“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

• Podgorica • godina VI • broj 31, 32 • jul, avgust 2006. •viti VI • numri 31, 32 • korrik, gusht 2006. 1

Delegacija Islamske zajednice Kosova posjetila Crnu Goru

Muftija Trnava: Bili ste primjer u zbrinjavanju raseljenih lica sa Kosova

Muftija Kosova, mr Naim ef. Trnava, tokom boravka u CrnojGori, zahvalio se Islamskoj zajednici, građanima i vlastima CrneGore za zbrinjavanje raseljenih lica sa Kosova, tokom rata 1999.

On je, takođe, uručio Mešihatu 20.000 eura, prikupljenihod vjernika sa Kosova za izgradnju Podgoričke medrese.

MMuuffttiijjaa TTrrnnaavvaa ii RReeiiss FFeejjzziićć nnaa pprriijjeemmuu kkoodd pprreeddjjssddnniikkaa SSkkuuppššttiinnee,, RRaannkkaa KKrriivvookkaappiiććaa

Najnovija agresija Izraela

Izrael napao LibanOd počOd počeetktka izra izraelsaelskke ofe ofanzivanzive 1e 12. jula u Libanu, za samo2. jula u Libanu, za samodesedeset dana, rt dana, raselasel jeno je više od pola miliona sjeno je više od pola miliona s tt anoanovnikvnika,a,poginulo 3poginulo 3110 l0 l judi, uglajudi, uglavnom civila, dok je prvnom civila, dok je prekeko 1o 1000000osoba rosoba rananjeno. Izrjeno. Izraelsaelskka va voojsjskka je ta je t akakođe saopšođe saopštila da netila da neisisklkl jučujučuje mogućnosje mogućnost “kt “kopnene inopnene invvaziazi je Libana kje Libana kao dioao dioofofanzivanzive pre prootiv Hezbolaha”.tiv Hezbolaha”.

Srebrenica: 11 godina poslijePreko pedeset hiljada ljudi iz Bosne i Hercegovine i inostranstva prisustvo-

valo je komemorativnom skupu u Potočarima, pod nazivom "Da se ne zaboravi",povodom obilježavanja 11. godišnjice genocida srebreničkih Bošnjaka.

Sa životima mnogih ljudi udanašnjem vremenu, posebnomladih, zaigrao je đavo uprahu/drogi. Njihov život nesamo da visi “o koncu” već jedospio na vrh igle/šprice. Sanovcem od trgovine drogomdanas se finasiraju zastrašu-juća zla ovoga svijeta kao štosu: trgovina bijelim robljem,terorizam, pobune, političkaubistva, ruše državni sistemi...

str. 4,5

Islamski stav o drogama

ČČoovvjjeeččaannssttvvoo nnaa iissppiittuu:: PPrrooffiitt iillii ZZddrraavvlljjee

Në tridhjetë vjetorin e vdekjes së Prof. dr. Hasan Kaleshi

Dr. Hasan Kaleshi studiues i Kur’anitfaqe 14,15

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 2DRUGA STRANA

Od 26. do 28. juna, mufti-ja Kosova, mr Naim ef. Trna-va, zvaničnono je sa osmočlan-om delegacijom posjetio CrnuGoru. Na graničnom prijela-zu, goste je dočekao reis Isla-mske zajednice Crne Gore, Ri-fat ef. Fejzić sa saradnicima.Nakon kraćeg odmora u kanc-elariji Odbora IZ Rožaja, mu-ftija Naim ef. Trnava, uručioje zahvalnicu za humanost ko-ju su, tokom rata na Kosovu,muslimani ovog kraja pokazaliprema kosovskim izbjeglica-ma. Musafiri su sa domaćini-ma obišli grad, i džamije kojesu u izgradnji.

U Podgorici su goste doček-ali muftija Jusuf ef. Đoković,sekretar Mešihata, Bajro Ago-

vić i službenik Omer Kajošević.Prilikom posjete Mešihatu

musafiri su uručili 20.000 eu-ra, kao pomoć za izgradnjumedrese u Podgorici, a koja suprikupljena od donacija i pril-oga džemata sa Kosova. ReisuRifatu Fejziću uručena je zah-valnica za prihvat izbjeglica saKosova tokom rata, 1999. go-dine, i za doprinos Mešihata unjihovom zbrinjavanju.

Muftija Niam ef. Trnava iReis Rifat ef. Fejzić, posjetilisu gospodina Gzima Hajdina-gu, ministra za zaštitu pravanacionalnih i etičkih grupa uVladi Crne Gore, kao i pred-sjednika Demokratske UnijeAlbanaca, gospodina FerhataDinošu. Dvojicu reisa primio

je i predsjednik Skupštine Re-publike Crne Gore, gospodinRanko Krivokapić, kojem su,takođe, uputili zahvalnost zabrigu koju su vlasti u CrnojGori pokazali prema kosovs-kim izbjeglicama, i čestitalimu obnovu crnogorske držav-nosti.

Gosti su posjetili i zgraduMedrese u izgradnji u Milješu,kod Podgorice, zatim u Baru,islamski Centar u izgradnji, gd-je ih je dočekao glavni imam,Muidin ef. Miljaimi sa sara-dnicima. Takođe, posjetili su iUlcinj, gdje su ih dočekali im-

ami, članovi Odbora sa pred-sjednikom, dr Ganijem Karam-anagom i glavnim imamom Re-džepom ef. Likom. Predsje-dnik Gospodin Karamanaga jeupoznao musafire sa radom Is-lamske zajednice Ulcinja, akt-ivnostima, vjerskim životom ibudućim planovima. MuftijaTrnava je i predsjedniku Odbo-ra, dr Ganiju Karamanagi uru-čio zahvalnicu za zbrinjavanjeizbjeglih sa Kosova.

Uveče, u Domu kulture,muftija Naim ef. Trnava jedžematlijama održao prigodnivazu-nasihat. Pozdravne riječi

uputili su i: Reis Rifat ef. Fejz-ić, predsjednik Odbora dr Ga-ni Karamanaga i glavni imam,Redžep ef. Lika.

Sjutradan su musafiri, na-kon obilaska grada, završiliposjetu Islamskoj zajedniciCrne Gore.

