motorlu araÇlarda İŞ saĞliĞi ve gÜvenlİĞİ · İŞ gÜvenlİĞİ uzmanliĞi temel...
TRANSCRIPT
Marmara Üniversitesi İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI TEMEL EĞİTİMİ
MOTORLU ARAÇLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Madde1- İş makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vi ç ve benzeri)
sürü üleri i eğiti leri ve eğiti i sonunda yapıla sı avda aşarılı ola ları
sertifikaları Millî Eğiti Baka lığı, Karayolları Genel Müdürlüğü veya Makine
Mühe disleri Odaları'nca, tarı sektörü de kulla ıla iş makinelerinin
( içerdöver ve benzeri) eğiti leri ve eğiti i sonunda yapıla sı avda aşarılı
ola ları sertifikaları ise Millî Eğiti Baka lığı ile Tarı ve Köyişleri Baka lığı'nca
verilir.
27 Ekim 1996 Tarih, 22800 Sayılı Resmi Gazete 'de
Yayımlanan Ve Karayolları Trafik Kanununun Değişik 42. Maddesi Gereğidir;
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 2. Bolum Tanımlar, Madde
3.c bendindeki araçlara ilişkin tanımlara baktığımızda:
iş Makineleri: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi,
bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve
hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli
ekipmanlar monte edilmiş, karayolunda insan, hayvan, yük
taşımasında kullanılmayan motorlu araçlardır.
Açıklama:
Lastik tek. Traktör (kepçe tak. değilse iş mak degildir,kulln.
Ehliyeti F olarak ayrıdır, kullandığı aparata gore
tarım, sanayii, inşaat olarak degişir.
27 Ekim 1996 Tarih ve 22800 sayılı Resmi Gazetede ilan edilen 2918
Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 42.maddesinde yapılan değişiklik
ile iş Makinesi kullanan şahısların Operatörlük Belgesi almaları ve
ayrıca karayoluna çıkacak lastik tekerlekli iş makinelerini
kullanacak olanlardan (G) Sınıfı Sürücü Belgesi almaları Yasal bir
zorunluluktur.
iş makinesi operatörlük belgesi ile taşıt trafiğine açık yollarda
makine kullanılamaz, Taşıt trafiğine açık olan yollarda makineyi
kullanmak için G sınıfı ehliyet almak gereklidir.
G sınıfı ehliyeti, operatörlük belgesi olanlar alabilir. Kişinin Operatör
belgesi ve her hangi bir sınıf sürücü belgesi var ise bağlı bulunduğu
Trafik Tescil şubesine müracaat ederek hiç bir sınava girmeden
Operatörlük belgesi ve kurstan almış olduğu belgelerle birlikte sürücü
belgesini ve evraklarını teslim edip G sınıfını ehliyetine işletebilir.
Eğer hiç ehliyeti yok ama operatorluk belgesi var ise ve bunu G sınıfı
ehliyet yapmak isterse. Her hangi bir sınıf ehliyet için surucu kursuna
müracaat edip başarılı olduktan sonra surucu belgesi ve operatörlük
sertifikasıyla birlikte Trafik Tescile Muracaat etmek suretiyle G sınıfı
ehliyete sahip olabilirler.
Buradan anlaşılacağı gibi Operatörlük belgesi tek başına G sınıfı ehliyete
çevrilmemektedir.
Özel ehliyetle kullanılması gereken iş makineleri
G Sınıfı iş Makinesi Türleri Forklift: Sanayi kesimlerinde; depolama, gümrük, stoklama,
ambarlara gibi iş yerlerinde çalıştırılan makinelerdir. Bu makineler ile
malzemelerin yükleme, boşaltma ve taşma hizmetleri yapılmaktadır. Kazici-Yukleyici / Ehliyeti: Paletli ve lastik tekerlekli
yükleyicileri kullanarak, çeşitli malzemeleri yükleme, taşma, kazma
vb. işlemleri emniyetli bir şekilde gerçekleştirme ve yükleyicinin
bakim ve kontrolünü yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler bu
aracı kullanabilmek için iş kanununa göre Kazici-yukleyici ehliyeti
almalıdır Ekskavatör (excavator), loderler, skrayper(yol İnş. kulln mak),
kanal kazıcılar, lastikli ve paletli iş makineleri.
