ministry of national educationmebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/04/06/967399/dosyalar/... · web...

8.SINIF 2.ETKİNLİK

Kazanım no: 16:Kendi öğrenme stilini belirler.ÖĞRENME STİLLERİ TESTİ

Sizi en iyi tanımlayan aktivitelerin yanına bir işaret koyun. İçinde en fazla işaret bulunan bölüm sizin baskın öğrenme stilinizi belirler. Farklı bölümlerde aynı sayıda işaretlenmiş aktivite bulunabilir. Bu da davranışlarınızda ya da öğrenme ortamlarında her üç öğrenme stilini de eşit ağırlıklı olarak kullandığınızı gösterir. Dokunarak-Hareket ederek1. _______ Boş bir kağıda sütunlar çizmem istendiğinde kağıdı katlarım 2. _______ Sandalye de otururken sallanırım 3. _______ Bacağımı sallarım 4. _______ Kalemimi elimde döndürürüm, masada tempo tutarım 5. _______ Her şeye dokunmak isterim 6. _______ Kapının üst çerçevesine asılarak odaya atlamak isterim 7. _______ Bir şeye dokunmadan sadece görerek ve duyarak ona inanmam 8. _______ Genellikle hiperaktif olduğum söylenir 9. _______ Objeleri biriktirmeyi severim 10. _______ Kürdanları, kibritleri küçük küçük parçalara kırarım 11. _______ Aletleri açan boşaltır sonra yine bir araya getiririm 12. _______ Genellikle çok banyo yapar ya da duş alırım 13. _______ Genellikle ellerimi kullanarak ve hızlı konuşurum 14. _______ Başkalarının sözünü keserim __________ TOPLAMDuyarak1. _______ Konuşmayı severim 2. _______ Dinlemeyi severim 3. _______ Kendi kendime konuşurum 4. _______ Yüksek sesle okurum 5. _______ Okurken parmağımla takip ederim 6. _______ Okurken kağıda çok yaklaşırım 7. _______ Gözlerimi ellerime dayarım 8. _______ Genellikle diagram ve grafiklerle aram iyi değildir 9. _______ Yazılı karikatürleri tercih ederim 10. _______ Görsel ve sözcük hatırlama hafızam iyi değildir 11. _______ Kopyalanacak bir şey olmadan kolay çizemem 12. _______ Haritalardan çok sözel tarifleri ve yönergeleri tercih ederim 13. _______ Öğrenmek için jingle kullanırım 14. _______ Sembol ve simgelerle aram iyi değildir 15. _______ Sessizliğe dayanamam..ya ben ya da diğerlerinin konuşmasını isterim __________ TOPLAMGörerek1. _______ Duyduğum yönergelere dikkat etmem 2. _______ Sözel tariflerin tekrarlanmasını isterim 3. _______ Sözcükleri hatasız yazarım 4. _______ Konuşmacının ağzını izlerim 5. _______ Şarkı sözlerini hatırlamada zorlanırım 6. _______ Çok not tutarım 7. _______ Başkalarının ne yaptığını gözlerim 8. _______ Radyo ve televizyonu yüksek sesle dinlerim 9. _______ Diagram ve grafikleri kolay algılarım 10. _______ Telefonda konuşmayı sevmem 11. _______ Biri bana ders verir gibi birşeyler anlatırsa başka dünyalara dalarım 12. _______ Sözel yönergeleri kullanamam..haritaya gereksinim duyarım __________ TOPLAM

Farklı öğrenme stilleri için öneriler

Dokunarak-Hareket ederek Ders çalışırken

Sık sık ara vermeye gereksinim duyabilirsiniz. Sözcükleri ya da sözel bilgileri öğrenirken onları kuma yazın! ya da kilden yaratın!. Öğrenirken ellerinizi kullanabileceğiniz her fırsat size yardımcı olacaktır. Ders çalışırken hareket edin. Örneğin küçük çocuklar çarpım tablosunu öğrenirken trampolin üserinde atlayabilirler.

Öğretmenlere ipuçları Bu öğrenciler genellikle öğretmenleri tarafından başarısız olarak görülürler. Aslında bu öğrenciler yaratıcıdırlar ve ellerini kullanabilecekleri fırsatlar ararlar. Sınıfta mümkünse size yakın oturmalılar ve aktiviteleri iyi organize edilmelidir. Bu öğrencilerin hareketliliklerinden sınıfta yararlanabilirsiniz. Örneğin sınıf panosunu düzenleyebilirler, sınıfın temizlenmesine yardımcı olabilirler ya da hareket gerektiren diğer işleri yapabilirler. Hatta sınıfta yapmaları gerekenleri ayakta yaharak bile daha rahat edebilirler.

Duyarak Ders çalışırken

Bu öğrenciler ders çalışmak için sessiz bir yere ihtiyaç duyarlar. Yüksek sesle okumakla ya da teybe kaydedilmiş materyali dinlemekle öğrenmelerine katkıda bulunurlar. Başka bir arkadaşla çalışmak da bu çocuklar için iyi olabilir.

Öğretmenlere ipuçları Bu öğrencilere önceden kaydedilmiş bilgiyi dinletebilirsiniz. Bu mümkün olmazsa kendi kendilerine yükses sesle okumalarna ya da bir arkadaşı okurken dinlemelerine izin verin. Yazıl ödevlerde büyük ihtimalle ekstra zamana gereksinim duyabilirler.

Görerek Ders çalışırken

Görsel öğrencilerin çalışabilecekleri derli toplu ve karışık ve kalabalık olmayan bir yere gereksinimleri vardır. Ders notları tutmaları yararlıdır. Ders kitabında ya da yazılı metinlerdeki resimlerden çalışmak bu öğrencilere çok uygundur. Bu öğrenciler genellikle yazılı sınavlarda başarılıdır.

Öğretmenlere ipuçları Bu öğrencilerle çalışırken tahtaya yazarken onlara arkanızı dönmeyin çünkü bu öğrenciler siz konuşurken sizin ağzınızı görmek isteyeceklerdir. Görsel öğrenciler ders anlatımı sırasında eğer not tutmuyorlarsa dersten kolayca uzaklaşacaklardır. Bu öğrenciler yazılı yönergelere gereksinim duyarlar. Bu öğrenciler için genellikle okumayı öğrenirken fonetik yöntem uygun olmamaktadır.

8.SINIF 2. ETKİNLİKEtkinliğin Adı: VERİMLİ DERS ÇALIŞMA TEKNİKLERİ NEDİR?

Sınıf: 8.sınıf

Yeterlik Alanı: Eğitsel Başarı

Kazanım: Kazanım no: 18:Okul başarısını arttırmak için planlı çalışmaya özen gösterir.

Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf

Süre: 40 dakika

Ortam: Sınıf ortamı

Sınıf Düzeni: Oturma düzeni

Araç-gereç: Form–2 (Dinleme Becerilerini Geliştirmek)

Form–3 (Okuma Becerilerini Geliştirmek)

Form–4 (Not Alma ve Yazma Becerilerini Geliştirmek)

Form- 5 (Bireysel Çalışma Becerilerinizi Geliştirmek)

Süreç:1. Öğrencilere 9. sınıf “Ders Çalışma ve Verimlilik” adlı etkinlikle ilgili hatırlatma yapılır.

2. Öğrencilere Form–2 (Dinleme Becerilerini Geliştirmek), Form–3 (Okuma Becerilerini

Geliştirmek), Form–4 (Not Alma ve Yazma Becerilerini Geliştirmek) ve Form–5 (Bireysel

Çalışma Becerilerinizi Geliştirmek) öğrencilere verilir.

3. Formlarda yer alan bilgiler öğrencilerle birlikte okunarak öğrencilerin kendilerini bu

konularda değerlendirmeleri ve bir önceki etkinlikte verilen Form–1’deki (Ders Çalışma

Alışkanlıkları ve Verimliliği Değerlendirme Anketi)’ne verdikleri cevapları evde tekrar

gözden geçirmeleri istenir.

4. Verimli ders çalışma tekniklerini bilmenin ve uygulamanın düzenli, planlı ve başarılı bir

öğrenci olmaları için ne kadar önemli olduğu vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

*(Öğrenciler bir sonraki hafta yapılacak etkinlik için gruplara ayrılır ve her gruptan aşağıda sıralanan okul çevresindeki eğitsel, kültürel ve sosyal kurumlarla ilgili araştırma yapmaları, kurumlarla ile ilgili (adı, adresi, hizmet saatleri, varsa ücreti, yararlanma koşulları, üyelik, kayıt gibi) bilgileri toplamaları, broşür hâline getirmeleri istenir. Bu kurumlar:

a. Kütüphanelerb. Sporlar salonlarıc. Sağlık kuruluşlarıç.Tiyatro, müzik, dans, drama vb. kurslard. Sinema ve tiyatrolar, gösteri merkezlerie. İngilizce, bilgisayar, diksiyon vb. kurslarf. Eğlence merkezlerig. Gençlik merkezlerih. Gönüllü çalışabilecekleri huzurevleri ve çocuk yuvaları vb. olabilir.

Siz de okul ve çevresindeki eğitsel, kültürel ve sosyal kurumlar ile ilgili küçük bir araştırma yaparak öğrencilerin topladıkları bilgilere eklemeler yapılabilirsiniz).

Değerlendirme:

FORM–2DİNLEME BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK

Etkili dinleme, dinlerken o ana kadar söylenenlerden bir sonra söylenebilecekleri tahmin

etmeyi içerir. Bunu yapmaya çalışmak derste sürekli uyanık kalmanızı, dikkati sürdürmenizi,

motivasyonunuzun artmasını ve aktif olmanızı sağlayacaktır. Doğal olarak bunu sağlayabilmek için

etkili dinlemede öğrenmenin daha aktif ve etkili olmasını sağlayan İFİKAN isimli etkili dinleme

yaklaşımı uygulayabilirisiniz. Bu yaklaşımı uygularken size uyan ve uymayan yanlarını keşfetmeniz

gerekmektedir.

İleriye BakDersten önce o dersle ilgili kısımları okumak ve hazırlıklı olmak. Bu sırada önemli

formüllere, yerlere, isimlere, kavramlara dikkat etmek kalıcılığı sağlayacaktır.

Derse ilişkin ön okuma sırasında kafada oluşan soruları yazmak gerekir. Eğer bunları

sağlayamadıysanız bile ders sırasında tahminler yapmanıza engel değil, dinlediğiniz kısımlardan

diğer kısımları tahmin etmeye çalışabilirsiniz.

Fikirler Önemli olan ve konuyu oluşturan fikirlere uyanık olmanızı sağlamaya yöneliktir. Bir konuyu

dinlerken ana temayı ve fikri yakalamaya çalışmak öğrenmenin önemli bir adımını atmak anlamına

gelir. Bilginin yeni olup olmadığını, neyi ortaya koyduğunu, temelde anlatmak istediğinin ne

olduğunu sorgulayarak yapılan dinleme ile fark edeceksiniz ki; temel bir bilgi sürekli olarak

işlenmektedir.(Açıklamalarla, örneklerle, tekrarlarla, ödevlerle vb).

İşaretler :Dinlerken de okumadaki gibi belli noktalara, bölümlere işaret edilir. Tıpkı bir kitaptaki

bilginin daha koyu veya italik yazılması; bazı işaretler konması gibi öğretmen veya dinlediğiniz kişi

de önemli bölümlerde ses tonunda, hecelerin vurgusunda ya da doğrudan bazı kelimelerle: önemli,

başlıca, can alıcı, unutmayın ki, gerçekte gibi ifadelerle, örnekler vererek veya kendine özgü bazı

ifadeler ve yöntemlerle konunun önemini, farklı görüşleri ortaya koyacaktır. Bu noktaları

kaçırmamak özellikle o dersin sınavlarında sizin için önemli ipuçları olabilir.

Katıl: Ders veya dinlediğiniz konuyu etkileşim içinde son derece önemlidir. Sizi uyanık tutarken,

anlatanı da motive der. Anlatılan konuyu daha zevkli hale getirmek sizin ne kadar katıldığınızla da

yakından ilgilidir. Anlatan kişinin yöntemi bu konuda en önemli faktör olsa da ona katılarak; konuya

arklı açılardan bakabilmek, anlatılanın motivasyonun artırmak, beden diliyle kendini ifade

edebilmek dinlenen konuyu daha zevkli ve hareketli bir hale getirecektir.

Araştır: Ön hazırlık sırasında veya dinlerken aklınıza takılan sorular sormalı, konuyu farklı

boyutlarıyla ele almayı denemelisisiniz. Verilen cevaplar yeterli gelmediyse yenilerini sormaya

çekinmemelisiniz çünkü öğrenmek için ordasınız. Hiç bilmediğiniz bir konuda “bu konudan

hoşlanmıyorum” diyerek uzaklaşmak yerine kendinize o konuyla ilgili şans tanımak yerinde olur.

Bir süre sonra “eğitimim sırasında bu konuyu hiç böyle düşünmemiştim çok daha zevkliymiş”

demek için konuyla ilgili fikir sahibi olmadan önce bilgi sahibi olmak gereği unutulmamalıdır.

Not tut :Not tutmak dinlemeyi aktif bir şeklide sağlayan, şimdiye kadar anlatılanları toparlayan bir

içeriğe sahiptir. Gerçek anlamda kalıcı bilgileri edinmeye ve bilgileri kalıcı kılmaya yönelik not

tutmak; ileriye bakarak, fikirlere ve işaretlere dikkat ederek, katılarak, araştıran sorular sorarak

olabilir. Bu da etkili dinlemenizin sağlayacağı uyanıklığı, motivasyonu ve hareketliliği sağlar. Ancak

not tutarken anlaşılır, kısa, özgün işaretleri kullanarak, okurken veya tekrar ederken kendinize en

uygun olan tarzda tutmaya dikkat etmelisiniz.

Yanaeroğlu ve Bilge (2003)

FORM–3OKUMA BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK

Etkili okuma; öğrenmeyi önemli ölçüde olumlu yönde etkileyen bir yöntemler bütünüdür

şeklinde tanımlanabilir.

Ön İnceleme: Bir kitabı elinize aldığınızda kitabı belli bir çerçeveye yerleştirerek onu anlayarak

okumak; hiç bilmediğiniz bir yere yolculuğa çıkarken incelenen harita gibidir. İşi kolaylaştırıp,

harcanacak zamanı azaltır. Kitabın önsözünü, son sözünü, yazarın notunu, hakkındaki bilgileri,

içindekiler bölümünü incelemek hem kitaptan alınacak zevki artırır hem de işi kolaylaştırır.

Altını çizmek: Okunan metnin önemli bulunan yerlerini çizmek aktif okumayı sağlayacaktır. Ana

hatları belirlemeyi, özet yapmayı, tekrarı, hatırlamayı kolaylaştıran yönleri vardır. Ancak;

-Kitabın koyu, yatık gibi özel yazım biçimleri kullanılmış bölümlerine dikkat etmek, tekrar atını

çizmek yerinde olur.

-Kendinize uygun alt çizme yöntemini (renk-şekil vb.) belirlemeye dikkat edilmelidir.

-Altını çizerken gereğinden fazla çizmemek gereklidir. Bu gereksiz bilgilerin de çizilmesi anlamına

gelebileceği gibi çizilen yerlerin fazlalığı oradaki bilgilerin önemini yitirmesine, sıradan

algılanmasına da neden olabilir.

Özet çıkarmak: Özet çıkarmak, okurken işaretler koymanın, altını çizmenin, ön inceleme

yapmanın yanı sıra konuya ilişkin bilgileri toparlaması açısından önemli bir yöntemdir. Akılda

kalıcılığı ve tekrarı kolaylaştırıcı yönleri bu yöntemi verimli kılmaktadır.

Etkili okuma öğrenmenin daha aktif ve etkili olmasını sağlayan ISOAT isimli etkili okuma

yaklaşımı uygulayabilirisiniz.

İzle: Ön incelemeyi içeren bir yaklaşımdır. Kitabın başlangıcındaki, sonucundaki, bölümler

arasındaki notları, konu başlıklarını içindekileri, kaynakçayı incelemeyi içerir ve kitabı tanımaya

yöneliktir.

Sor: Bu aşama konu başlıklarına ve içeriğine uygun olarak ne, nasıl, nerede ne zaman gibi soru

ifadeleri oluşturmayı içerir. Okumanın amacı bu sorulara yanıt aramak biçiminde şekillenir. Metni

okuma bitince soruların cevaplanmış olması gerekir. Böylece konunun bakılması gereken farklı

yönlerinin anlaşılması sağlanır.

Oku: Soruların yanıtlarını bulabilmek için o bölümün okunmasını içeriri. Yazılan soruların yanıtlarını

yazmayı da içine alarak yapılacak bir okuma, öğrenmenin kalıcı olması açısından da son derece

etkilidir.