Nakon završene posjete,muftija Kosova, mr Naim ef.Trnava, uputio je reisu Fejzićupismo, kojim mu se srdačnozahvaljuje na gostoprimstvu iizražava nadu za čvršćom sa-radnjom u budućnosti.

Bajro Agović

Podgorica, 29. juna – Reis Isl-amske zajednice u Crnoj Gori,Rifat ef. Fejzić primio je KonzulaGrčke, gospodina Nikolaosa Kay-menakia, kojeg je interesovalo sta-nje o vjerskim pravima i slobo-dama, statusu muslimana, kao idruga pitanja iz vjerskog života u

Crnoj Gori. Reis Fejzić se zahvaliona posjeti i upoznao ga o vjersk-om životu, organizaciji i aktivnos-tima, s posebnim naglaskom naizgradnji vjerske škole, medrese,njene potrebe, posebno sada kadje Crna Gora postala nezavisnadržava. B.A.

Reis primio konzula Grčke

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajoshaj, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: redakcijaelif@cg.yuUplata: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju (182504042)

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem DEMIROVIĆ

Kosovski muftija, mr Naim ef. Trnava sa delegacijom posjetio Crnu Goru

RReeiiss uu rraazzggoovvoorruu ssaa kkoonnzzuulloomm GGrrččkkee

MMuuffttiijjaa TTrrnnaavvaa uurruuččuujjee ZZaahhvvaallnniiccuu rreeiissuu FFeejjzziiććuu

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame3 DOVA

Potočari, 11. juli, 2006/1427

DDaannaass jjee jjeeddaannaaeessttii jjuullii22000066.. ggooddiinnee ppoo MMiillaadduu..

Nalazimo se u Potoča-rima – dolini bosanskihšehida.

Ovdje se od 11. jula1995. godine vrijeme dru-gačije računa.

Ali ne samo ovdje.Vrijeme se drugačije raču-na od 11. jula 1995. godi-ne u Nju Jorku i u Haagu.

Jer nakon 11. jula1995. godine, ništa nijeisto. Sve je drugačije - ivrijeme, i mjesto. I nikonije isti nakon 11. jula1995. godine. Svi su dru-gačiji - i veliki i mali; imoćni i nemoćni.

Ovdje u Potočarima ve-liki su ostali mali, a malisu postali hrabri u borbiza istinu i pravdu. Ovdjeu Potočarima, moćni suostali sramni, a nemoćnisu postali uvjereni da ćepravda stići svakog zloči-naca ma koliko bježao ima koliko se krio.

Jedanaest godina jeprošlo od 11. jula 1995.godine u Potočarima kaojedanaest Jusufovih zvije-zda koje padaju na sedždui koje u ozračju Sunca kadje dan i u svjetlosti Mje-seca kad je noć otkrivajutrag onima koji ubiše ne-vinog čovjeka. Jedanaestgodina je prošlo kao jeda-nest Jusufovih zvijezda nakojima se može čitati jeda-naest važnih poruka kojetreba sada i ovdje u Poto-čarima pročitati:

Poruka prva: - Bog imai postoji. Bog sve vidi i svezna!

Poruka druga: - Život

je dar Božiji i zato nikonema pravo život ubijati!

Poruka treća: - Ko godubije jednog nevinog čov-jeka kao da je ubio cijelisvijet!

Poruka četvrta: - Kogod spasi jednog čovjeka,kao da je spasio cijeli svi-jet!

Poruka peta: Ko godpomogne majkama da izli-ječe svoje teške rane, kaoda je pomogao cijeli svi-jet!

Poruka šesta: - Istinase ne može ni poreči, nisakriti!

Poruka sedma: -Pravda se ne može ni zao-

bići, ni izbjeći! Poruka osma: - Za zlo-

čin protiv čovjeka morase odgovarati!

Poruka deveta: - Ratnizločinci imaju pravo nakaznu!

Poruka deseta: - Ovi še-hidi su džennetske pticeštono kljunom kucaju nasavjest onih koji još uvijekneće da znaju i neće dapriznaju da se ovdje dogo-dio genocid. Ovo je doli-na bosanskih šehida kojasvjedoči o ljudima koji ni-su imali dušu da spase ne-vinog čovjeka!

Poruka jedanaesta: -Svi smo Božiji i sve se Bo-gu vraćamo! Zato danasneka se čuje i ovo:

I nebo kad bi se slilo I zemlja kad bi se sleglaI sunce kad bi se klelo I mjesec kad bi se skrioMoja duša ne bi odustalaOd istine koja se ovdje uPotočarimaSlaže svake godine predsvima namaI pred svima njimaKoje čeka istina i pravdaovdjeI tamo gdje nema govoraNi pogovoraGdje nema laži

Ni polažiGdje je samo istina I pravda za sve što se znaI za sve što se ne znaO zločinu protiv čovjeka!

Istina je naša vjera, pr-avda je naša sudbina, Bo-sna je naša mjera suživo-ta.

Srebrenica je naše mo-re i naša obala spasa. Unjoj se svi možemo utopi-ti, ali u njoj se svi može-mo i spasiti.

Povodom jedanaeste godišnjice genocida u Srebrenici, Reisu-l-ulema BiH, dr Mustafa ef. Cerić, održao jekratak govor u Potočarima i izučio dovu

Ovdje se dogodio genocid

POTOČARSKA DOVA Neka oni koji imaju stida i koji se kaju, dođu

ovdje i zajedno sa nama neka uče ovu dovu:

Bože Milostivi,Ako pogriješimo, podari nam snagu Ademovog

(a.s.) pokajanja; Ako nas zamrači krivovjerje, osvjetli nam put

Ibrahimovim (a.s.) pravovjerjem;Ako nas zadesi nesreća, pouči nas Nuhovoj (a.s.)

lađi spasa; Ako nas uhvati strah od silnika, osposobi nas

Musaovom (a.s.) pravdom;Ako nam se ponudi mržnja, spasi nas Isaovom

(a.s.) ljubavlju;Ako budemo protjerani iz domova, osnaži nas

Muhamedovom (a.s.) željom za povratkom domovi-ma našim.

Bože Svemogući, Ujedini naša srca u vjeri i ljubavi. Učvrsti korake naše u istini i pravdi. Osnaži volju našu u bratstvu i slozi.Udruži misli naše u domu i domovini.

