mÜzİk ve rİtİm terapİ

52
MÜZİK VE RİTİM TERAPİ Hazırlayan:Esma AYDIN

Upload: kasie

Post on 24-Feb-2016

124 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

MÜZİK VE RİTİM TERAPİ. Hazırlayan:Esma AYDIN. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

MÜZİK VE RİTİM TERAPİHazırlayan:Esma AYDIN

Page 2: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Müzik, aslı yunanca bir kelime olup eski yunancada “mousike” veya “mousa” kelimesinden alınmıştır.Bu kelime etimolojik olarak “muse-melek” anlamına gelmektedir.Mitolojiye göre Zeus’un kızları sayılan dokuz peri kızına mousa(müz) adı verilmiştir.Bu peri kızlarının tüm dünyanın güzelliklerini ve ahengini düzenlemekle görevli olduklarına inanılırmış.

Page 3: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Ses,dil yetisi öncesindeki ifade aracıdır. ilk dönem anne-bebek ilişkisinde anne ve bebek

arasında kurulan ilişkinin ses ve mimiklerden unsurlar taşıdığı görülür. İlk ses deneyimlerimiz önemli ölçüde biçimlendiricidir. Örneğin anne sakin bir müzik dinlediğinde henüz anne karnında olan bebeklerinin daha sakinleştiklerini, bir enstrüman çalan anneler, müzik icrası sırasında karınlarındaki bebeklerinin daha aktif olabildiklerini keşfetmişlerdir. Ayrıca vuruşlu, pop veya ritmik müziklerin anne karnındaki bebekte güvenlik duygusu yaşattığı tespit edilmiştir.

Page 4: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Rahmin, plasentanın, göbek kordonundaki kan akımının sesini içeren kasetler uzun süreli ağlama krizine giren yeni doğan bebekleri sakinleştirmekte kullanılır. Doğumdan sonraki ilk saatlerde bebekler akustik stimulasyona ancak üçte biri yanıt verirken sonraki dönemde bu yanıt oranı gittikçe artar ve ilk altı ay işitmeyi öğrenme süreci olarak geçer. 11 ila 12. Haftalardan sonra bebekler insan ve diğer sesleri tercih etmeye başlarlar. 12 ve 14.haftalarda annelerinin seslerini yabancıların seslerinden ayırt edebilirler ve 14-16. Haftalar arasında artık annelerinin adımlarını duyduklarında ağlamayı keserler. (Tony Wigram, Inge Nygaard Pedersen, Lars Ole Bonde, A Comprehensive Guide to Music Therapy-Theory,Clinical Practice, Research and Training, Jessica Kingsley Publishers, London and Philadelphia, 2002, s.55)

Page 5: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Brunk, (1999) müzigin dokuz terapotik (therapeutic) yönünü vurgular:

a)Müzik dikkati çeker ve dikkati arttırır b) zamanı yapılandırır c) basarı duygusu yaşatarak öz güveni arttırır. d) sosyal becerilerin uygulanması için güvenli ve huzurlu bir ortam

sağlar e) tekrar ve hatırlama egzersizlerini daha zevkli hale getirirerek

hafızanın güçlenmesine yardımcı olur. g) Bir rutini yerlestirmek ve isi rutine baglamak amacıyla

kullanılabilir h) Aynı zamanda her bireye göre uyum saglayabilir ı) Birçok ortamda uygulanabilir (Gadberry, 2005:s:4).

Page 6: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Dünya Müzik Terapisi Federasyonu (WFMT) müzik terapiyi şu şekilde tanımlamaktadır:

  Müzik terapisi bir müzik terapistinin bir danışan (client) veya grupla,

onların fiziksel, duygusal, zihinsel, sosyal ve kognitif ihtiyaçlarını karşılık verebilmek adına iletişim, diyalog, öğrenim, mobilizasyon, ifade, organizasyon ve bunlarla ilişkili diğer terapötik amaçları gerçekleştirmek ve kolaylaştırmak amacıyla planlı bir süreçte müzik ve/veya müzikal unsurları (ses, ritim, melodi ve armoni) kullanmasıdır.

