Mobile Commerce

Chapter 1 Introduction

หวขอ

• ภาพรวมโมบายพาณชย

• โครงสรางพนฐาน

• การประยกตใชงานโมบายพาณชย

• ขอจ ากด

• การรกษาความปลอดภย ในโมบายพาณชย

โมบายพาณชย (Mobile commerce, M-commerce, M-business)

คอพาณชยอเลกทรอนกสทท าในสภาพแวดลอมแบบเคลอนท โดยเฉพาะการท าธรกรรม

ผานอนเทอรเนต สามารถท าไดผานทางอนเทอรเนตไรสาย ชองทางการสอสารเฉพาะทาง

สมารทการด เปนตน

สรางโอกาสในการบรการแบบใหมใหแกลกคาเดมทมอยและเพอดงดดลกคาใหมๆ

Mobile Commerce: Overview

• M-Commerce คอ การด าเนนกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบ

ธรกรรมหรอการเงนโดยผานเครอขายโทรศพทเคลอนท หรอธรกจ

ตามแนวคดของระบบการคาอเลกทรอนกส (E-Commerce) ทใช

อปกรณพกพาไรสายเปนเครองมอในการสงซอและขายสนคาตาง ๆ

รวมทงการรบ-สงอเมล

• ลกคาตองการเขาถงขอมลสนคาและบรการไดทกททกเวลา โดยผาน

โทรศพทมอถอ

• ลกคาสามารถใชโทรศพทมอถอซอตวชมการแสดง บตรผานประต คา

โดยสาร คาทางดวน ทจอดรถ ดาวนโหลดเนอหาและหนงสอทส งซอและ

แผนซด ฯลฯ

• ควรมวธการช าระเงนทเหมาะสมใหลกคาใช เชนการช าระเงนแบบ

micropayment ทมความปลอดภยบนมอถอ ไปจนถงการใหบรการแบบ

สมครสมาชก

โมบายพาณชยในมมมองของลกคา

อตสาหกรรมโทรคมนาคมพฒนาไปในทศทางของการใหบรการแบบมลคาเพมมากขนเรอยๆ

(Value-added services คอ การใหบรการทนอกเหนอจากการสอสารดวยเสยง เชน บรการ

SMS, MMS, อนเทอรเนต) นกวเคราะหคาดการณวาอกไมนานรายไดมากกวาครงของ

ผประกอบการเครอขายมอถอจะไดมาจากโมบายพาณชย

ดงนน ผประกอบการเครอขายมอถอกบผใหบรการคนกลางจะมงเนนไปทบรการแบบ

มลคาเพม เพอใหบรการแบบโมบายเกดขนได ผใหบรการทมความเชยวชาญในสาขาตางๆ

จะตองใหความรวมมอ

นวตกรรมบรการจะตองตอบสนองของความคาดหวงของลกคาและรปแบบธรกจท

ตอบสนองคคาทกคนทเกยวของ

ยคของการสอสาร

• 1G: 1979 – 1992 เทคโนโลยไรสาย

• 2G: เทคโนโลยไรสายปจจบน ; รองรบขอความ

• 2.5G: เทคโนโลยระหวางกลาง รองรบกราฟก

• 3G: เทคโนโลยรนท 3 (2001-2005) สนบสนนสอสมบรณ (คลปวดโอ)

