mtp vnesuvawe poopsirno · rastenija, sredstva za za{tita na rastenija, semenski materijal...

- 1 -

A-5- MERKI NA TRGOVSKA POLITIKA

Op{to za Merki na trgovska politika

Merki na trgovska politika se utvrdeni netarifni merki vovedeni kako del od trgovskata politika, vo forma na odredbi koi go reguliraat vnesuvaweto, uvozot i izvozot na stoki, kako {to se nadzor ili merki za za{tita, koli~inski zabrani ili ograni~uvawa i zabrani za vnesuvawe, uvoz ili izvoz. Merkite na trgovska politika predstavuavat zbir na propisi koi ja reguliraat trgovijata so poodelen vid na stoki, a so cel da se obezbedi: za{tita na nacionalnoto stopanstvo od aspekt na

bezbednosta na zemjata i javaniot moral za~uvuvawe na zdravjeto i ìvotot na lu|eto,

ìvotnite i rastenijata, za{tita na ìvotnata sredina i prirodata

za{tita na nacionalnoto bogatstvo so umetni~ka, istoriska, ili arheolo{ka vrednost,

za{tita na intelektualnata sopstvenost kako i drugi oblasti na za{tita od oblasta na merkite na trgovska politika

Pravna osnova: Carinskiot organ soglasno Carinskiot Zakon

sproveduvajki : carinska kontrola i nadzor ( ~len 4 alinea 12 i 13,

~len 13); postapkata na vnesuvawe na stokata vo carinskoto

podra~je (~len 46 alinea 3; 47 alinea 1 ); carinsko dozvoleno postapuvawe (~len 68 stav 2, ~len

83 t. 1) odzemawe na stoka i uni{tuvawe(~len 85, 87 t 1, 2) pu{tawe na stokata vo sloboden promet (~len 91) carinskite postapki so ekonomski efekt:

• tranzit (~len 105 a); carinsko skladirawe (~len 110 a); uvoz za oblagoroduvawe ( ~len 128 a); izvoz za oblagoroduvawe ( ~len 158 t.2); slobodni zoni i slobodni skladovi (~len 176 i 181 t.2 v); povtoren izvoz (~len 191 t.2)

osloboduvawe od pla}awe na uvozni dava~ki ( ~len 194 t.1)

kazneni odredbi - prekr{ok ( ~len 263 t.8)

- 2 -

kako i Zakonot za Carinska uprva ( ~len 10 alinea 9 ) e nadle`en da gi primenuva merkite na trgovska politika koi se propi{ani so posebni zakoni pri vnesuvawevawe, uvoz, izvoz ili tranzit na stoki.

Za pravilno sproveduvawe na propisite od oblasta na

merkite na trgovska politika pove}e nadle`ni institucii ili ministerstva, soglasno poodelni zakoni imaat nadle`nost da izdavaat dozvoli, odobrenija, atesti ili soglasnosti za soodvetvetnata carinska postapka.

Merkite na trgovska politika se i odredni obvrski koi

proizleguvaat od niza Me|unarodni konvencii koi Republika Makedonija gi usvoila.

- 3 -

A-5-1-Podelba na Merkite na trgovska politika A-5-1-1 -Merki na trgovska politika koi

se primenuvaat pri preminuvawe na granicata-vnesuvawe

A-5-1-2 -Merki na trgovska politika koi

se primenuvaat vo vnatre{nosta pri pu{tawe na stokite vo sloboden promet (uvoz )

A-5-1-3 Merki na trgovska politika koi

se primenuvaat vo vnatre{nosta pri izvozot na stokite

- 4 -

A-5-1-1 Merki na trgovska politika koi se primenuvaat

pri preminuvawe na granicata - vnesuvawe

Proizvodi od `ivotinsko poteklo Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija, semenski materijal

Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da bidat ispolneti pri uvoz na nafteni derivati

Opojni drogi i psihotropni supstancii Prekursori Otrovi @ivotna sredina Vooru`uvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)

Opasni materii Devizi i pari

- 5 -

Proizvodi od ìvotinsko poteklo

Nadle`nost:Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo - Veterinaren inspektorat Dokumenti:Potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled koja ja izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za veterinarno zdravstvo (Sl. vesnik na RM br. 28/1998)

o poop{irno vidi vo A-5-2

Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija, semenski materijal

Nadle`nost: Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo - Inspektorat za za{tata na rastenija Dokumenti: Potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled koja ja izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za za{tita na rastenijata (Slu`ben vesnik na RM br. 25/1998; 6/2000), Zakon za semenski materijal, saden materijal za razmnoùvawe, priznavawe i za{tita na sorta (Slu`ben vesnik naRM br.41/2000)


Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da bidat ispolneti pri uvoz na:

nafteni derivati Nadle`nost:Ministerstvo za ekonomija- Dràven pazaren

inspektorat Dokumenti: Zapisnik za ispolnuvawe na minimalno -tehni~ki uslivi

koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa: Zakon za trgovija (Sl. ves. na RM 16/2004),

Pravilnik za minimalno -tehni~ki uslovi za delovnite prostorii vo koi se vr{i trgovija (Sl. ves. na RM 21/2004, 54/2004 i 79/2004)


Opojni drogi i psihotropni supstancii Nadle`nost:Ministerstvo za zdravstvo Dokumenti:Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa:Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni supstancii 1971, Zakon za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Sl. list na SFRJ 13/91) o poop{irno vidi vo A-5-5

- 6 -

Prekursori Nadle`nost: Ministerstvo za zdravstvo Dokumenti:Odobrenie prevoz koe go izdavaat nadle`nite organi Regulativa:Konvencija za opojni drogi 1961, Konvencija za psihotropni supstancii 1971, Zakon za prekurzori ( Sl. vesnik na RM 37/2004) o poop{irno vidi vo A-5-6

Otrovi Nadle`nost:Ministerstvo za zdravstvo Dokumenti:Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite

organi Regulativa:Konvencija protiv ilegalna trgovija so narkoti~ni

drogi i psohotropni supstancii 1988, Zakon za promet na otrovi (Sl.list na SFRJ br. 13/91); Spisok na otrovi koi moè da se stavat vo promet (Sl.list na SFRJ br. 58/82, 7/84, 9/86, 18/87, 33/88); Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90).


___________________________________________________________________

@ivotna sredina: proizvodi so koi se zagrozuva ìvotnata sredina i prirodata: - otpadni, opasni, {tetni i radioaktivni materii; - za{titeni divi ìvotni i rastenija; Nadle`nost : Direkcija za radijaciona sigurnost;

Ministerstvo za zdravstvo -RZZZ(izvori na jonizira~ko zra~ewe);

Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe (za opasen otpad, supstancii {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka, zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi);

Dokumenti: Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite organi Obrazec za prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad izdaden od nadleèn organ Regulativa: -Zakon za za{tita na ìvotnata sredina i prirodata (Sl. vesnik na RM br. 51/00-pre~isten tekst, 96/00, 45/02, 13/03-pre~isten tekst), Zakon za za{tita na prirodata (Sl. vesnik na RM br. 67/2004) -Zakon za ìvotna sredina(Sl. vesnik na RM br. 53/2005) -Zakon za za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna sigurnost (Sl. vesnik na RM br. 48/02), -Zakon za otpadot (Sl. vesnik na RM br. 37/98),Zakon za upravuvawe so otpadot (Sl. vesnik na RM br. 68/2004)

- 7 -

-Bazelska Konvencija za kontrola na prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i negovo skladirawe (Sl. Vesnik na RM br. 49/97) - Pravilnik za formata i sodrìnata na obrazecot za prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad (Sl. Vesnik na RM br.37/2003) -Montrealski protokol za supstanciite {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka( 1994) -Vienska konvencija za za{tita na ozonskata obvivka( 1994), -Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi (Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES) -Konvencijata za za{tita na diviot svet i prirodnite ìveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na RM br. 49/97) Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90)


Vooruùvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)

Nadle`nost : Ministerstvo za vnatre{ni raboti; Dokumenti: Odobrenie za prevoz koe go izdavaat nadle`nite

organi Regulativa:-Zakon za oru`je ( Sl.vesnik na RM br. 7/2005); Zakon

za proizvodstvo i promet na vooruùvawe i voena oprema (Sl. vesnik na RM br. 54/02); Zakon za prometot na eksplozivnite materii (Sl. list na SFRJ br. 30/85, 6/89, 53/91 Sl. vesnik na RM br. 12/93 ) -Zakon za za{tita od eksplozivni materii (Sl.list na SFRJ br. 4/78, 10/78, 51/88, 36/90, 12/93)

-Konvencija za zabrana na hemisko oru`je (Sl.vesnik na RM br.23/97)


Opasni materii

Nadle`nost : Ministertvo za transport i vrski Ministerstvo za vnatre{ni raboti,

Dokumenti: Odobrenie/ dozvola za transport, uvoz ili izvoz Regulativa: -Zakon za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ

br. 27/90) -Konvencija za me|unaroden prevoz na opasni materii vo patniot soobra}aj ADR ( Slu`ben vesnik na RM br. 8/94)


- 8 -

Devizi i pari Nadle`nost: Ministerstvo za finasii Dokumenti: Potvrda od banka, menuva~nica

Regulativa: Zakon za devizno rabotewe(Sl. vesnik na RM br 34/2001; 49/2001; 54/2001; 84/2001; 103/2001; 54/2002; 70/2002; 77/2002 i 13/2003 i Zakon za spre~uvawe na perewe pari (Sl. vesnik na RM br 46/2004)


- 9 -

Proizvodi od ìvotinsko poteklo A-5-2

A-5-2-1 Stoki koi podleàt na veterinarna kontrola na grani~nite premini

Praven osnov Soglasno Zakonot za veterinarno zadravstvo ( Slu`ben

vesnik na RM 28/1998) na grani~nite premini se sproveduva vetrinarno- sanitarna kontrola i pregled od strana na Veterinarni inspektori od Uprava za veterinarstvo, za stoki od ìvotinsko poteklo od aspekt na zrdavstvenata ispravnost na pratkite, a so cel spre~uvawe na pojava na zarazni bolesti i epidemii .

A-5-2-2 Vidovi na stoki koi podleàt na veterinarno- sanitarna kontrola na granica pri vlez se slednite stoki od ìvotinsko poteklo :

pratki na ìvotni, ìvina i ribi proizvodi, surovini i otpadoci od ìvotni, ìvina i

ribi sekakov vid na meso, smrznato, razladeno ili

konzervirano; prerabotki od meso: salami, pa{teti, i drug vid na trajni i polutrajni proizvodi

koì, perduvi, iznutrici i drug vid otpadoci od ìvotni

mleko (sveò, pasterizirano, vo prav, kiselo i drugi prerabotki od mleko (puter, sirewe, ka{kaval, jogurt, pavlaka i dr)

pratki koi sodràt sostojki od ìvotinsko poteklo testa so meso; supi so meso; testenini so meso(na

primer kroasani, tortelini); majonezi; pra{kasti proizvodi so mleko ( sladoled); sirewe, ka{taval od ìvotinsko i rastitelno poteklo; sirilo; laktozi i kazein, gotovi jadewa so meso, èlatin namenet za farmacevtska industrija; detska hrana so meso i drug viid na stoka od ìvotinsko poteklo)

jajca i proizvodi od jajca med i proizvodi od med seme za ve{ta~ko oploduvawe, oplodeni jace kletki i

embrioni dobito~na hrana, hrana za ìvotni, surovini za hrana

za ìvotni, krmiva, premiksi i drug vid komponenti od ìvotinsko poteklo ( bra{no od riba).

{talsko |ubre

- 10 -

A-5-2-3 Postapuvawe na carinski organ

Sekoja pratka koja se prijavuva za vlez vo zemjata na grani~nata carinska ispostava mora da se prijavi na veterinarniot inspektor na grani~niot premin i ne smee da otpo~ne carinska postapka bez negovo prisustvo. Sekoja pratka vo teìna pogolema od eden kologram

zadolìtelno treba da ja prati pokraj voobi~aenite dokumenti ( faktura, CMR i dr) i veterinarno - sanitaren sertifikat za zdravstvenata sostojba na pratkata koj go izdava nadleèn organ za veterinarno-sanitarna kontrola za proizvodi od ìvotinsko poteklo od zemjata od kade {toa doa|a pratkata (odnosno zemjata izvozni~ka) odnosno zdravstven sertifikat za pratkata. Carinskiot organ ne bi trebalo da otpo~ne carinska

postapka za ovie stoki dokolku od veterinarno - sanitarniot inspektor na grani~niot premin ne dobie potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled, koja se izdava so stavawe potpis i pe~at za svojot naod Zaradi spre~uvawe na pojava na {irewe na opredelena

bolesti ili epidemii Ministertvoto za zemjodestvo, {umarstvo i vodostopanstvo moè da donese Naredba za zabrana na uvoz, tranzit niz teritorijata na Republika Makedonija na odredeni vidovi stoki od odredeno podra~je, za {to grani~nite carinski ispostavi vedna{ se izvestuvaat. Na veterinarno sanitaren pregled ne podleàt proizvodite

od ìvotinsko poteklo vo li~niot baga` ili vo paketi so teìna do 1 kg nameneti za li~na upotreba, ako poteknuvaat od zemja od kade ne e zabranet uvoz i provoz. vidi A-5-2-4 @ivotni {to se uvezuvaat za u~estvo na sportski

natprevari, cirkuski i drugi priredbi, izlo`bi i saemi, ku~iwa i ma~ki i drugi milenici podleàt na veterinarno sanitaren pregled od strana na veterinarnite inspektori. Dokolku pratkata so ovoj vid na stoka nema potvrda za

izvr{en zadolìtelen pregled od vetrinaren inspektor treba da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe.

- 11 -

A-5-2-4 Primena na merki na veterinatno - sanitaren pregled i kontrola za stoki koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo patni~ki promet

VETERINATNO - SANITAREN PREGLED I KONTROLA Soglasno Zakonot za veterinarno zdravstvo (Slu`ben vesnik na RM 28/1998), proizvodite od ìvotinsko poteklo koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo Republika Makedonija, vo li~en baga` ili pratki ili koi se ispra}aat ili primaat vo paketi, nameneti za li~na potro{uva~ka, vo teìna pogolema od eden kilogram, podleàt na veterinarno - sanitaren pregled i kontrola. Za pratkite so teìna pogolema od eden kilogram, fizi~kite lica zadolìtelno moraat da imaat sertifikat za veterinarno-sanitarna sostojba na pratkata {to go izdava nadleèn organ za veterinarno - sanitarna kontrola na proizvodi od ìvotinsko poteklo na zemjata izvozni~ka. Toa zna~i deka ne smee da se dozvoli uvoz i tranzit na proizvodi od ìvotinsko poteklo ( kako na primer: sirewe, ka{kaval, suvomesnati proizvodi i dr) vo vkupna koli~ina pogolema od 1 kilogram bez izvr{ena veterinarno-sanitarna kontrola od strana na veterinarno-sanitaren inspektor na grani~niot premin. Carinskiot organ ne smee da otpo~ne carinska postapka za ovie stoki dokolku od veterinarno - sanitarniot inspektor na grani~niot premin ne dobie potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled, koja se izdava so stavawe potpis i pe~at za svojot naod. Pri pojava na zarazna bolest vo nekoja zemja na veterinano - sanitarna kontrola podleàt proizvodite od ìvotinsko poteklo vo li~en baga` na patnicite i li~en baga` na sopstvenikot na prevoznoto sredstvo, koj se vnesuva od taa zemja, duri i za koli~ini pomali od eden kilogram. Patnicite i sopstvenikot na prevoznoto sredstvo se dol`ni proizvodite od ìvotinsko poteklo vo li`niot baga` da gi prijavat na veterinarniot inspektor na grani~niot premin za da se izvr{i veterinarno -sanitarna kontrola. Carinskiot organ treba da gi izvesti fizi~kite lica koi nosat proizvodite od ìvotinsko poteklo vo vkupna koli~ina pogolema od 1 kilogram deka istite ne moè da se vnesat Republika Makedonija bez potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled od veterinarno-sanitarniot inspektor. Vo sprotivno pratkata treba da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe. [efovite na carinskite ispostavi se dol`ni da go dogovorat na~inot na neposredna sorabotka so veterinarno

- 12 -

sanitarnite inspektori zaradi pravilno sproveduvawwe na postapkata predvidena so ova upatstvo, i toa posebno vo delot na postapuvawe vo slu~aite koga veterinarno-sanitarnite inspektori ne se prisutni na carinskiot premin, odnosno za na~inot i mestoto na otstapuvawe na stokite zaradi nivno uni{tuvawe.

A-5-2-5 VNESUVAWE NA STOKA OD @IVOTINSKO POTEKLO

SO @ELEZNI^KI VAGONI

A) Vnesuvawe na stoka so èlezni~ki vagoni preku èlezni~ka stanica - Volkovo i Tabanovce za uvozno carinewe vo carinskoto podra~je na R. Makedonija

• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od ìvotinsko poteklo Ako vo nekoj od pristignatite èlezni~ki vagoni vo

Trubarevo, ima stoka od ìvotinsko poteklo, taa stoka ne moè da se prijavi vo Trubarevo se dodeka nadle`niot veterinaren inspektor ne dade dozvola za uvoz ili za tranzit (soglasno Zakonot za veterinarno zadravstvo, ). Po dobienoto odobrenie od nadle`nite inspekcii, za uvoz ili tranzit, vagonot (i) se prijavuvaat i po registracijata zapo~nuva nekoja od baranata carinski dozvolenata upotreba ili koristewe na stokata ( tranzit, carinewe i dr.).