Müzik terapisi bireyin potansiyellerini geliştirmek ve/veya sahip olduğu işlevleri yeniden gerçekleştirmesini hedefleyerek kişinin hem kendi içinde hem de çevresiyle daha iyi entegre olabilmesi ve sonuç olarak rehabilitasyon veya tedaviyle daha iyi bir yaşam kalitesine kavuşmasını sağlamaya yöneliktir.

World Federation of Music Therapy, Bulletin 1, July 1997, s.1

Page 7: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Psikiyatride müzikle tedavi; sosyal ilişkilerin geliştirilmesi, kendine güvenin yeniden kazandırılması, fiziksel egzersizler ve motor kontrol, konsantrasyonun arttırılması için tedavi programın bir öğesi olmuştur

Arıkan,Ç.D., 1966.s:35 Ruh Hastalıklarının Tedavisinde Psikososyal Bir Boyut,

Şafak Matbaacılık, Ankara.

Page 8: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Tarihin İlk Dönemlerinde Müzikle Tedavi

Tarihin ilk dönemlerinde kabilelerde dini ve manevi hayatı yönlendiren ve çok

saygın bir statüleri olan şamanlar, ritim, müzik ve dansı kullanarak hastaları tedavi ediyorlardı. Belki de şamanlar, bilinen tarihin ilk müzik terapistleri idi.

Page 9: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Günümüzde de Afrika içlerinde bu tür geleneklerin sürmekte olduğu

bilinmektedir. Örneğin, Zambiya’da hastalığın adının konulması ve tedavisi için,

davulla tutulan ritim ve edilen dansla, hastayı heyecanlandıran bir ortam

oluşturulmakta ve bu ortamın, ritim aracılığıyla gittikçe yoğunlaşması sağlanarak,

hastanın sinir sisteminde bir değişiklik yaratılmaktadır. Daha sonra bu ortamdan

çıkan hasta, büyük bir rahatlık duymakta ve iyileşmektedir. ALVIN, J. (1978). S:18Music Therapy for The Autistic Child. Oxford: Oxford University

Press.

Page 10: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ
Page 11: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ
Page 12: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ
Page 13: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ
Page 14: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Eski Yunan Medeniyeti’nde Müzikle Tedavi

Yunanlı filozof Sokrates’in öğrencisi Platon (Eflatun) da M. Ö. 400’lü

yıllarda, müziğin ahenk ve ritim ile ruhun derinliklerine etki ederek, kişiye bir

hoşgörü ve rahatlık yerdiğini belirtmiştir. M.Ö. 585-500 yılları arasında yaşayan büyük

Yunan filozofu ve matematikçisi Pythagoras, umutsuzluğa düşen

veya çabuk öfkelenen hastaları, belirli melodilerle tedavi edebilme olanaklarını

araştırmıştır.

Page 15: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Ortaçağ Avrupa’sında Görülen Müzikle Tedavi

Bu dönemde avrupada yayılmış olan tarantizm hastalığı vardır.İtalyanın napoli bölgesinde bulunan tarantula denilen iri bir örümceğin sokması sonrasında kişide melankoli tablosu oluşturmakta.Hastalığı ilk kez tanımlayan Nikola Perotti isimli hekim şunları söyler. “hastalar zehirin vücuda girmesi ile birlikte genellikle melankoliye düşüyor ve adeta sarhoşluğun etkisiyle sızmış gibi akıl ve mukayese güçlerini kaybediyorlardı.Birçoğunda müzik dinlemek için büyük bir istek vardı.Hoşlarına giden bir melodinin ilk perdelerini duyar duymaz fırlayarak ayağa kalıyorlar,neşeli nağralar atarak güçsüz düşüp yarı ölü gibi oluncaya kadar dans ediyorlardı.Sonra yataklarına yatıp terliyorlar ve rahatlıyorlardı.” Bu hastalar müzik olmadığı zamanlarda ölünceye kadar korku ve dehşet içinde yaşamışlardır Bu hastalık yıllarca araştırılmış,hastaların özellikleri tespit edilmiş ve buna göre çeşitli müzikler hazırlanıp hastalar tedavi edilebilmişlerdir .(Tarantisim in Contemporary Italy page:293-312)

Page 16: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Türklerde Müzikle Tedavinin Tarihçesi

Şamanların zamanımıza kadar gelmiş Orta Asya temsilcisi baksa’dır.

