ministria e arsimit, shkencës dhe teknologjisëmasht.rks-gov.net/uploads/2015/09/lemi-i … ·...

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimor

ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2014/15

Dizajn enterierit

Kosovë 2013

1

Republika e KosovësRepublika Kosova-Republic of Kosovo

Qeveria –Vlada-Government

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë- Ministarstva Obrazovanja Nauke i Tehnologije-Ministry of Education Science &Technology

Kabineti i Ministrit /Kabinet Ministra/ Cabinet of the Minister

UDHËZIM ADMINISTRATIV

PË ZBATIMIN E PLANIT DHE PROGRAMIT TË RISHIKUAR PËR ARSIMIN PROFESIONAL PËR FUSHAT:

ADMINISTRATË, EKONOMI, SHËNDETËSI, BUJQËSI, HORTIKULTURË, USHQIMORE, MAKINERI, ELEKTRO, HOTELERI-TURIZËM,

KOMUNIKACION, KIMI-TERKNOLOGJI, NDËRTIMTARI, GRAFIKË, TEKSTIL, MUZIKË, ART PËR NIVELIN E PARË DHE TË DYTË (KL.X,XI dhe XII)

NUMËR: Datë:

Në mbështetje të nenit 31 paragrafit 3 të ligjit për Arsimin Parauniversitar në Republikën e Kosovë, (Gazeta zyrtare nr. 17/16 shtatorë 2011) neni 6, 6, të Ligjit mbi Arsimin dhe Aftësimin Profesional, në pajtim me shtojcën 6 të rregullores nr. 02/2011 për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive (dt. 22.03. 2011) dhe nenin 38 (6) të Rregullorës së punës së Qeverisë nr. 09/2011 nxjerr:

Neni 1

2

Qëllimi

Qëllimi i këtij udhëzimi është zbatimi i planit dhe programit mësimor të rishikuar për shkollat e mesme të larta profesionale, për nivelin e I-rë dhe të II-të (kl.X,XI dhe XII).

Neni 2Planprogrami

Plani dhe programi i rishikuar për nivelin e I-rë dhe të II-të për:1. Lëmin e Administratës me profilet: Asistent Administrate, Asisten juridik, Orgaanizator i aktiviteteve Shoqerërore2. Lëmin e Ekonomisë me profilet: Banka dhe i sigurime, Kontabilist Shpediter dhe Logjistike, Tregt.me pak/shumicë, Administrim biznesi, Marketing, Financa,Administratë,2.1. Lëndët: Ekonomi e Ndërrmarësi, dhe Menaxhim i projekteve.3. Lëmin e Elektos me profilet: Mekatronikë, Informatikë, Audio&Video, Telekomunikacion, PTT, Riparues i paisjeve te zyres, Rip.i Elektronikes Industriale, Rip. Elektronikes konsumuese, Energjetikë, Makina elektrike, Instalues elektrik.4. Lëmin e Hoteleri-Tur. me profilet: Asist ent hotelier, Asist. Restorani, Gjelbërës, Pastiçer, Asistent Turizmi.5. Lëmin e Transport dhe Trafik me profilet: Transport rrugorë, Trafik rrugor, Lëvizje trenave, Tërheqje trenave dhe Drejtues i trenave, Operator në aviacion.6. Lëmin e Kimi-Teknologji me profilet:Përfitimi i metaleve, Përpunimi i metaleve, Gjeologji, Miniera, Teknologjia e gomës dhe plastikës, Tek. E materialeve të ndërtimit, Riciklimi, Laborant i fizikës, Laborant i biologjisë, Laborant i kimisë.7. Lëmin e Makinerisë me profilet: Saldator, Operator prodhimi, Mekanik i makinave, Instalues i ngrohje dhe klimatizimit, Automekanik, Metalpunues, Instalues i ujësjellësit dhe kanalizimi, Vegeltar,8. Lëmin e Ndërtimtarisë me profilet:Ndërtimtari, Arkitekturë, Gjeodezi.9. Lëmin e Grafikës me profilet: Grafik i përgaditjes grafike, Shtypit, Mediave, Libërlidhjes.10. Lëmin e Tekstitlit me profilet: Konfekcione, Vekim, Thurës, Tjerrës, Rrobaqepësi.11. Lëmin e Shëndetësisë me profilet: Asistent i stomatologjisë, Teknik i dhëmbëve, Mami, Infermier i Pediatri, Infermier i përgjithshëm, Teknik i farmacisë.12. Lëmine Ushqimore me profilin:Teknologji ushimore i përgjithshëm13. Lëmin e Bujqësisë me profilet: Lavërtari –Perimkulturë, Pemtari-Vreshtari, Veterinë, Blegtori,

3

Mbrojtje e bimëve, Prodhimi dhe përpunimi i duhanit, Fermeri, Bletarisë14. Lëmin e Hortikulturës me profilet:Hortikulturë e përgjithshme.15. Lëmin e Drurit me profilet:Pylltari, Përpunimi i drurit, Zdrukthëtari.16. Lëmin e Artit me profilet:Arti figurativ aplikativ, Dizajni grafik, Dizajni i enterierit, Dizajni i tekstilit, Dizajni i tekstilit dhe veshjeve, Formësues i qeramikës.17. Lëmin e Muzikës: 17.1. Lëmin e përgjithshme me profilet:Bashkëpunëtor i përgjithshëm.

17.2. Lëmin e artistike instrumentale me profilet:Interpretues i pianos, Interpretues i harqeve (violinë, violë, kontrabas), Interpretues frymor (Flautë, Klarinet, Trombo, Basi), Interpretues –solo këngë,

të gjitha plaprogramet e këtyre lëmive dhe profileve iu janë bashkangjitur këtij Udhëzimi administrativ.

Neni 3Dispozitat shfuqizuese

Me hyrjen në fuqi të këtij udhëzimi administrativ, shfuqizohet UA nr.19/2008 dt.19.08.2008

Neni 4Hyrja në fuqi

Ky udhëzim administrativ hyn në fuqi me fillimin e vitit shkollor 2013/14.

____________________________

Prof.dr.Ramë Buja,ministër

4

Parathënie

Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.

Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.

Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat profesionale.

Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme gjatë tri viteve të shkollimit profesional, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës, kërkesave universitare në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm të Lartë Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.

Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata ekspertë që me përkushtim të madh punuan në rishikimin e planprogrameve ekzistuese.

PËRMBAJTJA

5

I. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Dizajn i enterierit”, shkollimi trevjeçar.

II. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10.

1. Skulpturë2. Teori e formës3. Histori e artit4. Vizatim dhe pikturë 5. Bazat e projektimit 6. Projektim i enterierit 7. Gjeometri deskriptive

b) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.1. Histori e artit 2. Vizatim dhe pikturë 3. Projektim i enterierit4. Perspektivë5. Teknologji e materialeve6. Konstruksione ndërtimore7. Projektim i mobiljeve

c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12.1. Menaxhim i artit

2. Vizatim dhe pikturë3. Projektim enterieri4. Projektim5. Projektim i mobiljeve

III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

d) Programet e lëndëve profesionale, kl. 111. Punimi i maketës së objektit banues

e) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12.2. Punimi i maketës së enterierit publik3. Punimi i maketës së objektit arkitektonik

IV. Literatura e rekomanduar

6

Korniza e programit mësimor profesional ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2014/15

Dizajn i enterierit

Korniza e programit mësimor profesional

7

Lëmi: Artet aplikativeProfili: Dizajn i enterieritNiveli: I

Njoftime të përgjithshme për shkollimin

1. Struktura e shkollimit

Arsimimi në profilin mësimor “Dizajn i enterierit” trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë.Shkollimi i arsimit profesional, pas përfundimit të arsimit të detyruar i përgadit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre inkuadrimin në tregun e punës si teknik të dizajnit të enterierit si dhe lejon kalimin në studimet universitare.Pas mbarimit të klasës së 12 nxënësi merr: Diplomë dhe thirjen ,, Dizajnerit të enterierit” Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Dizajn i enterierit” për shkollimin të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:(i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të

nxënësve për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.

(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e dizajnit të enterierit.

(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e dizajnit të enterierit.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit

Qëllimi kryesor i shkollimit për “Dizajn i enterierit” është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre: Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe

aftësitë fizike e mendore; Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal,

si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri; Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen

intelektuale dhe vlerat morale; Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që

do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

8

Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhëshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe europian;

Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e dizajnit të enterierit;

Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

Grupi të cilit i drejtohet shkollimi

Shkollimin për “Dizajn i enterierit”, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këtë nivel shkollimi.

Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.

Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm

Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Dizajn i enterierit”, me marrjen e diplomës së maturës, mundëson kalimin në shkollimin e lartë universitar.

Mundësitë e punësimit

Shkollimi për “Dizajn i enterierit”, i referohet kryesisht punimeve të brendshme të hapësirave të ndërtuara që janë aktuale dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo, Tekniku i dizajnit të enterierit mund të punësohet në ndërmarrje( firma,studio,kompani) që kryejnë projektime të enteriereve, eksteriereve dhe të mobiljeve,ose mund të vetëpunësohet si projektues ambulant, në këtë sektor,sipas kërkesave të klientëve. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, dizajneri i enterierit mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë.

KOMPETENCAT E FITUARA NGA NXËNËSIT NË PËRFUNDIM TËSHKOLLIMIT

9

Kompetencat e përgjithshme

Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Dizajn i enterierit”, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë: Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur

mendimet e ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme. Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij. Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë

në vendimmarrje. Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin

për një të nxënë që zgjat gjithë jetën. Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e

objektivave të pranuara. Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të

përmirësuar dhe çuar më tej arritjet. Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundëshme të karrierës profesionale për të bërë

zgjedhje të përshtatëshme të veprimtarive profesionale të ardhëshme.

Kompetencat profesionale

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit në profilin “Dizajn i enterierit”, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë:– Lexon dhe interpreton skema dhe projekte të dokumentacionit teknik të projekteve

arkitektonike.– Përgadit skica të thjeshta për projektime arkitektonike të enteriereve dhe dizajnit të

mobiljeve.– Përgadit vendin e punës për projektim.– Përzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet e duhura për projektim.– Përdor dhe mirëmban veglat dhe pajisjet e punës.– Projekton projekte të enterierit.– Dizajnon mobilje.– Respekton legjislacionin për profesionin në veprimtarinë profesionale.

10

– Respekton standardet e profesionit.– Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit.– Përdor literaturë teknike në mënyrë të pavarur me qëllim ngritjen profesionale.– Punon në mënyrë të pavarur për të zgjidhur probleme të natyrave të ndryshme që

paraqiten në situata profesionale të caktuara.

III. Plani mësimor për profilin ,, Dizajn i enterierit”

Orët javore-vjetore dhe kreditet

11

Nr. MODULET MËSIMOREKlasa 10 Klasa 11 Klasa 12

A. Lëndët e përgjithshme 12 (420) 11 (385) 9 (228)1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3(105) 3(105) 3(96)2 Gjuhë angleze 2(70) 2(70) 2(64)3 Edukatë fizike 2(70) 2(70) 2(64)4 Matematikë aplikative 2(70) 2(70) -5 Teknologji e informimit 1(35) 1(35) 1(32)6 Edukatë qytetare 1(35) / /7 Ekonomi dhe ndërmarrësi 1(35) 1(35) 1(32)B. Gjithsejt: Lëndët profesionale 20(700) 19(595) 19(608)1 Skulpturë 2 (70) / /3 Menaxhim i artit / / 2(64)4 Teoria e formës 2 (70) / /5 Historia e artit 2 (70) 2(70) /6 Vizatim dhe pikturë 4 (140) 4(140) 4(128)7 Bazat e projektimit 4 (140) / /8 Projektim enterieri 4 (140) 4(140) 5(160)9 Gjeometri deskriptive 2 (70) / /10 Perspektivë / 2(70) /11 Teknologji e materialeve / 2(70) /12 Projektim / / 5(160)13 Konstruksione ndërtimore / 2(70) /14 Projektim i mobiljeve / 3(105) 3(96)C. Modulet e praktikës profesionale / 2(70) 4(130)1. Punimi i maketës së objektit banues / 7 K(70orë) /

Punimi i maketës së enterierit publik / / 6 K(60 orë)2. Punimi i maketës së objektit

arkitektonik/ / 7 K(70 orë)

Gjithësejt numri i kredive/orëve / 7 K(70 orë) 13K(130orë)Shuma vjetore e orëve 32(1120) 32(1120) 32(1024)

Raportet kohore : Lëndet e përgjithshme …………….. 36,5% Lëndet profesionale ………………... 57.4% Praktika profesionale ……………… 6.1%

IV. Udhëzime për zbatimin e kornizës së programit mësimor profesional:

12

Lëndët e përgjithshme janë të njëjta për të gjitha profilet arsimore dhe programet e detajuara të tyre parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.Javët mësimore sipas klasave: - Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë.- Klasa 12 – 32 javë,Java mësimore ka 5 ditë x 6 orë/ditë = 30 orë mësimore në javë.Një orë mësimore është 45 minuta.Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore do të përdoret koncepti i kreditit (K), i cili do të jetë i barazvlefshëm me 6 orë mësimore (1 ditë praktike). Praktikat profesionale do të realizohen ditore ose gjysëmditore (6 orë ose 3 orë në ditë).Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me rradhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në vartësi të kushteve dhe situatave specifike në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të rradhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke u munduar të mos e dëmtojnë proçesin e përvetësimit të tyre.Shkolla duhet të mundohet që modulet praktike t’i realizojë në formë të bllok-orëve, si e vetmja mënyrë e zbatimit të suksesshëm të metodës me projekte. Kjo duhet të realizohet kah fundi i vitit mësimor. Mbështetur në kapitujt dhe temat mësimore të paraqitura në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësuesit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse. Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësuesit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisn instrumentat e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve.Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të shkollimit katërvjeçar në Profilin “Dizajn të enterierit”, do të organizohet në formë provimesh, të fokusuara në tri drejtime kryesore:Provimi për lëndët e kulturës së përgjithshme.Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale.Provimi i integruar për praktikën profesionale.Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në diplomen përkatëse pas përfundimit të shkollimit profesional.Modalitetet e vlerësimit të nxënësve me nota, të provimeve përfundimtare dhe të përmbajtjes së diplomave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.

V. Udhëzime të përgjithshme didaktike

13

Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin maksimalisht të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proçes analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, niveli e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimdhënëse etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues e mësimdhënës të shkollës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proçes të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me nivelin e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësuesit dhe instruktorët e praktikave.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit “Dizajner enterierit”.Mësuesit dhe duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi.Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënit nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm.Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësuesit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga instruktori, praktika e mbikqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve (metoda katërnivelshe). Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në stadet përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës.Përsa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe të pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësuesit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim,

14

detyrat me shkrim, vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësuesi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, të testuara në situata pune reale apo të simuluara. Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësuesit nga lektor i thjeshtë, në një moderator, mbikqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

15

Programet e lëndëve profesionale ARSIMI PROFESIONAL

Klasa 10

16

Programet e lëndëve profesionaleProgrami i lëndës

“Skulpturë”

Lëmi: Artet aplikativeProfili; Dizajn i enterieritKlasa: 10

I. Qëllimi i lëndës Në përfundim të lëndës në klasën e 10,nxënësi duhet të:- Verehet një zhvillim i kulturës figurative me ndihmën e punës- sistematike,me modele plastike tredimensionale,të formave- themelore- Këtë njohuri teorike dhe praktike që do ti zbatoj në profesionin - e ardhshëm të cilat gjatë punës praktike do ti zgjerjnë dhe thellojnë- Këtë qêndrim kreativ ndaj zgjedhjes së detyrave duke përdorur- formën dhe hapsirë- Aftësohet të kuptoj se hapësira dhe forma në të përbëjnë tërësi unike- si bazë e mjedisit njerëzor- Aftësimi për eksperimentimin si përpjekje për zhvillimin e risive - dhe të marrdhënjeve ndërmjet njeriut, formës dhe hapsirës- Aftësohet të përdorin drejtë veglat dhe materialin e punës.

II. Fondi i orëve të lëndës; 35 javë/2orë/javë=70 orë III.Programi i hollësishëm i lëndës

KAPITULLI 1:Hyrje lëndën e skulpturës 6 orë

a). Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të;- Kuptoj rëndësin e lëndës së skulpturës, për profilin përkatës- Kuptoj dhe realizoi një rreth me nivele të caktuara nga argjili- Të dij preocesin e fondrimit në gips (kallapi njëpjesëshe)- Realizoi model nga gipsi

b.Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të;- Ilustroj vizatime të lira,punime nga gipsi, të gjeneratave të- mëparshme- Materiale she mjete për skulptur

c).Udhëzime didaktike për kapitullin

17

Rekomandohet që mësuesitë;- Ilustroi vizatime të lira, - skulptura të nxënësve të gjeneratave të mëparshme

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Në studio për skulptur

Kapitulli2: Punimi i formave gjeometrike-kubi-gjysëmsfera - 10orë

a). Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit,nxënësi duhet të;- Aftësohet për punimin e formave gjeometrike dhe gjysemsferat- Bejë variacione të trupave gjeometrike me zberthim dhe rikomponim- në zgjedhjet të reja hapsinore

b).Temat e kapitullit- Punimi I formave gjeometrike-kubi gjysëmsfera

c).Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesitë;- Ilustroi vizatime të lira, skulptura të nxënësve të gjeneratave të mëparshme

d). Kushtet për realizimin e kapitullit- Në studio për skulptur

Kapitulli 3: Forma e fortë dhe stabile 10orë

a). Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- Bëjë realizimin e skicave-vizatimore- Realizojë bartjen e vizatimit dy dimensional në forma tredimenzionale- Bëjë realizimin e skulpturës nga argjili- Bëjë fundrrimin e skulpturës në gips

b.Tema e kapitullit- Punimi I formave të forta gjeometrike stabile -kubi gjysëmsfera c). Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- Ilustroj vizatime të lira vepra skulpturale të nxënësve nga gjenerata e mëhershme

d). Kushtet për realizimin e kapitullit - Në studio për sculpture

Kapitulli 4. Format konkave –konvekse 10 orë

18

a). Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të:- Spjegoi termet konkave- konvekse- Të bëjë skica dhe vizatime për projektin e ardhshëm- Të bëjë realizimin nga argjili- Të bëjë shkrirjen në gips

b. Tema e kapitullit- forma konkave- konvekse- punimi I skicave, vizatimeve për projektin nga skulptuta- realizimi nga argjila dhe- shkrirja në gips

c.udhëzime didaktike për kapitullinrekomandohet që professori të ilustroi vizatime të lira, skulptura nga nxënësit e

gjeneratave të më parëshme

d. kushtet për realizimin e kapitullut - në studio për skulpturë

Kapitulli 5. Format e përmbledhura 8 orë

a) Qëlimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të:- spjegoi shembuj për formën e përmbledhur- të aftësohet të bëjë skica e vizatime për sculpture- realizimi në argjilë- shkrirja në gips

b) tema e kapitullit- forma e përmbledhur- punimi I skicave I vizatimeve për project- realizimi në argjilë- shkrirja në gips

c) realizime didaktike për kapitullinRekomandohet që profesori të:- ilustroi vizatimet të lira nga skulptura e nxënësve të gjeneratave të mëparshme

d) kushtet për realizimin e kapitullitnë studio për sculpture

Kapitulli 6. Strukturat (teksturat) përdorimi në mënyrë plastike- shkrirja e modelit në gips 10 orë

a) Qëlimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të:- spjegoi strukturën e mënyrës plastike të shkrirjes së modelit në gips

19

- përpunoi negativin dhe përgatitjen për shkrirjen në pozitiv- bëjm shkrirja në pozitiv- përpunimin përfundimtar

a. tema e kapitullit- struktura përdoret në mënyrë plastike- shkrirja e modelimit në gips- kallupi dypjesësh- përpunimi i negativit dhe përgatitja e shkrirjes në pozitiv- shkrirja në pozitiv- përpunimi përfundimtar

b. realizime didaktike për kapitullinRekomandohet që profesori të:- ilustroi vizatimet të lira nga skulptura e nxënësve të gjeneratave të mëparshme

d). kushtet për realizimin e kapitullitnë studio për sculpture

Kapitulli : 7. Punimi i formave të rrombullaksuara 6 orë

a. Qëllimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të :- Aftësohen në punimin e formave të rrombullkëta dhe rrethore - Të bëjnë variant të ndryshme të rrumbullakëta dhe prerjen e formave te rrumbullakëta

b. Tema e kapitullit- Punimi i formave të rrumbullakëta rrethore

c. Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- Ilustroj vizatime të formave të rrumbullakëta skulpturale të nxënësve të gjeneratave të

mëparshme .

d. Kushtet për realizimin e kapitullit- Në studio për skulpturë

Kapitulli 8.Struktura e formave relievore në skulpturë - 10 orë

a. Qëllimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të:- Shpjegojnë strukturën relievore në skulpturë- Të përpunojnë negativin për pregaditje në fondrimin për relief - Të bëjnë fondrimin pozitivin përfundimtar për relief.

b. Tema e kapitullit- Struktura relievore përdorimi në mënyr modeluese - Fondrimi i reliefit në gips - Kallëpi i reliefit ne negativ- Përpunimi i negativit pregaditja e fondrimit

20

- Fondrimi pozitiv punimi përfundimtarë.

c. Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- Ilustroj vizatime të lira nga reliefët e nxënësve të gjeneratave të mëparshme

c. Kushtet për realizimin e kapitullit - Në studio për skulpturë

Programi i lëndës

“Teori e formës”