Bože Pravedni, Molimo Te da nasilnicima oduzmeš mač, A slabima da podariš moć vjere u istinu i pravdu.

Molimo Te, Bože, Da tuga bude nada, Da osveta bude pravda, Da majčina suza bude molitva Da se više nikada i nikome ne ponovi Srebrenica.

Amin!

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 4ISLAM I DRUŠTVO

Islamski stav o drogamaIslamska zajednica BiH, već dvije godine, pokrenula je kampanju za borbu protiv droge, ističući da

nikada nije dovoljno apelovati na ljude da se čuvaju ovog zla i koriste sva dopuštena sredstva kako bise suprotstavili i suzbili zlo koje je uzelo globalne razmjere. Posredstvom agencije MINA, Elif prenosihutbu «Islamski stav o drogama» koju je pripremio mr. Muharem ef. Omerdić, šef Vjersko-prosvjetneslužbe Rijaseta BiH. Ova hutba je, 23. juna 2006. godine, održana u svim džamijama u BiH, pa ovomprilikom Mešihat i redakcija Elifa pozivaju sve imame da isto učine i u svojim džamijama u Crnoj Gori.

Sve veći broj problema sa kojima sesučeljava današnje čovječanstvo iz-van je mogućnosti njegovog trajnog

rješavanja. Neki od njih sasvim neposred-no ugrožavaju njegov razvoj i akutna suprijetnja duhovnom i fizičkom uništenjučovjeka. Na sceni životnih zbivanja je op-asni poremećaj ravnoteže između snagakoje su nosioci dobra i onih koje proizv-ode zlo. Svijet je nedvojbeno dospio dostanja visokog stepena krize koju je sveteže kontrolirati.

Sa životima mnogih ljudi u današn-jem vremenu, posebno mladih, zaigrao jeđavo u prahu/drogi. Njihov život ne sa-mo da visi “o koncu” već je dospio navrh igle/šprice. Sa novcem od trgovinedrogom danas se finasiraju zastrašujućazla ovoga svijeta kao što su: trgovina bije-lim robljem, terorizam, pobune, politič-ka ubistva, ruše državni sistemi...

Jedno od podmuklih i opasnih zala na-šega doba jeste uživanje droga i ovisnost onjima. Svaki dan je sve veći broj ljudi u ral-jama tog poroka. Ovisnost o drogama pos-tala je univerzalna. To je postala globalnabolest svijeta ovoga vremena. Njezin razvojje u usponu naročito u onim sredinama ko-je su slabo religiozne, sa nikakvim ili sma-njenim moralnim i duhovnim vrijednosti-ma i osjećajem egzistencijalnog smisla. Ta-kođer i u onim sredinama gdje je na djeluekonomska i socijalna kriza, nezaposleno-st, gubitak doma, porodice, prijatelja. Sva-kako, ta kriza nije problem samo jedne ze-mlje, društva ili civilizacijskog kruga negocijelog čovječanstva. Za rješavanje rečenogzla treba biti zainteresiran svaki čovjek da-našnjice ma gdje on živio i osjećati se odg-ovornim i pozvanim da uzme učešća u su-zbijanju ove opasnosti.

Ranije je alkohol bio najkrucijalnijiproblem čovječanstva, ali današnja suvre-mena društva zahvaćena su i ugroženadaleko težim zlom. Kušnja droge postalaje smrtonosna avantura mnogih, a poseb-no mladih ljudi. Ta pogubna navika uzi-ma maha i u mnogobrojnim musliman-skim porodicama i sredinama, što prijenije bilo. O drogama i drugim opojnimsredstvima (muskir), islam ima jasno sta-novište i odrješit sud.

Uživanje droga opasnabolest našega doba

Ljudi moraju uvijek misliti i na svojusadašnjost i na svoju budućnost, u mirn-

im i u kriznim vremenima, jer bi svakagreška bila fatalna. Uvijek trebaju bitioprezni i svoje snage objedinjavati u oču-vanju temeljnih vrijednosti života.

Na sceni života danas je bolest koja,malo po malo, ali sigurno, uništava čov-ječanstvo, razara osnovu društva i dovodiu pitanje njegovu budućnost. Ovisnost odrogama i alkoholu svakodnevno unosinemir, onesposobljava i uništava mnogeživote, povećava nesigurnost i izaziva soc-ijalnu bijedu. Ona prizvodi nesreću i du-boke psihičke krize, uništava porodice,ostavlja djecu bez elementarne opskrbe izaštite. Uskraćuje svijetlu budućnostmnogim mladim ljudima, koji bi, da nisupostali dio toga zla, imali sretan i uspje-šan život. Posljednjih desetljeća osobitozahvata djecu i omladinu od dvanaest dodevetnaest godina. Sve je manje škola ko-je nisu zahvaćene drogom. Bosna i Her-cegovina u najezdi te pošasti nije nikakavizuzetak. Svakodnevno u novinama čita-mo zastrašujuće priče o drogi: “Drogaubija - kako se boriti”, “Sin narkomantjerao majku na prostituciju da bi zaradi-la novac za drogu”, “Policija zaplijeni sa-mo 10 posto droge koja uđe u BiH”, “Sini snaha narkomani napustili dvoje dje-ce”, “Svaka droga razara ljudski organi-zam”, “Većina ovisnika počela se drogi-rati prije napunjenih 16 godina”, “Prvidžoint u dvanaestoj” itd. Takve su vijestisve više dio naše svakodnevice, potresnedrame koje se događaju oko nas. Mnogo-brojni zločini i kriminalni čini djelo suovisnika o drogi koji su pod utjecajem na-rkotika ili potrage za njima. Problemati-ka ovisnosti je, na žalost, uvijek aktualna.Riječ je o jednoj od najopasnijih bolestinašeg doba koja, usljed drastičnog organ-skog, duševnog i duhovnog izobličenjaiza sebe ostavlja neizlječive posljedice.Ona potpuno razara zdravlje čovjeka itrajno uništava njegov ljudski identitet.