Zamanımızda baksı olarak isimlendirilen bu âşıklar, kötü ruhları kovma törenlerinde

kopuz kullanıyorlardı. Kırgız baksaları, tedavilerde kıyak adı verilen kemençeler

çalıyorlardı. Baksı’ların hâlâ Altaylar civarında, Urumci, Kaşgar gibi yörelerde

yaşadıkları sanılır. ÇOBAN, Adnan. (2005)s:42. Müzikterapi. stanbul: Timas Yayınları

Page 17: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Baksı seansları şöyle yapılırdı: Seansa oturarak başlanır, melodi ve ritim

eşliğinde kollar spiral (kıvrılarak) şeklinde harekete geçirilir, enerjinin kollara

yükseldiği düşünülürdü. Ritim ve melodi değişir, hareket ve enerji omuzlara ulaşır,

ardından başı çeşitli yönlere çevirme şeklinde hareketlerle devam edilirdi. Daha

sonra sezgiye açık, içten geldiği şekilde dans edilirdi. Seansın en önemli yeri

burasıydı. Bu bölümde baskı, ata ruhuna ulaşmaya çalışırdı. Bütün geçici

bilgilerinden, maddî bedeninden sıyrılıp o an için gerekli bilgilere ulaşmaya

çabalardı.

Page 18: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

İslam medeniyetin de müzikle tedavi

islam Medeniyeti tarihinde özelikle tasavvuf ekolü mensupları (sufiler) müzikle

ugrasmıs, müzigi kullanmıs ve savunmuslardır. Sufiler, akli ve asabi hastalıkların müzik

ile tedavi edildiginden bahsetmislerdir. Bu dönemde yasamıs büyük Türk-slam âlimleri

ve hekimleri Zekeriya ErRazi (854–932), Fârâbi (870–950) ve bni-i Sina (980–1037)

müzikle tedavinin bilhassa müzigin psisik hastalıkların tedavisinde nasıl kullanılacagına

iliskin ilmî esaslarını kurmuslardır. Fârâbi , “Musiki-ul-kebir” adlı eserinde müzigin

fizik ve astronomi ile olan iliskisini açıklamaya çalısmıstır (Çoban, 2005: 38).

Page 19: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Osmanlı ve Selçuklu döneminde müzikle tedavi

Büyük Türk ve islâm bilgin ve hekimleri Ebubekir Râzi (584-932), Fârâbi (870-

950) ve İbni-i Sina (980-1037), müzikle tedavinin, özellikle musikinin psisik

hastalıkların tedavisindeki etkinliginin bilimsel temellerini kuranlardandır. Fârâbi’nin

“Kitab-al Mûsiki” adlı bir eseri ve bni-i Sina’nın “Necat ve Sifa” gibi eserlerinde

musiki bilimine iliskin düsünceler bulunmaktadır. (Kazancıgil, R. (1994). Musiki le Tedavi, Edirne Sultan II. Bayezid Külliyesi, Türk

Kütüphaneciler Dernegi Edirne Subesi

Page 20: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

XX. Yüzyıl Avrupa’da Müzikle Tedavi

İlk olarak II.Dünya savaşından yaralı çıkmış askerlerin kaldığı hastanelerde,müzik kullanımının başlaması sonrasında bu uzmanlık dalının farkına varılmış ve 1960’lı yıllarda sayısı çok az olan müzikle tedavi uzmanlarının arttırılması ve kapsayıcı tedavi anlayışına uygun bir eğitim almaları için çalışmalar başlatılmıştır.

Page 21: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Bu dönemde,müziğin ilaç gibi etkili olduğu hastalık sınıfı olarak “nevrozlar” gösterilmiştir.Birçok akıl hastanesinde,hastalara konserler verilmeye,hastalardan oluşan korolar oluşturulmuştur.Sıtma,humma,katalepsi (dona kalma),gut,konuşamama,bunama,felç gibi durumlarda müzik aktif olarak kullanılmıştır.

