model and strategy, bussiness operations of ducks egg farm...

รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

โดย นางสาวณฏฐศศ นลนรศร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต แผน ก แบบ ก 2

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2560

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

MODEL AND STRATEGY, BUSSINESS OPERATIONS OF DUCKS EGG FARM IN PHOTHARAM, RATCHABURI

By

MISS Nutthasasi NILNORASRI

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Business Administration (MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION

PROGRAM) Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2017 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

โดย ณฏฐศศ นลนรศร สาขาวชา หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต แผน ก แบบ ก 2 อาจารยทปรกษาหลก รองศาสตราจารย ดร. พทกษ ศรวงศ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. วรรณวร บญคม ) อาจารยทปรกษาหลก (รองศาสตราจารย ดร. พทกษ ศรวงศ ) ผทรงคณวฒภายนอก (อาจารย ดร. พชญพธ ไวยโชต )

ง

บทคดยอภาษาไทย

57602382 : หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต แผน ก แบบ ก 2 ค าส าคญ : รปแบบ, กลยทธ, เปดไข, เกษตรกร, ปญหา, อปสรรค, แปรรป

นางสาว ณฏฐศศ นลนรศร: รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : รองศาสตราจารย ดร. พทกษ ศรวงศ

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษารปแบบ

และกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข ศกษาปญหาและอปสรรคในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร ตลอดจนปจจยทมผลตอการยอมรบการเลยงเปดไขในโรงเรอน ในการศกษาครงนไดเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารอเลกทรอนกสรวมกบการสมตวอยางแบบเจาะจงจากผใหขอมลหลกเปนเกษตรกร จ านวน 6 ราย ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

ผลการวจยพบวา การเลยงเปดไขแบบโรงเรอนเรมเลยงจากเปดสาว เกษตรน าพนธเปดไขมาเลยงจากตางจงหวด จนถงจ าหนายเปนเปดปลดระวาง การเลยงเปดแบบในโรงเรอนเกษตรใชอาหารส าเรจซงตองมการจดการทด เพอประหยดตนทนการผลต เนองจากเปนปจจยการผลตทมตนทนสงทสด การจ าหนายผลผลตเกษตรกรจะขายเปนไขสดใหกบพอคาเพอไปแปรรป เกษตรกรทเลยงเปดไขแบบโรงเรอน ประสบปญหาดานการจ าหนายไขเปด ดานการตลาดราคาไขเปดตกต า ไขลนตลาดในบางชวง

จ

บทคดยอภาษาองกฤษ

57602382 : Major (MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION PROGRAM) Keyword : FORMAT, STRATEGY, DUCKS EGG, FARMER, PROBLEMS, OBSTACLES, PROCESSING

MISS NUTTHASASI NILNORASRI : MODEL AND STRATEGY, BUSSINESS OPERATIONS OF DUCKS EGG FARM IN PHOTHARAM, RATCHABURI THESIS ADVISOR : ASSOCIATE PROFESSOR PITAK SIRIWONG, Ed.D.

This research is a qualitative research. The study aimed to study the format and strategy, business operations of Ducks Egg Farm, problems and obstacles in conducting Egg Duck farms in Photharam district, Ratchaburi Province. The study also investigated the factors affecting the acceptance of egg ducks in tenements. The collected data from electronic documents together with purposive sampling form six key Informants who were farmers in photharam district. The research found that taking care of egg ducks farm in tenement started from taking care of young ducks. The farmers brought a breeding egg ducks form other provinces until sold duck to be discharged ducks. Taking care of ducks in tenements, farmers used the packaged foods which required good management in order to save production costs due to factors of production with the highest costs. The selling eggs of farm produces, the farmer sold fresh eggs to the merchant to processing. farmers who are taking care of egg ducks in tenement had faced difficulties in selling products, the market price, low price of selling, and oversupply in some period.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธ “รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร” สามารถส าเรจลลวงไปไดดวยด โดยผวจยไดรบความกรณา รศ.ดร.พทกษ ศรวงศ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผศ.ดร.วรรณวร บญคม และ อาจารย ดร.พชญพธ ไวยโชต กรรมการสอบวทยานพนธทใหค าปรกษา แนวคด ค าแนะน าทางวชาการ และตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ เปนอยางด ตลอดระยะเวลาทท างานวจยฉบบน ขอบคณคณาจารยและเจาหนาททกทานของสาขาวชา การประกอบการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร ทคอยดแลการด าเนนการในทก ๆ เรอง ตงแตเรมเขาศกษาจนส าเรจการศกษา

ขอขอบพระคณผประกอบการธรกจฟารมเลยงเปดไขทกทาน ทใหความรวมมอในการ ถายทอดประสบการณอยางละเอยด ท าใหผวจยไดขอมลทสมบรณครบถวน จนท าใหเกดวทยานพนธ ทมคณคาเลมนขน อกทงยงดแลชวยเหลอผวจยเปนอยางดตลอดระยะเวลาทผวจยเกบขอมล

สดทายน คณคาและประโยชนของวทยานพนธฉบบน ขอมอบวทยานพนธฉบบนเปนก าลงใจ และแรงบนดาลใจกบทกทานทน าไปศกษา และเปนเครองบชาพระคณคณพอ คณแม ญาตพนอง บรรดาคณาจารย และผมพระคณทกทานดวยความเคารพ

ณฏฐศศ นลนรศร

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ

สารบญ ................................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ...................................................................................................................................... ญ

สารบญภาพ .......................................................................................................................................... ฎ

บทท 1 บทน า ....................................................................................................................................... 1

1. ทมาและความส าคญของปญหา .................................................................................................. 1

2. วตถประสงคของการวจย ............................................................................................................ 4

3. ขอบเขตของการวจย ................................................................................................................... 4

4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .......................................................................................................... 5

5. นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................................ 5

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ ............................................................................................................. 8

1. แนวคดเกยวกบการประกอบการ ................................................................................................ 8

2. แนวคดเกยวกบกลยทธการบรหารจดการ (การบรหารเชงกลยทธ) .......................................... 11

3. ลกษณะการเลยงเปดไขในจงหวดราชบร ................................................................................... 19

4. แนวทางการวเคราะหรายได-รายจายของฟารม ........................................................................ 37

5. ปญหาและอปสรรคจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไข .................................................... 40

6. งานวจยทเกยวของ .................................................................................................................... 41

บทท 3 วธการด าเนนการวจย ............................................................................................................ 45

1. แหลงขอมลเบองตน .................................................................................................................. 45

ซ

2. แหลงขอมลวจย ......................................................................................................................... 45

3. ขนตอนในการวจย ..................................................................................................................... 46

4. วธทใชในการวจย ...................................................................................................................... 46

5. เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................................ 47

6. การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................................... 47

7. การบนทกขอมลภาคสนาม ........................................................................................................ 48

8. การวเคราะหขอมล .................................................................................................................... 48

9. การน าเสนอขอมล ..................................................................................................................... 49

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................................... 50

1. ขอมลความเปนมาของธรกจของผประกอบการ ........................................................................ 50

2. รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจ ......................................................................................... 53

3. การประเมนผล .......................................................................................................................... 68

4. ปญหาและอปสรรค ................................................................................................................... 69

5. แนวทางการแกไขปญหา ........................................................................................................... 72

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ....................................................................................... 83

1. การวางแผน ............................................................................................................................... 83

2. การด าเนนงาน ........................................................................................................................... 84

3. การประเมนผล .......................................................................................................................... 85

4. ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกปญหาจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไข .............. 85

5. แนวทางการแกไขปญหา ........................................................................................................... 86

อภปรายผล .................................................................................................................................... 87

ขอเสนอแนะ .................................................................................................................................. 88

รายการอางอง ..................................................................................................................................... 89

ประวตผเขยน ..................................................................................................................................... 91

ฌ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 ขนาดพนทโรงเรอนส าหรบเลยงเปดไข ............................................................................. 29

ตารางท 2 สตรอาหารเปดไข .............................................................................................................. 33

ตารางท 3 ปรมาณอาหารของเปดไข .................................................................................................. 34

ตารางท 4 ความตองการโภชนาของเปดไข ........................................................................................ 35

ตารางท 5 แสดงรายละเอยดจดเรมตนของธรกจ ............................................................................... 52

ญ

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 ฝงเปดไลทงทก าลงหาอาหาร ............................................................................................... 21

ภาพท 2 ฝงเปดไลทงทก าลงหาอาหาร ............................................................................................... 21

ภาพท 3 ผลผลตของเปดไลทง ............................................................................................................ 21

ภาพท 4 ฝงเปดทเลยงแบบปลอยทง .................................................................................................. 22

ภาพท 5 ฝงเปดทเลยงแบบปลอยทงเขาโรงเรอน ............................................................................... 22

ภาพท 6 ลกษณะการเลยงเปดไขในโรงเรอน ...................................................................................... 23

ภาพท 7 ลกษณะการเลยงเปดไขในโรงเรอน ...................................................................................... 23

ภาพท 8 ลกษณะโรงเรอนเลยงเปดไข ................................................................................................ 55

ภาพท 9 ลกษณะโรงเรอนเลยงเปดไข ................................................................................................ 56

ภาพท 10 ลกษณะโรงเรอนเลยงเปดไข .............................................................................................. 56



ภาพท 13 การออกไขของเปด ............................................................................................................ 59

ภาพท 14 การออกไขของเปด ............................................................................................................ 60

ภาพท 15 การเกบไข .......................................................................................................................... 60

ภาพท 16 ลกษณะการเกบไขเปดรอการจ าหนาย .............................................................................. 60

ภาพท 17 ลกษณะฟองไขเปด ............................................................................................................ 61

ภาพท 18 ลกษณะไขแดงเปด ............................................................................................................. 61

ภาพท 19 รปไขเปดแบบขายปลก ...................................................................................................... 63

ภาพท 20 รปไขเปดแบบขายปลกใสแผง ............................................................................................ 64

ภาพท 21 รปไขเปดแผงรวม............................................................................................................... 64

ภาพท 22 รปไขเปดทจ าหนายขายสง ................................................................................................ 64

ฎ

ภาพท 23 ไขเคมใบเตย ...................................................................................................................... 75

ภาพท 24 ไขวนแกว ........................................................................................................................... 75

ภาพท 25 ไขเคม ................................................................................................................................ 75

ภาพท 26 ไขเคม ................................................................................................................................ 76

ภาพท 27 ไขเคม ................................................................................................................................ 76

ภาพท 28 ไขเยยวมา .......................................................................................................................... 76

ภาพท 29 ขนมฝอยทอง ..................................................................................................................... 77

ภาพท 30 อาหารส าเรจรป ................................................................................................................. 78

ภาพท 31 เศษมนส าปะหลง ............................................................................................................... 78

ภาพท 32 ขาวเปลอก ......................................................................................................................... 79

ภาพท 33 ขาวโพดแหง ....................................................................................................................... 79

ภาพท 34 ร าขาว ................................................................................................................................ 79

ภาพท 35 เปลอกหอยปน ................................................................................................................... 80

ภาพท 36 ปลาปน .............................................................................................................................. 80

ภาพท 37 วตถดบใชเลยงเปด ............................................................................................................. 80

ภาพท 38 ปลาสดตวเลก .................................................................................................................... 81

1

บทท 1 บทน า

1. ทมาและความส าคญของปญหา

ประเทศไทยมจ านวนประชากรทท าการประกอบอาชพทางการเกษตรมากกวาอาชพอน ๆ โดยเฉพาะอาชพการท าการเกษตร โดยการท านาของชาวนาซงถกยกยองวาเปนกระดกสนหลง ของชาต เกษตรกรรายยอยมการท าการเกษตรแบบครอบครว และมกจะเปนการท างานแบบปลก พชผสมกบการเลยงสตว การเลยงเปดในนาขาวเปนวถชาวบานอยางหนงทนยมกนมาก โดยเกษตรกร จะปลอยเปดในทงนาทเพงเกบเกยวเสรจ เพอใหเปดกนเมลดขาวทตกอยในนา หอยเชอรร และป ซงชวยท าใหลดการหาอาหารใหเปดได ในขณะเดยวกนชาวนากไดประโยชนจากการทเปดกนหอย เชอรร ป ท าใหลดจ านวนศตรของตนขาว อกทงมลเปดยงชวยปรบปรงดนของพนทนา ซงจะชวยลด การใสปยของเกษตรกรผปลกขาวดวย

การเลยงเปดไขเปนอาชพทางการเกษตรแขนงหนงในประเทศ เนองจากสภาพภมอากาศ และภมประเทศเอออ านวยตอการเลยงสตวประเภทนมาก ไขเปดทผลตไดในปหนง ๆ สามารถสงไป จ าหนายในตลาดตางประเทศอยางแพรหลาย เพราะไขเปดเปนอาหารทชนทกระดบชนนยมบรโภค รวมทงสามารถถนอมไวไดนานวนอกดวย ไขเปดนบเปนแหลงอาหารทมคณคาทางโภชนาการสง หาซอไดงายตามทองตลาดและราคาไมแพงมากนก

การเลยงเปดเปนอาชพทมการเลยงมาอยางยาวนาน เปดไขเปนสตวปกทนยมเลยงกนแพรหลายในประเทศไทย และมความส าคญตอเศรษฐกจโดยเฉพาะในชนบทของไทย การเลยงเปด จงนบไดวาเปนวถชวตของเกษตรกรไทย โดยในทางเกษตรกรรมการเลยงเปดเปนอาชพหนงทม ความส าคญ โดยเฉพาะการเลยงเปดไขทมไขเปดเปนผลตผลทถกน าไปใชในการแปรรปเปนอาหารชนดตาง ๆ เชน ไขเคม ขนมหวาน การปรงอาหารในครวเรอน และยงเปนอาชพทางการเกษตร แขนงหนงในประเทศไทย เนองจากสภาพภมอากาศและภมประเทศเอออ านวยตอการเลยงสตว ประเภทนมาก ไขเปดทผลตไดในปหนง ๆ สามารถสงไปจ าหนายในตลาดตางประเทศอยางแพรหลาย เพราะไขเปดเปนอาหารทชนทกระดบชนนยมบรโภค รวมทงสามารถถนอมไวไดนานวนอกดวย ไขเปดนบเปนแหลงอาหารทมคณคาทางโภชนาการสง หาซอไดงายตามทองตลาดและราคาไมแพง มากนก

เดมการเลยงเปดในประเทศไทย เลยงกนมากเฉพาะในทองทของจงหวดทอยใกล ชายฝงทะเล เชน จงหวดชลบร สราษฎรธาน สมทรปราการ สมทรสาคร และเพชรบร ทงน เพราะใน

2

สมยกอนผเลยงเปดเขาใจวา การเลยงเปดถาจะไดผลดและไขตกนนจะตองหาปลาสด หอยสดใหกน อยเสมอจ าท าใหไขแดงของเปดสแดงสวย และจงหวดชายทะเลกมอาหารดงกลาวอดมสมบรณ จงม การเลยงเปดกนแตเฉพาะในจงหวดทกลาวขางตนกนมาก ตอมาวทยาการตาง ๆ กาวหนามากขนและ พบวาการเลยงเปดนนไมจ าเปนจะตองใหปลาสดหรอหอยสดเสมอไป หากแตวามการจดการทถกตอง ใหอาหารทมคณคาทางโปรตนเพยงพอส าหรบความตองการของเปดในระยะตาง ๆ แลว การเลยงเปด จะประสบผลส าเรจได

เปดไข เปนสตวปกทเลยงงาย อยงาย กนงาย จงนยมเลยงกนอยางแพรหลายทวประเทศ และนบเปนสตว เลยงทมความส าคญตอเศรษฐกจของชนบทในปจจบน โดยเฉพาะชนบท แถบชายทะเลรมแมน า ล าคลองและแหลงอน ๆ ทสามารถหาอาหารตามธรรมชาตไดงายโดยไมตอง ลงทนมากนก

ในอดตการเลยงเปดมกจะนยมเลยงกนในพนททมแหลงน าอดมสมบรณ เลยงกนมาก เฉพาะในทองทของจงหวดทอยใกลชายฝงทะเล เชน จงหวดชลบร สราษฎรธาน สมทรปราการ สมทรสาครและเพชรบร ทงน เพราะในสมยกอนผเลยงเปดเขาใจวา การเลยงเปดถาจะไดผลดและ ไขตกนนจะตองหาปลาสด หอยสดใหกนอยเสมอจ าท าใหไขแดงของเปดสแดงสวย และจงหวด ชายทะเลกมอาหารดงกลาวอดมสมบรณ จงมการเลยงเปดกนแตเฉพาะในจงหวดทกลาวขางตน กนมาก ตอมาวทยาการตาง ๆ กาวหนามากขนและพบวาการเลยงเปดนนไมจ าเปนจะตองใหปลาสด หรอหอยสดเสมอไป หากแตวามการจดการทถกตอง ใหอาหารทมคณคาทางโปรตนเพยงพอส าหรบ ความตองการของเปดในระยะตาง ๆ แลว การเลยงเปดจะประสบผลส าเรจได

อยางไรกตามเนองจากสภาพชนบทของไทยในปจจบนเรมเปลยนเปนสงคมเมองและ มการเจรญเตบโตในภาคอตสาหกรรมเพมมากขน รวมทงมการเปลยนแปลงการปลกขาวไปเปนการ ปลกพชชนดอน ท าใหเกษตรกรมความสนใจอาชพในการเลยงเปดลดลง สงผลใหวถชวตดงเดม แบบชาวนาไทยเรมหายไป ประกอบกบการระบาดของไขหวดนกในประเทศไทยในชวงทผานมา การเลยงเปดถกมองวาเปนสาเหตหนงของการระบาดของไขหวดนก ท าใหเกดทศนคตเชงลบ จากประชาชนทวไป (กรมปศสตว, 2555) ประกอบกบนโยบายของราชการ แผนยทธศาสตร ในการแกไขปญหาโรคไขหวดนกของคณะกรรมการพจารณาแกไขสถานการณไขหวดนกในชวงป พ.ศ.2548 – 2550 มนโยบายทสงเสรมใหปรบการเลยงเปดเขาสระบบฟารมปดเพอการควบคม ไขหวดนกทมประสทธภาพ

พนธเปดทเกษตรกรนยมเลยงกนมากในประเทศไทย ไดแก พนธ ปากน า พนธนครปฐม พนธกากแคมปเบลล พนธปกกงและเปดเทศ เปนตน การเลยงเปดของเกษตรกรนนมความหลากหลาย สามารถเลยงเปนอาชพหลกหรออาชพเสรมกได เลยงแบบฟารมในโรงเรอนหรอเล ยงแบบไลทง ขนอยกบปจจยทแตกตาง โดยการเลยงแบบการไลทงนเกษตรกรจะเลยงเฉพาะในพนทต าบลหรอ

3

อ าเภอของตนเทานน เมอปจจบนมการขยายตวทางธรกจของการเลยงเปดไลทงมเพมมากขน ท าให ตองเคลอนยายเปดจากอ าเภอหรอจากจงหวดอน เขามาเลยงในพนททท านาแบบนาปรง เพราะม อาหารส าหรบเปดตลอดทงปโดยเฉพาะเขตภาคกลางและภาคตะวนออกในป 2553 มจ านวนเปด ทงหมด 29,232,925 ตว สวนใหญเปนเปดเนอจ านวน 7,796,711 ตว คดเปนรอยละ 27 รองลงมา เปนเปดไขจ านวน 7,412,077 ตว คดเปนรอยละ 25 เปดไขไลทงจ านวน 7,120,197 ตว คดเปนรอย ละ 24 เปดเทศ จ านวน 6,033,357 ตว คดเปนรอยละ 21 และเปดเนอไลทงจ านวน 870,588 ตว คดเปนรอยละ 3 ดงไดแสดงไวในรปท 1 และมจ านวนครวเรอนเกษตรกรผเลยงเปดไขไลทงจ านวน 5,711 ครวเรอน เกษตรกรผ เลยงเปด เนอไลท งจ านวน 4,115 ครวเรอน (ศนยสารสนเทศ กรมปศสตว, 2553)

ธรกจฟารมเลยงเปดไข เปนอกอาชพหนงทคนไทยประกอบเพอใชเลยงปากเลยงทอง เปนอาชพทสรางงานสรางรายไดใหผประกอบการเปนอยางด การเลยงเปดจะไดไขเพอน ามาบรโภค ในชวตประจ าวนแลว ยงสามารถน ามาจ าหนายเพมรายไดใหเกษตรอกดวย จงมการขยายการเลยง เปนรปแบบธรกจฟารมเลยงเปดไข สามารถน าไขไปจ าหนายทงในประเทศและสงออกตางประเทศ ตลาดไขเปดจงเปนตวชวาธรกจฟารมไขเปดจะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด โดยผผลตสามารถ น าไขเปดไปขายไดหลายรปแบบ เชน การขายปลก การขายสง การขายประกนราคา ซงปรมาณการ ขายไขเปดนนจะมากหรอนอยอาจจะขนอยกบหลายปจจย เชน ราคา ฤดกาล โรคระบาด อยางไร กตามการเลยงเปดไขตองใชความรและเทคนคการจดการ เนองจากยงมปจจยอนทก าหนดวธการผลต อาท ความตองการของตลาดดานคณภาพของไข ปรมาณความตองการของตลาดทไมแนนอน โดยเฉพาะในบางชวงทประสบภาวะไขเปดลนตลาด การควบคมตนทนการผลต และราคาอาหารสตว เปนปญหาอปสรรคในการในการเลยงเปดไขตามมา ท าใหเกษตรกรเลกเลยงไปเปนจ านวนมาก

ยงกวานนการประกอบธรกจจ าเปนตองมระบบการจดการเพอใหธรกจมประสทธภาพ โดยหวงโซคณคานนถอไดวาครอบคลมถงการด าเนนงานของธรกจทงหมด ไมวาจะ เปนการท า ทงในดานกจกรรมหลกตงแตกจกรรมสถานทประกอบการ การไดรบเขาวตถดบมาผานกระบวนการ ผลตจนไปถงกระบวนการจดและจ าหนายใหลกคา และยงมกจกรรมสนบสนนซงเปนการบรหาร การจดการทชวยใหการด าเนนงานกจกรรมหลกมประสทธภาพ ทงสองกจกรรมมสวนท าใหการด าเนน ธรกจมประสทธภาพมากขน (พกตรผจง วฒนสนธ และ พส เดชะรนทร, 2545)

อยางไรกตามส าหรบการประกอบธรกจนน การวางแผนเชงกลยทธนบเปนอกเรองหนง ทมความส าคญมาก ทงน กเพราะการวางแผนเชงกลยทธเปนกระบวนการในการก าหนดทศทางและ แนวทางของการปฏบตขององคกรในอนาคต การวางแผนเชงกลยทธเปนการวางแผนการท างานทม ลกษณะแตกตางไปจากการวางแผนโดยทวไป ซงอาจวางแผนไดโดยการวเคราะหโครงสรางองคกร สถานภาพทางการเงน เทคโนโลย วฒนธรรม ประสทธภาพและประสทธผล เพอทจะหาจดออนและ

4

จดแขงในดานตาง ๆ เพอเปรยบเทยบกบคแขง ซงกระบวนการจดการเชงกลยทธนจะท าใหองคกร สามารถสรางผลตอบแทน (Returns) ทเหนอวาคแขงขนไดดวยการสรางขอไดเปรยบในการแขงขน (Competitive Advantage) ตวอยางทส าคญทางดานกลยทธ เชน กลยทธทางดานการตลาด กลยทธ การเลอกพนท เปนตน (สพาน สฤษฎวานช, 2553) 2. วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษารปแบบและกลยทธในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร

2. เพอศกษาปญหาและอปสรรคในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข ของผประกอบการ ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

3. ขอบเขตของการวจย

3.1 ขอบเขตดานเนอหาของการศกษา การศกษารปแบบและกลยทธของผประกอบการในการด าเนนธรกจการเลยงเปดไข

ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร ตลอดจนศกษาถงปญหาและอปสรรคการด าเนนธรกจทเกดขน จากการประกอบธรกจ พรอมทงเสนอและหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขน รวมถงศกษาคาใชจาย และรายไดในการเลยงเปดไข

3.2 ขอบเขตดานกลมประชากร ผใหขอมลหลกในการศกษาครงนคอ ผประกอบการด าเนนธรกจเลยงเปดพนธไข

ในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร จ านวนทงสน 6 ราย โดยใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ในการเลอก โดยท าการคดเลอกเฉพาะผประกอบการทอนญาตใหสมภาษณ และใหขอมลโดยละเอยด โดยมเกณฑการเลอกสมภาษณเฉพาะฟารมทมกลางและขนาดใหญ

3.3 ขอบเขตดานพนทในการศกษา ผวจยเลอกเปาหมายการท าขอมลดานพนทแบบเจาะจง (Purposive Selective)

ศกษาในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร เนองจากเปนพนททมการเลยงเปดกนมาตงแตด งเดม อกทงยงเปนเขตอ าเภอทมการเลยงเปดมากทสดของจงหวดราชบร

3.4 ขอบเขตดานระยะเวลา ผวจยไดก าหนดระยะเวลาในการวจย ตงแตเดอนพฤศจกายน 2558 – มถนายน

2559 เปนระยะเวลา 8 เดอน

5

4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ท าใหทราบรปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจเลยงเปดไข และน าขอมลทไดจากการ

ศกษาเสนอกบเกษตรกรผประกอบการหาแนวทางเพอปรบปรงรปแบบโครงสรางใหมประสทธภาพ มากขน

2. เพอใหไดทราบถงวธการเลยง การดแลและการจดการทางดานตาง ๆ ในการเลยงเปดไข 3. ไดทราบถงปญหาการเลยงเปดไขของเกษตรกรผเลยงเปดไข เพอใชเปนแนวทาง

ในการน า มาพฒนาการเลยงเปดไขในรปแบบของระบบฟารมตอไป 4. ผลของการศกษาสามารถน าขอมลไปเปนแนวทางประกอบการตดสนใจในการด าเนน

ธรกจการเลยงเปดไข ของผทมความสนใจทจะลงทนในอนาคต 5. นยามศพทเฉพาะ

1. รปแบบการด าเนนธรกจ หมายถง การก าหนดประเภทหรอลกษณะในการประกอบ กจการ

2. กลยทธ หมายถง วธการอยางใดอยางหนงในการประกอบกจการเพอใหบรรล เปาหมายทวางไว

3. ธรกจฟารมเลยงเปด หมายถง การท ากจกรรมของกลมบคคล หรอบคคล ทเกยวของ กบการผลต การจ าหนาย และการบรการ โดยมจดมงหมายทตองการไดรบผลตอบแทน หรอผลก าไร จากการด าเนนกจกรรมนนอยางเปนระบบ และเพอตอบสนองความตองการของประชาชน หรอ ผบรโภค

4. เกษตรกร หมายถง ผประกอบการทางการเกษตรซงรวมถงการเลยงสตวดวย 5. เกษตรกรผเลยงเปด หมายถง เกษตรกรผเลยงเปดไขทเปนผใหขอมลและขนทะเบยน

กบส านกงานปศสตวจงหวด 6. เปดไข หมายถง เปนพนธทเลยงเพอเอาไขโดยเฉพาะ เมอหมดไขหรอใหไขไมคมคา

กจะถกขายเปนเปดเนอตอไป 7. เปดสาว หมายถง เปดทพรอมใหไขแก เกษตรกรทนทเมอน ามาเลยง มอาย

4 – 5 เดอนขนไป เกษตรกรสามารถเกบไขขายเปนรายได 8. การเลยงเปดไข หมายถง สภาพการเลยงเปดของเกษตรกรซงเลยงตามไรนาแหลงน า

ตาง ๆ บรเวณทอยอาศยของชาวบานหรอโรงเรอน 9. พนธเปดไข หมายถง พนธเปดทนยมเลยงกนในประเทศไทย คอ

9.1 พนธตางประเทศ ไดแก พนธกากแคมปเบลล 9.2 พนธพนเมอง ไดแก พนธนครปฐม พนธปากน า

6

9.3 พนธลกผสมระหวางพนธตางประเทศและพนธพนเมอง 10. เปดไขปลดหรอเปดปลด หมายถง เปดไขทคดทง เนองจากเปนเปดทไมไข หรอใหไข

นอย นอกจากนในระหวางการเลยง หากเปดไขนอยกจะมการคดเปดออกจากฝงอยเสมอ เพราะเปด เหลา นจะกนอาหารอยทกวน ท าใหตนทนการผลตไขตอฟองสง ปกตเปดจะใหไขไดประมาณ 1 ป หลงจากนนไขกจะลดลงจนเลยงไมคมคาอาหาร กจะมการปลดขายเปดทงฝง

11. การจดการเลยงเปด หมายถง การจดการดานพนธ การจดการดานอาหาร และแผนการผลต การจดการผลผลต และการจดการดานการสขาภบาล

12. สภาพการเลยงเปด หมายถง สภาพทเกยวกบพนธเปด แหลงพนธ โรงเรอน อปกรณ ในการเลยง อาหารและการใหอาหาร การปฏบตดแล สภาพการเปนโรคตาง ๆ การปองกนการรกษาโรค และการจ าหนายผลผลต

13. โรงเรอน หมายถง โรงเรอนทไดรบการรบรองจากกรมปศสตวใหใชส าหรบเลยง เปดไข โดยใชตาขายลอมเพอปองกนสตวอนเขามาปะปนกบเปด โดยเฉพาะนกทเปนพาหะของโรค ไขหวดนก

14. ฟารมเปดไข หมายถง สถานทส าหรบเลยงเปดไขเพอวตถประสงคในการผลตไขเปดในทางการคา โดยมสภาพแวดลอมทเหมาะกบความเปนอยของเปดไข และอณหภมจะแปรผนไปตามสภาพของอากาศ ตลอดจนสามารถปองกนสตวทเปนพาหะน าโรคได

15. มาตรฐานฟารมเปดไข หมายถง การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบฟารมหรอโรงเรอนทใชในการเลยงเปด

16. ระบบการผลต หมายถง การจดเตรยมปจจยในการเลยงเปดไข การเลยงเปดไข ตลอดไปจนถงการจ าหนายไขเปด และการจ าหนายเปดปลด

17. อาหารส าเรจรป หมายถง อาหารทเปนอาหารส าเรจรปซงผลตโดยบรษทอาหาร ตาง ๆ เชอกนวาอาหารส าเรจรปนมคณคาทางโปรตน ไขมน คารโบไฮเดรท วตามน แรธาต ตลอดจน อน ๆ ทรางกายสตวตองการตามระยะตาง ๆ อยางครบถวน และสามารถน าไปใชเลยงสตวไดทนท ท าใหรางกายสตวเจรญเตบโตรวดเรว มความตานทานโรคด และสตวใหผลผลตสง

