motivation interview and empowerment on diet, exercise and ... · บทสนทนาที่ 1...
TRANSCRIPT
Motivation interview and empowerment on diet, exercise and drug adherence
Prof Dr. Veerasak Sarinnapakorn
Medicine Department
Endocrinology Unit
Rajavithi Hospital
สงครามโลกครงท 2คนเสยทงหมด 48,231,700 คนทหาร 20,858,800 คนพลเรอน 27,372,900 คน
WHO 2012คนเสยชวตในโลกรวม 56 ลานคน38 ลานคน (68%) เสยชวตจาก NCD
ประมาณ ¾ ทเสยชวตจาก โรคหวใจ, stroke และโรคเบาหวาน รวมถง 40% ของโรคมะเรงปองกนได
ปญหาสาธารณสขในศตวรรษท 21
ไมมความร
มความรแตไมปฏบต
ปฏบตเปนชวตประจ าวน
ผปวย
Good role model
ใหความร
motivation
+ or - reinforcement
CampClubRole model
Individual ClassCampClub
Topics
1. Targets of DSME/S
2. Educational technique
3. Motivational technique
4. Problems of DSME/S and management
Topics
1. Targets of DSME/S
2. Educational technique
3. Motivational technique
4. Problems of DSME/S and management
Margaret A. Powers, et al. Diabetes Care 2015;38:1372–1382
Topics
1. Targets of DSME/S
2. Educational technique
3. Motivational technique
4. Problems of DSME/S and management
Diabetes Self Management Educator(DSME)
การสอน/การใหความร คออะไร
“Teaching” means to bring about an independent change in behavior
ถาเราสามารถสงผลกระทบตอพฤตกรรมคนใดตนหนง ท าใหเกดการเปลยนแปลงในทางทดขน โดยทเราไมอยดวย คนๆนนสามารถปฏบต โดยทเราไมอยดวย คนๆนนสามารถปฏบต มความคดตอยอด หรอท าใหเปนพฤตกรรม แสดงวาเราไดสอนอะไรเขา
เปาหมายการใหความรและค าปรกษา
ใหความตระหนกเหนความส าคญใหความรชวยแกไขปญหาใหหาทางเลอกในการแกปญหาท าใหเกดการเปลยนแปลงลดความกดดนทมอยในตวบคคล
ตองอาศยเทคนคทกษะการสอสาร
1. ครอยาสอนสงทครรทงหมดครตองสอนสงทนกเรยนตองรและควรร
2. การใหความรเมอตองการเรยนจงตองกระตนความสนใจ
3. ในอดตการสอน What> How > Why to doเนน Why > How > What to do
4. การสอนตามรายบคคล (individualized)5. บางอยางตองท าใหด (skill)
เทคนคการใหความร
Topics
1. Targets of DSME/S
2. Educational technique
3. Motivational technique
4. Problems of DSME/S and management
คณไมสามารถจะเปลยนใครไดนอกจากเขาจะเปลยนตวของเขาเอง
ดงนน บทบาทของผใหความร คอสนบสนนใหผปวยสามารถเปลยนแปลงตนเองได
ความจรง
Inception
การใหค าปรกษาแบบสรางแรงจงใจ
Changes are not easy
Counselors cannot just give advice and expect people to change
Changes can be very slow and difficult
Motivation interview
What separates the “good” from the “great” oftentimes is not WHATdietitians/instructors teach, but HOW.
What do you think?
What do you feel?
What will you do?
Basic counselling skills: “ORAS”
Open Question ค าถามทกระตนแรงจงใจ
Affirmation แสดงความชนชม
Reflections สะทอนถงแรงจงใจ
Summaries สรปความส าคญ
เพอใหผปวยไดยนสงทตนเองคดและรสก
ตวอยางบทสนทนาระหวางมารดาและลกสาวทเปนโรคเบาหวานชนดท 1 ทตองฉดยาวนละ 4 ครงและตรวจน าตาลเอง
บทสนทนาท 1 ขณะทลกสาวตรวจน าตาลปลายนวได 400 มก/ดล
มารดา: ตรวจน าตาลไดตง 400 ไปกนอะไรมาอกละซ
ลกสาว: สงสยวาไปกนขนมมา
มารดา: เดยวกเกด DKA ไปนอนโรงพยาบาล เสยคารกษาพยาบาลแพงๆ อก
ลกสาว: เงยบ
บทสนทนาท 2 ขณะทลกสาวตรวจน าตาลปลายนวได 400 มก/ดล
มารดา: ตรวจน าตาลได 400 ลกลองคดดวาวนนมอะไรพเศษมาไหม
ลกสาว: สงสยวาไปกนขนมมา
มารดา: แลวลกจะท าอยางไร
ลกสาว: เดยวหนจะฉดอนซลน RI เพม 6 units เดยวจะลองตรวจน าตาลอกท
มารดา: แมมนใจวาลกสามารถดแลตนเองได แตถามอะไรใหแมชวยสามารถบอกไดนะ
ทานคดวาลกสาวใน 2 กรณแบบไหนทจะท าใหเกดการเรยนรมากกวากน
Reflection: Reflective listening
Sometimes we don’t need advice,We just need somebody to listen
วธการท าลายสมพนธภาพ
ควรหลกเลยง
ถามหลายๆค าถาม
บอกวธแกไข แกไขปญหาอยางไร
แสดงอ านาจ
หลกเลยงค าทมความหมายเชงลบ เชน คมไมได
ดอ ไมยอมเปลยนแปลง
Peg Kearin, a trained nurse married with two toddlers, was diagnosed with type 1 diabetes in 1963.
