward, Langley John., Zarz3dzanie logistyczne. Polskie
Wydawnichvo Ekonomiczne, Warszawa, 2002 r.
2. Kisperska - Moroii Danuta. System logistyczny gos~odarki polskiej. Akademia
Ekonomiczna. Katowice, 1996 r.
3. Pfohl Hans - Christian. Systemy logistyczne, Seria: Bibljoteka Logistyka, lnstytut
Logistyki i Magazynowania, Poznaii, 2001 r.
6. Systemy logistyczne
I. Szczegcilowe cele ksztatcenia
W wyniku procesu ksztalcenia uczeti (sluchacz) powinien urniek
1) okreSiiC inirastruktur? stosowanqw procesach logistycznych,
2) okreSiiC wymagania fechniczne dla Srodk6w transportu wewngtrznego.
3) wyznaczyC parametry i ilosC Srodk6w transportu wewngtrznego dla wykonania
zadania logistycznego,
4) opisaC infrastruktury transportu wewnqtrzzakladowego.
5) wyznaczyt parametry frontu przetadunkowego.
6) opisaC wymagania dla opakowad.
7) zapobiec blgdom i karnotrawstwu w procesach pnemieszczania
i prtechowywania wyrobow.
8) okreSliC zadania logistyki miejskiej,
9) opisaC system iogistyczny miasta,
10) opisaC zasady komunikacji zbiorowej,
11) sporzqdzik rozklad i wytyczyC trasy komunikacji miejskiej,
12) dokonaC doboru Srodk6w transportu z uwzglgdnieniem przeptywu IudnoSci,
13) dokonaC pomiaru ruchu miejskiego,
14) okreSiiC kierunki rozwoju logistyki miejskiej,
15) wykorzystai technologic teleinformatyczne w logistyce miejskiej,
16) okreSIi6 funkcje logistyki w systemach ochrony Srodowiska,
17) opisaC zintegrowany system gospodarki odpadami,
ID) opisab model strukturalny przedsigbiorstwa recykiingu.
19) opisaC metodologig projektowania wyrob6w przewidzianych w przysztoSci
do recyklingu.
20) opracowaC system recyklingu odpadow komunalnych,
21) opisat recykling odpad6w niebezpiecznych,
22) opracowai: system utyiizacji odpadow opakowaniowych,
23) opisaC regulacje prawne polskie i UE w recykiingu odpadow,
24) opisat przeplyw informacji w l0giStYce.
25) opisaC systemy wspomagajqce zarzqdzanie logistykq
26) zastosowai: w przedsigbiorstwie system identyfikacji towarow,
27) zastosowac system EAN.
28) oznakowai: jednostkq wysylkowq kodem kreskowym.
29) oznakowat towar kodem kreskowym.
30) opisac system elektroniczny wymiany danych.
31) zastosowac elementy zarzqdzania ludimi w realizacji zadari zawodowych,
32) opisai: strukturq sluiby logistycznej w przedsiqbiorstwie,
33) okreslit wpiyvd dzialalnoSci sluib logistycznych na wyniki ekonomiczne
przedsigbiorstw.
2. Materiat nauczania
1. Infrastruktura, technika i technologia w procesach logistycznych:
wprowadzenie, definicje - infrastruktuty, techniki i technologii, struktura
infrastruktury w procesach logistycznych, powiqzania funkcjonalne.
infrastruktura magazynowa, budowle, place skladowe, urzqdzenia
rnagazynowe.
2. lnfrastruktura transportu wewnqtrznego:
urzqdzenia transportu technologicznego, urzqdzenia pomocnicze, wymagania
techniczne dla Srodkow transportu wewnqtrznego, wyznaczanie parametrow
i iloSci Srodkow transportu wewnqtrznego.
3. lnfrastruktura transportu zewngtrznego:
Srodki transportu drogowego, Srodki transportu kolejowego, Srodki transportu
wodnego, krodki transportu powietrznego, rurocixgi.
4. Drogi transportowe:
wymagania techniczne dla dr6g transportowych, przeznaczenie drog.
okreklanie parametrow, wymagania BHP dla dr6g transportowych.
5. Fronty przeiadunkowe:
wymagania techniczne dla frontow przeladunkowych, wyznaczanie
parametrow i ilosci urzqdzen przeladunkowych, wymagania BHP na frontach
przeladunkowych.
6. Opakowania w systemach logistycznych:
opakowania - terminologia, skrzynki transportowo - magazynowe
i bezprzegrodowe, Srodki pomocnicze do formowania jednostek ladunkowych,
wymagania techniczne dla opakowari, wyznaczanie parametrow opakowari.
zasady projektowania opakowari logistycznych.
7. Urzqdzenia do skladowania:
wymagania techniczne dla urzqdzeri do skladowania, wyznaczanie
parametrow urzqdzeri do skladowania, wymagania BHP przy skladowaniu.
8. Kontrola strat w procesach przemieszczania i przechowywania materialow:
rodzaje i przyczyny strat, miejsca powstawania strat, likwidacja strat,
zapobieganie blgdom i marnotrawstwu w procesach przemieszczania
i przechowywania materialbw i gotowych wyrobbw, zapobieganie kradzieiom.
9. Cele i zadania logistyki miejskiej:
definicja, optymalizacja laricuch6w dostaw miejskich, obslugi mieszkaricow
i usuwania odpadow, potrzeby miasta, potrzeby mieszkaric6w (mobilnoSC.
praca, nauka, rekreacja, nabywanie dobr i uslug, informacja).
10. System logistyczny miasta:
organizacja transportu miejskiego, pasaierskiego i dostawczego.
ksztattowanie transportowych powiqzari aglomeracji z systemem logistycznym
makroregionu, analiza kosztow eksploatacji urzqdzeri i uslug infrastruktury
miejskiej, problematyka wywozu i utylizacji odpad6w kornunalnych oraz
oczyszczania Sciekow, zaopatrzenie miast w wodg, gaz, energig elektrycznq
i ciepfo, organizacja sieci telekomunikacyjnej na terenie miasta, strumienie
systemu logistycznego miasta (materialny, finansowy, informacyjny).
Sterowanie przeplpvami w obrgbie aglomeracji miejskiej: systemy sterowania
ruchem, badania ruchu, wytyczanie tras (marszrut) gl6wnych, opracowywanie
rozkladow jazdy komunikacji miejskiej i migdzymiastowej, przewozy Os6b
w komunikacji miejskiej, lokalizacja gield towarowych, centrow dystrybucji.
11. Zarzqdzanie infrastrukturq logistycznq:
lokalizacja fabryk, hurtowni, placow skladowych, inwestycje/rozwbj, poziom
techniczno - ekonomiczny, drogi, magazyny, infrastruktura telekomunikacyjna,
parkingi.
12. Zarzqdzanie Srodkami transportowymi:
proporcje pomiqdzy komunikacjq zbiorowq i prywatn% rodzaje komunikacji
zbiorowej, wybor Srodkow transporlowych, jakoSC Srodkow transportowych.
13. Kierunki rozwoju logistyki miejskiej:
eliminacja zakupbw indywidualnych - zamowienia (elektroniczne)
u dystrybutorow, czas dostawy, zindywidualizowane systemy komunikacji
miejskiej, inteligentne systemy sterowania ruchem, optymalizacja lokalizacji
centrow logistyki, doboru Srodkow transportowych oraz systemy multimodaine.
14. Technologie teleinformatyczne w logistyce miejskiej:
Internet, globainy system mobilnej komunikacji, urzqdzenia do monitorowania
ruchu, urzqdzenia nadzoru telewizyjnego, urzqdzenia i systemy monitorowania
i pomiaru pogody, zmienne tablice Swietlne, systemy automatycznej lokalizacji
pojazdow, systemy IqcznoSci radiowej, geograficzne bazy danych, karty
elektroniczne.
15. Podstawy ekoiogistyki:
definicja ekologistyki, ekologiczna orientacja logistyki, funkcje logistyki
w systemach ochrony Srodowiska, cyrkulacja dobr fizycznych w gospodarce.
procesy recyklingu materialow odpadowych w gospodarce, problem odpadow
w Polsce, przepisy UE i polskie w zakresie gospodarki odpadami.
16. Logistycznie zintegrowany system gospodarki odpadami:
pojqcia podstawowe, struktura i zadania systemu, charakterystyka jakoSci
i klasyfikacja odpadow, obiekty systemu i ich alokacja, technologic stosowane
w systemie, metodoiogia utytkowa logistyki jako podstawa tworzenia
nowoczesnych systemow recyklingu, uslugi recyklingowe, sterowanie
gospodarkq odpadami poprzez optymalizacje procesu ich recyrkulacji,
logistycznie zintegrowana gospodarka odpadami - model slrukturalny
przedsiebiorstwa recyklingu.
17. Bilanse ekologiczne w systemach logistycznych:
wprowadzenie do problematyki bilansow ekologicznych, przyklady
ekobiiansowania, implementacja i obszary zastosowah ekobilansowania.
18. Projektowanie wyrobow zorientowanych na recykling:
zaloienia wyjgciowe metodologii projektowania wyrobow zorientowanych na
recykling, uwarunkowania ramowe projektowania.
19. Proekologiczne systemy zarzqdzania:
system zarzqdzania Srodowiskowego, ekologiczne aspekty zarzqdzania.
swiatowe normy i standardy zarzqdzania Srodowiskowego.
20. Ekologistyka stavch odpadow komunalnych:
kolejno5C i zakres integracji systemu ekologistyki stalych odpadow
komunalnych, recykling stalych odpadow komunalnych, systemowy recykling
odpadow niebezpiecznych.
21. Ekologistyka odpadow opakowaniowych:
trendy rozwojowe w technice opakowali towarow, wsp6lczesne ekoproblemy,
logistyka utylizacji odpadow opakowaniowych, likwidowanie uiywanych
opakowan i pozostalosci poutylizacyjnych, ekologistyka w Swietle regulacji
prawnych Unii Europejskiej i w Polsce.
22. Przeplyw informacji w logistyce:
rodzaje informacji wykorzystywanych w dzialainoSci logistycznej i ich
pochodzenie, gromadzenie informacji na potrzeby dzialalnoSci logistycznej.
przetwarzanie i przechowywanie informacji na potrzeby dzialalnosci
iogistycznej, podstawy prawne wykorzystywania informacji, prawo autorskie.
prawo patentowe, ustawa o ochronie danyoh osobowych, tajemnica sluibowa.
23. Wprowadzenie do system6w informatycznych w lbglstyce:
system automatycznej identflkacji (ADC - Automated Data Capture - Automatyczne Pozyskiwanie Danych), kody kreskowe (EANIUCC).
elektroniczna wyrniana danych.
24. Systemy wspomagajqce zarzqdzanie logistykq:
definicja, syslemy klasy ERP. SCM, WMS, wdroienie, ewolucja systemow,
obszary dzialania, warunki wdroienia.
25. Elementy zarzqdzania ludimi w grupie:
praca zespolowa, techniki komunikacji interpersonalnej, efektywnosc
komunikacji w kontaktach zawodowych, kontakty z klientami, komunikacja
w zarzqdzaniu, zarzqdzanie zmianami.
26. DzialalnoSC logistyczna w przedsigbiorstwie:
struktura organizacyjna komorek (dzialow) logistyki, funkcje i zakresy
obowiqzkbw poszceeg6lnych jednostek organizacyjnych w slutbie
logistycznej, powiqzania slutby logistycznej z pozostabmi sluZbami
i jednoslkami organizacyjnymi, w p m dzialalnosci sluib logistycznych
na wyniki ekonomiczne przedsi$biorstwa.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcyrni oceniania
Przedmiot obejmuje tresci ksztalcenia dotyczqce infrastruktury, techniki
i technologii wykorzystywanej w procesach logistycznych.