Da li je moguće išta suvislo, sa stvarn-im izgledom na uspjeh, učiniti u okolnos-tima - koje su osobito svojstvene “zemlja-ma u tranziciji” kao što je BiH - u kojmasu bolesti poput toksikomanije neposred-no poticane neupućenošću i nesviješću,nezainteresiranošću i beznađem; institu-cijalnom i privatnom nebrigom i ignoran-cijom, nepostojanjem efikasnih metoda,osmišljenih programa i mehanizama nji-hove provedbe; podržavane medijskomanarhijom, u kojoj je sve dopušteno: rekl-

ame, muzika i filmovi proistekli iz ambi-jenta droge, alkohola, prostitucije i krim-inala, dakle iz ambijenta duhovne izobli-čenosti i moralnog sunovrata? Štaviše, uovakvim okolnostima se “slobodom” re-klamiranja alkohola i cigareta u svim pri-ntanim i elektronskim medijima, otva-ranjem besmisleno velikog broja pivnica,kafića, night i disko klubova, backstagenoćnih sastajališta te, uglavnom, samoformalnim funkcioniranjem zakona, sud-stva i policije, drogi i alkoholu izražavadobrodošlica i mi im se, zajedno sa na-šom djecom, praktički bacamo u naručje.

Islam je izričito protivdroge

Sve što opija i zastire zdrav razbor za-branjeno je po učenju islama. Zajedničkinazivnik je: opojna sredstva. Čovjek seupušta u njihovo uživanje iz znatiželje iprolazi kroz faze: avanture, gađenja, svi-kavanja, navike, potrebe, ovisnosti, bole-sti do smrti. Islam svojim jasnim propisi-ma ustaje u beskompromisnu borbu pro-tiv svih oblika opojnih sredstva zabranju-jući ih uzgajati, proizvoditi, posjedovati,trgovati njima, kupovati ih, stjecati zara-du od njih, poklanjati ih nekome i upo-trebljavati uopće. U cilju sprječavanja po-stojanja, posjedovanja, korištenja i upo-trebe opojnih sredstava propisane su ve-oma stroge sankcije. Ovisnika o opojnimsredstvima drži teškim bolesnikom pre-ma kome društvo ima obavezu liječenja itrajnog zbrinjavanja. (Ebu Muš‘il, El-Muhaddiratu bejne’l-idmani ve’l-‘iladži,www.drugsfighter.com)

Opojno sredstva spravljena i proizve-dena od bilo koje biljke ili tvari su poislamskim izvorima strogo zabranjena igrijeh. Nije dozvoljena njihova proizvod-nja i upotreba, a licima koja ih uzgajaju,produciraju, prodaju i upotrebljavajupropisane su sankcije.

Uzvišeni Allah kaže u ČasnomeKur’anu:

Pravovjerni, zaista su šejtanski pos-lovi pogani: vino, kocka, kumiri i strjeliceza proricanje - zato se toga klonite da bi-ste, možda, uspjeli; Šejtan samo želi dapomoću vina i kocke među vas nepri-jateljstvo i mržnju ubaci, te da vas odpobožnosti i namaza odvrati. Hoćete li seonda okaniti?! (Al-Mâ’ida, 90-91.)

Riječ vino je spomenuto nazivom

hamr što ima značenje onoga što zastirerazbor.

Uživanje narkotičkih sredstava kojaga vode u stanje odsutnosti i drže ovis-nim, Poslanik, mir neka je s njime (s.a.),je usporedio sa izlaskom iz islama u sa-mom času tog činjenja, pa je kazao: “Učasu uživanja opojnog sredstva čovjek ni-je vjernik! (Predaja zabilježena u zbirka-ma autentičnih Poslanikovih izreka,Buhariji i Muslimu). Omer ibn el-Hattab,r.a., drugi halifa nakon smrti Poslanika,s.a., kazao je da je zabranjeno sve ono“što muti razum”, dakle sve ono što spr-ečava zdrav razbor i normalno ponašanječovjeka.

Zakoni svih kulturnih naroda i ure-đenih država u svijetu, najstrožije zabran-juju proizvodnju, širenje i upotrebu dro-ga. I dok su droge za te zakone društveni,moralni i posebno zdravstveni problem,one su u islamu, uz to, i vjerski problem.Islam duhom i slovom svoga učenja jasnoi odlučno zabranjuje upotrebu svih vrstadroga, kao što zabranjuje i upotrebu alko-hola. Ta upotreba je, po islamu, težak gri-jeh. U tome su suglasni svi islamski auto-riteti, koji su, u vrijeme, kad su se drogepojavile u muslimanskome društvu, oš-tro reagirali i izdali rješenje i decizije(fetwa), da je droga štetna i opasna, stro-go zabranjena (haram) i jedan od najtež-ih grijeha (min ekberi’l-kebâ’ir). (Vidinpr.: http//islamonline.net/Arabic-Ask_Scholar/FatwaA) Tako stanovišteoni su zauzeli na osnovu onih istih islam-skih principa i propisa, kojim se zabranj-uje alkohol, jer su im štetne posljedice počovjeka pogubne.

Poslanik, s.a., je kazao da je “zabran-jeno nanošenje ili uzvraćanje štete”, tj.nije dopušteno činiti štetu sebi ili dru-gome.

Među prvim i najistaknutijim od tihučenjaka je Ibn Tejmijje, poznati islams-ki učenjak, autoritet i pisac mnogobro-jnih djela i rasprava. On o tome govori usvom 30-tomnom djelu djelu Medžmu‘ufetava i kaže u svojoj fetvi: “U drogama jeviše zla, nego u alkoholu, pa su one, po-gotovo, zabranjene. Koji bi muslimansmatrao da su droge dozvoljene (halal),otpadnik je od islama (murtedd), kome seneće klanjati dženaza kada umre, niti ćese sahraniti u muslimansko mezarje.” Ujednoj od prvih islamskih rasprava o dro-gi kod nas, na ovog učenjaka se poziva

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame5 ISLAM I DRUŠTVOnaš znameniti bosanski alim, rahm.Kasim ef. Dobrača. (Kasim Dobrača, Klo-ni se zla. “Opojne droge”, El-Kalem, 2.izdanje, Sarajevo 1998, 95-99.)

