module developed by yasin tunç -...

http://deepapproach.wceruw.org/index.html

1

June13,2011ADEEPAPPROACH®TOTURKISHSUGGESTIONCARDFORSELF‐DIRECTEDLEARNING

CARDNUMBER:5THEME:TURKISHCUISINEANDCULTURETÜRKMUTFAĞIVEMUTFAKKÜLTÜRÜLEVEL:IntermediateEDUCATIVEPROJECTS:1.ExploreTurkisheatinghabits2.ShareandenactyourknowledgeoftypesoffoodinTurkeyModuledevelopedbyYasinTunçLANGUAGESTANDARDSBEINGDEVELOPED(SeeACTFLStandards):Communication(1.2):Understandandinterpretwrittenandspokenlanguageonavarietyoftopicsrelatedwithfood,diningandculinaryarts;(1.3)Presentinformation,concepts,andideastoanaudienceoflistenersorreadersonsuchtopics.Cultures(2.1):DemonstrateanunderstandingoftherelationshipbetweenculinarypracticesandperspectivesinTurkishculture.

Connections(3.2):RecognizethedistinctiveviewpointsthatareonlyavailablethroughtheTurkishlanguageandculture.Comparisons(4.2):DemonstrateanunderstandingoftheconceptofculturethroughcomparisonsoftheTurkishculture,Americancultureorotherindigenouscultures.Communities:PrepareadinnerandparticipateinaTurkishNightwiththelocalcommunity.

MINDMAP

MAINVIDEOSUSEDINTHEMODULETurkishEatingHabits1&2DriedFruits,Desserts,andRestaurantADDITIONALVIDEOSCheese,FoodandspicesKadayıf,Markettalk,Simitvendors,Yeşilelma.


2

1) BAĞLAM/CONTEXTThroughthetheme“TurkishCuisineandCulture”youwillgetacquaintedwiththecharacteristicsofdifferentcuisinetypesinTurkeyandwithTurkisheatinghabits.Bywatchingvideos,listeningtointerviews,searchingtheInternet,andreadingarticles,youwillacquireinsightsintotheTurkisheatinghabits,differenttypesoffoods,anddistinguishingculturalelementsinmodernTurkey.Whileidentifyingeatinghabitsfrom

themediamaterial,youwillhavethechancetomakeacomparisonbetweenyournativecuisineandeatinghabitsandTurkishcuisineandeatinghabits.MEKANVEZAMAN/SPACEANDTIMEThroughthisthemeandprovidedinternetlinks,youwillhavethechancetolearnaboutOttomanCuisineandsomeitscharacteristicsandabouteatinghabitsandthetypeoffoodconsumedindifferentregionsinTurkey.

2) TEMATİKPROJELER/THEMATICPROJECTSTwoprojectsaresuggestedforthetheme“TurkishCuisineandCulture”.InProject1,onesuggestedactivityistowatchthevideoTurkishEatingHabits,wherethreeTurkishuniversitystudentsstudyingintheUnitedStates,talkaboutthedifferencesand/orsimilaritiesbetweenTurkisheatinghabitsandthoseofothercultures(particularlyAmerican).ItisrecommendedthatyouspotasmanyfeaturesofTurkisheatinghabitsaspossibleandcomparethemtothoseofyourownnativeculture.Anotherrecommendedactivityisthatyoureadanarticle,focusingon

Turkisheatinghabits,andelicittheparticularcharacteristicsanddiscusstheminyourgroup.Thereadingcanbedoneoutsidetheclassroom.InProject2,onesuggestedactivityistowatchsomevideosondifferenttypesoffood–dessert,drinks,etc.YoushouldtrytogetasmuchinformationaspossiblethroughvideosandInternetsitesaboutthecharacteristicsofTurkishcuisine.Thereadingpassageusedinthepreviousprojectcouldbehelpfulhereaswell,withareadingextractfromtheInternetbyafamousTurkishcookonthecharacteristicsofTurkishcuisine.Then,ingroups,youshouldprepareapresentationonatypeoffood,dessert,drinks,snacksanddriedfruits(indigenoustoTurkey).Youshouldpresenttheoriginofthemeal,talkabouttheregionwheretheyarepopular,whentheyareconsumed,whattheingredientsare,andfinallyarecipeforthem.


3

PROJECT1:TüRKLERİNYEMEALIŞKANLIKLARINIİNCELEYİNİZ EXPLORETURKISHEATINGHABITS

TABLE1INSTRUCTIONALORGANIZERSandEMBEDMENTMAP

IdentifyingTurkisheatinghabitsandcomparingthemwithyourown

ACCESS VOICE

INTERPRET ANALYZE PRESENT INTERACT

READ/WATCH/LISTENWatchandlistentoafilmedconversationbetweenthreeTurkishstudents(studyingintheUnitedStates).Readthetranscriptions.ReadanarticleonTurkisheatinghabits.

FOCUSONLANGUAGEUsediscoursemarkers/connectives(söylemifadeleri:işte,hani,şey,yanietc.).Usequestiontag:“değilmi”?Useduplications:varvar,dizidizi,...Passiveforms(presentsimple/continuous).

WRITE/SPEAK/RECORDWritedownthecharacteristicsofTurkisheatinghabits.Writeanoutlineforacompare‐contrastparagraph.CompareandcontrastTurkisheatinghabitsandthoseofyourownculture.

EXCHANGEANDACTDebateaboutthedistinctivecharacteristicsofTurkisheatinghabits.CompareTurkisheatinghabitstothoseofyournativecultureandvariousothercultures.

ACTION:Organizeagroupdiscussion;shareyourcomparisonsofeatinghabitsindifferentcultures.

THEME:CulturalcharacteristicsofTurkisheatinghabits.

OPERATIONS:Takenote;skimandscan;compareandcontrast;writeaparagraph;usesentenceconnectors.

ÖNERİLER/GUIDELINESA.NELERYAPACAĞIM?1. İkiliyadaüçlügruplarşeklindevideonun

izlenmesi.2. Türkiye’dekiyemekyemealışkanlıklarının

videoveinternetsiteleriaracılığıylabelirlenmesi.

3. Bunlarıngruplarhalindetartışılması4. Belirlenenözelliklerinöğrencilerinkendi

kültürleriylekarşılaştırılmasıvefarklılıkve/veyabenzerliklerinbelirleniptartışılması.

5. Türkler'dekiyemekyemealışkanlıklarınadairbelirlenenmakaleninokunuptartışmanındahaakademikbirboyutkazanması.

6. Makaledebelirleneneknoktalarıntartışılması

A.WHATAMIGOINGTODO?1.Watchthevideosinpairsoringroupsof

three.2.IdentifyTurkisheatinghabitsbywatching

videosanddoingresearchontheInternet.3.Discussthehabitsyouhavediscoveredin

groups.


4

4.Comparethehabitsyouhavefoundtoyourownculture,anddiscussthedifferencesand/orsimilarities.

5.ReadthearticlerelatedtoTurkisheatinghabitssothatthetopiccouldbediscussedinamoreacademicdiscourse;

6.Discussadditionalaspects(ifany)mentionedinthearticlerelatedtoTurkisheatinghabits.

B.NASILTARTIŞMALIYIM?1. Videonunizlenmesi2. Videodatartışılannoktalarınnotalınması3. Gruplaraayrılaraknotlarınpaylaşılması.

Bunotlardan(öğrencilerinkendikültürleriyle)karşılaştırmanoktalarınınbelirlenmesi

4. İkili/üçlügruplarhalindeyerelkültürileTürkler'dekiyemekyemealışkanlıklarınınkarşılaştırılması.

B.HOWTODEBATETHEISSUE?1.Watchthevideo;2.Jotdowndetailsmentionedinthevideo;3.Getintogroupsandshareyournoteswith

othergroupmembers;4.Compare/ContrastTurkisheatinghabits

withthoseofyourowninpairs,smallgroups,orasawholeclassdiscussion.

MATERIALSforProject1:Video:TurkishEatingHabits1‐2(totalof14min)

• This2‐partvideofeaturesthreeTurkishstudentsstudyingintheUnitedStates,talkingaboutTurkisheatinghabitsandmakingcomparisonswithAmericaneatinghabits.TheycommentonTurkishcuisineandmentionsomeofitscharacteristics.Theconversationismostlyfocusedonmealcourses(i.e.,breakfastanddinner)andexpressionsthatareusedbeforeeatingadinnerandwhenoneisfinishedeating.Commentsaremadeongivinggiftswhenvisitingsomeone.