Przedmiot zaleca sig realizowaC w formie zajgC teoretycznych
i praktycznych (wyklady i Cbviczenia), ktore majq zapewniC uczniorn (sluchaczom)
niezbgdne wiadomosci i pozwoliC na ich praktyczne wykorzystanie. Podczas zajgC
teoretycznych zaleca sig prezenlowat uczniom podstawowe pojgcia i zagadnienia
zwiqzane z technikq i technologiq wykorzystywanq w procesach logistycznych.
Cwiczenia praktyczne zaieca sig realizowac po zapoznaniu uczniow
z odpowiednim rnaterialem teoretycznym.
Uczen (sluchacz) powinien poslugiwa6 sig prawidlowym slownictwem,
a wlasciwa realizacja programu nauczania zaleiy od stosowania i doboru metod
nauczania, kt6re powinny sprzyjaC ksztalceniu samodzielnego, logicznego my8lenia.
Stopieri opanowania wiadornoSci i umiejgtnosci przez ucznia (sluchacza)
powinien byc sprawdzany tradycyjnymi metodami jak testy, sprawdziany, odpowiedzi
ustne, a takie poprzez obsenvacje wykonywania Cwiczefi.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) Kodeksy: cywilny, handlowy, pracy, postgpowania cywilnego, postgpowania
administracyjnego,
2) dzienniki urzgdowe: Dzienniki Ustaw RP, Monitoty Polskie, dzienniki
urzgdowe rninisterstw, wojewodzkie dzienniki urzgdowe.
3) wzory umow o wykonanie uslugi logistycznej,
4) wzorce harmonogrambw produkcji,
5) wzorce optymalizacji partii produkcyjnej.
6) wzorce optymalizacji tras transportowych,
7) wzorce jednostek wysylkawych z kodami kreskowymi EAN.
8) wzorce identyfikatory zastosowan EAN,
9) wzorce oznaczania jednostek konsurnenckich kodami kreskowymi EAN.
10) oznaczania towarow kodarni kreskowymi EAN dia utytku wewnetrznego
w handlu,
11) wzorce standardow EAN w systemach zapewnienia jakosci.
12) przepisy prawne z zakresu transportu.
13) mapy tras komunikacyjnych krajowych i migdzynarodowych:
a) drogowe,
b) kolejowe.
c) rnorskie.
d) Srodlqdowe,
e) lotnicze.
14) rnapy rniejscowo~ci,
15) rozklady jazdy dla poszczeg6lnych Srodkow transportu miejskiego.
16) rozklady jazdy dla poszczeg6inych Srodk6w transportu,
17) przepisy dolyczqce przewozu towarbw, os6b i zwierzqt,
18) wzofy dokurnentacji transportowej,
19) modele (eksponaty) roinych typ6w Srodk6w transportu:
20) filmy dydaktyczne i foliograrny dotyczqce transportu interrnodialnego
i kombinowanego,
21) filmy dydaktyczne i foliograrny dotyczqce bezpiecznego transportu i ochrony
Srodowiska,
22) katalog Srodk6w transportu.
23) katalogi towarow i opakowari,
24) normy jakoSciowe IS0 serii 9000,
25) wzory um6w spedycyjnych.
26) wykazy taryf przewozowych towarow i zwierzqt,
27) katalogi towarbw i opakowan.
28) przepisy dotyczqce przewoz6w towarow.
5. Literatura
1. Abt S., Systemy logistyczne w gospodarowaniu. Tebria i praktyka logistyki.
Akademia Ekonomiczna, Poznan, 1995 r.
2. Abt S., Woiniak H.. Podstawy logistyki, Uniwersytet Gdairski, Gdansk, 19931.
3. Abt Stefan, Logistyka w teorii i praktyce, Wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej. Poznafi. 2001 r.
4. Adamczewski P., lnformatyczne wspomaganie lancucha logistycznego.
Akademia Ekonomiczna, Poznan.2001 r.
5. Brdulak: Wspolna Europa - Ekonomiczne dylematy transportu i ekologii,
PWE. Warszawa, 1997 r.
6 . Broszury Centrum Kodow Kreskowych lnstytutu Logistyki i Magazynowania
w Poznaniu:
- System EAN.
- Zasady oznaczania jednostek wysylkowych kodami kreskowymi
EAN,
- ldentyfikatory Zastosowan EAN. Znakowanie produktow.
dokumentow
i ustug kodami uzupelniajqcymi EAN,
- Numery lokalizacyjne EAN.
- Etykleta transportowa EAN.
- ED1 - Elektroniczna Wymiana Danych,
- EANCOM. Poradnik dla utytkownika,
- EANCOM w handlu i transporcie,
- Zasady oznaczania jednostek konsumenckich kodami kreskowymi
EAN.
- Kody wewnetrzne €AN. Zasady oznaczania towarow kodami
kreskowymi EAN dla uiytku wewngtrznego w handlu,
- Standardy EAN w systemach zapewnienia jakoici,
- Jak unikaC bledow w kodowaniu towarow?.
- Drukowanie kod6w kreskowych EAN.
7. Bubnicki Z., Podstawy informatycznych systemow zarzqdzania, Politechnika
Wroclawska. Wroclaw, 1993 r.
8. Coyle John, Bardi Edward, Langley John., Zarzqdzanie logistyczne. Polskie
Wydawnichvo Ekonomiczne, Warszawa, 2002 r.
9. Golembska E.. Szymczak M.. lnformatyzacja w logistyce przedsigbiorstw.
PWE, Warszawa, 1997 r.
10. Fijalkowski J., Transport wewngtrzny w systemach logistycznych. Wybrane
zagadnienia. Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
2000r.
11. Fijalkowski J., Technologia magazynowania. Wybrane zagadnienia, Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. 1995 r.
12. Goidziecki M., Swiatkiewicz H., PrzenoSniki, wyd 11, WNT, Warszawa, 1979 r.
13. Korzeniowski A,, Weselik A,, Skowronski Zb. M., Kaczmarek M.. Zarzqdzanie
gospodarkq magazynowq, PWE, Warszawa, 1997 r.
14. Kisielnicki J., lnformatyczna infrastruktura zarzqdzania, PWN. Warszawa,
1993 r.
15. Kisperska - Moron Danuta, System logistyczny gospodarki Polskiej,
Akademia Ekonomiczna. Katowice. 1996 r.
16. Klonowski Z., lmplementacja systembw informatycznych w przedsigbiorstwie.
Prace Wroclawskiego Centrum Transferu Technologii - Wspblczesne systemy
zarzqdzania produkcja Politechnika Wroclawska, Wroclaw, 1995 r.
17. Korzeniowski A,, Skrzypek M., Szyszka G., Opakowania w systemach
logistycznych, ILiM, Poznan, 1996 r.
18. Korzeri Zb.. Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania. T. I - Infrastruktura, technika, informacia, seria: Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznan,
1998 r.
19. Korzeri Z.. Katalog systembw MRP, Biblioteka Logistyka, lnstytut Logistyki
i Magazynowania, Poznan, 1997 r.
20. Korzeri z., Ekologistyka, IliM. Poznan, 2001 r.
21. Korzeil Zb., Logistyczne systemy lransportu bliskiego i magazynowania, T. II
- Projektowanie, modelowanie, zarzqdzanie, seria: Biblioteka Logistyka, ILiM,
Poznan. 1998 r,
22. Majewski J., lnformatyka dla logistyka, seria: Biblioteka Logistyka. ILiM,
Poznan, 2002 r.
23. Niedzielska E., Skwarnik M., Projektowanie system6w informatycznych, PWE,
Warszawa, 1993 r.
24. Ochman J., lntegracja w systemach informatycznych zarzqdzania, PWE,
Warszawa, 1992 r.
25. Piskozup A,. Gospodarowanie wtransporcie. WkiL, Warszawa. 1982 r.
26. Polariski A,. Mechanizacja wewnetrznego transportu, PWN, Warszawa - Poznan, 1976 r,
27. Rydzkowski W., Wojewbdzka - Krol K., Transport, PWN, Warszawa, 2000 r.
28. Paprocki W.. Logistyka w obsludze procesow utylizacji. Praca pod red. H.
29. Pfohl H. - Ch., Zarzqdzanie logistykq, liiM, Poznari, 1998 r.
30. Phohl Hans - Christian Zarzqdzanie logistykq - Funkcje i instrumenty,
Biblioteka Logistyka, lnstytut Logistyki i Magazynowania, Poznari, 1998 r.
31. Pfohl Hans - Christian, Systemy logistyczne, Seria: Biblioteka ILogistyka.
lnstylut Logistyki i Magazynowania, Poznari, 2001 r.
32. Poskrobko B., Zarzqdzanie Srodowiskiem, PWE, Warszawa, 1998 r.
33. Skalmowski K., Dindorf L.. Gospodarowanie odpadami. lnwestycje komunalne
w ochronie Srodowiska. Cz. 3. PREKO. Warszawa, 1995 r.
34. Wojciechowski A,, Zintegrowane systemy gospodarki odpadami komunalnymi.
Fundusz Wspolpracy, Warszawa, 1998 r.
35. Zuchowski H., Jakosc i ekologia wyrobbw, Politechnika Radomska, Radom,
1997 r.
7. Gospodarka elektroniczna
1. Szczeg6towe cele ksztalcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczei i (stuchacz) powinien umieC:
1) odroinic gospodarkg elektronicznq od gospodarki tradycyjnej.
2) okreslic cechy gospodarki elektronicznej,
3) posluiyC siq normami i standardami elektronicznej gospodarki,
4) posluiyC sig nowoczesnymi technologiami informacyjnymi,
5 ) posluiyc sig systemami informatycznymi stosowanymi w firmie logistycznej.
6) wdroiyt i wykorzystai: zintegrowane systemy informatyczne stosowane w
logistyce matych i srednich przedsigbiorstw,
7) zaoferowaC oprogramowanie logistyczne,
8) opracowai: kod kreskowy dla towaru.
9) zidentyfikowac jednostki konsumenckle,
10) przeprowadzic archiwizacjg danych,
1 1 ) zastosowaC procedury postgpowania w czasie awarii i zagroienia ulraty
danych,
12) posluiy6 sie systemami eiektronicznymi w kontaktach z klientami,
13) zastosowac system elektroniczny do prowadzenia handlu internetowego,
14) zastosowat przepisy prawa z zakresu ochrony danych i praw aulorskich przy
korzystaniu z inforrnacji elektronicznej.
2. Materiat nauczania
1. Gospodarka tradycyjna:
strefy zasiqgu, warlosC towaru, odlegfoSci, dokumenty, p r z e p w informacji,
tendencje rozwojowe.
2. Cechy gospodarki elektronicznej:
Swiatowy zasigg, wart066 towaru, odlegloSC, automatyczna reakcja, internet,
elektroniczny dokument, czas, wiedza i informacja, doslgpnoii: do sieci.
3. Normy i standardy elektronicznej gospodarki:
standardy techniczne zwiqzane z technikami przesylania i zabezpieczenia
danych, standardy prawne np. podpis elektroniczny czy konstrukcja kontraktu,
standardy biznesowe zwiqzane ze stosowaniem narzedzi do rejestracji
i monitorowania towarow i informacji, narzgdzia elektronicznej gospodarki,
identyfikacja podmiotow w gospodarce eiektronicznej, identyfikacja
przedmiotow w gospodarce elektronicznej, standardowa reprezentacja
danych, elektroniczna wymiana informacji gospodarczych, znaczenie
standaryzacji.
4. Aplikacje sluiqce elektronicznej gospodarce:
elektroniczna platforma informacji gospodarczej: koncepcja funkcjonalno - organizacyjna Platformy, analiza potrzeb informacyjnych, okreslanie wymagan
miedzynarodowych, wykorzystanie technologii informacyjnej dla pozyskiwania
i upowszechniania informacji, koncepcje i protolypy Baz Wiedzy.
ewidencjonowanie, aktualizowanie i udostepnianie danych, elektroniczna
platforma wspomagania handlu.
