Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất Mở Rộng

LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội

1

2013

2

GIỚI THIỆU CÁC KHÓA THÁNH KINH VÀ HUẤN LUYỆN LÃNH ĐẠO MUỐI ĐẤT MỞ RỘNG

Khi cầm trên tay một trong 6 cuốn Sách “LÃNH ĐẠO TRONG SÁCH XUẤT HÀNH”, “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THẦY GIÊ-SU TRONG TIN MỪNG MÁC-CÔ”, “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH NGÔN SỨ I-SAI-A”, “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ”, “LÃNH ĐẠO TRONG SÁCH CÁC THÁNH VỊNH”, “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THẦY GIÊ-SU TRONG TIN MỪNG GIO-AN”, chắc bạn sẽ thắc mắc “Do đâu hay vì sao mà có cuốn Sách và Khóa học mang một trong những cái tên ấy?”

Tôi xin được phép chia sẻ với bạn quá trình hình thành các Sách và các Khóa học mang các danh xưng trên.

1.- Vào tháng 11.2006, khi tôi đang ở quận Cam (CA) thì nhận được thư điện tử của người bạn thân là tiến sĩ Lê Xuân Hy, giáo sư của Seattle University (viết tắt là SU) là Đai học của Dòng Tên ở thành phố Seattle, bang Washing-ton, vùng tây bắc Hoa Kỳ. Anh Lê Xuân Hy viết cho tôi rằng ở trên Seattle có một việc rất quan trọng và thú vị đang chờ tôi. Thật ra thì không có thư của anh Lê Xuân Hy, tôi cũng đã có chương trình đến Seattle để dự một Khóa Thánh Linh Đặc Sủng, nhờ sự thu xếp và giúp đỡ của một vài anh chị trong Phong Trào này ở Orange

3

County. Vậy là tôi có 2 lý do hay 2 công việc ở thành phố Seattle.

Sau khi Khóa Thánh Linh kết thúc, tôi đến thăm gia đình anh Lê Xuân Hy và được gia đình Anh cho tá túc mấy ngày. Sau vài lời thăm hỏi, Anh Lê Xuân Hy trao ngay cho tôi một tập tài liệu dầy cộm. Đó là giáo trình “Scripture and Leadership Training vt SALT” của S.U. Anh Lê Xuân Hy nói với tôi là Ban Giám Đốc Đại Học Seattle đang tìm người dịch tài liệu này sang tiếng Việt và anh Lê Xuân Hy đã giới thiệu tôi, vì anh cho rắng tôi là người thích hợp nhất với công việc này. Anh Lê Xuân Hy đề nghị tôi đọc qua tài liệu anh vừa trao cho tôi và nếu tôi thấy công việc chuyển dịch sang tíếng Việt hấp dẫn thì anh sẽ đưa tôi vào Đại Học gặp người phụ trách chương trình “Scripture and Leadership Training vt SALT.”

2. Sáng hôm sau, tôi nói với anh Lê Xuân Hy là tôi thấy tài liêu này rất hay và độc đáo. Tôi cho rằng nếu giáo dân trong nước có cơ hội học hỏi Thánh Kinh theo chương trình và phương pháp của “Scripture and Leadership Trai-ning, vt SALT” thì sẽ rất hữu ích. Thật ra trong Giáo hội Việt Nam việc học hỏi Thánh Kinh của giáo dân còn rất hạn chế, không chỉ thiều thầy mà thiếu cả tài liệu và vẫn theo phương pháp cổ truyền (thầy giảng/trò nghe). Từ 2005 mới có thêm chương trình và phương pháp “Thánh Kinh một trăm tuần” (The Bible in 100 weeks) của linh mục Marcel le Dorze, thuộc hội Thừa Sai Hải Ngoại Paris (M.E.P.) do linh mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm triển khai

4

tại Trung Tâm Mục Vụ Sàigòn mà tôi được cộng tác ngay từ buổi đầu, từ việc chuyển dịch tài liệu tiếng Anh sang tiếng Việt ngữ cho đến việc tổ chức lóp, tập huấn phương pháp đọc và chia sẻ Lời Chúa cho các học viên. Tôi cũng bày tỏ nỗi lo ngại to lớn của tôi là sợ không đủ khá năng và vốn liếng tiếng Anh để làm công việc chuyển dịch một tài liệu Thánh Kinh quan trọng như thế này sang tiếng Việt. Được anh Lê Xuân Hy khích lệ, động viên và hứa sẽ cộng tác với tôi và sẽ mời thêm một số linh mục, tu sĩ và giáo dân ở Mỹ và Canađa hợp tác, tôi chấp nhân đi gặp người phụ trách của Đại Học Seattle.

3. Người đón tiếp hai anh em chúng tôi là Bà Tiến sĩ Sharon Henderson Callahan, Phó Giáo sư, Giám đốc Chương trình «Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất», Phó Khoa Trưởng đặc trách các Học Viện và Đời sống Sinh viên của Trường Thần Học và Thừa Tác Vụ thuộc Đại Học Seattle. Bà Sharon Henderson Callahan nói với chúng tôi về giá trị chuyên môn cao về mặt Thánh Kinh, Thần Học, Tu Đức và Lãnh Đạo Ki-tô giáo và về ích lợi nhiều mặt của chương trình và phương pháp «Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất» đã được chứng nghiệm qua nhiều năm giảng dậy tại Đại Học. Bà cũng nói lên ước muốn của Ban Giám Đốc Nhà Trường là muốn người Công Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ cũng như ở Việt Nam có được cơ hội học hỏi Thánh Kinh qua chương trình và phương pháp đặc biệt này.

5

Buổi gặp gỡ và trao đổi rất cởi mở và thân tình. Kết quả là tôi nhận việc chuyển dịch bộ Tài Liệu «Scripture and Leadership Training vt SALT» sang tiếng Việt. 4. Sau 6 tháng miệt mài lao động, tôi đã dịch xong toàn bộ Tài liệu “Scripture and Leadership Training vt SALT” gồm 6 sách: Xuất Hành, Tin Mừng Máccô, Ngôn Sứ Isaia, Thánh Phaolô, Các Thánh Vịnh và Tin Mừng Gioan, cả phần của học viên (students) lẫn phần của giảng viên (leaders). Anh Lê Xuân Hy đã lập một ê-kíp cộng tác viên rất hùng hậu và chất lượng để làm công việc hiệu đính bản dịch, trong đó, ngoài hai vợ chồng anh chị Lê Xuân Hy và Nguyễn Thị Hoa còn có một linh mục Dòng Tên là linh mục Trần Quốc Anh, lúc đó đang dọn tiến sĩ tại Đại Học Georgetown của Dòng Tên ở Washington DC và một thầy Dòng Tên là Nguyễn Văn Thảo (nay đã là linh mục và đang dọn bằng tiến sĩ tại một Đại Học ở California) và một vài anh chị em giáo dân khác ở Mỹ và Canađa. Anh Lê Xuân Hy còn lập một ê-kíp phụ trách công việc dàn trang cho công trình chung của nhóm chúng tôi, trong đó có con gái lớn của Anh Hy-Chị Hoa và vài người khác.

5. Giữa tháng 6.2007 phái đoàn Đại Học Seattle U gồm 14 người do Bà Tiến Sĩ Sharon Henderson Callahan đứng đầu, sang thăm Việt Nam. Đoàn đã lần lượt được Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn Tổng Giám Mục Sàigòn và linh mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm (lúc đó chưa làm giám mục), Giám Đốc Trung Tâm Mục Vụ tiếp tại Tòa Tổng Giám Mục và Trung Tâm Mục Vụ Sàigòn.

6

Trong hai cuộc gặp gỡ và trao đổi với Đoàn các giáo sư Đại Học Seattle, tôi hân hạnh được Đức Hồng Y và Cha Giám Đốc Trung Tâm Mục Vụ gửi gấm cho Đoàn để họ tạo điều kiện cho tôi được tham dự một hai Khóa “Scripture and Leadership Training, vt SALT” tại Seattle University.

Trước khi đoàn đến TpHCM thì anh chị em chúng tôi cũng đã thực hiện được công việc dàn trang và phát hành (dạng photocopy) cuốn MUỐI ĐẤT (1), song ngữ Anh Việt, là phần của học viên của 4 cuốn Sách đầu của giáo trình “Scripture and Leadership Training vt SALT” là Sách Xuất Hành, Tin Mừng Máccô, Ngôn Sứ Isaia, Thánh Phaolô, để ra mắt và để Đoàn sử dụng trong việc trình bày cho các Nữ Tu Dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm, Tổng Giáo phận Huế.Trong cuốn sách trên, chúng tôi hân hạnh có được 2 thư giới thiệu, một của Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn và một của Bà Tiến Sĩ Sharon Henderson Callahan.

6. Với giấy mời của Seattle University nhờ giáo sư tiến sĩ Lê Xuân Hy vận động cho tôi, tôi lại có cơ hội trở lại Seattle một lần nữa, với tư cách là “sinh viên dự thính và miễn phí” của 2 Khóa Thánh Kinh tại SU là Khóa “Thánh Kinh Cựu Ước” và Khóa “Tin Mừng Máccô”. Nhờ hai Khóa học này mà tôi được khai sáng về cách các giáo sư triển khai các đề tài của một Sách và cách các sinh viên chuẩn bị và tham dự một buổi học.

7

Ngay trong thời gian ở Seattle này, tôi được Linh Mục Quản Nhiệm Cộng Đống các Thánh Tử Đạo Việt Nam tại thành phố Seattle cho phép và nâng đỡ để có thể tồ chức được hai Khóa có tính thử nghiệm: Khóa “Xuất Hành” cho các hội viên Hội Thánh Linh Seattle và Khóa “Thánh Phaolô” cho các thành viên Ban Giáo Lý Cộng Đống các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Tham dự Khóa này có cả một Phó Tế vĩnh viễn tương lai và hai ba Nữ Tu Dòng Mến Thánh Giá Phát Diệm đang phục vụ tại đây

7- Hai Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” trên đã đem lại kết quả đầy bất ngờ, khiến tôi tự tin và hăng hái trong việc tổ chức các Khóa tại Việt Nam. Cuối năm 2007 tôi về Việt Nam thì ngay đầu năm 2008 tôi đã được mời ra Huế tổ chức một buổi giới thiệu chương trình và phương pháp “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” cho các linh mục, tu sĩ và một số giáo dân nòng cốt tại Trung Tâm Mục Vụ Huế. Không lâu sau buổi giới thiêu này, hai Khóa đầu tiên là Khóa “Xuất Hành” và Khóa Tin Mừng Máccô đã được khai giảng tại Nguyện Đường Trung Tâm Mục Vụ Huế với sự hiện diện và huấn từ của Đức Giám Mục Phụ Tá, FX Lê Văn Hồng, tay mặt Đức Tổng Giám Mục Stêphanô Nguyễn Như Thể. Các học viên tham dự hai Khóa kể trên gồm hai linh mục, một vài nam tu, một số Nữ Tu thuộc các Dòng Mến Thánh Giá, Con Đức Mẹ Đi Viếng và Thánh Phaolô. Từ đầu năm 2008 đến giữa năm 2010 (trừ thời gian lễ tết và hè) cứ hai tuần tôi ra Huế một lần, ở ngoài đó từ sáng thứ sáu đến sáng thứ hai tuần sau, để tổ chức và hướng dẫn các Khóa “Thánh

8

Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” tại Trung Tâm Mục Vụ, Tu viện Thánh Phaolô, Giáo Xứ Kim Long, Giáo Xứ Gia Hội, Giáo xứ Tây Linh. Tổng số Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” đã được tổ chức ở Huế là 12 Khóa: 2 Khóa Xuất Hành, 2 Khóa Tin Mừng Máccô, 1 Khóa Isaia, 4 Khóa Thánh Phaolô, 2 Khóa Các Thánh Vịnh và 1 Khóa Tin Mừng Gioan.

8- Tại Huế các Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” được khởi đầu ở Trung Tâm Mục Vụ rồi lan ra các Giáo Xứ và Tu Viện. Còn ở Sàigòn thì Giáo Xứ Tân Phước là Giáo Xứ đầu tiên đón nhận chương trình và phương pháp “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” với Khóa Xuất Hành được mở ngày 26.01.2008. Tôi phải chờ tới ngày 25.02.2009 mới mở được Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” đầu tiên là Khóa Thánh Phao-lô tại Trung Tâm Mục Vụ Sàigòn, tuy ngay từ đầu năm 2008 tôi đã có báo cáo và đề nghị được mở các Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện. Lãnh Đạo Muối Đất” tại Trung Tâm Mục Vụ, lên Đức Hồng Y và Cha Giám Đốc Trung Tâm.

Trong khoảng thời gian từ tháng 1.2008 đến tháng 6.2012 chương trình và phương pháp “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” đã được triển khai tại các Giáo Xứ Tân Phước, Tân Hòa, Lạng Sơn, Tân Định, Tu Viện Trinh Vương, Tu Viện Đắc Lộ Dòng Tên và nhất là tại Học Viện (Trung Tâm) Mục Vụ Sài-gòn. Ngoài Sài-gòn có một vài

9

Khóa đã được mở tại Giáo Xứ Phong Cốc, Tây Ninh (giáo phận Phú Cường). Kể cả 2 Khóa ở Seattle, và 12 Khóa ở Huế, thì cho đến giữa năm 2012 này, tổng số các Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” đã được mở tại các nơi là 43 Khóa (9 Khóa Xuất Hành, 7 Khóa Tin Mừng Mác-cô, 5 Khóa I-sai-a, 14 Khóa Thánh Phao-lô, 5 Khóa Các Thánh Vịnh và 5 Khóa Tin Mừng Gio-an).

9. Trên đây là các “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” chính quy, nghĩa là theo sát nội dung và cung cách triển khai, học hỏi và chia sẻ của Đại Học Seattle. Đó là phương pháp học chủ động, chú trọng đến “tự khám phá” bằng làm việc cá nhân theo phương châm của William Barclay trong cuốn Daily Celebration (được Otta Wald trích lại trong cuốn Joy of Discovery in Bible Study): “Chỉ khi chân lý được ta khám phá ra, nó mới là của ta. Khi một người chỉ được nói cho biết về chân lý, thì chân lý ấy là cái gì ở bên ngoài người ấy và người ấy dễ quên nó lắm. Khi người ấy được hướng dẫn để tự mình khám phá chân lý, thì chân lý trở thành một phần thân thiết của người ấy và người ấy sẽ không bao giờ quên.”

Trong quá trình hướng dẫn các khóa, tôi thấy nhiều học viên bỏ lớp lưng chừng hoặc chỉ học một hai Khóa rồi thôi. Lý do có thể là vì những người ấy hoặc không đủ khả năng theo học hoặc không có thời gian soạn bài. Vì thế mà tôi nhìn ra một nhu cầu chính đáng là phải làm cho nội dung và phương pháp Muối Đất trở nên dễ hiểu, dễ tiếp cận hơn

10

đối với đại đa số giáo dân Việt Nam. Và tôi âm thầm ôm ấp dự định sẽ sọan ra một Bộ “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” mở rộng hay thích ứng, cho đại chúng.

10. Chúa Quan Phòng thật kỳ diệu và bất ngờ! Đầu tháng 6 năm 2010 này, Linh mục Giuse Tạ Huy Hoàng, giảng viên của Học Viện Mục Vụ và là Chủ Nhiệm các Khóa “Quản Trị Mục Vụ” đã ngỏ ý mời tôi tham gia vào các Khóa của ngài bằng cách đưa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” vào chương trình “Huấn Luyện Thừa Tác Viên Quản Trị Mục Vụ.”

Tôi đã đề nghị lấy Sách Xuất Hành làm Khóa Thánh Kinh đầu tiên. Được sự chấp nhận của Cha Giuse Tạ Huy Hoàng, tôi dành thời gian soạn bài bằng cách dựa vào Khóa Xuất Hành của chương trình và phương pháp “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” chính quy để làm nên một giáo trình mới cho Chương Trình Huấn Luyện Thừa Tác Viên Quản Trị Mục Vụ. Học viên của Khóa này tất cả đều là các “Chức Việc” của các Giáo Xứ thuộc Tổng Giáo Phận Sài-gòn. Đó là Khóa “Lãnh Đạo trong Sách Xuất Hành”

Sau Khóa “Lãnh Đạo trong Sách Xuất Hành” này tôi đã tiếp tục hướng dẫn thêm 3 Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” mở rộng hay thích ứng khác là các Khóa “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thầy Giê-su trong Tin

11

Mừng Mác-cô” và “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thầy Giê-su trong Tin Mừng Gio-an”. Học viên của 3 Khóa sau này đã đựoc mở rộng cho các Nữ Tu và Giáo Dân nào có nhu cầu học hỏi Thánh Kinh, chứ không chỉ thu hẹp trong số các học viên của chương trình “Huấn Luyện Thừa Tác Viên Quản Trị Mục Vụ”Tôi hy vọng sẽ còn được tiếp tục phục vụ hai Khóa còn lại của chương trình Muối Đất là Khóa “Lãnh Đạo theo Phong Cách Ngôn Sứ I-sai-a” và Khóa “Lãnh Đạo theo trong Sách các Thánh Vịnh”

11. Tôi đã đem giáo trình “Lãnh Đạo trong Sách Xuất Hành” ra phục vụ 2 Khóa Thường Huấn cùa Dòng Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn Việt Nam tại Sài-gòn (tháng 3.2011) và Đà Lạt (tháng 6.2011). Tôi cũng đã đem giáo trình “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô” ra giúp Các Chị Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn Sài-gòn học hỏi Thánh Kinh trong suốt 4 tháng cuối năm 2011 tại Tu Viện Tú Xuơng, Quận 3, TpHCM.

12. Điều sau cùng tôi muốn nói ở đây là về Tựa Đề các Sách/Khóa: “Lãnh Đạo trong Sách Xuất Hành”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thầy Giê-su trong Tin Mừng Mác-cô”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách Ngôn Sứ I-sai-a”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách các Tác Giả các Thánh Vịnh”, “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thầy Giê-su trong Tin Mừng Gio-an” v.v… Tôi lấy một định nghĩa rất thông dụng về người lãnh đạo mà các nhà nghiên cứu Thánh Kinh, Thần Học và

12

Tu Đức ngày nay đều tán thành. Đó là định nghĩa người lãnh đạo bằng 3 chữ P: “A leader is a person who influences a group of people towards the achievement of a goal (purpose)”Tạm dịch “Người Lãnh đạo là một người (person) ảnh hưởng trên một nhóm người (people) để đạt được mục đích (purpose) đã đặt ra.”

Theo định nghĩa này thì bất cứ ai cũng có thể là người lãnh đạo: các bậc cha mẹ, thầy cô, các chức sắc, huynh trưởng đểu là những người lãnh đạo, vì đếu là những người có ảnh hưởng trên nguời/những người khác, nhằm giúp nguời/ hững người ấy đạt được mục đích của ho.Trong Lãnh Đạo Ki-tô giáo mục đích đã được đặt ra và phải đạt được là các Ki-tô hữu khám phá ra Thiên Chúa và được hưởng hạnh phúc nơi Người. Như vậy thì học hỏi về Lãnh Đạo Ki-tô giáo chắc chắn không chỉ là việc thủ đắc những kỹ thuật vể tâm lý con người cũng như nắm bắt được các kỹ năng và phương pháp cần thiết. Học hỏi về Lãnh Đạo Ki-tô giáo trước hết và trên hết phải là học Tinh Thần và Cung Cách Lãnh Đạo của chính Thiên Chúa là Đấng đã thể hiện là một Nhà Lãnh Đạo Tuyệt Vời trong Lịch Sử của dân Ít-ra-en nói chung và trong Cuộc Xuất Hành của dân ấy nói riêng, cũng nhu học Tinh Thần và Cung Cách Lãnh Đạo của chính Con Một Thiên Chúa làm người là Thầy Giêsu và của các môn đệ xuất sắc của Thiên Chúa như Môsê, Isaia, Phaolô v.v…

13

Đó chính là lý do tại sao tôi chọn tựa đề “Lãnh Đạo trong Sách …… hay “Lãnh Đạo theo Phong Cách………” cho cả Bộ Sách “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” mở rộng hay thích ứng!

Hy vọng các Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” mở rộng này đóng góp phần nhỏ bé vào việc thực hiện các quyết định của Đại Hội Dân Chúa Việt Nam năm 2010 và của Công Nghị Tổng Giáo Phận Sài-gòn năm 2011, cũng như giúp anh chị em giáo dân “đào sâu, tuyên xưng, cử hành, sống và truyền bá Đức Tin” trong Năm Đức Tin này.

Sàigòn ngày 31 tháng 03 năm 2012Vọng Lễ Lá và Ngày Giổ Tổ Hùng Vương năm 2012và ngày 25 tháng 10 năm 2012

14

ĐÔI LỜI VỀ KHÓA“LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH

THÁNH PHAO-LÔ”

1. Khóa “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ” là Khóa thứ 4 trong 6 Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất Mở Rộng”, song song với 6 Khóa “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất Chính Quy” như trong bảng kê dưới đây:

CÁC KHÓA CHÍNH QUY

CÁC KHÓA MỞ RỘNG

1- XUẤT HÀNH 1- LÃNH ĐẠO TRONG SÁCH XUẤT HÀNH

2- TIN MỪNG MÁC-CÔ

2- LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THẦY GIÊ-SU TRONG TIN MỪNG MÁC-CÔ

3- I-SAI-A 3- LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH NGÔN SỨ I-SAI-A

4- THÁNH PHAO-LÔ

4- LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ

5- CÁC THÁNH VỊNH

5- LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH TÁC GIẢ CÁC THÁNH VỊNH

6- TIN MỪNG GIO-AN

6- LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THẦY GIÊ-SU TRONG TIN MỪNG GIO-AN

15

2. Thánh Phao-lô : Nói về Thánh Phao-lô thì không sao nói hết. Các bài, các sách viết về Thánh Phao-lô nhie62i không sao kể hết. Chỉ xin nói điều quan trọng này: Từ một Pha-ri-sêu giỏi giang và nhiệt thành với Do-thái giáo và tích cực bách hại các Ki-tô hữu thời Giáo Hội mới hình thành ở Pa-lét-tin đầu Công Nguyên, ông Sa-un đã bất ngờ được Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh hiện ra với ông trên đường Đa-mát. Từ lần gặp gỡ huyền nhiệm này, cuộc đời của Sa-un đã hoàn toàn thay đổi. Ngài đã trở thành vị tông đồ nhiệt thành của Chúa Giê-su Ki-tô và đã hiến cả cuộc đời cho công cuộc loan báo Tin Mừng Cứu Độ của Thiên Chúa cho dân ngoại. Trong bối cảnh tuyên bố việc thiết lập Năm Thánh Phao-lô từ 28.06.2008 đến ngày 29.06.2009, Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI đã nói về Thánh Phao-lô như sau: “Thánh Tông Đồ Phao-lô, một dung mạo xuất sắc và hầu như không thể bắt chước được, nhưng hào hứng, ở trước mặt chúng ta như một gương sáng cao cả về việc hoàn toàn hiến thân phụng sự Thiên Chúa và phục vụ Hội Thánh, cũng như cởi mở với nhân loại và các nền văn hóa. Cho nên thật công bằng để cho chúng ta dành cho Ngài một chỗ đặc biệt, không những chỉ trong sự tôn kính của chúng ta, mà còn trong cố gắng hiểu biết những gì ngài muốn nói với chúng ta, là những Ki-tô hữu thời nay.”

3. Vì thế, Khóa “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô” sẽ là cơ hội không thể tốt hơn, để các học viên tìm hiểu, học hỏi và nghiên cứu về Thánh Phao-lô. Có 3 điều tốt lành đang chờ đợi các học viên:

16

* Một là các học viên sẽ có cơ hội hiểu biết và yêu mến một con người cũng là một vị thánh vĩ đại của Ki-tô giáo. * Hai là các học viên sẽ có dịp hiểu sâu những chủ đề thần học và mục vụ lớn của Thánh Phao-lô, Vị Tông Đồ Dân Ngoại. * Ba là các học viên có dịp chia sẻ với nhau những kinh nghiệm cá nhân về đời sống tâm linh gắn bó mật thiết với Chúa Ki-tô phục sinh và những đóng góp của riêng mỗi người trong việc xây dựng cộng đoàn Ki-tô hữu.

4. Các Đề Tài của Khóa “Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô”Đề Tài I: Cuộc “trở lại” hay “đổi đời” của Thánh Phao-lô.Đề Tài II: Thời đạI và tiểu sử của Thánh Phao-lô.Đề Tài III: Công cuộc, chiến thuật và phương thế truyền giáo của Thánh Phao-lô.Đề Tài IV: Chúa Giê-su theo giáo huấn của Thánh Phao-lô.Đề Tài V: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh.Đề Tài VI: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần.Đề Tài VII: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các Ơn Huệ của Thần Khí hay đặc sủng.Đề Tài VIII: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái.Đề Tài IX: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể.Đề Tài X: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su và sự sống lại của loài người.Đề Tài XI: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về thân xác và hôn nhân gia đình.

17

Đề Tài XII: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về ơn được nên công chính.Đề Tài XIII: Linh đạo Ki-tô hữu theo giáo huấn của Thánh Phao-lô.Đề Tài XIV: Tổng Hợp: Lãnh Đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô.

Ngày 25/10/2012 Giêrônimô Nguyễn Văn Nội Điện thoại 098 648 0337 Email: hnoivnguyen@yahoo.ca

18

PHẦN THỨ NHẤT CÁC ĐỀ TÀI

19

ĐỀ TÀI ICUỘC “TRỞ LẠI” HAY “ĐỔI ĐỜI”

CỦA THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI đã thiết lập năm Thánh Phao-lô từ 28.6.2008 đến 29.6.2009 để mọi Ki-tô hữu HỌC VÀ SỐNG TINH THẦN THÁNH PHAO-LÔ, Vị Thánh và Tông Đồ Dân Ngoại nổi tiếng về nhiều mặt. Thật ra tìm hiểu về Thánh Phao-lô và các giáo huấn của ngài không chỉ là việc làm trong Năm Thánh Phao-lô mà phải là việc làm thường xuyên của các Ki-tô hữu chúng ta. Hôm nay chúng ta bắt đầu khóa lãnh đạo theo phong cách Thánh Phao-lô. Anh chị em chúng ta hãy tha thiết nguyện xin Thánh Thần Thiên Chúa xuống trên mỗi anh chị em chúng ta để Người hiện diện và mở lòng mở trí chúng ta không chỉ trong buổi học hôm nay mà trong suốt Khóa học và trong cả cuộc đời của chúng ta.1.2 Cùng hát 

XIN NGÔI BA THIÊN CHÚAĐK : Xin Ngôi Ba Thiên Chúa ngự xuống trên chúng con. Ban hồng ân chan chứa thắm nhuần hồn xác chúng con. Biến chúng con thành những dũng sĩ theo Chúa Ki-tô, thành nhân chứng Nước Trời cho muôn người trong khắp nơi.

20

PK 1: Nguyện Chúa Thánh Thần xin ngự đến. Lòng vạn lòng đợi trông Ngài soi sáng. Và luyện lọc hầu mong được xứng đáng với danh hiệu Đền Thánh Chúa cao quang.PK 2: Nguyện Chúa Thánh Thần xin ngự đến. Ngài là niềm ủi an kẻ than khóc. Là nguồn mạch tràn lan mọi ơn phúc, suối êm dịu hàn gắn những thương đau.

II. TỰ GIỚI THIỆU LÀM QUEN2.1 Xin mỗi học viên hãy tự giới thiệu về mình với các bạn đồng khóa: tên thánh, tên gọi, nơi sinh sống làm việc, nghề nghiệp, chức vụ v.v…

2.2 Xin mỗi học viên cho biết cơ duyên nào đưa bạn tới với khóa học này?

2.3 Và cho biết bạn mong đợi gì ở khóa học này?

III. ĐẶT VẤN ĐỀ 3.1 Tại sao có khóa học về Thánh Phao-lô này?

3.2 Nói/học về Thánh Phao-lô thì câu truyện đầu tiên người ta phải nhắc tới hay kể lại là câu truyện nào?

3.3 Chúng ta có thể đọc câu truyện ấy ở đâu? (câu truyện ấy được kể lại hay tường thuật trong Sách Thánh nào?)

3.4 Đọc đoạn sách Cv 9,1-19 chúng ta có thể nhìn, nghe, ngửi, cảm thấy gì và được đánh động ra sao?

21

3.5 Tại sao Phao-lô tìm bắt (bách hại) các Ki-tô hữu ?

3.6 Phải hiểu thế nào về cuộc trở lại hay đổi đời của Phao-lô?

3.7 Cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô quan trọng như thế nào với chính Phao-lô, với Hội Thánh công giáo và với mỗi người chúng ta?

3.8 Cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô cho ta những bài học gì?

3.9 Cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô có liên hệ gì với những cuộc trở lại hay đổi đời của mỗi chúng ta không?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc : Cv 9,1-19 và 22,6-16 ; Gl 1,11-24 ; Pl 3,6; Ds 25,7-13 ; Tv 106, 30-31 ; 1 V 18,17-40; 19, 10 ; 1 Mcb 2,23-28; Đnl 21,23 ; 1 Cr 11,1]

4.1 Lý do tại sao có khóa học về Thánh Phao-lô - Có 2 lý do để có khóa học về Thánh Phao-lô* Lý do thứ nhất: Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI đã thiết lập năm Thánh Phao-lô từ 28.6.2008 đến 29.6.2009 để mừng kỷ niệm 2.000 năm ngày sinh của Thánh Phao-lô.- Lý do thứ hai: Thánh Phao-lô là Tông đồ dân ngoại, người đã góp công lớn : 

22

+ trong việc khai triển và đào sâu nội dung sứ điệp Tin mừng cứu độ mà Chúa Giê-su Ki-tô đã đem đến cho nhân loại, + trong việc truyền giáo tức rao giảng Tin Mừng và giúp người ta nhìn nhận Chúa Giê-su Ki-tô là Cứu Chúa, là Con Thiên Chúa, là Thiên Chúa. + trong việc thiết lập, củng cố, hướng dẫn các cộng đoàn Ki-tô hữu tiên khởi bên ngoài xứ Pa-lét-tin. Do đó học và sống tinh thần Thánh Phao-lô là điều Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI và Hội Thánh mong muốn ở mọi tín hữu nhất là trong năm Thánh Phao-lô này.

4.2 Nói / học về Thánh Phao-lô thì câu truyện đầu tiên người ta phải nhắc tới hay kể lại là câu truyện nào? - Nói / học về Thánh Phao-lô thì câu truyện đầu tiên người ta phải nhắc tới hay kể lại là “câu truyện Thánh Phao-lô trở lại” hay đúng hơn là “câu truyện Thánh Phao-lô gặp Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh trên đường Đa-mát”. Biến cố này đã thay đổi cuộc đời Thánh Phao-lô một cách triệt để, từ một kẻ bắt/giết đạo thành một người rao giảng và xây dựng Ki-tô giáo khắp vùng quanh Địa Trung Hải trong thế kỷ thứ nhất của Công nguyên.

4.3 Chúng ta có thể đọc câu truyện ấy ở đâu? (câu truyện ấy được kể lại hay tường thuật trong Sách Thánh nào?) - Chúng ta có thể đọc câu truyện Thánh Phao-lô trở lại hay đúng hơn là câu truyện Thánh Phao-lô gặp Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh trên đường Đa-mát trong sách Công Vụ

23

Tông Đồ (9,1-19 và 22,6-16). Trong thư gửi tín hữu Ga-lát, Thánh Phao-lô cũng nhắc đến sự kiện này (Gl 1,11-24).

4.4 Đọc đoạn Cv 9,1-19 chúng ta có thể nhìn, nghe, ngửi, cảm thấy gì và được đánh động như thế nào? * Lần 1: Các học viên đọc chung đoạn Cv 9,1-19 và mỗi người tập trung sự chú ý của mình vào những tình tiết liên quan tới thị giác, thính giác, khứu giác để trả lời câu hỏi: «Đọc Cv 9,1-19 bạn nhìn thấy gì? nghe thấy gì? và ngửi thấy gì?» - Tôi nhìn thấy: một đoàn người hăm hở tiến bước – một luồng ánh sáng từ trời chiếu xuống bao phủ ông Sao-lô – Sao-lô ngã sõng xoài xuống đất – một người trong đoàn nâng ông dậy và cầm tay dắt ông đi vào thành Đa-mát vì mắt Sao-lô mở mà không nhìn thấy.- Tôi nghe thấy: tiếng ngựa hý và tiếng chân ngựa dậm xuống mặt đường - tiếng nói từ trời và câu hỏi của Sao-lô (cũng có thể chỉ nghe thấy câu hỏi của Sao-lô) - Tôi ngửi thấy: mùi ngựa, mùi nắng và mùi bụi đường.

* Lần 2: Các học viên đọc chung đoạn Cv 9,1-19 và mỗi người tập trung sự chú ý của mình vào tâm tư tình cảm mà mình cảm nhận được để trả lời câu hỏi: «Đọc Cv 9,1-19 bạn cảm thấy gì hay cảm thấy thế nào?» - Tôi cảm thấy xúc động vì như vừa được chứng kiến một quang cảnh lạ thường của một cuộc “thần hiện” vẫn thường được thấy trong Thánh Kinh!

24

* Lần 3: Người hướng dẫn đọc lại đoạn văn Cv 9,1-19, các học viên nhắm mắt và lắng nghe và tập trung sự chú ý của mình vào (những) lời/câu/hình ảnh khiến mình chú ý để trả lời câu hỏi: đọc Cv 9,1-19 bạn được (những) lời/câu/hình ảnh nào lôi kéo đánh động? bạn nghe thấy âm vang gì trong bạn? tại sao? - Tôi được lôi kéo, đánh động bởi tiếng nói (từ trời): «Sa-un, Sa-un, tại sao ngươi bắt bớ Ta?» và «Ta là Giê-su mà ngươi đang bắt bớ!» Thế có nghĩa là khi Sao-lô tìm bắt các Ki-tô hữu là ông tìm bắt chính Chúa Giê-su Ki-tô là Đấng mà các Ki-tô hữu tin theo. Cũng có nghĩa là hễ ai đụng tới các Ki-tô hữu là đụng tới chính Chúa Ki-tô. - Tôi cũng được lôi cuốn và đánh động bởi quá trình thấy -không thầy - (lại) thấy của Thánh Phao-lô. Có một sự khác biệt vô cùng lớn lao và sâu sắc giữa cái thấy của Phao-lô lúc trước khi gặp Chúa Ki-tô Phục Sinh và cái thấy sau khi được Chúa mở mắt qua bàn tay của Kha-na-ni-a ! Có thể nói lúc trước Phao-lô thấy rất giới hạn (Đạo cũ, Lề Luật, sự tuân giữ nghiêm ngặt các điều khoản) và lúc sau Phao-lô thấy rất nhiều và rất sâu rộng (Tình Yêu và Quyền Năng của Thiên Chúa, Kế hoạch Cứu độ của Người, sự Vâng Phục và Hạ Mình của Chúa Giê-su, Con Một Thiên Chúa, Mầu Nhiệm Phục Sinh và Cứu Độ, v.v....) Để thấy được như thế Phao-lô đã phải trải qua 3 ngày không thấy, không ăn cũng chẳng uống như Chúa Giê-su đã trải qua 3 ngày được mai táng trong mồ để được Chúa Cha làm cho trỗi dậy.

25

Liên hệ với bản thân, tôi nghĩ rằng tôi cũng phải trải qua một quá trình chết đi, từ bỏ, để được «thấy» tức được đổi mới, được phục sinh.- Tôi cũng được lôi cuốn và đánh động bởi lời Chúa Giê-su nói với Phao-lô: «Nhưng ngươi hãy đứng dậy, vào thành, và ngưòi ta sẽ nói cho ngươi biết ngươi phải làm gì.» (câu 6) và bởi cuộc trao đổi giữa Chúa Giê-su và ông Kha-na-ni-a “Trong một thị kiến, Chúa phán với ông : "Kha-na-ni-a !" Ông thưa : "Dạ, lạy Chúa, con đây." 11 Chúa bảo ông: "Đứng lên, đi tới phố gọi là Phố Thẳng, đến nhà Giu-đa tìm một người tên là Sao-lô quê ở Tác-xô: người ấy đang cầu nguyện 12 và thấy một người tên là Kha-na-ni-a đi vào, đặt tay trên mình để làm cho mình lại thấy được." 13 Ông Kha-na-ni-a thưa: "Lạy Chúa, con đã nghe lắm kẻ nói về người ấy, về tất cả những điều ác người ấy đã làm cho dân thánh Chúa tại Giê-ru-sa-lem. 14 Còn ở đây, người ấy được các thượng tế cho quyền bắt trói tất cả những ai kêu cầu danh Chúa." 15 Nhưng Chúa phán với ông : "Cứ đi, vì người ấy là lợi khí Ta chọn để mang danh Ta đến trước mặt các dân ngoại, các vua chúa và con cái Ít-ra-en. 16 Thật vậy, chính Ta sẽ chỉ cho người ấy thấy tất cả những đau khổ người ấy phải chịu vì danh Ta." (câu 11-16). Tôi hiểu là Thiên Chúa đã dùng Kha-na-ni-a để chỉ cho Phao-lô biết ông phải làm gì. Thế có nghĩa là để tôi gặp được Chúa, biết Chúa muốn gì ở tôi, tôi cần có người hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ. Và có thêm nghĩa là Chúa cũng dùng tôi làm người hướng dẫn, giúp đỡ một số người tìm gặp Chúa.

26

4.5 Có nhiều lý do để cắt nghĩa tại sao Phao-lô tìm bắt hay bách hại các Ki-tô hữu: Theo linh mục Nguyễn Khắc Hy thuộc Hội Xuân Bích, giáo sư thần học ở Mỹ thì có nhiều lý do giải thích tại sao Phao-lô tìm bắt hay bách hại các Ki-tô hữu. Ngài giải thích như sau:

* Về phương diện tôn giáo, Phao-lô là một tín đồ Do-thái giáo nhiệt thành, theo gương cha ông, muốn bảo vệ đạo mình và chống lại tất cả những tổ chức gây nguy hại cho Do-thái giáo (Gl 1,13-14; Pl 3,6).

* Về phương diện chính trị (mà chính trị không thể tách ra khỏi tôn giáo với nhiều người Do-thái thời đó), Phao-lô tỏ ra yêu dân tộc Do-thái qua việc bảo vệ Do-thái giáo chống lại ảnh hưởng của một giáo phái mới (là Ki-tô giáo) chấp nhận sự có mặt của người ngoại (Ro-ma, Hy-lạp…) sinh hoạt chung với người Do-thái. Phao-lô cũng như những người yêu nước khác sợ rằng nếu nhiều người Ro-ma theo giáo phái mới này, dần dà ảnh hưởng của Ki-tô sẽ mạnh hơn, vì về chính trị người Ro-ma là những kẻ nắm quyền đô hộ. Phao-lô, cũng như nhiều thanh niên nhiệt thành Do Thái đương thời, đề cao gương sống anh hùng của 3 vị: Pin-khát (cháu A-ha-ron), tiên tri E-li-a, và tư tế Mat-tít-gia. Ba vị này ảnh hưởng đời sống Phao-lô cũng như nhiều thanh niên đương thời.

- Pin-khát, vì nhiệt thành với đạo của Gia-vê Thiên Chúa, giết chết Dim-ri vì Dim-ri tuyên truyền tà thần khác ngoài Gia-vê và quảng bá đời sống sa đọa cho dân Do Thái (Dân số 25,7-13). Việc ông giết Dim-ri được xem là đẹp lòng

27

Chúa (Dân số 25,10-13), và được dân Do Thái khen tặng (Tv 106, 30-31).

- Tiên tri Ê-li-a, vì lòng nhiệt thành với Gia-vê, đã thách thức hơn 450 ngôn sứ của thần Ba-al trong cuộc đấu sức trên núi Các-men để xem Gia-vê hay Ba-an đích thực là thần. Sau khi thắng cuộc thi, E-li-a đã ra lệnh giết chết các tiên tri này (1 Các Vua 18,17-40; 19, 10).

- Theo chân của Ê-li-a và Pin-khát, Mát-tít-gia “nhiệt tình với luật Chúa” nên đã giết một người đồng hương Do Thái khi người này dám nghe theo vua An-ti-o-chus IV để cúng ngoại tà thần (1 Mcb 2,23-28).

Như những cha ông này, Phao-lô có lòng nhiệt thành với Chúa Gia-vê, với dân It-ra-en, và với Luật Mô-sê.

* Về phương diện thần học, lý do Phao-lô cưỡng bức Ki-tô giáo vì: (1º) Những người theo Đức Giê-su Ki-tô coi nhẹ Luật Mô-sê; (2º) Họ có thái độ coi thường Đền Thờ vì họ không còn thờ phượng Thiên Chúa trong đền thờ; (3º) Họ (Ki-tô hữu) dám nhận người ngoại vào trong cộng đoàn chung với những người Do-thái. Vì thế người Do-thái lúc này ngồi ăn cùng bàn với những người không chịu phép cắt bì; (4º) Và điều khó công nhận nhất là trong khi những nhà lãnh đạo tôn giáo (thượng tế, luật sĩ, biệt phái…) kết án Đức Giê-su là người phạm thánh, và bị giết chết treo như một ác nhân (mà theo Do-thái giáo, Thiên Chúa lên án chết cho kẻ phạm tội - xem Đệ Nhị Luật 21,23), thì những Ki-tô hữu tôn thờ và công bố Đức Giê-su được Thiên Chúa

28

cho chỗi dậy từ cõi chết, là Đấng Mê-si-a của It-ra-en. Đây là điều phạm thánh không chấp nhận được.

Tóm lại, có thể có lý do này quan trọng hơn lý do kia, nhưng tính tổng hợp của tất cả những lý do trên đã khiến con người Phao-lô nhiệt thành trở nên người bắt bớ Ki-tô hữu.

4.6 Ý nghĩa của cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô Cuộc trở lại của Thánh Phao-lô không thể được hiểu theo nghĩa thông thường (mà nhiều giáo dân vẫn hiểu) là Phao-lô bỏ cuộc sống ăn chơi sa đọa, tội lỗi và hoán cải trở về với Chúa; mà theo nghĩa là Phao-lô từ một Pha-ri-siêu sốt sáng, nhiệt thành đến độ bắt đạo đã trở thành một tín hữu gương mẫu, một tông đồ nhiệt thành rao giảng chính Đấng và Đạo mà ông bách hại các tín đồ lúc trước.

4.7 Tầm quan trọng của cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô (a) Trước hết là đối với chính bản thân Thánh Phao-lô vì nếu không có câu truyện này thì Phao-lô cũng chỉ là một người vô danh hay cùng lắm sẽ chỉ được sử sách nhắc tới như một Pha-ri-siêu thông minh tài giỏi và như một tên bạo chúa bách hại người Ki-tô hữu thời kỳ đầu của Giáo hội Công giáo Rô-ma. Nhưng nhờ cuộc gặp gỡ kỳ diệu với Chúa Giê-su Ki-tô phục sinh trên đường Đa-mát, Phao-lô đã được biến đổi hoàn toàn, thành một vị đại thánh; một tông đồ nhiệt thành rao giảng Tin Mừng cho dân ngoại;

29

một thần học gia uyên thâm, sắc sảo; một mục tử hết lòng vì đoàn chiên.

(b) Kế đến là đối với Hội Thánh Công giáo Rô-ma Nếu như không có Thánh Phao-lô thì chúng ta khó có thể hình dung ra Hội Thánh Công Giáo Rô-ma đã ra sao, vì rõ ràng là Thánh Phao-lô đã đóng góp rất nhiều cho Hội Thánh Công Giáo, chẳng những ở thời kỳ đầu mà ở mọi thời kỳ của Ki-tô giáo - qua các thư Ngài để lại - đến độ người ta dám đặt vân đề: Có phải Thánh Phao-lô là vị sáng lập thứ hai của Ki-tô giáo không?

(c) Sau cùng là đối với mỗi người Ki-tô hữu Mỗi Ki-tô hữu có thể tìm thấy nơi Thánh Phao-lô1°) Một vị thầy, một tấm gương sống theo Chúa Ki-tô và sống chết với sứ vụ rao giảng Tin Mừng: “Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi bắt chước Đức Ki-tô.” (1 Cr 11,1).2°) Một kho tàng giáo lý đức tin để đào sâu nghiên cứu (13 Thư).

4.8 Cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô cho chúng ta những bài học sau đây (a) Thiên Chúa đã có kế hoạch riêng và rất bất ngờ dành cho Thánh Phao-lô. Thiên Chúa cũng có kế hoạch riêng cho mỗi người chúng ta. Điều quan trọng là mỗi người chúng ta khám phá ra và vâng theo kế hoạch của Thiên Chúa!

30

(b) Thiên Chúa là Đấng quyền năng và yêu thương (không có việc gì là bất khả thi đối với Thiên Chúa) trong việc tuyển chọn và biến đổi Thánh Phao-lô từ «thù» thành «bạn». Sự kiện đó khiến mỗi người chúng ta vững tin vào Thiên Chúa, dù chúng ta có yếu hèn, tội lỗi, bất hiếu, bất trung đến thế nào chăng nữa.

(c) Thiên Chúa dùng trăm phương nghìn kế để lôi kéo những người Chúa chọn và gọi đến với Chúa, quay về với Chúa, phụng sự Chúa. Trong cuộc đời mỗi người chúng ta, chăc ai nấy cũng đã từng cảm nghiệm nhiều lần bàn tay can thiệp diệu kỳ của Thiên Chúa.

4.9 Mối liên hệ giữa cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô và những cuộc trở lại hay đổi đời của chúng ta Thánh Phao-lô đã được Chúa Ki-tô Phục Sinh biến đổi từ một người bắt đạo thành một người truyền đạo. Bạn đã có lần nào được Chúa biến đổi nhiều hoặc ít chưa? Bạn hãy chia sẻ một cuộc biến đổi ấn tượng và đáng nhớ nhất.

Chia sẻ của các học viên:

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

...............................................................................................

31

Chia sẻ của người hướng dẫnCho đến ngày hôm nay, tôi đã có nhiều «cuộc đổi đời» không làm sao quên được. Tôi xin chia sẻ về một trong những «cuộc đổi đời» ấy: Vào khoảng cuối năm 1975 tôi được giới thiệu vào làm trong nhà máy Thuốc Lá Vĩnh Hội, Quận 4 Sàigòn. Nhưng sau mấy năm, tôi bắt buộc phải xin nghỉ vì nạn «kỳ thị lý lịch» trong giới lãnh đạo nhà máy. Tôi thấy mình bị oan ức vì không được làm việc như người công dân bình thường mà lại còn bị nghi kỵ nữa (tôi phải làm việc nhiều lần với một nhân viên an ninh của chế độ, vì tôi là người vào làm trong nhà máy sau 30.04.75). Tôi cảm nhận rằng những người Công giáo như tôi không được đón nhận bởi những người cộng sản nắm quyền cai trị đất nước.Cũng vào thời gian ấy, tôi bị một số bạn bè, họ hàng, bề trên nghi là người thân cộng, là đảng viên nằm vùng. Tôi lâm vào cảnh bị hiểu lầm, bị nghi ngại và thậm chí bị xa lánh và loại trừ từ cả hai phía: xã hội và giáo hội. Tôi không biết đường nào mà đi, làm thế nào mà sống ! Có thể nói là tôi rơi vào khủng hoảng tinh thần và tâm linh. Vào lúc ấy tôi may mắn gặp được một cuốn sách rất hay có tựa đề là DIEU CRUCIFIÉ (Thiên Chúa bị đóng đinh thập giá) của ông Moltmann là một nhà thần học Tin Lành người Đức nổi tiếng. Trong sách tác giả đã phân tích rất sâu sắc ý nghĩa của việc Chúa Giê-su, Con Thiên Chúa và là Thiên Chúa bị đóng đinh thập giá để cứu chuộc nhân loại. Từ đó tác giả rút ra những hệ luận cho đời sống người Ki-tô hữu là môn đệ Chúa Giê-su là phải chịu chung một số phận (bị hiểu lầm, bị vu khống, bị kết án, bị đánh đòn,

32

bị loại trừ và bị giết) như Chúa Ki-tô là Thầy và là Chúa của mình! Cuốn Sách «Thiên Chúa bị đóng đinh thập giá» đã đem lại cho tôi ánh sáng và sức mạnh. Tôi hiểu rằng thân phận của tôi với tư cách là một Ki-tô hữu thì phải là như vậy. Tôi sung sướng hạnh phúc trong đau khổ, vì tôi được nên giống Chúa hơn, điều mà tôi khao khát trong những năm ở trong Chủng Viện và Dòng Tu (Tiểu Đệ Phúc Âm của Chân Phước Charles de Foucauld). Dần dần tôi lấy lại được sự bình an và lạc quan, tin tưởng. Có thể xem đây là «cuộc trở lại» của tôi, trở lại theo hướng chấp nhận thân phận của người môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô và con đường Thập Giá là con đường tôi phải đi, vì chính Chúa Giê-su Ki-tô đã đi con đường ấy và mời gọi những ai muốn theo Người đi theo con đường ấy! «Cuộc trở lại » này chẳng những giúp tôi thoát khỏi cuộc khủng hoảng của những năm 75-80 mà còn giúp tôi «kiên vững» trong cuộc sống những năm sau này, thậm chí ngay cả ngày hôm nay. Cuộc sống của tôi gặp rất nhiều khó khăn, hiểu lầm, nghi kỵ, thành kiến, vu khống của những người xung quanh, nhất là của bạn bè, bề trên.

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Linh đạo Ki-tô giáo 1°) Nhìn vào kinh nghiệm của riêng mình, mỗi chúng ta nhận ra điều này là Thiên Chúa không ngừng mời gọi, lôi kéo chúng ta về với Người. Có khi Thiên Chúa dùng một người, một biến cố, một cuốn sách, một bài giảng, một cuộc tĩnh tâm hay linh thao, một khóa học hỏi... để giúp

33

chúng ta từ bỏ cuộc sống tầm thường, ích kỷ, thậm chí tội lỗi để trở nên một con người khác: nhiệt thành, tích cực và thánh thiện. 2°) Trong hành động tha thứ cho chúng ta và lôi kéo chúng ta về với Người, Thiên Chúa luôn tôn trọng sự tự do, hợp tác và đồng thuận của chúng ta. 3°) Nếu chúng ta đọc kỹ lịch sử của dân Ít-ra-en là Dân Riêng của Thiên Chúa, thì chúng ta cũng khám phá ra một kinh nghiệm tương tự: Dân phạm tội – Thiên Chúa kêu gọi và trừng phạt – Dân sám hối – Thiên Chúa thứ tha – Dân sống trong mối tương quan tốt đẹp với Thiên Chúa và với nhau – Dân lại sa ngã phản bội - Thiên Chúa kêu gọi và trừng phạt – Dân sám hối – Thiên Chúa thứ tha – Dân sống trong mối tương quan tốt đẹp với Thiên Chúa và với nhau.- Vì thế các nhà tu đức hay tâm linh nói «Linh Đạo Ki-tô giáo được xây dựng trên Ơn Trở Lại».

5.2 Sống Linh đạo Ki-tô giáo là: 1°) Phó thác cuộc đời mình cho Thiên Chúa 2°) Cầu xin Thiên Chúa gìn giữ và biến đổi mình 3°) Tin tưởng ở quyền năng và tình thương của Người 4°) Mau đứng dậy làm lại từ đầu (khi yếu đuối, sa ngã).

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI II: THỜI ĐẠI VÀ TIỂU SỬ CỦA THÁNH PHAO-LÔ6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài I về cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới?

34

Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1°) Muốn tìm hiểu về một con nguời nói chung, một vị thánh nói riêng, nhất là Thánh Phao-lô, chúng ta phải tìm hiểu những gì? 2°) Thời đại của Thánh Phao-lô có những nét đặc điểm gì?3°) Nếu chúng ta muốn biết thêm về Thánh Phao-lô thì ngoài cuộc trở lại của Ngài, chúng ta phải quan tâm đến những gì khác nữa? 4°) Thân thế, sự nghiệp của Thánh Phao-lô có những đặc điểm gì? 5°) Chúng ta có thể học được gì từ việc tìm hiểu thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô?

6.3 Sách Thánh cần đọcCv 7,58; 8,1; 9,14.17; 13,1 - 14,28; 15,6 - 21,17; 22,3.7.13; 26,14; 1 Cr 4,12; 2 Cr 6,3-10; 12,13; Gl 1,15-16.

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học về cuộc trở lại của Thánh Phao-lô, Vị Tông Đồ Dân Ngoại và Cột Trụ của Hội Thánh Công Giáo. Chúng ta biết “cuộc trở lại” ấy quan trọng như thế nào và đem lại cho chúng ta những bài học bổ ích cho đời sống thiêng liêng. Chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa tiếp tục hướng dẫn và trợ giúp chúng ta để chúng ta biết SỐNG

35

TINH THẦN CỦA THÁNH PHAO-LÔ mà liên tục hoán cải và canh tân đời sống đức tin của chúng ta theo lời mời gọi của chính Thiên Chúa. Chúng ta cùng dâng lời cầu nguyện và cùng hát.

7.2 Cùng cầu nguyệnLạy Thiên Chúa là Cha của Chúa Giê-su Ki-tô và là Cha của chúng con. Chúng con tin Cha là Đấng quyền năng và yêu thương. Xin Cha thể hiện quyền năng và tình thương ấy cho chúng con cảm nghiệm được! Chúng con biết Cha có chương trình kế hoạch riêng cho mỗi chúng con. Xin Cha thực hiện chương trình và kế hoạch ấy cho chúng con và nơi chúng con, để chúng con thuộc trọn về Cha, được nghĩa với Cha, trong Chúa Giê-su Ki-tô, Con Cha, Chúa chúng con ! Amen!

7.3 Cùng hát  XIN CHỈ CHO CON

ĐK.- Xin chỉ cho con (xin chỉ cho con) đường đi của Chúa (đường đi của Chúa). Xin dạy bảo con (xin dạy bảo con) nước bước của Ngài (nước bước của Ngài). Xin hướng dẫn con trong chân lý. Xin dạy bảo con những điều cao quý, vì Chúa là Đấng cứu độ con, là Đấng ngày đêm con cậy trông.1. Tất cả đường nẻo Chúa là Tình Yêu và Chân Lý dành cho những ai giữ trọn minh ước. Điều răn Chúa ra nghiêm chỉnh thực thi.

36

2. Xin mở lượng từ bi từ ngàn xưa Ngài vẫn có, mà quên hết những lỗi lầm con mắc, hồi niên thiếu vươn lên trong dại thơ.

37

ĐỀ TÀI II THỜI ĐẠI & TIỂU SỬ CỦA THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ học hỏi và trao đổi về một số đặc điểm của thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô. Chúng ta hãy xin Chúa Thánh Thần thể hiện sự hiện diện và tác động của Người trên từng anh chị em chúng ta để giúp mỗi người chúng ta nhận ra hoạt động của Thiên Chúa trong thời đại của Thánh Phao-lô cũng như trong thời đại của chúng ta ngày nay, trong cuộc đời của Thánh Phao-lô cũng như trong cuộc đời của chúng ta!1.2 Cùng hát 

LẠY CHÚA THÁNH THẦNĐK: Lạy Chúa Thánh Thần, xin Ngài ngự đến. Canh tân đổi mới đời sống chúng con, tăng sức linh hồn, bồi thêm lửa mến, soi sáng trí khôn, hiệp nhất muôn lòng.PK 1: Chúa hỡi! Khấn xin ngự đến đổ tuôn muôn ơn phù giúp chúng con. Xin thương soi dẫn nhân tâm nương theo Thần Khí bước trong bình an.PK 2: Hãy đến! Thánh Linh từ ái suối ơn mát trong là Đấng ủi an. Xin thương nâng đỡ ủi an con chiên lạc hướng khổ đau lầm than.

38

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI CUỘC TRỞ LẠI HAY ĐỔI ĐỜI CỦA THÀNH PHAO-LÔBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm, hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài I là cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh Phao-lô mà bạn đã học lần trước. Xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Muốn tìm hiểu về một con nguời nói chung, một vị thánh nói riêng, chúng ta phải tìm hiểu những gì? Muốn tìm hiểu về Thánh Phao-lô một vị thánh nổi tiếng, chúng ta phải tìm hiểu những gì?

3.2 Thời đại của Thánh Phao-lô có những đặc điểm gì?

3.3 Nếu chúng ta muốn biết thêm về Thánh Phao-lô thì ngoài ”cuộc trở lại” của Ngài, chúng ta phải quan tâm đến những gì khác nữa?

3.4 Thân thế, sự nghiệp của Thánh Phao-lô có những đặc điểm gì?

3.5 Chúng ta có thể học được gì từ việc tìm hiểu thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô?

39

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Cv 7,58; 8,1; 9,14.17; 13,1-14,28; 15,6-21,17; 22,3.7.13; 26,14; 1Cr4,12; 2Cr 6,3-10; 12,13; Gl 1,15-16]

4.1 Muốn tìm hiểu về một con người nói chung, một vị thánh nói riêng, chúng ta phải tìm hiểu về thời đại và tiểu sử của con nguời hay của vị thánh ấy. Muốn tìm hiểu về Thánh Phao-lô, một vị thánh nổi tiếng, chúng ta phải tìm hiểu về thời đại và tiểu sử của Ngài.

4.2 Thời đại của Thánh Phao-lô: Đức Thánh Cha Bênê-đictô XVI, trong Bài Huấn Đức của buổi triều yết chung ngày thứ tư 2 tháng 7 năm 2008, cũng là bài Giáo lý thứ nhất về Thánh Phao-lô mang tựa đề Thế Giới và Thời Đại của Thánh Phao-lô đã phát biểu rằng: «Thánh Phao-lô đã được diễn tả như một “người của ba nền văn hóa” kể cả nguồn gốc Do-thái của ngài, ngôn ngữ Hy-lạp, và đặc quyền công dân Rô-ma của ngài, như tên gọi gốc La-tinh của ngài làm chứng.» Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI nói thêm về Thánh Phao-lô như thề này: «Như chúng ta biết, Thánh Phao-lô là một người Do-thái, và như thế là một phần tử của một thiểu số về văn hóa trong Đế quốc Rô-ma. Đồng thời ngài cũng nói tiếng Hy-lạp, ngôn ngữ của nền văn hóa Hy-lạp rộng hơn, và là một công dân Rô-ma. Việc rao giảng Đức Ki-tô Phục Sinh của Thánh Phao-lô, trong khi đặt nền tảng trên Do-thái giáo, được đánh dấu bằng viễn tượng phổ quát và được dễ dàng nhờ sự quen thuộc của ngài với ba nền văn hóa. Như thế ngài có thể rút ra từ sự phong phú tinh thần của nền triết học đương thời,

40

đặc biệt là trường phái Khắc Kỷ, trong khi rao giảng Tin Mừng. Cuộc khủng hoảng của tôn giáo theo truyền thống Hy-lạp – Rô-ma ở thời đại của Thánh Phao-lô cũng thuận lợi cho một quan tâm lớn lao hơn về một cảm nghiệm cá nhân về Thiên Chúa. Như chúng ta thấy trong bài giảng của ngài trước Areopagus ở A-ten (x. Cv 17,22 tt), Thánh Phao-lô đã có thể dựa vào những dòng tư tưởng này trong bài trình bày Tin Mừng của ngài. Dựa vào khung cảnh văn hóa rộng rãi này, Thánh Phao-lô đã khai triển các giáo huấn của ngài, mà chúng ta sẽ khám phá trong các bài Giáo Lý của Năm Thánh Phao-lô này.

Như vậy có thể nói là thời đại của Thánh Phao-lô có những đặc điểm sau đây:

(a) Vê mặt chính trị thì đây là «thời của cơ cấu chính trị - hành chánh của Đế quốc Rô-ma, là cơ cấu đảm bảo sự bình an và yên ổn từ Anh quốc cho đến miền Nam Ai-cập, thống nhất lãnh thổ với một chiều kích chưa từng thấy. Ở không gian này, một người có thể đủ tự do và an toàn để di chuyển, được hưởng giữa những tiện nghi khác là một hệ thống đường xá ngoại hạng, và tìm thấy ở bất cứ nơi nào mình đến những đặc tính văn hóa căn bản mà không phương hại đến những giá trị địa phương, được tiêu biểu, trong mọi trường hợp, một công trình thống nhất chung “super partes,” đến nỗi triết gia Phi-lô người Do-thái ở A-léc-xan-dri-a, đồng thời với Thánh Phao-lô, đã ca tụng Hoàng Đế Au-gus-tô bởi vì ông “đã đem tất cả mọi dân man rợ lại với nhau trong sự hòa hợp … trở thành một người bảo vệ hòa bình” (Legatio to Caium, § § 146-147).

41

(b) Vê mặt văn hóa thì đây là thời đại của «nền văn hóa Hy-lạp, hay đúng hơn là văn hóa cổ Hy-lạp (Hellenistic), là nền văn hóa mà thời hậu A-léc-xan-der Đại Đế đã trở thành di sản chung ít ra của vùng Đông Địa Trung Hải và Trung Đông, mặc dù chính nền văn hóa này đã hội nhập nhiều yếu tố của các nền văn hóa của những dân tộc được truyền thống coi là man di», với kho tàng thần thoại vô cùng phong phú (đa thần và mỗi thần có đền/miếu thờ và cúng lễ khác nhau) và xu huớng tìm kiếm sự minh triết (hiểu biết, khôn ngoan) và đề cao tài hùng biện trong khoa ăn nói. Cũng trong bài Giáo lý thứ nhất về Thánh Phao-lô với chủ đề «Thế Giới và Thời Đại của Thánh Phao-lô» ngày 11.10.2008 vừa nhắc đến ở trên, Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI, đã lưu ý rằng: «Chúng ta phải đặc biệt nhắc đến triết thuyết Khắc Kỷ, là triết lý nổi bật trong thời Thánh Phao-lô và cũng ảnh hưởng đến Ki-tô giáo, dù chỉ một phần nào..... Chúng ta tìm thấy nơi các triết gia Khắc Kỷ, những giá trị cao quý về đề tài nhân loại và sự khôn ngoan, là những điều được Ki-tô giáo đón nhận một cách tự nhiên. Như một học giả về đề tài này đã viết cách tuyệt tác, “Thuyết Khắc Kỷ … công bố một ý tưởng mới, là ý tưởng áp đặt trên con người nhiệm vụ đối với đồng loại, đồng thời giải thoát họ khỏi tất cả mọi ràng buộc thể lý cùng dân tộc và làm cho họ thành một thực thể tinh thần thuần túy” (M. Pohlenz, La Stoa, I, Florence 2, 1978, pp. 565ff).»

(c) Còn vê mặt tôn giáo thì đây là thời khởi đầu của Ki-tô giáo: Như chúng ta biết Thánh Phao-lô «xuất thân từ một nền văn hóa rất đặc biệt và giới hạn, chắc chắn là thiểu số,

42

đó là nền văn hóa và truyền thống của dân Ít-ra-en. Trong thế giới ngày xưa và nhất là ở trọng tâm của Đế quốc Rô-ma, như các học giả cho chúng ta biết, thì có chừng 10% tổng số dân chúng là người Do-thái. Vào đầu thế kỷ thứ nhất tại thành Rô-ma này, tỷ lệ đó còn ít hơn, tối đa là 3% dân số thành phố. Như vẫn còn xảy ra ngày nay, niềm tin và cách sống của họ phân biệt họ cách rõ ràng với môi trường chung quanh, và việc ấy có thể đưa đến hai hậu quả: hoặc là bị chế diễu, có thể đi đến việc kỳ thị, hoặc được thán phục, là điều được diễn tả dưới những hình thức cảm thông khác nhau như  trường hợp những dân ngoại “kính sợ Thiên Chúa” hoặc “tòng giáo” liên hệ với hội đường và chia sẻ đức tin vào Thiên Chúa của dân Ít-ra-en. Cho nên chúng ta không ngạc nhiên khi chính Thánh Phao-lô cũng là người chịu hai cách đánh giá trái ngược nhau mà tôi đã đề cập đến. Có một điều chắc chắn là tính cách đặc thù của nền văn hóa và tôn giáo của Do-thái đã tìm được chỗ đứng dễ dàng trong một thực thể có mặt khắp nơi như là Đế Quốc Rô-ma. Chỗ đứng khó khăn và đau đớn hơn là của một nhóm những người, Do-thái hay Dân Ngoại, là những người tin chắc chắn vào con người Chúa Giê-su thành Na-da-rét, đến độ họ trở nên khác biệt với cả đạo Do-thái lẫn hình thức lương giáo thịnh hành.» (ĐTC Bê-nê-đic-tô XVI, bài Giáo lý thứ nhất về Thánh Phao-lô mang tựa đề «Thế Giới và Thời Đại của Thánh Phao-lô» ngày 2.7.2008).

4.3 Tiều sử của Thánh Phao-lô Muốn biết thêm về Thánh Phao-lô chúng ta phải quan tâm đến tiểu sử tức thân thế sự nghiệp của ngài. Những dòng

43

sau đây là của chính Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI viết về Thánh Phao-lô trong bài giáo lý mang tựa đề Thánh Phao-lô thành Tar-xô ngày 25 tháng 10, 2006: «Người đầu tiên đã được chính Chúa, là Đấng Phục Sinh, gọi làm một Tông Đồ thật, chính là Thánh Phao-lô thành Tác-xô. Ngài nổi bật như một ngôi sao sáng nhất trong lịch sử Hội Thánh, nếu không nói là trong việc thành lập Hội Thánh. Thánh Gio-an Kim Khẩu ca tụng ngài như một người cao trọng hơn nhiều thiên thần và tổng lãnh thiên thần (x. Panegirico, 7, 3). Dante Aligheiri trong Hài Kịch của Thiên Chúa (Divine Comedy), cảm hứng bởi câu truyện Thánh Lu-ca kể trong Tông Đồ Công Vụ (x. 9:15), đã diễn tả ngài cách đơn giản là “cái bình được chọn” (inf. 2:28), có nghĩa là: một dụng cụ được Thiên Chúa chọn. Những người khác gọi ngài là “Vị Tông Đồ thứ 13”, hay cách trực tiếp “vị trước nhất sau vị Duy Nhất.”Chắc chắn rằng sau Chúa Giê-su, ngài là một trong những vị tiên khởi mà chúng ta biết nhiều nhất. Thực ra, chúng ta không những chỉ có câu truyện mà Thánh Lu-ca viết trong sách Tông Đồ Công Vụ, mà còn cả một số Thư mà chính tay ngài viết, là những văn kiện trực tiếp tỏ lộ cá tính và tư tưởng của ngài mà không qua trung gian.Thánh Lu-ca cho chúng ta biết tên ngài trước kia là Sau-lô (x. Cv 7,58; 8,1), cũng là Sau-lê trong tiếng Híp-ri (x. Cv 9,14, 17; 22,7, 13; 26,14), như Vua Sau-lê (x. Cv 13,21), và ngài là người Do-thái lưu vong, vì thành Tác-xô tọa lạc giữa A-na-to-li-a và Sy-ri-a.Ngài xuống Giê-ru-sa-lem rất sớm để học tận gốc Luật Mô-sê theo chân vị Thầy nổi danh là Ga-ma-liên (x. Cv

44

22,3). Ngài cũng học một nghề thủ công và phổ thông, là đan lều (x. Cv 18,3), mà sau này giúp ngài tự lực cánh sinh không thành gánh nặng cho Hội Thánh (x. Cv 20,34; 1 Cr 4,12; 2 Cr 12,13).»Tiểu sử của Thánh Phao-lô một phần nào được biểu lộ qua biểu đồ dưới đây:Sự Kiện - Niên Biểu và Tác Phẩm có liên quan và của Thánh Phao-lô:

Sự kiện Niên Biểu Tác phẩm

Chúa Giê-su sinh ra 6 trước CN

Phao-lô sinh ra 8 sau CN

tại Tác-xô

Gio-an Tẩy Giả rao giảng 27 Sứ vụ công khai của Chúa Giê-su

28-30

Chúa Giê-su bị đóng đinh và phục sinh

30

Stêphanô tử đạo. Các Ki-tô hữu gốc Hy lạp và Do thái bị bách hại.

33

Phao-lô trở lại, 3 năm ở Đa-mát.

33 (36)

Phao-lô ở Tác-xô 37 (40)Phao-lô với Bar-na-ba ở An-ti-ốt

45

Hành trình truyền giáo I của Phao-lô

46-49

45

Công đồng Giê-ru-sa-lem 49 51 1 Tx

Hành trình truyền giáo II của Phao-lô

50-52

Hành trình truyền giáo III của Phao-lô

54-58 54 Gl

55 1 Cr56 Pl56-57

2 Cr

Phao-lô bị tù ở Xê-da-rê 58-60 58 RmPhao-lô đến Rô-ma 60-61Phao-lô bị tù ở Rô-ma 61-63 62 Plm.

ClPhê-rô và Phao-lô tử đạo trong cuộc bách hại của Nê-rô ở Rô-ma

64 (67) 64 Mc

Chiến tranh giữa người Do thái và Rô-ma

67-70 66-70

Gc ?

Đền thờ Giê-ru-sa-lem bị phá hủy

70 70 Ep, 2 Tx, Mt

85 (90) Lc/Cv, Ga/Kh,

Cuộc bách hại của Đô-mi-xi-a-nô

90-96 Thư Mv 2 Pr

Cuôc nổi dậy của người Do- thái dưới thời Bar Kochbah

132-135

Giê-ru-sa-lem bị phá bình 135

46

địa

4.4 Những đặc điểm về thân thế, sự nghiệp của Thánh Phao-lô (a) Nguồn gốc, nền giáo dục và cuộc đổi đời lạ lùng Thánh Phao-lô là người Do-thái (tên là Sa-un hay Sao-lô), sinh tại Tác-xô (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay), thậm chí là một Pha-ri-siêu thông thái, nhiệt thành, am tường Thánh Kinh Do-thái, nhưng lại có quốc tịch Ro-ma (tên là Phao-lô). Thánh Phao-lô chẳng những hấp thụ nền giáo dục Do-thái giáo, mà còn thông thạo văn hóa Hy-lạp là văn hóa thịnh hành thời bấy giờ. Biến cố bị/được Chúa Giê-su Ki-tô Phục sinh chộp bắt trên đường Đa-mát đã làm thay đổi cách kỳ diệu con nguời và cuộc sống của Phao-lô. Một cuộc đổi đời có một không hai trong lịch sử nhân loại nói chung và Ki-tô giáo nói riêng.

(b) Ơn gọi và sứ mạng đặc biệt «Nhưng Thiên Chúa đã dành riêng tôi ngay từ khi tôi còn trong lòng mẹ, và đã gọi tôi nhờ ân sủng của Người. Người đã đoái thương mặc khải Con của Người cho tôi, để tôi loan báo Tin Mừng về Con của Người cho các dân ngoại.» (Gl 1,15-16).

(c) Đời sống thánh thiện «Phần chúng tôi, chúng tôi chẳng làm gì gây cớ cho ai vấp phạm, để không người nào có thể đàm tiếu về công việc phục vụ của chúng tôi. Trái lại, trong mọi sự, chúng tôi luôn chứng tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên

47

Chúa: gian nan, khốn quẫn, lo âu, đòn vọt, tù tội, loạn ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi đều rất mực kiên trì chịu đựng. Chúng tôi còn chứng tỏ điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu, bằng một tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối, bằng lời chân lý, bằng sức mạnh của Thiên Chúa. Chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí tấn công và tự vệ, khi vinh cũng như khi nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng xấu. Bị coi là bịp bợm, nhưng kỳ thực chúng tôi chân thành; bị coi là vô danh tiểu tốt, nhưng kỳ thực chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết, nhưng kỳ thực chúng tôi vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị giết chết; coi như phải ưu phiền, nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như nghèo túng, nhưng kỳ thực chúng tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như không có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả.» (2 Cr 6,3-10).

(d) Một cuộc đời tận hiến cho việc truyền giáo được thể hiện qua 3 hành trình truyền giáo: Theo sách Công Vụ Tông Đồ, Thánh Phao-lô có 3 hành trình truyền giáo, thêm vào đó, chuyến cuối cùng là bị giải từ Giê-ru-sa-lem về Rô-ma để thụ án do chính quyền tố cáo.

- Hành trình thứ nhất (khoảng từ năm 45-49) được ghi lại trong Công Vụ Tông Đồ 13,1 - 14,28. Phao-lô và Bar-na-ba rời tàu từ An-ti-o-ki-a (vùng Sy-ri-a) qua Cy-rus, qua Per-ga ở Pam-phi-li-a, qua An-ti-ô-ki-a (vùng Pi-si-di-a), rồi đến I-co-ni-um, Lys-tra, và Der-be trong vùng Tiểu Á.

48

Sau đó Phao-lô dự Công Đồng Giê-su-ra-lem cùng với Bar-na-ba và trở về lại An-ti-ô-ki-a (vùng Sy-ri-a).

- Hành trình thứ hai (khoảng năm 50-52) được ghi lại trong Cv 15,6 – 18,22. Sau khi bất đồng ý kiến với Bar-na-ba, Phao-lô chọn Si-lô làm người đồng hành truyền giáo. Họ rao giảng khắp vùng Sy-ri-a, Xi-li-ci-a, Tiểu Á, qua đến Phry-gi-a và Ga-lát. Tại Tro-a bên bờ Tiểu Á, Phao-lô có thị kiến là được tàu đưa qua Ma-cê-do-ni-a. Từ đó, Ngài theo đường bộ đến Phi-lip-phê, Thê-xa-lo-ni-ca, Be-ro-e-a, A-then và Cô-rin-tô. Rồi theo tàu về Ê-phê-xô ở Tiểu Á và vào Xê-da-rê và Giê-ru-sa-lem. Sau cùng các Ngài về lại An-ti-ô-ki-a (vùng Sy-ri-a).

- Hành trình thứ ba (khoảng năm 53-58) được ghi lại trong Cv 18,23 - 21,17. Từ Giê-ru-sa-lem, Phao-lô đi về Ga-lát, Phry-gi-a và E-phê-sô để vượt qua vùng Ma-cê-do-ni-a. Ý định theo tàu về lại Sy-ri-a bị hủy bỏ vì Ngài biết có người muốn ám hại Ngài trên đường qua Ma-cê-do-ni-a đến Tro-a. Phao-lô và đồng bạn dùng tàu đến My-ti-le-ne, Sa-mos và Mi-le-tus, băng qua E-phê-sô để đến Rho-des và Ty-re trong vùng Sy-ri-a. Sau một thời gian ngắn, Phao-lô trở lại Giê-ru-sa-lem để gặp tông đồ Gia-cô-bê.

- Hành trình cuối cùng (khoảng năm 60) là bị giải về Rô-ma cùng với các tù nhân khác, được kể lại trong Cv 27,1-28,16. Họ đi từ Xê-da-rê đến Xi-đon, My-ra trong vùng Tiểu Á, rồi đến Crê-tê. Từ Crê-tê đến Man-ta, thời tiết xấu làm đắm tàu tại Man-ta. Sau 3 tháng, họ đi tàu đến Sy-ra-

49

cu-se, Rhe-gi-ô và Ro-ma, nơi Phao-lô bị quản chế và bị giết (Lm Mát-thêu Nguyễn Khắc Hy, S.S. «Sống Năm Thánh Phao-lô - Bài 5: Những hành trình của Thánh Phao-lô thế nào?»).