21


I.Q ё llimet e l ё nd ё s

Nё përfundim tё trajtimit nё klasës e 10 nxёnёsi duhet tё: - zhvilloj ndjenjën dhe aftёsin e tyre pёr tё pёrjetuar hapsirёn dhe kompozimet.- njohё strukturёn e kompozimit figurativ.- njoh elementet e kompozimeve dhe parimet e kompozimit - ketë aftësi pёr shprehje figurative me ndihmёn e rrugës analitike tё detyrave.- njohё teknikat e ndryshme pikturimi- ketë aftësi pёr zhvillimin e aftësive profesionale nё lёmit e arteve tё ndryshme, dhe tё disiplinave hapësinore

II.Fondi i orëve t ё lindës

35 javё x 2 orё / javё = 70 orё

Kapitulli 1: Drita dhe përceptimi i formës 14 orë

a.) Qёllimet e kapitullit: Nё përfundim tё kapitullit, nxёnёsi duhet tё:- vёrejё dallimet nё fushёn e tё parit- vёrejё cilёsinё e perceptimeve vizuale- dalloj kontrastin si kusht tё pёrceptimit tё formave - tё vёrejё prezencen e dritës si kusht pёr nxitjen e sensacionit vizual

b.) Temat e kapitullit:- Vrojtimi i dallimeve nё fushёn e tё parit - Cilësia pёrceptive vizuale- Kontrasti si kusht i perceptimit tё formave - Prezenca dhe veprimi i dritës si kusht pёr nxitjen e sensacionit vizual

c.) Udhёzime didaktike pёr kapitullin Rekomandohet qё mësuesi qё:ilustrojё ligjeratё me tekste, sllajde, mjete tё punës etj.d.) Kushtet pёr realizimin e kapitullit- nё klasё apo studio (punëtori tё pikturës)

Kapitulli 2: Drita dhe komponimi 14 orё

a) Qёllimet e kapitullit Nё përfundim tё kapitullit nxёnёsi duhet tё :

22

- kuptoj kompozicionin si tёrёsi nё hapsirё- kuptoj hapsiriёn tredimensionale- bёjё organizimin e vlerave plastike

b) Temat e kapitullit - hapësira dhe kompozimi - hapësira tredimensionale- organizimi i vlerave plastike

c) Udhёzime didaktike pёr kapitullinRekomandohet qё mësuesi tё: ilustroj vizatime, tekste, sllajde si dhe vizatime tё gjeneratave tё mëhershme.

d) Kushtet pёr realizimin e kapitullit- klasё apo studio (punëtori tё pikturës)

Kapitulli 3 : E lementet e kompozicionit 26 orё

a) Qёllimet e kapitullitNё përfundim tё kapitullit nxёnёsi duhet tё:- analizoj elementet e kompozicionit dhe tё realizoj studime analiltike tё vijes- njohё karakterin e formave, si dhe llojet e formave- dalloj raportet ndërmjet madhësive- shpjegojё vlerat teksturale tё sipërfaqeve dhe formave- organizoj dhe kontrolloj vlerat e valerit- njohё ngjyrёn, kontrastin dhe vetitё psikologjike tё ngjyrёs

b). Temat e kapitullit- Elementet e kompozicionit - Vija - Forma- Tekstura- Valeri- Ngjyra c). Udhёzime didaktike pёr kapitullinRekomandohet qё mësuesi duhet tё:- ilustroj vizatime, tekste si dhe vizatime tё nxёnёsve tё gjeneratave tё mëparshme

d). Kushtet pёr realizimin e kapitullit- klasё, studio ( punëtori tё pikturës)- letra, ngjyra, brusha, lapsa etj

Kapitulli 4: Parimet e komponimit 16 orё

a) Qёllimet e kapitullitNё përfundim tё kapitullit nxёnёsi duhet tё:

23

- njohё parimet e kompozimit- njohё gradacionin si ritëm- njohё harmoninё – ngjajshmёrinё nё mes vlerave- dallojё kontrastin si raport tё kundërt tё vlerave

b). Temat e kapitullit- parimet e kompozimit- gradacioni si ritëm i shkallё shkallёshmёrisё- harmonia ngjajshmёria ndërmjet vlerave- kontrasti si raporte tё kundërta ndërmjet vlerave

c). Udhёzime didaktike pёr kapitullin

Rekomandohet qё mësuesi tё: ilustrojё tekste, literaturё, mjete mësimore bashkëkohore, kinoprojektorin, sllajda, epidiaskopin etj.

d). Kushtet pёr realizimin e kapitullit- nё klasё apo studio pёr pikturё.

Programi i lëndës

“Histori e artit”

24


I. Qëllimi i lëndës Në përfundim të trajtimit të lëndës në klasën e 10 nxënësi duhet të - shpjegoj rëndësinë parimet dhe rregullat kryesore të Historisë së Artit- njohja e nxënësve me të ariturat më të rëndësishme në artin botror- njohja e nxënësve me stilet artistike dhe me përmendoret më të rëndësishme- njohja e nxënësve me mjeshtrit ( artistët) me rëndësi në Hisotirnë e Artit- mundësia të shpjegoj rëndësin për konceptet themelore dhe ligjësitë estetike- zhvillimi i aftësive të nxënësve, për vrojtim dhe të menduar analitik - zhvillimi rreth vlerësimit të veprave artistike- zhvillimi i shprehive tek nxënësit për shfrytzimin e muzeve, ekspozitave, galerive dhe

të manifestimeve tjera artistike.

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë / javë = 70 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Hyrje në historinë e artit 2 orë

a). Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:- Shpjegojë karakteristikat e artit së bashkësisë së parë njerzore - Shpjegojë bazat shoqërore të paraqitjes së artit - ketë njohuri për pikturën e shpellave llasko, alltamira - njohë artin e neolitit, stonhengj , dollomitet, menhirët - Njohuri për kohën e bronzës, vorbtarinë, veglat paisjet

b). Temat e kapitullit - Arti i bashkësisë së parë njerzore- Bazat shoqrore të paraqitjes së artit- Piktura e shpellave llasko, alltamira - Arti i neolitit, stonhengj, dollomitet, menhiret- Vorbtaria- koha e bronzes , veglat e paisjet

c). Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të - ilustroj tekste, literaturë, mjete bashkëkohore, kinoprojektorin sllajde etj. d). Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa apo salla e posaqme për Historinë e Artit- literatura, sllajde, kinoprojektorin

25

Kapitulli 2: Arti i popujve të lindjes 6 orë

a). Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi, duhet të: - Ketë njohuri për artin e popujve të lindjes (njohë karakteristikat e artit të lindjes)- Ketë njohuri për artin e Egjiptit ( njohë karakteristikat e artit egjiptian)- Ketë njohuri për artin mesopotanez ( karakteristikat e artit mesopotanez)- Ketë njohuri për artin kretomiken (karakteristikat e artit kretomiken)

b). Temat e kapitullit - Arti i popujve të lindjes- Arti i Egjiptit- Arti mesopotamez - arti kretomiken

c) Udhëzime didaktike Rekomandohet që mësuesi të- ilustrojë qështjet që trajtojnë temat konkrete - të jap detyra konkrete për nxënësit

d). Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa për Historinë e Artit- kinoprojektori , sllajdet , literaturë

Kapitulli 3: Arti i popujve antik 12 orë

a). Qëllimi i kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të :- ketë njohuri për artin dhe kulturën ilire,- Ketë njohuri për artin antik Grek (karakteristikat e saja)- Ketë njohuri për artin e vjetër Grek (karakteristikat e saja )- Ketë njohuri për artin Grek të periudhës klasike ( karakteristikat e saja)- Ketë njohuri për artin Grek të periudhës helenistike ( karakteristikat e saja)- Ketë njohuri për kulturën etrure ( karakteristikat e saja)- Ketë njohuri për artin Romak ( karakteristikat e saja )

b). Temat e kapitullit- Arti antik Grek- Arti i vjetër Grek- Arti Grek i periudhës klasike - Arti Grek i periudhës helenistike - Kultura etrure - Arti romak c). Udhëzime didaktikeRekomandohet që mësuesi të: - ilustrojë ligjeratat me shembuj të ndryshëm dhe konkret dhe të përdor mjete të

konkretizimit (sllajde, literaturë, filma etj).

26

d). Kushtet për realizimin e kapitullit- Në klasë apo kabinet për Historinë e artit

Kapitulli 4: Arti i mesjetës 11 orë

a). Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi, duhet të:- Ketë njohuri për artin e mesjesës (karakteristikat e artit të mesjetes) - Ketë njohuri për artin e bizantit (përmendoret, ikonat)- Ketë njohuri për artin roman ( skulptura, freskat)- Ketë njohuri për artin gotik (karakteristikat e stilit gotik )

b) Temat e kapitullit- Arti i mesjetës- Arti i bizantit- Arti roman - Arti gotik

c). Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të - Trajtojë shembuj konkret të temave- Të angazhojë nxënësit në punë me mjete, sllajde, literatur etj

d). Kudhtet për realizimin e kapitullit- klasë apo kabinet për histori të artit- kinoprojektorë, sllajde, literaturë

Kapitulli 5: Arti mesjetar shqiptar 13 orë

a).Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të: - ketë njohuri për skulptorin- arkitektin Andreja Alleshi –Dursaku - ketë njohuri për piktorin shqiptar të ikonave Onufri - ketë njohuri për krijimtarinë e piktorit të ikonave David Selenicën - të ketë njohuri për krijuesit, vllezërit Zografi, Atanas dhe Konstatin

b). Temat e kapitullit- Skulptori arkitekti Andreja Alleshi – Dursaku – arkitektura dhe skulptura- Onufri – ikonograf , piktor i ikonave - David Selenica, krijimtaria ikonografike - Vllezërit Zografi, krijimtaria ikonografike

c). Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- tregojë shembuj konkret të temave - të informojë nxënësit me shembuj vizuel

27

d). Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë apo kabinet për Histori të Artit- sllajde, filma, literaturë. Kapitulli 6: Arti Renesansës 21 orë

a).Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të - ketë njohuri për artin e renesansës – arkitektura, skulptura, piktura- ketë njohuri për artin protorenesansës- arkitektura, skulptura, piktura- ketë njohuri për artin e renesansës së hershme – arkitektura, skulptura, piktura- ketë njohuri për renesansën e lartë Leonardo Davinçi, Mikelanxhello Bonaroti - ketë njohuri për renesansën në Venedikë- ketë njohuri për renesansën në Flandër - ketë njohuri për renesansën në Gjermani

b) Temat e kapitullit- Arti i renesansën - Protorenesansa- Renesansa e hershme- Renesansa e lartë- Renesansa në Venedikë- Renesansa në Flandër - Renesansa në Gjermani

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të- tregojë shembuj konkret të temave- angazhojë nxënësit të përdorin mjete, literaturë , sllajde, mjete vizuele

d). Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë apo kabinet për Historinë e Artit- kinoprojektor, sllajde , literatur

Programi i lëndës

“Vizatim dhe pikturë”

28


I. Qëllimi i lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të nxënësi duhet të :- fitojë njohurit dhe aftësi vizuele për përceptimin e vlerave figurative - aftësohet të përdorin vizatimin dhe pikturimin të përjetojnë dhe krijojnë të bukurën- zbatojnë njohurit teorike dhe praktike në jetën e përditëshme- formojnë shprehi punuese, panvarësisë, përpikërisë- kenë njohuri më të ariturat në vizatim dhe pikturimë gjatë historisë së artit të kombit

tonë dhe popujve tjerë, në veqanti të arriturat në artin pamor bashkëkohor - kultivoj ndjenjën humanitar, zhvillimi i kulturës dhe formimin e porsonalitetit moral- aftësohet të vrejë karakterin e dukurive natyrore, të formave dhe të veprave artisitke.

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 4orë = 140 orë


Kapitulli 1: Vija dhe drejtimi 28 orë

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- dijë si përdoret lavjerrësi, shkopthi, këndmatësi kërkuesi e motiveve - dijë fazat e vizatimit dhe pikturimit- dije mjetet per vizatim dhe bazat- dijë kuptimin, llojet dhe rëndësin e vizatimit dhe pikturimit - dijë veprimet psikologjike të vijës - dijë drejtimet themelore, drejtimet në konponim, drejtimet në hapësirë - dijë parimet e rendit estetik (ritmi, harmonia, kontrasti, barazpesha, drejtimi)- dijë si bëhet matja horizontale dhe vertikale

b) Tema e kapitullit- funkësioni i vijës në raport me - hapësirën- masën- sipërfaqën- vija si arabeskëc) Udhëzimmet didaktive për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të :- shpjegojë detyrën dhe menyrën e punës - bëjë korekturen gjatë orës së mesimit në mënyrë individuale - angazhoj nxënësit në punë të panvarur- ushtroj nxënësit si përdoren vijat ndimëse

ç) Kushtet për realizimin e kapitullit

29

- klasa- tabela për vizatim dhe pikturim- lapsa- ngjyra; akkuarel, pastel, tempër, vajit - bazat për vizatim(letër, pakoletër, karton, pelhurë,)- brusha për pikturim- objekte të përdorshme - trupa gjeometrike- funderimi gipsi

Kapitulli 2: Madhësia dhe forma 28 orë

a) Qëllimi i kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të:- dijë rëndësin e formës dhe formave - dijë marrëdhëniet e madhësive mbrenda një forme kompozicionit - dijë poziten hapësinore dhe raporti ndërmjet formave në natyrë, lidhjet që formohen

me format artistike (me prekje ,mbulim,gërshetim)- dije te beje zgjedhjen tonale te siperfaqes

b) Temat e kapitullit - vizatimi i elementeve të përdorëshme dhe trupave gjeometrik- vizatimi dhe pikturimi i natyrës së qetë - parqitja dhe perceptimi i trupave gjeometrike me madhësi dhe forma të ndryshme

c) Udhëzimet didaktive për kapitullinRekomandohet që mësuesi të :- shpjegojë për llojet e formave dhe madhësive - shpjegoj cilat janë format bazë, format natyrale dhe ato artistike - aranazhoj motivin për vizatim apo pikturim- bëjë korekturen gjatë se mesimit ne vizatim dhe pikturim

ç) Kushtet për realilzimin e kapitullit - klasa(atelea)- lapsa të butë - letër për vizatim format të caktuar - ngjyra ujit (akuarel), pastel, tempër- brusha për pikturim- reprodukime- dijafilma- projektor

Kapitulli 3: Tekstura 28 orë

a) Qëllimet e kapitullitNe përfundim të kapitullit , nxënësi duhet të:- dijë të zbatoj me sukses llojet e teksturës në vizatim dhe pikturim

30

- dijë rëndësin e teksturës në artet figurative dhe aplikativ- dallojmë teksturën: të lëmuar, të vrazhëd, të butë, të fortë etj.- dijë vlerat teksturale të sipërfaqeve dhe formave

b) Temat e kapitullit- paraqitja dhe përceptimi i teksturës në vizatim dhe pikturim- vizayimi i objekteve të përdorshme - vizatimi dhe pikturimi I natyrës së qetë me drapëri c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë rëndësin dhe rolin e teksturës në vizatim dhe pikturim- bëjë demostrimin e teksturës me mjete të konkretizimit - bëjë korekturen e duhur gjatë orës mësimore dhe në mënyrë individuale

ç) Kushtet për realizimin e kapitullit - për ralizimin e sukëseshëm të lëndës së vizatimit dhe pikturimit programi parasheh

përdorimin e këtyre modeleve - trupat gjeometrike të plota dhe telore - objekte të përdoreshme - drapëri- fondrim gipsi- baza për vizatim dhe pikturim(letër, karton, pelhurë,)- ngjyra uji, (akuarel), tempër, pastel, vajit- brusha për pikturim- lapsa të butë

Kapitulli 4: Valeri 28 orë

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapituli, nxënësi duhet të :- dijë kuptimin dhe rëndësin e valerit në vizatim dhe pikturim - dijë qelësat e valerit, inervalet dhe ritmi- dijë të përdorë valerin në vizatim dhe pikturim- dijë mënyrën e realizimit e paraqitjes së hapësirës dhe paraqitja dekorative e hapësirësb) Temat e kapitullit- pikturimi i valerit në ton të një ngjyre (në shumten e rasteve ngjyrës së bardhë dhe të zezë)- struktura dhe valeri- masa dhe valeri - hapsira dhe valeri

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë rëndësin dhe përdorimin e valerit në vizatim dhe pikturim - shpjegojë qelësat e valerit (qelësi i larët, i mesëm, i thellë)- aranazhoj motivin e duhur për pikturim dhe vizatim

31

- bëjë korekturen e duhur gjatë orës së vizatimit dhe pikturimit- japë detyrat në klasë

ç) Kushtet për realizimin e kapitullit - mësimi zhvillohet në klasë (atele)- llojet të ndryshme të mjeteve- lapsa, ngjyra, letër dhe baza tjera pikturash brusha për pikturë - mjete konkretizuese (reprodukime, diafilma)

Kapitulli 5: Ngjyrërat 28 orëa) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësi duhet të:- dijë si ndahen ngjyrërat- dijë cilat janë ngjyrërat bazë (primare) dhe cilat janë ngjyrërat e përfituara (sekudare)- njohe spektrin e ngjyrërave - dijë harmonin e barazisë, veçantisë koloristike- dijë si bëhet përzirëja e ngjyrërave

b) Temat e kapitullit - pikturimi i natyrës së qetë me elemente nga bota bimore (fauna) me drapëri - pikturimi i objekteve të përdorshëme dhe gjeometrike - pikturimi tonal, gradacioni i toneve

c) Udhëzime didaktive për kapitullinrekomandohet që mësuesi të :- shpjegojë detyren dhe menyren e punes - bëjë aranzhimin e motivit për vizatim dhe pikturim- organizojë punën me nxënës- bëjë analizën e punimeve më të sukëseshme

ç) Kushtet për realizimin e kapitullit - fondrim gipsi- elementet e florës - elemente të faunës- objektet të përdorëshme- trupat gjeometrik- drapëri- ngjyra- lapsa- brusha për pikturim- letër, karton, pelhurë - paletë për përzirëjen e ngjyrërave - tempertin, vaj lini

Programi i lëndës

“Bazat e projektimit”

32


1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- tregoj rëndësinë dhe qëllimin e paraqitjes grafike në enterier;- përshkruaj llojet dhe mënyrën e përdorimit të veglave për vizatim arkitektonik;- zbatoj standardet ndërkombëtare të vizatimit arkitektonik;- përshkruaj llojet e formateve dhe llojet e letrës për vizatim si dhe të demonstroj

mënyrën e palosjes së fletës;- zbatoj mënyrën e paraqitjes së tabelave dhe legjendave;- realizojë shkrimin teknik standard;- dalloj shkallët numerike në një vizatim arkitektonik;- përshkruaj vizatimin arkitektonik me dimensione;- tregoj rëndësinë e dimensionimit të hapësirave sipas përmasave njerëzore;- zbatoj dimensionimin e hapësirave sipas përmasave njerëzore;- përshkkruaj rëndësinë e zbatimit të proporcioneve;- përshkruaj parimet të cilat ndikojnë në perceptimin vizuel;- përshkruaj rëndësinë e orientimit të hapësirave banuese në krahasim me anët e botës;- përshkruaj ndikimin e ngjyrës në enterier;- përshkruaj ndikimin e ngjyrave në psikën e njeriut;- dalloj ngjyrat akromatike nga ato kromatike;- përshkruaj studimet e bëra për ngjyrat nga studiues të ndryshëm;- përshkruaj veprimin e ngjyrave në mes veti;- përshkruaj ndikimin e ngjyrës në formë;- përshkruaj harmoninë në mes ngjyrave.

II.Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 4orë/javë = 140orë

III.Programi i hollësishëm i lëndës

Pjesa I – Grafika arkitektonike Kapitulli 1: Veglat për vizatim arkitektonik dhe përdorimi i tyre 4 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj rolin dhe rëndësinë e vizatimit arkitektonik në paraqitjen grafike të

enterierit;- përshkruaj llojet e tavolinave dhe veglave për vizatim arkitektonik;- zbatoj mënyrën e duhur të përdorimit të veglave për vizatim arkitektonik; b)Temat e kapitullit:

33

- Roli dhe rëndësia e vizatimit teknik në paraqitjen grafike të enterierit.- Tavolinat e punës për vizatim arkitektonik.- Llojet e vizoreve dhe lakoreve.- Lapsat, gomat, kompaset, këndmatësit,rapitografët.- Përdorimi i veglave për vizatim arkitektonik. c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegojë rolin dhe rëndësinë e paraqitjes grafike të elementeve të enterierit;- tregoj në mënyrë vizuele llojet e veglave për vizatim arkitektonik;- demonstroj përdorimin e veglave për vizatim arkitektonik. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik;

Kapitulli 2: Llojet e letrës, formatet, tabelat, legjendat dhe mënyra e palosjes së fletës 4 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj llojet e letrës për vizatim arkitektonik;- dalloj llojet e formateve të letrës për vizatim arkitektonik;- paraqes mënyrën e realizimit dhe të vendosjes së tabelave në formatet e vizatimit;- bëj palosjen e fletës.

b)Temat e kapitullit:- Llojet e letrës për vizatim arkitektonik.- Formatet e fletës për vizatim arkitektonik.- Tabelat dhe legjendat.- Palosja e fletës së vizatimit arkitektonik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- tregoj në mënyrë vizuele llojet e letrave për vizatim arkitektonik;- tregoj formate të ndryshme të letrës;- demostroj punime grafike ku nxënësit shohin mënyrën e paraqitjes së tabelave dhe

legjendave;- demostroj palosjen e fletës.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik;- formate të ndryshme të fletës; - projekte arkitektonike si monstra.