Peg quickly realized there was no support or education for people with diabetes in regional victoria.
After consulting with Gwen Walton (later Gwen Scott) who worked for the organiztion as the first diabetes nurse educator in Australia, Peg set about forming the BendigoDiabetes Auxiliary, the first of its kind.
Peg KearinLiving well with type 1Diabetes for 50 years
I’m not afraid of storms,For I’m learning how to sail my ship.
Little Women by Louisa May Alcott.
เปาหมายในการควบคมน าตาลและปจจยเสยงอนๆ
น าตาลกอนอาหาร 70-130 mg/dl
น าตาลหลงอาหารPPG <180 mg/dl
น าตาลสะสมHbA1c < 7%
ความดนโลหต <130/80 mmHg
ไขมนไมด LDL-C <100 mg/dl
หยดสบบหร
ลดน าหนก 5-7% ถาน าหนกเกน
การเปลยนผปวยจากทดแลตนเองไมไดมาดแลตนเองได
DSME: 7 habits
1. Healthy eating 2. being active 3. Taking medicine
4.Monitoring 5. Problem solving 6. Reduce risk 7. Healthy coping
ผใหความร: “ผปวยทร ารวยเปนเศรษฐเปนเบาหวานมา 20-30 ป จะมภาวะแทรกซอนหรอไม”
ผปวย: “คงจะม”
ผใหความร: “ผปวยทเปนหมอ พยาบาล อาจารย เปนเบาหวานมา 20-30 ป จะมภาวะแทรกซอนหรอไม”
ผปวย: “คงจะม”
ผใหความร: “แตมผปวยโรคเบาหวานประเภทหนงทสามารถอยกบโรคเบาหวานโดยไมเกดภาวะแทรกซอน”
ผปวย: “ประเภทไหน”
ผใหความร: “ผปวยทยอมเปลยนแปลงใหเขากบโรคเบาหวานได สามารถรบประทานใหเหมาะกบโรค ยอมออกก าลงกาย รบประทานยาและควบคมเบาหวาน และปจจยเสยงตางๆได ดงนนคนทอยรอดได ไมใช คนทร ารวย หรอคนทมความรแตเปนคนทยอมเปลยนแปลงใหเขากบโรคได”
“It is not the strongest that will survive, nor the most intelligent. It is the one most adaptable to change.”
Charles Robert Darwin (1809–1882)
Plate model
ป,ยา,ตา,ยาย
พอ, แม
ลก,หลาน
โรคเบาหวาน
โรคเบาหวาน
Diabetes prevents diabetes
กนขาวกลอง
คมน าตาลดข น
หลกการของการควบคมอาหารใหส าเรจ (3 สะ)
1. ไมซ อของทรบประทานไมไดไวทบาน
2. ถามใหผปวยพยายามไมรบประทาน
3. ผปวยรบประทานใหญาตคอยเตอน
บางครงเราอาจจะรกตวเองและสงทเรารกนอยเกนไป
การทจะท าใหผปวยทมความรดานอาหารสขภาพและสามารถปฏบตได
อาจจะใช
Nutrition care process (NCP)
1. การประเมน การไดขอมลจาก การบนทกอาหาร การคยอยางละเอยด อาหารในชมชนและวฒนธรรม เพอจะไดทราบวาปญหาการรบประทานอาหารของผ ปวยเปนอยางไร
2. การวนจฉย เมอทราบขอมลจงวนจฉยวาปญหาของการรบประทานอาหารสขภาพเกดจากสาเหตใด เชน การคมอาหารทไมสม าเสมอ การรบประทานเลยง การรบประทานแตละมอทมากเกนไป การรบประทานอาหารไขมนสง
3. การใหการเปลยนแปลงเมอทราบการวนจฉยสงใดทตองเปลยนแปลง และไดใหค าแนะน า
4. การคอยตดตามและประเมนผล
บนทกอาหาร
ขาวตมปลา 1 จาน ขาวขาหม กาแฟสด สลด น าเปลา
กวยเตยวน า 2 จาน ถว 1 ถง ผดซอว 1 จาน แกงจดผกจาน
ขาวตมไก 1 จาน พาย 1 ชน กระเพราไก ไขดาว กนเลยงนอกบาน
บนทกอาหาร
