MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARINDA

ÖRNEK ALMA KRİTERLERİ

Uzm. Dr. Zeynep ÇİZMECİUzm. Dr. Zeynep ÇİZMECİMikrobiyoloji ve Klinik MikrobiyolojiMikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji

LABORATUVARIN LABORATUVARIN BAŞARISIBAŞARISI

Klinik örneğin yeterli sayı ve miktarda Klinik örneğin yeterli sayı ve miktarda

alınmış olmasıalınmış olması

Doğru bölgeden ve uygun zamandaDoğru bölgeden ve uygun zamanda

alınmasıalınması

Uygun koşullarda alınmış olmasıUygun koşullarda alınmış olması

Klinisyen tarafından verilen doğru ve Klinisyen tarafından verilen doğru ve

yeterli bilgiyeterli bilgi

Örnekler laboratuvarların belirlediği kriterlere uygun değilseÖrnekler laboratuvarların belirlediği kriterlere uygun değilse

KABUL EDİLMEMELİ!!!! ( YANLIŞ TANI KABUL EDİLMEMELİ!!!! ( YANLIŞ TANI ~~ YANLIŞ TEDAVİ ) YANLIŞ TEDAVİ )

İnfeksiyonun en yoğun olduğu bölgeden alınmalı ve

alındığı bölge mutlaka belirtilmeli.

Aseptik koşullara dikkat edilerek, steril ortamlara

alınmalı

Endojen flora ile kontaminasyonu önlenmeli.

İnfeksiyon hastalığının evresi ile uyumlu olmalı.

Mutlaka AB tedavisi öncesinde alınmalı

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Numuneler en erken dönemde laboratuvara ulaştırılmalı.

Bu mümkün değil ise;

Buzdolabı ısısında (+4°C)

• �� İdrar ( 2 saat )

• �� Dışkı, rektal sürüntü

• �� Virüs, klamidya, mikoplazma tanımlanacak örnekler

(En fazla 23 saat!)

• �� Balgam, BAL

• �� Mantar kültürü için alınmış örnekler

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Oda ısısında (+22°C )

• � Anaerop örnekler

• ��Kan ekimi yapılmış ise (en fazla 4 saat)

• ��Genital bölge örnekleri,

• ��Göz, iç kulak örnekleri

• ��Vücut sıvıları (peritoneal, perikardiyal, plevral, safra,

eklem sıvısı)

• ��Boğaz, nazofarenks sürüntüsü

• ��Yabancı cisim( IV katater, RIA) Hemen ekilmeli.

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Vücut ısısında (37°C )

• � BOS ( virüs çalışılmayacaksa) Hemen ekilmeli.

• ��Gastrik biopsi ( hemen ekilmeli )

• ��Gastrik aspirat,

• ��Kemik iliği

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Daha yoğun bakteri içermesi nedeniyle sabah

alınacak ilk idrar ve balgam örneği tercih

edilmelidir.

Tüberküloz ve barsak parazitlerinin tanısında

birbirini takip eden 3 günde uygun örneklerin

alınması etkenin izolasyon şansını arttıracaktır.

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Mikrobiyoloji’de 24 saatlik örneklerin toplanması hem

etkenin dilüe olması, hem de kontaminasyon riskinin

yüksek olması nedeni ile tercih edilmez.

Akut / pürülan enf.’da az miktarda örnek yeterli,

Kronik enf.’da yeterli örnek alınmazsa izolasyon GÜÇ!!

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Sürüntü örneklerinden hem kültür, hem de direkt

preparat hazırlandığından 2 ayrı örnek gönderilmesi

tanı şansını arttırmaktadır.

Rutin olarak çalışılmayan etken düşünüldüğünde

örnek alınmadan önce mutlaka laboratuvar ile

temasa geçilmelidir.

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

Örnekler Hangi sıklıkta alınmalı ?

Kaç tane alınmalı ?

Ne zaman alınmalı ?