Anlat: Şimdiye kadar toplanan bütün bilgilerin anlatılmasını içerir. Yazılan sorularla beraber

yanıtların zaman kaybı olarak değerlendirilmeden yüksek sesle anlatılması İSOAT’ın bu bölümünü

oluşturur.

Tekrar et: Öğrenmenin en önemli kaynağı tekrardır. Soruların cevaplara bakılmaksızın zihinden

yanıtlanması önemli bir ölçüttür. Eğer yanıtlayamıyorsanız o bölüm öğrenilmemiş demektir.

Yanaeroğlu ve Bilge (2003)

FORM–4NOT ALMA VE YAZMA BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK

-Derste not alırken kısaltmalar kullanınız. Kullandığınız kısaltmaları tekrar

okuduğunuzda anlayabileceğiniz kısaltmalar olmasına dikkat ediniz.

-Uzun cümleler not almanız gerekiyorsa hem notunuzu almak hem de not üzerinde

düşünmek için kendinize zaman tanımak için kısaltmalara fazlasıyla yer veriniz.

Örneğin “sözcüklerin sesli harflerinin birçoğunu yazmadan not alabilirsiniz” gibi.

-Notlarınızı bir önceki okuma becerileri kısmında anlatıldığı gibi renkli kalemlerle

önem sırasına göre almaya özen gösteriniz.

-Notlarınızı uygun olan ilk fırsatta gözden geçiriniz.

Erkan (2006)

FORM–5BİREYSEL ÇALIŞMA BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK

—Öncelikle mutlaka bir çalışma planı hazırlayınız. Programın takip edilebilir ve

gerçekçi olmasına özen gösteriniz.

—Çalışmaya başlamadan önce tüm çalışma materyalinizi (kitap, defter, kalem vb.)

hazırlayıp çalışma mekânınıza getiriniz.

—Çalışma sırasında bir şeyler yeme- içme alışkanlığınız varsa bunları da önceden

hazırlayınız.

—Çalışma mekânınızda dikkatinizi dağıtabilecek her şeyi tamamen ortadan (göz

önünden) kaldırınız. Eğer ortadan kaldıramayacağınız şeyler varsa onlara sırtınızı

dönünüz. Ayna, resim, televizyon, bulmaca, dergi, gazete vb. gibi şeyler dikkatinizi

dağıtacaktır.

—Telefon vb. durumları kendi istediğiniz gibi ayarlayınız. Örneğin arkadaşlarınıza,

önceden “beni 21.30’la 21.50 arasında arayabilirsin” gibi.

—Ortamın aydınlık, normal ısıda ve sessiz olmasına dikkat edin.

—Verimli okuma, verimli not alma kurallarına uymaya dikkat ediniz.

—Belirlediğiniz molalar haricinde mola kullanmamaya özen gösteriniz.

—Çalıştığınız konu ya da dersle ilgili bir sonraki dersin konusuna göz atınız.

Sorularınızı çıkartınız.

—Ertesi günkü derslere göz atıp sorularınızı çıkartınız.

— Ertesi günle ilgili hazırlıklarınızı yapınız.

8. SINIF – 2.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: KENDİMİ TANIMA YOLUNDASınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel BaşarıKazanım: Kazanım no: 16:Kendi öğrenme stilini belirler.

Öğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni Oturma Düzeni

Araç-Gereç: Form–62

Süreç:1. Okulda uygulanan test, anket ve test dışı tekniklerin isimleri tahtaya

yazılır, bunların kullanılma amaçları öğrencilere sorulur.

Öğrenciler test, anket ve test dışı tekniklerin kullanılma amaçlarını cevaplayamazsa öğretmen bu konuda öğrencileri bilgilendirir. Form–1 öğretmene bilgi amacı ile verilmiştir.Öğretmen bu konuda bilgi sahibi değilse okul rehber öğretmeninden yardım alabilir.2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

Bu güne kadar size hangi envanter ya da testler uygulandı?

Uygulanan test ve/veya envanterin sonuçlarından yararlanabildiniz mi?

Nasıl?

3. Okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin kendini tanımadaki

önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–62

OKULDA UYGULANAN TEST, ANKET VE TEST DIŞI TEKNİKLER

Gözlem: Bireyi tanıma tekniği olarak gözlem, bir kimsenin diğer bir kimse

hakkında duyu organları ile bilgi edinme yoludur.

Sosyometri: Bir gruptaki bireylerin sosyal uyumunu ve gelişimini ölçmek, yani bir

birleri ile olan uzaklıklarını, sevilen-sevilmeyen, lider özelliği olanları ve grubun

sosyal dokusunu anlamak için kullanılan bir tekniktir.

Otobiyografi: Bir kimsenin şimdiki ve geçmiş hayatını yazılı olarak anlatmasıdır.

Problem Tarama Listesi: Öğrencilerin belli başlı sorunlarını, ihtiyaçlarını

belirlemek, onlara yardım etmek amacı ile hazırlanmış listelerdir.

Görme Sorunlarını Tarama (Snellen Scala): Snellen Testi, öğrencileri görme

gücü yönünden tarama yapmak için pratik bir testtir.

Kimdir Bu? : Sınıfın sosyal yapısını tanıma açısından kullanışlı bir tekniktir. Bu

teknik, öğrencilerin birbirlerini nasıl değerlendirdiklerini ortaya çıkarmaktadır.

Kime Göre Ben Neyim? : Bireyin benlik algısına yönelik bir ankettir. Bununla

bilinmek istenen şey, bireyin kendini kendi ve başkaları gözünde nasıl algıladığıdır.

Ders Çalışma Yöntemlerini Biliyor musunuz? : Öğrencilerin, ders çalışma

yöntemlerini bilip bilmemesini taramak amaçlı uygulanan bir envanterdir.

Başarısızlık Nedenleri Anketi: Öğrencilerin, başarısızlık nedenlerini öğrenmek

amacıyla uygulanan bir ankettir.

Boş zamanları Değerlendirme Anketi: Öğrencilerin serbest zamanlarını nasıl

değerlendirdiklerini bilmek amacıyla uygulanır.

Sınav Kaygısı Ölçeği: Öğrencilerin sınav kaygılarını ölçmek amacıyla uygulanan

bir ölçektir (Mamak RAM,2003).

FORM–70(Meslekler)Diş hekimliği

Fen bilimlerinde başarılı olmak, El ve parmak becerisi, Estetik, Uzay ilişkiler yeteneği, iyi

ilişkiler kurabilme, hoşgörü, güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi, yüksek akademik

başarı,

Eczacılık

Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite eğitimi,

yüksek akademik başarı,

Fizik tedavi ve rehabilitasyon

Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü, güler yüz,

sorumluluk sahibi olma ve zayıf insanlara yardım edebilme,

Hemşirelik

Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı, dürüst,

hoşgörülü, soğukkanlı, sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım etmeyi seven,

Doktor

Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle biyoloji,

fizik, kimya, anatomi ve fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim kurabilme, hoşgörü,

insan sevgisi ve insanlara yardım etme isteği,

Veteriner

Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan,

sabırlı ve dikkatli,

Gazetecilik

Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma, girişken, iyi

gözlemci, Türkçe-kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı,

Avukat

Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi, çalışma

ve okumayı sevme, sabır, anlayış,

Öğretmenlik

Akademik başarı, iletişim becerisi, sabır, anlayış, çocukları sevme, öğretmeyi sevme,

Mimar

Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür)

alanlarında başarı, uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri şekilleri gözünde

canlandırma), düzgün şekil çizebilme, yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde çalışma,

Arkeolog

Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve yeni dilleri

bilmek, tarih ve sosyal bilimlerde başarı,

(Kuzgun,1998)

8. SINIF – 3-4.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: KAYGILIYSAM…Sınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel Başarı

Kazanım:

Kazanım no: 13: Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar.Kazanım no:14: Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir.Kazanım no: 15: Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.


Süre: 40 DakikaOrtam: Sınıf

Sınıf Düzeni Oturma Düzeni

Araç-Gereç: Sınav Kaygısı Envanteri-ÖNER, N. (1989)*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafındanfarklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.*Ortaöğretim giriş sınavına yönelik yoğun sınav kaygısı yaşayan öğrenciler belirlenirse destek hizmetleri sunulmalıdır.

Süreç:1. Öğrencilere “Sınav Kaygısı Envanteri” dağıtılır ve öğrencilerden doldurmaları istenir.

2. Doldurulan envanterin değerlendirmesi yapılır ve her öğrencinin “sınav kaygısı düzeyi” tespit edilir.

3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

Sınav kaygısı envanterinin sonuçlarından nasıl faydalanabilirsiniz?

Sınav sürecinde yaşadıklarınızla ilgili olarak bugüne kadar fark etmediğiniz bir özelliğinizi fark

ettiniz mi?

Sınav kaygınızı nelerin etkilediğini fark ettiniz mi?

Sınav kaygı düzeyiniz sınavlarınızı nasıl etkiliyor?

Sınav kaygınızı azaltmak için neler yapabilirsiniz?

Sınav kaygınız yüksekse ve sınav performansınızı olumsuz etkiliyorsa nerden ve

kimden/kimlerden yardım alabilirsiniz?

4. Öğretmen, öğrencilere sınav kaygısı ve sınav kaygısının performansı nasıl etkilediği hakkında

bilgilendirir.

5. Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve cevaplarını sınıfla paylaşmaları

istenir.

Değerlendirme:

8.SINIF 4. ETKİNLİKEtkinliğin Adı: BAŞA ÇIKIYORUM Sınıf: 8. sınıf Yeterlik Alanı: Güvenli ve Sağlıklı Hayat Kazanım: *Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır. Kazanım no: 15: Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.Öğrenci Sayısı: Tüm sınıf Süre: 40 dakika Ortam: Sınıf ortamı Sınıf Düzeni: Oturma düzeni Araç-gereç: Form–1 (Başa Çıkma Yöntemleri),

Form–2 (Sağlıklı Yaşam İçin Beslenme) Form–3 (Zamanın Özellikleri Ve Zaman Kaybının Sebepleri) *Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni tarafından uygulanacaktır. Okul rehber öğretmeninin etkinliği gerçekleştiremediği durumlarda, öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak okul rehber öğretmeniyle iş birliğinde sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı etkinlikler uygulanabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir. *Okul rehber öğretmenin olmadığı durumlarda Sınıf Rehberlik Programı rehberlik ve araştırma merkezi tarafından hazırlanan yıllık çerçeve program doğrultusunda yürütülür. SÜREÇ 1. Öğrencilere aşağıdaki bilgiler aktarılır:

“Hayatımızdan stresi tamamen çıkarmak mümkün değildir. Bu nedenle amacımız, stresi yok etmek değil, onunla nasıl baş edebileceğimizi ve onu kendimize nasıl yardımcı hâle getirebileceğimizi öğrenmektir. Aşırı ya da olumsuz stresin aksine, olumlu stres insanın hayatına heyecan ve beklenti katar. Bütün iyiye gidişler, ilerlemeler makul düzeyde bir stres altında gerçekleşir. Son teslim tarihleri, yarışmalar, çekişmeler, hatta kızgınlıklarımız ve üzüntülerimiz bile hayatımıza bir derinlik ve zenginlik katar. Çok düşük stres, bizim sıkılmamıza neden olur ve bizi bunaltır veya hüzünlendirir. Diğer taraftan, aşırı stres elimizi ayağımızı dolaştırır. Yapmamız gereken, bizi motive edecek fakat baskı altına almayacak makul stres düzeyini bulmaktır. Ayrıca yaşadığımız aşırı stres durumlarına daha uyumlu bir yaklaşım ve stresle etkin bir şekilde başa çıkma yollarını öğrenmektir”. 2. Öğrencilere stresle başa çıkmak için ne gibi yöntemler kullandıkları sorulur. Öğrencilerden cevaplar alınır ve bunlar tahtaya yazılır. 3. Öğrencilere insanların stresle başa çıkmada çeşitli yöntemler kullandıkları, bu yöntemlerden bazılarının stresle başa çıkmada uygun olmadıkları ve yetersiz oldukları ifade edilir. 4. Öğrencilerle beraber stresle başa çıkmada uygun olan yöntemleri içeren Form–1 (Başa Çıkma Yöntemleri) tahtaya asılır ve incelenir.

Formdaki “solunum tekniği” öğrencilerle beraber sınıfta uygulanabilir. Bu teknikte gözlerini kapatmada sorun yaşayanın veya rahatsızlık hisseden öğrencinin olup olmadığı sorulur, böyle bir sorunu olan öğrenci olduğu takdirde ona gözlerini kapatmak zorunda olmadığı söylenir. 5. Öğrencilere stresle başa çıkmada birden çok etkenin olabileceği belirtilerek Form–2 (Sağlıklı Yaşam İçin Beslenme) ve Form–3 (Zamanın Özellikleri Ve Zaman Kaybının Sebepleri) okunur. 6. Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanmanın hayatı kolaylaştırabileceği, psikolojik ve fiziksel sağlığa önemli katkıları olacağı vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme :

FORM–1BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ

Gevşeme tekniklerini öğrenmelisiniz. Zihinsel olarak yaşadığınız gerginlik bedeninize de yansır. Özellikle kaslarınız daha da gergin hale gelir. Gece uyurken bile kaslar gerginliğini koruyabilir. Bu yüzden sabahları yorgun ve yeterince dinlenmemiş olarak uyanabilirsiniz. Oysa bu durum gevşemekle giderilebilir. O halde Gevşeme tekniklerini öğrenmelisiniz: Gevşeme tekniklerini öğrenerek stresin olumsuz etkilerini azaltabilirsiniz: Bu uygulamalar sayesinde solunumunuz düzelir, nabzınız yavaşlar, stresin yarattığı gerginlik giderilir. Örnek gevşeme teknikleri Derin solunum Solunumun ritmik ve düzenli olması sinir sistemini sakinleştirir. Gözlerinizi kapatın, burnunuzdan doğal bir şekilde ve kolayca nefes alın. Aldığınız nefesi karnınıza doğru itin, biraz içerde tutun. Nefesi aldığınız sürenin iki katı sürede verin. Omuz ve boyun kaslarınızı olabildiğince gevşetin. Solunum egzersizlerini otobüs beklerken, asansörde vb. yerlerde de kolayca yapabilirsiniz. Aktiviteler ve beden hareketleri Yürüyüşe çıkarak, bisiklete binerek, yüzerek ve benzeri aktiviteler yaparak stresin etkilerinden fiziksel aktiviteyle kurtulabilir ve sakinleşebilirsiniz. Bir egzersiz örneği Duvara sırtınızı dayayıp yerde oturun ve ayaklarınızı uzatın. Bir kuklacının ellerinizi ve başınızı iplerle kontrol ettiğini hayal edin. Kuklacının birden iplerin kontrolünü kaybettiğini, ellerinizin ve başınızın serbest kaldığını düşünün. Bedeninizi rahat bırakın. Rahat bir pozisyonda oturun ya da uzanın. Gözlerinizi kapatın ve vücudunuzdaki çeşitli kas gruplarına odaklanın. Ellerinizdeki kasları gerin ve yumruklarınızı sıkın. Yumruğunuzu sıkı tutmak için ne kadar çaba harcadığınıza dikkat edin. Sonra yumruğunuzu açın ve elinizin bütünüyle gevşemesine izin verin. Gerginlik ve gevşeme durumları arasındaki farkı görün. Bu yöntemi bedeninizdeki çeşitli kas grubu için tekrar edin. Davranışlarınızın sonuçlarını tahmin edin. Ne istediğinizi bilmemeniz ve bazen istemediğiniz davranışlarda bulunmanız size stresin kapılarını aralayabilir. Kendi davranışının sonuçlarını tahmin edebilen ve davranışlarını düzenleyebilen kişi, kendisini kontrol edebilir. Kişinin kendisini tanıması, stresi belirlemek ve başa çıkmak için yararlı bir yöntemdir. Olumlu düşünün Sürekli yaşadığınız olumsuz durumları düşünüyor, tekrar tekrar aynı olayı hatırlıyorsunuz. Ayrıca stres verici bir duruma girmek üzereyken o sırada yaşadığınız korku, kaygı, tedirginlik, kızgınlık gibi duygular üzerinde yoğunlaşabilirsiniz. Stres yaşadığınız durumlarda düşüncelerinizde aşağıda verilenlere benzer çarpıtmalar yapabilirsiniz.

o Ya hep ya hiç” türü düşünme: Bu sınavdan ya geçerim ya da hayatım kararır.

o Aşırı genelleme: “ Matematikten hiçbir zaman iyi not alamam.”