18. ปลาเปด หมายถง ปลาสดขนาดเลก ๆ ชนดตาง ๆ ทใชเปนอาหารเปดโดยน ามาสบใหเปนชนเลก ๆ แลวน าไปใหเปดกนเปนอาหาร เปนการสรางเสรมใหรางกายเปดไดรบอาหารโปรตนอยางเพยงพอ เปดไขจะใหไขสม าเสมอถาไดปลาเปดอยางเพยงพอ

19. อาหารผสม หมายถง อาหารทผเลยงเปดซงเปนวตถดบตาง ๆ มาผสมเปนอาหารส าหรบใชเลยงเปด โดยการผสมนนอาจใชเครองผสมอาหารหรอผสมดวยแรงคนกได อาหารทผสมขนจะใชอตราสวนของวตถดบในปรมาณทแตกตางกนออกไปตามระยะอายเปด วตถดบทนยมน ามาใช

7

ผสม เปนอาหารผสมไดแก ร าหยาบ ร าละเอยด ปลายขาว ปลาปนจด กระดกปน เปลอกหอยปน น ามนตบปลาและอน ๆ

20. กากเบยร หมายถง กากทเหลอจากการท าเบยรแลว มสวนเหลอของคารโบไฮเดรท โปรตน และแรธาตทยงเปนประโยชนอย น าเอามาใชเปนอาหารเลยงสตวได

21. รายได หมายถง รายไดจากการจ าหนายไขเปดและการเปดปลดของเกษตรกร 22. รายไดเหนอรายจาย หมายถง รายไดหกรายจายทเกดขนจากการเลยงเปดไข 23. ปญหาการเลยงเปด หมายถง ปญหาดานการเลยงและโรงเรอนเลยงเปดไข พนธสตว

การปองกนโรค อาหารและการใหอาหาร แหลงเงนทน แรงงาน การตลาด และมาตรฐานฟารมเปดไข

8

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรองรปแบบและกลยทธของผประกอบการการเลยงเปดไข ในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร ผวจยไดศกษาจากเอกสารตาง ๆ รวมถงงานวรรณกรรมและงานวจย ทเกยวของกบการศกษา เพอใชเปนขอมล สามารถสรปสาระส าคญของเอกสารคนควาไดดงน

1. แนวคดเกยวกบการประกอบการ 2. แนวคดเกยวกบกลยทธการบรหารจดการ 3. ลกษณะการเลยงเปดไขในจงหวดราชบร 4. แนวทางการวเคราะหรายได-รายจายของฟารม 5. ปญหาและอปสรรคจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไข 6. งานวจยทเกยวของ

1. แนวคดเกยวกบการประกอบการ

นกวชาการไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการประกอบการไวหลายทฤษฎซงจะมความ แตกตางกนออกไปมความหมายคลายคลงกน และผวจยขอน าเสนอเพยงบางสวนมาประกอบ การศกษา ดงน

ความหมายของการประกอบการ (Entrepreneurship) มความหมายในลกษณะตาง ๆ กน ทงนขนอยกบการพจารณาในแงมมตาง ๆ ดงน

การประกอบการมความหมายในเชงศาสตรวา เปนกระบวนการทจะน าปจจยการผลต (ทดน แรงงาน และทน) ชนดตาง ๆ มาแปรสภาพเปนคาและบรการใหมประสทธภาพมากทสด

การประกอบการในความหมายเชงธรกจ ไดแก การด าเนนกจกรรมโดยบคคลหรอ กลมบคคล ซงรวมกนในการผลตหรอการจ าหนายสนคาและการบรการ โดยมงหวงในผลก าไรและ มความเสยงตอการขาดทน จากความหมายดงกลาวนจะเหนไดวา การประกอบการใด ๆ ซงเปนของ บคคลเดยวหรอกลมของบคคล เชน หางหนสวนหรอบรษทจ ากดกตาม หากมวตถประสงคเพอการ ผลตและจ าหนายสนคาโดยมงหวงในผลก าไร และยอมเสยงตอการขาดทนยอมถอวาเปนธรกจทงสน อาท โรงงานผลตรถยนต รานคาปลก ธนาคาร คลนกแพทย เปนตน

9

การประกอบการในความหมายเชงระเบยบขอบงคบดานกฎหมาย มกจะหมายถงวธการ จดตงกจการหรอหนวยธรกจ โดยอาศยหลกเกณฑและระเบยบขอบงคบของกฎหมายเปนแนว ทางควบคมในการด าเนนกจการ (จรญ โกสยไกรนรมล, 2543)

ความส าคญและบทบาทของการประกอบการ สถานประกอบการธรกจประเภทตาง ๆ ซงเปนสถาบนหนงของสงคมยอมจะส าคญตอ

ความเจรญกาวหนาและการด ารงอยอยางมนคงของสงคม เมอสงคมมความมนคงสลบซบซอนมากขน กจะยงท าใหการประกอบธรกจตองแสดงบทบาทมากขนตอชวตความเปนอยของคนในสงคม มนษย ทกคนเปนผบรโภคสนคาและบรการเพอการมชวตทสะดวกสบาย ดงนน จงตองพงพาผผลตและ ผจดจ าหนายสนคาหรอบรการเพอน ามาบ าบดความตองการและเพอใหสงคมไดพฒนายงขนไป กจ าเปน ตองอาศยการมระบบเศรษฐกจมนคงทงทางดานการเงน การลงทน และการมงานท าอยาง เตมท (Full Employment) ซงเปนผลพวงจากการประกอบธรกจอยางมประสทธภาพนนเอง อยางไร กตามเราสามารถสรปบทบาทของการประกอบการทมตอสงคมได ดงน

1. ชวยใหฐานะทางเศรษฐกจของประเทศเจรญกาวหนาและมนคง ดวยการเพมจ านวน ผลผลตหรอรายไดประชาชาตและเปดโอกาสใหมการจางงานมากขน

2. ชวยใหรฐมรายไดเพมขนจากการเกบภาษอากรและคาธรรมเนยมตาง ๆ เพอน าไปใช จายสรางความเจรญใหแกประเทศในดานตาง ๆ เชน สรางสาธารณปโภค อนไดแก ถนนหนทาง ทาเรอ โรงพยาบาล โรงเรยน เปนตน

3. ชวยใหเกดความกาวหนาของวทยาการเทคโนโลยตาง ๆ การประกอบธรกจในปจจบน ทมความซบซอนมากขนกวาเดม ตองอาศยการสบคน ศกษา คนควา และการวจยศกษาเพอให การด าเนนงานมประสทธภาพสงสด จงจะสามารถด ารงอยไดทามกลางการแขงขนในตลาด

4. ชวยยกระดบมาตรฐานการครองชพใหสงขน โดยทธรกจไดชวยสรางงานใหแกบคคลและเกดมรายไดเพอน าไปซอหาสนคาทจ าเปนตอการด ารงชพ ท าใหไดรบความพอใจเพมขน ขณะเดยวกนกสามารถทจะเลอกหาสนคาและบรการทมคณภาพสงขน ท าใหเกดการกนดอยด

5. ชวยสรางสรรคและรกษาคานยมในดานศลปวฒนธรรมของสงคม โดยทสนคาตาง ๆ ทน ามาเสนอขายแกผซอนน เมอพจารณาในดานของรปแบบและคณคาของสนคา ซงเกดจากความคด สรางสรรคของผผลตทชวยก าหนดแนวทางของรสนยมในการบรโภค ตลอดจนการเสยสละของธรกจ เพอสวนรวม เพอจะรกษาไวซงศลปวฒนธรรมอนดงามของสงคม เชน การเสนอรายการสารคด ทางโทรทศนเรองจดหมายเหตกรงศรฯ เปนตน ซงเปนการสรางคานยมทดตอธรกจทเปนเจาของ รายการใหเกดขนกบประชาชนโดยทวไป

6. ชวยในการปองกนและรกษาสภาพแวดลอมใหปราศจากมลพษดานตาง ๆ เพอใหสงคมของมนษยอยอาศย โดยมสขอนามยทด (จรญ โกสยไกรนรมล, 2543)

10

กลาวโดยสรปคอ ผประกอบการ (entrepreneur) หมายถง ผคดรเรมด าเนนธรกจขนมา เปนของตนเอง มการวางแผนด าเนนงานและด าเนนธรกจทกดานดวยตนเอง มการคนหาความ ตองการของตลาดและปดกจการใหมเพอตอบสนองความตองการ มองเหนโอกาสทางธรกจและ สามารถหาชองทางทจะสรางธรกจของตนเอง มความพรอมทจะรบความเสยงต าง ๆ ทจะเกดขน ตงแตตดสนใจทจะเรมด าเนนธรกจ โดยยอมรบความเสยงทอาจเกดขนไดตลอดเวลา เพอมงหวง ผลก าไรทเกดจากผลการด าเนนงานของธรกจตนเอง ซงผวจยจะน ามาเปนขอมลเบองตนในการศกษา รปแบบและกลยทธของผประกอบการการเลยงเปดไข ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

ความหมายของผประกอบการ ความหมายของค าวา “ผประกอบการ” หรอ “เถาแก” ภาษาองกฤษคอ Entrepreneurs

ในพจนานกรมภาษาองกฤษ หมายถง บคคลทยอมรบความเสยง ตงองคกรธรกจขนมาเพอหวง ผลก าไรนอกจากนนกมนกเศรษฐศาสตรทมชอเสยงหลายคนไดใหค านยามไวมากมายและแตกตางกน ออกไป แตจะขอคดลอกนยามทนาสนใจของ ดร.นมต นนทพนธาวาทย ซงเปนนกเศรษฐศาสตร ทมชอเสยงของไทย ไดบรรยายใหกบผเขารวมการฝกอบรมเชงปฏบตการของโครงการพฒนา ผประกอบการอตสาหกรรม รนท 1 ทจงหวดสงขลา เมอป 2528 ซงไดใหความหมายชดเจน ไวดงตอไปน

“ผประกอบการอตสาหกรรม” คอ ผทเปนเจาของ ไดมองเหนโอกาสทจะท าก าไร โดยการผลตสนคาชนดใหมขนมาเสนอขายในตลาด ดวยการน าเอากระบวนการผลตใหม ๆ ทม ประสทธภาพด กวาเดมเขามาใชหรอดวยการปรบปรงองคกรผประกอบการอตสาหกรรม เปนผแสวงหาเงนทน รวบ รวมปจจยในการผลตและการจดกรบรหาร เพอใหบรรลวตถประสงค ทกลาวมาแลวขางตน” ค าจ ากดความดงกลาว ท าใหเหนวาบคคลทจะเปนผประกอบการนนจะตอง เปนผทมความกระตอรอรน ขวนขวายทจะเอาปจจยการผลตตาง ๆ มาผสมผสานดานหลกการ การจดการ ท าใหเกดเปนสนคาทแปลกใหม เกดผบรโภคใหม หรอชองทางท าใหเกดก าไร เปนผทม ความคดสรางสรรคสงทมความแปลกใหมใหกบสนคาตวเดมอยเสมอ หรอปรบปรงกระบวนการผลตเดมใหดขน ตดตามขาวสารสถานการณตาง ๆ ทรดหนาอยางรวดเรวตลอดจน วทยาการใหมๆ ไปใช ในการปรบปรงใหดขน

โชตภา โอภาสานนท (2549: 48-52) ได ใหความหมายของค า วา “พอคา” กบ “ผประกอบการอตสาหกรรม” นนมความหมายตางกน “พอคา” ไมไดเปนผผลต แตท าหนาท เปนผทมเงนไปซอของมาขาย หรอบางทอาจจะไปเครดตสนคากบผผลตหรอคนกลางน าของนนมา จ าหนาย เมอไดเงนทองจากการจายไปและรบกลบมา หรอเปนการหมนเวยนเงนในระยะทสนกวา พอคาจะมความเสยงนอยกวาผประกอบการอตสาหกรรมทจะตองใชความคดในการลงทนหา ผลตภณฑ มความเสยงหาเงนลงทนตงโรงงาน ซอเครองจกร จางแรงงาน ท าการบรหารจดการ

11

ทรพยากรตาง ๆ หาตลาด และปรบสภาวะใหเขากบสงแวดลอม ขยายงาน ทงผลกดนทกวถทางให บรรลเปาหมาย จนกลายเปนผประสบความส าเรจ ดงนนผทด าเนนธรกจใหญโตขนมาไดจนถงปจจบน และกลายเปนแหลงจางงานสรางรายไดใหกบประเทศ นบไดวาเปนบคคลทนาสงเสรมอยางยง 2. แนวคดเกยวกบกลยทธการบรหารจดการ (การบรหารเชงกลยทธ)

เชนเดยวกน นกวชาการหลายทานกลาวถงแนวคดเกยวกบการบรหารเชงกลยทธไวหลาย ทฤษฎ แตผวจยขอน าเสนอเพยงบางสวน ดงน

1. ความหมายของการจดการเชงกลยทธ กลอด (Gluick, 1984: 4) ใหความหมายของนโยบายธรกจ หรอการจดการเชงกลยทธ

หมายถงแนวทาง หรอแผนในการด าเนนงานทงหมดขององคทถกก าหนดขน โดยมการจดสรร ทรพยากรอยางมประสทธภาพ เพอบรรลผลตามวตถประสงคขององคการทไดก าหนดไว

ธงชย สนตวงษ (2532 : 4) ใหความหมายของนโยบายธรกจ หรอการจดการ เชงกลยทธวา เปนการปรบปรง สนใจพจารณาถงวตถประสงค นโยบายและแผนงานตาง ๆ ทไดมการ คดออกมาอยางด และไดจดระเบยบเปนเปาหมาย และทศทางการด าเนนของทงองคการ ทงนตาม กลยทธของแผนงานทงหลายทด าเนนการเปนขน ๆ เปนล าดบกอนหลง

สมยศ นาวการ (2539: 16) กลาววา นโยบายธรกจหรอการจดการเชงกลยทธจะมงท การตรวจสอบและการประเมนจดแขง จดออนภายใน สภาพแวดลอมภายในองคการ โดยมงใช ทรพยสนขององคการอยางมประสทธภาพ นโยบายธรกจ จะมงทการก าหนดแนวทางโดยทวไป เพอบรรลภารกจและเปาหมายของบรษท

การบรหารเชงกลยทธ หรอ การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) หมายถง การตดสนใจและการบรหารทจะมผลกระทบตอผลการด าเนนงานระยะยาวขององคการ การบรหารเชงกลยทธ จะประกอบดวย การก าหนดกลยทธ และประเมนทงโอกาส อปสรรคภายใน ของสภาพแวดลอมภายนอก และจดแขง จดออนภายในของสภาพแวดลอมภายในองคการ

สมชาย ภคภาสนววฒน (2542 : 3) กลาววาการบรหารเชงกลยทธ (Strategic Management) หรอการวางแผนเชงกลยทธ (Strategic Management) หรอการคดอยางกลยทธ (Strategic Thinking) ถอไดวาเปนแนวทางบรหารเชงระบบ (Systemic Management) ซงมความ ยดหยนกบการเปลยนแปลง เปนการบรหารทปองปรามปญหา (Preventive) ดวยระบบแนวคดทมอง ไปสอนาคต (Proactive) และมความคลองตวในการแกปญหาเฉพาะหนา ตลอดจนเปนแนวทาง ทครบวงจร (Holistic)

12

ศรวรรณ เสรรตน (2541 : 10) กลาวถง การบรหารเชงกลยทธ (Strategic Management) หมายถง การวางแผนด าเนนการและการควบคมในแนวทางกลยทธ ซงจะชวยให การบรหารเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล จดเนนของการบรหารเชงกลยทธ มงพจารณาในแงของการบรหารกลยทธทคดคนขนมาตองอาศยพนฐานทางการบรหารเปนหลก (อางถง นายบญเลศ เยนคงคา, 2549)

เพยช และ โรบนสน (Pearce and Robinson, 2005) การบรหารเชงกลยทธ คอ ชดของการตดสนใจและการกระท าทกอใหเกดผลลพธในการจดสรางแผนและปฏบตตามแผนท ไดออกแบบมาเพอใหบรรลวตถประสงคของบรษท การบรหารเชงกลยทธประกอบดวยงานตามหนาท 9 ประการ ดงน 1) ก าหนดพนธกจของบรษททประกอบดวยค าประกาศทกวาง ๆ เกยวกบจดมงหมาย ปรชญาและเปาหมายของบรษท 2) ท าการวเคราะหเงอนไขภายในและก าลงความสามารถของบรษท 3) ประเมนสภาพแวดลอมภายนอกและสภาพแวดลอมทวไป และสภาพแวดลอมในการแขงขน 4) วเคราะหทางเลอกของบรษทโดยจดสรรทรพยากรใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมภายนอก 5) ระบ ทางเลอกทปรารถนาทสด โดยท าการประเมนแตละทางเลอกใหสอดคลองกบภารกจของบรษท 6) ท าการคดเลอกวตถประสงคระยะยาวและกลยทธใหญ (Grand Strategies) ทบรรลทาง เลอกท ปรารถนาทสดได 7) พฒนาวตถประสงคประจ าป (Annual Objectives) และกลยทธระยะสนท สอดคลองกบวตถประสงคระยะยาว และกลยทธใหญทเลอกไวแลว 8) น าเอากลยทธทเลอกสรรไว แลวไปปฏบต โดยวธการจดสรรทรพยากรตามงบประมาณทวางไว ซงมการเนนความเขาใจกนไดของ งานตามหนาท บคลากรโครงสราง เทคโนโลย และระบบการใหรางวล 9) ท าการประเมนความส าเรจ ของกระบวนการเชงกลยทธในฐานะทเปนปจจยน าเขาส าหรบการตดสนใจในอนาคต

งานตามหนาททง 9 ประการ แสดงใหเหนวาการบรหารงานเชงกลยทธเกยวของ กบการวางแผน (Planning) การก ากบ (Directing) การจดองคกร (Organising) และการควบคม (Controlling) การตดสนใจและการปฏบตท เกยวของกบกลยทธของบรษท ส าหรบกลยทธ ในความหมายของผจดการแลว หมายถงแผนทมขนาดใหญและมงเนนอนาคตเพอใหบรษทบรรล วตถประสงคภายใตสภาพแวดลอมทางการแขงขน กลยทธคอ แผนการเลนเกมสของบรษท (Company Game Plan) แมวาแผนดงกลาวนจะไมไดมรายละเอยดส าหรบการปฏบตการในอนาคต ทรดกมกตาม แตแผนนกใหกรอบแนวคดส าหรบการตดสนใจ

กลาวโดยสรป คอ การบรหารกลยทธเปนสงทสะทอนใหเหนวาบรษทไดตระหนกวาบรษทควรจะแขงขนกบใคร อยางไร เมอใด ทไหน และจดมงหมายของการแขงขนควรจะเปนอะไร มการก าหนดวตถประสงคไวแลวปฏบตตามใหบรรลวตถประสงคโดยประเมนสภาพแวดลอมและวเคราะห ทางเลอกใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม แลวน าเอากลยทธทเลอกไปปฏบต

13

2. ความส าคญของการจดการเชงกลยทธ ความส าคญของการจดการเชงกลยทธมดงน 1) ชวยใหองคกรไดรบความผลส าเรจ

ตามวตถประสงคและภารกจขององคกรในอนาคตอยางชดเจน สามารถใชเปนแนวทางส าหรบ ผปฏบตงานในการท างานใหมประสทธภาพมากขน 2) ชวยใหการด าเนนงานสอดคลองในหนาท ตาง ๆ ภายในองคการ เพอน าไปสวตถประสงคทก าหนดไว 3) เปดโอกาสใหผบรหารระดบตาง ๆ มสวนรวมในการบรหารมความคดรเรมสรางสรรคเพอพฒนาองคการ 4) ชวยใหองคการสามารถ คาดการณปญหาทจะเกดขนแลวเปลยนแปลงปญหาใหเปนโอกาสทจะด าเนนธรกจในอนาคต 5) ชวย ใหผบรหารมวสยทศนทกวางไกล สามารถตดสนใจไดอยางรอบคอบ และสามารถลดความเสยงได (บญเลศ เยนคงคา, 2549: 18-19)

3. การแบงระดบกลยทธ ในการจดการเชงกลยทธ แบงกลยทธออกเปน 3 ระดบ เชนเดยวกนการแบงระดบ

การบรหาร แตละระดบกมผรบผดชอบหลก (Primary Responsibility) และมหนาทหลกใน กระบวนการบรหารเชงกลยทธแตกตางกนไป การวางแผนเชงกลยทธของกจการ ประกอบดวย แผนกลยทธในระดบตาง ๆ ผบรหารในแตละระดบขององคการจะตองเปนผรบผดชอบ โดยการ วางแผนเชงกลยทธระดบตาง ๆ ดงน

1. กลยทธระดบบรษท (Corporate-Level Strategy) กลยทธในระดบนคลอบคลม ถงขอบเขตการท าธรกจ ทศทางของธรกจและกจกรรมทส าคญจะตองปฏบตในการด าเนนธรกจให บรรลวตถ ประสงครวมขององคการ เปนหนาทของผบรหารระดบสง จดมงหมายของกลยทธระดบ บรษทคอ การตอบค าถามวา “เราอยในธรกจอะไร หรอ เราก าลงธรกจอะไรอย หรอ เราควรจะท า ธรกจอะไร” ค าตอบจะแสดงใหเหนภาพทงหมดของธรกจทบรษทหรอองคการท าอยหรอจะท า ครงหนง บรษท แอปเปลคอมพวเตอร ไดตอบค าถามน โดยตดสนใจไมเปนผผลตคอมพวเตอร ทมราคาสงอกตอไป และเลอกทจะใชกลยทธทมงเปนผน าตลาดซอฟแวรใหม ๆ ทมราคาถก การตดสนใจเชงกลยทธระดบน หนาทหลกตกเปนของผบรหารระดบสง ซงไดแกตงแตระดบรอง ประธานขนไปจนถงระดบประธานบรหาร

2. กลยทธระดบธรกจ (Business-Level Strategy) เปนการก าหนดกลยทธในการด าเนนธรกจตาง ๆ ของกจการ โดยมงเนนกลยทธในการแขงขนตลอดจนการแบงสรรทรพยากร ในการด าเนนธรกจตาง ๆ ใหบรรลตามวตถประสงคเปนหนาทของผบรหารระดบกลาง กลยทธระดบ ธรกจตอบค าถามวา “เราแขงขนธรกจนอยางไร?” กลยทธนมงเนนทวาแตละผลตภณฑ หรอแตละ หนวยกลยทธธรกจ (Strategic Business Units : SBU) ในการทองคการหรอบรษทจะท าการแขงขน อยางไร การตดสนใจระดบน ภารกจตกอยกบผจดการผลตภณฑหรอผจดการโครงการนนเอง

14

3. กลยทธระดบหนาท (Functional-Level Strategy) เปนกลยทธทใชในการปฏบต หนาทการงานในหนวยงานตาง ๆ ภายในองคกร เชน การตลาด การผลต การเงน การวจยและ การพฒนา เพอใหธรกจของกจการส าเรจตามวตถประสงคเปนหนาทของผบรหารระดบตน กลยทธ ระดบหนาทตอบค าถามวา “เราจะสนบสนนการแขงขนในการยทธระดบธรกจไดอยางไร?” กลยทธ ระดบนถอวาเปนหนาทหลกของผจดการตาง ๆ เชน ฝายทรพยากรบคคล ฝายวจยและพฒนา ฝายการตลาด ฝายการเงน ฝายผลต ตวอยางเชน ครงหนงบรษทอเมรกนแอรไลน ไดใชกลยทธ ระดบหนาทในฝายการตลาด โดยใช “ราคา” เพอตอบสนองความตองการของลกคา และเพอตอส กบคแขงจงมอกตวอยางคอ ฮาเกน-ดาส ผผลตไอศกรม ราคาพรเมยมไดใชกลยทธระดบหนาทในฝาย วจยและพฒนาลดราคาในการทดสอบผลตภณฑใหมลงไดถง 25% ท าใหบรษทสามารถแขงขน ไดอยางมประสทธภาพ (บญเลศ เยนคงคา, 2459: 37-38)

4. ความเปนผน าเชงกลยทธ ความเปนผน าเชงกลยทธ หมายถง ความสามารถคาดคะเนสรางวสยทศนรกษา

ความคลองตวและใหอ านาจแกบคคลอน เพอทจะสรางการเปลยนแปลงเชงกลยทธเมอจ าเปน ความเปนผน าเชงกลยทธจะมความหมายของการบรหารองคการ โดยสวนรวมแทนทจะเปนหนวยงาน หนงและ ชวยใหองคการจดการกบการเปลยนแปลงทซบซอนมากขนภายในสภาพแวดลอม การแขงขนปจจบน ความเปนผน าเชงกลยทธจะมสวนประกอบสามสวน คอ ความเปนผน า เชงวสยทศน ความเปนผน าเชงบารม และความเปนผน าเชงปฏรป

ความเปนผน าเชงกลยทธตองการความเปนผน าเชงวสยทศน ความเปนผน าเชงบารม และความเปนผน าเชงปฏรป ความเปนผน าเชงวสยทศนจะสรางจนตนาการในอนาคตทจงใจบคคล และใหทศทางเพอการก าหนดเปาหมายขององคการ ความเปนผน าเชงบารมจะมบคลกภาพทเขมแขง เชอมน และเปลยนแปลงการสรางความผกพนของบคคลทเขมแขง และการบนดาลใจบคคลใหบรรล วสยทศน การเปนผน าเชงปฏรปและเลยพนไปจากความเปนผน าเชงบารม การปฏรปองคการดวยการ จงใจใหบคคลบรรลสงกวาความคาดหวงปกต และแมสงกวาทพวกเขาคดวาเปนไปไมได

เนองจากสภาพแวดลอมการแขงขนทซบซอนและทวโลก ผน าเชงกลยทธจะตองเรยนร วาพวกเขาจะมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลภายในสภาพแวดลอมทไมแนนอนไดอยางไร ดวยค าพดและ/หรอ ตวอยางสวนบคคลและความฝนเพออนาคต ผน าเชงกลยทธจะมอทธพล อยางมากตอพฤตกรรม ความคดและความรสกของบคคลภายในองคการ

ผน าเชงกลยทธทมประสทธภาพและเตมใจตดสนใจอยางตรงไปตรงมา กลาหาญ แตปฏบตได การตดสนใจทอาจจะยงยากแตจ าเปน เนองจากสภาพแวดลอมภายในและภายนอก ทบรษทเผชญอย ผน าเชงกลยทธจะแสวงหาการปอนกลบเพอทจะแกไขการตดสนใจทยงยากจาก บคคลทกคนบอยครง การปอนกลบนจะถกแสวงหาจากการตดตอสอสารเผชญหนา ความไมเตมใจ

15

ยอมรบการปอนกลบ อาจจะเปนเหตผลทส าคญอยางหนงทท าใหผน าเชงกลยทธลมเหลวได ผน าเชงกลยทธจะตองแสวงหา การปอนกลบอยางสม าเสมอ จากบคคลทถกกระทบจากการตดสนใจ ของพวกเขา

การเลยงเปดไขในประเทศไทย การเลยงเปดนน เปนอาชพทเหมาะกบเกษตรไทย เพราะตามชนบททวไปมหวย หนอง

คลอง บง เหมาะแกการเลยงเปด อาหารเปดจะมอยทวไป การเลยงเปดกงาย แมจะไมมน า และใช เวลาสน โดยทวไปเกษตรมกจะเรมเลยงเปดกอนหนาฤดเกบเกยวขาว 1 เดอน เพราะหลงจาก เกบเกยวขาวแลว สามารถตอนเปดเลยงตามทงนามาหากนขาวตกได (กองสงเสรมการปศสตว กรมปศสตว, ม.ป.ป.: 35)

สวสด วระเตชะ (2519: 583) มความเหนวา เปดเปนสตวเลยงงาย โตเรว และใหผล ประโยชนตอบแทนแกผเลยงไดในระยะเวลาสน ๆ ไมวาจะเลยงเพอเอาไขหรอใชตวเปนอาหาร เปดเลยงไดในทกภาคของประเทศไทย โดยเฉพาะการเลยงเปดเพอเอาไขนนไมจ าเปนตองมน าส าหรบ ใหเปดวายเลนกได ขอส าคญใหมอาหารและน ากนพอเพยงเทานน ยงถาเลยงเปดเพยงจ านวนเลกนอย ในแถบบรเวณทมหนองน า หรอล าคลองทเปดพอทจะหาอาหารกนเองตามธรรมชาตไดบางแลว กจะไมมโอกาสจะขาดทนเลย

ส าหรบหนวยงานราชการกไดมการส ารวจ และรายงานสภาพการเลยงเปดไขในประเทศ ไทยวา มการเลยงเปดไขแพรหลายทกจงหวด แตมเลยงกนมากในจงหวดทอยใกลชายทะเล หรอท าเล ทหาหอย ปลา เปนอาหารเปดไดงาย เชน จงหวดชลบร จงหวดสมทรสาคร จงหวดนครปฐม จงหวด ฉะเชงเทรา เปนตน ซงเกษตรสวนใหญเรมเลยงเปดไขไดวธใดวธหนงจาก 2 วธคอ ซงลกเปดมาเลยง พวกหนง กบอกพวกหนงซอเปดรนอายประมาณ 3-4 เดอนมาเลยง (กองวจยเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2527: 1)

หนองจอก 5 (2529: 69-71) ไดกลาวถงกรรมวธการเลยงเปดไขของเกษตร โดยเฉพาะ จงหวดชลบรวา ชวงเดอนสงหาคมถงเดอนธนวาคมของทกป นายทนจะกวานซอลกเปดตวเมยไปให ชาวนาปลอยทง หรอจางเลยง เพอซอกลบคนในชวงเดอนมกราคมถงเดอนกมภาพนธ ซงเปนชวงท ผเลยงเปดจะปลายขายเปดแก แลวเอาเปดรนจากทงนามาเลยงแทน (หนองจอก 5, 2529: 69-71)

สรยพงศ วฒนาศกด และคณะ (2549: 193) กลาววาการเลยงเปดไขไลทง เปนภมปญญา ทองถนทเกษตรกรเรยนร และคดคน จากรนหนงไปสอกรนหนง เปดเปนสตวทเลยงงาย ทนทานตอ โรค สามารถใชวสดทองถนหรอวสดเหลอใชทางการเกษตรได (บญยง สรวงทาไม, 2547) จงไมพบวา มบนทกหรอเอกสารวชาทเกยวของกบการเลยงเปดไลทงแตอยางใด ในระยะแรกคาดวาการเลยงเปด ไลทงนนเกดขนโดยบงเอญ เนองจากเกษตรพบวาหลงจากเกยวขาวแลวยงมขาวตกเหลอเปนจ านวน มาก เปดไกทเลยงไวมจ านวนนอยใตถนบานกนขาวทตกไมหมด ขณะเดยวกนหนวยงานราชการกรม