On navodi da Šejh Ibn Tejmijje kaže,da droge uzimaju samo nevaljalci i tota-lni grješnici radi prividnog raspoloženjau njima. Međutim, droge uništavaju zdra-vu ljudsku prirodu i razum, raspaljuju ni-ske strasti, uništavaju ljudski ponos i dos-tojanstvo. To zlo pojavilo se među musli-manima dolaskom vlasti Tatara. IbnTejmijjin učenik Ibnu’l-Kajjim el-Dževzi,također poznati učenjak i pisac, po mno-gima ravan svome učitelju, naziva drogu“prokletim gutljajem grijeha” i vodiraspravu o ovome problemu. Iako nisuznali stvarne posljedice uživanja i ovisno-sti o drogi utemeljili su ispravan pogledna ovo zlo i svojim komentarima i deciz-ijama bili povod učenim savremenicima ikasnijim učenjacima da se bave ovomzustrašujućom pojavom i da djelujumeđu ljudima svojim autoritetom kakobi posljedice bile manje.

Iako droga nije poimenice navedenau osnovnim islamskim izvorima, Kur’a-nu i Hadisu, jer se pojavila kasnije, onaje, bez sumnje, ipak zabranjena (haram)prema općim pravilima i duhu tih izvora,jer su navedene i osuđene štetne poslje-dice, koje ona nosi sa sobom. U Šerijatuje, na osnovu Kur’ana i Hadisa, ustanovl-jeno općepoznato pravilo da je “svakojelo ili piće, odnosno svako sredstvo štoga ljudi uzimaju i uživaju, - koje bi biloštetno po čovjekovo zdravlje i život, stro-go zabranjeno.”

Dosljedno tome, naglašeno je u islam-skim izvorima, da musliman ne smijekonzumirati jela, pića ili ma kakva drugasredstva, koja mu ubijaju ili oštećuju zdr-avlje, naglo ili sporo, kao što su raznevrste otrova.

Uzvišeni Allah je rekao u Kur’anu: Na Putu Allahovome potrošite, a i sa-

mi sebe u propast ne dovodite, i dobro či-nite; Allah, zaista, voli one koji dobradjela čine. (Al-Bekara, 195.)

Navedene Božije riječi jasno ukazujeda muslimani svoj imetak trebaju trošitiu pobožne, korisne i plemenite svrhe, nadobro i za napredak svoj lični, svojih bli-žnjih i svoje zajednice, a to je značenjesintagme na Božijem putu. Tim je ujed-no rečeno da se imetak nikako ne smijetrošiti u štetne i nehumane poslove i svr-he, koji čovjeka uništavaju moralno, du-hovno i materijalno kao što je drogiranje,koje je ravno bacanju samoga sebe u oči-tu propast, kao što su to i ostale loše na-vike i grijesi o kojima ovdje govorimo.

Na drugom mjestu u Kur’anu sekaže:

... I ne ubijajte sami sebe! Allah je za-ista prema vama milostiv. (En-Nisâ’, 29.)

Na osnovu ovih vječnih principa iupute jasno nam je da je muslimanu na-ročita vjerska dužnost kloniti se drogakao najstrašnijeg otrova i da je upotrebadroga težak grijeh prema vjeri i Bogu, astrašan zločin prema sebi, porodici idruštvu.

“Iskustva, osobito iz rane povijestiislama govore da je najdjelotvornije sred-stvo borbe protiv ovisnosti o akoholu i sli-čnim opojnim sredstvima, predana vjerau Boga. Ona nas jedino može opskrbitistvarnim moćima da joj se odupremo i daustrajemo u tome. Možda je, u naznače-nom kontekstu, najusporediviji primjerneuspjele kampanje protiv upotrebe alko-hola poduzete u SAD s početka dvadese-tog stoljeća i “mjera” koje je poduzeoPoslanik islama, s.a., nakon što je od Uz-višenog Allaha obznanjena zabranaupotrebe alkohola. U prvom slučaju, iakosu korišteni moćni instrumenti države itrošena ogromna novčana sredstva, usp-jeh je potpuno izostao; u drugom, iakoničega od toga nije bilo, ali su vjernicipovjerovali u istinitost Božije Riječi ipokorilo joj se, uspjeh je bio potpun.”

Osjećaj ovisnosti o Bogu prevladava svaku drugu ovisnost

Rijaset Islamske zajednice u BiH jedvije godine, uzastopno, 2003. i 2004. zacentralnu temu svoga djelovanja iaktivnosti svih imama i muslimana uzi-mao: “Ramazanom protiv droga i drugihopojnih sredstava”. Održano je preko2000 predavanja, desetine tribina i raz-govora o ovome problemu, više od 100radio emisija. Preko dva miliona ljudi jeslušalo ove razgovore. Više hiljada plaka-ta je lijepljeno širom BiH na kojima su bi-le univerzalne poruke vezane za ovu te-mu. Ramazan je izniman dar Božiji, duh-ovni prostor za vježbanje iskrene preda-nosti Bogu, za sticanje moći da budemoovisni samo o Njemu. Uzvišeni Bog čekasvakoga od nas, bez obzira na stepen na-še grješnosti, da mu se obrati i zatražimilost.

Vjerom se ljudske duše otvaraju,povećavaju žudnju za svojim Tvorcem isnaže nadom za Njegovom milošću. Onedospijevaju u iznimnu mogućnost prosv-jetljenja i preobrazbe. Dosezanje stanjaoslobađanja ovisnosti o bilo čemu druomosim prema Bogu. Tamo gdje nema ovis-nosti o Bogu moguće su svakovrsne ovis-nosti koje svjedoče o ljudskoj samod-egradaciji i njegovom padu u podljud-skost. Ko postane ovisan samo o Bogu,Stvoritelju i Uzdržavatelju svih univerzu-ma i svega što u njima postoji svaka dru-ga ovisnost bit će isključena, dakako iovisnost o narkoticima i drugim opojnimsredstvima.