Genelde dışkı ve kan kültürleri dışında, uygun

şartlarda bir kez alınan iyi bir örnek tanı için

yeterlidir.

Hastanın durumunda değişiklik olursa,

AB tdv’e yanıtsızlık mevcut ise ~ TEKRAR

Örnek alınma zamanı, örneğin tipi ve hastalığın

patogenezine göre değişkenlik gösterir.( Salmonella)

UYGUN ÖRNEK ALINIRKEN

İSTEM FORMLARIHasta adı ve soyadı

Hasta yaşı ve cinsiyeti

Dosya ve/veya protokol numarası

Servis / poliklinik adı

Örneğin alındığı tarih ve saat

Örneğin cinsi

Kullanılan AB veya ilaçlar( KT, Kortikosteroid )

Klinik bulgu / Varsa ön tanı

Altta yatan hastalık / Kullanılan tıbbi cihaz ( Kateter,trakeostomi,mek. Vent., hemodiyaliz …..)

Takibini yapan doktorun adı ve tel. numarası

İDRAR:

ÜRİNER SİSTEM ÖRNEKLERİ

Hastaların semptomatik olup olmadığı belirtilmelidir.Hastaların semptomatik olup olmadığı belirtilmelidir.

Mümkünse sabah ilk idrarı alınmalı. Mümkünse sabah ilk idrarı alınmalı.

Semptomatik hastalarda tanı için bir örnek yeterli iken, Semptomatik hastalarda tanı için bir örnek yeterli iken,

Asemptomatik hastalarda 2-3 kez tekrarlanmalı. Asemptomatik hastalarda 2-3 kez tekrarlanmalı.

Tdv yanıtını görmek için 48-72 sa.sonra tekrarlanabilir.Tdv yanıtını görmek için 48-72 sa.sonra tekrarlanabilir.

Renal tbc tanısı için ardışık 3 gün sabah idrarı Renal tbc tanısı için ardışık 3 gün sabah idrarı

((~~ 40 ml.) alınmalı. 40 ml.) alınmalı.

İDRAR:

Örnek alınmadan önce üretral açıklığın sabun/uygun Örnek alınmadan önce üretral açıklığın sabun/uygun

antiseptik ile temizliği yapılmalı,steril su ile silinmeli. antiseptik ile temizliği yapılmalı,steril su ile silinmeli.

İlk gelen idrar boşaltılıp, orta akım idrar steril kaba İlk gelen idrar boşaltılıp, orta akım idrar steril kaba

alınmalı.alınmalı.

Nonsteril idrar kabı, sonda torbası,ördeklerden Nonsteril idrar kabı, sonda torbası,ördeklerden

alınan idrar, foley kateter ucu kültür için uygun değil. alınan idrar, foley kateter ucu kültür için uygun değil.

Anaerobik kültür istenecekse mutlaka suprapubik Anaerobik kültür istenecekse mutlaka suprapubik

aspirasyonaspirasyon

İDRAR:

Üriner kateterden idrar alınacaksa; Üriner kateterden idrar alınacaksa;

İdrar torbası üzerindeki seviyeden kateter klampe edilir.İdrar torbası üzerindeki seviyeden kateter klampe edilir.

10 dk. beklenir.10 dk. beklenir.

% 70 alkol ile kateter silinir.% 70 alkol ile kateter silinir.

Enjektör ile girilerek en az 4 ml. idrar alınır.Enjektör ile girilerek en az 4 ml. idrar alınır.

Steril kaba boşaltılır. Klamp çözülür.Steril kaba boşaltılır. Klamp çözülür.

İDRAR:

Bakteri kültürü için Bakteri kültürü için ~~ 0.5-1 ml, 0.5-1 ml,

Mantar – Mikobakteri kültürü için Mantar – Mikobakteri kültürü için ~~ 20-40 ml. 20-40 ml.

