mongol ornii nvvrs

www.zaluu.comwww.zaluu.com

ЗорилгоМонгол улс нь нүүрсний баялгаа дэлхийн зах

зээлд нийлүүлэн өндөр ашиг олох боломжтой.

Нүүрсний олборлолт, үйлдвэрлэлт, борлуулалт

нь Монгол улсын нийгэм эдийн засгийн

өсөлт, хөгжилт, үйлдвэржилтэд хэрхэн нөлөөлж

буйг болон цаашдын ерөнхий чиг хандлагыг

тодорхойлох статистик тоо баримтуудыг гаргахыг

зорилоо.


Зорилт Нүүрсний үүсэл

Нүүрсний ерөнхий ангилал

Нүүрсний чанарын үзүүлэлтүүд

Монгол орны нүүрсний нөөц

Нүүрсний олборлолт

Нүүрсний тээвэрлэлт

Нүүрсний зах зээл

Нүүрсний баланс

Нүүрсний хэрэглээ


Нүүрсний үүсэлНүүрс нь органик ба органик бус бодисын маш нарийн

нийлмэл хольц юм.

1758 онд М.В.Ломоносов нүүрсийг ургамлаас гаралтайгэсэн онолыг дэвшүүлсэн.

Балар эртний ургамал нүүрсжихэдхимийн, геологийн, микробиологийн, физикийн зэрэг янзбүрийн хүчин зүйл нөлөөлсөн.

Дэлхийд найрлага шинж чанараараа яг ижил нүүрсний 2орд байдаггүй. Тухайн орд газрын нүүрсийг үүсгэсэн эхматериал болон нүүрсжилт явагдсан геологи, цаг уурыннөхцөл нь өөр өөр байгаа юм.

Нүүрс нь хамгийн ихээр Кайнозойн эриний гуравдагч (55%)болон Палеозойн эриний пермийн (40%) галавт үүссэн.


Нүүрсний ерөнхий ангилал

Нүүрс

Чулуун нүүрс

Битумжсэн

Антрацит

Хүрэн нүүрс


Нүүрсний чанарын үзүүлэлтүүд Нүүрсний техникийн анализ:

Техникийн анализид нүүрсэнд анхлан хийгдэх дараах зайлшгүй

шинжилгээ орно. Үүнд:

-Чийглэг (%)

- Дэгдэмхийн агуулга (%)

- Хүхрийн агуулга (%)

- Үнслэг (%)

- Илч өгөлт (kcal/kg, Btu/lb)

Анализийн үндсэн дээр тухайн ордын нүүрсний гарал

үүсэл, нүүрсжилт, шинж чанарын талаарх тодорхой дүгнэлтийг

гаргах тул өндөр ач холбогдолтой.


Бусад чанарын үзүүлэлтүүд

Үүнд:

- Фосфоржилт (%)

- Пластометрийн зузаан / Sapozhnikov Plastometer /

- Чөлөөт хөөлтийн зэрэг /FSN/

- Өсөх индекс /Caking index/

- Рога индекс

-Дилатометрийн үзүүлэлт

- Витринитийн ойлтын зэрэг /Vitrinite reflectance/

- Эрдсийн шинжилгээ

-Петрографийн шинжилгээ

болон бусад шинжилгээний үзүүлэлтүүд байдаг. Эдгээр

чанарын үзүүлэлтээр тухайн нүүрсний коксжих, эрчим

хүч, хими технологийн шинж төрхийн талаар

тодорхойлолтыг гаргана.


Монгол орны нүүрсний нөөцМонгол улс нүүрсний нөөцөөр баян орнуудын нэг

бөгөөд хамгийн их нөөцтэй 15 орны нэг. Манай

улсын нутаг дэвсгэр нийт 152 тэрбум тонн

нүүрсний нөөцтэй ба үүнээс 22.3 тэрбум тонн нь

геологийн урьдчилсан ба нарийвчилсан

хайгуулаар тогтоогджээ.