5. Uiytkownicy elektronicznych platform gospodarczych:
struktura Platformy Elektronicznej - przyklady, przedsiebiorstwa produkcyjne.
dostawcy, kooperanci, dystrybutorzy, hurtownicy, detalisci, kiienci
instytucjonalni, gieldy towarowe, rolno - ogrodnicze, rybne, centra pierwszej
sprzedaiy, placowki opieki medycznej i uslug medycznych, banki, instytucje
finansowe, przewoinicy, centra logistyczne, magazyny licencjonowane,
terminale, firmy spedycyjne, klienci indywidualni, urzqdy paristwowe.
administracja polska, instytuly naukowe, agencje paristwowe, agencje
uslugowe, firmy konsultingowe.
6. Wprowadzenie do systemow informatycznych w logistyce:
pojecia informatyczne wykorzystywane w logistyce, istota, cel i miejsce.
glowne funkcje i podstawowy zakres odpowiedzialnoSci, melody definiowania
potrzeb informalycznych przedsiebiorstwa, kryteria wyboru syslemu
informatycznego, systemy informacyjne a systemy informalyczne.
7. Infrastruktura organizacyjno - informatyczna:
elektroniczne wzorce dokumentow, bazy danych, systemy informatyczne typu
intranewekstranet, systemy monitorujqce przeptyw elektronicznych
dokument6w. senvisy W.
8. lntegracja przeptywu informacji w sferze proces6w planistycznych:
planowanie dlugookresowe - plan strategiczny, plan zapotrzebowania
zasobow, planowanie Sredniookresowe - plan glowny, planowanie
krotkookresowe.
9. lnternetowe modele biznesowe:
828 (business to business). B2C (business to consumer), e-government. B2E
(business to employee), C2C (consumer to consumer), A2B (administration to
business), A2C (administration to consumer), A2A (administration to
administration).
10. Systemy wspomagajqce zarzqdzanie logistykq:
definicja, systemy klasy ERP, SCM, WMS, wdroienie, ewolucja systemow,
obszaiy dzialania, warunki wdroienia.
11. Kody kreskowe:
zastosowanie, funkcjonowanie systemu EAN, identyfikacja jednostek
konsumenckich, wymogi techniczne, znakowanie jednostek wysylkowych,
etykiety transpoitowe, specyfiki braniowe, znakowanie towar6w kodami
kreskowymi.
12. System automatycznej identyfikacji:
elementy systemu automatycznej identyfikacji, transmisja danych,
projektowanie systemu, oprogramowanie systemu, kompletacja, instalacja.
13. Elektroniczna wymiana danych:
standardy handlowe i przemyslowe, wymagania techniczne, oprogramowanie.
teletransmisja, elapy wdraiania ED1 w przedsigbiorsbie, budowa
komunikatow EDI, podpis elektroniczny.
14. Archiwizowanie danych:
skladowanie i wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji, programy
do archiwizacji danych, przechowywanie noSnik6w z informacjami.
15. Proceduiy postepowania w czasie awarii i zagroienia utraty danych:
przyczyny awarii: sprzqt, system operacyjny, oprogramowanie, czlowiek, inne;
zagroienia: wirusy komputerowe: techniki ochrony informacji W komputerze.
16. Systemy zarzqdzania relacjami z klientem:
CRM (Customer Relationship Management), DiS - dystrybucja i selwis.
17. Modele biznesowe w lnternecie:
model brokerski, model promocyjny, posrednictwo informacyjne, model
handlowca, model producencki, model stowarzyszeniowy, model
wspolnotowy, model abonencki, model uiyikowania.
18. Przepisy prawne:
prawo autorskie, prawo wynalazcze, ochrona danych osobowych, tajemnica
sluibowa
Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcyrni oceniania
Przedmiot ten nie naleiy do wiodqcych w zawodzie technik logistyk, ale
z uwagi na gwaltowny i staly postep naukowo - techniczny, objawiajqcy sig nowymi
produktami i uslugami, a takie nowymi metodami i organizacjq pracy,
a w konsekwencji coraz to nowymi wymaganiami wobec pracownik6w. Ire5ci zawarte
w nauczaniu tego przedmiotu pozwolq uczniom sprostai: wymaganiom stawianym
pnez przedsipbiorstwa poszukujqce specjalistow do zarzqdzania elektronicznymi
procesami biznesowymi.
Elektroniczna gospodarka stala sic, z jednej strony , kluczowym elementem
cywilizacji informatycznej, z drugiej zas jednym z warunkow globalizacji gospodarki.
GwaHowny rozw6j elektronicznej gospodarki na rynku europejskim w dutej mierze
wynika z lansowanego od pewnego czasu modelu spdeczehstwa informacyjnego.
Elektroniczna gospodarka uwaiana jest za najbardziej perspektywicznq
koncepcjp rozwoju gospodarczego, zwipkszenia konkurencyjnoSci i inowacyjnosci
gospodarki. Zmienia ona w zasadniczy spos6b warunki iycia, pracy i nauki,
przyczyniajqc sip do powstawania nowych rynkbw, zmieniajqc strukturg
i funkcjonowanie calej gospodarki. Przyczynia sig rowniei do generowania zupelnie
nowych uslug informatycznych, a takie powstawania nowych metod pracy
i handlu, a tym samym do tworzenia nowych miejsc pracy.
Przedmiot zaleca sig realizowaC w formie wyktadow i Cwiczen, ktore majq
zapewniC sluchaczom nabycie niezbgdne wiadomoSci i pozwolii: na ich praktyczne
wykorzystanie oraz pokazai: powiqzania pomigdzy grupami zagadnieri.
Cwiczenia zaleca sig realizowai: w oparciu o przygotowane przez nauczyciela
przyklady i zadania.
Zajecia powinny siq odbywaC w pracowni komputerowej.
Waine w tym przedmiocie jest uksztaitowanie umiejetnoSci operatorskich przy
obsludze komputera.
W ocenie umiejgtnoSci ucznia nalety zastosowat nastgpujqce kryteria:
- rozwiqzywanie problemow,
- poslugiwanie sig terminologiq charakterystycznq dla obszaru
zwiqzanego z informatykq i elektronikq,
- stosowanie wiedzy z zakresu elektronicznej gospodarki.
Zaieca sig stosowanie nastgpujqcych metod kontroli wynikow ksztalcenia:
- prace kontrolne.
- testy dydaktyczne,
- odpowiedzi ustne na zadany temat.
- obserwacja i ocena postaw i zachowan ucznia w trakcie realizacji
zadari praktycznych w sytuacjach typowych i problemowych.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) laboratorium komputerowe z dostgpem do lnternetu,
2) oprogramowanie komputerowe w postaci pakietu biurowego,
3) oprogramowanie kornputerowe w postaci zintegrowanych system6w
informatycznych,
4) urzqdzenie do archiwizacji danych.
5 ) sprzgt do znakowania towarbw kodami kreskowymi EAN,
6) czytniki kod6w kreskowych.
7) drukarki kodow kreskowych,
8) terminale,
9) welylikatory,
10) sprrpt do automatycznej identyfikacji towarow,
11) foliogramy oraz slajdy lub podobne materiaiy poglqdowe dotyczqce
zastosowai, zintegrowanych systemow informa&cznych,
12) przyktady zaslosowan elektronicznej gospodarki.
5. Literatura
1. Goliriski M., Gospodarka i informacja, w: J. Lubacz (red). W drodze do
spoteczenstwa informacyjnego, Politechnika Warszawska, Warszawa 1999 r.
2. Iszkowski W. (red), Rozwbj informatyki w Polsce. Stan, zalecenia, perspektywy,
Raport 2. Kongresu, Poznan - Warszawa 1999 r.
3. Polska w drodze do globainego spoieczenstwa informacyjnego.
Raport o rozwoju spoiecznym. Pod red. prof, dr hab. ini. Wojciecha Cellarego.
Program Narodow Zjednoczonych ds. Rozwoju, Warszawa 2002 r.
4. Polski Kongres Logistyczny. WyjSC naprzeciw logistycznym wyzwaniom MI
wieku. Materialy Kongresowe. Poznah, 2000 r.
5. Tworrenie mechanizmow i struktur rozwoju elektronicznej gospodarki
w Polsce. Materiaiy pokonferencyjne, Warszawa. 2001 r.
8. Laboratoriurn logistyczno - spedycyjne
1. Szczegcitowe cele ksztatcenia
W wyniku procesu ksztatcenia uczeri (sluchacz) powinien umieC:
1) zredagowai korespondencje w jezyku polskim i obcym,
2) zorganizowat obieg informacji.
3) przechowat, przekazac i zaprezentowab informacje.
4) zaprezentowab wtasny wizerunek pracownika firmy,
5 ) przygotowat protokdt, sprawozdanie i notatke z zebrania,
6) sforrnulowai treSt pisma,
7) okreSlit czgSci sktadowe pisma i odpowiednio je rozmieSciC,
8) zastosowat skrdty w korespondencji.
9) obstuiyt Srodki techniczne (komputer, telefon, automatycznq sekretarkg,
kopiarkg kserograficznq, dyktafon).
10) uporzqdkowat dokumenty wykorzystujqc: segregatory, skoroszyty, teczki.
obwoluty i przybory biurowe,
11) dokonai: wpisdw do dziennika podawczego,
12) zakwalifikowat pisma w systemie bezdziennikowym,
13) przyjqt korespondencjq.
14) wyslat pisma.
15) zorganizowat stanowisko pracy w sposob zapewniajqcy wykonanie typowych
prac biurowych,
16) rozwiqzat problemy komunikacji interpersonalnej,
17) opracowat dokumenty spedycyjne pny pomocy komputera.
18) zorganizowat usluge spedycyjnq z uwzglgdnieniem specyfiki planowania
w transporcie samochodowym, kolejowym, lotniczym, morskim, wodnym
6rodlqdowym,
19) okreSliC cene za ustugg spedycyjnq,
20) opracowat plan zadania transportowego i spedycyjnego,
21) zrealizowat zadania z wykorzystaniem intermodalnych urzqdzeti
transportowych,
zainstalowac i wykorzystac typowe oprogramowanie wspomagaja.ce procesy
transportowo - spedycyjne,
zorganizowac dodatkowe czynnosci spedycyjne z zakresu konfekcjonowania,
przepakowywania i magazynowania towarow.
dokonac doboru srodkow transportu do realizacji zadari spedycyjnych,
zorganizowac przewozy ladunkow niebezpiecznych i ponadgabarytowych,
zorganizowac przewozy tywych zwierzqt,
zorganizowat obslugq portow morskich, rzecznych i terminali kolejowych.
sarnochodowych i lotniczych.
zorganizowac obsluge statkow morskich i teglugi 6rodlqdowej w porcie,
przeprowadzic rozliczenia z Urzedem Celnym.
odczylat tarczki tachografu,
opracowac optymalne wykorzystanie potencjalu transportowego
z uwzglqdnieniem optyrnalizacji tras.
obliczyc koszty transportu,
wykorzystat Internet do wyszukiwania informacji z zakresu logistyki i spedycji.