Greyder: Genel olarak greyderler, tesviye işlerinde, hendek
kazma ve yol yapımı için kullanılan çok amaçlı
Ekskavatör: Ekskavatörler amaca göre, lastik tekerlekli veya paletli olabilir.
Özel ekipmanlar kullanarak kırma, çakma, kaldırma, itme, çekme gibi
amaçlar için de kullanılabilen ekskavatörün en önemli ozelligi,360 derece
dönerek çalışabilme kabiliyeti sayesinde bu işleri yer değiştirmeden
yapabilmesidir. Hareket kabiliyetinin çok yüksek olması, kazı ve yüklemeyi ayni anda yapabilmesi nedeniyle, ekskavatör en yaygın kullanılan iş
makinesidir. Ekskavatör, genel olarak yapı temellerinde, hendek kazılarında, hareket sahası kısıtlı olduğundan kazma ve yükleme işlemlerinin bir arada
yapılması gereken kazılarda, drenaj ve sulama kanalları kazılarında, kırma
işlerinde ve tünellerde kullanılır.
Vinç: Malzemeleri ya da yükleri kaldırma, yeni bir yöne dönerek veya
hareket ederek aktarma, yerlerini değiştirme, yükleme, boşaltma işlerinde
kullanılan makinalara Vinç veya CRANE (KREYN) denilmektedir. Vinçler düşey ve yatay hareketleri sayesinde genel anlamda her turlu yükün yerini
değiştirebilen manikalardır. Bu makinalar genellikle ağır yüklerin
kaldırılmasında ve zemine batmış makinelerin kurtarılmasında kullanılırlar. Bom uzunlukları 10-40 m., kapasiteleri de 10-60 ton arasında değişir. Pinyon
dişli üzerinde 360 derece dönebilen tipleri olduğu gibi 180°'lik donuş yapan
çeşitleri daha çok kullanılır. On ve arkaya ilave edilen destek ayaklarıyla ağır yükler kaldırılabilir
Zemin Süpürme : Araç üzerine monte edilen Vakumlu Yol Süpürme Makinesi;
yardımcı motor, çöp haznesi, vakum fani, hidrolik ve pnomatik sistem, fırça ve
sulama sistemlerinden meydana gelmektedir. çöp haznesi kapasitesi 3.5
m3'e kadar değişen ölçülerde, üzerine monte edilen araca bağlı olarak
değişiklikler göstermektedir. Araç, isteğe bağlı olarak sağ yada sol taraftan
ayrı ayrı olmak üzere tek taraflı kumanda edilebildiği gibi, ayni zamanda hem
sağ ve hem de sol taraftan olmak üzere çift taraflı olarak aracın direksiyon
kumanda sistemi dizayn edilebilmektedir.
Çöp haznesi ile diğer aksamlar olan; yardımcı motor, su tankı ve hidrolik
sistem yağ tankı odası birbirinde ayrı olarak imal edilmiştir. Bu sistem ses ve
isi izolasyonu ve ayni zamanda bakim kolaylığı sağlamaktadır. Beton Pompası Operatörü: Beton Pompa Operatörü, kendi başına ve belirli
bir sure içerisinde mobil(hareketli) ve yer (sabit) beton pompa makinelerini,
beton dökümüne hazırlama, beton dökme ve dokum sonrası bakim işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Dozer Operatörü: Kazı, dolgu, yarma, çekme ve itme
işlemlerinde kullanılan iş makineleridir. Makinenin altında uygun bıçak
düzeneği vardır. Dozerlerin bıçak boyları değişik olup çeşitli işlerde
kullanılma özellikleri vardır. Dozerler genelde ağır ve güçlü iş
makineleridir.
Silindir Operatörü: Motorlu araç olan silindiri kullanarak toprak, stabilize,
asfalt gibi zeminlerin, zeminin yapısına ve çeşidine uygun olarak
sıkıştırma-ezme işlemlerini yapan kişidir. MOTORLU Araçlarda Güvenlik
Motor atölyesinde en sik rastlanan iş kazalarının sebepleri
şunlardır. Kapalı yerlerde çalıştırılan motordan çıkan egzozdan zehirlenme,
Motor çalışırken elbise, kravat vb. kaptırma, Akü bakimi sırasında asitli su sıçraması, Motor tamir-bakımında el aletlerinin yanlış kullanılması,
Motorlu Araçlarda Güve lik
• Motorlu araçlar a ak ehliyetli yetkile diril iş elemanlar tarafı da kulla ıl alıdır.