(e) Kho tàng các Thư gửi cộng đoàn và cá nhân Đọc trong Tân Ước, ta thấy có 13 thư mang tên tác giả Phao-lô gởi cho các giáo đoàn hay cá nhân theo thứ tự: Rô-ma, 1 và 2 Cô-rin-tô, Ga-lát, Ê-phê-sô, Phi-lip-phê, Cô-lô-xê, 1 và 2 Thê-xa-lô-ni-ca, 1 và 2 Ti-mô-thê, Ti-tô, và Phi-lê-mon.

Một số học giả Thánh Kinh cho rằng tất cả 13 thư trên là do Phao-lô viết hay những trợ tá trực tiếp viết. Nhưng phần lớn các học giả Thánh kinh ngày nay tin rằng chỉ có 7 thư do chính Phao-lô viết là: Ro-ma, 1 và 2 Cô-rin-tô, Ga-lát, Phi-lip-phê, 1 Thê-xa-lô-ni-ca và Phi-lê-mon. Ngay cả trong số 7 thư này cũng có những cộng sự viên cùng viết với Ngài và tên của họ được liệt kê trong những lời giới thiệu đầu thư như  thư 1 và 2 Cô-rin-tô, Phi-lip-phê, 1 Thê-xa-lô-ni-ca và Phi-lê-mon. Còn sáu thư còn lại (2 Thê-xa-lô-ni-ca, Ê-phê-sô, Cô-lô-xê, 1 và 2 Ti-mô-thê và Ti-tô) là đề tài tranh luận giữa những học giả Thánh Kinh về tác quyền, và họ gọi những thư này là Thứ Kinh (Deutero-Pauline letters).

Về thời gian, rất khó biết chính xác, nhưng các học giả sắp xếp những thư như sau: 1 Thê-xa-lô-ni-ca chừng 50-51; 1 và 2 Cô-rin-tô chừng 54-55; Ga-lát chừng 54-55; Phi-líp-phê chừng 56; Rô-ma chừng 57-58; Phi-lê-mon chừng 60-

50

61; 2 Thê-xa-lô-ni-ca, Cô-lô-sê và E-phê-sô chừng giữa thập niên 80 (và nếu thật sự Phao-lô viết những thư này thì có thể vào giữa những năm 50); 1 và 2 Ti-mô-thê và Ti-tô chừng giữa 60-90 (và nếu thật sự Phao-lô viết thì có thể đầu những năm 60).

Nhìn chung, tất cả 13 thư trên đều trình bày những giáo huấn thống nhất của một Phao-lô cương nghị, dứt khoát và nhiệt tình trong giảng dạy (Lm Mát-thêu Nguyễn Khắc Hy, S.S. «Sống Năm Thánh Phao-lô - Bài 3: Phao-lô viết bao nhiêu thư và khi nào?»)

(g) Cái chết chứng nhân tại Ro-ma Việc tử vì đạo của Thánh Phao-lô được kể lại đầu tiên trong sách Công Vụ của Thánh Phao-lô, được viết vào cuối thế kỷ thứ II. Sách tường thuật rằng hoàng đế Nê-rô lên án chém đầu ngài, và bản án được thi hành ngay sau đó (x. 9,5). Ngày chết của ngài khác nhau ngay từ những tài liệu cổ, khoảng giữa cuộc bách hại mà chính hoàng đế Nê-rô phát động sau vụ hỏa hoạn của thành Ro-ma, xảy ra vào tháng 7 năm 64, và năm cuối cùng của triều đại Nê-rô là năm 68 (x. Giê-rô-ni-mô, De viris ill. 5,8). Tường thuật ấy như sau : “Nhằm đạt được điều ấy (Nê-rô) ra sắc chỉ là tất cả những ai được phát hiện là Ki-tô hữu và lính của Đức Ki-tô đều sẽ bị giết chết. Và Phao-lô cũng bị cầm tù trong số nhiều người; tất cả các bạn tù là người có đạo lưu ý đến ngài khiến Xê-da-rê quan sát thấy rằng ngài là người chỉ huy. Ông ta nới với Phao-lô: “Người của vua vĩ đại nay trở thành tù nhân trong tay ta, tại sao ngươi đã cho là tốt việc bí mật đến đế quốc Rô-ma của ta và lối kéo các binh lính

51

của ta ra khỏi tỉnh của ta?” Nhưng Phao-lô, đầy Thần Khí, nói trước mọi người rằng: “Thưa ngài Xê-da-rê, chúng tôi chiêu dụ binh lính không chỉ từ các tỉnh của ngài mà từ khắp thế giới. Vì nhiệm vụ này được giao cho chúng tôi, để không một ai bị loại trừ nếu người ấy muốn phụng sự Đức Vua. Nếu ngài cho rằng đó là việc tốt, ngài hãy phụng sự Người. Không có của cải vinh hoa nào của cuộc đời này sẽ cứu được ngài, nhưng nếu ngài đầu phục Người, Người sẽ cứu ngài. Vì chỉ trong một ngày Người sẽ phá hủy thế giới bằng lửa. Khi Xê-da-rê nghe những lời ấy, ông ra lệnh thiêu tất cả các tù nhân, nhưng Phao-lô thì phải bị chém đầu theo luật của người Rô-ma… Lúc ấy Phao-lô đứng hướng mặt về phía đông, giơ tay lên trời mà cầu nguyện lần cuối. Và sau khi hiệp thông trong cầu nguyện bằng tiếng Híp-ri với các tổ tiên, ông chìa cổ ra mà không nói thêm một lời nào nữa. Nhưng khi viên lý hình kéo đầu ông ra, sữa phun vào áo của người lính ấy. Và khi chúng nhìn thấy vậy, người lính và tất cả những người đứng gần đó đều kinh ngạc và chúc tụng Thiên Chúa là Đấng đã ban cho Phao-lô vinh quang ấy. Họ ra đi và báo cáo cho Xê-da-rê sự việc đã xẩy ra.” (Công vụ của Thánh Phao-lô 11,1-3.5).4.5 Chúng ta có thể học được gì từ việc tìm hiểu thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô? (Xem phần ỨNG DỤNG)

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Từ việc tìm hiểu thời đại của Thánh Phao-lô, chúng ta có thể học được những điều sau đây:

52

(a) Tin Mừng của Thiên Chúa cần được rao giảng cho mọi người (lớn/bé, già/trẻ, tự do/nô lệ…) và mọi dân (Do-thái cũng như Dân Ngoại). (b) Tin Mừng của Thiên Chúa có khả năng thích ứng với và đi sâu vào các nền văn hóa khác nhau của nhân loại. (c) Tin Mừng của Thiên Chúa sẽ phúc âm hóa các nền văn hóa tức đón nhận và phát huy những điều tốt đẹp của các nền văn hóa ấy và thanh luyện, bổ sung và hoàn thiện những gì còn khiếm khuyết của các nền văn hóa ấy.

5.2 Từ việc tìm hiểu tiểu sử của Thánh Phao-lô, chúng ta có thể học được những điều sau đây: (a) Thiên Chúa có thể dẫn đưa một con người từ chốn lầm lạc trở về chân lý. Thiên Chúa cũng có thể biến đổi một con người từ tội lỗi nên thánh thiện để người ấy làm vinh danh Thiên Chúa và đem lại lợi ích thiêng liêng cho các linh hồn. Thánh Phao-lô là một điển hình “có một không hai” trong lịch sử Ki-tô giáo.(b) Thiên Chúa có một kế hoạch riêng cho mỗi Ki-tô hữu. (c) Thiên Chúa cần đến tất cả những gì là tốt đẹp sẵn có trong mỗi con người chúng ta để chúng ta dễ bề chu toàn sứ mạng được giao.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI III: CÔNG CUỘC, CHIẾN THUẬT VÀ PHƯƠNG THẾ TRUYỀN GIÁO CỦA THÁNH PHAO-LÔ6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài II về thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới?

53

Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1°) Tại sao Thánh Phao-lô được gọi là Tông Đồ Dân Ngoại?2°) Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng có tầm quan trọng như thế nào đối với Thánh Phao-lô?3°) Để loan báo Tin Mừng, Thánh Phao-lô đã sử dụng chiến thuật và phương thế nào?4°) Chúng ta có thể học được gì từ Thánh Phao-lô là Nhà Truyền Giáo nhiệt thành, là Vị Tông Đồ Dân Ngoại vĩ đại của Ki-tô giáo?

6.3 Sách Thánh cần đọcCv 9,26-30; 11,19-25; 15,1-21; 19,8-10; Gl 1,1-12; 2,7-8; 4, 10; 5,11; 6,12; Pl 3,8-9; 1 Cr 1,17; 9,16-23; 2 Cr 1,19; 6,3-10; 10,12-18; 11, 22-29.32-33; 2 Tm 4,2; Rm 15,20; 1 Tx 1,1; 2,8-9]

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học về thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô, qua đó chúng ta thấy Thánh Phao-lô đã nỗ lực hết sức mình để đem Ki-tô giáo vào trong thế giới và xã hội thời của Ngài. Chúng ta cũng có trách nhiệm đem hết khả năng và ân sủng mà chúng ta đã nhận từ Thiên Chúa mà đem Tin Mừng đến cho đồng bào của chúng ta. Chúng ta hãy cùng nhau chúc tụng, ngợi khen và cản tạ Thiên Chúa về

54

sứ mạng cao trọng mà Người đã giao cho Thánh Phao-lô và mỗi người chúng ta. Chúng ta hãy cùng nhau cầu xin Chúa ban cho chúng ta sức mạnh của Thánh Thần để thực thi sứ mạng ấy.

7.2 Cùng cầu nguyệnLạy Thiên Chúa là Cha của chúng con, Cha đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Người cho thế gian. Chúa Giê-su Ki-tô là Con Cha, đã xuống thế làm người và đi vào lịch sử nhân loại. Người đã chiêu mộ những con người trung thực và nhiệt thành là các Tông Đồ, nhất là Thánh Phao-lô, để đem Tin Mừng yêu thương đến với mọi người, mọi dân tộc. Chúng con xin cảm tạ Cha và cảm tạ Con Cha là Chúa Giê-su Ki-tô, về Chương Trình Cứu Độ mà chúng con được thừa hưởng và mời tham dự. Chúng con cảm tạ Cha cách đặc biệt trong việc Cha tuyển chọn Thánh Phao-lô và biến Người thành vị thánh lớn lao, thành nhà truyền giáo vĩ đại. Xin Cha giúp chúng con biết noi gương bắt chước Thánh Phao-lô mà sống hết mình với Chúa Giê-su Ki-tô, Con Cha và với Tin Mừng của Ngài, với anh chị em trong cộng đoàn Hội Thánh và với những người còn ở ngoài Hội Thánh.

7.3 Cùng hát TÁN TỤNG HỒNG ÂN

ĐK 1: Xin dâng lời cảm tạ hồng ân Thiên Chúa bao la. Xin dâng lời cảm mến hòa theo tiếng hát dâng lên. Đôi bàn tay

55

Chúa nâng đỡ con, xin dâng lời cảm tạ. Cho đời con vững một niềm tin, xin dâng lời cảm mến. Đôi bàn tay Chúa dẫn con đi, xin dâng lời cảm tạ. Tay hồng ân Chúa đưa con về, xin dâng lời cảm mến. Chúa cho con Trời mới Đất mới, đường đời con (i) đổi mới. Con sẽ ca ngợi lòng thương xót Chúa muôn muôn đời.1. Đời đời Người đã thương con. Đời đời Người vẫn thương con. Thương con như gà mẹ ủ ấp con dưới cánh. Chúa thương yêu ấp ủ con đêm ngày. ĐK 2: Xin chân thành cảm tạ tình thương Chúa thắng oan khiên. Xin chân thành cảm mến tình thương Chúa thắng nguy nan. Ca tụng danh Chúa bao lẫy lừng, xin chân thành cảm tạ. Cho toàn dân sống trong tình thương, xin chân thành cảm mến. Đôi bàn tay Chúa rất oai phong, xin chân thành cảm tạ. Đôi bàn tay Chúa bao nhân lành, xin chân thành cảm mến. Khắp muôn nơi bừng sức sống mới, người người vui đổi mới. Muôn (i) tấm lòng cùng chung nhịp sống trong thanh bình.2. Nhiệm mầu tình Chúa sao siêu. Loài người được Chúa nâng niu. Nâng niu tựa con ngươi trong mắt Chúa. Chúa nâng niu gìn giữ luôn đêm ngày.

56

ĐỀ TÀI III

CÔNG CUỘC, CHIẾN THUẬT VÀ PHƯƠNG THẾ TRUYỀN GIÁO CỦA THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ học cùng Thánh Phao-lô, vị Tông Đồ Dân Ngoại, để biết Ngài coi trọng Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng như thế nào và biết Ngài đã dùng những Chiến Thuật và Phương Thế nào để loan báo Tin Mừng Cứu Độ của Thiên Chúa mà Chúa Giê-su Ki-tô đã đem đến cho nhân loại. Chúng ta hãy nguyện xin Thánh Thần Thiên Chúa xuống trên mỗi anh chị em chúng ta, để Người biến đổi chúng ta thành những tông đồ nhiệt thành, ra đi loan báo Tin Mừng cho những ngưòi đang khát khao gặp được Thiên Chúa. Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện bằng bài ca Thần Khí Chúa sai đi!

1.2 Cùng hát THẦN KHÍ SAI ĐI

ĐK.- Thần Khí Chúa đã sai tôi đi. Sai tôi đi loan báo Tin Mừng. Thần Khí Chúa đã hiến thánh tôi. Sai tôi đi, Ngài sai tôi đi. 1. Sai tôi đến với người nghèo khó, sai tôi đến với người lao tù. Mang Tin Mừng giải thoát: Thiên Chúa đã cứu tôi.

57

2. Sai tôi đến với người than khóc, sai tôi đến với người âu sầu. Mang Tin Mừng an ủi: Thiên Chúa đã cứu tôi.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI II VỀ THỜI ĐẠI VÀ TIỂU SỬ CỦA THÁNH PHAO-LÔBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới (hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài II về Thời Đại và Tiểu Sử của Thánh Phao-lô mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Tại sao Thánh Phao-lô được gọi là Tông Đồ Dân Ngoại?

3.2 Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng có tầm quan trọng như thế nào đối với Thánh Phao-lô?

3.3 Để loan báo Tin Mừng, Thánh Phao-lô đã sử dụng chiến thuật và phương thế nào?

3.4 Chúng ta có thể học được gì từ Thánh Phao-lô là Nhà Truyền Giáo nhiệt thành, là Vị Tông Đồ Dân Ngoại vĩ đại của Ki-tô giáo?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Cv 9,26-30; 11,19-25; 15,1-21; 19,8-10; Gl 1,1-12; 2,7-8; 4, 10; 5,11; 6,12; Pl 3,8-9; 1 Cr

58

1,17; 9,16-23; 2 Cr 1,19; 6,3-10; 10,12-18; 11, 22-29. 32-33; 2 Tm 4,2; Rm 15,20; 1 Tx 1,1; 2,8-9]

4.1 Thánh Phao-lô được gọi là Tông Đồ Dân Ngoại Linh mục Mát-thêu Nguyễn Khắc Hy, thuộc Hội Xuân Bích, giáo sư Kinh Thánh tại Mỹ, trả lời câu hỏi Tại sao Phao-lô được gọi là Tông Đồ Dân Ngoại? như sau: “Câu trả lời một cách ngắn gọn là vì trong thư gởi tín hữu Ga-lát, Phao-lô đã tự nhận danh hiệu này cho mình: “Tôi đã được ủy thác nhiệm vụ loan báo Tin Mừng cho những người không được cắt bì, cũng như Phê-rô được ủy thác nhiệm vụ loan báo Tin Mừng cho những người được cắt bì. Thật vậy, Đấng đã dùng ông Phê-rô hoạt động tông đồ cho những người được cắt bì, cũng đã dùng tôi hoạt động cho dân ngoại” (Gl 2, 7-8).

“Về mặt lịch sử, bối cảnh của giáo đoàn Ga-lát mà Thánh Phao-lô viết những lời này giúp ta hiểu hơn về vai trò Tông Đồ Dân Ngoại của ngài. Trong chuyến hành trình đến Ga-lát lần thứ hai, khi còn dừng chân ở Ê-phê-xô, Thánh Phao-lô đã nghe biết một số người loan tin rằng Phao-lô không phải là Tông Đồ, và sứ mạng ngài rao giảng không được Chúa Ki-tô hay các Tông đồ trao phó (Gl 1,1.7.12). Hơn nữa, Phao-lô rao giảng ngụy tin mừng (không là Tin Mừng thật) (Gl 1,7) vì ông cho phép những người theo Ki-tô giáo không cần phải giữ luật Mô-sê, như không giữ những ngày lễ ghi trong lịch Do-thái và không chịu cắt bì chẳng hạn (Gl 4,10; 6,12). Nhiều người còn vu cáo ngài là người “đón gió trở cờ” hay theo cơ hội, vì có

59

lúc ngài chấp nhận phép cắt bì cho tân tòng (Gl 5,11), nay thì dạy là không cần cắt bì để nhằm có thêm nhiều tân tòng gia nhập đạo. Những tin đồn và vu cáo này là nguyên nhân khiến Thánh Phao-lô viết thư khẳng định giáo huấn thần học Ngài dạy và vai trò Tông Đồ Dân Ngoại của mình.

“Trước hết, với những người Do-thái trung thành với luật Mô-sê mà nay tin theo Chúa Ki-tô, Thánh Phao-lô tôn trọng những luật lệ họ giữ, và nêu rõ là Thánh Phê-rô được sai đến với họ, “những người chịu cắt bì này” (Gl 2,7-8). Với những người ngoại (không chịu cắt bì như người Hy-lạp, Ro-ma, Ai-cập…), Thánh Phao-lô rao giảng rằng họ không cần phải chịu cắt bì hay giữ tất cả luật Mô-sê khi tin theo Đức Giê-su Ki-tô. Quyết định này không là ý kiến cá nhân Thánh Phao-lô mà là kết quả của Công Đồng Giê-ru-sa-lem trong đó Thánh Gia-cô-bê, Giám mục Giê-ru-sa-lem, thay mặt các Tông Đồ công bố (Cv 15,1-21).

“Vì thế Thánh Phao-lô đã phản bác những tuyên truyền sai lạc của những người mà ngài gọi là “kẻ phá rối” (Gl 1,7), và khẳng định rằng ngài chính là Tông Đồ, được sai bởi Thiên Chúa, và Tin Mừng ngài rao giảng được Thiên Chúa mặc khải qua Đức Giê-su Ki-tô (Gl 1,1.12). Và với tính khẳng khái, Thánh Phao-lô công bố rằng Tin Mừng ngài nhận là từ Thiên Chúa chứ không phải từ loài người. Do đó, nếu có ai đến rao giảng những gì nghịch lại với Tin Mừng ngài dạy, ngay cả các Tông Đồ hay các Thiên Thần từ trời xuống, Thánh Phao-lô cảnh báo giáo dân không được tin theo” (Gl 1,8-9).

60

4.2 Tầm quan trọng của Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng đối với Thánh Phao-lô Muốn hiểu Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng quan trọng như thế nào đối với Thánh Phao-lô, thì chúng ta cần nêu lên một số điểm sau đây: (a) Trước hết là động lực thúc đẩy Thánh Phao-lô lao mình vào Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng là lòng mến Chúa yêu ngưòi.* Trước hết là tình yêu nồng nàn đối với Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh, Đấng đã “chộp bắt” ngài trên đường Đa-mát. Linh mục Giu-se Linh Tiến Khải, trong đề tài II: Cuộc gặp gỡ đổi đời của Thánh Phao-lô với Chúa Ki-tô Phục Sinh đã viết về tâm hồn Thánh Phao-lô như sau: “Sau cuộc gặp gỡ đổi đời với Chúa Ki-tô phục sinh, Phao-lô say mê Chúa Ki-tô chịu đóng đanh tới độ ông không còn trông thấy gì khác ngoài Chúa Ki-tô. Phao-lô coi tất cả mọi sự trên trần gian này là một mất mát và nhận chịu mất mát mọi sự, kể cả mạng sống mình, miễn là có thể đem mọi người về với Chúa Ki-tô (Pl 3,8-9). Nghĩa là Phao-lô đổi hướng đời mình 180 độ: từ chỗ tự mãn tưởng mình toàn năng, có thể tự cứu rỗi qua những gì mình làm, tới chỗ nhận rằng mình tùy thuộc và tín thác hoàn toàn nơi Chúa Ki-tô; từ thái độ tuân giữ luật lệ như nô lệ tới thái độ vâng phục của lòng tin.”

(b) Thứ đến là lòng yêu người. Trong Tông huấn “Loan Báo Tin Mừng” - Evangelii Nuntiandi - (số 79) được ban hành năm 1975, Đức Thánh Cha Phao-lô VI nói về tâm hồn của Thánh Phao-lô như sau: “Mẫu gương Truyền Giáo

61

là Tông Đồ Phao-lô đã viết những lời này trong thư gửi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca, và cũng là chương trình cho tất cả chúng ta: «Chúng tôi đã yêu mến anh em tha thiết, đến nỗi sẵn sàng chia sẻ với anh em, không những chỉ Tin Mừng của Thiên Chúa, mà cả chính mình chúng tôi, vì anh em đã trở nên rất thân yêu đối với chúng tôi’ (1 Tx 2,8). Tình yêu này là gì? Tình yêu ấy phải hơn tình yêu của một vị thầy; đó là tình yêu của một người cha; và cũng là tình yêu của một người mẹ. Đó chính là tình yêu mà Chúa mong mỏi nơi mỗi người rao giảng Tin Mừng, nơi mỗi người xây dựng Giáo Hội. Một dấu hiệu của tình yêu là quan tâm ban phát chân lý và đưa người ta đến hợp nhất. Một dấu hiệu khác của tình yêu là một lòng tận tụy rao giảng Đức Chúa Giê-su Ki-tô, mà không hạn chế hay quay đầu trở lại.»Vì yêu mến Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh và yêu thương con người mãnh liệt như vậy nên Thánh Phao-lô dành trọn cuộc đời mình cho Công Cuộc Truyền Giáo hay Loan Báo Tin Mừng. Chính Thánh Phao-lô đã khẳng định quan điểm, lập trường và chọn lựa của ngài như sau: - “Thật ra Chúa Ki-tô không gửi tôi đi rửa tội, nhưng là để loan báo Tin Mừng” (1 Cr 1,17); - “Khốn thân tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng” (1 Cr 9,16); - “Hãy rao giảng Lời Chúa! hãy lên tiếng, lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện!” (2 Tm 4,2).

(c) Cũng xuất phát từ tình yêu ấy đối với Chúa Giê-su Ki-tô mà Thánh Phao-lô đã thực hiện 3 Hành Trình Truyền

62

Giáo phi thường. Ngoài những gì chúng ta đã đọc được trong đề tài II, chúng ta nên đọc thêm những gì linh mục Giu-se Linh Tiến Khải viết trong Đề Tài III về Thánh Phao-lô, nhà Truyền Giáo thời danh của Giáo Hội Ki-tô tiên khởi như sau: “Có thể chia hoạt động truyền giáo của Phao-lô thành ba giai đoạn chính: Giai đoạn thứ nhất khá tối tăm, bắt đầu từ lúc hoán cải cho tới lúc gia nhập cộng đoàn An-ti-ô-ki-a bên Sy-ri-a. Giai đoạn thứ hai bao gồm các hoạt động rao giảng Tin Mừng tại An-ti-ô-ki-a, cứ điểm truyền giáo đầu tiên, nơi Phao-lô đã trở thành nhân vật nổi bật, và sau đó được cộng đoàn đề cử đem Tin Mừng tới cho các anh chị em ngoài Do-thái giáo. Giai đoạn thứ ba là giai đoạn truyền giáo độc lập. Phao-lô bôn ba ngang dọc, giảng đạo trong vùng Tiểu Á và bên Hy-lạp, thành lập nhiều cộng đoàn Ki-tô đia phương. Đặc biệt trong giai đoạn này Phao-lô trở thành một nhân vật rất có uy tín trong các giáo đoàn nói tiếng Hy-lạp, và hoàn toàn độc lập đối với truyền thống văn hóa và tôn giáo Do-thái.“Chúng ta có ít tin tức liên quan tới giai đoạn truyền giáo thứ nhất. Sách Tông Đồ Công vụ chương 9 cho biết sau cuộc gặp gỡ đổi đời với Chúa Ki-tô Phục Sinh trên đường tới Đa-mát, Phao-lô bị mù mắt và được các người đồng hành dẫn vào thành. Chúa Ki-tô sai Kha-na-ni-a, một Ki-tô hữu của cộng đoàn Ki-tô Đa-mát, tới gặp Phao-lô để đặt tay cho ông sáng mắt. Phao-lô được tràn đầy Chúa Thánh

63

Thần và lãnh nhận phép rửa tội, rồi lưu lại với các Ki-tô hữu Đa-mát vài ngày.“Sau đó Phao-lô bắt đầu công khai rao giảng Chúa Ki-tô Phục Sinh trong các hội đường Do-thái tại Đa-mát và vùng đông nam Đa-mát (Gl 1,17). Phao-lô trưng dẫn các lý chứng vững vàng cho thấy Đức Giê-su là Đấng Cứu Thế, khiến cho người Do-thái tức giận lập mưu hạ sát ông. Họ cho người canh giữ cửa thành nghiêm ngặt. Nhưng đang đêm các Ki-tô hữu có nhà xây trên tường thành giúp Phao-lô trốn thoát, bằng cách bỏ Phao-lô vào thúng và thòng xuống bên ngoài tường thành. Sau này thánh nhân cũng nhắc lại các chống đối gặp phải và lần chết hụt thứ nhất này trong chương 11,32-33 thư thứ hai gửi tín hữu Cô-rin-tô.“Từ Đa-mát Phao-lô về Giê-ru-sa-lem và lưu lại đây một thời gian ngắn để làm quen với Kê-pha, tức Phê-rô, rồi sau đó sang Sy-ri-a và Xi-li-ci-a, miền nam Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay, như thánh nhân viết trong thư gửi tín hữu Ga-lát (1,21). Vài nét chấm phá ấy tóm gọn các sinh hoạt của 15 năm trời kể từ biến cố bị đánh ngã trên đường đi Đa-mát. Sách Tông đồ Công Vụ cũng không thêm chi tiết nào mới mẻ.“Tuy nhiên cả hai tài liệu đều cho biết Phao-lô đã gặp khó khăn trong cố gắng làm quen và sát nhập vào cộng đoàn. Ki-tô hữu Giê-ru-sa-lem chẳng những không quen biết Phao-lô mà còn tỏ ra nghi ngờ đối với ông (Gl 1,22; Cv 9,26-30). Qua đó chúng ta có thể kết luận rằng Phao-lô đã không gặt hái nhiều thành công trong thời gian hoạt động này.

64

“Giai đoạn truyền giáo thứ hai có nhiều tin tức hơn. Chương 11 sách Công Vụ cho biết Bar-na-ba, là nhân vật nổi bật của Ki-tô giáo thời khai sinh, đã giới thiệu Phao-lô với giáo đoàn An-ti-ô-ki-a bên Sy-ri-a (Cv 11,25). An-ti-ô-ki-a là thủ phủ của vùng này và là thành phố lớn vào hàng thứ ba của Đế quốc Ro-ma thời đó, nghĩa là chỉ sau Ro-ma và A-léc-xan-dri-a bên Ai-cập.“Trong lịch sử Giáo Hội và lịch sử truyền giáo, An-ti-ô-ki-a có địa vị quan trọng và ý nghĩa, vì là cứ điểm truyền giáo rộng lớn đầu tiên, nơi các môn đệ chọn làm bản doanh cho công tác rao truyền Tin Mừng cho dân ngoại (Cv 11,19 tt.), và cũng là nơi lần đầu tiên các môn đệ Chúa Giê-su được gọi là Ki-tô hữu (Cv 11,26). Giáo đoàn An-ti-ô-ki-a là giáo đoàn hỗn hợp gồm các Ki-tô hữu gốc Do-thái và không Do thái. Phao-lô đã hoạt động tại đây trong vòng một năm (Cv 11,26), và được giáo đoàn sai phái cùng với Bar-na-ba đi truyền giáo tại đảo Xýp và các vùng đông nam của Tiểu Á, như trình thuật trong hai chương 13-14 sách Công Vụ.“Qua chương 2 thư gửi tín hữu Ga-lát chúng ta biết được rằng Phao-lô cộng tác với Bar-na-ba, là thành phần của cộng đoàn Ki-tô An-ti-ô-ki-a và gặt hái thành quả tốt trong công tác rao truyền Tin Mừng cho các anh chị em ngoài Do-thái giáo. Tuy nhiên, chẳng bao lâu sau nảy sinh ra một vấn nạn trầm trọng liên quan tới việc gia nhập đạo của các người ngoài Do-thái giáo. Để trở thành Ki-tô hữu họ phải theo các điều kiện nào: chấp nhận tin vào Chúa Giê-su và Tin Mừng của Ngài là đủ, hay phải tuân giữ luật cắt bì của Do-thái giáo nữa?

65

“Phao-lô không phải là người đầu tiên khai mào công tác truyền giáo trong thế giới không Do-thái. Trước ông đã có một nhóm các Ki-tô hữu gốc Do-thái nói tiếng Hy-lạp rao giảng Tin Mừng và thành lập cộng đoàn An-ti-ô-ki-a. Nhưng khi từ một thói quen mục vụ truyền giáo bước sang việc thảo luận trên bình diện thần học, tức liên quan tới nguyên tắc do nhóm bảo thủ gồm các Ki-tô hữu gốc Do- thái đặt ra, Phao-lô đã tỏ ra là người có hành động sáng suốt và trung thực nhất theo tinh thần Tin Mừng giải phóng của Chúa Ki-tô.“Phao-lô bênh vực sự tự do của các anh chị em ngoài Do -thái đối với luật lệ của Do-thái giáo, mà các Ki-tô hữu gốc Do-thái vẫn tuân giữ. Cuộc tranh luận đã sôi nổi tới độ giới lãnh đạo Giáo Hội đã phải triệu tập hội nghị tại Giê-ru-sa-lem để thảo luận và nghiên cứu vấn đề, như trình thuật trong chương 15 sách Công Vụ, và trong chương 2 thư gửi tín hữu Ga-lát. Hội nghị Giê-ru-sa-lem đã là Công Đồng Chung đầu tiên trong lịch sử Ki-tô giáo. “Bar-na-ba và Phao-lô cùng với hai nhân vật khác của giáo đoàn An-ti-ô-ki-a đại diện cho phe cởi mở của cộng đoàn này tham dự Công Đồng. Sau khi nghe Bar-na-ba và Phao-lô trình bày và thảo luận phải trái trong Công Cồng, giới lãnh đạo Giáo Hội Ki-tô tiên khởi đã chấp nhận nguyên tắc tự do của các Ki-tô hữu ngoài Do-thái. Hàng lãnh đạo cộng đoàn Ki-tô Giê-ru-sa-lem thỏa thuận với phái đoàn đại diện giáo đoàn An-ti-ô-ki-a, và phân chia công tác truyền giáo.“Trong Gl 2,9 Thánh Phao-lô viết: “... sau khi thừa nhận đặc sủng mà Thiên Chúa đã trao phó cho tôi, Gia-cô-bê, Kê-pha và Gio-an đã giơ tay phải bắt tay tôi tỏ tình liên đới

66

để chúng tôi đi truyền giáo cho dân ngoại còn họ đi truyền giáo cho các anh chị em được cắt bì”, tức tín hữu Do-thái.“Sau vụ đụng độ công khai với Thánh Phê-rô ở An-ti-ô-ki-a (Gl 2), Phao-lô tách rời, không đi truyền giáo với Bar-na-ba nữa, mà hoạt động một cách độc lập với giáo đoàn An-ti-ô-ki-a. Phao-lô trở thành tông đồ của Chúa Ki-tô, và không phải tường trình với ai về công tác truyền giáo của mình, như thánh nhân viết trong 1 Cr 4,4.”

(d) Hơn nữa Thánh Phao-lô chấp nhận mọi hy sinh, gian khổ vì Chúa Giê-su Ki-tô và vì các giáo đoàn. Không gì tốt hơn là chúng ta đọc/nghe những lời giãi bày và tổng kết của chính Thánh Phao-lô: - “Phần chúng tôi, chúng tôi chẳng làm gì gây cớ cho ai vấp phạm, để không người nào có thể đàm tiếu về công việc phục vụ của chúng tôi. Trái lại, trong mọi sự, chúng tôi luôn chứng tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên Chúa: gian nan, khốn quẫn, lo âu, đòn vọt, tù tội, loạn ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi đều rất mực kiên trì chịu đựng. Chúng tôi còn chứng tỏ điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu, bằng một tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối, bằng lời chân lý, bằng sức mạnh của Thiên Chúa. Chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí tấn công và tự vệ, khi vinh cũng như khi nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng xấu. Bị coi là bịp bợm, nhưng kỳ thực chúng tôi chân thành; bị coi là vô danh tiểu tốt, nhưng kỳ thực chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết,

67

nhưng kỳ thực chúng tôi vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị giết chết; coi như phải ưu phiền, nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như nghèo túng, nhưng kỳ thực chúng tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như không có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả.” (2 Cr 6,3-10). - «Họ là người Híp-ri ư? Tôi cũng vậy! Họ là người Ít-ra-en ư? Tôi cũng vậy! Họ là dòng giống Áp-ra-ham ư? Tôi cũng vậy! Họ là người phục vụ Đức Ki-tô ư? Tôi nói như người điên: tôi còn hơn họ nữa! Hơn nhiều vì công khó, hơn nhiều vì ở tù, hơn gấp bội vì chịu đòn, bao lần suýt chết. Năm lần tôi bị người Do-thái đánh bốn mươi roi bớt một; ba lần bị đánh đòn; một lần bị ném đá; ba lần bị đắm tàu; một đêm một ngày lênh đênh giữa biển khơi! Tôi còn hơn họ, vì phải thực hiện nhiều cuộc hành trình, gặp bao nguy hiểm trên sông, nguy hiểm do trộm cướp, nguy hiểm do đồng bào, nguy hiểm vì dân ngoại, nguy hiểm ở thành phố, trong sa mạc, ngoài biển khơi, nguy hiểm do những kẻ giả danh là anh em. Tôi còn phải vất vả mệt nhọc, thường phải thức đêm, bị đói khát, nhịn ăn nhịn uống và chịu rét mướt trần truồng. Không kể các điều khác, còn có nỗi ray rứt hằng ngày của tôi là mối bận tâm lo cho tất cả các Hội Thánh! Có ai yếu đuối mà tôi lại không cảm thấy mình yếu đuối? Có ai vấp ngã mà tôi lại không cảm thấy lòng sôi lên? » (2 Cr 11,22-29).

(e) Sau cùng là cái chết làm chứng cho Tin Mừng tại Ro-ma (xem lại ở đề tài II).

68

4.3 Chiến thuật và phương thế Truyền Giáo của Thánh Phao-lô (a) Chiến thuật Truyền Giáo của Thánh Phao-lô  Trong Đề Tài IV trình bày về Chiến thuật Truyền Giáo của Thánh Phao-lô linh mục Giu-se Linh Tiến Khải cho rằng Thánh Phao-lô đã dùng những chiến thuật Truyền Giáo sau đây:- Thứ nhất là Thánh Phao-lô chọn một thành phố lớn làm cứ điểm chính, rồi từ đó rao truyền Tin Mừng cho các vùng chung quanh. Điển hình là trường hợp thành Cô-rin-tô, nơi thánh nhân đã lưu lại truyền giáo từ năm 49 tới 52, và đặc biệt là Ê-phê-xô trong chuyến truyền giáo thứ hai giữa các năm 53 tới 57.

- Thứ hai là Thánh Phao-lô rao giảng cho người đồng hương trước: Việc len lỏi và hội nhập vào cuộc sống tại các thành phố này đã được dễ dàng chính là nhờ có các cộng đoàn Do Thái sinh sống tại đây. Nghĩa là Thánh Phao-lô đã sống giữa các người đồng hương trong cộng đoàn Do Thái hải ngoại, và rao giảng Tin Mừng cho họ trước tiên. Trong các hội đường Do Thái Thánh Phao-lô đã gặp rất nhiều người ngoại giáo có thiện cảm hay tân tín đồ Do Thái, và họ đã là những người đầu tiên theo Ki-tô giáo.Trong sách Công vụ chương 19,8-10 Thánh sử Lu-ca cho chúng ta biết tại Ê-phê-sô, sau khi giảng dậy trong hội đường Do-thái ba tháng, Thánh Phao-lô đã chọn trường học của ông Ti-ran-nos làm nơi giảng dậy Trong hai năm liên tiếp thánh nhân đã dùng phòng ốc trường học này để rao truyền Tin Mừng cho các anh chị em ngoại giáo, từ giờ

69

thứ 5 tới giờ thứ 10, tức từ 11 giờ sáng cho tới 16 giờ chiều, là giờ trường ốc rảnh rỗi, vì dân chúng ăn trưa và nghỉ trưa.

- Thứ ba là Thánh Phao-lô thường chọn các nơi chưa có ai tới rao truyền Tin Mừng trước đó. Thánh Phao-lô và các cộng sự viên theo nguyên tắc không tới rao giảng tại những nơi đã có người rao truyền Chúa Giê-su rồi, để không quá hãnh diện vì kết quả đã do người khác nhọc công gieo vãi. Chính Thánh Phao-lô cho chúng ta biết trong Rm 15,20 và trong 2 Cr 10,12-18.

- Thứ bốn là tuy nhu cầu loan báo Tin Mừng Nước Trời khắp nơi cấp bách, Thánh Phao-lô đã không vội vã bỏ nơi này sang nơi khác. Trái lại, ngài dừng lại lâu trong thành phố này hay thành phố nọ, để củng cố cộng đoàn Ki-tô đã được thành lập ở đó và giúp cộng đoàn trưởng thành và tự lập chừng nào có thể.

- Thứ năm là dù công tác rao truyền Tin Mừng chắc chắn đã tốn kém không ít - vì Thánh Phao-lô phải thanh toán chi phí di chuyển, thuê phòng ốc để giảng dậy và tụ tập các tín hữu, cũng như cung cấp phương tiện sống cho chính mình và các cộng sự viên,- Thánh Phao-lô sống theo nguyên tắc “tự lực cánh sinh” hay “tay làm hàm nhai” (1 Tx 2,9 và 1 Cr 9,18).

- Thứ sáu là Thánh Phao-lô có các cộng sự viên và làm việc theo nhóm. Trong số các cộng sự viên đắc lực và thân

70

tín nhất phải kể tới Si-la hay Sil-va-nô, Ti-mô-thê và Ti-tô. Dĩ nhiên Thánh Phao-lô luôn là người lãnh đạo và phối trí công tác truyền giảng Tin Mừng, nhưng thánh nhân rất trân trọng và quý mến các cộng sự viên của mình. Đó là lý do giải thích tại sao khi kể lại cho tín hữu nghe công tác truyền giáo Thánh Phao-lô dùng từ “chúng tôi” số nhiều (1 Tx 1,1; 2 Cr 1,19).Đó chính là sáu (6) chiến thuật Truyền Giáo của Thánh Phao-lô mà chúng ta cần học tập.

(b) Phương thế Truyền Giáo của Thánh Phao-lô1°) Chứng tá đời sống.2°) Tiếp xúc cá nhân.3°) Giảng và dậy.4°) Xây dựng các cộng đoàn Ki-tô hữu.5°) Dùng ngôn ngữ thông dụng là tiếng Hy-lạp trong rao giảng Tin Mừng và giảng dậy Giáo Lý.6°) Hội nhập văn hóa để rao giảng Tin Mừng và giảng dậy Giáo Lý: «19 Phải, tôi là một người tự do, không lệ thuộc vào ai, nhưng tôi đã trở thành nô lệ của mọi người, hầu chinh phục thêm được nhiều người. 20 Với người Do-thái, tôi đã trở nên Do-thái, để chinh phục người Do-thái. Với những ai sống theo Lề Luật, tôi đã trở nên người sống theo Lề Luật, dù không còn phải sống theo Lề Luật nữa, để chinh phục những người sống theo Lề Luật. 21 Đối với những kẻ sống ngoài Lề Luật, tôi đã trở nên người sống ngoài Lề Luật, dù tôi không sống ngoài luật Thiên Chúa, nhưng sống trong luật Đức Ki-tô, để chinh phục những người sống ngoài Lề Luật. 22 Tôi đã trở nên yếu với những

71

người yếu, để chinh phục những người yếu. Tôi đã trở nên tất cả cho mọi người, để bằng mọi cách cứu được một số người. 3 Vì Tin Mừng, tôi làm tất cả những điều đó, để cùng được thông chia phần phúc của Tin Mừng.» (1 Cr 9,19-23)7°) Viết Thư cho các cộng đoàn và cá nhân. Thư tín là một hình thức tông đồ mục vụ (xem lại trong đề tài II).8°) Các chuyến đi (hay hành trình) Truyền Giáo (xem lại ở trên).

4.4 Chúng ta có thể học được nhiều điều bổ ích từ Thánh Phao-lô là Nhà Truyền Giáo Nhiệt Thành, là Vị Tông Đồ Dân Ngoại vĩ đại của Ki-tô giáo. (Xem phần ỨNG DỤNG).

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Thánh Phao-lô là 1°) Một con người sống gắn bó mật thiết với Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh: “Tôi sống, nhưng không còn là tôi mà là Chúa Ki-tô sống trong tôi” (Gl 2,20).2°) Một tông đồ nhiệt thành, đầy tài năng và sáng kiến trong/dưới bàn tay của Thần Khí Thiên Chúa.3°) Một chiến sĩ Phúc âm chấp nhận mọi hy sinh, gian khổ, ngục tù, thậm chi cả cái chết vì Tin Mừng.4°) Một mục tử và một vị lãnh đạo cộng đoàn guơng mẫu.

72

5.2 Mỗi chúng ta cần rèn luyện và cầu xin Ơn Trên để - Có1°) Một đời sống nội tâm sâu sắc, gắn bó mật thiết với Chúa Giê-su Ki-tô. 2°) Một tình yêu nồng nàn đối với Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh và với tha nhân, nhất là với những người chưa biết Chúa.3°) Một tấm lòng cởi mở, dễ bảo dễ dậy đối với Chúa Thánh Thần.- Trở thành 1°) Một tông đồ nhiệt thành và có khả năng.2°) Một chiến sĩ Phúc âm chấp nhận hy sinh, gian khổ, mất mát vì Phúc Âm và lợi ích các linh hồn.3°) Một tôi tớ phục vụ cộng đoàn và cán bộ giáo dân guơng mẫu, theo tinh thần của Chúa Ki-tô và của Thánh Phao-lô!

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI IV: CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ THEO GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài III về Công Cuộc, Chiến Thuật và Phương Thế Truyền Giáo của Thánh Phao-lô bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Chúa Giêsu Ki-tô quan trọng như thế nào đối với Thánh Phao-lô?

73

2) Trong giáo huấn về Chúa Giê-su Ki-tô, Thánh Phao-lô nhấn mạnh những nét nào nhất? Tại sao? 3) Thánh Phao-lô nêu gương gì cho chúng ta về mối quan hệ của ngài với Chúa Giê-su Ki-tô? 4) Chúng ta phải làm gì để tiếp nối công việc của Thánh Phao-lô là làm cho Chúa Giê-su Ki-tô được nhận biết và yêu mến bởi những người sống chung quanh chúng ta?

6.3 Sách Thánh cần đọc 1 Cr 4,15; 15,1-45; 2 Cr 5,16; Cl 1,1.16.19; Rm 1,1; 5,19; Gl 1,1; 2,19-20; 4,4; Pl 1,1.27; Ep 1,7-8; 1 Tx 2,13; Pl 2,6-8.

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học hỏi, chia sẻ về Công Cuộc, Chiến Thuật và Phương Thế Truyền Giáo của Thánh Phao-lô, qua đó chúng ta thấy Thánh Phao-lô đã đóng góp chẳng những tài năng trí tuệ mà cả tấm lòng và mồ hôi xương máu của mình cho Tin Mừng của Chúa Giê-su Ki-tô được nhiều lương dân và anh chị em Do-thái đón nhận. Chúng ta cũng có trách nhiệm đem hết mọi khả năng và ân sủng - là những nén vàng, nén bạc mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta – ra phục vụ việc đem Tin Mừng Cứu Độ đến cho những người đang khao khát Chúa. Chúng ta hãy cùng cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Thiên Chúa về sứ mạng cao cả của chúng ta là làm Chứng Nhân Tình Yêu và hãy quyết tâm sống đúng chức danh là Chứng Nhân Tình Yêu trong môi trường sống ngày hôm nay.

74

Hợp ý và hợp lời ca chúng ta cùng cầu nguyện và cùng hát bài Chứng Nhân Tình Yêu.

7.2 Cùng cầu nguyện Lạy Thiên Chúa là Cha của Chúa Giê-su Ki-tô và là Cha của chúng con, chúng con cảm tạ ngợi khen và chúc tụng Cha vì Cha đã làm nên một Phao-lô vĩ đại cho Hội Thánh. Chúng con cần học gương Thánh Tông Đồ Dân Ngoại, để làm chứng cho Tình Yêu và Tin Mừng Cứu Độ mà Cha đã mạc khải qua/nơi Chúa Giê-su Ki-tô Con Cha, Chúa chúng con. Chúng con xin vì Danh Đấng Chí Thánh là Con Yêu Dấu của Cha. Amen!

7.3 Cùng hátCHỨNG NHÂN TÌNH YÊU

PK 1: Khi con nghe tiếng kêu mời gọi con đi gieo niềm tin mới. Con nay như thấy ngỡ ngàng vì Chúa đã đoái thương chọn con. Rồi một ngày Thánh Thần Chúa đã đến thánh hiến con cho Ngài sai con đi khắp mọi nơi rắc gieo tin vui cho muôn người.ĐK: Này đây Chúa ơi con hiến dâng cho Ngài, niềm tin tâm tư cùng trái tim nồng cháy. Từ đây hăng say theo bước chân của Ngài trung kiên làm chứng nhân Nước Trời thắp lên hạnh phúc cho muôn người. PK 2: Xin cho con suốt một tình yêu cho đi là lẽ sống. Xin cho con biết trung thành hoàn tất những bước chân đẹp xinh. Nguyện một đời con tìm đến, đến với hết những ai

75

chân tình, để tình người mãi còn xanh ngát hương như hoa xuân trên cành.

76

ĐỀ TÀI IV CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ THEO

GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Trong khuôn khổ Năm Thánh Phao-lô, linh mục Minh Huy, thuộc Hội Xuân Bích, giáo sư Đại Chủng Viện, đã trình bày với các tu sĩ liên dòng một đề tài có tựa đề Chúa Ki-tô và Hội Thánh theo Giáo Huấn của Thánh Phao-lô. Tôi nghĩ cha Minh Huy sẵn sàng cho phép bất cứ ai sự dụng lại bài soạn của ngài để giúp người khác học hỏi về Chúa Ki-tô! Vì thế nội dung đề tài IV mà chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu hôm nay là công trình của cha Minh Huy.Chúng ta hãy mở rộng tâm hồn để đón nhận Chúa Giê-su Ki-tô vào trong lòng và cuộc sống của chúng ta, để Người biến đổi chúng ta thành những người em, những người bạn thân thiết của Người. Thật ra Chúa đã ghi dấu ấn của Người trong tâm hồn chúng ta. Trách nhiệm của chúng ta là làm cho dấu ấn ấy hiển hiện trong tư tưởng, lời nói và việc làm của mình.

1.2 Cùng hát DẤU ẤN TÌNH YÊU

77

1. Chúa ghi vào hồn con dấu ấn của ngài. Chúa đi vào đời con êm ái tuyệt vời. Mấy cung đàn tơ tấu lên trìu mến. Khúc ca cuộc đời con thơm ngát hương trời.ĐK: Hồng ân Chúa tràn trề tháng năm, tay con nhỏ bé đón sao cho vừa. Hồng ân Chúa vô biên vô tận, tim con nhỏ bé nhưng hãy còn vơi. 2. Ôi ân huệ tình yêu cao quý khôn lường. Chúa dắt dìu con đi qua tháng năm trường. Sớt chia buồn vui ủi an phù giúp. Dẫu con là tôi tớ tây trắng khôn cùng.3. Xin cho đời con như cây sáo của Ngài. Chúa gieo vào giai khúc thanh khiết muôn đời. Chúa cho đầy vơi mát tươi cuộc sống. Khi tay Ngài âu yếm ngay ngất tâm hồn

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI III VỀ CÔNG CUỘC, CHIẾN THUẬT VÀ PHƯƠNG THẾ TRUYỀN GIÁO CỦA THÁNH PHAO-LÔBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài III về Công cuộc, Chiến thuật và Phương Thế Truyền giáo của Thánh Phao-lô mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Chúa Giê-su Ki-tô quan trọng như thế nào đối với Thánh Phao-lô? 3.2 Trong giáo huấn về Chúa Giê-su Ki-tô, Thánh Phao-lô nhấn mạnh những điểm/nét nào nhất? Tại sao?

78

3.3 Thánh Phao-lô nêu gương gì cho chúng ta về mối quan hệ của ngài với Chúa Giê-su Ki-tô?

3.4 Chúng ta phải làm gì để tiếp nối công việc của Thánh Phao-lô là làm cho Chúa Giê-su Ki-tô được nhận biết và yêu mến bởi những người sống chung quanh chúng ta?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 4,15; 15,1-45; 2 Cr 5,16; Cl 1,1.16.19; Rm 1,1; 5,19; Gl 1,1; 2,19-20; 4,4; Pl 1,1.27; Ep 1,7-8; 1 Tx 2,13; Pl 2,6-8 ]

4.1 Chúa Ki-tô là trung tâm điểm Đối với Thánh Phao-lô, tâm điểm của lịch sử cứu độ là cái chết và sự sống lại của Chúa Giê-su (x. 1 Cr 15). Tất cả những gì Thánh Phao-lô làm và rao giảng đều xuất phát từ trung tâm ấy (x. Cl 1,1; Rm 1,1; Gl 1,1; Pl 1,1.27; 1 Cr 4,15). Ngài khẳng quyết: “Tôi sống trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu thương và hiến mình vì tôi” (Gl 2,20).  

Khi nói “mọi sự đều do Ngài mà được tạo dựng…” (Cl 1,16.19), Thánh Phao-lô khẳng định thần tính của Chúa Ki-tô (Gl 1,1); và ngài cũng khẳng định nhân tính của Chúa Ki-tô khi viết: “Khi thời gian viên mãn, Thiên Chúa sai Con của Người đến, sinh làm con một người phụ nữ” (Gl 4,4).

79

Cả cuộc đời Thánh Phao-lô sau khi trở lại là Chúa Ki-tô: “Tôi sống nhưng không còn là tôi sống nữa, mà Chúa Ki-tô sống trong tôi” (Gl 2, 19b-20). Đối với Thánh Phao-lô, Chúa Ki-tô là người mang lại ơn cứu độ cho chúng ta qua việc tha thứ tội lỗi bởi ân sủng phong phú của Ngài: “Trong Ngài chúng ta được ơn cứu độ, được tha thứ tội lỗi theo sự phong phú ân sủng Ngài đổ xuống trên chúng ta.” (Ep 1,7-8). Do đó, như Thánh Phao-lô, cả cuộc đời chúng ta phải là một lời rao giảng Phúc âm, rao giảng Đức Ki-tô là Chúa và là Đấng cứu độ. 

4.2 Thánh Phao-lô chia sẻ kinh nghiệm gặp Chúa Ki-tô  Ngài thú nhận: “Mặc dầu trước kia tôi đã biết Chúa Ki-tô theo xác thịt, nhưng bây giờ tôi không còn biết Người như thế nữa” (2 Cr 5,16). Biết theo xác thịt có nghĩa là chỉ biết vẻ bề ngoài, chứ không thể biết thật sự cái tâm của con người: Tri nhơn, tri diện, bất tri tâm (Biết người, biết mặt mà không biết lòng). Chỉ có con tim với con tim mới thật sự biết được một con người. Người Do-thái đã biết Chúa Giê-su theo cách bề ngoài ấy: họ biết Người là người Na-da-rét, con bà Ma-ri-a và bác thợ mộc Giu-se, v.v. nhưng không thật sự biết Người và chân lý của Người. Trái lại, Nhóm Mười Hai đã hiểu đúng về Thầy mình, như thánh Phê-rô đã tuyên xưng Người là Con Thiên Chúa hằng sống, khi Chúa Giê-su hỏi họ: Các con nói Thầy là ai? 

Ngày nay cũng có những người học rộng biết nhiều điều cao cả về Chúa Ki-tô, nhưng Chúa Ki-tô đã không ảnh hưởng gì vào cuộc đời họ.

80

Trái lại nhiều người chất phác không biết những chi tiết cao siêu ấy, nhưng họ lại biết Chúa Ki-tô với tất cả con tim, và chân lý của Người đi vào cuộc đời họ, tác động họ, biến đổi họ và hướng dẫn họ (x. 1 Tx 2,13). Thánh Phao-lô thật sự biết Chúa Ki-tô theo cách ấy, biết thật sự con người và chân lý của Chúa Ki-tô trước, rồi dần dần học biết thêm các chi tiết về Người, nhờ đó ngài say yêu Người, rao giảng về Người và sống chết cho Người. Thánh Phao-lô đã học được những chi tiết về Chúa Ki-tô từ các Tông Đồ trước ngài, từ Hội Thánh Sơ Khai, và nhất là được chính Chúa mạc khải cho.

Qua các thư của ngài, Thánh Phao-lô tỏ ra biết chắc chắn về cuộc sống, lời nói, cái chết và sự phục sinh của Chúa Giê-su, nhưng không như những gì thuộc về quá khứ, mà là những biến cố thực tại của một con người vẫn còn đang sống. Những lời nói và hành động của Chúa Giê-su đối với Thánh Phao-lô luôn luôn là hiện tại. 

Phải, Chúa Giê-su hiện vẫn đang sống, đang nói với chúng ta, và hướng dẫn chúng ta. Đó là cách biết đích thực về Chúa Giê-su, không phải như một người trong quá khứ, nhưng là Chúa đang ở với chúng ta, đang đồng hành với chúng ta, đang chỉ cho chúng ta biết phải sống thế nào, làm việc thế nào, yêu thương thế nào, chịu đau khổ thế nào, tha thứ làm sao, vượt lên thử thách và khủng hoảng làm sao để tái định hướng, tiếp tục và tiến lên trong đời sống ơn gọi và sứ vụ của chúng ta. 

81

4.3 Chúa Ki-tô là A-đam mới : Đối với Thánh Phao-lô, Chúa Ki-tô là A-đam mới của thời cánh chung (1 Cr 15,45): A-đam cũ đầu tiên vì kiêu ngạo muốn bằng Thiên Chúa mà phạm tội khiến nhân loại phải chết, còn A-đam cuối cùng tự hủy chính mình, mang lấy thân phận tôi đòi, trở nên giống người phàm, hạ mình vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá (Pl 2,6-8), để trở nên căn nguyên cứu rỗi đời đời cho những ai tin. 

Bởi hành động bất tuân của mình, A-đam cũ đã mang lại cái chết. Chúa Giê-su, A-đam mới, cũng bởi hành động vâng phục của mình, đã tiêu diệt sự chết và mang lại sự sống (1 Cr 15,54-55). Quả thế, “Do sự bất tuân của một người (A-đam) mà nhiều người thành tội, thì do sự vâng phục của một người (Chúa Ki-tô) mà nhiều người được nên công chính” (Rm 5,19).  

Nhưng Chúa Giê-su cũng đến phục hồi sự sống và phẩm giá cho thân xác nữa. Thánh Phao-lô viết: “Gieo xuống trong hư hoại chỗi dậy trong bất diệt; gieo xuống trong nhục nhã chỗi dậy trong vinh quang; gieo xuống trong yếu đuối chỗi dậy trong quyền năng; gieo xuống trong xác phàm chỗi dậy trong xác thiêng” (1 Cr 15,42-44).  

Thánh Phao-lô dạy rằng Chúa Ki-tô trở nên người phàm để hóa giải mối bất hòa do tội A-đam đã gây nên giữa Thiên Chúa và con người, và cũng do chính tội riêng của chúng ta nữa. Nhờ cái chết và phục sinh của Người, Chúa Giê-su mang lại ơn cứu độ cho chúng ta qua việc gánh lấy tội chúng ta: “Vì chúng ta, Thiên Chúa đã làm cho Ðấng

82

không hề biết tội là gì thành tội, để chúng ta được trở nên sự công chính của Thiên Chúa trong Người” (2 Cr 5,21).  

Chớ gì trót cả cuộc đời chúng ta trở thành lời rao giảng Chúa Ki-tô, bằng chứng tá cuộc sống và việc làm hằng ngày của chúng ta, trong mọi hoàn cảnh và biến cố của cuộc đời, dù được vui mừng hay phải buồn phiền, dù thành công hay thất bại, dù được cảm thông hay bị hiểu lầm, dù cảm thấy hạnh phúc hay phải đau khổ:

Biết rằng đời hiểu hay không                                           

Uống cho bằng cạn chén hồng Chúa giao

Thương ai Chúa mới gọi vào                               

Kèm trong thử thách dạt dào đỡ nâng. 

4.4 Chúng ta phải làm gì để tiếp nối công việc của Thánh Phao-lô là làm cho Chúa Giê-su Ki-tô được nhận biết và yêu mến bởi những người sống chung quanh chúng ta? [Xem phần ỨNG DỤNG].

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Noi gương bắt chước Thánh Phao-lô, chúng ta hãy đi sâu vào Huyền Nhiệm Giê-su Ki-tô bằng cách sống mật thiết với Người, vừa với tư cách Người là Thiên Chúa vừa với tư cách Người là một người Thầy, một người Anh, một người Bạn.

83

5.2 Noi gương bắt chước Thánh Phao-lô, chúng ta hãy nỗ lực hết khả năng của mình, để làm cho những người chung quanh nhìn nhận và tôn thờ Chúa Giê-su Ki-tô như chúng ta.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI V: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ HỘI THÁNH6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài IV về Chúa Giê-su Ki-tô theo Giáo huấn của Thánh Phao-lô bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Ngoài Giáo huấn về Chúa Giê-su Ki-tô mà chúng ta vừa tìm hiểu trong đề tài III, Thánh Phao-lô còn có Giáo huấn nào khác đáng chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi? 2) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là “Hội Thánh của Thiên Chúa” và “Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô” phải được hiểu như thế nào? 3) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là “Hội Thánh của Thiên Chúa” và “Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô” phải được các Ki-tô hữu - với tư cách là chi thể của Chúa Ki-tô và của nhau - sống như thế nào ?

6.3 Sách Thánh cần đọc 1 Cr 1,1-2.12-13; 12,12-31

84

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫnChúng ta vừa tìm hiểu giáo huấn của Thánh Phao-lô về Chúa Giê-su Ki-tô là - Đấng mà ngài đã gặp trên đường Đa-mát và đã sống thân mật trong những giờ phút cầu nguyện chiêm niệm ; - Đấng mà ngài đã rao giảng không biết mệt mỏi để làm cho người ta đón nhận yêu mến và tôn thờ Người, vì Người là Thiên Chúa Ngôi Hai làm người. Chớ gì mỗi anh chị em chúng ta xây đắp một tương quan mật thiết với Đấng đã chết và đã phục sinh vinh hiển và hiện đang sống trong tâm hồn và cuộc đời chúng ta để chúng ta càng ngày càng thuộc về Người và nên giống Người. Chúng ta cùng nhau dâng lên Người những tâm tình yêu mến của chúng ta.

7.2 Cùng cầu nguyện

XIN KẾT HỢP VỚI CHÚA GIÊ-SU

Lạy Chúa Giê-su, xin hãy đến với con và chiếm lấy linh hồn con. Xin ngự vào lòng con và thấm nhập vào hồn con. Xin giúp con yên lặng với Chúa để Ngài hoạt động trong con.Con là của Chúa để Ngài chiếm lấy. Con thuộc về Chúa để Ngài xử dụng. Xin cho con đẩy xa tất cả cái tôi trong con,

85

để lòng con được trống rỗng cho Chúa đổ đầy. Xin cho con được chết đi chính mình, để con chỉ sống vì Chúa. Xin hãy dùng con như Ý Ngài. Xin giúp con đừng chú ý tới bản thân mình, mà chỉ muốn hành động như có Chúa đang ở trong con.Lạy Chúa, con là của Chúa, con muốn được sống trong Chúa. Con muốn làm theo Thánh Ý Chúa. Xin ban cho con sức mạnh để gạt bỏ thế gian ra ngoài và để chính Chúa hoạt động trong con. Xin làm cho con nên mạnh mẽ để con thoát khỏi sức mạnh của ma quỷ hằng làm cho con sao lãng công việc của Chúa.Ngay khi con lo lắng là lúc con thôi nhìn Chúa mà nhìn vào chính mình. Xin đừng để con muốn người khác phải vội biến đổi, nhưng là chính con cần phải thay đổi những gì Chúa đã tỏ cho con biết. Con thờ lạy Chúa, con yêu mến Chúa. Ngay giờ phút này xin Chúa hãy đến và ngự vào lòng con. Amen.

7.3 Cùng hát CHÚA LÀ TÌNH YÊU

ĐK: Chúa là Tình Yêu, Ngài đã đến cứu thế giới khỏi chốn lưu đầy. Chúa là Tình Yêu, Ngài đã thương ban Con Một cho trần thế. Để đem muôn ơn lành, để loan tin vui mừng,

86

khắp thế giới cho mọi người, Ngài đã chết trong đau thương để ta sống bình an. PK 1: Còn tình yêu nào cao vời vợi bằng tình Chúa đã thương ta. Dù rằng đất trời mãi đổi thay, nhưng tình Chúa vẫn yêu ta đến muôn muôn đời. PK 2: Ngài hằng mong chờ luôn mời gọi người người sống yêu thương nhau. Để tình yêu Ngài mãi tràn lan trong tình chúng ta yêu nhau sống vui an bình.

87

ĐỀ TÀI V GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

VỀ HỘI THÁNH

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ học cùng Thánh Phao-lô, về Hội Thánh: Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô. Đây là giáo huấn rất quan trọng cho đời sống Đức Tin của chúng ta. Vậy chúng ta hãy tập trung tâm trí vào buổi học và trước hết hãy cầu xin Thiên Chúa sai Thánh Thần xuống trên mỗi anh chị em chúng ta để Người ban cho chúng ta ơn biết nghe và hiểu Lời Thiên Chúa qua giáo huấn của Thánh Phao-lô.

1.2 Cùng hát LẮNG NGHE LỜI CHÚA

1. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài gọi con trong đêm tối. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài dạy con lúc lẻ loi. Xin cho con cất tiếng lên trả lời vừa khi con nghe Chúa. Xin cho con biết thân thưa: lạy Ngài, Ngài muốn con làm chi. ĐK.- Lời Ngài là sức sống của con. Lời Ngài là ánh sáng đời con. Lời Ngài làm chứa chan hy vọng, là đường để con hằng dõi bước. Lời Ngài đượm chất ngất niềm vui, trọn

88

vẹn ngàn tiếng hát đầy vơi. Lời Ngài đổi mới cho cuộc đời. Lời Ngài hạnh phúc cho đời con.2. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài gọi con trong cuộc sống. Xin cho con biết lắng nghe Lời Ngài từng theo bước đời con. Xin cho con biết sẵn sàng chờ đợi và vâng nghe theo Chúa. Xin cho con biết sẵn sàng thực hành Lời Chúa đã truyền ban.II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI IV LÀ CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ THEO GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới Đề Tài IV về Chúa Giê-su Ki-tô theo giáo huấn của Thánh Phao-lô mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Ngoài Giáo huấn về Chúa Giê-su Ki-tô mà chúng ta vừa tìm hiểu trong đề tài III, Thánh Phao-lô còn có Giáo huấn nào khác đáng chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi?

3.2 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là “Hội Thánh của Thiên Chúa” và “Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô” phải được hiểu như thế nào?

3.3 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa

89

Ki-tô phải được các Ki-tô hữu - với tư cách là chi thể của Chúa Ki-tô và của nhau - sống như thế nào ?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 1,1-2.12-13; 12,12-31]

4.1 Không chỉ là người rao giảng Tin Mừng, Thánh Phao-lô còn là một bậc thầy chuyên về công việc dậy dỗ, khuyên nhủ, chỉ bảo các Ki-tô hữu, với những Giáo Huấn vừa sâu sắc vừa hợp thời. Đó chính là điều đáng chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi về Thánh Phao-lô, sau khi chúng ta đã biết qua về cuộc trở lại hay đổi đời diệu kỳ và về thân thế sự nghiệp lẫy lừng của ngài. Thật vậy, Thánh Phao-lô đã đóng góp rất lớn cho Ki-tô giáo trong việc đào sâu và trình bày Giáo Lý Đức Tin. Do đó, sau khi chúng ta đã tìm hiểu Đức Giê-su Ki-tô theo giáo huấn của Thánh Phao-lô (trong đề tài III), thì chúng ta không thể không tìm hiểu về các giáo huấn khác của ngài. Trong các Giáo huấn của Thánh Phao-lô thì chúng ta nên đặc biệt quan tâm đến một số Giáo huấn quan trọng và cần thiết cho đời sống Đức Tin ngày hôm nay, như: - Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh: Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô, - Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần,- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ơn huệ của Thần Khí hay đặc sủng,- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể,- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái,

90

- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su và sự sống lại của loài người,- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và về Hôn Nhân Gia Đình,- Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn trở nên Công Chính,Trong các Giáo huấn quan trọng nêu trên của Thánh Phao-lô, trước tiên chúng ta hãy tìm hiểu Giáo huấn về Hội Thánh: Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô. 4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô phải được hiểu như thế nào? (a) Bối cảnh của Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa là quan điểm thần học và giáo hội căn bản của Thánh Phao-lô, về Hội Thánh chống lại xu huớng tự nhiên của các Ki-tô hữu và của các cộng đoàn Ki-tô hữu muốn cục bộ hóa và làm chủ Hội Thánh.

(a’) Bối cảnh của Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô là sự chia rẽ, bè phái xẩy ra trong cộng đoàn Ki-tô hữu Cô-rin-tô mà Thánh Phao-lô nghe biết từ người nhà của bà Khơ-lô-ê: “12 Tôi muốn nói là trong anh em có những luận điệu như: "Tôi thuộc về ông Phao-lô, tôi thuộc về ông A-pô-lô, tôi thuộc về ông Kê-pha, tôi thuộc về Đức Ki-tô." 13 Thế ra Đức Ki-tô đã bị chia năm xẻ bảy rồi ư? Có phải Phao-lô đã

91

chịu đóng đinh vào khổ giá vì anh em chăng? Hay anh em đã chịu phép rửa nhân danh Phao-lô sao?” (1 Cr 1,12-13).

(b) Nội dung của Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh gồm 2 nội dung đáng chúng ta lưu ý. Thứ nhất là Thánh Phao-lô luôn xem Hội Thánh ở bất cứ địa phương nào là Hội Thánh của Thiên Chúa. Thứ hai là Thánh Phao-lô quan niệm và trình bày Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô.

(1o) Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa- Lời Thánh Phao-lô * «1Tôi là Phao-lô, bởi ý Thiên Chúa được gọi làm Tông Đồ của Đức Ki-tô Giê-su, và ông Xốt-thê-nê là người anh em của chúng tôi, 2 kính gửi Hội Thánh của Thiên Chúa ở Cô-rin-tô, những người đã được hiến thánh trong Đức Ki-tô Giê-su, được kêu gọi làm dân thánh...» (1 Cr 1,1-2)* «1Tôi là Phao-lô, bởi ý Thiên Chúa được làm Tông Đồ của Đức Ki-tô Giê-su, và Ti-mô-thê là người anh em, kính gửi Hội Thánh của Thiên Chúa ở Cô-rin-tô, cùng với mọi người trong dân thánh trong khắp miền A-khai-a. 2

Xin Thiên Chúa là Cha chúng ta và xin Chúa Giê-su Ki-tô ban cho anh em ân sủng và bình an.» (2 Cr 1,1-2).

- Giải thích chữ Hội Thánh của Thiên Chúa, nhà chú giải William Barclay viết những dòng như sau: «Phao-lô nói về Hội Thánh Chúa tại Cô-rin-tô. Đây không phải là Hội Thánh của Cô-rin-tô mà là Hội Thánh của Thiên Chúa. Theo Phao-lô, một cộng đoàn riêng lẻ dầu bất cứ ở đâu vẫn

92

là một thành phần thuộc Hội Thánh duy nhất của Thiên Chúa. Ông không muốn nói về Hội Thánh của một xứ nào, một quốc gia nào, cũng không đặt tên cho một Hội Thánh bằng tên của địa phương đó. Với Phao-lô Hội Thánh là Hội Thánh của Chúa. Nếu nghĩ về Hội Thánh như vậy, chắc chúng ta sẽ nhớ lại Hội Thánh như là một thực tại kết hợp, thống nhất chúng ta với nhau nhiều hơn và sẽ bớt nhìn thấy những dị biệt có tính địa phương vẫn hay chia rẽ chúng ta» (William Barclay, Thư gửi tín hữu Cô-rin-tô, NXB Tôn giáo 2008, trang 5).

(2º) Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô- Giáo huấn của Thánh Phao-lô «12 Thật vậy, ví như thân thể người ta chỉ là một, nhưng lại có nhiều bộ phận, mà các bộ phận của thân thể tuy nhiều, nhưng vẫn là một thân thể, thì Đức Ki-tô cũng vậy. 13 Thật thế, tất cả chúng ta, dầu là Do-thái hay Hy-lạp, nô lệ hay tự do, chúng ta đều đã chịu phép rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể. Tất cả chúng ta đã được đầy tràn một Thần Khí duy nhất. 14 Thật vậy, thân thể gồm nhiều bộ phận, chứ không phải chỉ có một mà thôi. 15 Giả như chân có nói: "Tôi không phải là tay, nên tôi không thuộc về thân thể", thì cũng chẳng vì thế mà nó không thuộc về thân thể. 16 Giả như tai có nói: "Tôi không phải là mắt, vậy tôi không thuộc về thân thể", thì cũng chẳng vì thế mà nó không thuộc về thân thể. 17 Giả như toàn thân chỉ là mắt, thì lấy gì mà nghe? Giả như toàn thân chỉ là tai, thì lấy gì mà ngửi?

93

«18 Nhưng Thiên Chúa đã đặt mỗi bộ phận vào một chỗ trong thân thể như ý Người muốn. 19 Giả như tất cả chỉ là một thứ bộ phận, thì làm sao mà thành thân thể được? 20

Như thế, bộ phận tuy nhiều mà thân thể chỉ có một. 21 Vậy mắt không có thể bảo tay: "Tao không cần đến mày"; đầu cũng không thể bảo hai chân: "Tao không cần chúng mày".

«22 Hơn nữa, những bộ phận xem ra yếu đuối nhất thì lại là cần thiết nhất; 23 và những bộ phận ta coi là tầm thường nhất, thì ta lại tôn trọng hơn cả. Những bộ phận kém trang nhã, thì ta lại mặc cho chúng trang nhã hơn hết. 24 Còn những bộ phận trang nhã thì không cần gì cả. Nhưng Thiên Chúa đã khéo xếp đặt các bộ phận trong thân thể, để bộ phận nào kém thì được tôn trọng nhiều hơn. 25 Như thế, không có chia rẽ trong thân thể, trái lại các bộ phận đều lo lắng cho nhau. 26 Nếu một bộ phận nào đau, thì mọi bộ phận cùng đau. Nếu một bộ phận nào được vẻ vang, thì mọi bộ phận cũng vui chung.

«27 Vậy anh em, anh em là thân thể Đức Ki-tô, và mỗi người là một bộ phận. 28 Trong Hội Thánh, Thiên Chúa đã đặt một số người, thứ nhất là các Tông Đồ, thứ hai là các ngôn sứ, thứ ba là các thầy dạy, rồi đến những người được ơn làm phép lạ, được những đặc sủng để chữa bệnh, để giúp đỡ người khác, để quản trị, để nói các thứ tiếng lạ. 29

Chẳng lẽ ai cũng là tông đồ? Chẳng lẽ ai cũng là ngôn sứ, ai cũng là thầy dạy sao? Chẳng lẽ ai cũng được ơn làm phép lạ, 30 ai cũng được ơn chữa bệnh sao? Chẳng lẽ ai cũng nói được các tiếng lạ, ai cũng giải thích được các

94

tiếng lạ sao? 31 Trong các ân huệ của Thiên Chúa, anh em cứ tha thiết tìm những ơn cao trọng nhất. Nhưng đây tôi xin chỉ cho anh em con đường trổi vượt hơn cả.» (1 Cr 12,12-31).

- Hình vẽ biểu tượng Vẽ hình một người với đầu, mình và chân tay. Trên đầu có tai, mắt, miệng..... Trên mình có trái tim và lá phổi. Rồi ghi chú các chức năng của mỗi cơ quan được gọi tên là các Thừa Tác Vụ (thừa tác vụ lãnh đạo - thừa tác vụ lắng nghe (tiếng Thiên Chúa và tiếng con người - thừa tác vụ nhìn ra (nhận ra Chúa và nhận ra anh em) - thừa tác vụ nói Lời Chúa – thừa tác vụ yêu thương – thừa tác vụ chăm sóc – thừa tác vụ đi đến (những nơi/người cần mình) v.v...

- Giải thích Giáo huấn Hội Thánh là Thân Thể Chúa Giê-su Ki-tô chúng ta thấy được các nội dung giáo lý của Giáo huấn như sau: - Như thân thể gồm nhiều cơ quan (hay chi thể) khác nhau nhưng vẫn chỉ là một thân thể, Hội Thánh của Thiên Chúa cũng gồm nhiều phần tử khác nhau là các Ki-tô hữu, nhưng vẫn chỉ là một Hội Thánh duy nhất;- Cũng như mỗi cơ quan (hay chi thể) của một thân thể có chức năng, phận vụ riêng, mỗi Ki-tô hữu trong Hội Thánh có vai trò, chức năng, ơn gọi và sứ mạng riêng;- Cũng như các chi thể của một thân thể phải hài hòa với các chi thể khác của thân thể, các Ki-tô hữu trong Hội Thánh phải sống hài hòa, liên đới, tương trợ, bổ sung với các Ki-tô hữu khác;

95

- Cũng như một chi thể nào của thân thể bị đau thì sẽ khiến cả thân thể bị đau, một Ki-tô nào của Hội Thánh không mạnh khỏe sẽ làm cả Hội Thánh phải yếu đau;- Cũng như tất cả mọi chi thể của một thân thể đều được nuôi dưỡng bằng một dòng máu xuất phát từ trái tim, tất cả các Ki-tô hữu của Hội Thánh đều được nuôi sống bằng Dòng Máu Tình Yêu và Ân Sủng xuất phát từ chính Thiên Chúa, Cha Con và Thánh Thần;- Cũng như tất cả mọi chi thể của một thân thể đều phải tuân theo mệnh lệnh của cái đầu là cơ quan chỉ huy, tất cả các Ki-tô hữu của Hội Thánh đều phải thực thi mệnh lệnh của Chúa Giê-su Ki-tô là đầu Hội Thánh và của các mục tử hợp pháp và có năng quyền lãnh đạo Dân Chúa.