2. Material nauczania
1. Poslugiwanie sie urzqdzeniami biurowymi i korespondencja w dzialalnosci
logistyczno - spedycyjnej:
inforrnacja w pracy biurowej, nosniki informacji, system inforrnacyjny firrny.
selekcja i segregacja informacji, przehvarzanie i wykorzystywanie inforrnacji,
zasady postepowania z informacja., wykorzystanie kornputera w gromadzeniu.
przechowywaniu i przetwarzaniu informacji, systemy ewidencji informacji,
system kanceiaryjny, zasady prowadzenia dziennika korespondencyjnego.
rejestrowanie spraw w systemie bezdziennikowym, przyjmowanie i wysylanie
pism, Srodki techniczne w pracy biurowej, przechowywanie dokumentow.
zasady redagowania dokumentow, stosowanie skr6tow w korespondencji,
redagowanie typowych pisrn, zredagowanie i wykonanie notatki sluibowej.
telefonogramu i telefaksu oraz listu sluibowego, dokumenty zwiqzane
z przyjeciem do pracy, kwestionariusz osobowy, CV, list motywacyjny,
dokurnenty wystgpujqce w czasie t~wania stosunku pracy, podania i wnioski,
dokumenty zwiqzane z rozwiqzaniem stosunku pracy, redagowanie
dokumentow personalnych, przygotowanie wniosku o uriop oraz podania
w sprawach osobistych, redagowanie wniosku o rozwiqzanie umowy o pracg.
zasady korespondencji handlowej, redagowanie zapyiania o ofertg,
przygotowanie oferiy, zasady sporzqdzania zamowienia, zasady opracowania
pohierdzenia zam6wienia, redagowanie korespondencji handlowej, wykonanie
zamowienia, dokumentacja zwiqzania z innymi dziataniami firmy,
przygotowanie reklamacji, elementy listu przewozowego, korespondencja
dotyczqca ubezpieczeh, opracowanie wybranych dokumentow: sporzqdzenie
faktury oraz rekiamacji, wypelnianie formuiarza listu przewozowego i zlecenia
przewozu; zasady bezpiecznej pracy przy urzqdzeniach biurowych.
2. Symulacyjne wykonywanie ustug iogistyczno - spedycyjnych:
przygotowanie oferty uslug spedycyjnych, pozyskiwanie kiienta.
zorganizowanie spedycji ladunkow (przygotowanie dokumentaw, dobar
srodkow transportu, opakowanie i oznaczanie ladunku), przygotowanie
dokumentbw celnych i prowadzenie rozliczefi z urzgdem celnym,
kontroiowanie przebiegu tadunkbw, opracowanie kalkulacji cenowej,
wystawianie faktury, pobieranie naleinoSci; obsluga przewozow wagonowych
i catopociqgowych, organizowanie przewozu ladunk6w ponadgabaryiowych
i niebezpiecznych, organizowanie i obsluga przewoz6w zcentralizowanych,
organizowanie i obsluga przewozow kontenerowych, obsluga ladunkow
w portach morskich, rzecznych, terminalach samochodowych, kolejowych
i lotniczych, obsluga statkbw w poriach morskich i rzecznych: prowadzenie
dzialalnosci marketingowej na rynku uslug transportowo-spedycyjnych.
3. Oferowanie uslug:
podai uslug w kontekscie rozwoju uslug logistycznych, model zachowawczy,
model na przetrwanie, model poszukiwania szans rynkowych, model
kreowania rozwoju, reakcje bierne i aktywne w zachowaniu sig firm
iogistycznych.
4. Przygotowanie harmonogramu czynnosci procesu logistycznego.
5. Opracowanie planu zadania logistycznego:
charakterystyka elementow planu zadania logistycznego, kolejnoSC
postgpowania przy opracowywaniu planu zadania logistycznego.
6. Koszty eksploatacyjne Srodkow transportu:
podziat kosztow eksploatacji, koszty eksploatacyjne w zasadniczych gatqziach
transportu, jednostkowy koszt wozokiiometra, koszty wlasne eksploatacji
przypadajqce na jednostke czasu, tachograw, rejestry eksploatacji pojazdow.
7. Taryfikatory:
systemy taryfowe, odieglosci taryfowe, t a r n specjalne i wyjqtkowe, zasady
tworzenia taryf.
8. Formowanie tadunkow i transportu:
funkcje opakowania, wymagania stawiane opakowaniom, jednostki logistyczne
w formowaniu transporlu.
9. Techniki informatyczne wspomagajqce reaiizacje ustug logistycznych:
zarzqdzania ekspioatacjqSrodkow transportu.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcyrni oceniania
Ceiern zajpc w laboratorium logistyczno - spedycyjnym jest nabycie
praktycznych umiejqtnosci, bazujqcych na wiedzy ujqtej w takich przedmiotach jak
.Podstawy logistyki", "Transport i spedycja" oraz .,Ekonomika logistyki". Uczniowie
zapoznajq sip z warunkami pracy na typowych dia absolwent6w stanowiskach pracy.
ich specyfikq i zasadami wspolpracy.
Zajqcia majq ksztaitowaC umiejqtnoSci tqczenia teorii z praktykq
iutrwalenie dotychczas nabytych wiadomosci, wyrobiC u uczniow umiejqtnoSC
samodzielnego i wtaSciwego stosowania przepisow.
Realizujqc program zajqC w laboratorium, oddziat naleiy podzielit na
kilkuosobowe zespoh/. Zajqcia powinien prowadzit doSwiadczony nauczyciel,
posiadajqcy doskonate przygotowanie teoretyczne i praktyczne. Uczniowie,
przystqpujqc do Cwiczeri, majq obowiqzek teoretycznego przygotowania siq, zgodnie
z podanym przez nauczyciela zakresem materiatu nauczania. Obowiqzek ten
powinien byc egzekwowany przed dopuszczeniem do iekcji, w formie np. testu.
Katde z Cwiczeri wymaga soiidnego przygotowania ze strony nauczyciela.
Zalecanq formq przygotowania Cwiczeri s q procedury, w kt6rych powinny bye
sformutowane zadania i cele operacyjne.
Niektore z Cwiczen powinny odbywaC sic w wybranych przedsigbiorstwach.
~wiczenia powinny sig odbywaC w zespoiach pracujqcych pod kierunkiem jednego
nauczyciela. Na poczqtkowych zajeciach nalety przedstawiC uczniom dokladny
harrnonogram odbywania zajgC, przeszkoliC w zakresie BHP i poinformowaC
o zasadach odbywania Cwiczen oraz odpowiedzialnoSci za bezpieczeiistwo
Cwiczqcych i rnienie szkoly.
Do kaidych zajgC powinny by6 przygotowane procedury zawierajqce:
- zakres Cwiczenia i cele operacyjne.
- wykaz poleceti.
- schematy wykonania zadari,
- spis urzqdzen i przepisow niezbgdnych do wykonania
Do zajeC powinni przystqi t uczniowie wykazujqcy odpowiedni poziom wiedzy
teoretycznej. Na zajgciach nauczyciei dernonstruje prawidlowe wykonanie Cwiczenia.
Uczniowie wykonujq Cwiczenie notujqc wyniki, wpisujqc je do przygotowanych
arkuszy Cwiczen.
Naleiy zwracat szczeg6lnq uwage na prawidlowe formuiowanie wniosk6w
oraz na precyzyjne poslugiwanie sig jezykiem zawodowym. Po zakoriczeniu Cwiczeri
symulacyjnych uczniowie opracowujq Cwiczenie w formie sprawozdania.
W trakcie wykonywania Cwiczenia nauczyciel wystawia ucellp czqstkowq.
uwzglgdniajqc:
- poziom wiedzy ucznia wynikajqcy z odpowiedzi na dodatkowe pytania
zadawane przez prowadzqcego.
- zaangatowanie i samodzielnoSC w dochodzeniu do wniosk6w,
- umiejgtnoSC pracy w grupie.
Ocena caikowita skiada sig z nastgpujqcych ocen czqsikowych:
- za sprawdzian wiedzy przed rozpoczeciem Cwiczeri,
- za realizacj? Cwiczenia wg kryieriow podanych powyiej,
- za sprawozdanie z Cwiczenia syrnulacyjnego, w klorym ocenie podlegajq:
przebieg badah, prawidlowoSC wykonanego Cwiczenia, opracowanie wynik6w
twiczenia, prawidlowoS6 wniosk6w i ogoina estetyka sprawozdania.
Oceng sernestralnq i rocznq wystawia sig na podstawie ocen uzyskanych przez
ucznia za poszczegblne Cwiczenia. Ocena ta powinna uwzgledniaC realizacje
poszczeg6lnych cel6w ksztalcenia. Wymagane jest ponadto wykonanie wszystkich
Cwiczen.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) Kodeksy: cywilny, handlowy, pracy, postgpowania cywilnego, postgpowania
adrninistracyjnego.
2) dzienniki urzedowe: Dzienniki Ustaw RP, Monitory Polskie, dzienniki
urzgdowe rninistershu, wojewodzkie dzienniki urzgdowe,
3) wzory urnow o wykonanie uslugi logistycznej,
4) wzorce harrnonograrn6w produkcji.
5) wzorce optyrnalizacji partii produkcyjnej.
6) wzorce optyrnalizacji tras transportowych,
7) wzorce jednostek wysytkowych z kodarni kreskowyrni EAN,
8) wzorce identyfikatoty zastosowan EAN,
9) wzorce oznaczania jednostek konsurnenckich kodarni kreskowyrni EAN,
10) oznaczania towarow kodami kreskowyrni EAN dla utytku wewnetrznego
w handlu,
11) wzorce standard6w EAN w systemach zapewnienia jakosci,
12) przepisy prawne z zakresu transportu,
13) rnapy tras kornunikacyjnych krajowych i rnigdzynarodowych:
a) drogowe,
b) kolejowe.
c) morskie,
d) sr6dlqdowe,
e) lotnicze.
14) rnapy rniejscowoSci.
15) rozktady jazdy dla poszczegolnych Srodkow transportu miejskiego,
16) rozklady jazdy dla poszczeg6lnych Srodkow transportu,
17) przepisy dotyczqce przewozu towarow, osob i zwierzqt,
18) wzory dokurnentacji transportowej,
19) rnodele (eksponaty) roinych typow Srodkow transpoitu:
20) filmy dydaktyczne i foiiogramy dotyczqce transportu intermodialnego
i kombinowanego.
21) filmy dydaktyczne i foiiogramy dotyczqce bezpiecznego transportu i ochrony
Srodowiska,
22) kataiog Srodkow transportu,
23) katalogi towardw i opakowari,
24) normy jakoSciowe IS0 serii 9000,
25) wzory umow spedycyjnych,
26) wykazy t a w przewozowych towarow i zwierzqt,
27) katalogi towarow i opakowan,
28) przepisy dotyczqce przewozow towarow,
5. Literatura
1. Abt S., Woiniak H., Podstawy iogistyki, Gdahsk, 1993 r.
.' 2. Beier F. J., ~utkowski K., Logistyka, Szkota G16wna Handiowa, Warszawa,
1995 r.
: 3. Blaik P.. Logistyka, PWE, Warszawa, 1996 r. 4. Brdulak H., Rynek ustug transportowo - spedycyjnych w Polsce - czynniki
popyiowe. Migdzynarodowy Transport i Spedycja w Poisce, ill edycja,
Warszawa. SGH, 1997 r.
5. Broszury Centrum Kod6w Kreskowych instytutu Logistyki i Magazynowania
w Poznaniu:
- System EAN,
- Zasady oznaczania jednostek wysytkowych kodami kreskowymi EAN.
- ldentyfikatory Zastosowari EAN. Znakowanie produktow, dokument6w
i uslug kodami uzupelniajqcymi EAN,
- Nurnery iokaiizacyjne EAN,
- Ftykieta transportowa EAN.
- EDi - Eiektroniczna Wymiana Danych.
- EANCOM. Poradnik dia uiyikownika,
- EANCOM w handiu i transporcie,
- Zasady oznaczania jednostek konsumenckich kodami kreskowymi EAN.
Kody wewngtrzne EAN. Zasady oznaczania towarow kodami kreskowymi
EAN dla utytku wewnetrznego w handlu.
Drukowanie kodow kreskowych EAN.
Slandardy EAN w systemach zapewnienia jakosci,
Jak unikac btgdow w kodowaniu towarow?,
6. Ciesielski M.. Dlugosz J., Goternbska E., Zarzqdzanie przedsigbiorshvem
transportowym, Akademia Ekonomiczna, Poznah. 1996 r.
7. Grzejda A., Spedycja: jej organizacja i technika pracy, PWE, W - wa, 1980 r.
8. Karczykowski A,, Transport samochodowy w firmie, Finans - Servis, Warszawa,
1996 r.