B) Vnesuvawe na stoka so vagoni, koga celata èlezni~ka

kompozicija (site vagoni so stoka) se nameneti za tranzit preku carinskoto podra~je na R Makedonija

koga vo nekoj od vagonite ima stoka od ìvotinsko

poteklo: b) Koga vo nekoj od vagonot(i) od celata kompozicija

nameneta za tranzit, ima stoka od ìvotinsko poteklo, koja podleì na kontrola soglasno Zakonot za veterinarno zadravstvo (Slu`ben vesnik na RM br. 8/1998) vo toj slu~aj celokupnata postapka se sproveduva vo grani~na ispostava èlezni~ka stanica Tabanovci, odnosno se sproveduva inspekciskata kontrola od veterinarniot inspektor, koj doa|a na povik od strana na èlezni~kata kompanija. (soglasno zaklu~ocite od sostanokot vo Ministerstvoto za transport i vrski od 18.11.2004 godina). Po odobreniot tranzit od strana na veterinarniot inspektor, celata kompozicija se upatuva do odredi{nata carinska ispostava èlezni~ka stanica Gevgelija.

Dokolku nema veterinaren inspektor, kompozicijata se upatuva vo carinskata ispostava Trubarevo. Bez veterinarno odobrenie stokata so celata kompozicija ne smee da se upati kon carinskata ispostava èlezni~ka stanica Gevgelija.

Vo slu~aj koga èlezni~kata kompozicija vleguva na carinska ispostava èlezni~ka stanica Volkovo, ako celata

- 13 -

kompozicija e nameneta za tranzit, a pritoa ima stoka od ìvotinsko poteklo, vo toj slu~aj veterinarnata kontrola }e se sprovede na èlezni~ka stanica Volkovo, od strana na veterinaren inspektor.

Koga èlezni~ka kompozicija so vagoni vo koi ima stoka od ìvotinsko poteklo tranzitira niz carinskoto podra~je na R. Makedonija, pri vlezot na grani~nata èlezni~ka stanica Gevgelija }e se sprovede veterinarnata kontrola od strana na nadle`nite inspekciski organi. Bez veterinarno odobrenie, ne smee da se upati vo tranzit predmetnata stoka kon izlezna carinskata ispostava èlezni~ka stanica Tabanovce odnosno Volkovo.

- 14 -

Rastenija, sredstva za za{tita na rastenija, semenski materijal

A-5-3

A-5-3-1 Stoki koi podleàt na fito-sanitarna kontrola na grani~nite premini

Fito - sanitarna kontrola na granica Sorlasno Zakon za za{tita na rastenijata (Sl. vesnik na RM br. 25/98, 6/00), Zakon za zdravjeto na rastenijataa (Sl. vesnik na RM br. 29/2005), Zakon za semenski materijal, saden materijal i materijal za razmnoùvawe, priznavawe i odobruvawe na za{tita na sorta (Sl. vesnik na RM br. 41/ 2005) na grani~nite premini se sproveduva zadolìtelen zdravstven fito- sanitaren pregled i kontrola od strana na fito - sanitarni inspektori za rastenija, od aspekt na zrdavstvenata ispravnost na pratkite, a so cel spre~uvawe na pojava na zarazni bolesti i epidemii.

A-5-3-2 Vidovi stoki koi podleàt na zadolìtelen fito-sanitaren pregled pri vnesuvawe:

ìvi rastenija, seme i posaden materijal ( rasad, lukovici, i dr.)

rastitelni delovi, sveì i suvi ( se~eno cve}e, granki so lisja, lekoviti bilki, mirudiski i aromati~ni rastenija i dr.)

rastitelni plodovi, ovo{je, gorzje, plodovi na {umski i samoniknati rastenija i prerabotki (bra{no, griz, cigari ...)

vlakna od predivni rastenija i nivni otpadoci ambalaà od rastitelno poteklo (drvo, slama,mov,

lisja, rogozina ..) reàna gra|a i proizvodi od {umarstvo i drvna

industrija (ogrevno drvo,trupci, furnir, parket) dobito~na hrana od rastitelno poteklo (seno, slama,

masleni poga~i, me{avina na dobito~na hrana, paleti ) zemja, ostatoci od zamja na rastitelni delovi pe~urki (sveì i suvi) hemiski sredstva za za{tita na rastenija od bolesti i

{tetnici (insekticidi, fungicidi)

- 15 -

A-5-3-3 Postapuvawe na carinski organ

Zdravstvena kontrola na ovie stoki vo prometot preku dràvnata granica vr{i Fitosanitarnata Uprava vo ramki na Ministerstvoto za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo -Slu`ba za za{tita na rastenija, bez ogled na koli~inata na ovie stoki. vidi A-5-3-4 Za ovoj vid na stoki ne bi trebalo da se dozvoli

vnesuvawe i tranzit na vakov vid na stoki (bez ogled na nivnata koli~ina) bez izvr{ena fito-sanitarna kontrola od strana na inspektorot za za{tita na rastenijata na grani~niot premin. Carinskiot organ ne bi trebalo da otpo~ne carinska

postapka dokolku od inspektorot za za{tita na rastenijata na grani~niot premin ne dobie potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled, koja se izdava so stavawe potpis i pe~at za svojot naod. Vladata na Republika Makedonija so Odluka

opredeluva grani~ni premini na koi }e se vr{i uvoz, izvoz i tranzit na rastenija, proizvodi na rastenija, rastitelni proizvodi i sredstva za za{tita na rastenija (Sl. vesn. na RM br. 49/98, 1/1999; 52/99, 34/2000). Zaradi spre~uvawe na pojava na {irewe na opredeleni

bolesti ili epidemii Ministertvoto za zemjodestvo, {umarstvo i vodostopanstvo moè da donese Naredba za zabrana na uvoz, tranzit niz teritorijata na Republika Makedonija na odredeni vidovi stoki od odredeno podra~je, za {to grani~nite carinski ispostavi vedna{ se izvestuvaat. Pri tranzit na rastenija i rastitelni proizvodi

zdravstven pregled ne e zadolìtelen ako se zatvoreni, odnosno pakuvani na na~in koj ne dozvoluva prenos na zaraza (kontejnerski pratki). Dokolku pratkite ne se zatvoreni ili pakuvani, a istite tranzitiraat niz zemjata ili istite se pretovaraat vo toj slu~aj se sproveduva fito-sanirtarna kontrola odnosno, pratkata mora da ja prati fitosanitaren sertifikat. Pri izvoz na rastenija i rastitelni porizvodi

zdravstven pregled e zadolìtelen samo vo slu~aite koga zemjata uvozni~ka ili zemjata na tranzit toa go bara. Dokolku pratkata so ovoj vid na stoka nema

sertifikat za zdravstvena sostojba, odnosno fito-sanitaren sertifikat i za istata nema potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled od fito-sanitaren inspektor treba

- 16 -

da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe.

A-5-3-4 Primena na merki na fito - sanitaren pregled i kontrola za stoki koi gi vnesuvaat fizi~ki lica vo patni~ki promet

FITO - SANITAREN PREGLED I KONTROLA Soglasno Zakonot za za{tita na rastenija (Slu`ben vesnika na RM br. 25/1998) i Zakonot za semenski materijal, saden materijal za razmnoùvawe, priznavawe i za{tita na sorta (Slu`ben vesnik na Republika Makedonija br. 41/ 2000) e predviden zadolìtelen zdravstven pregled na semenskiot materijal od inspektor za za{tita na rastenija na grani~niot premin bez ogled na koli~inata na ovie stoki. Dopolnitelno e predvideno deka uvozot na semenski materijal moè da se izvr{i isklu~ivo so odobrenie od Ministerstvoto za zemjodelstvo {umarstvo i vodostopanstvo so koe se potvrduva dali e vo sortna lista i so propi{ana deklaracija za kvalitet. Fizi~kite lica moè da vnesuvaat semenski materijal samo vo koli~ina koja moè da ima tretman na stoka od nekomercijalen vid za upotreba vo doma}instvoto. So ogled na toa {to se raboti za stoki koi pristignuvaat vo mali pakuvawa za utvrduvawe na koli~inite na semenski materijal koi bi imale tretman na stoka od nekomercijalen vid potrebno e da se zgolemi sorabotkata so inspektorite za za{tita na rastenijata na grani~nite premini. Toa zna~i deka ne smee da se dozvoli vnesuvawe i tranzit na semenski materijal na fizi~ki lica (bez ogled na nivnata koli~ina) bez izvr{ena fito-sanitarna kontrola od strana na inspektorot za za{tita na rastenijata na grani~niot premin i bez odobrenie od Ministerstvoto za zemjodelstvo {umarstvo i vodostopanstvo. Carinskiot organ ne smee da otpo~ne carinska postapka dokolku od inspektorot za za{tita na rastenijata na grani~niot premin ne dobie potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled, koja se izdava so stavawe potpis i pe~at za svojot naod . Carinskiot organ treba da gi izvesti fizi~kite lica koi nosat semenski materijal deka istite ne moè da se vnesat Republika Makedonija potvrda za izvr{en zadolìtelen pregled od veterinarno-sanitarniot inspektor i bez odobrenie od Ministerstvoto za zemjodelstvo {umarstvo vodostopanstvo. Vo sprotivno pratkata treba da se vrati vo stranstvo ili da se otstapi zaradi uni{tuvawe. [efovite na carinskite ispostavi se do`ni da go dogovorat na~inot na neposredna sorabotka so inspektorite za za{tita na rastenijata zaradi pravilno sproveduvawwe na postapkata predvidena so ova upatstvo, i toa posebno vo

- 17 -

delot na postapuvawe vo slu~aite koga inspektorite za za{tita na rastenijata ne se prisutni na carinskiot premin, odnosno za na~inot i mestoto na otstapuvawe na stokite zaradi nivno uni{tuvawe.

A-5-3-5 VNESUVAWE NA STOKA OD RASTITELNO POTEKLO SO @ELEZNI^KI VAGONI

A) Vnesuvawe na stoka so èlezni~ki vagoni preku èlezni~ka stanica - Volkovo i Tabanovce za uvozno carinewe vo carinskoto podra~je na R. Makedonija

• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od rastitelno poteklo Ako vo nekoj od pristignatite èlezni~ki vagoni vo

Trubarevo, ima stoka od rastitelno poteklo, taa stoka ne moè da se prijavi vo Trubarevo se dodeka nadle`niot fitosanitaren inspektor ne dade dozvola za vnesuvawe ili za tranzit (Zakonot za za{tita na rastenija i Zakonot za semenski materijal, saden materijal za razmnoùvawe, priznavawe i za{tita na sorta). Po dobienoto odobrenie od nadle`nite inspekcii, za vnesuvawe ili tranzit, vagonot (i) se prijavuvaat i po registracijata zapo~nuva nekoja od baranata carinski dozvolenata upotreba ili koristewe na stokata

( tranzit, carinewe i dr.). B) Vnesuvawe na stoka so vagoni, koga celata èlezni~ka

kompozicija (site vagoni so stoka) se nameneti za tranzit preku carinskoto podra~je na R Makedonija

• koga vo nekoj od vagonite ima stoka od rastitelno poteklo: a) Koga vo nekoj od vagonite od celata kompozicija nameneta

za tranzit, ima stoka od rastitelno poteklo, koja podleì na kontrola soglasno Zakonot za za{tita na rastenija (Slu`ben vesnik na RM br. 25/1998), Zakonot za semenski materijal, saden materijal za razmnoùvawe, priznavawe i za{tita na sorta (Slu`ben vesnik na RM br. 41/2000) fitosanitarnata kontrola se sproveduva na izlezot od carinskoto podra~je na R. Makedonija odnosno vo grani~na ispostava èlezni~ka stanica Gevgelija. (soglasno dopisot od Ministerstvoto za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo, akt broj 10-8614/3 od 06.11.1998 godina).

• Koga èlezni~ka kompozicija so vagoni vo koi ima stoka od rastitelno poteklo tranzitira niz carinskoto podra~je na R. Makedonija, pri vlezot na grani~nata èlezni~ka stanica Gevgelija }e se sprovede fito sanitarnata kontrola od strana na nadle`nite inspekciski organi. Bez fito sanitarno odobrenie, ne smee da se upati vo tranzit predmetnata stoka kon izlezna carinskata ispostava èlezni~ka stanica Tabanovce odnosno Volkovo.

- 18 -

Minimalno - tehni~ki uslovi koi treba da bidat ispolneti pri uvoz na: nafteni derivati

A-5-4

Soglasno Zakonot za trgovija ( Sl. Vesnik na RM br. 16/2004) i Pravilnikot za minimalno tehni~ki uslovi (Slu`ben vesnik na RM br. 21/2004, 54/2004 i 79/04) spored koi uvoznikot treba da ispolnuva odredeni propi{ani uslovi za da se odobri vlez na nafta i nafteni derivati vo zemjata, Pazarna inspekcija e nadle`en organ za kontrola na minimalno tehni~kite uslovi. Carinskata Uprava na osnova na pismena informacija od Pazanata inspekcija dava odobrenie za vnesuvawe na nafteni derivati i pismeno gi isvestuva site grani~ni carinski ispostavi. Carinskata Uprava vodi evidencija na site uvoznici koi dobile odobrenie za vnesuvawe na nafteni derivati.

So Zakonot za energetika (Sl. Vesnik na RM br

47/97,40/99,94/02,38/03 i 40/05) Regulatorna komisija izdava licenci za sekoe pravno lice koe }e se zanimava so trgovija ili skladirawe ( uvoz, izvoz i skladirawe) na nafta i nafteni derivati.

- 19 -

Opojni drogi i psihotropni supstanci A-5-5

Praven osnov Prometot so drogi i psihotropni supstanci e regiliran soglano

Zakonot za proizvodstvo i promet na opojni drogi (Slu`ben vesnik naSFRJ 12/91), kako i soglasno Zakonot za lekovi, pomo{ni sredstva i medicinski pomagala (Sl. vesnik na Republika Makedonija broj 21/1998).

A-5-5-1 Poim

Pod opojnite drogi i psihotropni supstanci se supstanci, prirodni ili ve{ta~ki, soli i preparati izraboteni vrz osnova na ovie supstanci, so ~ija upotreba moè da se sozdadat sostojbi na zavisnost, {to moè da predizvikata o{tetuvawe na na zdravstvenata sostojba ili na drug na~in moè da go zagrozi ~ove~kiot integritet. Pod promet na opojni drogi i psihotropni supstanci se podrazbira uvoz, izvoz, tranzit i skladirawe.

A-5-5-2 Proizvodstvo i promet na opojni drogi i psihotropni supstanci

moè da vr{i isklu~ivo samo za medicinski, vetrinarni, labaratoriski, nau~ni i nastavni celi samo vrz osnaova na dozvola /odobrenie od Ministertvo za zdravstvo.

Spisokot na opojni drogite i psihotropnite supstanci e daden vo prilog 2 od Prira~nikot za carinewe. Opojnirte drogi i psihotropni supstanci se vklu~eni vo listite na Konvencijata za opojni drogi od 1961 godina i na Konvencijata za psihotropni supstanci od 1971 godina.

So ogled na toa {to vo Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz, gotovite lekovi vrz baza na opojni drogi i psihotropni supstanci pri izvoz ne se opfateni, a so cel da se po~ituva gorenavedeniot Zakon i konvenciite, potrebno e i pri uvoz/ vnesuvawe/izvoz na lekovi koi sodràt opojni drogi da bide zadolìtelno priloèno odobrenie/ dozvola od Ministerstvoto za zdravstvo.

- 20 -

Prekurzori A-5-6

Upatstvo za primena za Zakonot za prekurzori

A-5-6-1 Zakonot za prekurzori (Slu`ben vesnik na RM br. 37/2004) go regulira sistemot na kontrolata i sledeweto na proizvodstvoto i prometot so prekurzorite, so cel da se spre~i zloupotreba na prekurzorite za nelegalno proizvodstvo na opojni drogi i psihotropni supstanci, kako i zaradi za{tita na ìvotot i zdravjeto na lu|eto i za{tita na ìvotnata sredina od {tetnoto vlijanie na prekurzorite.

• "Prekurzor" soglasno Zakonot e klasificirani supstanci i smesi koi gi sodràt ovie supstanci, kako i proizvodite od prirodno poteklo, od koi lesno se ekstarhiraat (izvlekuvaat) prekurzorite, vo koi ne spa|aat lekovite, farmacevtskite preparati ili drugi preparati {to sodràt prekurzori.

• Prekurzorite se rasporedeni vo tri kategorii spored prilogot daden kon ova upatstvo.

Del od prekurzorite vo vtorata i tretata kategorija se rasporedeni vo grupata na otrovi, {to zna~i deka za niv }e se primenuvaat i odredbite od Zakonot za promet na otrovi.

• Pekurzori moè da se uvezuvaat (fizi~ko da se vnesuvaat vo zemjata), izvezuvaat (fizi~ko da se iznesuvaat od zemjata) i tranzitiraat ( da se transportiraat me|u drugi zemji preku teritorija na Republika Makedonija, bez bilo kakov pretovar) samo vrz osnova na dozvola izdadena od Ministerstvoto za zdravstvo.

Dozvolata za uvoz, izvoz ili tranzit se dostavuva do nadle`niot carinski organ pri podnesuvawe na soodvetnata carinska deklaracija ( ECD za uvoz, izvoz ili tranzit ili TIR Karnet). Vo carinskata deklaracija se naveduva zabele{ka deka kon nea e priloèna dozvola za prekurzori.