Нүүрсний олборлолт


2006

2007

20080

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2006

2007

2008


Нүүрсний тээвэрлэлт Одоогоор монгол улсын экспортын нүүрсний

ихэнхи хувийг авто тээврээр гүйцэтгэж байна. Энэ

нь хамгийн өртөг өндөртэй тээвэр юм.


Нүүрсний хэрэглээ

Нүүрсний нүүрстөрөгчийн

агууламжНүүрсний чийглэгийн

агууламж


(доод зэрэглэлийн

нүүрс)

(48%)

Хар нүүрс

(өндөр зэрэглэлийн

нүүрс)

(52%)


(20%)

Хагас

битумжсэн

нүүрс

(28%)

Антрацит

нүүрс

(1%)

Битумжсэн

нүүрс

(51%)

Металлургийн Дулааны


Дэлхийн зах зээл дээрх нүүрсний

үнэ ба цаашдын хандлага

0

50

100

150

200

250

300

350

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

HCC

Semi-hard

HCC : 51 42 40 43 48 46 57 125 115 96 300 129Semi-Hard: 43 36 34 42 39 37 47 103 83 73 284 110


Уурхайнуудын газар дээрхи

нүүрсний үнийн судалгаа

Багануур

Шивээ овоо

Адуун чулуун0

5000

10000

15000

20000

25000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Багануур

Шарын гол

Шивээ овоо

Таван толгой

Адуун чулуун


y = -540,8x + 2751R² = 0,707

y = -720x + 11300R² = 0,113

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

0 1 2 3 4 5 6

Ax

is T

itle

Axis Title

Chart Title

Олборлолт

Үнэ

Linear (Олборлолт)

Linear (Үнэ)


Нүүрсний балансҮзүүлэлтүүд Он 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Нөөц- бүгд 5187 5398 5337 5692.5 5823.6 7091.8 7860.4 8465.1 9555.5 10453.7 14883.5

Эхний үлдэгдэл 193 170 186 148 157.2 226.5 342.9 390.8 317.3 381.3 441.2

Үйлдвэрлэсэн 4964 5185 5141 5544.4 5666.1 6865 7517.1 8074.1 9237.6 10071.9 14442.1

Үүнээс: Төрийн өмчит

уурхайнууд

- - 4457.5 4807.03 4086.1 4130.1 4458.5 4941 6259.7 6674.2 7186.7

Хувийн

хэвшлийн

уурхайнууд

- - 683.5 737.1 1580 2734.9 3058.6 3133.1 2977.9 3397.7 7255.4

Импорт 30 43 10 0.1 0.3 0.3 0.4 0.2. 0.6 0.5 0.2

Хэрэглэсэн-Бүгд 5017 5211.4 5189 5535.3 5161.7 5188.5 5472.6 5691.2 5906.1 5843.2 6609.6