16

ปศสตวกไดปรบปรง และขยายพนธเปดไขจ าหนายใหเกษตรกร จงมการเลยงเปดแบบฟารมยอย ๆ และปลอยลงเลยงในนาขาวหลงฤดเกบเกยว

กองสงเสรมการปศสตว กรมปศสตว (อางถงใน สรพงศ วฒนาศกด และคณะ , 2549: 194) ไดกลาวถงการเลยงเปดไขวา เมอเกษตรกรมเวลาวางจากการท าไร ท านา ท าสวน และตองการ ใชเวลาวางใหเกดประโยชน ประกอบกบการตองการเพมรายไดเลก ๆ นอย ๆ แกครอบครว ปญหา หนงทมกจะประสบกอนอนคอขาดเงนทนทจะด าเนนกจการ เมอไมสามารถลงทนกบกจการใหญ ๆ ได เกษตรกรหลายคนจงทอแท ปลอยเวลาไปโดยเปลาประโยชน การเลยงเปดไขจงเปนวธหนงทจะแกไข ปญหานได เนองจากเปนกจกรรมขนาดเลกภายในครอบครวทตองการเงนลงทนต า เพยงแตมเงน ซอลกเปด ทกอยางกจะด าเนนตอไปได นอกจากนนการเลยงเปดยงเปนอาชพทเหมาะสมกบ เกษตรกรไทย เนองจาก

1. พนทชนบททวไปมหวย หนอง บง คลอง เหมาะแกการเลยงเปด 2. อาหารเปดมอยทวไป 3. เปดเลยงงายใชเวลาระยะสน 4. การเลยงเปดท าไดทกสภาพพนท แมจะไมมน า 5. คนทวไปนยมกนไขและกนเนอเปด โดยทวไปเกษตรกรมกจะเรมเลยงเปดกอนหนาฤดเกบเกยว 1 เดอน เพราะหลงจากการ

เกบเกยวขาว สามารถตอนเปดเลยงตามทงนาหากนขาวทตกได พออายเปดประมาณ 3-4 เดอน กจบ ตวผขายเหลอตวเมยไวท าเปนเปดไข เกษตรกรทเลยงเปดไวใตถนบาน 10-20 ตว ไมจ าเปนตองซอ อาหารใหเปดกน เปดกยงใหไขจ านวนเพยงพอทจะกนในครอบครวและขายเปนรายไดพเศษ ไดเปนอยางด ประชาชนนยมน ามาบรโภคเปนอาหารและท าขนมไดหลายชนด เหมาะส าหรบแปรรป เพอเพมมลคา เชน การท าไขเคม ไขเยยวมา เปนตน การพจารณาเลอกอาชพการเลยงไขเปดนน ควรทจะมพนท ใกลแหลงน าธรรมชาต แหลงอาหารท เพยงพอหรอผลพลอยไดจากโรงงาน อตสาหกรรมทใชเปนอาหารเลยงเปดไดและราคาถก เชน หวปลา เศษปลา มตลาดรบซอไขเปด ทชดเจน และทส าคญผเลยงตองมความร ความตงใจ และสรปไดวาตนทนการผลตไขอาย 18 สปดาห เทากบ 87.97 บาทตอตว (บญยง สรวงทาไม, 2547)

ธ ารงศกด พลบ ารง (2547) กลาวไววาวนนวธเลยงสตวของประเทศไทยตองเปลยนแปลง กลาวคอ การเลยงสตวทกชนดจะตองเลยงในพนทจ ากด มโรงเรอน มระบบปองกนโรค มการจดการ และใหอาหารทถกหลกวชาการมากขน ตนทนการผลตทกชนดจะสงขน ขณะเดยวกนราคาจาก ผลผลตจากสตวทกชนด กมแนวโนมสงขนและมความเทาเทยมกน เนองจากผผลตทกรายจะผลต ภายใตระบบเดยวกน

17

จากหวขอนเปนการรวบรวมขอมลสภาพทวไป เปนขอมลพนฐานของการเลยงเปด ในประเทศไทย เปดเปนสตวปกทนยมเลยงกนมากโดยมวตถประสงคเพอการบรโภคเนอและไข ในประเทศไทยพบวามการเลยงเปดมากในพนทท านา พนทแหลงน าธรรมชาตและพนทตดชายทะเล เชน สมทรสาคร นครปฐม สพรรณบร ราชบร อางทอง เนองจากเปดสามารถหาอาหารไดในพนท ซงเปนการลดตนทนในการเลยงเปดทเลยงในประเทศไทย โดยสวนใหญไดรบการปรบปรงพนธมาจาก เปดมอลลารด (Mallard; Ana platyrhyncho) ยกเวนเปดเทศ (Muscovy; Cairina moschata) โดยพนธเปดทเลยงในประเทศไทย แบงออกไดดงน

1. เปดพนธเนอ (Meat Type Duck) จะมลกษณะเปนเปดทมขนาดใหญ ตวใหญ และใหเนอมากแตมผลผลตไขนอย เปดพนธเนอทนยมเลยงในประเทศไทยมทงหมด 5 สายพนธ ประกอบไปดวย

1.1 เปดเนอพนธปกกง (Pekin Duck) เปดเนอพนธปกกงมตนก าเนดจากประเทศจน เลยงงาย เจรญเตบโตไดดภายในระบบการเลยงแบบโรงเรอนทมการจดการด

1.2 เปดเทศ (Muscovy) เปดเทศพบททวปอเมรกาใต ใหเนอมาก ใหไขนอย เปดตวผและเปดตวเมยมน าหนกแตกตางกนมาก ประกอบกบมการเจรญเตบโตคอนขางชา จงไมนยม เลยงเพอการคา

1.3 เปดปวฉาย (Mule Duck) เปดปวฉายหรอเปดโปยฉาย เปนเปดพนธผสมระหวาง เปดเทศกบเปดธรรมดา เลยงงาย โตเรว ทนทานตอโรคและสภาพแวดลอม

1.4 เปดพนธผสมเพอการคา (Hybrid breed) เปดพนธผสมเพอการคาสวนใหญ เปนเปดพนธผสมทมพนธเปดปกกงผสมอยดวย เชน พนธเชอรรวอลเลย พนธทเกล เปนตน

1.5 เปดเทศพนธกบนทรบร เปนเปดทมการปรบปรงพนธมาจากเปดพนธบารบาร เลยงงายขยายพนธไดด ทนตอโรคเหมาะกบการเลยงในประเทศไทย

2. เปดไข (Egg Type Duck) เปนเปดทใหไขเปนผลผลตหลก มขนาดและน าหนกตว ไมมาก เปดไขทนยมเลยงในประเทศไทย มทงหมด 4 สายพนธ ประกอบไปดวย

2.1 เปดพนธกากแคมเบลล (Khaki Campbell) เปดพนธกากแคมเบลลเปนพนธ ทถกพฒนาขนโดย Adele Campbell ใหไขดก เฉลยประมาณ 300 ฟองตอป

2.2 เปดพนธอนเดยรนเนอร (Indian Runner) เปดพนธอนเดยรนเนอรพบครงแรก ในแถบประเทศอนโดนเซย มขนาดเลก ใหไขฟองโต เฉลยประมาณ 150-200 ฟองตอป

2.3 เปดพนธพนเมอง (Native Ducks) ในประเทศไทยเปดพนธพนเมองทนยมเลยง จ านวน 2 สายพนธ ไดแก เปดนครปฐมและเปดปากน า เปนเปดพนธพนเมองของไทย อยางไรกตาม เปดพนธพนเมองในปจจบนคอนขางหายากเนองจากมการผสมขามสายพนธ กลายเปนเปดพนธผสม

18

2.4 เป ดพ นธ ล กผสมกาก แคม เบลล ก บพ น เม อ ง (Kaki and Native Ducks) เปนเปดทเกดจากการผสมขามสายพนธ เกษตรกรนยมเลยงกนมากเนองจากทนทานตอโรคและ สภาพแวดลอมใหเนอมากและไขดก ประมาณ 260 ฟองตอป 14

กลมสารสนเทศและขอมลสถต ศนยสารสนเทศ กรมปศสตว (2558) รายงานขอมลการเลยงเปดทงหมดในประเทศไทยมจ านวน 28,762,259 ตว แบงเปนเปดเนอ 9,234,511 ตว คดเปนรอยละ 32 เปดไขไลทงจ านวน 7,027,178 ตว คดเปนรอยละ 24 เปดไขจ านวน 6,521,188 ตว คดเปนรอยละ 23 เปดเทศจ านวน 5,481,712 ตว คดเปนรอยละ 29 เปดเนอไลทงจ านวน 497,670 ตว คดเปนรอยละ 2 จ านวนเกษตรกรผเลยงเปดมจ านวนทงสน 422,366 ครวเรอน แบงเปนครวเรอน เกษตรกรผเลยงเปดเทศจ านวน 328,827 ครวเรอน คดเปนรอยละ 72 เปดไขจ านวน 91,159 ครวเรอน คดเปนรอยละ 20 เปดเนอจ านวน 29,894 ครวเรอน คดเปนรอยละ 6.57 เปดไขไลทงจ านวน 3,300 ครวเรอน คดเปนรอยละ 0.72 และเปดเนอไลทงจ านวน1,457 ครวเรอน รอยละ 0.32 จากสถตของกรมปศสตวพบวาในป 2547 ประชากรเปดทวประเทศลดลงจากปกอนหนาเนองจาก มการแพรระบาดของโรคไขหวดนก และจากขอมลในป 2553 พบวามเปดไขไลทงประมาณ 7 ลานตว (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมปศสตว, 2553) ในป 2546 กระทรวงเกษตรและ สหกรณและกระทรวงสาธารณสข ไดรวมกนประกาศการระบาดของโรคไขหวดในประเทศไทยเชนเดยวกบหลายภมภาคของเอเชย โดยมาตรการของรฐไดสงผลกระทบตอการเลยงสตวปก ของเกษตรกรรายยอยทวประเทศ โดยมมาตรการบงคบใหเกษตรกรทเลยงสตวปกทกประเภท ตองเลยงในระบบปด (Compartment system) ซงรฐบาลเชอวาสามารถตดวงจรการระบาดของ โรคไขหวดนกได

รปแบบการเลยงเปดไข สามารถแบงการ เลยงเปดออกเปน 2 ลกษณะคอ การเลยงเปดทไมมงเนนเพอการคา

และการเลยงเปดเพอการคา 1. การเลยงเปดทไมมงเนนเพอการคา

การเลยงเปดทไมมงเพอการคาเปนการเลยงเปดเพอบรโภคในครวเรอน เปนการเลยง โดยมวตถประสงคหลกเพอบรโภคในครวเรอนไมมงเนนผลทางการคาจากการเลยงเปด เปดสวนใหญ เปนเปดพนธพนเมอง อยางไรกตามหากมไขเปดเหลอจากการบรโภคในบางครงอาจมการน าไปขาย ในหมบาน พนธทเลยงสวนใหญจะเปนพนธพนเมองเปนหลก

2. การเลยงเปดทมงเนนเพอการคา ประกอบไปดวย การเลยงเปดแบบไลทง การเลยงเปดแบบปลอยทงหรอการเลยงเปด

แบบปลอยลาน และการเลยงเปดแบบโรงเรอนหรอระบบฟารมปด

19

2.1 การเลยงแบบไลทง การเลยงวธนมทงการเลยงเปดเนอและเปดไข โดยสวนใหญนยมเลยงเปดเนอ

มาก กวาเปดไข โดยการปลอยเปดไปตามแหลงอาหาร เชน พนทนาทเพงเกบเกยวหรอตามแหลงน า ธรรมชาต พบมากในพนทภาคกลางทมการท านาขาวเปนหลก เปดทน ามาเลยงสวนใหญเปนเปด พนธพนเมองทมความแขงแรง อดทนตอสภาพทตองหากนตามธรรมชาต การเลยงแบบไลทงจะแบง การเลยงเปน 2 ฤดคอท านาปรงและหลงฤดท านาป จะมการเลยงเปดเลกในโรงเรอนจนอาย ไดประมาณ 1 เดอน หลงจากนนจะปลอยลงทงนา

2.2 การเลยงแบบปลอยลาน เปนการเลยงเปดเนอและเปดไขโดยจะมแหลงน าใกลกบโรงเรอนเปด จะปลอย

ใหเปดออกหากนน าและอาหารนอกโรงเรอน เปนวธทจะท าใหความหนาแนนของเปดลดลงไป เกษตรกรตองมลานดนและบอน าอยใกลกบโรงเรอน เปดจะกนอาหารนอกโรงเรอนและจะลงน า การเลยงแบบนพบไดทวไปในพนทภาคกลางและภาคตะวนออก โดยมกจะใชเลยงเปดไข

2.3 การเลยงเปดแบบปลอยทง เปนการเลยงเปดโดยเกษตรกรมโรงเรอนเปด ปลอยใหเปดออกหากนตาม

แหลงน าและ ทงนาทใกลเคยง โดยตกเยนเปดจะกลบเขามาทโรงเรอน 2.4 การเลยงในโรงเรอนหรอระบบฟารมแบบปด

การเลยงในโรงเรอนเปดจะอยในโรงเรอนตลอดเวลา โดยการเลยงแบบนใชเงน ลงทนคอนขางสง โดยการเลยงเปดในโรงเรอนซงจะชวยปองกนปญหาโรคระบาดไดดกวาการเลยง แบบอน ๆ สวนใหญจะเปนการเลยงเปดเนอ โรงเรอนทใชเลยงจะเปนโรงเรอนแบบปด อาจมตาขาย กนเพอปองกนมใหสตวอนเขา

โดยสรปการเลยงเปดแบบไลทง เปนการเลยงเพอการคา โดยปลอยเปดไปเลยงในทงนาทมการเกบเกยวขาวแลว และมการเคลอนยายเปดไปตามทตาง ๆ 3. ลกษณะการเลยงเปดไขในจงหวดราชบร

การเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร มลกษณะการเลยง 3 รปแบบ คอ 1. การเลยงเปดแบบไลทง (Normadic system, free-grazing system)

การเลยงเปดแบบไลทงมหลายรปแบบ เชน การเลยงตงแตเปดเลกจนปลดระวาง การซอเปดสาวมาเลยงจนกระทงปลดระวาง การซอเปดปลดระวางจากฟารมมาเลยง โดยจะท าเมอ เกยวขาวเสรจแลว วธการคอ จะมการปลอยเปดลงทงนาเพอเกบกนเมลดขาวทเหลอและกนกง หอย ป ปลา ในทงนาจนกระทงหมดอาหารในบรเวณนน ในการเลยงเปดไลทงจะมการเคลอนยายเปด ไปในพนทตาง ๆ ทมอาหาร ทงนเพอเปนการประหยดคาอาหาร ผเลยงจะท าคอกชวคราวโดยการใช

20

ตาขายกนใหเปนทอยอาศยของเปดในชวง เวลากลางคน ส าหรบพนธเปดทนยมน ามาเลยงแบบไลทง มากทสด คอ พนธกากแคมปเบลล ผเลยงเปดไลทงสวนใหญจะเปนเกษตรกรรายยอย

ลกษณะการเลยงเปดไลทง จะแบงออกเปน 4 ลกษณะ คอ 1. การเลยงลกเปดแรกเกดจนกระทงปลดระวาง

ผเลยงจะท าการเลยงลกเปดในโรงเรอนประมาณ 1 เดอน หลงจากนนจะน าไป เลยงแบบไลทงจนกระทงปลดระวาง ผเลยงบางรายจะขายเปดสาวออกไปบางสวน เมอเปดมอาย ประมาณ 4-5 เดอน สวนเปดทเหลอกน าไปเลยงแบบไลทงจนกระทงปลดระวาง ลกเปดทน ามาเลยง สวนใหญจะมในภาคกลาง เชน สพรรณบร ราชบร นครปฐม สมทรสงคราม ฯลฯ ในการเลยงแบบน ผเลยงจะตองมการจดการตาง ๆ เชน การกกไฟใหความอบอนในชวงเปดเลก การท าวคซนตาง ๆ ตามโปรแกรม เชน วคซนกาฬโรคเปด วคซนอหวาต อาหารทใชเลยงในชวงเปดเลกในโรงเรอนจะเปน อาหารส าเรจรป เมอเปดมอายประมาณ 1 เดอน จะมการน าขาวเปลอกมาผสมกบอาหารส าเรจรป เพอใหลกเปดฝกกนขาวเปลอก หลงจากนนกจะน าไปเลยงแบบไลทงจนกระทงปลดระวาง

2. การผลตเปดสาวขาย การเลยงแบบนจะมการจดการในชวงเปดเลกเหมอนแบบท 1 โดยผเลยงจะท าการ

ซอลกเปดมาเลยงในโรงเรอนประมาณ 1 เดอน หลงจากนนจะนาไปเลยงแบบไลทง เมอเปดสาวมอาย ประมาณ 4-5 เดอน กจะขายเปดสาวทงหมดและนาเปดรนตอไปมาเลยง การผลตเปดสาวขายจะตอง มการบรหารจดการทดเพอลดการสญเสย เนองจากในชวงเปดเลกอาจจะมการสญเสยมาก ถาการจดการไมถกตอง และควรมการท าวคซนเพอปองกนโรค

3. การซอเปดสาวมาเลยง การเลยงแบบนผเลยงจะซอเปดสาวทมอายประมาณ 4-5 เดอน จากภาคกลางหรอ

จากผเลยงเปดสาวในพนทมาเลยงจนกระทงปลดระวาง การซอเปดสาวมาเลยงจะมความสะดวก ส าหรบเกษตรกร ลดภาระในการจดการและเปดมอตราการตายนอย เปดสาวทซอมาสามารถให ผลผลตไขไดทนท แตจะมขอเสยคอราคาเปดสาวทซอมาจะมราคาสงมากในบางชวง โดยเฉพาะชวงท ไขเปดทมราคาแพงขน

4. การซอเปดปลดระวางมาเลยง ผเลยงจะซอเปดปลดระวางจากฟารมเลยงเปดในพนทหรอซอเปดปลดระวางจาก

ผเลยงรายอนมาเลยงแบบไลทงจนกระทงจ าหนายเปนเปดปลดระวาง ซงมระยะเวลาในการปลด ระวางแตกตางกนออกไป การซอเปดปลดระวางมาเลยงจะใชตนทนนอย และเปดไมคอยมการสญเสย แตจะมขอเสยทผลผลตไขอาจจะไมสงเหมอนกบการซอเปดสาวเขามาเลยง

21

ภาพท 1 ฝงเปดไลทงทก าลงหาอาหาร

ภาพท 2 ฝงเปดไลทงทก าลงหาอาหาร

ภาพท 3 ผลผลตของเปดไลทง

22

2. การเลยงเปดแบบปลอยทง (Extensive system) การเลยงเปดแบบนเกษตรกรจะตองมพนท และบอน าอยใกลกบโรงเรอน การเลยง

แบบนจะปลอยเปดไปในชวงเชาหลงจากเปดวางไขแลว และจะตอนกลบมาเขาคอกในชวงเยน เปดจะ หากนอาหารนอกโรงเรอน อาจจะมการใหอาหารขนหรอเปลอกหอยเสรมบางในตอนเยน ผเลยงเปด นยมใชหอยกะพงมาเสรมใหเปดกนเพอใหเปลอกไขมความแขงแรง ไมแตกงาย การเลยงแบบนจะ ประหยดตนทนคาอาหารไดสวนหนง

ภาพท 4 ฝงเปดทเลยงแบบปลอยทง

ภาพท 5 ฝงเปดทเลยงแบบปลอยทงเขาโรงเรอน

23

3. การเลยงเปดไขในโรงเรอน (Intensive system) เปนการเลยงทใหเปดอยภายในโรงเรอนตลอดเวลา อาจจะมการจดพนทใหเปดได

สมผสกบ น าบาง ท าใหบางพนทอาจจะเปยกแฉะบาง การเลยงแบบนตองลงทนมาก แตจะไดรบ ผลตอบแทนสง ผเลยงมกจะปลดเปดออกจากฟารมเมอเปดมอายการใหไขประมาณ 1 ป อาหารทใช เลยงจะเปนอาหารขนทงหมด โรงเรอนทใชเลยงมกเปนโรงเรอนแบบปด หรอมตาขายกนไมใหสตวอน หรอนกเขาไปภายในโรงเรอนได ทงนเพอปองกนโรคตาง ๆ ตามมาตรการปองกนโรคของกรมปศสตว

ภาพท 6 ลกษณะการเลยงเปดไขในโรงเรอน

ภาพท 7 ลกษณะการเลยงเปดไขในโรงเรอน

24

พนธเปด เอกสารประกอบการสอนการผลตสตวปก : ผชวยศาสตราจารย ดร.ประภากร ธาราฉาย

ไดกลาววา เปดทเลยงเปนการคาในปจจบนแบงออกได 2 ประเภทตามวตถประสงคการเลยง ไดแก เปดไข (Egg-type duck) และเปดเนอ (Meat-type duck)

1. เปดไข (Egg-type duck) เปดพนธไขทนยมเลยงกนในปจจบนม ไดแก 1.1 พนธกากแคมเบลล (Khaki Campbell) เปดพนธนพฒนาพนธ โดย Adele

Campbell ในประเทศองกฤษตงแตปลายศตวรรษท 18 จนไดเปนเปดพนธทใหไขดกทสดในโลก พนธหนง โดยใหไขประมาณ 300 ฟอง/ป เปดกากแคมเบลลมขนสน าตาล แตขนทหลงและปก มสสลบออนกวา ปากสด าคอนขางไปทางเขยว จะงอยปากต า ตาสน าตาลเขม คอสวนบนสน าตาล แตสวนลางเปนสกาก ขาและเทามเดยวกบสขน แตเขมกวาเลกนอย ตวเมยเมอโตเตมทหนกประมาณ 2.0-2.5 กโลกรม เรมไขเมออายประมาณ 4 เดอนครง ตวผ จะมขนบนหว คอ ไหล และปลายปก สเขยว ขนปกคลมลาตวสกากและน าตาล ขาและเทาสกากเขม เมอโตเตมทจะมน าหนกประมาณ 2.5-2.7 กโลกรม

1.2 พนธอนเดยวรนเนอร (Indian Runner) เปดพนธนพบครงแรกในหมเกาะ ของประเทศอนโดนเซย ชวา และบาหล มขนาดเลก ตวผโตเตมเมอโตเตมทมจะน าหนกประมาณ 1.7-2.5 กโลกรม ตวเมยมน าหนกประมาณ 1.5-2.0 กโลกรม เปดพนธนมอย 3 ส คอ สขาว สเทา และสลาย เปดพนธนมลกษณะเดนประจาพนธทแปลกกวาเปดพนธอน ๆ คอ ขณะยนคอยดตงตรง ลาตวเกอบตงฉากกบพนคลายกบนกเพนกวน ไมคอยบนแตจะเคลอนทโดยการเดนและวงมากกวา ปากสเหลอง แขงและเทาสสม ตวเมยเรมใหไขเมออายประมาณ 4 เดอนครง ใหไขฟองโตและไขทน ใหไขประมาณ 150-200 ฟอง/ป

1.3 พนธพนเมอง (Native ducks) เปดทนยมเลยงกนในประเทศไทยม 2 สายพนธ ไดแก

1.3.1 เปดนครปฐม เลยงกนมากในเขตจงหวดนครปฐม เพชรบร สพรรณบร และในพนทลมในภาคกลางซงเปนเขตน าจด ตวเมยมขนสลายกาบออย ปากสเทา เทาสสม ตวผจะม สเขยวแกตงแตคอไปถงหว รอบคอมวงรอบสขาว อกสแดง ลาตวสเทา ปากสเทา และเทาสสม ตวผเมอโตเตมทจะมหนกประมาณ 3.0-3.5 กโลกรม ตวเมยมน าหนกประมาณ 2.5-3.0 กโลกรม เรมใหไขเมออายประมาณ 6 เดอน (เอกสารประกอบการสอนการผลตสตวปก: ผชวยศาสตราจารย ดร.ประภากร ธาราฉาย, 2)

1.3.2 เปดปากน า เลยงกนมากในเขตจงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร ฉะเชงเทรา และชลบร ตลอดจนจงหวดทอยชายฝงทะเลอน ๆ เปนเปดพนธเลก ตวเมย มปาก เทา และขนปกคลมลาตวสด า อกสขาว สวนตวผจะมขนบนหวและคอสเขยวเปนเหลอบเงา มล าตว

25

ขนาดเลกกวาเปดนครปฐม ใหไขฟองเลกกวา เรมใหไขเมออายประมาณ 5-6 เดอน ตวผของเปด พนธพนเมองนยมนาไปเลยงเปนเปดเนอ

ในปจจบน เปดไขพนธพนเมองหายากมาก เนองจากมการผสมพนธขามพนธระหวางพนธกากแคมเบลลกบพนธพนเมองมาเปนระยะเวลายาวนาน จนกลายเปนเปดพนธผสม

1.4 พนธลกผสมกากแคมเบลลกบพนเมอง (Kaki x Native duck) นยมเลยงกนมากกวาพนธแท เนองจากเลยงงาย ทนทานตอโรคและสภาพแวดลอม ใหเนอมากและใหไขดก ใหไขประมาณ 260 ฟอง/ป จะเรมใหไขเมออายประมาณ 5-6 เดอน

2. เปดเนอ (Meat-type duck) เปดเนอทนยมเลยงในประเทศไทยมดงน คอ 2.1 พนธปกกง (Pekin duck) มตนก าเนดมาจากประเทศจน รปรางใหญ ล าตวกวาง

ลก และหนา ขนปกคลมล าตวมสขาวลวน ปากสเหลองสม แขงและเทาสแดงสม ผวหนงสเหลอง เปนเปดทเลยงงาย ไมมนสยฟกไข ใหไขประมาณ 160 ฟอง/ป เปลอกไขสขาว เมอโตเตมทตวผ จะมน าหนกประมาณ 4 กโลกรม ตวเมยจะมน าหนกประมาณ 3.5 กโลกรม จะเจรญเตบโตไดด เมอเลยงภายในโรงเรอนทการจดการด นอกจากใหเนอแลว ขนเปดปกกงยงเปนทตองการของอตสาหกรรมผลตลกขนไก และใชท าฟกทนอนไดดวย

2.2 เปดเทศ (Muscovy) พบครงแรกในทวปอเมรกาใต เปนเปดอกพนธหนงตางหาก เปนเปดทใหเนอมากแตใหไขนอยและโตคอนขางชา ตวเมยมนสยชอบฟกไขและเลยงลกเกง เมอโตเตมทตวผจะมน าหนกประมาณ 4-4.5 กโลกรม ตวเมยจะมน าหนกประมาณ 3.0-3.5 กโลกรม เนองจากเปนเปดทโตชาและตวผกบตวเมยมน าหนกแตกตางกนมากจงไมคอยมผนยมเลยงเปนการคา อยางไรกตามเมอน ามาผสมพนธกบเปดพนธอนจะใหลกเปนหมนแตมอตราการเจรญเตบโตดขนและ ความแตกตางของน าหนกตวระหวางเพศผและเพศเมยจะนอยลง เชน เปดพนธปวฉาย (Mule duck)

เปดเทศทพบในประเทศไทยม 2 ส ไดแก ชนดทมสขาวและชนดทมสด า ทง 2 ชนด ทบรเวณใบหนาและเหนอจมกมหนงยนสแดง เปดเทศชนดทมสขาวจะมขนสขาว ผวหนงสขาว แขงสเหลองสมออน ปากมสเนอ สวนชนดทมสด าจะมขนทหนาอก ล าตวและหลงสด า ประขาว ปากสชมพ แขงสเหลองหรอตะกวเขม

2.3 พนธปวฉาย (Mule duck) เปนเปดพนธผสมระหวางเปดเทศกบเปดธรรมดา ลกเปดทไดจะเปนหมนทงเพศผและเพศเมย ลกษณะเดนของเปดปวฉาย ไดแก มโครงรางใหญ เลยงงาย โตเรว ไมรองเสยงดง ทนทานตอโรคและสภาพแวดลอม เนอรสชาตดกวาเปดธรรมดา เนอแนน มไขมนต า ชาวจนนยมบรโภคมานานหลายรอยปแลว ใชเวลาประมาณ 3.5-4 เดอน ตวผ จะมน าหนกประมาณ 3-3.5 กโลกรม สวนตวเมยจะมน าหนกประมาณ 2.5-3 กโลกรม

2.4 พนธลกผสมเพอการคา (Hybrid breed) การเลยงเปดเนอเพอการคามการน ามา เผยแพรและสงเสรมโดยบรษทเอกชน มการพฒนาระบบการเลยงใหมความทนสมยเชนเดยวกบ

26

การเลยงไกกระทง มเลยงกนอยหลายพนธในขณะน เชน พนธเชอรวอลเลย พนธทเกล พนธฮกการด พนธเลคการด ฯลฯ ซงสวนใหญมการพฒนาพนธโดยมพนธปกกงผสมอยดวย

2.5 เปดเทศพนธกบนทรบร เปนเปดเทศพนธเนอพนธแททกรมปศสตวไดวจย พฒนาและปรบ ปรงพนธมาอยางตอเนองตงแตป พ.ศ.2534 การปรบปรงเรมจากเปดพนธบารบาร จากประเทศฝรงเศส โดยสถานบ ารงพนธสตวบางปะกงไดท าการขยายพนธ คดเลอกปรบปรงพนธ ใหสามารถเลยงงายขยายพนธไดด เตบโตเรว สามารถเลยงสงตลาดไดในระยะเวลา 12 สปดาห ตานทานตอโรคและปรบตวเขากบสภาพภม อากาศและสงแวดลอมของประเทศไทย และสามารถ ผลตไดจ านวนมากในเชงอตสาหกรรม ลกษณะประจ าพนธ 1) ขนสขาวตลอดล าตว มขนสด าเปน จดเดนอยกลางหว จะมจดด าเลกๆ แซมกลางหว 2) ปากสชมพ เทาสเหลองออน 3) ใบหนามผวหนง ขรขระเปนสนนนเดน ไมมขนและสชมพ เรมจากปากไปบนใบหนาและขอบตา โดยเฉพาะตวผ จะเหน ชดเจนกวาตวเมย ดคลายๆ เปดใสหนากาก เปนลกษณะเฉพาะพนธเปดเทศเทานน 4) ล าตวยาว หนาอกกวาง อกตน เนอมาก 5) น าหนกตวแรกเกดเฉลย 42 - 54 กรม เมอโตเตมทตวผโตเตม จะมน าหนกประมาณ 5 - 6 กโลกรม ตวเมยจะมน าหนกประมาณ 2.6 - 2.8 กโลกรม

กองวจยเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร (2527 : 1 - 2) รายงานวา พนธเปดไขทนยมเลยงกนม 4 พนธ ดงน

1. พนธกากแคมปเบลล เปนพนธเปดไขทนยมแพรหลายมากทสดเพราะ ใหไขดก นบตงแตวนเรมไข 336 วน ไดไข 326 ฟอง รปรางเชนเดยวกบเปดไขปาน าพนเมองของไทย แตมขนาดใหญและสสม าเสมอกวา ตวผโตเตมทหนกประมาณ 2.0 – 2.5 กโลกรม ตวเมยหนก ประมาณ 1.5 – 2.0 กโลกรม

2. พนธอนเดยรนเนอร ม 3 ชนด คอ ชนดสขาว สลาย และสกระ ทก ๆ ชนด ไขดกเหมอนกน

3. พนธพนเมอง ทเลยงกนทวไปม 2 พนธ คอ 3.1 เปดนครปฐม เปนพนธไข ตวใหญ อกกวาง เรมไขชา แตไขฟองโต

ตวเมยขนมลายกาบออย ตวผหวสเขยว คอควนขาว อกสแดง ล าตวสเทา ปากสเทา เทาสสม นยม เลยงกนมากทจงหวดนครปฐม จงหวดเพชรบร และจงหวดใกลเคยง เปดพนธนเวลาขายเปนเปดเนอ ไดราคาด เพราะตวโต น าหนกด

3.2 เปดปากน า เปนพนธไข ตวเลอกวาพนธนครปฐม ขนตวสดา อกสขาว ปากและเทาสด า เรมไขเรวและไขตกกวาพนธนครปฐม แตฟองเลกวา นยมเลยงกนแถบจงหวด สมทรปราการ จงหวดชลบร และจงหวดชายทะเล

27

4. พนธผสม ทนยมเลยงกนมากคอพนธลกผสมระหวางพนธกากแคมปเบลล กบพนธพนเมอง ใหไขด ทนยมรองลงมาคอ พนธลกผสมระหวางพนธนครปฐมกบพนธปากน า ซงเปนการเลยงเพอขายไขในระยะแรกพอเรมใหไขนอยลงกขายเปนเปดเนอ

นตย ถาวรกนต (ม.ป.ป. : 18 – 32) กลาวโดยสรปถงพนธ เปดไขทนยมเลยงกน ในประเทศไทย แบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1. เปดไขพนธตางประเทศ ไดแก พนธกากแคมปเบลล และพนธอนเดยรนเนอร 2. เปดไขพนธพนเมอง ไดแก พนธปากน า และพนธนครปฐม สวสด วระเตชะ (2519: 586) ใหความเหนวา ปจจบนเกษตรกรนยมเลยงเปดพนธลกผสม

ระหวางเปดพนธกากแคมเบลลกบพนธพนเมอง ซงใหไขดกและเรมไขเรวกวาพนธพนเมองประมาณ 1 เดอน เลยงงายโตเรว หาอาหารกนเองเกง ทนตอโรค สามารถเลยงสภาพเดยวกนเปดพนเมองได

โรงเรอนและอปกรณ กรมสงเสรมการปศสตว กรมปศสตว (ม.ป.ป.: 37-38) แนะน าเรองการเตรยมความพรอม

ของโรงเรอนเพอเลยงเปดไขวา โดยทวไปเหมอนโรงเรอนไก จะมความแตกตางกนบางคอ 1. หลงคาต ากวา เพอกนลมโกรก เพราะเปดไมชอบลมโกรก 2. โรงเรอนทบกวา เพอใหภายในมดกวาเลกนอย 3. มลานใหเปดเดนเลน 4. รวกนรอบ ๆ โรงเรอนสงเพยงฟตครง 5. ในคอกนอนตองปดวยหญาแหง ฟางแหงหรอแกลบ หนาประมาณ 3-4 นว 6. ขนาดเนอทโรงเรอนใช 1 ตารางเมตรตอเปดไขประมาณ 4-5 ตว 7. เตรยมอปกรณทจ าเปน ไดแก กรงกกลกเปด รางน ามทง 3 ขนาด คอเปดเลก เปดรน

และเปดไข รางน าส าหรบเปดเลกควรใชกระตก สวนเปดรนและเปดไข ควรใชอางกระเบองหรอ อางซเมนต ส าหรบรงไขอาจจะท าแบบรงของไกโดยปดวยแกลบหรอฟางบนพนภายในโรงเรอน

การวางผงฟารมและโรงเรอน การวางผงฟารม เปนปจจยหนงทมความส าคญอยางยงในการเรมตนเลยงสตว การวาง

แผนผงฟารมทด จะท าใหเกดประโยชนตอผเลยงหรอเจาของธรกจในการขยายกจการ สะดวกในการ จดการฟารม การควบคมปองกนโรคจะท าไดงายขนและลดการสญเสยจากการเกดโรคระบาด

หลกการส าคญในการวางผงฟารมมดงน 1. จดวางโรงเรอนเปนในแนวทศตะวนออก ตะวนตกเพอลดอทธพลความรอนจาก

แสงอาทตย 2. โรงเรอนเปดจะตองอยหางจากกนไมนอยกวา 30 เมตร ส าหรบเปดอายเดยวกน

และ 50 เมตร ส าหรบเปดอายตางกน และหางจากรวไมนอยกวา 30 เมตร

28

3. โรงเรอนเปดและโรงเรอนอน ๆ ควรจดวางอยางมระเบยบ อยาใหบงทศทางลม ธรรมชาตตอโรงเรอนเปด นอกจากนนควรมถนนภายในฟารมตดตอกนระหวางโรงเรอนตาง ๆ ตามความจ าเปน เพอสะดวกในการขนสงภายในฟารม หรอขนผลตผล

4. ทางเขา – ออก ส าหรบฟารมควรมเพยงทางเดยว และทางนจะตองผานโรงฉดพนน ายาฆาเชอกอนทจะถงเขตเลยงเปดเสมอ

5. ตองมรวรอบขอบชด สามารถปองกนคนและสตวผานเขา – ออกได นอกจากนจะตองมรวแบงเขตเลยงเปดและเขตทพกแยกจากกน

6. อาคารบานพกและทพกผอนส าหรบคนงานจะตองอยนอกเขตเลยงเปดและหางจากเขตเลยงเปดไมนอยกวา 30 เมตร

7. ควรมโรงอาบน ายาฆาเชอส าหรบผเลยงและผทจะเขาไปยงโรงเรอนเปด อยตรงบรเวณทางเขาตดตอกนระหวางเขตทพกกบเขตเลยงเปด

8. สถานทเกบอาหารและอปกรณ ควรอยระหวางเขตทพกกบเขตเลยงเปด เพอสะดวกในการขนสงอาหารและอปกรณเขาไปยงโรงเรอนเลยงเปด

ทม พรรณศร (2525 : 4) ใหความเหนวา สงส าคญในการปลกสรางโรงเรอนกคอ (1) จะตองเปนทบงแดดฝนไดด (2) มระบบการถายเทอาการทด (3) ตองเขาท าความสะอาดและ รกษาใหสะอาดไดเสมอ (4) จะตองกวางพอกบจ านวนเปดทเลยง และแบงออกตามขนาดของเปด ทจะเลยง และเพอความสะดวกแกผเลยง การปลกโรงเรอน ควรแบงเปน 3 ชนดดวยกนคอ (1) โรงเรอนลกเปด ใชเลยงลกเปดระยะ 1 เดอนแรก มฝาปดมดชด ควรแบงเปนคอก ๆ หนง ไมควร เกน 100 ตว (2) โรงเรอนเปดรน ใชเลยงเปดหลงอาย 1 เดอนแลว นยมปลกเปนโรงใหญ แลวก แบงเปนคอก ควรมลานใหเปดเดนเลน (3) โรงเรอนเปดไข ใหมพนทประมาณ 3.5 ตารางฟตตอตว จดทส าหรบเปดไข เชน ปฟางพนโรงเรอน

เกยวกบพนทในการเลยงเปดนน ปฐม เลาหะเกษตร (2529: 47) แนะน าวา อตราการ เลยงเปดตอพนทโรงเรอนควรใหพอด อยาใหแนนหรอหลวมเกนไป ดงน

29

ตารางท 1 ขนาดพนทโรงเรอนส าหรบเลยงเปดไข อาย (สปดาห) ขนาดพนท/ตว (ตารางฟต)

0 – 1 ½ 1 – 2 ¾ 2 – 3 1 3 – 4 1 ¼ 4 – 5 1 ½ 5 – 6 2

7 2 ½ เปดไข 4

เปดพนธ 5 – 6 ทมา : (ปฐม, 2529: 47)

ทงนควรเลยงลกเปดคอกละประมาณ 50 – 100 ตว หรออยางมากไมเกน 500 ตว เปดไข หรอเปดพนธควรเลยงรวมกนคอกละประมาณ 50 – 100 ตว

อาหารและการใหอาหาร นตย ถาวรกนต (ป.ป.ป.: 117) สรประดบความตองการโปรตนในอาหารของเปดวยตาง ๆ

ไววา ลกเปดแรกเกดจนถงอาย 6 สปดาห ตองการอาหารทมโปรตนรอยละ 19–21 เปดรนอาย 6–12 สปดาห ตองการอาหารทมโปรตนรอยละ 17–18 สวนเปดไขและเปดพนธตองการอาหาร ทมโปรตนรอยละ 15–16

กองสงเสรมการปศสตว กรมปศสตว (ป.ป.ป.: 10-41) แนะน าไววา เปดไขตองการอาหาร ทมคณคาสง ตองผสมอาหารใหมโปรตนรอยละรอยละ 15–17 และตองตงเปลอกหอยปนใหกน ตลอดเวลาหรอสบหอยสดใหกนวนละ 5 กโลกรมตอเปด 100 ตว

ส าหรบเรองเกยวกบการใหอาหารเปดไขนน ปฐม เลาหะเกษตร (2529 ซ 30-40) กลาววา การใหอาหารเปดไขมหลายวธคอ (1) การใหอาหารแบบปลอยทง โดยปลอยใหเปดหาอาหาร พวก หอย ป กง ปลาตามธรรมชาต และใหเกบขาวทตกหลนหลงเกบเกยว เมอตกเยนกจะตอนเขา โรงเรอนใหอาหารเสรม เชน ขาวเปลอก ร า ปลายขาว และพวกปฏชวนะบาง เปนตน การเลยงเปด วธนจะไมอยประจ าท เปดจะถกตอนไปเรอย ๆ (2) การใหอาหารผสม เปนการใหอาหารส าหรบเปด ทเลยงแบบกกขง โดยตงอาหารและน าใหกนตลอดเวลา ควรใหอาหารในรปเปยกหมาด ๆ เพอสะดวก ตอการกลนอาหารของเปดและลดการสญเสยของอาหาร แตตองกะใหเปดกนหมดภายใน

30

15-20 นาท อยาใหอาหารเหลอหมกหมมตดรางอาจเปนพษตอเปดได (3) การใหอาหารเมด จะชวยใหเปดไขไดดกวาใหอาหารผงรอยละ 1,2 ประหยดอาหารไดรอยละ 15-20 ลดการเปยกชนของอาหาร ท าใหรางสะอาดแตราคาแพง

อนง ผบรโภคไขสวนใหญตองการไขแดงทมสเขม อาหารผสมส าหรบเปดไขจงใสสาร แซนฟล หรอผสมใบกระถน หญาสด ขาวโพดเหลอง เพอชวยใหไขแดงสเขม

อญชล ชนโกมล (2530: 17-22) ไดกลาวถง วธการใหอาหารและการประกอบสตรอาหาร ท ดร.เยาวมาลย แนะน าไววา มปจจยทควรพจารณา 4 ประการคอ (1) ระดบโภชนะตาง ๆ ทเปด ตองการ ซ งขนกบพนธเปด น าหนกตว การใหผลผลตต าและสภาพภมอากาศหรอฤดกาล (2) การจดการในการใหอาหาร เปดเปนสตวทตกใจงายถามสงรบกวนจะหยดไขทนท ดงนน เวลาให น าหรออาหารตองระมดระวงเปนพเศษ และในชวง 1-5 เดอนแรก ทเปดเรมไข ไมควรเปลยนอาหาร อยางทนท มฉะนนเปดจะหยดไข การเปลยนอาหารตองคอย ๆ เปลยน โดยใชอาหารใหมผสมกบ อาหารเดมเพอใหเปดปรบตวประมาณ 4-5 วน (3) ในฤดรอน เปดจะกนอาหารนอยในตอนกลางวน ฉะนน จงควรเพมอาหารในเวลากลางคน วธการแกปญหาเปดกนอาหารนอยอกวธคอ เพมระดบ โปรตนในอาหาร และทส าคญตองใหน าอยางเพยงพอ (4) เปดเปนสตวกนจกจก จงควรใหอาหาร วนละ 3-4 ครง ส าหรบเปดไขควรใหอาหารวนละ 2-3 ครง แตละครงอยาใหมากจนเหลอในราง อาหาร จะท าใหเกดเชอจลนทรยได นอกจากน เปดจะขาดน าไมได ถาขาดน าเปดจะหยดไขทนท และอาจพลดขนดวย โดยเฉพาะฤดรอน ควรใสน าแขงและแชแขงใหเปดกน จะชวยลดความเครยด เปดไขดขน และส าหรบการใหแรธาตควรใหอยางเพยงพอ เชน กระดกปน เปลอกหอย และควรม กรวดตงทงไวใหกน เพราะเชอวาจะชวยใหเปดมการยอยอาหารดขน

งานเผยแพรและวเทศสมพนธ กรมปศสตว (ป.ป.ป. : 13-14) กลาวถงการดแล และสขาภบาลเปดวาควรปฏบตดงน

1. รกษาความสะอาดเลาเปดอยเสมอ อยาปลอยใหบรเวณทเลยงเปดชนแฉะ รางอาหาร รางน าหรอภาชนะทใสน าและอาหาร ควรท าความสะอาดเปนประจ า

2. อาหารทใชเลยงเปดตองเปนอาหารใหม คณภาพด น าทใหเกนตองเปนน าสะอาด 3. เมอมเปดปวยหรอออนแอเกดขนในเลา ใหรบแยกไวตางหาก ปรกษาสตวแพทย

เกยวกบการปองกนและรกษา ถามเปดตายใหจดการฝงหรอเผาเสย อยาน าไปทงลงในแหลงน าหรอ โยนใหสตวอนกน

4. ระวงอยาใหบคคลภายนอกตลอดจนสตวอนทกชนด เขาไปในบรเวณเลาเปด โดยเฉพาะอยางยงในระหวางทเกดโรคระบาด

31

อปกรณในการเลยงเปด 1. เครองกกลกเปด

ลกเปดเมอยงเลกอยไมสามารถสรางความอบอนใหแกรางกายไดเพยงพอ เมออยใน สภาพอากาศเยนโดยเฉพาะในเวลากลางคนหรอตอนเชา ถาปลอยไวเชนนนาน ๆ ลกเปดจะตายหรอ แคระแกรนได ดงนนผเลยงจงตองมเครองกกเพอใหลกเปดไดรบความอบอนเพยงพอ

การกกลกเปด สามารถท าได 2 วธ คอ กกโดยใชแมเปดกก และกกโดยใชเครองกก 1.1 การกกดวยแมเปด เปนวธแบบธรรมชาตใชไดส าหรบกรณทเลยงเปดจ านวน

ไมมาก หรอเปนการเลยงแบบหลงบาน มลกเปดไมกตวกปลอยใหแมเปดกกและเลยงลกเอง 1.2 กกดวยเครองกก เครองกกทมใชในปจจบน ไดแก เครองกกแกส เครองกกไฟฟา

หลกการและวธด าเนนการ ดรายละเอยดในการเลยงไกและการจดการไกกระทง 2. อปกรณใหอาหาร

อปกรณใหอาหารเปดควรท าเปนรางจะไดผลดกวาการใชถงอาหารเชนเดยวกบทใช ในการเลยงไก เนองจากเปดเปนสตวปกทหากนตามแหลงน า ปากเปดจงออกแบบมาใหเหมาะสมกบ การกนอาหารในลกษณะกรองของแขงจากนน ดงนน พฤตกรรมการกนอาหารของเปดจะไมใชวธจก แลวกลนกนแบบไก แตจะกนอาหารเขาปากกอนแลวจงคอยยกหวขนเพอกลนอาหารโดยใชลนดน เขาไป จงท าใหอาหารบางสวนรวงหลนออกจากปาก ดงนน การใหอาหารเปดจงควรใชอปกรณใหน า แบบรางจะชวยใหอาหารหกหลนจากปากสพนนอยกวาการใหแบบถงอาหาร รางอาหารส าหรบเปด มหลายรปแบบ เชน ท าเปนรางไมกงอตโนมต รางไมรปตวว หรอรปตวย หรออาจจะใชรางรถยนต ผาซกกได

3. อปกรณใหน า เนองจากเปดเปนสตวทหากนตามแหลงน า ดงนน นอกจากเปดจะดมน าแลวกยงม

นสยชอบเลนน าอกดวย จงท าใหสนเปลองน ามาก ถาหากเราใชกระปกน าเชนเดยวกบทใชเลยงไก กอาจจะสนเปลองแรงงานมากในการเตมน า ดงนน การเลยงเปดจงนยมใชอปกรณใหน าแบบรางอตโนมต โดยอาจจะใชทอน าขนาดใหญผาซกแลวใชปนซเมนตปดหวทาย ดานหนงตดวาลวลกลอย เพอควบคมระดบน าในราง หรออาจจะกอปนท าเปนรางน าไวดานหนงของโรงเรอนเพอใหเปดไดกน และเลนน าดวยกได น าทลนออกมากปลอยใหไหลออกไปนอกโรงเรอน

รางน าควรจะวางใหหางจากรางอาหารพอควร เพอบงคบใหเปดไดเดนไปกนน าและ อาหารจะชวยใหเปดไดออกก าลงกายและชวยลดการการสญเสยอาหาร เนองจากเมอเปดกนอาหาร กจะกนจนเตมปากแลวจงคอยกลนลงคอ ถาหากอปกรณใหอาหารอยใกลอปกรณใหน าเมอกนอาหาร อยในปากเปดกจะเดนไปกนน าทนทจะท าใหอาหารทยงคางอยในปากตกลงไปในน าท าใหสนเปลอง

32

อาหารและท าใหน าสกปรกเรวขน (เอกสารประกอบการสอน การผลตสตวปก: ผชวยศาสตราจารย ดร.ประภากร ธาราฉาย, 5)

4. ภาชนะใหน าและอาหาร ภาชนะใหน าและอาหารจะตองเพยงพอกบจ านวนเปดทเลยงในแตละรนและอาย

โดยใหค านวณจากขนาดทเหมาะสมทกลาวแลวขางตน ผเลยงควรทจะดแลความสะอาดภาชนะใหน า รางน าหรอถงน า โดยการขดถท าความ

สะอาดใหหมดคราบเศษอาหาร คราบตะไครน า หรอตะกอนตาง ๆ ใหสะอาดทกวนเพอปองกนการ หมกหมมของสงสกปรกโดยเฉพาะเชอรา ส าหรบน าทใชเลยงเปดในแตละวน ควรเปนน าจดทสะอาด ไมมสารเคมทเปนอนตรายตอเปดปนเปอนอย หมนตรวจสอบน าในรางอยเสมออยาใหขาดน า ไมจ าเปนตองใชน าหรอแหลงน าเพอใหเปดลงเลนน านนกไดเพราะสามารถเลยงบนพนดนธรรมดาหรอ ในโรงเรอนแบบปดกไดโดยไมตองสนเปลองน ามาก

อาหารเปด อาหารเปนปจจยส าคญทสดอยางหนงของการเลยงเปดเพราะตนทนในการผลตอาหาร

จะเปน คาอาหารเปดถง 75 % การน าเปดไปเลยงตามทงนาหรอแหลงน าตาง ๆ เพอใหเปดหาอาหาร ธรรมชาตกน เปดจะไดรบอาหารไมเพยงพอตอความตองการในแตละวนหรอไดรบอาหารทมคณคาต า ท าใหผลผลตไขไมแนนอน ไมสม าเสมอ เปดกนอาหารเพอใชในการด ารงชพและสวนทเกนจากการ ด ารงชพจะใชเพอการใหผลผลต ปจจบนมการพฒนาวทยาการดานอาหารสงขน มการผลตอาหาร ส าเรจรปจ าหนายใหเหมาะสมกบอายและความตองการของเปดในแตละอาย นอกจากนยงมการผลต หวอาหารเพอใหผเลยงน าไปผสมหรอผเลยงจะผสมอาหารขนใชเลยงเปดเองกไดซงจะท าใหเปดไดรบ อาหารอยางเพยงพอและเหมาะสม ผลผลตไขกจะสงและสม าเสมอ

33

ตารางท 2 สตรอาหารเปดไข

วตถดบ (กก.)

เปดสาวกอนไข (อาย 6-48 สปดาห)

เปดไข (อาย 24-48 สปดาห)

เปดไข (อาย 48 สปดาห

ขนไป) 1 2 3 1 2 3 1 2 3

ปลายขาว 47.5 - - 47 - - 41.8 - - ขางโพดบด - 47.4 - - 51.25 - - 46 - ร าละเอยด 25 25 25 15 10 10 30 25 24.5 มนเสนบด - - 40 - - 43 - - 39 กากถวเหลอง 7.3 7.5 13.9 18.2 19 25.2 .75 10.55 17.45 ปลาปน (55% โปรตน) 5.5 5.5 6.5 7 7 8 7 7 7.5 ร าหยาบ 8 8 8 - - - - - - ใบกระถนปน 4 4 4 3 3 3 3 3 3 เปลอกหอยบด 1 1 1 1.2 1.2 1.2 1.1 1.1 1.1 ไดแคลเซยมฟอสเฟต (P18)

1 1 1 7.5 7.5 7.5 7.5 6.5 6.5

ไขมนสตว/น ามนพช - - - - - 1 - - - ดแอล-เมทไธโอนน - - - 0.35 0.3 0.35 0.1 0.1 0.2 เกลอปน 0.45 0.45 0.45 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5

แรธาตไวตามนรวม (ตามระยะอายสตว)

0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25

รวม 100 100 100 100 100 100 100 100 100 โปรตนอาหาร (%) 15 15 15 18 18 16 16 16 16

พลงงานใชประโยชน (กโลแคลอร/กก.)

2700 2700 2700 2750 2750 2750 2750 2750 2750

การใหอาหารส าหรบเปดไข แบงออกเปน 4 ระยะ คอ 1. ระยะลกเปด อาย 0 -2 สปดาห ใชอาหารลกเปด 2. ระยะลกเปด อาย 2 -7 สปดาห ใชอาหารเปดเลก 3. ระยะเปดรน อาย 8 -19 สปดาห ใชอาหารเปดรน 4. ระยะเปดไข อาย 20 สปดาห จนถงปลด

34

ตารางท 3 ปรมาณอาหารของเปดไข อาย อาหารทกน/ตว/สป. เฉลย/ตว/วน

สปดาหท 1 85 12.14 สปดาหท 2 144 20.57 สปดาหท 3 310 44.42 สปดาหท 4 405 57.86 สปดาหท 5 548 78.31 สปดาหท 6 550 75.57 สปดาหท 7 550 78.57 สปดาหท 8 570 81.43 สปดาหท 9 600 85.71 สปดาหท 10 703.95 100.58 สปดาหท 11 739.45 105.64 สปดาหท 12 732 104.57 สปดาหท 13 770 110 สปดาหท 14 800 114.29 สปดาหท 15 820 117.14 สปดาหท 16 820 117.14 สปดาหท 17 830 118.57 สปดาหท 18 830 115.57 สปดาหท 19 840 120 สปดาหท 20 840 120 สปดาหท 21 850 121.43 สปดาหท 22 880 125.71 สปดาหท 23 900 128.57 สปดาหท 24 950 135.71 สปดาหท 25 1050 150 สปดาหท 26 1050 150

35

ตารางท 4 ความตองการโภชนาของเปดไข ความตองการโภชนะ

ในสตรอาหาร เปดสาวกอนไข

(อาย 9-20สปดาห) เปดไข

(อาย 24-48 สปดาห)

เปดไข (อาย 48-72

สปดาห) โปรตน (%) 15 18 16 พลงงาน (ก.แคล/กก.) 2600 2700 2700 แคลเซยม (%) 1.10 2.50 2.10 ฟอลฟอรสทใชได (%) 0.42 0.50 0.42 โลชน (%) 0.82 0.88 0.65 เมทไธโอนน +ซสทน (%)

0.58 0.89 0.59

ทมา : www.dld.go.th/nutrition_Knowlage/nutrition_1.htm กลมวจยและพฒนาสตวปก กองบ ารงพนธ กรมปศสตว

กรงเทพฯ 10400

กระจาง วสทธารมณ (2549) กลาววา สาเหตของโรคเปดแบงไดเปน 1) โรคตดตอเปน โรคทเปนแลวจะตดตอกนและรดบาดถงกนไดอยางรวดเรว สวนมากจะเปนโรคทตดจากเชอไวรส แบคทเรย โปรโตชว เชอราและพยาธตาง ๆ 2) โรคทไมตดตอไดแกโรคทเปนเฉพาะตว เชน โรคขาดธาตอาหารและไวตามน เกลอแรตาง ๆ โรคทเกดจากการบาดเจบ โรคทเกดจากสงทเปนพษ

โรคตดตอทส าคญของเปด (กรมปศสตว, 2548; กระจาง วสทธารมณ, 2549) ไดแก โรคตบอกเสบตดตอของลกเปด โรคดกเพลก โรคอหวาหเปด และโรคบด ดงน

1. โรคตบอกเสบตดตอของลกเปด (Duck virus hepatitis) (1) สาเหตเกดจากเชอไวรส มอตราการตายสง มกเกดกบลกเปดอาย 1 วนจนถง

4 อาทตย สวนลกเปดอาย 1 เดอน มกไมเปนโรคเพราะมความตานทาน (2) อาการ ลกเปดแสดงอาหารโรคนเฉยบพลน คอ ไมเคลอนไหวชวขณะแลวจะ

ลมลงนอนตะแคง ซกอกแอน คอหงาย เทาทงสองแสดงทาพยน าไปขางหลง และตายภายใน 30 นาท ลกเปดอาย 1 วน หากไดรบเชอจะแสดงอาการของโรครวดเรวมากภายใน 26 ชวโมงหลงรบเชอ

http://www.dld.go.th/nutrition_Knowlage/nutrition_1.htm

36

(3) การปองกนโรค ใหท าวคซนโดยแทงทพงผดเทาเปดจะไดคมโรคไดภายใน 2 วน หรออาจใชซรมฉดปองกนโรคระบาด โดยเกบโลหตจากเปดทเคยปวยและหายจากโรคนแลวน ามา แยกเอาซรม ใชส าหรบฉดปองกนและรกษาโรคนได หรอใชพนธทตานทานโรค

2. โรคดกเพลก (Duck plague) เกดขนครงแรกในประไทยป 2519 โรคนระบาดรวดเรวมากและมอตราการตายสง

(1) สาเหต เกดจากเชอไวรส (2) อาการ เปดจะแสงดอาการขาออน นอนหมอบ ตวสน ตอมาไมชาจะเกดอาการ

อมพาต เปดกระหายน าจด บางทมน าลายเหนยว ๆ ไหลออกจากปาก ตาแฉะ จมกสกปรก หายใจมเสยงครดคราด ทองเดน อจจาระสขาว และจะตายภายใน 24 ชวโมง ระยะฟกตวของโรคตงแตตนจนแสดงอาการเหลานประมาณ 1 สปดาห

(3) การปองกนโรค ก. ท าวคซนปองกนโรคเพลก ข. ปองกนพาหะน าเชอ ค. มการจดการสขาภบาลในฟารมทด ง. ใหอาหารคณภาพดเพอใหเปดแขงแรง

(4) การท าวคซน ครงแรกเมอเปดอาย 1 เดอน - ครงท 2 อาย 3 เดอน ครงท 3 อาย 6 เดอน และท าซ าทก ๆ 6 เดอน โดยฉกเขากลามเนอหนาอกหรอขา ตวละ 1 ซ.ซ.

3. โรคอหวาหเปด (Duck cholera) เปนโรคระบาดทส าคญโรคหนงของเปด (1) สาเหต เกดจากเชอแบคทเรย (2) อาการ เบออาหาร กระหายน าจด มไขสง อจจาระมลกษณะเปนมกขาว ตอมามส

เขยวออนปน อตราการตายสงถง 50 เปอรเซนต เปดอาจตายโดยกะทนหน มผวหนาคล า มกพบขอหวเขาและขอเทาบวมในเปดบางตว โรคนพบมากในเปดทมอายตงแต 4 สปดาหขนไป

(3) การปองกนโรค ก. ท าวคซนปองกนอหวาต ฉดตวละ 1-2 ซ.ซ. ตามขนาดของเปด ข. การสขาภบาลในฟารมทดเปนสงจ าเปน ค. ปองกนหานะน าเชอโรค ง. ใหอาหารอยางสม าเสมอเพยงพอ มคณภาพดเพอใหเปดแขงแรงสามารถ

ตานทานโรคได จ. ใชยาพวกซลฟา ละลายน าใหกนหรอผสมในอาหาร

(4) การท าวคซนอหวาต ท าเมอเปดอายได 1 เดอน และฉกซ าทก ๆ 3 เดอน โดยฉดเขากลามตวละ 2 ซ.ซ.