A-5-6-2 Aktivnosti na grani~nite carinski ispostavi (na vlez ili izlez)

A-5-6-2-1 pri ( vnesuvawe) vo zemjata

- 21 -

Nadle`niot carinski organ ( vleznata grani~nata carinska ispostava) ja proveruva prezentiranata originalna dozvola za uvoz i ja sporeduva so drugite priloèni dokumenti kon tranzitnata carinska deklaracija. Dokolku nema zabele{ki i neusoglasenosti istata ja zaveruva ( so broj na tranzitna carinska deklaracija, datum i pe~at) i zaedno so drugite priloèni dokumenti, se pra}a so delot od tranzitnata carinska deklaracija koja ja prati stokata do vnatre{nata carinska ispostava. Ako kon tranzitnata deklaracija ne e priloèna dozvola za uvoz na prekurzori ne smee da se dozvoli nivno vnesuvawe vo Republika Makedonija. Soglasno ~lenot 7 od zakonot za prekurzori ne smee da se dozvoli nitu privremeno ~uvawe i nitu skladirawe na istite vo carinski sklad od bilo koj tip i treba vedna{ da se zapo~ne postapka za uvozno carinewe.

A-5-6-2-2 pri ( izlez) izvoz od zemjata

Nadle`niot carinski organ ( izlezna grani~nata carinska ispostava) ja proveruva prezentiranata originalna dozvola za izvoz (koja prethodno treba da e zaverena od vnatre{na carinska ispostava kade e izvr{eno izvoznoto carinewe) i ja sporeduva so drugite priloèni dokumenti kon izvoznata carinska deklaracija. Dokolku nema zabele{ki i neusoglasenosti istata ja zaveruva (so broj od kontrolnikot za izlez, datum i pe~at). Fotokopija se zadrùva vo delot od deklaracijata koj ostanuva vo carinskata ispostava, a originalniot zaveren primerok direkno se ispra}a do Ministerstvoto za zdravstvo.

A-5-6-2-3 pri tranzit niz zemjata

Pri tranzitnata postapka me|u drugi zemji preku teritorijata na Republika Makedonija, za pratkite so prekurzori zadolìtelno na nadle`niot vlezen carinski organ treba da mu se priloì dozvola za tranzit izdadena od Ministrestvoto za zdravstvo. Carinskiot organ dozvolata ja sporeduva so drugite priloèni dokumenti kon tranzitnata carinska deklaracija i dokolku nema zabele{ki i neusoglasenosti istata ja zaveruva (so broj od kontrolnikot za tranzit, datum i pe~at). Zaverenata dozvola zaedno so drugite priloèni dokumenti, se pra}a so delot od tranzitnata carinska deklaracija koja ja prati stokata do

- 22 -

izleznata grani~na carinska ispostava. Ako kon tranzitnata deklaracija ne e priloèna dozvola za tranzit na prekurzori ne smee da se dozvoli nivno vnesuvawe vo Republika Makedonija. Izleznata grani~na carinska ispostava treba da postapi kako {to e opi{ano vo to~ka A-5-6-2-2

A-5-6-3 Kazneni odredbi

Vnesuvawe, uvozot, izvozot i tranzitot na prekurzori bez dozvola od Ministerstvo za zdravsto e zabraneto.

A-5-6-4 Preodni odredbi

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi, do denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon, prodolùvaat da vr{at promet so prekurzori navedeni vo ~len 3 od Zakonot za prekurzori (dadeni vo prilog na ova upatstvo) do usoglasuvaweto na nivnata rabota so odredbite od ovoj Zakon i propisite doneseni vrz osnova na nego.

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni da ja usoglasat svojata rabota vo rok od {est meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon.

• Pravnite lica koi vr{at promet so otrovi se dol`ni da podnesat barawe za izdavawe na odobrenie za vr{ewe na promet so prekurzori vo rok od {est meseci od denot na vleguvawe vo sila na ovoj Zakon.

Prilog

Prekurzorite, soglasno so ratifikuvanite me|unarodni dogovori i me|unarodnite normativi i standardi, se rasporeduvaat vo tri kategorii :

1) vo prvata katagorija spa|aat supstanciite : -1- Fenil-2- Propanon ( Phenyl-2-Propanon) koj moè da bide ozna~en i kako Fenilaceton( Phenylacetone) ; - N-acetilantranilna kiselina( N-acetylanthranilic acid) koja moè da bide ozna~ena i kako 2-Acetamidobenzoeva kiselina ( 2-Acetamidobenzoic acid) ; - Isosafrol ( cis i trans) ( Isosafrol ( cis+trans) ; -3,4- Metilendioksifenil propanon (3,4- Methylenedioxyphenyl-propane-2-on) koj moè da bide ozna~en i kako 1-(1,3-Benzodioksol-5-il) propan-2 on (1-(1,3-Benzodioxol-5-yl) propan-2-one) ; - Piperonal ( Piperonal) ; - Safrol ( Safrol) ;

- 23 -

- Efedrin ( Ephedrine) ; - Pseudoefedrin ( Pseudoephedrine) ; - Norefedrin( Norephedrine) ; - Ergometrin ( Ergometrine) ; - Ergotamin ( Ergotamine) ; - Lizerginska kiselina ( Lysergic acid) i -solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga postoeweto na tie soli e mo`no ;

2) vo vtorata kategorija spa|aat supstanciite : - Anhidrid na ocetna kiselina ( Acetit anhydride) ; - Fenilocetna kiselina ( Phenylacetic acid) ; - Antranilna kiselina ( Anthranilic acid) ; - Kalium permanganat ( Pottasium permanganate) - Piperedin ( Piperidine) i - Solite na supstanciite navedeni vo ovaa kategorija koga

postoeweto na tie soli e mo`no i

3) vo treta kategorija spa|aat supstanciite : - Hlorovodorodna kiselina ( Hydrochloric acid) koja moè da bide

ozna~ena i kako Vodoroden hlorid ( Hydgogen chloride) ; - Sulfurna kiselina ( Sulphuric acid) ; - Toluen ( Toluene) ; - Etil eter ( Ethyl ether) koj moè da bide ozna~en i kako i kako

Dietil eter ( Diethyl ether) ; - Aceton ( Acetone) i - Metil etil keton ( Methylethylketone) ( MEK) koj moè da bide

ozna~en i kako Butanon ( Butanone)

Prekurzorite od ovoj prilog od to~ka 2) alinei 1, 2 i 4 i od to~ka 3) alinei 1, 2, 3, 4 i 5 se rasporedeni i vo grupa na otrovi soglasno so propisite za otrovi. Spisokot na prekurzori e daden vo Prilog 2 od Prira~nikot za tarifa za ~ii promet e potrebna dozvola od Ministerstvo za zdravstvo

- 24 -

Otrovi A-5-7

A-5-7 Vnesuvawe (prevoz i tranzit) na otrovi Pravna osnova So Zakonot za promet na otrovi ("Slu`ben list na SFRJ"

br. 13/1991 god) i so Zakonot za prevoz na opasni materii ("Slu`ben list na SFRJ" br. 27/1990 god.) e reguliran uvozot, izvozot, prevozot i tranzitot na otrovite.

A-5-7-1 POSTAPKA PRI VNESUVAWE (PREVOZ I TRANZIT )

NA OTROVI

Pod otrovi se podrazbiraat supstanciite od prirodno ili sinteti~ko poteklo i preparatite proizvedeni od tie supstancii koi, vneseni vo organizmot ili vo dopir so organizmot moàt da gi zagrozat ìvotot ili zdravjeto na lu|eto ili {tetno da deluvaat vrz ìvotnata sredina (^len 2 od "Zakonot za prometot na otrovi" Sl.list na SFRJ br. 13/91).

A-5-7-1-1 VNESUVAWE (PREVOZ) NA OTROVI

Za prevoz na otrovi preku dràvnata granica ili preku teritorijata na Republika Makedonija (uvoz, izvoz i tranzit) e potrebno odobrenie {to go izdava Ministerstvoto za zdravstvo, vo soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti.

Po isklu~ok, pomali koli~ini otrovi nameneti za laboratoriski i nau~no istraùva~ki celi, moàt da se prevezuvaat preku teritorijata na RM bez odobrenie.

Ministerstvoto za zdravstvo propi{uva koi koli~ini na otrovi se smetaat za pomali koli~ini, nameneti za laboratoriski i nau~no istraùva~ki celi (^len 51 od Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90). Ministerstvoto za zdravstvo za pomali koli~ini gi smeta koli~inite do 2 kg, odnosno 2 litri na edine~no pakuvawe. Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski ispostavi ne smeat da dozvolat transport ( vnesuvawe) do vnatre{nite carinski ispostavi bez odobrenie za prevoz na otrovi izdadeno od Ministerstvoto za zdravstvo. Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski ispostavi zadolìtelno treba da izvr{at sporedba na registerskite broevi na prevoznoto sredstvo navedeni vo transportnata dozvola odnosno specifikacijata (zaverena vo Ministerstvoto za zdravstvo) so registerskite broevi na pristignatite prevozni sredstva. Dozvolata se smeta EDINSTVENO za vaè~ka koga se raboti za identi~ni registerski broevi, kako i imeto na prevoznikot.( uslovi koi treba da se ispolnat soglasno ~len 54v od Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).

- 25 -

So toa se ispolneti propi{anite uslovi (soglasno ADR vozilo i prevoznik so ADR dozvola), za prevoz na opasni materii.

A-5-7-1-2 TRANZIT NA OTROVI

Za tranzit na otrovi preku teritorijata na RM e potrebno odobrenie {to go izdava Ministerstvoto za zdravstvo, vo soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti. (^len 51 Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).

Ministerstvoto za zdravstvo moè po potreba da naredi prevzemawe i na posebni merki na bezbednost pri prevozot na opredelen otrov: pravec na dvièwe, pridru`ba na ispra]a~ot ili na prevoznikot, na policijata ili na sanitaren inspektor (~len 53 od Zakon za prevoz na opasni materii Sl. List na SFRJ 27/90).

Organite na carinskata slu`ba na grani~nite carinski ispostavi nesmeat da dozvolat transport na otrovite preku teritorijata na RM dokolku ne e obezbedena pridru`ba, a istoto e naglaseno vo transportnata dozvola.

Vo prilog 7 od Prira~nikot za carinewe daden e spisok na otrovi koi moàt da se stavat vo promet so Odobrenie od Ministerstvoto za zdravstvo vo soglasnost so Ministerstvoto za vnatre{ni raboti .

Za odredena kategorija na otrovi dadeni vo prilog zabranet e prometot voop{to ( vnesuvawe, uvoz )

- aldrin,

- dieldrin,

- heksahlorobenzen,

-heksahlorocikloheksan(tehni~ki); sotrgovsko ime LINDAN.

Zabranata vaì za site izomeri osven gama izomerot.

- heptahlor,

- hlordan,

- hlordimeform,

- leptofos,

- natrium fluoracetat,

- oloven arsenat i preparati proizvedeni od tie materii.

-benzen i preparati vo koi sodrìnata na benzen iznesuva pove}e od 1% zafatnina

- 26 -

@ivotna sredina A-5-8

A-5-8-1 - @ivotna sredina op{to Zakonot za ìvotna sredina koj e objaven vo ″ Slu`ben vesnik

na R.M. broj 53 od 2005 godina″, gi regulira pravata i obvrskite na pravnite i fizi~kite lica, kako i nadle`nite organi vo pogled na za{tita i unapreduvawe na ìvotnata sredina. Zaradi za{tita i unapreduvawe na ìvotnata sredina pokraj primenata na ovoj op{t zakon, }e se primenuvaat i odredbite od pove}e pooddelni zakononi za odredeni oblasti (zakon za vodi; zakon za vozduh; zakon za otpad; biolo{lka raznovidnost i prirodno bogatstvo, za{tita na ozonskata obvivka i joniziera~ko i nejonizira~ko zra~ewe i dr).

So zakonot za ìvotna sredina se predviduva zabrana/ograni~uvawe na promet na oddelni proizvodi dokolku so niv se zagrozuva ìvotnata sredina i prirodata ili zdravjeto na lu|eto. Zabrana na vnesuvawe /uvoz na:

Otpadni, opasni, {tetni i radioakivni i otpadni materii

Za{titeni divi ìvotni i rastenija Spored Zakonot za otpad postoi zabrana za izvoz/uvoz i vlez vo

zemjata na opasen otpad Isklu~eni od zabrana moàt da bidat otpadi koi moè bezbedno

da se recikliraat ili reupotrebat ako za istite Ministertvoto za ìvotna sredina izdade dozvola /soglasnost za vnesuvawe /uvoz /izvoz

Za prekugrani~no dvièwe na otpad postoi procedura na Prevoz so Izvestuvawe/notifikacija za prekugrani~no prenesuvawe - vrz osnova na poseben formular koj go izdava Ministertvo za ìvotna sredina

Trgovijata so za{titeni divi vidovi na ìvotni e regulirana so posebna dozvola CITES koja ja izdava Ministertvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe

- 27 -

A-5-8-2 -Bazelska Konvencija za kontrola na prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i negovo skladirawe (Sl. Vesnik na RM br. 49/97)

Pravna osnova Vrz osnova na ~len 21 stav 5 od Zakonot za za{tita i unapreduvawe na ìvotna sredina i prostorno planirawe ( Slu`ben vesnik na RM br. 69/96,13/99, 41/2000, 96/2000 i 45/2002), kako i soglasno Zakonot za ratifikacija na Bazelskata Konvencija za kontrola na prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad i negovo skldirawe (Slu`ben vesnik na RM br. 49/97), Ministreot za ìvotna sredina i prostorno planirawe donese Pravilnik za formata i sodrìnata na obrascite za prekugrani~no prenesuvawe na opasen otpad ( Slu`ben vesnik na RM br. 37/2003)

A-5-8-2-1 Dokumenti za prekugrani~na kontrola na opasen

otpad Kako dokumenti propi{ani so gorenavedeniot

pravilnik se: Izvestuvawe za prekugrani~no dvièwe na

opasen otpad

( Prilog 1) Paten nalog za prekugrani~no dvièwe na

opasen otpad

(Prilog 2) A-5-8-2-2 Pri tranzit na opasen otpad na vleznata odnosno

izleznata grani~na carinska ispostava, kon ECD za tranzit ili TIR karnet treba da se priloàt:

-dvata dokumenti za izvestuvawe ( Prilog 1 i Prilog 2), koi treba da bidat popolneti na navedenite obrasci (na makedonski ili angliski jazik). Rubrika 24 i 25 od izvestuvaweto e potpolneta od nadleèn organ koj dava soglasnost za prekugrani~no dvièwe na opasen otpad.

Grani~nite carinski ispostavi(vlezna i izlezna) pri tranzit na opasen otpad treba da izvr{i proverka na podatocite navedeni vo ovie dva dokumenti za izvestuvawe, so ostanatite dokumenti, faktura, CMR i sl i fakti~ka sostojba pri pregledot na stokata(broj na tovarno motorno vozilo, koli~ina, vid na pakuvawe i tn).

Dokolku podatocite od navedenite dokumenti se usoglaseni so pregledot vo toj slu~aj carinskiot organ (grani~nata carinska ispostava) go zaveruva patniot nalog so broj na tranziten dokument ( ECD ili TIR-karnet) datum, potpis i pe~at na vlez ili izlez od carinskoto podra~je na RM vo (rubrite 26 ili 27). Dokolku postojat odredeni neusoglasenosti vo pogled

na navedenite podatoci, kako i vo slu~aite na postoewe na somnenie za ilegealen tranzit na opasen otpad, potrebno e carinskata ispostava da gi izvesti inspektorite za ìvotna sredina pri Ministerstvoto

- 28 -

za ìvotna sredina, koi se nadle`ni za kontrola na prekugrani`no prenesuvawena opasen otpad, a voedno i za sproveduvawe na op{ti obvrski i posebni merki za primena na Bazelskata konvencija. Izvestuvaweto moè da se izvr{i preku deùrnata slu`ba DOC vo Carinskata Uprava koja }e bide nadle`na da stapi vo kontakt so nadle`nite inspektori pri Ministertvoto za ìvotna sredina.

- 29 -

REPUBLIKA MAKEDONIJA BAZELSKA KONVENCIJA

MINISTERSTVO ZA @IVOTNA SREDINA I PROSTORNO PLANIRAWE Prilog 1

PREKUGRANI^NO DVI@EWE NA OTPAD - IZVESTUVAWE

3. Izvestuvawe (1): Broj na izvestuvawe (i) edine~no dvièwe (iii) Odlagawe (bez procesirawe)

(ii) generalno izvestuvawe (iv) Operacija na procesirawe (pove}ekratno dvièwe)

1. Izvoznik (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks: Pri~ina za izvozot:

Prethodno ovlasten objekt / postrojka (1): Da Ne Reg. br. na objektot (ako e ovlasten):

4.Vkupen planiran broj na pratki

5. Proceneta koli~ina (3) kg litri

2. Uvoznik (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks:

6. (i) Ednokratno prenesuvawe na pratka *Planiran datum:

(ii) Pove}ekratno prenesuvawe na pratki *Planirani datumi:

7. Planirani prevoznici (naziv, adresa) (2): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks:

8. Prerabotuva~/odlaga~ (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks: 9. Metod(i) na postapuvawe (4): {ifra D {ifra R: Tehnologija koja se primenuva

10. Proizvoditel(i) na otpad (naziv, adresa) (2): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks: Mesto i proces na sozdavawe na otpadot: 11. (i) Na~in(i) na

transport (4): 12. Pakuvawe (4) tip: broj:

13.(i)Ime i sostav na otpadot:

(ii) Posebni barawa pri rakuvawe:

14. Fizi~ki karakteristiki (4) 17. Broj Y 15. Identifikaciona oznaka (kod) na otpadot:

zemja izvoznik: zemja uvoznik: carinska oznaka(NY):

IWIC: EWC: Ostanato (da se precizira) 18. Broj H (4)

16.Klasifikacija OECD(1) oker crvena ostanato* broj (*priloète detali)

19. (i) UN identifikacionen broj (ii) UN klasa(4): Naziv na pratkata:

20. Vklu~eni dràvi, nadle`ni organi, datumi na izdavawe na soglasnosti i konkretni punktovi na vlez i izlez:

Dràva na izvoz Dràva na tranzit Dràva na uvoz

21. Carinski ispostavi na vlez i/ili izlez (Evropska unija) Vlez: Izlez: 22. Broj na prilozi:

23. Izvozna deklaracija: So ova potvrduvam deka dadenite podatoci spored moite najdobri soznanija se to~ni i potpolni. Isto taka potvrduvam deka se prevzemeni zakonski primenlivi dogovorni obvrski i deka prekugrani~noto dvièwe e ili }e bide obezbedeno so site potrebni osiguruvawa ili finansiski garancii. Ime: Potpis: Datum:

POPOLNUVAAT NADLE@NI ORGANI

24. Popolnuva nadleèn organ na dràvata: -uvoz (EEC,OECD) -tranzit (Bazel) Izvestuvaweto e primeno na den: Potvrda na priemot e pratena na den: Naziv na nadle`niot organ, pe~at i/ili potpis:

25. Soglasnost za prekugrani~no dvièwe izdadena od strana na nadle`niot organ (ime na dràvata): Dadena na den: Istekuva na den: Posebni uslovi (1) DA Vidi pole 26 (prilog) NE Naziv na nadle`niot organ, pe~at i/ili potpis:

(1) Vpi{ete oznaka h vo poleto koe odgovara. (4) Videte gi oznakite na pozadinata (2) Priloète lista (ako se pove}e). (3) Priloète lista so detali.