• 4G: ป (2005-2010) ระบบ 4G จะชวยใหการแสดงผลมลตมเดยไดเรวขน

• GPS : ระบบก าหนดต าแหนงบนโลก การบอกต าแหนงบนพนโลกโดยการ

ค านวณจากดาวเทยม

• PDA : Personal Digital Assistant - คอมพวเตอรพกพาแบบไรสาย

• SMS : เปนระบบสงขอความสน

• EMS : เปนบรการสงขอความ ทเพมขน

• MMS : เปนบรการสงขอความ มลตมเดย

• WAP : เปนระบบ Wireless Application Protocol

• สมารตโฟน : โทรศพทมอถอทมการเชอมตออนเทอรเนต และมโปรแกรม

ประยกตตดตงในเครอง

- Mobility – ผใชพกพาโทรศพทมอถอหรออปกรณมอถออนๆ ตดตวไปได

- Broad reach – เขาถงคนในวงกวางในเวลาใดกได

- Ubiquity – การเขาถงขอมลแพรหลาย-งายขนในแบบเรยลไทม

- Convenience – อปกรณทสะดวกในการจดเกบขอมลและมการเชอมตออนเทอรเนต,

อนทราเนต, เอกซทราเนต

- Instant connectivity – การเชอมตอกบอนเทอรเนต อนทราเนต โทรศพทมอถอเครอง

อน และตอกบฐานขอมลไดงายและรวดเรวทนใจ

- Personalization – สามารถปรบเปลยนการแสดงผลขอมลส าหรบผบรโภคแตละราย

- Localization – รต าแหนงสถานทของผใชวา ณ ขณะนนก าลงอยทใดและน าเสนอสนคา

หรอบรการทตรงกบพวกเขา

หวขอ

• ภาพรวมโมบายพาณชย

• โครงสรางพนฐาน

• การประยกตใชงานโมบายพาณชย

• ขอจ ากด

• การรกษาความปลอดภย ในโมบายพาณชย

โครงสรางพนฐานของโมบายพาณชย

ฮารดแวร

• โทรศพทเคลอนทระบบเซลลลาร (โทรศพทมอถอ)

• แปนพมพแบบถอดประกอบได

• พดเอ

• วทยตดตามตวแบบอนเตอรแอคทฟ

• อปกรณอน ๆ

-Notebooks

-อปกรณพกพา

-Smartpads

โครงสรางพนฐานทมองไมเหน

- เครอขายมสายสญญาณหรอโมเดมไรสาย

- เวปเซรฟเวอรทสนบสนนสญญานไรสาย

- แอพพลเคชนเซรฟเวอรหรอเดตาเบสเซรฟเวอร

- แอพพลเคชนเซรฟเวอรขององคกรขนาดใหญ

- จพเอสทใชในการตรวจสอบสถานทของคอมพวเตอรมอถอ

ผใหบรการอปกรณ

Software

• –Microbrowser คอซอฟตแวรบนอปกรณมอถอทใชเพอเรยกดเวบไซต

• –Mobile client operating system (OS) ระบบปฎบตการในมอถอ เชน ios

• –Bluetooth เทคโนโลยชปและมาตรฐาน WPAN ทท าใหสามารถสอสารขอมลและ

เสยงระหวางอปกรณไรสายผานทางคลนความถวทยชวงส น (RF)

• –Mobile application user interface สวนตดตอประสานงานกบผใชบนอปกรณมอ

ถอ

• –Application middleware ซอฟตแวรทเปนตวกลางเปนตวประสานและบรการแอพ

พลเคชนจากผผลตตางๆ

• –Wireless middleware มดเดลแวรแบบไรสาย

เครอขายและการเขาถง

• สอน าสญญาณแบบไรสาย

ไมโครเวฟ

สญญาณดาวเทยม

วทย

อนฟราเรด

เทคโนโลยวทยเซลลลาร

• ระบบไรสาย

หวขอ

• ภาพรวมโมบายพาณชย

• โครงสรางพนฐาน

• การประยกตใชงานโมบายพาณชย

• ขอจ ากด

• การรกษาความปลอดภย ในโมบายพาณชย

Mobile Service Scenarios

รปแบบการใหบรการทางโทรศพทมอถอ

• การบรการทางการเงน (Financial Services)

• การบนเทง (Entertainment)

• การชอปปง (Shopping)

• การบรการขอมล (Information Services)

• การช าระเงน (Payment)

• การโฆษณา (Advertising)

และอนๆ (And more ...)

เนอหาและแอพพลเคชนในชวงแรกจะมงเนนทเรองของการ

สงมอบขอมล แตเมอเวลาผานไปจะเนนไปทการหารายได

M- commerce

Entertainment

• Music

• Games

• Graphics

• Video

• Pornography

Communications

• Short Messaging

• Multimedia Messaging

• Unified Messaging

• e-mail

• Chatrooms

• Video - conferencing

Transactions

• Banking

• Broking

• Shopping

• Auctions

• Betting

• Booking & reservations

• Mobile wallet

• Mobile purse

Information

• News

• City guides

• Directory Services

• Maps

• Traffic and weather

• Corporate information

• Market data

Classes of M-Commerce Applications

โมบายแอพพลเคชน: เครองมอทางการเงน

• เมออปกรณมอถอมระบบรกษาความปลอดภยดขน

• Mobile banking ธนาคารทางโทรศพทมอถอ

• Bill payment services บรการช าระคาบรการ

• M-brokerage services บรการซอขายหลกทรพย

• Mobile money transfers บรการโอนเงน

• Mobile micropayments บรการช าระเงนดวยการตดจากวงเงนในโทรศพท

• ในอนาคตจะมาแทนทบตร ATM หรอบตรเครดตหรอไม??