Kapitulli 3: Llojet e vijave dhe përdorimi i tyre 4 orë a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:

34

- përshkruaj llojet dhe përdorimet e vijave të ndryshme në vizatimin teknik;- dalloj llojet e vijave;- zbatoj rregullat e vizatimit të vijave;- përdor veglat në mënyrë të duhur për vizatimin e vijave.

b)Temat e kapitullit:- Vijat e plota(të trasha , të holla), të ndërprera, vizë-pikë-vizë, me dorë të lirë.- Përdorimi i llojeve të vijave në vende të duhura gjatë paraqitjes grafike të projektit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e paraqitjes së llojeve të ndryshme të pikave në një

projekt;- u jap detyra për ushtrimin e paraqitjes së llojeve të ndryshme të vijave;- vëzhgoj dhe vlerësoj punën praktike të ushtrimeve në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik; - fleta për vizatim -hamer; - projekte arkitektonike si monstra.

Kapitulli 4: Shkrimi teknik 8 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj llojet dhe përdorimet e shkronjave të ndryshme në vizatimin teknik;- aplikoj shkrimin teknik në punim grafik.

b)Temat e kapitullit:- Shkrimi i shkronjave teknike standarde.- Shkrimi i shkronjave teknike të vogla dhe i numrave teknik standard.- Vizatimi i shkronjave në rrjetën milimetrike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e llojit të shkronjave të përdorura në projekte;- demonstroj punime grafike me nxënësit në klasë;- jap detyrë nxënësve për ushtrimin e shkronjave.- vëzhgoj dhe vlerësoj punën praktike të ushtrimeve në klasë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik; - fleta për vizatim (hamer);- projekte arkitektonike si shembuj.

Kapitulli 5: Simbolet për paraqitjen e materialeve ndërtimore 4 orë a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj llojet e simboleve për paraqitjen grafike të materialeve ndërtimore;- përshkruaj materialet ndërtimore në mënyrë grafike;- lexoj llojet e materialeve të përdorura në projekt.

35

b)Temat e kapitullit:- Shënimet e materialeve të ndryshme ndërtimore në vizatimin arkitektonik.- Simbolizimi i materialeve të ndryshme.

c)Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e paraqitjes grafike të materialeve ndërtimore në

projekte;- shpjegoj se cilat materiale dhe në çfarë mënyre grafike mund të paraqiten në enterier;- ushtroj nxënësit në klasë me shembuj konkretë, për paraqitjen grafike të simboleve të

materialeve;- vlerësoj nxënësit me anë të pyetjeve me gojë dhe testit me shkrim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik dhe fleta për vizatim (hamer).- projekte arkitektonike si monstra.

Kapitulli 6:Përpjesa-shkalla numerike 8 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj shkallët –përpjesën;- përshkruaj shkallët numerike;- përshkruaj mënyrën e përdorimit të përpjestuesit;- aplikoj përpjesën në punimin grafik.

b)Temat e kapitullit:- Shkalla natyrore.- Shkalla zvogëluese.- Shkalla zmadhuese- Përpjestuesit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e përpjestimit në krahasim me shkallën natyrore;- tregoj përpjesët të cilat përdoren gjatë paraqitjes grafike të enterierit;- jap detyra për paraqitje grafike të elementeve të enterierit në përpjesë;- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve dhe punimit grafik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik dhe fleta për vizatim (hamer);- projekte arkitektonike si monstra me përpjestime të ndryshme.

Kapitulli 7:Kuotimi (dimensionimi) 8 orë a)Qëllimet e kapitullit

36

Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj elementet e kuotës;- paraqes kuotimet e brendshme dhe të jashtme;- paraqes kuotimin e enterierit.- paraqes kuotimin e niveleve.

b)Temat e kapitullit:- Elementet e kuotës.- Kuotimi i jashtëm dhe i brendshëm.- Kuotimi i shkallëve.- Kuotimi i enterierit.- Kuotat e nivelit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e kuotimit të një projekti;- shpjegoj mënyrën e kuotimit të shkallëve;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së kuotave të nivelit;- paraqes shembuj grafik gjatë ushtrimeve,që të rris vëmendjen e nxënësve;- jap detyra për paraqitje grafike të elementeve të enterierit me dimensione;- vlerësoj nxënësit përmes punimit grafik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektok dhe fleta për vizatim (hamer).- projekte arkitektonike si shembuj që nxënësit të shohin mënyrën e paraqitjes së

dimensioneve.

Kapitulli 8:Paraqitja grafike e bazës së enterierit 16 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- të aplikoj të gjithë kapitujt e mësuar dhe të i ndërthur në një bazë;- punoj bazën e dhënë të enterierit në përpjesë në format të caktuar.- paraqes tabelën dhe legjendën;- paraqes elementet e enterierit në përpjesë të caktuar;- paraqes dimensionet;- aplikoj shkrimin teknik;- paraqes projektin me trashësi të duhura të vijave;- përdorë veglat për vizatim teknik në mënyrë të duhur;- bëj palosjen e projektit.

b)Temat e kapitullit:- Vendosja e bazës së dhënë të projektit në përpjesë në formatin e caktuar.- Ndërthurja e të gjitha elementeve për paraqitjen grafike të projektit ( tabela,

legjenda,kuotimi,llojet e vijave,etj).c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e paraqitjes grafike të projektit duke u bazuar në rregullat e

37

- projektimit;- demonstroj mënyrën e vendosjes së projektit në formatin e caktuar;- demonstroj projekte të enterierit që nxënësit të shohin mënyrën e paraqitjes së- bazës dhe të gjitha elementeve tjera përcjellëse.- vlerësoj nxënësit përmes punimit grafik.- teknika e punimit grafik-rapitograf.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik dhe fleta për vizatim (hamer),teknika-rapitograf.- projekte arkitektonike si monstra .

Pjesa II – Njeriu si masëKapitulli 9: Njeriu dhe banesa 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj rëndësinë e,,banesës’’ në jetën e njeriut;- përshkruaj zhvillimin historik të ,,shtëpisë’’- përshkruaj rëndësinë e formës dhe funksionit gjatë projektimit;

b)Temat e kapitullit- Rëndësia e ,,banesës’’ në jetën e njeriut.- Zhvillimi historik i ,,shtëpisë’’.- Rëndësia e aplikimit të formës dhe funksionit gjatë projektimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e ,,banesës’’ në jetën e njeriut;- shpjegoj zhvillimin e ,,shtëpisë’’ që nga parahistoria deri në ditët e sotme;- shpjegoj rëndësinë e aplikimit të funksionit dhe të formës në një projekt- arkitektonik;- ilustroj format e mëhershme të banimit si dhe përdorë literaturë ashtu që nxënësit- vizuelisht të shohin ndryshimet që kanë ndodhur në banim gjatë shekujve;- paraqes me anë të sllajdeve shembujt ku njëkohësisht një objekt ka funksionin por- edhe formën e duhur;- paraqes me anë të sllajdeve shembuj ku nuk janë përfillur elementet e funksionit dhe formës në një objekt arkitektonik.- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe revista të ndryshme arkitektonike .- sllajde për prezentimin e objekteve arkitektonike ashtu që nxënësit të dallojnë ,,të- mirën’’ nga ,,e keqja’’.

Kapitulli 10: Dimensionimi i hapësirave 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit

38

Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj rëndësinë e dimensionimit të hapësirave në bazë të përmasave njerëzore;- njoh normat ndërkombëtare në bazë të cilave bëhet dimensionimi i objekteve dhe i

elementeve të enterierit;

b)Temat e kapitullit- Rëndësia e dimensionimit të hapësirave në bazë të përmasave njerëzore.- Normat për dimensionimin e hapësirave.- Normat për dimensionimin e elementeve të enterierit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e dimensionimit të hapësirave në bazë të përmasave të njeriut;- ilustroj normat në bazë të cilave bëhet dimensionimi i hapësirave;- ilustroj normat në bazë të cilave bëhet dimensionimi i elementeve të enterierit;- vlerësoj nxënësit me anë të pyetjeve me gojë dhe testit me shkrim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe revista të ndryshme arkitektonike.

Kapitulli 11: Proporcionet 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- pëshkruaj rëndësinë e aplikimit të proporcioneve gjatë projektimit;- njoh aplikimin e proporcioneve gjatë shekujve;- paraqes grafikisht caktimin e proporcioneve sipas metodave të ndryshme, siç janë:- kënddrejtët me diagonale paralele, kënddrejti √2, kënddrejti 1:2, kënddrejti në

proporcionin e ,,prerjes së artë”, kënddrejti √5 dhe modulori i Le Corbusierit.

b)Temat e kapitullit- Rëndësia e aplikimit të proporcioneve gjatë projektimit.- Aplikimi i proporcioneve nëpër shekuj.- Caktimi i proporcioneve sipas metodave të ndryshme.c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e aplikimit të proporcioneve gjatë projektimit;- shpjegoj dhe ilustroj me shembuj aplikimin e proporcioneve nëpër shekuj;- jap detyrë nxënësve që grafikisht të paraqesin metodat për caktimin e proporcioneve;- vlerësoj nxënësit me pyetje –përgjigje dhe në bazë të punumit grafik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin aplikimin e proporcioneve

në objekte të ndryshm;- veglat për vizatim arkitektonik dhe fleta për vizatim (hamer), teknika-laps.Kapitulli 12: Perceptimi vizuel 8 orë

a)Qëllimet e kapitullit

39

- njoh parimet me të cilat mund të tërheqim vëmendjen e shikuesit;- njoh mënyrat e paraqitjes së dimensionit të tretë në figurën dydimensionale;- njoh mënyrën e organizimit të formave në hapësirë;- njoh shkaqet e iluzioneve optike.

b)Temat e kapitullit- Procesi i seleksionimit.- Perceptimi i distancave.- Organizimi pamor i formave në rrafshe dhe në hapësirë.- Iluzionet optike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj parimet të cilat ndikojnë në procesin e seleksionimit.- shpjegoj mënyrat e përceptimit të distancave.- shpjegoj parimet për organizim të formave në hapsirë.- shpjegoj shkaqet e iluzioneve optike;- paraqes me anë të sllajdeve shembuj të ndryshëm të iluzioneve optike;- angazhoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve ashtu që të zgjoj kureshtjen e tyre

gjatë ligjerimit për temat e lartëcekura.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin proceset e perceptimit

vizuel. Kapitulli 13: Ndikimi i mjedisit natyror në projektim 4 orë

a)Qëllimet e kapitullit- njoh ndikimin e anëve të botës në hapësirat banuese;- njoh pozicionimin e hapësirave banuese ndaj anëve të botës;- njoh rëndësinë e ndriçimit natyror në ambientet e banimit.

b)Temat e kapitullit- Ndikimi i anëve të botës në hapësirat banuese.- Pozicionimi i hapësirave banuese ndaj anëve të botës.- Dielli në arkitekturë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj ndikimin e anëve të botës në hapësirat banuese;- paraqes grafikisht pozicionimin e hapësirave banuese në krahasim me anët e botës;- shpjegoj rëndësinë e diellit për hapësirat ku qëndron njeriu si dhe pozicionimin e

duhur të hapësirave dhe dritareve në krahasim me pozitën e diellit gjatë vitit;- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin shembuj të pozicionimit të

hapësirave banuese në krahasim me anët e botës.

40

Pjesa III – NgjyratKapitulli 14: Roli i ngjyrës në jetën e njeriut dhe ndikimi psikologjik i ngjyrës 4 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh rolin e ngjyrës në jetën e njeriut;- njoh ndikimin psikologjik të ngjyrës.

b)Temat e kapitullit- Roli i ngjyrës në jetën e njeriut.- Ndikimi psikologjik i ngjyrës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin e ngjyrës në jetën e njeriut;- shpjegoj ndikimin psikologjik të secilës ngjyrë;- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale.

Kapitulli 15:Fizika e ngjyrave 12 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- të dij shkakun e ndijimit të të pamurit;- të njoh studimet e bëra nga Isak Njutoni lidhur me spektrin e dritës;- të dij se kur i quajmë ngjyrat komplementare.- dalloj ndijimet akromatike nga ato kromatike;- paraqes grafikisht shkallëzimin e ngyrave akromatike.

b)Temat e kapitullit- Teoritë mbi dritën –spektri i dritës sipas Njutonit.- Ngjyrat komplementare dhe pigmentare.- Ndijimet akromatike dhe kromatike të ngjyrës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj se si drita ndikon në shqisat e të pamurit;- shpjegoj dhe ilustroj spektrin e dritës sipas studimeve të bëra nga Njutoni;- shpjegoj ngjyrat komplementare dhe ato pigmentare;- shpjegoj ndarjen e ndijimeve akromatike nga ato kromatike të ngjyrave;- angazhoj nxënësit në paraqitjen grafike të ,,shkallës së hirtë”; - mbikqyr përfitimin e ngjyrave dhe udhëzojë nxënësit;- vlerësoj nxënësit në bazë të punumit grafik dhe testit vlerësues.

41

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik,hamer dhe ngjyra tempero.

Kapitulli 16.Sistemet e ngjyrave sipas studijuesëve. 16 orë a) Qëllimet e kapitullit- njoh studimet e bëra sipas studijuesëve të ndryshëm;- paraqes grafikisht sistemet e ngjyrave;- joh kombinimin e ngjyrave në mes veti;- ushtroj përzierjen e ngjyrave për përfitimin e ngjyrave të reja.

b)Temat e kapitullit- Sistemet e ngjyrave sipas dr. Ostwaldit.- Sistemet e ngjyrave sipas Q. Munselit.- Sistemet e ngjyrave sipas Johanes Ittenit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj sistemet e ngjyrave sipas studijuesëve të lartë cekur;- angazhoj nxënësit në grupe për paraqitjen grafike të sistemeve të ngjyrave; - mbikqyrë përfitimin e ngjyrave dhe udhëzoj nxënësit;- vlerësoj nxënësit në bazë të punumit grafik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për arkitektonik,hamer dhe ngjyra tempero.

Kapitulli 17.Kontrasti simultan 8 orë

a)Qëllimet e kapitullit- njoh veprimin e ndërsjelltë të ngjyrave;- njoh efektin e kontrastit në shkëlqim;- njoh efektin e kontrastit në cilësinë e ngjyrës;- njoh efektin e kontrastit në intenzitetit e ngjyrave;- kuptoj efektin e kontrastit simultan.

b)Temat e kapitullit- Veprimi i ndërsjelltë i ngjyrave;- Efekti kontrastit në shkëlqim;- Efekti i kontrastit në cilësinë e ngjyrës;- Efektin i kontrastit në intenzitetit e ngjyrave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj efektin e kontrastit simultan;- paraqes vizuelisht me anë të sllajdeve shembuj të ndryshëm të veprimit të ndërsjelltë

të ngjyrave. - vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve.

42

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin shembuj të veprimit të

ndërsjelltë të ngjyrave. Kapitulli 18 . Ndikimet e ngjyrës 4 orë

a)Qëllimet e kapitullit- të dij se çka quajmë efekt të iridimit;- njoh efektet fiziologjike dhe ato psikologjike;- dalloj ngjyrat aktive,ngjyrat pasive dhe ato neutrale.

b)Temat e kapitullit- Ndikimi i ngjyrës në formë.- Efekti i peshës së ngjyrës.- Vartësia e efektit hapësiror të ngjyrave nga ngjyra e bazamentit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj ndikimin e ngjyrës në formë;- shpjegoj efektin e peshës së ngjyrës;- njoftoj se cilat ngjyra bëjnë pjesë në ngjyra aktive,cilat në ngjyra pasive e cilat në

ngjyra neutrale;- paraqes shembuj me anë të sllajdeve të ngjyrave kromatike në bazament të errët dhe

ngjyrave kromatike në bazament të çelët.- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin shembuj të ndikimeve të

ngjyrës.

Kapitulli 19.Harmonia e ngjyrave 12 orë a)Qëllimet e kapitullit:- të njoh kushtet për një kombinim harmonik të ngjyrave;- të njoh harmoninë akromatike,monokromatike dhe polikromatike;- të paraqes një shembull të harmonisë së ngyrave sipas zgjedhjes së vet;

b)Temat e kapitullit- Kushtet për një kombinim harmonik të ngjyrave.- Harmonia akromatike.- Harmonia monokromatike.- Harmonia polikromatike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësin e kombinimit harmonik të ngjyrave;- shpjegoj kushtet që duhet plotësuar që një kombinim i ngjyrave të quhet harmonik;

43

- shpjegoj kombinimet e ndryshme të ngjyrave në harmoni;- angazhoj nxënësit në paraqitjen grafike të një kombinimi harmonik të ngjyrave sipas

zgjedhjes së vetë nxënësit;- mbikqyr përfitimin e ngjyrave dhe udhëzoj nxënësit;- vlerësoj nxënësit në bazë të pyetjeve-përgjigjeve dhe në bazë të punumit grafik;- paraqes vizuelisht me anë të sllajdeve shembuj të ndryshëm të kombinimeve

harmonike të ngjyrave.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale dhe sllajde ku nxënësit do të shohin shembuj të kombinimeve

harmonike të ngjyrave. - veglat për vizatim arkitektonik,hamer dhe ngjyra tempero.

Programi i lëndës“Projektim i enterierit”

Lëmi: Artet aplikative

44

Profili; Dizajn i enterieritKlasa: 10

1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- dij rëndësinë e rregullimit të enterierit në jetën e njeriut;- dij kohëzgjatjen që njeriu gjatë jetës së vet e kalon në brendi;- njoh historinë e rregullimit të enteriereve nëpër etapa kohore;- njoh qasjen në etapat e rregullimit të enterierit bashkëkohor;- dij të lexoj projektin;- dij të punoj në përpjesë; njoh rëndësinë e elementeve në enterier;- dalloj elementet primare nga ato sekondare dhe terciare;- dizajnoj dyshemenë, pllafonin dhe murret;- njoh mënyren e mveshjes së dyshemeve,mureve dhe pllafoneve me prodhime nga

druri, pllaka qeramike, knaufi, etj;- njoh dimensionet elementare të mobiljeve, tavolinave dhe dollapëve;- njoh llojet, mënyrat e ndriçimit dhe aplikimin e tij në enterier;- dizajnoj dhe vendos në vend të duhur kaminin gjatë projektimit.- njoh radhitjen funksionale të kuzhinës;- njoh dimensionet e elementeve të kuzhinës;- dij të komponoj në format të caktuar bazën e një objekti;- dij të rradhis në mënyrë funksionale hapësirat e një banese;- dij të projektoj mobiljet adekuate në hapësirat gjegjëse;- dij të paraqes pamjet e murreve dhe plafonit;- njoh ngjyrat bazë dhe ato të fituara;- njoh përbërjen fizike të ngjyrave;- njoh ndikimin e ngjyrës psikën e njeriut;- njoh shkallëzimin e toneve;- njoh harmonizimin e ngjyrave gjatë projektimit të enterierit;- dij të hartoj përshkrimin teknik të projektit;



Kapitulli 1 : Hyrje në projektim të enterierit 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dij rëndësinë e rregullimit të enterierit në jetën e njeriut;- dij kohëzgjatjen që njeriu gjatë jetës së vet e kalon në brendi;- njoh historin e rregullimit të enteriereve nëpër etapa kohore;- njoh qasjen në etapat e rregullimit të enterierit bashkëkohor;- dalloj mënyrën e paraqitjes së një projekti;

45

b) Temat e kapitullit- Rëndësia e rregullimit të enterierit.- Prezentimi i projektit të enterierit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- prezentoj një projekt të enterierit dhe të zhvilloj diskutimet rreth tij;- angazhoj nxënësit dhe vlerësoj përmes pyetjeve-përgjigjeve.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- projekt për prezentim;- projektor;- materiale dhe mjete për projektim.

Kapitulli 2 : Elementet e enterierit 24 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh rëndësinë e elementeve të saj në enterier;- dalloj elementet primare nga ato sekondare dhe terciare; - njoh mënyren e mveshjes së dyshemeve,mureve dhe pllafoneve me prodhime nga

druri, pllaka qeramike, knaufi, etj;- dizajnoj dyshemenë, pllafonin dhe murret;- njoh dimensionet elementare të mobiljeve, tavolinave dhe dollapëve;- njoh llojet, mënyrat e ndriçimit dhe aplikimin e tij në enterier;- dizajnoj dhe vendos në vend të duhur kaminin gjatë projektimit.

b) Temat e kapitullit- Elementet primare në enterier- Elementet sekondare në enterier- Elementet terciare në enterier.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me elementet primare në enterier :dyshemetë,muret dhe plafonet;- njoh nxënësit me llojet e dyshemeve sipas materialit dhe mënyrën e aplikimit - në enterier; - jap detyrë për dizajnimin e dyshemesë me dimensione të dhëna; - njoh nxënësit me elementet sekondare në enterier:mobiljet,tavolinat dhe dollapet;- njoh nxënësit me llojet e materialeve nga të cilat punohen,dimensionet dhe dizajnet;- njoh nxënësit me elementet terciare në enterier:ndriçimin,ngjyrat dhe kaminat;- njoh nxënësit me llojet dhe karakteristikat e ndriçimit,mënyrat e ndriçimit dhe

aplikimin e saj në enterier;- njoh nxënësit me elementet themelore dhe format e kaminave si dhe pozitën e

vendosjes në dhomë.- vlerësoj nxënësit përmes pyetje –përgjigjeve dhe punimeve grafike.

46

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- revista dhe projekte ku shihet mënyra e aplikimit të këtyre elementeve;- materiale dhe mjete për projektim.