37

4. โรคบด (Coecidiosis) โรคนเปนอนตรายมากกบลกเปด ถาพนโรงเรอนชนแฉะ มโอกาสเปนโรคไดงายเพราะเปดชอบน า

(1) สาเหต เกดจากเชอโปรตวซว (2) อาการ ทองรวมและอาจมโลหตปนมากบอจจาระ เนองจากล าไสอกเสบอยางแรง (3) การปองกนโรค

ก. การจดการสขาภบาลในฟารมใหดเปนวธทดทสด และหมนดแลรกษาพนคอกใหแหงอยเสมอ ทใหน าควรมตะแกรงรอง และมชองระบายน าออก

ข. อยาเลยงเปดตางอายปนกน ค. ใหอาหารกนใหเตมท ง. ใชยาพวกซลฟาผสมน า/อาหาร เชน ซลฟานอกซาลน,ซลฟาเมทาซนหรอไน

โตรฟวราโซน ฝายวชาการบรษท ป.เจรญพนธอาหารสตว จ ากด (ม.ป.ป.: 4) ไดกลาวถงประโยชน

ส าคญ ๆ ของการเลยงเปดมดงน 1. เปดเปนสตวเลยงงายในจ าพวกสตวปกดวยกนแลว เปดนบวาเปนสตวเลยงงายตงแต

เลกจนถงเปดใหญ การเลยงเปดไมมปญหาเรองโรคมากเหมอนไก มโรคส าคญ ๆ อยเพยง 2 -3 โรค คอ โรคตบอกเสบ โรคอหวาตเปด และโรคเหลก

2. การเลยงเปดลงทนนอยกวาไกเพราะคาพนธถกกวา การสรางโรงเรอนกไมตองสราง อยางดมากเทากบการเลยงไก เรอนโรงเปดอาจสรางอยางงาย ๆ ใชวสดราคาถกกใชเลยงเปดได

3. ชวยใหมงานท าตลอดป ตามปกตเกษตรกรสวนใหญของประเทศไทยท าการเพาะปลก ในฤดเดยวจงยงพอมเวลาวาง ถาจะเอาเวลาทวางจากการเพาะปลกมาเลยงลกเปดสกชดสองชด พอลกเปดโตขนมากจะไดประโยชนมรายไดจากเปดตลอดเวลา

4. พนธเปดไขด ไขตก และไขทนมากกวาไก บางครงอาจมการเลยงไดนานถง 2 ป โดยไมตองเปลยนแมเปดใหม ไขเปดขายงายเพราะเปนทนยมของผบร โภคและน าไปแปรรปเปน อาหารไดหลายชนด

5. มลเปดเปนปยชนดหนง ชาวสวนนยมปยจากมลเปดกนมาก มลเปดจงขายไดราคาด หากมมาก ๆ จะมผมารบถงทจงเปนทางไดเงนอกทางหนง 4. แนวทางการวเคราะหรายได-รายจายของฟารม

ผลตอบแทนของการประกอบการฟารมเกษตรกรสวนใหญจะวเคราะหรายได -รายจาย ของฟารม นบเปนวธหนงของการวเคราะห เปนการวดผลตอบแทนการประกอบการท าฟารม ในชวงเวลาทก าหนดใหรายไดจะเปนบญชแสดงฐานะทางการเงนของฟารมอกแบบหนง มวตถประสงค

38

ทจะแสดงก าไรจากการด าเนนธรกจของฟารม รายไดจะบอกใหทราบวาธรกจของฟารมด าเนนงาน ไดผลหรอไม ถาไดผลดมก าไรเปนเทาไร รายไดนสามารถน ามาวเคราะหผลส าเรจในการท าฟารม มกจะหมายถงผลส าเรจในดานฐานการเงนเปนสวนใหญ ฟารมใดทมรายไดมากฟารมนนจะมผลส าเรจ มาก วธวดผลส าเรจจากการท าฟารมมอยหลายวธดวยกน แตละวธจะมความหมายทแตกตางกน ออกไป (โอภาวด เขมทอง และ บรรล พฒกร, 2547)

การวเคราะหผลตอบแทนการท าฟารมสามารถท าไดหลายวธการ คอ การวดผลส าเรจ ในการท าฟารม โดยใชวธค านวณรายไดเงนสทธของฟารม (Net Cash Farm Income) การวดผล ส าเรจในการท าฟารม โดยใชวธค านวณรายไดเงนสทธของฟารม (Net Farm Income) วดผลส าเรจ ฟารมโดยการค านวณผลตอบแทนแกปรงงานในฐานะผประกอบการแกการจดการการและทนสทธ ของเจาของฟารม (Return to unpaid operator’s labor, management and capital or ROLCM) และการวเคราะหผลตอบแทนของแรงงาน

ในงานของ ธ ารงศกด พลบ ารง, (2553) ซงไดศกษาในเรองการลงทนและผลตอบแทน ในการเลยงเปดไข โดใชขอมลในการคดค านวณเปนระยะเวลา 6 ป ตามอายการใชงานของโรงเรอน แบบชวคราวทสามารถปองกนโรคและนกเขาสฟารมได ซงออกแบบโดยกรมปศสตว ผลการศกษา พบวาการเลยงในระบบฟารมใหผลตอบแทนใหผลตอบแทนทคมคาในการลงทนและงานของ Broughton and Bukenya (2010) ไดท าการศกษาเรองความเปนไปไดทางการเงนของการผลต พรอมกนของ PINE SAWLOGS พชอาหารสตวและแพะในฟารมขนาดเลกในอลบามา โดยใชเครองมอในการวเคราะหคอ BCK NPV IRR NBIR และ AI และในงานของ DENLEY (2008) ไดใช เครองมอ NPV IRR MIRR ในการศกษาเกยวกบการวเคราะหดานการเงนของการวางระบบยอยสลาย ภายใตสภาวะไรออกซเจนและระบบการเลยงปลอยอสระในคอกในฟารมโคนมมสซสซปป ยงม การศกษาของ เวทศ (2545) ไดท าการศกษาเกยวกบการวเคราะหตนทน – ผลตอบแทนการท าฟารมเพาะพนธไกพนธผสมในจงหวดเชยงใหม โดยการหามลคาของโครงการโดยการหามลคาของโครงการ และใชมลคาปจจบนสทธ (NPV) อตราผลตอบแทนภายในจากการลงทน (IRR) และอตราสวนรายได ตอทน (B/C Ratio) เปนตวชวด ซงจากการศกษาพบวาทกขนาดฟารมในการเลยงมความเปนไปได ในการลงทน

หลกการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร การวเคราะหตนทนและผลตอบแทน จะท าการวเคราะหตนทนและรายไดหรอ

ผลตอบแทนในระยะเวลา 1 รนของการเลยงเปดไข (ตงแตเรมตนน าเปดเขาเลยงจนถงปลดระวาง ขาย) ซงจะท าใหทราบถงก าไรทเกษตรกรไดรบ โดยในการวเคราะหจะพจารณาตนทนการผลต ทอยในรปทเปนเงนสดและตนทนทไมเปนเงนสด

39

ตนทนเงนสด หมายถง ตนทนทผผลตออกไปจรงเปนเงนสด ตนทนทไมเปนเงนสด คอ ตนทนการผลตไมไดจายออกไปเปนเงนสด แตประเมนคาใหกบปจจยการผลตตาง ๆ ทเปนของ ผผลตเอง

ตนทนการผลต หมายถง คาใชจายตาง ๆ ทเกดขนในการลงทนและในกระบวนการเลยงเปดไข รวมถงคาใชจายในการสรางโรงเรอนและซออปกรณตาง ๆ ตนทนการผลตแบงออกเปน 2 ประเภทคอ ตนทนคงทและตนทนผนแปร (สมศกด เพรยบพรอม, 2531) ดงน

1. ตนทนคงท เปนตนทนทผผลตจะตองเสยในจ านวนคงท ไมเปลยนแปลงไปตามปรมาณการผลต ซงเปนคาใชจายทเกดขนจากการใชปจจยคงทในการผลต หรอไมสามารถเปลยนแปลงปรมาณการใชไดในชวงระยะเวลาของการผลต ตนทนคงททจะน ามาวเคราะหแบงเปน

1.1 ตนทนคงททเปนเงนสด เปนคาใชจายทเกษตรกรไดจายออกไปจรงเปนเงนสด เชน คาดอกเบยเงนกเพอการลงทน เปนตน

1.2 ตนทนคงททไมเปนเงนสด เปนคาใชจายทเกษตรกรไมไดจายออกไปจรงในรปของตวเงนหรอเปนคาใชจายทไดจากการประเมน เชน คาเสอมราคาของโรงเรอนและอปกรณ คาเสยโอกาสของการใชทดน คาเสยโอกาสของเงนลงทนในการซออปกรณ เปนตน

2. ตนทนผนแปร เปนตนทนการผลตทเปลยนแปลงไปตามปรมาณของผลผลตทได ซงจะมปรมาณไมคงท เปนคาใชจายทเกดจากการใชปจจยผนแปรในการผลต ซงถาไมท าการผลตกจะไมเสยตนทนในสวนน ตนทนผนแปรทจะน ามาวเคราะหแบงออกเปน

2.1 ตนทนผนแปรทเปนเงนสด เปนคาใชจายผนแปรทเกษตรจายออกไปเปนเงนสดในการซอปจจยผนแปร รวมทงคาซอมแซมโรงเรอนและอปกรณตาง ๆ

2.2 ตนทนผนแปรทไมเปนเงนสด เปนคาใชจายทเกยวของกบปจจยการผลตทเปนของตนเอง ไดซอหรอจดหาดวยเงนสด เชน คาแรงงานในครวเรอน เปนตน

ซงโครงสรางของตนทนทใชในการศกษาการเลยงเปดไขทง 2 แบบ มดงน 1. ตนทนการเลยงเปดไขแบบฟารมปลอยลาน

1.1 ตนทนคงทประกอบดวย คาใชทดนในการสรางฟารม คาเสอมโรงเรอนเลยงเปด และโรงผสมอาหาร คาเสอมอปกรณตาง ๆ เชน เครองผสมอาหาร เครองสบน า ตราชง รถเขน เปนตน คาเสอมยานพาหนะ คาเสยโอกาสของเงนลงทนระยะยาวเปนตน

1.2 ตนทนผนแปร ประกอบดวย คาพนธเปด คาอาหารเปดระยะตาง ๆ คาจาง แรงงาน คาเวชภณฑและวคซน คาซอมแซมโรงเรอนและอปกรณ คาน ามนเชอเพลง คาสาธารณปโภค คาขนสงเปดและอาหารเปด คาตาขาย คาอปกรณเกบไข เปนตน

รายไดจากการผลต หมายถง ผลตางระหวางรายไดจากการผลตและตนทน การผลต

40

การวเคราะหจดคมทน (Break-Even Analysis) การวเคราะหจดคมทน เปนการวเคราะหเพออาศยขอมลทเกยวของกบตนทนการผลต

ระดบผลผลตเฉลยและราคาผลผลตทเกษตรกรขายได เพอวเคราะหหาจดคมทนในการผลตและ การจ าหนายผลผลตซงจะเปนประโยชนตอเกษตรกร เนองจากจดคมทนหมายถง จดทท ารายไดรวม เทากบรายจายรวม โดยทวไปการวเคราะหจดคมทนม 2 ชนด คอ

1. ระดบผลผลตคมทน (Break-Even Yield) 2. ระดบราคาคมทน (Break-Even Price) ระดบผลผลตคมทน หมายถง ระดบผลผลตเฉลยทท าใหผผลตมรายไดจากการผลตเทากบ

ตนทนในการผลต ณ ระดบทขายผลผลตได และ ณ ระดบตนทนการผลตระดบหนง ดงนน ถาสามารถผลตผลตไดสงกวาแลวจะมก าไรจากการผลต แตในทางตรงกนขามหากมผลผลตต ากวาระดบผลผลตคมทนแลวจะขาดทน โดยมสตรในการค านวณ ดงน ระดบผลผลตคมทน = ตนทนการผลตเฉลย ราคาผลผลตตอหนวย

ระดบราคาคมทน หมายถง ราคาผลผลตทขายไดโดยท าใหเกษตรกรไดรบรายไดเทากบคาใชจายของผลผลต ณ ระดบผลผลตเฉลยและตนทนการผลตระดบหนง การค านวณหาระดบราคาคมทนชวยใหเกษตรกรทราบวาราคาคมทนของผลผลตทผลตไดเปนเทาไร เมอน ามาเปรยบเทยบราคาทเปนอยหรอคาดวาจะขายได โดยมสตรในการค านวณ ดงน ระดบราคาคมทน = ตนทนการผลตเฉลย ผลผลตเฉลย 5. ปญหาและอปสรรคจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไข

ปญหาและอปสรรคในการเลยงเปดไข ผวจยตองศกษา คนควาและสมภาษณ ผประกอบการเลยงเปด พบวาเจอปญหาตาง ๆ ทเหมอนกนหรอแตกตางกนตามรปแบบการเลยง ของแตละฟารม แยกตามหวขอไดดงน

1. ปญหาดานการเลยงเปด เปนการวเคราะห ศกษาจากของผประกอบการ จ านวน 6 ราย วาจะประสบปญหา

ดานโรงเรอนการอยใกลแหลงชมชน ปญหาเรองกลนและมลภาวะกบสภาพแวดลอม อาหารใชเลยง

41

มนอยขน รวมถงการไดรบค าแนะน าจากหนวยงานราชการคอนขางนอยทจ ากดดวยจ านวนบคลากร ทไมเพยงพอ

2. ปญหาไขเปดลนตลาด เปนการวเคราะห ศกษาแนวคดจากผประกอบการ จ านวน 6 ราย ถงปญหาของไข

เปดลนตลาด เกดผลกระทบจากผประกอบการเลยงเปดมมากขน ท าใหเกดการแขงขนทางการตลาด สง เกดการตดราคา การเกดโรคระบาด และรวมถงการบรโภคของลกคา

3. ปญหาอาหารเปดมราคาสง เปนการวเคราะห ศกษาแนวคดจากผประกอบการ จ านวน 6 ราย เพอใหทราบปญหา

ดงกลาว มผลกระทบกบการท าธรกจของทกฟารม มการจดหาและจดเกบวตถดบเพมแบบไหน รวมถงการค านวณและควบคมคาใชจายไมใหมผลกระทบกบกจการจนเกดภาวะขาดทน

4. ปญหาจากการแขงขนผประกอบการรายอน เปนการวเคราะห ศกษาหาขอมลการท าการธรกจผเลยงในสถานการณปจจบน

วามผลกระทบจากผประกอบการายอนอยางไร แนวคดจากผประกอบการ จ านว น 6 ราย เพอน าเสนอตอไป 6. งานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของกบการศกษาเรองเศรษฐกจการเลยงเปดไลทง ภายใตกระแส การเปลยนแปลงสามารถแบงออกไดเปน (1) การศกษาเกยวกบเปดไขซงโดยสวนใหญเปนการศกษา เกยวกบสภาพการเลยงเปดไข ตนทนและผลตอบแทน ปญหาและอปสรรคการเลยงเปดไข และการศกษาเครอขายทางสงคมของผเลยงเปดไขในพนทตาง ๆ ในประเทศไทย (2) การศกษา เกยวกบเปดไขไลทงซงสวนใหญเปนงานศกษาทเกยวของสภาพการเลยงเปดไลทง ตนทนและ ผลตอบแทนการเลยงเปดไลทง เครอขายทางสงคมของผเลยงเปดไลทง และการเปรยบเทยบตนทน และผลตอบแทนในการเลยงเปดไลทงกบการเลยงเปดแบบอน ๆ

วชรนทร ชมมณฑา (2527) ท าการศกษาสภาพการเลยงเปดไข ปญหาและความตองการ ของเกษตรกรผเลยงเปดไขในอ าเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา โดยท าการศกษาผเลยงเปดไข จ านวน 117 ราย ในอ าเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา โดยใชแบบสมภาษณ พบวาอาชพหลกของ ประชากรในเขตอ าเภอบางปะกงมอาชพเลยงเปดไข สวนใหญเลยงพนธลกผสมกากแคมปเบลลกบ พนธพนเมอง สถานทตงของโรงเรอนอยตดกบทพกอาศย ซออาหารผสมมาเลยง การจ าหนายเปดจะ มพอคามารบซอถงบาน ในสวนของปญหาและอปสรรค คอ อาหารมราคาแพง โรคระบาด และราคา ไขเปดทมราคาต า โรคทเปดไขเปนมากทสดคอโรคเพลค รองลงมาคอโรคอหวาต

42

ไพโรจน ชยสมตระกล (2531) พบวาการเลยงเปดในภาคเหนอ ตอนบนในพนท 8 จงหวด เกษตรกรผเลยงเปดไขสวนใหญพนธเปดไขทนยมเลยงไดแก พนธผสมกากแคมเบลลกบพนธพนเมอง ระบวานอกจากนฟารมเปดสวนใหญจะตงอยในบรเวณทมการท านา และอยใกลแหลงน าธรรมชาต พบวาตนทนทางดานอาหารสตวคอนขางสงเกดจากการแขงขนจากไขไก และไขเปดจากภาคกลาง ซงมราคาต ากวา ในสวนของความชวยเหลอจากภาครฐ เกษตรกรผเลยงเปดไขตองการความ ชวยเหลอในเรองความรในการเลยงเปด รองลงมาตองการความชวยเหลอทางดานเงนทน

ธงชย กตตพงศไพศาล (2533) พบวาการเลยงเปดในพนทอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม เกษตรกรสวนใหญเลยงเปดพนธกากแคมป เลยงในโรงเรอนทอยตดขางบาน ใชอาหารผสม เชน ร าหยาบ ปลายขาว ใชแรงงานในครวเรอน ปญหาคอเรองโรคระบาด ราคาเปดตกต า และไมไดรบ ความสะดวกในการขอรบบรการจากสตวแพทย

ในสวนของกรมปศสตว (2547) ไดท าการศกษาแนวทางสงเสรมเกษตรเลยงเปดเขาส ระบบฟารม พบวาการสงเสรมใหเกษตรกรปรบระบบการเลยงเปดเขาสระบบฟารมมปญหาและ อปสรรคเนองจากเกษตรทมความตองการเขาส ระบบฟารมมาตราฐาน ขาดแคลนเงนทนในการปรบปรงหรอกอสรางโรงเรอน นอกจากนการเลยงเปดไลทงเปนการเกษตรผสมผสานทลงทนนอย แตใหก าไรมาก การจงใจเกษตรกรใหเลยงเปดในระบบฟารมปดจงท าไดยาก ขอมลจ านวนเปดทขน ทะเบยนมความคลาดเคลอนและมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เนองจากมการแจงจ านวนเปดตาม จ านวนทเขาเลยงระหวางเลยงมเปดตายแตไมไดแจง ท าใหขอมลมการปรบเปลยนอยตลอดเวลา

ธ ารงศกด (2547) ไดท าการวเคราะหตนทนการเลยงเปดไขในโรงเรอนระบบปด โดยใช ผลการศกษาวจยตามหลกวชาการ ประกอบกบการประมาณแนวโนมในอนาคตเพอใหไดขอมล ทใกลเคยงกบความเปนจรง แสดงใหเหนวาเมอน าเปดเขาเลยงในระบบฟารม มการจดการทถกหลกวชาการ มการควบคมปองกนโรค มระบบทปลอดภยตอผบรโภค จะมตนทนการผลตเฉลย 3.06 บาท/ฟอง

กตต ทรพยชกล (2549) ไดวจยเรอง การส ารวจความคดเหนของสตวแพทยและสมาชก สมาคมสตวแพทยและสมาชกสมาคมควบคมฟารมสตวปก เหนดวยในการการน าเปดไลทงมาเลยง ในฟารมมาตรฐานทควบคมได 81.12 % เพอใหเกดความ “มนใจสผบรโภค” การด าเนนการครงน ผประกอบการตองมความเขาใจ และรวมมอรวมใจกนจรง ๆ มการออกกฎหมายบงคบแบบมาตรการใหความร เพอใหเกดความรวมมอจากทกคน มาตรการกจะไดผลนคอ พลงของประเทศ ท าใหการ เลยงเปด ไก ทมจ านวนมากขน ทงทเปนการคาหรออตสาหกรรม มการควบคมปองก นโรคทม ประสทธภาพ (ไบโอซเคยวรต) เมอเกดผลส าเรจกจะมค าวา “คนไทยคณภาพ” โดยมองคประกอบ รวมกน คอ

43

1) แผนผงฟารมทเอออ านวยการปองกนเชอ “ฟารมปด” 2) การฆาเชอ สขาภบาลทด “ขนตอนปฏบตทด” 3) การลดโอกาสของเชอเขาสฟารม “ทกคนรวมมอกน” ส านกสขศาสตรสตวและสขอนามยท 9 (2550) ไดวจยเรอง การศกษาความตองการ

โภชนะของเปดไข เปดไขอาย 24-48 สปดาหมความตองการโภชนะทสงโดยเฉพาะระดบโปรตน ควรไดรบไมต ากวา 18 เปอรเซนต และระดบแคลเซยมควรไดรบไมต ากวา 2.5 เปอรเซนต จงเหมาะสมตอประสทธภาพในการผลตไขของเปด

มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (2550) ไดวจยเรอง การใชใบกระถนผสมในสตรอาหาร มอตราการไขในเปดไข การเลยงเปดดวยอาหารส าเรจรปผสมในใบกระถนปนนน มผลอตราการ ไขของเปด แตควรใชผสมในอาหารปรมาณระดบต า โดยไมควรใชเกดรอยละ 10 ซงจะท าใหอตราการ ไขของเปดสงถง 70 เปอรเซนต ดกวาอาหารทไมไดรบการผสมดวยใบกระถน อกทงยงสามารถท าให สของไขแดงมคณภาพดยงขน

รพรตน ทวมกรง (2550) ไดวจยเรอง แนวทางการสงเสรมเกษตรกรผเลย งเปดไข ในจงหวดชยนาท พบวามแนวทางการสงเสรมเกษตรกรเลยงเปด 6 แนวทางดงน 1) ใหสรางโรงเรอน เลยงเปดไวในบรเวณพนทอยอาศย 2) ใหกนอาหารผสมกบอาหารหยาบ 3) สงเสรมใหใชแรงงาน ภายในครอบครว 4) ใหลดปรมาณการเพาะลกเปดในชวงทมโรคระบาด 5) มการแจกวคซนปองกน โรคระบาด 6) ใหกยมดอกเบยต าโดยไมตองใชหลกทรพย 7) หาตลาดใหมเพอจ าหนายไขและเพมมลคาโดยน าไขลนตลาดมาท าการแปรรป 8) ใหความรเกษตรกรดานมาตรฐานฟารมเปดไข

ธ ารงศกด พลบ ารง (2553) ซงไดศกษาเรองการลงทนและผลตอบแทนในการเลยงเปดไข พบวาโรงเรอนแบบชวคราวทกรมปศสตวออกแบบสามารถปองกนโรคและนกเขาสฟารมได และการ เลยงระบบในฟารมใหผลตอบแทนทคมคาในการลงทน การเลยงมความเปนไปไดในการลงทน

คณาพล เตมปยะพล (2555) ท าการศกษาโครงสรางทางสงคมและความสมพนธของ เครอขาย โดยการสมภาษณเกษตรกรในพนทในจงหวดสพรรณบร พระนครศรอยธยา และนครปฐม ผานหวงโซอปทานโดยพจารณาโครงสรางทางสงคมและความสมพนธของเครอขาย พบวาเครอขาย การเลยงเปดมการเกาะกลมอยางไมหนาแนนและการตดตอกนในเครอขายมขนตอนนอย โดยพบวา โรงฟกลกเปดและนายทนมความส าคญเนองจากมการเชอมตอกบกลมตาง ๆ ในเครอขายการเลยง เปดในพนทภาคกลาง

44

กลาวโดยสรป เกษตรกรสวนใหญใชพนทของตนเองเลยงเปดและท านาควบคกนไปและใชแรงงาน

ในครวเรอนเพอลดตนทน เมอมโรคระบาดไขหวดนกเกดขน หนวยงานภาครฐจงมมาตรการใหเกษตร ผเลยงเปดปรบเปลยนวธการเลยงเปดเปนแบบเลยงในโรงเรอนปด โดยใหค าแนะน าวธการใชแรงงาน ในครวเรอนใหถกตองตามมาตรฐานฟารม เพอลดตนทนคาใชจายแตไดผลผลตสง พรอมทงสงเสรม ใหความรดานอาหาร การตลาดในการจ าหนายและแปรรปผลผลต รวมถงวธการปองกนโรคระบาด ในฟารมดวย

45

บทท 3

วธการด าเนนการวจย

การศกษาวจย เรอง “รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร“ เปนการ ศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยวธวทยาแบบ ปรากฏการณวทยา (Phenomenology) โดยวธวจยแบบปรากฏการณวทยาเปนการวจยทศกษา เกยวกบแนวความคดและโลกทศนจาก “ปรชญาปรากฏการณวทยา“ (ทวศกด นพเกสร, 2551) โดยวธการนเปนวธการใหบคคลอธบายเรองราวตาง ๆ ทตวเองประสบมา โดยจะมการมงท าความเขาใจถงความหมายประสบการณในชวตทบคคลนนประสบ นอกจากนยงศกษาจากเอกสาร สอบถาม ผทเกยวของ ขอมลทางวชาการ หรอองคกรธรกจทเกยวของ เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนตอการ วเคราะหใหไดมากทสด โดยมรายละเอยดการด าเนนงานดงน

1. แหลงขอมลเบองตน

ผวจยไดศกษาและรวบรวมการเกบขอมล โดยแบงออกเปน 2 สวน ดงน 1.1 แหลงขอมลเชงเอกสาร (Documentary research) โดยผวจยไดศกษาคนควา

และรวบรวมขอมลพนฐานในการท าวจย เชน เอกสารทางวชาการ บทความ และงานวจยทเกยวของ สถาบน หอสมด และเวบไซตตาง ๆ เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนในการวจยมากทสด

1.2 แหลงขอมลภาคสนาม (Field study) ซงใชในการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) การสมภาษณผร (Key Informants Interview) และการสมภาษณแบบเจาะลก (In-Depth Interview) ซงผวจยมงศกษาถงกลยทธในการด าเนนธรกจของผประกอบการ ในเขต อ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร 2. แหลงขอมลวจย

ผใหขอมลหลก จ านวน 6 รายทศกษาหรอกลมผ ใหขอมลในการเลยงเปดไข คอ ผประกอบการเลยงเปดไขในพนทอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

46

3. ขนตอนในการวจย 3.1 คนควาเอกสารทเกยวของกบหวขอของการคนควาอสระ เพอประกอบเปนขอมล

น าเสนอตออาจารยทปรกษา 3.2 น าเสนอหวของานวจย 3.3 ศกษาประวตศาสตรความเปนมาของหวขอวจย ก าหนดวตถประสงคของการวจย

ขอบเขตการวจย และประโยชนทไดรบจากการวจย 3.4 จดท าแนวค าถามทใชในการวจย ในการสมภาษณบคคลทเกยวของกบงานวจย 3.5 จดเตรยมเครองมอทใชในการท าการวจย 3.6 สมภาษณผทเกยวของ 3.7 รวบรวมขอมล และถอดเทปการสมภาษณ 3.8 สรปผลการวจย 3.9 จดท ารปเลมวจย

4. วธทใชในการวจย

การวจยในครงนเปนการศกษาเชงคณภาพเปนการเกบขอมลจากเอกสารตาง ๆ ขอมล ทางอนเตอรเนต และเปนการเกบขอมลภาคสนามเพอใหขอมลมความนาเชอถอและมความ ครอบคลมประเดนทตองการศกษา ซงผวจยไดใชวธด าเนนการวจยดงน

4.1 แหลงขอมลภาคสนาม (Field study) โดยผวจยลงพนทไปพบผประกอบการ ณ สถานท

4.2 การสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) ผวจยท าการสงเกตกจกรรมด าเนนงานตาง ๆ ในพนท และไดท าการบนทกพฤตกรรมภายหลงการสงเกตเสรจสนแลว

4.3 การสมภาษณ (Interview) ผวจยไดใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก ( In-depth Interview) ผวจยไดมการสมภาษณตามแนวค าถามทก าหนดไวแลว ในระหวางเกบขอมลผวจยไดขอ อนญาตในการใชเครองบนทกเทป เพอใหขอมลทคบถวน ผวจยมรการจบประเดนในการตอบสนทนา เพอน ามาจดบนทกค าสมภาษณ เพอใหไดขอมลทครบถวน หลงการเกบขอมลแลวผวจยน าขอมล ทไดมาท าการเรยบเรยงและท าการจดหมวดหมค าสมภาษณ ซงประกอบดวย รปแบบและกลยทธ รวมไปถงแนวคดการด าเนนธรกจ การจดการวางแผน ปญหาอปสรรค แนวทางแกไขและขอเสนอแนะ เพอน ามาใชวเคราะหและน าเสนอผลการด าเนนการศกษาตอไป

47

5. เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาเรอง"รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอ

โพธาราม จงหวดราชบร” มเครองมอในการวจยดงน 1. แนวค าถาม ทใชในการสมภาษณ เพอใชส าหรบเปนแนวทางในการสมภาษณ

ผใหขอมล 2. เครองมอชวยในการบนทก คอ สมดจดบนทกและปากกาทใชส าหรบการบนทกสง

ตาง ๆ ทผวจยไดพบเหน และจดบนทกขอมลจากการสนทนา เพอใชเปนขอมลประกอบในการวเคราะหขอมลตอไป

3. เครองบนทกเสยงทใชส าหรบการสมภาษณ เพอใชส าหรบการบนทกเสยงการสนทนา ระหวางผวจยกบผใหขอมลเพอความสะดวกและรวดเรวและสามารถเกบขอมลไดครอบคลมเนอหา ครบถวนโดยเฉพาะขอมลทส าคญทผวจยไมสามารถบนทกไวไดทงหมดในขณะซกถาม จงจ า เปน อยางยงทตองบนทกรายละเอยดใหไดมากทสด

4. กลองถายรป เพอใชในการบนทกภาพเหตการณและกจกรรมตาง ๆ ทส าคญทผวจย เหนวาสมควรจะบนทกไวเปนหลกฐาน

5. ตวผวจย นบเปนเครองมอทส าคญในการเกบขอมลงานวจยในพนท เพราะการวจ ย เชงคณภาพเปนการสมผสกบผใหขอมลโดยตรง ดงนนผวจยจงตองมการเตรยมความพรอม กอนการท าการสมภาษณ ทงในดานความรวชาการและทกษะในการสมภาษณ 6. การเกบรวบรวมขอมล

การศกษาเรอง “รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร” มการเกบรวบรวมขอมลและรายละเอยดดงตอไปน

1. เกบรวบรวมขอมลจากหนงสอ บทความ วารสาร วทยานพนธ และงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ เพอแนวคดพนฐานในการด าเนนการศกษาวจย โดยใชการวเคราะหเชงคณภาพ เพอศกษากลยทธในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข ตงค าถามในการสมภาษณและเปาหมาย ในการสงเกตไดอยางชดเจน

2. การส ารวจขอมลพนฐานและการท าแผนท (Household Census and Mapping) เปนการส ารวจขอมลพนฐานใหทราบถงอาณาเขต บรเวณ จ านวนและสถานทตงทเปนทพกอาศยของผประกอบการธรกจฟารมเลยงเปดไข

3. การเกบขอมลปฐมภม (Primary Data) คอ ขอมลทไดจากการสมภาษณผใหขอมล หลก ทงนขอมลทไดมาจากแนวค าถามทไดจากการศกษาและรวบรวมจากความหมายและ ความส าคญของธรกจฟารมเลยงเปดไข โดยผวจยมการก าหนดจดสนใจไปทประเดนในการสมภาษณ

48

ไวแลว ในระหวางเกบขอมลผวจยไดขออนญาตใชเครองมอบนทกเทป เพอใหไดขอมลทครบถวน ผวจยจดบนทกค าสมภาษณและน ามาถอดเทป ประกอบดวย กลยทธและแนวคดการด าเนนธรกจ การจดการวางแผน ปญหาอปสรรค แนวทางแกไข และขอเสนอแนะเปนตน