- 30 -

LISTA NA KRATENKI KORISTENI VO OBRAZECOT

POSTAPUVAWE (BEZ PROCESIRAWE) (pole 9)

D1 Odlagawe vo ili na zemji {te (npr. deponii, itn.)

D2 Izloùvawe na procesi vo zemji{teto (angl. land treatment) (npr. biodegradacija na te~nosti ili talo`ni otpadi vo zemji{teto, itn.)

D3 Dlaboko vbrizguvawe (npr. vbrizguvawe na otpadi koi moè da se pumpaat vo bunari, solni kupoli (angl. salt domes) na prirodni depoa, itn.)

D4 Povr{insko ograduvawe (npr.stavawe te~ni ili talo`ni otpadi vo jami, baseni ili laguni, itn.)

D5 Posebno proektirani deponii ( npr. stavawe vo linearno naredeni zasebni }elii koi se poklopeni i me|usebno izolirani od ìvotnata sredina, itn.)

D6 Ispu{tawe vo voda osven vo moriwa/okeani

D7 Ispu{tawe vo moriwa/okeani, vklu~uvaj}i vmetnuvawe vo morskoto dno

D8 Biolo{ki tretman koj ne e nazna~en na drugo mesto vo ovaa lista, a rezultira so kone~ni soedinenija ili me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite od D1 do D12

D9 Fizi~ko-hemiska obrabotka koja ne e nazna~ena na drugo mesto vo ovaa lista, rezultira so kone~ni soedinenija ili me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite od D1 do D12 (npr. isparuvawe, kalcinacija, itn.)

D10 Spaluvawe na kopno

D11 Spaluvawe na more

D12 Trajno skladirawe (npr smestuvawe kontejner vo rudnik, itn.)

D13 Me{awe pred podloùvawe na bilo koja od operacite od D1 do D12

D14 Prepakuvawe pred podloùvawe na bilo koja od operaciite od D1 do D12

D15 Skladirawe koe i prethodi na bilo koja od operaciite od D1 do D12

OPERACII NA PROCESIRAWE (pole 9)

R1 Koristewe kako gorivo (osven vo direktno spaluvawe) ili drugo sredstvo za proizvodstvo na energija

R2 Prerabotka / regeneracija na rastvoruva~i

R3 Reciklirawe / prerabotka na organski supstanci koi ne se koristat kako rastvoruva~i

R4 Reciklirawe / prerabotka na metali i soedinenija na metali

R5 Reciklirawe / prerabotka na drugi neorganski materii

R6 Regeneracija na kiselini ili bazi

R7 Procesirawe na komponenti koi se koristat za ublaùvawe na zagaduvaweto

R8 Procesirawe na komponenti na katalizatori

R9 Povtorno rafinirawe na koristeno maslo ili drugo povtorno koristewe na prethodno koristeno maslo

R10 Izloùvawe na procesi vo zemji{teto (angl. land treatment) koi davaat korist za zemjodelieto ili ekolo{ki napredok

R11 Koristewe na rezidualni materii dobieni so bilo koja od operaciite pod broevite R1-R10

R12 Razmena na otpadot za podloùvawe na bilo koi od operaciite pod broevite R1-R11

R13 Akumulirawe na materii nameneti za bilo koja operacija od R1 do R12

FIZI^KI KARAKTERISTIKI (pole 14)

1 Prav 5 Te~na materija 2 Cvrsta materija 6 Gasovita 3 Viskozna / pasta 7 Ostanato (da se precizira) 4 Talog NAÎNI NA PAKUVAWE (pole 12) 1 Bo~va 2 Drveno bure 3 Kanister 4 Sandak 5 Kesa 6 Kompozitno pakuvawe 7 Sad pod pritisok 8 Vo rasturena sostojba 9 Ostanato (da se nazna~i {to)

NAÎNI NA TRANSPORT (pole 11)

R Drumski T Voz / èleznica S More

A Vozduh

W Vnatre{ni plovni

pati{ta

BROJOT H (pole 18) I KLASATA UN (pole 19) UN H (broj) Kategorija 1 H1 Eksploziv 3 H3 Zapalivi te~nosti 4.1 H4.1 Zapalivi cvrsti materii 4.2 H4.2 Supstanci ili otpadi podloèni

na spontano sogoruvawe 4.3 H4.3 Supstanci ili otpadi koi vo

kontakt so voda osloboduvaat zapalivi gasovi

5.1 H5.1 Oksidira~ki supstanci 5.2 H5.2 Organski peroksidi 6.1 H6.1 Otrovni supstanci (akutni) 6.2 H6.2 Infektivni supstanci 8 H8 Korozivni supstanci

9 H10 Osloboduvawe na otrovni gasovi vo kontakt so vozduh ili voda

9 H11 Toksi~ni supstanci (so odloèno ili hroni~no dejstvo)

9 H12 Ekotoksi~ni supstanci 9 H13 Supstanci koi se vo sostojba po

procesiraweto da nadgradat nekoja druga materija, npr. leachate, koja poseduva bilo koe od navedenite svojstva.

Y oznaki (pole 17) za vidovite na otpad Y1 do Y18 i otpadite koi sodràt sostojki navedeni pod broevite Y19 do Y45, spored Bazelskata konvencija (aneks I i II).

- 31 -

26. POSEBNI USLOVI ZA IZDAVAWE NA SOGLASNOST

- 32 -

REPUBLIKA MAKEDONIJA BAZELSKA KONVENCIJA

MINISTERSTVO ZA @IVOTNA SREDINA I PROSTORNO PLANIRAWE Plilog 2

PREKUGRANI^NO DVI@EWE NA OTPAD - PATEN NALOG

3. i) Vo soglasnost so izvestuvawe br. :

4. Seriski broj na pratkata:1. i) Izvoznik (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks:

ii) Vid na izvestuvawe (1): edine~no dvièwe generalno izvestuvawe (pove}ekratno dvièwe)

ii) Proizvoditel(i) na otpad (naziv, adresa) : Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks: Mesto na sozdavawe na otpadot:

8. Prerabotuva~/odlaga~ (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks: Aktuelno mesto na prerabotka/odlagawe:

2. Uvoznik (naziv, adresa): Lice za kontakt: Tel: Faks/Teleks:

9. Metod(i) na postapuvawe (4): {ifra D: {ifra R: Tehnologija koje se primenuva:

5. Prv prevoznik (naziv, adresa): Reg. br. : Tel: Faks/Teleks:

6. Vtor prevoznik (naziv, adresa): Reg. br. : Tel: Faks/Teleks:

7. Posleden prevoznik (naziv, adresa)2: Reg. br. : Tel: Faks/Teleks:

10. Registracija na prevozno sredstvo (3) Datum na prevoz: Potpis na ovlasteno lice:

11. Registracija na prevozno sredstvo (3) Datum na prevoz: Potpis na ovlasteno lice:

12. Registracija na prevozno sredstvo (3) Datum na prevoz: Potpis na ovlasteno lice: 14. Fizi~ki karakteristiki (3): 13. Ime i sostav na otpadot:

17. Koli~ina kg litri 18. Pakuvawe (3): tip : broj:

15. Identifikaciona oznaka na otpadot: na dràvata izvoznik: na dràvata uvoznik: carinska oznaka(NS):

IWIC: EWC: Ostanato: (da se precizira)

16.Klasifikacija OECD (1): oker crveno ostanati* broj *(priloì detali)

19. UN identifikacionen broj: UN klasa(3): Naziv na pratkata: broj H (3) : broj Y :

20. Posebni barawa za rakuvawe vo slu~aj na havarija: 21. To~en datum na prevozot:

22. Izvozna deklaracija: So ova potvrduvam deka podatocite vo poliwata od 1-9 i od 13-21 spored moite najdobri soznanija se to~ni i potpolni. Isto taka potvrduvam deka se prevzemeni zakonski primenlivi dogovorni obvrski ideka prekugrani~noto dvièwe e ili }e bide obezbedeno so site potrebni osiguruvawa ili finansiski garancii i deka se obezbedeni potrebnite soglasnosti od nadle`nite organi na dràvite. Ime: Potpis: Datum:

POPOLNUVA UVOZNIKOT/PRERABOTUVAÔT/ODLAGAÔT

23. Pratkata e primena od uvoznikot so (ako ne e prerabotuva~/odlaga~): prifateno *otfrleno (1) koli~ina: kg litri Datum: Naziv: Potpis:

24. Pratkata e primena od prerabotuva~ot/odlaga~ot so: prifateno *otfrleno (1) koli~ina: kg litri Datum: Naziv: Potpis:

25. Potvrduvam deka e izvr{eno prerabotka/odlagawe na gore opi{aniot otpad: Datum: Naziv: Potpis i pe~at:

- 33 -

Priblièn datum na prerabotka/odlagawe: Metod na prerabotka/odlagawe:

(1) Vpi{ete oznaka" h" vo poleto koe odgovara. (2) Ako se poveke od tri prevoznici priloì listi so detali spored pole 6 i 11. (3) Videte gi oznakite na pozadinata.* vedna{ kontaktiraj so nadleèn organ

- 34 -

LISTA NA KRATENKI KORISTENI VO OBRAZECOT

POSTAPUVAWE (BEZ PROCESIRAWE) (pole 9)

D1 Odlagawe vo ili na zemji{te (npr. deponii, itn.)

D2 Izloùvawe na procesi vo zemji{teto (angl. land treatment) (npr. biodegradacija na te~nosti ili talo`ni otpadi vo zemji{teto, itn.)

D3 Dlaboko vbrizguvawe (npr. vbrizguvawe na otpadi koi moè da se pumpaat vo bunari, solni kupoli (angl. salt domes) na prirodni depoa, itn.)

D4 Povr{insko ograduvawe (npr.stavawe te~ni ili ka{esti otpadi vo jami, baseni ili laguni, itn.)

D5 Posebno proektirani deponii ( npr. stavawe vo linearno naredeni zasebni }elii koi se poklopeni i me|usebno izolirani od ìvotnata sredina, itn.)

D6 Ispu{tawe vo voda osven vo moriwa/okeani

D7 Ispu{tawe vo moriwa/okeani, vklu~uvaj}i vmetnuvawe vo morskoto dno

D8 Biolo{ki tretman koj ne e nazna~en na drugo mesto vo ovaa lista, a rezultira so kone~ni soedinenija ili me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite od D1 do D12

D9 Fizi~ko-hemiska obrabotka koja ne e nazna~ena na drugo mesto vo ovaa lista, rezultira so kone~ni soedinenija ili me{avini koi se otfrluvaat so bilo koja od operaciite od D1 do D12 (npr. isparuvawe, kalcinacija, itn.)

D10 Spaluvawe na kopno

D11 Spaluvawe na more

D12 Trajno skladirawe (npr smestuvawe kontejner vo rudnik, itn.)

D13 Me{awe pred podloùvawe na bilo koja od operacite od D1 do D12

D14 Prepakuvawe pred podloùvawe na bilo koja od operaciite od D1 do D12

D15 Skladirawe koe i prethodi na bilo koja od operaciite od D1 do D12

OPERACII NA PROCESIRAWE (pole 9)

R1 Koristewe kako gorivo (osven vo direktno spaluvawe) ili drugo sredstvo za proizvodstvo na energija

R2 Prerabotka / regeneracija na rastvoruva~i

R3 Reciklirawe / prerabotka na organski supstanci koi ne se koristat kako rastvoruva~i

R4 Reciklirawe / prerabotka na metali i soedinenija na metali

R5 Reciklirawe / prerabotka na drugi neorganski materii

R6 Regeneracija na kiselini ili bazi

R7 Procesirawe na komponenti koi se koristat za ublaùvawe na zagaduvaweto

R8 Procesirawe na komponenti na komponenti od katalizatori

R9 Povtorno rafinirawe na koristeno maslo ili drugo povtorno koristewe na prethodno koristeno maslo

R10 Izloùvawe na n procesi vo zemji{teto (angl. land treatment) koi davaat korist za zemjodelieto ili ekolo{ki napredok

R11 Koristewe na rezidualni materii dobieni so bilo koja od operaciite pod broevite R1-R10

R12 Razmena na otpadot za podloùvawe na bilo koi od operaciite pod broevite R1-R11

R13 Akumulirawe na materii nameneti za bilo koja operacija od R1 do R12

FIZI^KI KARAKTERISTIKI (pole 14)

1 Prav 5 Te~na materija 2 Cvrsta materija 6 Gasovita 3 Viskozna / pasta 7 Ostanato (da se precizira) 4 Talog NAÎNI NA PAKUVAWE (pole 18) 1 Bo~va 2 Drveno bure 3 Kanister 4 Sandak 5 Kesa 6 Kompozitno pakuvawe 7 Sad pod pritisok 8 Vo rasturena sostojba 9 Ostanato (da se nazna~i {to)

NAÎNI NA TRANSPORT R Paten T Voz / èleznica S More

A Vozduh

W Vnatre[ni plovni

pati{ta

BROJOT H I KLASATA UN (19) UN H (broj) Kategorija 1 H1 Eksploziv 3 H3 Zapalivi te~nosti 4.1 H4.1 Zapalivi cvrsti materii 4.2 H4.2 Supstanci ili otpadi podloèni na

spontano sogoruvawe 4.3 H4.3 Supstanci ili otpadi koi vo kontakt

so voda osloboduvaat zapalivi gasovi 5.1 H5.1 Oksidira~ki supstanci 5.2 H5.2 Organski peroksidi 6.1 H6.1 Otrovni supstanci (akutni) 6.2 H6.2 Infektivni supstanci 8 H8 Korozivni supstanci

9 H10 Osloboduvawe na otrovni gasovi vo kontakt so vozduh ili voda

9 H11 Toksi~ni supstanci (so odloèno ili hroni~no dejstvo)

9 H12 Ekotoksi~ni supstanci 9 H13 Supstanci koi se vo sostojba po

procesiraweto da nadgradat nekoja druga materija, npr. leachate, koja poseduva bilo koe od navedenite svojstva.

POPOLNUVAAT CARINSKI SLU@BENICI 28. PEÂTI NA CARINSKA ISPOSTAVA NA DR@AVATA NA TRANZIT 26. DR@AVA IZVOZNIK/

CARINSKA ISPOSTAVA Opi{aniot otpad e izlezen od Ime na dràvata: Ime na dràvata:

- 35 -

dràvata na den: pe~at: potpis:

Vlez Izlez Vlez Izlez

Ime na dràvata: Ime na dràvata: 27. DR@AVA UVOZNIK Opi[aniot otpad e vlezen vo dràvata na den: pe~at: potpis:

Vlez Izlez Vlez Izlez

- 36 -

REPUBLIC OF MACEDONIA BASEL CONVENTION MINISTRY OF ENVIRONMENT AND PHYSICAL PLANNING TRANSBOUNDARY MOVEMENT OF WASTE / TRACKING FORM

3. i) Corresponding to Notification no. :

4. Serial number of shipment: 1. i) Exporter (name, address): Contact person: Tel: Fax/Telex:

ii) single movement (1): general notification (multiple movements)

ii) Waste Generator(s) (name, address)(2): Contact person: Tel: Site of generation: Fax/Telex:

8. Disposer/recovery (name, address): Contact person: Tel: Fax/Telex: Actual site of disposal/recovery:

2.Importer (name, address): Contact person: Tel: Fax/Telex:

9. Method(s) of disposal (4): D code: R code: Techologe enploed:

5. 1st Carrier (name, address): Registration No.: Tel: Fax/Telex:

6. 2 nd Carrier (name, address) Registration No.: Tel: Fax/Telex:

7. Last Carrier (name, address): Registration No.: Tel: Fax/Telex:

10. Identity of means of transport (3): Date of transfer: Signature of Carrier's Representative:

11. Identity of means of transport (4): Date of transfer: Signature of Carrier's Representative:

12. Identity of means of transport (3): Date of transfer: Signature of Carrier's Representative: 14. Physical characteristics (3): 13. Designation and composition of waste:

17. Actual quantity: kg litres

18. Packaging (3): Type (3): Number:

15. Waste identification code: -in country of export: -in country of import: -customs codeHS:

IWIC: EWC: Other: (specify)

16. OECD classification (1) amber red other * and number * (attach details)

19. UN clasification: UN shipping name: UN identification number: UN class (3): H Numbe (3): Y Number:

20. Special handing instructions:

21. Actual date of shipment:

22. Exporter's declaration: I certify that the information in blocks 1-9 and 13-21 above is complete and correct to the best of my knowledge. I also certify that legally-enforceable written contractual obligations have been entered into, and that any applicable insurance or other financial guarantees are or shell be in force covering the transbondary movement. and that all necessary authorizations have been received from the competent authorities of the States concerned. Name: Date: Signature:

TO BE COMPLETED BY IMPORTER/DISPOSER-RECOVERY FACILITY 23. Shipment received by importer on (if not disposer/recovery): accepted rejected* Quantity received: kg litres Date: Name: Signature: 24. Shipment received at disposer/recovery on: accepted rejected* Quantity received: kg litres Date: Name: Signature: Approximate date of disposal/recovery:

Method of disposal/recovery:

25. I certify that the disposal/recovery of the waste described above has been completed

Date: Name: Signature and stamp:

(1) Enter x in appropriate box(es) (2) If more than three carriers, attach information as required by blocks 6 and 11. (3) See codes in reverse. (*) Immediately contact competent authorities.