• See“AppendixI”forthetranscriptofthevideoattheendofthemodule.

Text1:Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıpları.TextonTurkisheatinghabitswithEnglishsummary.

1 WithpermissionofTürkKültürVakfı[TurkishCulturalFoundation]retrievedfrom(seealsothewholearticle)http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2.


5

Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıplarıDoç.Dr.MahmutTezcan2Keywords:davranışkalıpları,mutfak,zenginlik,pastırma,kebap,nitelik,etkile(n)mek,tarımsal,ekonomikyapı,hububat“Canboğazdangelir”UzunbirtarihselgeçmişesahipTürkler,mutfakkonusundazenginbirkültüresahiptirler.Buzenginlik,kendisinibolçeşitliyemeklerdegöstermektedir.Ayrıca,tümyiyecekveiçeceklereilişkindavranışkalıplarıgeliştirilmiştir.Yemekzenginliğiniifadeedenbirkaçörnekverebiliriz.ÖrneğinsadeceKaradeniz3bölgesindebilinenmısırkarışımıyemekleryirmiyigeçer.YineKaradenizyöresindehamsidenyapılanyemektürlerininaşağıdabelirteceğimizisimleridemutfakzenginliğimizigösterir.Hamsininiçlitavası,hamsiliekmek,hamsipilavı,hamsikayganası,tavası,köftesi,hamsiiçlitavası,hamsidiblesi,hamsihaşlaması,hamsiızgarası,hamsiböreği,hamsibuğulamasıgibi.

Kayseri4’deyirmitürlüpastırmasözkonusudur.Biryazarımızşöylediyor:“Yirmitürlüpastırmanınherbirininayrıözelliği,ayrıtadıvar.BirKayseriliye,“Sayyirmitürlüpastırmanınadını”dediğimizzamansaymayabaşlar.“Sırt,kuşgömü,kenarmehle,eğrice,omuz,dilme,şekerpare,kürek,kapak,döş,etek,bacak,ortabez,kavrama,meme,kelle,kanlıbez,arkabas,tütünlük”.(Gümüşkaynak:1966)

Patlıcandanyapılanyemektürleri,salatalarvekebaptürlerimizoldukçazengindir.Bıldırcınkebabı,çevirmekebabı,kuzuçevirme,çöp 2AnkaraÜniversitesiEğitimFakültesiÖğretimÜyesi[AssociateProfessoratAnkaraUniversity].3BlackSeaRegion(NorthofTurkey).4Kayseri:AcityincentralAnatolia.

kebabı,çubukkebabı,şişkebabı,derikebabı,pidelikebap,Adanakebap,saçkebabı,taskebabı,tandırkebabıbunlardansadecebirkaçörnektir.

Anadoluyemekleriningenelliklebitkilerden,etlerdenvehamurdanolmaküzereüçkaynaktanoluştuğunugörmekteyiz.Türkyiyeceklerinegenelolarakbakacakolursak,aşağıdakinitelikleresahipolduğunugörürüz:

•Göçebelikvetarımsalekonomikyapı,Türkyemeklerinietkilemiştir.•Yemeklerülkemizincoğrafibölgelerinegöreçeşitlilikgöstermektedir.•Ailelerinsosyo‐ekonomikdüzeylerinegöreyemeklerdegenelliklebirfarklılaşmagörülür•Yemekçeşitleribakımındanbaşkakültürlerdenetkilenmeveonlarıetkilemesözkonusudur.•Dinselyapımızvenormlarımız,değerlerimizmutfağımızıetkilemiştir.•Beslenmealışkanlıklarındabirölçüdecinselfarklılaşmadagörülür.

TarımsalekonomikyapıdaözelliklehububatlarTürkyiyeceklerininçoğunluğunuoluşturur.Kurufasülye,yadanohut,bulgurpilavıveyanındabirsoğan,adetaTürkyiyeceğininsimgesiolmuştur.Özelliklekırsalkesiminenpopüleryiyeceğibunlardır.Anadoluyollarındakilokantalardayemekyerkengarsonlarınençok“Birkuru”biçimindekisesleriniduymazmıyız?Askerliktenekadarçokyenirseyensin,fıkralara,şakalaşmalaranekadarkonuolursaolsun,kurufasulyeyinedevazgeçilmezbirTürkyemeğidir.

AvrupaveAmerikankültürlerininaksine,dahaçoksuluolarakpişirilenyemekleryenir.Sebzelerinvehububatınçoğukıymalı,kuşbaşıetli,soğanlıolaraksuilepişirilipyenir.BunedenleçorbanınçokzenginçeşitleriniTürklergeliştirmişlerdir.Kırsalkesimdekahvaltıolarakçorbanıntercihedilişibugünbilegeçerlidir.


6

Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)davranışkalıpları:Tektekdavranışlarıaçıklamayaveortakbirtanımdatoplamayayarayanuyumludavranışlarörüntüsü.[Behaviorpatterns].karışım:(a)Birdençokşeyinkarıştırılmasıylaeldeedilenveyaortayaçıkanşey;örnek:Melezbirinsanırkınınkarışımı,buadamakuvvetvermiş.‐M.Ş.Esendal.[Mixture]nitelik:(a)1.Birşeyinnasılolduğunubelirten,onubaşkaşeylerdenayıranözellik,vasıf,keyfiyet;2.Birşeyiniyiveyakötüolmaözelliği,kalite.[quality,property,attribute].

göçebelik:(a)Birtoplumsalbirliğin,yaşamakiçingereklikaynaklarıeldeedebilmeküzeredüzenliaralıklarlayerdeğiştirmegeleneğindeveyaalışkanlığındaolması.[Nomadism,migration].etkilemek:(f)Etkiyeuğratmak,tesiretmek;örnek:Toplumuetkileyenolaylaraherkeskendiyorumunukatıyor.‐N.Cumalı.[Toaffectsb/sth].hububat:(a)Tahıl;örnek:Benimmemleketimdeziraataelverişlidir,hububatyetiştirir.‐R.H.Karay.[Cereal,grain]

SUMMARYWithalonghistory,Turkshavearichcuisine,whichisevidentinthedifferenttypesoffoodeateninTurkey.Eatinghabitswithawidevarietyoffooddifferfromregiontoregionandevenfromtowntotown.Nevertheless,therearemanycommoncharacteristicswithregardtoeatinghabitsinTurkey.Thispaperfocusesonthesecommonandsharedcharacteristics.TherearemanyexamplesreferringtotherichnessofTurkishcuisine.Forexample,intheBlackSearegion,onecanseemorethantwentytypesofmealsthatcontaincornorcornproducts.Therearealsomanytypesofmealsthatcontainanchovysuchasanchovypilaf,friedanchovy,andgrilledanchovy.InKayseri,inCappadocia,youcanfindmorethantwentytypesofpemmican.Also,kebabs,salads,andmealsmadeupofeggplantarevariedandrich.ItisobviousthatAnatoliancuisineismadeupofthreesources:plants,meat,anddough.Allthesehavebeenusedsinceancienttimes.Asamatteroffact,thereisaconnectionbetweentypesoffoodandcivilizationofaculture.Thecharacteristicsofthecuisineofacountrygivecluesaboutitscivilization.Turkishfoodtypeshavevariedfromcivilizationtocivilization,whichhasshaped

thelandandimpactedcurrenteatinghabitsofTurkishpeople.WecanobservethefollowingcharacteristicswhenwelookatfoodsconsumedinTurkey:• Nomadismandagriculturaleconomic

structurehaveaffectedTurkishfoods.• Foodsvaryintermsofgeographical

regions.• Thesocio‐economiclevelsofpeoplehave

aneffectontheirfood.• Turkishcuisinehasinfluencedandhas

beeninfluencedbyotherculturesintermsofthevarietyoffoods.

• ThereligiousstructureandnormsofTurkishsocietyhaveinfluencedthecuisine.

• Thereisacertainextentofgenderdifferenceaswellintermsofeatinghabits.


7

Cereals,especially,accountformostofTurkishmeals.Drybeans,chickpea,andbulgurpilafwithanonionhavebeenasymbolofTurkishcuisine.Thesearethemostpopularfoodsoftheruralareas.UnlikeEuropeanandAmericancultures,inTurkeypeoplemostlyeathome‐cookedmeals.Mostofthevegetablesandcerealsare

cookedinwaterwithmincedmeat,steak(kuşbaşıet)andonion.Turkshavecomeupwithmanytypesofsoupsuchastarhana‐atraditionalTurkishcerealfoodconsistingofflour,yogurt,andvegetablesfermentedthendried‐gruel(unçorbası),lentilsoup,soupwithyogurt,andricesoup.