• Motorlu araçlar işaretle erek ke disi e ayrıl ış yol ve alanlarda kulla ıl alıdır.
• Motorlu araçlar kulla ılırke , trafik kural,
işaret ve levhaları a dikkat edil elidir.
12
Motorlu Araçlarda Güve lik
• Tehlike a ı hariç hiç ir za a a i fre yapıl a alıdır.
• Sürü ü, otor çalışırke el fre i çek ede
aşağı i e elidir. • İstiap haddi üstü de yük yükle e elidir. • Ö de gide vasıta ile arada yeterli takip mesafesi
ırakıl alıdır.
13
Motorlu Araçlarda Güve lik
• İ sa lar emniyetli mesafeye uzaklaş ada
çalış aya aşla a alıdır.
• Islak ve yağlı ze i lerde yavaş gidil elidir.
• Belirle e aza i hız sı ırla aları a uyul alıdır.
14
Motorlu Araçlarda Güve lik
• Ge el kural olarak araçlar irkaç
dakikalığı a ile olsa üzeri de kontak
anahtarı olduğu halde park edil emelidir.
• Araçlar kapıları açık olarak hareket
ettirilmemelidir.
15
Paletli Araçlarda Güve lik
16
Paletli Araçlar
- Ehil ele a lar a kulla ıl alı,
- Sürekli akı ı yapıl alı,
- Çalış a ala ı işaretle eli
- Çalış a ala ı da ki se ulu a alı,
17
Paletli Araçlar
- Koru a ka i i ol alı,
- Aydı lat a, ikaz v . güve lik siste leri çalışır duru da ol alı,
- Trafiğe a ak akil araçları üzeri de çıkarıl alı,
- Seyyar ya gı sö dürü ü ve ilk yardı ça tası ulu durul alıdır.
18
KALDIRMA PLATFORMLARI
19
KALDIRMA PLATFORMLARI
• Sade e i alat a a ı a uygu işlerde kulla ıl alı,
• Eğiti li ele a lar a kulla ıl alı, • Kulla a tali atı hazırla alı, • Taşı a kapasitesi aşıl a alı,
20
KALDIRMA PLATFORMLARI
• Bakı ları sürekli yapılarak kayıtları tutul alı,
• Periyodik ko trolü yapılarak elgele eli,
• Dai a platfor aşağıda ve yüksüz ike hareket ettiril eli,
• Çalış a ala ı a girişler yasakla alı,
21
Yükü Yerleştiril esi
• Yükün birkaç parça halinde kaldırıldığı veya taşındığı
zamanlarda, en ağır yük daima çatalların dip kısmına
konulmalıdır.
• Ağır yükleri çatalların dip kısmına yerleştirmek, yük
ağırlık merkezi-ön aks mesafesini kısaltır ve bu durum
aracın ve yükün daha dengeli ve kararlı olmasını sağlar.
22
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Doğru
65cm 50cm
Yanlış
23
Çatalları Ko u u
• Çatallar, arkaya doğru eği li ko u a getirilerek yükü kararlılığı arttırıl alıdır.
• Çatalları arkaya doğru eği li ol ası, yük ağırlık erkezi i ö tekerlere doğru yaklaştıra aktır.
24
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
25
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
• Çatalları ö e doğru yatır ak yük erkezi i ö aksta uzaklaştırır ve ge ellikle çatallar yükseltildiği za a kararlı ol aya ir duru oluşturur.
• Yüklü olarak çatallar yükseltildiği za a asla ö e doğru eği li ko u a getiril e elidir.
26
•
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
27
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
• Ayak ve elleri ereye koyulduğu a dikkat edilmelidir.
• Sıkış a oktaları da uzak olduğu uzda emin olun.
28
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
29
Operatör Davra ışları
• E iyet çerçevesi i altı da oturul alıdır.