Kapitulli 3: Rrafshi projektues 12orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- punoj rrjetën e përpjesës 1:100, 1:50, 1:25;- dij të skicoj një figurë gjeometrike në tri projeksione;- dij të skicoj rrafshin projektues;- dij të skicoj fig.gjeometrike në rrafshin projektues;- dij të bëj dimensionimin e fig.gjeometrike (kuotimi).

b)Temat e kapitullit:- Përpjesa.- Dimensionimi (kuotimi).- Figura tredimensionale (aksonometria).- Paraqitja e fig.gjeometrike në tri projeksione.- Kompletimi i fig.gjeometrike tredimensionale në rrafshin projektues.

Kapitulli 4:Kuzhina 24 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dij rradhitjen funksionale të elementeve të enterierit;- njoh format(trajtat) e radhitjes së elementeve të enterierit;- dij dimensionet e elementeve të kuzhinës; b)Temat e kapitullit:- Projektimi i hapësirës për kuzhinë, baza-P.1:50.- Dimensionimi i kuzhinës (kuotimi i bazës).- Projektimi i mobiljeve në bazë, P.1:50.- Projektimi i pamjeve të murreve të kuzhinës, P.1:25.- Projektimi i aksonometrisë së kuzhinës.- Ngjyrosja e aksonometrisë së kuzhinës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- vizatoj në tabelë shembujt e rradhitjes së mobiljeve të kuzhinës-rradhitja funksionale

e elementeve të kuzhinës; - tregoj funksionalitetin e tyre;- vizatoj disa mënyra të rradhitjes së mobiljeve të kuzhinës; - tregoj disa prospekte, revista,fotografi të kuzhinave përmes projektorit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;

47

- projektor;- materiale dhe mjete për projektim.

Kapitulli 5.Baza e një banese 36 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- komponoj në format të caktuar bazën e një objekti;- rradhis në mënyrë funksionale hapësirat e një banese;- projektoj mobiljet adekuate në hapësirat gjegjëse;- projektoj pamjet e mureve dhe të plafonit.

b)Temat e kapitullit:- Pregaditja e formatit të letrës në bazë të madhësisë së objektit.- Caktimi i numrit të hapësirave në bazë të një banese.- Përcaktimi i mobiljeve dhe vendosja funksionale e tyre në bazë.- Projektimi dhe dekorimi i pamjeve të murreve dhe plafonit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- sqaroj nxënësve në tabelë se si duhet t’i qasen temave të parashtruara; - jep detyrën projektuese dhe vlerësoj punën e nxënësve në vazhdimësi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete për projektim.

Kapitulli 6.Aplikimi i ngjyrave në enterier 16 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh tonet e larta;- njoh tonet e mesme;- njoh tonet e ulta të një ngjyre.

b)Temat e kapitullit:- Shkallëzimi i toneve të larta.- Shkallëzimi i toneve të mesme.- Shkallëzimi i toneve të ulëta.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj në tabelë formimin e shkallëzimit të toneve në fjalë të një ngjyre;- tregoj shembuj të punimeve të nxënësve të gjeneratave të mëhershme;- jap detyra konkrete për nxënësit.

48

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete adekuate.

Kapitulli 7:Pregaditja e ngjyrave dhe përcaktimi toneve dhe nuancave për ngjyrosjen e mureve gjegjëse të enteriereve 12 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh harmonizimin e ngjyrave të të gjitha elementeve në enterierin gjegjës;- njoh tonin(shkallën gjegjëse) e ngjyrës;- njoh nuancën që do të përdoret sipas gamës së ngjyrave;- njoh vizkozitetin(trashësinë,dendësinë,hollësinë) e ngjyrës që do të përdoret;- njoh sipërfaqen e murit ku do të përdoret ngjyra;- njoh reflektimin e ngjyrës në hapësirë nga sipërfaqja e ngjyrosur;- dij ndikimin e dimensioneve të hapësirës që do të ngjyroset;- dij për ndikimin e profesionit që do të kryhet(ushtrohet) në hapsirën gjegjëse gjatë- përzgjedhjes së ngjyrave; - dij për ndikimin e moshës dhe karakteret e njerëzve që do të ushtrojnë profesionin- në hapsirat gjegjëse gjatë përzgjedhjes së ngjyrave.

b)Temat e kapitullit:- Paraqitja e reflektimit të ngjyrave në hapësirë.- Ngjyrat e nxehta.- Ngjyrat e ftohta. - Ngjyrat komplementare. - Ngjyrat akromatike dhe kromatike.- Ngjyrat rrezatuese dhe kombinimi i tyre.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- tregoj shembuj të punimeve të nxënësve të gjeneratave të mëhershme;- jap detyra për ushtrimine adekuate nga temat e kapitullit dhe vlerësoj ato.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete adekuate.

Kapitulli 8: Përshkrimi teknik 12 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dij të hartoj përshkrimin teknik të punimit të vet;- dij të elaboroj(mbroj) idenë e punës së vet;- dij të përfshij disa pjesë që nuk janë në projekt;- dij të përshkruaj materialet e parapara në projekt;- dij të paraqes ngjyrat e parapara për projektin.

b)Temat e kapitullit

49

- Punimi i përshkrimit teknik të projektit.- Mbrojtja e idesë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- paraqes në tabelë pozicionet e nevojshme për përshkrimin teknik;- tregoj vizuelisht një përshkrim teknik nxënësve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete adekuate

Programi i lëndës

“Gjeometri deskriptive”

50


1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10-të, nxënësi duhet të:- dalloj llojet e projeksioneve;- dalloj rrafshet e projektimit;- paraqes projeksionet e pikës,drejtëzës dhe rrafshit në tri rrafshe të projektimit;- paraqes projeksionet e trupave gjeometrik në tri rrafshe të projektimit;- dalloj aksonometrinë nga projeksionet tjera;- paraqes në aksonometri trupat gjeometrik;- paraqes në aksonometri elementet e enterierit.



Kapitulli 1 : Metodat e projektimit 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj llojet e projeksioneve;- përshkruaj llojet e projeksioneve.

b) Temat e kapitullit- Projektimi qëndror-perspektiva.- Projektimi paralel.- Projektimi i pjerrët.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e perspektivës në paraqitjen e enterierit;- shpjegoj llojet e projektimit.- rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatimin gjeometrik- teknik. Kapitulli 2: Projektimi ortogonal 6 orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj rrafshet e projeksionit;- paraqes rrafshet e projeksionit;

51

- paraqes oktantën.

b)Temat e kapitullit:- Rrafshet e projektimit.- Oktanta.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj pozitën e boshteve dhe rrafsheve të projektimit;- shpjegoj paraqitjen e oktantës si dhe fushat e projektimit mvarësisht nga boshtet me

vlera positive apo negative;- jap detyra për ushtrimin e oktantës me pozita të ndryshme të boshteve;- demonstroj oktantën me materiale të ndryshme;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik.- materiale të ndryshme praktike për demonstrim.

Kapitulli 3:Projeksioni i pikës 8 orë

a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj projeksionet e pikës në dy dhe tri rrafshe të projektimit;- paraqes projeksionin e pikës në një dhe dy rrafshe të projektimit;- paraqes projeksionin e pikës në tri rrafshe të projektimit; b)Temat e kapitullit:- Projeksioni i pikës në një rrafsh të projektimit.- Projeksioni i pikës në dy rrafshe të projektimit.- Projeksioni i pikës në tri rrafshe të projektimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e projeksionit të pikës në një rrafsh të projektimit;- shpjegoj mënyrën e projeksionit të pikës në dy rrafshe të projektimit;- shpjegoj mënyrën e projeksionit të pikës në tri rrafshe të projektimit;- jap detyra për ushtrimin e projeksionit të pikës me vlera të ndryshme të pikave;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik. Kapitulli 4.Projeksioni i drejtëzës dhe rrafshit 8 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes projeksionin e drejtëzës në tri rrafshet e projektimit;- paraqes rastet e veçanta të pozitës së drejtëzës;

52

- paraqes projeksionin e rrafshit në tri rrafshet e projektimit;- paraqes rastet e veçanta të pozitës së rrafshit.

b)Temat e kapitullit:- Projeksioni i drejtëzës në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i drejtëzës me pozitë të veçantë.- Projeksioni i rrafshit në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i rrafsheve me pozitë të veçantë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e projektimit të drejtëzës në rrafshet e projektimit;- shpjegoj pozitat e veçanta të drejtëzës;- shpjegoj mënyrën e projektimit të rrafshit në rrafshet e projektimit;- shpjegoj pozitat e veçanta të rrafshit;- jap detyra për ushtrimin e projeksionit të drejtëzës me vlera të ndryshme të pikave;- jap detyra për ushtrimin e projeksionit të rrafshit me vlera të ndryshme të pikave;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik.

Kapitulli 5.Projeksioni i trupave gjeometrik 12 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes projeksionin e kubit;- paraqes projeksionin e prizmës;- paraqes projeksionin e piramidës;- paraqes projeksionin e konit;- paraqes projeksionin e cilindrit; - demonstroj trupat gjeometrik me materiale të ndryshme.

b)Temat e kapitullit:- Projeksioni i kubit në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i prizmës në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i piramidës në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i konit në tri rrafshe të projektimit.- Projeksioni i cilindrit në tri rrafshe të projektimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e projektimit të kubit në rrafshet e projektimit;- shpjegoj mënyrën e projektimit të prizmës në rrafshet e projektimit;- shpjegoj mënyrën e projektimit të piramidës në rrafshet e projektimit;- shpjegoj mënyrën e projektimit të konit në rrafshet e projektimit;- shpjegoj mënyrën e projektimit të cilindrit në rrafshet e projektimit;

53

- jap detyra nxënësve për ushtrimin e projektimit të trupave të ndryshëm në rrafshet e projektimit me koordinata të dhëna;

- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik;- materiale të ndryshme praktike për demonstrim.

Kapitulli 6.Projeksioni i elementeve të enterierit 16 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes projeksionin e elementeve të ndryshme të enterierit në rrafshet e projektimit;- paraqes në projeksion elementet e imagjinuara të enterierit;- demonstroj elemente të enterierit me materiale të ndryshme në përpjesë.

b)Temat e kapitullit:- Projeksioni i një ulëseje në rrafshet e projektimit.- Projeksioni i një dollapi në rrafshet e projektimit.- Projeksioni i një tavoline në rrafshet e projektimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e paraqitjes në projeksion elementet e ndryshme të

enterierit;- rris vëmendjen e nxënësve për projeksionin e elementeve të enterierit;- demonstroj mënyrat e formimit të elementeve të imagjinuara të enterierit në përpjesë.- u jap detyra nxënësve të krijojnë elementet e imagjinuara të enterierit në bazë të

projeksioneve, me materiale të ndryshme;- vlerësoj nivelin e nxënësve përmes detyrave kontrolluese.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik;- materiale të ndryshme praktike për demonstrim.

Kapitulli 7.Aksonometria 16 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj aksonometrinë nga projeksionet tjera;- dalloj llojet e aksonometrive;- paraqes aksonometri.

b)Temat e kapitullit:- Aksonometria ortogonale.- Shkurtimi i akseve në aksonometri.- Paraqitja e elementeve të enterierit në aksonometri.

54

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:

Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e paraqitjes në aksonometri të elementeve të enterierit.- rris vëmendjen e nxënësve dhe pjesëmarjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve

dhe përgjigjeve;- demonstroj shembuj konkret të projektimit të aksonometrisë;- u jap detyrë nxënësve të paraqesin në aksonometri elemente të enterierit në bazë të

projeksioneve të punuara në kapitullin e 5-të; - vlerësoj nivelin e nxënësve përmes detyrave kontrolluese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik;

Klasa 11

55

Programet e lëndëve profesionale

Programi lëndës

“Historia e Artit”


I. Qëllimi i lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës në klasën e 11 nxënësi duhet të :- Shpjegoi rëndësin parimet dhe rregullat kryesore të historisë së artit- Njohja e nxënësve me të ariturat me të rëndësishme në artin botror- Njohja e nxënësve me stilet artistike dhe me përmendoret më të rëndësishme- Njohja e nxënëseve me mjeshtrit (artistet) me rëndësi në historinë e artit- Mundësia të shpjegoi rëndësinë për konceptet themelore dhe ligjësitë estetike- Zhvillimi i aftësive të nxënësve për vrojtim dhe të menduar analitik- Zhvillimi reth vlerësimit të veprave artistike- Zhvillimi i shprehive tek nxënësit për shfrytëzimin e muzeve, ekspozitave, galerive

dhe të manifestimeve të tjera artistike

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë / javë = 70 orë

III.Programi i holësishëm i lëndës

Kapitulli 1. Baroku 16 orë

a. Qëllimet e kapitullit :- Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të: - kuptoj bazat ideore dhe kuptimi i barokut - njoh veqoritë e arkitekturës barokiane - të ketë njohuri për permendore barokiane- njoh Lorenco Berninin dhe skulpturen e barokut- ketë njohuri për pikturën e barokut (Karavagjo dhe ndikimi i tij në pikturën

evropiane)- njohuri për pikturën e barokut në Spanjë: El greko, velaskezë , murilo, zurbaron- të njihet me përhapjen e barokut në evrop – Piter Paolo Rubensin- njihet me kushtet shoqërore dhe kulturore në shekullin XVII në Holandë përkatësisht

me krijimtarinë e Rembrandit.- Njihet në shekulllin XVII në Francë në kohën e sundimit të Luigjit XIV –arkitektura

Puseni, Loreni, artizanatet, tapiseria, mobiljet, plastika e imt, artariab. Temat e kapitullit

56

- Bazat ideore dhe kuptimi , - karakteret – veqoritë e arkitekturës së barokut, - përmendoret e spikatura, - Lorenco Bernini dhe skulptura e barokut- piktura e barokut në Itali, Karaqi dhe akademia e tij në pikturën evropiane- piktura e barokut në Spanjë: El greko, Vellaskez,Murillo, Zurbaron- përhapja e barokut në Evropë – Pubensi (Piter Paolo Rubens)- kushtet shoqrore dhe kulturore në shek. XVII në Holandë – Rembrant Van Rinj - Shek. XVII në Francë në kohën e sundimit të Luigjit XIV: arkitektura, Puseni,

Loreni, artizanatet, tapiseria, mobiljet, plastika e imt dhe artaria.

a. Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që musuesi të:- ilustorjë teste, literaturë, mjete bashkëkohore kinoprojektorin, sllajde, dividi etj.

d. Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasë apo kabinet për hisorinë e artit - literaturë, sllajde , dividi etj.

Kapitulli 2 : Arti i evropes në shek. XVII 6 orë

a. Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit duhet të:- kenë njohuri për rethanat shoqrore dhe artistike të epokes, arkitektet freng të shek.

XVIII dhe veprat e tyre- njoh rymat kryesore në pikturën frenge: Vato, Shardeni, pertrirja e pikturës së miletit:

Tiepollo dhe shkolla kombëtare angleze e shek. XVIII- njoh rrymën e neoklasicizmit , origjinën arkitekturën skulpturën, pikturën e Lui

Davidit dhe të Engrit

b. Temat e kapitullit - Rethanat shoqrore dhe artistike të epokës , arkitektet freng të shek. XVIII dhe veprat e

tyre. - Rrymat kryesore në pikturën frenge: Vato, Shardeni, pertrirja e pikturës së miletit:

Tiepollo dhe shkolla kombëtare Angleze e shek. XVII.- Neoklasicizmi: origjina, arkitektura, skulptura, piktura e Lui Davidit dhe Engrit

c. Rekomandohet që mësuesi të : - Të ilustrojë teste literaturë teste literaturë bashkëkohore kinoprojektorin, - sllajde, - dividi etj.

d. Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasa apo kabineti për historinë e artit

Kapitulli 3 Arti i shek. XIX 18 orë

57

a. Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- njohë rethanat shoqërore të epokës – arkitektura- informohet për paraqitjet e drejtimeve artistike: romantizmin, Ezhen delakroa,

Francisko de Goja, Teodor Zhiriko- informohet për realizimin në Francë , origjinën dhe veqoritë,Gustav Kurbe, Domje

dhe Mile- të ketë njohuri për impresionizmin- origjinën e saj dhe karakteristikat themelore.

Përfaqsuesit kryesor: Klod Mone, Mane, Renoar, Edgard Dega etj. - Të ketë njohuri për skulpturën inpresioniste : Rodeni dhe Medardo Roso- Ketë njohuri për neoimpresionizmin – përkatësishtë për Zhorsh Sera - Ketë njohuri Vinsent Van Gogun - Ketë njohuri për krijimtarin e Pol Sezanit dhe rëndësinë e tij në artin bashkëkohor

b. Temat e kapitullit- Rrethanat shoqrore të epokës- Arkitektura- Paraqitja e drjtimeve artistike: romantizmi, Ezhen Dela Kroa, Teodor Zhiriko,

Francisko de Goja. - Realizmi në francë: origjina dhe veqoritë Origjina dhe veqoritë, Kurbe, Domje, Mile- Impresionizmi, origjina dhe karakteristikat themelore, përfaqsuesit kryesor: Mone,

Mane, Renuar, Dega.- Skulptura impresioniste: Rodeni dhe Medardo, Roso.- Neoimpresionizmi – Zhorzh Sera- Krijimtaria e Vincnt Van Gogut- Krijimtaria e Pol Cezanit dhe rëndësia e tij për artin bashkëkohor

c. Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë teste literaturë mjete bashkëkohore, kinoprojektorin dividin etj

d. Kushtet për realizimin e kapitullit - klasa apo kabineti për Historinë e Artit

Kapitulli 4. Arti i shekullit XX 18 orë

a. Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësit duhet të:- ketë njohuri për bazat ideore të artit të shekullit XX në evropë –arkitektura, materijale

të reja ndërtimore, funksionaliteti i arkitekturës moderne- ketë njohuri për ekspersionizmin dhe përfaqësuesit e tij kryesor:Edvard Munch,

Gjems Ensor, Grupi Ura (Die Brucke) dhe kalorsi i kaltërt ( Bluriter Ostar Kokoshka )

- ketë njohuri për kubizmin – për vetitë dhe përfaqsuesit - ketë njohuri për krijimtarinë e Pablo Pikasos - ketë njohuri për futuristët dhe grupin Dada- ketë njohuri për mbirealizmin si dukuri në litersi, film dhe pikturë

58

- ketë njohuri për paraqitjen e artit apstrak – Vasilje Kandinski - ketë njohuri për Pit Monderianin dhe Neoplasticizmin- ketë njohuri për shkollën e dizajnit industrial – Bau Hausi - ketë njohuri për skulpturën evropiane në gjysmën e parë të shekullit XX (bartësit

kryesor të tendencave të reja, Brankuzi dhe Anri Muri)

b. Temat e kapitullit- bazat ideore të artit të shekullit XX në evropë - arkitektura materiale të reja ndertimore, funksionaliteti i arkitekturës moderne- ekspresionizmi dhe përfaqsuesit e tij kryesor Edvard Munch, Xhems Ensor grupi Ura

(Die Brucke), kalorsi i kaltërt (Blu riter), Oskar Kokoshka - Kubizmi vetitë dhe përfaqsuesit - Krijimtaria e Pablo Pikasos - Futuristët dhe grupi Dada- Hiperalizmi (mbiralizmi) si dukuri në tërsi film dhe pikturë - Paraqitja e artit apstrak – Vasilje Kandilski - Pit Mondriani dhe neoplasticizmi - Shkolla e dizajnit industrial (- Bau Hausi )- Skulptura evropiane në gjysmën e parë të shekullit XX – bartësit kryesor të

tendencave të reja (Brankuzi dhe Henri Muri)

c. Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të : trajtoj shembuj konkret të temave- Të angazhojë nxënësit në punë me mjete, sllajde dividi, literaturë etj

d. Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë apo kabinet për Histori të Artit - Kinoprojektor, dividi , literaturë etj

Kapitulli 5: Arti bashkëkohor shqiptar 12 orë

a. Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- njohë krijimtarinë pikturale të Ibrahim Kodrës – paraqitja e kubizmit në pikturën e

Ibrahim Kodrës - ketë njohuri për krijimtarinë e Musli Mulliqit – fazat ekspresioniste në pikturën e

Musli Mulliqit- ketë njohuri për kirjimtarinë e veprave skulpturale të Agim Qavdarbashës - ketë njohuri për krijimtarinë pikturale të Gjelosh Gjokës – tendencat e pikturës

metafizike - ketë njohuri për krijimtarinë e Nysret Salihamixhiqit, Rexhep Ferit, Gjevdet Gjafës ,

Nebi Muriqit- krijimtaria e dizajnit grafik – Shyqri Nimani

b. Temat e kapitullit

59

- paraqitja e kubizmit në pikturën e Ibrahim Kodrës- paraqitja ekspresioniste në pikturën e Musli Mulliqit- skulptura e Agim Qavdarbashës- metafizika në artin piktural të Gjelosh Gjokës - arti apstrak në pikturat e Nysret Saliamixhiqit - piktura e Rexhep Ferrit, Nebi Muriqit, Gjevdet Gjafës- krijimtaria e dizajnit grafik – Shyqri Nimani

c. Udhëzime didaktike- Rekomandohet që mësuesi të: ilustrojë qështjet që trajtojnë temat konkrete- të jap detyra konkrete për nxënësit

d. Kushtet për realizimin e kapitullit- në klasë apo kabinet për Histori të Artit- kinoprojektori, sllajde, dividi, literaturë etj.