Znano je da nekada ljudi nešto odbi-jaju zbog svoga nepoznavanja njegove vri-jednosti. Međutim, začudno je odbijanjeposredovanje vjere i korištenje njezinihsredstava i metoda ukoliko je u pitanjusaniranje posljedica uživanja droga kadse oni počnu odvikavati i liječiti od ovis-nosti. Na žalost, prisutan je i dalje jedanignorantan odnos prema vjerskom meto-du liječenja ovisnika mada se dolazi doznačajnih rezultata. Ma koliko je naš,usljed bezboštva sekulariziran, duhovnoopustošen i bolestan svijet, nespreman ili

nesposoban prihvatiti bilo koju vrstu vje-rodostojnog duhovnog tretmana i prepu-stiti se slijeđenju metoda liječenja zasno-vanih na krilima vjere, takav tretman - naindividualnoj razini ili na razini jezgrizajednice vjernika kakvim može biti žividžemat - zacijelo je moguć i veoma potre-ban.

H.Dž. je našao spas na ovome putu itrajno se oslobodio smrtonosnog zagrlja-ja droge. Život mu je pokazao svoju najr-užniju stranu. Prvo je počleo konzumira-ti alkohol, a potom lahke droge, vjerujućida će moći prestati kad god zaželi. Među-tim, nije bilo tako. Tonuo je sve dublje idublje u džehennem narkomanije. “Ka-da sam pomislio da nema izlaza iz togpakla, u meni je zatitrao tračak nada ivjere u Boga. Osjetio sam silnu snagu vje-re koja mi je pomogla da odbacim drogui da se vratim normalnom životu.” Da bipotpuno bio siguran odlučio je da ode nahadždž i u društvu pobožnih i učenihljudi akumulira snagu vjere u dubinisvoga srca. “Iskonska želja da se doživimjesto nastanka islama oduvijek je biladio mene, ali sam je postao svjestan tekonda kad sam se našao na tom svetommjestu u Mekki, okružen hiljadama ljudirazličitih po mnogo čemu, ali s istom že-ljom, ushićenjem i zanosom. Plakao samod radosti.” Hvala Bogu, mora droge da-leko je iza njega zahvaljujući vjeri i vlasti-toj iskrenoj odlučnosti da se vrati životunormalnoga čovjeka. (O. M., “Snaga vje-re pomogla mi je da odbacim drogu i vra-tim se životu”, D. avaz, 23.01.2006., 10.)

I u prevenciji, odgoj djece zasnovanna zasadama vjere daleko ima veće rezul-tate u njihovom usmjeravanju u odnosuna onu koja se odgajaju na drugačijimprincipima, a da ne govorimo o onoj kojasu prepuštena sama sebi, ulici i lošemdruštvu. Djecu od najranijeg njihovogdjetinjstva treba odgajati za smisao u biločemu, npr. za red, da budu stidna, da neidu u loše društvo, da budu čisti, da pita-ju starije za ono što ne znaju i tsl. Ne ka-žem da ih treba dresirati ili nametnutimstrahom odvraćati ih od lošeg i raskalaše-nog društva, od odlaska na mjesta gdje seokupljaju njihovi razuzdani vršnjaci. Toje put kako drogi reći ne. Ako mlade na-učimo da njihovo opredjeljenje bude ži-vot, normalno je da će oni za posljedicureči ne svemu onome što ugrožava njihovživot. Odatle treba početi. Od malih no-gu. Prevencija počinje od stavova, brige iopreza roditelja, na ostvarenju zdrave sre-dine za njihovu djecu, na osiguravanjuim zdravog okruženja. Ako dijete raste uzdravoj porodici, u povjerenju, brizi, nje-zi i ljubavi ono neće biti iskompleksira-no, neće lutati, imaće svoje stavove. Usuprotnom, biće neodraslo i povodljivo,posebno ako su mu uzrok nezadovoljstvanjegovi roditelji. Takvo dijete može bitipodložno negativnim utjecajima. Takvadjeca bježe od kuće, kradu, odmaraju seu memljivim podrumima i prljavim tava-nima, odlaze u zadimljene kafiće, okruž-enje im je opasno društvo – vršnjaci izsvih slojeva društva.

Istaknuti savremeni islamki učenjakŠejh dr. Jusuf el-Karadavi kaže: Vjera jeprvi zaštitnik i oružje koje trebamo upot-rijebiti protiv ovog smrtonosnog i razara-jućeg poroka. Ako djeca budu odgajanana vjerskim osnovama i u dobroj i zdra-voj okolini, sa društvom koje ih neće isk-variti i uništiti im život, nadati se je do-bru. Isto tako, nadati se je dobru ako dje-ca budu odgajana u okrilju bogobojaznos-ti, upoznata od malih nogu da ih Uzvi-šeni Allah nadzire i gleda, ako budu odg-ajana da vjeruju u drugi svijet, polaganjeračuna, Džennet i Džehennem... Ako us-postavimo kod njih ovakav lični samopri-jegor i ove odgojne vrijednosti, te razvije-mo u njihovim dušama ovu živu svijest,time smo postavili branu između njih iovih poroka. Pobožni mladić i djevojka,koji se pridržavaju načelima svoje vjere,posljedni su koji će okusiti ovaj porok...Dilerima droge je potpuno nemogućedoći i dospijeti do onoga ko odlazi u dža-miju, do onoga ko se druži sa Kur’anomi praktikuje islam. Njega je zaštitio Allah,dž.š., zbog njegovog vjerovanja i slijeđen-ja Pravog puta, tako da ni ljudski ni dži-nski šejtani nisu u stanju da mu naude.Rekao je Uzvišeni, obraćajući se proklet-niku Iblisu:

Ali ti, doista, nećeš imati nikakve vla-sti nad robovima Mojim. A Gospodar tvojje (Muhammede) dovoljan kao zaštitinik!(El-Isrâ’, 65)

Bolesti toksikomanije ili toksikofilijema koliko po svojim manifestacijama iz-gledale svodive na organske i psihičkeporemećaje, imaju svoje porijeklo u du-hovnoj dimenziji čovjeka, u dimenziji ko-ja, ustvari, i određuje posebnost, kvaliteti narav njegove ljudske egzistencije. Bezzahvaćanja duhovne dimenzije u teretm-anu ove bolesti izgledi za izlječenje suposve nedovoljni. Stoga neki islamski au-tori, poput uglednog malezijskog učenja-ka Imran N. Hoseina zapadno-evropskimodel borbe protiv ovisnosti o drogi sma-tra insuficijentnim, jer previđa duhovnudimenziju i počiva na slabim premisama.On uključuje toliko ustupaka, previđanjaili svjesnog toleriranja pogrešnih počet-nih koraka čiju opasnost ne razaznajezbog kvantitativnog, antispiritualnog ivanjskog pristupa njihovom vrednovanju.On potcjenjuje moć početka i previđa daje u prvom koraku na putu zla već samozlo, da je u njemu već sadržano cjelokup-no putovanje najčešće na putu bez povra-tka. Ko tolerira zlo u početnoj fazi nje-govog prisustva i ko ga dopušta u malimkoličinama, on je njegov presudni podrž-avatelj i saučesnik u njemu. Stoga islamzabranjuje unošenje alkohola i droge ubilo kojoj količini, što počiva na kvalitati-vnoj svijesti da je prvi korak najpresudni-ji. Bez njega put prema ovisnosti o drogine bi mogao uopće početi. Tek bez prvekapi alkohola i prve doze droge možemobiti sigurni da toksikomanija i toksikofil-ija neće postati dijelom stvarnosti našegaživota i zavladati njime.