• เปลยนโทรศพทมอถอใหเปนเครองมอทปลอดภยในการซอโดยไดรบการ

อนมตการช าระเงนทนท

• รปแบบ

Micropayments

Wireless wallets (m-wallet)

Bill payments

โมบายแอพพลเคชน: การตลาด โฆษณา และการ

บรการลกคา

• ชอปปงจากอปกรณไรสาย

– มการเขาถงบรการทคลายคลงกบเครอขายมสาย

• ระบบตะกราสนคา • การเปรยบเทยบราคา

• รายงานสถานะการสงซอ

– อนาคต

• จะสามารถดและซอสนคาไดทางโทรศพทมอถอแบบพกพา

โมบายแอพพลเคชน: การตลาด โฆษณา และการ

บรการลกคา

• โฆษณาแบบเจาะจงกลมเปาหมาย

- การใชขอมลเชงประชากรของผใช (เชน เพศ อาย ทอย) จะท าให

ปรบแตงการใหบรการแบบเฉพาะเจาะจงได

- เมอรความชอบและพฤตกรรมการทองเนตของผใช จะใช

ประโยชนเพอสง

• ขอความโฆษณาทเจาะจงถงตวผใช

• ขอความโฆษณาทเจาะจงกบสถานท

• แอพพลเคชนดาน CRM (การบรหารความสมพนธกบลกคา)

–Mobile CRM

– เปรยบเทยบสนคาจากหลายรานโดยใชโทรศพททตออนเทอรเนตได

– พอรทลเสยง (ระบบตอบรบโทรศพทอตโนมต)

• ระบบเสรมการบรการลกคาชวยใหพนกงานเขาถงขอมลลกคาไดดขน

โมบายแอพพลเคชน: การตลาด โฆษณา และการ

บรการลกคา

ชวยสนบสนนการท างานของพนกงานเคลอนท (Mobile Employee หรอ Mobile

Worker คอ พนกงานทตองออกเดนทางไปท างานนอกสถานท)

• ภายในป 2015 คนงาน 35% จากทงหมดอาจจะเปนพนกงานเคลอนท 1.3

พนลานคน

– พนกงานขายทปฏบตงานภาคสนาม ผบรหารทตองเดนทาง ลกจางทท างานทบาน

ทปรกษาทไปประจ าหนางาน ชางตดตงหรอซอมแซม

บางครงกจ าเปนตองใชขอมลเรองงานเหมอนพนกงานทประจ าอยทส านกงาน

– วธแก: อปกรณไรสาย

อปกรณทสวมใสได: กลอง, หนาจอ, คยบอรด, จอแสดงผลแบบสมผส

การด าเนนธรกจผานโทรศพทมอถอ

การใชฮารดแวรและซอฟตแวรแบบมอถอเปนวธแกชวยใหองคกรสามารถ

ตอบสนองไดเรวขน สามารถแกปญหาการตดขดของหวงโซอปทานโดยการปรบ

แผนหรอโยกยายทรพยากรทจ าเปนไดทนเหตการณ

– ใหขอมลทถกตองและทนเวลา

– ชวยใหท างานรวมกนไดตลอดเสนทางของโซอปทาน

– จะตองบรณาการอปกรณมอถอเขามาในการแลกเปลยนขอมล

– ตวอยางเชน telemetry เปนการบรณาการการสอสารไรสาย ระบบตรวจสอบ

ต าแหนงพาหนะ และอปกรณบอกต าแหนงยานพาหนะ น าไปสการลดคาใชจายและ

การตอบสนองบรการไดเรวขน

Mobile B2B และแอพพลเคชนโซอปทาน

•การประยกตใชงานบรการสวนบคคล

ทสนามบน

•เกมมอถอและการพนน

•ความบนเทงมอถอ

เพลงและวดโอ

•โรงแรม

•บานอจฉรยะและเครองใชไฟฟาอจฉรยะ

•การแพทยระยะไกล

•บรการอน ๆ ส าหรบผบรโภค

โมบายพาณชยส าหรบผบรโภค

หวขอ

• ภาพรวมโมบายพาณชย

• โครงสรางพนฐาน

• การประยกตใชงานโมบายพาณชย

• ขอจ ากด

• การรกษาความปลอดภย ในโมบายพาณชย

• ปญหาในการใชงาน

• ขนาดทเลกของโทรศพทมอถอ (หนาจอ, คยบอรด, ฯลฯ )