Virus izolasyonu için Virus izolasyonu için ~~ 50 ml. idrar alınmalı. (buz) 50 ml. idrar alınmalı. (buz)

Alınan idrar örneği en geç 30 dakika içinde Alınan idrar örneği en geç 30 dakika içinde

laboratuvara ulaşmalı.laboratuvara ulaşmalı.

Bu mümkün değilse +4Bu mümkün değilse +4°° C’de en fazla 2 saat C’de en fazla 2 saat

bekletilebilir. bekletilebilir.

ÜRİNER SİSTEM ÖRNEKLERİ Örnek Alma Metodu: Orta Akım İdrarıOrta Akım İdrarı

Kateter İdrarıKateter İdrarı

Kateter torbası / Foley ucu Kateter torbası / Foley ucu uygun değiluygun değil Uzun süreli kateteri olan Uzun süreli kateteri olan hastalarda idrar kültürü hastalarda idrar kültürü anlamlı değil anlamlı değil ( çoklu patojen kolonizasyonu) ( çoklu patojen kolonizasyonu) Kateter %70’lik alkol ile Kateter %70’lik alkol ile temizlenip, enjektör ile idrar temizlenip, enjektör ile idrar alınmalıdır. alınmalıdır.

Suprapubik AspirasyonSuprapubik Aspirasyon

Anaerobik enf. şüphesinde,Anaerobik enf. şüphesinde,

Çocuklarda ,Çocuklarda ,

Erişkinde kesin tanı için Erişkinde kesin tanı için

yapılabilir.yapılabilir.

~~ 20 ml. idrar alınmalı. 20 ml. idrar alınmalı.

SOLUNUM SİSTEMi ÖRNEKLERİ

Üst Solunum Yolu Örnekleri: BoğazBoğaz Hastanın dili bastırılır ve tonsillere, farenkse sürülerek ağız, dil, diş ve yanak mukozasına dokundurmadan alınır. BurunBurun Eküvyon çubuk ile burun deliklerinden girilerek mukozal sürüntü alınır.( ~1.5 cm.içeri girilmeli.)

Kulak :Kulak : Dış kulakta görünür bir akıntı varsa önce dış kulak

steril SF ile ıslatılmış eküvyon ile temizlenir.

İkinci steril eküvyonla akıntı örneği alınır.

SOLUNUM SİSTEMi ÖRNEKLERİ Üst Solunum Yolu Örnekleri: Burun SürüntüsüBurun Sürüntüsü

Stafilokok taşıyıcılığıStafilokok taşıyıcılığıSteril eküvyon ile sürüntüSteril eküvyon ile sürüntü

Nazofarenks SürüntüsüNazofarenks Sürüntüsü

N. meningitidisN. meningitidis C. diphtheriaeC. diphtheriae S. pyogenesS. pyogenes taşıyıcılığının taşıyıcılığının saptanmasında saptanmasında önemlidir. önemlidir.

Boğaz SürüntüsüBoğaz Sürüntüsü

Epiglottis iltihaplıEpiglottis iltihaplı

ise alınmamalı. ise alınmamalı. AGAG Hemolitik Hemolitik Streptokoklara Streptokoklara bağlı farenjit,bağlı farenjit,tonsillit tanısındatonsillit tanısındadeğerlidir. değerlidir.

Sinüs AspirasyonuSinüs Aspirasyonu

Sinüzit tanısı için Sinüzit tanısı için en uygun örnektir.en uygun örnektir.Ponksiyon ile materyal Ponksiyon ile materyal alınamıyorsa sinüs alınamıyorsa sinüs yıkantı suyu dayıkantı suyu da alınabilir.alınabilir.

Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları:

Pnömoni: Kolonizasyon? Etken?

ÜSY florasında bulunan bakteriler nedeniyle

izole edilen her bakteri pnömoni etkeni Ø

En sık nozokomiyal infeksiyon pnömoni

Yatan hastalarda kolonizasyon ( G(-) basil )

Vakaların önemli bir yüzdesinde pnömoniye

neden olan bakteri identifiye edilememekte.