o Zihinsel süzgeç: “Bu hafta sonu sınav var. Ailemin yanına gidemeyeceğim. Zaten çalışamıyorum. Bütün aksilikler beni buluyor.”

o Olumluyu geçersiz kılmak:” Sınavı kazandım ama şanslıydım. Ancak bu şansın çok sürmeyeceğinden eminim.

o Hep bir sonuca varmak: Ayşe bana bakmıyor, kesin beni sevmiyor”, Öğretmene mazeretimi söylesem inanmaz ki.

o Aşırı büyütme ya da küçültme: Sınavı geçemezsem hayatım kayar.

o “Me’li- ma’lı “ cümleler: “Bugün mutlaka Ahmet’i görmeliyim”, “Sınavdan mutlaka iyi not almalıyım”

o Etiketleme ve yanlış etiketleme: “Bunların hepsi geri zekâlı”

o Kişiselleştirme: Öğretmen Ayşe’ye bağırdı ama aslında bana kızıyordu. Olumlu hayaller kurun. Geçmişte yaşadığınız ve hatırlamaktan zevk aldığınız ya da gelecekte yaşamak istediğiniz olumlu şeyleri düşünmek stresinizi azaltacaktır. Zihninizde kendinizi bulunmaktan zevk alacağınız bir yerde hayal edin. Bir deniz kenarında, ormanda, bir dağ evinde, sevdiğiniz bir insanın yanında . Ardından orayla ilgili tüm ayrıntıları gözünüzde canlandırın ve hissetmeye çalışın. Rüzgârın sesi, yaprakların hışırtısı, denizin kokusu, duyduğunuz bir müzik. Hayal ettiklerinizi hissetme kapasitesine sahip olduğunuzu unutmayın. Paylaşın Yaşadıklarınızı, hissettiklerinizi kimseyle konuşmuyorsunuz. Bu nedenle kendinizi yalnız hissediyorsunuz ve yaşadığınız olumsuzluklarla tek başınıza mücadele etmek zorunda kalıyorsunuz. İletişim Kurun Yaşadıklarınızı ve hissettiklerinizi sevdiğiniz insanlarla paylaşın. Onlardan destek alın. Okul rehber öğretmeninizden ve gerektiği takdirde daha farklı uzmanlardan yardım alın. Beslenmenize önem verin. Zamanınızı planlayın. Kişisel ihtiyaçlarınıza ve yapmak istediklerinize zaman ayırın. Problem çözme yöntemlerini öğrenmeye çalışın. Yıldırım ve Otrar (2003) *Öğrencilere “beslenmenin önemi ve zamanı planlama, kişisel ihtiyaçlarınıza ve yapmak istediklerinize zaman ayırma” ile aşağıdaki bilgilerden kısaca bahsedilebilir veya fotokopi ile çoğaltılabilir. Problem çözme yöntemleri ile ilgili olarak da 11. sınıf “Sorunlarım ve Çözümlerim” adlı 5. ve 11. sınıf “Çözüm Merdiveni” adlı 6. etkinliklerle ilgili hatırlatma yapılır.

FORM- 2SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN BESLENME

Büyüme ve gelişmenin hızlı ve kapsamlı yaşandığı bir şekilde yaşandığı çağdasınız. Büyüme ve gelişmenizin normal olması için sağlıklı bir bedene ve iyi bir beslenmeye ihtiyaç duyacaksınız. Çünkü yeterli besin alamazsanız, büyümeniz duracaktır. Ayrıca, Ergenlik dönemindeki sağlıklı beslenme alışkanlığı ileriki yaşlardaki bazı hastalıkları önlemede ve kalıcı bir beslenme alışkanlığı kazandırmada önemli yer almaktadır Unutmayın; yeterli ve dengeli beslenmediğimiz zaman; kendinizi iyi hissetmeyeceksiniz, iyi görünmeyeceksiniz, güçlü, aktif ve hatta başarılı olamayacaksınız… Bu yüzden yeterli ve dengeli beslenmenin koşullarını konuşalım. Yeterli ve dengeli beslenme; vücudun ihtiyacı olan temel besin maddelerini yeterli ve dengeli olarak almak demektir. Temel besin maddeleri karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve minerallerdir. Proteinler, hayatı düzenleyici bileşiklerdir. Büyümeyi ve hücrenin onarımını sağlar. Et, süt, yumurta ve baklagiller, protein kaynağıdır. Karbonhidratlar, vücuda enerji sağlar, hem de dokuların bütünlüğünü korumasında önemli bir rol oynar. Vitaminler, vücutta eksik olduklarında belirli hastalıklar ortaya çıkar çünkü bu gıdalar vücutta düzenleyici rol oynarlar. Bu yüzden hızlı büyümenin görüldüğü ergenlik yıllarında, vitaminlere gereksinim artar, özellikle D vitamini kemiklerin gelişimi için çok gereklidir. D vitamini, güneş ışığıyla karşılanırken meyve ve sebzelerde bol vitamin kaynağıdır. Mineraller, vücudumuzun %4’ünü meydana getirirler ve vücudun yapıtaşlarını oluşmasına yardım ederler. Büyüme çağında kalsiyum, fosfor ve demir gibi elementlere özellikle ihtiyaç vardır. Bunlar sütte bol miktarda verilir. Beslenmede önemli olan sizin ihtiyacınız olan besin maddelerini alabilmenizdir. Gelişme döneminde kızlar 1800–2500 kaloriye erkekler ise 2500–3500 kaloriye ihtiyaç duyarlar. Elbette bu oranlar, ergenin fiziksel aktivite oranına, beslenmesine göre değişmektedir. Okula servisle gidip gelen, günün büyük kısmını bilgisayar veya televizyon basında geçiren, hiçbir şekilde fiziksel aktivitesi olmayan bir ergenin ihtiyacı olan kalori miktarı da ona göre azalmaktadır.. Bir günde almanız gereken besinler ve miktarlarına örnek verecek olursak; Sütten 500 kalori, süt ve yoğurt grubundan 350–400 kalori, peynirden 30 kalori almalısınız, et ve balık grubundan 50 70 kalori, taze sebze ve meyvelerden 350 ya da 450 kalori gibi..Üç beyaz olarak adlandırılan şeker, yağ ve tuzu fazla içeren besinlerden sakınmalısınız. Aksi halde beslenme bozuklukları ile karşılaşmanız mümkündür. Sürekli hazır gıdalarla beslenmek, beslenme bozukluklarına yol açar, Kolalı içecekler, hamburger, sandviç gibi ekmek arası hazır besinler tüketerek ve sürekli olarak ayaküstü yemek yiyerek vücudun temel besinlere olan ihtiyacını karşılanamaz. Ayrıca bu tür besinler, önceden hazırlandıkları ve bekledikleri için yağ, şeker ve tuz oranları yüksek, mineral ve vitamin oranları düşüktür. Ergenlik döneminde kazanılan beslenme alışkanlıkları, yaşamınız boyunca sağlığınızı doğrudan etkileyecektir. Bu yüzden aç kalmayın, tatlı ve çikolata, kızartma, gofret gibi besinleri az tüketin. Okulda ayaküstü beslenirken, elma, portakal gibi meyveleri tercih etmelisiniz. Ayrıca, yiyecekler yavaşça, iyice çiğnenerek yenmelidir. Hızlı yemek, doyma duygusu oluşuncaya kadar, daha fazla yemeye neden olduğundan, kilo almaya yol açar. Günün en önemli öğünü olan sabah kahvaltısı güne enerjik başlamak için önemlidir. Okula gecikme kaygısı nedeniyle genellikle ihmal edilir. Ama aç kaldığınızda kan şekerinizin düşer, bu yüzden de düşünme ve algılama gücünüz azalır ve başarınız düşebilir. Kahvaltı yapılmadığında vücut kendi depolarını kullanır ve sonuçta da; yorgunluk, baş ağrısı ve dikkat eksikliği oluşur. Bu yüzden kahvaltı yapmadan asla evden çıkmayın. MEB, g. (2004) 57

FORM–3ZAMANIN ÖZELLİKLERİ VE ZAMAN KAYBININ SEBEPLERİ

Zamanınızı iyi planlayın ve zamanla ilgili aşağıda verilen özellikleri unutmayın. Zaman; Üretilemeyen, İki defa kullanılmayan, Durdurulamayan, Uzatılamayan, Geri getirilemeyen, Depolanamayan, Yetmeyen, Onarılmayan, Yerine başka şey konulamayan, Devredilemeyen, Herkesin eşit olarak sahip olduğu, Boşa harcanabilen, Değerlendirilebilen, Ziyan Edilebilen, Planlanabilen, Beklenebilen, Ölçülebilen, Hesaplanabilen “Bir Şeydir” Zaman Kaybının Sebepleri Plansız çalışma Öncelikleri sıraya koyma, Not almama, TV, Zamansız ziyaretçiler, Eksik yapılan işler, Telefonlar, Hatalı dosyalama, Sohbet, Trafik sıkışıklığı, Çok uyuma, Erteleme, Yapılacakları unutma. Kulaksızoğlu (2003)

. SINIF – 5.ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: BANA UYGUN MESLEKLERSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım:Kazanım no: 6: Bireysel özelliklerini tanımaya istekli olur.Kazanım no:7: Güçlü ve zayıf yönlerini listeler.


Araç-Gereç: Form–69, Form–70

Süreç:1. Öğrenciler gruplara ayrılarak, Form-69 (mesleklerin gerektirdiği eğitim ve

kişisel özellikler) dağıtılır.

2. Öğrencilerden belirtilen eğitim ve kişisel özelliklerin hangi meslekler için

gerekli olduğunu bulmaları istenir.

3. Form’da yer alan diğer mesleklerden ilgi duyduğu 2 tanesini seçip, o

mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerin neler olabileceğini de

yazmaları istenir.

4. Öğrencilerin buldukları meslekler ve mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel

özellikleri okunur ve belirtilen mesleği bulup bulamadıklarına bakılır.

Öğretmen Form–70 de belirtilen mesleklerle kişilik özelliklerini karşılaştırabilir.5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

Bu meslekler içinde sizin seçmek istediğiniz meslekler var mı?

Sizin seçtiğiniz meslek için nasıl bir eğitim gerekiyor?

Sizin seçtiğiniz meslek için hangi kişilik özellikleri gerekiyor.

Sahip olduğunuz özelliklerin bu mesleklerin gerektirdiği özelliklere uyduğunu

düşünüyor musunuz?

6. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özellikler vurgulanarak

etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–69(MESLEKLERİN GEREKTİRDİĞİ EĞİTİM VE KİŞİSEL ÖZELLİKLER)

Fen bilimlerinde başarılı olmak, el ve parmak becerisi, estetik, uzay ilişkiler yeteneği, iyi ilişkiler

kurabilme, hoşgörü, güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite eğitimi, yüksek

akademik başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü, güler yüz,

sorumluluk sahibi olma ve zayıf insanlara yardım edebilme,

MESLEK:………………………………………..........................................

Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı, dürüst, hoşgörülü,

soğukkanlı, sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım etmeyi seven,

MESLEK:……………………………………………………………………

Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle biyoloji, fizik,

kimya, anatomi ve fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim kurabilme, hoşgörü, insan

sevgisi ve insanlara yardım etme isteği,

MESLEK:……………………………………………………………………

Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, sabırlı ve

dikkatli,

MESLEK:……………………………………………………………………

Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma, girişken, iyi

gözlemci, Türkçe-kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi, çalışma ve

okumayı sevme, sabır, anlayış,

MESLEK:……………………………………………………………………


MESLEK:……………………………………………………………………

Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür)

alanlarında başarı, uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri şekilleri gözünde

canlandırma), düzgün şekil çizebilme, yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde çalışma,

MESLEK:……………………………………………………………………

Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve yeni dilleri

bilmek, tarih ve sosyal bilimlerde başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Aşağıdaki mesleklerden ilgi duyduğunuz 2 tanesini seçerek, o mesleğin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerinin neler olabileceğini yazınız.Asker Polis Marangoz Kuaför

Berber Pilot Şoför Kaptan

Gemi mühendisi Makinist Savcı Hâkim

Akademisyen Emlakçı Fotoğrafçı Gıda Mühendisi

Bilgisayar Mühendisi Sekreter Tarihçi Antropolog

Sosyolog Mütercim-Tercümanlık Sigortacı Zabıta

Psikolog Turizmci İnşaat mühendisi

FORM–70(Meslekler)Diş hekimliği

Fen bilimlerinde başarılı olmak, El ve parmak becerisi, Estetik, Uzay ilişkiler

yeteneği, iyi ilişkiler kurabilme, hoşgörü, güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi,

yüksek akademik başarı,

Eczacılık

Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite

eğitimi, yüksek akademik başarı,

Fizik tedavi ve rehabilitasyon

Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü,

güler yüz, sorumluluk sahibi olma ve zayıf insanlara yardım edebilme,

Hemşirelik

Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı,

dürüst, hoşgörülü, soğukkanlı, sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım

etmeyi seven,

Doktor

Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle

biyoloji, fizik, kimya, anatomi ve fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim

kurabilme, hoşgörü, insan sevgisi ve insanlara yardım etme isteği,

Veteriner

Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten

hoşlanan, sabırlı ve dikkatli,

Gazetecilik

Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma,

girişken, iyi gözlemci, Türkçe-kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı,

Avukat

Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi,

çalışma ve okumayı sevme, sabır, anlayış,

Öğretmenlik

Akademik başarı, iletişim becerisi, sabır, anlayış, çocukları sevme, öğretmeyi

sevme,

Mimar

Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve

kültür) alanlarında başarı, uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri

şekilleri gözünde canlandırma), düzgün şekil çizebilme, yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde

çalışma,

Arkeolog

Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve

yeni dilleri bilmek, tarih ve sosyal bilimlerde başarı,

(Kuzgun,1998)

Erkan (2006)

8.SINIF 6.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: OKUL HAYATINDAN, İYİ BİR VATANDAŞLIĞA ADIMSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Aile ve Toplum

Kazanım:Kazanım no: 8: Bireysel özelliklerin toplumda üstlendiği rollerin etkisini kavrar



Süreç:

1. Öğrencilere Form–57 dağıtılır, okul yaşantısının gelecekte iyi bir vatandaş

olma üzerindeki bağlantısını kurmaları ve “İyi bir vatandaş sütunu”na

yazmaları istenir.

2. Gönüllü öğrenciler yazdıklarını sınıfla paylaşır.


Okul yaşantısının gelecekte iyi bir vatandaş olma üzerindeki bağlantısını

kurarken zorlandınız mı?

Okulun, size kazandırdığını düşündüğünüz başka neler var? Bu

kazanımlar toplum hayatınızı nasıl etkiler?

4. Öğretmen, Form–58’i okur.

5. Öğrencilerin yazdıklarını değerlendirmelerini ister.


Sizin doldurduğunuz “iyi bir vatandaş sütunu” ile Form–58 deki iyi bir

vatandaş sütunu arasında benzerlik ya da farklılıklar var mı? Neler?

Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerinde başka ne tür etkileri olabilir?

7. Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerindeki etkisinin önemi

vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM- 57OKUL HAYATI İYİ BİR VATANDAŞ1.Okuldaki sorumluluklarımı yerine getiririm.2.Kopya çekmem3.Kantinde sıram gelene kadar beklerim4.Okulda oyunlarda oyunu centilmence oynar, kurallara uyarım.5.Okula zamanında gelirim.6.Yalan söylemem.7.Okul araç gereçlerini düzenli kullanırım zarar vermem8.Arkadaşlarım ile iyi geçinirim.9.Arkadaşlarımın hakkına saygı gösteririm.10.Alt sınıftaki öğrencileri sever ve korurum.11.Gerektiğinde yardım ederim.12.Öğretmenlerime, büyüklerime saygılı davranırım.13.Dersin akışını bozmam.14.Kimsenin sözünü kesmem.15.Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim.16.Sınıfımı ve okulumu temiz tutarım.17.Sınıf ve okul kurallarına uyarım.18.Gerektiğinde okuldaki yönetmeliklerden faydalanırım.19.Okuldaki etkinliklere gönüllü bir şekilde katılırım20.Okul ve çevre ile ilgili çeşitli projeler üretirim.21.Öğrencilerin birbirine yaptıkları haksızlıklar karşısında çözüm yolları ararım.22.Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık yapmam.23.İzinsiz kimsenin eşyasını almam kullanmam.24.Ne kadar sinirlenirsem sinirleneyim ağzımdan kötü, çirkin bir söz çıkartmam.25.Okuldaki seçme ve seçilme süreçlerine katılırım.

FORM- 58OKUL HAYATI İYİ BİR VATANDAŞ….1.Okuldaki sorumluluklarımı yerine getiririm.