PROJECT2: TÜRKMUTFAĞINADAİRBİLGİLERİPAYLAŞINVEUYGULAYIN SHAREANDENACTYOURKNOWLEDGEOFTYPESOFFOODINTURKEY

TABLE2INSTRUCTIONALORGANIZERSandEMBEDMENTMAP

Presentingorpreparingatypeoffood/drink/dessert

ACCESS VOICE

INTERPRET ANALYZE PRESENT INTERACT

READ/WATCH/LISTENWatchandlistentovideosaboutthedifferenttypesoffood.SkimthroughthedifferentInternetsitesprovidedandtakenotesonrecipesandthecharacteristicsofvariousmeals.

FOCUSONLANGUAGEPassive(presentsimple).Presentformoftobe“Dir”(DIr)Passive(presentsimple/continuous)

WRITE/SPEAK/RECORDWritearecipeforatleasttwotypesoffoodindigenoustoTurkey,tryitoutathome,andthensharetheproductwithyourfriends.

EXCHANGEANDACTDiscusswhatkindsoffood,drinks,anddessertareconsumedinTurkey.PresentthecharacteristicsofdifferenttypesoffoodinTurkey.

ACTION:CookfortheTurkishNight;presentdifferenttypesoffoodinTurkey.

THEME:Turkishcuisine.

OPERATIONS:Internetsearch;writerecipes;usedescriptivediscourse.


8

ÖNERİLER/GUIDELINESA.NELERYAPACAĞIM?1. Videonun(vesağlananalternatif

videoların)izlenmesi.2. Türkiye’detüketilenfarklıyiyecekleredair

notlaralınması.3. Buyiyecektürleriningruplandırılması

(yemekler,tatlılar,kuruyemişler,içecekler).

4. Sunumgruplarınınbelirlenmesivesunumkonusunun(içeriğinin)belirlenmesi.

A.WHATAMIGOINGTODO?1.Watchthevideoandotheralternativevideos(iftimepermits).2.TakenotesonthedifferenttypesoffoodconsumedinTurkey.3.Categorizethefoodunderheadings,suchasfood,desserts,driedfood,anddrinks.4.Determinethepresentationgroupandtopic.

B.NASILSUNMALIYIM?1. Öncelikleeldeedilenbilgileringözden

geçirilmesi.2. Gruplarınbelirlenmesi.3. Hergrubunbelirlenenyiyecek

gruplarından(yemekler,tatlılar,kuruyemişler,içecekler)sunumiçinbirertürbelirlemesi.

4. Sunulacakyiyecekveiçecektürlerihakkındaderinbilgitoplanması(resim,video,makale,vs.).

5. Bilgilerinorganizeedilmesivesunulması6. Sunumlaberabersınıftakidiğerbireylere

sunulanyemeklerintariflerininhazırlanması.

B.HOWSHOULDIPRESENT?1.Revisethenotesyouhavetaken.2.Determineyourgroup.3.Determinethetypeoffood,driedfood,

dessert,anddrinksthatyouaregoingtopresent(asagroup).

4.Dodeeperresearchonthethingsthatyouaregoingtopresent.

5.Organizetheinformationyouhavecollected,andpresentit.

6.Preparearecipeforthefoodyouaregoingtopresenttotheclass.

MATERIALSforProject2VideoDriedFruits,DessertsandRestaurant(7min)withthreeinterviews.Thefirstinterviewisaboutapricotsanddriedfruits,thesecondoneisaboutbaklavaanddessert,andthethirdoneisaboutdifferentdishtypesfoundinarestaurant(lokanta).See“AppendixII”for

thetranscriptofthevideoattheendofthemodule.TextTÜRKMUTFAĞININÖZELLİKLERİexpressescharacteristicsofTurkishcuisine.


9

TÜRKMUTFAĞININÖZELLİKLERİ5Yazan:AYDINYILMAZ6TürkMutfağınınÖzellikleriAydınYılmazKeywords:hamurişi,çeşit/tür,haşlamak,kavurmak,baharat,zeytinyağlı,tatlı,çorba.

PassiveStructures

TürkMutfağındayemeklerinekmekleyenmesiesastır.

Hamurişlerivepilavlarönemlidir.Kebaplarınyanısıraetyemeklerininçeşitlerideboldur.Sebzelerhaşlanmışolarakdeğil,et,soğan,domatesveyasalçalıpişirilirler.Çoğunluklayemeklerekonansoğan,kıyma,et,salçasukonmadanönceyağdakavrulur.Soğanvebazıyemeklerdedesarmısakyemeğinanamalzemesidir.Çokçeşitlisebzekullanılırveaynısebzedençoksayıdayemektürüyapılır.Tencereyemeğihakimdir.Yakınzamanakadarkullanılantereyağı,içvekuyrukyağlarıkullanımınıazaltmaktadır.Soğukyemeklerinanamalzemesizeytinyağlıdır.Zeytinyağınınpilav,salatavekızartmalardagenişkullanımyerivardır.BulgurenazpirinçkadarTürkMutfağınahakimdir(köfte,çorba,salatav.s.).Kurumeyveler,hoşafvekompostoyapımındakullanıldığıgibi,bazıyörelerdeyemeklerdedekullanılmaktadır.Baharat,çeşitvemiktarolarakyemeklerdeazkullanılır.Ençokkullanılankarabiber,kırmızıbiber,tarçın,kimyon,yenibahar,nane,kekik,fesleğen,çörekotu,susamgibibaharatlardır.Maydanoz,dereotu,naneTürkyemeklerindegenişölçüdekullanılır.Yoğurtyemekmalzemesigibikullanılır.Tabaksüslemeveboyamasanatıyeniyenigelişmektedir.Yemeklerpişirilirkentuzukonur.

5Source:http://www.umityilmaz.net/ozellikler.htm,retrievedfromthissiteon9/17/2009.6AfamouscookinTurkey.

Tatlıçeşitleriçokfazladır.Hamurvesütlütatlılarhakimdir.Ayrıcahelvaçeşitleriyaygındır.Yemeklerarasındaşıra,şerbet,ayranveturşusularıiçilir.TürkMutfağındakoyunetihakimdir.Dana,tavukvebalıketikullanımıartmaktadır.Türkmezetabağındazeytinyağlılar,börekler,peynirlerveçiğyenebilensebzelerhakimdir.Türketlerikesimfarkındandolayıdahaazkalındırvebulezzetfarkıyaratmaktadır.TürkMutfağındadonmuşetvesebzekullanılmaz.Konservesebzelerfazlabenimsenmemiştir.Türkyemeklerininçoğuiçinözelkap‐kacağaihtiyaçvardır.Çorbamönünündemirbaşıdır.Türkyemeğindeçeşitlerinsunuluşsırasıfarklıdır.Evmutfağıileticarimutfakarasındaçeşityönündenfarklılıklarvardır.


10

Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)hamurişi:Hamurdanyapılanyiyecekleringeneladı.[Pastry].yanısıra:Yanında,birlikte.[Inaddition].hakimolmak:(f)1.Buyruğunuyürütmek,egemenliğinisürdürmek;örnek:Birmilletinruhuzaptolunmadıkça,birmilletinazimveiradesikırılmadıkçaomilletehâkimolmanınimkânıyoktur.‐Atatürk.2.Etkiliolmak,hükmetmek.[Todominate].haşlamak:(f)Sudakaynatarakpişirmek;örnek:Ninem,yoldayerimdiyeikiyumurtahaşladıydı.‐H.E.Adıvar.[Toboil].

donmak:(f)1.Sıvı,soğuğunetkisiylekatıdurumagelmek,buztutmak.2.Yaşamınıyitirmek,soğuktanölmek;örnek:Donmaküzereolaninsanlarıntatlılığınıiçimdeduymayabaşladım.‐S.F.Abasıyanık.3.Çoküşümek.[Freeze].benimsemek:(f)1.Birşeyikendinemaletmek,sahipçıkmak,kabullenmek,tesahupetmek.[Toadopt,embrace,andinternalize].demirbaş:(a)1.Biryerdekullanılan,biryerekayıtlıolan,birgörevlidenöbürüneteslimedilendayanıklıeşya;örnek:Salonundemirbaşıolanpiyano,yağmurlugünlerdeçocuklarıneğlenmesiiçinkullanıldı.‐A.Kutlu.[permanentorheavyfixturesorequipment].