Programi i lëndës

60

“Vizatim dhe pikturim”

Lëmia: Artet aplikativeProfili: Dizajn i enterieritKlasa: 11

I.Qëllimi i lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasen e 11të nxënësi duhet të :- të tregojë rëndësinë e vizatimit dhe pikturimit- të që ti zbatojë në praktikë me sukses njohuritë e fituara të zgjedh detyra

profesionale,të zotrojë teknikat e vizatimit dhe pikturimit si dhe mënyrën e përdorimit të mjeteve materiale,

- të zhvilloj të vrojtuerit vizuel dhe kuprimin estetikë në lidhëshmeri me profesionin e tij të ngushtë.

- të zhvillojë aftësi vizuele në përceptimin e vlerave figurative për përsosjen e kritereve të ngushtë

- të zhvillojë aftësi vizuele për përceptimin e vlerave figurative për përsosjen e- kritereve të vlerësimit të informative të marra.- të zhvillojë ndjenjen për harmonin kompozicionale dhe elementet figurative

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 4 orë = 140 orë


Kapitulli 1 : Konstrukcioni dhe proporcioni 24 Orë

a)Qëllimet e kapitullit - Me përfundimin e këtij kapitulli nxënësi duhet të :- përshkruaj elementet me të cilat realizohet konstrukcioni(horizontal,vertikala,

drejtimi,madhësia)- njohë konstrukcionin hapësinor dhe logjiken konstruktive- zhvillojë ndienjen për barazpeshë,masë dhe proporcione- zhvilloj kuptimin e vrojtuarit:proporcionet plastike dhe vlerat hapësinore,harmonisë

dhe kontrastit

b)Tema e kapitullit- krahasimi i madhësive- përmasa dhe perspektiva- skala tonale e vijave- konstrukcioni dhe proporcion

c)Udhëzime didaktike për kapitullimRekomandohet që mësuesi të :- demostroj në mënyrë të ilustruar dhe me mjetet të konkretizimit detyrën e caktuar

61

- angazhoj dhe motivoj nxënësit në procesin mesimor- arranzhojë motivin e duhur- bejë kontrollimin dhe korekturen gjatë orës së mësimit në mënyrë individuale

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- lapsa të but (B4, B5 )thëngjill,tush,tush i laviruar,brusha penë - trupa gjeometrike me tela dhe të plota fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,draperi

me teksturë dhe ngjyrë të ndryshme.

KAPITULLI 2: Vlera plastike 24 orë

a)Qëllimi i kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli,nxënësi duhet të :- arrij plasticitetin e formae dhe valerin plastike në motivin e caktuar me ndihmen e

vijës,tonit dhe dendurisë së rasterit.- të dalloj raportet bardhë – zi- njohë parimet themelore të plastikës:konstrukcioni i formës dhe kultivimi për

ndjënjen e volumit- dallojë rëndësin e madhe dhe të vogël të elementeve

b)Temat e kapitullit- vija si dukuri plastike dhe relevante në hapsirë- konstrukcioni i formës dhe volumit- arrtija e plasticitetit me ndihmën e rasterit

c)Udhëëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë rëndësineë e vlerave plastike në artet figurative dhe aplikative- aranzhojë motivin e duhur ku vin në shprehje vlerat plastike- analizojë dhe kontrolloj veprat e nxënsëve - motivoj nxënësit për punë kreative dhe të pavarur

d)Kushtet për realizimi e kapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- lapsa të but (B4, B5 )thëngjill,tush,tush i laviruar,brusha penë - trupa gjeometrike me tela dhe të plota fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,draperi


KAPITULLI 3:Komponimi 24 orë

a)Qëllimi i kapitullit

- në përfundimin e kërij kapitulli,nxënësi duhet të:- krijoj unitetin e rrafshit dhe elementeve me të cilat komponohet- përvetsoj elementet dhe parimet e kompozicionit- paraqes ritmin e përberë në kompozicion- krijoj barazpeshen në raport me elementet e kompozicionit

62

- njohë struktrurën e kompozimit figurativ dhe kompozimin me ndihmen e rrugës analitike të detryrave.

b)Temat e kapitullit- komponimi me anën e kontrastit- dominanta dhe uniteti i elementeve në kompozicion- shema lineare dhe strukturale e kompozicionit

c)Udhëzime didaktike e kapitullit - rekomandohet që mësuesi të:- përzgjedhë paisjet dhe mjetet e duhura për punë- demostroj dhe ilustroj detyrën e caktuar- aranzhoj motivin- bëjë kontrollimin dhe korekturen gjatë procesit të mësimit në mënyrë individuale- vendos motivin e saktë,korekt dhe qendrat kompozicijale

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- lapsa të but (B4, B5 )thëngjill,tush,tush i laviruar,brusha penë - trupa gjeometrike me tela dhe të plota fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,draperi


KAPITULLI 4:Vlerat e valerit 24 orë

a)Qëllimi i kapitullitNë përfundimin e kërij kapitulli,nxënësi duhet të:- kuptojë valerin si sai drite në tonin e një ngjyre- bejë organizimin dhe kontrollimin e vlerave të valeri- analizoj problemin drite-hije dhe ndikimin e tyre në shfaqjen e formës- bejë përceptimin e paraqitjes së modelit të zgjedhur në format të caktuar.

b)Temat e kapitullit- valeri si sasi drite- raportet e valerit- çelsat e valerit- nuansa,valeri dhe intenziteti

c)Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë mënyrën se si arihet deri te valeri- shpjegojë metoden e përdorimit të tonit në pikturë- kontrolloj analizoj dhe të bejë korrekturen gjatë orës së mësimitd)Kushtet për realizimin ekapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- ngjyra,pastel,akuarel,tempere,akrilik,vajit- brusha me madhësi të ndryshme- trupa gjeometrike,fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,drapëri

63

KAPITULLI 5:Pikturimi i natyrës së qetë me elemente të florës dhe drapërisë 22 orëa)Qellimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit,nxënësi duhet të:- bëjë radhitjen e objekteve të vendosura në natyrën e qetë- përcaktojë shkallen e tonit të ngjyrërave kromatike dha akromatike- bëjë analizen e ngjyrërave të ngrohta dhe të ftohta (në natyrën e qetë të aranzhuar në

mënyrë të veçantë)

b)Temat e kapitullit- gama dhe koloriti- përceptimi dhe paraqitja(pikturimi i natyrës së qetë me elemente të florës- ngjyra si element i formes

c)Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- aranzhojë natyrën e qetë me elemente të florës dhe drapërisë të theksuar- bejë kontrollimin dhe korrekturen gjatë orës mësimore në mënyrë individuale- motivoj nxenesit për punë kreative dhe të pavur

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- ngjyra,pastel,akuarel,tempere,akrilik,vajit- brusha me madhësi të ndryshme- trupa gjeometrike,fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,drapëri

KAPITULLI 5:Enterier dhe eksterier 22 orë

a)Qëllimi i kapitulllitNë përfundim të këtij kapitulli,nxënësi duhet të:- vëzhgoj mirë raportet hapësirorë të cilat janë të paraqitura në motivin përkatës- bëjë zgjidhjen koloristike të masës dhe hapësires- zhvilloj ndjenjat për harmoni koloristike dhe kompozicionale- studijoj raportet hapsinore ne enterier dhe eksterier nëpër mes të vlerave koloristikeb)Temat e kapitullit- interpretimi i lirë i motiveve dhe temave pikturale- puna në natyrë- ngjyra si element figurativ

c)Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- demostrojë sa më shumë reprodukime të mjeshtreve të mëdhej të artit pamor- të zhvilloj diskutime sipas mundësisë

64

- të kontrolloj analizojë dhe të bëjë korekturen e punimeve të nxënsëve në mënyrë individuale gjatë orës së mësimit

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me format dhe strukturë të ndryshme- ngjyra,pastel,akuarel,tempere,akrilik,vajit- brusha me madhësi të ndryshme- trupa gjeometrike,fonderim gipsi,objekte të përdorëshme,drapëri me teksturë dhe

kolorit të ndryshme- elemente nga bota e florës dhe faunës

65



1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- njoh ndikimin e revolucionit teknik në arkitekturen moderne;- njoh arkitektët më me ndikim të shekullit XIX, XX, dhe XIX ;- njoh lëvizjet dhe shkollat më të njohura të cilat patën ndikim në arkitekturën e sh.XIX

dhe sh.XX;- njoh ndikimin e arkitektëve në dizajnimin e enteriereve dhe mibiljeve;- njoh karakteristikat e projektimit të shtëpisë së uikendit;- dimensionoj hapësirat e shtëpisë së uikendit;- orientoj hapësirat në mënyrë të duhur në krahasim me anët e botës;- projektoj shtëpi uikendi dhe dizajnoj enterierin e saj;- njoh llojet e restoranteve;- njoh mënyrën e dimensionimit të hapësirës së restorantit;- dimensionoj dhe dizajnoj elementet e enterierit në restorant;- njoh hapësirat përcjellëse të restorantit;- dimensionoj kuzhinën e restorantit, hollin hyrës dhe WC-të;- projektoj dhe dizajnoj restorantin së bashku me hapësirat përcjellëse.


III.Programi i hollësishëm i lëndësKapitulli 1:Arkitektura moderne 12 orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh ndikimin e revolucionit teknik në arkitekturen moderne;- njoh arkitektët më me ndikim të shekullit XIX, XX, dhe XIX;- njoh lëvizjet dhe shkollat më të njohura të cilat patën ndikim në arkitekturën e sh.XIX

dhe sh.XX- njoh ndikimin e arkitektëve në dizajnimin e enteriereve dhe mibiljeve.

b)Temat e kapitullit:- Zanafilla e arkitekturës moderne - sh.XIX- Arkitektura e shekullit XX- Arkitektura e shekullit XXI

66

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj ndikimin e revolucionit teknik në arkitekturën moderne;- përmes projektorit paraqes objektet, enterieret dhe mobiljet e dizajnuara nga

arkitektët e sh. XIX;- permes projektorit paraqes objektet, enterieret dhe mobiljet e dizajnuara nga

arkitektët e sh. XIX-XX;- permes projektorit paraqes objektet, enterieret dhe mobiljet e dizajnuara nga

arkitektet e sh. XX-XXI;- prezentoj literaturë profesionale rreth arkitekturës moderne;- jep detyrë për të punuar punim seminarik ku nxënësi do të prezentoj një arkitekt të

vetëzgjedhur;- vlerësoj punimin seminarik. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale të arkitekturës moderne;- projektor

Kapitulli 2: Shtëpitë e uikendit 48 orë

- njoh karakteristikat e projektimit të shtëpisë së uikendit;- dimensionoj hapësirat e shtëpisë së uikendit;- orientoj hapësirat në mënyrë të duhur në krahasim me anët e botës;- projektoj shtëpi uikendi dhe dizajnoj enterierin e saj.

b)Temat e kapitullit:- Karakteristikat e shtëpive të uikendit- Dimensionimi i hapësirave të shtëpisë së uikendit- Orientimi i hapësirave së shtëpisë së uikendit- Projektimi i shtëpisë së uikendit dhe dizajnimi i enterierit.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj karakteritikat të cilat e dallojnë shtëpinë e uikendit nga shtëpitë për qëndrim

të përhershëm;- paraqes dimensionet e nevojshme për preojektimin e këtyre shtëpive;- shpjegoj rëndësinë e orientimit sa më të mirë të kthinave në krahasim me anët e botës;- paraqes revista dhe projekte ku shihet mënyra e projektimit të shtëpive të uikendit;- jap detyrë për projektimin dhe dizajnimin e brendshëm të shtëpisë së uikendit në mal

apo në det. Përpjesa e projektit të jetë 1:50, teknika-tush.- përcjellë punën e nxënësve gjatë projektimit;- kontrolloj dhe vlerësoj punën e nxënësve. -d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete për projektim;- revista dhe projekte të shtëpisë së uikendit.

67

Kapitulli 3:Restoranti 80 orë

a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh llojet e restoranteve;- njoh mënyrën e dimensionimit të hapësirës së restorantit në bazë të numrit të

vizitorëve, lartësin e nevojshme në restorante, ndriçimin, përdorimin e ngjyrave të përshtatshme dhe lidhjen e restorantit me hapsirat përcjellëse të saj;

- dimensionoj dhe dizajnoj elementet e enterierit;- njoh hapësirat përcjellëse të restorantit;- dimensionoj kuzhinën e restorantit, hollin hyrës dhe WC-të;- projektoj dhe dizajnoj restorantin së bashku me hapësirat përcjellëse. b)Temat e kapitullit:- Llojet e restoranteve.- Dimensionimi i restoranteve.- Dimensionimi i elementeve të enterierit në restorante.- Hapësirat përcjellëse të restorantit.- Projektimi i restorantit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj karakteristikat e restoranteve të veçanta, restoranteve të hotelit, expres

restoranteve, restoranteve lëvizëse dhe atyre me vetëshërbim si dhe dimensionimin e tyre;

- paraqes mënyrën e dimensionimit të hapësirës së restorantit dhe hapësirave përcjellëse;

- paraqes mënyrën e lidhjes së restorantit me hapësirat përcjellëse;- paraqes mënyrën e dimensionimit të elementeve të enterierit; - paraqes dizajne të ndryshme të elementeve të enterierit;- prezentoj revista dhe projekte të restoranteve;- jap detyrën projektuese për projektimin e restrorantit me hapësirat

përcjellëse.P=1:50.Teknika –tush;- përcjellë punën e nxënësve gjatë projektimit;- kontrolloj dhe vlerësoj punën e nxënësve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- materiale dhe mjete për projektim.- revista dhe projekte të shtëpive të uikendit.

68

Programi i lëndës“Perspektivë”


1.Qëllimet e lëndës- Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- njoh rëndësinë e paraqitjes në perspektivë të enterierit dhe eksterierit;- dalloj llojet e perspektivave;- -dalloj llojet e perspektivave të brendshme;- paraqes elementet bazë për formimin e perspektivës;- paraqes enterierin e hapësirave në perspektivë ballore dhe këndore;- njoh elementet e konsruktimit të perspektivës; - njoh metodat e konsruktimit të perspektivës;- dalloj llojet e perspektivave të jashtme;- paraqes në perspektivë pamjen e jashtme të objektit.

II.Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2orë/javë = 70orë


Kapitulli 1 : Hyrje në perspektivë 2 orë

a)Qëllimet e kapitullit- Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj perspektivën nga projeksionet tjera;- dalloj llojet e perspektivave;- njoh rëndësinë e paraqitjes së enterierit dhe eksterierit në perspektivë.

b)Temat e kapitullit- Definicioni- Ndarja e perspektivës- Rëndësia e paraqitjes së perspektivës në enterier dhe eksterier.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin- Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj se çka paraqet perspektiva;- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e perspektivës në paraqitjen e enterierit;- paraqes në mënyrë konkrete llojet e perspektivave.

69

- rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatimin gjeometrik- teknik.

Kapitulli 2: Elementet dhe metodat e kostruktimit të perspektivës 4 orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj elementet e konstruktimit të perspektivës;- paraqes në pozitë të duhur pikën e syrit, rrezet e shiqimit, vijën e horizontit, rrafshin

bazë;- dalloj metodat e paraqitjes së perspektivës.

b)Temat e kapitullit:- Elementet e konstruktimit të perspektivës;- Metodat e paraqitjes së perspektivës.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me elementet të cilat shërbejnë për konstruktimin e perspektivës ;- shpjegoj rëndësinë e caktimit të pozitave të elementeve për konstruim në vend të- duhur;- jap detyra me pozita të ndryshme të elementeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.- njoh nxënësit me mtodën e depërtimit të rrezeve të shiqimit;- njoh nxënësit me metodën e konturës së thjeshtësuar;- njoh nxënësit me metodën e sistemit koordinativ.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik.- fletë hameri.

Kapitulli 3:Pika, drejtëza dhe rrafshi 4 orë

a)Qëllimet e kapitullit - Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes pikën në perspektivë;- paraqes drejtëzën në perspektivë;- paraqes rrafshin në perspektivë.

b)Temat e kapitullit:- Paraqitja e pikës në perspektivë;- Paraqitja e drejtëzës neë perspektivë;- Paraqitja e rrafshit neë përspektivë.c)Udhëzime didaktike për kapitullin:- Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së pikës në perspektivë;

70

- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së drejtëzës në perspektivë;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së rrafshit në perspektivë;- jap detyra konkrete për ushtrimin e paraqitjes së pikës , drejtëzës dhe rrafshit në

perspektivë;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes detyrave kontrolluese.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik.- fletë hameri.

Kapitulli 4.Perspektiva e brendshme ballore 20 orë

a)Qëllimet e kapitullit - Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj perspektivën e brendshme nga ajo e jashtme;- dalloj perspektivën këndore nga ajo ballore;- paraqes dyshemenë në perspektivë ballore;- paraqes plafonin në perspektivë ballore;- paraqes hapjet në perspektivë të brendshme ballore; - paraqes elementet e enterierit në perspektivë ballore;- paraqes harqet në perspektivë të brendshme ballore.

b)Temat e kapitullit:- Perspektiva ballore;- Paraqitja e dyshemesë dhe plafonit në perspektivë ballore;- Paraqitja e hapjeve në perspektivë të brendshme ballore;- Paraqitja e elementeve të enterierit në perspektivë ballore;- Paraqitja e harqeve në perspektivë të brendhme ballore.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:- Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e konstruimit të perspektivës ballore;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së dyshemesë dhe plafonit në perspektivë ballore; - shpjegoj mënyrën e paraqitjes së hapjeve dhe elementeve të enterierit në perspektivë

ballore;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së harqeve në perspektivë të brendshme ballore;- demonstroj mënyrën e paraqitjes së një enterieri në perspektivë të brendsme ballore;- jap detyra konkrete për ushtrimin e këtyre temave;- vlerësoj nxënësit permes detyrave kontrolluese.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik;- fletë hameri.

Kapitulli 5.Perspektiva e brendshme këndore 20orë

a)Qëllimet e kapitullit - Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të :

71

- paraqes dyshemenë në perspektivë këndore;- paraqes plafonin në perspektivë të këndore;- paraqes hapjet në perspektivë të brendshme këndore ; - paraqes elementet e enterierit në perspektivë këndore;- paraqes harqet në perspektivë të brendshme këndore;

b)Temat e kapitullit:- Perspektiva këndore;- Paraqitja e dyshemesë dhe plafonit në perspektivë këndore;- Paraqitja e hapjeve në perspektivë të brendshme këndore;- Paraqitja e elementeve të enterierit në perspektivë këndore ;- Paraqitja e harqeve në perspektivë të brendshme këndore.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:- Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e konstruimit të perspektivës së brendshme këndore;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së dyshemesë dhe plafonit në - perspektivë këndore; - shpjegoj mënyrën e paraqitjes së hapjeve dhe elementeve të - enterierit në perspektivë të këndore;- shpjegoj mënyrën e paraqitjes së harqeve në perspektivë të brendshme këndore;- demonstroj mënyrën e konstuimit të një enterieri neë perspektivë të brendshme

këndore;- jap detyra konkrete për ushtrimin e këtyre temave;- përcjellë punën e nxënësve gjatë orëve mësimore;- kontrolloj dhe vlerësoj nxënësit permes detyrave kontrolluese.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik;- fletë hameri.

Kapitulli 6.Perspektiva e jashtme 20 orë

a)Qëllimet e kapitullit - Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj llojet e perspektivës së jashtme neë bazë të pozitës së visë së horizontit ;- paraqes perspektivën e jashtme të një objekti arkitektonik.

b)Temat e kapitullit:- Konstruimi i perspektivës së jashtme- Perspektiva e ,,bretkocës’’- Perspektiva normale- Perspektiva e ,,zogut” .

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:- Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e paraqitjes në perspektivë të objektit;

72

- rris vëmendjen e nxënësve dhe pjesëmarjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;

- demonstroj shembuj konkret të konstruimit të perspektivës së jashtme me pozita të ndryshme të visë së horizontit;

- u jap detyra konkrete nxënësve të paraqesin në perspektivë objekte të thjeshta arkitektonike;

- përcjellë punën e nxënësve gjatë orëve mësimore;- vlerësoj nivelin e nxënësve përmes detyrave kontrolluese.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim gjeometrik-teknik; - fletë hameri.

73

Programi i lëndës“Teknologji e materialeve”


1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- njoh rëndësin e njohjes së materialeve;- dalloj llojet e ndryshme të materialeve të cilat përdoren në enteriere; -dalloj llojet e ndryshme të materialeve të cilat përdoren në industrin e mobiljeve;- njoh vetit karakteristike të materialeve;- njoh mënyrën e aplikimit të materialeve në enteriere;- njoh mënyrën e aplikimit të materialeve në industrin e mobiljeve; - njoh mënyrën e përpunimit të materialeve të aplikuara në enteriere dhe industrin e mobiljeve;-njoh mënyrën e lidhjeve të materialeve në mes vete, të aplikuara në enteriere dhe industrin e mobiljeve;- përvetësoj konceptet themelore lidhur me materialet të cilat do ti përdorin në profesion.

II.Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2orë/javë = 70orë


Kapitulli 1 : Llojet e materialeve 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh rëndësin e njohjes së materialeve gjatë projektimit , dizajnimit dhe aplikimit të tyre në enteriere dhe industrin e mobiljeve ;- dalloj llojet e materialeve të cilat përdoren në enteriere të objekteve të ndryshme;- dalloj llojet e materialeve të cilat përdoren në industrin e mobiljeve;- dalloj materialet natyrore nga ato të përfituara.- njoh vetitë e tyre fizike,kimike ,mekanike, teknologjike dhe estetike;- njoh mënyrën e përfitimit dhe mbrojtjes së materialeve.

b) Temat e kapitullit- Rëndësia e njohjes së materialeve gjatë aplikimit të tyre në enteriere dhe industrin e mobiljeve. - Llojet e materialeve të aplikuara në enteriere.- Llojet e materialeve të aplikuara në industrin e mobiljeve.