1.İş ve aile hayatındaki sorumluluklarımı yerine getirebilirim. ( vergi veririm vb. )

2.Kopya çekmem 2.Kimseyi taklit etmem, Hakkını yemem, Haksız kazanç elde etmem.

3.Kantinde sıram gelene kadar beklerim 3.Toplum hayatında sıra beklemem gereken yerlerde “hastane, otobüs, yemek, banka vb.” sıramı beklerim.

4.Okulda oyunlarda oyunu centilmence oynar, kurallara uyarım.

4. Toplum hayatında profesyonelce davranırım.

5.Okula zamanında gelirim. 5. İşime ve evime ( randevularıma vb.) zamanında giderim.

6.Yalan söylemem. 6. İnsanlara ve kendime karşı dürüst davranırım

7.Okul araç gereçlerini düzenli kullanırım zarar vermem

7. Devlet ve millet malına zarar vermem, dikkatli kullanırım.

8.Arkadaşlarım ile iyi geçinirim. 8. Çevremdeki insanlar ile iyi geçinirim.9.Arkadaşlarımın hakkına saygı gösteririm. 9. Hayatımdaki insanların hakkına saygı

gösteririm.10.Alt sınıftaki öğrencileri sever ve korurum. 10. Benden küçükleri sever ve korurum.11.Gerektiğinde yardım ederim. 11. Çevremde yardıma ihtiyaç duyan

insanlara yardım ederim.12.Öğretmenlerime, büyüklerime saygılı davranırım.

12. Benden büyüklere saygılı davranırım.( yaşlılara, patronuma, müdürüme vb.)

13.Dersin akışını bozmam. 13. Çalışma hayatında düzeni bozmam.14.Kimsenin sözünü kesmem. 14. Kimsenin sözünü kesmem. ( iş

hayatındaki bir toplantıda, arkadaşımın anlattığını dinlerken vb. )

15.Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim.

15. Fikirlerimi saygılı bir şekilde açık ve net olarak ifade ederim. ( çalışma ortamında, insan ilişkilerimde vb. )

16.Sınıfımı ve okulumu temiz tutarım. 16. Çalışma ortamı ve evimi temiz tutarım.17.Sınıf ve okul kurallarına uyarım. 17.Toplum kurallarına uyarım.18.Gerektiğinde okuldaki yönetmeliklerden faydalanırım.

18. İhtiyaç duyduğumda kanunlardan ve yönetmeliklerden yararlanırım.

19.Okuldaki etkinliklere gönüllü bir şekilde katılırım

19. Çevremdeki etkinliklere gönüllü katılırım. ( ağaç dikme, huzurevlerini ziyaret vb.)

20.Okul ve çevre ile ilgili çeşitli projeler üretirim.

20. İş hayatında çeşitli projeler üretirim.

21.Öğrencilerin birbirine yaptıkları haksızlıklar karşısında çözüm yolları ararım.

21. Haksızlıklarla mücadele ederim.

22.Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık yapmam.

22. Kendi çıkarlarım için başkalarının haklarını çiğnemem, saygısızlık yapmam.(Rüşvet almam, vermem.)

23.İzinsiz kimsenin eşyasını almam kullanmam.

23. Hırsızlık yapmam.

24.Ne kadar sinirlenirsem sinirleneyim ağzımdan kötü, çirkin bir söz çıkartmam.

24. Küfretmem.

25.Okuldaki seçme ve seçilme süreçlerine katılırım.

25. Devlet yönetiminde seçme ve seçilme hakkımı kullanırım.

8.SINIF 7. ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: YAPABİLECEĞİM İŞLERSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım: Kazanım no: 19:Ortaöğretim program türü seçiminde ailesi ve çevresinin beklentileri ile kendi beklentilerini ayırt eder

Öğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: Sınıf



Süreç:

1. Öğretmen, öğrencilere ilköğretim sonrasında yapılabilecek işlerin neler

olabileceğini sorar ve verilen cevaplar tahtaya yazılır.

Form–78 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.

2. Tahtaya yazılan işlerin içeriği ( maddi getirisi, çalışma koşulları vb.)

öğrenciler tarafından açıklanır.


İlköğretim sonrası okulu bırakıp, bu işlerde çalışmayı düşünüyor

musunuz? Neden?

Bu işleri seçmeniz geleceğinizi nasıl etkiler? Neden?

İlköğretim sonrasında yapılabilecek işler için belli bir eğitim alınmasına

gerek var mıdır? Neden? Nereden?

4. İlköğretim sonrasında yapılabilecek işler için Çıraklık ve Yaygın Eğitim

Merkezlerine devam etmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–78ÇIRAKLIK VE YAYGIN EĞİTİM MERKEZLERİNDEKİ MESLEK ALANLARI VE

BUNLARA İLİŞKİN MESLEK DALLARIAğaç İşleri: Ağaç oymacılığı, ahşap yat ve tekne yapımı, doğramacılık,

mobilyacılık, mobilya iskeletçiliği, üst yüzey işlemleri.

Ahşap Karoserciliği: Ahşap karoserciliği

Anahtarcılık ve Çilingirlik: Anahtarcılık ve Çilingirlik

Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi: Ayakkabı imalatçılığı, çanta saraciye,

sayacılık

Avize İmalatçılığı: Avize İmalatçılığı

Berberlik: Erkek berberliği, kuaförlük

Cam Teknolojisi: Cam ürün işletmeciliği ve cam ürün üretimi

Çiçekçilik: Çiçekçilik

Cilt Bakımı ve Güzellik: Cilt Bakımı ve Güzellik

Dericilik: Deri İşlemeciliği

Döküm Teknolojisi: Dökümcülük

Döşemecilik: Mobilya Döşemeciliği ve Oto Döşemeciliği

El Dokuma: Kirkitli Dokuma

Elektrik-Elektronik Teknolojisi: Bilgisayar Teknik Servisçiliği, Bobinajcılık, Büro

Makineleri Teknik Servisçiliği, Elektrik Tesisat, Pano Montör., Elektromekanik

Taşıyıcılar Bakımı, Endüstriyel Bakım ve Onarım, Görüntü ve Ses Sistemleri,

Güvenlik Sistemleri, Haberleşme Sistemleri, Otomasyon Sistemleri, Yüksek

Gerilim Sistemleri.

Fotoğrafçılık: Fotoğrafçılık

Gaz ve Tesisat Teknolojisi: Isıtma ve Doğalgaz İç Tesisatçılığı, Isıtma ve Gaz

Yakıcı Cihazlar Servisçiliği, Isıtma ve Sıhhi Tesisatçılık, Kalorifercilik.

Gemi Yapımı: Gemi İnşa

Giyim Üretimi Teknolojisi: Çocuk Giyim Modelistliği, Deri Giyim, Erkek Giyim

Modelistliği, Erkek Terziliği, İç Giyim Modelistliği, Kadın Giyim Modelistliği, Kadın

Terziliği, Kesimcilik, Model Makinecilik.

İnşaat Teknolojisi: Ahşap Doğrama ve Kaplamacılığı, Betonarme Demirciliği,

Betonarme Kalıpçılığı ve Çatıcılık, Boyacılık ve Yüzey Hazırlamak, Döşeme ve

Duvar Kaplamacılığı, Duvarcılık, Harita ve Kadastro, PVC Doğrama İmalat ve

Montajcılığı, Restorasyon, Sıvacılık, Yapı Teknik Ressamlığı(Mimari), Yapı Teknik

Ressamlığı(Statik).

Kâğıt Teknolojisi: Kâğıt üretimi

Konaklama Hizmetleri: Kat elemanlığı, Ön Büro Elemanlığı

Kuru Temizlemecilik: Kuru Temizlemecilik

Kuyumculuk Teknolojisi: Kuyumculuk (Altın Gümüş İşl.), Vitrin Kuyumculuğu

Makine Teknolojisi: Endüstriyel Kalıpçılık, Endüstriyel Modelleme, Frezecilik, Makine Ressamlığı, Taşlama ve Alet Bilemeciliği, Tesviyecilik, Tornacılık.

Matbaa Teknolojisi: Baskı, Baskı Öncesi, Baskı Sonrası.

Mermercilik ve Süsleme Taşçılığı: Mermercilik ve Süsleme Taşçılığı

Metal İşleri: Çelik Yapılandırmacılığı, Isı İşlemciliği, Kaynakçılık, Metal

Doğramacılığı, Metal Levha İşlemeciliği (Bakırcılık), Saç İşleri, Tarım (Ziraat) Mak.

Bak. Onar.

Motorlu Araçlar Teknolojisi: Dizel Mot. Yakıt Pomp. Ve Enj. Ayar. , İş Makineleri

Bakım Onarımcılığı, Motorlu araçlar LPG Sis. Bak. On. , Ön Düzen Ayarcılığı ve

Lastikçilik, Otomotiv Boyacılığı, Otomotiv elektrikçiliği, Otomotiv elektro-

Mekanikerliği, Otomotiv Gövdeciliği, Otomotiv Mekanikerliği,

Plastikçilik: Plastik İşlemeciliği,

Reklâm Tabelacılığı: (Reklâm Tabelacılığı)

Saatçilik: Saat Tamirciliği

Satış Elemanlığı: Ayakkabı, Deri ve Yan Ürünlerin Satış Elemanlığı, Elektrik-

Elektronik Malzemeler Satış Elemanlığı Giyim ve Giyim Aksesuarları Satış

Elemanlığı, İnşaat Malzemeleri Satış Elemanlığı, Kantin İşletmeciliği, Kırtasiye ve

Kitap Satış Elemanlığı, Meyve ve Sebze Satış Elemanlığı, Mobilya Satış

Elemanlığı, Oto Yedek Parça Satış Elemanlığı, Saat-Elektrikli Alet. Ve Elektronik

Araç. Satış El. , Sanayi Makineleri Satış Elemanlığı, Şarküteri Bakkal ve Gıda

Pazarları Satış Elemanlığı, Su ve Deniz Ürünleri Satış Elemanlığı, Tarım Ürünleri

Satış Elemanları, Tıbbi Araç ve Malzemeleri Satış Elemanlığı

Seramik: Çini Dekorlama, Model ve Kalıp Hazırlama, Seramik Dekorlama,

Seramik Şekillendirme.

Soğutma ve İklimlendirme: Soğutma ve İklimlendirme

Tekstil: Dokumacılık, İplikçilik, Örmecilik, Tekstil Terbiye

Yiyecek İçecek Hizmetleri: aşçılık, Barmenlik, Et ve Et ürünleri İşlemeciliği,

Fırıncılık, Pastacılık- Tatlıcılık ve Şekerlemecilik, Servis Elemanlığı, Süt ve Süt

Ürünleri İşlemeciliği

(http://cygm.meb.gov.tr/ciraklikegitimi/cdicerigi/ustalik.htm ).

8. SINIF – 7.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: NASIL BAŞARIRIM?Sınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel Başarı

Kazanım:Kazanım no: 19: Sınav kaygısının performansına etkisini kavrar.Kazanım no: 21: Sınav kaygısı yaşadığında gerekli yardım almaya istekli olur.


Sınıf Düzeni Oturma Düzeni*Bu sınavlar ders yılı içersinde yapılan sınavlarla ilgilidir.

Süreç:

1. Öğrencilerden başarılı ve başarısız oldukları bir sınav anını hatırlamaları istenir.

2. Öğrencilere sınavlarda başarılarını etkileyen olumlu ve olumsuz etmenlerin neler

olduğu sorulur. Başarılı oldukları sınavlardaki etmenler kâğıdın bir bölümüne

başarısız oldukları sınavlardaki etmenler diğer tarafa yazılır.

“Burada sınav başarısından kastedilen şeyin kopya çekerek alınan yüksek puan olmadığı ifade edilmelidir.”


Sınavlarda başarısız olduğunuzda neler hissediyorsunuz?

Sizce sınavınızda neden başarısız oldunuz?

Sınavlardaki başarısızlığınızın o anki sonuçları nelerdir? Bu başarısızlıklar

geleceğinizi nasıl etkiler?

Sınavlarda başarılı olduğunuzda neler hissediyorsunuz? Neler yaşıyorsunuz?

Sizce sınavınızda neden başarılı oldunuz?

Sınavlardaki başarınızın o anki sonuçları nelerdir? Bu başarılar geleceğinizi

nasıl etkiler?

Sınava hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir? Nasıl hazırlanılmalıdır?

4. Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenlerin neler olduğuna ilişkin öğrencilerin

açıklamalarına öğretmen eklemede bulunur, öğrencilerle birlikte değerlendirme

yapar.

5. Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve cevaplarını

sınıfla paylaşmaları istenir.

6. Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenlerin sınav başarısındaki önemi


NOT:4. sınıfın 3. etkinliğinde sınav başarısını etkileyen etmenlere ilişkin bilgi verilmiştir. Öğretmen gerekli gördüğü takdirde bu bilgiden faydalanabilir.

Değerlendirme:

8. SINIF – 8.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: KAYGILIYSAM…Sınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel BaşarıKazanım: Kazanım no: 20: Sınav kaygısıyla baş etme yollarını açıklar.Öğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: Sınıf


Araç-Gereç: Sınav Kaygısı Envanteri-ÖNER, N. (1989)*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafındanfarklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.*Ortaöğretim giriş sınavına yönelik yoğun sınav kaygısı yaşayan öğrenciler belirlenirse destek hizmetleri sunulmalıdır.

Süreç:6. Öğrencilere “Sınav Kaygısı Envanteri” dağıtılır ve öğrencilerden

doldurmaları istenir.

7. Doldurulan envanterin değerlendirmesi yapılır ve her öğrencinin “sınav

kaygısı düzeyi” tespit edilir.


Sınav kaygısı envanterinin sonuçlarından nasıl faydalanabilirsiniz?

Sınav sürecinde yaşadıklarınızla ilgili olarak bugüne kadar fark

etmediğiniz bir özelliğinizi fark ettiniz mi?

Sınav kaygınızı nelerin etkilediğini fark ettiniz mi?

Sınav kaygı düzeyiniz sınavlarınızı nasıl etkiliyor?

Sınav kaygınızı azaltmak için neler yapabilirsiniz?

Sınav kaygınız yüksekse ve sınav performansınızı olumsuz etkiliyorsa

nerden ve kimden/kimlerden yardım alabilirsiniz?

9. Öğretmen, öğrencilere sınav kaygısı ve sınav kaygısının performansı

nasıl etkilediği hakkında bilgilendirir.

10.Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve

cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir.

Değerlendirme:

8. SINIF – 9.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: HANGİ MESLEK HANGİ YETENEKSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no: 4: Değerlerle ilgileri ayırt eder.Öğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni Oturma Düzeni


Süreç:

1. Öğrencilere Form–71 okunur ve yetenekler tahtaya yazılır.

2. Öğrenciler Form–72 yi doldurur.

3. Gönüllü öğrenciler cevaplarını sınıfla paylaşır.


Sizde var olduğunu düşündüğünüz yetenekler nelerdir?

Bu yeteneklerinizle hangi meslekleri seçebilirsiniz?

Yeteneklerimize göre meslek seçmezsek ne olur?

Yeteneklerimize göre meslek seçersek ne olur?

5. Yeteneklerin meslek seçimindeki rolü vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–71

YETENEKLER

Yetenek, “bir şeyi öğrenebilme, belli bir becerinin veya bilginin öğretiminden yararlanabilme gücü”

olarak tanımlanabilir. İnsan pek çok şeyi öğrenebilme ve yapabilme gücüne değişik düzeylerde sahip

olarak dünyaya gelir. Buna “ gizilgüç” (kapasite) deriz. Bu gizil güç, yaş ilerledikçe kullanılarak

geliştirilir. Böylece insan yaşamının değişik dönemlerinde giderek daha karmaşık işleri daha iyi yapabilir

hale gelir. Yani çevre ile etkileşimde bulundukça ve çok çeşitli öğrenme deneyimleri geliştirdikçe insan

kapasitesini kullanmakta ve daha sonraki dönemlerde yeni şeyler öğrenmeye hazır olmaktadır. İşte

yetenek bir kimsenin belli bir yaşa kadar geliştirdiği kısmına bakarak onun daha sonra gireceği eğitim

sürecinden ne ölçüde yararlanabileceği hakkında bir tahminde bulunmamıza olanak veren davranışlar

bütünüdür.