ALTERNATIVEVIDEOS Avideooncheese:Thespeakertalksaboutatypeofcheeseindigenoustosomelocalareasin

Turkey.Hetalksabouthowthatspecifictypeofcheeseismadeandhowitispreserved. Foodandspices:ThespeakertalksaboutdifferenttypesofspicesusedinTurkey. Kadayıf:Thespeakertalksabouthowatypeofpastry(dessert)‐kadayıf‐ismade. Markettalk:ThisvideocouldbeusefulforTurkishlearnerswhoarenotfamiliarwith

bazaar/market/farmers'markettalk. Simitvendors(time1.36totheend):Thisvideo

couldbeusefultodiscusstheroleofsimitinmanypeople'slives.Itcouldbeusedtodiscussthesocio‐economicstructuresinTurkey,especiallyinbigcities.

Yeşilelma:Thisvideohighlightsthedynamicsoffood,culture,andfamilyrelationsinTurkishculture.ItisacookingprogramshownonaBayramday.Therefore,therearemanylocalelementsanddialoguesonBayram.

3) İNTERNETBAĞLANTILARI/INTERNETINTERNETLINKSBütünilleringenelmutfaközellikleri:Thissitepresentsdifferenttypesoffoodindigenousto

eachcityinTurkey.http://mhz.uni.cc/trkiyenin‐yresel‐yemekleri‐lezzet‐haritasi‐hangi‐sehir‐hangi‐yemekle‐meshur/

Trakyayöresi:Tekirdağmutfağı:ThissiteprovidesinformationonthefoodindigenoustotheThracianregioninTurkey.http://www.gurmeguide.com/content.asp?ctID=119&RecID=351

BatıTrakyamutfağı(özellikleri):ThissiteprovidesinformationonthefoodindigenoustoThracianregioninTurkeyhttp://www.ogretmeninsesi.org/dergi/107/saglikli%20yasam.asp

Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıpları:Hereyoucanfindarticles


11

onTurkisheatinghabitsandsomerecipesforpopularTurkishmealshttp://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2

ThisisaveryhelpfulsitewhichincludesashorthistoryofTurkishfood,thepopularfoodinTurkey,thenamesofthefoodsandtheirEnglishtranslations:http://www.turkishlanguage.co.uk/turksofra.htm

Youcanfindvarioustypesofrecipeatthesesites:http://www.turkishcookbook.com/turkce/http://www.turkish‐media.com/yemektarifleri/http://www.e‐lezzet.com/http://www.yemek‐tarifi.info/english/

ThisisabeautifulsitethatincludesavideocliponTurkishcuisine:http://www.youtube.com/watch?v=hhuWbSE‐5c8

Inthisvideo,theownerofoneofthemostfamousbaklavarestaurantsinGazianteptalksabouthowtomakequalitybaklava:http://www.youtube.com/watch?v=74y4fyXbvao&feature=related

4) DEĞERLENDİRME/EVALUATION

Youwereableto:Needsimprovement

Toacertainextent

GoodToagreatextent

Takedetailednotesonthetheme“TurkishCuisineandCulture”whilewatchingthevideos

Skimandscanarticle(s)forrelevantinformation.

Categorizenotesunderspecifiedtopics.

Discussyourideasthroughsemi‐structuredcontext/discourse.

Usepersuasivelanguagebycombininglanguageelementsindiscretesentencesandstringsofsentences

Createanumberofbasic,uncomplicatedcommunicativeexchanges

Connectyoursentencesandideasintoparagraphsoressays,usingcohesiveelements

Paraphrasetheideasinthereading/audiotext

Collectdatafromavarietyofsourcesandcombinethemintoameaningfulunit

Presentyourideasinawaythatiseasilyunderstoodbyanativeaudience

Presentinformationinalogical


12

sequencethataudiencescanfollowPresentinformationusingappropriate,standardgrammar

Includetransitionstoconnectkeypointsinpresentingyourideas.

DEĞERLENDİRME

Yapabiliyorum: GeliştirilmeliKısmenyapabili‐yorum.

İyiyimOldukçaiyiyim

TürkmutfağıveKültürütemasınadairvideolarıizlerkendetaylınotlaralabiliyorum.

İlgilimakaleleritarayıpgözdengeçirebiliyorum.

Belirlikonulardanotlarımıgruplayabiliyorum.

Yarıyapılandırılmışbağlamdafikirlerimitartışabiliyorum.

Kısmiyadaparçacıklıcümlelerhalindeiknaedicibirdilkullanabiliyorum.

Türkçe'debirkaçbasitveçokkarmaşıkolmayankalıplarkullanarakiletişimkurabiliyorum.

Çeşitlibağlaçlarkullanarakfikirvecümlelerimiparagrafyadametnedönüştürebiliyorum.

Okumayadadinlememetinlerindegeçenfikirlerikendicümlelerimleyenidenkurabiliyorum.

Farklıkaynaklardanveritoplayıpbuverilerianlamlıbirbütünedönüştürebiliyorum.

Fikirlerimi,Türkçe'yianadiliolarakkullananinsanlarınanlayabileceğişekildedilegetirebiliyorum.

Dinleyicilerintakipedebileceğişekildebilgiyisunabiliyorum.

Standartdilbilgisikurallarınıkullanarakbilgiyisunabiliyorum.

Anafikirlerimianlatırkenbağlaçlarkullanabiliyorum.


13

5) YARDIMCITEMALAR/FOLLOW‐UPYoucouldexpandthe“TurkishCuisineandCulture”themebyreferringtotheOttomancuisine,sothatahistoricalperspectivecouldbegainedandintegratedintomodernTurkishcuisine.ThehistoryofmodernTurkishcuisinecouldbetiedtoOttomancuisineandtheothercuisinesthathaveaffectedTurkishcuisine.Thiswaytheideaofdiversitycouldbeintegratedintoaseeminglymodesttheme“TurkishCuisineandCulture”.“TurkishCuisineandCulture”couldalsobeextendedbyanalyzingthesocio‐economicfactorsindifferentregionsthataffectedtheireatinghabits.Therelationshipbetweenpeoples’eatinghabitsandtheirphenomenological/anthropologicalexistencecouldbeanalyzed.Also,theeffectofgeographicalconditionsonpeoples’eatinghabitsandthetypesofthefoodtheyeatcouldbeanalyzed.Youcouldevenprovideyourownlocalexamples.Moreover,“TurkishCuisineandCulture”couldbefurtheredbyreferringtothetraditionaldaysandcelebrationsandthetypeoffoodthatisconsumedonthosedays.Moreculturalelementscouldbeintegratedintothetheme.SeetheYeşilelmamovieandthePPTpresentationnoII(Foodforspecialdays)orthispurpose.Finally,“TurkishCuisineandCulture”couldbefurtheredbytakingthecharacteristicsofsevendifferentregionsintoconsiderationandtalkingaboutthedifferencesand/orsimilaritiesamongtheseregionswithregardtotheireatinghabitsandthetypeoffoodtheyconsume.6) MÜZİK/MUSICYoucanusethefollowingtypesofmusicwiththereedflute[neyinTurkish]andthelute[udinTurkish]orsomeselectionsfromclassicalTurkishmusicandTurkishfolkmusic.http://www.youtube.com/watch?v=8t3hZSPfjck&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XEY4ufmbZOs&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=ivXWY5VuB5Q&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=wGMo8V6hA9o&feature=related7) KAYNAKÇA/BIBLIOGRAPHYÖzbek,N.(1995).DiscourseMarkersinTurkishandEnglish:Acomparativestudy.UnpublishedPh.D.Thesis.UniversityofNottingham,UK.RetrievedOctober01,2009,fromhttp://calper.la.psu.edu/downloads/ccr/CCR2_Gurbuz.pdf.Tezcan,M.(2000).TürkYemekAntropolojisiYazıları.Ankara:KültürBakanlığıHAGEMYayınları.RetrievedSeptember17,2000,fromhttp://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2Internetsites1.http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=12.http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=1&FirstLevel=7&SecondLevel=1003.http://e‐gazete.anadolu.edu.tr/ayrinti.php?no=6937