74

- Materialet natyrore.- Materialet e përfituara.c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësin e njohjes së materialeve gjatë projektimit të enteriereve dhe dizajnimit të mobiljeve;- paraqes monstra të materialeve të ndryshme të cilat përdoren në enteriere;- paraqes monstra të materialeve të ndryshme të cilat përdoren në industrin e mobiljeve;- paraqes monstra ku nxënësit do ti dallojnë materialet natyrore nga ato të përfituara;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale;- monstra të materialeve të përmendura gjatë shpjegimit.

Kapitulli 2: Druri 20 orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj pjesët e drurit;- dalloj llojet e drurit;- njoh vetitë pozitive dhe negative të drurit;- dalloj kualitetin e drurit për nga lloji i cili do të përdoret;- njoh mënyrën e përpunimit dhe mbrojtjes së drurit;- njoh llojet e prodhimeve të përfituara nga druri;- njoh mënyrën e aplikimit të drurit në dysheme dhe plafone;- dalloj dhe paraqes mënyren e lidhjeve të drurit në mobiljeri.

b)Temat e kapitullit:- Pjesët e drurit.- Llojet e drurit.- Vetitë e drurit.- Fortësia e drurit.- Dobësitë e drurit.- Përpunimi dhe mbrojtja e drurit.- Llojet e prodhimeve të përfituara nga druri.- Aplikimi i drurit në murre, dysheme dhe pllafon.- Lidhjet e drurit

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- paraqes para nxënësve monstra të llojeve të ndryshme të drurit;- shpjegoj rëndësin e njohjes së vetive të drurit ashtu që të përdoret lloji adekuat ;- paraqes monstra ku shihet mënyra e prishjes së drurit nëse nuk është i mbrojtur;- dërgoj në punëtori nxënësit ashtu që të njihen me mënyrën e përfitimit të prodhimeve të përfituara nga druri;- njoh nxënësit me vetitë estetike të drurit;- njoh nxenesit me menyrat e lidhjeve te drurit;

75

- jap detyra për paraqitjen e detaleve të lidhjeve të drurit;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit,detyrave dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të llojeve të ndryshme të drurit;- punëtori për prodhimin e prodhimeve nga druri;- projektor per prezentim te menyrave te perdorimit ne enteriere dhe mobiljeri.

Kapitulli 3:Qelqi 10 orë

a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të: - dalloj mënyrën e aplikimit të qelqit në enterier dhe industrin e mobiljeve;- dalloj lëndën e parë për përfitimin e lëndës së qelqit; - njoh mënyrën e formësimit të masës së qelqit; - dalloj llojet dhe mënyrën e përfitimit të qelqit;- dalloj vetitë dhe përdorimin e llojeve të ndryshme të qelqit.

b)Temat e kapitullit:- Aplikimi i qelqit në enterier.- Lëndët e para për përfitimin e lëndës së qelqit.- Formësimi i masës së qelqit.- Llojet dhe mënyra e përfitimit të qelqit.- Vetitë dhe përdorimi i llojeve të ndryshme të qelqit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me mënyrën e aplikimit të qelqit në enterier dhe industrin e mobiljeve;- shpjegoj mënyrën e përfitimit të qelqit dhe njoh nxënësit me lëndën e parë për përfitimin e lëndës së qelqit ;- shpjegoj mënyrën e formësimit të masës së qelqit;- paraqes monstra të llojeve të ndryshme të qelqit siç janë: xhami për dritare, xhami për pasqyrë, mat xhami, xhami ornament, xhami i armuar ,lesh xhami, etj ;- vizitoj punëtori ashtu që nxënësit të njihen me mënyrën e përfitimit të prodhimeve të përfituara nga qelqi ;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të llojeve të ndryshme të qelqit;- punëtori për prodhimin e prodhimeve nga qelqi:- literaturë profesionale.

76

Kapitulli 4. Guri dhe qeramika 10 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh llojet e mineraleve dhe vetitë e tyre;- njoh mënyrën e krijimit të shkëmbinjëve dhe llojet e tyre;- njoh mënyrën e përpunimit të gurit;- dalloj tullat e plota nga ato me zgavra;- dalloj tullat nga blloqet dhe tjegullat;- dalloj llojet e argjilës dhe vetitë e tyre;- njoh mënyrën e përdorimit të pllakave të qeramikës në mure dhe dysheme; - vizitoj punëtori ashtu që nxënësit të njihen me mënyrën e përfitimit të prodhimeve nga argjira , dimensionet dhe llojet;- vizitoj dyqane ku nxënësit do të shohin llojet e pllakave te qeramikës për mure dhe dysheme, llojllojshmërin e dimensioneve, ngjyrave dhe dizajnit; - rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit dhe testit vlerësues.

b)Temat e kapitullit:- Mineralet,vetitë dhe ndarja;- Shkëmbinjët;- Argjila;- Pllakat e qeramikës;

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj vetitë e mineraleve dhe llojet e tyre;- paraqes vizuelisht disa përfaqësues të shkëmbinjëve;- shpjegoj mënyrën e përpunimit të gurit;- vizitoj punëtori ashtu që nxënësit të njihen me mënyrën e përfitimit të prodhimeve nga argjira , dimensionet dhe llojet;- vizitoj dyqane ku nxënësit do të shohin llojet e pllakave te qeramikës për mure dhe dysheme, llojllojshmërin e dimensioneve dhe dizajnit; - rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të llojeve të ndryshme të tullave, blloqeve, pllakave të qeramikës;- punëtori për prodhimin e prodhimeve nga argjila; - literaturë profesionale.

Kapitulli 5. Pluta, linoleumi,lëkura dhe goma 6 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të :- njoh mënyrën e përfitimit dhe përdorimit të plutës;- njoh mënyrën e përfitimit të linoleumit, vetitë dhe përdorimin;- njoh mënyrën e konzervimit dhe përpunimit të lëkurës;

77

- dalloj kauçukun e njomë nga ai sintetik ;- njoh mënyrën e përdorimit të gomës së butë dhe gomës së fortë.

b)Temat e kapitullit:- Pluta;- Lëkura;- Goma;c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj mënyrën e përfitimit të plutës;- paraqes vizuelisht pllaka nga pluta e presuar dhe e ekspanduar;- shpjegoj mënyrën e përfitimit të linoleumit, vetitë dhe raste të përdorimit në enterier;- vizitoj punëtori ku shihet mënyra e konzervimit të lëkurës dhe rexhja e saj; - rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të pllakave nga pluta,linoleumi,lëkura dhe goma;- punëtori për prodhimin e këtyre materialeve; - literaturë profesionale.

Kapitulli 6.Masat plastike 6 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh mënyrën e përfitimit të masave plastike ;- njoh përbërjen e masave plastike;- dalloj masat termoplastike dhe termostabile;- njoh mënyrën e përpunimt të masave plastike;- dalloj përdorimin e masave plastike në enterier dhe industrin e mobiljeve.

b)Temat e kapitullit:- Përfitimi i masave plastike dhe përbërja etyre.- Përpunimi i masave plastike.- Përdorimi i masave plastike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me mënyrën e përfitimit, përbërjen dhe mënyrën e përpunimit të masave plastike;- jap shembuj konkret ku shihet përdorimi i masave plastike në enterier; - rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të masave plastike- punëtori për prodhimin e masave plastike;

78

- literaturë profesionale.

Kapitulli 7.Metalet 14 orë a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj vetitë fizike, mekanike, teknologjike.- dalloj llojet e metaleve;- njoh mënyrën e aplikimit të metaleve në enterier dhe industrin e mobiljeve.- dalloj lidhjet e metalit me bulon, kuja, susta, ribatina, saldim, presim.

b)Temat e kapitullit:- Vetitë e metaleve.- Hekuri dhe xehet e hekurit.- Çeliku. - Bakri.- Plumbi.- Zinku.- Metalet fisnike.- Legurat e metaleve.- Lidhjet e metaleve

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me vetit e llojeve të ndryshme të metaleve;- paraqes monstra të llojeve të ndryshme të metaleve;- vizitoj punëtori ku shihet mënyra e përfitimit të prodhimeve të ndryshme nga metalet. - paraqes menyrat e lidhjeve te ndryshme te metaleve;- jap detyrë për paraqitjen e detaleve të lidhjeve të metaleve;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;- vlerësoj nivelin e nxënësit përmes angazhimit gjatë shpjegimit, detyave dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- monstra të llojeve të ndryshme të metaleve;- punëtori për prodhimin e produkteve nga metali;- literaturë profesionale.

79

Programi i lëndës“Konstruksinet ndërtimore”


1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- përshkruaj rolin dhe rëndësinë e njohjes së konstruksioneve gjatë projektimit;- njoh dhe dalloj materialet e ndërtimit;- njoh fazat e kompletimit të projektit; - njoh mënyrën e përdorimit të rrjetës modulare gjatë projkektimit;- njoh elementet bazë të objektit;- përshkruaj dhe dalloj llojet e sistemeve të ndërtimit;- dalloj mënyrat e ndërtimit;- aplikoj sistemin e duhur të ndërtimit gjatë projektimit.- njoh pjesët konstruktive të objektit dhe materialet nga të cilat punohen;- njoh mënyrën e bartjes së ngarkesave në objekt;- dimensionoj shkallët;- konstruktoj kulmet;- paraqes grafikish pjesët konstruktive të objektit.- njoh funksionin,materialet dhe llojet e mveshjeve ;- njoh funksionin, llojet,materialet me të cilat punohen dhe dimensionet e elementeve

jokonstruktive të objektit;- paraqes grafikisht elementet jokonstruktive gjatë projektimit.- njoh llojet e izolimeve;- njoh funksionin ,mënyrën e aplikimit dhe materialet të cilat përdoren si izolator;- paraqes grafikisht llojet e izolomeve.



Kapitulli 1: Hyrje në konstruksionet ndërtimore 10 orë a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj rolin dhe rëndësinë e njohjes së konstruksioneve gjatë projektimit;- dalloj konstruksionet e shumëkatëshe nga ato përdhesë (një etazhore);- njoh dhe dalloj materialet e ndërtimit;- njoh fazat e kompletimit të projektit;

80

- njoh mënyrën e përdorimit të rrjetës modulare gjatë projkektimit.

b)Temat e kapitullit:- Roli dhe rëndësia e njohjes së konstruksioneve arkitektonike gjatë projektimit. - Klasifikimi i konstruksioneve arkitektonike.- Materialet e ndërtimit.- Projekti.- Rrjeta modulare. c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin dhe rëndësinë e njohjes së konstruksioneve arkitektonike gjatë

projektimit;- shpjegoj mënyrën e ndarjes së konstruksioneve në bazë të etazhitetit;- shpjegoj dhe paraqes konkretisht materialet e ndërtimit.- prezentoj një projekt konkret të objektik me të gjitha fazat ashtu që nxënësit të njihen

me mënyrën e kompletimit të projektit dhe mënyrën e përdorimit të rrjetës modulare gjatë projektimit;

- risë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale; - projekt të kompletuar me të gjitha fazat të një objekti arkitektonik.

Kapitulli 2: Elementet mbajtëse të objektit 12 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh elementet bazë të objektit;- paraqes grafikisht elementet mbajtëse gjatë projektimit;- njoh funksionin e secilit element mbajtës të objektit;- njoh materialet nga të cilat punohen elementet mbajtëse të objektit.

b)Temat e kapitullit:- Murret- Shtyllat- Trajet- Konzolla- Pllakat- Shtanguesit dhe varëset- Lidhjet.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- paraqes në mënyrë vizuele elementet mbajtëse të objektit në objektin shkollor apo

objektet përreth ashtu që nxënësit të njihen konkretisht me to dhe me emërtimin korrekt të tyre;

- risë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve.

81

- angazhoj nxënësit në paraqitjen grafike të elementeve mbajtëse.- vëzhgoj dhe vlerësoj paraqitjen grafike të detyrës së dhënë. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik;- fletë hameri; - projekte arkitektonike si monstra.

Kapitulli 3: Sistemet konstruktive dhe mënyrat e ndërtimit 12 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- përshkruaj dhe dalloj llojet e sistemeve të ndërtimit;- dalloj mënyrat e ndërtimit;- aplikoj sistemin e duhur gjatë projektimit.

b)Temat e kapitullit:- Sistemi masiv i ndërtimit.- Sistemi skeletor i ndërtimit. - Sistemi i kombinuar i ndërtimit.- Mënyra monolite e ndërtimit.- Mënyra montazhe e ndërtimit.- Mënyra gjysmëmontazhe e ndërtimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj llojet e sistemeve konstruktive të ndërtimit;- paraqes projekte të ndryshme ku shihet aplikimi i këtyre sistemeve;- vizitoj objekte në afërsi ku nxënësit mund të shohin aplikimin e sistemeve

konstuktive të objektit dhe mënyrën e ndërtimit; - jap detyrë për ushtrimin e paraqitjes së sistemeve konstruktive ;- vëzhgoj dhe vlerësoj paraqitjen grafike të detyrës së dhënë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik; - fleta për vizatim -hamer; - projekte arkitektonike si monstra.- vizitë objekteve të ndërtuara dhe atyre në ndërtim e sipër.

Kapitulli 4:Pjesët e konstruksionit 18 orë a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh pjesët konstruktive të objektit;- njoh mënyrën e bartjes së ngarkesave;- njoh materialet të cilat përdoren për ndërtimin e tyre;- njoh funksionin e secilit prej tyre;- dimensionoj shkallët;- konstruktoj kulmet;

82

- paraqes grafikisht këto pjesë konstruktive të objektit.

b)Temat e kapitullit:- Themelet.- Murret.- Konstruksionet meskatëshe.- Shkallët.- Kulmet.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rëndësinë e pjesëve konstruktive të objektit;- shpjegoj mënyrën e bartjes së ngarkesave;- njoh nxënësit me materialet dhe dimensionet të cilat përdoren për formimin epjesëve

konstruktive të objektit;- angazhoj nxënësit me detyra konkrete për ushtimin e dimensionimit të shkallëve;- angazhoj nxënësit me detyra konkrete për ushtrimin e zgjidhjes gjeometrike të

kulmeve;- vëzhgoj dhe vlerësoj detyrat e dhëna.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik; - fleta për vizatim -hamer;- projekte arkitektonike si shembuj.

Kapitulli 5:Elementet jokonstruktive të objektit 10 orë a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh funksionin,materialet dhe llojet e mveshjeve ;- njoh funksionin, llojet,materialet me të cilat punohen dhe dimensionet e dyerve;- njoh funksionin, llojet,materialet me të cilat punohen dhe dimensionet e dritareve;- njoh funksionin, llojet dhe materialet me të cilat punohen dyshemetë;- njoh funksionin, llojet dhe materialet me të cilat punohen pllafonet;- njoh funksionin, mënyrën e ndërtimit, materialet dhe dimensionimin e kanaleve për

ventilim dhe oxhaçeve;- njoh funksionin dhe dimensionimin e hapësirës për vendosjen e ashensorëve;- paraqes elementet jokonstruktive në projekt në mënyrë të duhur.

b)Temat e kapitullit:- Mveshjet.- Dyert. - Dritaret.- Dyshemetë.- Pllafonet.- Kanalet e ventilimit dhe oxhaçet.- Ashensorët.

83

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj fubksionin ,llojet ,dimensionet dhe materialet nga të cilat punohen elementet

jokonstruktive të objektit;- ushtroj nxënësit përmes punimeve grafike paraqitjen e duhur të këtyre elementeve në

projekte arkitektonike dhe në enterier;- prezentoj projekte dhe punime ku shihet mënyra e paraqitjes së elementeve

jokonstruktive të objektit;- vlerësoj nxënësit përmes punimit grafik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik dhe fleta për vizatim (hamer).- projekte arkitektonike si shembuj.

Kapitulli 6:Izolimet 8 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- njoh llojet e izolimeve;- njoh funksionin ,mënyrën e aplikimit dhe materialet të cilat përdoren si izolator;- paraqes grafikisht llojet e izolomeve;

b)Temat e kapitullit:- Hidroizolimet.- Termoizolimet.- Izolimet e zërit.- Mbrojtja kundër zjarrit. c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj funksionin dhe rëndësin e përdorimit të izolimeve neë praktikë;- tregoj mënyrën e paraqitjes grafike të izolimeve;- shpjegoj mënyrën e aplikimit dhe materialet të cilat përdoren si izolime;- vlerësoj nxënësit përmes pyetjeve-përgjigjeve dhe testit vlerësues.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- literaturë profesionale;- projekte arkitektonike ku shihet mënyra e paraqitjes së izolimeve në projekt.

84

Programi i lëndës

“Projektimi i mobiljeve”

Lëmi: Artet aplikativeProfili; Dizajn enterieritKlasa: 11

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11-të nxënësi duhet të:- Dijë rëndësinë e lëndës- Njoh materialet më të ndryshme, nga të cilët mund të realizohen prjektet e parapara

për mobilje- Njoh dimensionet e mobiljeve të banesës duke u bazuar në dimensionet mesatare të

trupit të njeriut- Njoh paraprakisht teknologjinë (mënyrën) e prodhimit të mobiljes së projektuar- Projektimi i mobiljes për prodhim serik- Projektimi i mobiljes për prodhim unikat- Dijë të paraqes vizatimin ideor të mobiljes së paraparë në të gjitha etapat dhe

projekcionet deri te vizatimi i perspektivës në vizatim të lirë- Dijë që nga vizatimi i lirë të projektoj të tri projekcionet në përpjesë të caktuar- Dijë të projektoj mobiljen e caktuar në aksonometri- Dijë të projektoj detalet e duhura në përpjesën 1:1- Dijë të paraqes (bëj) shkurtesën e dimensionit të mobiljes sipas rastit- Dijë të projektoj mobiljën e caktuar në perspektivë - Dijë të përdorë ngjyrat dhe ngjyrosë mobiljën me tone e nuanca të përshtatshme me

formën e mobiljes- Dijë të palosë fletat e projektit në elaborat - Dijë të hartoj përshkrimin teknik dhe shkallën kromale të ngjyrave të aplikuara në

projekt


35 javë x 3 orë/javë = 105 orë


Kapitulli 1: Hyrje në projektim të mobiljeve 24 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- Dijë rëndësinë e projektimit të mobiljeve si pjesë e industrisë së një vendi që ka

ndikim të mjaftueshëm në zhvillimin e avansimin e ekonomis.

85

- Dijë të projektoj format më atraktive të mobiljeve të cilat duhet të kenë harmonizim me funksionin,e përmbatjen dhe ngjyrat.

- Dijë të shfytëzoj format e mobiljeve nga folklori ynë dhe t’i adabtoj ato në forma bashkohore e kështu të arihet një identitet në mobilerinë Kosovare.

- Dijë të kombinoj materialet për formimin e mobiljeve për banim

b) Temat e kapitullit:- Skicimi ideor i tavolinës së ulët për dhomen e ditës.- Projektimi i tavolinës në tri projeksione.- Projektimi i tavolinës në aksonometri.- Projektimi i detaleve të tavolinës.- Projektimi i përspektivës së tavolinës.- Ngjyrosja e përspektivës së tavolinës.- Hartimi i përshkrimit teknik me shkallën kromale të ngjyrave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- Prezentoj një laborat të çfarëdo mobiljeje dhe të zhvilloj diskutimet rreth tij. - Prezentoj nxënësve me projetor disa shembuj me forma atraktive të tavolinave të ulta. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasë për projektim e furnizuar me mjete e vegla adekuate.- Praktika për realizimin e temës

Kapitulli 2: Mobilja e paradhomës 24 orë

a) Qëllimi i kapitullit:Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- Dijë për çfarë shërbejnë mobiljet e paradhomave të banesave,shtëpizave vikendi

malore dimrore,shtëpizave për verime bregdetare-verore.- Dijë të harmonizoi dimensionet e hapësirës,numrit të anëtarve që banojnë apo do të

pushojnë me dimensionet e mobiljes që do të projektohet.

b) Temat e kapitullit:- Skicimi ideor i mobiljes së paradhomës.- Projektimi i mobiljes së paradhomës në tri projekcionet.- Projektimi i mobiljes së paradhomës në aksonometri.- Projetimi i detaleve të mobiljes së paradhomës-P-1:1.- Projetimi i përspektivës së mobiljes së paradhomës.- Ngjyrosja e përspektivës- Hartimi i përshkrimit teknik dhe paraqitja e shkallës kromale të ngjyrave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- Sqarojë mobiljet e paradhomave të shtëpiave të ndryshme si ato për banim të

përhershëm,shtëpiave vikendi dimrorë dhe atyre verorë,malorë apo bregdetarë.- Prezentojë disa shembuj të mobiljes së paradhomës me projektor.

86

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasë për projektim e pajisur adekuat lëndës.