Bir kimsenin yeteneği, o halde, onun kalıtım yolu ile getirdiği gizilgücü ile o güne kadar edindiği

bilgi ve becerileri kapsamaktadır. Örneğin, henüz okula başlamamış 5 yaşındaki bir çocuk çarpım

tablosunu bellemişse ve dört işlemle bazı aritmetik problemleri çözebiliyorsa, bu çocuk yaşının üzerinde

bir matematik becerisi gösteriyor demektir. Bu çocuğun matematik ile ilgili konuları daha çabuk ve kolay

öğrenebileceğini söyleyebiliriz. Hele bu çocuk, bu konuda hiçbir özel ilgi ve destek görmemişse, bu

gücün yaratılışı ile ilgili olduğuna yani matematiksel düşünme kapasitesinin normalin üzerinde olduğuna

hükmederiz. Ancak, bu yargıya varabilmek için çocuğun matematik alanında gösterdiği başarıyı

yaşıtlarının başarısı ile karşılaştırmamız gerekir. Ancak bundan sonra o kişinin üstün, geri veya

“normal” olup olmadığına karar verebiliriz.

Öğrenme gücü “genel yetenek” olarak da bilinir ve bu konuda öğrenme için gerekli olan gücü ifade

eder. Bazı insanlar kolay, basit işleri yapabilirken bazıları çok soyut veya çok karmaşık işlemi çabuk ve

iyi bir şekilde yapabilmektedir ve “yetenek düzeyi” dediğimiz bu güç yönünden insanlar arasında farklar

olduğu bilinen bir gerçektir. Ancak insanlar yetenek düzeyi yönünden olduğu kadar yetenek türü

bakımından da farklılık gösterirler.

Akademik Yetenek: İlköğretimde, genel lisede ve üniversitelerde verilen eğitim, kelime, sayı, şekil gibi

sembollerle ifade edilen soyut kavramların öğrenilmesini gerektirir. Böyle bir eğitimde başarılı olmak

için gerekli yetenek türüne “akademik yetenek” denir. Akademik yetenek, soyut kavramla akıl

yürütebilmek, kuramsal eğitim veren okullarda öğretilen bilgi ve becerileri öğrenebilmek için gerekli bir

yetenektir, “zekâ” kavramı daha çok bu yeteneği ifade etmek için kullanılır.

Akademik yetenek; sözel, sayısal, şekilsel yetenek olmak üzere 3 bölümden oluşur.

Sözel Yetenek: Bu yetenek, sözcükleri (kelimeleri) belleme, onları uygun yerlerde kullanma, sözcüklerle

ifade edilen kavramları anlayabilme ve anlatabilme gücünü ifade eder. Okunan bir parçada ne

anlatıldığını anlamak bu yetenekle ilgilidir. Sözel yeteneğin biri sözel akıcılık, diğeri sözel akıl yürütme

olmak üzere iki alt bölümü vardır.

Sözel Akıcılık: Zengin bir sözcük dağarcığına sahip olma, duygu ve düşünceleri çok değişik cümlelerle,

akılcı bir üslupla açıklayabilme gücünü ifade eden bu yeteneği, çocukların yazdıkları mektuplarda,

kompozisyonlarda görmek mümkündür. Yazarlar, hatipler, sunucular akıcı bir biçimde konuşabilme ve

yazabilme yetenekleri çok gelişmiş kimselerdir. Akıcı bir şekilde konuşabilme yeteneği yazma yeteneği

ile beraber görünebildiği gibi birinin diğerinden daha fazla gelişmiş olduğu durumlar da vardır.

Sözel Akıl Yürütme: Bu yetenek sözcüklerle ifade edilen kavramları öğrenebilme, yazılı metni veya

konuşmayı anlayabilme, düşünceleri açık bir biçimde ifade edebilme gücünü ifade eder. Sözel yetenek

aslında sözcüklerle ifade edilen kavramlar arasında benzerlikleri ve farklılıkları çözebilme gücüdür.

Sosyal bilimlerle ilgili alanlarda çalışabilmek için bu yeteneğe daha çok ihtiyaç vardır.

Sayısal Yetenek: Bu yetenek bilindiği gibi sayılar arasındaki ilişkiyi görebilme, sayılarla verilen

problemleri çözebilme gücüdür. Bu yeteneğin de iki alt bölümü vardır.

Hesaplama: Dört işlemle akıldan problem çözebilme, bir işlemdeki hatayı görebilme gücü olarak

tanımlanabilen hesaplama yeteneği ticarette, muhasebecilikte gerekli olabilecek bir yetenektir.

Sayısal Düşünme Yeteneği: Bu yetenek bir tür teorik ve sembolik düşünme gücü olup karmaşık ilişkileri

görebilme, cebir problemlerini çözebilme gücü olarak tanımlanabilir. Sayısal yetenek matematik,

istatistik gibi disiplinlerde, fizik, kimya gibi temel bilimlerde ve teknik alanlarda başarı için gerekli bir

yetenektir.

Sözel ve sayısal düşünme yetenekleri arasında yüksek bir ilişki olup, her ikisi de kuramsal

konularda düşünme gücünü temsil ederler.

Şekilsel Düşünme Yeteneği: Bu yetenek, geometrik şekiller arasında ki ilişkiyi görebilme gücü olarak

tanımlanır. Bunun da iki alt bölümü vardır.

Şekil İlişkilerini Görebilme: Resimleri, geometrik şekilleri ayrıntıları ile algılama, şekiller arasındaki

biçimi, büyüklük vb. yönlerden benzerlik ve farkları görebilme gücünü ifade eden bu yetenek teknik ve

sanayi alanlarında başarı için gereklidir. Uzay İlişkilerini Görebilme: Bir cismin uzayda veya bir şeklin

kâğıt üzerinde döndürüldüğü, kaydırıldığı zaman alacağı biçimi göz önünde canlandırma, bir şekli üç

boyutlu görebilme, bir plana veya krokiye bakarak binayı canlandırabilme gücünü gösteren bu yetenek

mimarlıkta, makine ve inşaat mühendisliğinde, teknik ve sanayi dallarında gereklidir.

Akademik yeteneğin öğelerini oluşturan bu yeteneklerden başka meslek seçiminde şu

yeteneklerin de göz önüne alınmasında yarar vardır.

Renk Algısı: Renkleri tanıma, aralarındaki küçük farkları görebilme, uyumlu renk bileşikleri yapabilme

yeteneği başta sanat dalları olmak üzere tıp, biyoloji, ziraat vb. alanlardaki çalışmalarda pilotluk,

şoförlük gibi mesleklerde gerekli bir yetenektir.

Bellek: İsimleri, numaraları, verilen bir yönergeyi çabucak belleme ve uzun zaman bellekte tutabilme

gücü olan bellek tıp, hukuk, tarih gibi alanlarda, sekreterlik gibi işlerde gereklidir.

Dikkat: Çevredeki olayları, eşyaları, ayrıntıları ile algılama, kısa sürede çok şey görebilme; bir yazıdaki

hataları hemen görebilme gücü olarak tanımlanan dikkat her çalışma alanında gerekli bir yetenek ise

de sekreterlik, veznedarlık gibi işler özellikle dikkate dayalıdır.

Dikkati bu noktada uzun süre yoğunlaştırabilmek de özel bir dikkat türüdür ve astronomi,

meteoroloji gibi alanlarda çalışmalar için çok gereklidir.

Mekanik Yetenek: Bu yetenek bir alet veya makinenin işleyişini anlayabilme, alet ve makineleri

şemasına bakarak kurabilme, işletebilme ve onarabilme gücü olup bütün teknik mesleklerde başarı için

gereklidir.

Parmak Becerisi: Parmakları hızlı bir biçimde kullanarak küçük şeyler üzerinde çalışabilme, ince işler

yapabilme gücü teknik işlerde, el sanatlarında operatörlükte gerekli bir yetenektir.

Göz-el İşbirliği: Gözü ve eli birbiriyle uyum halinde ve hızlı bir biçimde kullanabilme örneğin küçük bir

delikten bir teli geçirebilme gücü olarak tanımlanan göz-el işbirliği her tür mekanik ve teknik işlerde, el

sanatlarında gerekli bir yetenektir.

Bu yeteneklerden başka hepimizin özel yetenekler olarak bildiği sanat yeteneklerinden de söz

edebiliriz.

Müzik Yeteneği: Sesleri ince frekansları ile algılayabilme, melodileri çabuk öğrenebilme, bir müzik aleti

çalabilme, besteler yapabilme gücü

Güzel Sanatlar Yeteneği: Resim, karikatür, heykel, el işleri gibi sanat ürünlerini üretebilme gücü

Tiyatro Yeteneği: Bir olayı sahnede canlandırma, olaydaki kişileri canlandırma gücü

Bedensel Yetenekler: Kas koordinasyonuna sahip olma, çeşitli spor dallarında dans, bale gibi

etkinliklerde başarılı olma gücü (Kuzgun, 1997).

FORM–72

Diş hekimliğiGereken Yetenekler:

EczacılıkGereken Yetenekler:

Fizik tedavi ve rehabilitasyonGereken Yetenekler:

HemşirelikGereken Yetenekler:

DoktorGereken Yetenekler:

VeterinerGereken Yetenekler:

GazetecilikGereken Yetenekler:

AvukatGereken Yetenekler:

ÖğretmenlikGereken Yetenekler:

AkademisyenGereken Yetenekler:

MimarGereken Yetenekler:

PolislikGereken Yetenekler:

AskerlikGereken Yetenekler:

BerberGereken Yetenekler:

EsnafGereken Yetenekler

EmlakçiGereken Yetenekler:

MarangozGereken Yetenekler:

PilotGereken Yetenekler:

8.SINIF – 9.ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: KİM KİMİ YENECEK?

Sınıf: 8.Sınıf

Yeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler

Kazanım: Kazanım no:5: Kendi yetenek, ilgi ve değerlerini fark eder


Süre: 40 dakika



Araç-gereç: Form–21 (Hintli Usta ve Çırağı)

Hazırlayan: Şükran KILIÇ-Kulaksızoğlu (2003)’den yararlanılmıştır.*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan

gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.

Süreç:1. Öğrencilere 9. sınıf “Öfke ve Baş etme Yöntemleri” adlı 20. etkinlikle ilgili hatırlatma yapılır.

2. Öğrencilere öfkeleriyle başa çıkmada kullandıkları yöntemler sorulur, öğrencilerin kullandıkları yapıcı

yollar paylaşılır ve tahtaya yazılır.

3. Öğrencilere öfkelendiklerinde aşağıda verilenlere benzer yapıcı yolları kullanabilecekleri belirtilir ve

tahtaya yazılır:

Sakin olun ve rahatlayın.

Soğukkanlı olmaya çalışın ve kendinizi kontrol edin.

Öfkelendiğim konunun dışında ne istediğinizi düşünün.

Sizi öfkelendiren olayın olumlu yönünü bulmaya çalışın.

Sizi öfkelendiren kişiler beklediğiniz ve umduğunuz şeyleri daima göstermeyebilir.

Sizi öfkelendiren problemle ilgili çözüm yolunu daha sağlıklı görebilecek başka biriyle

konuşmaya çalışın.

Öfkelenebilirsiniz fakat bunu unutmak için kendinize bir mazaret bulun.

Kalbiniz çok hızlı atmaya başladığında derin derin nefes alın ve sakinleşin.

4. Öğrencilerle Form–21 (Hintli Usta ve Çırağı)’daki hikâye okunur. Gönüllü öğrencilerden hikâyeyi sınıfta

canlandırmaları istenir.

5. Canlandırma yapan öğrencilerin neler hissettikleri sorulur ve düşüncelerini sınıfla paylaşmaları istenir.

6. Öğrencilerden hikâye ile ilgili düşüncelerini sınıfla paylaşmaları istenir.

7. Öğrencilere öfkelendiklerinde kullandıkları her yolun yapıcı olmadığı, önemli olanın yapıcı yollar

kullanmak olduğu hatırlatılır ve etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–21HİNTLİ USTA VE ÇIRAĞI

Yaşlı bir Hintli Usta çırağının sürekli her şeye kızmasından bıkmıştı. Bir gün

çırağını tuz almaya gönderdi. Hayatındaki her şeyden mutsuz olan çırak

döndüğünde, yaşlı usta ona bir avuç tuzu bir bardak suya atıp içmesini söyledi.

Çırak yaşlı adamın söylediğini yaptı, ama içeri girer girmez ağzındakileri

tükürmeye başladı. “Tadı nasıl?” diye soran yaşlı adama öfkeyle “acı” diye cevap

verdi. Usta çırağını kolundan tutarak dışarı çıkardı ve sessizce az ilerdeki gölün

kıyısına götürdü; çırağına bu kez de bir avuç tuzu göle atıp, gölden içmesini

söyledi. Söyleneni yapan çırak, ağzının kenarından akan suyu koluyla silerken

usta aynı soruyu sordu? “: Tadı nasıl?” “Ferahlattı” diye cevap verdi genç

çırak.”Tuzun tadını aldın mı?” diye sordu yaşlı adam.”Hayır” diye cevap verdi genç

çırağı. Bunun üzerine yaşlı adam genç çırağın yanına oturdu ve ona şöyle dedi:

Yaşamımızdaki olumsuzluklar tuz gibidir. Ne azdır, ne çok. Olumsuzlukların

miktarı hep aynıdır. Ancak olumsuzluklara olan tepkimiz onu nasıl algıladığımıza

bağlıdır. Kızgın olduğunda yapman gereken tek şey kızgınlık veren şeyle ilgili

hislerini genişletmektir. Onun için de artık bardak olmayı bırak göl olmaya çalış!”

Kulaksızoğlu (2003)

8.SINIF 9. ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: KARARLARIMIN GÜCÜSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel BaşarıKazanım: Kazanım no: 3: Yetenek, ilgi, değer kavramını açıklarÖğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni Oturma Düzeni

Araç-Gereç: -

Süreç:1. Öğretmen öğrencilere geçmişte aldıkları bir kararı ve bu kararın etkilerini

kâğıda yazmalarını ister.



Geleceğe dönük aldığınız kararlar var mı?

Aldığınız bu kararların sonuçları hayatınızı nasıl etkiler?

Karar vermek neden önemlidir?

4. Vereceği kararların geleceğe olan etkilerini fark etmenin önemi vurgulanarak


Değerlendirme:

8. SINIF – 10.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: ZARARLI ALIŞKANLIKLARSınıf: 8.sınıfYeterlik Alanı: Güvenli ve Sağlıklı Hayat

Kazanım:Kazanım no: 10: Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder.Kazanım no: 11: Kendini zararlı alışkanlıklardan korur.




*Öğrencilere zararlı alışkanlıkların hayatımızın pek çok alanını olumsuz etkileyebileceği, çevrelerinde bu alışkanlıklara sahip insanları gözleyerek de bu zararlara ilişkin bilgi edinebilecekleri vurgulanmalıdır.

Süreç:1. Öğrenciler gruplara ayrılır. Bir hafta önceden zararlı alışkanlıklar ve bunların insan hayatı

üzerindeki etkileri ile ilgili araştırma yapmaları istenir.

2. Yaptıkları araştırmalar sınıfla paylaşılır.

3. Sağlıklı ve hastalıklı akciğer resimleri öğrencilere gösterilir.

4. Öğrencilerden Sertaç’ın ya da Burhan’ın yaşam öykülerini yazmaları istenir.

5. Gönüllü öğrencilerden yazdıkları öyküleri okumaları istenir.


Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak sağlıklı bir akciğere

sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir?

Sağlıklı bir hayat için olumlu alışkanlıklar neler olabilir?

Olumlu alışkanlıkların kişiye ve çevresine etkileri nelerdir?

Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak hastalıklı bir akciğere

sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir?

Sağlıksız bir hayattaki olumsuz alışkanlıklar neler olabilir?

Olumsuz alışkanlıklara sahip kişiler kendisine ve çevresine ne tür zararlar verir?

Zararlı alışkanlıkların duygusal etkileri nelerdir?

Zararlı alışkanlıkların bedensel etkileri nelerdir?

Sağlıklı hayat için nelere dikkat ediyorsunuz?

7. Zararlı alışkanlıkların duygusal ve fiziksel yönden insan hayatına etkileri vurgulanarak


NOT:Bu etkinlik için uzman kişilerden (doktorlardan, sigara ile savaşanlar derneğinden vb.) yardım alınabilir.

NOT:Bu etkinlikte, tüm zararlı alışkanlıklar ve bunların insan hayatı üzerinde ki etkisine de dikkat çekilmelidir.

Değerlendirme:

FORM–51

…….

SERTAÇIN HAYAT ÖYKÜSÜ

FORM–52BURHAN’IN HAYAT ÖYKÜSÜ

8.SINIF 11. ETKİNLİKEtkinliğin Adı: DEĞERLERİMİZ

Sınıf: 9.sınıf

Yeterlik Alanı: Kendini Kabul

Kazanım: Kazanım no: 12: Güvenli ve sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir.


Süre: 40 dakika



Araç-gereç: Form–6 (Değerler)

Form–7 (Çatışma Durumları)

Kaynak: Erkan (2006)’dan uyarlanmıştır.