• ความจในการเกบขอมลของอปกรณมจ ากด

• ยากทจะเรยกดเวบไซต

• ขอจ ากดทางเทคนค

• ขาดโปรโตคอลการรกษาความปลอดภยทไดมาตรฐาน

• แบนดวดธไมเพยงพอ

• ใบอนญาต 3G, 4G

ขอจ ากดของโมบายพาณชย

• ขอจ ากดทางเทคนค

• ขอจ ากดในการสงสญญาณและการสนเปลองพลงงาน

- อบสญญาณในอโมงคและบางอาคาร - การสงสญญาณรบกวนกน สภาพอากาศและปญหาภมประเทศ และระยะการสงสญญาณจ ากด

• ขอจ ากดของ WAP

• ความเรว

• ราคา

• การเขาถง

ขอจ ากดของโมบายพาณชย

ปจจยทเปนขอจ ากดทางเทคโนโลย

อปกรณมอถอ •แบตเตอร •หนวยความจ า •หนวยประมวลผล •ขนาดหนาจอ

เครอขาย •แบนดวดธจ ากด •การท างานรวมกนตางระบบ •ระยะของเซลลสญญาณ •การโรมมง

การปรบใชในภมภาค •ตองอพเกรดเครอขาย •ตองอพเกรดอปกรณมอถอ •ไมเทยงตรง

มดเดลแวร (ซอฟตแวรท

ผประกอบการตองใช) •ขาดมาตรฐาน •มใหเลอกนอย

ความปลอดภย •อปกรณมอถอ •เครอขาย •บรการเกตเวย

• ความถวทยมอถอ = โรคมะเรง ? - ยงไมมหลกฐานแนชด - อาจจะท าใหเกดคดความฟองรองนบไมถวน - สญญานโทรศพทมอถออาจรบกวนเครองมอทางการแพทยทมความส าคญ

อาจเปนอนตรายตอสขภาพ?

หวขอ

• ภาพรวมโมบายพาณชย

• โครงสรางพนฐาน

• การประยกตใชงานโมบายพาณชย

• ขอจ ากด

• การรกษาความปลอดภย ในโมบายพาณชย

ความเสยงดานความปลอดภยในการซอและขายสนคา

และบรการของอปกรณไรสาย

• การเชอมตอเครอขายแบบ ad-hoc ทเนนใหเชอมตออปกรณกน

ไดงายถกใชในทางทผด

• แคผไมประสงคดเจาะโหนดได 1 จด กสามารถดกใหสง

ขอมลไปทอยปลอมได

• โดเมนอนตราย

• โดเมนอนตรายโดเมนเดยวกเปนภยตออปกรณมอถอโดย

การดาวนโหลดไวรสหรอโคดอนตราย

• โรมมง การเชอมตอขามเครอขาย

• ผใชอาจทองไปอยทามกลางโดเมนทไมนาเชอถอ

ความเสยงดานความปลอดภย (ตอ)

• การโจมตจากโทรศพทมอถอ

• เนองจากโทรศพทมอถอเคลอนยายได จงระบตวผโจมตไดยาก

• อปกรณมอถอสญหายหรอถกโจรกรรม

• มขอมลสวนตวบรรจอยมากกวาคอมพวเตอรเดสกทอป

• อาจมรหสผานถกบนทกไวในอปกรณ

• การเขาถงระบบขององคกร

• บลทธใหการรกษาความปลอดภยทช นลางเทานน อปกรณทถกขโมย

ไปยงคงสถานะเปน trusted device อยได

ปญหาเกยวกบโปรโตคอล Wireless Transport Layer Security (WTLS) • ระดบช นของความปลอดภย

-ไมมใบรบรอง

-ใบรบรองเซรฟเวอรเทานน (ทพบมากทสด)

-ใบรบรองเซรฟเวอรและลกคา

• สรางการเชอมตอโดยไมตองมการรบรองความถกตองอกครง

• สามารถขอเปลยนเสนทางไปยงเวบไซตทเปนอนตราย

ความเสยงดานความปลอดภย (ตอ)

• ผใชถกสอดสองขอมลสวนตว

• มโทรศพทเสนอขายตามมารบกวน

• ใชศพทแสงกฎหมายในขอตกลงทผใชไมสนใจอาน

• บรการมลคาเพม Value-added services ตามต าแหนงสถานทต ง

(Location-Based Services) ละเมดความเปนสวนตว

ความเสยงดานความเปนสวนตว