Etken sıklıkla virüslar / atipik bakteriler

Alt Solunum Yolu Örnekleri:

BalgamBalgam

Trakeal veya endotrakeal aspirasyonTrakeal veya endotrakeal aspirasyon

Transtrakeal aspirasyonTranstrakeal aspirasyon

Fiberoptik bronkoskopiFiberoptik bronkoskopi

Korunmuş bronşial fırçalamaKorunmuş bronşial fırçalama

Bronkoalveolar lavaj (BAL)Bronkoalveolar lavaj (BAL)

Akciğer biyopsisiAkciğer biyopsisi

Balgam:

Mümkünse sabah erken saatte alınmalı.Mümkünse sabah erken saatte alınmalı.

Öncesinde 1-2 saat bir şey yenmemeliÖncesinde 1-2 saat bir şey yenmemeli

Dişler fırçalanmalı, ağız su ile çalkalanmalı Dişler fırçalanmalı, ağız su ile çalkalanmalı

Varsa protez dişler çıkarılmalı.Varsa protez dişler çıkarılmalı.

Derin bir öksürükleDerin bir öksürükle sekresyonu çıkarmalı, sekresyonu çıkarmalı,

steril bir kaba koymalı.steril bir kaba koymalı.

Antibiyotik tedavisinden önce ve Antibiyotik tedavisinden önce ve

sağlık personelinin eşliğinde alınmalıdırsağlık personelinin eşliğinde alınmalıdır

Balgam:

~~ 25 ml. %3-10’luk hipertonik steril salin nebulizatör ile 25 ml. %3-10’luk hipertonik steril salin nebulizatör ile

inhale ettirilerek indüklenebilir.inhale ettirilerek indüklenebilir.

24 saatlik balgam örn. 24 saatlik balgam örn. ~~ Kontaminasyon sıkKontaminasyon sık

Patojenlerin dilüe olmasıPatojenlerin dilüe olması

Tbc’de 3 gün, pnömoni’de ise iyi alınmış bir örnek yeterli.Tbc’de 3 gün, pnömoni’de ise iyi alınmış bir örnek yeterli.

Hemen lab’a ulaştırılmalı.Hemen lab’a ulaştırılmalı.

Oda ısısında en fazla 1-2 saatOda ısısında en fazla 1-2 saat

+4+4°° C’de en fazla 24 saat bekletilebilir. C’de en fazla 24 saat bekletilebilir.

Bronkoskopi Örnekleri:

~~ 20 ml. steril SF verilip aspire edilir. (4-5 kez) 20 ml. steril SF verilip aspire edilir. (4-5 kez)

Total miktar 40- 70 ml. olmalı.Total miktar 40- 70 ml. olmalı.

Kanama olmamasına dikkat edilmeli ( Kantitasyon Kanama olmamasına dikkat edilmeli ( Kantitasyon

hatası)hatası)

Son yıllarda en fazla tercih edilen yöntemSon yıllarda en fazla tercih edilen yöntem

Balgam çıkaramayanBalgam çıkaramayan

Gram boyama veya kültürde potansiyel patojenin Gram boyama veya kültürde potansiyel patojenin

varlığı net değilsevarlığı net değilse

Seçilen antibiyotiğe zayıf cevap varsa uygulanabilir.Seçilen antibiyotiğe zayıf cevap varsa uygulanabilir.

BAL > 10BAL > 104 4 , korunmuş bronşiyal fırçalama > 10, korunmuş bronşiyal fırçalama > 1033

Kan Kültürü: Cilt dezenfeksiyonu ( ÇOK ÖNEMLİ)Cilt dezenfeksiyonu ( ÇOK ÖNEMLİ)

Önce %70 isopropyl / etil alkol ile cilt silinir. Önce %70 isopropyl / etil alkol ile cilt silinir.