MMrr MMuuhhaarreemm OOmmeerrddiićć

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 6AHLAK

Odd pprrvvoogg ččoovvjjeekkaa,, AAddeemmaa aa..ss..,,kkrroozz ppoovviijjeesstt ssvvee ddoo ddaannaass jjee--ddnnoo oodd ggllaavvnniihh ppiittaannjjaa ss kkoojjii--

mmaa ssee lljjuuddsskkii rroodd ssuussrreeććee,, jjeessttee mmoo--rraall..

MMnnooggii nnaarrooddii uu ppoovviijjeessttii pprrooppaalliissuu uupprraavvoo zzbboogg ((nnee))mmoorraallaa,, nnee zzbbooggnneezznnaannjjaa iillii ssiirroommaaššttvvaa.. SSttooggaa ssuu ii ssvviiBBoožžjjii ppoossllaanniiccii iimmaallii zzaa zzaaddaaććuu ppoopprr--aavvlljjaannjjee lljjuuddsskkoogg mmoorraallaa..

Kur'an, posljednja Božja objavaobjavljena Muhammedu a.s. ovom pi-tanju posvetila je veliku pažnju i vrlovažno mjesto, pa tako sve šerijatskepropise u Kur'anu dijelimo u tri vrstepropisa:

1. kur'anske propise o vjerovanju2. kur'anske propise o moralu i3. kur'anske propise o postupci-

ma mukellefa

Ovom prilikom osvrnućemo se napropise koji se odnose na moral.

Kur'anski propisi, propisi o mo-ralu, odgajaju čovjeka i učvršćujumoralne vrijednosti u njemu, te gaodgajaju kao stabilnu osobu koja jespremna definirati dobre i loše stv-ari.

Islam od svojih sljedbenika tražiprisutnost morala u svim poljima nji-hova djelovanja. Najbolji primjer mo-ralnosti nalazimo u Muhammedu a.s.koji je «na najvišem stupnju morala».

Svaki musliman mora težiti dakod sebe oplemenjuje dobra i pleme-nita svojstva (pravednost, strpljivost,iskrenost, zahvalnost, samilost i dr.),a da izbjegava nedolična ljudska svo-jstva (oholost, mržnju, škrtost, zavist,pohlepu).

Pred Allahom su svi ljudi jednaki.«Nema prednost Arap nad neara-pom, niti nearap nad Arapom, osimu bogobojaznosti», kako kaže Božjiposlanik a.s.

Dakle naš cilj treba da bude da ra-dimo sve ono čime će Allah dž.š. bitizadovoljan, a da se klonimo svegaonoga što će izazvati Allahovu sr-džbu na nas.

Kur'an o moralu

«...ovako su i narodi davnašnjivjerovali»

«…jer ti si, zaista najljepše ćudi»«čovjek je, uistinu, stvoren malo-

dušan»

«Neka čovjek pogleda od čega jestvoren!»

«...stvoren je od tekućine koja seizbaci,...»

«Pa zašto oni ne pogledaju kamile– kako su stvorene»

«Zar su oni bez Stvoritelja stvore-ni ili su oni sami sebe stvorili?!»

«Allah želi da vam olakša – a čov-jek je stvoren kao nejako biće.»

«Zar da Njemu smatraju ravnimone koji ne mogu ništa da stvore,»

«A oni kojima se oni, umjesto Alla-hu, klanjaju – ništa ne stvaraju; onisu sami stvoreni;»

«Neki pored Njega božanstva pri-hvataju koja ništa ne stvaraju, a kojasu sama stvorena, koja nisu u stanjuda od sebe neku štetu otklone ni dasebi kakvu korist pribave i koja ne-maju moći da život oduzmu, da životdaju i da ožive.»

Definicija morala

Ahlak je arapska riječ, a množinaje od riječi «halk» što znači ćud, na-rav, duševno stanje, moral. Dakle,ahlak je nauka o duševnim stanjimai osobinama ljudi, o ljudskom pon-ašanju. To je nauka koja objašnjava učemu se sastoji dobro, a u čemu zlo,te koja se ljudska djela smatraju do-brim, a koja zlim.

Ahlak dijelimo u dvije grupe:

*ahlaki-hamide - pohvaljena i poz-itivna svojstva i

*ahlaki-zemime - pokuđena i neg-ativna svojstva

Koliku važnost imaju pohvaljenai pozitivna svojstva (ahlaki-hamide)možemo najbolje vidjeti iz hadisaMuhammeda a.s. gdje kaže:

«Onome tko je lijepog ahlaka, jajamčim mjesto u Džennetu.»

«Zaista će mi biti najmiliji inajbliži na Sudnjem danu oni koji sunajljepšeg ahlaka.»

«Zaista će musliman sa lijepimahlakom dobiti u Džennetu deredžu(stepen) onoliku koliku će dobiti onajšto je neprestano danju postio, a noćuibadetio.»

Kroz kur'anske poruke, sunnet,odnosno hadis Božjeg poslanika Mu-hammeda a.s. i islamsku povijest,ahlak nudi trajne i univerzalnemoralno-etičke norme. U Kur'anu supostavljena moralna načela koja vri-jede za sva vremena. Ta su načelatokom povijesti nerijetko bila ost-varivana, ali neostvarenje tih načelane umanjuje njihovu trajnost i uni-verzalnost.