9. Sariusz- Wolski Z., Skowronek C., Logistyka, CIM, Warszawa, 1995 r.
10. Transport migdzynarodowy, red. Szczepaniak T., PWE, Warszawa, 1996 r.
11. Wielopolski A,. Zarys gospodarczych dziejow transportu, WKt, W - wa, 1975 r.
12. Zarzqdzanie marketingowe dziatalnosciq transportowrl, red. Rucihska D,
Uniwersytet Gdariski. Gdahsk, 1998 r.
13. Zarzqdzanie, Teoria i praktyka, PWN, W - wa. 1997 r.
9. Laboratorium magazynowe
I. Szczeg6lowe cele ksztatcenia
W wyniku procesu ksztatcenia uczeri (stuchacz) powinien urniec:
1) zanalizowaC pop@ na towary,
2) zaplanowaC i przygotowat zapasy materialowe w przedsigbiorstwie,
3) zidentyfikowat strukturg zapasu,
4) wyznaczyb poziorn zapasu bezpieczelistwa i zapasu cykiicznego do poziornu
ohslugi klienta.
5) obliczyC ekonornicznqwieikost dostawy,
6) zastosowat system uzupefnienia zapas6w dla grup materiatoruych (towardw)
przy zamawianiu grupowyrn,
7) zastosowab alternatywne rnetody prognozowania popytu w zaleinoSci
od specyftki rnateriaMw i surowcdw,
8) wykorzystaC przeplyw inforrnacji w systernie zarzqdzania zapasami,
9) zastosowat wskainiki oceny bieiqcej strategicznej zarzqdzania zapasarni
w przedsigbiorstwie,
10) zrealizowaC odnawianie zapasow,
11) obliczyt koszty tworzenia i odnawiania zapasow,
12) wyposaiyt rnagazyn,
13) zreali2owaC zadania magazynowe,
14) zagospodarowat przestrzeli sktadowq magazynu;
15) opracowai: projekt technoiogiczno - organizacyjny magazynu,
16) przygotowat strefy przyjgi: i wydawania towarow.
17) przygotowai: strefy kornpletacji towarow,
18) opracowat proces rnagazynowania.
19) dobra6 magazynowe systerny inforrnatyczne.
20) zagospodarowai: opakowania transpoitowe,
21) zarejestrowaC przeplyw towarow,
22) zastosowaC technologic rnagazynowania opartq na autornatycznej identyfikacji
towar6w,
23) oznakowac towar i opakowania kodami kreskowymi w systemie EAN oraz
UCC.
24) opracowat system lokalizacji towaru,
25) pnygotowac kompletacje towaru zgodnie z zamowieniem,
26) wykorzystac przestrzeli magazynowq,
27) obliczyt koszty magazynowania,
28) dokonac zmian w zagospodarowaniu magazynow,
29) skontrolowac strefy w procesach przemieszczania i przechowywania towarow,
30) zgromadzic dane w systemie automatycznej identyfikacji do wykonystania
w procesie magazynowania z uwzglednieniem wymagat i dostawcow
i odbiorcow,
31) dobra? urzqdzenia do automatycznej idenwkacji towarow wspotpracujqce
z systemem informatycznym magazynu,
32) zapewni? dostep do informacji o lokalizacji towaru,
33) opracowac wyniki oceny wskainikowej i procesowej pracy magazynu.
2. Materiat nauczania
1. Podstawowe pojqcia, wprowadzenie do pnedmiotu:
podstawowe pojecia w zarzqdzaniu zapasami, pnyczyny gromadzenia
zapasbw, klasyfikacja zapasow, struktura zapasow: zapas cykliczny
i zabezpieczajqcy, koszty w zarzqdzaniu zapasami.
2. Analiza popytu:
analiza ABC, klasyfikacja XYZ, szybkoS6 zuiycia: profil popytu - budowa
histogramow - wykorzystanie arkusza EXCEL, rozktady teoretyczne:
Poissona, wyktadniczy, normalny - wykorzystanie arkusza EXCEL, trendy
i sezonowoSC popytu, popyt ,,dziki'.
3. Prognozowanie popytu:
znaczenie prognozowania popylu w gospodarce zapasami, metody
prognozowania, prognozowanie oparte na szeregach czasowych, Srednia
aryimetyczna, Srednia arytmetyczna waiona, Srednia ruchoma, Srednia
ruchoma watona, wygladzanie wykladnicze (model Browna), wygladzanie
wykladnicze z prognozq (dwuparametryczny model Holta), prognozowanie
zmian dtugookresowych - regresja liniowa, prognozowanie zmian sezonowych
(modeie wskainikow sezonowych), prezentacja motliwoSci w prognozowaniu
arkusza kalkuiacyjnego EXCEL, prognostyczne modele przyczynowo - skutkowe: przyklady zastosowah, ocena blgdow prognozowania, prezentacja
danych o sprzedaiy towaru X, prezentacja graficznej lnterpretacji przebiegu
szeregu czasowego, okreilenie rozkladu popytu.
4. Gospodarka zapasami:
funkcje zapasu w zintegrowanym zarzqdzaniu przeplywem rzeczowym.
struktura zapasu, zapas rotujqcy i zapas zabezpieczajqcy, koszty
gromadzenia, utrzymania i braku zapasow, podstawowe modele uzupetnienia
zapasu, definicja poziomu obstugi w zarzqdzaniu zapasami, czynniki
r6inicujqce podejScie (struktura ABCIXYZ, trendy i sezonowo3t popytu, cykl
iycia wyrobu), elementarne obliczenia zwjqzane z odnawianiem zapasu
w oparciu o poziom informacyjny, prryklady zarzqdzania zapasem
rozproszonym, og6lne przypadki wystwienia zapasow rozproszonych,
zastosowanie system6w opartych na rozproszeniu zapasow, podstawy
teoretyczne wyznaczania zapasu zabezpieczajqcego w przypadku zapasu
rozproszonego, prawo pierwiastka kwadratowego i jego zastosowanie, zapas
cykliczny w przypadku zapasu rozproszonego - przyktady szacowania
optymalnych rozwiqzah.
5 . Poziom obslugi klienta w zarzqdzaniu zapasami:
definicja poziomu POK 1 - prawdopodobiehsIyo nie wystqpienia braku
w'zapasie, zaleinosci statystyczne w obliczaniu POK 1, definicja poziomu
POK 2 - ilosciowy poziom realizacji popyiu/zapotrzebowania, zwiqzek POK 1
i POK 2 - przyktady zastosowah i btqdnych interpretacji.
6. Zapas zabezpieczajqcy:
zapas zabezpieczajqcy jako element struktuly zapasu, wyznaczanie zapasu
zabezpieczajqcego na przyktadzie systemu opartego na poziomie
informacyjnym, koszty utnymania zapasu zabezpieczajqcego a poziom
obslugi - punkt wyjScia optymalizacji poziomu zapasu zabezpieczajqcego,
przyktady obliczania zapasu zabezpieczajqcego dla r6tnych typow rozklad6w.
7. System zamawiania oparty na poziomie informacyjnym:
ogolny opis modelu systemu - prezentacja podstawowych parametrow,
przyklady zastosowan systemu opartego na poziomie informacyjnym.
obliczanie zapasu zabezpieczajqcego dla systemu opartego na poziomie
informacyjnym, prezentacja modelu syrnulacyjnego realizujqcego system
zamawiania oparty na poziomie inforrnacyjnyrn.
8. System zamawiania oparty na przeglqdzie okresowym:
ogolny opis modelu systemu - prezentacja podstawowych parametr6w.
przyklady zastosowan systernu opartego na przeglqdzie okresowym.
obliczanie zapasu zabezpieczajqcego dla systemu opartego na przeglqdzie
okresowym, prezentacja modelu symulacyjnego realizujqcego system
zamawiania oparty na przegiqdzie okresowym.
9. Optymalizacja zapasu cyklicznego:
zapas cykliczny jako skladnik zapasu, przyktady zastosowan systemu
opartego na przeglqdzie okresowym, podstawy teoretyczne optymaiizacji
zapasu cyklicznego, wyprowadzenie wzoru Wilsona (Harrisa), elementy
kosztowe wplywajqce na wielkoSC optymalnego zapasu cyklicznego - zasady
wyznaczania, ocena wrailiwoici funkcji kosztow uzupdniania i utrzymywania
zapasu cyklicznego, wariantowe modyfikacje podstawowych modeli
optymalizacji zapasu cykiicznego, obliczanie optymalnego cyklu przeglqdu
zapasu dla systemu przeglqdu okresowego.
10. Wariantowe systemy zamawiania:
macierz parametrow systembw zamawiania - zr6inicowanie wariantow.
prezentacja wariantow: MIN - MAX oraz odmian systemu przeglqdu
okresowego, przyktady zastosowari poszczeg6lnych rozwiqzari wariantowych
systemow odnawiania zapasow, prezentacja modelu symulacyjnego
realizujqcego przedstawione systemy zamawiania, og6lne przypadki
wystapienia zapas6w rozproszonych, zastosowanie system6w opartych na
rozproszeniu zapasow, podstawy teoretyczne wyznaczania zapasu
zabezpieczajqcego w przypadku zapasu rozproszonego, prawo pie~wiastka
kwadratowego i jego zastosowanie, zapas cykliczny w przypadku zapasu
rozproszonego - przyktady szacowania optymalnych rozwiqzan.
11. Zarzqdzanie zapasarni grup asortyrnentow:
analiza pokrycia - przyklad racjonalizacji zapasu cyklicznego - obniienie
kosztu utrzyrnania zapasu, grupowanie zarnowien - obniianie kosztu
odnawiania i utrzymania zapasu.
12. Nowoczesne strategie gospodarki zapasarni:
zwiqzek teorii zapasow z tworzeniem nowych koncepcji, czas jako kruczowy
czynnik zmian, znaczenie szybkosci przeplywu inforrnacji, istota strategii Just
- in -Time, Efficient Consumer Response (ECR) oraz Quick Response (QR)
jako przyklady podejscia opartego na skr6ceniu czasow, rozwiqzania
organizacyjne typu: Vendor Managed Inventories (VMI), sktady
konsygnacyjne.
i 13. Gospodarka magazynowa:
podatno56 rnagazynowa tadunku, zarzqdzanie zapasami a zarzqdzanie
rnagazynem, funkcje i zadania rnagazynu, organizacja rnagazynu, organizacja
obslugi ladunku w rnagazynie ze szczeg6lnyrn uwzglednieniem towarow
niebezpiecznych i iywych zwierzqt, technika i infrastruktura rnagazynowa.
. . ~dentyhkacja podstawowych parametr6w zwlqzar~ych L p~ujeklowaniem i eksploatacjq rnagazynu - przykladowe obliczenia.
14. Opakowania:
definicje, funkcje i zadania opakowania, proces pakowania, jednostki
logistyczne, charakterystyka znak6w inforrnacyjnych na opakowaniu.
15. Funkcje i rodzaje rnagazynow: > definicje rnagazynu i rnagazynowania, funkcje i rodzaje rnagazynbw, magazyn
jako ogniwo systernu logistycznego. Program rnagazynowania:
parametry stanu zapasbw rnagazynowych, parametry ruchu zapasow.
16. Procesy magazynowe - przyjrnowanie i wydawanie:
proces przeplywu towarow i informacji, elementy organizacyjne proces6w
rnagazynowych - przyjmowanie i wydawanie towarow, podstawowe zadania
przy przyjmowaniu i wydawaniu, fronty przeladunkowe, prowadzenie prac
przetadunkowych.
17. Procesy rnagazynowe - skladowanie:
proces przepiywu towarow i inforrnacji, elernenty organizacyjne procesow
rnagazynowych - skladowanie towarow, podstawowe zadania p n y
skladowaniu towarow, rozrnieszczenie towarow w strefie skladowania rnetodq
staiych rniejsc skladowych i wolnych rniejsc skladowych, analiza ABC
czqstotliwoSci pobierania.