Kapitulli 3: Elementet e kushinës 33orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- Dijë se kuzhina është vendi më i rëndësishëm i çfarëdo hapësire ku njerzit kalojnë një

kohë të jetës së tyre.- Dijë numrin e elementeve të kuzhinës duke parë për bazë dimensionet- Dijë të projektoj secilin element të saj.- Dijë për dimensionet e secilit element të kuzhinës.- Dijë për dimensionet e hapësirës në mes të elementeve të kuzhinës.- Dijë format e radhitjës së elementeve të kuzhinës.- Dijë për harmonizimin e ngjyrave të elementeve të kuzhinës gjithnjë duke u bazuar në

karakteret dhe moshën e eksploruesve si dhe dimensionet e saj. - Dijë të radhisë në mënyrë funkcionale elementet e saj.

b) Temat e kapitullit:- Skicimi ideor i një kuzhine- Paraqitja e kuzhines me te gjitha elementet në bazë, P=1: 25- Paraqitja e elementeve te kuzhines ne tri projeksione, P=1:10- Projektimi i elementeve të kuzhinës në aksonometri, P=1:10- Projektimi i detaleve të elementeve, P=1:1- Projektimi i përspektivës së elementeve- Ngjyrosja e përspektivës (në tri varianta)- Hartimi i përshkirmit teknik me shkallën kromale të ngjyrave të përdorura

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - shpjegoj për rëndësinë e kuzhinës gjatë jetës së njeriut.- të prezentoi me projektor disa kuzhina të prodhimeve më të fundit,si dhe ato më të

hershmet,- të shpejgpoj dallimet,përparsitë e më të resë, - hapat që i ka bërë amvisja në kuzhinën e vjetër dhe në këtë të renë,etj.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Mësimi zhvillohet në klasë- Lloje të ndryshme të fotomaterialeve- Kompjuter, projektor

87

Kapitulli 4: Banaku 24 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- Dijë ç’është banaku dhe për çfarë shërben ai.- Dijë për dimensionet e tij dhe karrigës për të.- Dijë për format më atraktive .- Dijë për materialet e mundshëm që mund të aplikohën.

b) Temat e kapitullit:- Llojet e banaqeve sipas dedikimit dhe dimensionet e saj.- Skicimi i zgjidhjes ideore te banakut ne tri projeksione.- Projektimi i banakut në tri projeksione 1:10- Projektimi në aksonometri 1:10- Projektimi i detaleve në aksonometri 1:1- Projektimi i perspektivës - Ngjyrosja e perspektivës - Hartimi i përshkrimit teknik dhe i shkallës kromale të ngjyrave

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- iu shpjegojë nxënësve çfarë është banaku dhe për çka ai shërben - njoh nxënësit me dimensionet e banakut sipas funksionit- ligjërimi i të cilit duhet të ishte përcjellur me fotografi të banaqeve të ndryshëm nga

materialet e llojllojshëm, me forma e ngjyra të harmonizuara të paraqitura me projektor.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim e pajisur me elementet adekuate, projektor

Klasa 1188

Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionalePunimi i maketës së enterierit të objektit banues


Numri i modulit

1

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të punuar maketën e enterierit të objekteve banuese.

Kohëzgjatja e modulit

Gjithsejt: 12 K (72 orë)

Rezultatet e tëmësuarit (RM) dhe përmbajtja

RM 1Nxënësi vizaton skicën e nje enterieri të objektit të

banimit, përcakton dimensionet e mobiljeve dhe dizajnin e tyre.

Përmbajtja- Vizatimi i elementeve të enterierit në tri projeksionet.- Përzgjedhja e materialit me të cilën do të punohet

maketa.

RM 2 Nxënësi shënon dhe përcjelljellë vizatimin nga projekcionet në material. Përmbajtja- Përgaditja e vendit dhe e veglave të punës për shënim dhe prerje. - Përdorimi i drejt i mjeteve të punës.- Kontollimi i materialit dhe pastrimi eventual.- Vizatimi apo shënimi i pjesëve të maketës në

përpjesë 1:10 dhe prerja e materialeve.

RM 3 Nxënësi ngjetë dhe lidhë materialet duke u bazuar në projektin e dizajnuar të elementeve të enterierit.Përmbajtja- Përzgjedhja e materialit për ngjitje dhe për

formimin e lidhjeve në maketë.- Përgaditja e tavolinës së punës.- Lyerja e pjesëve të maketës me ngjyrë nëse është e

caktuar në projekt.- Ngjitja e pjesëve dhe lidhja e pjesëve të maketës në

mes veti.- Rregullat e ruajtjes së mjedisit gjatë lyerjes së

materialit.- Përdorimi i drejt i mjeteve të punës.

89

Proçedurat evlerësimit

Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohetarritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit tëspecifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- Skicoj projektin e objektit banues dhe dizajnoj

elementet e saj sipas idesë së vet.- Bëj kuotimin (dimensionimin e projeksioneve).- Përzgjedhë materialin me të cilin do ta punoj

maketën e enterierit në bazë të projektit.

RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli

KR - Nxënësi duhet të:

- Pregadisë tavolinën ku do të bëj lyerjen e pjesëve të maketës.

- Përzgjedhë ngjyrat adekuate për lyerje.- Ngjyrosë pjesët e maketës në bazë të projektit.- Respektoj kohën e tharjes së ngjyrës.- Pregadisë tavolinën ku do të bëj ngjitjen e pjesëve të

maketës.- Përzgjedhë materialin ngjitës me të cilin do të bëj

ngjitjen e pjesëve të maketës.- Respektoj rregullat e mbrojtjes së mjedisit gjatë

ngjyrosjes.- Vendosë pjesët e maketës sipas projektit dhe bëj

ngjitjen e tyre në mënyrë të duhur.- Respektoj kohën për forcimin e ngjitjes së

materialit.Mirëmbaj dhe pastroj vendin e punës pas përfundimit të maketës.

RM 3 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë -kontrolli

Metodat e tëmësuarit të

- Ky modul duhet të trajtohet në puntori gjegjëse.- Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur

90

rekomandua demonstrimet konkrete të përdorimeve të drejta të veglave dhe pajisjeve për matje dhe prerje,si dhe mjeteve për ngjyrosje dhe ngjitje të materialeve .- Nxënësit duhet të angazhohen në punë konkrete për

përdorimin e veglave dhe paisjeve, përzgjedhjen e duhur të materialeve, ngjyrave dhe materialeve ngjitëse për punimin e maketave.

- Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes neë punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së veglave dhe paisjeve të punës.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, vlerësohet demonstrimi- praktik i aftësive të fituara.

Baza materiale e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme tësigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet emëposhtme:- Punëtori për punimin e maketave.- Veglat e punës për matje dhe shënim në material punues.- Vegla të punës dhe paisje për prerje të materialit.- Materiale për punimin e maketave ( pllaka të punuara nga

prodhime të drurit, qelq,stiropor,metal,tapë, karton,allqi,tekstil, etj)

- Ngjyra dhe ngjitësa adekuat për materialet e përdorura.- Rrafte për vendosjen e maketave.

91

Programet e lëndëve profesionale ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2013

Dizajn enterierit

Klasa 12

Programet e lëndëve profesionale

92

Programi i lëndës

“Menaxhimi i artit”


I.Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës ”Menaxhimi i artit” në klasën e 12 nxënësi do të jetë i aftë të:- hulumtoj dhe eksploroj definicionet e problemeve, - ilustroj strategjinë e formacioneve në organizatat strukturore,- dallojë faktoret me të rëndësishem të konturimit të organizatave kulturore,- interpetoj informatat në lidhjet ndërmjet menaxhimit,udhëheqjës dhe sipërmarrjës.- shpjegoj përgjëgjësit kulturore dhe sociale për menaxhimin e arteve etj… II. Fondi i orëve të lëndës 32 javë x 2 orë/javë =64 orë


Kapitulli 1: Menaxhimi i arteve 18 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit,nxënësi duhët të:- tregoj se qfarë përmban lënda “Menaxhimi i arteve”;- bëj përmbledhjën e prezantimeve dhe diskutimeve të një numri të temave;- dalloj menaxhimin strategjik kulturor;- dalloj menaxhimin kulturor organizativ;- dalloj sipërmarrjen kulturore. b) Temat e kapitullit- Menaxhimi arteve.- Një retrospektivë historike.- Një mision kulturor.- Procesi i menaxhimit të kulturës : qarqet e informimit.- Procesi i menaxhimit të kulturës: lidhjet.- Menaxhimi ndërkombëtar i arteve.- Të ardhurat dhe funksionet (detyrat) në biznesin e artit.- Menaxhimi i suksesëshëm i artit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet qe mesuesi të :

93

- ilustrojë tekste,literaturë;- angazhojë nxënësit në zgjedhjën e problemeve të thjeshta menaxherike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasë për menaxhimin e artit, literatura,tekstet dhe interneti. Kapitulli 2:Menaxhimi strategjik kulturor 15 orë

a) Qellimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- tregoj njohuri për menaxhimin strategjik kulturor të zhvillimit të politikës

tradicionale;- tregoj njohuri për hulumtimin e mjedisit;- tregoj njohuri te shpikjës (novacioni);- tregoj njohuri praktike.

b) Temat e kapitullit- Zhvillimi i politikës tradicionale.- Menaxhimi strategjik.- Hulumtimi i mjedisit.- Novacioni.- Praktika.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet qe mesuesi të :- ilustroj temat konkrete për nxënës.- jap detyra konkrete për nxënës.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për menaxhimin e artit, tekstet literature, interneti etj…

Kapitulli 3: Menaxhimi kulturor organizativ 16 orë

a) Qellimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- përshkruaj për strukturimin organizatës;- tregoj njohuri për rritjën dhe zhvillimin e organizatës kulturore;- ilustroj komponentet e një organizate;- skicoj konturat e një projekti të organizatës;- demostroj Projektimin e organizatës;- dalloj ndryshimet organizative.

b) Temat e kapitullit- Strukturimi i organizatës.- Rritja dhe zhvillimi i organizatave kulturore.- Komponentët e një organizate.- Konturet në projektimin e organizatës.- Projektimi i organizatës.

94

- Kultura organizative.- Ndryshimet organizative

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustroj temat konkrete dhe mjete bashkohore.- jap detyra konkrete për nxënës.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për menaxhimin e artit, literaturë, interneti etj.

Kapitulli 4: Sipërmarrja kulturore 15 orë

a) Qellimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- pershkruaj nga udhëheqja kulturore;- tregojë interesim për menaxhimin e jashtem të arteve;- trëgoj njohuri për drejtimin e një modeli kulturor ekologjik;- tregoj njohuri për sipërmarjet kulturore.

b) Temat e kapitullit- Udhëheqja kulturore.- Menaxhimi i jashtëm i arteve.- Drejt një modeli kulturor-ekologjike.- Sipërmarrjet kulturore.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet qe mesuesi të:- trajtoj temat temat konkrete;- jap detyra konkrete për nxënës.

e) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për menaxhimin e artit,literaturë, interneti etj…

Programi i lëndës

“Vizatim dhe pikturë”

Lemi: Artet aplikativeProfili: Dizajn enterieri

95

Klasa: 12-të

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës se zhvilluar në klasen e 12-të nxënësi duhet të:- tregojë njohuri teorike dhe praktike ti zbatojë në profesionin e ardhshëm, - zotërojë njohuri të përgjithëshme nga të dhënat anatomike për ndertimin e formës dhe - proporcionet e kokes dhe trupit te njëriut ne qetësi dhe lëvizje,- zoterojë teknikat e vizatimit si dhe matrialet dhe mjetet për vizatim,- zbatojë me sukses teknikat e pictures,- studioj fenomenet e ngjyrës,teksturës,vlerat e raporteve ndërmjet tyre dhe përdorimin

e tyre në picture,- të zoterojë teknikën e pikturimit dhe menyrat e përdorimit të mjeteve dhe materjalit.

II. Fondi i orëve të lëndës 32 javë x 4 orë = 128 orë III.Programi i hollësishësishëm i lëndës

Kapitulli 1:Struktura dhe proporcionet e kokës 20 orë

e) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit,nxënësi duhët të:- zotërojë strukturën e kokës,proporcionet dhe sipërfaqet e saja si dhe strukturën e

pjesevë të kokës(syrit,gojës,veshit,dhe hundës), - përcaktojë karakterin e kokës në tërësi dhe karakteristikat e pjesevë të kokës,- vizatojë kokën në pozita të ndryshme (përpara,anash,tri te katërtat)- pëcaktojë saktë proporcionet e kokës në pozitat e ndryshme,- studiojë me kujdesë proporcionet dhe konstruktin e kokës.

b)Temat e kapitullit - vizatimi i portretit me shikim përpara(anfas)- vizatimi i portretit me shikim anash(profil), - vizatimi i portretit me shikim tri te katërtat.

f) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mesuesi të:- përdor sa më shumë të jetë e mundur mjetet të demonstrimit për realizimin e

kapitullit,- kryej vlerësimin e punës të nxënësve sa më shpesh që është e mundur dhe të behen

komentet në lidhje me to- vezhgojë procesin e punës se nxënësve sjelljeve,angazhimin e tyre në procesin

mësimor.- zhvillojë formen individuale të punës dhe në grupe.g) Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me strukture dhe format te ndryshem,- pako letre, - laps ate butë,thengjill,krejo,pastel,flomastera,dush,brusha,pendë dhe shkumsa - fonderim gipsi portret(busta)antike grekë dhe romake,- draperi me teksturë dhe ngjyra të ndryshme,- tabela për vizatim.

96

- karika për vizatim,- kavaleta

Kapitulli 2: vizatimi i kokës sipas modelit te gipsit 20 orë

f) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- pervetësoj strukturen anatomike të kokës së njeriut, për shkak te vëndosjes - se pjesëve kryesore të saja,- vizatojë kokën sipas modelit të gipsit në disa pamje të saja qoftë në profil,- anfas apo në trit ë katërtat - dalloj karakteristikat e përgjithshme të kokës për të qenë ma lehtë më vendos - detajet e imëta,- zotëroje teknikat e viaztimit, përdorimin e materialevë te cilat janë të begatshme - dhe te dobishme në punen e vizatimit.

g) Temat e kapitullit- viatimi i kokës sipas modelit të gipsit(karakteristikat e pjesëve te kokës)- vizatimi i kokës sipas modelit te gipsit(tipizimi i pjesëve te fytyres,syt,goja,hunda),- vizatimi i kokës sipas modelit te gipsit(proporcionet e kokës me pamje perpara anfas)

proporcionet e kokës me pamje anash(profil), - formësimi plastik i kokës(analiza e mëtejmë e kokës më raport valeri të përbër). c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- nxit aftësi kreative dhe krijuese të nxënësi ,- rrespektojë personalitetin e nxënësit në punen e tij të pavarur,- rris vëmëndjen e nxënësit nepërmjet pyetjeve-pergjegjeve,- kushtojë kujdes gërshëtimit të metodave për realizimin praktik të kerkesave të- parashtruara,

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me strukture dhe format te ndryshem,- pako letre, - laps ate butë,thengjill,krejo,pastel,flomastera,dush,brusha,pendë dhe shkumsa, - fonderim gipsi portret(busta)antike grekë dhe romake,- draperi me teksturë dhe ngjyra të ndryshme,- tabela për vizatim,- karika për vizatim,- kavaleta.

Kapitulli 3: Vizatimi i kokës sipas modelit të gjallë 29 orë

a) Qëllimi i kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të- tregojë interesim dhe passion të madh për art

97

- ushtrojë të vendos rregulla në vizatim duke u bazuar në proporcionet e drejta të kokës,

- zotëroj teknikat e vizatimit,materialet dhe mjetet të ndryshme për realizimin e vizatimit,

- zotërojë një morri gjerash pë realizimin e portretit: strukturen,diagramin,konstrukcionin

- proporcionet etj.

b) Tememat e kapitullit- Vizatimi i portretit të femrës (thengjill)(modelimi dhe ndërtimi formës- Vizatimi i portretit të meshkullit (tengjill llojet e hijeve)- Vizatim i portretit të fëmijës (laps plasticiteti I formës- Vizatim i portretit të vajzës(laps).

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet qe mesuesi të - përzgjedh paisjet dhe materialin e duhur të punës- organizoj procesin mësimor në mënyrë individuale,- kontrolloj dhe të bejë korekturën e punimeve në bashkëpunim me nxënësit në menyrë

individuale,- nxit aftësitë kreative dhe krijuese të nxënësit. d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letër ,pako letre me strukture dhe format të ndryshem,- lapsa të butë,thengjill,krejon dush,brusha pendë etj,- fonderim gipsi ,- draperi me teksturë dhe ngjyrë të ndryshme.

Kapitulli 4: Ngjyra 29 orë h) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit,nxënësi duhët të- aftësohet ti zbatojë në praktikë me sukses njohurit e fituara në zgjedhjen e detyrave- profesionale;- demonstrojë harmonin e ngjyrërave dhe kontrastin e ngjyrërave,- të bejë kombinimin e elementeve figurative në pikture,të cilat janë të ngjajshme në

një ose më shumë veti,- tregojë raportet e ngjyrërave në hapsirën e pikturës. i) Temat e kapitullit- pikturimi i natyrës se qetë,(materializimi i teksturës me ngjyrë- pikturimi i natyrë se qetë me elemente nga flora dhe draperi të theksuar- (raporti i ngjyrërave në hapsirë),- pikturimi i natyrës se qetë me objekte të përdorshme dhe fonderim gipsi- (harmonia e ngjyrërave dhe kontrasti i ngjyrërave);- pikturimi i natyrës se qetë me objekte të përdorshme dhe draperi,- (reflektimi i ndersjellt i ngjyrërave), j) Udhëzime didaktike për kapitulliRekomandohet që mësuesi të:

98

- përdorë sa më shumë të jetë e mundur mjete të demonstrimit për realizimin sa ma mirë për kapitulin,

- frymëzojë nxënësit më tema atraktive dhe interesante,- aranzhojë natyren e qetë,- përdorë sa më shumë të jetë e mundur mjete të demonstrimit për realizimin sa ma

mirë për kapitulin,- frymëzojë nxënësit me tema atraktive dhe interesante,- aranzhojë natyren e qetë,

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- letër me baza,structure dhe format të ndryshëm,- karton të preparuar,pelhurë dhe baza tjera pikturimi,- ngjyra akuarel,temperë,vaji,akrilik,pastel etj.- brusha për akuarel,temperë olio etj.- paleta për përzierjen e ngjyrerave,- enë për ujë,- objekte të përdorshme,- draperi,- riprodukime të artistve botëror dhe shqipetar

Kapitulli 5:Pikturimi i portretit 30 orë

a)Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- aftësohet të zotërojë teknikat e pictures(akuarelin,temperen,pastelin,vajit etj,- organizojë komponimin me shumë ngjyra dhe tëbej analizën e dritës dhe hijës,- në model,- përvetësojë analizën e ngrohtësisë në model, h) Temat e kapitullit- pikturimi i portretit, (analiza e karakterit të modelit),- pikturimi i portretit, (analiza e dritës dhe hijes në model),- pikturimi i gjymespikturës në enterier, ( ngjyra si funkcion i largësisë hapsinore),

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- përdor metoda adekuate,ushtrime praktike për realizimin e njësisë mesimore,- nxit aftësitë creative dhe krijuese të nxënësve,- kontrollojë dhe të bejë korekturë e punimeve në bashkpunim me nxënësit në mënyrë individuale,- konkretizojë shpjegimet e tija me materijale demostruese dhe ilustruese,

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- letra me strukture dhe format te ndryshem, - karton,pelhurë dhe baza tjera pë pikturë picture;- ngjyra akuarel,temperë vajit pastel etj,- brusha me madhësi të ndryshme ,

99

- enë për ujë,- objekte të përdorshme,- fonderim gipsi,- draperi,- riprodukime,


100

Lëmi: Artet aplikativeProfili; Dizajn enterieriKlasa: 12

1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- shpjegoj funksionin dhe dalloj hapësirat e nevojshme të një byroje projektuese;- dalloj elementet e enterierit të cilat nevojiten në byrot projektuese;- skicoj zgjidhjen ideore dhe arsyetoj idenë e tij;- paraqes projektin e zgjidhjes ideore të byrosë projektuese me të gjitha hapësirat dhe

elementet e enterierit në përpjesë,bazën e dyshemesë dhe plafonit,pamjet e mureve,perspektivat e brendshme;

- bëj përshkrimin teknik dhe arsyetoj zgjidhjen ideore të enterierit të byrosë projektuese;

- dalloj renovimin nga mënyrat tjera të ndërhyrjeve në enteriere;- bëj perzgjedhjen e enterierit për renovim;- bëj matjen në teren dhe paraqes gjendjen ekzistuese përmes skicës;- paraqes në përpjesë gjendjen ekzistuese të enterierit të përzgjedhur;- skicoj zgjidhjen ideore dhe arsyetoj idenë e tij;- paraqes projektin e zgjidhjes ideore të enterierit i cili do të renovohet me të gjitha

hapësirat dhe elementet e enterierit në përpjesë,bazën e dyshemesë dhe plafonit,pamjet e mureve,perspektivat e brendshme;

- bëj përshkrimin teknik dhe arsyetoj zgjidhjen ideore të enterierit të renovuar;



Kapitulli 1 : Enterieri i byrosë projektuese 75 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj elementet e enterierit të cilat nevojiten në byrotë projektuese;- shpjegoj funksionin dhe dalloj hapësirat e nevojshme të një byroje projektuese;- skicoj zgjidhjen ideore dhe arsyetoj idenë e tij;- paraqes bazën e byrosë projektuese me të gjitha hapësirat dhe elementet e enterierit

në përpjesë;- paraqes bazën e dyshemesë dhe plafonit në përpjesë;- paraqes pamjet e mureve në përpjesë;- paraqes perspektivat e brendshme;- bëj përshkrimin teknik dhe arsyetoj zgjidhjen ideore të enterierit të byrosë

projektuese;- bashkëpunoj me nxënësit e tjerë dhe të jetë i aftë të vlerësoj punimin e vet. - dalloj dizajnët moderne dhe aplikoj ato në projekt.