Süreç:

1. Öğrencilere Form–6 (Değerler) verilir ve öğrencilerin verilen değerleri kendileri için en önemli olan değerden

başlayarak sıralamaları istenir.

2. Öğrencilerden önem sırasına göre sıraladıkları ilk beş değeri sınıfla paylaşmaları istenir.

3. Öğrencilere yapılan sıralamaların nedeni ile ilgili sorular yöneltilir.

4. Öğrencilere insanların değerlerinin zaman zaman çatışabileceğini belirterek aşağıdakilere benzer sorular

sorulur:

Hırsızlık konusunda ne düşünüyorsunuz?

Peki, ya insan hayatı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Başka bir insanın hayatını kurtarmak için yiyecek, para, ya da ilaç çalmak sizce uygun bir davranış

mıdır?

5. Bu sorulara verilen cevaplardan yola çıkarak değerlerin sadece insandan insana farklılaşmayacağı, aynı

zamanda insanın kendi içinde de farklılaşabileceği vurgulanır.

6. Öğrenciler 6’şar kişilik gruplara ayrılır ve birer kişi yazman olarak belirlenir. Her gruba grup sayısı kadar

çoğaltılmış olan birer Form–7 (Çatışma Durumları) verilir ve kendi aralarında tartışarak cevaplamaları istenir.

7. Gruplardan verdikleri cevapları sınıfla tartışmaları istenir.

8. Aşağıdakine benzer soruları sınıfa yönelterek grup etkileşimi başlatılır:

Gruplar arasında farklılık var mı? Niçin?

Grupça karar verdiğiniz seçimi uygun bulmayan üye oldu mu? Niçin? Uygun bulmayanların seçimleri

nelerdi?

Bundan on yıl sonra aynı durumla karşılaşırsanız gruplarınızın seçimi yine aynı mı olurdu? Niçin?

9. Kendi değerlerinin farkında olmanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–6DEĞERLER

Aşağıda insanların benimseyebileceği bazı değerler verilmiştir. Sizin için

önemine göre bunları sıralamanız istenmektedir. Sizin için en önemli değeri 1. sıraya

koyun, daha sonra önem derecesine göre değerleri ilgili sıraya yazın.

DEĞERLERsağlık ekonomik güvence aile kendine saygı

bilgi özgürlük ahlak saygınlık

sevgi heyecanlı bir hayat eşitlik adalet

şöhret arkadaşlık meslekte başarı iç huzuru

Önem Sırası1. …………………………2. …………………………3. …………………………4. …………………………5. …………………………6. …………………………7. …………………………8. …………………………9. ………………………....10.…………………………11.…………………………12.…………………………13.………………………...14.…………………………15.…………………………16.…………………………

FORM–7ÇATIŞMA DURUMLARI

Durum 1:En iyi arkadaşınızın matematiği zayıf ve siz ona sınava hazırlanması için yardım etme sözü

verdiniz. Birtakım problemlerden dolayı iki kez söz verdiğiniz hâlde çalışmak için onların evine

gidemediniz. Son olarak sınavdan iki gün öncesi çarşamba akşamı 19.00 için söz verdiniz.

Çarşamba günü öğleden sonra 17.00 civarı siz arkadaşınızla çalışmak için gerekli malzemeleri

toplarken anneniz başka bir şehirde yaşayan, çok sevdiğiniz ve size çok nadir gelen amcanızın akşam

saat 19.00’da birkaç saatliğine ailenizi ziyarete geleceğini ve sizi görmeyi çok istediğini söyledi. Siz de

evde kalıp onu görmeyi çok istiyorsunuz, fakat arkadaşınıza verdiğiniz randevu da ortada. Zaten daha

önce iki kez sözünüzü yerine getirmediniz.

Arkadaşınıza verdiğiniz sözü mü yerine getireceksiniz, evde kalıp amcanızı mı göreceksiniz?

Bu durumda hangisi daha önemli?

1. Aşağıya seçeneklerinizi yazın.

2. Bu seçeneklerinizin her birinin doğuracağı sonucu bu bölüme yazın.

3. Seçeneklerden en uygununu belirleyin ve aşağıya yazın

Durum 2:Öğretmeninizin çok pahalı olan teybi bir arkadaşınız tarafından çalındı. Bütün sınıf ve siz bunu

yapanın kim olduğunu biliyorsunuz. Fakat kimse suçlunun kim olduğunu öğretmene söylemedi. Bazı

arkadaşlarınızın o öğrenciden teybi geri vermesini istediğini ama onun bunu reddettiğini de duydunuz.

Bir hafta sonra öğretmeniniz sınıfta “Teybi alanın geri getireceğini ümit ediyordum, ama

maalesef bu olmadı ve bu duruma çok üzüldüm. Hepinizin bunu yapanın kim olduğunu bildiğinizi

sanıyorum, ancak hiçbiriniz de bana bu konuda bilgi vermedi, nedenini anlayamıyorum. Dürüst olmak

gerekirse bundan sonra bu sınıfa güven duyacağımı sanmıyorum” dedi.

Öğretmeninizin yaşadıkları sizi çok üzüyor. Ancak arkadaşlarınız bir sınıf arkadaşınızı ele

vermenin çok yanlış olacağını düşünüyor.

Hangisi daha önemli; öğretmeninizin duyguları mı yoksa sınıf arkadaşını ele vermeme

biçiminde yazılı olmayan kural mı?

1. Aşağıya seçeneklerinizi yazın.

2. Bu seçeneklerinizin her birinin doğuracağı sonucu bu bölüme yazın.

3. Seçeneklerden en uygununu belirleyin ve aşağıya yazın.

8. SINIF – 12.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: MESLEK SEÇİMİMSınıf:Yeterlik Alanı: Eğitsel Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no: 22: İş, meslek, uğraş ve kariyer kavramlarını tanımlar



Süreç:1. Öğrencilere seçmek istedikleri mesleklerin özellikleri sorulur ve verilen

cevaplar tahtaya yazılır.

Çalışma Koşulları Kazancı Nitelikleri ( sağlık, zihinsel, bedensel, el becerisi, fiziksel vb.) Mesleğin toplumdaki yeri, istenilen ve istenilmeyen özellikleri, Mesleğe girmenin yolları, ilerleme imkânı, eğitimi vb.

2. Form–65 dağıtılır ve öğrencilerin doldurmaları istenir.

Form–64 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.



İlerde seçmeyi düşündüğünüz mesleği neye göre seçtiniz?

İlgi, yetenek, kişilik özellikleri vb. göz önünde bulundurmadan mesleğinizi

seçerseniz neler olur?

İlerde seçmeyi düşündüğünüz meslek sizin için uygun mudur? Neden?

Meslek seçimi neden önemlidir?

Form–65’i doldururken kendinizle ilgili öğrendiğiniz şeyler oldu mu?

5. Meslek seçiminin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–64

MESLEK SEÇİMİNİN ÖNEMİHoppock (1957)’a göre bir kimsenin seçtiği meslek onun işinde başarılı olup olamayacağını, ileride iş bulup

bulamayacağını, nerde oturup, kiminle evleneceğini ve kimlerle etkileşimde bulunacağını belirler. Ayrıca meslek,

kişinin değer yargılarını, dünya görüşünü, günlük yaşam tarzını ve alışkanlıklarını biçimlendiren faktörlerin

başında gelir. Kişinin yaşamına böylesine çok yönlü etkileri olan uğraşı alanının seçimi, günümüzde giderek

karmaşıklaşan bir sorun haline gelmiştir. Bunun en önemli nedeni, seçeneklerin çok artmış olmasıdır

(Kuzgun,2000).

MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER Meslekte iş bulma imkânı,

Yetenek,

İlgi,

Kişilik özellikleri,

Mesleğin getirdiği ödüller (para, saygınlı, şöhret vb.)

Ailenin istekleri,

Yetersiz eğitim nedeniyle seçim şansının fazla olmaması Evren, M. (2005).

FORM–65

Ben ilerde …………………………………..…………………..olmak istiyorum. (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz.) Evren, M. (2005).

1. Bu meslekte iş bulma imkânı: Yüksektir ( ) Düşüktür ( ) Bilmiyorum ( )

2. Yeteneklerim bu mesleğe: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği yetenekleri bilmiyorum ( ) Kendi yeteneklerimi bilmiyorum ( )

3. İlgilerim bu meslekte mutlu olmam için: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği ilgileri bilmiyorum ( ) Kendi ilgilerimi bilmiyorum ( )4. Kişilik özelliklerim bu mesleğe: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği kişilik özelliklerini bilmiyorum ( ) Kendi kişilik özelliklerimi bilmiyorum ( )5. Bu meslek benim istediğim ödülleri (para, saygınlık, şöhret gibi) : Sağlar ( ) Sağlamaz ( ) Bilmiyorum ( )6. İlerde bu mesleği seçmemin nedeni: İş bulma imkânının yüksek olmasıdır. ( ) Yeteneklerime uygun olmasıdır. ( ) İlgilerime uygun olmasıdır. ( ) Kişilik özelliklerime uygun olmasıdır. ( ) Sağladığı imkânlardır. ( ) Ailemin isteğidir. ( )

Eğitimimi sürdüremeyeceğim için, başka çarem olmamasıdır. ( )*Meslekler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, Okul Rehber Öğretmeninden yardım alabilirsiniz.

8. SINIF – 13.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: İLGİLERİM VE MESLEĞİMSınıf: 7. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no: 23:Meslek sahibi olmanın önemini açıklar



*Öğrencilerin eğitsel ve mesleki planlama dosyasından yararlanmaları sağlanmalıdır.

Süreç:

1. Öğretmen Form-63’i okur.

2. Öğrencilerden seçmek istedikleri mesleği ve o mesleğe yönelik

ilgilerinin neler olabileceğini yazmaları istenir.



Seçtiğiniz mesleği neye göre seçtiniz?

İlgilerin meslek seçimindeki rolü ne olabilir?

İlgilerinize göre meslek seçmezseniz neler yaşayabilirsiniz?

İlgilerinize göre meslek seçerseniz neler yaşayabilirsiniz?

5. İlgilerin meslek seçimindeki rolü vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Not: Bu kazanımda öğrencilerin “Eğitsel ve Mesleki Planlama Dosya”sından yararlanması sağlanabilir.

Değerlendirme:

FORM–63İLGİLERİN MESLEK SEÇİMİNDEKİ ROLÜ

Super’a göre ilgi türleri:

Bilimsel İlgi: Doğal ve toplumsal olayların neden ve nasıl olduğunu anlama, bilimsel

bilgiye bir şeyler katma ve /veya bu bilgiyi uygulamaya koyma arzusunu ifade eder.

Doktorlar, biyologlar, sosyologlar, fizikçiler bu ilgiye sahip kimselerdir.

Teknik veya Maddi İlgi: Olayların neden ve nasıl olduğundan çok bilimsel ilkelerin

uygulamaya nasıl dönüştürüleceği ile salt bilmek için bilme ile değil, bilginin ne işe

yarayacağı konusu ile ilgilenmektedir. Mühendisler ve teknisyenler bu tür ilgiye sahip

kimselerdir.

Sosyal Yardım İlgisi: Bu ilgi insanlarla, insan olarak ilgilenmeyi, onlara anlamaya,

geliştirmeye, sıkıntılarını azaltmaya çalışma isteğini ifade eder. Bu tür ilginin önemli

olduğu meslekler öğretmenlik, sosyal hizmet, psikolojik danışmanlık vb. dir.

Sistematik İlgi ya da İş Ayrıntıları İlgisi: Bu ilgi işleri düzenli ve tertipli bir şekilde

yapmayı içerir. Kayıt tutma, dosyalama, yazıları belli bir sisteme göre sıraya koyma

bu ilgi ile ilişkili işlerdendir. Burada odak ayrıntı üzerinde toplanmıştır.

Muhasebeciler, büro memurları, satın alma memurları bu tür ilgiye sahiptirler.

İş Teması İlgisi: Bu ilgi insanları ikna etmekten ve bir ürünü, bir hizmeti satmaktan

hoşlanmadır. Satış işleri, satış yönetimi gibi çalışma alanları bu ilgiye uygun çalışma

alanlarıdır.

Edebiyat İlgisi: Düşünceleri ifade edebilme ya da başkalarını kelimelerle

etkileyebilme ilgisidir. Burada düşünceleri değişik ve etkileyici şekilde ifade yolları

üzerinde durulur. Yazarlar, gazeteciler bu tür ilgiye sahip kimselerdir.

Müzik ve Sanat İlgisi: İkisi de duyguların artistik yollarla ifadesi ile ilgili olan bu ilgi

alanları aslında birbirinden farklı yeteneklere dayanmaktadır. Sanat ilgisi plastik

sanatlarla ilgilidir. Ressamlar, mimarlar bu tür ilgiye sahip kimselerdir (Kuzgun,2000).

8. SINIF – 14.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: GENEL ORTAÖĞRETİM PROGRAMLARI

Sınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no: 24: Üst öğrenim kurumlarına geçiş sistemini araştırırÖğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni Oturma Düzeni


*Öğrencinin ilgileri, yetenekleri ve hedefleri doğrultusunda değerlendirmeler yapması beklenmektedir.

Süreç:1. Form–75 öğrencilere okunur ve genel ortaöğretim programları


İlerde seçmeyi düşündüğünüz meslek için hangi orta öğretim programını

tercih edebilirsiniz? Neden?

Mesleki amaçlara ulaşmada ortaöğretimde seçeceğiniz alanın önemi var

mıdır? Neden?

Ortaöğretimde hangi bölümü seçerseniz, üniversitede hangi bölüme

gidebilirsiniz?

Genel ortaöğretim programları, ilgi, yetenek ve hedeflerinize uygun mudur?

3. Mesleki amaçlara ulaşmada genel ortaöğretim programlarını

değerlendirmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–75

GENEL ORTAÖĞRETİM Genel ortaöğretim, ilköğretim üzerine en az 4 yıl öğrenim süreli 15–18 yaş

grubu çocukların eğitimini kapsamaktadır. Genel ortaöğretimin amacı; öğrencileri

ortaöğretim seviyesinde asgari genel kültüre sahip, toplumun sorunlarını tanıyan,

ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunan insanlar olarak

yetiştirmek ve yükseköğrenime hazırlamaktadır.

Genel ortaöğretim; genel liseler, Anadolu liseleri, Anadolu öğretmen liseleri,

Anadolu güzel sanatlar liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri ve çok

programlı liselerden oluşmaktadır.

Genel ortaöğretim kurumlarını meydana getiren liselerin öğrenim süresi 4

yıldır. Ancak, bazı liselerin önünde hazırlık sınıfı bulunmaktadır. Bu okullara kayıt

olan öğrenciler hazırlık sınıfını başarıyla tamamladıktan sonra, normal lise

programlarını almaya başlar. Hazırlık sınıfının amacı, öğrenciye bir yabancı dilin 4

temel becerisini kazandırmaktır. Ağırlıklı olarak okutulan yabancı dil İngilizcedir.

Almanca, Fransızca, Japonca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça ve Çince dilleri de

okutulmaktadır. Aşırı talep nedeni ile Anadolu, fen ve sosyal bilimler liseleri sıralama

sınavı veya yetenek sınavı ile öğrenci almaktadır.

Genel ortaöğretim okullarında alan uygulaması yapılmaktadır. Bu okullarda Türkçe-

Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Yabancı Dil alanları vardır. Öğrenci bir

alandan mezun olmaktadır. Genel ortaöğretim okullarında haftalık ders saati sayısı

30–37 arasında değişmektedir. İkinci sınıfa geçen öğrenci yukarıda adı geçen

alanlardan birini seçmektedir MEB, b.(2006).

8. SINIF – 15.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: TEKNİK PROGRAMLARSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no: 25:Ortaöğretim kurumları hakkında bilgi toplarÖğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 DakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni Oturma Düzeni


*Öğrencinin ilgileri, yetenekleri ve hedefleri doğrultusunda değerlendirmeler yapması beklenmektedir.

Süreç:Öğrenciler bir hafta öncesinden gruplara ayrılır ve her grubun bir orta öğretim teknik programı hakkında araştırma yapması istenir. (İmkânı olan okullarda gruplar, belirlenen okula araştırma gezisi yapabilirler.)Öğrencilerden ortaöğretim teknik programlarının özelliklerini büyük bir kartonun yarısına yazmaları diğer yarısını ise boş bırakarak getirmeleri istenir.1. Her grubun hazırladığı kartonlar sırayla tahtaya asılır.

2. Hangi teknik programın hangi mesleklere uygun olduğunu bulmaları

istenerek, bulunan meslekler uygun programın karşısındaki boş

kısımlara eklenir.