Үүнээс: Дулааны

цахилгаан

станц

4127 4449 4324 4723.2 4380.2 4478.6 4619.6 4595.2 4935.1 4849.9 5077.9

ЭЗ салбар

болон өрхөд

нийлүүлсэн

890 762.4 865 812.1 781.5 709.9 853 1096 971 993.3 1531.7

Үүнээс: Үйлдвэр,ба

рилга

347 180 152 151.7 153.5 90.6 106.6 237.3 203 190.1 226.3

Тээвэр,

холбоо

58 73 55 78.3 3.2 63.8 101.4 120.9 121.7 41.3 41.2

ХАА 32 3 4 7.6 8.6 5.3 18.3 8.2 3.4 7.2 13.6

Орон

сууц,НАА

202 406.4 334 435.7 464.9 451.2 513.9 549.9 454.8 580.6 631.6

Бусад 251 100 205 138.8 151.3 99 112.8 179.7 188.1 174.1 619

Экспорт - 0.6 - - 435.4 1560.4 2116.2 2456.6 3268.1 4169.3 7113.2

Эцсийн үлдэгдэл 170 186 148 157.2 226.5 342.9 271.6 317.3 381.3 441.2 1160.6


Корреляцийн шинжилгээCorrelations

Noots Olborlolt

Noots Pearson Correlation 1 1.000**

Sig. (2-tailed) .000

N 11 11

Olborlolt Pearson Correlation 1.000** 1


N 11 11

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Correlations

Olborlolt Hereglee

Olborlolt Pearson Correlation 1 .952**


N 11 11

Hereglee Pearson Correlation .952** 1


N 11 11


Correlations

Import Export

Import Pearson Correlation 1 -.471


N 11 8

Export Pearson Correlation -.471 1


N 8 8

Correlations

Import Olborlolt

Import Pearson Correlation 1 -.465


N 11 11

Olborlolt Pearson Correlation -.465 1


N 11 11

Correlations

Olborlolt Export

Olborlolt Pearson Correlation 1 .998**


N 11 8

Export Pearson Correlation .998** 1


N 8 8



Регрессийн шинжилгээDescriptive Statistics

Mean Std. Deviation N

Noots 7795.2818 2970.83557 11

Olborlolt 7518.9364 2882.68628 11

Correlations

Noots Olborlolt

Pearson Correlation Noots 1.000 1.000

Olborlolt 1.000 1.000

Sig. (1-tailed) Noots . .000

Olborlolt .000 .

N Noots 11 11

Olborlolt 11 11Variables Entered/Removedb

Model

Variables

Entered

Variables

Removed Method

1 Olborlolta . Enter

a. All requested variables entered.

b. Dependent Variable: Noots

Model Summary

Model R R Square

Adjusted R

Square

Std. Error of

the Estimate

1 1.000a 1.000 1.000 54.93386

a. Predictors: (Constant), Olborlolt


ANOVAb

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig.

1 Regression 8.823E7 1 8.823E7 29237.713 .000a

Residual 27159.557 9 3017.729

Total 8.826E7 10

a. Predictors: (Constant), Olborlolt

b. Dependent Variable: Noots

Coefficientsa

Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Coefficients

t Sig.B Std. Error Beta

1 (Constant) 47.617 48.243 .987 .349

Olborlolt 1.030 .006 1.000 170.990 .000

a. Dependent Variable: Noots


Descriptive Statistics


Olborlolt 7518.9364 2882.68628 11

Hereglee 5529.6000 465.57612 11

Correlations

Olborlolt Hereglee

Pearson Correlation Olborlolt 1.000 .952

Hereglee .952 1.000

Sig. (1-tailed) Olborlolt . .000

Hereglee .000 .

N Olborlolt 11 11

Hereglee 11 11Variables Entered/Removedb

Model

Variables

Entered

Variables

Removed Method

1 Heregleea . Enter


b. Dependent Variable: Olborlolt

Model Summary

Model R R Square

Adjusted R

Square

Std. Error of

the Estimate

1 .952a .905 .895 934.79077


ANOVAb


1 Regression 7.523E7 1 7.523E7 86.097 .000a

Residual 7864504.048 9 873833.783

Total 8.310E7 10

a. Predictors: (Constant), Hereglee


Coefficientsa

Model


Standardized

Coefficients


1 (Constant) -25058.054 3522.187 -7.114 .000

Hereglee 5.891 .635 .952 9.279 .000

a. Dependent Variable: Olborlolt




Olborlolt 8382.3625 2953.29573 8

Export 2639.9750 2269.14137 8

Correlations

Olborlolt Export

Pearson Correlation Olborlolt 1.000 .998

Export .998 1.000


Export .000 .