การสงเกต (Observation) ใชวธการสงเกตคอ การสงเกตแบบมสวนรวม (Participant Observation) โดยผวจยเขาไปมสวนรวมใน

กจกรรมตาง ๆ ทผถกสงเกตก าลงกระท าอย เชน การเตรยมวตถดบ การขนสงวตถดบ การท าวคซน การท าความสะอาดเลา เปนตน ซงตลอดระยะเวลาทเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม ผวจยไดใชวธการ สงเกตแบบมสวนรวมเปนสวนใหญ เพราะโดยสภาพความเปนจรงในขณะทศกษานน ผวจยมโอกาส เขาไปมสวนเกยวของหรอเขารวมกจกรรมตาง ๆ ของสถานประกอบฟารมเลยงเปดไข จงท าใหผวจย มบทบาทใดบทบาทหนงเสมอ 7. การบนทกขอมลภาคสนาม

การศกษาภาคสนาม การบนทกจะชวยใหการศกษาภาคสนามในการวจยในครงน มคณภาพและความสมบรณ หากใชเพยงความจ าอยางเดยว อาจท าใหขอมลหายหรอคลาดเคลอน ไปได โดยผวจยไดบนทกขอมลภาคสนาม ดงน

7.1 ขอมลจากการสนทนาพดคยหรอการสมภาษณ เปนขอมลส าคญซงผวจยไดขอ อนญาตผใหขอมลใชเทปบนทกเสยงชวยเกบขอมลเพอใหไดขอมลทสมบรณ และมประโยชนเพอให สามารถเกบขอมลไดมากทสด ทงนผวจยไดสรางความสนทสนมไววางใจและเปนกนเองเปนอยางมาก ท าใหการสนทนามความเปนธรรมชาตมากทสดดวย

7.2 ขอมลจากการสงเกตมสวนรวม ผวจยไดท าการบนทกหลงจากการสงเกตนนสนสด ลงในเวลาทเหมาะสม ทงนเนองจากขณะท าการสงเกตตองท ากจกรรมมสวนรวม แตเมอเสรจภารกจ แลวตองเรงจดบนทกโดยเรว เพอปองกนการลมบางตอน

7.3 ขอมลจากการสงเกตแบบไมมสวนรวม การสงเกตแบบไมมสวนรวมอาจจะสามารถ บนทกในขณะทท าการสงเกตทนท หรอบนทกหลงการสงเกตการณกได ผวจยสามารถยดหยนได ตามความเหมาะสม 8. การวเคราะหขอมล

8.1 การวเคราะหขอมลเบองตน ขอมลทไดจากการสงเกต/ สมภาษณ จะวเคราะห ไปพรอม ๆ กบการเกบขอมล โดยในแตละวนทจะเขาไปเกบรวบรวมขอมล ผวจยจะน าขอมลทไดจาก การจดบนทก การถอดเทปบนทกเสยง มาจดแยกเปนหมวดหมตามประเดนตาง ๆ พจารณาขอมล

49

ทไดแตละครงวามความสมบรณเพยงพอทจะตอบค าถามหรอไม และศกษาหาขอมลเพมเตม ตลอดเวลา เพอใหไดขอมลทสมบรณทสด

8.2 วเคราะหขอมลและสงเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลโดยอาศยวธการวเคราะห เชงพรรณนา (Description Analysis) โดยจะมการวเคราะหขอมลและบนทกขอมลอยางละเอยด จากการสมภาษณและสงเกต แลวน าไปจดหมวดหม แยกประเภท และวเคราะหขอมล ตามแนวคด เพอทจะหาขอสรปตอไป

8.3 น าขอสรปไปปรกษาอาจารยทปรกษาและผทรงคณวฒ เพอความถกตองอกครงและจดท าเปนรายงานฉบบสมบรณตอไป 9. การน าเสนอขอมล

การน าเสนอผลการวจยเรอง” รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร” ผวจยไดน าเสนอในเชงพรรณนา (Descriptive) ซงเปนขอมล ทไดจากค าบอกเลาจากการสมภาษณ พฤตกรรมทไดสงเกตพบและรายละเอยดตาง ๆ ทไดจดบนทก ไว โดยน าเสนอตามวตถประสงคของการวจย เพออธบายปรากฏการณของผใหขอมลหลกใหมความ ชดเจนมากขน ตามแนวทางของการเปนผประกอบการรายยอย

50

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร เปนงานวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ผวจยใชวธการเกบขอมลโดยการใช วธสมภาษณขอมลเชงลกในแตละฟารม ดวยแนวค าถามการวจยทมรายละเอยดของค าถามเกยวกบ รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข เพอใหสะดวกในการจดท าขอมลใหเปนระบบ ประกอบดวยประเดนค าถามในดานความเปนมาของธรกจ การด าเนนธรกจและกลยทธทท าใหธรกจ ประสบความส าเรจโดยไดรบความอนเคราะหจากผประกอบการธรกจคาฟารมเลยงเปดไข ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร จ านวน 6 ราย ผวจยขอแบงการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ออกเปน 3 สวน ดงน

1. ขอมลความเปนมาของธรกจของผประกอบการ 2. รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจ 3. ปญหา อปสรรคและแนวทางการแกปญหาจากการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข

1. ขอมลความเปนมาของธรกจของผประกอบการ

จากการศกษาพบวา ธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอ โพธาราม จงหวดราชบร ทผวจยไดสมภาษณจ านวน 6 ราย มผประกอบการเปนเพศหญง จ านวน 3 ราย และผมผประกอบการเปนเพศชาย จ านวน 3 ราย

ระดบการศกษาของประกอบการธรกจฟารมเลยงเปด มจ านวน 4 ราย จบการศกษาระดบปรญญาตรและจ านวน 2 รายจบการศกษาระดบชนประกาศนยบตรวชาชพชนสง

ประวตความเปนมาในการท าธรกจของผประกอบการ ประกอบไปดวยจดเรมตน 2 แบบ คอ 1) การสบทอดกจการจากครอบครว และ 2) การเรมตนธรกจดวยตนเอง ซงมรายละเอยดในแตละประเภทดงตอไปน การสบทอดกจการจากครอบครว ผด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดใหสมภาษณวา

ธรกจฟารมเลยงเปดนนเปนธรกจทท าตงแตรนพอแม โดยเปนธรกจของครอบครวทท ามามากกวา 10 ป และมฐานลกคาเดม โดยมทงลกคาทมาซอสนคาแบบสงและแบบปลก ซงผประกอบการ ใหความเหนวา ธรกจเปนธรกจทมรายไดด และมการเจรญเตบโตอยางตอเนอง ท าใหมแรงจงใจ ในการสบตอกจการจากพอแม จากการสมภาษณผประกอบการเลยงเปดไดใหขอมลดงน

51

“ธรกจฟารมเลยงเปดพสบทอดมาจากครอบครว ครอบครวพเลยงเปดมา นานหลายปตงแตรนป จนถงรนพอ และพกเปนเดกเลยงเปด ไดเหนวธการเลยง การขายไขเปด การจบเปดฉดยา ตลอดจนมความคนเคยกบลกคาทมาซอไข ซงแตกอนแถวนมฟารมเลยงเปดไมมาก ท าใหการจ าหนายผลผลตไดดและมก าไร มาก พเลยตดสนใจท าตอสบทอดการเลยงเปดจากครอบครวหลงจากเรยนจบ ปวส. ปจจบนตงชอฟารมวา พากเพยรฟารม” (พากเพยรฟารม, 2559)

“เดมครอบครวแมพเปนครอบครวใหญ มพนองหลายคนทกคนตอง ชวยกนท างานเพอใหมเงนพอใชในครอบครวและทกคนตองชวยกนประหยด คาใชจาย การเลยงสตวจงตองควบคไปกบการท านา แมพเลยงไก เลยงเปด เลยงววไวในบรเวณบาน ไดกนไขเปดไขไกทกวน บางวนกกนไกหรอเปดทเลยงไว เพอท าเปนอาหาร ไขเปดทกนไมทนกเอาไปขาย แมจงคดวาเลยงเปดเพอขายไข ดกวา ทพเรยนจบปรญญานกเพราะขายไขเปดนะ พจงคดวาควรน าความรทเรยน มาชวยพอแมบรหารฟารมเปดจะดกวา” (กนเกตฟารม, 2559)

การเรมตนธรกจดวยตนเอง ผประกอบการใหสมภาษณวา ตองการเปนเจาของกจการ

มการบรหารจดการเอง และเปนธรกจทอยในพนททเราเกด จงคดวาธรกจฟารมเลยงเปดมความเหมาะสมกบพนทในทองถน ประกอบกบมโรงงานแปรรปไขอยบรเวณใกลเคยง ซงสามารถท าใหธรกจฟารมเลยงเปดสรางผลตอบแทนทดได มเงนรายไดเลยงครอบครวไดด ดงนน ผประกอบการ จงเลอกท าธรกจฟารมเลยงเปดประเภทรายยอย จากการสมภาษณผประกอบการเลยงเปด ไดใหขอมลดงน

“ผมเหนวธการเลยงเปดมาจากครอบครวญาตทอยบรเวณใกลเคยงกน

ผมเคยเขาไปชวยญาตผสมอาหารเปด ใหอาหารเปด จบเปดฉดวคซน จนถงตอนเปดทไมไขแลวไปขายใหพอคาทมารบซอ ในชวงนนผมยงไมมอาชพทแนนอน ญาต ๆ กชกชวนและแนะน าใหลองเลยงเปด ผมเหนวารายไดดจงเรมลองเลยงเปดเพอเปนอาชพในครอบครว” (กนเองฟารม, 2559)

“พเรมตนการท าธรกจเลยงเปด เมอพแตงงานมครอบครว เมอมลกท าใหม ความคดวา เราจะหารายไดจากไหนเพอมาเปนรายไดเสรมใหกบครอบครวและ เปนทนใหลกในอนาคต พกบแฟนจงปรกษากนวาพควรเลยงเปด เพราะพม ความรอยบางอกทงยงสามารถเลยงลกอยบานไดไมตองออกไปท างานนอกบาน

52

พจงเรมการเลยงเปดในเขตบรเวณบาน โดยจดท าเปนโรงเรอนส าหรบเลยงเปด และเรมขยายกจการมาจนทกวนน (น าผงฟารม, 2559)

“ผมเรยนจบปรญญาตรดานการตลาด ผมเรมมองหาอาชพทเปนอสระ ไดผลตอบแทนคมคาและมเวลาดแลครอบครวไปดวย ผมจงเรมศกษาหาขอมล ไปเรอย ๆ จนพบวาการเลยงเปดนาจะเหมาะสมกบผมมากทสด และพอแม กไมอยากใหไปท างานไกล ๆ จงไดแบงทดนใหท ากน ผมจงเรมอาชพเลยงเปด” (สมแสนฟารม, 2559)

“จรง ๆ มนเกดจากทเราตองการจะมรายไดเพมนอกจากงานประจ าทท า อย พจงเรมหาความรและศกษาขอมลจากญาตๆ ทเลยงเปดและศกษาจาก อนเตอรเนตจนมความเขาใจและมความพรอมในการเลยง จงเรมตนวางแผนในการ ท าธรกจในรปแบบฟารมทไดมาตรฐาน พบวาการสรางโรงเรอนเปนสงส าคญ อนดบแรก ตอมาการเลอกพนธเปด อาหารเปด การใหวคซน การปองกน โรค และจดหาตลาดทมความตองการไขทมากพอทจะรองรบการผลตของฟารมเราได” (ตะวนฟารม, 2559)

รายละเอยดของผประกอบการเลยงเปดสามารถสรปไดดงตาราง

ตารางท 5 แสดงรายละเอยดจดเรมตนของธรกจ

จ านวนราย

จดเรมตนธรกจ เหตผล/ขอด

3 ราย สบทอดจากครอบครว - เปนเจาของธรกจ - เปนธรกจทใหผลตอบแทนด - งายในการบรหารจดการ - มฐานลกคาเดม - การลงทนนอย

3 ราย เรมตนธรกจดวยตนเอง - เปนเจาของธรกจ - เปนธรกจทใหผลตอบแทนด - มท าเลทเหมาะสมในการท าธรกจ - ตองการท าธรกจในถนฐานเดม

53

2. รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจ ผวจยไดศกษารปแบบการด าเนนธรกจโดยอาศยกลยทธการบรหารจดการในการใช

วเคราะหธรกจฟารมเลยงเปดไข โดยมการวเคราะหการเลอกใชกลยทธตาง ๆ ใหเหมาะกบประเภทและขนาดของธรกจ และการทผประกอบการเลอกกลยทธในการบรหารการจดการไดเหมาะสม จะท าใหธรกจการเลยงเปดไขประสบความส าเรจ ผวจยไดก าหนดกระบวนการบรหารงาน ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การวางแผน การด าเนนงาน และการประเมนผลดงน

1. การวางแผน จากการสมภาษณผประกอบการ พบวาสงแรกทผเลยงควรท าคอ การศกษาวธการ

เลยงเปด และจดเกบส ารวจขอมลรวมถงคาใชจายตาง ๆ ในการเลยงเปดใหรอบคอบจนเกดความ เขาใจอยางชดเจน จ านวนเปดทจะเลยงเหมาะสมกบพนทเทาใด หากมความตองการทจะเลยงเปด ในจ านวนมาก กตองค านงถงการหาลกคา การหาตลาด การจ าหนายไข การก าหนดราคา และรวมถง ความสะดวกในการขนสงตาง ๆ ไวกอน เพอไมไหเกดปญหาภายหลง ผเลยงหรอเกษตรกรตอง พจารณาปจจยทมผลตอการใหผลผลตไข คอ ตองมตลาดทแนนอนและสามารถทจะขยายการตลาด ได โรงเรอนเปดตองเหมาะสมและมการวางผงฟารมอยางด มลกพนธเปดทด สขภาพแขงแรงสมบรณ อาหารเปดตองมคณภาพดเหมาะกบการเลยงเปดในแตละรน ควบคมอาหารน าหนกตวเปดในแตละ ระยะอยางถกตอง มระบบควบคมแสงสวาง ระบบการเตอนภย การจดการฟารมทเหมาะสม รวมทง การปองกนโรคตาง ๆ เพอลดความเสยงของการเกดโรคและการแพรระบาดของโรคดวย และให สอดคลองกบนโยบายการปรบเปลยนการเลยงเปดเขาสโรงเรอนในระบบฟาร มของรฐบาล ผใหสมภาษณแตละฟารมศกษาขอมลการเลยงเปดจากอนเตอรเนตและจากการสอบถามผทเลยงเปด ประสบผลส าเรจหรอสอบถามจากปศสตวอ าเภอ/จงหวด ผใหสมภาษณคนหนงกลาวสอดคลอง ดงความวา

“ฟารมพมลกษณะเปนโรงเรอนแบบปด จะมตาขายกนเพอไมใหนกหรอ

สตวอนเขาไปภายในโรงเรอนได ทงน เพอปองกนโรคระบาดทจะเกดขนกบเปด และอาจสงผลถงความเสยหายทท าใหเปดตายได โรงเรอนมการระบายอากาศทด มการตรวจสขภาพของเปดจากปศสตวอ าเภอ มการก าจดพยาธและถายพยาธ ภายนอกกอนเปดเรมไข ดแลวสดรองพนไมไหแฉะหรอแขงเปนแผน พมการบนทก ขอมลตาง ๆ เชน ผลผลตไข ปรมาณอาหารทเปดกน การใหยาหรอฉดวคซน ท าให ตนทนการผลตมราคาตอฟองทสงขน โดยปกตเปดจะใหไขประมาณ 1 ป หลงจากนนไขกจะลดลงจนเลยงไมคมคาอาหาร กจะปลดเปดขายทงฝง” (พากเพยรฟารม, 2559)

54

“การวางแผนภายในฟารมของพเรมจากการศกษาระบบการเลยงเปด ในโรงเรอนจะเปนการเลยงคลายไก คอจะใหเปดอยในโรงเรอนตลอดเวลา แตจะตองจดพนท ให เปดไดสมผสกบน าบาง ท าให ในบางพนท เ ปยกแฉะ การเลยงเปดในโรงเรอนส าหรบพพคดวามนใชลงทนคอนขางสงมาก แตกได ผลตอบแทนสงเชนกน ในสวนของอาหารพคดวาปจจยทส าคญทสดอยางหนง ของการเลยงเปด แตตนทนการผลตคอนขางสงมาก ถงแมวาจะใชอาหารทมอย ในทองถนหรออาหารทมอยตามธรรมชาตบาง แตอาจจะไมเพยงพอ หรอไดรบ คณคาทางอาหารต า ผลผลตไขทไดจงไมแนนอน ทางฟารมพจงเนนใหอาหาร ส าเรจรปเพราะมนท าใหเปดไดรบอาหารท เพยงพอ ผลผลตไขกจะสงและ สม าเสมอ” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมเรมวางแผนในการเลยงเปดแบบทดแลงาย โรงเรอนมระยะหางกน พอสมควร สะดวกกบการขนสง ไมแออด จดคอกเปดใหเหมาะสมกบจ านวนเปด ทจะเลยงในแตละรอบ มการคดเลอกพนธเปดทจะใหผลผลตสง อาหารทใหเปดกน จะตองมคณภาพท าใหไดไขใหญ มสแดงเขม ไมมกลนคาว มการใหวคซนตามรอบ และถายพยาธใหเปดกอนทเปดจะเรมออกไข หาตลาดใหม ๆ ทสามารถรบซอได ปรมาณมาก ๆ ราคาทเหมาะสมกบตนทน คอยดและจดบนทกขอมลอยางสม าเสมอ ตามค าแนะน าของสตวแพทย” (กนเองฟารม, 2559)

“พเรมวางแผนในการเลยงเปดเมอตดสนใจแลว กคดจะเลยงอยางไร ใหเปดออกไขเยอะ ๆ ทกวน เปดไมเปนโรค ไมอวนเกนไป จะใชอะไรเปนอาหาร เสรมใหเปดกนแลวใหไดไขฟองโตมคณภาพ พบวา เปดชอบเลนน า กนอาหาร ตลอดเวลา และชอบเดนไปเดนมา ตกใจงาย จงคดวาการสรางโรงเรอนทมน า ใหเปดไดเลน และแบงสวนเปนทดนเพอใหเปดเดนเลนไปมาได และสามารถเปนท วางอาหารใหเปดกนไดงาย แตไมใหมสตวเลยง เชน หมา แมว นก เขาไปรบกวน อาหารทใชเลยงกจะใชอาหารส าเรจรปหมนเวยนกบอาหารหยาบ และใหวคซน อยางสม าเสมอ และหาตลาดเพอขยายฐานธรกจไขใหมากขน และฟารมเราจะเขาส ฟารมมาตรฐานตามทปศสตวอ าเภอและจงหวดแนะน า เพอยกใหราคาไขดขน” (น าผงฟารม, 2559)

“เมอคดวาการเลยงเปดนาจะเหมาะสมกบผมมากทสดผมเรมท าการศกษา และวางแผนเรองการสรางโรงเรอน การหาพนธเปด อาหารเปดตลอดจนถงวธการ ขายไขเปด การหาลกคา จากผมประสบการณในการเลยงเปดและประสบผลส าเรจจากอนเตอรเนต ศกษาวธการและน ามาปรบปรงใชกบการเลยงเปดในฟารมผม

55

ซงแตละขนตอนทผมวางแผนไวมนตองใชเงนทนมาก ผมจงตองระมดระวงในการลงทนไมใหเกดตนทนทเกนจากการตงวงเงนไว และผมกตงใจวาจะท าธรกจไขเปด เพอเปนฟารมมาตรฐานในอนาคตดวย” (สมแสนฟารม, 2559)

“กอนทจะลงทนเลยงเปดไข พไดศกษาขอมลจากญาต ๆ ททเลยงเปดและศกษาจากอนเตอรเนตจนมความเขาใจและมความพรอมในการเลยง ท าใหรวา โรงเรอน พนธเปด จ านวนเปดทจะเลยง อาหารเปด ยาและวคซน ตลอดจนแรงงาน ทจะเลยงเปดมความส าคญมาก จงเรมตนวางแผนในการท าธรกจในรปแบบฟารม ทไดมาตรฐาน พบวาการสรางโรงเรอนเปนสงส าคญอนดบแรก ตอมาการเลอกพนธ เปด อาหารเปด การใหวคซน การปองกนเสยงดงรบกวนและจดหาตลาดทมความ ตองการไขทมากพอทจะรองรบการผลตของฟารมเราได และรวมถงตลาดทจะตอง การผลผลตของเราอยางตอเนอง” (ตะวนฟารม, 2559)

ภาพท 8 ลกษณะโรงเรอนเลยงเปดไข

56



2. การด าเนนงาน จากการสมภาษณผประกอบการพบวา การเลยงเปดไขจะเรมตนการวางผงและสราง

โรงเรอนทด ตวโรงเรอนมระบบการถายเทอากาศทด ตองท าความสะอาดและรกษาใหสะอาดอย เสมอ ตวโรงเรอนมลกษณะกวางเพยงพอกบจ านวนของเปดทจะเลยงไมใหเกดความหนาแนนแออด ตวโรงเรอนตองหมนดแลรกษาความสะอาดอยเสมอ เมอโรงเรอนทไดรบการวางผงทดจะท าใหด ไมหนาแนน มสภาพแวดลอมทด ปจจบนสวนใหญนยมเลยงเปดไขพนธผสมระหวางพนธกากแคมเบล กบพนธพนเมอง เพราะเลยงงาย ทนตอสภาพอากาศ ใหผลผลตสงและยาวนาน ในสวนของอาหาร ถอวาเปนปจจยทส าคญทสดอยางหนงของการเลยงเปด เพราะตนทนการผลตทงหมดจะไปอยกบ อาหารถง 75 เปอรเซนต การเลอกอาหารเลยงเปดตองมคณภาพเพอใหไดผลผลตไขฟองใหญ

57

ไขแดงโต ปจจบนมการพฒนาวทยาการดานอาหารสงขน ผลตอาหารส าเรจรปจ าหนายใหเหมาะสมกบความตองการของเปดแตละอาย จะท าใหเปดไดรบอาหารทเพยงพอ ผลผลตไขทไดกจะสง และสม าเสมอ การเลยงเปดไขในอาย 24-48 สปดาห จะมความตองการโภชนะทสงโดยเฉพาะระดบโปรตนและระดบแคลเซยมทเหมาะสม



การสรางโรงเรอนแตละหลงจะค านงถงความสะดวกสบายในการจดเกบผลผลต ระบบ การใหอาหาร ก าหนดระยะเวลาใหวคซนปองกนโรค ระบบการควบคมและการปองกนโรคเพอลด การสญเสยจากการเกดโรคระบาด รวมถงระบบขนสงเพอขนถายสนคาระหวางผผลต ผบรโภค และ พอคาคนกลาง ดวยวธการด าเนนงานแบบนจะท าใหเกดประโยชนตอผเลยงหรอเจาของธรกจในการ ขยายกจการตอไป ดวยเหตนผประกอบการแตละรายจงมการวางแผนการด าเนนงานสรปไดดงน

58

2.1 การขายและการตลาด จากการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขของผประกอบการทง 6 ราย ท าใหผวจย

ไดทราบขอมลในการด าเนนธรกจเพอใหสอดคลองเหมาะสมกบเศรษฐกจในปจจบน ผประกอบการ แตละฟารมจะมการวางแผนดานการบรหารงาน ดานผลผลต ดานราคา และรวมถงการจ าหนายไข เปดไวลวงหนา เพอใหธรกจประสบความส าเรจมความมนคง และสรางความเชอมนใหลกคาเชอใจ ในการซอขายตอไป ผวจยขอสรปเปนองคประกอบดงน

2.1.1 กลยทธดานผลผลต จากการสมภาษณผประกอบการพบวา ผประกอบการเนนในเรองของ

ผลผลตเปนอนดบแรก โดยเรมจากการสรางโรงเรอนทดมระบบการปองกนโรคทไดมาตรฐาน โดยจดวางผงโรงเรอนอยางเปนระเบยบ เพอลดอทธพลความรอนจากแสงอาทตย ไมบงทศทางลม มการปองกนโรคทดเพอลดอตราการเกดโรคระบาดภายในฟารม ถนนภายในฟารมทเชอมตดตอกน ระหวางโรงเรอนตางๆ มการฆาเชอโรคส าหรบทางเขา-ออกภายในฟารม และเนนความสะดวกในการ ขนสงผลผลตเนน การคดเลอกสายพนธทเหมาะสมกบการใหผลผลตสง การเลอกอาหารทมคณภาพ เพอใหไขเปดทไดผลตออกมาจากเปดนนตรงความตองการของลกคารกษาระดบคณภาพของไขใหม คณภาพดและไขเปดตองมไขแดงขนาดใหญสแดงเขม ไขเปดทน ามาจ าหนายตองมหลากหลายขนาด เพอใหลกคามทางเลอก ดงค ากลาวทสอดคลองของผใหสมภาษณความวา

“ฟารมพจะมการรกษาคณภาพของไขเปดเปนสงส าคญ เรมตน

จากการสรางโรงเรอนทไดมาตรฐาน การคดเลอกสายพนธเปดใหเหมาะสม การเลอกอาหารทมคณภาพส าหรบเปดเพอใหไดไขแดงฟองใหญทมคณภาพ เปนทตองการของลกคา และคดแยกไขเปดออกเปนขนาดตามเบอรทลกคา ตองการในราคาทเหมาะสม” (พากเพยรฟารม, 2559)

“เพราะมความเชอวาคนเราไดกนอาหารด ๆ จะมสขภาพด ตามไปดวย เปดกเชน เดยวกน ฟารมพจงใชอาหารส าเรจรปในการเลยงเปด อาหารส าเรจรปถงแมจะมราคาคอนขางสง แตเปนอาหารทไดรบการวจยมาแลว วา เปดจะไดรบสารอาหารครบถวน ไขเปดของฟารมพจ งมปรมาณมากและ มสม าเสมอ (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมเลยงเปดแบบตนทนต าแตใหผลผลตสง อาหารทใหเปดกน เราจะกนอาหารทมคณภาพสามารถใหผลผลตสง และใหในปรมาณทพอด เพอไมใหเกดการตกคางจนเกดการหมกหมมของอาหารซงอาจท าใหเกด

59

โรคระบาดได โรงเรอนส าหรบเลยงเปดมทางเชอมตอกน ชองทางเขาออกไดสะดวก เนนความสะดวกในการขนสงผลผลต” (กนเองฟารม, 2559)

“อาหารทใชเลยงเปดฟารมพ เราจะเพมคณภาพอาหารเพอให ผลผลตตรงตามความตองการของลกคา เชน ไขแดงลกใหญมสแดงเขม ไมมกลน คาว สามารถน าไปประกอบอาหารคาวและขนมหวานได ลกคาทซอไขของพไปจะกลบมาซอใหม ไมวาจะเปนลกคาประจ าและหรอลกคาหนาใหม” (น าผงฟารม, 2559)

“ผมเนนเรองไขเปดทไดมาตรฐานเปนหลก เพอใหลกคาเกดความมนใจวาซอไขเปดไปแลวไดคณภาพมาตรฐาน จงดแลตงแตการสรางโรงเรอน ทเหมาะสม อาหารทใหเปดกนมโปรตนครบถวน มการรกษาความสะอาดอยาง สม าเสมอ การใหวคซนตามก าหนด ดวยเหตดงกลาวจะชวยใหเปดมสขภาพแขงแรง ไขฟองใหญ มสแดง มคณภาพตามมาตรฐาน” (สมเสนฟารม, 2559)

“ผมวาการจดระบบฟารมโดยจดวางผงโรงเรอนอยางเปนระเบยบ ไมใหบงทศทางลม สามารถลดอทธพลความรอนจากแสงอาทตย สามารถลด อตราการเกดโรคระบาดภายในฟารมได เปดผมไมเครยดมสขภาพด ไขเปดทได เพมขนและมมาตรฐาน ท าใหลกคาทซอไขจากฟารมเรามความประทบใจวา ซอไขเปดไปแลวไดคณภาพ” (ตะวนฟารม, 2559)

ภาพท 13 การออกไขของเปด

60

ภาพท 14 การออกไขของเปด

ภาพท 15 การเกบไข

ภาพท 16 ลกษณะการเกบไขเปดรอการจ าหนาย

61

ภาพท 17 ลกษณะฟองไขเปด

ภาพท 18 ลกษณะไขแดงเปด

2.1.2 กลยทธดานราคา จากการศกษาพบวา การตงราคาสนคาทจ าหนายโดยใชกลยทธราคาต า

ท าใหสามารถจ าหนายสนคาในปรมาณมาก และไดลกคาจ านวนมาก แตไดก าไรตอหนวยต า เพอเปาหมายในการไดสวนแบงทางการตลาดใหมากขน โดยสามารถรกษาลกคาเดมและเพมลกคากลมใหมได ทงนยงสามารถลดความตองการเขามาของคแขงได

62

ในการตงราคาสนคาผประกอบการจะเปนผตงราคาสนคา มการต งราคา โดยเพมจากราคาตนทนโดยเฉลยประมาณ 25 - 50 เปอรเซนต ของราคาสนคา และการก าหนดราคา ขายสนคามการเปรยบเทยบราคาขายสนคากบคแขงในพนท การตงราคาไขเปดไมสามารถตงราคา แบบคงทได เนองจากราคาจะมความเปลยนแปลงตลอดเวลา ส าหรบการตงราคาจะตงแบบงาย ๆ โดยใชราคาจากตวเมองราชบรเปนหลก และก าหนดราคาของเราใหต ากวาราคาในตวจงหวด ก าลงการซอปลกของฟารมเราอยในเขตอ าเภอ หากผบรโภคตองวงเขาไปซอถงตวจงหวดกไมคม เพราะตองเสยเวลาและคาใชจายอน ๆ อก และส าหรบการซอปรมาณมาก ๆ จะคดอกราคาหนง ลกคาบางรายกน าไขจากทางฟารมไปแปรรปและน าไปขายเอง ท าใหมรายไดจากสวนนมความส าคญ เหมอนกน บางฟารมตงราคาขายแบบซอมากลดมากซอนอยลดนอย ฟารมบางฟารมขายถกมาก ๆ จะเนนใหลกคาทซอไขไปจะกลบมาซอใหม และมาเปนลกคาประจ าตอไป การตงราคาขายจะมาจาก จ านวนของความตองการไขเปดของลกคาแตละราย ยงซอปรมาณมากกจะไดราคาถกมากขน แตราคาทตงมาตรฐานในการขายในแตละวนกจะก าหนดไวโดยใชราคาตามคณภาพของไขเปด เชน ถาซอปลกกตงราคาแบบแผงไว แตถาซอมากกวานนกจะลดลงอกตามปรมาณทลกคาและฟารมตกลง กนได ไขเปดทน ามาจ าหนายตองมหลากหลายขนาดเพอใหลกคามทางเลอก ดงค ากลาวท ผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“พจะตงราคาขายแบบซอมากลดมากซอนอยลดนอย เราจะเนน