İlerde seçmeyi düşündüğünüz mesleğin, orta öğretim teknik

programlarları ile bir bağlantısı var mı? Nedir?

Mesleki ve teknik programlar, ilgi, yetenek ve hedeflerinize uygun

mudur?

4. Mesleki amaçlara ulaşmada teknik programları değerlendirmenin önemi


Form- 76 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir.

Değerlendirme:

FORM–76(MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM) Mesleki ve teknik ortaöğretim; öğrencileri yüksek öğretime veya hem mesleğe

hem yüksek öğretime veya iş ve meslek alanlarına hazırlayan öğretim kurumlarıdır.

Mesleki ve teknik ortaöğretim meslek liseleri, teknik liseler, Anadolu meslek

liseleri, Anadolu teknik liseleri, sağlık, tarım, adalet, meteoroloji, tapu kadastro

meslek liselerinden oluşmaktadır.

Mesleki ve teknik ortaöğretim okul/ kurumlarında okutulan dersler, “ortak

dersler” ve “alan/dal dersleri” olmak üzere 2 ana grupta toplanabilir. Bunların dışında

seçmeli dersler de okutulmaktadır.

Ortak genel kültür dersleri genel liselerle aynıdır. Mesleki ve teknik ortaöğretim

okul/kurumlarında ortak genel kültür derslerinin büyük bölümü 9. sınıfta

tamamlanmakta, diğer sınıflarda alan/dal dersleri ağırlık kazanmaktadır.

Alan dersleri, öğrencilere mesleki yeterlilikleri kazandırmayı amaçlayan

derslerdir. Teknik liselerde ve Anadolu teknik liselerinde okutulan genel bilgi ve fen

bilimleri derslerinin haftalık ders saatleriyle öğretim programları genel lise fen bilimleri

alanı derslerinin aynısıdır.

Mesleki ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarında haftalık ders saati; meslek

liselerinde 35, Anadolu meslek liselerinde 40, teknik lise ve Anadolu teknik liselerinde

45’tir.

3308 sayılı mesleki eğitim kanunu ile Anadolu meslek ve meslek liseleri

öğrencilerinin beceri eğitimlerini iş yerlerinde yapmalarına fırsat tanınmış ve bunun

için gerekli alt yapı hazırlanmıştır. Bu okulların son sınıfında okuyan öğrenciler,

haftanın 2 günü okulda teorik eğitim, 3 günü işletmede beceri eğitimi almaktadır.

İşletmede verilen beceri eğitiminin süresi haftada 24 saattir. Bu öğrenciler, Bakanlık

bütçesinden karşılanan ödenekle hastalık, iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı

sigortalanmakta, işletmelerce kendilerine asgari ücretin %30’undan az olmamak

üzere ücret ödenmektedir.

Nüfusu az ve dağınık olan yerlerde ortaöğretimin genel, mesleki ve teknik

öğretim programlarını bir yönetim altında uygulayan çok programlı liseler açılarak

küçük yerleşim birimlerindeki okulların bina ve tesislerinde, eğitim araçlarından,

öğretmen ve diğer personelinden yararlanılmaktadır MEB, b.(2006).

8. SINIF – 17.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: BANA UYGUN MESLEKLERSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım: Kazanım no: 27: İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitimin neler olduğunu kavrar.



Süreç:7. Öğrenciler gruplara ayrılarak, Form-69 (mesleklerin gerektirdiği eğitim ve

kişisel özellikler) dağıtılır.

8. Öğrencilerden belirtilen eğitim ve kişisel özelliklerin hangi meslekler için

gerekli olduğunu bulmaları istenir.

9. Form’da yer alan diğer mesleklerden ilgi duyduğu 2 tanesini seçip, o

mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerin neler olabileceğini de

yazmaları istenir.

10.Öğrencilerin buldukları meslekler ve mesleklerin gerektirdiği eğitim ve

kişisel özellikleri okunur ve belirtilen mesleği bulup bulamadıklarına

bakılır.

Öğretmen Form–70 de belirtilen mesleklerle kişilik özelliklerini karşılaştırabilir.11.Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder.

Bu meslekler içinde sizin seçmek istediğiniz meslekler var mı?

Sizin seçtiğiniz meslek için nasıl bir eğitim gerekiyor?

Sizin seçtiğiniz meslek için hangi kişilik özellikleri gerekiyor.

Sahip olduğunuz özelliklerin bu mesleklerin gerektirdiği özelliklere

uyduğunu düşünüyor musunuz?

12. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özellikler


Değerlendirme:

FORM–69(MESLEKLERİN GEREKTİRDİĞİ EĞİTİM VE KİŞİSEL ÖZELLİKLER)

Fen bilimlerinde başarılı olmak, el ve parmak becerisi, estetik, uzay ilişkiler yeteneği, iyi ilişkiler kurabilme, hoşgörü,

güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü, güler yüz, sorumluluk sahibi olma

ve zayıf insanlara yardım edebilme,

MESLEK:………………………………………..........................................

Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı, dürüst, hoşgörülü, soğukkanlı,

sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım etmeyi seven,

MESLEK:……………………………………………………………………

Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle biyoloji, fizik, kimya, anatomi ve

fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim kurabilme, hoşgörü, insan sevgisi ve insanlara yardım etme isteği,

MESLEK:……………………………………………………………………

Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, sabırlı ve dikkatli,

MESLEK:……………………………………………………………………

Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma, girişken, iyi gözlemci, Türkçe-

kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi, çalışma ve okumayı sevme,

sabır, anlayış,

MESLEK:……………………………………………………………………


MESLEK:……………………………………………………………………

Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür) alanlarında başarı, uzay

ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri şekilleri gözünde canlandırma), düzgün şekil çizebilme,

yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde çalışma,

MESLEK:……………………………………………………………………

Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve yeni dilleri bilmek, tarih ve sosyal

bilimlerde başarı,

MESLEK:……………………………………………………………………

Aşağıdaki mesleklerden ilgi duyduğunuz 2 tanesini seçerek, o mesleğin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerinin neler olabileceğini yazınız.Asker Polis Marangoz Kuaför

Berber Pilot Şoför Kaptan

Gemi mühendisi Makinist Savcı Hâkim

Akademisyen Emlakçı Fotoğrafçı Gıda Mühendisi

Bilgisayar Mühendisi Sekreter Tarihçi Antropolog

Sosyolog Mütercim-Tercümanlık Sigortacı Zabıta

Psikolog Turizmci İnşaat mühendisi

1.

2.


Etkinliğin Adı: HANGİ MESLEK HANGİ YETENEKSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım: Kazanım no: 28: İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği bireysel özelliklerin neler olduğunu kavrar



Süreç:

6. Öğrencilere Form–71 okunur ve yetenekler tahtaya yazılır.

7. Öğrenciler Form–72 yi doldurur.



Sizde var olduğunu düşündüğünüz yetenekler nelerdir?

Bu yeteneklerinizle hangi meslekleri seçebilirsiniz?

Yeteneklerimize göre meslek seçmezsek ne olur?

Yeteneklerimize göre meslek seçersek ne olur?

10. Yeteneklerin meslek seçimindeki rolü vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–71YETENEKLER

Yetenek, “bir şeyi öğrenebilme, belli bir becerinin veya bilginin öğretiminden yararlanabilme gücü” olarak

tanımlanabilir. İnsan pek çok şeyi öğrenebilme ve yapabilme gücüne değişik düzeylerde sahip olarak dünyaya

gelir. Buna “ gizilgüç” (kapasite) deriz. Bu gizil güç, yaş ilerledikçe kullanılarak geliştirilir. Böylece insan yaşamının

değişik dönemlerinde giderek daha karmaşık işleri daha iyi yapabilir hale gelir. Yani çevre ile etkileşimde

bulundukça ve çok çeşitli öğrenme deneyimleri geliştirdikçe insan kapasitesini kullanmakta ve daha sonraki

dönemlerde yeni şeyler öğrenmeye hazır olmaktadır. İşte yetenek bir kimsenin belli bir yaşa kadar geliştirdiği

kısmına bakarak onun daha sonra gireceği eğitim sürecinden ne ölçüde yararlanabileceği hakkında bir tahminde

bulunmamıza olanak veren davranışlar bütünüdür.

Bir kimsenin yeteneği, o halde, onun kalıtım yolu ile getirdiği gizilgücü ile o güne kadar edindiği bilgi ve

becerileri kapsamaktadır. Örneğin, henüz okula başlamamış 5 yaşındaki bir çocuk çarpım tablosunu bellemişse

ve dört işlemle bazı aritmetik problemleri çözebiliyorsa, bu çocuk yaşının üzerinde bir matematik becerisi

gösteriyor demektir. Bu çocuğun matematik ile ilgili konuları daha çabuk ve kolay öğrenebileceğini söyleyebiliriz.

Hele bu çocuk, bu konuda hiçbir özel ilgi ve destek görmemişse, bu gücün yaratılışı ile ilgili olduğuna yani

matematiksel düşünme kapasitesinin normalin üzerinde olduğuna hükmederiz. Ancak, bu yargıya varabilmek için

çocuğun matematik alanında gösterdiği başarıyı yaşıtlarının başarısı ile karşılaştırmamız gerekir. Ancak bundan

sonra o kişinin üstün, geri veya “normal” olup olmadığına karar verebiliriz.

Öğrenme gücü “genel yetenek” olarak da bilinir ve bu konuda öğrenme için gerekli olan gücü ifade eder. Bazı

insanlar kolay, basit işleri yapabilirken bazıları çok soyut veya çok karmaşık işlemi çabuk ve iyi bir şekilde

yapabilmektedir ve “yetenek düzeyi” dediğimiz bu güç yönünden insanlar arasında farklar olduğu bilinen bir

gerçektir. Ancak insanlar yetenek düzeyi yönünden olduğu kadar yetenek türü bakımından da farklılık gösterirler.

Akademik Yetenek: İlköğretimde, genel lisede ve üniversitelerde verilen eğitim, kelime, sayı, şekil gibi

sembollerle ifade edilen soyut kavramların öğrenilmesini gerektirir. Böyle bir eğitimde başarılı olmak için gerekli

yetenek türüne “akademik yetenek” denir. Akademik yetenek, soyut kavramla akıl yürütebilmek, kuramsal eğitim

veren okullarda öğretilen bilgi ve becerileri öğrenebilmek için gerekli bir yetenektir, “zekâ” kavramı daha çok bu

yeteneği ifade etmek için kullanılır.

Akademik yetenek; sözel, sayısal, şekilsel yetenek olmak üzere 3 bölümden oluşur.

Sözel Yetenek: Bu yetenek, sözcükleri (kelimeleri) belleme, onları uygun yerlerde kullanma, sözcüklerle ifade

edilen kavramları anlayabilme ve anlatabilme gücünü ifade eder. Okunan bir parçada ne anlatıldığını anlamak bu

yetenekle ilgilidir. Sözel yeteneğin biri sözel akıcılık, diğeri sözel akıl yürütme olmak üzere iki alt bölümü vardır.

Sözel Akıcılık: Zengin bir sözcük dağarcığına sahip olma, duygu ve düşünceleri çok değişik cümlelerle, akılcı bir

üslupla açıklayabilme gücünü ifade eden bu yeteneği, çocukların yazdıkları mektuplarda, kompozisyonlarda

görmek mümkündür. Yazarlar, hatipler, sunucular akıcı bir biçimde konuşabilme ve yazabilme yetenekleri çok

gelişmiş kimselerdir. Akıcı bir şekilde konuşabilme yeteneği yazma yeteneği ile beraber görünebildiği gibi birinin

diğerinden daha fazla gelişmiş olduğu durumlar da vardır.

Sözel Akıl Yürütme: Bu yetenek sözcüklerle ifade edilen kavramları öğrenebilme, yazılı metni veya konuşmayı

anlayabilme, düşünceleri açık bir biçimde ifade edebilme gücünü ifade eder. Sözel yetenek aslında sözcüklerle

ifade edilen kavramlar arasında benzerlikleri ve farklılıkları çözebilme gücüdür. Sosyal bilimlerle ilgili alanlarda

çalışabilmek için bu yeteneğe daha çok ihtiyaç vardır.

Sayısal Yetenek: Bu yetenek bilindiği gibi sayılar arasındaki ilişkiyi görebilme, sayılarla verilen problemleri

çözebilme gücüdür. Bu yeteneğin de iki alt bölümü vardır.

Hesaplama: Dört işlemle akıldan problem çözebilme, bir işlemdeki hatayı görebilme gücü olarak tanımlanabilen

hesaplama yeteneği ticarette, muhasebecilikte gerekli olabilecek bir yetenektir.

Sayısal Düşünme Yeteneği: Bu yetenek bir tür teorik ve sembolik düşünme gücü olup karmaşık ilişkileri

görebilme, cebir problemlerini çözebilme gücü olarak tanımlanabilir. Sayısal yetenek matematik, istatistik gibi

disiplinlerde, fizik, kimya gibi temel bilimlerde ve teknik alanlarda başarı için gerekli bir yetenektir.

Sözel ve sayısal düşünme yetenekleri arasında yüksek bir ilişki olup, her ikisi de kuramsal konularda

düşünme gücünü temsil ederler.

Şekilsel Düşünme Yeteneği: Bu yetenek, geometrik şekiller arasında ki ilişkiyi görebilme gücü olarak tanımlanır.

Bunun da iki alt bölümü vardır.

Şekil İlişkilerini Görebilme: Resimleri, geometrik şekilleri ayrıntıları ile algılama, şekiller arasındaki biçimi,

büyüklük vb. yönlerden benzerlik ve farkları görebilme gücünü ifade eden bu yetenek teknik ve sanayi alanlarında

başarı için gereklidir. Uzay İlişkilerini Görebilme: Bir cismin uzayda veya bir şeklin kâğıt üzerinde döndürüldüğü,

kaydırıldığı zaman alacağı biçimi göz önünde canlandırma, bir şekli üç boyutlu görebilme, bir plana veya krokiye

bakarak binayı canlandırabilme gücünü gösteren bu yetenek mimarlıkta, makine ve inşaat mühendisliğinde,

teknik ve sanayi dallarında gereklidir.

Akademik yeteneğin öğelerini oluşturan bu yeteneklerden başka meslek seçiminde şu yeteneklerin de göz

önüne alınmasında yarar vardır.

Renk Algısı: Renkleri tanıma, aralarındaki küçük farkları görebilme, uyumlu renk bileşikleri yapabilme yeteneği

başta sanat dalları olmak üzere tıp, biyoloji, ziraat vb. alanlardaki çalışmalarda pilotluk, şoförlük gibi mesleklerde

gerekli bir yetenektir.

Bellek: İsimleri, numaraları, verilen bir yönergeyi çabucak belleme ve uzun zaman bellekte tutabilme gücü olan

bellek tıp, hukuk, tarih gibi alanlarda, sekreterlik gibi işlerde gereklidir.

Dikkat: Çevredeki olayları, eşyaları, ayrıntıları ile algılama, kısa sürede çok şey görebilme; bir yazıdaki hataları

hemen görebilme gücü olarak tanımlanan dikkat her çalışma alanında gerekli bir yetenek ise de sekreterlik,

veznedarlık gibi işler özellikle dikkate dayalıdır.

Dikkati bu noktada uzun süre yoğunlaştırabilmek de özel bir dikkat türüdür ve astronomi, meteoroloji gibi

alanlarda çalışmalar için çok gereklidir.

Mekanik Yetenek: Bu yetenek bir alet veya makinenin işleyişini anlayabilme, alet ve makineleri şemasına

bakarak kurabilme, işletebilme ve onarabilme gücü olup bütün teknik mesleklerde başarı için gereklidir.

Parmak Becerisi: Parmakları hızlı bir biçimde kullanarak küçük şeyler üzerinde çalışabilme, ince işler yapabilme

gücü teknik işlerde, el sanatlarında operatörlükte gerekli bir yetenektir.

Göz-el İşbirliği: Gözü ve eli birbiriyle uyum halinde ve hızlı bir biçimde kullanabilme örneğin küçük bir delikten bir

teli geçirebilme gücü olarak tanımlanan göz-el işbirliği her tür mekanik ve teknik işlerde, el sanatlarında gerekli bir

yetenektir.

Bu yeteneklerden başka hepimizin özel yetenekler olarak bildiği sanat yeteneklerinden de söz edebiliriz.

Müzik Yeteneği: Sesleri ince frekansları ile algılayabilme, melodileri çabuk öğrenebilme, bir müzik aleti

çalabilme, besteler yapabilme gücü

Güzel Sanatlar Yeteneği: Resim, karikatür, heykel, el işleri gibi sanat ürünlerini üretebilme gücü

Tiyatro Yeteneği: Bir olayı sahnede canlandırma, olaydaki kişileri canlandırma gücü

Bedensel Yetenekler: Kas koordinasyonuna sahip olma, çeşitli spor dallarında dans, bale gibi etkinliklerde

başarılı olma gücü (Kuzgun, 1997).