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô phải được các Ki-tô hữu - với tư cách là chi thể của Chúa Ki-tô và của nhau - sống như thế nào ? [Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Sống mối tương quan ngày càng gắn bó, mật thiết hơn với Chúa Giê-su Ki-tô là Đầu của Thân Thể là Hội Thánh.

5.2 Sống mối tuơng quan ngày càng hiệp thông, đoàn kết, liên đới, bổ trợ, tôn trọng sự khác biệt... hơn, đối với các anh chị em Ki-tô hữu xung quanh, vì mọi người là chi thể của nhau.

96

5.3 Sống đạo đức, thánh thiện để đóng góp vào sự lành mạnh và thánh thiện của Thân Thể Chúa Ki-tô là Hội Thánh.

5.4 Biến mình thành công cụ của Chúa Ki-tô có nghĩa là chúng ta trở thành đôi tay, đôi chân, tiếng nói... của Chúa Ki-tô như cách diễn giải của William Barclay về câu nói (của Thánh Phao-lô): Anh em là Thân Thể của Chúa Ki-tô: “Ở đây có một tư tưởng phi thường. Chúa Giê-su không còn trong xác thịt trên trần gian này nữa, do đó, nếu Ngài muốn làm một việc gì trên đời này, Ngài phải tìm một người để làm công việc ấy.

Nếu Ngài muốn dậy dỗ một đứa trẻ, Ngài tìm một thầy giáo để dậy bảo nó.

Nếu muốn chữa lành một người bệnh, Ngài tìm một bác sĩ hay một nhà giải phẫu để làm công việc đó cho Ngài.

Nếu Ngài muốn kể lại một câu chuyện về mình, Ngài phải tìm một người để kể.

Tóm lại chúng ta là thân thể của Chúa Ki-tô, là những bàn tay để làm việc cho Ngài, những bàn chân để chạy việc cho Ngài, là tiếng nói để phát ngôn cho Ngài.

“Ngài không có tay, chỉ có đôi tay của chúng taĐể làm công việc ngày hôm nay của Ngài.

97

Ngài không có chân, chỉ có đôi chân của chúng taĐể dẫn người ta theo đường lối Ngài.

Ngài không có tiếng nói, chỉ có tiếng nói của chúng taĐể nói vời loài người rằng Ngài đã chịu chết như thế nào

Ngài không có cách giúp đỡ nào khác ngoài sự giúp đỡ của chúng taĐể đưa họ đến bên cạnh Ngài.”(William Barclay, Thư gửi tín hữu Cô-rin-tô, NXB Tôn giáo 2008, trang 100).

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI VI : GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÁNH THẦN6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài V bạn đã có dịp học hỏi Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh là Hội Thánh là của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Giê-su Ki-tô, bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Sau Giáo huấn về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô chúng ta nên tìm hiểu về Giáo Huấn nào của Thánh Phao-lô? 2) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần phải được hiểu như thế nào?

98

3) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọc Rm 1,4; 15,13.18-19; 1 Cr 2,4-5; Ep 3,16; 1 Tx 1, 4-5; 2 Tx 1,7

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa tìm hiểu Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh với 2 tính chất quan trọng: “Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa” và “Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô”. Hiểu Hội Thánh như Thánh Phao-lô dậy, chúng ta thấy rõ hai mối tương quan chiều dọc và chiều ngang của đời sống đức tin của chúng ta: Chiều dọc là sống kết hiệp mật thiết với Chúa Giê-su Ki-tô và Chiều ngang là sống hiệp thông, đoàn kết, yêu thương và liên đới với các anh chị em Ki-tô hữu khác. Chúng ta hãy nguyện xin Thiên Chúa ban cho chúng ta ơn hiệp nhất và quyết tâm xây dựng tình hiệp thông đoàn kết giữa những người cùng tin theo Chúa.

7.2 Cùng cầu nguyệnLạy Thiên Chúa là Cha của Chúa Giê-su Ki-tô và là Cha của chúng con, chúng con cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Cha, vì Cha đã sai Con Một Cha xuống trần gian để Người quy tụ chúng con thành một cộng đoàn, một dân thánh.

99

Chúng con còn được cha ban Thánh Thần là Đấng sẽ giúp chúng con sống kết hiệp mật thiết với Cha và hiệp thông sâu xa với anh chị em cùng niềm tin. Xin cho chúng con nên một trong Tình Yêu Cha!

7.3 Cùng hát BÀI CA HIỆP NHẤT

ĐK.- Xin hiệp nhất chúng con nên một trong Tình Yêu Chúa. Xin hiệp nhất chúng con như Ngài liên kết với Cha. Xin giải thoát chúng con xa điều bất hòa chia rẽ. Xin kết liên muôn người trong Tình mến Chúa Cha muôn đời.PK 1: Vì Ngài được sai đến để tìm chiên khắp nơi xa xôi. Vì rằng Cha sai đến, đến đưa về ràn chiên duy nhất. Thì này nguyện xin Chúa, hãy thương ban Thánh Linh của Ngài, hiệp nhất chúng con trong Chúa. PK 2: Người người mọi dân nước cũng là con của Cha trên trời. Được Ngài thương cứu vớt bởi một lần hy sinh khổ giá. Thì này nguyện xin Chúa, hãy thương ban Thánh Linh của Ngài, hiệp nhất chúng con trong Chúa.

100

ĐỀ TÀI VIGIÁO HUẤN CỦA

THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÁNH THẦN

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Mọi người chúng ta đều biết rằng Chúa Thánh Thần là Đấng mà Chúa Giê-su đã hứa ban cho các môn đệ để Người bảo vệ, bênh vực, hướng dẫn và hỗ trợ các ông trong việc thực thi mệnh lệnh rao giảng Tin Mừng cho muôn dân mà Chúa Giê-su đã giao cho các ông. Trong Sách Công vụ các Tông Đồ, Thánh Lu-ca đã tường thuật biến cố Hiện Xuống của Chúa Thánh Thần trên các Tông Đồ và biến các ông thành những nhà rao giảng và làm chứng. Trong cuộc đời Thánh Phao-lô, chúng ta cũng đã chứng kiến những công trình vĩ đại tuyệt vời mà Thánh Tông Đồ Dân Ngoại đã thực hiện nhờ Chúa Thánh Thần. Chúng ta hãy xin Chúa Thánh Thần ngự vào tâm hồn và cuộc sống của chúng ta, vào xã hội thế giới loài người ngày nay để Người canh tân đổi mới mọi sự, mọi người.

1.2 Cùng hát LẠY CHÚA THÁNH THẦN

ĐK: Lạy Chúa Thánh Thần, xin Ngài ngự đến. Canh tân đổi mới đời sống chúng con, tăng sức linh hồn, bồi thêm lửa mến, soi sáng trí khôn, hiệp nhất muôn lòng.

101

PK 1: Chúa hỡi! Khấn xin ngự đến đổ tuôn muôn ơn phù giúp chúng con. Xin thương soi dẫn nhân tâm nương theo Thần Khí bước trong bình an.PK 2 : Hãy đến! Thánh Linh từ ái suối ơn mát trong là Đấng ủi an. Xin thương nâng đỡ ủi an con chiên lạc hướng khổ đau lầm than.PK 3: Hỡi Đấng chí công quyền phép thấu xuyên tâm tư hồn xác chúng con. Xin thương tuyên án khoan dung ai nương tựa Chúa biết luôn cậy tin.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI V VỀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ HỘI THÁNH Bạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài V là giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Sau Giáo huấn về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô chúng ta nên tìm hiểu về Giáo Huấn nào của Thánh Phao-lô?

3.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần phải được hiểu như thế nào? 3.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

102

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Rm 1,4; 15,13.18-19; 1 Cr 2,4-5; Ep 3,16; 1 Tx 1, 4-5; 2 Tx 1,7 ] 4.1 Sau Giáo huấn về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Mình Chúa Ki-tô, chúng ta nên tìm hiểu một giáo huấn quan trọng và sâu sắc khác của Thánh Phao-lô: Đó là giáo huấn về Chúa Thánh Thần là Ngôi Ba Thiên Chúa. 4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần cần được chúng ta tìm hiểu cho đến nơi đến chốn, vì Chúa Thánh Thần đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống Hội Thánh cũng như trong đời sống Đức Tin của mỗi người tín hữu. Đọc cuộc đời và các hoạt động Thánh Phao-lô, chúng ta không thể không thấy dáng dấp, chân dung của Chúa Thánh Thần. Riêng trong các Thư Thánh Phao-lô cho chúng ta thấy rõ hơn vai trò của Chúa Thánh Thần trong đời sống các Ki-tô hữu.

Những bản văn của Thánh Phao-lô về Thánh ThầnKhi chúng ta đọc thư 1 Tx, bức thư đầu tiên của Thánh Phao-lô, chúng ta thấy kinh nghiệm của Phao-lô về pneuma (= Thánh Thần) được gắn liền với dynamis (= quyền năng) (1 Tx 1,5). Kinh nghiệm này hẳn là sợi chỉ đỏ dẫn chúng ta đi tới. Quả thế duyệt qua các thư, chúng ta gặp 7 đoạn văn trong đó pneuma và dynamis (Thánh Thần và quyền năng) đi với nhau: Rm 15,13.19; 1 Cr 2,4; 1 Tx 1,5; Rm 1,4, Ep 3,16; 2 Tx 1,7. Tuy nhiên, vì hai thư Ep và

103

2 Tx là thư đệ nhị Phao-lô bị đặt vấn đề về tác giả, chúng ta không dùng đến (vì chỉ muốn làm việc trên những bản văn chắc chắn của Phao-lô), thì còn 1 Tx 1,5; 1 Cr 2,4-5 và Rm 15,19 theo thứ tự thời gian soạn thảo các thư. Vậy chúng ta hãy tập trung vào ba bản văn này để tìm hiểu mầu nhiệm Thánh Thần theo kinh nghiệm của Phao-lô.

(1o) Bản văn 1 Tx 1,4-5 (a) Ngữ cảnh Trong chuyến đi truyền giáo thứ nhất, lần đầu tiên Phao-lô đã đến thăm Thê-xa-lô-ni-ca và đã thiết lập ở đây một Hội Thánh vào khoảng mùa hè năm 50. Sau đó, ví gặp khó khăn với người Do-thái, ông phải vội vã ra đi, đến A-thê-na rồi đến Cô-rin-tô. Tại đây sau khi nhận được tin tức may lành do Ti-mô-thê từ Thê-xa-lô-ni-ca mang về, ông viết thư 1 Tx, có lẽ vào đầu năm 51. Nay Phao-lô có thể nhìn thanh thản hơn trên hoạt động tong đồ của ông, và dưới ánh sáng của đức tin nay đã nên mạnh nhờ điều đã sống, ông có thể nhắc nhở cho người Thê-xa-lô-ni-ca nhớ lại kinh nghiệm đã qua về biến cố Tin Mừng đến với họ (1 Tx 1,4-5; 2,1-12) và việc họ đón nhận Tin Mừng (1 Tx 1,6-10; 2,13-16), và rút ra một giáo huấn cho đức tin của họ: «4 Thưa anh em là những người được Thiên Chúa thương mến, chúng tôi biết (eidotes) rằng Thiên Chúa đã chọn anh em, 5 vì (hoti) khi chúng tôi loan báo Tin Mừng cho anh em, thì không phải chỉ có lời chúng tôi nói, mà còn có quyền năng, có Thánh Thần (en dynamei kai en pneumati), và một niềm xác tín (kai plêrophoria) sâu xa. Anh em biết,

104

khi ở với anh em, chúng tôi đã sống thế nào để mưu ích cho anh em.»

Ghi chú: Các từ oidate (anh em biết) khá nhiều (1,5; 2,1.5.11; 3,3.4; 4,2; 5,2) so với các thư khác, chứng tỏ Phao-lô nại tới kinh nghiệm sống về hiểu biết. Đàng khác, kinh nghiệm của Phao-lô và người Thê-xa-lô-ni-ca đan quyện vào nhau: trong 8 lần sử dụng oidate cho người Thê-xa-lô-ni-ca, 6 lần Phao-lô nhắc lại hoàn cảnh riêng của ông.

Cho dù ngay từ đầu Phao-lô bày tỏ niềm vui khi thấy các tín hữu không những gắn bó với Tin Mừng, mà còn có một đời sống gương mẫu (1,2-3), giọng điệu của ông trong cc 4 và 5 là giọng trấn an: eidotes (“vì [chúng tôi] biết”) (c4), hoti (“vì”) (c5). Cũng như toàn thể bức thư, câu nói ở đây của Phao-lô nhằm khuyến khích, khẳng định, củng cố các ki-tô hữu (x 3,2), bởi vì đức tin của họ còn non trẻ mà kẻ thù thì hùng mạnh (2,14). Phao-lô đang làm công việc paraklêsis, an ủi và khuyến khích (như ở 2,3.12, xem thêm 4,18; 5,11). Tuy nhiên, việc khuyến khích này không chỉ mang tính luân lý suống, nhưng quy chiếu về công trình cứu độ (như Phao-lô cũng sẽ làm cho người Cô-rin-tô: 1 Cr 2,1-5 và cho người Ga-lát Gl 3,1-6).

(b) Phân tích 1 Tx 1,4-5- Chúng tôi loan báo Tin Mừng cho anh em.- Không chỉ có lời chúng tôi nói mà còn có quyền năng. - Có quyền năng, có Thánh Thần.

105

(c) Kết luậnKinh nghiệm về Thánh Thần là một kinh nghiệm đức tin, nghĩa là không thể đưa ra cho các khoa học gia phân tích. Đó là một kinh nghiệm chỉ dành cho những ai tin, một điều được sống chỉ hiểu được trong đức tin và cho đức tin. Và bởi vì là một kinh nghiệm đức tin, kinh nghiệm về Thánh Thần này luôn luôn là một việc phân định, một việc nhận biết mội sự hiện diện đang hoạt động mà không lệ thuộc con người. Ý thức về chính kinh nghiệm Thánh Thần luôn luôn là hoa trái của việc đọc trong đức tin các biến cố đã qua. Biến cố thô trở thành biến cố mang ơn cứu độ của Thiên Chúa, “hiển ngự”. Đọc với đức tin trong cầu nguyện hoặc trong suy gẫm, thầy biến cố biến thành một cuộc hiển linh thực sự của Chúa Thánh Thần, Phao-lô đã cố gắng diễn tả điều đã xẩy ra trong thời gian và cho biết phải hiểu như thế nào. Ở đây điều ông nhận ra và khẳng định đầu tiên về pneuma là phải xác định như là dynamis. Đây là một sự kiện trung tâm trong kinh nghiệm của Thánh Tông Đồ về Thánh Thần.

(2o) Bản văn 1 Cr 2,4-5 (a) Ngữ cảnh Từ A-thê-na, Phao-lô đã đến Cô-rin-tô trong thời gian 50-52. Ông đã ở đây 18 tháng. Sau đó ông đã đến Ê-phê-xô, tại đây ông đã nhận được tin tức từ Cô-rin-tô, Và ông đã viết thư 1 Cr để giải quyết một số vấn đề của cộng đoàn Cô-rin-tô. Trong phần phi bác sự khôn ngoan thế gian (1,18-2,5) Phao-lô đã viết:

106

«4 Tôi nói (ho logos mou), tôi giảng (to kêrygma mou) mà chẳng dùng lời lẽ khôn khéo (en sophias logois) hấp dẫn, nhưng chỉ dựa vào bằng chứng xác thực của Thần Khí và quyền năng (en apodeixei pneumatos kai dynameôs). 5 Có vậy (hina, “để”, nghĩa hậu quả) đức tin của anh em (hê pistis hymôn) mới không dựa vào lẽ khôn ngoan người phàm (en sophia anthrôpôn), nhưng dựa vào quyền năng Thiên Chúa (en dymamei theou).”Dân Cô-rin-tô đã đi đến chỗ giảm thiểu Tin Mừng vào hàng một xác tín tôn giáo, chắc chắn là đặc biệt, nhưng chỉ được coi như thuộc bình diện sự khôn ngoan thế gian. Họ đảo ngược quan hệ nguyên thủy Thiên Chúa - con người thành con người - Thiên Chúa (2,5), để rồi phê phán các nhà rao giảng như phê phán các nhà hùng biện hoặc các triết gia, có giá trị tùy tài thuyết phục.Khi viết cho người Cô-rin-tô, theo thói quen (1 Tx 1,5; Gl 3,1tt) Phao-lô mời các người nhận thư trở về nguồn. Bằng cách nhắc lại cho họ nhớ cách thức biến cố lời cứu độ đã đến với họ, ông nói lên lời chứng không những về cách thức ông quan niệm thừa tác vụ của ông, nhưng còn cả cách thức ông hiểu biến cố Lời, trên đó xây dựng đức tin của một cộng đoàn. Đây là một minh chứng về Thánh Thần và quyền năng, chứ không phải thuyết phục về khôn ngoan, hầu cho đức tin được đặt không phải trên sự khôn ngoan loài người, nhưng trên quyền năng của Thiên Chúa (2,4-5). Kinh nghiệm ở Thê-xa-lô-ni-ca đã hướng dẫn Phao-lô ghi nhận kinh nghiệm ở Cô-rin-tô: vẫn là Thánh Thần và quyền năng.

107

(b) Phân tích 1 Cr 2,4-5 * Tôi nói, tôi giàng* Quyền năng

(c) Kết luận Thánh Thần Đấng dung quyền năng làm cho người ta được đón nhận Lời, cũng là Đấng một mình làm cho cuộc sống của tín hữu nên trưởng thành, chầm chậm, nhưng hữu hiệu. Người Cô-rin-tô không thể nào tách Lời của Đức Ki-tô khỏi Thần Khí của Người, mà lại không làm què quặt tại nền móng chính kinh nghiệm của họ về Thần Khí: hẳn là họ sẽ kinh bị quyền năng của Thiên Chúa, Đấng đã cho phép họ có kinh nghiệm ấy. Ta hiểu vì sao Phao-lô phản ứng thật triệt để hầu đưa những kẻ “đầy kiêu ngạo” trở lại với mệnh lệnh căn bản đang điều hành đức tin chân chính của Ki-tô hữu: sự ngoan ngoãn với Thánh Thần.

(3o) Bản văn Rm 15,18-19(a) Ngữ cảnh Vào lúc Phao-lô viết cho người Rô-ma, chuyến đi truyền giáo cuối cùng đã sắp kết thúc. Ông đã ở bên Hy-lạp ba tháng, rất có thể đang ở Cô-rin-tô và sắp đưa của lạc quyên về Giê-ru-sa-lem.Đã hai mươi năm rồi kể từ khi Phao-lô bị Đức Giê-su «chộp bắt» và ông đã làm việc không ngơi nghỉ để phổ biến Tin Mừng Cứu độ. Nay sắp kết thúc sứ mạng bên Đông phương, ông chuẩn bị một cuộc phiêu lưu mới, sang Tây phương, sang Tây Ban Nha (Rm 15,24); nhất là Rô-ma, kinh đô của đế quốc, rất thu hút ông (Rm 15,23). Và

108

bởi vì cộng đoàn Rôma không do ông sáng lập, ông phải chuẩn bị miền đất bằng cách viết một bức thư cho họ (R, 15.14).Thế là với tâm hồn thanh thản, Phao-lô tổng kết một chút những năm đã qua. Thư Rm ở tại ngã ba đường nơi tư tưởng và công việc của ông hòa trộn rất hài hòa với nhau, vì ở đây ông không phải sửa chữa các tệ đoan hoặc tự vệ chống lại đối thủ nào. Tuy vậy, kinh nghiệm đầu đời tông đồ, «Thánh Thần là quyền năng», được ghi nhận trong thư 1 Tx vẫn theo Phao-lô cho tới bản văn về cuối đời là Thư Rm. Bản văn trong đó Phao-lô ghi lại kinh nghiệm về Thánh Thần như sau :«18 Thật thế, tôi đâu dám nhắc đến chuyện nào khác, ngoài những gì Đức Ki-tô đã dùng tôi mà thực hiện (kateir-gasato) để đưa các dân ngoại về vâng phục, thực hiện bằng lời nói việc làm (logộ kai ergộ), 19 bằng sức mạnh của những dấu lạ điềm thiêng (en dynamei sêmeiôn kai teratôn), bằng quyền năng của Thánh Thần (en dynamei pneumatos). Như vậy, từ Giê-ru-sa-lem, đi vòng đến tận miền Ilyri, tôi đã làm tròn (peplêrôkenai) sứ mạng loan báo Tin Mừng Đức Ki-tô.»Bản văn này nằm trong phần kết thư nói về các dự định về các cuộc hành trình (15,14-33). Một lần nữa, Phao-lô biện minh cho việc ông viết cho người Rô-ma bằng cách nhắc họ nhớ rằng ông là tông đồ của Đức Giê-su Ki-tô (15,16), rồi trình bày cách ông hiểu thừa tác vụ của ông (15,17-21). Đoạn văn trên không thuộc phần giáo lý, nhưng ta dễ dàng ghi nhận rằng ở đây củng như ở 1 Tx 1,5 và 1 Cr 2,1-5, Phao-lô đi quá phần tường thuật về những sự kiện. Ông

109

đặc biệt nêu bật cách thức ông hiểu và giải thích hoạt động tông đồ của ông bằng cách đặt hoạt động này trong công trình của Thiên Chúa (15,17), và mời chúng ta nhận ra ở đó tính cách qui Kitô và vai trò của Thánh Thần (15.19).

(b) Phân tích Rm 15,18-19* Thật thế, tôi đâu dám nhắc đến chuyện nào khác, ngoài những gì Đức Ki-tô đã dùng tôi mà thực hiện (kateir-gasato) để đưa các dân ngoại về vâng phục * bằng lời nói việc làm (logộ kai ergộ)* bằng sức mạnh của những dấu lạ điềm thiêng (en dyna-mei sêmeiôn kai teratôn)* bằng quyền năng của Thánh Thần (en dynamei pneu-matos)

Ghi chú : Theo cách kết cấu văn chương của Phao-lô, có thể quy quyền năng của Thánh Thần (en dymamei pneumatos) cho lời nói (logộ) và sức mạnh của những dấu lạ điềm thiêng (en dynamei sê meiôn kai teratôn) cho việc làm (ergộ): đây là phép chuyển hoán hay đối xứng (chiasm) như sau: a- logộ (lời nói)

b- ergộ (việc làm)b’- en dynamei sêmeiôn kai teratôn (sức mạnh của

những dấu lạ điềm thiêng) a’- en dynamei pneumatos (quyền năng của Thánh Thần)

110

* tôi đã làm tròn (peplêrôkenai) sứ mạng loan báo Tin Mừng Đức Ki-tô.

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào? [Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Quan tâm đến việc tìm hiểu về Chúa Thánh Thần qua các đoạn văn Thánh Kinh Cựu và Tân Ước.

5.2 Thường xuyên cầu xin Chúa Thánh Thần soi sáng hướng dẫn trong mọi tình huống của cuộc sống hằng ngày, để có được đời sống Ki-tô hữu trưởng thành, xác tín và dấn thân cho công cuộc xây dựng cộng đoàn Hội Thánh và mở mang Nước Trời.

5.3 Thường xuyên cầu xin Chúa Thánh Thần canh tân Cộng đoàn Hội Thánh và Thế Giới để Nước Thiên Chúa hiển trị.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI VII: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ CÁC ÂN HUỆ CỦA THẦN KHÍ HAY ĐẶC SỦNG6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài VI về Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới?

111

Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Có Giáo Huấn nào của Thánh Phao-lô gắn liền với Giáo huấn về Chúa Thánh Thần? 2) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được chúng ta hiểu như thế nào?3) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được chúng ta sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọc1 Cr 12,1-11

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học về Giáo Huấn của Thánh Phaolô về Chúa Thánh Thần. Chúng ta thấy Chúa Thánh Thần đóng vai trò quan trọng như thế nào trong công cuộc rao giảng Tin Mừng, xây dựng các Cộng đoàn và thực thi Đức Ái của Ki-tô hữu. Chúng ta hãy khẩn khoản nài xin Ngôi Ba Thiên Chúa đến ngự trong tâm hồn chúng ta và ban cho chúng ta Hoa Trái của Người.

7.2 Cùng cầu nguyện XIN HOA TRÁI CỦA CHÚA THÁNH THẦN

112

Lạy Chúa Thánh Thẩn, tình yêu hằng hữu của Chúa Cha và Chúa Con, xin đoái thương ban cho con:

Hoa quả Bác Ái, giúp con kết hợp với Chúa qua tình yêu.

Hoa quả Hoan Lạc, đổ đầy trên con niềm an ủi chí thành.

Hoa quả Bình An, nẩy sinh trong con một tâm hồn yên tịnh.

Hoa quả Nhẫn Nại, cho phép con chịu đựng cách khiêm nhường mọi trái ngược với ước muốn của riêng con.

Hoa quả Nhân Hậu, hướng dẫn con đáp ứng nhu cầu thiếu thốn của tha nhân.

Hoa quả Từ Tâm, làm cho con có lòng nhân từ đối với mọi người.

Hoa quả Khoan Dung, giúp con biết quan tâm đến những người bị bỏ rơi.

Hoa quả Hiền Hòa, làm lắng dịu những cơn bốc đồng giận dữ trong con; chận đứng những sự cằn nhằn, đè nén, những phản ứng quá độ trong mối quan hệ với tha nhân.

Hoa quả Trung Tín, cho con nên bình tĩnh, thành thật, trung thành giống Chúa.

Hoa quả Khiêm Tốn, giúp con chỉnh đốn cách cư xử bên ngoài của con.

Hoa quả Tiết Độ và hoa quả Trong Sạch giữ gìn thân xác con xứng đáng đền thờ của Chúa.

Lạy Chúa, xin gìn giữ trái tim con được tinh tuyền nơi trần

113

gian này, để qua Chúa Giêsu con đáng được nhìn thấy Thiên Chúa của con muôn đời trong vinh quang. Amen.

7.3 Cùng hát lại bài

THẦN KHÍ SAI ĐIĐK.- Thần Khí Chúa đã sai tôi đi. Sai tôi đi loan báo Tin Mừng. Thần Khí Chúa đã hiến thánh tôi. Sai tôi đi, Ngài sai tôi đi. 1. Sai tôi đến với người nghèo khó, sai tôi đến với người lao tù. Mang Tin Mừng giải thoát: Thiên Chúa đã cứu tôi.2. Sai tôi đến với người than khóc, sai tôi đến với người âu sầu. Mang Tin Mừng an ủi: Thiên Chúa đã cứu tôi.

3. Sai tôi đến với người đau yếu, sai tôi đến với người thất vọng. Mang Tin Mừng Chân Lý: Thiên Chúa đã cứu tôi.

114

ĐỀ TÀI VII

GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ CÁC ÂN HUỆ CỦA THẦN KHÍ

HAY ĐẶC SỦNG

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Mọi người chúng ta đều biết rằng các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng là những ơn đặc biệt của Chúa Thánh Thần ban cho các phần tử của Giáo hội, để Giáo Hội chu toàn trách nhiệm của mình đối với chính Thiên Chúa và đối với cộng đồng nhân loại. Vì ích chung của cộng đoàn là mục đích của tất cả các đặc sủng nên các tín hữu nhận được một đặc sủng nào đó của Thánh Thần thì người ấy chẳng có lý do gì để giữ cho riêng mình ân huệ ấy; trái lại người ấy phải đem mọi ân huệ đã lãnh nhận cách nhưng không ra phục vụ Thiên Chúa và cộng đoàn. Giáo lý về các đặc sủng của Thánh Phao-lô phù hợp với ý nghĩa của các dụ ngôn về nén vàng nén bạc mà Chúa Giê-su đã nêu trong sách Phúc Âm. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần canh tân lòng trí chúng ta và thế giới loài người.

1.2 Cùng hát LẠY CHÚA XIN BAN THẦN TRÍ

ĐK.- Lạy Chúa xin ban xuống trên chúng con Thần Trí tác tạo của Chúa, Người đổi mới tâm can đổi mới muôn lòng.

115

1. Người sẽ ban cho chúng con nhớ lại Lời Hằng Sống Chúa truyền ban.

2. Người sẽ ghi trong trái tim chính lề luật tình mến Chúa truyền ban.

3. Người đốt lên trong trái tim ánh lửa hồng bừng cháy của niềm tin.

4. Nguyện Chúa ban cho chúng con chính thần lực dìu dắt giữa trần gian.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI VI VỀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÁNH THẦN.Bạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài VI về giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Có giáo huấn nào của Thánh Phao-lô gắn liền với giáo huấn về Thánh Thần không?

3.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được chúng ta hiểu như thế nào?

116

3.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được chúng ta sống như thế nào?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 12,1-11]

4.1 Gắn liền với giáo huấn về Thánh Thần, Thánh Phao-lô có giáo huấn về các ân huệ của Thánh Thần hay đặc sủng. Các đặc sủng của Thánh Thần làm cho Hội Thánh Chúa Ki-tô trở nên dồi dào, phong phú, duyên dáng và mỹ miều, như tân nương chờ đón lang quân là chính Chúa Ki-tô.

4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được hiểu như thế nào?(1°) Bối cảnh của Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng cũng là sự tranh cãi và so bì giữa các Ki-tô hữu Cô-rin-tô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng trong cộng đoàn (đặc sủng nào là cao trọng nhất) và là thái độ vênh vang tự đắc của một số ít Ki-tô hữu được ơn nói tiếng lạ, khiến nguy cơ chia rẽ nội bộ có điều kiện nẩy sinh và phát triển, đe dọa yếu tính thống nhất của Hội Thánh là Thân Mình Chúa Ki-tô. Trước tình trạng ấy Thánh Phao-lô thấy cần phải soi sáng, hướng dẫn để các Ki-tô hữu Cô-rin-tô hiểu rõ ý nghĩa và mục đích của các đặc sủng là nhằm xây dựng Hội Thánh tức nhằm lợi ích thiêng liêng chung của cả cộng đoàn Hội Thánh.

117

(2°) Bản văn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng“1 Thưa anh em, tôi không muốn để anh em chẳng hay biết gì về các ân huệ thiêng liêng. 2 Anh em biết rằng khi còn là người ngoại, anh em bị lôi cuốn mãnh liệt vào việc thờ cúng các ngẫu tượng câm. 3 Vì thế, tôi nói cho anh em biết: chẳng có ai ở trong Thần Khí Thiên Chúa mà lại nói: "Giê-su là đồ khốn kiếp!"; cũng không ai có thể nói rằng : "Đức Giê-su là Chúa", nếu người ấy không ở trong Thần Khí.[Đặc sủng tuy nhiều, nhưng chung một gốc]4 Có nhiều đặc sủng khác nhau, nhưng chỉ có một Thần Khí. 5 Có nhiều việc phục vụ khác nhau, nhưng chỉ có một Chúa. 6 Có nhiều hoạt động khác nhau, nhưng vẫn chỉ có một Thiên Chúa làm mọi sự trong mọi người. 7 Thần Khí tỏ mình ra nơi mỗi người một cách, là vì ích chung. 8

Người thì được Thần Khí ban cho ơn khôn ngoan để giảng dạy, người thì được Thần Khí ban cho ơn hiểu biết để trình bày. 9 Kẻ thì được Thần Khí ban cho lòng tin ; kẻ thì cũng được chính Thần Khí duy nhất ấy ban cho những đặc sủng để chữa bệnh. 10 Người thì được ơn làm phép lạ, người thì được ơn nói tiên tri ; kẻ thì được ơn phân định thần khí ; kẻ khác thì được ơn nói các thứ tiếng lạ ; kẻ khác nữa lại được ơn giải thích các tiếng lạ. 11 Nhưng chính Thần Khí duy nhất ấy làm ra tất cả những điều đó và phân chia cho mỗi người mỗi cách, tuỳ theo ý của Người” (1 Cr 12,1-11).

(3°) Ý nghĩa bản văn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng

118

(a) Tất cả các đặc sủng đều đến từ Thiên Chúa.(b) Trong bảng liệt kê các đặc sủng Thánh Phao-lô sắp xếp theo thứ tự quan trọng:- trước hết là “lời nói khôn ngoan” và “lời nói có tri thức” [khôn ngoan là sự hiểu biết về những việc thuộc về con người và thần linh, cùng các nguyên nhân của chúng; tri thức là sự hiểu biết phải làm gì trong một hoàn cảnh nhất định nào đó]- kế đến là lòng tin, - rồi tới các ân sủng chữa bệnh (phép lạ), - các đặc sủng ngôn sứ, - các đặc sủng phân định Thần Khí và - cuối cùng là các đặc sủng nói tiếng lạ.

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng phải được sống như thế nào?[Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Trân trọng các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng và ước ao có được nhiều ân huệ ấy

5.2 Phát huy các đặc sủng mà mỗi người đã lãnh nhận “cách nhưng không” do tình thương và lòng quảng đại của Thiên Chúa bắng cách đem ra phục vụ cộng đoàn Hội Thánh.

5.3 Tha thiết cầu xin Chúa Thánh Thần ban nhiều ân huệ của Người, nhất là đức ái, cho các tín hữu.

119

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI VIII: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ ĐỨC ÁI6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài VII về giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ôn huệ của Thần Khí hay đặc sủng bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Thánh Phao-lô có giáo huấn quan trọng nào gắn liền với giáo huấn về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng? 2) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái phải được hiểu như thế nào? 3) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọcGa 13,34-35; 1 Cr 13,1-13

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay Đặc Sủng, chúng ta hãy dâng lời chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ Thiên Chúa về những ơn mà Người đã ban, qua Thánh Thần, cho Hội Thánh: ơn khôn ngoan, ơn tri thức, ơn đức tin, ơn chữa lành, ơn ngôn sứ, ơn phân định Thần Khí và ơn tiếng lạ.

120

Chúng ta cũng hãy tha thiết khẩn cầu xin Chúa ban thêm nhiều ân huệ của Thánh Thần cho Hội Thánh Việt Nam để Hội Thánh Việt Nam được canh tân đổi mới cách mạnh mẽ hầu làm vinh danh Chúa và đem nhiều linh hồn về với Chúa.

7.2 Cùng cầu nguyện Lạy Thiên Chúa là Cha của Chúa Giê-su Ki-tô và là Cha của chúng con, Chúa là người Cha vừa giầu có vừa hào phóng, chúng con dâng lời chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ Cha về những ơn mà Cha đã ban cho Hội Thánh. Xin Cha ban cho chúng con nhiều hơn nữa các ơn khôn ngoan, tri thức, đức tin, chữa lành, ngôn sứ, phân định Thần Khí và ơn tiếng lạ để Hội Thánh Chúa tại Việt Nam trở nên phong phú và mỹ miều như cô dâu nghênh đón chàng rể là Con Một Chúa, Đức Giê-su Ki-tô Chúa chúng con. Amen!

7.3 Cùng hát bài

LẠY THẦN KHÍ CỦA ĐỨC CHÚA TRỜI

ĐK: Lạy Thần Khí của Đức Chúa Trời. Lạy Thần Khí của Đức Ki-tô. Xin Ngài hãy đến canh tân trần gian. Xin Ngài hãy đến canh tân lòng con.

1. Xin đến dạy con cho được biết Chúa Cha yêu dấu. Biết Đấng Cứu Thế chính là Đức Giêsu Kitô. 2. Đến kết giao ước cho làm con Chúa Cha nhân ái.

121

Cho tâm hồn con biết kêu khấn Danh Cha miệt mài.

3. Xin đến tẩy rửa, cho hồn xác con được đổi mới. Chúa chính nguồn ánh sáng, soi chiếu con trên đường đời.

4. Xin đến bênh đỡ cho được sống vui mừng hạnh phúc. Cho con từ giã sống bình an trong uy quyền Ngài.

5. Xin quy tụ hết muôn dân nước cho thành hội thánh. Nên thân mình Chúa sống kiên vững tin yêu một lòng.

6. Xin đến thêm sức cho con sống chiêm nhận luôn mãi. Đi khắp mọi nơi rao truyền Chúa Giêsu tuyệt vời.

122

ĐỀ TÀI VIII

GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ ĐỨC ÁI

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Mọi người chúng ta đều biết rằng Ki-tô giáo là Đạo Yêu Thương và giới răn riêng của Chúa Giê-su Ki-tô là yêu tha nhân như chính bản thân mình, yêu người khác như chính Chúa Ki-tô đã yêu thương họ (x.Ga 15,12). Biết là một chuyện và là chuyện tương đối dễ. Sống là chuyện khác và mới là chuyện khó. Hôm nay chúng ta sẽ học cùng Thánh Phao-lô về Đức Ái, để thấy được sự tối cần thiết và cao trọng khôn lường của Đức ấy. Có thể nói được rằng trong đời sống của người công giáo, chỉ có Đức Ái mới đáng kể mà thôi. Chúng ta hãy cầu nguyện với bài hát Đâu có tình yêu thương để xin Thiên Chúa đổ tràn Đức Ái vào lòng chúng ta, xuống trên mọi người của giáo xứ, giáo phận chúng ta.

1.2 Cùng hát ĐÂU CÓ TÌNH YÊU THƯƠNG

ĐK.- Đâu có tình yêu thương ở đấy có Đức Chúa Trời. Đâu có lòng từ bi ở đấy có ân sủng Người. Đâu có tình bác ái thì Chúa chúc lành không nguôi. Đâu ý hợp tâm đầu ở đấy chứa chan niềm vui.

123

1. Nài xin tha thiết Thượng đế muôn tình lân ái. Xin hãy đổ đầy linh hồn tình yêu thiết tha. Yêu Chúa hết lòng, hết sức, hết cả trí khôn. Cùng yêu anh em như Chúa mến yêu chúng con. 2. Nguyện xin Thiên Chúa đoàn kết muôn người một ý. Xin hãy duy trì trí lòng hòa hợp mến yêu. Diệt tan căm thù, chia rẽ, oán hờn, ghét ghen. Gìn giữ Đức Ái: yêu Chúa mến thương anh em.II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI VII VỀ GIÁO HUẤN CỦA CÁC ƠN HUỆ CỦA THẦN KHÍ HAY ĐẶC SỦNGBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài VII là giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Thánh Phao-lô có giáo huấn quan trọng nào gắn liền với giáo huấn về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng?

3.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái phải được hiểu như thế nào?

3.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

124

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Ga 13,34-35; 1 Cr 13,1-13]

4.1 Giáo Huấn về Đức Ái Gắn liền với giáo huấn về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng Thánh Phao-lô có giáo huấn rất quan trọng về Đức Ái. Chúng ta cần phải tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi, vì Đức Ái chính là nét riêng của các môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô như chính Người đã nói: “Ở điểm này, mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ Thầy: là anh em có lòng yêu thương nhau” (Ga 13,35).

4.2 Tìm hiểu Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái (1°) Bối cảnh của Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái là sự tranh cãi và so bì giữa các Ki-tô hữu Cô-rin-tô về đặc sủng nào là cao trọng nhất và là thái độ vêng vang tự đắc của một số ít Ki-tô hữu được đăc sủng nói tiếng lạ. Trước tình trạng ấy Thánh Phao-lô thấy cần phải soi sáng, hướng dẫn để các Ki-tô hữu Cô-rin-tô biết đặc sủng nào là cơ bản và cao trọng nhất: Đó là Đức Ái hay Đức Mến.

(2°) Bản văn của Thánh Phao-lô về Đức Ái “13/1 Giả như tôi có nói được các thứ tiếng của loài người và của các thiên thần đi nữa, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, chũm choẹ xoang xoảng. 2 Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến,

125

thì tôi cũng chẳng là gì. 3 Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi. 4

Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, 5 không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, 6 không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. 7 Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả. 8 Đức mến không bao giờ mất được. Ơn nói tiên tri ư? Cũng chỉ nhất thời. Nói các tiếng lạ chăng ? Có ngày sẽ hết. Ơn hiểu biết ư ? Rồi cũng chẳng còn. 9 Vì chưng sự hiểu biết thì có ngần, ơn nói tiên tri cũng có hạn. 10 Khi cái hoàn hảo tới, thì cái có ngần có hạn sẽ biến đi. 11 Cũng như khi tôi còn là trẻ con, tôi nói năng như trẻ con, hiểu biết như trẻ con, suy nghĩ như trẻ con; nhưng khi tôi đã thành người lớn, thì tôi bỏ tất cả những gì là trẻ con. 12 Bây giờ chúng ta thấy lờ mờ như trong một tấm gương, mai sau sẽ được mặt giáp mặt. Bây giờ tôi biết chỉ có ngần có hạn, mai sau tôi sẽ được biết hết, như Thiên Chúa biết tôi. 13 Hiện nay đức tin, đức cậy, đức mến, cả ba đều tồn tại, nhưng cao trọng hơn cả là đức mến” (1 Cr 13,1-13).

(3°) Ý nghĩa bản văn của Thánh Phao-lô về Đức Ái Xin dựa vào các lời chú giải của William Barclay để tìm hiểu 1 Cr 13: «Với nhiều người, đây là đoạn kỳ diệu nhất trong toàn bộ Tân Ước, nên chúng ta sẽ dành nhiều thì giờ hơn để tìm tòi, nghiên cứu những lời đầy ý nghĩa. Thật ra, nếu trọn đời

126

nghiên cứu, chúng ta cũng chưa thể khám phá hết được… Không có chương nào trong cả Kinh Thánh đòi hỏi con người thánh thiện phải tự xét mình cho bằng 1 Cr 13 này.»

(3/1) Trong các câu 1-3, Phao-lô bắt đầu bằng lời tuyên bố: dầu con người được bất cứ loại ân huệ nào, nhưng ân huệ ấy sẽ vô dụng nếu không có tình yêu thương đi kèm.(a) Ân huệ nói các thứ tiếng rất đáng được mong muốn, nhưng chẳng hơn gì tiếng ồn ào (trống, kèn) nếu không có tình yêu thương.(b) Ơn nói tiên tri tương ứng gần gũi với ơn giảng dậy.(c) Ơn trí thức Cơ nguy thường trực của người nổi tiếng về tri thức là lòng hiếu danh. Người học thức thường gặp nguy cơ trầm trọng là nuôi dưỡng tinh thần khinh dể người khác. Chỉ có sự hiểu biết có lửa tình yêu mới thật sự cứu người.(d) Một đức tin thành khẩn, nhiệt tình lắm lúc đức tin có thể trở thành tàn nhẫn.(e) Làm việc bố thí, phân phát gia tài cho kẻ nghèo. Trên đời này không gì đáng xấu hổ hơn là làm phước mà không có tình thương. Bố thí như một bổn phận gây khó chịu, bố thí với thái độ khinh bỉ, như một kẻ đứng trên cao ném xuống một chút của thừa cho một con chó, bố thí kèm theo bài diễn thuyết về đạo đức, luân lý, thì hoàn toàn không phải là làm việc thiện – đó là sự kiệu ngạo, mà kiêu ngạo bao giờ cũng tàn nhẫn, vì kẻ kiêu ngạo chẳng có chút yêu thương.

127

f) Nộp thân xác để chịu đốt Có thể Phao-lô nghĩ đến các Ki-tô hữu trải qua cơn bách hại. Nếu động cơ thúc đầy một người phó mạng sống mình vì danh Chúa lại là động cơ do kiêu ngạo, khoe mình, tự cao tự đại, thì ngay đến việc tử đạo của người ấy cũng chẳng giá trị gì. Thiết tưởng chúng ta không nên bi quan hay cay cú khi nhớ lại nhiều việc làm thoạt nhìn có vẻ như một hy sinh, nhưng chỉ là sản phẩn của lòng kiêu ngạo chứ không phải là sự dâng hiến do yêu thương.

(3/2) Trong các câu 4-7, Phao-lô liệt kê 15 đặc điểm của tình yêu Ki-tô giáo:(a) Yêu thương là nhẫn nhục tức kiên nhẫn, nhịn nhục đối với con người như chính Chúa đối với chúng ta (chứ không phải lòng kiên trì chịu đựng hoàn cảnh).(b) Yêu thương là nhân từ, tử tế có nghĩa là «ngọt ngào, êm dịu với tất cả», là «phước hạnh» của tình yêu thương. Nhiều Ki-tô hữu rất tốt nhưng không nhân từ, tử tế (thái độ hay chỉ trích, chê bai hoặc khắt khe).(c) Yêu thương là không ghen tương Có 2 loại ghen tỵ. Có loại thèm khát của cải người khác, loại ghen tị này rất khó tránh vì sự thèm muốn đó gắn liền với bản tính con người ; loại thứ hai tệ hơn nhiều, nó nghiến ngầm ngay sự kiện kẻ khác có cái mà chính mình không có. Muốn được cái kẻ khác có, không gì tai hại bằng muốn kẻ khác đừng có cái mà họ đang có. Một tâm hồn

128

bần tiện nhất cũng không thể sa vào điều gì thấp kém hơn thế.(d) Yêu thương là chẳng vênh vang Trong tình yêu thương có đức tính giấu mặt. Tình yêu thương chân chính bao giờ cũng cảm thấy tính cách chẳng ra gì của mình hơn là công lao thành tích của mình. Người thật sự yêu thương chẳng bao giờ nghĩ việc mình yêu thương là điều phi thường. Yêu thương là giữ thái độ khiêm hạ, ví ý thức chẳng bao giờ tặng được cho người mình yêu thương một món quà hoàn toàn vừa ý.(e) Yêu thương là chẳng tự đắc Người thật sự vĩ đại không bao giờ nghĩ đến tính cách quan trọng của mình. Chẳng ai thích con người tự cho là mình quan trọng. (f) Yêu thương chẳng làm điều bất chính nghĩa là không có những hành động trắng trợn, tàn nhẫn mà có những hành động đẹp đẽ, lịch lãm và duyên dáng.(g) Tình yêu thương chẳng tìm tư lợi nghĩa là không nằng nặc đòi cho được các quyền lợi của riêng mình. Nói cho cùng trên đời này chỉ có hai hạng người : những người luôn nghĩ đến quyền lợi của mình và những người luôn nghĩ đến bổn phận; những người cứ nằng nặc đòi đặc quyền và những người luôn nhớ đến bổn phận, trách nhiệm; những kẻ chỉ nghĩ đến những gì cuộc đời mắc nợ mình và những người không bao giờ quên mình mắc nợ cuộc đời. Có lẽ chiếc chỉa khóa giải đáp mọi bài toán cho các vấn đề đang vây quanh chúng ta ngày nay, ấy là con người nghĩ đến quyền lợi ít hơn, nhưng quan tâm nhiều hơn về nghĩa vụ của mình. Khi chúng ta bắt đấu nghĩ

129

tới «địa vị» của mình, chính là lúc chúng ta bị trôi lạc khỏi tình yêu thương của một Ki-tô hữu.(h) Tình yêu thương chẳng nóng giận tức không bao giờ tức giận người khác. Người chế ngự được tính nóng giận của mình sẽ vùng lên và có thể làm chủ bất cứ việc gì.(i) Tình yêu thương chẳng chất chứa trong trí nhớ bất cứ việc sai quấy nào người khác đã làm cho mình Có thể hiểu là tình yêu thương không muốn hận thù.(k) Tình yêu thương không mừng khi thấy sự gian ác, đúng hơn là chẳng vui về bất cứ việc gì sai quấy. Ở đây có ý đề cập đến sự vui thích tinh quái chúng ta thường có khi nghe người khác mắc lầm lỗi nào đó. Bản tính con người thích nghe về những bất hạnh của người khác hơn là về những điều may mắn của họ. Khóc với kẻ khóc bao giờ cũng dễ hơn là vui với kẻ vui. Chúng ta thích nghe câu chuyện chê bai kẻ khác hơn là câu chuyện nhằm khen ngợi kẻ khác. Tình yêu thương Ki-tô hữu không có sự tinh quái, ấy là vui mừng khi nghe một chuyện xấu, chuyện bất hạnh của người khác.(l) Tình yêu thương vui khi thấy điều chân thật Việc này không dễ dàng nhu thoạt nghe. Nhiều khi chúng ta không dứt khoát muốn cho chân lý chiến thắng, nhất là sự thật, chính là điều cuối cùng chúng ta cần phải nghe. Tình yêu thương Ki-tô hưu không hề muốn che giấu sự thật, đối diện vớu sự thật là can đảm. Chẳng việc việc gì giấu được mãi, vì thế chúng ta phải vui mừng khi được biết sự thật.

130

m) Tình yêu thương tha thứ tất cả, có nghĩa là tình yêu thương «che đậy mọi sự» tức là chẳng bao giờ lôi các lỗi lầm của kẻ khác ra ánh ánh sáng. Trái lại tình yêu thương tìm cách dàn xếp êm đẹp và kín đáo mọi việc hơn là đem phơi bày quở trách. Càng có lý hơn nữa, tình yêu thương chịu đựng sỉ nhục, chửi mắng, bạc đãi. Đó là loại tình yêu thương vốn có trong lòng Chúa Giê-su.(n) Tình yêu thương tin tưởng tất cả Đặc điểm này của tình yêu thương gồm 2 phương diện: (1o) Trong mối liên hệ với Chúa, đó là tình yêu thương, bắt ngay lấy Lời Chúa, tin tuyệt đối vào các lời hứa của Ngài, nhận tất cà những lời hứa bắt đầu bằng «hễ ai» và nói «câu đó ám chỉ tôi». Đó là tình yêu thương bắt nguồn từ đức tính «đánh cuộc với đời sống rằng có một Chúa». (2o) Trong mối liên hệ với đồng bào, đó là tình yêu thương luôn luôn tin vào điều tốt nhất nơi kẻ khác. Chúng ta thường khiến kẻ khác trở thành như điều chúng ta tin về họ. Nếu chúng ta hành động chứng tỏ không tin cậy họ, nếu nghi ngờ họ, ta sẽ khiến họ trở thành người không đáng tin cậy. Nếu chúng ta hành động chứng tỏ mình tuyệt đối tin cậy họ, và nếu họ không cố ý đánh mất danh dự, chúng ta đã biến họ thành người đáng tin cậy. Tình yêu thương có thể khiến kẻ vô lại thành người cao thượng, nếu chúng ta tin tưởng vào những gì tốt nhất nơi họ.(o) Tình yêu thương hy vọng tất cả Chúa Giê-su tin chẳng có một người nào là hoàn toàn tuyệt vọng.(p) Tình yêu thương kiên trì chịu đựng mọi sự

131

bằng tinh thần dũng cảm, tin vào chiến thắng, không có nghĩa là khoanh tay bó gối thụ động mà là vừa chịu đựng, vừa cố gắng để thắng, để lật ngược thế cờ.

Ghi chú Còn một điều nữa cần nói đây. Khi suy nghĩ về các đặc điểm của tình yêu thương như Phao-lô mô tả trên, chúng ta có thể thấy rõ chúng ta được thực hiện, được biến thành hành động, được nhập thể trong đời sống của chính Chúa Giê-su!

(3/3) Trong các câu 8-13, Phao-lô nêu lên ba điểm cuối cùng nói về tình yêu thương của Ki-tô hữu:(a) Ông nhấn mạnh tính cách trường tồn tuyệt đối của tình yêu thương. Sau khi mọi điều người ta dùng để tự tôn vinh và hãnh diện đều qua đi, chỉ tình yêu thương còn lại. (b) Ông nhấn mạnh tính cách trọn vẹn tuyệt đối của tình yêu thương. Mọi sự việc chỉ được nhìn thấy như những hình ảnh trong một tấm gương (thấy lờ mờ). Con đường yêu thương sẽ đưa chúng ta đến ngày cuối củng, khi tấm màn được vén lên và chúng ta sẽ thấy mặt đối mặt, được biết mọi sự như cách chúng ta phải biết. Nếu không có tình yêu thương, chúng ta sẽ chẳng bao giờ đạt đến ngày đó vì Thiên Chúa là tình yêu và chì người có tình yêu thương mới có thể thấy được Thiên Chúa.(c) Ông nhấn mạnh tính cách ưu việt tuyệt đối của tình yêu thương. Tuy đức tin và hy vọng đều hết sức quan trọng, nhưng tình yêu thương còn quan trọng hơn. Đức tin không có tình yêu thương thì lạnh nhạt, hy vọng không có tình

132

yêu thương thì buồn tẻ. Tình yêu thương là ngọn lửa đun nóng đức tin và là ánh sáng đem hy vọng đến đích chắc chắn.

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?[Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Nhận thức sấu sắc về tầm quan trọng của Đức Ái Ki-tô giáo.

5.2 Tha thiết cầu xin Chúa Thánh Thần ban Đức Ái cho mình và cho những người khác, nhất là những người có liên hệ mật thiết.

5.3 Nỗ lực sống Đức Ái trong đời sống cá nhân và cộng đoàn của mỗi người.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI IX: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÁNH THỂ6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài VIII là giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái, bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu

133

1) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể quan trọng như thế nào? 2) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được hiểu như thế nào? 3) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được các Ki-tô hữu chúng ta sống như thế nào trong đời sống cộng đoàn?

6.3 Sách Thánh cần đọc1 Cr 11,17-22.23-34; Mt 26,26-29; Mc 14,22-25, Lc 22,14-20

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái. Nhiều lần chúng ta chúng ta đã nghe nói hay nghe giảng về Đức Yêu Thương Ki-tô giáo, nhưng có lẽ đây là lần đầu tiên chúng ta có dịp tìm hiểu cặn kẽ, suy nghĩ thấu đáo về đức Yêu Người nhờ giáo huấn của Thánh Phao-lô. Chúng ta hãy cảm tạ Thiên Chúa là Tình Yêu, cảm tạ Chúa Giê-su đã để lại cho chúng ta Giới Răn riêng và cũng là Giới Răn Mới của Người là “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em!” (Ga 15,12).

134

7.2 Cùng cầu nguyện: [Mỗi người cầu nguyện trong thinh lặng]

7.3 Cùng hát lại bài ĐÂU CÓ TÌNH YÊU THƯƠNG

ĐK.- Đâu có tình yêu thương ở đấy có Đức Chúa Trời. Đâu có lòng từ bi ở đấy có ân sủng Người. Đâu có tình bác ái thì Chúa chúc lành không nguôi. Đâu ý hợp tâm đầu ở đấy chứa chan niềm vui.1. Nài xin tha thiết Thượng đế muôn tình lân ái. Xin hãy đổ đầy linh hồn tình yêu thiết tha. Yêu Chúa hết lòng, hết sức, hết cả trí khôn. Cùng yêu anh em như Chúa mến yêu chúng con. 2. Nguyện xin Thiên Chúa đoàn kết muôn người một ý. Xin hãy duy trì trí lòng hòa hợp mến yêu. Diệt tan căm thù, chia rẽ, oán hờn, ghét ghen. Gìn giữ Đức Ái: yêu Chúa mến thương anh em.

135

ĐỀ TÀI IX GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

VỀ THÁNH THỂ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ học cùng Thánh Phao-lô, về Thánh Thể còn được gọi là Bữa Tối của Chúa Giê-su. Thánh Thể là Mầu Nhiệm và là Cử Hành gần gũi nhất với đời sống Đức Tin của chúng ta. Nhưng Thánh Thể cũng đòi hỏi ở những người tham dự một thái độ, một cách sống xứng hợp. Vì thế mà chúng ta cần tìm hiểu cho kỹ và cố gắng áp dụng Giáo Huấn của Thánh Phao-lô vào cuộc sống. Trước hết chúng ta hãy dâng lời ca tụng Thiên Chúa là Tình Yêu, Tình Yêu Ban Phát, Tình Yêu Hiến Dâng, Tình Yêu Cho Đi, vì chính nhờ Tình Yêu này mà chúng ta có Thánh Thể.

1.2 Cùng hát CHÚA LÀ TÌNH YÊU

ĐK: Chúa là Tình Yêu, Ngài đã đến cứu thế giới khỏi chốn lưu đầy. Chúa là Tình Yêu, Ngài đã thương ban Con Một cho trần thế. Để đem muôn ơn lành, để loan tin vui mừng, khắp thế giới cho mọi người, Ngài đã chết trong đau thương để ta sống bình an.

136

PK 1: Còn tình yêu nào cao vời vợi bằng tình Chúa đã thương ta. Dù rằng đất trời mãi đổi thay, nhưng tình Chúa vẫn yêu ta đến muôn muôn đời. PK 2: Ngài hằng mong chờ luôn mời gọi người người sống yêu thương nhau. Để tình yêu Ngài mãi tràn lan trong tình chúng ta yêu nhau sống vui an bình.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI VII LÀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ CÁC ÂN HUỆ CỦA THẦN KHÍ HAY ĐẶC SỦNGBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm» hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài VII là giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng, bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể quan trọng như thế nào?

3.2 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được hiểu như thế nào?

3.3 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được các Ki-tô hữu chúng ta sống như thế nào trong đời sống cộng đoàn?

137

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 11,17-22.23-34; Mt 26,26-29; Mc 14,22-25, Lc 22,14-20]

4.1 Giáo Huấn về Thánh Thể: Ngoài Giáo huấn về Hội Thánh là Hội Thánh của Thiên Chúa và Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô Thánh Phao-lô còn có Giáo Huấn về Thánh Thể cũng rất đáng được chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi, vì Thánh Thể, còn được gọi là Bữa Tối của Chúa, là việc làm do chính Chúa Giê-su đã thực hiện trong Đêm Thứ Năm Tuần Thánh và đã truyền lệnh cho Hội Thánh «hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy». Vì thế mà Mầu Nhiệm và Cử Hành gắn liền với đời sống đức tin của chúng ta.

4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được hiểu như thế nào? (1o) Bối cảnh của Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể là sự xúc phạm đến ý nghĩa và đòi hỏi của việc cử hành Bữa Tối của Chúa trong cộng đoàn Ki-tô hữu Cô-rin-tô: “17

Nhân lúc đưa ra các chỉ thị này, tôi chẳng khen anh em đâu, vì những buổi họp của anh em không đem lại lợi ích gì, mà chỉ gây hại. 18 Thật thế, trước tiên tôi nghe rằng khi họp cộng đoàn, anh em chia rẽ nhau, và tôi tin là điều ấy có phần nào đúng. 19 Những sự chia rẽ giữa anh em, thế nào cũng có, nhưng nhờ vậy mới rõ ai là người đạo đức chắc chắn. 20 Khi anh em họp nhau, thì không phải là để ăn bữa tối của Chúa. 21 Thật vậy, mỗi người lo ăn bữa riêng

138

của mình trước, và như thế, kẻ thì đói, người lại say. 22

Anh em không có nhà để ăn uống sao? Hay anh em khinh dể Hội Thánh của Thiên Chúa và làm nhục những người không có của? Tôi phải nói gì với anh em? Chẳng lẽ tôi khen anh em sao? Về điểm này, tôi chẳng khen đâu!” (1 Cr 11,17-22).

(2o) Nội dung của Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể (a) Bản văn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể (1 Cr 11,23-34)«23 Thật vậy, điều tôi đã lãnh nhận từ nơi Chúa, tôi xin truyền lại cho anh em: trong đêm bị nộp, Chúa Giê-su cầm lấy bánh, 24 dâng lời chúc tụng tạ ơn, rồi bẻ ra và nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là Mình Thầy, hiến tế vì anh em; anh em hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy." 25 Cũng thế, cuối bữa ăn, Người nâng chén và nói: "Đây là chén Máu Thầy, Máu đổ ra để lập Giao Ước Mới; mỗi khi uống, anh em hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy." 26 Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết. 27 Vì thế, bất cứ ai ăn Bánh hay uống Chén của Chúa cách bất xứng, thì cũng phạm đến Mình và Máu Chúa.«28 Ai nấy phải tự xét mình, rồi hãy ăn Bánh và uống Chén này. 29 Thật vậy, ai ăn và uống mà không phân biệt được Thân Thể Chúa, là ăn và uống án phạt mình. 30 Vì lẽ đó, trong anh em, có nhiều người ốm đau suy nhược, và cũng có lắm người đã chết.31 Giả như chúng ta tự xét mình, thì

139

chúng ta đã không bị xét xử. 32 Nhưng khi Chúa xét xử là Người sửa dạy chúng ta, để chúng ta khỏi bị kết án cùng với thế gian.«33 Cho nên, thưa anh em, khi họp nhau để dùng bữa, anh em hãy đợi nhau. 34 Ai đói, thì ăn ở nhà, kẻo anh em đến họp mà hoá ra để bị kết án. Về các vấn đề khác, tôi sẽ liệu khi nào đến thăm anh em.»

(b) Các bản văn của Tin Mừng Nhất Lãm về Thánh Thể1o) Bản văn của Thánh Mát-thêu (26,26-29)«26 Cũng trong bữa ăn, Đức Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho môn đệ và nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là mình Thầy." 27 Rồi Người cầm lấy chén, dâng lời tạ ơn, trao cho môn đệ và nói: "Tất cả anh em hãy uống chén này, 28 vì đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra cho muôn người được tha tội. 29 Thầy bảo cho anh em biết: từ nay, Thầy không còn uống thứ sản phẩm này của cây nho, cho đến ngày Thầy cùng anh em uống thứ rượu mới trong Nước của Cha Thầy.»

2o) Bản văn của Thánh Mác-cô (14,22-25)«22 Cũng đang bữa ăn, Đức Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho các ông và nói: "Anh em hãy cầm lấy, đây là mình Thầy." 23 Và Người cầm chén rượu, dâng lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này. 24 Người bảo các ông: "Đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra vì muôn người. 25 Thầy bảo thật anh em: chẳng bao giờ Thầy còn uống sản phẩm của cây nho nữa,

140

cho đến ngày Thầy uống thứ rượu mới trong Nước Thiên Chúa.»3o) Bản văn của Thánh Lu-ca (22,14-20)«14 Khi giờ đã đến, Đức Giê-su vào bàn, và các Tông Đồ cùng vào với Người. 15 Người nói với các ông: "Thầy những khát khao mong mỏi ăn lễ Vượt Qua này với anh em trước khi chịu khổ hình. 16 Bởi vì, Thầy nói cho anh em hay, Thầy sẽ không bao giờ ăn lễ Vượt Qua này nữa, cho đến khi lễ này được nên trọn vẹn trong Nước Thiên Chúa."«17 Rồi Người nhận lấy chén, dâng lời tạ ơn và nói: "Anh em hãy cầm lấy mà chia nhau. 18 Bởi vì, Thầy bảo cho anh em biết, từ nay, Thầy không còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến khi Triều Đại Thiên Chúa đến."«19 Rồi Người cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, bẻ ra, trao cho các ông và nói: "Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em. Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy." 20 Và tới tuần rượu cuối bữa ăn, Người cũng làm như vậy và nói: "Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy, máu đổ ra vì anh em.»

(c) So sánh các bản văn Kinh Thánh về Thánh Thể

1 Cr 11,17-34 Mt 26,26-29

Mc 14,22-25

Lc 22,14-20

17 Nhân lúc đưa ra các chỉ thị này, tôi chẳng khen anh em đâu, vì những buổi họp của anh em không đem lại lợi ích gì, mà chỉ gây hại. 18

Thật thế, trước tiên tôi nghe rằng khi họp cộng đoàn, anh em chia rẽ nhau, và tôi tin là

26 Cũng trong bữa ăn, Đức Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho môn đệ và

22 Cũng đang bữa ăn, Đức Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho các ông và

14 Khi giờ đã đến, Đức Giê-su vào bàn, và các Tông Đồ cùng vào với Người. 15

Người nói với các ông: "Thầy những khát khao mong mỏi ăn lễ Vượt Qua này

141

điều ấy có phần nào đúng. 19

Những sự chia rẽ giữa anh em, thế nào cũng có, nhưng nhờ vậy mới rõ ai là người đạo đức chắc chắn. 20 Khi anh em họp nhau, thì không phải là để ăn bữa tối của Chúa. 21 Thật vậy, mỗi người lo ăn bữa riêng của mình trước, và như thế, kẻ thì đói, người lại say. 22 Anh em không có nhà để ăn uống sao? Hay anh em khinh dể Hội Thánh của Thiên Chúa và làm nhục những người không có của? Tôi phải nói gì với anh em? Chẳng lẽ tôi khen anh em sao? Về điểm này, tôi chẳng khen đâu!23 Thật vậy, điều tôi đã lãnh nhận từ nơi Chúa, tôi xin truyền lại cho anh em: trong đêm bị nộp, Chúa Giê-su cầm lấy bánh, 24 dâng lời chúc tụng tạ ơn, rồi bẻ ra và nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là Mình Thầy, hiến tế vì anh em; anh em hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy." 25

Cũng thế, cuối bữa ăn, Người nâng chén và nói: "Đây là chén Máu Thầy, Máu đổ ra để lập Giao Ước Mới; mỗi khi uống, anh em hãy làm như Thầy vừa làm để tưởng nhớ đến Thầy." 26

Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết.

nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là mình Thầy." 27 Rồi Người cầm lấy chén, dâng lời tạ ơn, trao cho môn đệ và nói: "Tất cả anh em hãy uống chén này, 28 vì đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra cho muôn người được tha tội.

29 Thầy bảo cho anh em biết: từ nay, Thầy không còn uống thứ sản phẩm này của cây nho, cho đến ngày Thầy cùng anh em uống thứ rượu mới trong Nước của Cha Thầy."

nói: "Anh em hãy cầm lấy, đây là mình Thầy." 23 Và Người cầm chén rượu, dâng lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này. 24 Người bảo các ông: "Đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra vì muôn người.

25 Thầy bảo thật anh em: chẳng bao giờ Thầy còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến ngày Thầy uống thứ rượu mới trong Nước Thiên Chúa."

với anh em trước khi chịu khổ hình. 16 Bởi vì, Thầy nói cho anh em hay, Thầy sẽ không bao giờ ăn lễ Vượt Qua này nữa, cho đến khi lễ này được nên trọn vẹn trong Nước Thiên Chúa."17 Rồi Người nhận lấy chén, dâng lời tạ ơn và nói: "Anh em hãy cầm lấy mà chia nhau. 18 Bởi vì, Thầy bảo cho anh em biết, từ nay, Thầy không còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến khi Triều Đại Thiên Chúa đến."19 Rồi Người cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, bẻ ra, trao cho các ông và nói: "Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em. Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy." 20 Và tới tuần rượu cuối bữa ăn, Người cũng làm như vậy và nói: "Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy, máu đổ ra vì anh em.”

142

27 Vì thế, bất cứ ai ăn Bánh hay uống Chén của Chúa cách bất xứng, thì cũng phạm đến Mình và Máu Chúa.28 Ai nấy phải tự xét mình, rồi hãy ăn Bánh và uống Chén này. 29 Thật vậy, ai ăn và uống mà không phân biệt được Thân Thể Chúa, là ăn và uống án phạt mình. 30 Vì lẽ đó, trong anh em, có nhiều người ốm đau suy nhược, và cũng có lắm người đã chết.31 Giả như chúng ta tự xét mình, thì chúng ta đã không bị xét xử. 32 Nhưng khi Chúa xét xử là Người sửa dạy chúng ta, để chúng ta khỏi bị kết án cùng với thế gian.33 Cho nên, thưa anh em, khi họp nhau để dùng bữa, anh em hãy đợi nhau. 34 Ai đói, thì ăn ở nhà, kẻo anh em đến họp mà hoá ra để bị kết án. Về các vấn đề khác, tôi sẽ liệu khi nào đến thăm anh em.

(d) Chúng ta thấy một số điểm giống và khác nhau như sau1o) Trước hết chúng ta nên nhớ rằng đoạn văn của Phao-lô (năm 55) có trước ba đoạn văn của Tin Mừng Nhất Lãm: Mác-cô (năm 64), Mát-thêu (năm 70) và Lu-ca (năm 85-90).

143

2o) Hành động và lời truyền phép của Chúa Giê-su tức hành động và lời nói làm nên Bí Tích Thánh Thể được nêu lên trong cả 4 đoạn văn của Phao-lô, Mát-thêu, Mác-cô và Lu-ca: "Chúa Giê-su cầm lấy bánh, 24 dâng lời chúc tụng tạ ơn, rồi bẻ ra và nói: "Anh em cầm lấy mà ăn, đây là Mình Thầy, hiến tế vì anh em" và "Đây là chén Máu Thầy, Máu đổ ra để lập Giao Ước Mới." Như vậy cốt yếu của Mầu Nhiệm hay Bí Tích Thánh Thể là sự hiến tế thập giá của Chúa Giê-su, Con Thiên Chúa, vì con người, vì chúng ta! Và đồng thới là Lễ Tạ Ơn đối với Thiên Chúa là Cha, Đấng yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một ... (Ga 3,16).

3o) Từ Giao Ước cũng được nêu lên trong cả 4 đoạn văn của Phao-lô, Mát-thêu, Mác-cô và Lu-ca. Đây là Giao Ước Mới, thay thế Giao Ước Cũ giữa Thiên Chúa và dân Ít-ra-en.

4o) Lệnh truyền của Chúa Giê-su về việc làm lại việc Người làm: "Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy" chúng ta chỉ tìm thấy trong hai đoạn văn của Phao-lô (1 Cr 11, 25) và Lu-ca (22,19).

5o) Bữa Tiệc Cánh Chung được Chúa Giê-su nhắc đến trong ba đoạn văn của Mát-thêu (26,29), Mác-cô (14,25) và Lu-ca (22,15.18).

6o) Trong đoạn văn của Lu-ca, chúng ta thấy trước Bữa Ăn Thánh Thể là Bữa Ăn Vượt Qua của Cựu Ước (xem Xh 12,1-28). Trong bản văn Lu-ca trong Bữa Ăn Vượt Qua

144

còn có một chi tiết trong lời nói của Chúa Giê-su: "Anh em hãy cầm lấy mà chia nhau” thay vì "cầm lấy mà ăn, mà uống"!

7o) Trong đoạn văn của Phao-lô, chúng ta thấy phần đầu (1 Cr 11, 17-22) và phần cuối (1 Cr 11, 27-34) là hai văn đoạn không có trong ba bản văn Phúc Âm. Phần đầu có thể được xem là nguyên do hay cơ hội khiến Phao-lô phải nhắc đến sự kiện Chúa Giê-su lập Bí Tích Thánh Thể. Còn phần cuối là những lời cảnh báo của Phao-lô về những vi phạm của một số Ki-tô hữu Cô-rin-tô trong các buổi cử hành Thánh Thể. Cũng trong đoạn văn này chúng ta thấy Phao-lô nói lên ý nghĩa của việc tham dự Thánh Thể: "Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết." (1 Cr 11, 26).

8o) Ngoài ra, phần đầu đoạn văn của Phao-lô (1 Cr 11, 17-22) còn cho chúng ta thấy một sinh hoạt rất đặc biệt của người thời xưa: Đó là "tập tục nhiều người tụ tập lại để ăn bữa chung với nhau và có một loại tiệc đặc biệt là eranos, mỗi người đem theo phần ăn riêng của mình, tất cả góp lại để làm một bữa ăn chung. Hội Thánh sơ khai cũng có thói quen đó. Các Ki-tô hữu có một bữa ăn gọi là a-ga-pê, bữa tiệc yêu thương. Khi đến dự, mỗi người đem thức ăn tới để chung mọi thứ lại rồi cùng ngồi ăn chung với nhau. Đây là một tập tục tốt... một phuơng thức nhằm kiến tạo và nuôi dưỡng sự hiệp thông thật sự giữa các Ki-tô hữu. Nhưng giáo đoàn có kẻ giầu, người nghèo, có người đem đến

145

nhiều thức ăn, nhưng cũng có nhiều nô lệ vốn chẳng có gì để góp phần cả. Quả thật, với một người nô lệ nghèo khổ thì bữa tiệc yêu thương chính là bữa ăn đầy đủ nhất trong tuần. Nhưng tại Cô-rin-tô, nghệ thuật chia sẻ cho nhau đã bị đánh mất, người giầu đã không chia thức ăn của mình, nhưng tụ tập thành một nhóm riêng, ăn uống hối hả như sợ phải chia phần cho kẻ khác, trong khi số người nghèo thì hầu như chẳng có gì mà ăn cả. Hậu quả trong bữa mà lẽ ra việc phân chia giai cấp xã hội bị xóa sổ, lại càng mài nhọn, gây nên tình trạng trầm trọng thêm. Đáng lẽ phải là cơ hội thông hiệp, lại thoái hóa để trở thành những điều gây phân chia giai cấp. Cho nên Phao-lô đã không ngần ngại quở trách không tiếc lời." (William Barclay, Thư gửi tín hữu Cô-rin-tô, NXB Tôn giáo, 2008, trang 87-88).

Để dễ nhận ra những điểm tương đồng và dị biệt trong 4 bản văn Kinh Thánh nói trên, chúng ta hãy nhìn vào biểu đồ sau đây:

Nội dung 1 Cr 11,17-34

Mt 26,26-29

Mc 14,22-25

Lc 22,14-20

1. Bữa Ăn Vượt Qua O O O X2. Bữa Ăn Yêu Thương (Agapê)

X O O O

3. Hành động và lời làm nên Thánh Thể

X X X X

4. ”Giao Ước” X X X X5. Lệnh truyền lập lại X O O X6. Bữa Tiệc Cánh Chung O X X X7. Ý nghĩa của việc ăn bánh uống chén

X O O O

146

8. Tội phạm đên Thánh Thể X O O O

(e) Tội phạm đến Thánh Thể theo giáo huấn của Thánh Phao-lôThánh Phao-lô cảnh báo: "Vì thế, bất cứ ai ăn Bánh hay uống Chén của Chúa cách bất xứng, thì cũng phạm đến Mình và Máu Chúa. Ai nấy phải tự xét mình, rồi hãy ăn Bánh và uống Chén này." (1 Cr 11,27-28). Chính Thánh Phao-lô giải thích ăn Bánh và uống Chén của Chúa cách bất xứng là không phân biệt được Thân Thể Chúa. Câu này có thể được hiểu theo 2 nghĩa như sau:* Nghĩa thứ nhất là người ăn Bánh và uống Chén mà không hiểu rõ ý nghĩa, không ý thức được tính quan trọng của việc mình làm, không lãnh hội thấu đáo tính cách thánh thiêng của sự việc. Cũng có thể hiểu là người ăn Bánh và uống Chén mà không có lòng tôn kính, không ý thức được tình yêu thương và phần trách nhiệm việc làm đó sẽ áp đặt trên người ấy. * Nghĩa thứ hai là người ăn Bánh và uống Chén mà không biết rằng Hội Thánh là Thân Thể Chúa Ki-tô (12,12) vì thế không kể gì đến anh chị em minh trong buổi lễ cử hành Thánh Thể. Nói cách khác là người không hiểu Thân Thể Chúa Ki-tô là cộng đoàn tín hữu, nên kỳ thị anh em mình, nhìn anh em mình bằng con mắt đố kỵ như không phải là một người trong anh em. Vì thế tất cả những ai có lòng hận thù, cay đắng, đố kỵ anh em mình sẽ ăn và uống cách không xứng đáng nếu còn giữ tinh thần đó trong lòng mà đến bàn tiệc của Chúa.