ใหลกคาทซอไขของพไปจะกลบมาซอใหม และมาเปนลกคาประจ าตอไป การตง ราคาขายของพจะมาจากจ านวนของความตองการไขเปดของลกคาแตละราย ยงซอปรมาณมากกจะไดราคาถกมากขน และทงสองฝายตกลงราคากนได” (พากเพยรฟารม, 2559)

“ราคาทฟารมเราตงไวจะไมคอยเปลยนแปลงคะ ถาชวงไหน ไขเปดมนอย ขาดตลาดเรากจะไมขนราคาส าหรบลกคาประจ าเลย แตราคาขาย ปลกจะมการขนบางเลกนอยแตไมมากนก เราเนนการตงราคาขายทจะใหลกคา ประจ าไมเปลยนใจไปซอฟารมอนคะ วธนท าใหเราไดลกคาหนาใหมบาง เหมอนกน เพราะเราไมฉวยโอกาสในการขนราคา” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมตงราคาราคาเปนขนบนได ในการขายปลก เชน ลกคาซอ นอยกวา 10 แผง ราคาแผงละ 120 ซอ 10 แผง ราคาแผงละ 115 บาท หรอ ลกคาซอ 20 แผง ราคา 110 บาท แตส าหรบลกคาขายทซอปรมาณมาก ๆ กจะ แผงละ 100 ครบ ราคาปรบเปลยนตามสภาวะเศรษฐกจครบ” (กนเองฟารม, 2559)

63

“ฟารมเราขายไขเปดคอนขางถกกวาฟารมอน ๆ พตงราคาจาก ขนาดของไขทแยกออกเปนเบอรตามขนาดของไข เพอใหลกคาไดเลอกใชตรงตาม ความตองการ ราคาแบบนลกคากพอใจในการซอ” (น าผงฟารม, 2559)

“ฟารมเราจะใชกลยทธในการตงราคาคอนขางต า โดยตงราคา บวกก าไรประมาณ 25 - 50 เปอรเซนต ของราคาไข แลวกเปรยบเทยบราคากบ คแขงในพนทราชบรดวยกนเอง วาราคาหนาฟารมแตละฟารมอยประมาณเทาไร แลวเรากพยายามลดใหไดในราคาทต ากวาหนาฟารมอนแตไมกระทบกบคแขง มากนกแลวเนนขายในปรมาณมาก ๆ” (สมแสนฟารม, 2559)

“เราไมสามารถตงราคาแบบคงทไดเนองจากราคาไขมการ เปลยนแปลงตลอดเวลา ส าหรบการตงราคาของพจะใชราคาจากตวเมองราชบร เปนตวตงและก าหนดราคาของเราใหต ากวา เรามลกคารายยอยหลายรายในพนท หากตองวงเขาไปซอถงตวเมองกไมคม ส าหรบลกคาทซอปรมาณมาก เรากจะคด อกราคาหนง ท าใหเรามรายไดจากวธน” (ตะวนฟารม, 2559)

ภาพท 19 รปไขเปดแบบขายปลก

64

ภาพท 20 รปไขเปดแบบขายปลกใสแผง

ภาพท 21 รปไขเปดแผงรวม

ภาพท 22 รปไขเปดทจ าหนายขายสง

65

2.1.3 กลยทธดานชองทางการจดจ าหนาย จากการศกษาพบวาการใหความส าคญดานการประชาสมพนธผานใบปลว

โปสเตอร และปายรานทมรายละเอยดเกยวกบสนคา ขอมลฟารมและการตดตอผประกอบการ เพอใหการสงซอไดงายขน ดานท าเลทตงของฟารมกมสวนมากในการขาย การแนะน าสนคา มการใช เทคโนโลยสมยใหมเขามาชวยในการขาย ท าใหไดลกคาใหมๆ เขามา ดวยวธดงกลาวผประกอบการ คดวาธรกจนตองเนนการจ าหนายไปสกลมลกคาเปาหมายทเปนผบรโภคทงทางตรงและทางออม เพอใหลกคาไดตดสนใจไดอยางรวดเรว และการเดนทางมาซอหรอรบสนคากสะดวกสบาย ผประกอบการอยากไดลกคาใหมรายใหญทสามารถรองรบผลผลตทม เปดหาชองทางการขายจากเดม เรมจากการขายปลกตามสถานทตาง ๆ เชน ตลาดนด ตลาดสด เพอใหลกคาไดซอไขไปทดลอง รบประทานกอน มการแจกใบปลวใหนามบตรไวส าหรบลกคาทซอไปและตองการซอใหม และหาพอคาคนกลางโดยตดตอโรงงานแปรรปตาง เพอกระจายผลผลตใหมากทสด รวมถงใช เทคโนโลยททนสมยมาเพมชองทางในการจ าหนายสนคา เชนผานโทรศพทมอถอดวย ID LINE, facebook หรอ www. เพอเปดตลาดการขายทกวางขน ตลอดจนการใชวธปากตอปากทท าใหได ลกคาเพมมากขน ตลอดจนมการบรการสงสนคา ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“พเลอกทจะหาทใหม ๆ ตดถนนเพอเปนชองทางใหมใหกบลกคา

ไดซองายขน เชน ท าเลตดถนน ใกลตลาด และแนะน ารานผานชองทาง www เพอใหลกคาหารายละเอยดได เมอลกคามาซอทพกจะใหนามบตรไปเพอไวตดตอ กบรานครงตอไป พคดวาไขเปดเปนสงทตองใชในการท าอาหารอยแลว แลวทางฟารมเรายงมตวเลอกใหลกคาอกโดยการขายไขแปรรปไมวาจะเปนไขเคม ไขเยยวมา แมคาทขายอาหารตามสงกมารบทรานเราไดงายและสะดวกแถมราคา ยงถกกวาอกดวยเพราะเราขายจากหนาฟารมเอง” (พากเพยรฟารม, 2559)

“สงส าคญทสดคอท าเล จะเลอกตดถนนใหญ เพราะลกคาผานไป มาสะดวก มทจอดรถพรอม แลวกอยใกลตลาดกบแหลงอตสาหกรรมดวยท าใหม ลกคาทสญจรเขามาซอหนาฟารมกนสวนใหญเนองจากราคาหนาฟารมเรา กถกกวาราคาทขายตามทองตลาดอยแลว ลกคาสวนมากกจะอยแถวตลาด นแหละ จะมความเปนกนเองมากกวาเพราะเรามการคนเคยกนเหมอนพนอง” (กนเกตฟารม, 2559)

“ฟารมผมเปนฟารมใหมและเปนขนาดกลาง ท าใหมฐานลกคา นอย ไมมลกคาใหม ๆ เขามามากนก จงคดหาชองทางการจ าหนาย จากเดมเรม จากการขายปลกตามสถานทตาง ๆ เชน ตลาดนด ตลาดสด เพอใหลกคาไดซอไข

66

ไปทดลองรบประทานกอน และเนนไปทท าเลการขายทอยตดถนนใหญ หาไมยาก และการเดนทางมาซอหรอรบสนคากสะดวกสบาย และหาพอคาคนกลางโดย ตดตอโรงงานแปรรป เพอกระจายผลผลตใหมากทสด” (กนเองฟารม, 2559)

“พจะเลอกท าเลใกลตลาดและแหลงชมชน มคนสญจรไปมา คอนขางหนาแนน พเลอกใช นามบตร การลงโฆษณาในหนงสอพมพทองถน เพราะพคดวาไขเปดเปนสงทตองมตดไวทกครวเรอนทตองใชในการท าอาหารอย แลว ตอมาเรมเหนวามธรกจทตองใชไขในการประกอบอาหารและขนมหวาน จงเรมไปตดตอรานท าขนมหวาน จากรานเลก ๆ ไปสผประกอบการรายใหญเพอ เพมสวนแบงทางการตลาด โดยขนสงใหฟร ซงวธนนบวาไดผลตอบรบดมากคะ” (น าผงฟารม, 2559)

“ชองทางการตลาดเปนสงทผมตองใชความคดและความพยายาม อยางมากในการทจะกระจายสนคาออกไปใหไดมากทสด ท าเลทตดถนนใหญ กเปนสงทส าคญมาก ผมตดสนใจเลอกใชเทคโนโลยสมยใหมคนหาลกคาผานโทรศพทมอถอเพอคนหาลกคาทมความตองการไขเปด และใชเฟชบคในการ โปรโมทไข รวมถ งการใช ID LINE ท าให ไดลกค า ใหม เพ มขน เร อย ๆ” (สมแสนฟารม, 2559)

“ผมบอกเพอน ๆ สมยเรยนวา ผมเลยงเปดไขนะ มไขขายให ตลอดป และไขผมมคณภาพไดมาตรฐานฟารม ถาตองการใหสงซอมาไดเลย และ ใหคาแนะน าส าหรบลกคาทมาจากการบอกตอ วธนผมไดทงลกคาปลกและพอคา คนกลาง และ เจาของโรงงานเปนลกคา เปนชองทางการจ าหนายทดอกสวนหนงกใชเพจขายไข ไดสวนแบงทางการตลาดเหมอนกนครบ” (ตะวนฟารม, 2559)

2.1.4 กลยทธดานการสงเสรมการขาย การสงเสรมการขายของฟารมจะมการโฆษณารานทจะบอกถงสถานทของ

ฟารม โปรโมชนส าหรบการซอ และของรางวลทจะไดรบเมอลกคาเขามาซอ โดยการตดปายโฆษณา ตงไวทหนาถนนเพอใหทราบพกดฟารมใหลกคาทราบถงสถานทเขามาซอ ถาลกคามาซอสนคาครบ ตามโปรโมชนทฟารมก าหนดเราจะแจกเสอทมชอรานทมเบอรโทรศพทเพอขยายผลทางการตลาด หรอการจดโปรโมชนส าหรบการซอของลกคาทกรายทมาถงรานและแชรโลเกชนของฟารมใหเราเพอ ขยายผลทางการขายสนคา เชนโปรโมชนเซลลลดราคา 30% หรอซอ 10 แถม 1 ในสนคาททางราน จดเปนโปรโมชนหรอวธลดราคาใหกบลกคาเปนคปองเงนสดสวนลด 50% ส าหรบการซอสนคา แนะน าหรอสนคาแปรรปททางฟารมผลตไว เชน ไขเคม ไขเยยวมา และรางวลพเศษส าหร บการ

67

แชรสอออนไลนใน ID LINE , facebook หรอ www. จะจดของรางวลใหส าหรบลกคา หรอลดเปน เงนสดเลย หากลกคาสงจองไขเปดมาลวงหนาและนดวนรบผลผลตไขทแนนอน หรอลกคาทเคย ซอเยอะหรอซอบอย ซอทกครงทผานหลายหนแลว จะใหสวนลดเปนเงนสดทนท

ผลทไดจากการสงเสรมการขาย สามารถจงใจใหผบรโภคตดสนใจซอสนคาและกลบมาซอใหม ลกคารแหลงขายมากขน ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“การสงเสรมการขายของฟารมเราจะมการโฆษณารานทจะบอก

ถงสถานทของฟารม โปรโมชนส าหรบการซอ และของรางวลทจะไดรบเมอลกคา เขามาซอ โดยการตดปายโฆษณาตงไวทหนาถนนเพอใหทราบพกดฟารมใหลกคา ทราบถงสถานทเขามาซอ ถาลกคามาซอสนคาครบตามโปรโมชนทฟารมก าหนด เราจะแจกเสอทมชอรานทมเบอรโทรศพทเพอขยายผลทางการตลาด” (พากเพยร ฟารม, 2559)

“ฟารมเราจะใชแนวคนก าไรใหลกคาทนทในชวงทมการจด โปรโมชนส าหรบการซอของลกคาทกรายทมาถงรานและแชรโลเกชนของฟารม ใหเราเพอขยายผลทางการขายสนคา เชนโปรโมชนเซลลลดราคา 30% หรอซอ 10 แถม 1 ในสนคาททางรานจดเปนโปรโมชน” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมใชวธลดราคาใหกบลกคาเปนคปองเงนสดสวนลด 50% ส าหรบการซอสนคาแนะน าหรอสนคาแปรรปททางฟารมผลตไว เชน ไขเคม ไขเยยวมา และรางวลพเศษส าหรบการแชรสอออนไลนใน Facdbook เราจะจด ของรางวลใหส าหรบลกคาเหลานนครบ” (ตะวนฟารม, 2559)

“ฟารมผมจะลดเปนเงนสดเลย หากลกคาสงจองไขเปดมา ลวงหนาและนดวนรบผลผลตไขทแนนอน หรอลกคาทเคยซอเยอะหรอซอบอย ซอทกครงทผานหลายหนแลว เราจะใหสวนลดเปนเงนสดทนท ซอใจกนแบบนมากกวา” (กนเองฟารม, 2559)

“พเลอกใชใบปลว นามบตร การลงโฆษณาในหนงสอพมพทองถน เปนสวนลดในการซอสนคาทฟารมพ โดยมก าหนดระยะเวลาไว 7 วน 15 วน ส าหรบการใชสวนลดดงกลาว แตหากเปนพอคาคนกลาง เจาของโรงงานหรอ ผประกอบการรายใหญใชสวนลดผานทางโทรศพท, ID LINE ส าหรบการสงสนคา จดสวนลดเปนเครดตในการช าระคาสนคาตามทฟารมก าหนดคะ” (น าผงฟารม, 2559)

68

“ผมใชวธการขายในโทรศพทมอถอดวย ID LINE, Facdbook, www, และฟารมเราจะใหผลตอบแทนลกคาจากการแนะน าจากลกคาสลกคา จากปากตอปาก จากการแชรสอออนไลน วธใดวธและลกคาทไดรบการแนะน า แจงวารบทราบขาวสารมาจากไหน เราจดของรางวลใหทงผซอและผแนะน าครบ” (สมแสนฟารม, 2559)

3. การประเมนผล

จากการสมภาษณผประกอบการพบวา การประเมนผลจากการประกอบการฟารม เกษตรกรสวนใหญจะวเคราะหรายได-รายจายของฟารม นบเปนวธหนงของการวเคราะห เปนการวด ผลตอบแทนการประกอบการท าฟารมในชวงเวลาทก าหนดใหรายไดจะเปนบญชแสดงฐานะ ทางการเงนของฟารมอกแบบหนง มวตถประสงคทจะแสดงก าไรจากการด าเนนธรกจ ถาไดผลด มก าไรเปนเทาไร รายไดนสามารถน ามาวเคราะหผลส าเรจในการท าฟารมโดยจะเนนดานการเงน เปนสวนใหญ

การค านวณรายไดจากฟารมผมจะเรมจากการการวเคราะหผลตอบแทนการท าฟารม สามารถท าไดหลายวธการ คอ การวดผลส าเรจในการท าฟารม โดยใชวธค านวณรายไดเงนสทธ ของฟารม การวดผลส าเรจในการท าฟารม โดยใชวธค านวณรายไดเงนสทธของ วดผลส าเรจฟารม โดยการค านวณผลตอบแทนในฐานะผประกอบการและทนสทธของเจาของฟารม ดงค ากลาว ทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“รายไดของทฟารมพจะบอกใหทราบวาธรกจของฟารมพด าเนนงาน

ไดผลหรอไม ถาไดผลดมก าไรเปนเทาไร รายไดนสามารถน ามาวเคราะหผลส าเรจ ในการท าฟารมโดยพกจะเนนดานการเงนเปนสวนใหญ จากทพค านวณรายได ภายในฟารมพกไดผลส าเรจมาก จงสงผลใหฟารมของเราด าเนนธรกจอยาง ตอเนองมาอยางยาวนาน” (พากเพยรฟารม, 2559)

“การค านวณรายไดเพอใหทราบถงผลการท าธรกจ พใชวธน ารายไดสทธ หกรายจายทงหมดในแตละเดอน น ามาสรปเปนรายป พบวา ฟารมเรายงมผล ก าไรคอนขางดอย และสามารถขยายกจการไดในอนาคต” (น าผงฟารม, 2559)

“ผมใชหลกการคดงาย ๆ คอมรายรบเทาไร หกรายจายทงหมด ทเหลอ เปนก าไร มเงนในการหมนเวยนของกจการดขนหรอไม จากหลกการคดงาย ๆ ของผม ท าใหผมทราบวา ผลการท าธรกจของเรายงมสภาพของความมนคง สามารถด าเนนกจการตอไปได” (กนเองฟารม, 2559)

69

“ถาจะถามถงความส าเรจ พวาฟารมประสบความส าเรจคอนขางมาก ดไดจากการการขยายกจการของเรามเพมขน สวนการหาก าไรในการท าธรกจ ของฟารม พใชระบบการจดท าบญชเพอวเคราะหถงจดคมทนของตงแตเรมตน จนถงปจจบนน มความมนคงขนมาก” (น าผงฟารม, 2559)

“ผมจะท ารายการคาใชจายเรมตงแตการลงทนท าฟารม และดรายได สทธของกจการมาค านวณในแตละป ผลตอบแทนในปแรกอาจจะนอยเนองจาก มการลงทนไว แตในปตอ ๆ มา มก าไรมากขน มเงนทนหมนเวยนคลองตว อยครบ” (สมเสนฟารม, 2559)

“การค านวณรายไดจากฟารมผมจะเรมจากการการว เคราะห ผลตอบแทน เรมตงแตการท าฟารม โดยใชรายไดสทธของโดยการขายมาค านวณ ผลตอบแทนในฐานะผประกอบการและทนสทธของเจาของฟารม” (ตะวนฟารม, 2559)

4. ปญหาและอปสรรค

จากการศกษาพบวา ปญหาและอปสรรคท เกดจากการประกอบธรกจฟารม เลยงเปดไขสงผลกระทบตอการประกอบธรกจ สามารถจ าแนกไดจากดงน

4.1 ปญหาดานการเลยงเปด การเลยงเปดไขหากโรงเรอนอยใกลหรอในแหลงชมชน ตองดแลระวงเรองของ

กลนและความสะอาด และไมกอใหเกดมลพษในสงแวดลอม เอาใจใสในเรองการเลยงอยางใกลชด วตถดบทใชเปนอาหารส าหรบเปดกมผลอยบางเนองจากมนอยลง เนองจากอตราการเกดโรคสงผลตอ อตราการตายของเปด ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“ปญหาของการเลยงเปดทส าคญของเรากจะมาจากเรองจากกลน

และโรงเรอนกอยในเขตเมองทมบานพกอาศยมากขน และความสะอาดทอยใกล แหลงชมชน บางครงจะมหนวยงานของรฐมาตรวจสอบปญหาดงกลาว เชน ปศสตวในพนท” (พากเพยรฟารม, 2559)

“ปญหาในเรองของเลยงใกลแหลงชมชน เนองจากฟารมเราเปนฟารม เกา ปจจบนมความหนาแนนของประชากรมากขน ฟารมทกฟารมจะประสบ ปญหาในสภาพอากาศทเปลยนแปลง อาจสงผลใหเปดตายไดจากโรคระบาด และสภาพแวดลอมในบรเวณใกลเคยงเสยหาย” (กนเกตฟารม, 2559)

70

“ปญหาทฟารมผมพบคอวตถดบทจะใชเปนอาหารเสรม เชน ร าขาว ขาวเปลอก ขาวโพดแหง มนอยลง เนองจากทกฟารมกเรมหนมาใชอาหารพวกน เรองผลกระทบในเรองกลนกมบางครบ” (กนเองฟารม, 2559)

“ปญหามเฉพาะเรองการบรหารจดการดานดแลเปดใหมส ขภาพทด โรงเรอนตองสะอาดและไมใหเกดโรคระบาดทอาจท าใหเปดตายได บางครงจะม หนวยงานเขามาตรวจสอบ เชน ปศสตวอ าเภอและจงหวด แตกไมสามารถให ค าแนะน าดแลไดทวถง” (น าผงฟารม, 2559)

“ปญหาของฟารม เรามอย เ ร อง เดยวท แก ไขไดยากคอในเร อ ง สภาพแวดลอมในพนทชมชน เพราะเลยงเปดจะมในเรองของกลน แมลงวน และขยายพนทไมได ท าใหเกดความแออดของโรงเรอน” (สมเสนฟารม, 2559)

“ส าหรบผมปญหานาจะมาจากการเลยงทตองรกษามาตรฐานใหสามารถ เขาสฟารมมาตรฐานใหได จงตองระวงเรองกลน ความสะอาด ผลกระทบกบชมชน ท าใหเราตองเอาใจใสการเลยงทกขนตอน” (ตะวนฟารม, 2559)

4.2 ปญหาไขเปดลนตลาด

ในการประกอบธรกจจะพบวาเมอผลผลตใดทประชาชนผลตขนมามากปญหา สนคาเกนความตองการของผบรโภคกจะมมากขน หรอเปลยนวธการกนมาเปนดแลรกษาสขภาพ และหากมโรคระบาดเกดขน จะท าใหขายไขไดนอย ราคาไขตกต า จะประสบปญหาขาดทนได ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“ฟารมพเปนฟารมใหญ มผลผลตตอวนจ านวนมาก หากระบายหรอขาย

ออกไดนอย จะท าให เกดปญหาไขลนฟารมคะ และท าใหราคาไขถกลง” (พากเพยรฟารม, 2559)

“ถามการเกดโรคระบาดในสตวปก จะท าใหผบรโภคไขจะหยดบรโภค ทนท ชวงนแหละท าใหเกดไขลนตลาดทนท และไขเปดมโอกาสเสยไดหาก จ าหนายไมทน ผเลยงเปดเกดภาวะขาดทนทนท” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมวาลกคามตวเลอกในการซอมากขน พอคาคนกลางเปลยนวธการซอ ท าใหเกดปญหาในการขายไขไดปรมาณนอยหรอขายไดชา ท าใหเกดอตราเสยง ในเรองของไขลนตลาด” (กนเองฟารม, 2559)

71

“คนไทยหนมาดแลสขภาพกนมากขน การบรโภคไขและขนมหวานลดลง ท าใหปรมาณการสงซอลดลง ท าใหไขมปรมาณมากลนตลาด” (น าผงฟารม, 2559)

“ปญหาของไขลนตลาดนาจะมาจากมผประกอบการเลยงเปดมมากขน ทงในพนทจงหวดและจงหวดใกลเคยง ไขมปรมาณมากขน จงเกดภาวะ ไขลนตลาด” (สมเสนฟารม, 2559)

“ไขลนตลาดกมหลายเหตผลดวยกน อาจเกดจากผเลยงเปดมากขน การบรโภคนอยลง การเกดโรคระบาดในสตวปก คณภาพของไขลดลง จะท าให การจ าหนายไขเปดไดนอย และเพอลดความเสยงเรองไขเปดเสย กจะขายแบบ ขาดทน” (ตะวนฟารม, 2559)

4.3 ปญหาอาหารเปดมราคาสง

ท าใหตนทนในการเลยงเปนสงตามไปดวย สงผลใหธรกจถาบรหารจดการไมม อาจประสบปญหาขาดทน ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“ปญหาอาหารเปดทแพงจะสงผลกระทบใหมคาใชจายของผ เลยง

มมากขน” (พากเพยรฟารม, 2559) “ฟารมพขนาดใหญไดรบผลกระทบแนนอนถาอาหารเปดขนราคา

กเทากบผลก าไรเราลดลงทนท” (กนเกตฟารม, 2559) “ผมวาหากอาหารเปดขาดตลาดและมราคาเพมขน นาจะมาจากขาด

วตถดบในการผลตมากกวา แตทแน ๆ คนเลยงเปดตองก าไรนอยลงครบ ” (กนเองฟารม, 2559)

“กจะมปจจยหลาย ๆ อยางนะทจะท าใหอาหารเปดสงขน เชน น าทวม มพาย เปนตน ขาดวตถดบมนอย ราคากจะแพงมาเปนลกโซ แตผไดรบผลกระทบ กบธรกจเลยงเปด” (น าผงฟารม, 2559)

“อาหารส าคญทสดในเรองเลยงเปด เพราะกนอาหารทงวน หากมพอคา คนกลางกกตนไว กจะมผลท าใหราคาสงทนท ฟารมใหมของผมคงตองควบคมคาใชจายไมใหกระทบกบกจการ” (สมเสนฟารม, 2559)

“ถาถามผมเรองอาหารแพงหรอหากขาดตลาด ผมจะคดอยเรองเดยวเลย ขาดทนแน ๆ” (ตะวนฟารม, 2559)

72

4.4 ปญหาจากการแขงขนผประกอบการรายอน การเกดขนของฟารมเลยงเปดไขทเพมขน ทงในเขตอ าเภอโพธาราม รวมถง

ในตวเมองราชบร กลาวคอท าใหผบรโภคมตวเลอกเพมมากขน ท าใหปรมาณผบรโภคทมาซอไขเปด ลดนอยลง ท าใหรายไดของผประกอบการลดลงตามไปดวย ซงนบเปนผลกระทบทสงผลตามกน

เนองจากสภาวะเศรษฐกจทผนผวน ท าใหผบรโภคมความระมดระวงในการใช จาย สวนใหญมการปรบเปลยนพฤตกรรมทประหยดมากขน ผบรโภคมการวางแผนในการใชเงน ลดการใชจายทฟมเฟอยท าใหยอดขาดไขเปดลดลง ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลอง ดงค าวา

“ผประกอบการมมากขน ท าให ผบรโภคสามารถเลอกทจะซอจากฟารม

ไหนกไดตามความพอใจ” (พากเพยรฟารม, 2559) “ปจจบนมการแขงขนทางการตลาดในการหาลกคาสงมากขน เนองจาก

มผเลยงเปดหลายราย” (กนเกตฟารม, 2559) “ปญหานาจะมาจากคนท าธรกจเลยงเปดมากขน การตดราคาระหวาง

ผขายไขเปด กจะมบาง” (กนเองฟารม, 2559) “จากสภาวะเศรษฐกจทผนผวน ท าใหผบรโภคระมดระวงเรองการกน

การอยประหยดมากขน มการวางแผนการใชเงน ท าใหตองลดคาใชจายบางรายการ ออกไป ซงอาจจะลดการบรโภคไขเปดในบางชวง” (น าผงฟารม, 2559)

“ปญหาจากผประกอบการรายอนทลดราคา จะมผลกระทบกบเราในเรอง ของขายไขไดนอย รายไดกจะลดลงตามไปดวย” (สมเสนฟารม, 2559)

“ผมเขาใจนะครบวากลยทธของแตฟารมตางกนไป แตถาตดราคากนไปมา ผบรโภคกจะลงเลตดสนใจล าบาก ประกอบกบตองการลดคาใชจายลงเพราะไขเปด เกบรกษาไดไมนาน อาจท าใหซอนอย หรอไมซอเลยกม ยอดขายกลดลงแนนอน” (ตะวนฟารม, 2559)

5. แนวทางการแกไขปญหา

ในการท างานกลาวไดวาทกสถานประกอบการ ตองพบกบขอบกพรองในธรกจทตนเอง ไดด าเนนการมาทงสน ขนอยกบวาผประกอบการหรอผบรหารในองคกรนน ๆ สามารถมองเหนถง ปญหาทเกดขนและแกปญหาเหลานนไดลลวงมากนอยแคไหน แนวทางการแกปญหาในธรกจฟารม เลยงเปดไข แยกออกไดดงน

73

1. แนวทางแกไขปญหาดานการเลยงเปด การสรางโรงเรอนทไดมาตรฐาน จะมความสะอาด ถกหลกอนามย จะชวยใหลด

การเกดโรคของเปดได รวมถงปญหาทจะเกดในแหลงชมชนจะลดลง หากชวงอากาศเปลยนแปลง ใหมการจบแยกหากพบเปดเปนโรคเพอไมใหเกดโรคตดตอ และรบใหวคซนหรอยารกษาโรค ตลอดจน เขารวมแกไขปญหาในชมชนเพอการเลยงเหมาะสมกบสภาพพนท สรางรายไดใหชมชน และน าฟารม เขาสระบบฟารมมาตรฐานในล าดบตอไปตามค าแนะน าของหนวยงานราชการทเกยวของ ดงค ากลาว ทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“การแกปญหาในฟารมเราจะปญหาโดยรวม คอรกษาความสะอาดไมให

เกดกลนทไปรบกวนชวตความเปนอยในเขตชมชน และขอค าแนะน าจาก หนวยงานของรฐเพอแกไขปญหาดงกลาว เชน ปศสตวในพนท” (พากเพยรฟารม, 2559)

“การแกปญหาในเรองน เราจะพยายามรกษาความสะอาดเพอมให สภาพแวดลอมเกดการเสยหาย รวมถงการดแลและใหวคซนเปดตามก าหนดไมไห เกดปญหาโรคระบาดหากเกดการเปลยนแปลงสภาพอากาศ” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมจะใชวธการจดซอวสดดบส าหรบเลยงเปดจากผขายโดยตรง เพอไมใหเกดปญหาขาดวตถดบทจะใชเปนอาหารเสรม เชน ร าขาว ขาวเปลอก ขาวโพดแหง เนองจากทกฟารมกเรมหนมาใชอาหารพวกน ส าหรบเรอง ผลกระทบในเรองกลนกใชวธหมนดแลรกษาความสะอาดในฟารมใหบอยขน ในชวงฤดฝน” (กนเองฟารม, 2559)

“เปดจะมสขภาพดกจะมาจากโรงเรอน ผมกแกปญหาการบรหารจดการ ดานดแลเปดใหมสขภาพทด โรงเรอนตองสะอาด การใหอาหารแบบพอด ไมให เหลอเศษอาหารทท าใหเกดการเนาเสยได และเขาขอค าแนะน าจากหนวยงาน ราชการทเกยวของ” (น าผงฟารม, 2559)

“ผมแกไขปญหาในเรองของกลน โดยท าการศกษาในเรองของบอบ าบด เพอใหขเปดและอาหารเปดเกดกลนนอยทสด และสรางเสรมรายไดใหชมชนโดย การใหชาวบานเขามาท าไขแปรรปในรปแบบตาง ๆ” (สมเสนฟารม, 2559)

“การแกไขปญหาเรองของกลน ความสะอาด และผลกระทบกบชมชน ผมจงน าฟารมเขาสระบบฟารมมาตรฐาน เพอใหหนวยงานตาง ๆ เขามาแนะน า ในการเลยงเปดรวมถงแกไขปญหาดงกลาวเลย” (ตะวนฟารม, 2559)