ขาวตมปลา 1 จาน ขาวขาหม กาแฟสด สลด น าเปลา
กวยเตยวน า 2 จาน ถว 1 ถง ผดซอว 1 จาน แกงจดผกจาน
ขาวตมไก 1 จาน พาย 1 ชน กระเพราไก ไขดาว กนเลยงนอกบาน
อายาตนะ 6 (ตา, ห,จมก ลน, กาย, ใจ)
ปรงแตง
ตณหา, เวทนา
กรรม (การกน)
วบากกรรม (ผลของกรรม)
Trans fatSaturated fatSimple sugarLow fiberขนมเคก
นาทาน(อรอย)
รบประทาน
ถากน
ไขมนในเลอดสง
น าตาลสง
โรคหลอดเลอดหวใจ
ไขมนเกาะตามทตางๆ
ไมรบประทาน
โรคหวใจและหลอดเลอด
ความจรงโรคไมไดอยในตวคณแตคณเปนคนสรางโรคขนมาเองดงนนคณสามารถใหโรคออกจากคณไดถาคณปรบเปลยนพฤตกรรมอยางเตมท
The Problem
Heaven Hell
Healthy illness
ชวตหลงเกษยณ
สขภาพด
พงพา
ตดเตยง
60 ป 80-100 ป
คณเปนคนเลอกเองวาบนปลายชวตจะเปนอยางไร
ไดเหนจงไดคด
ผปวยบางรายชอบรบประทานน าอดลม ทเรยน ถาบอกวาคณตองหยดน าอดลมหรอหรอทเรยน ผปวยกอาจจะไมเลก การสอนอาจจะท าใหผปวยเหนในสงทไมเหน การตรวจน าตาลหลงรบประทานอาหารเหลานแลวผปวยพบวาน าตาลหลงอาหารสงมากจะเขาใจวาสงทรบประทานจะน าไปสภาวะแทรกซอน คอ เปนการท าสงทผปวยไมเหนเปนสงทผปวยเหน
การกนยาสม าเสมอ
คณตองกนยาสม าเสมอไมเชนนนคณจะเกดภาวะแทรกซอน(ไมควรใช)ถามผปวย 2 คน คนหนงกนยาสม าเสมอ อกคนกนบางลมบาง คณคดวาผลการรกษาใครจะดกวากนคนทกนยาสม าเสมอคณตองการผลการรกษาแบบไหนดมากคณควรท าอยางไรกนยาสม าเสมอ
สนต ดวงสวาง นกรองลกทงชอดง เสยชวตแลวอยางสงบท รพ. ใน จ.สมทรสงคราม ดวยวยเพยง48ป หลงหมดสต เสนเลอดสมองแตก นอนโคมา 4 วนญาต
อานขาวตอไดท: http://www.thairath.co.th/content/773466
Topics
1. Targets of DSME/S
2. Educational technique
3. Motivational technique
4. Problems of DSME/S and management
การให DSME/S ทไดมาตรฐาน
Case managers3 อ 2 สเลก บหรเลกสรา
"เมอจะท ำงำน อยำหยบยกเอำควำมขำดแคลนเปนขออำง จงท ำงำนทำมกลำงควำมขำดแคลนใหบรรลผล จงท ำดวยควำมตงใจและซอสตย"
อนาคตท านายได“ทกสงทกอยาง ทเกดทเปนอยแกเราในวนน ยอมมตนเรองมากอน ตนเรองนนคอ เหต สงทไดรบคอ ผล และผลททานมความรอยขณะน จะเปนเหตใหเกดผลอยางอนตอไปอก คอ ท าใหสามารถใชความรทมอยท างานทตองการได แลวการท างานของทาน กจะเปนเหตใหเกดผลอนๆ ตอเนองกนไปอก ไมหยดยง ดงนนทพดกนวา ใหพจารณาเหตผลใหดนน กลาวอกนยหนงกคอ ใหพจารณาการกระท าหรอกรรมของตนใหดนนเอง คนเราโดยมากมกนกวาอนาคตจะเปนอยางไรเราทราบไมไดแตทจรงเรายอมจะทราบไดบางเหมอนกน เพราะอนาคต กคอ ผลของการกระท าในปจจบน”
The patients don’t care how much you knowThe patients want to know how much you care
One Final Thought…….“ I am only one but still, I am one.I cannot do everything but still,I can do something.I will not refuse to do the something I can do.”
-Helen Keller
ผปวยแตละรายมความแตกตางกน เชน ชนดของเบาหวาน ภาวะแทรกซอน น าหนกตว ภาวะแทรกซอน เศรษฐานะ จงไมสามารถจะใชยาชนดเดยวทเหมาะสมกบผปวยทกราย (one size does not fit all)
โรคเบาหวาน ความดนสง