• E iyet çerçevesi, kulla a es ası da operatörü koru ak içi tasarla ıştır.
30
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
31
• El ve ayaklar forklift kabini içinde tutulmalıdır.
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
32
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
33
Operatör Davra ışları
• Eğer forklift devril eye aşlarsa, KESİNLİKLE ATLAMAYIN!
• .Sürü ü koltuğu da kalı , ara ı ızı ko trol etmeye devam edin.
• .Teker yö eti ve güve liği e haki ol aya çalışı .
• .El ve ayakları ız ile ke di izi destekleyi ..
34
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
35
Operatör Davra ışları
• Forklifti güve li kulla a ı a la ı yal ız operatörü değil, ay ı za a da çevrede ulu a diğer i sa ları güve liği i de göz ardı edil e esi a la ı a gelir.
• Forklifti hareket ettir ede ö e ve her za a diğer i sa ları ko u ve davra ışları a dikkat edil elidir.
36
Operatör Davra ışları • Yaya yolları ve kavşaklarda dikkatli olu alı, yavaş geçil eli ve
gerektiği de kor a çalı alıdır.
• Forkliftin hareket yö ü değiştiril ede ö e, ta a e
durul alı çevreyi ko trol ettikte so ra değiştiril elidir.
37
Operatör Davra ışları
• Çatallar yükseltil iş ko u da ike çatalları altı da ke di iz veya aşkaları ı dur ası a ve geç esi e üsaade edil e elidir.
38
Operatör Davra ışları
Forkliftin ir taksi ol adığı u utul a alı, forklift üzeri e ki se i i esi e üsaade edil e elidir.
39
Operatör Davra ışları
• Forklift i sa ları kaldırılıp i dir esi a a ı içi yapıl a ıştır. Çatal üstü de i sa kaldırıl a alıdır.
• İ sa ları kaldırıl ası da, a ak u a aç içi özel yapıl ış araç ve do a ı lar kulla ıl alıdır.
40
Operatör Davra ışları - Forkliftin kor ası şu duru larda kulla ıl alıdır. * Geri git ede ö e, • Kavşaklara gir ede ö e, • Yaya yolu da geç ede ö e, * Kapılarda geçerke , * Görüş ala ı ı sı ırla dığı duru larda
41
Operatör Davra ışları
• Geri geri giderke diğer i sa ları ikaz et ek içi forkliftler geri vites ikaz siste i ile do atıl alıdır.
• Geri gidile eği za a geriye dö üp, akıl alı ve kor a çalı alıdır.
42
Operatör Davra ışları
• Forkliftin e ö e li e iyet do a ı ı sürü ü ü
kendisidir.
• Ke di iz kadar, diğer çalışa lar içi de dikkatli olu alı,
forkliftin ve çalış a ala ı ı şartları sürekli gözle elidir.
• İşyeri e gel ede ö e ve işyeri de alkol veya uyuşturu u
kulla ıl a alı,
• Forkliftle çalışırke işi te el esası ı i sa ve güve lik
olduğu u u utul a alıdır.
43
Göz Ko trolleri
• Forkliftle gü lük çalış aya aşla ada ö e ve vardiya değişi leri de e az şu hususlar gözle kontrol edilmelidir.
* Sesli ışıklı ikaz siste i * Tahrik ve durdurma sistemi
* Motor yağı ve soğut a siste i *Ay alar ve kaldır a siste i * V . diğer hususlar.
44
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI
• Operatörler çalışmaya başlamadan önce: 1. Lastik bası çlarını ve bijonları, 2. Frenleri, debriyaj ve direksiyonu
3. Korna, sinyal, farlar, geri vites sesli ışıklı ikaz,
akü, ay a v . 4. Akaryakıt, motor yağı, soğutma suyunu,
45
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI
. Hidrolik yağı, kaldır a ve u yatır a sistemlerini,
. Yük kaldır a ve taşı a o u, zi ir, bilye, makara ve pimleri,
. Çatallar ve pi leri i,
. Sürü ü ahalli ve koltuğu u,
46
OPERATÖR GÜNLÜK BAKIM TALİMATI
. Maki a ı gü lük te izliği i, 10. A irleri vere eği diğer e ir ve tali atlara uyul ası ı, –Ko trol ederek so uçları ı kayıtlara işleye ektir.