Page 22: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

20.yy.’da müzikle tedavinin hak ettiği yere ulaşabilmesi için çalışmalar

oldukça hız kazanmıştır. Bir İngiliz araştırmacı, armoni, ritim ve melodinin birer

tedavi faktörü olduğunu belirtmiş, bunun hastaya enerji verdiğini ve gözle görülür bir

iyileşme sağladığını ifade etmiştir. Müzikle birlikte kontrolsüz kasların harekete

geçtiğinden, müzikal etkinliklerin bireysel olarak ve grup halinde

uygulanabileceğinden söz etmiştir. (Çoban, 2005: 39-40)

Page 23: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

İlk müzikle tedavi merkezi, İngiltere’nin en büyük akıl hastalıkları hastanesi

olan “Horton Hastanesi”dir ve burada yapılan çalışmalar ile çok kısa zamanda

başarılı sonuçlar alınmaya başlanmıştır. Yiğitbaş, M. S., 1972.s:328 Musiki

ile Tedavi, Yelken Matbaası, İstanbul.”

Page 24: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

RİTİM TERAPİ Ritim ( Rhythmos ) Eski Yunanca’da

“Rheo” akmak,akış anlamına gelmektedir. Müzikte tempo, süre ölçüsü anlamına gelmektedir. (Sözlerin soyağacı, Sevan Nişanyan)

Page 25: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

“Müziksel bir olgu olan ‘ritim’, çogunlukla hayatın ilk evrelerinde ögrenilir.

Belirli bir düzeni yansıtan ritim bedensel devinimle de yakından iliskilidir. Canlı

olmanın en belirgin özelligi olan devinim/hareket temelde canlı organizma da sinirkas

isbirligine baglıdır ERDAL, Gülsen. (2005).s:1 “Müzik Ögretim

Yöntemlerinden Dalcroze Metodu ve Kullanımı”. Erciyes Üniversitesi GSF Müzik

Sempozyumu, 14-16 Nisan.

Page 26: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Müzik ritimsiz olamaz; ritmin biricik potansiyeli olan teşvik ediciliği ve düzen sağlayışı ,müzikteki en etkili faktörü olarak kabul edilir. Müziğin unsurları arasında bulunan ritmin, enerjiyi yoğunlaştırma gücü ve yapıyı şimdiki zaman düzeninin (temporal order) algısına taşıması sebebiyle hayati bir terapötik unsur olduğu kabul edilir.

(E.T.Gaston, Music in Therapy, New York: Macmillan, 1968, p. 17.)

Page 27: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Kişinin bir ritim aletini alıp grupla icra edilen müziğe katılması,dikkat

mekanizmasını harekete geçirecektir.(Çoban, A., 2005. S:Müzikterapi, Timaş Yayınları, İstanbul.

Hızlı ritimlerin,sol beyin aktivasyonunu arttırdığı(Bu bölge depresyon ve şizofreni hastalarında yavaş çalışmaktadır.) ve kişide coşku duygusunu uyandırdığı,dolayısıyla mutlu olma ve hazza yönelmeye sağladığı tespit edilmiştir.Bu durumda hızlı ritimlerin kullanılması ,depresyondaki kişinin elemden kaçma,haz alma duygularını arttırması bakımından tavsiye edilmektedir.(Development of the Happy-Sad Distinction in music Appreciation;Does Tempo Emerge Earlier Than Mode? S. Dalla Bela ,I. Peratz,L Rousseau ,N.Gosselin, J.Ayotte,and A.Lavoie.Department of Psychology,University of Montreal,Quebec,Canada

Page 28: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Klinik doğaçlama Klinik doğaçlama (clinical improvisation) müzik

terapisi içinde kullanılan müzikal doğaçlamanın özelleşmiş bir formudur. Profesyonel Müzik Terapistleri Birliği (Association of Professional Music Therapists) klinik doğaçlamayı ‘etkileşimi ve yanıt vermeyi kolaylaştıran bir çevrede belirli bir terapötik anlam ve amaçlı müzikal doğaçlama’ olarak tanımlar.

(Association of Professional Music Therapists (1985) A Handbook of Terms

Commonly In Use In Music Therapy. Cambridge: APMT Publications, s. 5)

Page 29: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Hem terapist hem danışan çeşitli müzik aletleriyle serbest bir şekilde müzik yapmaya başlarlar. Müzik aletleri danışanın ön bilgi veya beceri duymasına ihtiyaç bırakmayacak şekilde ses çıkarabilmesi için terapist tarafından özel olarak seçilir. Bu enstrümanlar arasında akortlu veya akortsuz perküsyon enstrümanları, ksilofon, orkestra çanı (glockenspiels), her türden davul, zil (cymbal), tambur, çan (chime), ziller ve farklı etnik kökleri olan perküsyon enstrümanları bulunur. Bunlara düdük, yaylı enstümanlar, keybord ve hatta piyano da dahil edilebilir.