147

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể phải được hiểu như thế nào? [Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Trong Tông Huấn "Bí Tích Tình Yêu" Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI, trình bày Bí Tích hay Mầu Nhiệm Thánh Thể là để TIN, CỬ HÀNH và SỐNG. Nên chúng ta cố gắng tìm đọc và học về Tông Huấn quan trọng này.

5.2 Ở đây chúng ta được mời gọi áp dụng giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể chủ yếu bằng hai cách sau đây:

* Cách thứ nhất là chúng ta cử hành và tham dự Thánh Thể một cách hiểu biết và ý thức về ý nghĩa và đòi hỏi của Mầu Nhiệm Thánh Thể. Ý nghĩa của Thánh Thể là Hiến Tế của Con Thiên Chúa, là Giao Ước Mới được ký kết giữa Thiên Chúa và nhân loại trong Máu Thánh của chính Chúa Giê-su Ki-tô, Con Yêu Dấu của Thiên Chúa.

* Cách thứ hai là trước khi Ăn Bánh và Uống Chén của Chúa chúng ta phải có những bữa ăn agape (tức bữa ăn yêu thương huynh đệ) giữa các anh em chị trong cộng đoàn. Có nghĩa là chỉ khi chúng ta đã thể hiện tình yêu thương với

148

anh chị em trong cộng đoàn, nhất là với những người túng thiếu, cần sự chia sẻ của chúng ta (lương thực vật chất, mối quan tâm, thời gian, sự yêu thương, chăm sóc), thì chúng ta mới cử hành Bữa Tối của Chúa một cách xứng đáng. Nói vắn gọn: Thánh Thể đòi hỏi sự tương trợ và chia sẻ. Chính Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI, trong buổi triều yết dành cho hai tổ chức từ thiện của Bénélux «Pro Petri Sede» và của Bỉ «Etrennes Pontificales» sáng 27.2.2009 vừa qua, đã phát biểu như sau: «Năm Thánh Phao-lô cho chúng ta cơ hội, -nhờ suy niệm lời Thánh Tông Đố Dân Ngoại-, ý thức lại một cách sống động hơn về sự kiện Hội Thánh là một Thân Thể mà trong Thân Thể ấy chỉ có một sự sống duy nhất luân chuyển là sự sống của Chúa Ki-tô. Vì thế mỗi chi thể của Hội Thánh gắn liền, cách rất sâu sắc, với tất cả các chi thể khác và không thể không biết đến nhu cầu của những chi thể kia». Đức Thánh Cha nói thêm: «Được nuôi dưỡng bằng cùng một Tấm Bánh Thánh, các Ki-tô hữu không thể thờ ơ khi thiếu bánh trên bàn ăn của nhân loại. Năm nay các con đã chấp nhận lằng nghe tiếng gọi mở rộng tâm hồn trước các nhu cầu của những người túng thiếu, với mục đích làm cho các chi thể của Thân Thể Chúa Ki-tô đang bị nỗi khổ dày vò, được an ủi và trở nên những chi thể sống động và tự do hơn để làm chứng cho Tin Mừng» (Bản tin Zenit ngày 27.2.2009).

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI X: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ SỰ PHỤC SINH CỦA CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ VÀ SỰ SỐNG LẠI CỦA LOÀI NGƯỜI

149

6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài IX bạn đã có dịp tìm hiểu Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể, bạn có khám phá , cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1o) Ngoài giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thể, về Đức Ái, Thánh Phao-lô còn có giáo huấn quan trọng nào khác đối với đời sống đức tin của người tín hữu? 2o) Giáo huấn của Thánh Phaol-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và về Sống Lại của loài người phải được hiểu như thế nào?3o) Giáo huấn của Thánh Phaol-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và về Sống Lại của loài người phải được sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọc1 Cr 15,1-58

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học về Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể. Lâu nay có thể chúng ta chưa nhận thức đủ về ý nghĩa và yêu cầu của Thánh Thể, nên chúng ta cử hành và tham dự một cách máy móc, hình thức, hời hợt. Cũng vì chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa và yêu cầu của Thánh Thể, nên chúng ta không quan tâm đến việc giúp đỡ, chia

150

sẻ những gì chúng ta có -hay đúng hơn chúng ta đã nhận được từ Thiên Chúa- với những anh chị em cần đến những thứ ấy để có đời sống xứng đáng hơn với phẩm giá làm người và làm con Chúa.

7.2 Cùng cầu nguyện Lạy Chúa Giê-su đang hiện diện trong Mình Thánh. Con xin hiến dâng linh hồn và thân xác con để hợp nhất cùng Chúa vẫn hằng ngày được dâng làm của lễ hiến tế khắp nơi trên thế giới, để tôn vinh Thiên Chúa Cha và cầu xin cho triều đại Ngài trị đến. Xin Chúa đoái nhận của lễ hèn mọn này là bản thân con. Xin sử dụng con theo Thánh Ý Chúa vì vinh quang Thiên Chúa Cha, và sự cứu rỗi các linh hồn.Lạy Chúa Giê-su êm ái dịu dàng, xin cho lòng con bừng cháy ngọn lửa yêu mến Chúa. Xin biến hóa thân con thành chính Mình Ngài. Xin Chúa thần-linh-hóa bản thân con, ngõ hầu mọi cử chỉ, hành vi của con đều đẹp lòng Chúa. Ước chi Ngài thực hiện điều ấy nơi con, nhờ quyền năng phép Thánh Thể con được rước mỗi ngày. Ôi! Con nóng lòng ước ao biến hóa toàn thân thành Mình Chúa, Chúa ôi, Chúa của con!

151

7.3 Cùng hát TA LÀ BÁNH HẰNG SỐNG

ĐK: Ta là Bánh Hằng Sống, là Bánh ban xuống bởi trời. Ta là Bánh Trường Sinh, ai ăn sẽ sống muôn đời.1.2.3 Đây Mình Ta chính là của ăn, và Máu Ta thật là của uống. 1. Người ăn Bánh này không còn đói khát chi, người uống Máu này sẽ được trường sinh. 2. Người không lãnh nhận ăn Thịt uống Máu Ta, sẽ chết hao mòn muôn đời trầm luân. 3. Dù cho đất trời theo ngày tháng biến thay, Lời Chúa ban truyền muôn đời không phai.

152

ĐỀ TÀI XGIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ

SỰ PHỤC SINH CỦA CHÚA GIÊ-SU KI-TÔVÀ SỰ SỐNG LẠI CỦA LOÀI NGƯỜI

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Thánh Phao-lô không ngừng khẳng định với các tín hữu và các cộng đoàn rằng: Đấng mà ngài rao giảng -một cách hăng say nhiệt thành- chính là Đức Giê-su Ki-tô bị đóng đinh thập giá. Nhưng trước khi bị Chúa Giê-su Ki-tô phục sinh “chộp bắt” trên đường Đa-mát, Thánh Phao-lô không thể chấp nhận được kẻ bị treo trên cây gỗ lại có thể được một số đồng bào Do-thái của ngài (tức các Ki-tô hữu) nhìn nhận và tuyên xưng là Đức Ki-tô, là Đức Chúa, là Thiên Chúa. Mầu nhiệm khổ nạn và phục sinh là một phần cốt yếu trong kho tàng giáo lý của Thánh Phao-lô. Vì thế mà chúng ta không thể không học hỏi, suy niệm và cầu nguyện. Chúng ta hãy ôn lại con đường mà Thiên Chúa Ngôi Hai đã đi qua, từ thập giá đến phục sinh để cảm tạ ngợi khen Người là Cứu Chúa của mỗi người chúng ta và của toàn nhân loại.

153

1.2 Cùng hát CON ĐƯỜNG CHÚA ĐÃ ĐI QUA

1/ Lạy Chúa, con đường nào Chúa đã đi qua, con đường nào Ngài ra pháp trường, mão gai nào hẳn sâu trên trán. Lạy Chúa, Thánh giá nào Ngài vác trên vai, đau thương nào phủ kín tâm tư, đường tình đó Ngài dành cho con.

ĐK.- Lạy Chúa xin cho con bước đi theo Ngài, xin cho con cùng vác với Ngài thập giá trên đường đời con đi.Lạy Chúa xin cho con đóng đinh với Ngài, xin cho con cùng chết với Ngài, để được sống với Ngài vinh quang.

2/ Lạy Chúa, lưỡi đòng nào đâm thấu con tim, đinh nhọn nào còn loang máu đào, sỉ nhục nào còn vương trên mắt. Lạy Chúa, những bước nào gục ngã đau thương, bao roi đòn hằn vết thê lương, đường tình đó Ngài dành cho con.

3/ Lạy Chúa, ôi đường tình Chúa đã đi qua, con đường thập tự loang máu đào, ôi lưỡi đòng còn loang vết máu. Lạy Chúa, Thánh giá nào Ngài đóng đinh xưa, chén đắng nào ngài uống say sưa, đường tình đó Ngài dành cho con.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI IX VỀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÁNH THỂBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài IX là giáo huấn của Thánh Phao-lô về

154

Thánh Thể mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Ngoài giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái.., Thánh Phao-lô còn có giáo huấn quan trọng nào khác đối với đời sống đức tin của người tín hữu?

3.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và về Sống Lại của loài người phải được hiểu như thế nào?

3.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và về Sống Lại của loài người phải được sống như thế nào?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 15,1-58]

4.1 Giáo huấn về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của loài người: Ngoài giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái, Thánh Phao-lô còn có giáo huấn về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của loài người. Giáo huấn này rất quan trọng vì sự phục sinh của Đức Ki-tô là nền tảng và cốt lõi của Niềm Tin Ki-tô giáo như Thánh Phao-lô đã khẳng định:

155

“Nếu Đức Ki-tô đã không trỗi dậy, thì lời rao giảng của chúng tôi trống rỗng, và cả đức tin của anh em cũng trống rỗng” (1Cr 15,14)Vì thế cho nên chúng ta cần tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi và ứng dụng giáo huấn này trong đời sống đức tin của mỗi người chúng ta.

4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của chúng ta phải được hiểu như thế nào?(1o) Bối cảnh của giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su và về sự Sống Lại của loài người là quan niệm của người Do-thái nói chung, của người Cô-rin-tô nói riêng và của người Hy-lạp về sự sống lại: Người Cô-rin-tô không phủ nhận sự phục sinh của Chúa Giê-su mà phủ nhận sự sống lại của thân xác. Nhưng phủ nhận sự sống lại của thân xác thì cũng là phủ nhận việc Chúa Giê-su sống lại. Còn người Hy-lạp thì cho rằng linh hồn thì bất tử nhưng thân xác con người là xấu xa và phải tan biến đi để linh hồn bất diệt. Trước hai thái độ sai lạc ấy, Thánh Phao-lô thấy cần phải trình bày giáo lý Ki-tô giáo về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su và sự Sống Lại của thân xác con người.

(2o) Bản văn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su và sự Sống Lại của loài người chúng ta(a) Trước hết về sự phục sinh của Chúa Giê-su1 Thưa anh em, tôi xin nhắc lại cho anh em Tin Mừng tôi đã loan báo và anh em đã lãnh nhận cùng đang nắm vững.

156

2 Nhờ Tin Mừng đó, anh em được cứu thoát, nếu anh em giữ đúng như tôi đã loan báo, bằng không thì anh em có tin cũng vô ích.3 Trước hết, tôi đã truyền lại cho anh em điều mà chính tôi đã lãnh nhận, đó là : Đức Ki-tô đã chết vì tội lỗi chúng ta, đúng như lời Thánh Kinh, 4 rồi Người đã được mai táng, và ngày thứ ba đã trỗi dậy, đúng như lời Thánh Kinh. 5

Người đã hiện ra với ông Kê-pha, rồi với Nhóm Mười Hai. 6 Sau đó, Người đã hiện ra với hơn năm trăm anh em một lượt, trong số ấy phần đông hiện nay còn sống, nhưng một số đã an nghỉ. 7 Tiếp đến, Người hiện ra với ông Gia-cô-bê, rồi với tất cả các Tông Đồ. 8 Sau hết, Người cũng đã hiện ra với tôi, là kẻ chẳng khác nào một đứa trẻ sinh non.” (1 Cr 15,1-11).

(b) Kế đến về sự Sống Lại của loài người“12 Nhưng nếu chúng tôi rao giảng rằng Đức Ki-tô đã từ cõi chết trỗi dậy, thì sao trong anh em có người lại nói : không có chuyện kẻ chết sống lại? 13 Nếu kẻ chết không sống lại, thì Đức Ki-tô đã không trỗi dậy. 14 Mà nếu Đức Ki-tô đã không trỗi dậy, thì lời rao giảng của chúng tôi trống rỗng, và cả đức tin của anh em cũng trống rỗng. 15

Thế ra chúng tôi là những chứng nhân giả của Thiên Chúa, bởi vì đã chống lại Thiên Chúa mà làm chứng rằng Người đã cho Đức Ki-tô trỗi dậy, trong khi thực sự Người đã không cho Đức Ki-tô trỗi dậy, nếu quả thật kẻ chết không trỗi dậy. 16 Vì nếu kẻ chết không trỗi dậy, thì Đức Ki-tô cũng đã không trỗi dậy. 17 Mà nếu Đức Ki-tô đã không trỗi dậy, thì lòng tin của anh em thật hão huyền, và

157

anh em vẫn còn sống trong tội lỗi của anh em. 18 Hơn nữa, cả những người đã an nghỉ trong Đức Ki-tô cũng bị tiêu vong. 19 Nếu chúng ta đặt hy vọng vào Đức Ki-tô chỉ vì đời này mà thôi, thì chúng ta là những kẻ đáng thương hơn hết mọi người.20 Nhưng không phải thế ! Đức Ki-tô đã trỗi dậy từ cõi chết, mở đường cho những ai đã an giấc ngàn thu. 21 Vì nếu tại một người mà nhân loại phải chết, thì cũng nhờ một người mà kẻ chết được sống lại. 22 Quả thế, như mọi người vì liên đới với A-đam mà phải chết, thì mọi người nhờ liên đới với Đức Ki-tô, cũng được Thiên Chúa cho sống. 23 Nhưng mỗi người theo thứ tự của mình : mở đường là Đức Ki-tô, rồi khi Đức Ki-tô quang lâm thì đến lượt những kẻ thuộc về Người. 24 Sau đó mọi sự đều hoàn tất, khi Người đã tiêu diệt hết mọi quản thần, mọi quyền thần và mọi dũng thần, rồi trao vương quyền lại cho Thiên Chúa là Cha.25 Thật vậy, Đức Ki-tô phải nắm vương quyền cho đến khi Thiên Chúa đặt mọi thù địch dưới chân Người. 26 Thù địch cuối cùng bị tiêu diệt là sự chết, 27 vì Thiên Chúa đã đặt muôn loài dưới chân Đức Ki-tô. Mà khi nói muôn loài, thì dĩ nhiên không kể Đấng đặt muôn loài dưới chân Đức Ki-tô. 28 Lúc muôn loài đã quy phục Đức Ki-tô, thì chính Người, vì là Con, cũng sẽ quy phục Đấng bắt muôn loài phải quy phục Người ; và như vậy, Thiên Chúa có toàn quyền trên muôn loài.29 Chẳng vậy, những người chịu phép rửa thế cho kẻ chết thì được gì ? Nếu tuyệt nhiên kẻ chết không trỗi dậy, thì tại sao người ta lại chịu phép rửa thế cho kẻ chết ? 30 Và

158

chính chúng tôi, tại sao hằng giờ chúng tôi liều mình đương đầu với hiểm hoạ ? 31 Thưa anh em, mỗi ngày tôi phải đối diện với cái chết : tôi có hãnh diện về anh em trong Đức Ki-tô Giê-su, Chúa chúng ta, thì mới quả quyết như vậy. 32 Nếu vì những lý do phàm trần mà tôi đã chiến đấu với thú dữ tại Ê-phê-xô, thì điều đó nào có ích gì cho tôi ? Nếu kẻ chết không trỗi dậy, thì chúng ta cứ ăn cứ uống đi, vì ngày mai chúng ta sẽ chết. 33 Anh em chớ có lầm : Chơi với kẻ xấu, người tốt cũng ra xấu. 34 Đừng say sưa nữa mới phải phép, và chớ phạm tội : một số người quả không biết gì về Thiên Chúa. Tôi nói như vậy để anh em phải xấu hổ.” (1 Cr 15,12-34).

(c) Sau cùng về cách thức kẻ chết sống lại“35 Nhưng có người sẽ nói : kẻ chết trỗi dậy thế nào ? Họ lấy thân thể nào mà trở về ? 36 Đồ ngốc ! Ngươi gieo cái gì, cái ấy phải chết mới được sống. 37 Cái ngươi gieo không phải là hình thể sẽ mọc lên, nhưng là một hạt trơ trụi, chẳng hạn như hạt lúa hay một thứ nào khác. 38 Rồi Thiên Chúa cho nó một hình thể như ý Người muốn : giống nào hình thể nấy.39 Không phải mọi thể xác đều giống nhau : của loài người thì khác, của loài vật thì khác, của loài chim thì khác, của loài cá thì khác. 40 Lại có những vật thể thuộc thiên giới và những vật thể thuộc địa giới. Nhưng vẻ rạng rỡ của những vật thể thuộc thiên giới thì khác, vẻ rạng rỡ của những vật thể thuộc địa giới thì khác. 41 Ánh mặt trời thì khác, ánh mặt trăng thì khác, ánh tinh tú thì khác, bởi vì ánh sáng tinh tú này khác với ánh sáng tinh tú kia. 42 Việc kẻ chết

159

sống lại cũng vậy : gieo xuống thì hư nát, mà trỗi dậy thì bất diệt; 43 gieo xuống thì hèn hạ, mà trỗi dậy thì vinh quang ; gieo xuống thì yếu đuối, mà trỗi dậy thì mạnh mẽ, 44 gieo xuống là thân thể có sinh khí, mà trỗi dậy là thân thể có thần khí. Nếu có thân thể có sinh khí, thì cũng có thân thể có thần khí. 45 Như có lời đã chép : con người đầu tiên là A-đam được dựng nên thành một sinh vật, còn A-đam cuối cùng là thần khí ban sự sống. 46 Loài xuất hiện trước không phải là loài có thần khí, nhưng là loài có sinh khí ; loài có thần khí chỉ xuất hiện sau đó. 47 Người thứ nhất bởi đất mà ra thì thuộc về đất ; còn người thứ hai thì từ trời mà đến. 48

Những kẻ thuộc về đất thì giống như kẻ bởi đất mà ra ; còn những kẻ thuộc về trời thì giống như Đấng từ trời mà đến. 49 Vì thế, cũng như chúng ta đã mang hình ảnh người bởi đất mà ra, thì chúng ta cũng sẽ được mang hình ảnh Đấng từ trời mà đến.50 Thưa anh em, điều tôi muốn nói là xác thịt và khí huyết không thể thừa hưởng Nước Thiên Chúa được, cũng như cái hư nát không thể thừa hưởng sự bất diệt được. 51 Đây tôi nói cho anh em biết mầu nhiệm này : không phải tất cả chúng ta sẽ chết, nhưng tất cả chúng ta sẽ được biến đổi 52 trong một giây lát, trong một nháy mắt, khi tiếng kèn cuối cùng vang lên. Vì tiếng kèn sẽ vang lên, và những kẻ chết sẽ trỗi dậy mà không còn hư nát ; còn chúng ta, chúng ta sẽ được biến đổi. 53 Quả vậy, cái thân phải hư nát này sẽ mặc lấy sự bất diệt ; và cái thân phải chết này sẽ mặc lấy sự bất tử.

160

Khải hoàn ca“54 Vậy khi cái thân phải hư nát này mặc lấy sự bất diệt, khi cái thân phải chết này mặc lấy sự bất tử, thì bấy giờ sẽ ứng nghiệm lời Kinh Thánh sau đây : Tử thần đã bị chôn vùi. Đây giờ chiến thắng ! 55 Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi ? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi ? 56 Tử thần có độc là vì tội lỗi, mà tội lỗi có mạnh cũng tại có Lề Luật. 57 Nhưng tạ ơn Thiên Chúa, vì Người đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta.58 Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng : trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích.» (1 Cr 15,35-58).

(3o) Ý nghĩa bản văn của Thánh Phao-lô (a) về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su(a) Sự phục sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su là điểm cốt yếu của niềm tin Ki-tô giáo. Nói cách khác nếu Chúa Giê-su không phục sinh thì lòng tin của các Ki-tô hữu chỉ là hão huyền.(b) Sự phục sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su là cơ sở cho sự phục sinh của loài người.(c) Sự phục sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su là mô hình của sự phục sinh của mỗi người.(d) Sự phục sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su là sự tưởng thưởng và sự giao lại vương quyền mà Thiên Chúa Cha dành cho Con Một Người.

161

(đ) Sự phục sinh của Chúa Giê-su chứng minh chân lý mạnh hơn ngụy lý; điều thiện mạnh hơn điều ác; tình thương mạnh hơn thù hận; sự sống mạnh hơn sự chết.

(b) về sự Sống Lại của loài người(*) Sự sống lại của loài người nằm trong kế hoạch tạo dựng và cứu độ của Thiên Chúa.(b) Sự sống lại của loài người thể hiện quyền năng và sự công minh chính trực của Thiên Chúa.(c) Sự sống lại của loài người được gắn liền với sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô (là kết quả).

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của loài người phải được sống như thế nào?[xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG 5.1 Cầu xin Thiên Chúa ban cho chúng ta một lòng tin vững mạnh vào sự Phục Sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su Ki-tô, Con Một yêu dấu của Cha.

5.2 Tin vào sự Phục Sinh từ cõi chết của Chúa Giê-su Ki-tô, thúc đẩy chúng ta sống gắn bó mặt thiết với Người ở đời này để ở đời sau chúng ta được ở với Người.

5.3 Tin có sự Sống Lại và sự Sống Đời Sau của loài người nói chung, của bản thân mỗi người nói riêng thì chúng ta sẽ chọn cách sống phù hợp: quý trọng thân xác, trau dồi

162

nhân đức, hy sinh hãm mình, phục vụ tha nhân một cách yêu thương và khiêm nhường.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI XI : GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÂN XÁC VÀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài X bạn đã có dịp học hỏi giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của loài người, bạn có khám phá, cảm nghiệm hay quyết tâm gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1°) Ngoài giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái..., Thánh Phao-lô có giáo huấn nào rất thực tế sát sườn với đời sống hôn nhân gia đình của các Ki-tô hữu? 2°) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình phải được hiểu như thế nào? 3°) Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình phải được sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọc

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn

163

Chúng ta đã thấy được tầm quan trọng của sự phục sinh của Chúa Giê-su Ki-tô trong Giáo lý Ki-tô giáo, trong lời giảng dậy của Hội Thánh. Chúng ta cũng cảm nghiệm được niềm hy vọng vào sự sống lại và sự sống đời sau của mỗi người chúng ta. Vì thế chúng ta hãy dâng lên Chúa lời cảm tạ tri ân và hãy khẳng định lòng tin son sắt của chúng ta vào chân lý Phúc âm về sự sống lại. Chúng ta cũng hãy quyết tâm sống hy sinh, từ bỏ, trong sạch, phục vụ để xác hồn chúng ta được thánh thiện.

7.2 Cùng cầu nguyện - Lạy Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh, chúng con thờ lậy, ngợi khen và chúc tụng Chúa; chúng con yêu mến Chúa; chúng con tạ ơn Chúa vì Chúa đã chết cho chúng con và vì Chúa đã phục sinh để mở đường cho chúng con vào Vương Quốc Sự Sống Vĩnh Hằng.

- Lạy Chúa Giê-su Ki-tô Phục Sinh, chúng con xác tín rằng linh hồn chúng con là bất tử bất diệt, thân xác chúng con được dựng nên để chờ đợi ngày sống lại trong ngày sau hết. Xin Chúa ban cho chúng con ơn bền chí kiên vững trong cuộc lữ hành trần thế này, để chúng con được hát ca chúc tụng Chúa trong Nước Trời.

164

7.3 Cùng hát bài NÀO TA HÃY MỪNG VUI

ĐK: Nào ta hãy mừng vui. Chúa chiến thắng tử thần rồi. Nguồn sống mới chiếu sáng tuyệt vời. Hal-le-lu-ia. Nào ta hãy mừng vui. Chúa đã sống lại rạng ngời, và Máu Thánh xoá hết tội đời. Hal-le-lu-ia.1. Thánh giá Chúa vươn cao dâng lễ hy sinh. Cho nhân thế muôn đời sống trong an bình.2. Sức sống đã khai nguyên trong những thương đau. Ân thiêng đã khơi nguồn giữa bao khổ sầu.

165

ĐỀ TÀI XI GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

VỀ THÂN XÁC VÀ VỀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNH

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn: Hôm nay chúng ta sẽ đến với Thánh Phao-lô để xin ngài giảng dậy cho chúng ta hiểu về giá trị và ý nghĩa của Thân Xác và của Hôn Nhân Gia Đình. Điều này rất quan trọng đối với giáo dân nói chung, và với các bậc làm cha mẹ và các bạn trẻ nói riêng vì trong bối cảnh xã hội và thế giới hiện nay đang bị tràn ngập bởi nhiều tội ác liên quan tới thân xác con người (tà dâm, đĩ điếm, buôn bán phụ nữ và trẻ em, kỹ nghệ tình dục v.v…) khiến những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình và xã hội bị sa sút trầm trọng. Trong bối cảnh ấy, Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thân xác và về Hôn Nhân Gia Đình là một liều thuốc đặc trị cần thiết và hữu ích cho cá nhân và cộng đồng. Chúng ta hãy dâng lời chúc tụng, ngợi khen Thiên Chúa vì Người đã dựng nên con người là tạo vật có hồn và xác và vì Người đã thiết lập định chế Hôn Nhân Gia Đình cho con người sống nương tựa lẫn nhau. Chúng ta cũng hãy dâng chính con người chúng ta cho Thiên Chúa, để Người gìn giữ, thanh luyện và thánh hóa trong quyền năng và tình thương của Người!

166

1.2 Cùng hát CHÚA KHÔNG LẦM

1. Chúa không lầm khi Ngài dựng nên con. Dù lời ngài con không giữ tròn. Vì Chúa đã biết từ ngàn xưa: Rằng thân con bởi tro bụi, và được cưu mang trong tội lỗi.

ĐK. NHƯNG LÒNG CHÚA VẪN BAO LA, DÙ CHO BAO PHEN CON YẾU ĐUỐI, THÀNH TÂM XIN ĂN NĂN THỐNG HỐI, LÀ NGÀI LẠI THỨ THA.

2. Chúa không lầm khi Ngài đành hy sinh. Để rồi nhìn con không đáp tình. Vì Chúa đã biết từ ngàn xưa: Con mang thân thể nặng nề, là còn luôn mê trần thế. ĐK.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI X LÀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ SỰ PHỤC SINH CỦA CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ VÀ SỰ SỐNG LẬI CỦA LOÀI NGƯỜIBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi, gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài X: Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống Lại của loài

167

người mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Ngoài các giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái..., Thánh Phao-lô có giáo huấn nào rất thực tế và sát sườn với đời sống hôn nhân gia đình của các Ki-tô hữu?

3.2 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình phải được hiểu như thế nào?

3.3 Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình phải được sống như thế nào?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: 1 Cr 5,1-13; 6,12-20; 7,1-40; Ep 5,22-32]

4.1 Giáo huấn về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình: Ngoài Giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái..., Thánh Phao-lô còn có giáo huấn về Thân Xác và về Hôn Nhân Gia Đình rất gần gũi sát sườn với đời sống hôn nhân gia đình của các Ki-tô hữu. Vì thế giáo huấn cần được học hỏi, nghiên cứu tường tận và áp dụng triệt để, để phục hồi giá trị của thân xác và của hôn nhân gia đình Ki-tô giáo trong một xã hội và thế giới đang sa sút trầm trọng về các giá trị thiết yếu của đời sống luân lý, nhất là luân lý tính dục.

168

4.2a Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác phải được hiểu như thế nào ?(a) Bối cảnh của giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác Các tín hữu Cô-rin-tô đã có một đời sống tính dục buông thả, nào là tội loạn luân (1 Cr 5), nào là tội tà dâm (1 Cr 6,12-20). Sự kiện này không có gì đáng ngạc nhiên vì phần đông anh chị em tín hữu Cô-rin-tô đều là những người tân tòng, họ vừa trở lại từ một môi trường nổi tiếng là “tội lỗi” là thành phố Cô-rin-tô thời đầu Công Nguyên.

(b) Ý nghĩa của Thân Xác theo giáo huấn của Thánh Phao-lô Theo Thánh Phao-lô thì thân xác của con người hay đúng hơn của người Ki-tô hữu có 4 ý nghĩa cốt yếu sau đây:1°) Thân xác con người là để phụng sự Thiên Chúa: «Nhưng thân xác con người không phải để gian dâm, mà để phụng sự Chúa, vì Chúa làm chủ thân xác.» (1 Cr 6,13).

2°) Thân xác con người là thân thể Chúa Ki-tô: «15 Nào anh em chẳng biết rằng thân xác anh em là phần thân thể của Đức Ki-tô sao? Tôi lại lấy phần thân thể của Đức Ki-tô mà làm phần thân thể của người kỹ nữ sao? Không đời nào! 16 Anh em chẳng biết rằng ăn ở với người kỹ nữ là nên một thân xác với người ấy sao? Thật thế, có lời chép rằng cả hai sẽ thành một xương một thịt. 17 Ai đã kết hợp với Chúa, thì nên một tinh thần với Người.» (1 Cr 6,15-17).3°) Thân xác con người là Đền thờ Chúa Thánh Thần:

169

«19 Hay anh em lại chẳng biết rằng thân xác anh em là Đền Thờ của Thánh Thần sao? Mà Thánh Thần đang ngự trong anh em là Thánh Thần chính Thiên Chúa đã ban cho anh em. Như thế, anh em đâu còn thuộc về mình nữa, 20 vì Thiên Chúa đã trả giá đắt mà chuộc lấy anh em.» (1 Cr 6,19-20).

4°) Thân xác con người là để chờ ngày được phục sinh: «14 Thiên Chúa đã làm cho Chúa Ki-tô sống lại; chính Người cũng sẽ dùng quyền năng của mình mà làm cho chúng ta sống lại.» (1 Cr 6,14).

4.2b Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hôn Nhân Gia Đình phải được hiểu như thế nào? (a) Bối cảnh của Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Hôn Nhân Gia Đình Nhân dịp phải trả lời thư đã nhận được từ các tín hữu Cô-rin-tô: “Bây giờ, tôi đề cập tới những điều anh em đã viết cho tôi: đàn ông không gần đàn bà là điều tốt.” (1 Cr 7,1), Thánh Phao-lô lợi dụng cơ hội để trình bày Giáo Huấn của ngài (= của Mạc Khải) về “Hôn Nhân Gia Đình” Ki-tô giáo.

(b) Lời Thánh Phao-lô về Hôn Nhân Gia Đình Thánh Phao-lô đề cập đến Hôn Nhân Gia Đình trong 2 đoạn văn quan trọng sau:- Đoạn văn thứ nhất là 1 Cr 7,2-11 «2Nhưng để tránh hiểm hoạ dâm ô, thì mỗi người hãy có vợ có chồng. 3 Chồng hãy làm tròn bổn phận đối với vợ, và

170

vợ đối với chồng cũng vậy. 4 Vợ không có quyền trên thân xác mình, nhưng là chồng; cũng vậy, chồng không có quyền trên thân xác mình, nhưng là vợ. 5 Vợ chồng đừng từ chối nhau, trừ phi hai người đồng ý sống như vậy trong một thời gian, để chuyên lo cầu nguyện; rồi hai người lại ăn ở với nhau, kẻo vì hai người không tiết dục nổi mà Xa-tan lợi dụng để cám dỗ. 6 Điều tôi nói đó là một sự nhân nhượng chứ không phải là một mệnh lệnh. 7 Tôi ước muốn mọi người đều như tôi; nhưng mỗi người được Thiên Chúa ban cho đặc sủng riêng, kẻ thế này, người thế khác. 8 Với những người độc thân và quả phụ, tôi nói thế này: họ cứ ở vậy như tôi thì tốt cho họ. 9 Nếu không tiết dục được, họ cứ kết hôn, vì thà kết hôn còn hơn là bị thiêu đốt.10 Còn với những người đã kết hôn, tôi ra lệnh này, không phải tôi, mà là Chúa: vợ không được bỏ chồng, 11 mà nếu đã bỏ chồng, thì phải ở độc thân hoặc phải làm hoà với chồng; và chồng cũng không được rẫy vợ.»

- Đoạn văn thứ hai là Ep 5,22-32 «22 Người làm vợ hãy tùng phục chồng như tùng phục Chúa, 23 vì chồng là đầu của vợ cũng như Đức Ki-tô là đầu của Hội Thánh, chính Người là Đấng cứu chuộc Hội Thánh, thân thể của Người. 24 Và như Hội Thánh tùng phục Đức Ki-tô thế nào, thì vợ cũng phải tùng phục chồng trong mọi sự như vậy.25 Người làm chồng, hãy yêu thương vợ, như chính Đức Ki-tô yêu thương Hội Thánh và hiến mình vì Hội Thánh; 26

như vậy, Người thánh hoá và thanh tẩy Hội Thánh bằng nước và lời hằng sống, 27 để trước mặt Người, có một Hội

171

Thánh xinh đẹp lộng lẫy, không tỳ ố, không vết nhăn hoặc bất cứ một khuyết điểm nào, nhưng thánh thiện và tinh tuyền. 28 Cũng thế, chồng phải yêu vợ như yêu chính thân thể mình. Yêu vợ là yêu chính mình. 29 Quả vậy, có ai ghét thân xác mình bao giờ; trái lại, người ta nuôi nấng và chăm sóc thân xác mình, cũng như Đức Ki-tô nuôi nấng và chăm sóc Hội Thánh, 30 vì chúng ta là bộ phận trong thân thể của Người. 31 Sách Thánh có lời chép rằng: Chính vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt. 32 Mầu nhiệm này thật là cao cả. Tôi muốn nói về Đức Ki-tô và Hội Thánh. 33

Vậy mỗi người trong anh em hãy yêu vợ như chính mình, còn vợ thì hãy kính sợ chồng.»

(c) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hôn Nhân Gia Đình* Từ đoạn văn 1 Cr 7,2-111°) Tính hợp pháp của Hôn Nhân: sống độc thân là một lý tưởng tốt lành, nhưng không phải ai cũng có thể sống độc thân, vì nó đòi hỏi một ân sủng, một hồng ân đặc biệt của Thiên Chúa (c 7). Như vậy hôn nhân được coi như một phương thuốc chữa trị tình tư dục, một lối phòng vệ dành cho những người vì không nhận được hồng ân đó nên không thể giữ mình (c 2). Từ quan điểm này, hôn nhân là hoàn toàn hợp pháp; kết hôn không hề là điều tội lỗi (cc 28,36). Đôi khi hôn nhân trở thành một nghĩa vụ luân lý (cc 8-9).

172

2°) Tính không thể tháo gỡ của Hôn Nhân: Cả chồng cả vợ không được bỏ người phối ngẫu. Có thể ly thân tức là sống tách ra nhưng không được lấy người khác (1 Cr 7, 4-5.10-11.39 xem Rm 7,2-3).

3°) Tính duy nhất của Hôn Nhân: “nhất phu nhất phụ” (xem Rm 7,2-3).

4°) Sự thánh thiện của Hôn Nhân: được biểu thị qua * Mục tiêu của Hôn Nhân: sinh sản và giáo dục con cái con cái (nhân bản /đức tin) là việc tiếp nối công trình của Đấng Tạo Hóa, tiếp diễn và mở rộng gia đình con cái Thiên Chúa.* Tính biểu tượng thánh thiêng của Hôn Nhân Ki-tô giáo:- Hôn Nhân, một biểu tượng: “22 Người làm vợ hãy tùng phục chồng như tùng phục Chúa, 23 vì chồng là đầu của vợ cũng như Đức Ki-tô là đầu của Hội Thánh, chính Người là Đấng cứu chuộc Hội Thánh, thân thể của Người. 24 Và như Hội Thánh tùng phục Đức Ki-tô thế nào, thì vợ cũng phải tùng phục chồng trong mọi sự như vậy.” (Ep 5,22-24)- Hôn Nhân, một Bí Tích: Giáo hội đặt hôn nhân trong số 7 bí tích Chúa Giê-su Ki-tô thiết lập.- Tính ưu việt của khiết tịnh hoàn hảo: đời sống khiết tịnh vì Chúa ưu việt hơn đời sống vợ chồng, vì người sống khiết tịnh được giải phóng khỏi những lo toan trần thế và những trở ngại đủ loại đi kèm theo hôn nhân.

5°) Những quyền lợi và nghĩa vụ hỗ tương của các đôi vợ chồng:

173

* bình đẳng về quyền lợi: Người phụ nữ không còn là đồ vật của đàn ông, nhưng là bạn đời: người vợ bình đẳng với người chồng trong mọi quyền lợi chính yếu, người chồng cũng có những bổn phận đối với vợ y như bổn phận của người vợ đối với chồng, và điều đó có được nhờ sự cho đi không lấy lại, vốn nối kết người này với người kia. Mỗi người không còn thuộc về riêng mình, nhưng thuộc về người mình đã trao hiến: “3 Chồng hãy làm tròn bổn phận đối với vợ, và vợ đối với chồng cũng vậy. 4 Vợ không có quyền trên thân xác mình, nhưng là chồng; cũng vậy, chồng không có quyền trên thân xác mình, nhưng là vợ. 5

Vợ chồng đừng từ chối nhau, trừ phi hai người đồng ý sống như vậy trong một thời gian, để chuyên lo cầu nguyện; rồi hai người lại ăn ở với nhau, kẻo vì hai người không tiết dục nổi mà Xa-tan lợi dụng để cám dỗ.... 10 Còn với những người đã kết hôn, tôi ra lệnh này, không phải tôi, mà là Chúa: vợ không được bỏ chồng, 11 mà nếu đã bỏ chồng, thì phải ở độc thân hoặc phải làm hoà với chồng; và chồng cũng không được rẫy vợ.” (1 Cr 7,3-5.10-11) * phẩm trật các vai trò: “Nhưng tôi muốn anh em biết rằng thủ lãnh của người nam là Đức Ki-tô, thủ lãnh của người nữ là người nam, và thủ lãnh của Đức Ki-tô là Thiên Chúa.... 8 Thật vậy, không phải người nam tự người nữ mà có, nhưng người nữ tự người nam. 9 Cũng chẳng phải người nam được dựng nên vì người nữ, nhưng người nữ vì người nam. 11 Tuy nhiên, trong Chúa, không nam thì chẳng có nữ, và không nữ thì chẳng có nam. 12 Thật thế, như người nữ tự người nam mà có, thì người nam cũng bởi

174

người nữ mà sinh ra, và mọi sự đều tự Thiên Chúa mà có.” (1 Cr 11,3.8-9.11-12).

* Từ đoạn văn Ep 5,22-32 1°) Đối chiếu giữa Hôn Nhân con người với sự kết hiệp giữa Đức Ki-tô và Giáo Hội (cc 22-31).

2°) Mầu nhiệm này là cao cả (c 32).Mầu Nhiệm Chúa Ki-tô kết hiệp với Hội Thánh là “mẫu”, “mô hình” và “lý tưởng” cho sự kết hiệp phu phụ. Sự kết hiệp phu phụ là “hình bóng”, “dấu chỉ” của Mầu Nhiệm Chúa Ki-tô kết hiệp với Hội Thánh.

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và về Hôn Nhân Gia Đình phải được sống như thế nào ?[xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Liên quan tới giáo huấn về Thân Xác 1°) Làm vinh danh Thiên Chúa bằng/nơi thân xác: “Anh em hãy tôn vinh Thiên Chúa nơi thân xác anh em.» (1 Cr 6,20).

2°) Tránh tội gian dâm làm hoen ố thân xác: «Anh em hãy tránh xa tội gian dâm. Mọi tội người ta phạm đều ở ngoài thân xác mình, còn kẻ gian dâm thì phạm đến chính thân xác mình.» (1 Cr 6,18).

175

3°) Tránh gương mù gương xấu: Phải đau buồn về tình trạng tội lỗi trong cộng đoàn và loại trừ người phạm tội loạn luân ra khỏi cộng đoàn, để tránh gây gương mù gương xấu cho người khác (1 Cr 5,2).

5.2 Liên quan tới giáo huấn về Hôn Nhân Gia Đình 1°) Kính trọng gia đình là quà tặng của Thiên Chúa.

2°) Làm nổi bật những tính chất của hôn nhân gia đình Ki-tô giáo: yêu thương, tha thứ, gắn bó, thủy chung, phò sự sống, thánh thiện.

3°) Làm cho gia đình chúng ta thành Hội thánh nhỏ, Hội thánh tại gia với sứ mạng truyền giáo.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI XII: GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ ƠN TRỞ NÊN CÔNG CHÍNH6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻ Nhờ đề tài XI bạn đã có dịp học hỏi giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và về Hôn Nhân Gia Đình bạn có khám phá, cảm nghiệm  hay quyết tâm gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Ngoài các giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái, về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình” Thánh Phao-lô còn có Giáo Huấn nào khác đáng chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi?

176

2) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính phải được hiểu như thế nào? 3) Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

6.3 Sách Thánh cần đọcCv 13,38-39; Gl 2,15-21; 3,23-29; Rm 1,16-17; 3,21-31; 7,4; 2 Tx 2,13; 1 Cr 1,30

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học hỏi, chia sẻ về giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và về Hôn Nhân Gia Đình. Kinh nghiệm bàn thân mỗi người cho thấy chúng ta đã nhiều lần bị tổn thương và còn rất dễ bị tổn thương trong lãnh vực này. Chúng ta biết Chúa Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa xuống thế làm người, đã chịu chết trên cây thập giá để mang lại sự phục sinh và đời sống mới cho con người. Chúng ta hãy cầu xin Người chữa lành chúng ta về những bệnh tật thể xác.

7.2 Cùng cầu nguyện

LỜI CẦU NGUYỆN CHỮA LÀNH BẢN THÂNLạy Chúa Giê-su, con cảm tạ Chúa vì Chúa là Đấng Chữa Lành cao cả. Có Lời Chúa phán rằng: "Tội lỗi của con, chính Cha đã mang vào thân thể mà đưa lên cây thập giá, để một khi đã chết đối với tội, con sống cuộc đời công chính. Vì Người phải mang những vết thương mà con đã

177

được chữa lành". Con ca ngợi Chúa vì Chúa muốn con được trọn vẹn. Con cảm tạ Chúa vì Chúa quá thân thiện, quá yêu thương và quan tâm đến nhu cầu của con. Chúa muốn chữa lành con về tâm linh, tâm lý, tình cảm, mối quan hệ và thể xác của con. Con ca ngợi Chúa là Thiên Chúa quyền năng đã ban Thánh Thần cho con. Con xin thành tâm thống hối ăn năn và nhận Chúa Giê-su là Đấng Cứu độ của con. Ngài là nguồn Nước Hằng sống cung cấp cho con nhờ sự chết và sự sống lại của Ngài. Lạy Chúa Giê-su, hôm nay con mời Chúa bước vào cuộc đời con, vào căn nhà tâm linh của con, xin ánh sáng Phục sinh của Chúa chiếu soi vào những nơi tăm tối trong tâm hồn con, để nhờ Ánh sáng của Chúa con được thanh tẩy và chữa lành. Lạy Chúa, xin chữa lành mối quan hệ của con với Chúa: do tội lỗi, do thiếu lòng tin đã làm cho mối quan hệ của con với Chúa không khắng khít, không tốt đẹp, và xa cách. Con muốn hàn gắn lại mối quan hệ của con với Chúa như ngày con mới chịu phép rửa được tinh tuyền, trong sạch, lòng hân hoan và tràn đầy ân sủng làm con cái Chúa. Xin Chúa cắt đứt mối quan hệ của con với bóng tối như mê tín dị đoan, bói toán, tử vi, lên đồng... Xin Chúa chữa lành quan hệ bị sứt mẻ hay đỗ vỡ của con với ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em, họ hàng, bạn bè, ông chủ, bạn làm ăn, chủ chiên, người trong cộng đoàn, trong hội đoàn, trong nhóm nhỏ. Con xin tha thứ cho người làm con buồn lòng, đau khổ và chúc lành

178

cho người đó, nếu như con đã chúc dữ, nguyền rủa họ, xin nhờ Danh Chúa bẻ gẫy và vô hiệu hóa những lời chúc dữ, nguyền rủa đó. Xin Chúa bẻ gẫy và làm vô hiệu hóa những lời nguyền rủa, chúc dữ trên con bất cứ đến từ ai. Xin Chúa chữa lành mặt tâm lý của con như: luôn có ý nghĩ xấu về người khác, mặc cảm sợ hãi, lo lắng, mặc cảm bị ghét bỏ, bị thua kém, tư tưởng và ước muốn thiếu trong sạch. Xin Nước và Máu từ cạnh sườn Chúa tẩy rửa tâm trí con. Xin Chúa chữa lành những tật xấu của con: tật nói xấu, ganh tỵ, chia rẽ, nóng nảy, giận hờn, khoe khoang, nói tục, cờ bạc, rượu chè, hút sách, tham ăn, gian lận, thèm muốn vợ chồng người... Xin Chúa cắt bỏ những tật xấu ấy khỏi con người con.  Xin Chúa giúp con hoàn toàn tha thứ được cho người làm con đau khổ nhất. Xin cho con không còn nhớ tới chuyện đau khổ ấy, và lấy ra khỏi tiềm thức của con. Con cảm tạ, ngợi khen Chúa Giêsu đã chữa lành cho con. Xin Chúa đổ tràn Thánh Thần trên con, trong con. Xin đổ Thần Khí khôn ngoan vào tâm trí con, Thần Khí yêu thương vào trái tim con, Thần Khí trong sạch vào đôi mắt con, Thần Khí hiểu biết vào đôi tai con, Thần Khí bình an và hoan lạc trong tâm hồn con. Con chúc tụng, ngợi khen và cám ơn Chúa. Amen. Sáng danh Đức Chúa Cha, và Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần. Như đã có trước vô cùng và bây giờ và hằng có và đời đời

179

chẳng cùng. Amen.(Trích tập “GIỜ BÊN CHÚA” của Hội Thánh Linh Seattle, WA/USA) 7.3 Cùng hát: CHÚA KHÔNG LẦM3. Chúa không lầm khi Ngài gọi con theo. Dù đời dạt trôi như cánh bèo. Vì Chúa đã biết từ ngàn xưa: Một khi hởi thở chưa tàn, là đời chưa qua khỏi sầu oán.

ĐK. NHƯNG LÒNG CHÚA VẪN BAO LA, DÙ CHO BAO PHEN CON YẾU ĐUỐI, THÀNH TÂM XIN ĂN NĂN THỐNG HỐI, LÀ NGÀI LẠI THỨ THA.

4. Chúa không lầm khi Ngài dìu con lên. Dù rằng đời con bao thấp hèn. Vì Chúa đã biết từ ngàn xưa: Nhiều khi con chẳng trung thành, là vì con đâu phải thần thánh.

180

ĐỀ TÀI XII GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ

VỀ ƠN ĐƯỢC NÊN CÔNG CHÍNH

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu đề tài được xem là khó nhất trong các giáo huấn quan trọng của Thánh Phao-lô: đó là giáo huấn về Ơn được nên công chính. Ơn được nên công chính là ơn mà Thiên Chúa, vì lòng thương, đã ban cách “nhưng không” cho những ai tin vào Con của Người là Chúa Giê-su Ki-tô. Hiểu được giáo huấn này, chúng ta có sẽ có thái độ biết ơn đối với Thiên Chúa, khiêm tốn trước mặt Thiên Chúa và anh chị em trong cộng đoàn. Hiểu được giáo huấn này, chúng ta sẽ sống đạo một cách vô vị lợi và truởng thành hơn. Chúng ta hãy cùng nhau dâng lời chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ lên Thiên Chúa là Tình Yêu vô cùng giầu có và hào phóng!

1.2 Cùng hát CHÚA LÀ TÌNH YÊU

ĐK: Chúa là Tình Yêu, Ngài đã đến cứu thế giới khỏi chốn lưu đầy. Chúa là Tình Yêu, Ngài đã thương ban Con Một cho trần thế. Để đem muôn ơn lành, để loan tin vui mừng,

181

khắp thế giới cho mọi người, Ngài đã chết trong đau thương để ta sống bình an. PK 1: Còn tình yêu nào cao vời vợi bằng tình Chúa đã thương ta. Dù rằng đất trời mãi đổi thay, nhưng tình Chúa vẫn yêu ta đến muôn muôn đời. PK 2: Ngài hằng mong chờ luôn mời gọi người người sống yêu thương nhau. Để tình yêu Ngài mãi tràn lan trong tình chúng ta yêu nhau sống vui an bình.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI XI LÀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ THÂN XÁC VÀ VỀ HÔN NHÂN GIA ĐÌNHBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài XI là giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Ngoài các giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái, về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình..., Thánh Phao-lô còn có giáo huấn quan trọng nào khác đáng chúng ta tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi?

3.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính phải được hiểu như thế nào?

182

3.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính phải được các Ki-tô hữu sống như thế nào?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Cv 13,38-39; Gl 2,15-21; 3,23-29; Rm 1,16-17; 3,21-31; 7,4; 2 Tx 2,13; 1 Cr 1,30]

4.1 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính  Ngoài các giáo huấn về Hội Thánh, về Thánh Thần, về Thánh Thể, về Đức Ái, về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình..., Thánh Phao-lô còn có giáo huấn về Ơn được nên công chính là một giáo huấn rất quan trọng và được xem là khó hiểu nhất trong các giáo huấn quan trọng của Thánh Phao-lô. Nhưng hiểu được giáo huấn này chúng ta sẽ biết sách sống đạo một cách khiêm tốn và trưởng thành hơn, nhờ thoát khỏi não trạng giữ đạo (hay đi đạo) để lập công với Thiên Chúa hay để được vào Nước Thiên Đàng và tránh được tội kiêu ngạo về những công trạng mà mình đã thực hiện được.

4.2 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính phải được hiểu như thế nào?Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính gồm những yếu tố sau đây:(1o) Thiên Chúa ban ơn được nên công chính cho những ai tin vào Đức Giê-su là Đấng đã chết trên thập giá để xóa tội trần gian

183

«38 Thưa anh em, xin biết cho điều này: chính nhờ Đấng ấy mà ơn tha tội được loan báo cho anh em ; 39 và trong khi anh em không thể được giải thoát khỏi tội lỗi mà trở nên công chính nhờ tuân giữ Luật Mô-sê, thì nhờ Người, mọi kẻ tin đều được nên công chính» (Cv 13,38-39).- «15Chúng ta bẩm sinh là người Do-thái chứ không phải hạng người tội lỗi xuất thân từ dân ngoại. 16Tuy nhiên, vì biết rằng con người được nên công chính không phải nhờ làm những gì Luật dạy, nhưng nhờ tin vào Đức Giê-su Ki-tô, nên chúng ta cũng tin vào Đức Ki-tô Giê-su, để được nên công chính, nhờ tin vào Đức Ki-tô, chứ không phải nhờ làm những gì Luật dạy. Quả thế, không phàm nhân nào sẽ được nên công chính vì làm những gì Luật dạy. 17 Nhưng nếu khi tìm cách nên công chính trong Đức Ki-tô mà chúng ta vẫn bị liệt vào hàng tội lỗi, thì chẳng hóa ra Đức Ki-tô là người phục vụ tội lỗi sao? Không phải thế! 18 Thật vậy, nếu tôi xây lại những gì tôi đã phá, thì tôi tỏ ra mình là kẻ phạm pháp. 19Quả thế, tại vì Lề Luật mà tôi đã chết đối với Lề Luật, để sống cho Thiên Chúa. Tôi cùng chịu đóng đinh với Đức Ki-tô vào thập giá. 20Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Ki-tô sống trong tôi. Hiện nay tôi sống kiếp phàm nhân trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi. 21Tôi không làm cho ân huệ của Thiên Chúa ra vô hiệu, vì nếu người ta được nên công chính do Lề Luật, thì hoá ra Đức Ki-tô đã chết vô ích.» (Gl 2,15-21).

(2o) Thiên Chúa ban ơn được nên công chính một cách nhưng không «21Nhưng ngày nay, sự công chính của

184

Thiên Chúa đã được thể hiện mà không cần đến Luật Mô-sê. Điều này, sách Luật và các ngôn sứ làm chứng. 22Quả thế, người ta được Thiên Chúa làm cho nên công chính nhờ lòng tin vào Đức Giê-su Ki-tô. Tất cả những ai tin đều được như thế, bất luận là ai. 23Thật vậy, mọi người đã phạm tội và bị tước mất vinh quang Thiên Chúa, 24nhưng họ được trở nên công chính do ân huệ Thiên Chúa ban không, nhờ công trình cứu chuộc thực hiện trong Đức Ki-tô Giê-su. 25Thiên Chúa đã đặt Người làm nơi xá tội nhờ máu của Người cho những ai có lòng tin. Như vậy, Thiên Chúa cho thấy Người là Đấng Công Chính. Trước kia, trong thời Thiên Chúa nhẫn nại, Người đã bỏ qua các tội lỗi người ta phạm. 26Nhưng bây giờ, Người muốn cho thấy rằng Người vừa là Đấng Công Chính, vừa làm cho kẻ tin vào Đức Giê-su được nên công chính. 27Vậy thì hãnh diện ở chỗ nào? Chẳng còn gì để hãnh diện! Dựa vào luật nào mà hãnh diện? Vào việc làm chăng? Không, nhưg dựa vào lòng tin. 28Thật vậy, chúng tôi nghĩ rằng: người ta được nên công chính vì tin, chứ không phải vì làm những gì Luật dạy. 29Hay là Thiên Chúa chỉ là Thiên Chúa của người Do-thái thôi? Thiên Chúa không là Thiên Chúa của các dân ngoại nữa sao? Có chứ! Người cũng là Thiên Chúa của các dân ngoại nữa, 30vì chỉ có một Thiên Chúa, Đấng làm cho người được cắt bì nên công chính vì họ tin, và làm cho người không được cắt bì nên công chính cũng bởi họ tin. 31Vậy có phải là chúng ta dựa vào đức tin mà hủy bỏ Lề Luật chăng? Không phải thế! Trái lại, chúng ta củng cố Lề Luật.» (Rm 3,21-31).

185

(3o) Tin Mừng là sức mạnh cứu độ và là mạc khải sự công chính của Thiên Chúa «16Vâng, tôi không hổ thẹn vì Tin Mừng. Quả thế, Tin Mừng là sức mạnh Thiên Chúa dùng để cứu độ bất cứ ai có lòng tin, trước là người Do-thái, sau là người Hy-lạp. 17Vì trong Tin Mừng, sự công chính của Thiên Chúa được mặc khải, nhờ đức tin để đưa đến đức tin, như có lời chép: Người công chính nhờ đức tin sẽ được sống.» (Rm 1,16-17).

(4o) Được giải thoát khỏi Lề Luật cũ, người tín hữu được ơn được nên công chính và được làm con cái Thiên Chúa «23Trước khi đức tin đến, chúng ta bị Lề Luật giam giữ, cho tới khi đức tin được mạc khải. 24Như thế Lề Luật đã thành người quản giáo dẫn chúng ta tới Đức Ki-tô, để chúng ta được nên công chính nhờ đức tin. 25Nhưng khi đức tin đến, thì chúng ta không còn ở dưới quyền giám hộ nữa. 26Thật vậy, nhờ đức tin, tất cả anh em đều là con cái Thiên Chúa trong Đức Giê-su Ki-tô» (Gl 3,23-26).

(5o) Người tín hữu được nên công chính cũng có nghĩa là người ấy được thánh hóa và cứu dộ Ơn được nên công chính nhắm mục đích làm cho tín hữu thông phần vào một phẩm tính khác của Thiên Chúa: đó là sự thánh thiện: “Thiên Chúa đã chọn anh em ngay từ lúc khởi đầu, để cứu độ anh em nhờ Thần Khí Thánh Hóa và nhờ lòng tin vào chân lý” (2 Tx 2,13). Sự thánh thiện nằm ở chỗ tín hữu, nhờ tác động của Thần Khí, thanh luyện mình dần dần khỏi tội lỗi và kết hiệp mỗi ngày một hơn với Thiên Chúa chí thánh. Sự công chính đi liền với sự thánh thiện và phúc cứu độ: “Phần anh em, chính nhờ

186

Thiên Chúa mà anh em được hiện hữu trong Đức Ki-tô Giê-su, Đấng đã trở nên sự khôn ngoan của chúng ta, sự khôn ngoan xuất phát từ Thiên Chúa, Đấng đã làm cho anh em trở nên công chính, đã thánh hóa và cứu chuộc anh em…” (1 Cr 1,30).

4.3 Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên Công Chính phải được sống như thế nào? (Xem phần ỨNG DỤNG).

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]Sống giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính không thể không thực hiện 4 điều quan trọng dưới đây: 5.1 Thứ nhất là tỏ lòng biết ơn đối với Thiên Chúa là Cha và là Vị Đại Ân Nhân của chúng ta Thánh Phao-lô đã nói: “Có gì chúng ta có mà chúng ta không lãnh nhận.” Vậy thì tâm tình biết ơn phải là tâm tình của những người đã nhận tất cả từ Thiên Chúa: sự hiện hữu, ơn gọi Ki-tô hữu với những Ơn được nên công chính, được thánh hóa và được cứu chuộc. Từ nay chúng ta sẽ làm mọi việc lành phúc đức để làm đẹp lòng Thiên Chúa và tỏ lòng biết ơn, thay vì chúng ta làm mọi việc để được Thiên Chúa ban ơn như trước đây!

5.2 Thứ hai là thể hiện lòng tin sâu sắc, cá vị, dấn thân vào Chúa Giê-su Ki-tô tức thể hiện mối tương quan liên-ngôi-vị với Chúa Ki-tô, phó thác thân mình và cuộc đời của mình cho Người. Đức

187

tin là thái độ nội tâm, nhưng được biểu lộ ra bên ngoài bằng lời tuyên xưng trên môi miệng trong bí tích Thánh Tẩy. Hậu quả của đức tin, tức cũng là của bí tích Thánh Tẩy, là tạo nên những tương quan mới giữa người tín hữu với Chúa Ki-tô, với Chúa Thánh Thần và với Chúa Cha.

5.3 Thứ ba là tìm mọi cách xa lánh tội lỗi Do lòng thương mà Thiên Chúa xóa hết mọi tội lỗi cho chúng ta, nên không có lý do gì mà chúng ta quay trở lại với tội lỗi để sống dưới ách nô lệ của nó như trước kia.

5.4 Thứ bốn là cố gắng trở nên một với Chúa Ki-tô Giê-su Thánh Phao-lô nói: «Bất cứ ai trong anh em được thanh tẩy để thuộc về Đức Ki-tô…đều mặc lấy Đức Ki-tô… Mà nếu anh em thuộc về Đức Ki-tô thì anh em là dòng dõi ông Áp-ra-ham, những người thừa kế theo lời hứa.» (Gl 3,27-29; Rm 7,4). Người ta có thể nói tới một sự đồng hóa với Đức Ki-tô, vì người tín hữu được Chúa Cha hoạch định là nên “đồng hình đồng dạng với Con của Người” (Rm 8,29).

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI XIII : LINH ĐẠO KI-TÔ HŨU THEO GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài XII bạn đã có dịp học hỏi giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới?

188

Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1°) Từ các giáo huấn về Ki-tô giáo của Thánh Phao-lô các nhà nghiên cứu Thánh Kinh và Thần Học Tu Đức có thể xây dựng một nền linh đạo (cách sống hay con đường nên thánh) cho các Ki-tô hữu không ?2°) Linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được hiểu như thế nào?3°) Linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được sống như thế nào ?

6.3 Sách Thánh cần đọcGl 2,16.20; 5,16-23; Rm 3,22.26; 5,5; 6,4; 7,6; 8,2-3.14-17; 10,9; 15,9; Pl 3,12; Tt 3,5; 1 Cr 3,9-11; 10,14-16 ; 2 Cr 1,21; 4,10-12; 5,5 ; Cv 9,17; 1 Tx 1,5 ; Ep 1,17-20 ; 2,18-21; 3,16; 5, 25-32; 2 Tm 1,7 ; Hs 2, 4-5; Is 54,5; 62,5; Gr 2,2-23; Ed 16]

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học hỏi, chia sẻ về Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên Công Chính. Kinh nghiệm cho thấy rằng nhiều khi chúng ta lầm tưởng là mình có thể có được ơn này ơn nọ bằng những nỗ lực cá nhân hay bằng những hy sinh hãm mình, việc lành phúc đức. Thật ra Thiên Chúa đã ban tất cả những ơn ấy cho chúng ta một

189

cách nhưng không, nghĩa là không phải do công lao gì của chúng ta cả mà hoàn toàn do Lòng Thương của Người mà thôi. Chúng ta hãy dâng lời tạ ơn Thiên Chúa.

7.2 Cùng cầu nguyện Lạy Thiên Chúa là Đấng Công Chính và chỉ có một mình Thiên Chúa là Đấng Công Chính: Chúa đã giữ và thực hiện lời hứa với Tổ Phụ Áp-ra-ham, với Người Tôi Tớ của Chúa là Mô-sê và với toàn dân Ít-ra-en. Chúa đã không tiêu diệt chúng con khỏi mặt đất này, dù chúng con thường xuyên bất hiếu, bất trung, lỗi phạm với Chúa. Chúa đã tha thứ và xóa mọi tội lỗi của chúng con bằng Máu Thánh Con Chúa là Chúa Giê-su Ki-tô chết treo trên Thập Giá. Chúa ban nhưng không hết mọi ân sủng, nhất là ơn được nên công chính cho chúng con. Chúa chỉ đòi chúng con mỗi một điều kiện là tin vào Con của Chúa, tin rằng Đức Giê-su Ki-tô đã chết và trỗi dậy. Lạy Chúa, chúng con cảm tạ Chúa về các hồng ân ấy. Chúng con tuyên xưng rằng Chúa Giê-su Ki-tô là Con Chúa đã chịu chết để thánh hóa và cứu chuộc chúng con!

7.3 Cùng hát CẢM TẠ CHÚA

ĐK: Đến muôn đời con cảm tạ ơn Chúa. Đến muôn đời con ngợi khen danh Chúa (đến muôn đời), muôn muôn đời con ca vang tình thương Chúa, và mãi mãi con nhớ công ơn Người.

190

PK 1: Vì tình yêu bao la Chúa nâng đỡ con như phượng hoàng tung đôi cánh. Chúa dắt dìu con đi trong ánh sáng Người hạnh phúc nào hơn.PK 2: Dù đời con thương đau sống bên Chúa con luôn cậy trông nơi Danh Chúa. Chúa đoái nhìn xem con trong lúc vui sầu an ủi nào hơn.

191

ĐỀ TÀI XIII LINH ĐẠO KI-TÔ HỮU THEO GIÁO HUẤN

CỦA THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu đề tài cuối cùng của Giáo Trình Khóa Thánh Phao-lô đại chúng. Đó là đề tài thứ VIII với tựa đề Linh Đạo Ki-tô hữu theo Giáo Huấn của Thánh Phao-lô. Hiểu được Giáo Huấn này, chúng ta có sẽ có thái độ biết ơn và khiêm tốn đối với Thiên Chúa, vì ơn được nên công chính, được thánh hóa và được cứu độ đều do Thiên Chúa ban cho chúng ta một cách nhưng không. Cũng nhờ hiểu được Giáo Huấn này, chúng ta có sẽ sống đạo một cách truởng thành và vô vị lợi hơn. Chúng ta hãy hướng tâm trí về Thiên Chúa Tình Yêu mà cùng nhau dâng lời chúc tụng, ngợi khen và cảm tạ lên Người!

1.2 Cùng cầu nguyện KHÚC HÁT TẠ ƠN

ĐK: Xin dâng kính câu ca tạ ơn. Ca khen Chúa mến yêu nhân trần. Ngàn đời kính chúc Vua muôn loài. Danh Chúa luôn rạng ngời.

192

PK 1: Vì tình Cha ôi quý trọng thay. Muôn ơn lành chan chứa trời mây. Từng cao xanh lừng tiếng ngàn dân. Hát khúc ca tạ ơn.PK 2: Bầu trời long lanh ánh ngàn sao. Mây lưng trời sương tuyết ngàn cao. Rền vang lên nhạc khúc hoà ca. Kính đáp ân tình Cha.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI XII VỀ GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ VỀ ƠN ĐƯỢC NÊN CÔNG CHÍNHBạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới, hoặc muốn nêu ý kiến hay «thắc mắc» gì liên quan tới đề tài XII là giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Từ các giáo huấn về Ki-tô giáo của Thánh Phao-lô các nhà nghiên cứu Thánh Kinh và Thần Học Tu Đức có thể xây dựng một linh đạo hay cách sống đạo hay con đường nên thánh Ki-tô giáo không ?

3.2 Linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được hiểu như thế nào?

193

3.3 Linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được sống như thế nào ?IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Gl 2,16.20; 5,16-23; Rm 3,22.26; 5,5; 6,4; 7,6; 8,2-3.14-17; 10,9; 15,9; Pl 3,12; Tt 3,5; 1 Cr 3,9-11; 10,14-16 ; 2 Cr 1,21; 4,10-12; 5,5 ; Cv 9,17; 1 Tx 1,5 ; Ep 1,17-20 ; 2,18-21; 3,16; 5, 25-32; 2 Tm 1,7 ; Hs 2, 4-5; Is 54,5; 62,5; Gr 2,2-23; Ed 16]

4.1 Từ các giáo huấn về Ki-tô giáo của Thánh Phao-lô đền linh đạo Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô (1o) Từ các giáo huấn về Ki-tô giáo của Thánh Phao-lô các nhà nghiên cứu Thánh Kinh và Thần Học Tu Đức có thể xây dựng nên một linh đạo hay cách sống đạo hay con đường nên thánh cho các Ki-tô hữu. Chúng ta gọi đó là Linh đạo Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô.

(2o) Có nhiều định nghĩa về linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu. Sau đây là một vài định nghĩa có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn:a) «Trong kinh nghiệm của tôi, định nghĩa tốt nhất và chính xác nhất của linh đạo đơn giản chỉ là “tôi đối phó thế nào với cuộc sống.» (Gerard Broccolo, Vital Spiritualities).b) «Trong nghĩa thông thường nhất, linh đạo là những con đường (cách) và mô hình nhờ đó một người, bằng trí tuệ, cảm xúc và thể lý, liên hệ được với cái là thực nhất và quí

194

giá nhất cho người ấy.» (James Nelson, The Intimated Connection).c) «Trong nghĩa rộng, linh đạo có thể được miêu tả là con đường nên thánh… nhưng khi các phương thế kết hiệp với Thiên Chúa trở nên cụ thể thì xuất hiện nhiều cách tiếp cận khác nhau. Một cách tiếp cận đặc biệt để kết hiệp với Thiên Chúa được gọi là linh đạo.» (George Lane, Christian Spirituality).d) «… Linh đạo không được miêu tả một cách thỏa đáng là xây dựng mối tương quan cá nhân với Thiên Chúa: một não trạng “Chúa Giê-su và tôi”. Có lẽ sự canh tân cơ bản nhất của Công Đồng Va-ti-ca-nô II là “chiều kích cộng đoàn” của mối tương quan của chúng ta với Thiên Chúa là Đấng muốn cứu rỗi chúng ta không phải với tư cách cá nhân mà với tư cách cộng đoàn: “Tuy nhiên, Thiên Chúa không muốn thánh hóa và cứu rỗi loài người cách riêng rẽ, thiếu liên kết, nhưng Ngài muốn qui tụ họ thành một dân tộc để họ nhận biết chính Ngài trong chân lý, và phụng sự Ngài trong thánh thiện.» (Ánh sáng muôn dân, 2) (Katherine Dyckman & Pat Carroll, Inviting the Mystic, Supporting the Prophet).e) «Linh đạo là cách chúng ta đáp lại cuộc sống như thế nào với tất cả sự thật của mình.» (Jean Hunter đồng ý với Jen Galbraith).f) «... Các bản văn Thánh Kinh là những lời đáp lại sự hiện diện khai mào và mầu nhiệm của Thiên Chúa trong quá trình cuộc sống con người.» (Michael Fishbane, Text and Texture).

195

g) «Linh đạo Thánh Kinh mời gọi chúng ta, từng cá nhân cũng như với tư cách cộng đoàn, đưa bản văn Thánh Kinh vào trong tiến trình trở nên chính chúng ta, một tiến trình cực nhọc, lâu dài và khổ đau, là một phần của mầu nhiệm hình thành của Nước Thiên Chúa. Chúng ta phải để cho Lời Chúa thấm sâu vào sự tự vệ của chúng ta, thách đố chúng ta một cách quyết liệt, để chúng ta trở lại và đi vào cuộc sống mới. Nhưng tiến trình này cũng đòi hỏi chúng ta từ bỏ chính mình. Có nghĩa là một phần của chúng ta phải chết đi.» (Karen Barta, Gospel of Mark).

4.2 Linh đạo Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được hiểu như thế nào?Linh mục Norbertô Nguyễn Văn Khanh, ofm, đã dành Chương XIII là chương cuối của cuốn Sách THÁNH PHAO-LÔ CUỘC ĐỜI VÀ TƯ TƯỞNG (2008), từ trang 181 đến hết trang 205, cho chủ đề “Linh Đạo Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô”. Thiết nghĩ khó có ai có thể viết một bài đầy đủ hơn chương XIII này, nên tôi sẽ rút gọn chương này làm nội dung cho phần trình bày này.

Trước hết chúng ta hãy ghi nhận ý kiến xác đáng của cha Norbertô Nguyễn Văn Khanh trong câu nói này: “Khi nói đến đời sống thiêng liêng, chúng ta không chỉ nghĩ tới đời sống nội tâm, liên hệ đến phần tâm linh, mà tới đời sống cụ thể của con người toàn diện gồm linh hồn và thể xác, cá nhân và cộng đoàn, một đời sống được linh

196

hoạt bởi tinh thần Ki-tô hữu hay chính xác và sâu xa hơn, bởi Thần Khí của Thiên Chúa” (sđd, trang 181).

Linh đạo Ki-tô hữu theo giáo huấn của Thánh Phao-lô gồm 3 giai đoạn: - Trước hết là bước vào đời sống mới, - kế đến là gia nhập cộng đoàn các tín hữu và - sau cùng là sống đời Ki-tô hữu như thế nào?

Mỗi giai đoạn có nội dung riêng như sau:A. Bước vào đời sống mới(1o) Đức Tin (a) Đời sống Ki-tô hữu bắt đầu bằng đức tin (là thái độ tôn giáo cơ bản). Niềm tin Ki-tô hữu là “niềm tin vào Đức Giê-su Ki-tô” (Gl 2,16.20; Rm 3,22.26 v.v.).

(b) Đức tin là mối tương quan liên-ngôi-vị, là một sự phó thác thân mình cho Đức Ki-tô. Sau khi bị Đức Ki-tô “chộp bắt” (Pl 3,12), Thánh Phao-lô không còn là chủ nhân của bản thân mình nữa mà là Đức Ki-tô: “Tôi sống, nhưng không còn phải là tôi, mà là Đức Ki-tô sống trong tôi. Hiện nay tôi sống kiếp phàm nhân trong niềm tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu mến tôi và hiến mạng vì tôi.” (Gl 2, 20).

(c) Niềm tin ấy được diễn tả qua một công thức cơ bản: “Đức Giê-su là Chúa” (Rm 10,9a): Có nghĩa là tuyên xưng Vương Quyền của Đức Giê-su trên vũ trụ; cũng đồng

197

nghĩa với việc tin rằng “Thiên Chúa đã làm cho Người sống lại từ cõi chết.” (Rm 10,9b; 4,24).

(d) Đức tin là thái độ nội tâm, nhưng được biểu lộ ra nên ngoài bằng lời tuyên xưng trên môi miệng trong bí tích Thánh Tẩy. Hậu quả là tạo nên những tương quan mới giữa người tín hữu với Đức Ki-tô, với Chúa Thánh Thần và với Chúa Cha.

(2o) Trở nên một với Đức Ki-tô (a) Ngay tại Đa-mát, Phao-lô đã ý thức mình được dẫn vào một đời sống mới (Rm 6,4; 7,6; Tt 3,5), được trở thành một thụ tạo mới (Gl 6,15; Ep 3,10).

(b) Nhờ đức tin và bí tích Thánh Tẩy, người tín hữu thuộc về Đức Ki-tô: “27 Quả thế, bất cứ ai trong anh em được thanh tẩy để thuộc về Đức Ki-tô, đều mặc lấy Đức Ki-tô. 28 Không còn chuyện phân biệt Do Thái hay Hy Lạp, nô lệ hay tự do, đàn ông hay đàn bà; nhưng tất cả anh em chỉ là một trong Đức Ki-tô. 29 Mà nếu anh em thuộc về Đức Ki-tô, thì anh em là dòng dõi ông Áp-ra-ham, những người thừa kế theo lời hứa” (Gl 3,27-29; Rm 7,4).

(c) Người ta có thể nói đến một sự đồng hóa với Đức Ki-tô. Chúa Cha đã tiền định cho các tín hữu nên đồng hình đồng dạng với Con của Người (Rm 8,29), nhưng điều đó cũng đòi hỏi mỗi người phải nỗ lực vươn tới không ngừng, như một vận động viên chạy đua nơi thao trường (Pl 3,12-14).

198

(d) Nhờ đức tin và bí tích Thánh Tẩy, người Ki-tô hữu được thông phần vào tình trạng chịu đóng đinh, chịu chết, mai táng và sống lại của Đức Ki-tô: “3 Anh em không biết rằng: khi chúng ta được dìm vào nước thanh tẩy, để thuộc về Đức Ki-tô Giê-su, là chúng ta được dìm vào trong cái chết của Người sao? 4 Vì được dìm vào trong cái chết của Người, chúng ta đã cùng được mai táng với Người. Bởi thế, cũng như Người đã được sống lại từ cõi chết nhờ quyền năng vinh hiển của Chúa Cha, thì chúng ta cũng được sống một đời sống mới. 5 Thật vậy, vì chúng ta đã nên một với Đức Ki-tô nhờ được chết như Người đã chết, thì chúng ta cũng sẽ nên một với Người, nhờ được sống lại như Người đã sống lại.” (Rm 6,3-5).