Not : Tesbit edilen hususlardan giderilebilecekler
derhal giderilmeli ve kalan hususlar derhal yetkili
amire bildirilmelidir
47
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
4857 Sayılı İş Kanunu İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde: 456- 476 arası
Madde456
• Motorlu arabaların gündüz çok loş ve karanlık yerlerde veya gece
kullanıldığında, on ve arka ışıkları yakılacaktır. Motorlu arabaların operatör platformlarının üstleri ve kenarları, demir veya çelikten yapılmış sağlam boru korkuluklarla korunacaktır.
Madde 457
• Motorlu arabaların güçlü frenleri olacak ve dikiz aynaları bulunacaktır. Tekerlekleri veya tırtılları, şase dışında ise bunlar uygun şekilde korunacaklardır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 458
Benzin, mazot ve benzeri yakıtla çalışan motorlu arabalar,
patlayıcı maddelerin, tozların ve parlayıcı buharların bulunduğu yerlerin yakınında, binaların içlerinde, vasıtaların akaryakıt depolarının doldurulduğu kapalı yerlerde kullanılmayacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde459
Motorlu arabaların klakson, çan veya zil sesleri, işyerindeki diğer sinyal seslerinden farklı, diğer makinelerin meydana getirdiği gürültüleri bastıracak kadar kuvvetli ve titiz olacak ve ayni işyerinde çalışan çeşitli motorlu arabalar için ayni ses tonu kullanılacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 460
Görevli olmayanların motorlu arabalar ve römorklar üzerine çıkmaları, operatörler tarafından önlenecek ve bunlar, üzerinde açıkça gösterilmiş bulunan en ağır yükten fazla yüklenmeyecek ve yükler, arabanın gabarisi dışına taşırılmayacak ve sağlam bir şekilde bağlanacaktır.
Madde 461
işyerlerindeki demiryolları şebeke ve tesislerinin inşa, tertip,
tanzim, yükleme, boşaltma, işletme, bakim ve onarım işleri T. C. Devlet Demiryolları mevzuatına göre yapılacaktır.
Madde 462
işyerlerindeki tren personeli ve görevlilerinden başkaları, hareket halinde olan vagon ve lokomotifler üzerinde bulunmayacaklardır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 463
• işyerlerindeki demiryollarının, binalara yakın olarak geçmeleri zorunlu olan hallerde, bu binalara demiryolunun bulundugu taraftan kapı açılmayacak ve buralarda işçiler durmayacak, eşya ve malzeme bırakılmayacak ve bunları yasaklayan uyarma levhaları bulundurulacaktır.
Madde 464
• işyerlerinde, demiryolları seviyesinde bütün geçitler kapatılacak
ve bunların yerine, yayalar ve araçların geçmesine özgü üst veya alt geçitler yapılacaktır. Bunların sağlanamadığı hallerde, geçitlerde gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 465
Akaryakıtla çalışan lokomotiflerin yakıt depolarının doldurulmasına yarayan
ağızlar, doldurma dışında kapalı tutulacak ve doldurma sırasında
motorlar durdurulacaktır. Madde 466
Elektrikli lokomotif makinistleri, kumanda
kol veya kollarını çıkarıp almadan veya
bunları kilitlemeden yerlerini terk
etmeyeceklerdir.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde467
işyerlerindeki lokomotiflerin makinistleri, lokomotifler harekete geçmeden önce veya yol geçitlerine yaklaşırken veya binalara girerken veya diğer tehlikeli yerlerde sesli ve ışıklı uyarma yapacaklardır.
Madde 468
işyerlerinde, lokomotife bağlı olmadan bir vagona veya bir katara yer değiştirildiğinde, o vagon veya katarı, el freni ile kontrol
altında tutmak için, bir işçi görevlendirilecektir. Yeri değiştirilecek vagonlar hareket ettirilmeden önce, vagonlar arasında veya altında veya ray üzerinde hiç bir işçinin kalmadığı kontrol edilecektir.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 469
Lokomotifler veya vagonlar bir binadan çıkarken
veya bir binaya girerken tren personelinden bir
görevli, uygun aralıkla vagonların önünde
ilerleyecek ve gerekli uyarmaları yapacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde470
• işyerlerindeki bakim ve onarım hatlarının makaslarıyla, parlayıcı, patlayıcı, korozif veya tehlikeli maddeler taşıyan sarnıçlı vagonların bulunduğu
hatların makasları kilitlenecek ve parlayıcı sıvılar taşıyan sarnıçlı vagonların
boşaltıldığı hatlar, yalnız bu işte kullanılacaktır.