101

b) Temat e kapitullit- Rregullat e projektimit të byrosë projektuese.- Skicat e zgjidhjes ideore.- Baza e zgjidhjes ideore të enterierit me mobilje P=1:25- Baza e dyshemesë P=1:25- Baza e plafonit P=1:25- Pamjet e murreve P=1:25- Perspektiva e brendshme ballore dhe këndore.- Përshkrimi teknik

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- njoh nxënësit me hapësirat e nevojshme të një byroje projektuese;- njoh nxënësit me elementet e enterierit të nevojshme për një byro projektuese; - jap shembuj të zgjidhjeve ideore të byrove projektuese përmes projektorit, internetit,

literaturës profesionale, revistave apo projekteve të punuara nga nxënësit e viteve të mëparshme;

- jap detyrën për projektimin dhe zgjidhjen e enterierit të byrosë projektuese;- kontrolloj punën e nxënësve gjatë gjithë kohës dhe udhëzoj ata;- vlerësoj punën dhe angazhimin e nxënësve;- projekti duhet të jetë i punuar me tush dhe të jetë i ngjyrosur.

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- literaturë profesionale, projektor,internet, revista dhe projekte ku shihet mënyra e

projektimit të byrove projektuese;- veglat e nevojshme për projektim.

Kapitulli 2: Renovim 85orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj renovimin nga mënyrat tjera të ndërhyrjeve në enteriere;- bëj perzgjedhjen e enterierit për renovim;- bëj matjen në teren dhe paraqes gjendjen ekzistuese përmes skicës;- paraqes në përpjesë gjendjen ekzistuese të enterierit të përzgjedhur;- skicoj zgjidhjen ideore dhe arsyetoj idenë e tij;- paraqes bazën me të gjitha hapësirat dhe elementet e enterierit në përpjesë;- paraqes bazën e dyshemesë dhe plafonit në përpjesë;- paraqes pamjet e mureve në përpjesë;- paraqes perspektivat e brendshme;- bëj përshkrimin teknik duke arsyetuar zgjidhjen ideore të enterierit;- bashkëpunoj me nxënësit e tjerë dhe të jetë i aftë të vlerësoj punimin e vet; - dalloj dizajnët moderne dhe aplikoj ato në projekt.

b)Temat e kapitullit:- Renovimi dhe nevoja e aplikimit të saj

102

- Zgjedhja e enterierit për renovim dhe matja e saj- Paraqitja e gjendjes ekzistuese- Skicat e zgjidhjes ideore të enterierit.- Baza e zgjidhjes ideore të enterierit me mobilje P=1:25- Baza e dyshemesë P=1:25- Baza e plafonit P=1:25- Pamjet e murreve P=1:25- Perspektiva e brendshme ballore dhe këndore.- Përshkrimi teknik

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të: - njoh nxënësit me nevojen dhe mënyrat e renovimit;- njoh nxënësit me mënyrat e matjes së enteriereve ekzistuese dhe mënyrën e

skicimit-paraqitjes së saj;- vizitojë një enterier ekzistues, bëj matjen dhe diskutoj me klientin rreth kërkesave

për enterierin i cili do të renovohet;- ndihmoj nxënësit në përzgjedhjen e temës;- njoh nxënësit me elementet e enterierit të nevojshme për enterierin e

dedikuar sipas përzgjedhjes; - jap shembuj të zgjidhjeve ideore përmes projektorit, internetit, literaturës

profesionale, revistave apo projekteve të punuara nga nxënësit e viteve të mëparshme;

- përcjellë punën e nxënësve gjatë gjithë kohës dhe udhëzoj ata;- vlerësoj punën dhe angazhimin e nxënësve;- projekti duhet të jetë i punuar me tush dhe të jetë i ngjyrosur.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim;- literaturë profesionale, projektor,internet,revista dhe projekte ku shihet mënyra e

projektimit të enteriereve të renovuara;- veglat e nevojshme për projektim.

Programi i lëndës

103

“Projektim”


1.Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:- dalloj projektin arkitektonik;- dalloj fazat e elaboratit projektues;- përshkruaj përmbajtjen e projektit dhe përpjesën me të cilën punohet;- dalloj llojet e objekteve sipas destinimit;- dalloj karakteristikat e objekteve banuese, orientimin e hapsirave në krahasim me anët

e botës, pozitën adekuate në parcellë, funksionin dhe pamjen arkitektonike;- paraqes projektin ideor të objektit për banim individual me të gjitha fazat në përpjesë

të caktuar.- arsyetoj zgjidhjen ideore të projektit.- bashkëpunoj me nxënësit e tjerë.

II.Fondi i orëve të lëndës 32 javë x 5orë/javë = 160 orë


Kapitulli 1 : Projekti 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj projektin arkitektonik;- përshkruaj kushtet të cilat duhen të dihen para fillimit të hartimit të projektit;- dalloj fazat e elaboratit projektues;- dalloj projektin ideor, projektin kryesor dhe projektin zbatues;- përshkruaj përmbajtjen e projektit dhe përpjesën me të cilën punohet;

b) Temat e kapitullit- Projekti.- Kushtet për fillimin e projektit.- Fazat e elaboratit projektues.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj rolin e paraqitjes së projektit. paraqes projekte si shembuj që nxënësit të

shohin mënyrën e kompletimit të një projekti për realizim;- dalloj projektin arkitektonik nga ai i statikës dhe instalimeve;

104

- shpjegoj se çka paraqet paramasa dhe parallogaria e një objekti;- shpjegoj se çka paraqet detyra projektuese, kushtet tekniko-urbanistike, raporti

gjeoteknik si dhe regullativat dhe normativat e projektimit;- shpjegoj dallimin në mes të fazave të një projekti: projektit ideor,projektit kryesor

dhe projektit zbatues si dhe përpjesën me të cilën punohen;- rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;

d)Kushtet për realizimin e kapitullit- projekte të ndryshme ku nxënësit do të njihen me mënyrën e kompletimit të një

elaborati projektues

Kapitulli 2: Projektimi i objekteve 5 orë

a)Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj llojet e objekteve sipas destinimit;- dalloj objektet e banimit nga ato shoqërore dhe ekonomike;- dalloj llojet e objekteve banuese;- dalloj objektet e banimit individual nga ato të banimit kolektiv;- përshkruaj llojet e objekteve të banimit individual;- përshkrruaj mënyrën e orientimit të hapsirave banuese në krahasim me anët e botës;- përshkruaj rëndësin e zgjidhjes funksionale dhe pamjes arkitektonike të objektit;

b)Temat e kapitullit:- Ndarja e objekteve për projektim sipas destinimit të tyre.- Objektet banuese.- Objektet e banimit individual.- Orientimi i hapësirave banuese.

c)Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- shpjegoj ndarjen e objekteve sipas destinimit dhe karakteristikat e njohjes së tyre gjatë projektimit;- paraqes projekte ku nxënësit do të vërejnë dallimin e objekteve të banimin individual dhe banimit kolektiv;- shpjegoj mënyrën e pozicionimit të hapësirave banuese;- shpjegoj mënyrën e pozicionimit të objektit banues në parcellë;- paraqes projekte ku nxënësit do të shohin mënyrën e projektimit të objekteve banuese

individuale dhe mënyrën e zgjidhjes funksionale të tyre;- rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim përmes pyetjeve dhe përgjigjeve;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit.- internet dhe projekte të ndryshme ku nxënësit do të njihen me mënyrën e projektimit

të objekteve banuese , shoqërore dhe ekonomike.

105

Kapitulli 3:Projektimi i shtëpisë individuale P+0 60 orë

a)Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes zgjidhjen ideore në skicë;- paraqes situacionin në përpjesë;- paraqes bazën e përdhesës në përpjesë;- paraqes prerjen tërthore dhe gjatësorë në përpjesë;- paraqes fasadat e objektit në përpjesë;- paraqes aksonometrinë apo perspektivën e jashtme të objektit;- paraqes perspektivën e brendshme të objektit;- bëj përshkrimin teknik të objektit;- komunikoj me nxënësit e tjerë dhe të jetë i aftë të mendoj për anët pozitive dhe

negative të objektit të projektuar.- paraqes në tush projektin e punuar. b)Temat e kapitullit:- Skicimi i objektit për banim individual përdhesë.- Baza e situacionit P=1:200- Baza e përdhesës P=1:100- Prerjet P=1:100- Fasadat P=1:100- Perspektiva e brendshme.- Perspektiva e jashtme.- Përshkrimi teknik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- jap detyrën projektuese për projektimin e objektit përdhesë për banim individual;- shpjegoj mënyrën e projektimit të shtëpisë inividuale përdhesë;- kontrolloj punën e nxënësve nëpër të gjitha fazat;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve; - vlerësoj punën e nxënësve ;- projekti të finalizohet në hamer apo paus me tush.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik;- tavolinë për projektim;- internet dhe projekte konkrete si shembuj.

Kapitulli 4.Projektimi i shtëpisë individuale B+P+1K 85 orë a)Qëllimet e kapitullit

106

Në përfundim të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- paraqes zgjidhjen ideore në skicë;- paraqes situacionin në përpjesë;- paraqes bazën e bodrumit në përpjesë;- paraqes bazën e përdhesës në përpjesë;- paraqes bazën e katit në përpjesë;- paraqes prerjen tërthore dhe gjatësore të objektit në përpjesë;- paraqes fasadat e objektit në përpjesë;- paraqes aksonometrinë apo perspektivën e jashtme të objektit;- paraqes perspektivën e brendshme të objektit;- bëj përshkrimin teknik të objektit;- komunikoj me nxënësit e tjerë dhe të jetë i aftë të mendoj për anët pozitive dhe

negative të objektit të projektuar.- paraqes në tush projektin e punuar.

b)Temat e kapitullit:- Skicimi i objektit për banim individual B+P+1K.- Baza e situacionit P=1:200- Baza e bodrumit P=1:100- Baza e përdhesës P=1:100.- Baza e katit P=1:100.- Prerjet P=1:100.- Fasadat P=1:100.- Perspektiva e brendshme.- Perspektiva e jashtme.- Përshkrimi teknik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësimdhënësi të:- jap detyrën projektuese për projektimin e objektit B+P+1K të banimit individual;- shpjegoj mënyrën e projektimit të shtëpisë inividuale me bodrum, përdhes dhe kat;- kontrolloj punën e nxënësve nëpër të gjitha fazat;- rrisë vëmendjen e nxënësve përmes pyetjeve dhe përgjigjeve; - vlerësoj punën e nxënësve ;- projekti të finalizohet në hamer apo paus me tush.- paraqes shembuj të projekteve të shtëpisë individuale nga interneti si dhe punime të nxënësve nga vitet e mëparshme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për vizatim arkitektonik;- tavolinë për projektim;- internet dhe projekte arkitektonike si shembuj

Programi i lëndës

“Projektimi i mobiljeve”

107

Lëmi: Artet aplikativeProfili; Dizajn enterieriKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndës

Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 12-të nxënësi duhet të:- dalloj mobiljet e dhomës së fjetjes për prindër dhe dhomës për fëmijë;- dalloj mobiljet të cilat shërbejnë në dhomat për qëndrim ditor;- dalloj tavolinat e ngrënies nga tavolinat për dedikim tjetër;- përzgjedhë dizajne moderne të mobiljeve për dhoma të fjetjes, për dhoma të

qëndrimit ditor dhe hapësirave për ngrënje;- skicoj mobiljet e dhomës së fjetjes, mobiljet e qëndrimit ditor dhe mobiljet e

hapësirave për ngrënje sipas idesë së vet;- argumentoj idetë e skicuara;- dimensionoj në mënyrë adekuate mobiljet sipas dedikimit;- paraqes në përpjesë dizajnin e zgjedhur me të gjitha fazat e dhëna sipas detyrës; - hartoj përshkrimin teknik me shkallën kromale të ngjyrave të përdorura;- aplikoj dizajne moderne gjatë dizajnimit.


32 javë x 3 orë/javë = 96 orë


Kapitulli 1: Mobiljet e dhomës së fjetjes 45 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- dalloj mobiljet e dhomës së fjetjes për prindër dhe dhomës për fëmijë;- përzgjedhë dizajne moderne të mobiljeve;- skicoj mobiljet e dhomës së fjetjes sipas idesë së vet;- argumentoj idetë e skicuara;- dimensionoj në mënyrë adekuate mobiljet sipas dedikimit;- paraqes në përpjesë dizajnin e zgjedhur me të gjitha fazat e dhëna sipas detyrës; - hartoj përshkrimin teknik me shkallën kromale.-b) Temat e kapitullit:- Skicimi i zgjidhjes ideore të dhomës së fjetjes me të gjitha mobiljet e nevojshme.- Paraqitja në përpjesë e bazës së dhomës me mobilje P=1:25- Projektimi i shtratit të fjetjes në tri projeksione P=1:10.- Projektimi i aksonometrisë së shtratit të fjetjes P=1:10.- Paraqitja e detaleve të shtratit P=1:1.- Hartimi i përshkrimit teknik me shkallën kromale të ngjyrave.- Projektimi i dollapit për garderobë në tri projeksione P=1:10.

108

- Projektimi i aksonometrisë së dollapit P=1:10.- Paraqitja e detaleve të dollapit P=1:1.- Hartimi i përshkrimit teknik me shkallën kromale të ngjyrave.- Paraqitja dhe ngjyrosja e perspektivës së dhomes se fjetjes me mobilje.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- prezentoj revista me dizajne të ndryshme të mobiljeve për dhomën e fjetjes; - prezentoj projekte ku nxënësit vërejnë dallimin në mes të mobiljeve për dhoma të

fjetjes për prindër dhe atyre për fëmijë;- angazhoj nxënësit me detyrën projektuese dhe përcjellë punën e tyre gjatë projektimit

duke dhënë udhëzimet e duhura;- vlerësoj nxënësit në bazë të angazhimit dhe projektit të punuar. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim e furnizuar me mjete e vegla adekuate;- revista të ndryshme të mobiljeve;- projekte të nxënësve nga vitet e mëparshme;- internet ku nxënësit njihen me prodhues dhe dizajne të mobiljeve për dhoma të fjetjes.

Kapitulli 2: Mobiljet e dhomës për qëndrim ditor 27 orë

a) Qëllimi i kapitullit:Në fund të këtij kapitulli nxënësi duhet të:- dalloj mobiljet të cilat shërbejnë në dhomat për qëndrim ditor;- dimensionoj në mënyrë të duhur mobiljet e qëndrimit ditor;- skicoj mobiljet e dhomës së ditës sipas idesë së vet;- argumentoj idetë e skicuara;- paraqes në përpjesë dizajnin e zgjedhur me të gjitha fazat e dhëna sipas detyrës; - hartoj përshkrimin teknik me shkallën kromale.

b) Temat e kapitullit:- Skicimi i zgjidhjes ideore të dhomës për qëndrim me të gjitha mobiljet e nevojshme.- Skicimi i zgjidhjes ideore të mobiljeve të dhomës për qëndrim ditor.- Paraqitja e bazës së dhomeës për qëndrim ditor me mobilje P=1:25.- Projektimi i mobiljeve për qëndrim ditor në tri projeksione P=1:10.- Projektimi i aksonometrisë së mobiljeve për qëndrim ditor P=1:10.- Paraqitja dhe ngjyrosja e perspektivës së mobiljeve për qëndrim ditor.- Paraqitja e detaleve të P=1:1.- Hartimi i përshkrimit teknik me shkallën kromale të ngjyrave.-c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të:- prezentoj revista me dizajne të ndryshme të mobiljeve për qëndrim ditor; - prezentoj projekte ku nxënësit do të shohin idetë e dizajnimit të mobiljeve për

qëndrim ditor të gjeneratave të mëhershme;- angazhoj nxënësit me detyrën projektuese dhe përcjellë punën e tyre gjatë projektimit

duke dhënë udhëzimet e duhura;

109

- vlerësoj nxënësit në bazë të angazhimit dhe projektit të punuar. d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për projektim e furnizuar me mjete e vegla adekuate;- revista të ndryshme të mobiljeve;- projekte të nxënësve nga vitet e mëparshme;- internet ku nxënësit njihen me prodhues dhe dizajne të mobiljeve për qëndrim ditor. Kapitulli 3: Tavolina e ngrënies 24 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- dalloj tavolinat e ngrënies nga tavolinat për dedikim tjetër;- dimensionoj në mënyrë të duhur tavolinën dhe karrigën e tavolinës për ngrënje si dhe

komodën për enë;- skicoj dizajne të tavolinës dhe karrigës së tavolinës për ngrënje si dhe komodës për

enë;- argumentoj idetë e skicuara;- harmonizoj dizajnet e tavolinës, karrigës dhe komodës;- paraqes në përpjesë dizajnin e zgjedhur me të gjitha fazat e dhëna sipas detyrës; - hartoj përshkrimin teknik me shkallën kromale të ngjyrave të përdorura.

b) Temat e kapitullit:

- Skicimi ideor i bazës së hapësirës për ngrënje. - Skicimi i zgjidhjes ideore të tavolinës dhe karriges për ngrënje.- Skicimi i zgjidhjes ideore të komodës për enë.- Paraqitja e bazës së hapsirës për ngrënje P=1: 25- Projektimi i tavolinës për ngrënje në tri projeksione P=1:10.- Projektimi i aksonometrisë së tavolinës për ngrënje P=1:10.- Projektimi i karrigës së tavolinës për ngrënje në tri projeksione P=1:10.- Projektimi i aksonometrisë së karrigës së tavolinës për ngrënje P=1:10.- Projektimi i komodës për enë në tri projeksione P=1:10.- Projektimi i aksonometrisë së komodës për enë P=1:10.- Paraqitja dhe ngjyrosja e perspektivës së hapsirës për ngrënje.- Paraqitja e detaleve të tavolinës për ngrënje,karrigës dhe komodës për enë P=1:1.- Hartimi i përshkrimit teknik me shkallën kromale të ngjyrave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësimdhënësi të: - prezentoj revista me dizajne të ndryshme të mobiljeve për konsumim të ushqimit; - prezentoj projekte ku nxënësit do të shohin idetë e dizajnimit të tavolinave për

ngrënje, karrigave dhe komodës për enë të punuara nga gjeneratat e mëhershme;- angazhoj nxënësit me detyrën projektuese dhe përcjellë punën e tyre gjatë projektimit

duke dhënë udhëzimet e duhura;- vlerësoj nxënësit në bazë të angazhimit dhe projektit të punuar.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

110

- klasë për projektim e furnizuar me mjete e vegla adekuate;- revista të ndryshme të mobiljeve;- projekte të nxënësve nga vitet e mëparshme;- internet ku nxënësit njihen me prodhues dhe dizajne të mobiljeve në hapësirat për

ngrënje;- projektor.

Klasa 12

111

Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

Punimi i maketës së enterierit publik Lëmi: Artet aplikativeProfili: Dizajn i enterieritKlasa: 12

Numri i modulit

1

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të punuar maketën e enterierit publik.




RM 1Nxënësi vizaton skicën e një enterieri të objektit

publik, përcakton dimensionet e mobiljeve dhe dizajnin e tyre.

Përmbajtja- Vizatimi i elementeve të enterierit në tri projeksionet.- Përzgjedhja e materialit me të cilën do të punohet

maketa.


përpjesë 1:10 dhe prerja e materialeve.

RM 3 Nxënësi ngjetë dhe lidhë materialet duke u bazuar në projektin e dizajnuar të elementeve të enterierit.Përmbajtja- Përzgjedhja e materialit për ngjitje dhe për





112




KR Nxënësi duhet të:- Skicoj zgjidhjen ideore të e një enterieri publik dhe

elementeve të saj sipas idesë së vet.- Bëj kuotimin (dimensionimin e projeksioneve).- Përzgjedhë materialin me të cilin do ta punoj














113









Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale

Punimi i maketës së objektit arkitektonik

114


Numri i modulit

2

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të punuar maketën e objektit arkitektonik.




RM 1Nxënësi vizaton skicën e një objekti arkitektonik,

përcakton dimensionet e objektit, situacionit, dhe pjertësinë e terenit.

Përmbajtja- Vizatimi i objektit në tri projeksione.- Përzgjedhja e materialit me të cilën do të punohet

maketa.


përpjesë sipas nevojës dhe prerja e materialeve.

RM 3 Nxënësi ngjetë dhe lidhë materialet duke u bazuar në projektin i cili do të paraqitet në maketë.Përmbajtja- Përzgjedhja e materialit për ngjitje dhe për





-

115




KR Nxënësi duhet të:- Skicoj zgjidhjen ideore të e një objekti arkitektonik

me situacion.- Bëj kuotimin (dimensionimin e projeksioneve).- Përzgjedhë materialin me të cilin do ta punoj














116









IV. Literatura e rekomanduar

1. Ernst Nojfert – Projektimi arkitektonik….……………............1990 2. Petar Anagnosti – Gjeometria deskriptive…. …………............1990

117

3. Kosta Bogdanoviç, Bojana Buriç – Teoria e formës……..........1988 4. Petar Anagnosti – Perspektiva…………………………............1988 5. Zhorzh Popović – Ndërtimi……………………………............1991 6. Ðuro Peulić – Elementet konstruktive të objekteve I................1970

7. Ðuro Peulić – Elementet konstruktive të objekteve II...............1975 8. Grozdan Knežević – Objektet shumëbanesore………………...19869. Mate Baylon – Objektet e banimit……………………………..1966

10. Ranko Radović – Antologjia e shtëpive……………….............1989 11. Bruno Zevi- Historia e arkitekturës moderne 1 dhe 2.................2012 12. Mehmet Vokshi-Koha dhe hapesira............................................2012 13. Milot Gusia- Ngjyra.....................................................................2013

118

ministria e arsimit, shkencës dhe teknologjisëmasht.rks-gov.net/uploads/2015/09/lemi-i … ·...

Documents