- 37 -

LIST OF ABBREVIATIONS USED IN THE NOTIFICATION

DISPOZAL (NO RECOVERY) (Block 9)

D1 Deposit into or onto land (e.g. landfill, etc.)

D2 Land treatment (e.g., biodegradation of liquid or sludgy discards in soils, etc.)

D3 Deep injection (e.g., injection of pumpable discards into wells, salt domes or naturally ocurring repositories, etc.)

D4 Surface impoundment (e.g., placement of liquid or sludge discards into pits, ponds or lagoons, etc.)

D5 Specially engineered landfill (e.g., placement into lined discrete cells which are capped and isolated from one another and the environment, etc.)

D6 Release into a water body except seas/oceans

D7 Release into seas/oceans including sea-bed insertion

D8 Biological treatment not specified elsewhere in this List which results in final compounds or mixtures which are described by means of any of the operations under D1 to D12

D9 Physico chemical treatment not specified elsewhere in this List which results in final compounds or mixtures which are discarded by means of any of the operations under D1 to D12 (e.g., evaporation, calcination, etc.)

D10 Incineration on land

D11 Incineration at sea

D12 Permanent storage (e.g., emplacement of containers in a mine, etc.)

D13 Mixing prior to submission to any of the operations under D1 to D12

D14 Repackaging prior to submission to any of the operations under D1 to D12

D15 Storage pending any of the operations under D1 to D12

RECOVERY OPERATIONS (Block 9)

R1 Use as a fuel (other than in direct incineration) or other means to generate energy

R2 Solvent reclamation/regeneration R3 Recycling/reclamation of organic substances

which are not used as solvents R4 Recycling/reclamation of metals and metal

compounds R5 Recycling/reclamation of other inorganic

materials R6 Regeneration of acids or bases

R7 Recovery of components used for pollution abatement

R8 Recovery of components from catalyst R9 Used oil re-refining or other reuses of previously

used oil R10 Land treatment resulting in benefit to agriculture

or ecological improvement

R11 Uses of residual materials obtained from any of the operations numbered R1-R10

R12 Exchange of wastes for submission to any of the operations numbered R1-R11

R13 Accumulation of material intended for any operation under R1 to R12

PHYSICAL STATE (Block 14) 1 Dust 5 Liquid matter 2 Solid matter 6 Gaseous 3 Viscose/paste 7 Other (specify) 4 Sludge TYPE OF PACKAGING (Block 12) 1 Cask 2 Wooden barrel 3 Canister 4 Case 5 Sack 6 Composite packaging 7 Pressure vessel 8 Disarranged 9 Other (specify)

MEANS OF TRANSPORT R Road T Rail S Sea

A Air

W Inland waters

H NUMBER (Block 18) and UN CLASS (Block 19) UN H (number) Class 1 H1 Explosive 3 H3 Flammable liquids 4.1 H4.1 Flammable solids 4.2 H4.2 Substances or wastes liable to

spontaneous combustion 4.3 H4.3 Substances which in contact with water

emit flammable gases 5.1 H5.1 Oxidizing substances 5.2 H5.2 Organic Peroxides 6.1 H6.1 Poisonous (Acute) substances 6.2 H6.2 Infectous substances 8 H8 Corrosive substances

9 H10 Liberation of toxic gases in contact with air or water

9 H11 Toxic substances (delayed or chronic) 9 H12 Ecotoxic substances 9 H13 Substances capable, after disposal, of

yielding another material, e.g., leachate, which posseses any of the characteristics listed above.

Y references (Block 17) on the types of waste Y1 to Y18 and wastes containing constituents listed under Y19 to Y45, according to the Basel Convention (Annex I i II). 26. SPECIFIC CONDITIONS ON CONSENTING TO THE MOVEMENT

- 38 -

REPUBLIC OF MACEDONIA BASEL CONVENTION

MINISTRY OF ENVIRONMENT

AND PHYSICAL PLANNING TRANSBOUNDARY MOVEMENT OF WASTE - NOTIFICATION

3. Notification concerning(1): Notification number i) Single movement (iii) Disposal (no recovery) ii)General notification (iv) Recovery operation (multiple movements)

1 Exporter (name, address): Contact person: Tel: Fax/Telex: Reason for export:

Pre-authorized recovery facility (1): YES NO Facility Registration Number: 4. Total intended number of shipments:

5. Total intended quantity (3): kg liters

2. Importer (name, address): Contact person: Tel: Fax/Telex:

6. (i) Singl shipment Projected date:

(ii) Several shipments Projected dates:

7. Intended carrier(s) (name, address)(2): Contact person: Tel: Fax/Telex:

8. Disposer/recovery (name, address) Contact person: Tel: Fax/Telex:

9. Method(s) of disposal (4): Technology employed: D code: R code

10. Waste generator(s) (name, address) (2): Contact person: Tel: Fax/Telex: Process and location of generation:

11. Mean(s) of transport (4): 12. Packaging (4): type: number:

13.(i) Designation and composition of the waste: (ii) Special handling requirements:

14. Physical characteristics (4):

17. Y number : 15. Waste identification code: - in country of export: - in country of import: Customs code (HS):

IWIC: EWC: Other: (specify)

18. H number (4):

16. OECD clasification (1) amber red other* number (attach details)

19. (i) UN Identification number: (ii)UN Class (4): Shipping name:

20. Concerned countries , code numbers of competent authorities, and specific points of entry and exit:

Country of export

Transit countries

Country of import

21. Customs offices of entry and/or departure (European Union): Entry: 22. Number of annexes attached Departure:

23. Exporter's declaration: I certify that the above information is complete and correct to the best of my knowledge. I also certify that legally enforceable written contractual obligations have been entered into and that any applicable insurance or other financial guarantees are or shall be in force covering the transboundary movement. Name: Signature: Date:

FOR USE BY COMPETENT AUTHORITIES 24. To be completed by competent authority of country: - import(EEC,OECD) - transit (Basel) Notification received Acknowledgment sent on: on: Name of competent authority, stamp and/or signature:

25. Consent to the movement provided by competent authority of (name of country): Consent given on: Consent expiries on: Specific conditions (1): YES See block 26 (overleaf) NO Name of competent authority, stamp and/or signature:

(1) Enter x in appropriate box(es).

- 39 -

(2) Attach list if more than one. (3) Attach detailed. (4) See codes on the reverse.

LIST OF ABBREVIATIONS USED IN THE FORM

TREATMENT (WITHOUT PROCESSING) (Block 9)

D1 Deposit into or onto land (e.g. landfill, etc.)

D2 Land treatment (e.g., biodegradation of liquid or sludgy discards in soils, etc.)

D3 Deep injection (e.g., injection of pumpable discards into wells, salt domes or naturally ocurring repositories, etc.)

D4 Surface impoundment (e.g., placement of liquid or sludge discards into pits, ponds or lagoons, etc.)

D5 Specially engineered landfill (e.g., placement into lined discrete cells which are capped and isolated from one another and the environment, etc.)

D6 Release into a water body except seas/oceans

D7 Release into seas/oceans including sea-bed insertion

D8 Biological treatment not specified elsewhere in this List which results in final compounds or mixtures which are described by means of any of the operations under D1 to D12

D9 Physico chemical treatment not specified elsewhere in this List which results in final compounds or mixtures which are discarded by means of any of the operations under D1 to D12 (e.g., evaporation, calcination, etc.)

D10 Incineration on land

D11 Incineration at sea

D12 Permanent storage (e.g., emplacement of containers in a mine, etc.)

D13 Mixing prior to submission to any of the operations under D1 to D12

D14 Repackaging prior to submission to any of the operations under D1 to D12

D15 Storage pending any of the operations under D1 to D12

OPERATIONS OF PROCESSING (Block 9)

R1 Use as a fuel (other than in direct incineration) or other means to generate energy

R2 Solvent reclamation/regeneration R3 Recycling/reclamation of organic substances

which are not used as solvents R4 Recycling/reclamation of metals and metal

compounds R5 Recycling/reclamation of other inorganic

materials R6 Regeneration of acids or bases

R7 Recovery of components used for pollution abatement

R8 Recovery of components from catalyst R9 Used oil re-refining or other reuses of previously

used oil R10 Land treatment resulting in benefit to agriculture

or ecological improvement

R11 Uses of residual materials obtained from any of the operations numbered R1-R10

R12 Exchange of wastes for submission to any of the operations numbered R1-R11

R13 Accumulation of material intended for any operation under R1 to R12

PHYSICAL STATE (Block 14) 1 Dust 5 Liquid matter 2 Solid matter 6 Gaseous 3 Viscose/paste 7 Other (specify) 4 Sludge TYPE OF PACKAGING (Block 18) 1 Cask 2 Wooden barrel 3 Canister 4 Case 5 Sack 6 Composite packaging 7 Pressure vessel 8 Disarranged 9 Other (specify)

MEANS OF TRANSPORT R Road T Rail S Sea

A Air

W Inland waters

UN CLASS and H NUMBER (Block 19) UN H (number) Class 1 H1 Explosive 3 H3 Flammable liquids 4.1 H4.1 Flammable solids 4.2 H4.2 Substances or wastes liable to

spontaneous combustion 4.3 H4.3 Substances which in contact with water

emit flammable gases 5.1 H5.1 Oxidizing substances 5.2 H5.2 Organic Peroxides 6.1 H6.1 Poisonous (Acute) substances 6.2 H6.2 Infectous substances 8 H8 Corrosive substances

9 H10 Liberation of toxic gases in contact with air or water

9 H11 Toxic substances (delayed or chronic) 9 H12 Ecotoxic substances 9 H13 Substances capable, after disposal, of

yielding another material, e.g., leachate, which posseses any of the characteristics listed above.

TO BE FILLED-OUT BY CUSTOMS OFFICERS 28. STAMPS OF THE CUSTOMS OFFICE OF THE COUNTRY OF TRANZIT

Name of country: Name of country:

26. COUNTRY OF EXPORT / CUSTOMS OFFICE The above described waste has exited from the country on: Stamp: Signature:

Entry Exit Entry Exit

- 40 -

Name of country: Name of country: 27. COUNTRY OF IMPORT The above described waste has entered in the country on: Stamp: Signature:

Entry Exit Entry Exit

- 41 -

A-5-8-3 Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi ìvotni i rastitelni vidovi (Va{ington 1973) (Sl.vesnik na RM br.82/99) (CITES) Konvencijata za za{tita na diviot svet i prirodnite ìveali{ta vo Evropa (Sl. vesnik na RM br. 49/97)

A-5-8-3-1 Nadleèn organ Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe kako nadleèn organ za implementacija na Konvencijata za me|unarodna trgovija so zagrozeni divi rastenija i ìvotni CITES, koja Republika Makedonija ja ima ratifikuvano vo dekemvri 1999 godina, so dopis broj 07-8779/ od 09.09.2004 ja izvesti Carinskata Uprava na RM poso~uvajki ja slednata procedura vo odnos na distribucijata na CITES dozvolata /sertifikatot. Vidovite na zagrozeni rastenija i divi ìvotni se dadeni vo spisokot broj 4 i 5 kako sostaven del na Odlukata za rasporeduvawe na stokite na formi na izvoz i uvoz, koi se nao|aat vo prira~nikot za carinewe. Soglasno konvencijata za Me|unarodna trgovija ( uvozot, izvozot i tranzit) na zagrozeni rastitelni i zagrozeni divi ìvotinski vidovi, nivni delovi i derivati, CITES dozvolata/sertifikataot ja izdava Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe na propi{an obrazec vo 5 ( pet) primeroci i toa eden original i 4 kopii. Na sekoj primerok vo gorniot desen gol e naveden brojot na primerokot: - originalot patuva so pratkata -kopija broj 1 ostanuva vo Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe, Slu`ba za ìvotna sredina ( odnosno organot koj ja izdava istata) -kopija broj 2 ostanuva za aplikantot/baratelot na CITES dozvolata/sertifikatot -kopija broj 3 ostanuva kaj Carinskiot organ (Carinskata ispostava koj vr{i zaverka na dozvolata/ sertifikataot ) -kopija broj 4 ostanuva kaj Veterinarniot organ

A-5-8-3-2 Obrazecot na CITES dozvolata / sertifikatot e unificiran i ispe~aten na angliski i makedonski jazik. Na prednata strana se navedeni rubrikite: broj na sertifikat, za koja postapka se odnesuva (uvoz, izvoz ili tranzit), rok na va`nost ( za izvoz i tranzit rokot na

- 42 -

va`nost na dozvolata e {est meseci, a za uvoz e edna godina od datumot na izdavawe), uvoznik, izvoznik, vid na stoka, cel na prometot, koli~ina, zemja na poteklo, izdava~ na dozvolata, potvrda od nadleèn organ za izvoz, uvoz ili reeksport (Carinska ispostava). Na pozadinata na dozvolata e ispe~atena instrukcija i pojasnuvawe za rubrikite na obrazecot. Carinska ispostava ja kontrolira pratkata pri uvoz, izvoz ili tranzit i ja zaveruva CITES dozvolata/sertifikatot na originalniot primerok i kopiite broj 2, 3 i 4. Dokolku podatocite od dokumentacijata (fakturata, dozvolata) se usoglaseni so fakti~kata sostojba carinskiot slu`benik ja zaveruva dozvolata vo rubrika broj 14 (koli~ina, Carinska ispostava, datum, potpis, broj na carinski dokument i slu`ben pe~at). Zaverenata kopija broj 3 od dozvolata se zadrùva kaj Carinskiot organ (Carinska ispostava koja izvr{ila zaverka na dozvolata/ sertifikataot) i ja odloùva vo carinskata deklaracija. Zaverenite primeroci od dozvolata (originalot, kopijata broj 2 i 4) se vra}aat na liceto koe ja prati pratkata (baratelot na dozvolata /aplikantot ). Ova lice ima obvrska originalnata zaverena dozvola da ja vrati na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe-Slu`bata za ìvotna sredina ( odnosno organot koj ja izdal). Vo prilog Vi dostavuvame primerok na CITES dozvola/ sertifikat

- 43 -

Orig

CONVENTION ON INTERNATIONAL TRADE IN ENDANGERED SPECIES OF

WILD FAUNA AND FLORA

PERMIT/CERTIFICATE No.

EXPORT / IZVOZ

RE-EXPORT / RE-IZVOZ

IMPORT / UVOZ

OTHER: / DRUGO:

2. Val Va

3. Importer (name and address) / Uvoznik (ime i adresa)

3a. Country of import / Zemja na uvoz

4. Exporter/Re-exporter (name, address and country) / Izvoznik/re-izvoznik (ime, adresa i

Signature of the applicant / podnositelot

6. Name, address, national seal/stamp and country of Management Authority / Ime, adresa, pe~at i zemja na nadle`niot organ 5. Special conditions / Posebni uslovi

For live animals, this permit or certificate is only valid if the transport conditions conform to the Guidelines for Transport of Live Animals or, in the case of air transport, to the IATA Live Animals Regulations / Za ìvi ìvotni, ovaa dozvola e vaè~ka dokolku uslovite na transportot soodvedstvuvaat so upatstvata za transport na ìvi ìvotni, ili vo slu~aj na vozdu{en transport, so IATA pravilata za ìvi ìvotni

5a. Purpose of the transaction (see reverse) / Cel na transakcijata (vidi pozadi)

5b. Security stamp No / Bezbednosna markica br.

Republic of Macedonia

Ministry of Environment and Physical Planning

Drezdenska 52, 1000tel. ++389 02 3066-9fax: ++389 02 3066-e-mail: infoeko@mo

7./8. SCIENTIFIC NAME (genus and species) AND COMMON NAME OF ANIMAL OR PLANT / NAU^NO IME (GEN I VID) I ZAEDNI^KO IME NA @IVOTNOTO ILI RASTENIETO

9. Description of specimens, including identifying marks or numbers (age/sex if live) / Opis na primeroci, vklu~uvaj}i identifikacioni oznaki i broevi (vozrast/pol ako se ìvi)

10. Appendix No. and source (see reverse) / Dodatok broj i izvor (vidi pozadi)

11. Quantity (including unit) / Koli~ina (vklu~uvajki odel)

11a. Tota Quo Vkup Kvot

7./8.

9. 10. 11. 11a.

A 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *

Permit No. / Dozvola broj

Date / Data 12a. Country of last re-export / Zemja na posleden re-izvoz

Certificate No. / Sertifikat broj

Date / Data 12b. No. of the operation ** or date of acquisition ***

operacija ** ili datum na nab

7./8. 9. 10. 11. 11a.