18. Procesy rnagazynowe - kornpletacja:
proces przepiywu towarow i inforrnacja o przepipie, elernenty organizacyjne
procesow rnagazynowych - kornpletowanie towarow, podstawowe zadania
kornpletacji, kornpletacja w strefie skladowania i w wydzielonej strefie
kornpletacji, rnetody kornpletacji.
19. Podzial funkcjonalno - organizacyjny rnagazynu:
podzial przestrzeni rnagazynowej, uklady technologiczne rnagazynow.
czynniki wpiywajqce na zagospodarowanie stref, rodzaje wydzielonych
powierzchni w strefach.
20. Zagospodarowanie przestrzeni skladowej rnagazynu:
sposoby uloienia i pigtrzenia jednostek tadunkowych, rnoduiy rnagazynowe,
parametry przestrzenne strefy skladowej, regaiy rnagazynowe wysokiego
skladowania.
21. Magazynowe systerny inforrnatyczne:
funkcjonalnoSt systern6w, wspornaganie procestiw rnagazynowania.
raportowanie, autornatyczna identyfikacja towarow, wykorzystanie
autornatycznej identyfikacji w procesach rnagazynowania.
22. WydajnoSC i koszty rnagazynowania:
analiza wydajnosci, wskainiki operacyjne, elernenty kosztow, analiza kosztbw
rnagazynowania.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcymi oceniania
Celern zajec w laboratoriurn rnagazynowyrn jest nabycie praktycznych
urniejetnosci, bazujqcych na wiedzy ujetej w takich przedrniotach jak ,,Podstawy
logistyk? oraz .,Gospodarka zapasarni i rnagazynern". Uczniowie zapoznajq siq
z warunkami pracy na typowych dla absolwent6w stanowiskach pracy, ich specyfikq
i zasadami wspolpracy.
Zajgcia majrj ksztaHowaC umiejgtnoSci tqczenia teorii z praktykq
iutrwalenie dolychczas nabytych wiadomoSci, wyrobiC u uczni6w umiejgtnoSC
samodzielnego i wlaSciwego stosowania przepis6w.
Realizujrjc program zajgc w laboratorium, oddzial naleiy podzielii: na
kilkuosobowe zespoly. Zajecia powinien prowadzit doSwiadczony nauczyciel,
posiadaj3cy doskonate przygotowanie teoretyczne i praktycme.
Uczniowie, przystgpujqc do Cwiczeri, majq obowirjzek teoretycznego
przygotowania sig, zgodnie z podanym przez nauczyciela zakresem materialu
nauczania. Obowiqzek ten powinien byc egzekwowany przed dopuszczeniem
do lekcji, w formie np. testu.
Kaide z Cwiczeri wyrnaga solidnego przygotowania ze strony nauczyciela.
Zalecanq formq przygotowania Cwiczeri sq procedury, w ktorych pawlnny byc
sformulowane zadania i cele operacyjne.
Nieklore z Cwiczeri powinny odbywaC sig w wybranych przedsiebiorstwach.
Cwiczenia powinny sie odbywat w zespolach pracujqcych pod kierunkiem jednego
nauczyciela. Na poczqtkowych zajgciach naleiy przedstawib uczniom dokladny
harmonogram odbwania zajqC, przeszkoiik w zakresie BHP i poinformowaC 0
zasadach odbywania Cwiczen oraz odpowiedzialnoSci za bezpieczenstwo
Cwiczqcych i rnienie szkoty.
'.Dd kaidych zajeC powinny by6 przygotowane procedury zawierajqce:
- zakres Cwiczenia i cele operacyjne,
- wykaz poleceli,
- schematy wykonania zadan,
- spis urzqdzeri i przepisow niezbgdnych do wykonanla.
Do zajeC powinni przystqpiC uczniowie wykazujqcy odpowiedni poziom wiedzy
teoretycznej. Na zajeciach nauczyciel demonstruje prawidtowe wykonanie Cwiczenia.
Uczniowie wykonujq Cwiczenie notujqc wyniki, wpisujqc je do przygotowanych
arkuszy Cwiczeii.
Naleiy zwracaC szczegolnq uwage na prawidlowe formulowanie wnioskow
oraz na precyzyjne poslugiwanie sie jezykiem zawodowym. Po zakoriczeniu Cwiczeh
symulacyjnych uczniowie opracowujq Cwiczenie w formie sprawozdania.
W trakcie wykonywania Cwiczenia nauczyciel wystawia ocene czqslkowq.
uwzgledniajqc:
- poziom wiedzy ucznia wynikajqcy z odpowiedzi na dodatkowe pytania
zadawane przez prowadzqcego
- zaangaiowanie i samodzielnoSC w dochodzeniu do wnioskow.
- umiejetnosC pracy w grupie.
Ocena calkowita sklada sie z nastepujqcych ocen czqstkowych:
- za sprawdzian wiedzy przed rozpoczgciem Cwiczeh.
- za reaiizacje Cwiczenia wg kryteri6w podanych powyiej,
- za sprawozdanie z Cwiczenia symulacyjnego, w ktorym ocenie podlegajq:
przebieg badah, prawidlowoSC wykonanego Cwiczenia, opracowanie wynikow
Cwiczenia, prawidtowoSC wnioskow i ogolna estetyka sprawozdania.
Oceng semestralnq i rocznq wystawia sig na podstawie ocen uzyskanych przez
ucznia za poszczeg6lne Cwiczenia Ocena la powinna uwzglqdniaC realizacje
poszczeg6lnych celow ksztalcenia. Wymagane jest ponadto wykonanie wszystkich
Cwiczeh.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) prbbki towarow plynnych, sypkich i stalych,
2) opakowania towarow o malych gabalytach,
3) modele opakowari wielkogabaryiowych,
4) katalogi towarow i opakowari,
5) przepisy dotyczqce przewozow towar6w i zwierzqt,
6) filmy dydaktyczne, foliogramy dotyczqce zasady ladowania i przewozu
towarow,
7) wzory oznakowania ladunkow, modele magazynu z podzialem na strefy.
8) modele Srodkow transportu wewnqtrzzakladowego,
9) rnodele urzqdzen do kompletacji towarbw,
10) rnodei urzqdzeh do kornpletacji towarow.
11) model rnagazynbw:
a) plaskiego,
b) wysokiego skladowania,
c) materialow sypkich,
d) artykutow spoiywczych.
12) informatyczne urzqdzenia automatycznej identyfikacji towarbw,
13) jednostki logistyczne oznakowane w systernie EANIUCC,
14) instrukcje przeptpdu materiatow przez rnagazyn.
5. Literatura
1. Dudzihski 2.. Kizyn M.. Vademecum gospodarki magazynowej. PWE,
Warszawa, 2002 r.
2. Fijalkowski J., Technologia Magazynowania. Wybrane zagadnienia,
Poiitechnika Warszawska. Warszawa, 1995 r.
3. Gubata M., Popielas J., Podstawy zarzqdzania magazynem w przykladach.
seria: Biblioteka Logistyka, iLiM, Poznah, 2002 r. 4. Kody kreskowe, wyd. 2, seria: Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznan, 2002 r.
5. Korzen Z., Logistycrne systemy transporlu biiskiego i magazynowania. Tom 1.
Infrastruktura. Technika. Informacja, seria: Biblioteka Logistyka. ILiM, Poznah.
1999 r.
6. Krzyianiak St., Podstawy zarzqdzania zapasami w przyktadach, seria:
Biblioteka Logistyka, iLiM, Poznan. 2002 r.
7. Majewski J., inforrnatyka dla logistyki, seria: Biblioteka Logistyka. ILiM,
Poznan, 2002 r.
8. Pfohl H.Ch.. Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarzqdzania, seria:
Bibiioleka Logistyka, ILiM, Poznafi, 2001 r.
9. Praca zbiorowa, Zarzqdzanie gospodarkq rnagazynowq, PWE, Warszawa.
1997 r.
10. Sariusz - Wolski Z.. Sterowanie zapasami w przedsiebiorstwie, PWE.
Warszawa, 2000 r.
1O.Jezyk angielski dla logistykitw
1. SzczegSowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztaicenia uczeti (sluchacz) powinien urniet:
1) udzieliC inforrnacji o dzialainoSci firrny logistycznej.
2) okreSliC zadania zawodowe logislyka,
3) posluiyC sie aktami prawnymi dotyczqcyrni dziatan z z'akresu logislyki,
4) przygotowal dokumenty zwiqzane z zaopatrzeniern rnateriatowym w
przedsiebiorslwie.
5) opisaC zapasy rnagazynowe,
6) opisaC organizacje i realizacje uslug recyklingowych,
7) opisac regaty rnagazynowe wysokiego skladowania,
8) opisaC Srodki transportu wewnqtrzzaktadowego.
9) opisaC zasady dobierania opakowania i przygotowania towaru do dystrybucji,
10) opisaC stan lechniczno - ekspioatacyjny rniejskich uslug infrastrukturalnych.
11) opisaC organizacje przewozow os6b w kornunikacji publicznej,
12) opisaC dobor Srodkow transportu w zakresie realizowanego zadania,
13) opisaC zarzqdzanie laricuchern dostaw towarow, tradycyjnie i systernem
elektronicznyrn,
14) przeprowadzit negocjacje z klientarni w zakresie zadari logistycznych,
15) opisaC zapas cykiiczny i zapas bezpieczerislwa,
16) sforrnulowaC oferty cenowe na uslugi logistyczne,
17) sporzqdzib korespondencje handlowq.
18) przygotowaC pisernnqofertg dla klienta,
19) wystawit fakturg.
20) skorzystaC z katalogow, ofert i inforrnacji prezentowanych w lnternecie.
2. Materiat nauczania
1. Leksyka.
terminologia zawodowa: czynnoSci spedycyjne, nazwy i wlaSciwoSci ladunkow
i materialow, urnowy ubezpieczeniowe, listy przewozowe, dekiaracje celne,
rozklady jazdy, oznakowania ladunkow, znaki ostrzegawcze, znaki
przewozowe, reklarnacje, prowadzenie dialogow negocjacyjnych, zadawanie
pytari i udzielanie odpowiedzi, opis zawodu, ocena rynku pracy, rozroinianie
zawodow i rodzajow wykonywanej pracy, okreSlanie czasu, ustalanie
terminow, miejsca i dat spotkari, prowadzenie terrninarza, korzystanie
z kalendarza (podzial na tygodnie kalendarzowe), planowanie, wyratanie
ilosci, rniary i wagi oraz innych danych liczbowych w kontekgcie zawodowyrn,
poMbrzenie liczebnikbw i zasad ich pisowni, opis rniejsca pracy, firrny,
rnaterialbw, rnaszyn, Srodkow transportu. Polska w Europie, nasi sqsiedzi.
forrnulowanie iyciorysu w forrnie opisowej i tabelarycznej podstawowe punkty
tyciorysu, powturka pisowni dat, pisanie listu rnotywacyjnego, stale elernenty
podania o pracg, Cwiczenia zwrotow grzecznoSciowych i typowych zwrotow w
podaniu o pracg, wyraianie tyczeri i tqdari w jgzyku obcyrn, relacjonowanie
przebiegu dnia w pracy z wykarzystaniern poznanych nvrotbw i wyraien,
podstawowe elernenty listu handlowego, forrnulowanie listulprosby o katalogi
i inforrnacje o firrnie i rodzajach uslug, prowadzenie rozrnbw handlowych
z klientami, wstep do negocjacji handlowych, forrnulowanie listu dotyczqcego
zlecenia uslugi, dokurnenty celne, elernenty finansow - banki, Srodki platnicze,
podstawowe uslugi bankbw, rodzaje platnosci, slownictwo z tego zakresu,
media, rodzaje rnedidw, pisanie umowy w jgzyku obcyrn, nazwy
podstawowych paragrafow, formulowanie urnowy o najemldzieriawp, rodzaje
podrniotow gospodarczych, osobowoSC prawna przedsiebiorstwa, rodzaje
sp6lek handiowych, nasi parinerzy handlowi, inTorrnacje o kraju, glownych
miastach i osrodkach przernysfowych, znanych firrnach, rodzaje Sradk6w
transportu, transport sarnochodowy, kolejowy, lotniczy, rnorski, zalety i wady.
analiza kasztaw, technika transportu i magazynowania, podstawowe
slownictwo dotyczqce ubezpieczeri transportowych, wypadek, szkoda.
kradziei, rzeczoznawca i odszkodowanie, prawo przewozowe, prawo celne
i drogowe, ekologia, elernenty prawa Unii Europejskiej dotyczqce transportu,
spedycji i ubezpieczeh, standardy unijne, handel zagraniczny, eksport, import.
wspolpraca handlowa, clo, rodzaje opakowari i zabezpieczenie ladunkow
w transporcie, reklarna, rynek, marketing, oferentlnabywca.