FORM–72

Diş hekimliğiGereken Yetenekler:

EczacılıkGereken Yetenekler:

Fizik tedavi ve rehabilitasyonGereken Yetenekler:

HemşirelikGereken Yetenekler:

DoktorGereken Yetenekler:

VeterinerGereken Yetenekler:

GazetecilikGereken Yetenekler:

AvukatGereken Yetenekler:

ÖğretmenlikGereken Yetenekler:

AkademisyenGereken Yetenekler:

MimarGereken Yetenekler:

PolislikGereken Yetenekler:

AskerlikGereken Yetenekler:

BerberGereken Yetenekler:

EsnafGereken Yetenekler

EmlakçiGereken Yetenekler:

MarangozGereken Yetenekler:

PilotGereken Yetenekler:

8.SINIF 20. ETKİNLİKKazanım no: 30:İlgi duyduğu mesleklerle bireysel özelliklerinin

ortak noktalarını belirler.İş kurumu ziyareti yapılarak meslekler hakkında

araştırmalar yapmaları ve iş sektöründe farklı meslek gruplarını gözlemeleri sağlanmalıdır.

Şube rehber öğretmeni öğrencilerin ilgi, yetenek ve değerlerininortaöğretim programını seçimdeki rolünü ve ilgi

duyduğumesleklerle bireysel özelliklerinin ortak noktalarınıbelirlemelerinde okul rehber öğretmeninden destek

almalıdır

8. SINIF – 22.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: GELECEĞİN MESLEKLERİSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım: Kazanım no: 32: Meslekler hakkında bilgi toplayacağı kaynakları fark eder


Araç-Gereç: -

Süreç:Öğrencilere bir hafta öncesinden, gelecekte önemli hale gelebilecek, toplumun ihtiyaç duyacağı ve tercih edilebilecek mesleklerle ilgili araştırma yapmaları istenir. (İş ve işçi bulma kurumu, internet, yetişkinlerle yapılan konuşmalar, dergiler, gazetelerden bilgi edinilebilir.)1. Öğretmen, tahtayı 3’e bölerek öğrencilerin belirttiği meslekleri, özellikleri

ve nerelerde çalıştıklarını tahtaya yazar.

(Verilen örnekler öğretmen, doktor gibi geleneksel meslekler de olabilir, duyulmamış meslek isimleri de olabilir)

Mesleğin adı Özellikleri Nerelerde çalışırlar


Sizce tahtada yazan bu meslekler, neden geleceğin meslekleri olabilir?

Sıralanan meslekler arasında daha önce duymadığınız meslekler var

mı? Neler?

Gelecekte önem kazanmış bir meslek sahibi olmanız size ne

kazandırır?

3. Geleceğin meslekleri hakkında bilgi toplamanın önemi vurgulanarak


Değerlendirme:

8.SINIF 24. ETKİNLİKKazanım no: 35: Mesleklerin uzun vadede istihdam

olanaklarını değerlendirir İş-Kur meslek danışmanları tarafından istihdama

yönelik sunum yapılması

8.SINIF 24.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: SINAVA İLİŞKİN DUYGULAR

Sınıf: 8. sınıf

Yeterlik Alanı: Eğitsel BaşarıKazanım: Kazanım no: 34: Her mesleğin toplum yaşamındaki önemini fark eder

Öğrenci Sayısı: Tüm SınıfSüre: 40 dakikaOrtam: SınıfSınıf Düzeni: Oturma Düzeni

Araç-Gereç: Form–64 (Sınava İlişkin Duygular)*Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek

uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir.

Süreç:1. Öğrencilere Form–64 (Sınava İlişkin Duygular) verilir ve öğrenciler 5’er kişilik gruplara ayrılır ve formdaki 5 öğrencinin

durumlarını canlandırmaları istenir. 5 dakika süre verilir.

2. Öğrencilerin hazırladıkları doğaçlamaları sınıfa sunmaları istenir ve düşüncelerini sınıfla paylaşmaları istenir.

3. Bu kez de aynı öğrencilerin sınav sonuçları belli olduktan sonra yaptıkları konuşmaları konuşmalarını canlandırmaları

istenir. 5 dakika süre verilir.

4. Öğrencilerin hazırladıkları doğaçlamaları sınıfa sunmaları istenir ve düşüncelerini sınıfla paylaşmaları istenir.

5. Öğrencilere aşağıdakine benzer sorular sorulur ve grup etkileşimi başlatılır:

Ali’nin sınava ilişkin duyguları neydi?

Ali sınav öncesi neler yaptı?

Ali’nin sınav sonucu nasıl olabilir?

Ceyda’nın sınava ilişkin duyguları neydi?

Ceyda sınav öncesi neler yaptı?

Ceyda’nın sınav sonucu nasıl olabilir?

Burak’ın sınava ilişkin duyguları neydi?

Burak sınav öncesi neler yaptı?

Burak’ın sınav sonucu nasıl olabilir?

Filiz’in sınava ilişkin duyguları neydi?

Filiz sınav öncesi neler yaptı?

Filiz’in sınav sonucu nasıl olabilir?

Bülent’in sınava ilişkin duyguları neydi?

Bülent sınav öncesi neler yaptı?

Bülent’in sınav sonucu nasıl olabilir?

6. Öğrencilerin sınavlardan önceki yaşantılarını düşünmeleri ve sınava ilişkin duygularının sınav performanslarını nasıl

etkilediğini değerlendirmeleri istenir. İsteyen öğrencilerin düşüncelerini sınıfla paylaşmaları istenir.

7. Sınava ilişkin duygularını sınav performansı nasıl etkilediğini bilmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–64SINAVA İLİŞKİN DUYGULAR

Durum:

Ali, Ceyda, Burak, Filiz ve Bülent aynı sınıfta okuyan 5 öğrencidir. Bir hafta sonra çok önemli bir

sınavları vardır. Ders arasında bu konuda konuşurlar ve sınava ilişkin duygularını birbirleriyle

paylaşırlar:

1. Ali- Sınav yaklaştıkça kaygısı da artmaktadır. Gece gündüz aralıksız ders çalışır. Uykusuna

beslenmesine dikkat etmez aile bireyleriyle ve arkadaşları ile vakit geçirmez. O kadar çok çalışır ki

artık her şeyi birbirine karıştırmaya başlar. Sürekli anne babasının, öğretmenlerinin, arkadaşlarının

düşük not aldığında ne diyeceğini düşünür. Sürekli “Sınavda kötü not alırsam mahvolurum” der ve bu

sınavdan düşük not alırsa dünyanın sonu gelecekmiş gibi davranır.

2. Ceyda- Bu dersten ilk sınavda yüksek not almıştır ve sınava hiç çalışması gerekmediğini düşünür.

Hiç çalışmaz bol bol gezer eğlenir. Nasıl olsa yüksek bir notum var o not beni kurtarır diye düşünür.

Arkadaşları ve ailesinin çalışması yönündeki uyarıları karşısında da “Ben bu konuları çok iyi biliyorum

ihtiyacım yok, en yüksek notu ben alacağım görün” der.

3. Burak- İlk sınavı düşüktür ve yine düşük not alacağından çok korkmaktadır. Ailesinin, öğretmenin

ve arkadaşlarının gözünde küçük düşeceğini düşünür. Kendi kendine “Panik olmamalıyım sakin ve

mantıklı olmalıyım” der. Öncelikle bir önceki sınavda neden düşük not aldığını düşünür ve nerelerde

hata yaptığını, hangi konularda eksik bilgileri olduğunu belirler. Anlamadığı bir konu ile ilgili önce bu

konuda başarılı olan bir arkadaşından, daha sonra da ders öğretmeninden bilgi alır. Sınav gününe

kadar bir planlama yapar. Tüm konuları tekrarlar, eksik konuların üzerinde daha da dikkatle durur bol

bol soru çözer. Bir yandan da hayatındaki diğer etkinliklere devam eder. Arkadaşları ile gezmeye,

antrenmanlarına ve ailesine vakit ayırır. Bu hafta içinde sınava kadar bu şekilde düzenli çalışır.

4. Filiz- Bu dersten sınıftaki en yüksek notu almıştır. Ailesi ve öğretmenleri ona güvenmekte ve

başarıları ile övünmektedir. Yine de sınav aklına gelince heyecanlanmaktadır. Son bir iki haftadır ders

tekrarı yapmadığını fark eder. Konuları günlere böler ve sınavdan önce her gün yarım saat tekrar

yapar. Bir yandan da hayatındaki diğer etkinliklere devam eder. Arkadaşları ile sinemaya gider,

okuldaki kulüp etkinliklerini sürdürür ve ailesine vakit ayırır.

4. Bülent- Tüm sınavlarından düşük notlar almıştır. Ama bunları düzeltmek için herhangi bir

çaba göstermiyor. Dersleri, dinlemiyor, dersle ilgili kitap defter vb. malzemeleri getirmiyor,

verilen ödevleri yapmıyor ve anlamadığı konuları kavramak için herhangi bir çaba göstermiyor.

Sınavlar yaklaşırken de aynı tavrı sergiliyor ve hiç umursamıyor, hiç korkmuyor. Çalışmasını

söyleyen arkadaşlarına ya da ailesine ise “Benim kafam almıyor, ne yapayım” diyor.

5.

8. SINIF – 25.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: İLETİŞİM ENGELLERİSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Kişiler Arası İlişkiler

Kazanım: Kazanım no: 36: Günlük yaşamında olumlu iletişim kurmanın önemini açıklar.



Süreç:1. İletişim engelleri tahtaya yazılır ve Form–61 öğrencilere okunur.

Emretme- yönetme, Uyarma- tehdit etme, Ahlak dersi ve vaaz verme (Akıl verme), Yargılama-suçlama, Ad takma- alay etme, Güven verme- teselli etme, İşi alaya vurma- konu değiştirme, Sınama- sorgulama, Yorumlama- Analiz Etme.

2. Öğrencilerden tahtaya yazılan iletişim engellerine kendi hayatlarından

örnek vermeleri ve bunu sınıfla paylaşmaları istenir.


Günlük hayatta da böyle durumlarla karşılaşıyor musunuz?

Karşılaşıyorsanız neler yapıyorsunuz? Üstesinden nasıl geliyorsunuz?

Çevrenizdeki insanlarla İletişim engellerini kullanmadan nasıl iletişim

kurabilirsiniz?

4. İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini vurgulanarak etkinlik

sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–61İLETİŞİM ENGELLERİ

1- Emretme, yönetme:“ Yapman gerekir, yapacaksın, yapmak zorundasın...”

Korku ya da aktif direnç yaratabilir;

Söylenenin tersini denemeye davet edebilir;

İsyankâr davranışa ya da misillemeye yol açabilir.

2- Uyarma, tehdit etme:“Ya yaparsın, yoksa...”

Korku, boyun eğme yaratabilir;

Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini denemeye yol açar;

Gücenme, kızgınlık, isyankârlığa neden olabilir.

3- Ahlak dersi ve vaaz verme (Akıl verme):“...yapmalıydın” veya “senin sorumluluğun” ya da “şöyle yapmak gerekir”

Suçluluk duyguları yaratır;

Çocuğun durumunu daha şiddetle savunmasına yol açabilir(Kim demiş?)

4- Yargılama, suçlama:“ Olgunca düşünmüyorsun” “Sen zaten tembelsin”

Yetersizlik, aptallık ve yanlış değerlendirme anlamı taşır;

Çocuğun azarlanma ve eleştirilme korkusuyla iletişimini kesmesine neden olur;

Genellikle çocuk yargı ve eleştirileri gerçek olarak algılar (ben tembelim) ya da karşılık verir (

siz daha mükemmel değilsiniz)

5- Ad takma, alay etme:“Koca bebek” “Geri zekâlı” “Hadi sende sulu göz”

Çocuğun kendini değersiz hissetmesine ve sevilmediğini düşünmesine yol açar;

Kendine bakışını olumsuz etkiler;

Genellikle karşılık verme isteği uyandırır.

6- Güven verme, teselli etme:“Aldırma... Boş ver düzelir” “Hadi biraz neşelen”

Kendini “anlaşılmamış” hissetmesine neden olur;

Kızgınlık duyguları uyandırır. (Size göre kolay tabii !)

Genellikle mesajı “Kendini kötü hissetmen doğru değil” biçiminde algılar.

7- İşi alaya vurma, konu değiştirme:“ Dünyayı neden sen yönetmiyorsun?” “Daha güzel şeylerden konuşalım

8- Sınama, sorgulama:9- Yorumlama, Analiz Etme:

8. SINIF – 26-27-29.ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: ÖZGEÇMİŞİMSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki GelişimKazanım: Kazanım no:37:Kendini tanıtmada öz geçmişin önemini fark eder.

Kazanım no:38:Öz geçmişini yazar.Kazanım no:40: Bireysel kariyer planlama dosyası hazırlar.




Süreç:1. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi başlatılır.

Özgeçmiş nedir?

İş için hazırlanan bir özgeçmişe hangi bilgiler yazılır?

Başvurulan işe göre bu bilgiler değişir mi?

Özgeçmiş hazırlamak neden gereklidir?

2. Öğrencilere Form–74 (iş başvurusu için öz geçmiş formu) dağıtılır ve doldurmaları

istenir.

3. Gönüllü öğrenciler öz geçmiş formuna yazdıklarını sınıfla paylaşır.

4. İş başvurusu için özgeçmiş yazmanın önemi ve gerekliliği vurgulanarak etkinlik

sonlandırılır.

Değerlendirme:

FORM–74

ÖZGEÇMİŞ FORMUKİŞİSEL BİLGİLER

T.C. Kimlik Nu:İsim:Telefon:E-mail Adresi:Doğum Tarihi:Doğum yeri:Adres:

EĞİTİM

İŞ DENEYİMİ

ALINAN EĞİTİMLER

BURS VE ÖDÜLLER

BİLDİĞİ YABANCI DİLLER

BİLGİSAYAR

ÜYELİKLER

GÖNÜLLÜ ÇALIŞMALAR

HOBİLER

REFERANSLAR

8. SINIF – 30.ETKİNLİKEtkinliğin Adı: TERCİHİMİ YAPARKENSınıf: 8. sınıfYeterlik Alanı: Eğitsel ve Mesleki Gelişim

Kazanım: Kazanım no: 41: Ortaöğretim tercihlerini Kariyer Dosyasında ki verilerden yararlanarak belirler



Süreç:Öğrencilerden 1 hafta öncesinden, Eğitsel ve Mesleki Planlama dosyası ileokulda uygulanan test ve test dışı tekniklerin sonuçlarından yararlanarak ilgileri, yetenekleri, hobileri, akademik başarıları, vb. konularda kendileri ile ilgili neler öğrendiklerini listeleyerek sınıfa getirmeleri istenir.1. Öğretmen öğrencilerin gidebileceği ortaöğretim kurumlarını tahtaya listeler.

2. Gönüllü öğrenciler listelerindeki kendileri ile ilgili bilgileri sınıf ile paylaşırlar.


Hangi ortaöğretim kurumuna gitmeyi düşünüyorsunuz? Neden?

Hangi ilgi, yetenek, hobi, akademik başarı, vb bilgileriniz sizi bu ortaöğretim

kurumunu seçmeye yönlendirdi?

Sizin gitmeyi düşündüğünüz ortaöğretim kurumu ile ilgi, yetenek, hobi, akademik

başarı, vb. bilgilerinizi göz önünde bulundurarak gidebileceğinizi düşündüğünüz

ortaöğretim kurumu arasında bir fark var mı?

Varsa Eğitsel ve Mesleki Planlama dosyası ile okulda uygulanan test ve test dışı

tekniklerin sonuçlarından yararlanmanızın kararınızda ki bu değişime etkisi oldu mu?

Eğitsel ve Mesleki Planlama dosyası ile okulda uygulanan test ve test dışı tekniklerin

sonuçlarından yararlanarak tahtada listelenen ortaöğretim kurumlarından hangisine

gitmeniz uygun olur? Neden?

4. Öğrencilere, Ortaöğretim tercihlerini yaparken okul rehber öğretmeninden yardım

alabilecekleri vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.

Değerlendirme:


Kazanım no: 44: Kariyer planlamada alternatifleri değerlendirir.

Öğretmen, ebeveyn gözlemleri ve görüşleri vb. alınması, öğrenciye dönüt verilmesi

ministry of national educationmebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/04/06/967399/dosyalar/... · web...

Documents