Kuruduktan sonra %10 povidon iyot / %1-2 tentürdiyot Kuruduktan sonra %10 povidon iyot / %1-2 tentürdiyot

ile merkezden perifere silinir.ile merkezden perifere silinir.

1-2 dk. kuruması beklenir.1-2 dk. kuruması beklenir.

Kan alınır. Cilt %70 alkol ile temizlenir.Kan alınır. Cilt %70 alkol ile temizlenir.

Kan şişeye inoküle edilmeden önce şişe tıpası da alkol Kan şişeye inoküle edilmeden önce şişe tıpası da alkol

ile silinmeli ( iyot kauçuğa zarar verir )( Switch needle?)ile silinmeli ( iyot kauçuğa zarar verir )( Switch needle?)

STERİL VÜCUT SIVILARI

Kan Kültürü: En sık venöz yoldan kan alınır. En sık venöz yoldan kan alınır.

Doğumdan sonraki ilk 9 saat umbilical arter kullanılabilir.Doğumdan sonraki ilk 9 saat umbilical arter kullanılabilir. Topuk kanı da kullanılabilir.Topuk kanı da kullanılabilir.

Mayi giden koldan alınmamalıdır.Mayi giden koldan alınmamalıdır.

Kateterden alınacaksa;Kateterden alınacaksa;

Hub bağlantı yeri ve çevresi %70 alkolle ıslatılmış iki Hub bağlantı yeri ve çevresi %70 alkolle ıslatılmış iki

steril gazlı bez ile silinip 15 sn. kuruması beklenir. steril gazlı bez ile silinip 15 sn. kuruması beklenir.

Pediatrik hastalar için 0.2 ml., erişkinler için 3 ml. kan Pediatrik hastalar için 0.2 ml., erişkinler için 3 ml. kan

çekilip atılır, başka enjektör ile kan kültürü için kan alınır. çekilip atılır, başka enjektör ile kan kültürü için kan alınır.

Kan Kültürü: Alınması gereken kan volümü:Alınması gereken kan volümü:

<1 yaş için en az 1 ml., ( Kan mo. konsantrasyonu <1 yaş için en az 1 ml., ( Kan mo. konsantrasyonu ) )

Bebekler için 2-3 ml.,Bebekler için 2-3 ml.,

Çocuklar için 3-5 ml.Çocuklar için 3-5 ml.

Erişkinler için her bir set için en az 20-30 ml.Erişkinler için her bir set için en az 20-30 ml.

Erişkinlerde alınan ilave her 1 ml. kan tanı şansını %3 Erişkinlerde alınan ilave her 1 ml. kan tanı şansını %3 arttırmaktadır.arttırmaktadır.

YD dışında en az iki farklı venden alınacak kan kültürü YD dışında en az iki farklı venden alınacak kan kültürü tanı şansını arttırır.tanı şansını arttırır.

Kan Kültürü:

Kanda en fazla m.o ateş pikinden 1-1.5 saat önce Kanda en fazla m.o ateş pikinden 1-1.5 saat önce

bulunduğundan en ideal kan kültürü bu dönemde yapılır. bulunduğundan en ideal kan kültürü bu dönemde yapılır.

Bakteriyemi ön tanılı hastalarda etkenin saptanması Bakteriyemi ön tanılı hastalarda etkenin saptanması

için 24 saat içinde, en az 1 saat ara ile farklı venlerden için 24 saat içinde, en az 1 saat ara ile farklı venlerden

3 set kan kültürünün alınması yeterlidir.(YD hariç) 3 set kan kültürünün alınması yeterlidir.(YD hariç)

Eğer kültür verilmeden önce AB tdv’e başlanmış ise Eğer kültür verilmeden önce AB tdv’e başlanmış ise

ardışık 3 gün boyunca her gün 2 ayrı kan kültürü ardışık 3 gün boyunca her gün 2 ayrı kan kültürü

alınmalıdır. ( Kan m.o. konsantrasyonu az )alınmalıdır. ( Kan m.o. konsantrasyonu az )

Orijini bilinmeyen ateş tanısı için en az bir saat

ara ile en az 2 set kan kültürü alınmalı.