Madde 471
• Parlayıcı sıvıların veya gazların yüklü bulunduğu vagonlar, boşaltma veya
doldurma rampalarında bulunduklarında, bunlar ve bağlantı boruları topraklanacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde472
• Vagonların yükleme veya boşaltılmasında çalışan işçiler, vagonlara bir kalas üzeri de geçmek zorunluluğunda kaldıkları hallerde, bu kalaslara uygun basamak çitaları çakılacak ve kalasın her iki başı sağlamca bağlanacak ve bu işçilere, uygun emniyet kemerleri verilecek ve vagonların yanında yardımcı bir işçi görevlendirilecektir.
Madde 473
• Kenarları açık vagonlardan mekanik kepçelerle dokum halindeki maddeler veya mıknatıslı vinçlerle metal parçalar boşaltılırken, işçiler vagon içinde bulundurulmayacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde 474 Kenarları açık vagonların veya cevher vagonlarının dip kapaklarının açılmasında, sap kısmında bir koruyucu bulunan emniyet anahtarları kullanılacaktır.
Madde 475 Yük vagonlarından yere boşaltılan
malzeme, hat gabarisi dışında bulundurulacak ve hatlara doğru kaymayacak veya yıkılmayacak şekilde istif edilmiş olacaktır.
Motorlu Arabalarda Alınacak Güvenlik Tedbirleri
Madde476
• Sıvı, kıvamlı veya yarı kati korozif maddelerle parlayıcı veya
zehirli maddeler ve basınçlı gazların taşınmasında kullanılan
sarnıçlı vagonlar, doldurulma ve boşaltılmalarında sürekli bir
gözetim altında bulundurulacak ve bu işlerin bitiminde, kullanılan
boru ve rekorlar ortadan kaldırılacaktır. Doldurma ve boşaltma
işlerinin durdurulması gerektiği hallerde, kullanılmakta olan boru
ve rekorlar, yerinden çıkarılacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler
1. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket edebilen iş
ekipmanları için asgari gerekler;
1.1. Üzerinde işçi bulunan iş ekipmanı, ekipmanın bir yerden bir yere
götürülmesi sırasında tekerleklere veya paletlere takılma veya temas
etme riski de dahil işçiler için oluşacak bütün riskleri azaltacak şekilde
uygun sistemlerle donatılacaktır.
1.2. iş ekipmanının çekicisi ile çekilen ekipman veya aksesuarları ya da
yedekte çekilen herhangi bir nesnenin, birbirine çarpma veya sikişma
riskinin bulundugu durumlarda, bu ekipmanlar çarpma ve sıkışmayı önleyecek koruyucularla donatılacaktır. çarpma veya sıkışma riski
önlenemiyorsa, işçilerin olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemler alınacaktır.
1.3. iş ekipmanının hareketli kısımları arasında enerji aktarımını sağlayan
kısımların yere teması nedeniyle hasar görmesi veya kirlenmesine
karşı önlem alınacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler
1.4. Üzerinde işçi bulunan hareketli iş ekipmanı, normal gelişme
koşullarında devrilme riskine karşı;
• Cihaz bir çeyrekten (90 derecelik açı) fazla dönmeyecek şekilde yapılmış
olacak veya
• Bir çeyrekten fazla donuyorsa, üzerinde bulunan işçinin etrafında yeterli
açıklık bulunacak veya
• Ayni etkiyi sağlayacak başka sistem olacaktır. Bu koruyucu yapılar iş
ekipmanının kendi parçası olabilecektir.
• çalışma sırasında iş ekipmanı sabitleniyorsa veya iş ekipmanının, devrilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarımı yapılmışsa koruyucu
sistemler gerekmez.