14

8) SUNUMLAR/POWERPOINTPRESENTATIONSPresentationI:InthevideoTurkishEatingHabits,thespeakers,whiletalkingabouteatinghabitsinTurkishculture,goontotalkaboutthetypesofdrinksanddessertthatareindigenoustoandpopularinTurkey.Inordertosupportthecontentoftheconversation,thePowerPointpresentationAlcoholicandnon‐alcoholicdrinksinTurkeyintroducesthepopulartypesofdrinksthatareconsumedinTurkey,mostofwhicharelocal.YoucanwatchthePowerPointafterviewingthevideointhefirstprojectorbeforethesecondprojecttogetanideaofeachdrink,whicharepartofyourpresentationsforthesecondproject.PresentationII:Foodforspecialdaysisaboutthetypeoffoodconsumedonspecialoccasions.TherearemanyspecialdayscelebratedinTurkey,andpeoplehavedifferenttypeoffoodonmostofthesedays.ThePowerPointpresentationintroducesthespecialdayandtypeoffoodattributedtothatday.YoucanmakeuseofthisPowerPointasacontingencyplaniftimeallocatedforProject2(PresentationofdifferentTurkishfood,drinks,anddesserts)isenough.Thisis,indeed,oneofthethemestofurthertheproject.9) YARDIMCIKONUŞMAKALIPLARI/PRE‐ORALACTIVITY

Pleaseusethefollowingstructurestofacilitatethediscussion.Presentations

• Türkkültüründe,yemekyemealışkanlıklarıbağlamındafarkettiğimözelliklerdenbirtanesi…

• Diğerbelirginbirözelliğişuolabilir...• Dikkatçekicinoktalardanbirtanesi,kanaatimce,şudur...• Bizimkültürde(konuşmacınınkendikültürü),Türkkültüründenfarklıolarakşunlar

yapılır...• Bizimkültürde(konuşmacınınkendikültürü)bukonuşöyleyken(açıkla),Türkkültüründe

bukonuyaşöylebakılmakta...• BizimkültürdeAkonusunaşuaçıdanbakılır,ama/fakatTürkkültüründebukonu

şöyledir...• İkikültüründe(konuşmacınınkendikültürüveTürkkültürü)ortaközelliklerişunlar

olabilir...• Farklılıklarolsada,ikikültürdeA/B/Cnoktalarıbağlamındabirbirinebenzemekte...

Yiyecek/içecek/tatlı/kuruyemiş.Bukonularanlatılırken(sunumesnasında)dikkatedilmesigerekennoktalarşunlardır:

• bütüntürlerinhangibölgeyeyadaşehireaitolduğununbelirtilmesi;• genelliklenasılvenezamantüketildiğinedairbilgiverilmesi;• yiyecekveiçeceklerinmalzemelerininnelerolduğununanlatılması;• varsayiyecekveiçeceklerinhangimutfaktanTürkmutfağınageçtiğininbelirlenmesi;• bütüntürlereaitresimler,vevarsahazırlanışşekillerinedairvideolarınsağlanması;• mümkünsetürlerinbölgeninyadaşehrinsosyo‐ekonomikyapısı/seviyesiyle

bağlantısınınaçıklanması.


15

EK/APPENDIXIVideoTranscriptofthemovie‘TurkishEatingHabits’Keywords:kültür,alışkanlık,farklılık,kahvaltı,öğün,ekmek(a),çeşit,sıra,rakı,tatminetmek,misafir,tabak,israf,(misafir)ağırlamak.Conversationmarkers/connectivesandduplications

Yasin:Esracığımelinesağlıkçokgüzelolmuş.Esra:Afiyetolsun.Ayşegül:Gerçektennefisolmuş.Esra:Cevizlitarçınlıyaptımsiziniçin.Yasin:Öylemi,teşekkürederiz,zahmetolmuş(bak).Ayşegül:Kokusu,rengi,herşeymükemmelolmuş.Yasin:BirankendimiziTürkiye’dehissettikböyleçay…vallaözlemişizYasin:Geçen(lerde)düşünüyordumda,böyle(hani)Amerikankültürüyle,Türkkültürüarasındaki,yemekyemealışkanlıklarıbağlamındafarklılıklarnelerolabiliryadavarmı?Esra:Varvar,meselagünebaşlarkenbizimiçinkahvaltıçokönemlidir.Kahvaltısızadımımızıdışarıatamayız.Hanibazıları"kafamçalışmıyor"derhatta."Çayıiçmedenkafamçalışmaz"derbazıları.Başka…kahvaltıdapeynirimizolur,zeytinimizolur;reçellerolurgeneldeevyapımı:çilek,(Yasin:evet)Vişne…kayısı(Ayşegül:güzelkokulu),şeftali,değişik,değişik.Ayşegül:Kahvaltıanaöğündüraslındabizde.Geçiştirilmemesigerekirkesinlikle.Esra:Amerika’dakibrunchgibidahaçokzaten,değilmi?Yasin:Evet,çeşitlikahvaltıadlarıolsada,bizimkigibibirşeydeğil,öğünleşmemiş.Bizdeenazakşamyemeğikadarönemlidir(aslında)kahvaltı.Ayşegül:Kesinlikle…Esra:Hattakahvaltıiçinrestoranlarvardır.Yasin:Tabii,özellikle(şeyde)Van7’daçokyaygındıro.Kahvaltırestoranlarıvardır,hattainsanlarİstanbul’dangiderordakahvaltıyapmaya.Esra:Bolu’da8davarbirtane(Yasin:BoluDağı'ndavar)Ayşegül:Kahvaltısaraylarıçokgüzeldir,(marketler);gidersin,böylebütünürünlerdizidizi.Çeşitçeşitzeytinler,beyazpeynirler,reçeller,sadecekahvaltımamülleri.Başkahiçbirşeyyok,(Yasin:kesinlikle)çokgüzel.Yasin:Sıcakekmekleberaber…Ayşegül:Oooo,sıcakekmekdedin…Esra:Fırınlardan,değilmi?Yasin:EvetEsra:Sıcaksıcak…Yasin:Haniekmekokadaryaygınkibizdezatenhersokaktamutlakabirfırıngörürsünböyle;sıcakekmekyapanfırınlarvardır.Esra:Sabahleyinevinküçüklerigönderilir…Yasin:Veinsanlarsırayageçer…Esra:“Niyehepbengidiyorum,birkeredeağabeyim(abim)gitsin.”Ayşegül:"Yok,senküçüksün,seningitmenlazım."Yasin:Evet…

7AcityintheeastofTurkey.8AcityinthewestofTurkey.


16

Ayşegül:Birdeekmekçeşitleri,yanionlarıngörüntüleriböyle,başlıbaşınasanataslında.Çiçekekmekler,somunekmekler,susamlı,haşhaşlı,(Esra:kepekli)kepekli,pideler…9Yasin:Evetonuözlüyorumben…Ayşegül:Bende(çok),ogörüntüyü…Yasin:Fırınkültürü,değilmi?Türkiye’dede(böyle)büyükkentlerdebirazazalmayabaşladı,amaküçükkentlerde,kırsallarda,halaoşeyvar,ofırınkültürüvar.İnsanlarhattaşeyyaparböyle,yemekiçihazırlayıpfırınaverirler,(mesela).Ayşegül:Pide…Yasin:Odavardır,evetpideyapmakiçin…Esra:Fırındahadeğişikolduğuiçin…(Yasin:kesinlikle)Ayşegül:Otadıevdeyapılanıntadınıasla…(Yasin:vermiyor)…vermiyorYasin:Başkanelerolabilir?Ayşegül:(Yemek)Öğünlerdekiyemekyemesıramız,yanihepçorbaylabaşlamamız;kahvaltıdışındadiğeröğünlerde.(Esra)Çorbaylabaşlıyoruz.Yasin:Değilmi?özellikleakşamyemeklerindeçorbaylabaşlarız,arkasından(işte)anayemeklergelir,yanındasebze,yadasebzeyemeğivardır.Esra:zeytinyağlıolursebzeliler…Yasin:Kesinlikle…Onundışında…Esra:Salatabulunurmutlaka.Yasin:Mezelervardırzatenyanında…(Ayşegül:evet)Yasin:İçkikültürüpekyaygındeğil…Esra:Şarapkültürüdeğil…Belkiokadar,yaniFransa’dakikadarbelkiyaygınolmayabiliramarakı,rakımızvardır.Yasin:Evet,özellikleböylesahilbölgelerde…rakısofraları10davardır.Ayşegül:Rakı,beyazpeynir,kavunüçlüsü(Yasin:kesinlikle).Değilmi?Ayşegül:Birdeyemekhiçbitmezbizde.Yaniakşamyemeğiniyersin…Esra:Misafirlergeldiğindeözellikle.Ayşegül:Özelliklemisafirgeldiğinde.Esra:yemektensonrabirkahveyapılır,Türkkahvesi.Ondansonra,kahvedensonrabirçay.Çayınyanındaböyle,iştetatlı,atıştırmalıkçerez.(Ayşegül:kuruyemişler).Ensonundameyvegetirilir.Ayşegül:Misafirkesinlikletatminedilmelidir.Yasin:Tabi,evet,misafiriboşgönderemezsinbizde.Ayşegül:Yoksaiyiağırlanmamışolurmisafir.Yasin:Aynen.Oyüzdendikkatliolmakgerekiyor.Dahadoğrusudışarıdangelenlerinbukonudadikkatliolmasıgerekiyor.Esra:Kesinlikleaçkarnagelmelerilazım…Yasin:Oobirkural,obirkural.Ayşegül:Pekhayırdemeşanslarıyokgaliba(misafirlerin).Çünkübizbirazısrarederiz."Yemelisin…Tabağınıbitirmelisin…"Yasin:Evet,oçokçokönemlikesinlikle.Esra:"Şundandaal.""Bunubeğenmedinmi?"Ayşegül:Evet,eğerazyerlersebeğenmediolurlar…Esra:Değilmi?Esra:Tabaktayemekbırakılmazmesela.(Yasin:evet)Bizdebirazgariptir.