Page 30: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Klinik doğaçlamanın amacı spontane sesler veya müzikal unsurların terapist ve danışan arasındaki iletişim, ifade ve geri dönüşümü sağlamasıdır. Serbest müzikal doğaçlamanın kullanımı terapistin kullanılacak müzikal materyali hazırlamaması demektir. Bunun yerine terapist, kendisiyle danışanı arasında nasıl bir müzik ortaya çıkacağını gözlemler.

(Rachel Darnley-Smith ve Helen M. Patey, Music Therapy, Sage Publications, London, 2004, s.41-42)

Page 31: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Müzikal doğaçlamanın amacı müzik parçası yaratmaktır ve bu durumda müzisyen sürekli olarak terapötik amaçlı olmayan anlatımcı (expressive) veya artistik yönelimli müzikal kararlar verir.

Klinik amaçlı müzikal doğaçlamada ise doğaçlamayı dikte eden şey müzikal amaç değil kişinin bu yaşantıyı nasıl tecrübe edeceğidir. Klinik ortamda serbest doğaçlamada terapist, danışanın kendisiyle iletişiminde onu gözlemleyerek ve dikkatlice dinleyerek bir müzikal iletişim yolu bulur.

Page 32: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Terapistin değerlendirmesinde göz önüne alacağı sorular şunlardır:

-Danışan enstrümanlar, ses, hareket veya yüz ifadelerini kullanarak nasıl iletişim kurmaktadır?

- Müziği kim başlatıyor, danışan mı terapist mi? - Danışan, terapistin yanıtına dikkat ediyor mu? - Danışan, terapist müziğe başladığında duruyor mu? - Danışan, terapisti destekliyor veya ona eşlik ediyor

mu? - Danışan, müzikal bir monolog mu yapıyor yoksa

terapistin de icra etmesine imkan veriyor mu? - Danışan, terapistin seslerine yanıt veriyor mu,

interaktif müzikal diyalogda ortaya çıkan hangi hislerden hoşlanıyor?

Page 33: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Danışan yukarıdaki şekillerde müzikal açıdan terapiste yanıt verir ve bu yanıtlarla sadece danışanın ilişki kurma kapasitesinin değil aynı zamanda terapistin sürdüreceği müzikal yönün de ipuçlarını verir. Doğaçlama sırasında müzik terapisti klinik amaçlara yönelik olarak sürekli müzikal kararlar verir. Doğaçlamanın müzikal yönü, müzikal amaçlardan çok klinik amaçlarla belirlenir.(Rachel Darnley-Smith ve Helen M. Patey, s. 42-44)

Page 34: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Yüksek frekanslı enstrümanlar ruh halini tahriki arttırma eğilimi oluştururken düşük frekanslı müzik, destek (grounding) ve farkındalık oluşturmayı teşvik eder. Ilımlı yavaşlıkta, istikrarlı ritimler yüksek değişkenli ritimlere tercih edilir. İstikrarlı ritimli müzik kenetlenme (entrainment) ve daha düzenli nefes alış verişlerini teşvik eder. Tekrarlayan melodi yüksek değişkenlikli ve değişen melodiye tercih edilir.)

Page 35: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Gevşemiş kalp atış hızı temposu (dakikada 60-70 vuruş) gevşemiş yanıtı güçlendirir ancak amaç, bekleme odası anksiyetesini yatıştırmak değilse aşırı yavaşlığa gerek yoktur. Aşırı yavaş tempolar anksiyeteyi çok hızlı veya düzensiz tempolar kadar arttırır.Ayrıca Canlı müziğin klinik değeri kayıttan dinlenen müzikten daha yüksek olduğu gösterilmiştir (Music Therapy Interventions in Trauma, Depression, & Substance Abuse: Selected References and Key Findings, American Music Therapy Association, www.musictherapy.org/factsheets/bib_substanceabuse