Bunlar (-) çıkarsa, 24 - 36 saat sonra 1 saat ara

ile 2 kan kültürü daha alınır.

Tedaviye başlanmamış infektif endokarditli

hastaların %98’inde 2 kan kültürü ile etken izole

edilebilmektedir.

Kan Kültürü:

STERİL VÜCUT SIVILARI BOS Kültürü:

Meningeal irritasyon bulguları olan hastalardan,Meningeal irritasyon bulguları olan hastalardan,

Çocuklardan genelde 4-5 ml.Çocuklardan genelde 4-5 ml.

Erişkinlerden genelde 5-15 ml. Erişkinlerden genelde 5-15 ml.

1.ci tüp 1.ci tüp Biyokimya lab. Biyokimya lab.

2.ci tüp 2.ci tüp Mikrobiyoloji lab (en bulanık tüp) Mikrobiyoloji lab (en bulanık tüp)

3.cü tüp 3.cü tüp Hematoloji lab Hematoloji lab

2 ml.’den fazla alındığında identifikasyon şansı artar. 2 ml.’den fazla alındığında identifikasyon şansı artar.

STERİL VÜCUT SIVILARI BOS Kültürü:

Önerilen miktarlar:Önerilen miktarlar:

Bakteri kültürü için en az 1ml.Bakteri kültürü için en az 1ml.

Fungal / mikobakteriyel kültür Fungal / mikobakteriyel kültür

için en az 2 ml. örnek alınmalı.için en az 2 ml. örnek alınmalı.

STERİL VÜCUT SIVILARI

Plevral, peritoneal, perikard, eklem sıvıları……

Steril koşullarda iğne aspirasyonu ile,

Bakteriyel etkenler için en az 1-5 ml.

Mantar ve mikobakteri için en az 10 ml. örnek

alınmalı.

Diğer Vücut Sıvıları Kültürü:Diğer Vücut Sıvıları Kültürü:

Yanık Örnekleri:

%70 etil alkol %70 etil alkol ~~ %1-2 povidon iyot%1-2 povidon iyotKuruması beklenirKuruması beklenir3-4 mm’lik punch biopsi3-4 mm’lik punch biopsi

Uygun koşullarda debridman Uygun koşullarda debridman yapılmalıyapılmalıYanık yüzeyi dezenfekte edilmeliYanık yüzeyi dezenfekte edilmeliEksüdalı bölgedenEksüdalı bölgedenDerinden eküvyon ile sürüntü Derinden eküvyon ile sürüntü alınmalı alınmalı

Derinin dekontaminasyonu çok önemli. Derinin dekontaminasyonu çok önemli. ( KONTAMİNASYON SIK!!!!)( KONTAMİNASYON SIK!!!!) Yüzeyinden alınan sürüntü örnekleri Yüzeyinden alınan sürüntü örnekleri ~~ yanlış sonuç yanlış sonuç Yanığın farklı bölgelerinden Yanığın farklı bölgelerinden derin doku biopsileri derin doku biopsileri

aspirasyon aspirasyon

YARA ÖRNEKLERİ

Yüzeyel Yara Örnekleri: Aspirasyon tercih edilmeliAspirasyon tercih edilmeli

Lezyon dip kısmından sıvı aspire edilmeliLezyon dip kısmından sıvı aspire edilmeli

ØØ ~~ SF verdikten sonra işlemi tekrarla. SF verdikten sonra işlemi tekrarla.