(3o) Ơn Chúa Thánh Thần(a) Đây cũng là một trong những ân huệ tiên khởi mà các Ki-tô hữu được đón nhận. Tại Đa-mát Sa-un đã nghe Kha-na-ni-a tuyên bố: "Anh Sa-un, Chúa đã sai tôi đến đây, Người là Đức Giê-su, Đấng đã hiện ra với anh trên đường anh tới đây. Người sai tôi đến để anh lại thấy được và để anh được đầy Thánh Thần" (Cv 9,17).

(b) Chính Chúa Thánh Thần biểu lộ quyền năng của Người nơi lời rao giảng của vị Tông Đồ để cho người nghe đón nhận và tin (1 Tx 1,5; Rm 15,9).

(c) Khi nhận bí tích Thánh Tẩy, người tín hữu lãnh nhận Chúa Thánh Thần. Chính Người là đối tượng của lời hứa mà Thiên Chúa đã tuyên bố với Áp-ra-ham ngày

199

xưa: “Như thế là để nhờ Đức Giê-su Ki-tô, các dân ngoại cũng được hưởng phúc lành dành cho ông Áp-ra-ham, và để nhờ đức tin, chúng ta nhận được ơn Thiên Chúa đã hứa tức là Thần Khí.” (Gl 3,14).

(d) Chính Chúa Thánh Thần là “ân huệ mở đầu” cho mọi ân huệ khác (Rm 8,3), là “ấn tín” bảo đảm ơn cứu chuộc chung cuộc (2 Cr 1,21; 5,5). Người thánh hóa Ki-tô hữu và tạo nên trong họ một quy luật mới, tức luật của sự sống: “Thật vậy, luật của Thần Khí ban sự sống trong Đức Ki-tô Giê-su, đã giải thoát tôi khỏi luật của tội và sự chết” (Rm 8,2).

(e) Chính nhờ Thánh Thần mà người Ki-tô hữu thuộc về Đức Ki-tô: “Nhưng anh em không bị tính xác thịt chi phối, mà được Thần Khí chi phối, bởi vì Thần Khí của Thiên Chúa ngự trong anh em. Ai không có Thần Khí của Đức Ki-tô, thì không thuộc về Đức Ki-tô.” (Rm 8,9).

(4o) Tương quan mới với Chúa Cha(a) Khi cứu chuộc chúng ta trong Đức Ki-tô, Thiên Chúa cho chúng ta được giao hòa với Người. Từ nay không còn gì tách biệt chúng ta khỏi Thiên Chúa: “Thật vậy, nhờ Người, cả đôi bên (dân Do Thái và Dân Ngoại), chúng ta được liên kết trong một Thần Khí duy nhất mà đến cùng Chúa Cha.” (Ep 2,18).

(b) Việc tín hữu được “đến cùng Thiên Chúa” giả định một tương quan đặc biệt: tương quan con cái đối với Cha

200

mình. Thiên Chúa cho chúng ta làm em của Đức Giê-su và được ơn làm con (Rm 8,29; Ep 1,5). Ơn ấy gắn liền với sự hiện diện của Chúa Thánh Thần: “14 Quả vậy, phàm ai được Thần Khí Thiên Chúa hướng dẫn, đều là con cái Thiên Chúa. 15 Phần anh em, anh em đã không lãnh nhận Thần Khí khiến anh em trở thành nô lệ và phải sợ sệt như xưa, nhưng là Thần Khí làm cho anh em nên nghĩa tử, nhờ đó chúng ta được kêu lên: "Áp-ba! Cha ơi! 16 Chính Thần Khí chứng thực cho thần trí chúng ta rằng chúng ta là con cái Thiên Chúa. 17 Vậy đã là con, thì cũng là thừa kế, mà được Thiên Chúa cho thừa kế, thì tức là đồng thừa kế với Đức Ki-tô; vì một khi cùng chịu đau khổ với Người, chúng ta sẽ cùng được hưởng vinh quang với Người.” (Rm 8,14-17).

(c) Ơn làm con tạo nên sự dạn dĩ và ngoan ngoãn hoàn toàn theo tác động của Thần Khí. Cũng tạo nên những quyền lợi cho các tín hữu: quyền thừa tự (hưởng gia sản của người cha).

(d) Ơn làm con đã được ban ngay bây giờ cho người tín hữu, nhưng nó không ngừng phát triển cho tới mức viên mãn ở đời sau, vì “chúng ta đã lãnh nhận Thần Khí như ân huệ mở đầu, nhưng còn trông đợi Thiên Chúa ban cho trọn quyền làm con, nghĩa là cứu chuộc thân xác chúng ta nữa.” (Rm 8,23).

(5o) Ơn được nên công chính

201

(a) Hậu quả của đức tin, dưới một góc độ khác, là người tín hữu được “trở nên công chính” trước mặt Thiên Chúa: “38 Vậy thưa anh em, xin biết cho điều này: chính nhờ Đấng ấy mà ơn tha tội được loan báo cho anh em; và trong khi anh em không thể được giải thoát khỏi tội lỗi mà trở nên công chính nhờ tuân giữ Luật Mô-sê, 39 thì nhờ Người, mọi kẻ tin đều được nên công chính.” (Cv 13,38-39).Và: “Trái lại người nào không dựa vào việc làm nhưng tin vào Thiên Chúa, Đấng làm cho kẻ vô đạo nên công chính, thì lòng tin làm cho người ấy được Thiên Chúa kể là công chính.” (Rm 4,5).

(b) Thiên Chúa “công chính hóa” người tín hữu không phải bằng một lời tuyên bố bên ngoài, nhưng biến đổi họ tận tâm can, làm cho họ nên “một thụ tạo mới.”

(c) Người tín hữu, từ hoàn cảnh tội lỗi, được trở nên “công chính” nghĩa là được tha thứ tội lỗi: “Thật vậy, cũng như vì một người duy nhất đã không vâng lời Thiên Chúa, mà muôn người thành tội nhân, thì nhờ một người duy nhất đã vâng lời Thiên Chúa, muôn người cũng sẽ thành người công chính” (Rm 5,19).

(d) Được giải phóng khỏi tội lội, người tín hữu cũng được giải phóng khỏi sự chết đời đời và sẽ được tham gia vào sự sống lại của Đức Ki-tô” (Rm 8,11).

202

(e) Ơn được trở nên công chính nhắm làm cho người tín hữuthông phần vào một phẩm chất khác của Thiên Chúa: đó là sự thánh thiện: “Thiên Chúa đã chọn anh em ngay từ lúc khởi đầu, để cứu độ anh em nhờ Thần Khí thánh hóa và nhờ lòng tin vào chân lý” ( 2 Tx 2,13). Sự thánh thiện nằm ở chỗ, nhờ tác động của Thần Khí, người tín hữu thanh luyện mình dần đần khỏi tội lỗi và kết hiệp một ngày một sâu sắc hơn với Thiên Chúa chí thánh. Sự công chính đi liền với sự thánh thiện và phúc cứu độ: “Phần anh em, chính nhờ Thiên Chúa mà anh em được hiện hữu trong Đức Giê-su Ki-tô, Đấng đã trở nên sự khôn ngoan của chúng ta, sự khôn ngoan xuất phát từ Thiên Chúa, Đấng làm cho anh em trở nên công chính, đã thánh hóa và cứu cuộc anh em…” (1 Cr 1,30).

B. Gia nhập Cộng đoàn các tín hữuBí tích thánh tẩy liên kết người tín hữu với Đức Ki-tô, nhưng đồng thời cũng dẫn đưa họ vào trong một cộng đoàn là Giáo hội. Khi mới được ơn trở lại, Thánh Phao-lô đã cảm nghiệm được một thực tại gồm hai sắc thái: một đàng người gặp được cá nhân Đức Ki-tô, Đấng đã chết nhưng nay đang sống trong vinh quang; đàng khác người gặp được “Đức Ki-tô huyền nhiệm”, nghĩa là chính Đức Ki-tô ấy hiện diện nơi các tín hữu kà người đang bắt bớ. Khi Phao-lô hỏi: “Ngài là ai?”, thì có tiếng đáp” “Ta là Giê-su mà ngươi đang bắt bớ” (Cv 9,5; 22,8; 26,14).

(1o) Bản chất của Giáo hội

203

(a) Thánh Phao-lô dùng nhiều hình ảnh bổ túc cho nhau để diễn tả bản chất sâu xa của cộng đoàn các tín hữu là Giáo hội: thửa ruộng (1 Cr 3,9), cây trồng (1 Cr 3,6), ngôi nhà (1 Cr 3,9-11; Ep 2,20-21), tương quan vợ chồng (Ep 5, 25-32).

(b) Hình ảnh thường được dùng nhất là “thân mình của Đức Ki-tô”. Hình ảnh và kiểu nói này xuất hiện trước hết trong thư 1 Cô-rin-tô (6,12-20; 10,14-17; 12,12-27), sau đó trong thư Rô-ma (12,4-5), trong các thư Cô-lô-xê (3,15) và Ê-phê-xô (2,16);

(c) Giáo hội là thân mình Đức Ki-tô (Cl 1,24); các Ki-tô hữu là chi thể của nhau (Ep 4,25) và của Chúa Ki-tô (Ep 5,20). Trong thư Ga-lát, Thánh Phao-lô nhấn mạnh sự hiệp nhất của các Ki-tô hữu: “Không còn chuyện phân biệt Do-thái hay Hy-lạp, nô lệ hay tự do, đàn ông hay đàn bà; nhưng tất cả anh em chỉ là một trong Đức Ki-tô (Gl 3,28). Trong thư 1 Cr Thánh Phao-lô dùng hình ảnh “thân mình Đức Ki-tô” để làm sáng tỏ bản chất của sự hiệp nhất ấy (1 Cr 12,4-11).

(d) Đức Ki-tô đóng vai là đầu của Thân Thể (Nhiệm Thể): “Người cũng là đầu của thân thể, nghĩa là đầu của Hội Thánh” (Cl 1,18), “Đức Ki-tô là đầu của Hội Thánh, chính Người là Đấng Cứu Chuộc Hội Thánh, thân thể Người” (Ep 5,23).

204

(e) Các Ki-tô hữu được “nên một” với Đức Ki-tô, thì cũng “nên một” với nhau (1 Cr 12,12-27; Rm 12,4-5). Các chi thể trong nhiệm thể sống được nhờ liên kết với đầu và lớn lên được nhờ sự liên kết đó mỗi ngày một chặt chẽ hơn: “15 Nhưng, sống theo sự thật và trong tình bác ái, chúng ta sẽ lớn lên về mọi phương diện, vươn tới Đức Ki-tô vì Người là Đầu. 16 Chính Người làm cho các bộ phận ăn khớp với nhau và toàn thân được kết cấu chặt chẽ, nhờ mọi thứ gân mạch nuôi dưỡng và mỗi chi thể hoạt động theo chức năng của mình. Như thế Người làm cho toàn thân lớn lên và được xây dựng trong tình bác ái. (Ep 4,15-16)

(g) Thánh Phao-lô còn dùng một hình ảnh khác rất có ý nghĩa là tương quan vợ chồng. Trong cựu ước Ít-ra-en đã được Thiên Chúa đối xử như một người vợ, một người vợ bất trung (Hs 2, 4-5; Is 54,5; 62,5; Gr 2,2-23; nhất là Ed 16 và Diệu Ca). Đức Giê-su cũng đã tự xem mình là lang quan cộng đoàn của mình (Mc 2,19-20) Gio-an Tẩy Gỉa cũng đã triển khai (Ga 3,29). Sau này trong sách Khải Huyền Giáo hội được gọi là “Hiền Thê của Con Chiên” (Kh 21,2.9;22,17). “22 Người làm vợ hãy tùng phục chồng như tùng phục Chúa, 23 vì chồng là đầu của vợ cũng như Đức Ki-tô là đầu của Hội Thánh, chính Người là Đấng cứu chuộc Hội Thánh, thân thể của Người.24 Và như Hội Thánh tùng phục Đức Ki-tô thế nào, thì vợ cũng phải tùng phục chồng trong mọi sự như vậy.

205

25 Người làm chồng, hãy yêu thương vợ, như chính Đức Ki-tô yêu thương Hội Thánh và hiến mình vì Hội Thánh;26 như vậy, Người thánh hoá và thanh tẩy Hội Thánh bằng nước và lời hằng sống, 27 để trước mặt Người, có một Hội Thánh xinh đẹp lộng lẫy, không tỳ ố, không vết nhăn hoặc bất cứ một khuyết điểm nào, nhưng thánh thiện và tinh tuyền. 28

Cũng thế, chồng phải yêu vợ như yêu chính thân thể mình. Yêu vợ là yêu chính mình. 29 Quả vậy, có ai ghét thân xác mình bao giờ; trái lại, người ta nuôi nấng và chăm sóc thân xác mình, cũng như Đức Ki-tô nuôi nấng và chăm sóc Hội Thánh,30 vì chúng ta là bộ phận trong thân thể của Người. 31 Sách Thánh có lời chép rằng: Chính vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt. 32 Mầu nhiệm này thật là cao cả. Tôi muốn nói về Đức Ki-tô và Hội Thánh. 33 Vậy mỗi người trong anh em hãy yêu vợ như chính mình, còn vợ thì hãy kính sợ chồng. (Ep 5,22-33).

(2o) Một kiểu nói độc đáo: Trong Đức Ki-tô Giê-su(a) Thánh Phao-lô thường nói trong Đức Ki-tô Giê-su hay trong Đức Ki-tô và không bao giờ nói trong Đức Giê-su hay trong Đức Giê-su Ki-tô (như Gio-an). Đó là chứng cớ hiển nhiên cho thấy Phao-lô không nhìn Đức Giê-su trong tư cách cá nhân, nhưng theo chức năng Mê-si-a của Người, trong tư cách là A-đam mới.

(b) Kiểu nói trong Đức Ki-tô Giê-su rõ ràng liên hệ đến thần học của Thánh Tông Đồ về Thân Thể Mầu Nhiệm:

206

- “Nhờ đức tin, tất cả anh em đều là con cái Thiên Chúa trong Đức Ki-tô Giê-su” (en Khristô Iesu). Quả thế, bất cứ ai trong anh em được thanh tẩy trong Đức Ki-tô” (eis Khriston), đều mặc lấy Đức Ki-tô. Không còn chuyện phân biệt Do Thái hay Hy lạp, nô lệ hay tự do, đàn ông hay đàn bà; nhưng tất cả anh em chỉ là một trong Đức Ki-tô” (Gl 3,26-27).- “Anh em không biết rằng: khi chúng ta được dìm vào nước trong Đức Ki-tô Giê-su” (eis Khriston Iesoun), là chúng ta được dìm vào trong cái chết của Người sao? Vì được dìm vào trong cái chết của Người, chúng ta cùng được mai táng với Người. Bởi thế, cũng như Người đã được sống lại từ cõi chết nhờ quyền năng vinh hiển của Chúa Cha, thì chúng ta cũng được sống một đời sống mới. Thật vậy, vì chúng ta đã nên một thân cây với Đức Ki-tô, nhờ được chết như Người đã chết, thì chúng ta cũng sẽ nên một với Người, nhờ được sống lại như Người đã sống lại” (Rm 6,3-5).- “Vì nếu tại một người mà nhân loại phải chết, thì cũng nhờ một người mà kẻ chết được sống lại. Quả thế, như mọi người phải chết trong A-đam, thì mọi người cũng được Thiên Chúa cho sống lại trong Đức Ki-tô” ( 1 Cr 15,21-22).

(c) Ý nghĩa của kiểu nói trong Đức Ki-tô Giê-su:* Nghĩa mạnh (nghĩa bình thường): “trong Đức Ki-tô Giê-su” diễn tả môi trường sự sống trong đó toàn thể các Ki-tô hữu hoặc mỗi một Ki-tô hữu lãnh nhận các ân huệ của Thiên Chúa, nhờ Đức Ki-tô là Trung Gian. Trong trường

207

hợp này kiểu nói trong Đức Ki-tô Giê-su nói lên tương quan sống động giữa các Ki-tô hữu với Đức Ki-tô và với nhau trong cùng một Nhiệm Thể duy nhất. * Trong một số ít trường hợp theo nghĩa nhẹ, kiểu nói trong Đức Ki-tô Giê-su có nghĩa theo tinh thần Phúc âm hay tinh thần Ki-tô giáo. Vậy chúng ta có thể kết luận là trong Đức Ki-tô Giê-su là kiểu nói ám chỉ Giáo hội với tư cách là Nhiệm Thể của Chúa Ki-tô.

C. Sống đời Ki-tô hữu thế nào?Giáo Huấn của Thánh Phao-lô về sự tháp nhập vào Đức Ki-tô và vào thân mình mầu nhiệm của Người chi phối toàn bộ nền luân lý Ki-tô giáo trên bình diện cá nhân và tập thể. Được Thiên Chúa tái tạo trong Đức Ki-tô, người Ki-tô hữu sẽ sống một đời sống mới. Sau đây là những nguyên tắc cơ bản của đời sống ấy.

(1o) Đồng hóa với Đức Ki-tô(a) Được cứu độ nhờ Đức Ki-tô và cho Đức Ki-tô, các Ki-tô hữu không thuộc về mình nữa, nhưng thuộc về Người (Rm 14,7-9; 2 Cr 5,15). Người là Chúa của họ, là “nguồn sống của họ” (Cl 3,4). Vì thế nguyên tắc đầu tiên của đời sống Ki-tô hữu là họ phải sống, không phải cho chính mình, nhưng cho Đấng đã chết và sống lại cho họ”

(b) Từ nay chính Đức Ki-tô sống và hoạt động trong họ (Gl 2,20). Vì là thụ tạo có lý trí và tự do, họ được mời gọi cộng tác với Ơn Chúa: họ phải có một nỗ lực cá nhân được

208

biểu lộ qua việc noi gương lối sống của Chúa. Thánh Phao-lô nhiều lần diễn tả bổn phận noi gương Chúa một cách cụ thể: “Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi bắt chước Đức Ki-tô (1 Cr 11,4; 4,16; 1 Tx 1,6; 2 Tx 3,7). Người mời gọi họ hãy sống xứng đáng với Chúa (Cl 1,10; 2,6; Ep 4,1). Sự noi gương này chính là sự đồng hóa với Đức Ki-tô, tức với cái chết và sự sống lại của Người: “10 Chúng tôi luôn mang nơi thân mình cuộc thương khó của Đức Giê-su, để sự sống của Đức Giê-su cũng được biểu lộ nơi thân mình chúng tôi. 11 Thật vậy, tuy sống, chúng tôi hằng bị cái chết đe dọa vì Đức Giê-su, để sự sống của Đức Giê-su cũng được biểu lộ nơi thân xác phải chết của chúng tôi. 12

Như thế, sự chết hoạt động nơi chúng tôi, còn sự sống thì lại hoạt động nơi anh em.” (2 Cr 4,10-12).

(2o) Nhờ Thần Khi mà tiến bước(a) Kinh nghiệm Ki-tô hữu đầu tiên của Phao-lô cũng như các Ki-tô hữu khác là được sở hữu (theo nghĩa chủ động và thụ động) Đức Ki-tô và Thần Khí. Đó là một trong những hậu quả của bí tích Thánh Tẩy. Chính nhờ sự hiện diện ấ`y mà xuất hiện nơi Ki-tô hữu một “thần khí mới” một tinh thần mới, nhờ đó Ki-tô hữu trở thành “một thụ tạo mới” (2 Cr 5,17; Gl 6,15; Ep 4,24).

(b) Ngay từ bây giờ Thần Khí biến đổi các Ki-tô hữu thành những con cái của Chúa Cha và những người em của Đức Ki-tô (Gl 4,6). Tất nhiên họ không phải là những người con theo bản tính, nhưng theo ơn được nhận: tuy nhiên ơn dưỡng tử này này cũng không phải là một tương

209

quan pháp lý, nhưng biến chúng ta nên đồng hình đồng dạng với Đức Ki-tô, để rồi Đức Ki-tô trở nên anh trưởng giữa một đàn em đông đảo (Rm 8,29). Thần Khí vừa là nguyên lý tạo nên sự biến đổi đồng thời là chứng cớ bảo đảm cho sự chân thật: “Chính Thần Khí chứng thực cho trần trí chúng ta rằng chúng ta là con cái Thiên Chúa” (Rm 8,16).

(c) Bởi đó người Ki-tô hữu phải từ bỏ lối sống “theo xác thịt” nghĩa là theo những thúc đầy của con người tự nhiên, để sống theo Thần Khí (Gl 5,25). Phao-lô nêu ra một số hành vi cụ thể của hai lối sống đối lập ấy trong thư gửi tín hữu Ga-lát: “16 Tôi xin nói với anh em là hãy sống theo Thần Khí, và như vậy, anh em sẽ không còn thỏa mãn đam mê của tính xác thịt nữa. 17 Vì tính xác thịt thì ước muốn những điều trái ngược với Thần Khí, còn Thần Khí lại ước muốn những điều trái ngược với tính xác thịt, đôi bên kình địch nhau, khiến anh em không làm được điều anh em muốn. 18 Nếu anh em để cho Thần Khí hướng dẫn, thì anh em không còn lệ thuộc Lề Luật nữa. 19 Những việc do tính xác thịt gây ra thì ai cũng rõ, đó là: dâm bôn, ô uế, phóng đãng, 20 thờ quấy, phù phép, hận thù, bất hoà, ghen tuông, nóng giận, tranh chấp, chia rẽ, bè phái, 21 ganh tỵ, say sưa, chè chén, và những điều khác giống như vậy. Tôi bảo trước cho mà biết, như tôi đã từng bảo: những kẻ làm các điều đó sẽ không được thừa hưởng Nước Thiên Chúa. 22

Còn hoa quả của Thần Khí là: bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, 23 hiền hoà, tiết độ.

210

Không có luật nào chống lại những điều như thế.” (Gl 5,16-23).

(d) Ngoài ơn trọng đại là biến đổi các Ki-tô hữu thành con cái Thiên Chúa, Thần Khí còn là nguyên lý của sự khôn ngoan (1 Cr 10,14-16; Ep 1,17-20), của sức mạnh nội tâm (Rm 8,14-16; Ep 3,16; 2 Tm 1,7) và nhất là của tình yêu (Rm 5,5).

(e) Thần Khí đích thực là nguồn sự sống cho các tín hữu. Chính người là sức mạnh nhờ đó Chúa Cha đã cho Đức Giê-su trỗi dậy từ cõi chết (Rm 1,4). Nay Người không ngừng hoạt động nới các tín hữu để giúp họ thực hiện cuộc sống công chính và thánh thiện (Rm 8,10-11): cuộc sống này tuy còn bất toàn, bao lâu con người còn sống trên trần gian, nhưng sẽ triển nở thành sự sống đời đời (Gl 6,8; Rm 6,22). Bây giờ các tín hữu mới thu lượm hoa trái đầu mùa; mai sau sẽ là mùa màng chan chứa (2 Cr 1,22; 5,5; Rm 8,23; Ep 1,14).

(f) Được khắc ghi dấu ấn của Thần Khí trong ngày chịu phép Thánh Tầy (Ep 1,13), được Thần Khí giải khát và nuôi sống (1 Cr 12,13), được trở nên đền thờ của Người (1 Cr 6,9) người tín hữu có bổn phận là lắng nghe tiếng Người, đứng dập tắt sự thúc đầy của Nguời (1 Tx 5,19). Tất cả đời sống và nền tảng luân lý của Ki-tô hữu có thể được tóm tắt trong một câu: “Nếu chúng ta sống nhờ Thần Khí, thì cũng hãy nhở Thần Khí mà tiến bước” (Gl 5,25).

211

(3o) Đến với Chúa Cha khởi điểm và cùng đích(a) Chúng ta biết điều mà Thiên Chúa nhắm trong công trình sáng tạo và cứu chuộc của Người là đặt để Con Một của Người làm trưởng tử giữa một đàn em đông đảo (Rm 8, 29; Ep 1,5). Chương trình ấy đã được thực hiện qua Mầu Nhiệm Nhập Thể của Con Thiên Chúa (Gl 4,6-7).

(b) Hậu quả là các tín hữu được trở thành con cái của Chúa Cha nhờ tin vào Đức Giê-su Ki-tô (Gl 3,26): tương quan ấy không ngừng phát triển cho tới ngày Đức Ki-tô và mọi chi thể của Người xuất hiện trong vinh quang (Rm 8,19-23; Cl 3,4). Mọi tín hữu đều vững tin rằng họ sẽ được dẫn vào trong tình thân ái của Chúa Cha: “Thật vậy, nhờ Người (Đức Ki-tô) cả đôi bên, chúng ta được liên kết trong một Thần Khí duy nhất mà đến cùng Chúa Cha.” (Ep 2,18).

(c) Đối với các Ki-tô hữu Thiên Chúa là người Cha: Cha của Đức Giê-su Ki-tô và Cha của họ. Chính Người có sáng kiến đặt ra chương trình vĩ đại ấy, và chỉ với mục đích là đổ tràn trên chúng ta nguồn vinh quang chan chứa của Người. Người là nguồn gốc mọi ân huệ ban xuống cho con người một cách nhưng không.

(d) Thiên Chúa cũng là cùng đích. Vì thế nỗ lực của chúng ta là làm đẹp lòng Người (1 Tx 4,1; Rm 14,18; Ep 5,10; Pl 4,18), thực hiện thánh ý Người (Rm 12,2; Cl 4,12), tìm kiếm vinh quang của Người (1 Cr 10,31; Cl 3,17), làm sao để mọi hoạt động của chúng ta trở thành

212

một lễ phẩm được Người vui nhận (Rm 12,1; 15,16; Pl 4,18).

(4o) Trong tâm tình tạ ơn, hoan lạc và bình an(a) Người ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy một nền linh đạo như thế triển nở trong tâm tình tạ ơn, hoan lạc và bình an.

(b) Mặc dầu Phao-lô vẫn luôn luôn ý thức thân phận tội lỗi và hèn yếu của mình (1 Tm 1,15; 2 Cr 4, 7; 11,29-30), nhưng ý nghĩ về tình yêu cứu chuộc của Thiên Chúa được biểu lộ ra nơi lễ tế của Đức Ki-tô luôn tạo ra nơi vị tông đồ một niềm tin tưởng không bao giờ phai nhạt: cuộc chiến thắng của Đức Ki-tô trên sự tội và sự chết chẳng bảo đảm cho các Ki-tô hữu là họ cũng sẽ chiến thắng như Người và nhờ Người sao? (1 Cr 15,57). Vì thế mà tâm tình tri ân và cảm tạ được Người nhắc đi nhắc lại: - “Hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh. Anh em hãy làm như vậy, đó là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Ki-tô Giê-su” (1 Tx 5,18).- “Trong mọi hoàn cảnh và mọi sự hãy nhân danh Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, mà cảm tạ Thiên Chúa là Cha” (Ep 5,20).- “Anh em có làm gì, nói gì, thì hãy làm hãy nói nhân danh Chúa Giê-su và nhờ Người mà cảm tạ Thiên Chúa Cha” (Cl 3,17).- “Trong mọi hoàn cảnh, anh em cứ đem lời cầu khẩn, van xin và tạ ơn, mà giãi bày trước mặt Thiên Chúa những điều anh em thỉnh nguyện” (Pl 4,6).

213

- “Tâm hồn tôi chứa chan niềm an ủi và tràn ngập nỗi vui mừng trong mọi cơn gian khốn khó” (2 Cr 7,4).- “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa. Tôi nhắc lại: vui lên anh em” (Pl 4,4).- “Anh em hãy vui mừng luôn mãi” (1 Tx 5,16).- “Bình an của Thiên Chúa, bình an vượt trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho lòng trí anh em được kết hợp vời Đức Ki-tô Giê-su” (Pl 4,4).- “Nước Thiên Chúa không phải là chuyện ăn uống, nhưng là sự công chính, bình an và hoan lạc trong Thánh Thần” (Rm 14,17).

(5o) Trước viễn cảnh đời đời.(a) Chúng ta không còn sống trong thời gian chuẩn bị nữa, thời gian mà chúng ta còn là “vị thành niên” bị cầm giữ bởi những yếu tố trần thế: cùng với sự xuất hiện của Con Thiên Chúa, thì thời gian viên mãn đã đến (Gl 4,2-4; Ep 1,10). Thánh Phao-lô còn nói A-đam là hình bóng của Đấng sẽ đến, tức là Đức Ki-tô (x Rm 5,14), và những quy luật Do Thái là “hình bóng những điều sắp tới, nhưng thực tại là thân thể Đức Ki-tô” (Cl 2,17).

(b) Các tác giả khác của Tân Ước dùng một hình ảnh gợi hình hơn: chúng ta đang sống vào “những ngày cuối cùng” (Cv 2,17; 1 Pr 1,20; 1 Ga 2,18: giờ cuối cùng). Còn các ngôn sứ xưa dùng kiểu nói “Thời cuối cùng” (Is 2,2; Mi 4,1 v.v…). Thánh Phao-lô dùng kiểu nói này một đôi lần (1 Tm 4,1; 2 Tm 3,1). Kiểu nói này ám chỉ một

214

tương lai xa xôi, nhưng là thời gian hiện tại, thời gian hoạt động của Đấng Cứu thế.

(c) Thời gian hiện tại là thời gian mà Nhiệm Thể Chúa Ki-tô đang phải lớn lên cho đến ngày đạt tới mức mà Thiên Chúa đã ấn định (Ep 4,15-16), Mỗi cá nhân Ki-tô hữu phải lớn lên và ngôi đền thờ Giáo hội cũng phải vươn tới chỗ hoàn tất (Cl 2,19; Ep 4,16). Cuộc khải hoàn của Đức Ki-tô sẽ được mở rộng tới muôn loài, muôn vật; rồi chính Đức Ki-tô lại trao toàn quyền lại cho Thiên Chúa. (1 Cr 15,25-28).

(d) Người Ki-tô hữu không những sẽ được ở với Chúa mãi mãi (1 Tx 4,17), nhưng thân xác của họ sẽ được sống lại vào ngày tận thế dưới tác động của Chúa Thánh Thần; và trong thân xác được biến đổi ấy họ sẽ hoàn toàn nên giống Chúa Ki-tô. Đó là niềm hy vọng của người Ki-tô hữu viễn ảnh cho bản thân mình và cho mọi người thiện tâm. Đó cũng là viễn cảnh trong đó họ đang sống, làm việc và xây dựng thế giới này.

4.3 Linh đạo hay cách sống hay con đường nên thánh của Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô phải được sống như thế nào ?

[Xem phần ỨNG DỤNG]

215

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]Sống giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính không thể không thực hiện 4 điều quan trọng dưới đây: 5.1 Thứ nhất là tăng cường đời sống đức tin là cửa ngõ dẫn đưa chúng ta vào cuộc sống mới, cuộc sống của kẻ tin.

5.2 Thứ hai là thiết lập mối quan hệ thâm sâu, mật thiết với Chúa Giê-su Ki-tô là Chúa, là Thầy, là Lẽ Sống và Mục Đích đời người tín hữu.

5.3 Thứ ba sống dưới sự soi sáng, hướng dẫn của Chúa Thánh Thần để trở thành một tạo vật mới.

5.4 Thứ bốn là sống tình con thảo với Chúa Cha là Cha Chúa Giê-su Ki-tô và là Cha mọi người.

VI. CHUẨN BỊ ĐỀ TÀI XIV: LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH CỦA THÁNH PHAO-LÔ (ĐỀ TÀI TỔNG HỢP)6.1 Câu hỏi gợi ý chia sẻNhờ đề tài XIII bạn đã có dịp học hỏi về Linh Đạo Ki-tô hữu theo Thánh Phao-lô bạn có khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới? Xin ghi nhật ký để chuẩn bị chia sẻ vào lần học tới với các anh chị em khác.

216

6.2 Câu hỏi gợi ý tìm hiểu1) Ngoài các giáo huấn quan trọng về Ki-tô giáo, Thánh Phao-lô còn để lại di sản quý giá nào cho Hội Thánh và các Ki-tô hữu?2) Phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô gồm những yếu tố quan trọng nào?3) Phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô có những đặc điểm gì?4) Làm thế nào để chúng ta học được phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô?

6.3 Sách Thánh cần đọcGl 1,15-16; 1 Cr 1,1-9.17; 9,16; 2 Cr 1,19; 6,3-10; 11,22-29; Gl 1,13-16; 2,1-14.20; 2 Tm 4,2; 1 Tx 1,1; 2,8]

VII. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 7.1 Gợi ý của người hướng dẫn Hôm nay chúng ta kết thúc Khóa học về Thánh Phao-lô. Tuy khóa học thật ngắn ngủi nhưng chắc chắn cũng đã đem lại cho mỗi người trong chúng ta rất nhiều điều tốt lành, cả về mặt hiểu biết về con người và giáo huấn của Thánh Phao-lô, cả về mặt tâm linh tức tác động của những trang, những đoạn hoặc những câu Lời Chúa trong các Thư của Thánh Phao-lô trên tâm hồn và cuộc sống đức tin của chúng ta. Cùng với Ngài, chúng ta hãy dâng lên Thiên Chúa lời tri ân cảm tạ.

217

7.2 Cùng cầu nguyện Lạy Thiên Chúa là Cha của Đức Ki-tô Giê-su và là Cha của chúng con, chúng con cảm tạ, ngợi khen và chúc tụng Cha vì Cha đã ban cho Hội Thánh Cha một người con ưu tú là Phao-lô, một môn đệ xuất sắc noi gương cho chúng con bắt chước Chúa Ki-tô, một Tông Đồ Nhiệt Thành đã đóng góp bao nhiêu công sức cho Công Cuộc Loan Báo Tin Mừng cho Dân Ngoại và xây dựng Hội Thánh thời khởi đầu. Xin Cha ban cho chúng con lòng mến Chúa yêu người nồng nàn và tâm hồn cháy bỏng lửa Truyền Giáo của Thánh Phao-lô. Chúng con xin vì Danh Chúa Giê-su Ki-tô, Con Chúa, Chúa chúng con. A-men.

7.3 Cùng hát TÌNH YÊU CHÚA CAO VỜI

ĐK: Tình yêu Chúa cao vời biết bao nào con biết đáp đền thế nào, để cho cân xứng Chúa ơi. Để cho cân xứng Chúa ơi.PK 1: Ôi tình yêu thương Chúa cao vời, tình yêu thương Chúa muôn đời. Người yêu con tự ngàn xưa. Từ khi chưa có đồi non, từ khi chưa có trời cao, chưa có vầng trăng với ngàn sao. Gọi con giữa muôn muôn người, tìm con giữa nơi bùn nhơ.PK 2: Ôi vì thương con Chúa quên mình, vì yêu nên hiến thân mình gọi con nên bạn tình Cha. Dù bao sóng gió hiểm nguy, dìu con trên bước đường đi, ơn Chúa ngày đêm ấp ủ con. Vì con Chúa quên thân mình, đời con dám mơ gì hơn.

218

ĐỀ TÀI XIV (TỔNG HỢP) LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH

THÁNH PHAO-LÔ

I. CẦU NGUYỆN MỞ ĐẦU 1.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta đã trải qua một hành trình học hỏi và cố gắng sống theo tinh thần của Thánh Phao-lô suốt mấy tháng qua. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tổng hợp về cuộc đời và hoạt động của Thánh Phao-lô, dưới một góc nhìn mới: đó là phong cách lãnh đạo (hay phục vụ) của Thánh Phao-lô. Mục đích là để chúng ta học được nghệ thuật lãnh đạo của Vị Thánh Tông Đồ Dân Ngoại mà áp dụng vào thực tiễn đời sống phục vụ của chúng ta trong giáo xứ và hội đoàn. Chúng ta hãy cùng nhau hát bài “Chứng Nhân Tình Yêu” để đi vào buổi học hôm nay.

1.2 Cùng hát bài CHỨNG NHÂN TÌNH YÊU

PK 1: Khi con nghe tiếng kêu mời gọi con đi gieo niềm tin mới. Con nay như thấy ngỡ ngàng vì Chúa đã đoái thương chọn con. Rồi một ngày Thánh Thần Chúa đã đến thánh hiến con cho Ngài sai con đi khắp mọi nơi rắc gieo tin vui cho muôn người.

219

ĐK: Này đây Chúa ơi con hiến dâng cho Ngài, niềm tin tâm tư cùng trái tim nồng cháy. Từ đây hăng say theo bước chân của Ngài trung kiên làm chứng nhân Nước Trời thắp lên hạnh phúc cho muôn người. PK 2: Xin cho con suốt một tình yêu cho đi là lẽ sống. Xin cho con biết trung thành hoàn tất những bước chân đẹp xinh. Nguyện một đời con tìm đến, đến với hết những ai chân tình, để tình người mãi còn xanh ngát hương như hoa xuân trên cành.

II. CHIA SẺ KHÁM PHÁ / CẢM NGHIỆM / QUYẾT TÂM / THAY ĐỔI LIÊN QUAN TỚI ĐỀ TÀI XIII VỀ LINH ĐẠO KI-TÔ HỮU THEO GIÁO HUẤN CỦA THÁNH PHAO-LÔ Bạn muốn chia sẻ khám phá, cảm nghiệm, quyết tâm hay thay đổi gì mới, hoặc muốn nêu ý kiến hay thắc mắc gì liên quan tới đề tài XIII là Linh đạo Ki-tô hữu theo giáo huấn của Thánh Phao-lô mà bạn đã học lần trước, xin mời bạn chia sẻ hay phát biểu.

III. ĐẶT VẤN ĐỀ3.1 Ngoài các giáo huấn quan trọng về Ki-tô giáo, Thánh Phao-lô còn để lại di sản quý giá nào cho Hội Thánh và các Ki-tô hữu?

3.2 Phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô gồm những yếu tố quan trọng nào?

220

3.3 Phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô có những đặc điểm gì?

3.4 Làm thế nào để chúng ta học được phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô?

IV. HỌC HỎI [Sách Thánh cần đọc: Gl 1,15-16; 1 Cr 1,1-9.17; 9,16; 2 Cr 1,19; 6,3-10; 11,22-29; Gl 1,13-16; 2,1-14.20; 2 Tm 4,2; 1 Tx 1,1; 2,8] 4.1 Phong cách lãnh đạo hay phục vụ của Thánh Phao-lô Ngoài các Giáo Huấn quan trọng về Ki-tô giáo, Thánh Phao-lô còn để lại cho Hội Thánh và các Ki-tô hữu một di sản vô cùng quý giá. Đó là phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) mang đậm nét Phao-lô. Chúng ta gọi là phong cách lãnh đạo của Thánh Phao-lô và chúng ta sẽ nghiên cứu trong đề tài cuối cùng này.

4.2 Các yếu tố làm nên phong cách lãnh đạo hay phục vụ của Thánh Phao-lô Để có cái nhìn tổng hợp về phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô, chúng ta có thể nêu lên một số yếu tố quan trọng sau đây là những yếu tố làm nên phong cách lãnh đạo ấy:(1°) Yếu tố quan trọng thứ nhất trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh

221

Phao-lô là Thánh Phao-lô ý thức và xác tín rằng ngài được Thiên Chúa gọi và chọn cho một sứ mạng đặc biệt:«Nhưng Thiên Chúa đã dành riêng tôi ngay từ khi tôi còn trong lòng mẹ, và đã gọi tôi nhờ ân sủng của Người. Người đã đoái thương mặc khải Con của Người cho tôi, để tôi loan báo Tin Mừng về Con của Người cho các dân ngoại» (Gl 1,15-16).

(2°) Yếu tố quan trọng thứ hai trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô đã chấp nhận sự thay đổi mà Chúa Thánh Thần đòi hỏi nơi ngài. Có thể nói là ngài đã thay đổi 180 độ, từ một kẻ bách hại triệt để trở nên người sống và rao giảng Tin Mừng một cách nhiệt thành không biết mệt mỏi:«Phần chúng tôi, chúng tôi chẳng làm gì gây cớ cho ai vấp phạm, để không người nào có thể đàm tiếu về công việc phục vụ của chúng tôi. Trái lại, trong mọi sự, chúng tôi luôn chứng tỏ mình là những thừa tác viên của Thiên Chúa: gian nan, khốn quẫn, lo âu, đòn vọt, tù tội, loạn ly, nhọc nhằn, vất vả, mất ăn mất ngủ, chúng tôi đều rất mực kiên trì chịu đựng. Chúng tôi còn chứng tỏ điều đó bằng cách ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu, bằng một tinh thần thánh thiện, một tình thương không giả dối, bằng lời chân lý, bằng sức mạnh của Thiên Chúa. Chúng tôi lấy sự công chính làm vũ khí tấn công và tự vệ, khi vinh cũng như khi nhục, lúc được tiếng tốt cũng như khi mang tiếng xấu. Bị coi là bịp bợm, nhưng kỳ thực chúng tôi chân thành; bị coi là vô danh tiểu tốt, nhưng kỳ

222

thực chúng tôi được mọi người biết đến; bị coi là sắp chết, nhưng kỳ thực chúng tôi vẫn sống; coi như bị trừng phạt, nhưng kỳ thực không bị giết chết; coi như phải ưu phiền, nhưng kỳ thực chúng tôi luôn vui vẻ; coi như nghèo túng, nhưng kỳ thực chúng tôi làm cho bao người trở nên giàu có; coi như không có gì, nhưng kỳ thực chúng tôi có tất cả.» (2 Cr 6,3-10).

(3°) Yếu tố quan trọng thứ ba trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô đã chọn Chúa Giê-su Ki-tô là Đức Chúa, là Vua của đời mình và suốt đời sống mật thiết với Người và phụng sự Người: “Tôi sống, nhưng không còn là tôi, mà là Chúa Ki-tô sống trong tôi.” (Gl 2,20)

(4°) Yếu tố quan trọng thứ bốn trong phong cách lãnh đạo (phục vụ) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô đã đi đó đi đây để rao giảng Tin Mừng và thiết lập các cộng đoàn: “Thật ra Chúa Ki-tô không gửi tôi đi rửa tội, nhưng là để loan báo Tin Mừng.” (1 Cr 1,17) “Khốn thân tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng.” (1 Cr 9,16) “Hãy rao giảng Lời Chúa! hãy lên tiếng, lúc thuận tiện cũng như lúc không thuận tiện!” (2 Tm 4,2)

(5°) Yếu tố quan trọng thứ năm trong phong cách lãnh đạo phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh

223

Phao-lô là Thánh Phao-lô đã viết nhiều thư cho các cộng đoàn và một số cá nhân để trình bày Giáo lý Ki-tô giáo cũng như để khích lệ, uốn nắn, chấn chỉnh các tín hữu trong đời sống luân lý và tâm linh.Đọc trong Tân Ước, ta thấy có 13 thư mang tên tác giả Phao-lô gởi cho các giáo đoàn hay cá nhân theo thứ tự: Rô-ma, 1 và 2 Cô-rin-tô, Ga-lát, E-phê-sô, Phi-lip-phê, Cô-lô-sê, 1 và 2 Thê-xa-lô-ni-ca, 1 và 2 Ti-mô-thê, Ti-tô, và Phi-lê-mon. Một số học giả Thánh Kinh cho rằng tất cả 13 thư trên là do Phao-lô viết hay những trợ tá trực tiếp viết. Nhưng phần lớn các học giả Thánh kinh ngày nay tin rằng chỉ có 7 thư do chính Phao-lô viết là: Ro-ma, 1 và 2 Cô-rin-tô, Ga-lát, Phi-lip-phê, 1 Thê-xa-lô-ni-ca và Phi-lê-mon. Ngay cả trong số 7 thư này cũng có những cộng sự viên cùng viết với Ngài và tên của họ được liệt kê trong những lời giới thiệu đầu thư như  thư 1 và 2 Cô-rin-tô, Phi-lip-phê, 1 Thê-xa-lô-ni-ca và Phi-lê-mon. Còn sáu thư còn lại (2 Thê-xa-lô-ni-ca, Ê-phê-sô, Cô-lô-sê, 1 và 2 Ti-mô-thê và Ti-tô) là đề tài tranh luận giữa những học giả Thánh Kinh về tác quyền, và họ gọi những thư này là Thứ Kinh (Deutero-Pauline letters).

Các thư của Thánh Phao-lô là một kho tàng phong phú và vô giá về Giáo lý Ki-tô giáo với những giáo huấn quan trọng mà chúng ta đã tìm hiểu: về Hội Thánh, về Thánh Thể, về Thánh Thần, về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng, về Đức Ái, về sự phục sinh của Chúa Giê-su và sự sống lại của loài người, về Thân xác và Hôn Nhân Gia Đình, về Ơn được nên công chính.

224

(6°) Yếu tố quan trọng thứ sáu trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô đã phát huy khả năng của các cộng sự viên. Trong số các cộng sự viên đắc lực và thân tín nhất phải kể tới Si-la hay Sil-va-nô, Ti-mô-thê và Ti-tô. Dĩ nhiên Thánh Phao-lô luôn là người lãnh đạo và phối trí công tác truyền giảng Tin Mừng, nhưng thánh nhân rất trân trọng và quý mến các cộng sự viên của mình. Đó là lý do giải thích tại sao khi kể lại cho tín hữu nghe công tác truyền giáo, Thánh Phao-lô dùng từ “chúng tôi” là ngôi thứ nhất số nhiều, chứ không dùng từ “tôi” là ngôi thứ nhất số ít, ví dụ trong 1 Tx 1,1 và 2 Cr 1,19.

4.3 Đặc điểm của phong cách lãnh đạo hay phục vụ của Thánh Phao-lô Nếu nghiên cứu kỹ hơn về phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô, chúng ta sẽ tìm ra những đặc điểm sau đây: (1°) Đặc điểm thứ nhất trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô phục vụ hết linh hồn, hết trí khôn, hết sức mình.- «Họ là người Híp-ri ư? Tôi cũng vậy! Họ là người Ít-ra-en ư? Tôi cũng vậy! Họ là dòng giống Áp-ra-ham ư? Tôi cũng vậy! Họ là người phục vụ Đức Ki-tô ư? Tôi nói như người điên: tôi còn hơn họ nữa! Hơn nhiều vì công khó, hơn nhiều vì ở tù, hơn gấp bội vì chịu đòn, bao lần suýt chết. Năm lần tôi bị người Do-thái đánh bốn mươi roi bớt một; ba lần bị đánh đòn; một lần bị ném đá; ba lần bị đắm

225

tàu; một đêm một ngày lênh đênh giữa biển khơi! Tôi còn hơn họ, vì phải thực hiện nhiều cuộc hành trình, gặp bao nguy hiểm trên sông, nguy hiểm do trộm cướp, nguy hiểm do đồng bào, nguy hiểm vì dân ngoại, nguy hiểm ở thành phố, trong sa mạc, ngoài biển khơi, nguy hiểm do những kẻ giả danh là anh em. Tôi còn phải vất vả mệt nhọc, thường phải thức đêm, bị đói khát, nhịn ăn nhịn uống và chịu rét mướt trần truồng. Không kể các điều khác, còn có nỗi ray rứt hằng ngày của tôi là mối bận tâm lo cho tất cả các Hội Thánh! Có ai yếu đuối mà tôi lại không cảm thấy mình yếu đuối? Có ai vấp ngã mà tôi lại không cảm thấy lòng sôi lên? » (2 Cr 11,22-29).

(2°) Đặc điểm thứ hai trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô hết sức quý trọng và yêu thương các tín hữu, nhất là các cộng sự và các ân nhân của cộng đoàn.- “Tôi là Phao-lô, bởi ý Thiên Chúa được gọi làm Tông Đồ của Đức Ki-tô Giê-su, và ông Xốt-thê-nê là người anh em của chúng tôi, kính gửi Hội Thánh của Thiên Chúa ở Cô-rin-tô, những người đã được hiến thánh trong Đức Ki-tô Giê-su, được kêu gọi làm dân thánh, cùng với tất cả những ai ở bất cứ nơi nào kêu cầu danh Chúa của chúng ta, Đức Giê-su Ki-tô, là Chúa của họ và của chúng ta. Xin Thiên Chúa là Cha chúng ta, và xin Chúa Giê-su Ki-tô ban cho anh em ân sủng và bình an.Tôi hằng cảm tạ Thiên Chúa của tôi vì anh em, về ân huệ Người đã ban cho anh em nơi Đức Ki-tô Giê-su. Quả vậy, trong Đức Ki-tô Giê-su, anh em đã trở nên phong phú về

226

mọi phương diện, phong phú vì được nghe lời Chúa và hiểu biết mầu nhiệm của Người. Thật thế, lời chứng về Đức Ki-tô đã ăn sâu vững chắc vào lòng trí anh em, khiến anh em không thiếu một ân huệ nào, trong lúc mong đợi ngày Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta, mặc khải vinh quang của Người. Chính Người sẽ làm cho anh em nên vững chắc đến cùng, nhờ thế không ai có thể trách cứ được anh em trong Ngày của Chúa chúng ta là Đức Giê-su Ki-tô. Thiên Chúa là Đấng trung thành, Người đã kêu gọi anh em đến hiệp thông với Con của Người là Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta” (1 Cr 1,1-9). - «Chúng tôi đã yêu mến anh em tha thiết, đến nỗi sẵn sàng chia sẻ với anh em, không những chỉ Tin Mừng của Thiên Chúa, mà cả chính mình chúng tôi, vì anh em đã trở nên rất thân yêu đối với chúng tôi’ (1 Tx 2,8).

(3°) Đặc điểm thứ ba trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô luôn thẳng thắn, trung thực trong lời ăn tiếng nói và cách ứng xử.“Nhưng khi ông Kê-pha đến An-ti-ô-khi-a, tôi đã cự lại ông ngay trước mặt, vì ông đã làm điều đáng trách. Thật vậy, ông thường dùng bữa với những người gốc dân ngoại trước khi có những người của ông Gia-cô-bê đến ; nhưng khi những người này đến, ông lại tránh né và tự tách ra, vì sợ những người được cắt bì. Những người Do-thái khác cũng theo ông mà giả hình giả bộ, khiến cả ông Ba-na-ba cũng bị lôi cuốn mà giả hình như họ.

227

Nhưng khi tôi thấy các ông ấy không đi đúng theo chân lý của Tin Mừng, thì tôi đã nói với ông Kê-pha trước mặt mọi người : "Nếu ông là người Do-thái mà còn sống như người dân ngoại, chứ không như người Do-thái, thì làm sao ông lại ép người dân ngoại phải xử sự như người Do-thái ?" (Gl 2,11-14).

(4°) Đặc điểm thứ bốn trong phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô là Thánh Phao-lô luôn khiêm nhường tự hạ, xem mình là kẻ bất xứng, tội lỗi, hèn kém, bách hại anh em Ki-tô hữu và Đạo Chúa.- “Anh em hẳn đã nghe nói tôi đã ăn ở thế nào trước kia trong đạo Do-thái : tôi đã quá hăng say bắt bớ, và những muốn tiêu diệt Hội Thánh của Thiên Chúa. Trong việc giữ đạo Do-thái, tôi đã vượt xa nhiều đồng bào cùng lứa tuổi với tôi : hơn ai hết, tôi đã tỏ ra nhiệt thành với các truyền thống của cha ông” (Gl 1,13-14).- “Phải tự hào ư ? Nào có ích gì ! Dù thế, tôi cũng xin nói về những thị kiến và mặc khải Chúa đã ban cho tôi. Tôi biết có một người môn đệ Đức Ki-tô, trước đây mười bốn năm đã được nhắc lên tới tầng trời thứ ba -có ở trong thân xác hay không, tôi không biết, có ở ngoài thân xác hay không, tôi cũng không biết, chỉ có Thiên Chúa biết. Tôi biết rằng người ấy đã được nhắc lên tận thiên đàng -trong thân xác hay ngoài thân xác, tôi không biết, chỉ có Thiên Chúa biết-, và người ấy đã được nghe những lời khôn tả mà loài người không được phép nói lại. Về một người như thế, tôi sẽ tự hào ; còn về bản thân tôi, tôi chỉ tự hào về

228

những yếu đuối của tôi. Quả vậy, nếu muốn tự hào, thì tôi cũng không phải là người điên, vì tôi nói sự thật. Nhưng tôi không làm thế, kẻo người ta đánh giá tôi quá cao, so với điều họ thấy nơi tôi hoặc nghe tôi nói.Và để tôi khỏi tự cao tự đại vì những mặc khải phi thường tôi đã nhận được, thân xác tôi như đã bị một cái dằm đâm vào, một thủ hạ của Xa-tan được sai đến vả mặt tôi, để tôi khỏi tự cao tự đại. Đã ba lần tôi xin Chúa cho thoát khỏi nỗi khổ này. Nhưng Người quả quyết với tôi : "Ơn của Thầy đã đủ cho anh, vì sức mạnh của Thầy được biểu lộ trọn vẹn trong sự yếu đuối." Thế nên tôi rất vui mừng và tự hào vì những yếu đuối của tôi, để sức mạnh của Đức Ki-tô ở mãi trong tôi. Vì vậy, tôi cảm thấy vui sướng khi mình yếu đuối, khi bị sỉ nhục, hoạn nạn, bắt bớ, ngặt nghèo vì Đức Ki-tô. Vì khi tôi yếu, chính là lúc tôi mạnh.» (2 Cr 12,1-10).

4.4 Làm thế nào để chúng ta học được phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô?[Xem phần ỨNG DỤNG]

V. ỨNG DỤNG [SỐNG LINH ĐẠO]5.1 Muốn học được phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô thì việc đầu tiên là chúng ta nhận ngài là sư phụ, là thầy của mỗi người chúng ta. Nếu có một nghi thức bái sư đàng hoàng, trang trọng và công khai thì càng tốt.

229

5.2 Việc thứ hai là chúng ta siêng năng đọc lại các thư của ngài để nhận ra 6 yếu tố quan trọng và 4 đặc điểm của/ trong phong cách lãnh đạo của Thánh Phao-lô mà phác họa lại trong tâm trí và cung cách phục vụ của chúng ta.- 6 yếu tố quan trọng của/trong phong cách lãnh đạo của Thánh Phao-lô: (a) ý thức và xác tín về ơn gọi (b) chấp nhận để Thánh Thần biến đổi (c) chọn Chúa Giê-su là Chúa là Vua của mình và sống mật thiết với Người (d) đi khắp đó đây để rao giảng Tin Mừng và thiết lập cộng đoàn (đ) dùng thư tín trong việc giảng dậy và truyền giáo (e) phát huy hết khả năng của các cộng sự.

- 4 đặc điểm của/trong phong cách lãnh đạo của Thánh Phao-lô: (a) hết lòng hết sức với sứ mạng(b) quý trọng yêu thương các tín hữu và cộng sự (c) thẳng thắn, trung thực (d) khiêm nhường, tự hạ.

VI. CẦU NGUYỆN KẾT THÚC 6.1 Gợi ý của người hướng dẫn Chúng ta vừa học về phong cách lãnh đạo hay phục vụ (Chúa Ki-tô và Hội Thánh) của Thánh Phao-lô. Phong cách ấy được thể hiện trong cách sống và cách truyền giáo của ngài; vì thế có sức lôi cuốn mạnh mẽ vô cùng.

230

Chúng ta hãy đọc/nghe lại một đoạn tự thuật của Thánh Phao-lô, để ngưỡng mộ và noi gương ngài: «Họ là người Híp-ri ư? Tôi cũng vậy! Họ là người Ít-ra-en ư? Tôi cũng vậy! Họ là dòng giống Áp-ra-ham ư? Tôi cũng vậy! Họ là người phục vụ Đức Ki-tô ư? Tôi nói như người điên: tôi còn hơn họ nữa! Hơn nhiều vì công khó, hơn nhiều vì ở tù, hơn gấp bội vì chịu đòn, bao lần suýt chết.

Năm lần tôi bị người Do-thái đánh bốn mươi roi bớt một; ba lần bị đánh đòn; một lần bị ném đá; ba lần bị đắm tàu; một đêm một ngày lênh đênh giữa biển khơi! Tôi còn hơn họ, vì phải thực hiện nhiều cuộc hành trình, gặp bao nguy hiểm trên sông, nguy hiểm do trộm cướp, nguy hiểm do đồng bào, nguy hiểm vì dân ngoại, nguy hiểm ở thành phố, trong sa mạc, ngoài biển khơi, nguy hiểm do những kẻ giả danh là anh em. Tôi còn phải vất vả mệt nhọc, thường phải thức đêm, bị đói khát, nhịn ăn nhịn uống và chịu rét mướt trần truồng. Không kể các điều khác, còn có nỗi ray rứt hằng ngày của tôi là mối bận tâm lo cho tất cả các Hội Thánh! Có ai yếu đuối mà tôi lại không cảm thấy mình yếu đuối? Có ai vấp ngã mà tôi lại không cảm thấy lòng sôi lên?» (2 Cr 11,22-29).

231

6.2 Cùng cầu nguyệnLạy Thiên Chúa là Cha của Đức Giê-su Ki-tô và là Cha của chúng con, chúng con ngợi khen, cảm tạ và chúc tụng Cha, vì Cha đã dùng Tông Đồ Phao-lô trong việc rao giảng Tin Mừng Cứu Độ cho dân ngoại. Nhờ cuộc sống, hoạt động và các thư của ngài mà Danh Cha được cả sáng giữa các cộng đồng nhân loại và Giáo hội Cha được xây dựng khắp nơi nơi. Cùng với Đức Trinh Nữ Ma-ri-a là Mẹ Đức Giê-su Ki-tô và là Mẹ chúng con, cùng với Thánh Phao-lô và các Thánh Tông Đồ, chúng con hát ca tình thương của Cha, tấm lòng của Cha.

6.3 Cùng hát bài

TRONG TIM CHÚA

1. Trong trái tim Chúa yêu muôn đời, con xin được một chỗ nghỉ ngơi, nhỏ bé thôi, nhỏ bé thôi, như nước mưa tan trong biển khơi. Nhỏ bé thôi, nhỏ bé thôi, những ước mơ con có trong đời, nhỏ bé thôi, nhỏ bé thôi là tình con trong khối tình Người.

ĐK: Trái tim hồng Thiên Chúa trái tim Người CHA. Mãi muôn đời yêu dấu chúng con gần xa. Tháng năm đời con sống chứa chan lời ca. Có ân tình Thiên Chúa trái tim nở hoa.

232

2. Trong trái tim Chúa như nôi hồng, con xin được như bé ngủ mơ, một giấc mơ, nghìn giấc mơ, những giấc mơ ấm êm tuổi thơ. Nhỏ bé thôi, nhỏ bé thôi, những giấc mơ con có trong đời, là sống vui, là hát vui, là trẻ thơ trong mái nhà Người.

3. Trong trái tim Chúa bao ân cần, con xin được say nếm hồng ân, là trái ngon, là trái ngon, những trái ngon dưỡng nuôi đời con. Là bánh thơm, là sữa thơm giúp con mau chân bước lên trời, là đóa hoa, là tiếng ca, gọi lòng con mau bước về nhà.

4. Trong trái tim Chúa bao dịu dàng, con xin được nghe Chúa bảo ban, dậy dỗ con, dậy dỗ con, dậy dỗ con biết sống sao thắm tươi tình son. Tìm bước theo đường mến yêu, biết dâng trao, biết thứ tha nhiều. Cùng Chúa đi, cùng Chúa đi, hòa niềm vui chung với mọi người.

233

PHẦN THỨ HAI CÁC BÀI ĐỌC THÊM

234

BÀI ĐỌC THÊM I

CUỘC GẶP GỠ ĐỔI ĐỜI CỦA THÁNH PHAOLÔ VỚI CHÚA KITÔ PHỤC SINH

Một trong các đề tài được thánh Phaolô đề cập tới nhiều lần trong các thư, đó là kinh nghiệm cuộc gặp gỡ đổi đời với Chúa Kitô phục sinh. Tuy nó quan trọng, nhưng thánh Phaolô không trình thuật tỉ mỉ các phản ứng tâm lý và các chi tiết diễn biến bề ngoài. Phaolô chỉ nêu bật lòng thương xót của Chúa Kitô đối với ngài (1 Cr 7,25), là người không xứng đáng được Chúa thương như vậy, vì đã bắt bớ các kitô hữu. Nhưng Chúa Kitô đã xót thương và ”sau cùng cũng hiện ra với ngài là kẻ sinh sau đẻ muộn”, như thánh nhân viết trong chương 15,8 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô.

Khi tranh luận với các tông đồ giả len lỏi trong cộng đoàn để đánh phá công cuộc truyền giáo bằng cách phao đồn thánh nhân không phải là tông đồ thật, Phaolô đã phân trần: ”Có phải tôi là người đã không được trông thấy Chúa Giêsu hay sao?” (9,1). Trong phần tự biện minh cho ơn gọi tông đồ và sứ mệnh của mình, chương 1 thư gửi tín hữu Galát, Phaolô minh xác rằng Tin Mừng mà ngài rao giảng cho họ đã được chính Chúa Giêsu Kitô mạc khải cho ngài, chứ thánh nhân không học hỏi từ con người (Gl 1,12). Chính Thiên Chúa Cha đã có sáng kiến mạc khải Đức Giêsu Con Ngài cho thánh nhân, để thánh nhân rao truyền cho các anh chị em ngoài Do thái giáo (Gl 1,15-16).

235

Kinh nghiệm được mạc khải, được soi sáng này, thánh Phaolô diễn tả bằng một hình ảnh tuyệt đẹp khi viết trong thư thứ hai gửi tín hữu Côrintô: ”Và Thiên Chúa là Đấng đã phán ”ánh sáng hãy bừng lên trong bóng tối”, đã khiến cho ánh sáng chiếu soi trong tâm lòng chúng ta, để chúng ta cũng khiến cho sự hiểu biết vinh quang Thiên Chúa phản ánh nơi gương mặt của Chúa Kitô, rạng ngời lên” (2 Cr 4,6). Sau cùng trong thư gửi tín hữu Philiphê, Phaolô tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Chúa của ngài (Pl 3,8), Đấng đã dùng sức mạnh mà giơ tay túm lấy thánh nhân (Pl 3,12). Nói cách khác, thánh Phaolô muốn khẳng định rằng kinh nghiệm gặp gỡ Chúa Kitô phục sinh trên đường tới thành Damasco khiến cho thánh nhân xác tín mình là người được hay bị Chúa Kitô chiếm hữu.

Qua đó chúng ta thấy trình thuật cuộc gặp gỡ đổi đời của Phaolô rất khác xa với lược đồ cổ điển của biến cố hoán cải được hiểu trong nghĩa cá nhân và luân lý, bởi vì Phaolô không phải là một người bê tha tội lỗi tìm lại đường ngay nẻo chính, sau khi đã đi theo con đường sự dữ. Phaolô lại càng không phải là một người đã dùng sự hiểu biết và lý trí của mình để đi tới chỗ tin nhận Thiên Chúa hay đạt được thị kiến tôn giáo giúp hiểu biết thực tại siêu việt.

Nếu chúng ta muốn nói tới sự hoán cải của Phaolô, thì đó là sự hoán cải, nghĩa là đổi hướng đang đi, quay ngược trở lại 180 độ để đi đến với Chúa Kitô, Chúa Kitô phục sinh mà thánh nhân khám phá ra với đôi mắt lòng tin. Phaolô tin vào sự siêu việt của Đức Kitô phục sinh, Con Thiên

236

Chúa và là Đấng trung gian duy nhất, đại đồng, trao ban ơn cứu độ cho con người.

Khi dùng từ ”khám phá” là chúng ta đứng trên bình diện nhân chủng. Thật ra, thánh Phaolô đã không bao giờ dùng từ khám phá để nói về cuộc gặp gỡ đổi đời của ngài với Chúa Kitô phục sinh. Phaolô đã luôn luôn nói tới biến cố Đức Kitô phục sinh đã tới gặp ngài trong vinh quang rạng ngời của Thiên Chúa Cha, là Đấng đã soi sáng và mạc khải cho thánh nhân hiểu biết căn cước của Chúa Kitô. Nói cách khác, thánh Phaolô đã không miêu tả kinh nghiệm gặp gỡ của ngài trong nhãn quan tiểu sử hay trên bình diện tâm lý, mà giải thích kinh nghiệm gặp gỡ Chúa Kitô phục sinh với các ý niệm thần học thuần túy.

Đặc biệt Phaolô đã lồng khung kinh nghiệm đó vào trong bối cảnh của lịch sử cứu độ, và đặt để nó vào trung tâm thời điểm ghi dấu khúc rẽ quyết liệt và định đoạt, mà Chúa Giêsu Kitô phục sinh đã đem lại cho lịch sử cứu độ. Cuộc gặp gỡ đổi đời của thánh Phaolô với Chúa Kitô phục sinh đã là một biến cố ơn thánh (Cf. 1 Cr 15,10). Đó là một thí dụ điển hình minh chứng cho thấy kiểu cách hành xử của Thiên Chúa trong nỗ lực cống hiến ơn cứu độ của Ngài cho tất cả mọi người, kể cả những người thù ghét Thiên Chúa và bách hại các tín hữu (Pl 3,7-11).

Chúng ta có thể định nghĩa biến cố gặp gỡ đổi đời ấy của thánh Phaolô như là một cuộc tạo dựng mới; vì ánh sáng chói chang bùng nổ đã chiếu soi thế giới tối tăm của cuộc đời Phaolô, cũng là ánh sáng Thiên Chúa đã tạo dựng vào

237

thời khai nguyên vũ trụ, để kéo lôi vũ trụ ra khỏi bóng tối của cảnh hỗn mang nguyên thủy (Cf. 2 Cr 4,6). Cũng chính Ánh sáng thiên linh ấy đã ghi dấu biến cố phục sinh của Đức Giêsu Kitô, khải hoàn ra khỏi thế giới tối tăm của kẻ chết, và sau đó hiện ra với Phêrô và đoàn Tông Đồ ( Cf. 1 Cr 15.5-8). Nó nằm trong toàn bộ việc mạc khải sau hết, liên quan tới chương trình cứu độ của Thiên Chúa, tập trung và thành toàn nơi con người của Đức Kitô (Cf. Gl 1,16).

Sau cùng, biến cố ơn thánh và gặp gỡ đổi đời ấy của Phaolô thành toàn lịch sử ơn gọi của các ngôn sứ trong Cựu Ước; bởi vì cũng giống như ngôn sứ Giêrêmia (Gr 1,5), và Người Tôi Tớ của Đức Giavê (Is 49,1), thánh Phaolô cũng đã được Thiên Chúa tuyển chọn trước khi sinh ra (Gl 1,15).

Tóm lại, cuộc gặp gỡ đổi đời của Phaolô không phải là một sự thay đổi cuộc sống có tính cách đạo đức luân lý và tôn giáo, cũng không phải là một dữ kiện cá nhân, riêng tư, mà là một biến cố có chiều kích công khai và công cộng. Thật thế, vì khi hoán cải, khi quay về với Chúa Kitô và tin theo Ngài, Phaolô cũng nhận lãnh lấy sứ mệnh của toàn cộng đoàn Kitô: đó là rao giảng Tin Mừng cứu độ của Chúa Giêsu Kitô trên toàn thế giới.

Biến cố gặp gỡ Chúa Kitô phục sinh trên đường đến thành Damasco đã không chỉ cho tín hữu Phaolô chào đời, mà cũng còn làm nảy sinh ra thừa sai Phaolô nữa. Thiên Chúa

238

đã mạc khải cho Phaolô biết Chúa Kitô Con Ngài, để ông loan báo Chúa Kitô cho dân ngoại (Gl 1,16).

Kinh nghiệm cuộc gặp gỡ đổi đời của Phaolô cũng được trình thuật trong chương 9,1-18 sách Tông Đồ Công Vụ, nhưng mang sắc thái thê thảm và có mục đích khuyến dụ. Chúa Kitô phục sinh vinh hiển đã chặn đường Saulô, kẻ bách hại các kitô hữu, quật ông té xuống đất, đánh cho ông mù mắt bằng ánh sáng thiên linh của Ngài, và mạc khải cho ông biết Ngài là Đức Kitô mà ông đang truy lùng bắt bớ. Câu chuyện được đặt trên miệng của Phaolô với một vài thay đổi trong các chương 22,3-16 và 26,9-23.

Biến cố được miêu tả trong giọng văn và lược đồ của các lần Thiên Chúa tự tỏ hiện ra cho con người, như ghi trong các văn bản Kinh Thánh Cựu Ước. Do đó nó không phải là một trang lịch sử trình thuật những gì đã xảy ra một cách chính xác và trung thực. Các nhân tố mang sắc thái phép lạ là một kiểu cách hành văn có mục đích nêu bật cường độ của cuộc găp gỡ đổi đời của Phaolô với Chúa Kitô phục sinh, và nhất là để nhấn mạnh đến chiều sâu của biến cố ơn thánh đó trong cuộc đời của một người biệt phái cuồng nhiệt như Phaolô.

Hình thái của lối văn kể chuyện cũng cho thấy tiến trình giải thích biến cố. Các chứng từ trực tiếp cũng như gián tiếp trong Kinh Thánh Tân Ước không cung cấp cho chúng ta các yếu tố giúp đọc hiểu được con đường tâm lý, mà thánh Phaolô đã theo trong cuộc gặp gỡ đổi đời đó. Đã có các nhân tố lịch sử nào ảnh hưởng trên sự đổi đời này?

239

Đây là một cú sét tình yêu siêu việt, hay Phaolô đã phải lần mò theo một tiến trình trưởng thành từng bước, đòi hỏi nhiều thời gian với các đêm dài thao thức âu lo?

Không ai có thể trả lời được các câu hỏi này. Theo những suy tư thánh Phaolô kể lại cho các tín hữu 20 năm sau đó, chúng ta có thể nhận ra một tiến trình rõ ràng trong ý thức là tông đồ của Phaolô. Ý thức đó đã được các kinh nghiệm về Giáo Hội và sinh hoạt truyền giáo củng cố thêm dần dần với thời gian.

Cũng không ai có thể xác định một cách chính xác biến cố này đã xảy ra khi nào. Nếu giữa các năm 51-52, thánh Phaolô đang truyền giáo tại Côrintô, thì biến cố gặp gỡ đổi đời đã xảy ra vào khoảng năm 30. Tuy nhiên chúng ta có thể lượng định sự thay đổi trong cuộc sống của Phaolô một cách chắc chắn. Từ chỗ là một người biệt phái nhiệt thành tuân giữ luật lệ Môshê và các truyền thống Do thái giáo một cách tỉ mỉ, đến như tôn thờ cái tôi của chính mình và chắc chắn nắm vững ơn cứu độ trong tay qua việc tuân giữ luật lệ, Phaolô hiểu ra cái vô lý và vô ích của thái độ sống đạo này. Ông đã kiếm tìm cho mình một con đường khác. Và sau cùng Thiên Chúa đã thưởng cho các kiếm tìm chân thành và kiên trì của Phaolô.

Sau cuộc gặp gỡ đổi đời với Chúa Kitô phục sinh, Phaolô say mê Chúa Kitô chịu đóng đanh tới độ ông không còn trông thấy gì khác ngoài Chúa Kitô. Phaolô coi tất cả mọi sự trên trần gian này là một mất mát và nhận chịu mất mát mọi sự, kể cả mạng sống mình, miễn là có thể đem mọi

240

người về với Chúa Kitô (Pl 3,8-9). Nghĩa là Phaolô đổi hướng đời mình 180 độ: từ chỗ tự mãn tưởng mình toàn năng, có thể tự cứu rỗi qua những gì mình làm, tới chỗ nhận rằng mình tùy thuộc và tín thác hoàn toàn nơi Chúa Kitô; từ thái độ tuân giữ luật lệ như nô lệ tới thái độ vâng phục của lòng tin.

Khi đọc các thư của Phaolô chúng ta thấy rõ tâm lý điển hình của một tâm hồn hoán cải: hoàn toàn gắn bó với lý tưởng sống mới, tố cáo thái độ sống lầm lạc trước đây của mình, xác tín mạnh mẽ rằng con đường mình đã chọn là đúng, can đảm và kiên trì trong mọi gian lao thử thách phải chịu vì lý tưởng sống mới ấy. Như hoa trái của một cuộc kiếm tìm, lòng tin của Phaolô tươi mát và nồng cháy. Nhưng đồng thời một đôi khi lòng tin đó cũng khiến cho vị tông đồ dân ngoại có thái độ thiếu bao dung và bất công đối với các địch thủ của ngài trong lòng tin. Phaolô không bao giờ chấp nhận các giàn xếp lắt léo để được yên thân hay khỏi phải gặp khó khăn đau khổ.

Lm. Giuse Linh Tiến Khải

241

BÀI ĐỌC THÊM II

THÁNH PHAO-LÔ TRỞ LẠI

Hôm nay, Giáo Hội tưởng niệm biến cố trở lại của Thánh Phaolô. Theo Sách Công Vụ các sứ đồ, quyển sử ký ghi lại trong giai đoạn tiên khởi của Giáo Hội, Saolê, tên gọi Do Thái của Phaolô, là một thanh niên phong thái và đầy nhiệt huyết đối với Ðạo. Vừa thụ huấn xong với một thầy Rabbi nổi tiếng trong nước, Saolê xung phong đi săn lùng những người môn đệ của Ðức Kitô mà anh cho là một bè phái đi ngược lại với Ðạo giáo. Một hôm, đang trên đường đi Damascô để lùng bắt các môn đệ của Chúa Giêsu, anh đã bị một luồng Sáng đánh quật té xuống khỏi ngựa và từ trong ánh sáng ấy, anh đã nhận ra tiếng nói của Chúa Giêsu: "Ta là Giêsu mà ngươi đang bắt hại". Từ đó, sự hăng say bách hại các Kitô hữu đã biến thành lòng nhiệt thành phụng sự Giáo Hội của Ðức Kitô. Thiên Chúa đã sử dụng Phaolô làm khí cụ Truyền Giảng Tin Mừng cho Dân Ngoại, tức là các dân tộc ở ngoại Do Thái Giáo. Cuộc trở lại của Thánh Phaolô đã đánh dấu một khúc quan trọng nhất trong lịch sử của Giáo Hội tiên khởi. Tin Mừng không chỉ giới hạn trong ranh giới của Do Thái cũng như lề luật Maisen, Tin Mừng còn là một nối dài của Do Thái Giáo, nhưng chính là một Tôn Giáo mới cho mọi dân tộc, mọi văn hóa.