Page 36: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Paul Nordoff ve Clive Robbins’in danışanların verdiği ritmik yanıtlarla ilgili çalışmaları Therapy in Music for Handicapped Children adlı kitaplarında toplamışlardır.145’den fazla engelli çocukla yaptıkları araştırmada ritmik yanıtları kategorilere ayırmış ve onların hem merkezi ve periferik sinir sistemi fonksiyonları hem de organizmanın hayati ritimleriyle ilişkisini ortaya koymuşlardır

Page 37: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Ritmik kategorilerin başlıkları şunlardır: 1-Tam Ritmik Özgürlük (Complete

Rhytmic Freedom) 2-Dengesiz Ritmik Özgürlük (Unstable

Rhytmic Freedom) a)Psikolojik (Psychological) b)Nörolojik (Neurological)

Page 38: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Sınırlı Ritmik Özgürlük (Limited Rhytmic Freedom) Kompülsif Tempo (Compulsive Beating) Düzensiz Tempo (Disordered Beating) a)Dürtüsel/İmpulsiv (Impulsive) b)Paralitik (felçli)(Paralytic) cKompülsif-Karmaşık (Compulsive-Confused) d)Duygusal-Karmaşık (Emotional-Confused) Çekimser Tempo (Evasive Beating) Duygusal-Güçlü Tempo (Emotional-Force Beating) Kaotik-Yaratıcı Tempo (Chaotic-Creative Beating)

Page 39: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Tanımlar danışanın verdiği yanıtla biçimlendirilmiştir, örneğin ‘Tam Ritmik Özgürlük’ tüm tempo, dinamik, ritmik temellere ve melodilerin ritmik yapısına karşı anlık duyarlılık ve aynı zamanda davulda tempo tutma kabiliyeti olarak tanımlanır.(P.Nordoff and C.Robbins, a.g.e. s.63)

Page 40: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Ritme verdiğimiz duygusal, afektif (affective) yanıtlar da gözardı edilmemelidir. Farklı ritimler uyutuculuktan, sakinleştiricilikten yüksek düzeyde uyarıcı ve cezbediciliğe (ecstatic) varana kadar çok farklı duygusal yanıtlar üretir. Ritmin bu tip etkileri yüzlerce yıldan beri bilinmektedir: Plato Devlet adlı eserinin 3.kitabında okuyucularına ritimlerin cesur ve uyumlu bir hayatın ifadeleri olduğunu keşfetmeye çağırır.(Plato, in Jowett’s translation, The Republic, Book Three, section 399, London: Sphere, 1970.)

Page 41: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Müzisyenler tekrarları ve ritimdeki kompleks belli belirsiz değişimler i ve iniş çıkışları (inflection) kullanarak dinleyicilerinde bazen meditatif yanıtlar üretirler. Pek çok ninninin kökeninde tekrarlı ve düzenli ritimlerin hipnotik etkisi vardır. Kilise müziğinde ritim gerilimlerinin olmayışı bu müziğin akışına, ruhsal ve hemen hemen zaman dışı doğasına katkıda bulunuyor görünmektedir. Bunun aksine keskin ritmik modellerin, agresyon yaratmak amacıyla savaş müziklerindeki davullarda kullanıldığını görebiliriz.(Leslie Bunt, Music Therapy-An Art Beyond Words, Brunner-Routledge, Hove and New York, 2005, s.65)

Page 42: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

ÖRNEK HASTA

Agresyon ve kendisini akut anksiyete ve kolit ve cilt sorunlarıyla belli eden somatizasyon (somatization) problemi olan Steve kendisini kaybolmuş olarak hissetmekte ve sürekli güven aramaktadır. Çocukluğunda kendisine özellikle annesi tarafından duygusal yoksunluk (emotional deprivation) yaşatılmış, varlığı onaylanmamış ve sonuçta da aile üyeleriyle ilişkisi kopmuştur. 13 yıl bir bayan psikoterapistle çalıştıktan sonra aniden tedaviyi kesmiştir. Grafik tasarımcısı olan Steve işinin stresli olduğundan söz etmekte ve kendisiyle ilgili yüksek beklentiler beslemektedir. Toplumdan kendini tecrit etmiş sadece bir kaç arkadaşıyla görüşmeye devam etmiştir.