9CommonbreadtypesconsumedinTurkey.10Rakı:atraditionalTurkishdrink,whichisgenerallyconsumedwithmashedeggplant,aspreadmadeofyogurtseasonedwithgarlic,calamari,shrimp,fish,melon,cheese,etc.


17

Yasin:Hani…şeyvardır…israftırobırakmak(tabaktayemekbırakmak)Ayşegül:"Çöpegidecektir"diyedüşünülürveyani…Yasin:Başkakültürde(dahadoğrusu)çokfazlafarketmedimbenonu,hanitabağıbitirme,tabağıboşbırakmama.Birnevievsahibinesaygıyıdagösteriyor.İşte"yemeğiniçoksevdim."…Ayşegül:Mesela,şuanyediğimizöğününasıladlandırabiliriz?İkindiçayıderizherhalde.Esra:Öğündeğildeikindiçayıevet.Çay,yanındaböylekek,salata,kısırmesela.Yasin:Değilmi?Evet.Esra:Benyapmadımama…maalesef.Ayşegül:Olsun,budagayetyeterli.Esra:Birdahakisefereyaparım.Yasin:Yemeksaatlerininasılbuluyorsunuzburada?Geneldedahastrict(katı)gibigeldi,dahaoturmuş.Esra:Burada,evet,bellisaatlerdebelliöğünleryeniyor.Bizherhaldebukadar,dakikmidiyeyim,dakikdeğilizyemekkonusunda.Yasin:Dahaesnek,bizimkültürde.Ayşegül:Bizimiçinöğleyemeğisaationikiyle(12),bir(1)arasıylakısıtlıdeğilaslında.Yanionikidenbelkidördekadarbizimiçinöğleyemeğiyenilebilir.Yasin:Kesinlikle,buradaobirazdahaşeygibigeldi….Ayşegül:Aynışeyakşamyemeğiiçindegeçerlideğilmi,Yasin?Yanialtıda,yedidebaşlasa,geceonda…Esra:Dokuzakadaryemekyeniyordışarıda.(Yasin:Kesinlikle).Ayşegül:Yaon,onbir,oniki.İstanbul’daonikidebilesıcakyemekbulabilirsinyani.Esra:Onunadınıbirazakşamyemeğikoymakzoramayinedeenazındanlokantalaraçıktır.Ayşegül:Menüyübulabilirsin,aynımenüyü.…Yasin:Yemeklerdensonra,özelliklemisafirağırlamalarda,tatlıvardır.Kaçamazsın.Yemektensonra,belkimeyvedenönceyadasonramutlakatatlıyenir.Esra:İçecekolarakdageneldeayran11çokyaygın…Yasin:Evet,dahadoğrusubaşkayerdeolmayanayranyaygındırbizde.Esra:AmerikalıbirarkadaşımTürkiye’yegitmişti;ayranıiçemedi;çokdeğişikgeldi.Ayşegül:Gerçektenmi?(Yasin:ciddimisin)?Esra:"Nasıliçiyorsunuzsizbunu?"dedi.Ayşegül:BenimdebirAmerikalıarkadaşımayemekhazırlamıştımbenbizimevimizde.Onunşöylebirtepkisiolmuştu‐ıspanakyemeğiyapmıştım,üzerineyoğurtsosu,sarımsaklı‐“yabuyoğurtbununüzerinde,yoğurttatlıbirşeydeğilmi,meyveliyoğurtolaraktüketilmeli,amabusebzeyemeğibununüstündeneişivar?”İlkçatalıalırkençoktereddütetti.Esra:Bizyoğurdusadeyiyoruzya…Buradageneldemeyveli…Ayşegül:Tatlıolarak.Yasin:Bizdenİngilizce'yegecenkelimelerdenbirtanesiyoğurt,değilmi?Esra:salep12var;birdeboza13var.BunlardaTürkiye’deyaygınolaniçecekleramaburadabulmakbirazzor.Yasin:Evet,evet.Helesalebiçokzor…Bozavesalepbizimsokaklardadasatılır,gecesesleriduyarsınız.

11Adrinkmadeofyogurtandwater.12Ahotdrinkmadewithpowderedsalep,thedriedtubersofcertainorchids(Redhouseİngilizce‐TürkçeSözlük).13Thick,slightlyfermentedmilletdrink.


18

Esra:Onlardakışiçeceğibiraz.Yasin:Kesinlikle…Muhteşemoluyor.Ayşegül:Birdeözelgünleriniçeceğidirsalepaynızamanda.Meselalisemezuniyetiiçineskiarkadaşlar,eskilisemezunlarıtoplanırlar,birarayagelirler,salepgünüyaparlarİstanbul’da.Annemlerinsalepgünlerivardırhala.Lisedenarkadaşlarıylatoplanırlar.Pilavgünügibibirşey.Esra:Pilavgünlerivar(evetpilavgünleri)Yasin:"Gün"kavramıvar,özelliklekadınlardayaygın,erkeklerpekkatılmaz.Esra:Altıngünleri14var.Yasin:Neleryapılıyorgeneldeogünlerde?Esra:Altıngünlerindemantıkşu:annemdenbiliyorum,benhiçkatılmadımama.Ayşegül:BendeaynışekildeEsra:Birazdaha(böyle)eskidenyaygınmış,şimdiyapılıyormubilmiyorum.Şimdibelkidolargünleriyapılıyordur.Ayşegül:Çokdoğrusöylüyorsun,trendeuygun.Esra:Obirazşeyböyle,evsahibineparatoplamakgibibirşey(evsahibiiçin).Evinegidilenkişiyeherkesbellibirmiktarparagötürüyor.Meselabiraltınakararveriyorlar,herkesbiraltıngötürüyor.Bubirseneboyuncabütünogünekatılanlarınevindetoplanıyor.Ayşegül:Herhaftayadaheraybirininevinegidiliyor.Esra:Meselayemekler,yemekderkenböyleatıştırmalıkkek,börek,poğaça,(kısır),salatalarçaylaservisedilir.Muhabbetedilir.Yasin:Evet,birsosyalfaaliyettiraslında.Esra:Sosyalfaaliyet,evet.Yardımlaşmagibibirşey.Meselaondaşeydenbaşlanır,ençokkiminihtiyacıvarsaondanbaşlanır.Ayşegül:Yadabazenşeyyapılır,aslındabirsıravardır,altınlarıntoplanmasırası.Amameselaoaybirinindahaçokihtiyacıvardır,bilinirveosıradeğiştirilir,"bensıramısanaveriyorum"denilirmesela.Çokgüzelbirdayanışmaörneğidir.Yasin:Kesinlikle…Yemeklerdenönceyemeklerdensonrabizimçeşitlidilselfarklılıklarımızdavar,değilmi?Yemeğebaşlarkenmeselabesmele15çekilmesi.Esra:Evetbesmeleylebaşlanır.Esra:Birazdahatraditional,yani…(Yasin:dahageleneksel)dahagelenekselbirşeyEsra:Yemeğinbereketlenmesiiçinbesmeleylebaşlanır.Yasin:Kesinlikle.Dolayısıylayemekbirnevikutsaldırbizde.Yada(hani)ekmekmeselaçokkutsaldır.Yeredüştüğünde(Esra:Kırıntılarfalan…)alırsın(Ayşegül:Üzerinebasılmamalıdır).Ayşegül:Birdeyeredüştüğündeöpersinoekmeği,öpüpalnınakoyarsın.Esra:İşteobirsaygıgöstergesiolarakherhalde…(Ayşegül:Kesinliklekutsal)Yasin:Dolayısıylabesmeleylebaşlarız.(Esra:(Ekmektenbahsetmeyedevameder)Çöpeatılmazmeselakuşlaraveyahayvanlaraverilir.Yasin:Sonra.Yemektensonranetürşeylerkullanırız,ifadelerdebulunuruz?Ayşegül:"Ellerinesağlık,"(elinesağlık),"afiyetolsun."(Yasin:"Ziyadeolsun"),"çokgüzelolmuş,""kesenizebereket."16Yasin:Evet.Esra:Yemeğiyapankişiyevemeselamisafirlikteysenevsahibine,böylegüzeldileklerdebulunulur.(Ayşegül:İltifat)İltifatlardabulunulur.