242

Giáo Hội tưởng niệm biến cố trở lại của thánh Phaolô như cao điểm của tuần lễ cầu cho hiệp nhất. Nơi thánh Phaolô, con người đã dám vượt ra khỏi ranh giới của dân tộc, của Ðạo Giáo của mình, để tuyên bố: Hãy trở thành Hy Lạp với người Hy Lạp, La Mã với người La Mã, nô lệ với người nô lệ. Giáo Hội nhận ra kiểu mẫu đích thực của hiệp nhất. Sự hiệp nhất chỉ có thể thực hiện được, nếu mỗi người môn đệ của Chúa Giêsu có đủ can đảm ra khỏi chính mình. Phải chăng đó không là đòi hỏi đầu tiên của sự trở lại? Theo từ điển tiếng Việt của Nhà Xuất bản Khoa Học Xã Hội, "trở lại" nghĩa là về nơi mình ra đi. Nơi mình đã xuất phát, nơi mình đã ra đi đối với người Kitô chúng ta là gì nếu không phải là Thiên Chúa. Như vậy, trở lại chính là quay trở về với Thiên Chúa. Sự quay trở lại ấy đòi hỏi một sự từ bỏ tận căn và một thái độ sẵn sàng tuyệt đối. Chúng ta phải đọc lại sự trở lại của Thánh Phaolô: Phaolô là một người thanh niên hăng say với lý tưởng. Lý tưởng của anh chính là phụng sự Chúa hết mình bằng cách tiêu diệt những kẻ mà anh cho là Tà Ðạo. Nhưng trong phút chốc, lần ngã ngựa đau điếng cả người hôm đó đã buộc anh phải xoay chiều hoàn toàn: Những gì anh cho là Tà Ðạo trước kia nay anh phải xem lại Chính Ðạo. Phaolô phải quay ngược đường trở lại. Từ bỏ tất cả những gì mình hằng ôm ấp từ trước đến nay, từ bỏ con đường mình đang đi, Phaolô đã trở thành một khí cụ mềm nhũn trong tay Chúa. Ra khỏi chính mình, từ bỏ chính mình để trở thành khí cụ

243

trong tay Chúa: đó là đặc điểm của sự trở lại trong Kitô giáo chúng ta. Sự trở lại đó không chỉ là sự quay về với Chúa của những người không tín ngưỡng, của những người từ chối Giáo Hội khác, nhưng là đòi hỏi từng ngày của người Kitô. Mỗi lúc một đến gần với cùng đích của chúng ta là chính Chúa: đó là lý tưởng của người Kitô chúng ta. Càng đến gần với Chúa càng sẵn sàng trở nên khí cụ của Chúa, chúng ta càng đến gần với tha nhân. Xin Thánh Phaolô mà chúng ta tưởng niệm biến cố trở lại hôm nay, giúp chúng ta hiểu được sự trở lại đích thực mà người Kitô chúng ta phải theo đuổi mỗi ngày.

Đức Ông Phêrô Nguyễn Văn Tài (VietCatholic News 25/01/2005)

 

244

BÀI ĐỌC THÊM III

ĐỨC KI-TÔ CỦA THÁNH PHAO-LÔ

Trong cuộc đời của Thánh Phao-lô, có cái trước và cái sau: Đa-mát chính là ngưỡng cửa. Trước đó, Thánh Phao-lô là một người Biệt phái và vì lòng tin, ngài chống lại Đức Giê-su và đi lùng bắt các môn đệ Người. Sau đó, ngài hết lòng hết sức với Đấng đã chộp bắt ngài giữa đường. Thánh Phê-rô, Gio-an, các môn đệ đầu tiên đã dần dần khám phá ra con đường của Thày mình và chỉ sau Phục sinh và Hiện xuống, các ngài mới nhận ra rằng người bạn của mình là Con Thiên Chúa. Các ngài giống các Ki-tô hữu ngày nay được rửa tội từ khi mới sinh, phải khám phá ra, từ bên trong, niềm tin mà mình đã lãnh nhận. Còn Phao-lô thuộc hàng ngũ những kẻ trở lại, mà trong một sớm một chiều, cuộc sống hoàn toàn bị đảo lộn.Khác với các tác giả Tin Mừng, Phao-lô không viết một tác phẩm mà trong đó người ta tìm thấy được tư tưởng cuối cùng của ngài: Phao-lô đã thảo những bức thư, tùy theo từng hoàn cảnh, và người ta nhận thấy có sự chuyển biến trong quá trình khám phá Đức Ki-tô của Ngài trong các thư đó.KẺ BỊ NGUYỀN RỦA LẠI ĐƯỢC TÔN VINHKẻ mà Phao-lô nghĩ là bị Thiên Chúa nguyền rủa, vì đã bị quyền bính tôn giáo và lề luật kết án, lại xuất hiện trước mắt ngài như Đấng được Thiên Chúa tôn vinh: Như chúng

245

ta đã thấy, đó là nguồn gốc tư tưởng Phao-lô. Ngài đặt sự xuất hiện đó trên cùng một bình diện như các biểu lộ của Đấng Phục sinh với các môn đệ; vì sự xuất hiện đó mà Phao-lô trở thành Tông đồ y như các môn đệ kia vậy (đọc nhiều chỗ Phao-lô tuyên bố mình là Tông đồ theo ơn gọi : 1 Cr 15,9; 9,1; Gl 1,1…).Điều chắc chắn là Phao-lô đã không biết Đức Giê-su trong cuộc sống trần thế của Người. Ngay từ buổi đầu Phao-lô đã gặp Người như Đấng phục sinh vinh hiển, như là Đức Chúa.LÀ ĐẤNG ĐANG ĐẾNPhao-lô trình bày kinh nghiệm Đa-mát như một khải huyền (Gl 1,16). Giai đoạn đầu đời sống Ki-tô hữu của Ngài là giai đoạn tràn đầy phấn khởi và ngưỡng mộ của một con người vừa trở lại được Đức Ki-tô chiếm hữu. Ngài đã ý thức về đời sống của Đức Ki-tô nơi Ngài và ý thức về sự mới mẻ của thế giới này, một cách hết sức mạnh mẽ đến nỗi ngài chỉ còn một ước vong duy nhất: Ước gì ngày của Chúa, ngày quang lâm mau đến, chấm dứt lịch sử. Phao-lô bắt đầu sứ vụ của mình bằng cách sống và giúp các Ki-tô hữu của ngài sống trong niềm trông đợi Chúa đang đến gần.ĐẤNG BỊ ĐÓNG ĐINH THẬP GIÁ BAN ƠN CỨU ĐỘNhưng ngày quang lâm cứ trì hoãn… Cần phải kiên trì. Nhất là Phao-lô khám phá rõ hơn tư tưởng triết Hy lạp, lòng khát khao sự khôn ngoan loài người của mình (1 Cr 1-2). Chắc là ngài mang nặng dấu ấn cuộc thất bại ở A-tê-na (Cv 17).

246

Càng ngày ngài càng nhấn mạnh đến thần học thập giá, điều mà lúc đầu ngài vẫn để yên trong bóng tối: “Tôi đã dứt khoát không biết điều gì ngoài Đức Giê-su Ki-tô và Đức Ki-tô bị đóng đinh thập giá” (2 Cr 2,2). Phao-lô ý thức rõ rệt hơn sự thiếu xót của lề luật; ý niệm “sự công chính xuất phát từ lề luật và từ tất cả những gì mà chúng ta thực hiện được” chẳng có thể đứng vững: chúng ta được cứu rỗi là nhờ ân sủng, nhờ gắn bó vô điều kiện với Đức Ki-tô, bằng đức tin và phép rửa. A-đam mới là người đầu tiên thứ hai của một thế giới mới. Rải rác trong các thư Cô-rin-tô, Phi-lip-phê, Ga-lát, Rô-ma, Phao-lô cho thấy một cách cụ thể thế nào là cuộc sống thường nhật với Đức Ki-tô, trong Đức Ki-tô, là được cứu độ bằng thập giá.LÀ CHÚA TỂ VŨ TRỤ VÀ LỊCH SỬNhờ suy tư suốt bốn năm trường trong ngục tù, nhờ suy niệm các bản văn Thánh Kinh, đặc biệt là sách khôn ngoan, nhờ cuộc khủng hoảng của giáo dân Cô-lô-xê, Phao-lô đạt tới chỗ nhận ra vai trò thực sự của Đức Ki-tô trong vũ trụ. Người không chỉ là Đấng Cứu độ cộng đoàn; Người là Chúa của lịch sử, là hình ảnh của Thiên Chúa vô hình, là Trưởng tử của loài thụ sinh, là Đấng Sáng tạo vũ trụ, nhờ Người và vì Người tất cả đã được tạo thành. Trong Người, Thiên Chúa muốn quy tụ tất cả, Người là Đức Chúa vì vinh quang của Chúa Cha.

Étienne Charpentier [Pour lire le Nouveau Testament, NXB Cerf, Paris, 1986, trang 54. Người dịch : Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.]

247

BÀI ĐỌC THÊM IV

PHAOLÔ VỊ TÔNG ĐỒ VĨ ĐẠI

"Vì tôi là người hèn mọn nhất trong các tông đồ,Và tôi cũng không đáng gọi là tông đồ nữa, Bởi tôi đã bắt bớ Hội Thánh của Thiên Chúa."(1 Cr 15,9)Trước khi trở lại, Phaolô phản ứng thế nào trước Tin Mừng về Đức Kitô? Cái tin ấy quả là một chuyện vô lý nhất, chưa từng nghe nói đến bao giờ. Làm thế nào mà một người có lý trí như Phaolô lại có thể tin được? Ông không thể chấp nhận. Nhảm nhí, vô lý. Ông không phải là một người ngu. Ông đã từng nghe nói đến nhiều tà thuyết. Ông đã từng là một môn sinh ở trường Kinh Thánh. Thầy của ông đã chẳng là những vị giáo sư hiểu biết tiếng tăm nhất đó sao? Thầy biệt phái Gamaliel chẳng hạn. Phaolô đã từng học cách phân biệt phải trái, điều hợp lý với điều vô lý, điều tin được với điều không thể tin được. Ông cũng đã biết nhiều về thần thoại Hy Lạp, nhưng đấy chỉ là thần thoại kia mà... Không một người học thức nào lại không biết các thần Zeus, Apollo...: đó chỉ là những nhân vật tưởng tượng. Mặt khác Aristote, Socrate là những vĩ nhân nhưng cũng chỉ là con người mà thôi...Thế còn câu chuyện điên đầu về Giêsu Nazareth ? Các người thất học ấy muốn gì đây ?Không ai phủ nhận Giêsu Nazareth là một người có thật. Ông ta sinh ra ở Bêlem và lớn lên ở Nazareth: ai cũng biết. Đầu tiên, Giêsu lôi cuốn đám đông, chữa bệnh và làm một

248

vài chuyện lạ... Phaolô đã từng nghe nói như thế và ông không nghi ngờ gì cả. Bạn của ông trong Hội Đồng đã chứng kiến Giêsu làm phép lạ.Dù sao thì Giêsu cũng không xuất thân từ một trường Kinh Thánh, ông ta chỉ là một người rao giảng nay đây, mai đó, với một lập trường riêng tư. Phaolô có được nghe kể lại về những bài giảng của Giêsu. Phaolô công nhận rằng Giêsu có kiến thức, hiểu biết sâu rộng. Dĩ nhiên những điều Giêsu nói đều có liên quan đến lề luật. Vâng , Giêsu biết rõ về Môsê, về các tiên tri. Giêsu có một lối nhìn vấn đề thật độc đáo và có uy quyền. Nhưng, chỉ có thế thôi...Tuy nhiên, khi Giêsu bắt đầu gây rối, ông ta la lối, xua đuổi mọi người trong Đền Thờ thì ông ta đã đi quá xa rồi. Ông ta lấy quyền gì? Ai cho phép ông ta ? Dĩ nhiên, Caipha có lý khi đã xử tử ông ta. Phải công nhận rằng tử hình bằng thập giá thì hơi nặng tay đấy, nhưng Giêsu cứ tưởng mình là ai mới được chứ ?...Rồi, bây giờ xảy ra cái tin động trời là Giêsu đã sống lại. Môn đệ của ông ta loan báo rằng ông ta đã chết và đã sống lại. Có một tí gì hữu lý không chứ ? Lẽ dĩ nhiên, là Biệt Phái, Phaolô tin rằng người ta sẽ sống lại nhưng vào ngày tận thế kia chứ. Bụt thần thì có nhiều, nhưng Thiên Chúa của dân Do Thái thì chỉ có một. Phaolô nhớ sách Đệ Nhị Luật: "Israel, này nghe đây, Chúa là Thiên Chúa, Chúa chúng ta là một Thiên Chúa duy nhất." (Đnl 6-4). Còn Giêsu, ông ta chỉ là một người thợ mộc Do Thái, một người hiền lành, có uy quyền khi rao giảng. Ông ta có thể

249

là một tiên tri là quá lắm rồi. Nhưng Giêsu cũng lại là một người gây rối.Thật ra ông không phải là một người Do Thái đàng hoàng.Ông ta cố tình không giữ việc kiêng cử trong ngày Hưu Lễ.Ông ta ít đến nhà thờ trong những năm cuối cùng,Ông ta tự cho phép tha tội cho những loại người bất xứng,Ông ta lại còn làm loạn trong Đền Thờ.Không,Đó không phải là lối sống của một người Do Thái đứng đắn.Với tư cách là người có học, một người biệt phái mộ đạo, Phaolô tự hứa phải ra tay tiêu diệt bọn tà đạo này. Phaolô không thể chấp nhận cứ như thế mãi được. Ông sẽ hành động để làm vinh danh Thiên Chúa của Israel, Thiên Chúa chính danh và hằng sống, Thiên Chúa duy nhất và hay ghen. Phaolô cương quyết đi đến nơi nào có tín hữu của Giêsu. Ông sẽ đưa họ ra nơi công nghị đối đáp với ông để xem họ sai lầm đến mức độ nào. Và nếu cần thì có thể giết họ luôn. Giết vài trăm người để cho đạo Israel đứng vững thì cũng là một điều đáng làm.Có một người đáng thương bị nhóm môn đệ Giêsu lung lạc dụ dỗ đến nỗi bị kết tội và đem ra ném đá cho chết. Phaolô đã chứng kiến rất rõ và ông còn giữ áo cho họ rảnh tay ném đá. Nạn nhân ấy tên là Têphanô. Anh ta muốn giảng cho họ, các biệt phái, về lịch sử Do Thái. Anh ta còn cả gan buộc tội họ:"Quân cứng cổ, lòng đá, tai điếc,Các ngươi luôn đối nghịch với Thánh Thần.Cha ông các ngươi thế nào thì các ngươi cũng vậy,

250

Có tiên tri nào mà cha ông các ngươi không bắt bớ ?Họ đã giết các người tiên báovề việc giáng thế của Đấng Công ChínhVà nay, các ngươi đã nộp và giết chết Người..." (Cv 7,51-53)Như thế là quá lắm rồi. Tất cả bọn họ nghiến răng hăm dọa.Nhưng Têphanô còn nói lời lộng ngôn này nữa:"Tôi thấy Con Loài Người ngự đến bên hữu Thiên Chúa" (Cv 7,56)Nói như thế thì tha làm sao được.Họ bèn lôi Têphanô ra ngoài thành mà ném đá.Phaolô đi theo, Phaolô đứng nhìn và đồng tình...Giờ đây, ông đang trên đường đi Đamas,Ông vừa nhận lệnh từ Giêrusalem và hăng say vượt 250 cây số đến Đamas,Ông mong muốn lôi ngay bọn tà đạo về Giêrusalem...Giêsu là Đấng Thiên Sai,Giêsu sống lại từ cõi chết,Giêsu ngự bên hữu Thiên Chúa .v.v.Bọn tà đạo lại còn trích dẫn Kinh Thánh để chứng minh nữa chứ:"Người sẽ không thí bỏ hồn tôi nơi âm phủ,Và không để Đấng Thánh của Người phải thấy mục nát " (Cv 2,27, trích dẫn Tv 16,10)Đó, bọn tà đạo đã dám áp dụng câu ấy cho Giêsu,Đúng là bọn gian tà thì cái gì cũng gian được...Thế rồi, bỗng dưng một luồng ánh sáng bao phủ lấy Phaolô làm ông ngã ngựa.

251

Ông không còn thấy gì nữa. Rồi ông nghe có tiếng gọi ông:"Saolê, Saolê, sao ngươi lại bắt bớ Ta ?". Phaolô hỏi lại:"Thưa Ngài, Ngài là ai ?"Tiếng nói lại âm vang:"Ta là Giêsu mà ngươi đang bách hại. Song, ngươi hãy chỗi dậy mà vào thành, ở đó người ta sẽ nói cho ngươi biết ngươi phải làm gì..." (Cv 9,5-8).Phaolô đứng dậy, ông chớp mắt mà vẫn không thấy gì.Ông được đưa về Đamas...Ba ngày tròn, ông như kẻ bị mù,Ba ngày tròn ông sống lại giây phút lạ lùng vừa qua,Ba ngày tròn, ông trở lại hồi tưởng điều ông đã gặp.Ánh sáng ấy mạnh mẽ đến nỗi ông trở nên mù lòa...Bây giờ thì ông đã thấy, đã gặp Đức Giêsu.Đây là một sự kiện:Người đã sống lại thật rồi,Người thật là Đấng Thiên Sai,Người là Đấng Phục Sinh,Người đã lên Trời ngự bên hữu Thiên Chúa...Điều này là một mầu nhiệm đến phi lý.Nhưng, sự thật đúng là như vậy.Têphanô đã nói thật mà Phaolô lại điếc,Têphanô quả là không điên khùng chút nào.Phaolô giờ đây mới ân hận làm sao,Chính Phaolô cũng đã thấy Con Loài Người kia thật tỏ tường,Đây là sự thật không thể nào chối cãi được...

252

Ba ngày sau, có một người Do Thái thuộc cộng đoàn mới đã đến gõ cửa và bảo:"Saolê, người anh em, anh hãy nhìn thấy lại."Thế là phép lạ đã xảy ra, Phaolô lại được thấy. Ông nhìn quanh ngỡ ngàng. Người Do Thái ấy tên là Anania, ông ta nói tiếp:"Thiên Chúa của cha ông chúng ta đã tiền định cho anh biết Thánh Ý Người và được thấy Đấng Công Chính và nghe tiếng xuất từ miệng Người, vì anh sẽ làm chứng tá cho Người trước mặt mọi người về các điều anh đã thấy và đã nghe" (Cv 13,15). Và Phaolô đã chịu phép rửa bởi tay Anania.Phaolô đã ghi khắc lời Anania để sau này, trong hầu hết các lá thư của mình, ông đều nhắc lại:"Phaolô, tông đồ của Đức Giêsu Kitô, bởi Ý Định của Thiên Chúa."Phaolô khởi đầu lá thư nào cũng bằng câu nói ấy. Ông thực hành lời Anania. Ông đi làm chứng ngay tại Đamas.Đamas là thành phố nơi ông định đến để tiêu diệt Đạo Chúa, bây giờ, lại chính là nơi ông khởi công rao giảng đầu tiên.Đây cũng là một bài học cho mỗi một chúng ta. Nếu chúng ta muốn trở nên một môn đệ nhiệt thành, chúng ta phải theo con đường Phaolô. Chúng ta phải trực tiếp cảm nhận Thiên Chúa, gặp gỡ Thiên Chúa. Nhưng chúng ta cũng phải thi hành mệnh lệnh rõ ràng của Người qua môi miệng các vị đại diện của Người. Đó là mầu nhiệm Hội Thánh.

253

Thiên Chúa đã hiện ra,đã gặp gỡ Phaolô, nhưng mệnh lệnh của Người vẫn được trao qua một người đại diện là Anania...Phaolô rao giảng và làm chứng tại Đamas nhưng ông chỉ gây được sự ngạc nhiên chưng hửng nơi những người đến nghe. Ông hết sức tích cực nhưng không giúp đỡ thiết thực được cho ai. Không ai nghe lời ông, không ai chấp nhận được niềm tin của ông. Công trình của Thiên Chúa qua ông vẫn còn trở ngại.Nếu Yuđa không một sớm một chiều mà đi đến việc phản bội Chúa, thì Phaolô cũng không thể một sớm một chiều trở thành vị tông đồ hữu hiệu. Nguồn ánh sáng trong ông và sự bất lực của chính mình làm ông suy nghĩ. Ông cần thời gian để tĩnh tâm, học hỏi và cầu nguyện. Thế là ông rời bỏ Đamas để sang vùng Ả Rập mà sống trong thanh vắng. Thầy của ông đã chuẩn bị 30 năm thì ông cũng phải chuẩn bị 3 năm (Gl 1,17 )Ba năm trời Phaolô nghiền ngẫm Thánh Kinh, đối chiếu trực tiếp với Thần Khí Chúa để hiểu rõ Tin Mừng. Phaolô gọi Phúc Âm của Chúa là Phúc Âm của mình. Và ba năm trời đã cho ông có được tâm tình của Chúa Kitô, đã đồng hóa ông với Đức Kitô đến nỗi ông phải tuyên bố: "Không phải tôi sống nhưng là chính Chúa Kitô sống trong tôi..." (Cl 2,20)Và suốt ba năm, trong bóng tối và thinh lặng, Phaolô đã làm một điều duy nhất là: "Quên phía sau mà lao mình tới phía trước, tôi nhắm đích

254

mà chạy đến giải thưởng của ơn kêu gọi từ trên cao Thiên Chúa đã ban bố trong Đức Giêsu Kitô." (Cl 3,13-14)Chúa Giêsu chuẩn bị 30 năm.Phaolô chuẩn bị 3 năm,Còn chúng ta ? Trước khi hành động, chúng ta rút vào bóng tối và thinh lặng bao lâu ?3 tháng? 3 tuần? 3 ngày? hay 3 giờ?Sau 3 năm chuẩn bị, Phaolô lao mình tới phía trước. Ông bỏ Ả Rập, về lại Đamas.Giờ đây, ông đã chín chắn, đã có Chúa, đã hữu hiệu,Chắc chắn ở Đamas, người ta không ngạc nhiên, chưng hửng.Người ta bàn kế bắt giết ông!Ông được chuyển qua tường thành mà thoát chết.Ông về Giêrusalem định liên lạc với các môn đệ Chúa,nhưng các ông này vẫn còn e ngại Phaolô,họ không tin Phaolô đã thực sự là tông đồ của Chúa (Cv 9,20 )Đấy, suy tư, cầu nguyện 3 năm trời, để rồi bước ragặp đối phương là suýt bị giết,gặp anh em thì lại bị nghi ngờ...Đó là cái giá phải trả.Và chính cái giá phải trả ấy mà Phaolô biết mình đi đúng đường:Con đường của Đức Kitô chưa bao giờ là một con đường thoải mái thênh thang...Cuối cùng rồi Phaolô cũng được chấp nhận,Phaolô được nghe thuật lại tường tận về cuộc sống,

255

về cái chết, và về sự sống lại của Đức Kitô.Đủ hành trang, lý trí,Đủ hành trang kiến thức,Đủ hành trang tâm tình,Phaolô lên đường...Ở đâu có thể đến là Phaolô đến,Ở đâu có người cần biết Tin Mừng là có Phaolô:Antiôkia, Cypriô, Lystra, Đerbê, Troya, Philip,Athêna, Thêsalônika, Côrintô, Êphêsô,trở lại Giêrusalem, lên đường đi Roma...Người Do Thái, Hy Lạp, La Mã,Người ngoại giáo, người tự do, kẻ nô lệ,Ai ai cũng được ông đem Tin Mừng đến...Sau không đầy một thế hệ, một biến cố nhỏ ở miền Yuđê, mà một vài sử gia ghi lại vài hàng, đã trở nên đề tài tranh luận khắp Đế quốc La Mã.Đấy là một cuộc cách mạng, một cuộc cách mạng không đổ máu, mà nếu máu có đổ thì chỉ là máu của những người làm cách mạng. Đây không phải là cách mạng bằng Gươm Giáo nhưng là bằng truyền giáo, không phải bằng Sức Mạnh nhưng bằng Say Mê, không phải bằng Vũ Lực nhưng bằng Vâng Lời Thánh Ý Chúa. Cũng không phải một cuộc cách mạng trí thức, cũng không phải để đưa ra những tư tưởng mới, một ý thức hệ mới, một triết thuyết mới hay

256

một nếp sống mới. Xét cho cùng, cũng không phải là một cuộc cách mạng nữa...Chỉ vỏn vẹn là Tin Mừng...Ôi, mà một Tin đáng Mừng làm sao:Thiên Chúa đã đến qua Đức Giêsu,Người đã đến trên hành tinh này,Người là Đấng Thiên Sai đã được hứa hẹn từ bao thế kỷ,Người là Sự Sống và là Sự Sống Lại...Đây là một biến cố hàng đầu trên mọi biến cố.Người đón nhận cái chết vì nết ăn thói ở của chúng ta,Người đã từ trong cõi chết mà sống lại,Người đã thắng được cái chết:"Vì sự chết đã đến do một người thì sự sống lại cũng do một người mà đến " (1 Cor 15,21)Vậy là Phaolô đã hoàn toàn thay đổi.Không ai gặp ông mà có thể quên được ông và đức tin của ông,Chính đức tin này đã làm ông thay đổi.Chân lý sống động của Đức Kitô là chân lý của ông.Đức Kitô chính là cốt lỏi của Tin Mừng ông loan báo:"Chúng tôi rao giảng một Đức Kitô bị đóng đinh" (1 Cor 1,23)Đối với Phaolô,Đức-Kitô-chịu-đóng-đinh cũng chính là Đức-Kitô-Phục-SinhPhaolô không bao giờ tách rời Thập Giá khỏi Phục Sinh... Đối với Phaolô, Kitô giáo là điểm hội tụ của mọi nghịch lý,

257

Tất cả chỉ là một: Đau Khổ Và Vinh Quang,Sự Chết Và Sự Sống,Yếu Hèn Và Sức Mạnh,Bé Mọn Và Vĩ Đại,Đức Kitô Chịu Đóng Đinh Và Đức Kitô Phục Sinh..."Nếu Đức Kitô đã không sống lại thì lời rao giảng của chúng tôi quả thật là hư không ...Và việc anh em tin cũng là hư không...Nếu Đức Kitô không sống lại thì việc anh em tin cũng hão huyền...Nếu ta đặt mối hy vọng vào Đức Kitô vỏn vẹn lúc sinh thời này thôi thì ta quả là kẻ khốn nạn nhất trong toàn thiên hạ..." (1 Cor 15,14.17.19)Làm sao có thể nói hết về Phaolô,Hơn một nửa cuốn sách Tông Đồ Công Vụ đã nói về ông,Mười bốn lá thư do ông viết chiếm tám mươi lăm phần trăm số Thánh Thư trong Tân Ước,Chừng đó quá đủ để nói lên tầm mức vĩ đại của Phaolô:Phaolô là người mở mang Nước Chúa nhiều nhất,Phaolô là người có Đức Tin nóng bỏng,Đức Ái ngọt lịm,Đức Cậy sáng ngời.Phaolô là người đặt nền tảng giáo lý Giáo Hội,Phaolô là người không để kẻ khác ngủ yên.Phaolô đi đến đâu là ở đó có phản ứng mạnh,Phaolo bị bắt bớ, hành hạ, cầm tù, săn đuổi, ném đá,Phaolô bị đánh dập, lăng nhục, chửi bới, xích xiềng...Dường như ngay cả thiên nhiên cũng muốn chống lại ông:

258

Ba lần Phaolô bị đắm tàu...Câu chuyện về Phaolô là một chuyện ly kỳ.Không có một thành phố nào Phaolô đặt chân đến mà vẫn còn như cũ. Dĩ nhiên, không phải mọi người ở đó đều trở thành Kitô hữu, chỉ có một nhóm nhỏ, thật nhỏ thôi, nhưng vấn đề được đặt ra rất rõ ràng:Hoặc là Tin Đức Kitô hoặc là chối bỏ Người.Đức Kitô hoặc là Đường hoặc là một trở ngại....Không có ai nghe Phaolô xong mà lại có thể dửng dưng,hoặc nhiệt thành đứng về phía ônghoặc la ó chống lại ông.Không có Nếu, không có Và, không có Nhưng, chỉ có Hoặc mà thôi.Quả thật, Phaolô là người đã làm đảo lộn thế giới. Tin Mừng ông loan báo gây ra tranh chấp trong đời sống mỗi con người.Nhưng, có thật là Phaolô làm đảo lộn thế giới chăng?Thế giới ở thời đại của Phaolô (Thế kỷ thứ 1) đã chẳng là một thế giới đảo lộn rồi đó sao? Chính ông là người dựng lại cái thế giới bị đảo lộn ấy. Trước đó, thế giới nội tâm đảo lộn của ông đã được Chúa dựng lại và ông đã tiếp tay dựng lại toàn bộ thế giới chung quanh mình.Những gì xảy ra ở thế kỷ thứ nhất cũng sẽ diễn ra như vậy ở thế kỷ 21 này, nếu chúng ta chấp nhận theo chân Phaolô để cho Chúa chiếm hữu. Những ngày cuối đời, dù cho phải đi tù hết nơi này đến nơi nọ để rồi tử đạo tại Roma, Phaolô vẫn lạc quan, vui tươi, trong sáng, tin tưởng...Vì sao lại được như vậy ?

259

Phaolô đã thấy đêm tối, nhưng cũng đã thấy ánh sáng.Phaolô cảm được sự yếu hèn của con người nhưng cũng có kinh nghiệm về hồng ân của Chúa.Phaolô sống với cái chết nhưng ông để cho sự sống đích thực tỏa chiếu trên mình."Mọi thời và khắp nơi, chúng tôi mang trong mình cuộc tử nạn của Đức Kitô, ngõ hầu Sự Sống của Đức Kitô được tỏ hiện nơi chúng tôi.. .Tôi cũng đã cùng chịu đóng đinh Thập giá với Đức Kitô. Tôi sống, nhưng không phải tôi sống, nhưng chính Đức Kitô sống trong tôi. Đời sống của tôi lúc này trong thân xác, tôi sống nó trong lòng tin vào Con Thiên Chúa, Đấng đã yêu thương tôi và đã phó nộp mình vì tôi... Đối với tôi, sống là Đức Kitô và chết là một thắng lợi... vì tôi không muốn biết gì nữa ngoài Đức Kitô bị đóng đinh trên Thập giá..." (2 Cr 4,10; Gl 2,20; Pl 1,21; 1Cr 2,2)Và quả thật, tông đồ Phaolô đã đem đời sống và cái chết của mình làm chứng điều ông nói. Theo truyền thống lưu lại thì ông bị chém đầu ở ngoại thành Rôma, nơi có ngôi thánh đường Phaolô hiện tại.Tiến trình của cuộc sống muôn màu của Phaolô mãi mãi vẫn thốt lên lời tuyên tín như một bài ca khải hoàn:"Về phần tôi, tôi đã được dùng làm rượu tế lễ, giờ ra đi của tôi đã gần đến. Tôi đã chiến đấu trong một cuộc sống chính nghĩa, tôi đã chạy đến cuối đường, tôi đã giữ vững lòng tin...Tôi xác quyết rằng những đau khổ đời này không đáng gì so với vinh quang sẽ được thể hiện trên ta trong tương lai. Tạo vật hằng khẩn thiết chờ trông con cái Chúa được

260

tuyên dương...Thiên Chúa đã không tha cho Con của Người nhưng đã phó nộp Ngài vì chúng ta hết thảy, làm sao Người lại không gia ân vạn sự cho ta làm một với Ngài ?..Ai có thể tách chúng ta ra khỏi Tình Yêu của Đức Kitô ? Phải chăng là gian truân, bĩ cực, bắt bớ, đói khát, trần truồng, hiểm nguy, gươm giáo ư?..Vì tôi thâm tín rằng dù sự chết hay sự sống, dù thiên thần hay thiên phủ, dù hiện tại hay tương lai, hay quyền năng, dù chiều cao hay chiều sâu, hay bất cứ tạo vật nào khác, Không có gì có thể tách chúng ta ra khỏi Tình Yêu Thiên Chúa thể hiện cho chúng ta trong Đức GIÊSU KITÔ, Chúa chúng ta. " (2 Tm 4,6-8; Rm 8,18-20.32.35.38.39)

Trần Duy Nhiên

261

BÀI ĐỌC THÊM V

PHAOLÔ CON NGƯỜI CỦA HAI NỀN VĂN HÓA

Một số nhận định của Daniel Marguerat, giáo sư Kinh Thánh Tân Ước tại đại học Lausanne, Thụy Sĩ, về "thánh Phaolô, con người của hai nền văn hóa”

Sáng thứ Tư mùng 2-7-2008 Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã bắt đầu loạt bài giáo lý mới về thánh Phaolô. Trong bài huấn dụ Đức Thánh Cha đã trình bày bối cảnh xã hội văn hóa thời thánh Phaolô hồi thế kỷ thứ I, và khẳng định rằng nó cần thiết vì giúp chúng ta hiểu con người, tư tưởng và các giáo huấn của thánh nhân.

Thánh Phaolô là người Do thái, được giáo dục và lớn lên trong phong tục tập quán Do thái và được giáo dục để trở thành một rabbi Do thái. Nhưng thánh nhân nói tiếng hy lạp và cũng là một Kitô hữu, sau cuộc gặp gỡ đổi đời với Chúa Kitô phục sinh.

Sau đậy chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận định của ông Daniel Marguerat, giáo sư Kinh Thánh Tân Ước tại đại học Lausanne, Thụy Sĩ, về "thánh Phaolô, con người của hai nền văn hóa”.

Hỏi: Thưa giáo sư Marguerat, thánh Phaolô là một con người có nhiều mặt: Tông Đồ, người giảng thuyết, nhà truyền giáo, người đặc trách cộng đoàn, nhà thần học vv... Theo giáo sư, đâu là nhân tố của sư khác biệt này?

262

Đáp: Cái nút thắt của con người thánh Phaolô đó là từ vựng ”người giải thích”. Thánh nhân là người của Chúa Quan Phòng đã biết giải thích truyền thống của Đức Giêsu và cho phép Kitô giáo phát triển như là một tôn giáo đại đồng. Trong nghĩa này thánh nhân là người sáng ngời nhất giữa tất cả mọi gương mặt của Kitô giáo thời tiên khởi. Thánh nhân không phải là người đầu tiên, cũng không phải là người duy nhất lao mình vào cuộc mạo hiểm giải thích này, nhưng ngài là người có khiếu nhất.

Hỏi: Có cái gì cho biết kiểu giải thích của thánh Phaolô sẽ thắng thế thưa giáo sư?

Đáp: Từ một quan điểm thực dụng, ban đầu thánh nhân đã thành công trong hoạt động truyền giáo. Thánh Phaolo là một người có các cộng sự viên, biết làm việc theo nhóm, có hệ thống nối kết. Người ta thường tưởng tượng là thánh nhân chỉ làm việc một mình, nhưng thật ra không phải vậy! Chỉ vì người ta thường không biết tới hệ thống truyền giáo của thánh nhân, gồm nhiều cộng sự viên, là yếu tố hướng dẫn công tác truyền giáo hữu hiệu nhất thời xa xưa.

Nhưng nhất là thánh Phaolô là người của hai nền văn hóa: nền văn hóa do thái và nền văn hóa hy lạp latinh. Ngài là một người biệt phái, thuộc phe khắt khe của Do thái giáo trong tư tưởng, trong việc chú giải sách Luật và áp dụng lễ nghi vào cuộc sống cá nhân. Ngài cũng là một người hoàn toàn có khả năng sử dụng biện chứng pháp và khoa hùng biện hy lạp roma, mà chắc chắn là ngài đã học được từ trường học khắc kỷ thành Tarso, là trường dậy triết lý khắc

263

kỷ lớn nhất của vùng đông Địa Trung Hải. Thánh Phaolô tham dự vào ngã tư văn hóa đó, vì thế tư tưởng của ngài sẽ cho phép Kitô giáo rời bỏ qũy đạo gốc của Do thái giáo, để rộng mở cho tính cách vũ hoàn của thế giới.

Hỏi: Chúng ta có thể xác định kiểu thánh nhân loan báo Tin Mừng trong các nền văn hóa hoàn toàn không hề biết gì về Tin Mừng hay không?

Đáp: Khó mà có thể nắm bắt được việc giảng giải đầu tiên của thánh nhân, vì các bút tích của ngài được viết ra trong giai đoạn sau hết của cuộc đời. Chúng ta không có gì liên quan tới thời gian giảng dậy đầu tiên này, nhưng một cách nào đó có được một ít trong giai đoạn thứ hai. Điều mà ít nhất chúng ta có thể thấy trong các thư của người: đó là thánh Phaolô đề nghị một nền thần học đoạn tuyệt, bẻ gẫy với qúa khứ. Ngài sử dụng tư tưởng gây ”sốc” mạnh, chẳng hạn như loan báo thập giá như là ”sự vấp phạm” đối với người do thái, và sự “điên dại” đối với dân ngoại.

Thập giá là “gương mù gương xấu, là điều gây vấp phạm”, vì nó trưng bầy một Đấng Cứu Thế giòn mỏng yếu đuối, không thể chấp nhận được đối với truyền thống do thái. Nó là sự điên dại đối với người ngoại giáo: thánh nhân ám chỉ việc kiếm tìm sự khôn ngoan của triết học hy lạp, một sự kiếm tìm vừa triết lý vừa tôn giáo, dẫn đưa tới các nguyên tắc cấu trúc thế giới. Đối với sự khôn ngoan đó, thì lý trí là một phần của sự tìm kiếm Thiên Chúa: Cần phải cho thấy Thiên Chúa tự đồng hóa với trật tự thế giới như thế nào.

264

Như vậy trong bối cảnh đó, loan báo rằng Thiên Chúa tự mạc khải trong một thân xác bị treo trân thập giá thì vừa phi lý vừa vô lý. Thánh Phaolô rất thành công trong việc diễn tả, qua ngôn ngữ của hai nền văn hóa, làm thế nào mà Thiên Chúa lại có thể tự biểu lộ trên Thập Giá là một vì Thiên Chúa vượt thoát sự tìm hiểu, vượt thoát sự chờ đợi và sự tưởng tượng của mọi tìm kiếm tôn giáo.

Hỏi: Đâu là chỗ của kinh nghiệm cá nhân trong nền thần học của thánh Phalô thưa giáo sư?

Đáp: Thánh Phaolô là một người rất bẽn lẽn, kín đáo. Ngài không phải là một người thích phô trương tôn giáo. Dĩ nhiên, ngài đã không bao giờ chối bỏ sự hoán cải và quá khứ là người bách hại Giáo Hội, cũng như sự kiện cuộc đời ngài đã được chính Chúa Kitô thay đổi. Nếu thánh nhân có nhắc lại những điều đó, thì không bao giờ để đề cao cái ”tôi” của ngài, nhưng luôn luôn để bầy tỏ hoạt động của Thiên Chúa nơi ngài và qua ngài. Phaolô đọc lại trong nhãn quan thần học cuộc đổi đời của mình. Thần học của ngài là thần học của sự đoạn tuyệt, tương đương với sự đoạn tuyệt với quá khứ trong cuộc sống của ngài. Nếu thánh Phaolô đã có thể mạnh mẽ loan báo sự cáo chung của Torah của Luật Lệ như con đường cứu rỗi và sự mạc khải của một Thiên Chúa, và đảo lộn hình ảnh Thiên Chúa mà chúng ta tưởng tượng ra, thì chính là bởi vì hai khẳng định này tương đương với điều thánh nhân đã sống trong chính con người của ngài.

265

Hỏi: Thưa giáo sư, gương mặt thánh Phaolô có thể giúp gì cho việc nghĩ tới tình hình của Kitô hữu ngày nay hay không?

Đáp: Điều khiến cho chúng ta gần gũi với tình trạng của thánh Phaolô đó là việc khám phá ra rằng: Kitô giáo ngày nay tiếp tục là một thiểu số trong một xã hội có cảnh công khai buôn bán và cạnh tranh tôn giáo, và Kitô giáo phải biện minh cho lý do hiện hữu của mình. Trong bối cảnh đó, thánh Phaolô dậy cho chúng ta biết công thức hóa căn tính Kitô như một căn cước rộng mở.

Thật thế, trọng tâm nền thần học của thánh nhân đó là việc đến với Thiên Chúa không còn tùy thuộc vào một chủng tộc, không tùy thuộc lịch sử phái tính hay các thành tích tôn giáo nữa. Đó là điều chúng ta gọi là sự công chính hóa nhờ lòng tin. Sự tiếp đón mà Thiên Chúa dành để cho chúng ta là sự tiếp đón vô điều kiện.

Từ đó thánh Phaolô thành lập các cộng đoàn phản ánh điều thánh nhân tin: các cộng đoàn, trong đó các người nam nữ, chủ nhân và nô lệ, do thái và hy lạp nhận biết nhau và cùng chia sẻ một thực thể là ”thân mình của Chúa Kitô”, và mỗi người đều bình đẳng trong quyền lợi, trách nhiệm và ơn gọi. Đó là các ”cộng đoàn các môn đệ bình đẳng”, theo kiểu nói của học giả Elisabeth Schuessler Fiorenza. Chính vì thế biến thánh Phaolô trở thành một người ”chống nữ giới”, như người ta thường lập lại, thì không phải chỉ là phạm lỗi sai thời đại, mà còn là đọc sai thời đại nữa...

266

Nhưng đó không phải là điều lạ lùng gì: thánh Phaolô đã thường bị người ta đọc sai biết bao nhiêu!

Hỏi: Trên đây giáo sư đã nói tới căn cước rộng mở, nhưng vài cộng đoàn Kitô nào đó có thể đòi cho mình quyền tham chiếu thánh Phaolô mà vẫn khép kín thì sao thưa giáo sư...

Đáp: Đúng thế, thánh Phaolô có thể bị người ta tịch thu. Nhưng sự có sự khác biệt: đó là cuộc đối thoại cởi mở của thánh Phaolô với nền văn hóa. Các cộng đoàn khép kín có cái nhìn tiêu cực đối với thế giới và bi quan đối với văn hóa.

Chúng thường có một cái nhìn đầy tai ương đối với lịch sử. Các cộng đoàn này khước từ sự tân tiến và ra khỏi thế giới. Trái lại, thánh Phaolô rao giảng sự khác biệt đối với xã hội, một sự khác biệt cho thấy phẩm chất các tương quan nhân bản và các giá trị, mà tín hữu Kitô có thể cống hiến cho mọi người, nhưng thánh nhân không bao giờ trừ qủy thế giới và nền văn hóa của nó. Ngài bước vào cuộc tranh luận. Ngài bước vào lòng đời. Do đó thánh Phaolô không thể là biểu hiệu của các phong trào tách rời, chia rẽ phe đảng hay duy toàn vẹn được.

Hỏi: Giáo sư ưa thích điều gì nhất nơi thánh Phaolô?

Đáp: Một cách mâu thuẫn điều tôi đánh giá cao nhất nơi thánh nhân đó là óc khôi hài của ngài. Đọc các thư của thánh Phaolô không phải là một việc đặc biệt tức cười đâu! Điều mà tôi gọi là khôi hài, đó là khả năng giữ khoảng

267

cách với điều chúng ta sống. Thí dụ tại Côrintô, khi thánh Phaolô bị tố cáo là một người giảng thuyết tồi, có triều thiên đặc sủng dễ bị người khác lấy mất, thì thánh nhân đã phản ứng với óc khôi hài. Ngài trả lời: Anh chị em hoàn toàn có lý. Nói cho cùng điều duy nhất tôi có thể khoe khoang là một chuỗi các khốn khổ của tôi thôi: tôi đã bị cầm tù, bị đánh đòn, tôi đã bị đắm tầu nhiều lần... Nhưng nếu tôi có thể nói là tôi khoe khoang về điều đó, thì chính bởi vì Thiên Chúa đã cứu thoát tôi khỏi các hiểm nguy ấy. Sự kiện đã vượt qua các thử thách này là dấu chỉ ơn thánh của Chúa hoạt động qua tôi”.

Như thế thánh Phaolô cho thấy điều người ta trách cứ ngài - sự thất bại - lại chính là cái xây dựng sự đích thật ơn gọi của ngài. Đó là óc khôi hài tin mừng: cho thấy làm sao trong sự yếu đuối giòn mỏng và trong sự chế nhạo lại biểu lộ quyền năng bí mật của Thiên Chúa của thập giá. Tin Mừng của thánh Phaolô vĩnh viễn đoạn tuyệt với một ý thức hệ của thành tích.

Gs. Daniel Marguerat [La Croix 28-6-2008) Linh Tiến Khải - Vatican Radio [Giuse Đặng Văn Kiếm Thư Ký Văn Phòng Chủ Tịch Thứ Hai, 07.07.2008]

268

BÀI ĐỌC THÊM VI

THÁNH PHAOLÔ, CON NGƯỜI CỦA TIN MỪNG

Đọc các thư của thánh Phaolô chúng ta nhận thấy thánh nhân là người có ý thức cao độ về vai trò riêng là người loan báo tin vui: Thiên Chúa cống hiến ơn cứu độ cho mọi người qua Đức Giêsu Kitô. Thánh Phaolô là sứ giả Tin Mừng trong nghĩa đen của từ “euangellion”. Ý thức đó mạnh mẽ tới độ Phaolô viết trong chương 1,17 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô: “Thật ra Chúa Kitô không gửi tôi đi rửa tội, nhưng là để loan báo Tin Mừng”.

Tuy nhiên, ở đây Phaolô không hiểu việc loan báo Tin Mừng như là thông báo tin vui cứu độ bằng lời nói. Tin Mừng mà thánh nhân rao giảng không chỉ là lời rao giảng đề cập tới sáng kiến cứu độ của Thiên Chúa, cái chết và sự sống lại của của Chúa Kitô, mà là lời của chính Thiên Chúa và là lời của Chúa Kitô. Chính Thiên Chúa và Chúa Kitô nói với mọi người qua Tin Mừng, mà thánh nhân loan truyền. Do đó, không phải thánh Phaolô mà chính Thiên Chúa Cha và Chúa Giêsu phục sinh loan báo Tin Mừng cứu độ.

Xác tín này khiến cho Phaolô khẳng định với tín hữu Côrintô trong chương 5,18-20 thư thứ hai gửi cho họ rằng: “Tất cả mọi sự đến từ Thiên Chúa là Đấng đã hòa giải trần gian với Ngài qua Đức Kitô và đã trao phó cho chúng tôi bổn phận phục vụ sự hòa giải đó. Phải, chính Thiên Chúa hòa giải trần gian với Ngài qua Đức Kitô, bằng cách không

269

chấp tội lỗi loài người nữa, và đặt trên môi miệng chúng tôi sứ điệp hòa giải. Vì thế chúng tôi là đại sứ của Chúa Kitô, và chính Thiên Chúa khuyến khích qua miệng của chúng tôi”.

Như thế thánh Phaolô muốn nói rằng lời thánh nhân rao giảng có cùng sự hữu hiệu như lời tạo dựng của Thiên Chúa. Vì thế ngài viết trong chương 2,13 thư thứ nhất gửi tín hữu Thêxalônica như sau: “... khi tiếp nhận lời Thiên Chúa do chúng tôi rao giảng, anh chị em không tiếp nhận như lời của con người trần gian, mà như lời của Thiên Chúa”. Và thánh nhân khẳng định ngay trong chương 1 thư gửi tín hữu Roma rằng: “Tin Mừng ngài rao giảng chính ”là quyền năng của Thiên Chúa nhằm đem lại ơn cứu độ cho tất cả những ai tin” (Rm 1,16).

Lòng tin như một dấn thân cá nhân có ý thức tuân giữ các giáo huấn của Chúa Giêsu, đó là điều kiện khiến cho tín hữu được ơn cứu độ, như thánh Phaolô khẳng định trong chương 15 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô: “Tôi xin nhắc cho anh chị em nhớ Phúc Âm tôi đã rao giảng và anh chị em đã tin nhận cùng tuân giữ vững vàng. Nếu anh chị em tuân giữ như tôi đã rao giảng, thì anh chị em sẽ được cứu rỗi. Nếu không, anh chị em có tin cũng vô ích” (1 Cr 15,1-2).

Ý thức cao độ về nhiệm vụ loan báo Tin Mừng cứu độ đó còn đẩy thánh Phaolô đi xa hơn nữa. Một đàng Phaolô khẳng định rằng Tin Mừng cứu độ, mà ngài rao giảng, chính ngài cũng nhận được từ truyền thống tông đồ, như

270

viết trong cùng chương 15 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô: “Trước hết tôi truyền lại cho anh chị em điều tôi đã nhận được: đó là Chúa Kitô đã chết vì tội lỗi chúng ta, đúng như lời Kinh Thánh. Ngài đã được an táng trong mồ và đã sống lại ngày thứ ba, đúng như lời Kinh Thánh. Ngài đã hiện ra với Kêpha và hiện ra với 12 tông đồ” (1 Cr 15,3-5).

Đàng khác, thánh nhân cũng khẳng định rằng nó là Tin Mừng của mình, hay đúng hơn “Tin Mừng của chúng tôi” (Rm 2,16; 2 Cr 4,3), trong nghĩa là Tin Mừng thánh nhân và các cộng sự viên rao giảng cho các anh chị em không do thái.

Khẳng định này quan trọng, bởi vì nó cho chúng ta thấy tiến trình giải thoát Tin Mừng của Chúa Kitô khỏi mọi ràng buộc của một nền văn hóa nhất định, hồi đó là nền văn hóa và các đòi buộc của luật lệ do thái, để khiến cho Tin Mừng trở thành Tin Mừng đại đồng, có thể hội nhập vào mọi nền văn hóa khác trên thế giới. Những gì thánh Phaolô nói với tín hữu Galát trong các chương 2 và 3 chứng minh cho bước tiến quan trọng này. Để giải quyết xung khắc do một nhóm Kitô hữu gốc do thái từ Giêrusalem tới Antiokia gây ra, Phaolô và Barnaba đã về Giêrusalem trình bầy vấn đề. Hai vị cho hàng lãnh đạo Giáo hội Giêrusalem lúc đó là Giacôbê, Phêrô và Gioan thấy rằng yêu sách bắt các Kitô hữu không do thái phải tuân giữ luật lệ do thái trong đó có luật cắt bì, là điều vô lý. Nội vụ đã được giải quyết khi giới lãnh đạo Giáo Hội Giêrusalem đồng ý với Phaolô và Barnaba phân chia công

271

tác rao truyền Tin Mừng. Phêrô và các vị khác truyền giáo cho các anh chị em gốc do thái, còn Phaolô và Barnaba rao giảng Tin Mừng cho các anh chị em không do thái.

Tính chất đại đồng của Tin Mừng cứu độ và sự hiệp nhất trong khác biệt ấy được thánh Phaolô nêu bật trong chương 3 thư gửi tín hữu Galát: “Khi đức Tin xuất hiện rồi thì chúng ta không còn phải nằm dưới ách của luật lệ nữa. Bởi vì do lòng Tin vào Chúa Kitô anh chị em hết thảy là con cái Thiên Chúa. Phải, tất cả anh chị em đã chịu phép Rửa tội trong Chúa Kitô thì đều được mặc lấy Chúa Kitô. Không còn phân biệt người Hy lạp hay người Do thái, nô lệ hay tự do, nam giới hay nữ giới nữa. Vì hết thảy anh chị em chỉ là một với Chúa Giêsu Kitô” (Gl 3,25-28). Đây không phải là một yếu tố phụ thuộc, mà là sự thật của Tin Mừng (Gl 2,5.15).

Sở dĩ thánh Phaolô đã phải đưa ra các khẳng định rõ ràng và quyết liệt như trên, vì hồi đó có một nhóm Kitô hữu gốc do thái tìm lung lạc tinh thần của Kitô hữu Galát bằng cách rao giảng lập trường bắt buộc anh chị em không do thái theo Kitô giáo phải tuân giữ luật lệ Do thái giáo. Vì thế ngay trong chương đầu thư gửi cho họ, thánh Phaolô đã xác quyết rằng: ”Không có một Tin Mừng khác đâu. Chẳng qua chỉ có mấy người gieo hoang mang giữa anh chị em và muốn xuyên tạc Tin Mừng của Chúa Kitô thôi. Nhưng cho dù chính chúng tôi hay một thiên thần từ trời xuống loan báo một Tin Mừng khác với Tin Mừng chúng tôi đã loan báo cho anh chị em, thì kẻ đó đáng bị loại ra khỏi cộng đoàn dân Chúa!” (Gl 1,7-8).

272

Nhiệt tâm đối với việc rao giảng Tin Mừng cứu độ khiến cho thánh Phaolô tận hiến trọn tâm hồn và thân xác, mọi sức lực và tài năng của ngài cho công tác truyền giáo. Phaolô không ngần ngại đương đầu với nhóm Kitô hữu gốc do thái qúa khích len lỏi vào trong cộng đoàn Côrintô để gieo hoang mang và đánh phá cộng đoàn do thánh nhân nhọc công xây dựng. Thánh Phaolô đã đau đớn ghi nhận sự suy thoái và rạn nứt giữa cộng đoàn.

Trong chương 11 thư thứ hai gửi cho họ Phaolô nói ngài phải bất đắc dĩ tự khoe khoang và so sánh khả năng và công lao của ngài với bọn tông đồ giả hiệu, để cho tín hữu Côrintô thấy mặt nạ gian dối thâm độc của họ. Vì không những họ vu khống và triệt hạ uy tín thánh nhân trước mặt tín hữu, mà còn muốn lôi kéo các tín hữu theo các lập trường sai lạc phản tinh thần Tin Mừng của Chúa Kitô. Phaolô phải lột mặt nạ của họ, vì ngài “sợ rằng như con Rắn xưa đã dùng mưu chước qủy quyệt lừa dối Evà thế nào, thì lòng trí tín hữu Côrintô cũng sẽ dần dần ra hư hỏng và mất sự ngay thẳng trước mặt Chúa Kitô như thế”.

Vì vậy thánh nhân phân bua với tín hữu Côrintô rằng: “Họ khoe họ là các thừa tác của Đức Kitô ư? Tôi sắp nói như người điên dại, tôi còn hơn họ vì tôi đã vất vả nhiều, vì tôi đã bị tù đầy tra tấn cực khổ, vì tôi đã bao phen chết hụt. Tôi bị người do thái đánh tôi bằng gậy năm lần, mỗi lần ba mươi gậy. Tôi bị đánh bằng roi da ba lần, bị ném đá một lần, bị đắm tầu ba lần, tôi đã bị xiêu bạt một ngày một đêm trên biển cả” ( 2 Cr 11,23-25).

273

Chương 9,19-23 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô là một trang tiểu sử khác cho chúng ta thấy qủa thật Tin Mừng cứu độ là đích điểm duy nhất trong cuộc đời thánh Phaolô. Thánh nhân hy sinh tất cả, chịu đựng tất cả, liều mất tất cả, miễn là mọi người được lắng nghe Tin Mừng. Ngài viết:

“Phải, là người tự do đối với mọi người, nhưng tôi đã tự nguyện làm đầy tớ mọi người, để chinh phục được nhiều linh hồn hơn. Đối với người Do thái, tôi trở nên người Do thái, hy vọng chinh phục được họ. Tuy tôi không phải giữ Lề Luật, nhưng đối với các kẻ phải giữ Lề Luật tôi trở nên kẻ giữ Lề Luật, để chinh phục những kẻ phải giữ Lề Luật. Đối với những kẻ không có Lề Luật, tôi trở nên như người sống ngoài vòng pháp luật để chinh phục những người không có lề luật, mặc dầu tôi không phải là người vô pháp luật trước mặt Chúa, bởi vì Chúa Kitô là luật lệ của tôi. Với những người yếu đuối, tôi trở nên yếu đuối để cứu vớt các kẻ yếu đuối. Tôi đã trở nên tất cả trong mọi người, hy vọng bằng mọi giá cứu vớt được ai đó. Và tôi làm mọi điều ấy vì loan báo Tin Mừng, để cùng được kẻ khác chia sẻ Tin Mừng ấy”.

Nhưng chúng ta sẽ lầm to, nếu chúng ta cho thánh Phaolô là một nhân vật đặc biệt, một con người có các lý tưởng siêu vời hay một người hùng, trong nghĩa tôn thờ thần tượng, như rất thường xảy ra trong giới truyền giáo lưu động thời đó. Không, Phaolô tự cho mình là một người bị bắt buộc phải rao giảng Tin Mừng, như viết trong chương 9,16 thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô: “Thật ra, đối với tôi rao giảng Tin Mừng không phải là lý do để khoe khoang

274

kiêu hãnh. Nhưng, nó là một bổn phận: khốn cho tôi nếu tôi không rao giảng Tin Mừng”.

Còn hơn thế nữa trong chương 1 thư gửi tín hữu Roma, thánh nhân gọi mình là “nô lệ của Đức Giêsu... được chọn lựa để rao giảng Tin Mừng của Chúa” (Rm 1,1), và mắc nợ mọi người “người Hy lạp, cũng như các dân rợ, người khôn ngoan cũng như người vô học” (Rm 14). Trong chương 15 thư gửi giáo đoàn Roma thánh nhân cũng tự định nghĩa là “thầy tế lễ của Tin Mừng” và là “người biến các anh chị em không do thái trở thành một lễ vật đẹp lòng Thiên Chúa và được Thánh Thần thánh hóa” (Rm 15,16).

Lm. Giuse Linh Tiến Khải

275

BÀI ĐỌC THÊM VII

PHAOLÔ, NHÀ CÁCH MẠNG

Trao đổi với ĐGM Penna,chuyên gia Tân Ứớc Đại Học Latran

Từ ngày 26.08.2008, những cuộc hội họp, hội nghị, hội thảo và cử hành phụng vụ liên tiếp nhau trong tất cả các thánh đường trên thế giới để kỷ niệm 2.000 năm ngày sinh Thánh Phaolô Tông Đồ, Vị thừa sai vĩ đại nhất mọi thời. Hãng tin Zenit đã trao đổi với ĐGM Romano Penna, giáo sư Đại học Latran ở Roma, một trong những chuyên gia lớn nhất về cuộc đời và sự nghiệp của Phaolô Xứ Tarse. Ngài đã cống hiến suốt cuộc đời của một nhà nghiên cứu, giáo sư đại học, cho Vị Tông Đồ Dân Ngoại, xúât bản nhiều tác phẩm nỗi tiếng vì khoa học chặt chẽ, về sự bay bỗng, tất cả được trình bày bằng một thứ ngôn ngữ cuốn hút và hiện đại.Các chú giải Kinh Thánh của Ngài về những “thư” khác nhau của Vị Tông Đồ, đặc biệt là ba tập sách về “Thư Rôma” và khảo luận “AND của Kitô giáo” được coi là những công trình căn bản. Với tuổi 70 của Ngài, những nhà Kinh Thánh trên thế giới quyết định dành một cuốn sách viết về Ngài. Đó là một tác phẩm dày 500 trang có tựa đề :”Tân Ước : các nền thần học trong đối thoại văn hoá. Được viết để tôn vinh ĐGM Romano Penna nhân ngày sinh thứ 70 của Ngài”.Chúng tôi xin tiếp tục đăng phần THỨ HAI của cuộc trao đổi nầy.

276

(H). Thánh Phaolô đã làm gì sau cuộc trở lại trên đường Damas?(Đ). Ngài đã trải qua ba năm cuộc đời suy niệm trong hoang mạc, sau đó Ngài đi Giêrusalem để gặp cac tông đồ và cộng đoàn Kitô giáo, đoạn Ngài đi Antiôkia nơi Ngài chính thức nhận lệnh truyền bá Phúc Âm. Antiôkia thuộc Syri khi ấy là một thành phố rất quan trọng trong lịch sử Kitô giáo, vì chính trong thành phố nầy mà Phúc Âm đã được loan báo lần đầu tiên cho dân ngoại. Chúa Giêsu chưa bao giờ giảng dạy dân ngoại. Người chỉ dạy dỗ duy nhất dân Do Thái, cũng giống như các tông đồ lúc ban đầu. Chính ở Antiôkia đã có bước ngoặt lớn nầy. Và chính từ nơi ấy mà Thánh Phaolô đã thực hiện hành trình tông đồ đầu tiên của Ngài.

(H). Người ta nói rằng, trong chuyến hành trình đầu tiên nầy, Ngàu đã tranh luận với các tông đồ…Có đúng như thế chăng ?(Đ). Đã có những bất đồng ý kiến. Thánh Phaolô có một cá tính rất mạnh mẽ. Và Chúa Giêsu đã trao phó cho Ngài một sứ mệnh đặc biệt, sứ mệnh loan báo Tin Mừng cho dân ngoại. Đó là một kế hoạch không tưởng đối với người Do Thái lúc bấy giờ. Và đối với các tông đồ cũng vậy. Họ cho rằng Chúa Giêsu đã đến vì dân Israel, trong khi Thánh Phaolô lại muốn rao giảng cho dân ngoại.Hơn thế nữa, Thánh Phaolô ở trong một tình thế tế nhị. Các Kitô hữu nhìn Ngài với sự nghi ngờ, nhớ lại sự hăng say của Ngài khi bách hại họ. Người Do Thái thì coi Ngài

277

như một tên làm phản, đã bỏ đạo của cha ông. Ngài hết sức vất vả để làm cho các Kitô hữu tiên khởi chấp nhận ý kiến của mình. Nhất là niềm xác tín rằng Chúa Kitô đã đến không phải chỉ cho người Do Thái,mà là cho hết thảy mọi người. Và rằng các người dân ngoại, để trở thành những môn đệ của Chúa Giêsu không buộc phải gập mình trước mọi quyết định của luật Môsê. Ngay cả trong các tông đồ, mọi người không chia sẻ các ý kiến của Ngài. Bấy giờ Ngài nỗi giận và gọi họ là « anh em giả dối ». Ngài rất bực bội với Thánh Phêrô, người lúc đầu đã tán thành các ý tưởng của Ngài, nhưng sau đó lại rút lui và Thánh Phaolô đã công khai quở trách Thánh Phêrô.Dù thế nào đi nữa, Ngài cũng vẫn tiếp tục tin vào trực giác Ngài đã có trong lần gặp gỡ bí ẩn với Chúa Kitô trên đường Damas. Ngài cảm thấy một cách hết sức mãnh liệt trong Ngài sự cấp thiết phải rao giảng Phúc Âm cho dân ngoại. Sau hành trình đầu tiên nầy, Ngài còn thực hiện hai chuyến khác nữa, thành lập rất nhiều Giáo Hội. Tất cả các tông đồ cuối cùng cũng đã tán thành các trực giác của Ngài, hiểu rằng Chúa Giêsu đã đến để cứu độ mọi người, chứ không phải chỉ có dân Do Thái.

(H). Đâu là các yếu tố chủ chốt trong lời giảng dạy của Thánh Phaolô ?(Đ). Sự tự do của luật nằm ở trong tim Thánh Phaolô và ở trung tâm luồng tư tưởng Thánh Phaolô. Thánh Phaolô giảng dạy rằng những gì đáng kể trước hết trong tương quan với Thiên Chúa, không phải là luân lý, mà là ân sủng của chính Thiên Chúa, trong Chúa Giêsu Kitô. Tôi trở nên

278

công chính trước mặt Thiên Chúa không phải những gì tôi làm nên “tôi”, mà vì những gì Thiên Chúa đã làm cho tôi trong Chúa Giêsu Kitô. Và đức tin là sự chấp nhận quà tặng hồng ân nầy được ban cho tôi.Lời giảng dạy nầy của Thánh Phaolô đi ngược với quan niệm cho rằng chính “tôi” mới xây dựng nên sự công chính của tôi, sự thánh thiễn của tôi trước nhan thánh Chúa. Tôi xây dựng nó qua việc tuân giữ luân lý, cung cách hành xử, đạo đức và tuân giữ các điều răn. Quan niệm nầy là một lập trường rất phổ biến đặt luân lý lên hàng đầu. Nhưng, do được hiểu theo nghĩa hẹp, đây không phải là lập trường tốt.Một câu nói của Luther, mà chúng ta có thể chia sẻ, giải thích rõ ý niệm nầy : “Không phải bằng việc thực hiện những điều công chính mà chúng ta nên công chính. Nhưng nếu chúng ta là người công chính, thì chúng ta làm những điều công chính”. Nét luân lý của hành động, trong quá trình hoạt động, vì thế chỉ là thứ yếu so với chiều kích của sự việc “là” đi trước và là căn bản.“Ở trong Chúa Giêsu Kitô” và nhận đươc sự ân cần yêu thương của Thiên Chúa qua Chúa Giêsu Kitô, không lệ thuộc vào đời sống luân ý của tôi mà vì bởi chính “tôi sống” “hữu thể trong Chúa Giêsu Kitô”, chắc chắn sẽ đồng bộ với thực tại tuyệt diệu nầy. Đó chính là điểm chủ chốt và là yếu tố dẫn đừơng cho luồng tư tưởng Thánh Phaolô.Yếu tố quan trọng thứ hai trong tư tưởng Thánh Phaolô đụng đến “căn tính Kitô giáo”, vốn được định nghĩa không chỉ bằng những phạm trù “pháp lý” như là sự công chính, người công chính, sự công chính hoá, mà còn bằng những

279

phạm trù “bí nhiệm” hoặc “ có tính chất dự phần”. Nói cách khác, Kitô hữu là một người ở trước mặt Chúa Giêsu Kitô với đức tin,nhưng “dự phần “ vào chính Chúa Kitô và sống “trong” Chúa Giêsu Kitô.Giữa người Kitô hữu và Chúa Giêsu xảy ra một sự tham dự liên cá nhân thật sự. Người Kitô-hữu “sống’ trong Chúa Giêsu Kitô và Chúa Gies6u Kitô sống trong Kitô hữu.Và cách thức tồn tại nầy dẫn chúng ta đến điểm căn bản thứ ba trong lời giảng dạy của Thánh Phaolô : “chiều kích cộng đoàn”, điều mà chính Thánh Phaolô gọi là Giáo Hội. Với Ngài, từ ngữ “Giáo Hội” không hề có một ý nghĩa trừu tượng, nhưng luôn liên quan đến một cộng đoàn cụ thể, ở trong một nơi chốn cụ thể. Có Giáo Hội Côrintô, Giáo Hội Thêxalônica, Giáo Hội Philipphê,v..v…Ngày nay chúng ta đem cho “Giáo Hội” một nghĩa “Công giáo”,nghĩa là hoàn vũ. Nhưng sự hình thành ý niệm nầy đến sau Thánh Phaolô.Thánh Phaolô đã dùng từ Giáo Hội để chì mỗi một cộng đoàn và Ngài đã cho từ ngữ nầy một nghĩa rộng “sự chia sẻ cộng đoàn” đặc biệt. Nơi các Kitô hữu gặp gỡ nhau là mái nhà, nhà của một tư nhân, nơi họ tụ họp nhau để dùng bửa, để đọc và giải thích các đoạn sách thánh. Như vậy, cộng đoàn hội thánh có một khuôn khổ gia đình. Và chính trong bối cảnh cách thức sống nầy mà đã hình thành và phát triển định nghĩa Giáo Hội theo Thánh Phaolô: Giáo Hội “thân thể của Chúa Kitô”. Ý niệm phi thường nầy chỉ thuộc về Phaolô mà thôi. Người ta có thể tranh luận sau đó về ý nghĩa của câu theo đó “Giáo Hội là Thân Thể của Chúa Kitô”.

280

Người ta tự hỏi phải chăng qua đó Ngài muốn nói rằng Giáo Hội là một thân thể trong ý nghĩa xã hội của từ ngữ nầ, thuộc về Chúa Kitô, hay là chính Chúa Kitô hiện diện trong thân thể của Người, trong một hình hài thân thể, trong một chiều kích không phải xã hội, mà là cá thể, huyền nhiệm. Tôi cho rằng chính ý niệm thứ hai nầy mới là ý niệm hay đúng. Và luôn nằm trong nhãn giới sự chia sẻ cộng đoàn, Giáo Hội với Thánh Phaolô hoàn toàn “có tính chất bình đẳng”. Ngài giảng dạy rằng trong Chúa Kitô không còn Do Thái, Hy Lạp, không còn nô lệ hoặc người tự do, không còn đàn ông hay đàn bà. Bên trong cộng đoàn nầy cũng có những nhiệm vụ thật sự, nhưng đó không phải là những nhiệm vụ tư tế theo nghĩa phẩm trật mà người ta biết đến sau đó. Có những người chủ toạ, những người được giao trách nhiệm hướng dẫn, tổ chức việc tụ họp. Ngoài ra không có gì khác.

Ghi lại : Renzo Allegri. Zenit 01.12.2008BTGH chuyển ngữ.

281

BÀI ĐỌC THÊM VIII

Bài Giáo Lý mới XIV của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Đức Tin phải được thể hiện trong Đức Ái

Dưới đây là bản dịch bài huấn từ của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô trong buổi triều yết chung vào ngày Thứ Tư 26/11/2008 tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Hôm nay ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về chân dung và tư tưởng của Thánh Phaolô. Có sự hiện diện của Đức Giáo Chủ Aram I của Cilicia thuộc Giáo Hội Armênia.

* * *

Anh chị em thân mến,

Trong bài Giáo Lý Thứ Tư tuần trước, Cha đã bàn đến việc làm thế nào để một người được trở nên công chính trước mặt Thiên Chúa. Theo Thánh Phaolô, chúng ta thấy rằng một người không thể trở nên “công chính” nhờ những việc làm riêng của mình, nhưng có thể thật sự trở nên “công chính” chỉ bởi vì Thiên Chúa ban cho người ấy “ơn công chính” qua việc kết hợp với Con Ngài là Đức Kitô. Và con người có được sự kết hợp với Đức Kitô này nhờ Đức Tin. Đó là lý do tại sao Thánh Phaolô bảo chúng ta rằng, không phải việc làm của chúng ta, nhưng Đức Tin làm cho chúng ta nên “công chính”. Tuy nhiên Đức Tin này không phải là một tư tưởng, ý kiến, hay quan niệm. Đức Tin này là sự

282

hiệp thông với Đức Kitô, mà Chúa ban cho chúng ta, và vì thế nó trở nên sự sống, sự phù hợp với Người. Hay nói cách khác, nếu Đức Tin có thật, nếu Đức Tin chân chính, nó trở thành tình yêu, nó trở thành Đức Ái, nó phải được diễn tả bằng Đức Ái. Một Đức Tin không có tình yêu, không có hoa trái, không thể là Đức Tin thật. Nó phải là một Đức Tin chết.

Như vậy chúng ta đã khám phá ra hai mức độ trong bài Giáo Lý trước: một là của thiếu xót của các hành động của chúng ta, của các việc làm của chúng ta, để đạt được ơn cứu độ, và hai là của “ơn công chính hoá” nhờ Đức Tin, một Đức Tin sinh hoa quả của Chúa Thánh Thần. Sự lẫn lộn giữa hai mức độ này đã gây ra nhiều hiểu lầm trong Kitô giáo trong nhiều thế kỷ qua.

Trong phạm vi này, điều quan trọng là Thánh Phaolô trong Thư gửi tín hữu Galatê, một đàng thì nhấn mạnh một cách quá đáng đến ơn công chính hóa mà chúng ta nhận được cách nhưng không chứ không nhờ việc làm, đồng thời ngài cũng nhấn mạnh đến liên hệ giữa Đức Tin và Đức Ái, giữa Đức Tin và việc làm: “trong Ðức Giêsu Kitô, cắt bì hay không cắt bì đều không có giá trị gì cả, mà là đức tin hoạt động qua Đức Ái” (Gl 5,6). Cũng thế, một đàng có “những việc làm của xác thịt”, đó là “dâm đãng, ô uế, phóng túng, thờ tà thần,…” (Gl 5,19-21): đó là những việc làm trái ngược với Đức Tin; đằng khác, có những việc làm của Chúa Thánh Thần, là những việc làm nuôi dưỡng đời sống Kitô hữu bằng cách tạo ra “bác ái, vui mừng, bình an, kiên nhẫn, nhân hậu, hào hiệp, trung tín, khiêm nhường, và tự

283

chủ” (Gl 5,22): đó là những hoa quả của Chúa Thánh Thần, được sinh ra nhờ Đức Tin.

Đứng đầu của danh sách các nhân đức này là ágape, Đức Ái, và đứng cuối là tự chủ. Trên thực tế, Chúa Thánh Thần, chính là Tình Yêu giữa Chúa Cha và Chúa Con, truyền hồng ân thứ nhất, ágape, vào lòng chúng ta (x. Rm 5,5); và ágape, Đức Ái, để được diễn tả cách đầy đủ cần phải có sự tự chủ. Trong Thông Điệp đầu tiên của Cha, “Deus Caritas Est”, Cha đã nói về Tình Yêu của Chúa Cha và Chúa Con, là điều đến với chúng ta và biến đổi cuộc đời chúng ta một cách sâu xa. Các tín hữu biết rằng trong sự yêu thương lẫn nhau tình yêu của Chúa Cha và Đức Kitô được biểu hiện bằng Chúa Thánh Thần.

Chúng ta hãy trở lại Thư gửi tín hữu Galatê. Ở đây, Thánh Phaolô đã nói rằng, các tín hữu làm trọn giới luật yêu thương bằng cách vác đỡ gánh nặng của nhau (x. Gl 6,2). Được nên công chính nhờ hồng ân Đức Tin vào Đức Kitô, chúng ta được mời gọi sống cho tha nhân trong tình yêu của Đức Kitô, bởi vò đó là điều kiện mà dựa vào đấy Chúa sẽ xét xử chúng ta ở cuối cuộc đời. Trên thực tế, Thánh Phaolô không làm gì khác hơn là nhắc lại những gì chính Chúa Giêsu đã nói, mà chúng ta đã nhắc lại trong bài Tin Mừng Chúa Nhật tuần trước, trong dụ ngôn về Ngày Chung Phán.

Chúng ta hãy trở lại Thư Thứ Nhất gửi tín hữu Côrinthô, Thánh Phaolô cống hiến cho chúng ta một bài ca tụng tình yêu thời danh; còn được gọi là Bài Ca Đức Ái: “Nếu tôi

284

nói được các ngôn ngữ của loài người và của các thiên sứ, mà không có Đức Ái, thì tôi cũng sẽ không khác gì một cái chiêng inh ỏi, hay một cái cồng rền vang…. Đức ái thì kiên nhẫn, ân cần, không ghen tương, không khoe khoang, không tự đắc, không thô lỗ, không tìm tư lợi, ...” (1 Cr 13,1.4-5).

Tình yêu Kitô đòi hỏi rất nhiều bởi vì nó phát sinh từ tình yêu hoàn toàn mà Đức Kitô dành cho chúng ta: tình yêu này đòi buộc chúng ta, đón chào chúng ta, ấp ủ chúng ta, nuôi dưỡng chúng ta, và ngay cả hành hạ chúng ta, bởi vì nó đòi chúng ta phải không còn sống cho chính mình, không còn khép kín trong tính ích kỷ nữa, nhưng sống cho “Đấng đã chết và sống lại cho chúng ta” (x. 2 Cr 5,15). Tình yêu của Đức Kitô làm cho chúng ta trở thành tạo vật mới này trong Người (x. 2 Cr 5,17), được vào để hợp thành nhiệm phần tử của Nhiệm Thể của Người là Hội Thánh.

Từ quan điểm này, vị trí trung tâm của sự công chính hóa không cần việc làm, là mục tiêu chính của việc rao giảng của Thánh Phaolô, không trái ngược với Đức Tin hoạt động trong Đức Ái. Trái lại, chính Đức Tin của chúng ta cần phải được diễn tả trong đời sống theo Chúa Thánh Thần. Thường người ta thấy những quan điểm trái ngược vô căn cứ giữa thần học của Thánh Phaolô và Thánh Giacôbê, là đấng đã nói trong thư của ngài: “Vì như một thân xác không có thần khí là một xác chết, thì đức tin không có việc làm cũng là đức tin chết” (2,26).