Page 43: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Kaldığı hastanedeki koğuşunda müzik yapmakta kimi zaman başkaları üzerinde hakimiyet veya kontrol kurmuş görünmektedir. Steve koğuşundaki grup çalışmaları sırasında mide bulantısı ve anksiyete belirtileri hissetmekte fakat seans sırasında bunları bastırmaktadır. Kendisine yaşadığı psikoterapinin travmatik sonucundan sonra benzer bir deneyimin tekrarlanmaması için bireysel terapi görmesi teklif edilmemiş bunun yerine müzik terapi grubuna katılması önerilmiştir.

Page 44: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Steve ilk yıl hemen hemen hiç konuşmadığı seanslarda emprovizasyonla meşgul olmuş, yaklaşık üç ay sonra kendini; iç kaosunu ve parçalanmışlığını (disintegration) müzikle ifade etmeye başlamıştır. Bu süre zarfında gato davuluyla özdeşleşmiş, icrasında kişiliğinin obsesif yönlerini yansıtan saplantılı / perseveratif (perseverative) seslerle, tekrarlayan ritimler sergilemiştir.

Page 45: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

Diğer zamanlarda davul ve simbali (cymbal) yüksek sesle ve diğer insanların müziklerini umursamaz bir görünümle aritmik olarak çalmaktadır. Uzun süreli gato davulu çalışları kimi zaman daha negatif hislerle huzursuzluğunu gösterircesine kısa, kaotik patlamalarla kesilmiştir. Buna dikkat edildiğinde utangaçlık yaşamakta ve kimi zaman grup çalışmalarından sessizce çekilmektedir. Bir süre sonra bu durumunu ve grup üzerindeki etkisini kabul ederek bağlanma korkusu hakkında tartışmaya başlamıştır. Emprovizasyonun yardımı olmuş görünmektedir çünkü emprovizasyon sırasında diğer grup üyeleriyle yakından etkileşime geçmektedir. Sonuçta ölüm ve terkedilme korkusu hakkındaki korkularını kabullenmiştir.(Helen Odell-Miller, a.g.e. s. 68)

Page 46: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

PSİKİYATRİ KLİNİKLERİNDE MÜZİK TEDAVİNİN UYGULAMA AŞAMALARI

1-Destekleyici ve etkinliğe yönelik müzikle tedavi

2-Eğitici,tedavi sürecine ve içgörüye yönelik müzikle tedavi

Düzenleyici,rahatsız edici duyguları dışa vurmaya yönelik müzik tedavi (Analitik ve katarzis yönelimli müzikle tedavi)

Page 47: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

RİTM TERAPİDE AMAÇ Bireyin alfa dalgalarını (rahatlama

dalgaları) arttırarak rahatlama uyarısını en iyi konumda sonuçlandırmak ve duygu,düşünce ve sosyal alanlarda olumlu yönde değişim sağlamak.

Page 48: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

RİTM TERAPİDE HEDEF Üç temel duyuyu (öncelikle işitme,daha sonra dokunma ve

görme) aynı anda harekete geçirmesi nedeniyle bilişsel fonksiyonların gelişimine katkıda bulunma

Zamanın,mekanın ve kişilerin farkındalığını sürdürerek burada ve şimdi duygusunu yaşatma

Tekrara dayalı olması nedeniyle bellegin egitilmesini ve güçlendirilmesini saglama

Sosyal iletişimi ve etkileşimi arttırarak çevredeki insanların farkına varılmasını sağlama

Dikkati rahatsız edici ve takıntılı düşüncelerden başka yöne çekme

Kontrolsüz davranışları önleme Grup aktivitesi içinde kişiye başarma duygusunu yaşatarak

özgüveni arttırma

Page 49: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

NE KADAR SÜRER? KİMLER KATILABİLR?

Ritim terapi çalışması bireysel yada grup halinde yapılabilir. Grup 8-10 kişiden oluşur. Bu çalışmaya iletişim,konsantrasyon,kendini ifade etme vb. gibi alanlarda güçlük yaşayanlar katılabilir. Bu çalışma 8-12 hafta arasında yapılacak olup her çalışma yaklaşık 1-1.5 saat sürecektir.

Page 50: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

KONGA BONGO MARİMBA

Page 51: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

DEF KUDÜM TİMBAL

Page 52: MÜZİK VE RİTİM TERAPİ

TEŞEKKÜRLER!...