2. Doskonalenia sprawnosci w zakresie:
mowienia, sluchania, czytania, wyrnowy, ortografii, stosowania odpowiednich
form gramatycznych, zwrotow grzecznoSciowych i potocznych, prowadzenia
rozmow towarzyskich i handlowych oraz korespondencji sluibowej.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniarni dotyczqcyrni
oceniania
Najwainiejszym celem przedmiotu .Jgzyk angielski dla logistykow" jest
przygotowanie ucznia do prowadzenia rozm6w i korespondencji z obcojezycznymi
kontrahentarni i klientami firm logistycznych.
Warunkiern przysttgienia do nauki przedmiotu jest znajornoSC jezyka
angielskiego na poziomie podstawowym.
Zajgcia powinny byC prowadzone w porozumieniu z nauczycielami
przedrniotow zawodowych w celu skorelowania rnaterialu nauczania i ternatyki
Cwiczen. Przed przystwieniem do nauki angielskiego jezyka zawodowego zaleca siq
przeprowadzenie wstgpnych testow diagnostycznych oceniajqcych poziorn
urniejetnosci uczniow.
W trakcie nauki nauczyciel powinien przeprowadziC ewaluacje procesu
uczenia sig, co pozwoli uczniom na dokonywanie samooceny poslepbw w nauce
i planowanie dzialari prowadzqcych do sprawniejszego zdobywania wiedzy.
Sposbb sprawdzania i oceny powinien sprzyjaC koniunikacyjnym technikom
prowadzenia lekcji. Dlatego nalety ograniczyt stosowanie metod sprawdzania
osiqgnieC ucznibw, takich jak tlurnaczenia, testowanle znajornoSci terrninologii
grarnatycznej, obniiania punktacji (ocen) za bledy ortograficzne i gramatyczne
w zadaniach poswi~conych kontroli urniejetnoSci poprawnego pisania.
Zalecane metody kontroli osiclgnigC i oceny to uzupdnienie luk i dialogow.
wypelnianie forrnularzy, wyszukiwanie w tekscie inforrnacji, porzqdkowanie wyraz6w
w zdaniu lub fragmentow dlutszego tekstu.
4. Podstawowe Srodki dydaktyczne
1) mapa Swiata,
2) mapa Europy,
3) slownik polsko-angielski i angielsko - polski,
4) wzory korespondencji handlowej w jezyku angielskim,
5) wzory dokument6w, um6w, faktur, polis ubezpieczeniowych w jezyku
angielskim,
6) czasopisma specjalistyczne w jezyku angielskim,
7) foldery, broszury, prospekty w jezyku angielskim.
8). obowiqzujqce podreczniki zawodowe w jezyku angielskim.
9) filmy i kasety w oryginalnej wersji anglojezycznej,
10) foldety, broszury, prospekty w jezyku angielskim,
11) fragmenty film6w fabularnych w wersji angielskiej,
12) oferty pracy z gaze! anglojezycznych,
13) broszury dotyczqce Unii Europejskiej, wydawane przez kraje unijne
w jezyku angieiskim.
14) mapy w jezyku angieiskim.
5. Literatura
1. Ashley A,, A handbook of commercial correspondence, Oxforde University
Press. 1993r.
2. Ashley A,, A correspondence workbook, Oxforduniversity Press, 1994r.
3. Busness English, CD. Young Digital Poland.
4. Comfort J., Utley D., Effective Presentations. Oxford Engli~h Video. 1996r.
5. Comfort J., Utley D.. Effective Meetings, Oxford English Video, 1996r.
6. Comfort J., Utley D.. Effective Telephoning. Oxford English Video. 1996r.
7. Hoszowska B., Porozmawiajrny o interesach po angielsku, Wydawnichvo
Profesjonalnej Szkoty Biznesu, Krakbw, 1996r.
8. Jones L.. Alexander R., International Business (A course Communicatlon
skills). Cambridge University Press, 1993r, + kaseta video.
9. Nadstoga Z., Business Letters, Wzory list6w handlowych, Altena, 1992r.
10. Newbolt B., Hollett V., Meeting Objectives, Oxford English Video, 1995r.
11. Ralajczak P.. Business English Dictionary. Libra, 1990r.
12. Underwood M., Effective Class Management, Longman, 1989r.
13. White G., Drake S . , Business Initiatives, Longman, 1989r.
14. Woyiowicz - Neymann M., Before You Start Business. PWE, Warszawa,
1991r.
15. Woyiowicz - Neymann Z., Kopestynska 2.. Pawlowska B., Business English,
PWE, Warszawa, 1988r.
11.Jqzyk obcy dla logistykow
I . Szczeg6towe cele ksztalcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz) powinien umieC:
1) udzielit informacji o dzialalnosci firmy logistycznej,
2) okreSliC zadania zawodowe logistyka.
3) posluiyC sig aktami prawnymi z zakresu prawa dotyczqcego iogistyki,
4) przygotowa6 dokumenty dla zaopatrzenia materialowego
w przedsigbiorstwach,
5) opisaC zapasy magazynowe,
6) opisac organizacje i realizacje uslug recykiingowych.
7) opisaC regaly magazynowe wysokiego sktadowania,
8) opisaC Srodki transportu wewnqtrzzakladowego.
9) opisaC zasady dobierania opakowania i przygotowania towaru do dystrybucji,
10) opisaC stan techniczno - eksploatacyjny miejskich uslug infrastrukturalnych.
11) opisat organizacje przewozow osob w komunikacji pubiicznej.
12) opisaC dobor Srodkow transportu w zakresie realizowanego zadania,
13) opisaC zarzqdzanie taricuchem dostaw towarbw, tradycyjnie i systemem
eiektronicznym,
14) przeprowadzik negocjacje z klientami w zakresie zadari logistycznych,
15) opisaC zapas cykliczny i zapas bezpieczeristwa. ;
16) sformulowaC oferty cenowe na uslugi logistyczne,'
17) prowadzib korespondencjg handlowq,
18) przygotowaC pisemnqofertg dla klienta,
19) wystawik fakturg,
20) skorzystat z katalog6w, ofert i informacji prezentowanych w lnternecie.
2. Materiat nauczania
1. Leksyka.
terminologia zawodowa: czynnoici spedycyjne, nazwy i wtaSciwoSci ladunkow
oraz materiatow, umowy ubezpieczeniowe, listy przewozowe, deklaracje celne.
rozklady jazdy. oznakowania ladunkow, znaki ostrzegawcze, znaki przewozowe.
reklamacje, prowadzenie dialogow negocjacyjnych, zadawanie pytan i udzielanie
odpowiedzi, opis zawodu, ocena rynku pracy, rozroinianie zawodow i rodzajow
wykonywanej pracy, okreslanie czasu, ustalanie terminow, miejsca i dat spotka",
prowadzenie terrninarza, korzystanie z kalendarza (podzial na tygodnie
kalendarzowe), planowanie, wyraianie ilosci, miary i wagi oraz innych danych
liczbowych w kontekicie zawodowym, powtbrzenie liczebnikow i zasad ich
pisowni, opis miejsca pracy, firmy, materialow, maszyn, Srodkbw transportu.
Polska w Europie, nasi sqsiedzi, formulowanie tyciorysu w formie opisowej
i tabelarycznej podstawowe punkty iyciorysu, powtorka pisowni dat, pisanie listu
motywacyjnego, stale elementy podania o prace. Cwiczenia zwrotow
grzecznoSciowych i typowych zwrotow w podaniu o pracg, wyraianie tyczeh
i iqdat i w jezyku obcym, relacjonowanie przebiegu dnia w pracy
z wykorzystaniem poznanych zwrotow i wyraien, podstawowe elementy listu
handlowego, formulowanie iistulprosby o katalogi i infornlacjq o firmie i rodzajach
uslug, prowadzenie rozm6w handlowych z klientami, wstep do negocjacji
handlowych, formulowanie listu dotyczqcego zlecenia uslugi, dokumenty ceine.
elementy finansow - banki, Srodki platnicze, podstawowe uslugi bankow, rodzaje
platnosci, slownictwo z tego zakresu, media, rodzaje mediow, pisanie umowy w
jqzyku obcym, nanvy podstawowych paragrafow, formulowanie umowy
o najemldzieriawe, rodzaje podmiotow gospodarczych, osobowosC prawna
przedsiebiorstwa, rodzaje sp6lek handlowych, nasi partnerzy handlowi, informacje
o kraju, glbwnych miastach i osrodkach przemyslowych, znanych firrnach, rodzaje
Srodk6w transportu, transport samochodowy, kolejowy, lotniczy, morski, zalety
i wady, analiza kosztbw, technika transportu i magazynowania, podstawowe
slownictwo dotyczqce ubezpieczen transportowych, wypadek, szkoda, kradziei,
rzeczoznawca i odszkodowanie, prawo przewozowe, prawo celne i drogowe.
ekologia, elementy prawa Unii Europejskiej dotyczqce transportu, spedycji
i ubezpieczen, standardy unijne, handel zagraniczny, eksport, import wspMpraca
handlowa, cto, rodzaje opakowan i zabezpieczenie ladunkow w transporcie,
reklama, rynek, marketing, oferentlnabywca.
2. Doskonalenia sprawnoSci w zakresie:
mowienia, sluchania, czytania, wymowy, ortografii, stosowania odpowiednich form
gramatycznych, zwrotbw grzecznoSciowych i potocznych, prowadzenia rozm6w
towarzyskich i handlowych oraz korespondencji stuibowej.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcymi
oceniania
Najwainiejszym celern przedmiotu ,,Jgzyk obcy dla logistyk6w" jest
przygotowanie ucznia do prowadzenia rozm6w i korespondencji z obcojgzycznymi
kontrahentami i klientami firm logistycznych.
W tym programie zaproponowano jezyk niemiecki, ale rownie dobne ten
sam material nauczania moina wykorzystat dla nauczania innego jgzyka obcego np.
rosyjskiego, francuskiego, hiszpahskiego itd.
Warunkiem przystapienia do nauki przedmiotu jest znajomosc wybranego
jgzyka obcego (np. niemieckiego) na poziomie podstawowym.
Zajgcia powinny by6 prowadzone w porozumieniu z nauczycieiami
przedmiotbw zawodowych w celu skorelowania materialu nauczania i tematyki
Cwiczen. Przed przystwieniem do nauki obcego jgzyka zawodowego zaleca sig
przeprowadzenie wstgpnych testow diagnostycznych oceniajqcych poziom
umiejetnoSci ucznibw.
W trakcie nauki nauczyciel powinien pneprdwadziC ewaiuacje procesu
uczenia siq, co pozwoii uczniom na dokonywanie samooceny postgp6w w nauce
i planowanie dziatah prowadzqcych do sprawniejszego zdobywania wiedzy.
Spos6b prowadzenia kontroli i oceny powinien sprzyjaC komunikacyjnym
technikom prowadzenia lekcji. Dlatego naleiy ograniczyb stosowanie metod
sprawdzania osiqgnigi- ucznibw, takich jak ttumaczenia, testowanie znajomoSci
terminologii gramatycznej, obniiania punktacji (ocen) za biedy ortograficzne
i gramatyczne w zadaniach poSwigconych kontroli umiejgtnoSci poprawnego pisania.