Trên thực tế, trong khi Thánh Phaolô quan tâm nhiều nhất

285

đến việc chứng tỏ rằng Đức Tin vào Đức Kitô là điều cần và đủ, Thánh Giacôbê nhấn mạnh đến kết quả của sự liên hệ giữa Đức tin và việc làm (x. Gc 2,2-4). Cho nên, đối với Thánh Phaolô và Thánh Giacôbê, Đức Tin hoạt động trong Đức Ái làm chứng cho hống ân nhưng không của ơn công chính hóa trong Đức Kitô. Ơn Cứu Độ mà chúng ta nhận được trong Đức Kitô, cần được bảo vệ và làm chứng “với sự kính sợ và run rẩy. Vì chính Thiên Chúa tác động trong anh em, cả trong ý chí cũng như việc làm theo lòng nhân lành của Người. Vậy anh em hãy làm mọi việc mà không phàn nàn hay thắc mắc… trong khi anh em tuân giữ Lời ban sự sống” như Thánh Phaolô phải nói ngay cả với các Kitô hữu ở Philip-phê (x. Pl 2,12-14,16).

Chúng ta thường có khuynh hướng rơi vào cùng một sự hiểu lầm đã biểu thị cho cộng đồng Côrinthô: Các Kitô hữu ấy đã nghĩ rằng sau khi được công chính hóa cách nhưng không trong Đức Kitô nhờ Đức Tin, thì họ “được phép làm mọi sự”. Và họ đã nghĩ, và xem ra các Kitô hữu ngày nay cũng thường nghĩ, rằng được phép gây chia rẽ trong Hội Thánh, Thân Mình Đức Kitô, để cử hành Thánh Thể mà không đếm xỉa gì đến những anh em nghèo khổ nhất, để ao ước được những đặc sủng tốt nhất, mà không biết rằng họ là chi thể của nhau, vv…

Hậu quả của Đức Tin không được hiện thân trong Đức Ái tai hại khôn lường, bởi vì nó biến thành một lạm dụng nguy hiểm nhất và thành chủ nghĩa chủ quan đối với chúng ta và anh em chúng ta. Ngược lại, theo Thánh Phaolô, chúng ta phải đổi mới ý thức của mình về sự thật là, chính

286

vì chúng ta đã được công chính hóa trong Đức Kitô, mà chúng ta không còn thuộc về mình nữa, nhưng đã được trở thành Đền Thờ Chúa Thánh Thần, và như thế được mời gọi để làm vinh danh Thiên Chúa trong thân xác mình cùng với toàn thể cuộc đời mình (x. 1 Cr 6,19). Nếu sau khi đã được mua bằng giá rất đắt là Máu của Đức Kitô, mà chúng ta không làm vinh danh Thiên Chúa trong thân xác mình, thì đó là khinh miệt giá trị vô song của ơn công chính hóa.

Trên thực tế, đó chính là sự phụng thờ “hợp lý” và đồng thời “trong tinh thần” mà vì thế Thánh Phaolô khuyên nhủ chúng ta “hãy hiến dâng thân xác anh em như một của lễ sống động, thánh thiện và đẹp lòng Thiên Chúa” (Rm 12,1). Một phụng vụ sẽ trở thành cái gì nếu chỉ hướng về Chúa, mà đồng thời không trở thành việc phục vụ anh em, có phải thành một Đức Tin không được diễn tả qua Đức Ái không? Và Thánh Tông Đồ thường đặt các cộng đoàn của ngài trước Cuộc Phán Xét Chung, trong đó “tất cả chúng ta đều phải ra trước toà án của Ðức Kitô, để mỗi người lãnh nhận những gì tương xứng với các việc đã làm khi còn ở trong thân xác, dù là việc tốt hay xấu” (2 Cr 5,10; x. Rm 2,16).

Nếu đạo lý mà Thánh Phaolô đề ra cho các tín hữu không biến thành những hình thức vụ đạo lý, và nếu nó còn được làm sáng tỏ cho chúng ta ngày nay, chính bởi vì nó luôn bắt đầu lại từ liên hệ giữa cá nhân và cộng đoàn với Đức Kitô, để được thể hiện trong đời sống theo Chúa Thánh Thần. Đây là điều cần thiết: Đạo lý Kitô giáo không phát

287

sinh từ một hệ thống các giới răn, nhưng trái lại là kết quả thật sự của tình bằng hữu của chúng ta với Đức Kitô. Tình bằng hữu này ảnh hưởng đến đời sống: Nếu điều này đúng, thì tình bằng hữu này hiện thân và hoàn thành trong việc yêu thương những người lân cận. Như thế, bất cứ một sự thoái hóa nào về đạo đức không chỉ giới hạn trong phạm vi cá nhân, nhưng đồng thời cũng làm giảm sút Đức Tin cá nhân và cộng đoàn: là nơi mà chúng ta nhận được Đức Tin, và chịu ảnh hưởng rõ ràng bởi chúng ta.

Cho nên, chúng ta hãy để cho sự hòa giải mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta trong Đức Kitô, để cho tình yêu “điên dại” của Thien Chúa dành cho chúng ta, chạm đến chúng ta: Không ai và không gì có thể tách rời chúng ta ra khỏi tình yêu của Ngài (x. Rm 8,39). Chúng ta sống với niềm xác tín này. Và niềm xác tín này cho chúng ta sức mạnh để sống Đức Tin hoạt động trong Đức Ái một cách cụ thể.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

288

BÀI ĐỌC THÊM IX

Bài Giáo Lý mới XIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Ơn Công Chính Hóa

Dưới đây là bản dịch bài huấn từ của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô trong buổi triều yết chung vào ngày Thứ Tư 19/11/2008 tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Nguyên văn bằng tiếng Ý. Hôm nay ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về Thánh Phaolô.

* * *

Anh chị em thân mến,

Trên con đường mà chúng ta đang đi theo dưới sự hướng dẫn của Thánh Phaolô, chúng ta muốn dành thì giờ suy nghĩ về một vấn đề là trung tâm của những cuộc tranh luận trong thời kỳ Cải Cách: vấn đề công chính hóa. Làm sao để một người được nên công chính trước mắt Thiên Chúa? Khi Thánh Phaolô gặp Đấng Phục Sinh trên đường đi Đamascô, ngài là một người có những hành vi không thể chê trách được theo sự công chính phát sinh từ Lề Luật (x. Pl 3:6), vượt xa nhiều người cùng lứa tuổi với ngài trong việc tuân giữ những gì Luật Môsê đòi hỏi, và nhiệt thành trong việc bảo vệ các truyền thống của cha ông (x. Gal 1:14).

Ánh sáng trên đường Đamascô đã thay đổi cuộc đời ngài tận gốc, và ngài bắt đầu coi tất cả các công lao ngài lập được trong sự nghiệp chính trực về tôn giáo như là “rác

289

rưởi” trước tính siêu phàm của sự hiểu biết về Đức Chúa Giêsu Kitô (Pl 3:8). Thư gửi tín hữu Philipphê cung cấp cho chúng ta một chứng từ cảm động về việc Thánh Phaolô đổi từ một sự công chính dựa trên Lề Luật với các đòi hỏi của nó, sang một sự công chính dựa trên Đức Tin vào Đức Kitô, ngài đã hiểu rằng điều mà đến lúc đó xem ra là có lợi thì trên thực tế trước mặt Thiên Chúa là một sự thua thiệt, và ngài đã quyết định đánh cá trọn đời mình trên Đức Chúa Giêsu Kitô (x. Pl 3:7). Để chiếm hữu được kho tàng chôn giấu trong ruộng và viên ngọc quý, ngài đầu tư tất cả mọi sự, không còn dựa trên công việc của Lề Luật, mà trên Đức Chúa Giêsu Kitô, Chúa của ngài.

Mối liên hệ giữa Thánh Phaolô và Đấng Phục Sinh đã trở nên quá sâu đậm đến độ làm cho ngài khẳng định rằng Đức Kitô không những chỉ là sự sống của ngài, mà sống [là Đức Kitô], đến nỗi để có thể đạt tới Người, thì ngay cả cái chết cũng trở thành một mối lợi (x. Pl 1:21). Không phải vì ngài khinh chê sự sống, mà vì ngài đã ý thức rằng đối với ngài sống không còn một mục đích nào khác, và như thế ngài không mong ước gì hơn là đạt tới Đức Kitô, như trong một cuộc thi đua thể thao, để được ở với Người: Đấng Phục Sinh đã trở thành khởi điểm và mục đích cuộc đời ngài, động lực và cùng đích của cuộc chạy đua của ngài. Chỉ vì lo lắng cho sự trưởng thành trong Đức Tin của các tín hữu trong các Giáo Đoàn mà ngài đã thành lập (x. 2 Cor 11:28) nên ngài đã chạy chậm lại để chờ các môn đệ của ngài ngõ hầu họ có thể cùng ngài chạy tới đích, là Chúa duy nhất của ngài. Nếu trong việc tuân giữ Lề Luật trước kia, ngài không có gì có thể chê trách được theo quan

290

điểm liêm chính về luân lý, thì một khi đã được Đức Kitô chinh phục, ngài không muốn xét đoán mình (x. 1 Cor 4:3-4), nhưng chỉ tìm cách chạy để chinh phục được Đấng đã chinh phục ngài (x. Pl 3:12).

Chính vì kinh nghiệm này về liên hệ cá nhân với Đức Chúa Giêsu Kitô, mà thánh Phaolô đặt ở trung tâm của Tin Mừng của ngài một sự đối chọi không thể tránh được giữa hai con đường khác nhau dẫn đến sự công chính: một con đường được xây dựng trên các công việc của Lề Luật, và con đường kia trên Đức Tin nơi Đức Kitô. Sự lựa chọn giữa sự công chính nhờ công việc của Lề Luật và nhờ Đức Tin vào Đức Kitô trở thành một trong những đề tài nổi bật trong các Thư của ngài: “Chúng ta bẩm sinh là người Do Thái, chứ không phải là những người tội lỗi thuộc Dân Ngoại. Vì biết rằng một người không được nên công chính nhờ làm theo Lề Luật, nhưng nhờ Đức Tin vào Ðức Giêsu Kitô, nên ngay cả chúng ta cũng phải tin vào Ðức Chúa Giêsu Kitô, để được nên công chính nhờ Đức Tin vào Ðức Kitô, và không phải nhờ làm theo Lề Luật; vì không ai sẽ được nên công chính vì làm theo Lề Luật.” (Gl 2:15-16).

Với các Kitô hữu ở Rôma, ngài cũng tái xác định điều này: ”tất cả mọi người đã phạm tội và bị mất vinh quang Thiên Chúa, nhưng họ được trở nên công chính một cách nhưng không nhờ ân sủng của Ngài, qua công trình cứu chuộc trong Ðức Chúa Giêsu Kitô” (Rm 3:23-24) và ngài nói thêm: “Chúng tôi tin rằng một người được trở nên công chính nhờ Đức Tin, chứ không nhờ làm theo Lề Luật.” (Rm 3:28). Về điểm nà, ông Lutherô đã dịch là: “chỉ nhờ

291

Đức Tin mà thôi”. Chúng ta sẽ trở lại điểm này ở cuối bài Giáo Lý.

Trước hết chúng ta phải làm sáng tỏ về “Lề Luật”, là điều mà chúng ta đã được giải thoát khỏi, và “những việc làm của Lề Luật”, là những điều không làm cho chúng ta nên công chính, là gì. Trong cộng đồng Côrinthô đã có một quan điểm, là quan điểm sẽ còn trở lại nhiều lần trong lịch sử, cho rằng [Lề Luật] đó là luật luân lý, và như vậy sự tự do Kitô giáo giải phóng con người khỏi luân lý đạo đức. Vì thế mà ở Côrinthô, người ta tuyên truyền nhau câu "panta moi exestin" (tôi được phép làm mọi sự). Rõ ràng đây là cách giải thích sai lầm: sự tự do Kitô giáo không phải là tự do phóng đãng, sự giải phóng mà Thánh Phaolô nói đến không phải là tự do khỏi phải làm việc lành.

Nhưng ý nghĩa của Lề Luật mà từ đó chúng ta được giải phóng, và không [có sức] cứu độ là gì? Đối với Thánh Phaolô và tất cả mọi người đồng thời với ngài, từ ấy [Lề Luật] có nghĩa là Sách Torah trong sự toàn vẹn của nó, tức là năm cuốn sách của ông Môsê. Sách Torah, theo cách [giải thích của] người Biệt Phái, mà thánh Phaolô đã học và chấp thuận, ám chỉ một bộ những cách sống được phát sinh từ việc tuân giữ nền tảng đạo đức căn bản cho đến các lễ nghi phụng tự, là những điều xác định căn tính của một người công chính. Đặc biệt là cắt bì, tuân giữ những luật liên quan đến sự trong sạch của thức ăn, và thường là nghi tức tẩy uế [rửa tay…], và giữ ngày Sabat vv.... Những cách sống này thường được nói đến trong các cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu và những người đương thời với Chúa. Tất

292

cả những việc tuân giữ này, là những điều diễn tả một căn tính xã hội, văn hóa và tôn giáo, trở thành quan trọng đặc biệt trong thời đại văn hóa Hy Lạp, bắt đầu từ thế kỷ thứ ba trước công nguyên. Nền văn hóa này, là nền văn hóa đã trở thành phổ quát thời đó, và được coi là một nền văn hóa phù hợp với lý trí, một nền văn hóa đa thần, được coi như khoan dung, đã gây áp lực mạnh trong chiều hướng đưa đến một nền văn hóa đồng nhất, và như thế, đe dọa căn tính của dân Israel, là dân bị bắt buộc phải hội nhập vào căn tính chung của nền văn hóa Hy Lạp này, cùng với việc mất đi căn tính của mình, kể cả mất gia tài Đức Tin của Cha Ông, là Đức Tin vào Thiên Chúa duy nhất và các lời hứa của Thiên Chúa.

Trước những áp lực về văn hóa, là áp lực đe dọa không những căn tính Do Thái, mà cả Đức Tin vào Thiên Chúa cùng các lời hứa của Ngài, cần phải tạo ra một bức tường phân biệt, một cái mộc bảo vệ để che chở gia sản Đức Tin quý giá. Bức tường đó chính là việc tuân giữ các luật lệ và tập quán của dân Do Thái. Thánh Phaolô, vừa học được những sự tuân giữ này trong vai trò bảo vệ món quà của Thiên Chúa, là gia sản Đức Tin vào một Thiên Chúa duy nhất, thấy rằng căn tính này bị đe dọa bởi sự tự do của các Kitô hữu, nên đã bách hại họ vì lý do này. Trong khi gặp gỡ Đấng Phục Sinh, ngài đã hiểu rằng với biến cố Phục Sinh của Đức Kitô, hoàn cảnh đã hoàn toàn thay đổi. Với Đức Kitô, Thiên Chúa của Israel, Thiên Chúa thật duy nhất, trở nên Thiên Chúa của mọi dân tộc. Bức tường ngăn cách giữa dân Israel và Dân Ngoại – như được nói trong Thư gửi tín hữu Êphêxô - không cần thiết nữa: Chính Đức

293

Kitô là Đấng bảo vệ chúng ta khỏi thuyết đa thần và tất cả các lệch lạc của nó; chính Đức Kitô là Đấng kết hợp chúng ta với và trong Thiên Chúa duy nhất; chính Đức Kitô là Đấng bảo đảm cho căn tính thật của chúng ta trong sự đa dạng về văn hóa. Bức tường không cần thiết nữa, vì căn tính chung của chúng ta trong sự đa dạng về văn hóa là Đức Kitô, và chính Người là Đấng làm cho chúng ta được nên công chính. Nên công chính có nghĩa đơn giản là ở với Đức Kitô và trong Đức Kitô. Chỉ có thế. Chúng ta không cần tuân giữ các điều khác nữa. Vì thế cụm từ “chỉ nhờ Đức Tin mà thôi” của Lutherô là đúng, nếu nó không đem Đức Tin ra chống lại đức bác ái và tình yêu. Đức tin là nhìn lên Đức Kitô, lệ thuộc vào Đức Kitô, bám chặt lấy Đức Kitô, đồng hóa với Đức Kitô và đời sống của Người. Mà hình thức, sự sống của Đức Kitô là tình yêu, và như thế tin là làm theo Đức Kitô và đi vào tình yêu của Người. Vì thế Thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Galatê, là thư đặc biệt khai triển học thuyết về công chính hóa, đã nói về Đức Tin hoạt động qua đức ái (x. Gl 5:14).

Thánh Phaolô biết rằng toàn thể Luật Lệ được làm trọn trong luật đôi mến Chúa yêu người. Như thế trong sự hiệp thông với Đức Kitô, trong Đức Tin tin tạo ra đức ái, tất cả Lề Luật được thi hành. Chúng ta trở nên công chính khi bước vào sự hiệp thông với Đức Kitô, Đấng là tình yêu. Chúng ta sẽ thấy cùng một điều này trong Tin Mừng Chúa Nhật tuần tới, lễ trọng thể kính Đức Kitô Vua. Đó là Tin Mừng của vị Thẩm Phán mà tiêu chuẩn duy nhất của Người là tình yêu. Điều mà Ta hỏi chỉ là điều này: Ngươi có thăm viếng Ta khi Ta đau yếu không? Khi Ta ở trong

294

tù? Ngươi có cho Ta ăn khi Ta đói, cho Ta mặc khi Ta trần truồng không? Như thế sự công chính được quyết định trong đức ái. Vậy, ở cuối Tin Mừng, chúng ta có thể nói: chỉ có tình yêu, chỉ có đức ái. Tuy nhiên, không có sự trái ngược giữa Tin Mừng và Thánh Phaolô. Cả hai cùng có một cái nhìn, là cái nhìn mà theo đó sự hiệp thông với Đức Kitô, Đức Tin vào Đức Kitô, tạo nên đức ái. Và đức ái là thể hiện sự hiệp thông với Đức Kitô. Cho nên nhờ hiệp nhất với Người mà chúng ta được nên công chính, chứ không có cách nào khác.

Sau cùng, chúng ta chỉ có thể cầu xin Chúa giúp chúng ta tin. Tin thực sự; như thế tin trở thành sự sống, sự hiệp nhất với Đức Kitô, sự biến đổi cuộc đời chúng ta. Và như vậy, được biến đổi bởi tình yêu của Người, bởi tình yêu của Thiên Chúa và tha nhân, chúng ta có thể thực sự trở nên công chính trước mắt Thiên Chúa.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

295

BÀI ĐỌC THÊM X

Bài Giáo Lý mới VII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô biết Đức Kitô như thế nào? 11.10.2008 11:45

Dưới đây là bản dịch bài huấn từ của ĐTC Bênêđictô XVI trong buổi triều yết chung ngày thứ tư mùng 8/10/2008 tại quảng trường Thánh Phêrô. ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý dành cho khuôn mặt và tư tưởng của Thánh Phaolô.

****

Anh Chị em thân mến,

Trong những bài Giáo Lý trước về Thánh Phaolô, cha đã nói về cuộc gặp gỡ của ngài với Đức Kitô Phục Sinh, là biến cố thay đổi cuộc đời ngài tận căn bản, và sau đó về liên hệ của ngài với Mười Hai Tông Đồ là những vị đã được Chúa Giêsu gọi, đặc biệt là với các Thánh Giacôbê, Phêrô và Gioan, cũng như liên hệ của ngài với Hội Thánh tại Giêrusalem.

Vấn nạn còn lại bây giờ là Thánh Phaolô biết gì về Chúa Giêsu khi Người còn tại thế: về cuộc đời của Người, vầ giáo huấn của Người, về cuộc Khổ Nạn của Người. Trước khi đi vào vấn đề này, chúng ta nên nhớ rằng chính Thánh Phaolô đã phân biệt hai cách để biết Chúa Giêsu, nói chung là hai cách để biết một người.

296

Ngài viết trong Thư Thứ Hai gửi tín hữu Côrinthô: “Cho nên từ nay trở đi chúng tôi không còn biết một ai theo xác thịt. Mặc dầu chúng tôi đã biết Ðức Kitô theo xác thịt, nhưng bây giờ chúng tôi không còn biết Người như thế nữa” (5:16). Biết “theo xác thịt”, một cách hữu hình, có nghĩa là chỉ biết vẻ bề ngoài, với những tiêu chuẩn bên ngoài: một người có thể thấy một người khác nhiều lần, nhận ra được những đặc tính về dung mạo của người ấy  và nhiều chi tiết về cách người ấy hoạt động: người ấy nói chuyện, đi đứng,… thế nào. Nhưng dù biết người nào cách này, một người vẫn không thật sự biết người ấy, một người không thể biết được cái tâm của người ấy. Chỉ với trái trái tim, người ta mới thật sự biết một người.

Thực thế, các người Biệt Phái và Xađốc đã biết Chúa Giêsu cách bề ngoài, họ đã nghe Người giảng dạy, và biết nhiều chi tiết về Người, nhưng họ đã không biết Người và chân lý của Người. Có một sự phân biệt tương tự trong những Lời của Chúa Giêsu. Sau khi Hiển Dung, Người đã hỏi các Tông Đồ: “Người ta bảo Thầy là ai?” và “Các con nói Thầy là ai?” Dân chúng đã biết Người, nhưng chỉ biết cách hời hợt; họ biết nhiều điều về Người, nhưng họ đã thật sự không biết Người. Trái lại, nhở tình bằng hữu, và vai trò của con tim của các ngài, Nhóm Mười Hai ít ra là đã hiểu những điều chính yếu và đã bắt đầu học thêm về Người thực sự là ai.

Ngày nay cũng có cách hiểu biết khác nhau đó: Có nhiều cá nhân học rộng cùng biết nhiều chi tiết về Đức Kitô, và nhiều người chất phác không biết những chi tiết ấy, nhưng

297

họ lại biết Đức Kitô và chân lý của Người: “Con tim nói với con tim”. Và Thánh Phaolô thật sự nói rằng ngài biết Đức Kitô cách ấy, bằng con tim, và rằng ngài thật sự biết con người và chân lý của Người; và rồi sau đó, ngài biết các chi tiết.

Sau khi đã nói thế, vấn đề vẫn còn lại là: Thánh Phaolô đã biết gì về cuộc đời, các lời nói, cuộc Khổ Nạn và các phép lạ của Chúa Giêsu? Dường như ngài đã chưa bao giờ được gặp Chúa Giêsu trong cuộc đời dương thế của Người. Chắc chắn rằng ngài đã học những chi tiết về cuộc đời dương thế của Đức Kitô từ các Tông Đồ và Hội Thánh Sơ Khai. Trong các Thư của ngài, chúng ta tìm thấy ba hình thức ngài dùng để nói về Chúa Giêsu tiền Phục Sinh. Trước hết, là những đề cập dứt khoát và trực tiếp. Thánh Phaolô nói về dòng dõi vua Đavid của Chúa Giêsu (x. Rom 1:3). Ngài biết Chúa có các “anh em” hay bà con họ hàng theo huyết thống (1 Cor 9:5; Gal 1:19), ngài biết về việc tiến hành trong Bữa Tiệc Ly (x. 1 Cor 11:23). Ngài biết những câu nói khác của Chúa Giêsu, thí dụ như sự bất khả phân ly của hôn nhân (x. 1 Cor 7:10 với Mc 10:11-12), về nhu cầu mà những người rao giảng Tin Mừng cần được cộng đồng nâng đỡ như là người làm đáng được tiền công (x. 1 Cor 11:24-25 và Lc 22:19-20), và ngài cũng biết về Thập Giá của Chúa Giêsu. Những điều này là những đề cập trực tiếp đến những lời nói và các sự kiện trong đời sống của Chúa Giêsu.

Thứ đến, chúng ta có thể thấy từ một vài câu trong các Thư Thánh Phaolô một số ám chỉ khác nhau đã được truyền

298

thống Nhất Lãm xác nhận. Thí dụ các lời mà chúng ta đọc trong Thư thứ nhất gửi tín hữu Thêxalônica, theo đó thì “ngày của Chúa sẽ đến như kẻ trộm trong đêm” (5:2), không thể dựa theo các lời tiên tri trong Cựu Ước mà giải thích được, bởi vì việc so sánh với kẻ trộm trong đêm chỉ được tìm thấy trong Tin Mừng Thánh Matthêu và Luca, như thế những lời ấy phải được trích ra từ truyền thống Nhất Lãm. Và khi một người đọc rằng Thiên Chúa “chọn sự điên dại của thế gian” (1 Cor 1:27-28), người ta có thể nhận ra đó là tiếng vang vọng trung thực của Giáo Huấn của Chúa Giêsu về những người đơn sơ và khó nghèo (x. Mt 5:3; 11:25; 19:30). Cũng có những lời của Chúa Giêsu trong Lễ Đại Xá cứu thế; “Lạy Cha, là Chúa Trời đất, Con cảm tạ Cha vì cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người như trẻ nhỏ." Thánh Phaolô biết -- từ kinh nghiệm truyền giáo của ngài -- rằng những lời này là chân thật, những người giống trẻ nhỏ là những người có con tim mở ra để đón nhận sự hiểu biết về Đức Kitô. Cũng thế, việc nhắc đến sự vâng phục của Chúa Giêsu “cho đến chết” mà chúng ta thấy trong Philliphê 2:8 không nói về điều gì khác ngoài việc hoàn toàn sẵn lòng của Chúa Giêsu khi còn tại thế để làm trọn Thánh Ý Chúa Cha (x. Mc 3:35; Ga 4:34).

Cho nên Thánh Phaolô đã biết về Cuộc Khổ Nạn của Đức Kitô, Thập Giá của Người, và cách Người đã sống trong những giây phút cuối cùng của đời Người. Thập Giá của Chúa Giêsu và truyền thống về sự thật của Thập Giá nằm ở trọng tâm của Lời Rao Giảng của Thánh Phaolô. Một cột

299

trụ khác của cuộc đời Chúa Giêsu mà Thánh Phaolô đã biết là Bài Giảng Trên Núi, một số yếu tố của Bài Giảng này được nhắc lại hầu như từ chương khi ngài viết cho tín hữu Rôma: “Anh chị em hãy yêu thương nhau. … Phúc cho những ai bị bách hại. … Anh chị em hãy sống hòa thuận với mọi người. … Hãy thắng sự dữ bằng việc lành”. Trong các Thư của ngài có sự diễn tả trung thực [những điều trong] Bài Giảng Trên Núi (x. Mt 5-7).

Sau cùng, chúng ta có cách thứ ba để tìm thấy lời của Chúa Giêsu trong các Thư của Thánh Phaolô: đó là khi ngài hoán chuyển truyền thống của thời Tiền Phục Sinh thành Hậu Phục Sinh. Một thí dụ cụ thể là đề tài về Nước Thiên Chúa. Đây chắc chắn là trung tâm của việc giảng dạy của Đức Kitô lịch sử (x. Mt 3:2; Mc 1:15; Lc 4:43). Trong cách hoán chuyển của Thánh Phaolô đề tài này được thấy rõ ràng, vì sau khi Phục Sinh rõ ràng là Chúa Giêsu, Đấng Phục Sinh, là Nước Thiên Chúa. Khi ấy, Chúa Giêsu ở đâu thì Nước Thiên Chúa ở đó. Và như thế sự cần thiết của đề tài về Nước Thiên Chúa, mà trong đó mầu nhiệm của Đức Kitô đã được thấy trước, được biến đổi thành Kitô học.

Các giáo huấn của chính Chúa Giêsu về việc làm sao để được vào Nước Thiên Chúa cũng đúng đối với Thánh Phaolô về việc công chính hóa nhờ Đức Tin: Cả hai đòi hỏi một thái độ khiêm nhường hết sức và sẵn lòng, không tự phụ, để nhận được ân sủng của Thiên Chúa. Thí dụ, dụ ngôn người Biệt Phái và người Thu Thuế (x. Lc 18:9-14) dạy chính điều mà Thánh Phaolô bàn đến khi ngài quả quyết rằng không ai được tự khoe mình trước sự hiện diện

300

của Thiên Chúa. Cũng thế, giáo huấn của Chúa Giêsu về những người thu thuế và gái điếm, là những người sẵn sàng đón nhận Tin Mừng hơn những người Biệt Phái (x. Mt 21:31; Lc 7:36-50), và quyết định ngồi ăn cùng bàn với họ của Người (x. Mt 9:10-13; Lc 15:1-2), được tìm thấy trong học thuyết của Thánh Phaolô về mầu nhiệm tình yêu của Thiên Chúa dành cho những người tội lỗi (x. Rom 5:8-10 và Eph 2:3-5). Bằng cách này, đề tài về Nước Thiên Chúa được đề ra bằng một phương thức mới mẻ, nhưng luôn luôn trung thành với truyền thống của Chúa Giêsu lịch sử.

Một thí dụ khác về việc hoán chuyển một cách trung thành trọng tâm giáo thuyết của Chúa Giêsu được tìm thấy trong các “tước hiệu” nói về Người. Trước Phục Sinh, Đức Kitô tự xưng mình là “Con Người”; sau Phục Sinh rõ ràng là Con Người cũng là Con Thiên Chúa. Cho nên, tước hiệu mà Thánh Phaolô thích dùng để nói về Chúa Giêsu là “Kyrios” – Chúa (x. Phil 9:11) -- tước hiệu ấy ám chỉ Thiên Tính của Chúa Giêsu. Với tước hiệu này Chúa Giêsu xuất hiện trong ánh sáng sung mãn của sự Phục Sinh của Người.

Trên Núi Cây Dầu, trong giây phút “cực kỳ đau buồn” của Chúa Giêsu (x. Mk 14:36), các môn đệ, trước khi mê ngủ, đã nghe Chúa Giêsu nói với Chúa Cha và gọi Ngái là “Abba – Cha ơi”. Đây là một lời rất thân tình, giống như “bố ơi”, chỉ dành cho con cái gọi cha mình. Cho đến giây phút ấy, việc một người Hipri dùng lời như vậy mà gọi Thiên Chúa là một điều không tưởng; nhưng Chúa Giêsu,

301

là người Con thật, nói như thế trong giờ mật thiết và gọi “Abba, Cha ơi”.

Trong Thư Thánh Phaolô gửi tín hữu Rôma và Galatê, điều đáng ngạc nhiên là chữ “Abba” dùng để diễn tả liên hệ riêng của Chúa Giêsu với Chúa Cha được phát ra từ miệng những người được rửa tội (x. Rom 8:15; Gal 4:6). Họ đã nhận được “Thần Khí làm Nghĩa Tử” và giờ đây mang trong chính mình họ Thần Khí này, và họ có thể nói như Chúa Giêsu và cùng với Chúa Giêsu như những con cái thật của Chúa Cha. Họ có thể gọi “Abba” bởi vì họ đã được biến đổi thành con cái trong Chúa Con.

Và cuối cùng, cha muốn vạch ra chiều kích cứu độ của cái chết của Chúa Giêsu, như chúng ta thấy trong Tin Mừng mà trong đó “Con Người không đến để được phục vụ mà để phục vụ và hiến mạng sống mình làm giá chuộc tội nhiều người” (Mc 10:45; Mt 20:28). Cách diễn tả trung thực câu này của Chúa Giêsu xuất hiện trong học thuyết Thánh Phaolô về cái chết của Chúa Giêsu như là một sự giải thoát (x. 1 Cor 6:20), như sư cứu độ (x. Rom 3:24), như giải phóng (x. Gal 5:1) và như hòa giải (x. Rom 5:10; 2 Cor 5:18-20). Đây là trung tâm của Thần Học Thánh Phaolô, là một nền thần học dựa vào câu này của Chúa Giêsu.

Để kết luận, Thánh Phaolô đã không nghĩ rằng Chúa Giêsu là điều gì lịch sử, điều gì trong quá khứ. Ngài chắc chắn biết truyền thống cao cả về cuộc sống của Người, lời nói, cái chết và sự Phục Sinh của Người, nhưng ngài không coi

302

những biến cố đó là những gì trong quá khứ; ngài đưa các biến cố này ra như những thực tại của Chúa Giêsu vẫn còn sống. Những lời nói và hành động này của Chúa Giêsu đối với Thánh Phaolô không gắn liền với một thời điểm lịch sử, với quá khứ. Chúa Giêsu hiện vẫn sống và nói với chúng ta, và sống cho chúng ta. Đó là cách đích thực để biết Chúa Giêsu, không phải cách tự nhiên, như một người trong quá khứ, nhưng như là Chúa và Anh của chúng ta, mà ngày nay đang ở với chúng ta cùng chỉ cho chúng ta phải sống thế nào và chết thế nào.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

303

BÀI ĐỌC THÊM XI

Bài Giáo Lý VIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Chúng ta là Đền Thờ của Thiên Chúa nơi trần gian

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô tại Quảng Trường Thánh Phêrô ngày 15 tháng 10, năm 2008. ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về khuôn mặt và tư tưởng của Thánh Phaolô.

****

Anh chị em thân mến,

Thứ Tư tuần trước cha đã nói về liên hệ của Thánh Phaolô với Chúa Giêsu tiền Phục Sinh trong khi Người còn tại thế. Câu hỏi là: “Thánh Phaolô đã biết gì về cuộc đời Chúa Giêsu, về những Lời [giảng dạy] và cuộc khổ nạn của Người?”.

Hôm nay cha muốn nói về giáo huấn của Thánh Phaolô về Hội Thánh. Chúng ta phải bắt đầu bằng cách ghi nhận rằng chữ này – “iglesia” trong tiếng Tây Ban Nha,  cũng như “église” trong tiếng Pháp hay “chiesa” trong tiếng Ý -- được lấy từ chữ “ekklesia” trong tiếng Hy Lạp. Nó bắt nguồn từ Cựu Ước và có nghĩa là sự tập họp của dân Israel, được Thiên Chúa quy tụ, và đặc biệt là kiểu tập họp ở chân núi Sinai.

304

Giờ đây, từ này ám chỉ một cộng đoàn tín hữu mới trong Đức Kitô tự ý thức rằng họ là cộng đồng của Chúa, một cuộc tập họp mới của tất cả các dân của Thiên Chúa trước mặt Ngài. Từ “ekklesia” chỉ xuất hiện trong các tác phẩm của Thánh Phaolô, là tác giả đầu tiên của một tác phẩm Kitô giáo. Điều này xảy ra trong câu mở đầu của Thư Thứ Nhất gửi tín hữu Thêxalônica, trong đó Thánh Phaolô viết cho “Hội Thánh tại Thêxalônica” (x. sau này ngài cũng gửi cho “Hội Thánh của người Laođêcê trong thư gửi tín hữu Côlôxê 4:16).

Trong các Thư khác ngài nói về Hội Thánh của Thiên Chúa là Hội Thánh ở Côrinthô (x. 1 Cor 1:2 và 2 Cor 1:1), Hội Thánh ở Galatê (Gal 1:2, v.v.). – cho nên là những Hội Thánh đặc thù – nhưng ngài cũng kể lại việc đã khủng bố “Hội Thánh của Thiên Chúa”, mà không phải một cộng đoàn địa phương riêng biệt, mà là “Hội Thánh của Thiên Chúa”. Như thế, chúng ta thấy rằng từ “Hội Thánh” này có một ý nghĩa đa dạng: Nó một mặt ám chỉ những cuộc tập họp của Thiên Chúa ở những nơi riêng biệt (một thành phố, một quốc gia, một căn nhà), nhưng nó cũng có nghĩa là toàn thể Hội Thánh nói chung. Và như thế chúng ta thấy rằng “Hội Thánh của Thiên Chúa” không phải chỉ là tổng cộng của tất các Hội Thánh địa phương riêng rẽ, nhưng tất cả các Hội Thánh này đồng thời cũng là sự hiện thân của một Hội Thánh duy nhất của Thiên Chúa. Tất cả hợp lại thành “Hội Thánh của Thiên Chúa”, là Hội Thánh có trước mỗi Hội Thánh địa phương và được diễn tả cùng thể hiện trong các Hội Thánh ấy.

305

Điều quan trọng đáng cho chúng ta nhận xét là hầu như lúc nào chữ “Hội Thánh” cũng xuất hiện với thuộc từ “của Thiên Chúa”: Đó không phải là một đoàn thể của loài người, phát sinh từ nhũng tư tưởng hay ích lợi chung, nhưng là một cuộc tập họp của Thiên Chúa. Ngài đã tụ họp Hội Thánh lại và vì thế Hội Thánh là duy nhất trong mọi thể hiện. Sự duy nhất của Thiên Chúa tạo nên sự duy nhất của Hội Thánh ở mọi nơi mà Hội Thánh được thành lập. Sau này, trong Thư gửi tín hữu Êphêxô, Thánh Phaolô đã khai triển rộng rãi quan niệm duy nhất của Hội Thánh, tiếp tục theo quan niệm Dân Thiên Chúa, Israel, được các ngôn sứ coi là “hiền thê của Thiên Chúa,” được mời gọi để sống liên hệ phu thê với Ngài. Thánh Phaolô trình bày Hội Thánh duy nhất của Thiên Chúa như là “hiền thê của Đức Kitô” trong tình yêu, một tinh thần duy nhất với chính Đức Kitô.

Người ta biết rằng khi còn trẻ Thánh Phaolô đã rất thù ghét cái phong trào mới được cấu thành bởi Hội Thánh của Đức Kitô. Ngài là kẻ thù của Hội Thánh bởi vì ngài đã thấy phong trào mới này đe dọa tinh thần trung thành với truyền thống của Dân Chúa, được sinh động nhờ đức tin vào một Thiên Chúa Duy Nhất. Sự trung thành này được diễn tả trên hết trong việc cắt bì, tuân giữ các luật về thanh sạch thuộc về văn hóa, kiêng một số thức ăn nào đó, và tôn trọng ngày Sabath.

Dân Israel đã trả giá cho sự trung thành này bằng máu của họ trong thời Maccabêa, khi triều đại Hy Lạp bắt họ chỉ được chấp nhận nền văn hóa Hy Lạp mà thôi. Nhiều người

306

Israel đã lấy máu mình mà bảo vệ ơn gọi riêng của dân Israel. Các vị tử vì đạo đã lấy mạng sống của họ mà trả cho căn tính của dân họ, là căn tính được diễn tả qua những yếu tố này.

Sau khi gặp gỡ Đức Kitô Phục Sinh, Thánh Phaolô đã hiểu rằng các Kitô hữu không phải là những kẻ phản quốc; trái lại, trong hoàn cảnh mới, Thiên Chúa của dân Israel, qua Đức Kitô, đã mở rộng lời mời gọi của Người đến mọi dân tộc, bằng cách trở thành Thiên Chúa của mọi dân tộc. Nhờ cách này mà sự trung thành với Thiên Chúa duy nhất được chu toàn; những dấu chỉ riêng biệt cấu thành bởi những tục lệ và những điều phải tuân giữ không còn cần thiết nữa, bởi vì tất cả mọi người được mời gọi, trong sự khác biệt nhau, để tạo thành phần tử của một Dân Thiên Chúa duy nhất trong “Hội Thánh của Thiên Chúa”, trong Đức Kitô.

Có một điều hiển nhiên đối với Thánh Phaolô trong hoàn cảnh mới là: giá trị chủ yếu và căn bản của Đức Kitô và “Lời” mà ngài đã rao giảng. Thánh Phaolô biết rằng người ta không những đã trở thành Kitô hữu không vì bị bắt buộc, nhưng vì trong hình thể nội tại của cộng đoàn mới này, cơ cấu hợp thành nó được liên kết với “Lời Hằng Sống”, là việc rao giảng Đức Kitô hằng sống, trong đó Thiên Chúa mở chính Mình ra cho mọi dân tộc, và kết hợp họ lại trong một Dân Thiên Chúa duy nhất. Việc Thánh Luca trong sách Tông Đồ Công Vụ nhiều lần dùng cụm từ “rao giảng Lời” (Cv 4:29,31; 8:25; 11:19; 13:46; 14:25; 16:6,31) là một điều quan trọng, với một ý định rõ ràng là

307

chứng tỏ tầm vóc tối đa và quyết định của Lời được rao giảng.

Cách cụ thể, Lời này gồm có Thánh Giá và sự Phục Sinh của Đức Kitô, mà trong đó các lời trong Thánh Kinh được thể hiện. Mầu Nhiệm Phục Sinh, được công bố trong Lời, được hoàn thành trong các bí tích Thánh Tẩy và Thánh Thể, và được thể hiện trong Đức Ái của Kitô hữu. Công cuộc rao giảng Tin Mừng của Thánh Phaolô không có một mục tiêu nào khác hơn là thiết lập một cách vững chắc một cộng đồng các tín hữu trong Đức Kitô. Tư tưởng này có cùng một nguyên từ như “ekklesia” mà Thánh Phaolô, và toàn thể Kitô giáo cùng với ngài, thích dùng hơn một từ khác là “hội đường (synagogue)”, không những chỉ vì từ này có vẻ “thường dân” hơn – phát xuất từ thói quen tụ họp về chính trị của người Hy Lạp chứ không riêng về tôn giáo – nhưng cũng bởi vì từ ấy trực tiếp ám chỉ một tư tưởng có tính cách thần học hơn, một lời mời gọi “ab extra”, chứ không phải chỉ là một buổi họp đơn giản. Các tín hữu được Thiên Chúa, là Đấng tụ tập họ lại trong một cộng đoàn, là Hội Thánh của Ngài, mời gọi.

Theo nghĩa ấy, chúng ta cũng hiểu quan niệm nguyên thủy về Hội Thánh như “Thân Mình Đức Kitô”, theo học thuyết riêng của Thánh Phaolô. Về việc này, chúng ta nên ghi nhớ hai bình diện của quan niệm này. Thứ nhất là đặc tính xã hội, theo đó thì thân thể được tạo thành bởi những bộ phận, và không có thân thể nếu không có những bộ phận ấy. Chúng ta thấy cách giải thích này trong Thư gửi tín hữu Rôma và trong Thư Thứ Nhất gửi tín hữu Côrinthô, ở đó

308

Thánh Phaolô dùng một hình ảnh đã có sẵn trong xã hội học của người Rôma. Ngài nói rằng một dân tộc cũng giống như một thân thể với những chi thể khác nhau, mỗi chi thể có phận sự riêng của mình, nhưng tất cả, dù chi thể nhỏ nhất và xem ra tầm thường nhất, cũng vẫn cần thiết để thân thể có thể sống và thi hành nhiệm vụ của mình. Cách thích hợp, Thánh Tông Đồ quan sát và thấy rằng trong Hội Thánh có nhiều ơn gọi: làm ngôn sứ, tông đồ, dân chúng đơn thành, tất cả đều được mời gọi sống Đức Ái mỗi ngày, tất cả đều cần thiết cho việc xây dựng sự hợp nhất sống động của tổ chức thiêng liêng này.

Một cách giải thích khác nói đến chính Thân Thể Đức Kitô. Thánh Phaolô chứng minh rằng Hội Thánh không chỉ là một tổ chức, nhưng thật sự trở thành Nhiệm Thể Đức Kitô trong Bí Tích Thánh Thể, là nơi mà tất cả các phần tử đón nhận Mình Người và thật sự trở thành Thân Thể của Người. Như thế là làm tròn mầu nhiệm phu thê, rằng tất cả là một thân thể và một tinh thần trong Đức Kitô. Vì thế thực tại phải vượt qua sự tưởng tượng về xã hội rất nhiều, bằng cách diễn tả bản chất thật sự và sâu xa của nó, là sự hợp nhất của tất cả những người đã được thanh tẩy trong Đức Kitô, được Thánh Tông đồ coi là “một” trong Đức Kitô, chiếu theo bí tích của Thánh Thể Người.

Khi nói điều này, Thánh Phaolô cho thấy rằng ngài biết rõ và ngài đưa chúng ta đến hiểu biết rằng Hội Thánh không phải là của ngài và cũng không phải là của chúng ta: Hội Thánh là Thân Thể Đức Kitô, là “Hội Thánh của Thiên Chúa”, là “cánh đồng của Thiên Chúa”, công việc xây

309

dựng của Thiên Chúa . . . “đền thờ của Thiên Chúa (1 Cor 3:9,16). Danh hiệu cuối cùng đáng cho chúng ta đặc biệt quan tâm bởi vì danh hiệu ấy nói về một sự liên quan giữa các cá nhân, một từ thường được dùng để chỉ một nơi chốn, được coi là thánh. Liên quan giữa Hội Thánh và đền thờ như thế bao gồm hai bình diện bổ túc cho nhau: một đàng, đặc tính tách biệt và trong sạch, là điều mà căn nhà thánh có, được áp dụng cho cộng đồng giáo hội; mặt khác, người ta vượt lên trên quan niệm về một không gian vật chất, để chuyển giá trị này đến thực tại của một cộng đồng đức tin sống động. Nếu trước kia, các đền thờ được coi là những nơi có Thiên Chúa hiện diện, thì bây giờ người ta biết và thấy rằng Thiên Chúa không ngự trong những ngôi nhà làm bằmg đá, nhưng nơi Thiên Chúa hiện diện là thế giới của cộng đoàn các tín hữu sống động.

Một điều đáng đưọc bàn đến là tiêu chuẩn của “Dân Thiên Chúa” mà đối với Thánh Phaolô được áp dụng cách chắc chắn cho dân của Cựu Ước, rồi sau đó cho dân ngoại là những kẻ “không phải là dân” và cũng đã trở thành Dân Thiên Chúa nhờ việc được tháp nhập vào Đức Kitô qua Lời và Bí Tích.

Và có một sắc thái cuối cùng. Trong Thư gửi Timôthê, Thánh Phaolô gọi Hội Thánh là “nhà của Thiên Chúa” (1 Tim 3:15); và đó thật là một định nghĩa nguyên thủy, bởi vì định nghĩa này coi Hội Thánh là một cơ cấu của cộng đồng mà trong đó người ta sống trong những liên hệ đầm ấm có tính gia đình với nhau. Thánh Tông Đồ giúp chúng ta hiểu rõ hơn bao giờ hết mầu nhiệm Hội Thánh trong

310

những chiều kích riêng biệt của buổi tập họp của Thiên Chúa trên thế gian.

Đây là điều cao quý nhất của Hội Thánh và của ơn gọi của chúng ta: chúng ta là đền thờ của Thiên Chúa nơi trần gian, là nơi Thiên Chúa ngự thật, và chúng ta đồng thời cũng là một cộng đồng, một gia đình của Thiên Chúa, Đấng là tình yêu. Như là gia đình và nhà của Thiên Chúa, chúng ta phải thực hành Đức Ái của Ngài trong thế gian, và như thế, với sức mạnh đến từ Đức Tin, chúng ta thành nơi chốn và dấu chỉ của sự hiện diện của Ngài. Chúng ta hãy cầu xin Chúa để Người ban cho chúng ta càng ngày càng trở nên Hội Thánh của Người, Thân Thể của Người, nơi hiện diện của Đức Ái của Người trong thế gian và trong lịch sử của chúng ta.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

311

BÀI ĐỌC THÊM XII

Bài Giáo Lý mới IX của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Kitô học: Đức Khiêm Nhường của Đức Kitô

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của Đức Thánh Cha Bênêđictô ngày Thứ Tư 22 tháng 10 trong buổi triều kiến chung tại quảng trường Thánh Phêrô. Hôm nay Đức Thánh Cha tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về khuôn mặt và tư tưởng của Thánh Phaolô.

***

Anh chị em thân mến:

Trong những bài Giáo Lý các tuần trước, cha đã suy niệm về việc “trở lại” của Thánh Phaolô, là kết quả của một gặp gỡ riêng với Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh, và chúng ta đã tự hỏi về liên hệ [Zenit dịch là phản ứng] của vị Tông Đồ Dân Ngoại với Đức Kitô khi Người còn tại thế. Hôm nay cha muốn nói về giáo huấn mà Thánh Phaolô để lại cho chúng ta về vai trò trọng tâm của Đức Kitô Phục Sinh trong mầu nhiệm cứu độ, nghĩa là về Kitô học của ngài.

Trên thực tế, Đức Kitô Phục Sinh, “vượt trên hết mọi danh hiệu”, ở trọng tâm của tất cả suy tư của ngài. Đối với Thánh Tông Đồ, Đức Kitô là tiêu chuẩn để lượng giá mọi

312

biến cố và mọi sự, là mục tiêu của mọi cố gắng mà ngài thực hiện để rao giảng Tin Mừng, là một đam mê say đắm nâng đỡ bước đi của ngài trên những nẻo đường thế dương thế. Và Người là Đức Kitô sống động và cụ thể: Thánh Phaolô nói là Đức Kitô, “Đấng yêu thương tôi và thí mạng sống vì tôi” (Gal 2:20). Đấng này yêu tương tôi, tôi có thể nói với Người, Người lắng nghe và trả lời tôi, đây chính là nguyên tắc để hiểu thế gian và để tìm thấy đường đi trong lịch sử.

Những ai đã từng đọc các tác phẩm của Thánh Phaolô thì biết rõ rằng ngài không bận tâm đến việc kể lại những biến cố tạo thành cuộc đời của Đức Kitô, dù chúng ta có thể tưởng tượng rằng trong các bài Giáo Lý của ngài, ngài có thể kể rất nhiều về Chúa Giêsu tiền Phục Sinh hơn là những gì ngài đã viết trong các Thư của ngài, là những nhắc nhở về những hoàn cảnh cụ thể. Các công việc [tác phẩm] mục vụ và thần học của ngài cũng hướng về việc giáo dục các cộng đoàn tín hữu sơ khai, vì thế đối với ngài là điều tự nhiên khi đặt hết tâm trí vào việc loan báo Chúa Giêsu là “Chúa”, hôm nay vẫn còn sống và đang hiện diện giữa chúng ta.

Ở đây chúng ta thấy bản chất chính yếu đặc thù của Kitô học theo Thánh Phaolô, là môn học khai triển chiều sâu của mầu nhiệm với một quan tâm liên tục và chính xác: là loan báo với sự chắc chắn Chúa Giêsu và giáo huấn của Người, nhưng trên hết là loan báo thực thể chính là cái chết và sự phục sinh của Người như là tột đỉnh của sự hiện diện của Người ở thế gian, và là nguồn gốc cho những phát

313

triển sau này của toàn thể Đức Tin Kitô giáo, của toàn thể thực chất của Hội Thánh.

Đối với Thánh Tông Đồ, biến cố Phục Sinh không phải là một biến cố riêng rẽ tách rời khỏi Cái Chết [của Chúa]. Đấng Phục Sinh cũng là Đấng Chịu Đóng Đinh. Đấng Phục Sinh cũng mang vết thương: Cuộc Khổ Nạn vẫn hiện diện trong Người và có thể nói như Pascal là Người chịu đau khổ cho đến tận thế, mặc dù là Đấng Phục Sinh cùng đang sống với chúng ta và cho chúng ta. Trên đường đi Đamascô, Thánh Phaolô đã hiểu sự đồng hóa này giữa Đấng Phục Sinh với Đức Kitô Chịu Đóng Đinh: Ngay lúc ấy, ngài được Thiên Chúa mặc khải một cách rõ ràng rằng Đấng Chịu Đóng Đinh là Đấng Phục Sinh và Đấng Phục Sinh là Đấng Chịu Đóng Đinh, Đấng nói cùng Thánh Phaolô: “Tại sao ngươi bách hại Ta?” (Cv 9:4). Khi ấy Thánh Phaolô đang khủng bố Hội Thánh Kitô giáo và sau đó ngài đã hiểu rằng thập giá là “một sự chúc dữ của Thiên Chúa” (TL 21:23) , nhưng lại là một hy lễ để cứu độ chúng ta.

Thánh Tông Đồ đã chiêm niệm say sưa bí mật được che dấu của Đấng Chịu Đóng Đinh và Phục Sinh, và qua những đau khổ mà Đức Kitô đã chịu trong nhân tính (diện trần thế) đã đưa Thánh Nhân đến sự hiện hữu đời đời mà ở đó Người làm một với Đức Chúa Cha (tình trạng tiền thời gian): “Nhưng khi tới thời viên mãn, Thiên Chúa đã sai Con Ngài đến, sinh ra bởi một người phụ nữ, và dưới Lề Luật, để cứu chuộc những ai sống dưới Lề Luật, cho chúng ta nhận được ơn làm nghĩa tử” (Gal 4:4-5).

314

Hai bình diện – muôn đời hằng hữu cùng với Đức Chúa Cha và việc Chúa xuống nhập thể -- đã được loan báo trong Cựu Ước qua dung mạo của Sự Khôn Ngoan. Chúng ta tìm thấy trong văn chương Khôn Ngoan của Cựu Ước một số bản văn ca tụng vai trò của Sự Khôn Ngoan có trước việc tạo dựng thế gian. Theo nghĩa này, chúng ta có thể thấy những đoạn như Thánh Vịnh 90: “Ngay cả khi đồi núi chưa được dựng nên, địa cầu và vũ trụ chưa được tạo thành, Ngài vẫn là Thiên Chúa, từ muôn thuở cho đến muôn đời” (Tv 90:2 bản dịch nhóm GKPV). Hay những đoạn như đoạn tả Sự Khôn Ngoan sáng tạo: “Chúa đã dựng nên ta, như tác phẩm đầu tay của Người, trước mọi công trình của Người từ thời xa xưa nhất. Ta đã được thiết lập từ đời đời, từ nguyên thuỷ, trước khi có mặt đất” (Cn 8:22-23). Việc ca tụng Sự Khôn Ngoan cũng được biểu lộ trong sách mang cùng một tên là Sách Khôn Ngoan: “Từ chân trời này, Đức Khôn Ngoan vươn mạnh tới chân trời kia, cai quản mọi loài thật tốt đẹp” (Kn 8:1).

Những bản văn khôn ngoan nói về sự hằng hữu của Sự Khôn Ngoan cũng nói đến việc đi xuống của Sự Khôn Ngoan, về việc hạ xuống của Sự Khôn Ngoan này, đã tự mình cắm lều giữa loài người. Như thế chúng ta cảm thấy sự vang vọng của các lời trong Tin Mừng Thánh Gioan nói về cái lều bằng xương thịt của Chúa. Một cái lều đã được tạo ra trong Cựu Ước: Ở đây ám chỉ đền thờ, việc phụng tự theo “Lề Luật (Tora)”; nhưng theo quan điểm của Tân Ước, chúng ta hiểu rằng đây chỉ là biểu tượng tiền trưng

315

cho một cái lều thực tế hơn và ý nghĩa hơn: cái lều bằng nhục thể của Đức Kitô.

Chúng ta đã thấy trong các sách của Cựu Ước rằng việc hạ xuống này của Sự Khôn Ngoan,  việc Đức Khôn Ngoan xuống làm người, cũng bao hàm việc có thể bị khước từ. Thánh Phaolô, trong khi khai triển Kitô học của ngài, cũng nhắc đến chính viễn tượng khôn ngoan này: Ngài nhận ra trong Chúa Giêsu Sự Khôn Ngoan hằng hữu, Sự Khôn Ngoan xuống và cắm lều ở giữa chúng ta, và như thế ngài có thể diễn tả Đức Kitô như là “quyền năng của Thiên Chúa và Sự Không Ngoan của Thiên Chúa”. Ngài có thể nói rằng Đức Kitô đã trở nên cho chúng ta “sự khôn ngoan từ Thiên Chúa, cũng như sự công chính, sự thánh hoá và cứu độ” (1 Cor 1:24, 30). Cũng như thế, Thánh Phaolô cắt nghĩa rõ ràng rằng Đức Kitô, giống như Sự Khôn Ngoan, có thể bị khước từ trên hết bởi những người cai trị của thời đại này (x. 1 Cor 2:6-9), đến nỗi tạo ra một hoàn cảnh mâu thuẫn trong các chương trình của Thiên Chúa: Thập Giá sẽ trở thành con đường cứu độ cho toàn thể nhân loại.

Có một sự phát triển sau này của chu kỳ khôn ngoan, trong đó người ta nhìn thấy việc Sự Khôn Ngoan tự hạ mình xuống để sau đó được nâng lên mặc dù bị khước từ, được tìm thấy trong bài thánh thi thời danh trong Thư gửi tín hữu Philiphê (x. 2:6-11). Điều này liên hệ đến một trong những bản văn được đề cao nhất của Tân Ước. Hầu hết các nhà chú giải Thánh Kinh cho rằng đoạn Thánh Kinh này được soạn thảo trước khi có bản văn của Thư gửi tín hữu Philipphê. Đây là một sự kiện rất quan trọng bởi vì sự kiện

316

này có nghĩa là trước Thánh Phaolô, Kitô giáo gốc Do Thái đã tin vào thiên tính của Chúa Giêsu. Nói cách khác, Đức Tin vào thiên tính của Đức Kitô không phải là một sáng kiến Hy Lạp, nảy sinh sau cuộc đời dương thế của Đức Kitô, một sáng kiến quên đi nhân tính của Người, đã thần thánh hóa Người. Trên thực tế chúng ta thấy rằng Kitô giáo gốc Do Thái thời sơ khai đã tin vào thiên tính của Chúa Giêsu. Hơn nữa, chúng ta có thể nói rằng chính các Tông Đồ trong những giây phút huy hoàng của cuộc đời Thầy mình, đã hiểu rằng Người là Con Thiên Chúa, như Thánh Phêrô nói tại Cêsarê Philipphê: “Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16:16).

Nhưng chúng ta hãy trở về với bài thánh thi từ Thư gửi tín hữu Philipphê. Cấu trúc của bản văn có thể được chia thành ba đoạn, là những đoạn trình bày các thời điểm chính của hành trình mà Đức Kitô đã đi qua. Thời điểm có từ trước muôn đời của Người được diễn tả bằng những từ: “đồng hình đồng dạng với Thiên Chúa, mà không nghĩ phải giữ cho được địa vị ngang hàng với Thiên Chúa” (câu 6). Tiếp theo đó là việc tình nguyện tự hạ của Chúa Con được diẽn tả trong đoạn thứ nhì: “Người đã hoàn toàn trút bỏ chính mình, để mặc lấy hình dạng của một tên nô lệ” (câu 7), “Người tự hạ mình, vâng lời đến nỗi chịu chết, và ngay cả chết trên thập giá” (câu 8). Đoạn thứ ba của bài thánh thi công bố câu trả lời của Chúa Cha đối với sự khiêm hạ của Chúa Con: “Chính vì thế, mà Thiên Chúa đã siêu tôn Người và đã ban cho Người một danh hiệu vượt trên hết mọi danh hiệu” (câu 9).

317

Xúc động thay tính tương phản giữa sự tự hạ tận căn bản và kết quả được vinh danh trong vinh quang Thiên Chúa. Rõ ràng là đoạn thứ nhì này trái ngược với kỳ vọng của Ađam, là muốn làm cho mình thành Thiên Chúa, và cũng trái ngược với hành động của những kẻ xây Tháp Babel, là những kẻ muốn xây cho mình một cái cầu lên trời để họ trở thành thần thánh. Nhưng sáng kiến kiêu căng này cuối cùng đưa đến tự hủy: Bằng cách này, người ta không đạt đến thiên đàng, đến hạnh phúc thật, đến Thiên Chúa. Động tác của Con Thiên Chúa thì hoàn toàn ngược lại: không kiêu căng nhưng khiêm nhượng, là làm trọn tình yêu, và tình yêu là của Thiên Chúa. Sáng kiến tự hạ, khiêm nhường tận cùng của Đức Kitô, trái ngược với tính kiêu ngạo của loài người, thật sự là cách diễn tả tình yêu của Thiên Chúa; và theo đó là việc được đưa lên Trời, nơi Thiên Chúa kéo chúng ta lên với tình yêu của Ngài.

Ngoài Thư gửi tín hữu Philipphê, còn những chỗ khác trong văn chương của Thánh Phaolô mà vấn đề sự hiện hữu từ muôn đời và việc xuống trần của Con Thiên Chúa được kết hợp với nhau. Một tái xác nhận việc đồng hóa giữa Đức Khôn Ngoan và Đức Kitô, với tất cả hậu quả vũ trụ và nhân chủng của nó, được tìm thấy trong Thư Thứ Nhất gửi Timôthê: “Người được biểu lộ trong xác phàm, được nên công chính nhờ Chúa Thánh Thần; được các thiên sứ nhìn ngắm, và được rao giảng giữa muôn dân; được cả hoàn cầu tin kính, được đón nhận vào cõi quang vinh” (1 Tim 3:16). Trên hết mọi sự, dựa vào những tiền đề này mà chức vụ của Đức Kitô như là Đấng Trung Gian

318

có thể được định nghĩa rõ ràng hơn, trong phạm vi của chỉ một mình Thiên Chúa của Cựu Ước (x. 1 Tim 2:5 trong tương quan với Isaia 43:10-11; 44:6). Đức Kitô là nhịp cầu thật sự đưa chúng ta lên Trời để hiệp thông với Thiên Chúa.

Và sau hết, chỉ một điểm nói về những phát triển cuối cùng về Kitô học của Thánh Phaolô trong các Thư gửi tín hữu Côlôxê và Êphêxô. Trong Thư thứ nhất, Đức Kitô được mệnh danh là “trưởng tử của mọi tạo vật” (Col 1:15-20). Từ “trưởng tử” này có ý nói là con đầu trong số nhiều con cái, con cả trong số nhiều anh chị em, đã hạ mình xuống để kéo chúng ta lên thành các em trai gái [của Người]. Trong Thư gửi tín hữu Êphêxô, chúng ta tìm thấy một cách trình bày tuyệt mỹ về chương trình cứu độ, khi Thánh Phaolô nói rằng trong Đức Kitô, Thiên Chúa muốn gồm tóm mọi sự (x. Eph 1:23). Đức Kitô là bản tóm tắt tất cả mọi sự, Người gánh lấy tất cả mọi sự và dẫn đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Và như thế cũng ám chỉ cử động đi xuống và đi lên, mời gọi chúng ta thông phần vào sự khiêm nhường của Người, nghĩa là, vào tình yêu Người dành cho những người lân cận, để nhờ thế được dự phần vào vinh quang của Người, biến chúng ta thành con cái [Thiên Chúa] trong Chúa Con cùng với Người. Chúng ta hãy cầu nguyện để Chúa giúp chúng ta thích nghi với sự khiêm nhường và tình yêu của Người, để được thông phần vào thiên tính của Người.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

319

BÀI ĐỌC THÊM XIII

Bài Giáo Lý mới X của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thần Học về Thập Giá của Thánh Phaolô

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của ĐTC Bênêđictô về Thánh Phaolô trong buổi triều yết chung tại Quảng Trưởng Thánh Phêrô. Hôm nay ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về Thánh Phaolô.

****

Anh chị em thân mến,

Trong kinh nghiệm cá nhân của Thánh Phaolô, có một sự kiện không thể nào chối cãi được: lúc ban đầu ngài là một người bắt đạo và đã dùng bạo lực chống lại các Kitô hữu, nhưng từ khi trở lại trên đường đi Đamascô, ngài đã đổi sang phía Đức Kitô Chịu Đóng Đinh, ngài đã biến Người thành lý do cho đời sống của ngài và động lực cho việc rao giảng của ngài. Cuộc đời của ngài được hiến trọn để cứu các linh hồn (x. 2 Cor 12:15 ), ngài chẳng mấy khi được thanh bình và an toàn khỏi những nguy hiểm cùng những khó khăn. Trong cuộc gặp gỡ Đức Kitô, ngài biết rõ ý nghĩa trọng tâm của Thập Giá: Ngài đã hiểu rằng Chúa Giêsu đã chết và sống lại cho mọi người, và cũng cho ngài. Cả hai yếu tố trên đều quan trọng và phổ quát: Chúa Giêsu thật sự đã chết cho mọi người, và cách chủ quan: Người cũng đã chết cho tôi.

320

Như thế, trong Thập Giá biểu lộ tình yêu nhưng không và từ bi của Thiên Chúa. Chính Thánh Phaolô đã cảm nghiệm được tình yêu này trước hết (x. Gal 2:20) và đã từ một người tội lỗi trở thành người có đức tin, từ một tên khủng bố thành một Tông Đồ. Ngày này qua ngày khác, trong đời sống mới của ngài, ngài cảm nghiệm được rằng ơn cứu độ là ‘ân sủng’, và tất cả đều được đổ xuống từ cái chết của Đức Kitô chứ không phải nhờ công trạng của ngài, là điều không thể có được trong bất cứ trường hợp nào. “Tin Mừng về ân sủng” như thế đối với ngài trở thành một cách duy nhất để hiểu Thập Giá, là tiêu chuẩn không những cho cuộc sống mới của ngài, mà còn là câu trả lời cho những người chất vấn ngài. Trước hết là người Do Thái, những người đặt niềm hy vọng trên việc làm và mong rằng những việc làm ấy sẽ cứu độ họ, rồi đến những người Hy Lạp, là những kẻ đem sự khôn ngoan loài người của họ ra mà đối chọi với Thập Giá, cuối cùng có những nhóm lạc giáo, là những người được huấn luyện theo những ý tưởng của họ về Kitô giáo theo khuôn mẫu riêng của họ về đời sống.

Đối với Thánh Phaolô, Thập Giá có vai trò ưu tiên thiết yếu trong lịch sử nhân loại; Thập Giá là điểm chính yếu của nền thần học của ngài, bởi vì nói về Thập Giá có nghĩa là nói về ơn cứu độ như ân sủng mà Thiên Chúa ban cho mọi tạo vật. Đề tài Thập Giá của Đức Kitô trở thành một nguyên lý cần thiết và chính yếu cho việc rao giảng của Thánh Tông Đồ, mà thí dụ điển hình nhất liên quan đến cộng đoàn Côrinthô. Phải đương đầu với một Hội Thánh mà ở đó có những cuộc nổi loạn và gương mù đáng lo

321

ngại, là nơi mà sự hiệp thông bị đe dọa bởi chia rẽ nội bộ và bè phái, có thể làm rạn nứt Nhiệm Thể Đức Kitô, Thánh Phaolô hiện diện với họ không bằng những lời cao siêu hay sự khôn ngoan, nhưng bằng việc rao giảng Đức Kitô, một Đức Kitô Chịu Đóng Đinh. Sức mạnh của ngài không phải là ngôn ngữ có sức thuyết phục, nhưng mâu thuẫn thay, lại là sự yếu đuối và run rẩy của những người chỉ biết dựa vào “quyền năng của Thiên Chúa” (x 1 Cor 2:1-4). Thập Giá, vì tất cả những gì nó tượng trưng, cũng như của sứ điệp thần học mà nó chứa đựng, là chướng ngại và sự điên rồ. Thánh Tông Đồ quả quyết điều ấy bằng một cách mạnh mẽ khó quên, tốt hơn là chúng ta nghe từ chính lời ngài: “Quả thật lời rao giảng về Thập Giá là một sự điên rồ đối với những kẻ đang hư mất, nhưng đối với chúng ta là những người được cứu độ, thì đó lại là quyền năng của Thiên Chúa...  Thiên Chúa đã vui lòng dùng sự điên rồ của lời rao giảng để cứu những người tin. Trong khi người Do Thái đòi hỏi những dấu lạ, còn người Hy Lạp tìm sự khôn ngoan, thì chúng tôi lại rao giảng Đức Kitô chịu đóng đinh, một chướng ngại cho người Do Thái, và một sự điên rồ đối với Dân Ngoại” (1 Cor 1:18-23).

Những cộng đồng Kitô hữu tiên khởi mà Thánh Phaolô nói với, biết rất rõ rằng Chúa Giêsu đã sống lại và vẫn còn đang sống; Thánh Tông Đồ muốn nhắc nhở không những chỉ người Côrinthô hay Galatê, mà tất cả chúng ta, rằng Đấng Phục Sinh luôn luôn là Đấng Đã Chịu Đóng Đinh. “Chướng ngại” và “sự điên rồ” của Thập Giá được tìm thấy chính ở sự kiện là ở đâu xem ra chỉ có thất bại, đau

322

đớn, thua thiệt, thì ở đó thực ra lại là tất cả quyền năng của tình thương vô biên của Thiên Chúa, bởi vì Thập Giá là cách diễn tả tình yêu, và tình yêu là quyền năng thật được tỏ lộ trong sự yếu đuối bề ngoài này. Đối với người Do Thái, Thập Giá là một skandalon, nghĩa là một tảng đá làm cho người ta vấp ngã: Thập Giá dường như cản trở đức tin của những người Israel đạo đức, là những người đã không tìm được điều gì tương tự trong Thánh Kinh. Thánh Phaolô, với nhiều can đảm dường như muốn nói ở đây rằngcó một nguy cơ rất lớn: đối với người Do Thái, Thập Giá trái ngược với chính bản chất của Thiên Chúa, là Đấng luôn luôn tỏ mình ra bằng những dấu hiệu phi thường. Vì thế chấp nhận Thập Giá của Đức Kitô là trải qua một cuộc thay đổi sâu xa trong cách liên hệ với Thiên Chúa.

Nếu đối với người Do Thái, lý do để chối bỏ Thập Giá được tìm thấy trong mặc khải, nghĩa là trong việc trung thành với Thiên Chúa Cha, thì đối với người Hy Lạp, tức là dân ngoại, tiêu chuẩn để chống lại Thập Giá nằm ở lý trí. Thực ra đối với họ Thập Giá là sự chết, là sự điên rồ, theo nguyên ngữ là insipienza, nghĩa là thức ăn không có muối, vì thế theo nghĩa thông thường thì đó không những chỉ là một lầm lỗi, mà còn là một điều sỉ nhục.

Chính Thánh Phaolô đã hơn một lần có cái kinh nghiệm cay đắng về việc lời công bố của Kitô giáo bị chối bỏ, bị phán đoán là “vô vị”, là không thích hợp, là không đáng để người ta đếm xỉa đến trên mức độ luận lý. Đối với những người như người Hy Lạp, là những kẻ đã đi tìm sự hoàn hảo trong tinh thần, trong tư tưởng trong sạch, thì việc

323

Thiên Chúa trở thành phàm nhân, tự mình lặn ngụp trong tất cả các giới hạn của không gian và thời gian là điều không thể chấp nhận được. Cho nên lại càng là điều không thể tưởng tượng được khi tin rằng Thiên Chúa có thể bị [đóng đinh] trên Thập Giá! Và chúng ta thấy tại sao lý luận của người Hy Lạp cũng là lý luận thông thường ở thời đại chúng ta.

Quan niệm về “apátheia”, sự thờ ơ, như là thiếu vắng sự say mê Thiên Chúa: làm sao mà người ta có thể hiểu được một Thiên Chúa làm người và bị đánh bại, là Đấng sau đó lấy lại thân xác mình để như thế sự sống được phục hồi? “Chúng tôi sẽ nghe ông nói về điều này vào lúc khác” (Cv 17:32 ), dân Athen khinh miệt nói với Thánh Phaolô khi nghe ngài nói về việc kẻ chết sống lại. Họ tin rằng người ta đạt đến sự hoàn hảo khi giải thoát mình khỏi thân xác, được coi là một nhà tù: làm sao không coi là lầm lạc khi lấy lại thân xác mình? Trong một nền văn hóa cổ, dường như sứ điệp về Thiên Chúa nhập thể đã không có một chỗ đứng. Toàn thể biến cố của “Chúa Giêsu thành Nadareth” xem ra được đánh dấu bằng sự hoàn toàn lạnh nhạt, và chắc chắn rằng Thập Giá là điểm điển hình nhất của việc này.

Nhưng tại sao Thánh Phaolô lại biến lời này, lời của Thập Giá, làm điểm nền tảng cho việc rao giảng của ngài? Câu trả lời không mấy khó khăn: Thập Giá tiết lộ “quyền năng của Thiên Chúa” (x. 1 Cor 1:24 ), là quyền năng khác với quyền năng của loài người. Thực ra, Thập Giá tiết lộ tình yêu của Thiên Chúa: “vì sự điên rồ của Thiên Chúa còn

324

hơn sự khôn ngoan của loài người, và sự yếu đuối của Thiên Chúa còn mạnh hơn sức mạnh của loài người” (1 Cor 1:25 ).

Vài thế kỷ sau Thánh Phaolô, chúng ta thấy rằng Thập Giá đã chiến thắng, chứ không phải sự khôn ngoan chống lại Thập Giá. Đấng Chịu Đóng Đinh là sự Khôn Ngoan, bởi vì Người bày tỏ trong chân lý Thiên Chúa là ai, nghĩa là, Người bày tỏ chính quyền năng của tình yêu đến nỗi đi đến tận Thập Giá để cứu độ con người. Thiên Chúa dùng các phương tiện và dụng cụ thoáng nhìn đối với chúng ta chỉ là yếu đuối. Đấng Chịu Đóng Đinh, một đàng biểu lộ sự yếu đuối của con người, đằng khác, biểu lộ quyền năng thật của Thiên Chúa, nghĩa là, sự nhưng không của tình yêu: Chính sự nhưng không của tình yêu này là sự khôn ngoan thật.

Thánh Phaolô đã cảm nghiệm được điều này ngay cả trong thân xác của ngài, và ngài làm chứng cho điều ấy trong những chặng đường khác nhau của cuộc hành trình thiêng liêng của ngài, đến nỗi nó trở thành điểm quy chiếu cần thiết cho mọi môn đệ của Chúa Gêsu: “Người bảo tôi rằng, ‘Ơn sủng của Thầy đủ cho con rồi, vì quyền năng của Thầy được nên trọn vẹn trong sự yếu đuối’” (2 Cor 12:9); và ngay cả: “Thiên Chúa đã chọn những gì yếu kém trong thế gian để làm cho những kẻ hùng mạnh phải bẽ bàng” (1 Cor 1:28). Thánh Tông Đồ đồng hóa mình với Đức Kitô đến độ, ngay cả giữa nhiều thử thách, ngài cũng vẫn sống trong Đức Tin vào Con Thiên Chúa, là Đấng đã yêu ngài và hiến chính mạng sống Người vì tội của ngài và của mọi người

325

(x. Gal 1:4; 2:20). Chi tiết này về tiểu sử của Thánh Tông Đồ là mẫu mực cho tất cả chúng ta.

Thánh Phaolô cống hiến cho chúng ta một tổng hợp thần học tuyệt vời về Thập Giá trong Thư Thứ Hai gửi tín hữu Côrinthô (5:4-21), ở đó mọi sự được chứa đựng trong hai xác quyết căn bản này: một đàng, Đức Kitô, là Đấng đã bị Thiên Chúa đối xử như tội lỗi vì chúng ta (câu 21), đã chết cho chúng ta (câu 14); đằng khác, Thiên Chúa đã hòa giải chúng ta với Chính Ngài, mà không quy tội cho chúng ta (câu 18-20). Nhờ “thừa tác vụ hòa giải này” tất cả mọi nô lệ đều đã được chuộc lại (x. 1 Cor 6:20 ; 7:23 ).

Ở đây chúng ta thấy tất cả những điều trên thích hợp với đời sống chúng ta thế nào. Chúng ta cũng phải đi vào “thừa tác vụ hoà giải này”, là thừa tác vụ luôn bao hàm việc từ bỏ sự cao vượt của chính mình và chọn sự điên rồ của tình yêu. Thánh Phaolô đã từ bỏ chính sự sống của ngài, hoàn toàn hiến mình cho thừa tác vụ hòa giải, cho Thập Giá là ơn cứu độ của tất cả chúng ta. Và đây là điều chúng ta cũng phải biết làm: Chúng ta có thể tìm thấy sức mạnh của mình chính trong sự khiêm nhường của tình yêu, và tìm thấy sự khôn ngoan của mình trong sự yếu đuối của việc từ bỏ [mình] để đi vào sức mạnh của Thiên Chúa. Chúng ta phải xây dựng đời sống mình trong sự khôn ngoan thật này: Không sống cho chính mình, nhưng sống trong Đức Tin vào Thiên Chúa này, là Đấng mà tất cả chúng ta có thể nói về Người rằng: “Người đã yêu tôi và hiến mạng sống Người cho tôi”. [Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

326

BÀI ĐỌC THÊM XIV

Bài Giáo Lý XI của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Biến Cố Phục Sinh

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của ĐTC Bênêđictô XVI trong buổi triều yết chung tại Quảng Trường Thánh Phêrô ngày 5 tháng 11 năm 2008. Hôm nay ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về Thánh Phaolô.