14Specialsocialgatherings(mostlycommonamongwomen),atypeofasocialactivitylikeapotluck.15Theholywordsthataregenerallyutteredwhenstartinganactivity(inIslamiccultures).16Expressionsthatarecommonlyusedwhenexpressingyourgratitudetosomeone(e.g.,thehostwhomadethedinner).


19

Ayşegül:Yemeğibeğendiğini,yemektenhoşlandığınıgöstermekiçinmemnuniyetinbirifadesiolarak.Yasin:Böyleözeldavetiyeleregiderkenbizdehediyegötürmekültürünasıldır?Yadafarklıolarak[bizneyaparız?].Ayşegül:Benimailemde,dahaçokyakınakrabalarbirbirleriniziyaretederken,özelbirgüniseeğer,dahaçokmeyvegötürürler,tatlıgötürürler(Yasin:Baklava),baklava,birpaketbaklava.Eğerhastaysaoziyaretedeceğininsanakolonya,(Yasin:Lokum)lokumolur(Yasin:Şeker).EvetEsra:Çiçekdegötürülür.…Çiçek.Geneldesaksıdaçiçekalınır,değilmi?(Yasin:Kesinlikle)Ayşegül:Çünküöbürüölecektirzaten.Kalıcıdeğildir.Yasin:Yeninesilde,şeydevardır,(Ayşegül:Buket,Yasin:Haotarzşeyler),giderkenşarapalıpgötürme,üniversiteöğrencileriarasındayaygındır.Esra:Küçükhediyelerdealınabilir.Meselabireveyenitaşınmışsabirisimutlakahediyeylegidilir.Buradadahouse‐warminggiftdiyorlar.Amerika’dadavarokültür,öylebirgelenekvar.Yasin:Anladım,çokilginç.Ayşegül:İhtiyacıolabilecekşeyler,mutfakeşyaları,küçükevaletleri……Ayşegül:Esracığımellerinisağlık.HerşeymükemmeldiEsra:Yaoturuyorduknegüzel!Birçaydahakoyayım.Ayşegül:Sanırımbizartıkkaçalım.Yasin:Dersimizvarveyoğunolacağız.Evet,elinesağlık,çokçokgüzelolmuşveçokgüzeldi.Esra:Afiyetolsun.Ayşegül:Almayalımartık,bukadarçayiçtiğimizyeter.Esra:Peki,afiyetolsun.Yasin:Teşekkürederiz.Ziyadeolsun.Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)alışkanlık(n):Birşeyealışmışolmadurumu,alışkınlık,alışmışlık,alışkı,itiyat,huy,ünsiyet;örnek:Yıllarınverdiğialışkanlıkla,kendimdeneminkonuşuyorum.‐A.Ümit.[Habit,routine]bağlam(n):Herhangibirolgudaolaylar,durumlar,ilişkilerörgüsüveyabağlantısı,kontekst;örnek:UygarlıkbağlamındaBatıveDoğudiyebirayrımyapılmamaktabirbütünolarakdüşünülmektedir.‐A.Cemal.[Context].farklılık(n):1.Farklıolmadurumu,ayrımlılık,başkalık;örnek:Evvelkilerlebusongörüşümüzarasındakifarklılıklarıölçüyorum.‐Y.K.Beyatlı.[Difference].kafasıçalışmak(idiom):düşünebilmek.[tobeabletocontemplateaboutsomethink].öğün(n):1.Kez,defa.2.Yemekvakti;örnek:Heröğüntıkabasayediğiikikatlı

ekmekkadayıfıile..‐H.E.Adıvar.3.Birvakitlikyemek.[Meal,withanadverbilexpressionoftime].sırayageçmek(v):Hizayageçmek,sıralanmak.[Togetinaqueue].(misafir)ağırlamak(v):Konuğasaygıgöstererekonunhertürlürahatını,gereksiniminisağlamak,ikrametmek,izazetmek;örnek:Benikarşıladılarveağırladılar.‐A.Kabaklı.[Tohost,toputsomebodyup].tereddütetmek(v):kararsızdavranmak,duraksamak;örnek:Hiçtereddütetmedenmaksadımıkendisineanlattım.‐F.R.Atay.[Tohesitate].muhabbetetmek(v):karşılıklı,dostçakonuşmak;örnek:Birgeçittenziyadebirtoplantıyeri.Mahalleoradamuhabbeteder,konuşur,kavgaeder.‐H.E.Adıvar.[Tohaveafriendlychat].yardımlaşma(k)(n,v):Yardımlaşmakişi;örnek:Ziragöçebelerinhayatıheran


20

yardımlaşmalarınıgerektirir.‐C.Meriç.[Toaidoneanother;tohelpeachother].bereketlenmek(v)(bereket,noun):Çoğalmak,artmak;örnek:Doksanyaşınakadaryaşamış,yoklukyüzügörmemişoğuluşaktoplansakocabirmahalleolacakkadarbereketlenmiş.‐M.Ş.Esendal.[Toincrease;toproliferate].öpüpalnınakoymak(idiom):değervermek,saygıgöstermek.[Tovalue,toregardinhighesteem].iltifat(n)(iltifattabulunmak,v):1.Birinegüleryüzgösterme,hatırınısorma,tatlı

davranma;örnek:Gençkızlarerkekleriniltifatlarınanasılkarşılıkvereceklerinişaşırmışlardı.‐M.Yesari.2.İlgigösterme,rağbetetme;örnek:Kimeiltifatdozunuartırırsaogerçektendebirşeylerolurdu.‐Ç.Altan.[Compliment].memnuniyet(n):Memnunolma,sevinçduyma,sevinme;örnek:Kurutan,yakangüneşlivegölgesizvenihayetsizbirçölünortasındabirbardakbuzlusubulanyolcumemnuniyetinihissettim.‐A.H.Müftüoğlu.[Contentment,satisfaction].

EK/APPENDIXIIVideoTranscriptofthevideoDriedFruits,DessertsandRestaurant Keywords:ürün,elyapımı,kayısı,döner,kadayıf,işlemek(işlenmiş),kurutmak(kurutulmuş),çerez,çeşit,ikrametmek,(etrafını)kaplamak,tüketmek,kavurmak(kavrulmuş),baklava.SpeakerI(Driedfruits):BunlaryinebizimMalatya'nın17ürünleri.Şuradanbaşlayayım.Bunlarpestil18,bunlaryineMalatya'daüretilenelyapımı.Fabrikasyondeğildir.Bunlardöner19dediğimiz,bukayısınındöneri.Şununezilerek,gülkurusudediğimizkayısınınezilerek,işlenmesindensonrabuşekilalıyor.Normalkilogramolarakkesekeseyeniyor.Busütlü,içindeAntep20fıstıklarıvarbunun.Onardöneri,diğerikividöneri.Ondansonra,bunlaryinekayısınınürünleri.Bunormalbizimbildiğimizistimli(?)kayısı;bugülkurusu.Bunlaröyleoşekildegidiyor.Şunlardaaynışekildekayısınınürünleri;üstünefındıkyapıştırdığımızatomdedikleri.Budaaynışekildeiçikayısıdır,dışıAntepfıstığı.Şucevizlisi.Diğertaraftakadayıf21var,dolmadedikleri,kadayıfdolması;içindebalveAntepfıstığıvar;dışıkadayıftırdolmaşeklinde.Şudeğişikbirüründür,çokgüzelbirüründür.