ØØ ~~ Enjektör ve iğne sıvı by- SF ile yıkanmalı Enjektör ve iğne sıvı by- SF ile yıkanmalı

Fungal etken düşünülüyorsa,(3 gün yıkama,ilaç yok)Fungal etken düşünülüyorsa,(3 gün yıkama,ilaç yok)

Yüzey temizliği steril su ( / HYüzey temizliği steril su ( / H22OO22) yapılmalı ) yapılmalı

Lezyon sınırından kazıntı örneği alınmalıLezyon sınırından kazıntı örneği alınmalı

Saçlı bölgede, tırnakta ise örneklenmeli.Saçlı bölgede, tırnakta ise örneklenmeli.

Derin Yara Örnekleri:

Isırık yaralarında eksüda aspirasyonu yapılmalı.Isırık yaralarında eksüda aspirasyonu yapılmalı.

Açık abselerde mümkünse aspirasyon (> 1 ml.)Açık abselerde mümkünse aspirasyon (> 1 ml.)

ØØ ~~ Absenin en derin bölgesinden eküvyon ile örnek Absenin en derin bölgesinden eküvyon ile örnek

alınmalıalınmalı

Kapalı abselerde mutlaka aspirasyonKapalı abselerde mutlaka aspirasyon

Örnek cerrahi yolla alınıyorsa abse Örnek cerrahi yolla alınıyorsa abse

duvarından da örnekleme yapılmalı.duvarından da örnekleme yapılmalı.

GİS ÖRNEKLERİ

En sık dışkı En sık dışkı GİS bulguları (ishal, bul-kusma) GİS bulguları (ishal, bul-kusma)

Rektal sürüntü Rektal sürüntü Taşıyıcılık Taşıyıcılık

Duodenal aspirasyon Duodenal aspirasyon GİS bulguları (ishal,bul-kusma) GİS bulguları (ishal,bul-kusma)

Açlık mide suyu Açlık mide suyu Çocukta Çocukta M. tuberculosisM. tuberculosis

Mide Mide biopsi H.pylori

Barsak biopsi Barsak biopsi Giardia spp., Cryptosporidium sppGiardia spp., Cryptosporidium spp..

Rektal biopsi Rektal biopsi E. histolytica, Balantidium coli, HSV E. histolytica, Balantidium coli, HSV

Dışkı Örnekleri:

En az 2 gr / 5 ml. örnek alınmalı.En az 2 gr / 5 ml. örnek alınmalı.

İdrar ile karışmamasına özen gösterilmeli.İdrar ile karışmamasına özen gösterilmeli.

En kısa zamanda lab’a ulaştırılmalı.En kısa zamanda lab’a ulaştırılmalı.

1 saat içinde ekilemeyecekse transport by.’e alınmalı.1 saat içinde ekilemeyecekse transport by.’e alınmalı.

Tuvalet kağıdındaki Ba tuzları inhibitörTuvalet kağıdındaki Ba tuzları inhibitör

Tek örnek ile alınan (-) sonuç infeksiyöz ishali Tek örnek ile alınan (-) sonuç infeksiyöz ishali

ekarte ettirmez. ekarte ettirmez.

Dışkı Örnekleri:

Vücuttan atılımda değişkenlik olabileceğindenVücuttan atılımda değişkenlik olabileceğinden ;;

İnfeksiyöz ishaller için birer gün ara ile 3 kezİnfeksiyöz ishaller için birer gün ara ile 3 kez

Parazit için 2-3 gün ara ile 3 kez örnekleme yapılmalı.Parazit için 2-3 gün ara ile 3 kez örnekleme yapılmalı.

İyileşme dönemi ve taşıyıcılarda en az 3 (-) kültür İyileşme dönemi ve taşıyıcılarda en az 3 (-) kültür

sonucu alınmalı. sonucu alınmalı.