N Olborlolt 8 8

Export 8 8

Variables Entered/Removedb

Model

Variables

Entered

Variables

Removed Method

1 Exporta . Enter



Model Summary

Model R R Square

Adjusted R

Square

Std. Error of

the Estimate

1 .998a .995 .995 215.75374

a. Predictors: (Constant), Export


ANOVAb


1 Regression 6.077E7 1 6.077E7 1305.581 .000a

Residual 279298.053 6 46549.675

Total 6.105E7 7

a. Predictors: (Constant), Export


Coefficientsa

Model


Standardized

Coefficients


1 (Constant) 4954.294 121.737 40.697 .000

Export 1.299 .036 .998 36.133 .000





Olborlolt 7518.9364 2882.68628 11

Import 7.7818 14.77808 11

Correlations

Olborlolt Import

Pearson Correlation Olborlolt 1.000 -.465

Import -.465 1.000


Import .075 .

N Olborlolt 11 11

Import 11 11Variables Entered/Removedb

Model

Variables

Entered

Variables

Removed Method

1 Importa . Enter



Model Summary

Model R R Square

Adjusted R

Square

Std. Error of

the Estimate

1 .465a .216 .129 2690.71664

a. Predictors: (Constant), Import


ANOVAb


1 Regression 1.794E7 1 1.794E7 2.478 .150a

Residual 6.516E7 9 7239956.061

Total 8.310E7 10

a. Predictors: (Constant), Import


Coefficientsa

Model


Standardized

Coefficients


1 (Constant) 8224.221 926.785 8.874 .000

Import -90.632 57.577 -.465 -1.574 .150



Correlations

Olborlolt Export Noots Hereglee Import

Olborlolt Pearson Correlation 1 .998** 1.000** .952** -.465

Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .150

N 11 8 11 11 11

Export Pearson Correlation .998** 1 .998** .967** -.471

Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .239

N 8 8 8 8 8

Noots Pearson Correlation 1.000** .998** 1 .950** -.462

Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .152

N 11 8 11 11 11

Hereglee Pearson Correlation .952** .967** .950** 1 -.466

Sig. (2-tailed) .000 .000 .000 .148

N 11 8 11 11 11

Import Pearson Correlation -.465 -.471 -.462 -.466 1

Sig. (2-tailed) .150 .239 .152 .148

N 11 8 11 11 11



ДүгнэлтОрчин үеийн техник технологийн дэвшил, боловсруулахүйлдвэр хөгжихийн хэрээр аж үйлдвэрт нүүрсний эзлэххувь ихсэж, дэлхийн нүүрсний хэрэглээ улам өсч байна.

Монгол улс нүүрсний нөөцөөр баян орнуудын нэг бөгөөддэлхийн хамгийн их нөөцтэй 15 орны нэг. Манай улсыннутаг дэвсгэр нийт 152 тэрбум тонн нүүрсний нөөцтэй баүүнээс 22.3 тэрбум тонн нь геологийн урьдчилсансудалгаагаар тогтоогдсон байна.

Манай орны нүүрсний экспорт нь олборлолтоосоо шуудхамаарч, импортондоо урвуу хамааралтай байна.Корреляцийн шинжилгээгээр нүүрсний хэрэглээ нь бусадхүчин зүйлтэйгээ маш хүчтэй хамаарлыг үзүүлж байна.

Дээрх шинжилгээнүүдийг ашиглаж сурснаараа өмнөх жилүүдийн тоо баримт, үзүүлэлтүүдэд тулгуурлан ирээдүйд болох үйл явцыг мэргэжлийн түвшинд тодорхойлж сурлаа.


Ашигласан материал Статистикийн эмхтгэл/Статистикийн үндэсний

хороо/2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009,

www.mongolnews.mn

http://open-government.mn/

http://www.energyresources.mn/

http://www.factnews.mn

www.Open-parliament.MN

www.tavantolgoi.mn

www.Google.mn


http://www.mongolnews.mn/



















http://www.factnews.mn/







http://www.open-parliament.mn/







Анхаарал тавьсан та бүхэнд

баярлалаа


mongol ornii nvvrs

Documents