74

2. แนวทางแกไขปญหาไขเปดลนตลาด ปจจบนมฟารมเปดเกดขนจ านวนมาก ท าใหเกดคแขงในธรกจ ท าใหปรมาณของ

ไขเปดทเกดขนในแตละวนไมสามารถสงของไดตามตองการ จงท าใหไขมการเนาเสยมากขน ดงนน จงมการตดตอทางโรงงานแปรรปไขเปดเพอรบไขทางฟารมเราไปแปรรปโดยมรปแบบทางสญญา มขอผกพนระหวางกน และมการท าไขแปรรปเองทบานเพอขายปลกหนาฟารม ท าใหปจจบนปญหา ไขลนตลาดของฟารมลดนอยลงเปนการเพมมลคาของไข และรวมกลมกนเพอแกไขปญหาในระยะยาว ของผประกอบการ ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาวสอดคลองดงค าวา

“พใชวธตดตอโรงงานแปรรปไข เมอตกลงราคาไดกจะท าสญญาระหวาง

กนแบบยาว ๆ เลย ซงมผลดและลดอตราการเสยงของทงสองฝาย” (พากเพยร ฟารม, 2559)

“ถามการเกดโรคระบาดและผบรโภคหยดบรโภค พกแกปญหาน าไขมา ท าการแปรรปเพอลดภาวะการขาดทนของฟารมใหไดมากทสด” (กนเกตฟารม, 2559)

“หากลกคาของผมเปลยนไปซอคนอน ผมกจะหาวธโนมนาวใหลกคา คนเกามาซอทผมใหได อาจจะมการใหสวนลดพเศษในชวงดงกลาว หรอให ขอเสนออน ๆ ทสามารถตกลงกนได และหาตวแทนจ าหนายไขมากขน ” (กนเองฟารม, 2559)

“พตองหาผประกอบการใหมทตองใชไขอยเสมอ ๆ เชน หารานท ท าอาหารในโรงงาน โรงเรยน รานขายขาวหมแดง ขาวขาหม รวมถงสหกรณ สงเสรมการขายเพมขน” (น าผงฟารม, 2559)

“เราคงตองหาพอคาคนกลาง หรอโรงงานผผลตแปรรปหรอถนอมอาหาร มาซอไขกบเราโดยมพนธะสญญา หรอมขอตกลงทจะไมเกดปญหาของไข ลนตลาดในอนาคต” (สมเสนฟารม, 2559)

“ผมแกปญหาดวยวธการสรางกลมในชมชนสงเสรมเพอสรางรายได โดยท าการแปรรปอาหาร การรวมกลมของผประกอบการในพนทเพอรวมหาแนว ทางแกไขไขลนแบบระยะยาว ผประกอบการพรอมใจแกปญหา ปรบปรง หรอ สรางโอกาสของฟารมและไมตดราคากน” (ตะวนฟารม, 2559)

75

ภาพท 23 ไขเคมใบเตย

ภาพท 24 ไขวนแกว

ภาพท 25 ไขเคม

76



ภาพท 28 ไขเยยวมา

77

ภาพท 29 ขนมฝอยทอง

3. แนวทางแกไขปญหาอาหารเปดมราคาสง การเลยงเปดดวยอาหารส าเรจรปวนละหลาย ๆ กระสอบ เมอค านวณเรองตนทนจะ

สง ดงนนควรท าอาหารเปดขนเองเพอลดตนทนในเรองของอาหาร โดยใชร าขาว ปลายขาว ขาวโพด รวมทงขาวเปลอก เปลอกหอยปน เปลอกปลาปน มาผสมกบอาหารส าเรจรปหรอผสมหวอาหาร ส าเรจรปแบบเขมขน ใหเปดกนและพบวาสามารถลดตนทนได ดงค ากลาวทผใหสมภาษณกลาว สอดคลองดงค าวา

“ฟารมพจะสงอาหารส าเรจรปและวตถดบทเปนอาหารสรมของเปดไว

ครงละมาก ๆ เพอปองกนการขาดตลาดและขนราคาในชวงเวลาของปญหา ในการผลต” (พากเพยรฟารม, 2559)

“ฟารมพจะแกปญหาโดยวธซอหวอาหารส าเรจรปแบบเขมขน ผสมกบ อาหารเสรมทมคณคาทดแทนกนไดทเปนวตถดบใหเปดกน เชน เปลอกหอยปน ปลาปน ขาวโพด ตนกลวย เพอใหผานวกฤตไปกอน” (กนเกตฟารม, 2559)

“ผมจะดวาอาหารเปดมสารอาหารอะไรบาง วตถดบตวไหนทดแทนได ในชวงเวลาทเกดปญหาของขาดของแพง หรอบางทตองสงโรงงานทผลตไว แบบมสญญาการสงไวเลย จะชวยแกปญหาและไมกระทบรายไดนอยลง” (กนเอง ฟารม, 2559)

“เราจะใชอาหารส าเรจรปนอยลง ใชหวอาหารทมการจ าหนายในโรงงาน ผผลตน ามาผสมกบวตถดบทมคณคาทางอาหารทดแทนกนไดให เปดกน

78

ในปรมาณทเหมาะสม กจะชวยใหลดภาระคาใชไดบาง ผลผลตทน ามาใชกจะเปน เมดขาวโพด ขางฟาง ปลาสดขนาดเลก ประมาณน” (น าผงฟารม, 2559)

“ส าหรบฟารมผมไดศกษาและเรยนรทจะผลตอาหารส าหรบเลยงเปดเอง ตามค าแนะน าของหนวยงานตาง ๆ เชนปศสตวอ าเภอและจงหวด โดยอาหาร ทผลตเองจะมสวนผสมทมคณคาและโภชนาการตรงตามทก าหนดไว เพราะฟารม ใหมของผมคงตองควบคมคาใชจายไม ใหกระทบกบกจการ” (สมเสนฟารม, 2559)

“ฟารมผมตองมการควบคมเรองคาใชจายไมไดเกนรายรบ ผมจงตองวางแผนในเรองของคาใชจายไวทกชวงของการเลยง ถามแนวโนมเรองอาหาร ผมจะสงไวลวงหนา หาวตถดบกกตนไวเทาทจะท าได และหาอาหารเสรมในพนท ชวยเพอลดตนทนครบ” (ตะวนฟารม, 2559)

ภาพท 30 อาหารส าเรจรป

ภาพท 31 เศษมนส าปะหลง

79

ภาพท 32 ขาวเปลอก

ภาพท 33 ขาวโพดแหง

ภาพท 34 ร าขาว

80

ภาพท 35 เปลอกหอยปน

ภาพท 36 ปลาปน

ภาพท 37 วตถดบใชเลยงเปด

81

ภาพท 38 ปลาสดตวเลก

4. แนวทางแกไขปญหาจากการแขงขนผประกอบการรายอน การด าเนนธรกจทมคแขงจ านวนมาก ตองมการบรการทด พดจาไพเราะ มการสงเสรม

การขาย เชน แจกไขแปรรป เพอใหลกคาไดน าไปบรโภค ตลอดจนการเพมชองทางในการจดจ าหนาย สนคาเพมมากยงขน ตลอดจนผประกอบการตองใหความส าคญในเรองคณภาพของสนคาและรกษา มาตรฐานของผลตภณฑใหคงท มการดแลภาชนะทใสใหสะอาด รปแบบการบรรจไขใหสวยงาม สามารถน าเปนของขวญของฝากได

“คงตองใชวธทลกคาทวไป แจก แถม หากแนะน าฟารมและรานพ

ผานชองทาง www หรอมาซอสนคากคงมโปรโมชนไวเพอดงลกคา” (พากเพยร ฟารม, 2559)

“เราจะท าเสมอเพอไมใหลกคาหนเราไปซอเจาอน เราจะท ารายการขาย แบบทปรบเปลยนรปแบบไปเรอย ๆ เชน ซอสนคาเรายอดเงนรวมตามทเราก าหนด ไวฟารมกจะแจกไขแปรรปใหลกคาไปลองชม เหมอนเปนการแนะน าสนคาของราน เราไปดวย” (กนเกตฟารม, 2559)

“ส าหรบผมคาขายดวยใจครบ ผมมนใจในคณภาพของไขทผมรกษา มาตรฐานไว ไขใหญฟองโตสแดงสดเสมอ ลกคาจะชอบแบบน พดไมมาก” (กนเองฟารม, 2559)

“พจะเลอกใหบรการลกคาในการสงฟร บรการด พดจาไพเราะ ยมแยม แจมใส เพอใหลกคารสกสบายใจในการซอ ไมท าใหรสกกดดนใหซอสนคา” (น าผงฟารม, 2559)

82

“ผมใชวธใหภาชนะทใสสะอาด บรรจไขในรปแบบกลองทแขงแรง ดด สามารถน าไปเปนของขวญของฝากไดตามชวงเวลาครบ” (สมแสนฟารม, 2559)

“การทผมท าธรกจนเพราะมนเปนอาชพทผมเลอกและผมจะท าใหดทสด ผประกอบการแตละรายจะมวธการขายทแตกตางกน แตของผมขายดวยคณภาพ มาตรฐานฟารมทลกคามนใจในสนคาของผม” (ตะวนฟารม, 2559)

83

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบรเปนงานวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) มวตถประสงคเพอศกษารปแบบ และกลยทธในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร และเพอศกษา ปญหาและอปสรรคในการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร

การวจยนเรมแรกดวยการศกษาขอมลทวไปของธรกจฟารมเลยงเปดไข โดยศกษาจาก ทฤษฎ แนวคด บทความ เอกสาร งานวจย และสอบถามบคคลทเกยวของกบการประกอบธรกจฟารม เลยงเปดไข ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร โดยใชวธการสมภาษณเชงลกจากผประกอบการ จ านวน 6 ราย

ศกษารปแบบและการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข ของผประกอบการจ านวน 6 ราย ผประกอบการเปนเพศหญงจ านวน 3 รายและผประกอบการเปนเพศชายจ านวน 3 ราย มระดบ การศกษาจบระดบปรญญาตร จ านวน 4 ราย และจบการศกษาระดบประโยควชาชพชนสง (ปวส.) จ านวน 2 ราย

การสบทอดธรกจตอจากครอบครวและการเรมตนธรกจดวยตนเอง ซงมรปแบบและ กลยทธในการด าเนนธรกจประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน

1. การวางแผน

การศกษาวธการเลยงเปด และจดเกบส ารวจขอมลรวมถงคาใชจายตาง ๆ ในการเลยงเปด ใหรอบคอบจนเกดความเขาใจอยางชดเจน เพอใหทราบถงความสามารถทจะเลยงเปดไดในจ านวน เทาใด หากมความตองการทจะเลยงเปดในจ านวนมาก กตองค านงถงการหาลกคา การหาตลาด การจ าหนายไข การก าหนดราคา และรวมถงความสะดวกในการขนสงตาง ๆ เพอไมไหเกดปญหา ภายหลง ผเลยงหรอเกษตรกรตองพจารณาปจจยทมผลตอการใหผลผลตไข คอ ตองมตลาดทแนนอน และสามารถทจะขยายการตลาดได โรงเรอนเปดตองเหมาะสมและมการวางผงฟารมอยางด มลกพนธ เปดทด สขภาพแขงแรงสมบรณ อาหารเปดตองมคณภาพดเหมาะกบการเลยงเปดในแตละรน ควบคมอาหารน าหนกตวเปดในแตละระยะอยางถกตอง มระบบควบคมแสงสวาง ระบบการเตอนภย การจดการฟารมทเหมาะสม รวมทงการปองกนโรคตาง ๆ เพอลดความเสยงของการเกดโรคและ การแพรระบาดของโรค

84

2. การด าเนนงาน การด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขของผประกอบการทง 6 ราย แตละรายมการวางแผน

ดานการบรหารงานดานผลผลตดานราคา และรวมถงการจ าหนายไขเปดไวลวงหนา เพอใหธรกจ ประสบความส าเรจ มความมนคง และสรางความเชอมนใหลกคาเชอใจในการซอขาย ดงน

2.1 กลยทธดานการผลต ผประกอบการเนนในเรองการสรางโรงเรอนทไดมาตรฐาน เลอกสายพนธเปดไข

ทใหผลผลตสงไดแกพนธกากแคมเบลลหรอพนธพนเมอง การเลอกอาหารตองมคณภาพเพอใหได ไขเปดทมฟองใหญไขแดงโตสแดงเขม

2.2 กลยทธดานราคา ในการตงราคาผประกอบการจะตงราคาเพมจากตนทนเฉลยโดยประมาณ

25 – 50 % และการก าหนดราคาขายมการเปรยบเทยบราคากบคแขงภายในจงหวดราชบร โดยตงราคาขายแบบขายปลกและขายสง

2.2 กลยทธดานชองทางการจดจ าหนาย ผประกอบการผเลยงเปดในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร เลอกชองทางการ

จ าหนาย 2 ทางดงน 1) จ าหนายโดยทางตรง ขายจากฟารมไปสผบรโภคทนท ท าใหลกคาไดของสด

ใหมอยเสมอและตรงตามความตองการของลกคา ท าใหเกดความสมพนธทดระหวางผซอและผขาย แตวธการขายตรงจะขายไดปรมาณนอยผผลตตองแบกรบความเสยงและอาจเสยคาใชจายในการ ตดตอและขนสงกบผซอหลายราย

2) จ าหนายโดยทางออม ขายจากฟารมสพอคาคนกลาง พอคาคนกลางขายตอให ผบรโภค การขายแบบนจะขายไดในปรมาณมากลดความเสยงของไขทจะลนตลาด ประหยดเวลา และคาใชจาย ราคาของไขจะถกกวาราคาขายปลก และไมสามารถหาตลาดใหม ๆ ได

3) ประชาสมพนธผานใบปลว โปสเตอร และปายรานทมรายละเอยดของสนคา ทจ าหนายพรอมเบอรโทรศพท

4) ใชเทคโนโลยสมยใหม เชน Facebook www.Internet, ID ของราน, รวมถง การลงพกดฟารม Google Map เปนจดขายสนคา

2.3 กลยทธดานสงเสรมการขาย ผประกอบการฟารมเลยงเปดใชกลยทธในการสงเสรมการขาย ดงน 1) ประชาสมพนธผานใบปลว โปสเตอร และปายรานทมรายละเอยดของสนคา

ทจ าหนายพรอมเบอรโทรศพท 2) เปดตลาดใหมโดยวธซอแลวแถม ลดราคา การใหเครดตกบผซอจ านวนมาก

http://www.internet/

85

3) ใหผลตอบแทนจากการแนะน าของลกคาเกาสลกคาใหม โดยผลทไดจากการ สงเสรมการขาย สามารถท าใหลกคารจกฟารมมากขน และสามารถจงใจใหผบรโภคตดสนใจซอสนคา และกลบมาซอสนคาซ าได

3. การประเมนผล

การประเมนผลการประกอบการฟารมเกษตรกรสวนใหญจะวเคราะหรายได -รายจาย ของฟารม นบเปนวธหนงของการวเคราะห เปนการวดผลตอบแทนการประกอบการท าฟารม ในชวงเวลาทก าหนดใหรายไดจะเปนบญชแสดงฐานะทางการเงนของฟารมอกแบบหน ง มวตถประสงคทจะแสดงก าไรจากการด าเนนธรกจ รายไดนสามารถน ามาวเคราะหผลส าเรจในการ ท าฟารมโดยจะเนนดานการเงนเปนสวนใหญ สามารถท าไดหลายวธการ คอ การวดผลส าเรจในการ ท าฟารม โดยใชวธค านวณรายไดเงนสทธของฟารม การวดผลส าเรจในการท าฟารม โดยใชวธค านวณ รายไดเงนสทธของ วดผลส าเรจฟารมโดยการค านวณผลตอบแทนในฐานะผประกอบการและทนสทธ ของเจาของฟารม 4. ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกปญหาจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไข

ปญหาและอปสรรคทเกดจากการประกอบธรกจฟารมเลยงเปดไขสงผลกระทบตอการประกอบธรกจ สามารถจ าแนกไดดงน

4.1 ปญหาในการเลยงเปด การเลยงเปดไขตองดแลเอาใจใสในเรองของสขภาพเปดอยางใกลชด เนองจากอตรา

การเกดโรคสงผลตออตราการตายของเปด 4.2 ปญหาไขเปดลนตลาด

ในการประกอบธรกจจะพบวาเมอผลผลตใดทประชาชนผลตขนมามากปญหาสนคาเกนความตองการของผบรโภคกจะมมากขน ราคาตกต า ประสบปญหาขาดทนได

4.3 ปญหาอาหารเปดมราคาสง ท าใหตนทนในการเลยงเปนสงตามไปดวย สงผลใหธรกจถาบรหารจดการไมม

อาจประสบปญหาขาดทน 4.4 ปญหาจากการแขงขนผประกอบการรายอน

การเกดขนของฟารมเลยงเปดไขทเพมขน ทงในเขตอ าเภอโพธาราม รวมถง ในตวเมองราชบร กลาวคอท าใหผบรโภคมตวเลอกเพมมากขน ท าใหปรมาณผบรโภคทมาซอไขเปด ลดนอยลง ท าใหรายไดของผประกอบการลดลงตามไปดวย ซงนบเปนผลกระทบทสงผลตามกน

86

5. แนวทางการแกไขปญหา ในการท างานกลาวไดวาทกสถานประกอบการ ตองพบกบขอบกพรองในธรกจทตนเองได

ด าเนนการมาทงสน ขนอยกบวาผประกอบการหรอผบรหารในองคกรนน ๆ สามารถมองเหนถงปญหาทเกดขนและแกปญหาเหลานนไดลลวงมากนอยแคไหน แนวทางการแกปญหาในธรกจฟารมเลยงเปดไข แยกออกไดดงน

1. ปญหาในการเลยงเปด การสรางโรงเรอนทไดมาตรฐาน สะอาด ถกหลก จะชวยใหลดการเกดโรคของเปดได

รวมถงการเฝาระวงในชวงอากาศเปลยนแปลง หรอจบแยกหากพบเปดเปนโรค เพอไมใหเกดโรคตดตอ และรบใหวคซนหรอยารกษาโรค ตลอดจนการเลอกพนธเปดทเหมาะสมกบสภาพพนท

2. ปญหาไขเปดลนตลาด ปจจบนมฟารมเปดเกดขนจ านวนมาก ท าใหเกดคแขงในธรกจ ท าใหปรมาณของ

ไขเปดทเกดขนในแตละวนไมสามารถสงของไดตามตองการ จงท าใหไขมการเนาเสยมากขน ดงนน จงมการตดตอทางโรงงานแปรรปไขเปดเพอรบไขทางฟารมเราไปแปรรป และมการท าไขแปรรปเอง ทบานเพอขายปลกหนาฟารม ท าใหปจจบนปญหาไขลนตลาดของฟารมลดนอยลงเปนการเพมมลคา ของไข

3. ปญหาอาหารเปดมราคาสง การเลยงเปดดวยอาหารส าเรจรปวนละหลาย ๆ กระสอบ เมอค านวณเรองตนทน

จะสง ดงนนควรท าอาหารเปดขนเองเพอลดตนทนในเรองของอาหาร โดยใชร าขาว ปลายขาว ขาวโพด รวมทงขาวเปลอกมาผสมกบอาหารส าเรจรปนดหนอย สามารถเปดกนอาหารไดดและพบวาสามารถลดตนทนได

4. ปญหาจากการแขงขนผประกอบการรายอน การด าเนนธรกจทมคแขงจ านวนมาก ตองมการบรการทด พดจาไพเราะ มการสงเสรม

การขาย เชน แจกไขแปรรป เพอใหลกคาไดน าไปบรโภค ตลอดจนการเพมชองทางในการจดจ าหนาย สนคาเพมมากยงขน ตลอดจนผประกอบการตองใหความส าคญในเรองคณภาพของสนคาและรกษา มาตรฐานของผลตภณฑใหคงท การจดท ารปแบบการบรรจ และรกษาความสะอาดของภาชนะทใส

87

อภปรายผล การวจยเรอง รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม

จงหวดราชบร โดยกลยทธการบรหารจดการในการใชวเคราะหธรกจฟารมเลยงเปดไข ท าใหทราบถง การด าเนนกจกรรมตาง ๆ ภายในองคกร นอกจากนนยงสามารถใชเปนหลกในการวเคราะห ความสามารถภายในองคกรเพอใชพจารณาวาการด าเนนงานในแตละกจกรรมขององคกรนนเปนจด แขงหรอจดออน ซงสอดคลองกบแนวคดการด าเนนงานของส านกสขศาสตรสตวและสขอนามยท 9 (2550) เรอง การศกษาความตองการโภชนะของเปดไข ผลการวจยพบวาเปดไขอาย 24-48 สปดาห มความตองการโภชนะทสงโดยเฉพาะระดบโปรตน ควรไดรบไมต ากวา 18 เปอรเซนต และระดบแคลเซยม ควรไดรบไมต ากวา 2.5 เปอรเซนต จงจะเหมาะสมตอประสทธภาพในการผลตไข และจาก การศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจในดานการด าเนนงานในสวนของอาหารมความ สอดคลองมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (2550) ไดวจยเรอง การใชใบกระถนผสมในสตรอาหาร มอตราการไขในเปดไข การเลยงเปดดวยอาหารส าเรจรปผสมในใบกระถนปนนน มผลอตราการไข ของเปด และจากการศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจในดานการด าเนนงานในเรองของ สายพนธมความสอดคลองกตต ทรพยชกล (2549) ไดวจยเรอง การส ารวจความคดเหนของ สตวแพทยและสมาชกสมาคมสตวแพทยและสมาชกสมาคมควบคมฟารมสตวปก ผลการวจยพบวา เหนดวยในการการน าเปดไลทงมาเลยงในฟารม 81.12% การเลยงเปดไข เปดเนอ ไกพนเมอง เพอการบรโภคของประเทศ ถงแมจะเปนวถไทย ตองเปนคอกมาตรฐานฟารมมาตรฐานทควบคมได เทานน “มนใจสผบรโภค” การด าเนนการครงนตองใชความเขาใจ รวมมอรวมใจกนจรง ๆ วธการ ออกกฎหมายบงคบจะตองเปนตามมาตรการภายหลง โดยตองม 3 องคประกอบรวมกน คอ แผนผง ฟารมทเอออ านวยการปองกนเชอ “ฟารมปด” การฆาเชอ สขาภบาลทด “ขนตอนปฏบตทด” การลด โอกาสของเชอเขาสฟารม “ทกคนรวมมอกน” และการศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจ ในดานการด าเนนงานมความสอดคลองรพรตน ทวมกรง (2550) ไดวจยเรอง แนวทางการสงเสรม เกษตรกรผเลยงเปดไขในจงหวดชยนาท ผลการวจยพบวา ปญหาการเลยงเปดไขในภาพรวมอยใน ระดบมาก เมอพจารณารายไดพบวาปญหา 3 อนดบแรก คอ 1) แหลงเงนทน 2) ดานอาหารและการ ใหอาหาร 3) ดานการปองกนโรค แนวทางการสงเสรมเกษตรผเลยงเปดไขในจงหวดชยนาท

การวจยเรอง รปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขโดยกลยทธการบรหาร จดการการประเมนผลจดหมายปลายทางมความสอดคลองเทวส (2545) ซงไดศกษาเรองการลงทน และผลตอบแทนในการเลยงเปดไข โดยไดท าการศกษาเกยวกบการวเคราะหตนทน – ผลตอบแทน การท าฟารม และกลยทธการบรหารจดการการประเมนผลจดหมายปลายทางมความสอดคลองกบ ธ ารงศกด (2553) ซงไดศกษาเรองการลงทนและผลตอบแทนในการเลยงเปดไขการศกษาเกยวกบการ วเคราะหดานการเงนของการวางระบบภายในโรงเรอน จากการศกษาการตลาดและการขาย

88

ซงสอดคลองกบแนวคดของวชรนทร ชมมณฑา (2533) เรองการตลาดผลการวจยพบวา การจ าหนาย ไขเปดท าผานพอคาโดยพอคามารบซอถงบาน ในสวนของปญหาและอปสรรคในการเลยงโดย สวนใหญเปนปญหาทเกยวของกบใกลแหลงชมชน เกดปญหากบสงแวดลอมเรองกลน และอาหาร มราคาแพง ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการศกษาครงน จากการวจยในเรองของรปแบบ และกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไข

ในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร โดยใชทฤษฎหวงโซคณคา ผวจย มขอเสนอแนะเพอใชเปน แนวทางส าหรบผประกอบการธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร ในการ ปรบปรงการบรหารธรกจใหมประสทธภาพยงขน และสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภค ผวจยขอเสนอแนะความคดเหน ดงน

1.1 ธรกจฟารมเลยงเปดไขตองศกษาขอมลใหครอบคลมทก ๆ ดาน เรมตงแต การเลอกพนธเปด ลกษณะมาตรฐานโรงเรอน คณภาพอาหารใชเลยงเปด การตลาด คแขง การแปรรปสนคา การจดท าบญชรบ-จาย การบรการหลงการขาย จะชวยใหผบรโภคใชบรการ ของฟารมเราสม าเสมอ ท าใหชวยลดคแขงทางการตลาดของธรกจเราไดอกดวย

1.2 ธรกจฟารมเลยงเปดควรมงเนนเรองการท าใหสนคาเปนทจดจ า หรอเปน เอกลกษณในการแปรรปสนคา ใหมความหลากหลาย ตลอดจนเนนคณภาพของสนคาเปนส าคญ สรางภาพลกษณของฟารมสรางความเชอมนใหกบลกคา

2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป การศกษารปแบบและกลยทธการด าเนนธรกจฟารมเลยงเปดไขในเขตอ าเภอโพธาราม

จงหวดราชบร จะเปนประโยชนตอผศกษาวจยในครงตอไป ซงในอนาคตการศกษาขอมลตาง ๆ คงมการเปลยนแปลงไปตามยคสมย จงจ าเปนตองศกษาขอมลใหม ๆ เพมขนจากปจจบน ควรมการ วจยเกยวกบการแปรรปสนคา หรอการเพมมลคาของสนคา ชองทางการจดจ าหนายทงภายใน และภายนอกประเทศ เพอท าใหธรกจการเลยงเปดสรางรายไดอยางตอเนองใหกบครบครวและ เปนสนคาเศรษฐกจทส าคญของประเทศไทย

89

รายการอางอง

รายการอางอง

กลมวจยและพฒนาสตวปก กองบ ารงพนธสตว กรมปศสตว. (ม.ป.ป.). เขาถงไดจาก www.dld.go.th/. กตต ทรพยชกล. (2549). “สตวเศรษฐกจ” ในเงอนไขและการปฏบต “ฝาวกฤตไขหวดนก 2547”

สาระสงเขปออนไลน. เขาถงเมอ 7 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก http:livestockmag.com/readstory.asp?id=299

คณากร เตมปยพล, สวชา เกษมสวรรณ และ วราพร พมพประไพ. (2554). รปแบบการเลยงและการผลตเปดไขในจงหวดสพรรณบร อยธยา และนครปฐม. เขาถงเมอ 22 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC5003001.pdf.

คณาพร เตมปยะพล. (2555). “การวเคราะหเครอขายทางสงคมของการเลยงเปดไขในเขตพนทภาคกลางของประเทศไทย.” วทยานพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ทวศกด สงเสรม. (2551). รายงานวจยฉบบสมบรณ การศกษาโครงการระบบตลาดขอตกลงสนคาปศสตว (เปดเนอ) ในประเทศไทย. สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ทวศกด สงเสรม. (2557). เปดไลทง: เสนทางสกดไขหวดนกดวยเครอขายใยแมงมม. เขาถงไดจาก http://www.trf.or.th/index.php?option.

ธงชย กตตพงศไพศาล. (2533). “สภาพการเลยงเปดไขและความตองการทางวชาการของเกษตรกรอ าเภอบางเลน จงหวดนครปฐม.” วทยานพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธ ารงศกด พลบ ารง. (2548). “การลงทนและผลตอบแทนในการเลยงเปดไข.” สตวเศรษฐกจ 22, 506: 47-50.

ประภากร ธาราฉาย. (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการสอน การผลตสตวปก. เขาถงไดจาก www.eductation.mju.ac.th.

พกตรผจง วฒนสนธ และ พส เดชะรนทร. (2545). การจดการเชงกลยทธและนโยบายธรกจ. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไพโรจน ชยสมตระกล. (2531). “การเลยงเปดในภาคเหนอตอนบน.” วทยานพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ไพโรจน เฮงแสงชย. (2549). “การศกษาเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทนการเลยงเปดไขแบบฟารมปลอยลานและแบบไลทงในจงหวดสพรรณบร.” วทยานพนธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค. (2550). การใชใบกระถนผสมในสตรอาหารทมผลตออตราการไขในเปดไข. เขาถงเมอ 17 มถนายน 2550. เขาถงไดจาก http://www.nsru.ac.th/e-learning/dairy/image/34/u6.doc.

http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC5003001.pdf

http://www.trf.or.th/index.php?option

http://www.nsru.ac.th/e-learning/dairy/image/34/u6.doc

http://www.nsru.ac.th/e-learning/dairy/image/34/u6.doc

90

รพรตน ทวมกรง. (2550). “แนวทางการสงเสรมเกษตรกรผเลยงเปดไขในจงหวดชยนาท.” มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

วชรนทร ชมมณฑา. (2527). “การศกษาสภาพการเลยงเปดไขและความตองการบางประการของเกษตรกรในอ าเภอบางปะกง จงหวดฉะเชงเทรา.” วทยานพนธปรญญาโทมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมศกด เพยบพรอม. (2531). การจดการฟารมประยกต. ภาควชาเศรษฐศาสตรการเกษตรและทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ส านกสขศาสตรและสขอนามยท 9. (2550). การศกษาความตองการโภชนะของเปดไข. เขาถงเมอ 17 มถนายน 2550. เขาถงไดจาก http:// www.dld.go.th/region9/index.php.

โอภาวด เขมทอง และ บรรล พฒกร. (2547). “การจดการฟารม” ใน เอกสารการสอนชดวชาการจดการฟารม หนวยท 8, หนา 323. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ.

91

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นางสาวณฎฐศศ นลนรศร วน เดอน ป เกด 1 พฤศจกายน 2533 สถานทเกด จงหวดราชบร วฒการศกษา พ.ศ. 2551 ส าเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษษตอนปลาย

โรงเรยนสรนธรราชวทยาลย พ.ศ. 2556 ส าเรจการศกษา ศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาการโรงแรม มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2557 ศกษาตอระดบปรญญาศกษาสาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม) สาขาบรหารธรกจ หาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม

ทอยปจจบน ทอยปจจบน 139/155 ม.15 ต.ปากแรต อ.บานโปง จ.ราชบร

model and strategy, bussiness operations of ducks egg farm...

Documents