B 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *






7./8. 9. 10. 11. 11a.

C 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *






7./8. 9. 10. 11. 11a.

D 12. Country of origin * / Zemja na poteklo *






* Country in which the specimens were taken from the wild, bred in captivity or artificially propagated (only in case of re-export) / Zemja od koja primerocite se zemeni od divinata, okafezi ili ve{ta~ki razmnoèni (samo vo slu~aj na re-izvoz) ** Only for specimens of Appendix-I species bred in captivity or artificially propagated for commercial purposes / Samo za primerocite od Dodatok-I vidovi koi se odgleduvani vo kafve{ta~ki razmnoùvani za komercijalni celi *** For pre-Convention specimens / Za pre-Konvenciski primeroci

13. THIS PERMIT / CERTIFICATE IS ISSUED BY: / OVAA DOZVOLA / SERTIFIKAT E IZDADENA OD:

Place / Mesto Date / Data Security stamp, signature and official seal / Bezbednosna markica, potpis i sl

- 44 -

14. EXPORT ENDORSEMENT: / POTVRDA NA IZVOZOT

15. Bill of lading/Air Way-bill Number: / Smetka na prizemjuvawe/Broj na avionska smetka

Block/Grupa Quantity/Koli~ina

A

B

C

D

Port of Export Pristani{te na izvoz

Date / Data Signature / Potpis Official stamp anSlu`ben pe~

- 45 -

INSTRUKCII I POJASNUVAWA (odgovaraat na brojot vo formularot)

1. Obeleèto go kvadrat~eto koe odgovara na vidot na izdadeniot dokument (dozvola za izvoz, sertifikat za re-izvoz, dozvola za uvoz ili drugo. Ako e obeleàno kvadrat~eto "drugo", mora da se navede vidot na dokumentot. Originalniot broj e edinstven broj opredelen za sekoj dokument od nadle`nite dràvni organi.

2. Za dozvoli za izvoz i sertifikati za reizvoz, datumot na istekuvaweto na dokumentot ne moè da bide pove}e od {est meseci posle datumot na izdavawe (edna godina za dozvoli za uvoz).

3. Popolnete go imeto i adresata na uvoznikot. 3a. Imeto na zemjata treba da bide celosno

napi{ano.

4. Popolnete go imeto i adresata na izvoznikot /reizvoznikot. Imeto na zemjata mora da bide navedeno. Vo slu~aj na otsustvo na potpis na aplikantot, dozvolata ili sertifikatot se nevaè~ki.

5. Specijalnite uslovi moè da se odnesuvaat na nacionalnata legislativa ili za specijalnite uslovi za isporakata od strana na nadle`niot organ {to go izdava dokumentot. Ovaa to~ka moè da se upotrebi i za obrazloùvawe za ispu{taweto na odredena informacija.

5a. Treba da se koristat slednite {ifri: T za komercijalni celi, Z za zoolo{ki gradini, G za botani~ki gradini, Q za cirkusi i patuva~ki izlo`bi, S za nau~ni celi, H za love~ki trofei, P za li~ni celi, M za biomedicinsko istraùvawe, E za edukacija, N za introdukcija ili reintrodukcija vo divata priroda i B za odgleduvawe vo kafezi ili ve{ta~ko razmnoùvawe.

5b. Navedete go brojot (vklu~uvaj}i go ISO kodot na zemjata) na sigurnosniot ìg staven vo to~ka 13.

6. Imeto, adresata i zemjata na nadle`niot dràven organ {to go izdava dokumentot treba da bidat otpe~ateni na formularot.

7-8. Navedete go nau~noto ime (rod ili vid, dokolku e potrebno i podvidovi) na ìvotnoto ili rastenieto, pod koe e vneseno vo dodatocite na Konvencijata ili referentnata lista, odobrena od Konferencijata na Stranite i op{toto ime na ìvotnoto ili rastenieto pod koe {to e poznato vo zemjata {to ja izdava dozvolata.

9. Opi{ete gi {to e mo`no poprecizno, primerocite koi se predvideni za trgovija (ìvi ìvotni, koì, par~iwa meso, pari~nici, obuvki i itn.). Ako vidot e ozna~en (oznaki, znaci za identifikacija, prsteni i itn) bez ogled dali toa se bara so Rezolucija na Konferencijata na Stranite (vidovi koi poteknuvaat od farmi, vidovi

A Rastenijata koi ve{ta~ki se razmnoùvani vo soglasnost so (Rezolucijata 11.11 na Konferencijata, stav a) kako i nivni delovi i derivati izvezeni spored odredbite od ~len VII, stav 5 od Konvencijata (primeroci od vidovi koi se vklu~eni vo Dodatokot I i koi bile ve{ta~ki razmnoèni za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatok II i III).

C @ivotnite odgleduvani vo kafezi vo soglasnost so (Rezolucijata 10.16 na Konferencijata, revidirana), kako i nivni delovi i derivati, izvezeni spored odredbite na ~len VII, stav 5 od Konvencijata (primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot I koi se odgledani vo kafezi za nekomercijalni celi i primeroci na vidovi vklu~eni vo Dodatokot II i III. F @ivotni rodeni vo kafez (F1 ili izrodenite generacii) koi ne se opfateni so definicijata "odgledani vo kafezi" vo (Rezolucijata 10.16 na Konferencijata, revidirana), kako i nivni delovi i derivati. U Nepoznat izvor (mora da bide obrazloèno) I Konfiskuvani ili odzemeni primeroci.

11. Navedete go vkupniot broj na vidovi ili, ako toa ne e mo`no, koli~inata i vnesete ja upotrebnata edinica merka ( na primer teìna vo kilogrami). Ne koristete op{ti termini takvi kako "eden paket" ili "edna kutija". 11a. Navedete go vkupniot broj na vidovi izvezeni vo tekovnata kalendarska godina (vklu~uvaj}i gi onie {to se opfateni so odnosnata dozvola) i kvotata na tekovnata godina za odnosnite vidovi (na primer 500/1000). Ova treba da se napravi za nacionalnite kvoti kako i za onie odredeni od Konferencijata na Stranite. 12. Zemjata na poteklo e zemja vo koja vidovite se zemeni od divata priroda, odgledani vo kafezi ili ve{ta~ki razmnoèni. Navedete go brojot na dozvolata za izvoz na zemjata i datata na izdavawe. Ako celata informacijata ili del od nea e nepoznata ova treba da se obrazloì vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz.

12a. Zemjata na posledeniot reizvoz e zemjata od koja vidovite bile reizvezeni, pred da vlezat vo zemjata vo koja se izdava aktuelniot dokument. Vnesete go brojot na sertifikatot za reizvoz na zemjata na posledniot reizvoz i datata na negovoto izdavawe. Ako celata informacijata ili del od nea e nepoznat toa treba da se obrazloì vo to~ka 5. Ovaa to~ka treba da se popolni samo vo slu~aj na reizvoz za primeroci koi prethodno bile reizvezeni.

13. Popolnuva slu`beno lice {to ja izdava dozvolata. Imeto na slu`benoto lice i negovata funkcija mora da se napi{at celosno. Vo ovaa to~ka treba da se stavi sugurnosniot ìg i treba da se legalizira preku pe~at i

- 46 -

koi podleàt na kvoti odobreni od Konferencijata na Stranite, vidovi od Dodatokot I za vidovi {to se odgleduvaat vo kafezi za komercijalni celi i itn.), navedete go brojot i tipot na znakot. Ako e mo`no treba da se navede polot i vozrasta na ìvite ìvotni.

10. Vnesete go brojot na Dodatokot od Konvencijata (I, II i III) vo koj e vklu~en vidot. Koristete gi slednite kodovi za ozna~uvawe na izvorot:

W Primeroci zemeni od divata priroda

R Primeroci koi poteknuvaat od odgleduvawe na farma

D @ivotni od Dodatok I odgleduvani vo kafezi za komercijalni celi i rastenija od Dodatokot I ve[ta~ki razmnoùvani za komercijalni celi, kako i nivni delovi i derivati, izvezeni spored odredbite od ~len VII, stav 4 od Konvencijata.

potpis na slu`benoto lice {to ja izdava dozvolata. Pe~atot, potpisot i brojot na sigurnosniot ìg mora da bidat ~itlivi.

14. Popolnuva slu`beno lice koe vr{i inspekcija na pratkata vo vremeto na uvoz, izvoz ili reizvoz. Vnesete gi koli~inite na vidovite koi se stvarno uvezeni, izvezeni ili reizvezeni. Precrtajte gi neupotrebenite blokovi.

15. Vnesete go brojot na tovarniot list ili avionskiot tovaren list dokolku metodot na transport bara koristewe na takov dokument.

Dokumentot mora da bide napi{an na eden od rabotnite jazici na Konvencijata (Angliski, Francuski i [panski) ili mora da vklu~i celosen prevod na eden od ovie tri jazici. Izvezenite i reizvezenite primeroci ne treba da stojat na ist dokument, osven ako ne e jasno navedeno koi primeroci se izvezuvaat, a koi se reizvezuvaat.

PO UPOTREBA OVOJ DOKUMENT MORA DA SE VRATI KAJ NADLE@NIOT ORGAN NA ZEMJATA

UVOZNI^KA

- 47 -

A-5-8-4 Za{tita od jonizira~ki zra~ewa i za nuklearna sigurnost Spored Zakonot za jonizira~ki zra~ewa i nuklearna sigurnost zabranet e vnesuvawe, uvoz izvoz i tarnzit na radioaktiven i nuklearen materijal i otpadoci od ovoj vid na materijal, kako i voop{to tela koi emitiraat jonozira~ki zra~ewa.

So isklu~ok na opredeleni koli~estva koi se nameneti vo industrijata, medicinata i za nau~ni i istraùva~ki celi moàt da se uvezuvaat izvezuvaat ili tranzitoiraat samo vrz osnova na dozvola od Direkcijata za radiaciona sigurnost, kako i vrz osnova na Licenca na subjektite koi se ovlasteni da vr{at vakov vid na promet.

A-5-8-4-1 Merewe na radijacija na staro èlezo

So dopis br. 13-3859/2 Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe Carinskata Uprava izvestena e deka se sproveduvaat zasileni merki za kontrola na vnesuvawe na staro èlezo vo Republika Makedonija vo pogled na radiolo{ka ispravnost, soglasno Zakonot za jonizira~ko zra~ewe. Pri toa e opredeleno slednoto: Pri vnesuvawe na staro èlezo Republi~ki Zavod za zdravstvena za{tita Republi~ki zavod za zdravstvena sa{tita (Direkcija za radijaciska sigurnost) vr{i merewe na i izdava Izve{taj za izvr{enite merewa na lice mesto na ambientalen dozen ekvivalent na jonizira~ko zra~ewe (primer na Izve{tajot e dadeno vo Prilog na ovoj dopis) od koj se gleda deka vrednosta na izvr{enoto merewe e prifatliva za vnesuvawe /uvoz na staro otpadno èlezo vo R. Makedonija. Bez ovoj izve{taj ne e dozvoleno carinewe na predmetnata stoka. Pri vnesuvawe na staro otpadno èlezo vo Republika Makedonija grani~nite carinski ispostavi treba da gi upatuvaat prevoznite sredstva za merewe na radioaktivno zra~ewe na prviot terminal i toa: a) Vo patniot soobra}aj: - pri vnesuvawe od CI Blaci vo CI Terminal Skopje; - pri vnesuvawe od CI Tabanovce vo CI Kumanovo; - pri vnesuvawe od CI Deve Bair vo CI Deve Bair - pri vnesuvawe od CI Novo Selo vo CI Strumica - pri vnesuvawe od CI Bogorodica vo CI @elezni~ka stanica Gevgelija - pri vnesuvawe od CI Mexitlija vo CI Bitola - pri vnesuvawe od CI ]afasan vo CI Struga Na ostanatite Carinski ispostavi ne se dozvoluva vnesuvawe na staro otpadno èlezo.

- 48 -

Dokolku vo gorenavedenite vnatre{ni carinski ispostavi uvoznikot ne podnese soodvetna carinska deklracija za uvoz/tranzit moè da se odobri tranzitna carinska postapka do druga vnatre{na carinska ispostava edinstveno dokolku kon istata se priloì Izve{tajot za izvr{eni merewe naveden vo to~ka 1. Vo ovoj slu~aj fotokopija od Izve{tajot se zadrùva vo CI vo koja }e zapo~ne tranzitnata postapka, a originalot od Izve{tajot se zadrùva vo CI vo koja }e se izvr{i carineweto pri uvoz ili reeksport. b) Vo èlezni~kiot soobra}aj merewata treba da se vr{at vo CI @elezni~ka stanica Gevgelija pri vnesuvawe na staro èlezo od Grcija, CI Tabanovce pri vnesuvawe na staro èlezo od Srbija i Crna Gora i vo CI Volkovo pri vnesuvawe na staro èlezo od Srbija i Crna Gora (vo delot na Kosovo). 3. Vo slu~aite koga pri od izve{tajot za izvr{eno merewe }e se utvrdki deka stokata ne e prifatliva za uvoz vo Republika Makedonija treba da se postapi kako so stoka ~ij uvoz e zabranet soglasno ~len 85 to~ka a), alinea 4, ili ~len 87 to~ka 2), od Carinskiot zakon i istata treba da se vrati vo stranstvo.

- 49 -

- 50 -

Vooruùvawe (voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko i sportsko oru`je i nivna municija, hemisko oru`je)

A-5-9

A-5-9-1 - Vooruùvawe(voena oprema, stopanski eksploziv, love~ko oru`je i nivna municija)

Praven osnov Spored Zakonot za vooruùvawe i voena oprema kako i

Zakonot za oru`je prometet so oru`je i voena oprema ( vnesuvawe, uvoz, izvoz i transit ) se vr{i so Dozvola od

Ministertvoto za odbrana/Ministertvoto za vnatre{ni raboti.

Praven subjekt za da moè da vr{i promet i proizvodstvo

na oru`je, voena oprema i mora predhodno da dobie soglasnost od Ministerstvo za ekonomija vrz osnova na preghodno dobivawe na mislewe od Ministertvo za odbrana i Ministerstvo za vnatre{ni raboti.

A-5-9-1 Carinskata postapka, carinskiot nadzor na vooruùvawe i voena oprema koja se uvezuva ili izvezuva se vr{i kaj proizvoditelot, uvoznikot ili kaj Ministertvoto za vnatre{ni rabiti, odnosno Ministertvoto za odbrana. Carinskiot nadzor se vr{i vo prisustvo na predstavnik od Ministertvoto za vnatr{ni raboti ili Ministertvoto za odbrana.

Fizi~ko lice moè da vnese ( uveze) oru`je za svoi potrebi dokolku ima dozvola za uvoz od Ministertvo za vnatre{ni raboti

Д7 - Дозвола za vnesuvawe/uvoz од Министерство за одбрана za тешко и лесно ору`је и воена опрема за свои потреби D7 -Дозвола за vnesuvawe/ увоз од Министерсtво за внатрешни работи za воору`ување и експлозивни матрии за комерцијална намена

A-5-9-2 Hemisko oru`je Vo Republika Makedonija zabraneto e proizvodstvo i

promet na site sredstva na vooruùvawe i voena oprema ~ija upotrena e zabraneta spored me”unarodni konvencii. Republika Makedonja ja ima ratifikuvano Konvencijata za zabrana na proizvopdstvo, skladirawe i promet na hemisko oru`je.

- 51 -

Opasni materii A-5-10

Informacija za postapuvawe so opasni materii

A-5-10-1 OP[TO

Soglasno odredbite od Zakonot za prevoz na opasni materii (Sl.list na SFRJ br. 27/90) i Evropskata spogodba za me|unaroden prevoz na opasni materii vo patniot soobra}aj (ADR) od 1957 godina, a so ogled deka carinskite rabotnici vo delokrugot na svoeto rabotewe sekojdnevno doa|aat vo kontakt so opasni materii, a imaj}i gi vo predvid fizi~ko-hemiskite osobini na opasnite materii {to se prevezuvaat, a se so cel izbegnuvawe na mo`nosta od eksplozija, poàr, isturawe na opasni materii ili druga havarija za da ne dojde do zagrozuvawe na ìvotot i zdravjeto na lu|eto, ìvotnata sredina, materijalnite blaga i bezbednosta na soobra}ajot, Carinskata uprava gi dava slednite napatstvija:

Pretprijatijata i drugite pravni lica i poedinci koi prevezuvaat ili predavaat na prevoz opasni materii i vr{at dejstvija vo vrska so toj prevoz, kako i poedinci koi vo tekot na prevozot neposredno rakuvaat ili na drug na~in doa|aat vo dopir so opasni materii, se dol`ni da prevzemaat preventivni i za{titni merki so koi se obezbeduva za{tita na ìvotot i zdravjeto na lu|eto, na ìvotnata sredina ili materijalnite dobra odnosno bezbednost na soobra}ajot. Pri vnesuvaweto na opasni materii istite mora da bidat proprateni so dokument za prevozot na istite koj go izdava Ministertvo za transport i vrski, vo sorabotka so Ministertvo za vnatre{ni raboti (soglasno ADR konvencijata). Osven toa za odredeni vidovi na opasni materii: potrebnni se odobrenija od nadle`ni organi (na primer za eksplozivi odobrenie od Ministertvo za vnatre{ni raboti; za otrovi -Odobrenie od Ministrstvo za zdravstvo; za radioaktivni materii -Odobrenie od Direkcija za radiaciona sigurnost i tn). Pri prevozot na opasni materii voziloto odnosno tovarot, ili negovata ambalaà treba da e ozna~ena so soodvetni me|unarodni oznaki za opasnost.