Zaiecane metody kontroli osiagnigC i oceny to uzupelnienie luk i dialog6w.
wypeinianie formularzy, wyszukiwanie w tekScie informacji, porzqdkowanie wyraZ0~
w zdaniu lub fragmentow dluiszego tekstu.
4. Podstawowe srodki dydaktyczne
1) mapa swiata.
2 ) mapa Europy.
3) slowniki,
4) wzory korespondencji handlowej.
5) wzory dokurnent6w, urnow, faktur, polis ubezpieczeniowych.
6) czasopisma specjalistyczne,
7) foldery, broszury, prospekty.
8) obowiqmjqce podrgczniki zawodowe,
9) filmy i kasety w oryginalnej wersji jgzykowej,
10) foldery, broszury, prospekty w jqzyku obcyrn,
11) fragrnenty filmow fabularnych w wersji obcojezycznej.
12) oferty pracy z gazet obcojezycznych,
13) broszury dotyczqce Unii Europejskiej, wydawane przez kraje unijne,
14) mapy w jezyku obcym.
5. Literatura
Przykladowa literatura do jezyka niemieckiego, jako wybranego jezyka obcego:
1) Beza S.. Repetytorium z gramatyki jezyka niemieckiego. Aktuaine wydanie.
2) Beza S.. Eine kleine Landeskunde deutschsprachiger Laender. Warszawa
1995r.
3) Biatek E., Kos J., Niemiecki jako jezyk biznesu. Vademecum z wzorami zadah
i list6w, Dolnoilqskie Wydawnictwo Edukacyjne. Wroclaw. 19951.
4) Brueggrnann W., Hernberger K., Testfragen Wirtschaftsdeutsch, KleH Edition
Deutsch. Muenchen. 1993r.
5) Buhlmann R., Fearns A,. Leirnbacher E., Wirstchaftsdeutsch von A - Z., Lehr
und Arbeitsbuch. Langenscheidt, Berlin, 1996r.
6) Dreyer H., Schrnitt R., Lehr und Uebungsbuch der deuischen Grammatik,
Verlag fuer Deutsch. 1991r.
7) Fischer D.. Schulze H. K., CD Deutschkurse Fachsprache Wirtschaft. Cari
Duisberg Gesellschaft, 1989r.
8) Griesbach H., Schulz D., Deutsche Sprache fuer Auslaender, Teil 1 i 2, Max
Hueber Verlag. 1995r.
9) Hieber W., Lernziel Deutsch als Fremdsprache. Grundstufe 1 und 2. Max
Hueber Verlag, 19931.
10) Im Kreislauflder Wirtschaf!. Bank. Verlag, Kolen. 1991r.
11) Mueller H., Uebungen zur deutschen Sprache. Dudenverlag, Mannhieim,
1981r.
12) Nicolas G., Sprenger M., Weermann W., Wirtschaft auf deutsch, Ernst Klett
Verlag, Muenchen. 1991r.
13) Sachs R.. Handelskorrespondenz, Isrnaning, 199%.
14) Stein J., Das Bankwesen in Deutschland, BankVerlag, Koeln. 19931.
? 15) Tatsachen Ueber Deutschland, Die Bundesreoublik Deutschland. Frankfurt.
1995r.
12. Praktyka zawodowa
1. Szczeg6lowe cele ksztatcenia:
W wyniku procesu ksztalcenia uczel i (sluchacz) powinien umieC:
1) okreilit zadania logistyczne,
2) wykorzystat w praktyce zasady iogistyki.
3) postutyt sig aktami prawnymi z zakresu prawa przewozowego w realizacji
zadari logistycznych,
4) zarzqdzat gospodarkq zapasami i gospodarkq magazynowq,
5) przygotowat zaopatrzenie materialowe w przedsiqbiorstwach,
6) zanalizowat wykorzystanie zapasow magazynowych,
7) zorganizowat i zrealizowac uslugi recykiingowe.
8) obsfuiyc regaiy magazynowe wysokiego sktadowania,
9) dobrat Srodki transportu wewnqtrzzakladowego,
10) dobrat opakowania i pnygotowac towar do dystrybucji,
11) sprawdzib stan techniczno - cksploatacyjny miejskich uslug
infrastrukturalnych.
12) zorganizowat przewozy osob w komunikacji publicznej.
13) dobrat Srodki transportu w zakresie realizowanego zadania,
14) zrealirowa6 laricuch dostaw tradycyjnie i systemem elektronicznym.
15) przeprowadzic negocjacje z klientami w zakresie zadari logistycznych,
16) wyznaczyt zapas cykliczny i zapas bezpieczeristwa,
17) zastosowat metody i narzgdzia jakogciowe w realizacji usjug logistycznych,
18) sponqdzit oferty cenowe na uslugl logistyczne.
19) wyodrebnit i przeanalizowat koszty logistyki,
20) zastosowat metody i narzedzia statystyczne pny sporzqdzaniu analiz
procesow logistycznych.
2. Material nauczania
1. Organizacja przedsigbiorstwa logistycznego:
organizacja przedsiebiorstwa - zakres dzialania, sktadniki majqtkowe , podmioty
wspolpracujqce z przedsiebiorstwem logistycznym.
2. Kierowanie i zarzqdzanie przedsigbiorstwem iogistycznym:
metody kierowania i zarzqdzania stosowane w firmie, warunki podejmowania
decyzji i ich skutecznoSC, uwzglgdnienie czynnik6w spoiecznych, prawnych,
natury etycznej, psychologicznej i fizycznej w procesie zarzqdzania.
3. System rozliczeli:
obieg dokumentow w przedsigbiorstwie, dowody wlasne i obce, kontroia
i sporzqdzanie dokumentow, formy i metody ewidencji ksi~gowej, rozliczenia
z kontrahentami, budietem i instyiucjami ubezpieczeniowymi, rozrachunki
z pracownikami, ustalenie wyniku finansowego firmy i sporza.dzenie
dokumentacji z tym zwiqzanej, korzystanie z technologii inforrnatycznej.
moiliwosci przetwarzania danych.
:$ 4. DzialainoSC logistyczna - czynnoici:
obsluga zamowieli, rnierniki oceny w gospodarce zapasami, procesy
magazynowe - przyjmowanie, wydawanie, skladowanie, kompletacja, obsluga
klienta, obliczanie, analizowanie i ocenianie kosztbw funkcjonowania logistyki,
spedycja wlabciwa, przyjrnowanie zleceh, dob6r Srodka transportu, zawieranie
umow o przewbz, ubezpieczenie przesylki, sporzqdzanie dokurnentacji
transportowej, odbior przesylki od nadawcy, przygotowanie przesylki
do przewozu, nadanie przesylki do przewozu wraz z dokumentacjq
transporlowa odprawa celna, przekazanie przesylki odbiorcy, prremieszczanie
prresylek i organizacja czynnosci dodatkowych, tzw. spedycja rnieszana,
czynnosci przemieszczania, czynnosci dodatkowe.; ;\ .i'
5. Uslugi iogistyczne:
kompleksowa obsluga logistycma, organizacja obslugi ladunku w magazynie.
organizacja przewoz6w samochodowych z wykonywaniem czynnoSci portowych
i zaladunkowych, organizacja przewozbw przesylek drobnych w trybie zwyklyrn
i ekspresowym, organizacja wykonawstwa uslug ladunkowych i sktadowania,
obsluga przewozow kontenerowych, obsluga i organizacja przewoz6w
scentralizowanych, obsluga torbw og6lnego uiyiku, organizacja przewozow
ladunkow cigikich i ponad gabarytowych, organizacja przewozow ladunkow
niebezpiecznych, organizacja wykorzystania powrotnych przebieg6w taboru
samochodowego, organizacja i prowadzenie regularnej, samochodowej
komunikacji towarowej, organizacja obslugi portow morskich, organizacja
przewozow wagonowych, podzlecanie funkcji iogistycznych.
6. Oferowanie uslug:
podai uslug, przegiqd strategii firm transportowych, spedycyjnych
i iogistycznych w zakresie rozwoju uslug logistycznych, przygotowanie oferty
uslugi logistycznej.
7. Przygotowanie harmonogramu czynnosci:
czynnosci zwiqzane z przygotowaniem procesu logistycznego
8. Opracowanie planu zadania logistycznego:
charakterystyka elementow planU zadania logistycznego, koiejnost (kroki)
postepowania przy opracowywaniu planu zadania logistycznego.
9. Przebieg procesu logistycznego:
proces logistyczny, dokumentacja logistyczna, obowiqzki logistyka
10. Zasady opracowywania dokumentow logistycznych:
ogolne zasady opracowywania dokumentow logistycznych, praktyczne
wykonanie dokumentow w sferze logistyki.
11. EfektywnoSt funkcjonowania firmy:
koszty i ceny , istota kosztow w logistyce, koszty ksiegowe a allernatywne,
koszty producenta, koszty wtasne, koszty uiytkownika uslug.
3. Uwagi do realizacji wraz z zaleceniami dotyczqcyrni oceniania
Praktyka zawodowa realizowana jest przez 4 tygodnie. Jej miejscem powinno
by6 przedsigbiorstwo prowadzqce dzialalnoSC w obszane logistyki. Uczeh j u i w
szkole zapoznaje si? z celami ksztalcenia i odpowiednim materialem nauczania,
k t 6 ~ musi opanowat, a praktyka powinno siq przyczynie do potwiefdzenia
przydatnoici zdobytych umiejqtnoici.
CzgS6 pracy powinna poiegat na obserwacji czynnoici lub uczestnictwie
w obsludze stanowisk zwiqzanych z logistykq, dzigki czemu uczeri zapozna sic
z roinorodnoSciq zadari. Wskazane byloby, aby obserwacje dotyczyly pracy osoby
kom~etentnej, slanowiqcej wzor do nasiadowania. Uczeh powinien wykonywat
czynnoSci pod nadzorem pracownika, a takie samodzielnie. CzynnoSci wykonywane
samodzielnie powinny by6 zawsze sprawdzane przez pracownika.
Wskazane jest, aby praktyka rozpoczynala sig od zaznajomienia z organizacjq
pracy i zadaniami, zgodnie z obowiqzujqcymi standardami:
- struktura organizacyjna i regulamin organizacyjny,
- regulamin pracy,
- zadania strategiczne dzialow firmy,
- profil dzialalnosci zakladu.
- obieg dokument6w. - zadania pracownika (zakres czynnoBci i odpowiedzialnoSt sluibowa), - poznanie przepisow dotyczqcych dyscypliny pracy i bhp,
- wspdlpraca ze Srodowiskiem lokalnym.
- stanowisko pracy pracownika.
Praktyka zawodowa powinna odbywaC sig w dni robocze, poza porq nocnq.
W okresie praktyki uczei, podlega obowiqzkom wynikajqcym z regulaminu szkolnego.
a ponadto ma obowiqzek zastosowat sig do zasad obowiqzujqcych
w przedsiqbiorshvie, w klorym odbywa praktykg.
Przedsigbiorstwa, w kt6rych odbywajq siq praktyki zawodowe, naleiy
w odpowiednim czasie ZaopatrzyC w program praktyki. Nalety zapewnit odpowiedni
dostgp do programu pracownikom wyznaczonym do kierowania i nadzoru praktyk
oraz pracownikom kierujqcym pracq na stanowiskach pracy, na ktdrych uczniowie
) odbywajq praktykg.
Program praktyki zawodowej moina traktowaC w sposob elastyczny. Ze
wzglgd6w organizacyjnych dopuszcza sig pewne odstqpstwa ad jego realizacji lub
reaiizacjg innych zadari.
Obserwacja ucznia w trakcie wykonywania przez niego zadari zawodowych, a
takle staranne prowadzenie przez ucznia dziennika praktyk, stanowiq podstawg dla
opiekuna praktyk zawodowych do wystawienia kaidemu z uczni6w oceny z tego
przedmiotu.