E. vermicularisE. vermicularis için 3 kez sabah tuvalete gitmeden ve için 3 kez sabah tuvalete gitmeden ve

temizlik yapılmadan uygulanan selofan bant temizlik yapılmadan uygulanan selofan bant

yöntemi tanı koydurucuyöntemi tanı koydurucu

Cinsel yolla bulaşan Cinsel yolla bulaşan N. gonorrhoeae G. vaginalisN. gonorrhoeae G. vaginalis

H.ducreyi S. agalactica H.ducreyi S. agalactica

C. trachomatis HSV, HPVC. trachomatis HSV, HPV

Kadınlarda vajinit, servisit, endometritKadınlarda vajinit, servisit, endometrit

Erkekte üretrit, prostatit, epididimitErkekte üretrit, prostatit, epididimit

GENİTAL SİSTEM ÖRNEKLERİ

Vaginal kanalın üst kısmındaki mukozadan alınacakVaginal kanalın üst kısmındaki mukozadan alınacak

sürüntü örnekleri sürüntü örnekleri ~~ 2 saat içinde gönderilmeli. 2 saat içinde gönderilmeli.

Servikal örneklerde üzerindeki mukus temizlenip, Servikal örneklerde üzerindeki mukus temizlenip,

eküvyon ile kanal içinde döndürülmelieküvyon ile kanal içinde döndürülmeli

Endometrium örneği transservikal yoldan en az 1 Endometrium örneği transservikal yoldan en az 1

ml. alınmalı.ml. alınmalı.

GENİTAL SİSTEM ÖRNEKLERİ

GENİTAL SİSTEM ÖRNEKLERİ

Üretral örnek hasta idrarını yaptıktan en az 1 saat

sonra alınmalı

Üretral masaj ile akıntı elde edilemiyorsa

İnce eküvyon ile 2-3 mm üretra içine girilerek örnek

alınmalı.

Prostat masajı ile alınan örnekler uygun

Epididimden iğne aspirasyonu ile alınan örnekler 2 saat

içinde oda ısısında saklanarak lab’a gönderilmeli.

Dış kulak örnekleri için eküvyon ile sürüntü

Orta kulak örnekleri için aspirasyon

akıntıdan sürüntü

Eksüda yoksa konjonktivadan SF/sıvı by ile

nemlendirilmiş eküvyon ile sürüntü ( ~ 2 tane)

Korneadan kazıntı örneği

Endoftalmitte intraoküler iğne asp.

En kısa sürede lab’a ulaştırılmalı.( 1-2 saat)

Üremesi güç, duyarlı bakterilerin ölmesi

Normal flora üyelerinin aşırı çoğalması patojen

bakteri üremesini inh. eder.

Kantitatif kültürlerde sayı artacağından HATA!!!

ÖRNEK TRANSPORTU

ÖRNEK TRANSPORTU

Sürüntü örneklerinin transportu gecikecekse;

Transport by içine alınmalı… ( ~ 24 saat )

Isıya duyarlı bakteriler, anaerobik bakteriler için

geçerli değil. (Shigella,Neisseria spp,H.influenzae)

Lab’a gönderilene kadar belli ısılarda saklanmalı;

Genel olarak;

Normal flora içeren örnekler +4°C’de

Steril örnekler oda ısısı veya 37°C’de (idrar Ø)

Viral inceleme yapılacaksa;

2-3 gün için +4°C’de

Daha uzun bekletilecekse -20/-70°C’de saklanmalı

ÖRNEK TRANSPORTU

Genel olarak alınan tüm klinik örnekler 24 saatten fazla saklanmaz.

Ekimi yapılmış kan kültürleri varsa,

Neisseria spp., H. influenzae gibi ısıya duyarlı mo.’lar aranacaksa,

Anaerobik numuneler varsa,

Dışkıda parazit aranacaksa,

BOS’da bakteri aranacaksa ( virüs Ø )

MUTLAKA örnek oda ısısında bekletilmeli

ÖRNEK TRANSPORTU

İLGİNİZ VE İLGİNİZ VE

SABRINIZ SABRINIZ

İÇİN TEŞEKKÜRLER!!!!!İÇİN TEŞEKKÜRLER!!!!!