17MalatyaisacityintheeatpartofTurkey.Itisfamousforitsapricotsanddriedfruits.18Driedlayersoffruitpulp19Pressedlambroastedonalargeverticalspit20GaziantepisacityinthesoutheastpartofTurkey.Itisknownforaspecialtypeofnut:pistachionut(calledAntepFıstığı)21Akindofsweetpastry


21

İçindecevizvardır.Dıştarafıüzümpestilindenyapılır.Bu,budakayısıdır.Yalnızbuişlenmemiş,doğaldır;güneştekurutulur.Buşeydedikleri,muska22dedikleri;dışıpestildir,üzümpestili;içindecevizveAntepfıstığıvardır.Budaaynışekildeşununbirşekil,paketlenmişolarak.Buradaçerezkısmımızvar.BuAntepfıstığı,Gaziantep’teyetişen.Badem,tuzlubadem.Şubizimkayısınınçekirdeğininiçindençıkankayısıçekirdeği.Şutaneüzüm,bukanyapar.Geneldeçocuklarveihtiyarlariçingayetgüzeldir,şekerhastalığındakullanılabilir.Tamamendoğaldır.Ceviz,ceviziniçidiro(içceviz),tamamenceviziniçindençıkar.Şu,Adıyaman’dayetişenüzümvardır:Besniüzümüdediğimiz,Adıyaman’dangelir.Odaçokşifalı,güzel,kalitelibirşeydir.Yantaraftabademvaryine.Badem:butuzsuzdur,kavrulmuş;şunlaaynıdır,enbaştakiile.Otuzludur;butuzsuzdur.Leblebi23:buMalatya’yaözgüAğın(?)leblebisi.Bununtadıdeğişiktir;normalleblebidenfarklıdır.Şuerik,kurutulmuşerik,üstteki,şuradaki.Buerikekşieriktir;kurutulmuş,doğal,işlenmemiş,fabrikadaişlenmemişbirçeşididireriğin.Alttakihurma,normalArabistan’dangelendeğişikbirmeyvetürüdür;kurutulmuşturoda;öğütülmüştür.Şupestiloradakipestilleaynıdır.(Bu),üzümükaynatırlar,üzerindeköpüğüoluşur,oköpüktenbupestilolur,pestilyapılır.Bunormalsalkımüzümdür,siyah,Malatya’yaözgübirüzümdür.Bukurutulur,işlenmeden,kurutulduktansonrabuhalegelir.Bunlardakeza,oradakilerleaynı.Şudavar;budeğişikordaolmayan.Budabuköpükleriniçinecevizkoyulupsarılırvebuhalegelir.Cevizliköpüksucuğudenirbuna.Buradalokumlarvar,Turkishdelightdediğimiz.Şubizimnormalşekersucuğu,Malatya’daüretiliro.Cevizvardıriçerisinde.Şusultanlokumu,sütlekarıştırılarakyapılanbirlokumdur.Şukayısıdan,bizimyineoradakikayısılardanyapılankayısısucuğu.Şukayısınıncezeryesi.24Bunlarhepenerjiverengıdalardır;güzeldir.Misafirlergeldiğizaman,evlerde,Malatya’dageneldebunlar,[misafir]ağırlanırkenikramedilir.Bunlaryineatom,kayısıdanüretilen,içindekayısı,sütvecevizdenüretilir.DışıHindistanceviziilekaplanır.BudayineaynışekildeAntepfıstıklı;yukarıdakibademli.Şubuseneçoktüketilenveçoktalepgörenbirüründür:kayısıçikolatası.İçinde,normaloradagördüğünüzgülkurusukayısıvardırvedışarısıbitterçikolataylakaplıdır.Şukayısılokumuyandaki;odayinekayısıdanyapılır,içerisindekayısıçekirdeğivardır–şunlarvardır,kayısıçekirdeği.Bunormalkayısınıniçi,çekirdeği;bukavrulmamış,çerezolarakyenir,tüketilir.BubizimyineKaradeniztarafından,Giresun’dangelenburayaözgübirçerezdeğildir,üründeğildir:fındıkGiresun’dangelir.Aynışekildeyinebudakayısınınçekirdeğinintuzlanmışıveşeyolmuş,kavrulmuşhali;tuzludur.Buİzmirtarafında,Manisa,İzmirtarafındaüretilençekirdeksizkuşüzümüdür.SpeakerII(Desserts):Baklava:cevizlibaklava,fıstıklıbaklava,fıstıklıdilberdudağı,fıstıklıkadayıf,cevizlievbaklavası,fıstıklıkurubaklava.Dilberoğluspesiyalmutfağındanhepsiböyleişte.Halkatatlılarımız;alttalokumlarımızvar.SpeakerIII(Restaurant):Bunlarbizimyöreselyemeklerimiz.(youlooking),bukuzu,köfte‐İzmirköfte,patlıcankebap,kavurma‐budakavurma,tazefasulye,ıspanak.Gel,gel,gel…ıspanak,bezelye(yeah,bezelyeispeas),budaetsote(etsoteismeatsote)–acılıböyle(alittlebitspicy).Bunohut(chickpeasandrice)pilav(youknowpilav?).BunlarbizimTürkyemeklerimiz.Vocabulary:ürün:(a)1.Doğadaneldeedilen,üretilenyararlışey,mahsul.2.Türlüendüstrialanlarındaham

22Muska:talisman(popularinsomeareas).Thespeakerreferstoamuska‐shapeddriedfruit.23Roastedchickpeas(AcitycalledÇorumisfamousforitsroastedchickpeas)24Cezeriye:asweetmadeofcarrots,traditionalinMersin.


22

maddelerinişlenmesiyleeldeedilenşey.[Product].elyapımı:(sf)elemeğiileyapılan.[handmade,handcrafted].ezmek(ezilmek):(f)1.Üstünebasarakveyabirşeyarasınasıkıştırarakyassılaştırmak,biçiminideğiştirmek;örnek:Benkendihesabımaaruzubirbalmumugibiezer,oynar,istediğimşeklesokardım.‐E.B.Koryürek.2.Ağırbirşey,başkabirşeyinüzerindengeçmek,çiğnemek;örnek:Rüzgârıniçindebirbiriniezercesinekaçıştılar.‐S.F.Abasıyanık.3.Sıvıiçindebastırıpkarıştırarakeritmek.[Tocrush,pound,orsqueeze].şifalı:(sf)Sağlığayararlıolan;örnek:Birhastayatatbikedilenserumderhâlşifalıtesirinigöstermiştir.‐N.Hikmet.[Healing,medicinal].kavurmak:(f)Birşeyibirkabıniçindesukatmadankızartarakpişirmek;örnek:Madendenbirkapiçinebunlarıkoyupkavuracağız.‐S.Birsel.[Toroast,scorch].işlemek:(f)Birşeyeemekvererekonudahaelverişlibirdurumagetirmek.[Toprocesssomething].kurutmak:(f)Suyunuveıslaklığınıgideripkurudurumagetirmek;örnek:Gözyaşlarınıkurut,dedi,bilirsinkikaderdeğişmez.‐C.Meriç.[Todryup].ikrametmek:(f)Konuğubirşeyleağırlamak,konuğabirşeysunmak;örnek:Köylerindebizeherzamanportakallarınenolmuşunu,şaraplarıneneskisiniikramettiler.‐F.R.Atay.[Tooffersomebodyfood,drink,etc.]

REFERENCE AND COPYRIGHT INFORMATION FOR THIS MODULE

This module has a copyright. It may be reproduced and distributed for educational purposes only if the following citation is included in the document:

This Instructional Module was originally published on the Deep Approach website

(http://deepapproach.wceruw.org/index.html) as: Tunç,Y.andTochon,F.V.(2010).TurkishCuisineandCulture/TürkMutfağiveMutfakKültürü.Module

5, Intermediate level. Madison, WI: Wisconsin Center for Education Research (WCER).http://deepapproach.wceruw.org/index.html (accessdate).Themodule is reprintedherewithpermissionoftheauthorandthepublisher,TheWisconsinCenterforEducationResearchattheUniversityofWisconsin‐Madison.

To view related modules, movies, power points, theoretical articles, Q&As, and webcasts, or to

comment publically on this module in a forum of discussion, please go to http://deepapproach.wceruw.org/index.html and select the appropriate thumbnail.

module developed by yasin tunç -...

Documents