A-5-10-2 VIDOVI OPASNI MATERII Opasnite materii se delat na slednite klasi:

Klasa 1a - Eksplozivni materii;

Klasa 1b - Predmeti polneti so eksplozivni materii; Klasa 1v - Sredstva za palewe, ognometni predmeti i drugi

predmeti;

- 52 -

Klasa 2 -Zbieni gasovi, gasovi pretvoreni vo te~nost i gasovi rastvoreni pod pristisok;

Klasa 3 - Zapalni te~nosti; Klasa 4.1- Zapalni cvrsti materii; Klasa 4.2- Materii skloni kon samopalewe; Klasa4.3- Materii {to vo dopir so vodata razvivaat zapalni

gasovi; Klasa 5.1- Oksidira~ki materii; Klasa 5.2- Organski peroksidi; Klasa 6.1- Otrovi; Klasa 6.2- Gadni i zarazni materii; Klasa 7 - Radioaktivni materii; Klasa 8 - Korozivni (nagrizuva~ki) materii; Klasa 9 - Drugi opasni materii (azbest, suv mraz, magnetni

mate-rijali i sl.).

A-5-10-3 OZNAKI NA OPASNI MATERII Vo prilog na dopisot Vi dostavuvame OZNAKI ZA PREVOZ NA OPASNI MATERII, koi naj~esto se sre}avaat vo carinskata postapka

- 53 -

Налепници за опасност и Кемлерови таблички кои се употребуваат во превози согласно АДР Спогодбата

Класа 1 - Експлозивни материи: Во зависност од подгрупата, се поставува една од следните налепници:

Класа 2 - Гасови: Ако гасовите се и запалливи, се поставува црвената налепница, со бројот 2 во долната половина.

Ако гасовите се отровни, се поставува белата налепница со бројот 2 во долната половина

Класа 3 - Запалливи течности (линиите може да бидат црни или бели):

Класа 4 - Други запалливи материи:

Класа 4.1- Запалливи тврди материи Класа 4.2 - Самозапалливи материи

- 54 -

Класа 4.3 - Материи опасни во контакт со влага

(линиите може да бидат црни или бели)

Класа 5 - Оксиданти и органски пероксиди:

Класа 5.1 - Оксиданти Класа 5.2 - Органски пероксиди

Класа 6 Отровни и заразни материи Класа 6.1 Отровни материи Класа 6.2 - Заразни материи

- 55 -

Класа 7 - Радиоактивни материи Може да се стави една од следните налепници, во зависност од транспортниот индекс (I, II или

III)

Класа 8 - Корозивни материи Класа 9 - Други опасни материи

- 56 -

Кемлерови таблички: Моторното возило, приколката, полуприколката или друго возило со кое се превезуваат опасни материи мора да биде означено со таблички со правоаголна форма со големина од 400 х 300 mm, со портокалова боја, со црн раб со максимална широчина од 15 mm. Портокалова табличка може да биде празна, или да биде оформена, што значи на неа да се впишани и одредени броеви, кои се одделени меѓу себе со хоризонтална црта. Во тој случај во горната половина на табличката се впишува бројната ознака на опасноста, а во долната половина - бројната ознака на опасната материја (со 4 цифри). Вака пополнетите таблички за опасност се наречени "Кемлерови таблички": Ознака на опасноста ( Кемлеров број) ОН број на материјата (секоја опасна материја има единствен ОН број). Бројната ознака на опасноста (горниот број) се состои од цифри (две или три цифри), односно од буква и цифри. Првата цифра ја означува главната опасност, и тоа по следната класификација: 2 Гас 3 Запалливи течни материи 4 Запалливи цврсти материи 5 Оксидирачки материи или органски пероксиди 6 Токсични (отровни) материи 7 Радиоактивни материи 8 Корозивни (нагризувачки) материи Втората и третата цифра ја означуваат дополнителната опасност или интензитетот на реакција според следната класификација: 0 Без значење 1 Опасност од експлозија 2 Ослободување на гасови поради притисок или хемиски реакции 3 Запалливи течности (пареа) или гасови 5 Оксидирачко дејство 6 Отровност (токсичност) 8 Корозивност 9 Опасност од спонтана бурна реакција при разложување или полимеризација Кога видот на опасноста може да се означи само со една цифра, зад неа следи цифрата 0 (на пример: 20 - инертен гас, 30 - запаллива течност). Доколку видот на опасноста е означен со две исти цифри, значи дека главната опасност е многу изразена: (33 означува лесно запаллива течност; 66 означува многу отровна материја; 88 означува многу корозивна материја). Буквата “X” пред бројната ознака означува дека опасната материја не смее да дојде во допир со вода, ниту во случај на пожар или незгоди на возилото или товарот. Некои од идентификационите броеви на опасност (шифрата на основната опасност), го имаат следното значење: 22 Оладен втечнет гас 33 Лесно запалливи течности (температура на палење под 21оС) Х423 Запаллива тврда материја која реагира опасно со вода ослободувајќи запалливи гасови 558 Многу оксидирачка материја која е и корозивна 638 Отровна материја, запаллива (точка на палење помеѓу 23ОС и 61ОС), корозивна 76 Радиоактивна материја, отровна 842 Корозивна тврда материја која реагира со вода ослободувајќи запалливи гасови ОН бројот на материјата (четирицифрениот број во долната половина) го означува бројот за идентификација на опасната материја кој е единствен за секоја позната опасна материја.

- 57 -

A-5-10-4 POSTAPUVAWE SO OPASNI MATERII A-5-10-4-1 Postapuvawe na grani~ni Carinski ispostavi kade ima

terminali [efovite vo vnate{nite i grani~nite Carinski ispostavi kade ima carinski terminali, treba da gi izvestat odgovornite lica za stopanisuvawe so carinskite terminali, tamu kade {to postojat realni uslovi za toa da se prevzemat aktivnosti vo nasoka: 1.Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da bidat parkirani na posebno za toa odredeno (obeleàno) mesto; 2. Vo neposredna blizina na odredenoto mesto kade se parkiraat prevoznite sredstva {to prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da ima zadolìtelno soodvetna spored pozitivnite zakonski propisi HTZ oprema. 3. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da bidat izdvoeni na soodvetno bezbedno rastojanie od drugite prevozni sredstva {to prevezuvat druga stoka.

A-5-10-4-2 Postapuvawe na grani~nite premini:

1. Prevoznite sredstva koi prevezuvaat opasni materii na grani~nite premini na vlez i na izlez, treba da bidat na soodvetno rastojanie od ostanatite vozila, vo sorabotka so odgovornoto lice na preminot za regulirawe i bezbednost na soobra}ajot na grani~niot premin-MVR, za da se prevzemat soodvetni merki vo taa nasoka kako ne bi do{lo do eventualno nesakani posledici; 2. Carinskite rabotnici na grani~nite premini na vlez i na izlez, po potreba zavisno od vremenskite uslovi (visoki temperaturi i sl.) da dadat prioritet na prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii; 3. Na grani~nite premini kade za toa postojat uslovi, [efot na Carinskata ispostava treba da odredi posebna lenta za kontrola na prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii, vo sorabotka so odgovornoto lice na preminot za regulirawe i bezbednost na soobra}ajot na grani~niot premin-MVR, za da se prevzemat soodvetni merki vo taa nasoka; 4. Na grani~nite premini vo neposredna blizina na mestoto kade se vr{i kontrola na prevoznite sredstva koi prevezuvaat stoka t.e. opasni materii da ima soodvetna spored pozitivnite zakonski propisi HTZ oprema. [efovite na Carinskite ispostavi se zadolèni so navedenata informacija da gi zapoznaat site carinski rabotnici.

- 58 -

Za prevzemenite i realizirani aktivnosti, kako i utvrdenite nedostatoci od strana na odgovoarnite lica na MVR na grani~nite premini i odgovornite lica za stopanisuvawe so carinskite terminali, [efovite na CI se dol`ni da go izvestat Sektorot za carinsko pravni raboti pri Carinskata uprava vo rok od 15 dena.

A-5-10-5 BEZBEDNOST NA CARINSKI RABOTNICI

1. Carinskite rabotnici koi doa|aat vo kontakt so stoka t.e. opasni materii vo tekot na svoeto rabotewe, da vnimavaat kako na svojata li~na bezbednost taka i na bezbednosta na drugite neposredno vklu~eni lica; 2. Carinskite rabotnici vo odredeni slu~ai koga doa|aat vo kontakt so stoka t.e. opasni materii mo`d da pobaraat soglasno CZ i pomo{ od strana na ve{to lice.

A-5-10-6 Izvestuvawe za opremata koja e potrebna za voza~ot i voziloto pri doma{ni i me|unarodni prevozi na opasni materii

Vrz osnvoa na Zakonot za prevoz na opasni materii (Slu`ben vesnik na SFRJ br. 45/90 i Slu`ben vesnik na RM br. 12/93), Evropskata spogodba na me|unaroden paten prevoz na opasni stoki (ADR) i dopisot broj 09-032 od 25.05.2005 godina dobien od Stopanskata interesna zaednica za paten transport A.M.E.R.I.T ,,Makedonija soobra}aj,, - Skopje, Carinskata uprava Ve izvestuva deka pri doma{ni i me|unarodni prevozi na opasni materii oprema koja e potrebna za voza~ot i voziloto e sledna:

A-5-10-6-1 Oprema za voziloto:

najmalku eden klan za podmetnuvawe pod trkalata (klocna);

dva triagolnika; dve trepka~ki lampi so crvena ili portokalova boja,

so napojuvawe nezavisno od napojuvaweto na voziloto; eden protivpo`aren aparat so dva kilogrami suv prav; po eden protivpo`aren aparat so {est kilogrami suv

prav za sekoja vozna edinica od kombinacijata na vozila;

Oprema za sobirawe na iste~enite materii. Obi~no vo ovaa oprema spa|aat vre}i pesok ili strugotini, aluminiumska lopata, aluminiumska ili plasti~na kanta i metla.

A-5-10-6-2 Oprema za voza~ot:

plasti~en {lem za industriska upotreba; gumeni rakavici;

- 59 -

plasti~ni o~ila so strani~na za{tita; gumeni ~izmi ili ~evli so ~eli~en vrv; signalen elek so fluoroscentni lenti; plasti~ni ili aluminiumski bateriski lampi.

Ako se prevezuvaat korozivni materii vo opremata treba da ima i {i{e so te~nost za plaknewe na o~ite. Ako se prevezuvaat otrovni materii opremata treba da ima i za{titna maska so soodveten filter.

- 60 -

Devizi i pari A-5-11

Upatstvo za vnesuvawe i iznesuvawe na doma[ni i stranski pari, ~ekovi i monetarno zlato vo patni~iot promet

Pravna osnova Soglasno Zakonot za deviznoto rabotewe (Slu`ben

vesnik 34/2001; 49/2001; 54/2001; 84/2001; 103/2001; 54/2002; 70/2002; 77/2002 i 13/2003) i Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari ( slu`ben vesnik na RM br. 70/2001) Carinskata uprava go dava slednoto upatstvo:

A-5-11-1 Poim rezidenti i nerezdenti

Rezidenti :

• trgovski dru{tva, trgovci poedinci i drugi pravni lica so sedi{te vo Republika Makedonija i nivni predstavni{tva vo stranstvo, osven nivni podru`nici vo stranstvo;

• podru`nica na stranski dru{tva zapi{ani vo trgovskiot registar vo Republika Makedonija;

• fizi~ki lica koi samostojno vr{at dejnost kako zanimawe so postojano mesto na ìveewe vo Republika Makedonija;

• fizi~ki lica so postojano mesto na ìveewe vo Republika Makedonija;

• fizi~ki lica koi privremeno prestojuvaat vo Republika Makedonija vrz osnova na vaè~ka viza za prestoj, odnosno rabotna viza vo traewe od najmalku {est meseci;

• diplomatski, konzularni i drugi predstavni{tva na Republika Makedonaija vo stranstvo koi se finansiraat od buxetot na Republika Makedonija, kako i vrabitenite vo tie predstavni{tva i ~lenovi na nivnite semejstva.

Nerezidenti se site drugi lica koi ne se definirani kako rezidenti

- 61 -

A-5-11-2 VNESUVAWE I IZNESUVAWE NA EFEKTIVNINI STRANSKI I DOMA[NI PARI^NI SREDSTVA,ÊKOVI I MONETARNO ZLATO

A-5-11-2-1 Vnesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi

•Vnesuvawe na stranski pari~ni stredstva i ~ekovi od rezidenti

Rezidentite moàt slobodno da vnesuvaat efektivni stranski pari vo visina do 10.000 EVRA, a nad 10.000 EVRA vnesuvaweto e dozvoleno, me|utoa rezidentot e DOL@EN istite da gi prijavi na nadle`niot carinski organ. Vnesuvavaweto na efektivni stranski pari nad 10.000 Evra se vr{i vo soglasnost so odredbite na Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari ( spored postapka propi{ana vo to~ka 6 od ova upatstvo).

• Vnesuvawe na stranski pari~ni stredstva i ~ekovi od nerezidenti

Nerezidentite moàt slobodno da vnesuvaat vo Republika Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos do 2.000 EVRA ( bez obvrska za prijavuvawe).

Nerezidentite pri vleguvaweto vo Republika Makedonija SE DOL@NI DA GO PRIJAVAT na carinskite organi iznosot na efektivnite stranski pari i ~ekovi nad 2.000 EVRA koj go vnesuvaat, pri {to zadolìtelno dobivaat pismena POTVRDA od carinskite organi. (Prilog 1). Pri izleguvaweto od Republika Makedonija nerezidentite se dol`ni da ja dadat na uvid na carinskite organi pismenata POTVRDA. Iznosot koj nerezidentite go iznesuvaat od Republika Makedonija ne moè da bide pogolem od prijaveniot iznos pri vleguvaweto vo Republika Makedonija, odnosno od iznosot naveden vo pismenata POTVRDA izdadena od Carinskiot organ pri vlez vo zemjata.

Vo slu~aite koga nerezidentite so prijavuvawe vnesuvaat efektivni stranski pari vo iznos nad 10.0000 EVRA se primenuvaat odredbite od Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari ( spored postapka propi{ana vo to~ka 6 od ova upatstvo).

- 62 -

A-5-11-2-2 Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi

• Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi od rezidenti

Rezidentite mo`at slobodno da iznesuvaat od Republika Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos do 2.000 EVRA(bez obvrska za prijavuvawe i bez obvrska za prezentirawe na potvrda za obezbedeni devizni sredstva od banka ili menuva~nica).

(Na primer: 2.000 Evra vo gotovina ili 1.000 Evra vo gotovina i 1000 Evra vo ~ekovi itn.)

Rezidentite SE DOL@NI pri patuvawe vo stranstvo, vkupniot iznos na efektivni stranski pari i ~ekovi nad

organi pri izleguvaweto od Republika Makedonija (so prezentirawe na potvrda od ovlastena banka ili menuva~nica za kupeni stranski pari ili potvrda od banka za podignati devizi od devizna smetka ili devizna kni{ka). Potvrdata e so va`nost do prvoto preo|awe na granicata, a najdocana do 90 dena od denot na izdavaweto.

Rezidentite koi patuvaat vo stranstvo na slu`ben pat imaat pravo da iznesuvaat efektivni stranski pari i

nalog za izvr{uvawe na doznaka vo stranstvo (obrazec 1450) utvrden so Odluka za patuvawe vo stranstvo, vo koja se nazna~eni: zemja vo koja se patuva, cel na patuvaweto, kolku lica patuvaat, vreme na prestoj vo stranstvo, kako i visinata na potrebnite sredstva za prestoj na slu`beniot pat.

EVRA od strana na rezidenti e zabraneto.

•Iznesuvawe na stranski pari~ni sredstva i ~ekovi od nerezidenti

Nerezidentite mo`at slobodno da iznesuvaat od Republika Makedonija efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos do 2.000 EVRA.( bez obvrska za prijavuvawe).

~ekovi vo iznos nad 2.000 do 10.000 EVRA, vrz osnova na

2.000 do 10.000 EVRA DA GO PRIJAVAT na carinskite

Iznesuvaweto na efektivni stranski pari nad 10.000

- 63 -

Pri izleguvaweto od Republika Makedonija nerezidentite SE DOL@NI da ja dadat na uvid na carinskite organi pismenata POTVRDA, koja ja dobile od carinskiot organ pri vlaz vo Republika Makedonija, pri prijavuvawe na efektivni stranski pari i ~ekovi nad 2.000 EVRA. Iznosot koj nerezidentite go iznesuvaat od Republika Makedonija ne moè da bide pogolem od prijaveniot iznos pri vleguvaweto vo Republika Makedonija, odnosno od iznosot naveden vo pismenata POTVRDA izdadena od Carinskiot organ pri vlez vo zemjata.

A-5-11-3 Vnesuvawe i iznesuvawe na denari od rezidenti,

nerezidenti i Narodna banka na RM

• Rezidenti i nerezidenti moàt vo patni~kiot promet so stranstvo da vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od Republika Makedonija efektivni denari vo iznos do

• Rabotnici koi rabotat vo vagon restorani i bifiwa vo vozovi na makedonskata èleznica vo me|unarodniot soobra}aj, moàt vo neograni~en iznos da gi iznesuvaat i vnesuvaat vo Republika Makedonija efektivnite denari naplateni od doma{ni i stranski lica na teritorijata na Republika Makedonija za prodadena doma{na stoka (prehrambeni produkti, osveìtelni pijalocii, bezalkoholni pijaloci, deserti, cigari i dr) vo tie restorani i bifiwa.