• is ekipmanında, ekipmanın devrilmesi halinde, üzerinde bulunan işçinin
ekipman ile yer arasında sıkışarak ezilmesini önleyici sistem
bulunacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler
1.5. Üzerinde bir veya daha fazla işçinin bulunduğu forkliftlerin
devrilmesinden kaynaklanan risklerin azaltılması için;
• Sürücü için kabin olacak veya,
• Forklift devrilmeyecek yapıda olacak veya,
• Forkliftin devrilmesi halinde, yer ile forkliftin belirli kısımları arasında taşınan işçiler için, yeterli açıklık kalmasını sağlayacak yapıda olacak veya,
• Forklift, devrilmesi halinde sürücünün forkliftin parçaları tarafından ezilmesini önleyecek yapıda olacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler
1.6. Kendinden hareketli iş ekipmanı hareket halinde iken kişiler için risk
oluşturuyorsa aşağıdaki şartları sağlayacaktır; a) Ekipmanda yetkisiz kişilerce geliştirilmesini önleyecek donanım
bulunacaktır.
b) Ayni anda hareket eden birden fazla elemanı bulunan iş ekipmanında
bu elemanların çarpışmasının etkilerini en aza indirecek önlemler alınacaktır.
c) Ekipmanı frenleyecek ve durduracak bir donanımı bulunacaktır. Güvenlik şartları gerektiriyorsa, ayrıca bu donanımın bozulması halinde
otomatik olarak devreye giren veya kolayca ulaşılabilecek şekilde
yapılmış acil frenleme ve durdurma sistemi bulunacaktır.
d) Güvenliğin sağlanmasında sürücünün doğrudan görüş alanının yetersiz
kaldığı durumlarda, görüşü iyileştirmek için uygun yardımcı araçlar
kullanılacaktır.
Özel Tipteki iş Ekipmanında Bulunacak Asgari Ek Gerekler
e) Gece veya karanlık yerlerde kullanılmak
üzere tasarımlanmış iş ekipmanında, yapılan işi
yürütmeye uygun ve isçilerin güvenliğini
sağlayacak aydınlatma sistemi bulunacaktır.
f) işçileri etkileyebilecek yangın çıkma tehlikesi
olan iş ekipmanının kendisinin veya yedekte
taşıdığı ekipmanın kullanıldığı yerin hemen
yakınında yangın söndürme cihazları
bulunmuyorsa, bu ekipmanlarda yeterli yangın
söndürme cihazları bulunacaktır.
iş Ekipmanının Kullanımı ile ilgili Hususlar
1. Tüm iş ekipmanları için genel hükümler
1.1. iş ekipmanları, kullanan işçilere ve diğer çalışanlara en az risk oluşturacak
şekilde yerleştirilecek, kurulacak ve kullanılacaktır. Bu amaçla, iş
ekipmanının hareketli kısımları ile çevresinde bulunan sabit veya hareketli kısımlar arasında yeterli mesafe bulunacak ve ekipmanda kullanılan ya da üretilen enerjinin ve maddelerin güvenli bir şekilde temini ve uzaklaştırılması sağlanacaktır.
1.2. iş ekipmanının kurulması veya sökülmesi, özellikle imalat tarafından verilen kullanma talimatı doğrultusunda güvenli koşullar altında yapılacaktır.
1.3. Kullanımı sırasında yıldırım düşmesi ihtimali bulunan iş ekipmanı bildirimin
etkilerine karşı uygun araçlarla korunacaktır.
iş Ekipmanının Kullanımı ile ilgili Hususlar
2. Kendinden hareketli veya bir başka araç vasıtasıyla hareket
edebilen iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili hükümler
2.1. Kendinden hareketli iş ekipmanları, bu ekipmanların güvenli
kullanımı ile ilgili uygun eğitim almış işçiler tarafından
kullanılacaktır.
2.2. iş ekipmanı bir çalışma alanı içinde hareket ediyorsa, uygun
trafik kuralları konulacak ve uygulanacaktır.
• 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu
• 3/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu
• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 11/02/2004 Sayısı: 25370)
• Makine Emniyeti Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 03/03/2009 Sayısı:27158)
• Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 03/02/1987 Sayısı: 19361)
İlgili Mevzuat