***

Anh chị em thân mến “nếu Đức Kitô đã không sống lại, thì lời rao giảng của chúng tôi thật trống rỗng, và đức tin của anh em cũng trống rỗng …. anh em vẫn còn ở trong tội lỗi của anh em.” (1 Cr 15:14,17). Với những lời mạnh mẽ này Thánh Phaolô vạch cho chúng ta thấy tầm quan trọng mà ngài gán cho biến cố Phục Sinh của Chúa Giêsu. Thực ra, biến cố này là lời giải đáp cho vấn đề hàm chứa trong bi kịch Thập Giá. Chỉ một mình nó, Thập Giá không thể giải thích được Đức Tin Kitô giáo, trái lại, nó còn là một thảm cảnh ám chỉ sự phi lý của cuộc đời. Mầu nhiệm Vượt Qua hệ tại ở sự kiện “Đấng Chịu Đóng Đinh đã sống lại trong ngày thứ ba như lời Thánh Kinh” (1 Cr 15:4). Như thế chứng thực những truyền thống tiền Kitô giáo.

Đây là điểm then chốt của Kitô học theo Thánh Phaolô: Mọi sự đều xoay quanh điểm trọng tâm này. Toàn thể giáo huấn của thánh Phaolô khởi hành từ và luôn luôn trở về với mầu nhiệm của Đấng mà Chúa Cha đã cho sống lại từ

327

cõi chết. Biến Cố Phục Sinh là một sự kiện cơ bản, và hầu như là một tiền đề (x. 1 Cor 15:12), dựa vào đó mà Thánh Phaolô có thể đưa ra một công thức loan báo Tin Mừng tổng hợp: Đấng đã Chịu Đóng Đinh, và là Đấng đã biểu lộ tình yêu vô biên của Thiên Chúa đối với loài người, đã sống lại và đang sống giữa chúng ta.

Thật là quan trọng để ghi nhận sự nối kết giữa lời loan báo và biến cố Phục Sinh, như công thức Thánh Phaolô vừa đề ra, với những gì mà các cộng đồng Kitô hữu đầu tiên tiền Phaolô đã dùng. Ở đây chúng ta có thể thật sự thấy điều quan trọng của truyền thống có trước Thánh Tông Đồ, và đến lượt ngài muốn truyền lại với lòng kính trọng và chú tâm lớn lao. Văn bản về biến cố Phục Sinh trong chương 15:1-11 của Thư thứ I gửi tín hữu Côrinthô làm nổi bật mối dây liên kết giữa việc ”lãnh nhận” và ”truyền lại”. Thánh Phaolô coi việc công thức hóa truyền thống thành văn tự là điều rất quan trọng, ở cuối đoạn văn mà chúng ta đang nghiên cứu, Thánh Nhân ghi nhận: “Dù là tôi hay các vị ấy, thì chúng tôi đều rao giảng như thế, và anh em đã tin như thế” (1 Cor 15:11), như vậy làm nổi bật sự hiệp nhất của lời loan báo (kerygma) và việc rao giảng cho mọi Kitô hữu, và cho tất cả những người sẽ rao giảng sự Phục Sinh của Đức Kitô.

Truyền thống mà ngài kết hợp với cũng là nguồn mạch mà từ đó ngài rút ra. Tính chất sáng tạo của Kitô học của Thánh Phaolô không bao giờ làm tổn thương đến việc trung thành với truyền thống. Lời công bố (kerygma) của các Tông Đồ luôn luôn chiếm địa vị ưu tiên so với việc

328

soạn lại kỹ lưỡng của cá nhân Thánh Phaolô; mỗi lập luận của ngài đều được trích ra từ truyền thống chung, trong đó trình bày Đức Tin được chia sẻ bởi tất cả các Hội Thánh, mà các Hội Thánh này chỉ là một Hội Thánh duy nhất.

Bằng cách này, Thánh Phaolô đưa ra một mẫu gương cho mọi thời đại trong việc phải nghiên cứu thần học và giảng huấn như thế nào. Thần học gia và giảng huấn viên không tạo ra những cái nhìn mới về thế giới và đời sống, nhưng trái lại phải phục vụ chân lý được truyền lại, phải phục vụ thực tại có thật của Đức Kitô, của Thập Giá, và của biến cố Phục Sinh. Nhiệm vụ của họ là giúp chúng ta ngày nay hiểu, đàng sau các từ cổ xưa, thực tại “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”, và nhờ đó hiểu được thực tại về sự sống thật.

Thật thích hợp ở đây khi nói đích xác rằng: Trong khi loan báo biến cố Phục Sinh, Thánh Phaolô đã không bận tâm đến việc trình bầy một giáo thuyết một cách có cấu trúc - ngài đã không muốn viết một cẩm nang thần học - nhưng thay vào đó, ngài đưa ra đề tài để trả lời các nghi vấn và các câu hỏi cụ thể mà các tín hữu đã đặt ra cho ngài. Như thế là một bài nói chuyện ngẫu nhiên, nhưng đầy Đức Tin và thần học sống động. Người ta thấy ngài tập trung vào điểm chính: đó là chúng ta đã được “công chính hóa”, nghĩa là đã được trở nên công chính, được cứu độ bởi Đức Kitô, là Đấng đã chết và đã sống lại cho chúng ta. Sự kiện Phục Sinh được làm nổi bật trên mọi sự kiện khác, nếu không có sự kiện này, thì đời sống Kitô hữu trở thành phi lý. Vào buổi sáng Phục Sinh ấy, một điều gì phi thường và mới mẻ đã xảy ra, nhưng đồng thời lại là một điều rất cụ

329

thể, kiểm chứng được bởi những dấu chính xác, được chứng thực bởi nhiều nhân chứng.

Đối với thánh Phaolô cũng như đối với các tác giả khác của Tân Ước, việc Phục Sinh được liên kết với chứng từ của những người đã có kinh nghiệm trực tiếp với Đấng Phục Sinh. Đây là việc thấy và nghe không những chỉ với cặp mắt và giác quan, nhưng còn với một ánh sáng nội tâm, là động cơ thúc đẩy việc nhận ra điều mà các giác quan bên ngoài kiểm chứng như là một dữ kiện khách quan. Vì thế Thánh Phaolô -- cũng giống như bốn Thánh Sử -- coi đề tài về những cuộc hiện ra là điều quan trọng căn bản, và là điều kiện nền tảng cho Đức Tin vào Đấng Phục Sinh, là Đấng đã để lại ngôi mộ trống.

Hai dữ kiện này thật quan trọng: Ngôi mộ trống và Chúa Giêsu đã thực sự hiện ra. Như thế dây chuyền truyền thống này đã được làm bằng chứng từ của các Tông Đồ và các môn đệ đầu tiên, được chuyển qua các thế hệ kế tiếp, đến chúng ta. Kết quả đầu tiên, hay cách đầu tiên để diễn tả chứng từ này là việc rao giảng sự Sống Lại của Đức Kitô như một tổng hợp của sứ điệp Tin Mừng, và tột đỉnh của con đường cứu độ. Thánh Phaolô đã thực hiện tất cả những điều ấy trong nhiều dịp khác nhau: chúng ta có thể tham khảo các Thư của ngài và Sách Tông Đồ Công Vụ, là nơi mà chúng ta có thể thấy điểm chính đối với ngài là làm chứng nhân cho biến cố Phục Sinh.

Cha muốn dẫn chứng chỉ một đoạn văn: Thánh Phaolô ra trước Công Nghị Do thái, như một người bị tố cáo, khi bị

330

bắt tại Giêrusalem. Trong trường hợp thập tử nhất sinh này, ngài đã cho thấy ý nghĩa và nội dung của toàn thể lời rao giảng của ngài: “Tôi bị xét xử vì niềm hy vọng vào việc kẻ chết sẽ sống lại” (Cv 23:6). Thánh Phaolô cũng thường lập lại cùng một điệp khúc này trong các Thư của ngài (x. 1 Thes 1:9tt.; 4:13-18; 5:10), trong đó ngài đã nhắc đến kinh nghiệm gặp gỡ riêng của ngài với Đức Kitô Phục Sinh (x. Gl 1:15-16; 1 Cr 9:1).

Nhưng chúng ta có thể tự hỏi: Đối với Thánh Phaolô đâu là ý nghĩa sâu xa của biến cố Phục Sinh của Chúa Giêsu? Ngài muốn nói gì với chúng ta 2000 năm sau đó? Việc khẳng định rằng “Đức Kitô đã sống lại” có thực tế đối với chúng ta không? Tại sao biến cố Phục Sinh đối với ngài và đối với chúng ta ngày nay lại là một đề tài có tính cách quyết định như thế?

Thánh Phaolô đã trịnh trọng trả lời câu hỏi này ở đầu Thư gửi tín hữu Roma: “Ðó là Tin Mừng của Thiên Chúa… về Con của Ngài, là Ðấng sinh ra bởi dòng dõi vua Ðavid theo xác thịt. Nhưng đã được tuyên xưng là Con Thiên Chúa với tất cả quyền năng theo tinh thần thánh thiện, qua việc sống lại từ cõi chết” (Rm 1:3-4).

Thánh Phaolô biết rõ và nói nhiều lần rằng Chúa Giêsu luôn luôn là Con Thiên Chúa từ giây phút nhập thể. Điều mới mẻ của việc Phục Sinh bao gồm sự kiện là Chúa Giêsu, được nâng lên khỏi địa vị hèn mọn của cuộc sống trần gian, được đặt làm Con Thiên Chúa với “quyền năng”. Chúa Giêsu, Đấng chịu xỉ nhục cho đến khi chết trên Thập

331

Giá, giờ đây có thể nói với Nhóm Mười Một: “Mọi quyền hành trên trời dưới đất đã được trao cho Thầy” (Mt 28:18). Điều mà Thánh Vịnh 2:8 nói đã được thể hiện: “Hãy xin, Cha sẽ cho con muôn dân làm gia nghiệp, và khắp cùng trái đất thuộc về con.”

Đó là lý do tại sao việc Phục Sinh là khởi điểm của việc loan báo Tin Mừng của Đức Kitô cho mọi dân tộc -- mở đầu Nước Đức Kitô, Nước này không biết một quyền năng nào khác ngoài quyền năng của chân lý và tình yêu. Như thế việc Phục Sinh dứt khoát biểu lộ cho chúng ta căn tính đích thực và tầm vóc phi thường của Đấng Chịu Đóng Đinh: Một phẩm giá khôn sánh và rất cao sang -- Chúa Giêsu là Thiên Chúa!

Đối với Thánh Phaolô, căn tính bí mật của Chúa Giêsu được tỏ lộ trong Mầu Nhiệm của việc Phục Sinh, hơn cả trong việc Nhập thể. Trong khi tước hiệu “Đức Kitô”, nghĩa là “Đấng Mêsia”, “Đấng Được Xức Dầu” trong các Thư của Thánh Phaolô có khuynh hướng trở thành tên riêng của Chúa Giêsu, và tước hiệu “Chúa” xác định liên hệ cá nhân của Người với các tín hữu, thì tước hiệu “Con Thiên Chúa” được dùng để diễn tả mối liên hệ mật thiết của Chúa Giêsu với Thiên Chúa, một mối liên hệ được bày tỏ cách đầy đủ trong biến cố Phục Sinh. Cho nên, chúng ta có thể nói rằng Chúa Giêsu đã sống lại để làm Chúa của kẻ chết và kẻ sống (x. Rm 14:9; 2 Cr 5:15), hay nói cách khác, làm Đấng Cứu Độ chúng ta (x. Rm 4:25).

332

Tất cả những điều này đem theo chúng những hệ quả quan trọng đối với đời sống Đức Tin của chúng ta: chúng ta được mời gọi để thông phần tận đáy của cuộc sống chúng ta vào toàn thể Cái Chết và sự Sống Lại của Đức Kitô. Thánh Tông Đồ nói: chúng ta “đã cùng chết với Đức Kitô” và chúng ta tin rằng “chúng ta cũng sẽ sống với Người, vì chúng ta biết rằng Đức Kitô, một khi đã sống lại từ cõi chết, thì không còn chết nữa; sự chết không còn quyền lực gì trên Người” (Rm 6:8-9).

Điều này có nghĩa là chia sẻ các đau khổ của Đức Kitô, như là bước đầu trong việc hoàn toàn được đồng hình đồng dạng với Người qua việc sống lại. Đó cũng là điều đã xảy ra cho Thánh Phaolô, mà kinh nghiệm của ngài được diễn tả trong các Thư của ngài bằng một giọng vừa chính xác vừa thực tế: “để biết Người, và quyền năng của sự sống lại của Người, và được chia sẻ những đau khổ của Người, nhờ được nên giống như Người trong cái chết của Người, để bằng bất cứ phương thế nào, tôi có thể đạt được sự sống lại từ cõi chết” (Pl 3:10-11; x. 2 Tm 2:8-12). Thần học Thập Giá không phải là một lý thuyết -- mà là một thực tại của đời sống Kitô hữu. Sống trong Đức Tin vào Đức Chúa Giêsu Kitô, sống chân lý và đức ái bao hàm việc từ bỏ chính mình mỗi ngày, bao hàm các khổ đau. Kitô giáo không phải là một con đường thoải mái, ngược lại là một cuộc leo dốc đòi hỏi nhiều cố gắng, nhưng được chiếu soi bằng ánh sáng của Đức Kitô và niềm hy vọng lớn lao phát sinh từ Người.

333

Thánh Agustinô nói: Các Kitô hữu không được miễn khổ đau, ngược lại, họ còn được thêm một chút khổ đau, vì sống Đức Tin diễn tả lòng can đảm đương đầu với cuộc đời và lịch sử một cách sâu xa hơn. Và với mọi sự, chỉ bằng cách này, là kinh nghiệm đau khổ, chúng ta cảm nghiệm đời sống ở đáy của nó, trong vẻ mỹ miều của nó, trong niềm hy vọng lớn lao được gợi ra bởi Đức Kitô, là Đấng Chịu Đóng Đinh và Phục Sinh. Người tín hữu thấy mình đứng giữa hai thái cực: một bên là sự Sống Lại, là điều đã hiện diện và hoạt động trong chúng ta một cách nào đó (x. Col 3:1-4; Eph 2:6), và bên kia, là sự cấp bách phải thích ứng vào tiến trình này, là tiến trình đưa đến tất cả mọi điều và mọi sung mãn được trình bày trong Thư gửi tín hữu Rôma bằng một hình ảnh táo bạo: giống mọi tạo vật rên siết và đau đớn như đau bụng trong lúc sinh con, bằng cách này chúng ta cũng rên siết trong niềm hy vọng vào sự cứu độ của thân xác chúng ta, vào ơn cứu độ và sự sống lại của chúng ta (x. Rm 8:18-23).

Tóm lại, chúng ta có thể nói cùng thánh Phaolô rằng: người tín hữu chân chính được ơn cứu độ khi tuyên xưng trên môi rằng Chúa Giêsu là Chúa và tin trong lòng rằng Thiên Chúa đã cho Người sống lại từ cõi chết (x. Rm 10:9). Điều quan trọng trên hết mọi sự là một tấm lòng tin vào Đức Kitô và “chạm đến” Đấng Phục Sinh trong Đức Tin. Nhưng tin trong lòng thôi thì chưa đủ, chúng ta còn phải tuyên xưng và làm chứng cho Đức Tin ấy trên môi và bằng đời sống của chúng ta, như thế làm cho chân lý của Thập Giá và sự Phục Sinh được hiện diện trong lịch sử của chúng ta.

334

Bằng cách này, người Kitô hữu tham gia vào một tiến trình mà trong đó người ấy đi từ Ađam thứ nhất, là Ađam thuộc về thế gian, phải hư nát và phải chết, đến chỗ được biến đổi thành Ađam cuối cùng, là Ađam thuộc về Thiên Đàng và không thể hư nát (x. 1 Cor 15:20-22,42-49). Tiến trình này đã được khởi sự bằng biến cố Phục Sinh của Đức Kitô, là nền tảng cho niềm hy vọng là một ngày nào đó chúng ta cũng được cùng Đức Kitô bước vào quê thật trên Thiên Đàng. Được nuôi dưỡng bởi niềm hy vọng này, chúng ta hãy can đảm và vui vẻ tiếp tục cuộc hành trình của mình.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

335

BÀI ĐỌC THÊM XV

Bài Giáo Lý mới XII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Ngày Quang Lâm của Đức Kitô trong Giáo Huấn của Thánh Phaolô

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô trong buổi Triều Yết Chung ngày 12/11/2008 tại Quảng Trường Thánh Phêrô. Hôm nay ĐTC tiếp tục Chu Kỳ Giáo Lý về Thánh Phaolô, và ngài đặt trọng tâm vào lời giảng dạy của Thánh Nhân về Ngày Trở Lại của Chúa. Vì bản Anh Văn chưa có nên bản này dịch theo Tiếng Ý và tham khảo bản Tiếng Pháp của Zenit.org.

* * * * *

Anh chị em thân mến,

Đề tài về sự Phục Sinh, mà chúng ta nói đến tuần trước, mở ra cho chúng ta một viễn cảnh mới, đó là việc mong đợi ngày trở lại của Chúa, và như thế đưa chúng ta đến việc suy niệm về liên hệ giữa thời gian hiện tại, thời gian của Hội Thánh, của Nước Đức Kitô, và của tương lai (cánh chung) đang chờ đợi chúng ta khi Đức Kitô sẽ trao Vương Quyền lại cho Chúa Cha (x. 1 Cor 15:24). Mỗi bàn luận của Kitô giáo về những điều sau hết, gọi là cánh chung, luôn luôn đi sau biến cố Phục Sinh: trong biến cố này các sự việc đã bắt đầu, theo một nghĩa nào đó, đã hiện diện rồi.

336

Có lẽ vào năm 52, Thánh Phaolô viết Thư đầu tiên của ngài, Thư Thứ Nhất gửi tín hữu Thêxalônica, trong đó ngài nói về việc Chúa Giêsu trở lại, gọi là ngày Quang Lâm, ngày Người đến, một sự hiện diện mới, cuối cùng và rõ ràng (x. 1 Th 4:13-18). Với các tín hữu Thêxalônica, là những người có những nghi ngờ và vấn nạn riêng của họ, Thánh Tông Đồ viết như thế này: “Nếu chúng ta tin rằng Chúa Giêsu đã chết và đã sống lại, thì ngay cả những người đã an giấc trong Chúa Giêsu, sẽ được Thiên Chúa đem về cùng với Người” (1 Th 4:14). Ngài tiếp: “Những người đã chết trong Ðức Kitô sẽ sống lại trước hết; rồi đến chúng ta, là những người đang sống, những người còn lại, sẽ được đem lên trên đám mây cùng với họ, để gặp Chúa trên không trung; và như vậy chúng ta sẽ được muôn đời ở cùng Chúa” (1 Th 4:16-17). Thánh Phaolô diễn tả việc Quang Lâm của Đức Kitô bằng một giọng rất sống động và những hình ảnh biểu tượng, nhưng chuyển đạt một sứ điệp đơn sơ và sâu sắc: cuối cùng chúng ta sẽ muôn đời được ở với Chúa. Điều này vượt trên các hình ảnh, một sứ điệp căn bản: Tương Lai của chúng ta là “ở với Chúa”, với tư cách là các tín hữu, chúng ta đang ở với Chúa trong cuộc đời mình rồi. Tương lai của chúng ta, là đời sống vĩnh cửu, đã được bắt đầu.

Trong Thư Thứ Hai gửi tín hữu Thêxalônica, Thánh Phaolô đổi viễn cảnh, ngài nói về những biến cố tiêu cực, là những biến cố phải xảy ra trước ngày sau hết và chung cuộc. Ngài nói rằng đừng khờ dại nghĩ rằng Ngày của Chúa đến nơi rồi, theo ngày tháng người ta tính toán: “Về ngày Ðức Chúa Giêsu Kitô của chúng ta trở lại, và việc

337

chúng ta tập họp với nhau để về với Người, thế này, là anh em đừng vội để cho tinh thần rung động, hay bối rối, dù bởi thần khí, hay qua lời nói, hay bằng thư từ, nói là đến từ chúng tôi, như là ngày của Chúa đã gần đến. Ðừng để ai lừa dối anh em bất cứ cách nào!” (2 Cor 2:1-3). Những đoạn văn tiếp theo loan báo rằng trước khi Chúa đến, sẽ có việc bỏ đạo, và có sự xuất hiện của ‘tên loạn tặc’, là ‘đứa con của sự hư mất’ (1 Th 2:3), đó là điều mà truyền thống cũng gọi là “Tên Phản Kitô”. Nhưng chủ ý của Thư này của Thánh Phaolô trước hết có tính cách thực hành, ngài viết: “Khi còn ở với anh em, chúng tôi đã truyền cho anh em rằng nếu ai không chịu làm việc, thì đừng có ăn! Vì chúng tôi nghe rằng trong anh em có một số kẻ ăn không ngồi rồi, không làm lụng gì cả, mà lại can thiệp vào mọi chuyện. Ðối với những kẻ như thế, nhân danh Ðức Giêsu Kitô, chúng tôi truyền dạy và khuyên nhủ rằng, họ hãy làm việc trong yên lặng, để tự mình có bánh mà ăn” (2 Cor 3:10-12). Nói cách khác, việc Quang Lâm Chúa Giêsu không miễn trừ chúng ta khỏi tham gia vào thế gian này, nhưng trái lại tạo ra cho chúng ta những trách nhiệm trước mặt Thiên Chúa, để Ngài phán đoán về việc làm của chúng ta trên thế gian này. Cũng như gia tăng nhiệm vụ của chúng ta phải làm trong thế gian. Chúng ta sẽ thấy cùng một điều này trong Bài Tin Mừng Chúa Nhật tới về các nén bạc, ở đó Chúa nói cho chúng ta rằng nén bạc được trao cho mọi người và vị Thẩm Phán sẽ hỏi họ như sau: Bạn đã sinh hoa trái chưa? Cho nên việc mong được tiền lời ám chỉ nhiệm vụ đối với thế gian này.

Cùng một điều này và cùng một sự liên hệ giữa việc

338

Quang Lâm - việc trở lại của vị Thẩm Phán/Đấng Cứu Độ - và quyết tâm của chúng ta trong đời sống được bày tỏ trong một phạm vi khác cùng những bình diện khác trong Thư gửi cộng đoàn Philipphê, là cộng đoàn cần cha của họ, là Thánh Phaolô, ngài viết: “Đối với tôi, sống là Ðức Kitô, và chết là một điều ích lợi. Nếu tôi sống trong thân xác mà công việc của tôi có kết quả, thì tôi không biết sẽ phải chọn đàng nào. Vì tôi bị giằng co giữa hai đàng. Mong ước của tôi là ra đi để được ở với Ðức Kitô, điều này tốt hơn nhiều. Nhưng ở lại trong thân xác thì cần thiết hơn cho anh em. Và tôi tin chắc điều này là, tôi biết rằng tôi sẽ ở lại và tiếp tục ở với tất cả anh em, vì sự tiến triển và niềm vui trong đức tin của anh em; để vì tôi mà sự vui mừng của anh em được thêm phong phú trong Ðức Giêsu Kitô, qua việc tôi lại đến với anh em” (Pl 1: 21-26). Thánh Phaolô không sợ chết, trái lại: chết có nghĩa là được sống cách trọn vẹn với Đức Kitô. Nhưng Thánh Phaolô cũng chia sẽ những tình của Đức Kitô, là Đấng không còn sống cho chính mình, nhưng sống cho chúng ta. Sống cho tha nhân trở thành chương trình của cuộc đời của Thánh Nhân, và cũng chứng tỏ việc hoàn toàn vâng phục Thánh Ý Thiên Chúa, để Thiên Chúa định đoạt. Trên hết là ngài sẵn sàng, cả trong tương lai, để sống trên đời này cho người khác, cho Đức Kitô, sống trong sự hiện diện sống động của Người, và như thế sống để canh tân thế gian. Chúng ta thấy rằng sự hiện diện của Đức Kitô tạo ra một sự tự do nội tâm lớn lao: tự do trước sự đe dọa của cái chết, nhưng cũng là tự do trước mọi dấn thân và đau khổ trong đời. Điều này chỉ có thể có được với Thiên Chúa và sự tự do chân chính.

339

Giờ đây sau khi đã xem xét một số bình diện khác nhau của việc mong đợi ngày Đức Kitô Quang Lâm, chúng ta hãy tự hỏi: Những thái độ căn bản của Kitô hữu về những điều cuối cùng: chết và tận thế, là những thái độ nào?

Thái độ thứ nhất là việc xác tín rằng Chúa Giêsu đã sống lại, và ở cùng chúng ta luôn mãi. Không có ai có quyền năng bằng Đức Kitô, bởi vì Người ở cùng Chúa Cha và ở cùng chúng ta. Cho nên chúng ta được an toàn, không phải sợ hãi. Đây là một phần chính yếu của lời giảng dạy của Kitô giáo. Việc sợ các tà thần và các thần minh đã lan tràn trong thế giới cổ. Ngay cả ngày nay, lẫn lộn với nhiều yếu tố tốt lành của các tôn giáo tự nhiên, các nhà truyền giáo cũng tìm thấy sự sợ hãi tà thần, những quyền lực tiêu cực ngăm nghe làm hại chúng ta. Đức Kitô đang sống, đã chiến thằng sự chết và tất cả các quyền lực ấy. Chúng ta được sống trong xác tín này, trong tự do này, trong niềm vui này. Đó là bình diện thứ nhất của đời sống chúng ta đối với tương lai.

Thứ nhì, việc xác tín rằng Đức Kitô đang ở với tôi. Và trong Đức Kitô thế giới tương lai đã bắt đầu, điều này cũng cho chúng ta niềm hy vọng chắc chắn. Tương lai không phải là một vùng tối tăm mà ở đó không có ai chỉ đường. Không phải như thế. Nếu không có Đức kitô, ngay cả tương lai của thế giới hôm nay cũng đen tối. Có quá nhiều sợ hãi về tương lai. Các Kitô hữu biết rằng ánh sáng của Đức Kitô mạnh hơn và như thế họ không sống trong một hy vọng mơ hồ, nhưng trong một niềm hy vọng mang lại sự chắc chắn và can đảm cho bộ mặt tương lai.

340

Cuối cùng, thái độ thứ ba. Vị Thẩm Phán trở lại - Người vừa là Thẩm Phán vừa là Đấng Cứu Độ - là Đấng đã để lại cho chúng ta quyết tâm sống trong thế gian theo cách sống của Người. Người đã ban cho chúng ta các nén vàng (các tài năng) của Người. Vậy thái độ thứ ba của chúng ta là có trách nhiệm đối với thế gian, đối với anh em trước mặt Đức Kitô, và đồng thời xác tín về lòng thương xót của Người. Cả hai điều đều quan trọng. Chúng ta không sống như là sự lành và sự dữ đều như nhau, bởi vì chỉ có một mình Thiên Chúa là Đấng Thương Xót. Nói như thế là một sự lừa dối. Thực ra, chúng ta sống với một trách nhiệm lớn lao. Chúng ta có những nén vàng (tài năng) của mình, chúng ta có nhiệm vụ làm việc để cho thế giới này được mở ra cho Đức Kitô, được canh tân. Nhưng trong khi làm nhiệm việc và biết rằng trong trách nhiệm của chúng ta, Thiên Chúa là Vị Thẩm Phán thật, chúng ta cũng tin tưởng rằng vị Thẩm Phán này là một thẩm phán tốt lành, chúng ta biết dung ngàn Người, dung nhan của Đức Kitô Phục Sinh, của Đức Kitô Chịu Đóng Đinh vì chúng ta. Cho nên chúng ta có thể tin tưởng vào sự tốt lành của Người và tiến bước với lòng can đảm phi thường.

Một yếu tố khác của cánh chung theo Thánh Phaolô là tính phổ quát của lời mời gọi Đức Tin, là điều liên kết người Do Thái và Dân Ngoại lại với nhau, như dấu chỉ và tiền dự vào thực tại trong tương lai, là điều cho phép chúng ta nói rằng chúng ta đã được ngồi trên Thiên Đàng với Đức Chúa Giêsu Kitô, nhưng để tỏ ra trong các kỷ nguyên tương lai sự phong phú của ân sủng (x. Eph 2:6 tt): điều sau này đã được thấy trước, để chứng tỏ tình trạng thành đạt đầu tiên

341

mà trong đó chúng ta sống. Điều này làm cho chúng ta chịu được những đau khổ ở đời này, là điều không thể so sánh được với vinh quang trong tương lai (x. Rm 8:18). Chúng ta bước đi nhờ Đức Tin chứ không phải nhờ nhãn quan. Ngay cả thà xa lìa thân xác này mà được ở cùng Chúa còn hơn, là điều đáng kể sau cùng, dù đang ở trong thân xác hoặc xa lìa nó, thì chỉ là điều làm đẹp lòng Người (x. 2 Cor 5:7-9).

Sau cùng là một điểm cuối cùng có thể hơi khó đối với chúng ta. Trong khi kết luận Thư Thứ Hai gửi tín hữu Côrinthô, Thánh Phaolô nhắc lại và đọc một kinh nguyện phát sinh từ những cộng đồng Kitô hữu tiên khởi trong vùng Palestine: “Maranà, thà!” có nghĩa đen là: “Lạy Chúa, xin hãy đến!” (2 Cor 16:22). Đó là kinh nguyện của các Kitô hữu tiên khởi và cũng là lời cầu nguyện trong cuốn sách cuối cùng của Tân Ước, là Sách Khải Huyền, được kết thúc bằng lời cầu nguyện này: “Lạy Chúa, xin hãy đến!”.

Chúng ta cũng có thể cầu nguyện như thế không? Đối với tôi xem ra trong đời sống chúng ta trên thế giới này, thật khó mà chân thành cầu xin cho thế giới này bị tiêu hủy đi, để Thành Giêrsalem mới đến, khi cuộc chung phán và vị Thẩm Phán, Đức Kitô đến.

Tôi thành thật tin rằng nếu chúng ta không dám cùng nhau cầu nguyện vì nhiều lý do, thì chúng ta cũng có thể cùng với các Kitô hữu đầu tiên nói một cách hợp lý và chính đáng: “Lạy Chúa Giêsu, Xin hãy đến!”. Dĩ nhiên là chúng

342

ta không muốn ngày tận thế đến. Nhưng ngược lại, chúng ta cũng muốn chấm dứt cái thế giới bất công này. Chúng ta muốn thế giới được thay đổi tận gốc, để bắt đầu nền văn minh tình thương, một thế giới công bằng, hòa bình, không có bạo lực và nghèo đói.

Chúng ta muốn điều này, và nó làm sao xảy ra được nếu không có sự hiện diện của Đức Kitô? Thiếu sự hiện diện của Đức Kitô thì không bao giờ có được một thế giới thật sự công bằng và canh tân. Ngay cả bằng một cách khác, cách đầy đủ và hoàn hảo, chúng ta cũng có thể và phải nói, với sự cấp bách khẩn thiết trong những hoàn cảnh của thời đại chúng ta: Lạy Chúa, xin hãy đến! Xin hãy đến theo cách thức của Chúa! Tùy theo cách Chúa biết. Xin hãy đến những nơi có bất công và bạo lực! Xin hãy đến các trại tị nạn, ở Darfur, ở Bắc Kivu, ở quá nhiều nơi trên thế giới. Xin hãy đến những nơi mà dịch ma túy đang hoành hành. Xin hãy đến giữa những người giầu có nhưng đã quên Chúa, và chỉ biết sống cho mình. Xin hãy đến những nơi mà người ta chưa biết đến Chúa. Xin hãy đến theo cách của Chúa và canh tân thế giới hôm nay. Xin hãy đến trong lòng chúng con, xin hãy đến và canh tân đời sống chúng con, xin hãy đến trong lòng chúng con để chính chúng con có thể trở thành ánh sáng của Thiên Chúa, trở thành sự hiện diện của Chúa. Maranà, thà! “Lạy Chúa Giêsu, xin hãy đến!”.

Và chúng ta hãy cầu xin để Đức Kitô thật sự hiện diện trong thế giới của chúng ta hôm nay và canh tân nó.

343

BÀI ĐỌC THÊM XVI

Bài Giáo Lý mới XVIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Đức Kitô là Đầu Hội Thánh và Vũ Trụ

Dưới đây là bản dịch bài Huấn Từ của ĐTC Bênêđictô XVI trong buổi triều yết chung ngày 14 tháng 1, 2009 tại Đại Sảnh Phaolô VI. Hôm nay ĐTC tiếp tục chu kỳ Giáo Lý về con người và giáo huấn của Thánh Phaolô.

* * *

Anh chị em thân mến,

Trong số các Thư của Thánh Phaolô, có hai Thư là Thư gửi tín hữu Côlôxê và Thư gửi tín hữu Êphêxô, một cách nào đó có thể được coi như một ống nhòm hai kính. Thật vậy, cả hai Thư đều có những cách diễn tả mà chúng ta không thể tìm thấy ở những nơi khác, và tính ra thì hơn một phần ba những từ ngữ trong Thư Côlôxê cũng được tìm thấy trong Thư Êphêxô.

Chẳng hạn như trong Thư Côlôxê chúng ta thấy lời mời gọi: “Anh em hãy hát những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca với một lòng tri ân trong tâm hồn anh em mà dâng lên Thiên Chúa” (x. Col 3:16), thì trong Thư Êphêxô, Thánh Nhân cũng khuyên: “Anh em hãy cùng nhau đối đáp những bài thánh vịnh, thánh thi và thánh ca; hãy đàn ca chúc tụng Chúa trong tâm hồn anh em” (x. Eph 5:19).

344

Chúng ta có thể suy niệm về những cụm từ: Tâm hồn phải ca hát, cũng như bằng lời, cùng với các bài thánh vịnh và thánh thi trong truyền thống cầu nguyện của toàn thể Hội Thánh thời Cựu Ước và Tân Ước. Như thế chúng ta học được cách kết hợp với nhau, cùng nhau, và với Thiên Chúa. Thêm vào đó, trong cả hai Thư đều có một điều gọi là “luật trong gia đình” mà chúng ta không thấy trong các Thư khác của Thánh Phaolô, đó là hàng loạt những đề nghị dành cho vợ và chống, cha mẹ và con cái, chủ nhân và nô lệ (x. Col 3:18-4:1 và Eph 5:22-6:9).

Điều quan trọng hơn nữa là chỉ có hai Thư này là hai Thư xác nhận danh hiệu “đầu” kefalé dành cho Đức Chúa Giêsu Kitô. Và danh hiệu này được sử dụng ở hai mức độ. Theo nghĩa thứ nhất, Đức Kitô được coi như là Thủ Lãnh của Hội Thánh (x. Col 2:18-19 và Eph 4:15-16). Điều này có hai nghĩa: trước hết Người là Đấng cai quản, là Người hướng dẫn, là Người có nhiệm vụ dẫn dắt cộng đồng Kitô hữu như vị Thủ Lãnh và Chúa của cộng đồng này (x. Col 1:18: “Người cũng là đầu của một thân thể là Hội Thánh”), và nghĩa khác là như cái Đầu kích thích và làm sống động tất cả mọi chi thể của thân xác mà nó được đặt trên đó (thực ra, theo Col 2:19 thì [thân thể] “phải kết hợp với đầu mà từ đó toàn thân được nuôi dưỡng, và được nối kết chặt chẽ với nhau qua các khớp xương và gân cốt”): như thế Đức Kitô không phải là một vị chỉ huy, nhưng là Đấng kết hợp cách hữu cơ với chúng ta, từ Người phát ra sinh lực để giúp [chúng ta] hoạt động một cách công minh.

345

Trong cả hai trường hợp, Hội Thánh được coi là phục tùng Đức Kitô, qua việc Hội Thánh tuân theo sự chỉ dẫn tối cao của Người, là những mệnh lệnh [giới răn] và đón nhận những dòng sinh lực phát ra từ Người. Mệnh lệnh của Người không phải chỉ là những lời nói, những lệnh truyền, nhưng còn là những năng lực sống động đến từ Người để giúp đỡ chúng ta.

Tư tưởng này được khai triển cách đặc biệt trong Thư gửi tín hữu Êphêxô, trong đó ngay cả các thừa tác vụ của Hội Thánh, thay vì được quy về Chúa Thánh Thần (như trong 1 Cor 12), thì được gán cho Đức Kitô Phục Sinh. Chính Người “ban ơn cho kẻ này làm tông đồ, người kia ơn làm ngôn sứ, người khác ơn làm người rao giảng Tin Mừng, người khác nữa làm mục tử và thầy dậy” (Eph 4:11). Và “nhờ Người mà toàn thân được liên kết chặt chẽ bằng sự nối kết các gân cốt lại với nhau, . . ., làm cho toàn thân tăng trưởng và tự phát triển trong đức ái” (Eph 4:16)

Thật vậy Đức Kitô tận tình để “hiến Hội Thánh cho chính Mình Người, một Hội Thánh huy hoàng, không tỳ ố, không vết nhăn, hoặc bất cứ một khuyết điểm gì như thế, nhưng để Hội Thánh trở nên thánh thiện và không tỳ ố” (Eph 5:27). Qua điều này, Thánh Nhân nói với chúng ta rằng sức mạnh mà Đức Kitô dùng để xây dựng, hướng dẫn, cùng chỉ đúng đường cho Hội Thánh, chính là tình yêu của Người.

Như thế, ý nghĩa thứ nhất là Đức Kitô làm Đầu Hội Thánh: làm đầu về việc lãnh đạo, mà trên hết là vệc khuyến khích

346

và làm cho Hội Thánh trở nên sống động một cách có hệ thống vì tình yêu của Người. Rồi theo nghĩa thứ hai thì Đức Kitô không những chỉ được coi là Đầu Hội Thánh mà cũng là Thủ Lãnh của mọi quyền lực thiên quốc và của toàn thể vũ trụ.

Như thế trong Thư gửi tín hữu Côlôxê, chúng ta đọc rằng Đức Kitô “đã tước đoạt vũ khí của các lãnh thần và quyền thần, đã biến chúng thành trò cười cho thiên hạ, bằng cách dẫn chúng đi diễn hành trong cuộc khải hoàn” (Col 2,15). Cũng tương tự, trong Thư gửi tín hữu Êphêxô, chúng ta thấy rằng với việc phục sinh của Người, Thiên Chúa “đã đặt Đức Kitô trên mọi lãnh thần, quyền thần, dũng thần, và quản thần, và trên mọi tước vị có thể có được, không những ở đời này, mà cả đời sau.” (Eph 1:21).

Bằng những lời ấy, hai Thư này trao cho chúng ta một sứ điệp rất tích cực và hiệu quả. Đó là: Đức Kitô không cần phải sợ bất cứ một đối thủ nào, bởi vì Người cao vượt trên mọi loại quyền lực, là những quyền lực cố gắng làm nhục con người. Chỉ có Người đã “yêu thương chúng ta và hiến Mình cho chúng ta” (Eph 5:2). Cho nên, nếu chúng ta kết hợp với Đức Kitô, thì chúng ta chẳng phải sợ một quân thù và nghịch cảnh nào cả, nhưng điều ấy cũng có nghĩa là chúng ta phải kết hợp chặt chẽ với Người, mà không được rời Người.

Đối với thế giới ngoại giáo, là những kẻ tin vào một thế giới đầy thần linh, hầu hết là nguy hiểm mà một người cần phải tự vệ, thì việc loan báo Đức Kitô là Đấng Chiến

347

Thắng duy nhất, và người nào kết hợp với Đức Kitô thì không phải sợ bất cứ ai, được coi là một cuộc giải phóng thật sự. Điều đó cũng đúng đối với các tà giáo thời nay, vì các đồ đệ của các hệ thống tư tưởng này cũng coi thế giới như là đầy dẫy những quyến lực nguy hiểm. Đới với họ, chúng ta cần phải loan báo rằng Đức Kitô là Đấng Chiến Thắng, cho nên những ai ở với Đức Kitô và tiếp tục kết hợp với Người thì không phải sợ bất cứ điều gì và bất cứ ai. Cha nghĩ rằng điều này cũng quan trọng đối với chúng ta, là những người phải học đương đầu với mọi sự sợ hãi, bởi vì Đức Kitô ở trên mọi quyền thần, Người là Chúa thật của thế giới.

Ngay cả toàn thể vũ trụ cũng phải quy phục Người, và quy hướng về Người như là Đầu của chính vũ trụ. Những lời mà mọi người đều biết trong Thư gửi tín hữu Êphêxô, nói về chương trình của Thiên Chúa là “quy tụ muôn loài trong trời đất dưới quyền một Thủ Lãnh là Đức Kitô” (Eph 1:10). Tương tự, trong Thư gửi tín hữu Côlôxê, chúng ta đọc thấy rằng: “Vì trong Người muôn vật được tạo thành, trên trời cùng dưới đất, các quyền lực hữu hình và vô hình.” (Col 1,16), và rằng: “nhờ máu Người trên thập giá, Người đã hòa giải muôn loài, dù là loài dưới đất hay trên trời, với Chính Người và nhờ Người” (Col 1:20).

Như vậy, không phân biệt một thế giới vật chất vĩ đại hay thực tại nhỏ bé của lịch sử trái đất, thế giới của loài người: tất cả đều là một trong Đức Kitô. Người là thủ lãnh của vũ trụ; mà vũ trụ cũng được Người tạo dựng, nó được tạo dựng cho chúng ta bao lâu chúng ta còn kết hợp với

348

Người. Đây là một quan niệm hợp lý và có tính cách nhân vị về vũ trụ. Và cha muốn nói rằng không thể mường tượng được một quan niệm thực tế hơn quan niệm này, l quan niệm chỉ quy chiếu về Đức Kitô Phục Sinh. Đức Kitô là Đấng Pantokrátor [Chúa Toàn Năng], mà mọi sự đều phải quy phục: tư tưởng hướng về Đức Kitô là Pantokrátor thì đầy dẫy trong các gian thánh của các nhà thờ Byzantine, đôi khi Người được diễn tả như ngồi cao trên toàn thể thế giới, trên cả một cầu vồng để chỉ việc so sánh Người với chính Thiên Chúa, là Đấng mà Người ngự bên hữu (x. Eph 1:20; Col 3:1), và như thế cũng diễn tả vai trò cao vượt của Người là Đấng điều khiển vận mệnh của nhân loại.

Một quan niệm như thế chỉ có Hội Thánh mới nhận thức được, không theo nghĩa là Hội Thánh tự nhận cho mình điều không thuộc về mình, nhưng trái lại bằng hai nghĩa. Một đằng, Hội Thánh nhận ra rằng Đức Kitô cao trọng hơn mình, và chủ quyền của Người vượt ra ngoài ranh giới của Hội Thánh. Đằng khác, chỉ có Hội Thánh, chứ không phải vũ trụ, mới đủ tiêu chuẩn là Thân Mình của Đức Kitô. Tất cả những điều ấy có nghĩa là chúng ta phải nhìn vào các thực tại trần thế một cách tích cực, bởi vì Đức Kitô đã gồm tóm chúng trong chính Người, đồng thời, chúng ta phải sống căn tính Hội Thánh đặc biệt của chúng ta một cách đầy đủ, đó là một căn tính rất đồng nhất với căn tính của chính Đức Kitô.

Ngoài ra còn có quan niệm đặc thù trong hai Thư này, đó là quan niệm về “mầu nhiệm”. “Mầu nhiệm Thánh Ý của

349

Thiên Chúa” được nhắc đến một lần (Eph 1:9) và những lần khác là “mầu nhiệm của Đức Kitô” (Eph 3:4; Col 4:3), hoặc ngay cả “mầu nhiệm của Thiên Chúa, là Đức Kitô, trong đó dấu ẩn mọi kho tàng của sự khôn ngoan và hiểu biết” (Col 2:2-3)

Việc này ám chỉ chương trình không ai có thể dò được của Thiên Chúa đối với số phận con người, các dân tộc và thế giới. Bằng ngôn ngữ này hai Thư nói cho chúng ta biết rằng chính trong Đức Kitô mà mầu nhiệm này được hoàn thành. Nếu chúng ta ở với Đức Kitô, ngay cả khi chúng ta không hiểu mọi sự bằng trí khôn của mình, thì chúng ta biết rằng mình đang ở trọng tâm của “mầu nhiệm” và trên đường Chân Lý. Chính Người, trong toàn thể con người của Mình, mang trong Mình toàn thể chương trình cứu độ khôn dò của Thiên Chúa, chứ không phải chỉ trong một bình diện hay một giây lát của cuộc đời Người.

Trong Người, điều được gọi là “sự khôn ngoan muôn mặt của Thiên Chúa” (Eph 3:10) được hình thành, bởi vì “tất cả sự viên mãn của thiên tính ở trong Người một cách thể lý” (Col 2:9). Cho nên từ giờ trở đi, chúng ta không thể nghĩ đến việc tôn thờ Thánh Ý Thiên Chúa, sự sắp đặt tối cao của Ngài, mà không tự mình trực diện với Đức Kitô, trong Người “mầu nhiệm” này được nhập thể và chúng ta có thể nhận thức được cách hữu hình. Như thế, một người đến để chiêm niệm “sự phong phú khôn lường của Đức Kitô” (Eph 3:8) là điều vượt quá mọi sự hiểu biết của loài người.

Không phải là Thiên Chúa đã không để lại dấu vết của việc

350

đi qua của Ngài, vì Chính Đức Kitô là dấu chân của Thiên Chúa, dấu vết lớn nhất của Thiên Chúa, nhưng tốt hơn là chúng ta nhận ra “chiều rộng, chiều dài, và chiều sâu ‘của mầu nhiệm này’ là điều vượt quá tầm hiểu biết thế nào” (Eph 3:18-19). Ở đây chứng tỏ rẳng chỉ dựa vào những phạm trù trí hiểu mà thôi thì chưa đủ, và trong khi nhìn nhận rằng có nhiều điều vượt quá khả năng suy luận của chúng ta, thì chúng ta phải cậy trông vào việc khiêm nhường và vui vẻ chiêm niệm, chứ không phải chỉ cậy trông vào trí thông minh, mà còn vào cả tâm hồn nữa. Đằng khác, các Giáo Phụ đã dạy chúng ta rằng tình yêu hiểu nhiều hơn lý trí thuần túy.

Điều cuối cùng chúng ta phải nói về quan niệm này, như đã nói trước đây, là việc Hội Thánh như hiền thê của Đức Kitô. Trong Thư Thứ Hai gửi tín hữu Côrinthô Thánh Phaolô so sánh cộng đoàn Kitô hữu như một cô dâu, khi ngài viết: “Vì tôi ghen cái ghen của Thiên Chúa cho anh em, bởi tôi đã đính hôn anh em với một người chồng, để tôi có thể dâng anh em như một trinh nữ tinh tuyền lên Ðức Kitô”(2 Cor 11:2). Thư gửi tín hữu Ephêxô khai triển thêm về hình ảnh này, Thư này nói rõ rằng Hội Thánh không phải chỉ là một vị hôn thê, mà là Hiền Thê thật sự của Đức Kitô. Chúng ta có thể nói rằng Người chinh phục Hội Thánh cho chính Người, và Người đã làm điều ấy bằng một giá là chính mạng sống của Người. Như câu văn nói rằng Người đã “hiến Mình vì Hội Thánh” (Eph 5:25).

Còn cách nào chứng tỏ tình yêu tuyệt vời hơn cách này không? Hơn nữa, Người còn lo lắng cho vẻ đẹp của Hội

351

Thánh, không những chỉ vẻ đẹp đã có được nhờ bí tích Rửa Tội, nhưng còn vẻ đẹp mà Hội Thánh phải phát triển mỗi ngày nhờ một đời sống không tỳ vết, “không vết nhăn hay không tì ố” trong đời sống luân lý của Hội Thánh (x. Ep 5,26-27).

Từ đó bước sang kinh nghiệm của hôn nhân Kitô giáo là một bước nhỏ; hơn nữa, chúng ta không biết rõ điểm quy chiếu đầu tiên của tác giả là gì, hoặc là liên hệ giữa Đức Kitô và Hôi Thánh, mà từ ánh sáng của sự liên hệ này đưa đến việc kết hợp giữa người nam và người nữ; hoặc thay vào đó, từ những kinh nghiệm về sự kết hợp vợ chồng phát sinh ra sự liên hệ giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Tuy nhiên cả hai bình diện soi sáng lẫn nhau: Chúng ta học biết hôn nhân là gì dưới ánh sáng của sự hiệp thông giữa Đức Kitô và Hội Thánh; và chúng ta học biết Đức Kitô kết hiệp với chúng ta như thế nào khi nghĩ đến mầu nhiệm hôn nhân. Dù ở trường hợp nào đi nữa thì Thư của chúng ta hầu như nằm ở giữa lộ trình của ngôn sứ Hosea, là vị ám chỉ mối liên hệ giữa Thiên Chúa với dân Do Ngài bằng ngôn từ của một hôn lễ đã xảy ra (Hs 2,4.16.21), và Thị Nhân của sách Khải Huyền, là người sẽ tiên đoán cuộc gặp gỡ cánh chung giữa Hội Thánh và Chiên Con như một hôn lễ hân hoan không hề phai nhạt (Kh 19:7-9; 21:9).

Còn rất nhiều điều để nói, nhưng đối với cha thì từ những gì cha đã trình bày, chúng ta có thể hiểu rằng hai Thư này là một bài Giáo Lý tuyệt vời, từ đó chúng ta có thể học được không những làm sao để là những Kitô hữu tốt, mà còn trở nên những con người thật sự.

352

Nếu chúng ta bắt đầu hiểu rằng vũ trụ là vết chân của Đức Kitô, thì chúng ta sẽ học biết về liên hệ đúng của chúng ta với vũ trụ, cùng tất cả những khó khăn trong việc duy trì nó. Chúng ta học cách nhìn [những khó khăn này] bằng lý trí, nhưng là lý trý được tác động bởi tình yêu, cùng với lòng khiêm nhường và lòng kính trọng, là điều cho phép chúng ta hành động cách công minh. Nếu chúng ta nghĩ rằng Hội Thánh là Thân Mình của Đức Kitô, và Đức Kitô đã hiến Mình Người cho Hội Thánh, thì chúng ta sẽ học biết sống với Đức Kitô bằng tình yêu hỗ tương, tình yêu kết hiệp chúng ta với Thiên Chúa, và làm cho chúng ta nhìn những người khác như hình ảnh của Đức Kitô, như chính Đức Kitô.

Chúng ta hãy cầu xin Chúa để Người giúp chúng ta suy niệm Thánh Kinh, là Lời của Người, một cách kỹ càng, và như thế chúng ta thật sự học để sống tốt lành.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

353

BÀI ĐỌC THÊM XVII

Bài Giáo Lý mới XX của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Cái Chết và Di Sản của Thánh Phaolô

Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô tại Đại Sảnh Phaolô VI trong buổi triều yết chung vào ngày Thứ Tư 4 tháng 2, 2009. Trong bài nói chuyện tiếng Ý này, ĐTC kết thúc loạt bài Giáo Lý về Thánh Phaolô bằng cách lưu ý chúng ta về cái chết của Thánh Nhân và di sản mà ngài để lại cho chúng ta.

* * *

Anh chị em thân mến,

Loạt bài Giáo Lý về chân dung của Thánh Phaolô đến hồi chấm dứt: hôm nay chúng ta nói về việc kết thúc cuộc đời dương thế của ngài. Truyền thống Kitô giáo từ xưa đã đồng thanh làm chứng rằng cái chết của Thánh Phaolô là kết quả của việc ngài chịu tử vì đạo ở Rôma. Các bản văn Tân Ước không nói đến sự kiện này. Sách Tông Đồ Công Vụ chấm dứt câu chuyện ám chỉ hoàn cảnh của ngài như một tù nhân, tuy nhiên, khi ấy ngài vẫn được phép đón tiếp tất cả những ai đến với ngài (x. Cv 28:30-31).

Chỉ trong Thư Thứ Hai gửi Timôthê chúng ta tìm thấy những lời cảnh báo: “Còn cha, cha sắp phải đổ máu ra làm của lễ tế, đã đến giờ cha phải ra đi." (2 Tim 4:6; x. Phl 2:17). Ở đây Thánh Nhân dùng hai hình ảnh, hình ảnh

354

phụng tự của hy lễ, như đã dùng trong Thư gửi tín hữu Philipphê, để giải thích rằng việc tử vì đạo giống như là tham dự vào hy tế của Đức Kitô, và hình ảnh những người đi biển thả dây neo, để ám chỉ cái chết, một cái chết đổ máu của ngài.

Chứng từ rõ ràng đầu tiên về việc kết thúc cuộc đời của Thánh Phaolô được để lại cho chúng ta vào khoảng năm 90 trong thế kỷ thứ nhất, hơn ba thập niên sau cái chết của ngài. Đến từ chính bức thư cúa Hội Thánh Rôma, mà vì Giám Mục là Thánh Clêmentê I, viết cho Hội Thánh Côrinthô. Trong bản văn của thư này Thánh Clêmentê mời gọi chúng ta luôn đặt trước mắt gương của các Tông Đồ, và ngay sau khi nói đến việc tử vì đạo của Thánh Phêrô, chúng ta đọc: “Vì sự ganh tỵ và bất đồng mà Thánh Phaolô bị bắt buộc chỉ cho chúng ta phải làm sao để đạt được phần thưởng sự kiên nhẫn. Bị bắt bảy lần, bị đầy ải, ném đá, ngài đã là người rao giảng Đức Kitô ở Đông Phương và Tây Phương, và nhờ Đức Tin ngài đã đạt hữu được một vinh quang tinh tuyền. Sau khi đã rao giảng công lý cho toàn thế giới, và sau khi đi đến tận cùng Tây Phương, ngài đã chấp nhận tử vì đạo trước các nhà cầm quyền; như thế ngài đã từ bỏ cõi đời này và đã đến nơi thánh, cùng trở thành mẫu gương vĩ đại nhất của lòng kiên nhẫn” (1 Clem 5:2). Sự kiên nhẫn được nói đến trong cách ngài nói về việc thông phần vào cuộc khổ nạn của Đức Kitô của ngài, về lòng quảng đại và kiên trì mà nhở đó ngài chấp nhận một con đường dài đầy gian khổ, đến nỗi có thể nói rằng: “Tôi mang trên mình tôi các thương tích của Chúa Giêsu” (Gal 6:17).

355

Chúng ta thấy trong thư của Thánh Clementê nói rằng Thánh Phaolô đã đi đến “tận cùng Tây Phương”. Người ta tranh luận rằng câu này có thể nói về cuộc hành trình sang Tây Ban Nha mà Thánh Phaolô cò lẽ đã thực hiện. Mà thật sự thì trong Thư gửi tín hữu Roma Thánh Phaolô có nói đến ý định muốn sang Tây Ban Nha (x. Rom 15:24).

Điều rất đáng chú ý là trong thư của Thánh Clêmentê hai tên của Thánh Phêrô và Phaolô luôn đi liền nhau, ngay cả trong chứng từ của Eusebiô thành Cesarea thế kỷ thứ IV, dù đổi thứ tự, khi nói về Hoàng Đế Nêrô, ngài viết: “Trong triều đại của ông, Thánh Phaolô bị chặt đầu ở Rôma, còn Thánh Phêrô thì bị đóng đanh ở đó. Câu chuyện được xác nhận bằng việc tên của Thánh Phêrô và Phaolô vẫn còn ở trên mộ của hai đấng trong thành phố này” (Hist.. eccl. 2,25,5). Rồi Eusebiô tiếp tục nhắc lại lời tuyên bố của một linh mục Roma tên là Gaiô, ờ đầu thế kỷ thứ II: “Tôi có thể chỉ cho bạn thấy các chiến tích của các tông đồ: nếu bạn đi đến Vatican, hay đi trên đường Ostiensê, bạn sẽ tìm thấy các chiến tích của các đấng sáng lập Hội Thánh” (ibid. 2,25,6-7). Các “chiến tích” là những bia mộ, đó là chính mộ phần của hai Thánh Phêrô và Phaolô, mà ngày nay, sau hai nghìn năm, chúng ta vẫn còn tôn kính tại cùng một chỗ, dù ở đây tại Vatican với thánh Phêrô, hay ở Vương Cung Thánh Đường Thánh Phaolô Ngoại Thánh trên đường Ostiensê để kính nhớ vị Tông Đồ Dân Ngoại.

Việc hai vị Tông Đồ cả được cùng nhắc đến là một điều đáng ghi nhận. Mặc dù không có một nguồn tài liệu cổ nào nói đến việc phục vụ chung của hai đấng ở Rôma, nhưng ý

356

thức của Kitô hữu sau đó, dựa vào việc cả hai đấng được mai táng tại thủ đô của đế quốc, đã coi hai đấng như là các đấng sáng lập ra Hội Thánh tại Roma. Quả thật, đó là điều chúng ta đọc được trong [thư của] Thánh Irenaêô thành Lyon, vào cuối thế kỷ thứ II, về việc kế vị các Tông Đồ trong một số hội thánh: “Sẽ mất rất nhiều thì giờ để kể ra tất cả các việc kế vị của tất cả mọi hội thánh, chúng ta chỉ nói đến Hội Thánh vĩ đại và cổ kính mà mọi người đều biết đến, Hội Thánh đã được hai Tông Đồ Phêrô và Phaolô vinh hiển sáng lập cùng xây dựng tại Roma ” (Adv. haer. 3,3,2).

Tuy nhiên chúng ta hãy để gương mặt Thánh Phêrô sang một bên và hãy chú ý đến gương mặt Thánh Phaolô. Việc tử vì đạo của ngài được kể lại đầu tiên trong sách Công Vụ của Thánh Phaolô, được viết vào cuối thế kỷ thứ II. Sách tường thuật rằng hoàng đế Nerô lên án chém đầu ngài, và bản án được thi hành ngay sau đó (x. 9,5). Ngày chết của ngài khác nhau ngay từ những tài liệu cổ, khoảng giữa cuộc bách hại mà chính hoàng đế Nerô phát động sau vụ hỏa hoạn của thành Roma, xảy ra vào tháng 7 năm 64, và năm cuối cùng của triều đại Nerô là năm 68 (x. Giêrônimô, De viris ill. 5,8). Việc tính toán này tùy thuộc vào thời điểm mà thánh Phaolô tới Roma, đó là một cuộc tranh luận mà chúng ta không thể bàn đến ở đây.

Các truyền thống sau đó xác nhận hai yếu tố khác. Yếu tố thứ nhất, có tính cách cổ tích hơn, là việc tử vì đạo của ngài xảy ra ở Acqua Salvia trên đường Laurentina, và đầu của ngài nhảy ba lần, mỗi lần làm vọt lên một dòng nước,

357

đó là lý do tại sao cho đến nay người ta vẫn gọi chỗ ấy là “Tre Fontane - Ba Suối” (Công Vụ của Thánh Phêrô và Phaolô Pseudo Marcel, Thế kỷ thứ V). Yếu tố khác phù hợp với chứng từ cổ, mà linh mục Gaiô đã nói đến, là việc chôn cất không những đã xảy ra “ở ngoài thành,… dặm thứ hai trên đường Ostiensê”, “nhưng chính xác hơn trong đất của Lucina”, là một phụ nữ theo Kitô giáo (Cuộc Khổ Nạn của Thánh Phaolô, Pseudo Abdia, thuộc thế ky thứ IV). Ở đó, vào thế kỷ thứ IV, Hoàng Đế Constantinô đã xây một đền thờ đầu tiên. Đền thờ này được mở rộng hơn nhiều giữa thế kỷ thứ IV và thứ V bởi các hoàng đế Valentinianô II. Têodosiô và Arcađiô. Sau vụ hỏa hoạn năm 1800, Vương Cung Thánh Đường Thánh Phaolô Ngoại Thánh được tái xây dựng tại đây.

Dù trong trường hợp nào, chân dung thánh Phaolô vượt trên cuộc đời dương thế và cái chết của ngài, vì thật ra ngài đã để lại một gia sản tinh thần vĩ đại. Như một môn đệ chân chính của Chúa Giêsu, ngài trở nên dấu chỉ của sự mâu thuẫn. Trong khi giữa nhóm người gọi là “Ebionites” – một phong trào vừa là Do Thái và Kitô hữu – ngài bị coi là phản đạo theo Luật Môsê, nhưng trong Sách Tông Đồ Công Vụ đã có một sự rất kính trọng đối với Tông Đồ Phaolô.

Cha muốn để ra ngoài các văn chương ngoại thư, như Sách Công Vụ của Thánh Phaolô và Tecla cùng một tuyển tập các thư ngoài quy điển giữa Thánh Tông Đồ Phaolô và triết gia Seneca. Điều quan trọng đặc biệt phải xác nhận là chẳng bao lâu sau đó, các Thư của Thánh Phaolô đã đi vào

358

phụng vụ, là nơi mà cấu trúc tông đồ - ngôn sứ - Tin Mừng được dứt khoát dùng trong việc thành hình phụng vụ Lời Chúa. Như thế, nhờ sự “hiện diện” này trong phụng vụ của Hội Thánh, mà tư tưởng của Thánh Tông Đồ ngay từ ban đầu đã trở thành lương thực thiêng liêng cho tín hữu thuộc mọi thời đại.

Rõ ràng là các Giáo Phụ, và sau đó tất cả các thần học gia, đều được nuôi dưỡng bằng các thư của Thánh Phaolô cùng nền linh đạo của ngài. Như thế, qua các kỷ nguyên, cho đến ngày nay, ngài vẫn là vị thầy và là Tông Đồ đích thực của Dân Ngoại. Tác phẩm chú giải Thánh Kinh đầu tiên của các Giáo Phụ, mà chúng ta có được về Tân Ước là của một thần học gia vĩ đại ở Alexandrea, Giáo Phụ Ôrigen, chú giải thư thánh Phaolô gửi tín hữu Roma. Tiếc rằng chú giải này chỉ còn lại một phần. Thánh Gioan Kim Khẩu, ngoài việc chú giải các thư của Thánh Phaolô, còn viết 7 bài tán tụng đáng ghi nhớ. Thánh Augustinô đã mắc nợ Thánh Phaolô bước quyết định trong việc hoán cải của chính mình, và ngài đã nhắc đến thánh Phaolô suốt đời của ngài. Từ việc liên tục đối thoại với vị Đại Tông Đồ này đã nảy sinh ra nền thần học Công Giáo và thần học Tin Lành của mọi thời đại.

Thánh Tôma Aquinô đã để lại cho chúng ta một chú giải rất hay về các Thư của Thánh Phaolô, đại diện cho kết quả trưởng thành hơn của khoa chú giải Thánh Kinh thời Trung Cổ.

359

Một khúc quanh thật sự đã xảy ra vào thế kỷ XVI với phong trào Cải Tin Lành. Thời điểm quyết định trong cuộc đời của Lutherô, gọi là “Turmerlebnis” (1517), trong đó ông đã lập tức tìm ra một cách giải thích mới về học thuyết về sự công chính hóa của Thánh Phaolô. Một cách giải thích đã giải thoát ông khỏi tật quá thận trọng và lo âu của đời sống trước kia của ông, và cho ông một niềm tin tưởng mới vào sự tốt lành triệt để của Thiên Chúa, là Đấng tha thứ mọi sự một cách vô điều kiện. Từ lúc đó, Lutherô đã đồng hóa chủ thuyết duy luật Do Thái-Kitô, là điều mà Thánh Tông Đồ đã lên án, với trật tự của đời sống của Hội Thánh Công Giáo. Và đối với ông Hội Thánh được coi là một cách diễn tả sự nô lệ cho lề luật, là điều trái e0trtmầu nhiệm này, mà từ đó làm cho Thân Mình Đức Kitô được tăng trưởng và Hội Thánh được xây dựng.

Nhưng cha phải nói mà không đi vào chi tiết, bởi vì trong trọng tâm mới của Kitô học và mầu nhiệm phục sinh, Nước Thiên Chúa được thể hiện và lời loan báo của Chúa Giêsu thật sự trở thành cụ thể, hiện diện và hoạt động. Chúng ta đã thấy trong những bài Giáo Lý trước rằng chính tính mới lạ của học thuyết Thánh Phaolô lại là sự trung thành sâu xa nhất đối với lời rao giàng của Chúa Giêsu. Trong tiến trình chú giải Thánh Kinh, nhất là trong hai trăm năm vừa qua, cũng gia tăng sự đồng quy giữa các nhà chú giải Công Giáo và Tin Lành, như thế đem lại một sự thoả thuận đáng kể về chính điểm mà lúc ban đầu là cao điểm của sự bất đồng trong lịch sử. Cho nên đây là niềm hy vọng lớn cho lý do của phong trào đại kết, là điều rất quan trọng đối với Công Đồng Vaticanô II.

360

Sau cùng, cha muốn một lần nữa nhắc cách vắn tắt đến một số phong trào tôn giáo xuất hiện ờ thời hiện đại trong lòng Hội Thánh Công Giáo, là những dòng mang tên của thánh Phaolô. Điều này xảy ra trong thế kỷ thứ XVI với dòng Thánh Phaolô, gọi là dòng Barnabites, trong thế kỷ XIX với dòng Thừa Sai Thánh Phaolô hay là dòng Paulista, và thế kỷ XX với “Gia đình Phaolô” dưới nhiều hình thức, do chân phước Giacomo Alberione thành lập, chưa kể đến Tu Hội Đời là Hội Thánh Phaolô.

Tóm lại, chân dung của một Tông Đồ và một tư tưởng gia Kitô giáo rất phong phú và sâu sắc, mà từ sự gần gũi ngài, ai trong chúng ta cũng được ích lợi, vẫn còn là ánh sáng trước mặt chúng ta. Trong số những bài tán tụng của ngài, Thánh Gioan Kim Khẩu đã sáng tác một bài so sánh giữa Thánh Phaolô và ông Noe, khi nói như sau: Thánh Phaolô “không những chỉ thu thập các miếng gỗ để đóng tàu, mà ngược lại, thay vì nối những miếng gỗ lại với nhau, ngài đã viết các Thư, như thế kéo ra khỏi nước không những hai, ba hay năm phần tử của gia đình ngài, mà toàn thể thê giới sắp bị hư mất” (Paneg. 1.5).

Chính Thánh Tông Đồ Phaolô vẫn còn và luôn luôn có thể làm điều này. Như thế, hướng về ngài, cũng như hướng về gương tông đồ của ngài cùng giáo lý của ngài, phải là một sự kích thích, nếu không phải là sự đảm bảo, để củng cố căn tính Kitô giáo của mỗi người chúng ta và canh tân toàn thể Hội Thánh.

[Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ]

361

CÁC KHÓA “THÁNH PHAO-LÔ” (MUỐI ĐẤT CHÍNH QUY), CÁC KHÓA “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAOLÔ” (MUỐI ĐẤT MỞ RỘNG) VÀ CÁC KHÓA “THÁNH PHAO-LÔ ĐẠI CHÚNG” ĐÃ ĐƯỢC GIẢNG DẬY13 KHÓA “THÁNH PHAO-LÔ” (MUỐI ĐẤT CHÍNH QUY)01. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ I TẠI CỘNG ĐỒNG CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM Ở SEATTLE WA, USA, HÈ THU 200702. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ II TẠI TU VIỆN THÁNH PHAO-LÔ, KIM LONG, HUẾ (3-5.2008)03. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ III TẠI GIÁO XỨ TÂN PHƯỚC, TPHCM (10.09.2008-11.02.2009)04. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ IV TẠI GIÁO XỨ TÂN HÒA, TPHCM (10.9.2008-11.02.2009)05. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ V TẠI TRUNG TÂM MỤC VỤ, HUẾ (08.11.2008-21.03.2009)06. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ VI TẠI TU VIỆN TRINH VƯƠNG, TPHCM (20.11.2008-12.02.2009)07. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ VII TẠI GIÁO XỨ KIM LONG, HUẾ (04.12.2008-10.05.2009)08. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ VIII TẠI GIÁO XỨ GIA HỘI, HUẾ (05.12.2008-07.06.2009)09. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ IX TẠI GIÁO XỨ PHONG CỐC, PHÚ CƯỜNG (14.12.2008-04.07.2009)10. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ X TẠI TRUNG TÂM MỤC VỤ, TPHCM (25.02.2009-17.06.2009)

362

11. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ XI TẠI GIÁO XỨ LẠNG SƠN, TPHCM (26.10.2010-29.03.2011)12. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ XII TẠI HỌC VIỆN MỤC VỤ, TGP/TPHCM (16.02.2011-29.03.2011)13. KHÓA THÁNH PHAO-LÔ XIII TẠI TU VIỆN ĐẮC LỘ SJ, TPHCM (05.01.2012-24.05.2012)

2 CÁC KHÓA “LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ” (MUỐI ĐẤT MỞ RỘNG)14. KHÓA LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ I, HỌC VIỆN MỤC VỤ TPHCM, (19.02. 2011-28.05.2011)15. KHÓA LÃNH ĐẠO THEO PHONG CÁCH THÁNH PHAO-LÔ II, TẠI TU VIỆN BÁC ÁI VINH SƠN, TPHCM, CHO CÁC NỮ TU (19.05.2011- 27.10.2011)

3 CÁC KHÓA “THÁNH PHAO-LÔ ĐẠI CHÚNG”16. KHÓA THÁNH “PHAO-LÔ ĐẠI CHÚNG I” TẠI GIÁO XỨ TÂN PHƯỚC, TPHCM, CHO CÁC HUYNH TRƯỞNG THIẾU NHI THÁNH THỂ VÀ GIÁO LÝ VIÊN (19.02.2009-23.04.2009)17. KHÓA THÁNH “PHAO-LÔ ĐẠI CHÚNG II” TẠI GIÁO XỨ TÂN ĐỊNH, TPHCM (05.05.2009-30.06.2009).18. KHÓA THÁNH “PHAO-LÔ ĐẠI CHÚNG III” TẠI GIÁO XỨ NHÂN HÒA, TPHCM (10.02.2012-28.09.2012).

363

TÀI LIỆU TRA CỨU VÀ ĐEM VÀO SỬ DỤNG TRONG SÁCH

1. Sách Xuất Hành trong Bộ Thánh Kinh Cựu và Tân Ước: Lời Chúa cho mọi người, bản dịch của Nhóm Phiên Địch các Giờ Kinh Phụng Vụ, NXB Tôn Giáo - Hà Nội 2007.

2. Thánh Phao-lô trong Tài liệu “Thánh Kinh và Huấn Luyện Lãnh Đạo Muối Đất” (phần giảng viên & phần học viên) của Đại Học Dòng Tên ở Seattle, thuộc tiểu bang Washington, Hoa Kỳ.

3. MỘt số Tư Liệu về Thánh Phao-lô của Đức Thánh Cha Bê-nê-đic-tô XVI, của các linh mục Linh Tiến Khải, Nguyễn Khắc Hy, Minh Huy v.v..,

4. HỌc và Sống Tinh Thần Thánh Phao-lô hay Khóa Phao-lô đại chúng tập I và II của Giê-rô-ni-mô Nguyễn Văn Nội.

364

MỤC LỤCĐề tài Nội dung Trang

Giới thiệu các Khóa Thánh Kinh và Lãnh đạo Muối Đất mở rộng

03-14

Đôi lời về Khóa Lãnh đạo theo Phong Cách Thánh Phao-lô

15-18

PHẦN I: CÁC ĐỀ TÀI 19ĐT I Cuộc trở lại hay đổi đời của Thánh

Phao-lô20-37

ĐT II Thời đại và tiểu sử của Thánh Phao-lô 38-56ĐT III Công cuộc, chiến thuật và phương thế

truyền giáo của Thánh Phao-lô57-76

ĐT IV Chúa Ki-tô theo giáo huấn của Thánh Phao-lô

77-87

ĐT V Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Hội Thánh

88-100

ĐT VI Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thần

101-114

ĐT VII Giáo huấn của Thánh Phao-lô về các ân huệ của Thần Khí hay đặc sủng

115-122

ĐT VIII Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Đức Ái

123-135

ĐT IX Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thánh Thể

136-152

365

X Giáo huấn của Thánh Phao-lô về sự Phục Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô và sự Sống lại của loài người

153-165

XI Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Thân Xác và Hôn Nhân Gia Đình

166-180

XII Giáo huấn của Thánh Phao-lô về Ơn được nên công chính

181-191

XIII Linh đạo Ki-tô hữu theo giáo huấn của Thánh Phao-lô

192-218

XIV Lãnh đạo theo phong cách Thánh Phao-lô

219-233

PHẦN II: CÁC BÀI ĐỌC THÊM 234BĐT1 Cuộc gặp gỡ đổi đời của Thánh Phaolô

với Chúa Kitô Phục Sinh235-241

BĐT2 Thánh Phaolô trở lại 242-244

BĐT3 Đức Ki-tô của Thánh Phaolô 245-247

BĐT4 Phaolô vị Tông Đồ vĩ đại 248-261

BĐT5 Phaolô con người của hai nền văn hóa 262-268

BĐT6 Thánh Phaolô, con người của Tin Mừng

269-275

BĐT7 Thánh Phaolô, nhà Cách Mạng 276-

366

281BĐT8 Bài Giáo Lý mới XIV của ĐTC

Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Đức Tin phải được thể hiện trong Đức Ái

282-288

BĐT9 Bài Giáo Lý mới XIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Ơn Công Chính Hóa

289-295

BĐT10 Bài Giáo Lý mới VII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô biết Đức Kitô như thế nào?

296-303

BĐT11 Bài Giáo Lý VIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Chúng ta là Đền Thờ của Thiên Chúa nơi trần gian

304-311

BĐT12 Bài Giáo Lý mới IX của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Kitô học: Đức Khiêm Nhường của Đức Kitô

312-319

BĐT13 Bài Giáo Lý mới X của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thần Học về Thập Giá của Thánh Phaolô

320-326

BĐT14 Bài Giáo Lý XI của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Thánh Phaolô và Biến Cố Phục Sinh

327-335

BĐT15 Bài Giáo Lý mới XII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Ngày

336-343

367

Quang Lâm của Đức Kitô trong Giáo Huấn của Thánh Phaolô

BĐT16 Bài Giáo Lý mới XVIII của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Đức Kitô là Đầu Hội Thánh và Vũ Trụ

344-353

BĐT17 Bài Giáo Lý mới XX của ĐTC Bênêđictô XVI về Thánh Phaolô: Cái Chết và Di Sản của Thánh Phaolô

354-361

Các Khóa “Thánh Phaolô” (Muối Đất chính quy) các “Khóa Lãnh đạo theo Phong Cách Thánh Phaolô (Muối Đất mở rộng) và các Khóa “Thánh Phaolô đại chúng” đã được giảng dậy

362-363

Tài liệu tra cứu 364Mục lục 365-

368

368