• Narodna banka na RM moè da izdade odobrenie za iznesuvawe od R.Makedonija, preku po{tenski i drugi pratki za efektivni denari pod slednite uslovi:

-efektivni denari samo za numizmati~ki i kolekcionerski celi vo site apoeni

-efektivni denari potrebni za testirawe na avtomati za broewe na kni`ni i kovani pari, a po izvr{enoto testirawe, najdocna vo rok od 6 ({est) meseci od denot na priemot na denarite, }e se izvr{i vra}awe na istite

Vnesuvaweto i iznesuvaweto na efektivni denari za Narodna Banka na RM moè da vr{i samo lice vrz osnova na pismeno ovlastuvawe od Narodna Banka na RM.

120.000,00 denari po lice.

- 64 -

A-5-11-4 Vnesuvawe i iznesuvawe na monetarno zlato i prigodni kovani pari

A-5-11-4-1 Monetarno zlato ( e zlato {to e predmet na monetarni rezervi na zemjata, koe ne moè da bide predmet na kupoproda`ba i istoto moè da bide vo razli~ni formi kako na primer: zlatni {ipki, polugi ili granuli) vo Republika Makedonija moè da vnese i iznese samo Narodna Banka na Republika Makedonija, vrz osnova na POTVRDA izdadena od ovlastenao lice na Narodna banka na Republika Makedonija.

A-5-11-4-2 Prigodni kovani pari izdadeni vo R.Makedonija rezidenti i nerezidenti moàt da gi vnesuaat vo R.Makedonija bez ograni~uvawe, me|utoa istite SE DOL@NI da gi prijavat na nadle`niot carinski organ.

Prigodni kovani pari se izrabotuvaat za odredeni jubilei i istite se iskovani od razli~ni materijali kako: zlato, srebro, posebni leguri za kovani pari vo optek ili numizmatika. Zlatnite kovani prigodni moneti se izgotvuvaat vrz osnova na Odluka na Vlada na RM. Prigodnite kovani moneti gi izdava Narodna banka na R.M. i istite moèda se gi prodavaat na kolekcioneri vo zemjata ili stranstvo ili na delovnite banki za ponatamo{na proda`ba. Iznesuvaweto na prigodni kovani pari od zemjata moè da se vr{i samo so smetka na ovlasten prodava~ za nivno kupuvawe vo R. Makedonija - Narodna Banka ili delovni banki vo zemjata, odnosno vrz osnova na izdadena potvrda od carinski organ, dokolku istite bile predhodno vneseni vo zemjata i prijaveni pri nivnoto vnesuvawe vo zemjata.

Site postari numizmati~ki primeroci na stari kovani moneti moè da se iznesat od zemjata samo vrz osnova na odobrenie izdadeno od Ministerstvoto za kultura vo sorabotka so muzeite na R.Makedonija.

A-5-11-5 DEVIZNI PREKR[OCI

Pri preminot na dràvnata granica rezidentite i nerizedentite SE DOL@NI da go prijavat iznosot na doma{ni i stranski pari~ni sredstva, ~ekovi, prigodni kovani pari i monetarno zlato (soglasno Zakonot za devizno rabotewe). Spored toa kako devizen prekr{ok }e se smeta sekoe neprijavuvawe na doma{ni i stranski pari~ni sredstva, ~ekovi, prigodni kovani pari ili monetarno zlato nad iznosite koi se dozvoleni ili koi voop{to ne se dozvoleni za vnesuvawe i iznesuvawe od strana na rezidentite i nerezidentite pri preminot na

- 65 -

dràvnata granica (soglasno ~len 56 to~ka 32 od Zakonot za devizno rabotewe).

Vo patni~kioit promet vo slu~aj na:

neprijavuvawe od strana na:

- rezidenti koi vnesuvaat vo RM efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 10.0000 Evra

-nerezidentite koi vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od RM efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 2.000 EVRA

- rezidenti koi iznesuvaat od RM efektivni stranski

- rezidenti i nerezidenti koi vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od RM, efektivni denari vo iznos nad

- vnesuvawe ili iznesuvawe monetarno zlato bez potvrda od Narodna Banka

- rezidenti i nerezidenti koi iznesuvaat prigodni kovani pari, bez smetka na ovlasten prodava~, odnosno odobrenie od Narodna banka, a za primeroci na stari moneti bez odobrenie od Ministrestvo za kultura

carinskiot rabotnik treba da so~ini:

• Zapisnik za privremeno odzemawe na sredstva za pla}awe vo patni~iot promet (soglasno ~len 56 stav 1 to~ka 32 od Zakonot za devizno rabotewe), koj zaedno so eden primerok od specifikacijata i Baraweto za poveduvawe na prekr{ok se dostavuva do nadle`niot sud. ( Prilog 2).

Zapisnikot za privremeno odzemawe na pari~ni sredstva i monetarno zlato vo patni~iot promet se so~inuva po otkrivaweto na devizniot prekr{ok. Go so~inuva carinskiot rabotnik, koj go otkril devizniot prekr{ok, a go potpi{uva carinskiot rabotnik, storitelot na prekr{okot i ako ima prisutno lice-svedok.

Zapisnikot treba da sodrì pokraj podatoci: za CI, datum na sostavuvawe, podatoci za prekr{itelot (ime tatkovo ime i prezime, adresa na ìveewe, mati~en broj, broj na patna isprava), iznos i vid na valuta, kako i informacija za na~in na pronao|awe na pari~nite sredstva, odnosno dali pari~nite sredstva se dopolnitelno staveni na uvid od strana na patnikot, pri kontrola i raspit od strana na carinskiot slu`benik, ili se pronajdeni so pretres, pregled na predmetnite ili

pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 2.000 EVRA

120.000,00 denari

- 66 -

voziloto so koe patuval (so to~en opis na mestoto kade se pronajdeni), kako i izjava od prekr{itelot.

Zapisnikot se so~inuva vo ~etiri primeroci. Eden primerok se dostavuva na prekr{itelot, eden primerok do nadle`niot sud, eden primrok zaedno so baraweto i specifikacijata se dostavuva do Oddelenieto za carinski prekr{oci pri Carinskata Uprava, a eden ostanuva vo carinskata ispostava.

• Specifikacija na privremeno odzemeni pari~ni sredstva, ~ekovi i monetarno zlato, koja treba da sodì:

- za efektivni doma{ni ili stranski pari: naziv na valutata, iznos po apoeni, seriski broj i vkupren iznos

- za ~ekovi: naziv na izdava~ot, poedine~en iznos na ~ekovite i na koja valuta glasat, seriski i kontrolen broj na ~ekovite i vkupen iznos po valuti

Specifikacijata se so~inuva vo ~etiri primeroci: eden za prekr{itelot, eden za Narodna banka na RM, eden primerok se priloùva zaedno so Zapisnikot za devizen prekr{ok i se dostavuva do nadle`niot sud i eden primerok ostanuva vo Carinskata ispostava.

Privremeno odzemanite efektivni doma{ni i stranski pari, ~ekovi ( nad propi{aniot dozvolen iznos) i monetarno zlato, zaedno so eden primerok od Zapisnikot za devizen prekr{ok i eden primerok od specifikacijata se deponiraat vo Narodna Banka na RM, do re{avawe na devizniot prekr{ok od strana na nadle`niot sud.

• Barawe za poveduvawe na prekr{ok spored Zakon za devozno rabotewe ( Prilog 3), koe se sostavuva vo ~etiri primeroci (dva primeroka zaedno so Zapisnikot i specifikacijata se podnesuva do nadle`niot sud, eden primerok se zadrùva vo ispostavata, a eden primerok se dostavuva do Oddelenieto za carinski prek{oci pri Carinskata Uprava).

Za deviznite prekr{oci odu~uva nadle`niot sud.

Za deviznite prekr{oci pokraj pari~na kazna se izrkuva i merka za bezbednost odzemawe na predmetite, so koi bil izvr{en prekr{okot ili koi bile nameneti za izvr{uvawe na prekr{okot ili {to nastanale so izvr{uvawe na prekr{okot. Ova se odnesuva na slu~ite koga devizniot prekr{ok bil otkrien pri pretres na patnikot ili negovite predmeti.

Dokolku devizniot prekr{ok bil otkrien so pretres na prevozno sredstvo na patnikot, za istiot moè da se izre~e merka za bezbednost odzemawe na prevoznoto

- 67 -

sredstvo, ako negovite tajni odnosno skrieni mesta bile koristeni za sokrivawe na predmetot na prekr{okot i ako vrednosta na predmetotot na prekr{okot e pogolema od edna tretina od carinskata osnovica na prevoznoto odnosno prenosnoto sredstvo (soglasno ~len 56 od Zakonot za devizno rabotewe).

Vo slu~aite na prijavuvawe nad propi{anite dozvoleni iznosi na od strana na:

- rezidenti koi iznesuvaat od RM efektivni stranski pari i ~ekovi vo vkupen iznos nad 4.000 EVRA so i bez dokaz za potekloto na istite

- rezidenti i nerezidenti koi vnesuvaat ili iznesuvaat vo i od RM, efektivni denari vo iznos nad 20.000,00 denari

carinskiot slu`benik ne treba istite da gi odzeme i ne treba da so~inuva Zapisnik za devizen prekr{ok, ako patnikot uredno gi prijavi na carinskiot organ pri preminot na dràvnata granica. Carinskiot slu`benik vo vakvi slu~ai }e mu naloì na patnikot predmetnite pari~ni sredstva (nad propi{anite dozvoleni iznosi) da gi vrati, odnosno carinskiot slu`benik NE SMEE DA MU DOZVOLI na patnikot istite da gi vnese ili iznese od zemjata. Dokolku carinskiot slu`benik toa go dozvoli }e snosi disciplinska odgovornost.

Deponirawe na privremeno odzemeni sredstva predmet na devizen prekr{ok

Pri otkrivawe na devizen prekr{ok vo patni~kiot promet, privremeno odzemenite pari~ni sredstav (doma{ni ili stranski), ~ekovi ili monetarno zlato carinskiot rabotnik e dolèn da gi deponira vo Narodna banaka na RM i toa vo slednite gradovi: Skopje, Bitola, Veles, Prilep, Ohrid, Tetovo, Kumanovo, [tip, Ko~ani i Strumica. Disperziranite trezori rabotat sekoj raboten den od ponedelnik do petok od 8 - 16 ~asot.

Sredstvata koi se privremenmo odzemenio se deponiraat

vo rok od 5 rabotni dena od denot na odzemaweto, a vo slu~ai koga prekr{itelot e stransko lice postapkata e itna.

Pri deponirawe na privremeno odzemenite pari~ni sredstva (doma{ni ili stranski), ~ekovi ili monetarno zlato se so~inuva Zapisnik za deponirawe na privremeno odzemeni sredstva (soglasno Pravilnikot za na~inot i postapkata za deponirawe i vra}awe,

- 68 -

odnosno izdavawe na privremeno odzemenite predmeti slu`ben vesnik na RM br. 84/2001) i Specifikacija

Zapisnikot ( Prilog 6) treba da sodrì: • naziv na deponentot • datum na deponirawe na sredstvata • prisutni lica i svojtvo • za privremeno odzemeni sredstva od fizi~ki lica-

rezidenti i nerezidenti se vneuvaat slednite podatoci: ime prezime, adresa i mesto na ìveewe, edine~en mati~en broj na fizi~koto lice, broj na li~na karta i od kogo e izdadena, ili broj na patna ispava i kade e izdadena

• za privremeno odzemeni sredstva od pravnite lica-rezidenti i nerezidenti se vneuvaat slednite podatoci: ime na subjektot, adresa i sedi{te, broj na re{enie od trgovski registar, odnosno re{enie za upis od nadleèn organ i dano~en broj

• vkupen iznos na efektivni doma{ni ili stranski pari, oznaka na valuta; broj i vrednost na ~ekovite, niven izdava~ i na koja valuta glasat; vkupna teìna i ~istota na monetarno zlato.

A-5-11-6 SPREÛVAWE NA PEREWE NA PARI

Praven osnov Soglasno Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari (Sl.vesnik 70/2001) koj e vo primena od 01.03.2002 godina, Carinskata Uprava na Republika Makedonija ukaùva na dosledna primena na istiot :

Imeno soglasno odredbite na Zakonot za spre~uvawe na perewe na pari Carinskata Uprava na Republika Makedonija, e eden od subjektite koi imaat obvrska da go primenuvaat Zakonot .

Carinskata Uprava na RM zadolìtelno go evidentira sekoe vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari preku carinskata linija na Republika Makedonija, koe go nadminuva so zakon dozvoleniot maksimum. Vnesuvaweto i iznesuvaweto na gotovi pari preku carinskata linija na Republika Makedonija nad 10.000 EVRA, se prijavuva do Direkcijata za spre~uvawe na perewe pari, dokolku postoi somnevawe vo namerata za vnesuvaweto.( soglasno ~len 13 ).

Toa zna~i deka site carinski rabotnici koi rabotat vo grani~nite carinski ispostavi imaaat obvrska sekoe vnesuvawe i iznesuvawe na gotovi pari vo Republika Makedonija vo vkupen iznos pogolem od 10.000 EVRA da go evidentiraat, da go popolnat obrazecot

- 69 -

( prilog 4 ) vo dva primeroka i eden primerok vedna{ da ispratat do Dirakcijata za spre~uvawe na perewe na pari, na slednata adresa:

ul. Veqko Vlahovi} br. 11, Tehnometal Vardar

1000 Skopje

Popolnetiot obrazec (vtoriot primerok) redosledno treba da se evidentira vo kontrolnik , ~ii izgled e daden vo ( prilog 5).

Carinskata uprava na RM e dol`na da gi ~uva site evidentirani podatoci za vnesuvawe ili iznesuvawe na pari~ni sredstva preku carinskata linija nad dozvoleniot iznos od 10.000 EVRA, najmalku pet godini od denot na izvr{eniot prenos. ( soglasno ~len 16 stav 3 od Zakont za spre~uvawe na perewe na pari). Toa zna~i deka Carinskata ispostava kade se prijaveni gotovi pari~ni sredstva za vnasuvawe ili iznesuvawe od teritorijata na RM ima obvrska da gi arhivira i ~uva obrascite i kontrolnicite vo rok od pet godini od denot na evidentiraweto.

Prilog: 6

- 70 -

Republika Makedonija Ministerstvo za Finansii Carinska Uprava na RM Carinarnica _____________ C .I._____________________ Br. ______________________ Datum____________________ DO NARODNA BANKA NA R.M Trezor ____________________

Zapisnik za deponirawe na privremeno odzemeni sredstva

Vrz osnova na Zapisnik za devizen prekr{ok br.____________od

_______________,na ime

____________________________________________________

so postojano mesto na `iveewe vo _____________, so adresa

_______________________________________________________________,

poseduva patna isprava br. _____________________ izdadena od

_____________, so EMBG______________________________.

Predmet na devizen prekr{ok e: _____________(iznos) __________(

valuta).

Vo prilog na Zapisnikot, Vi dostavuvame: - foto kopija od Zapisnik za devizen prekr{ok - specifikacija za privremeno odzemeni sredstva Datum [ef na CI ____________ __________________ Lice koe deponira ________________________ ___________________ ( potpis i pe~at ) _____________________________________________________________________ Gorenavedenite sredstva se primeni vo trezorot na Narodna Bankana RM, od ovlasteno lice Ovlasteno lice _____________________ ( potpis i pe~at)

- 71 -

Republika Makedonija

MINISTERSTVO ZA FINANSII CARINSKA UPRAVA CARINARNICA _______________

Carinska ispostava_______________

Broj___________od _______200__godina

Do Osnoven sud___________________ Vrz osnova na ~len 10 stav 1 alinea 5 od Zakonot za Carinska Uprava i ~len 48 stav 2 od Zakonot za prekr{ocite, podnesuvame:

BARAWE ZA POVEDUVAWE NA PREKR[O^NA POSTAPKA PROTIV:_____________________________________________________ (naziv i adresa na rezident ili nerezident)

ZATOA[TO: Na den____________vo_______~asot, pri _____________Republika

Makedonija, preku grani~niot carinski premin_______________________ prijavil/ ne prijavil pari~ni sredstva: denarski / devizni / ~ekovi vo iznos od __________________, za koi sredstva ne poseduval potvrda za poteklo na istite. So gore opi{anoto dejanie prijaveniot storil prekr{ok od ~len 56 to~ka 32 od Zakonot za devizno rabotewe i predmetot go dostavuvame na ponatamo{na postapka. PORADI KOE

PREDLAGAME: Nasloveniot sud kako stvarno i mesno nadleèn da pokrene prekr{o~na postapka protiv prijavenoto lice za prekr{okot koj mu se strava na tovar i po negovo soslu{uvawe i izveduvawe na priloènite dokazi kon baraweto, da bide oglasen kako vinoven i kaznet so par~na kazna predvidena za vakov vid devizen prekr{ok. Soglasno ~len 57 stav 2 i 3 od Zakonot za devizno rabotewe na prijaveniot da mu bide izre~ena i za{titna merka odzemawe na pari~nite sredstva: denarski / devizni / ~ekovi, so koi storil prekr{ok koj mu se stava na tovar. Po pismenoto izgotvuvawe na Presudata, prvostepeniot sud da dostavi eden primerok do Carinskata Uprava na Republika Makedonija, na adresa: ul. "Lazar Li~enoski" broj 13, zaradi eventualno vloùvawe na àlba od na{a strana. Vo prilog Vi dostavuvame: -Zapisnik za devizen prekr{ok -Specipifikacija za privremeno odzemeni pari~ni sredstva/~ekovi [ef na CI ____________________

mtp vnesuvawe poopsirno · rastenija, sredstva za za{tita na rastenija, semenski materijal...

Documents