Svi voljni postupci djelovanjamogu biti lijepi ili ružni, bilo po sebi,bilo po svojim posljedicama u speci-fičnim ili općim prilikama. I čula irazum imaju moć da odrede šta je lij-epo, a šta ružno čak i bez oslanjanjana vjersko nadahnuće.

Međutim, moralne vrijednostipoput poštenja, povjerenja, pravično-sti i čednosti su prvobitno urođenevrijednosti koje je Allah dž.š. zasadiou srca ljudskog roda. Zatim je poslaoSvog poslanika sa sistemom životakoji je u suglasju sa ovom urođenomnaravi. Vjernik se pridržava ovih vri-jednosti jer ga njegova priroda, ojač-ana vjerom, potiče da se tako ponaša.Vjera koju ima nalaže mu da ih sepridržava i obećava mu nagradu zbogtoga na budućem svijetu (Ahiretu).

Ali, postavlja se pitanje: postoji limoral bez religije, odnosno možemoli reći da bez religije nema morala?!Moral se trajno može zasnivati samona religiji, ali moral i religija nisu jed-no. Moral kao princip ne postoji bezreligije. Moral kao praksa, kao pojed-inačni slučaj ponašanja ne zavisi ne-posredno od religioznosti. Moral jereligija pretočena, prevedena u te-žnje i pravila ponašanja, odnosno čo-vjekovo voljno ponašanje ili odnošen-je prema drugim ljudima usklađenosa činjenicom postojanja Boga.

Muhammed El-Gazali kaže:«Uistinu plemeniti Kur'an i njego-

vi mnogobrojni ajeti mogu se protu-

mačiti na četiri načina:1. kur'anski ajeti koji opisuju

vasionu-svemir, nastanak svemira odmaterije, njegovu prolaznost i tajne;

2. kur'anski ajeti koji opisuju ovajsvijet, naše odgovornosti i zaduženjane njemu i ono što će se dogoditiljudima od iskušenja;

3. kur'anski ajeti koji opisuju pri-jašnje narode, navodeći predaje onjima;

4. kur'anski ajeti koji opisujuSudnji dan kaznu i nagradu.»

Drugim riječima Kur'an je taj kojiodgaja duše i tijelo, logiku, ideje isaopćava koristi života i dana povrat-ka, obećanja i prijetnje, simpatije istrahopoštovanja.

Ciljevi moralne teologije

Cilj ahlaka je da čovjeka što višeusavrši u moralno-etičkom pogledu,te da od svakog pojedinca stvori sa-mostalnu, svjesnu i zrelu ličnost kojaće svojim osobinama i djelovanjembiti korisna i sebi i drugima, i za ovaji za budući svijet.

Islam ahlaku pridaje veliku važ-nost, te ga poslije vjerovanja uAllaha dž.š. smatra glavnim ciljemcijele vjere. Zbog toga su i svi Božjiposlanici, pored upućivanja u pravuvjeru, ponajviše truda ulagali upopravljanje ljudskih ćudi i morala.U suri El-En'am, Uzvišeni opisujedjela Poslanika i njihov nastup međuljudima:

«I Ismaila i El-jese'a i Junusa iLuta – i svima smo prednost nadsvijetom ostalim dali» (el-Enam 86)

Muhammed a.s. kao jednu odglavnih zadaća svoga poslanstva isti-če usavršavanje plemenitih ćudi kodljudi. To nam potvrđuje hadis u ko-jem Poslanik a.s. kaže:

«Poslan sam da usavršim ple-menite ćudi.»

Cilj svih mislilaca svijeta, njegov-ih preporoditelja i zakonodavaca, isvih Božjih poslanika bio je popravl-janje i usavršavanje morala kod ljudii u tome su bili neumorni, jer je mo-ral najjača veza između pojedinihčlanova ljudske zajednice i jedinonjime je moguće napraviti zajednicusposobnu da opstoji i živi i da u život-noj borbi izdrži.

(nastavlja se)MMeerrssiihhaa BBoottoonnjjiićć

Moralna teologija u Kur'anu

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame7 IBADET

Šta vam padne na pametkada neko spomenebogoslužje? Većina

ljudi će vam kazati da je toritualni čin koji se odvija uodređenom mjestu na speci-fičan način, ili nešto sličnotome.

U islamu se svaki svakod-nevni čin smatra bogosluž-jem ako se izvrši u skladu snačinom kojeg je Bog (Allah)propisao.

Takođe, kada se čovjekhrani da bi nadomjestio fizi-čke potrebe i to se smatraformom bogoslužja ako se iz-vrši na način kojeg su Allah iNjegov Poslanik, a.s., propi-sali.

Hrana ima prevlađujućuulogu u životu individue.Niko ne može negirati da jehrana jedna od osnovnih po-trepština za opstanak ljudskevrste.

Islam naglašava važnostkonzumiranja hrane kako bise oplemenili tijelo i razum.Kada je tijelo zdravo, samoće tada biti i um zdrav.

Hrana u Kur'anu

Kur'an i Sunnet preporu-čuju hranu koja je ukusna izdrava:

„O ljudi, jedite od onogašto ima na Zemlji, ali samoono što je dopušteno i što jeprijatno“ (El-Bekare: 168).

U Kur'anu se, takođe,naglašava:

„Zato jedite ono pri čijemklanju je spomenuto Allaho-vo ime, ako vjerujete u Nje-gove ajete“ (El-En'am: 118).

„Vama se dopušta da umoru lovite i da ulov jedete“(El-Ma'ide: 96).

„Mi vam dajemo da iz utr-oba njenih mlijeko čisto pi-jete, koje nastaje od grizina uburagu i od krvi - ukusno on-ima koji ga piju“ (En-Nahl:66).

„On je taj koji stvara vino-grade, poduprte i nepodup-rte, i palme i usjeve različitaokusa, i masline i šipke, sli-čne i različite - jedite plodovenjihove kad plod dadu, ipodajte na dan žetve i berbeono na šta drugi pravo ima-ju, i ne rasipajte, jer On nevoli rasipnike“ (El-En'am:141).

Živi da bi jeo, ili jedida bi živio?

Islam naglašava konceptumjerene ishrane. Od musli-mana se očekuje da jedu dabi živjeli, da održavaju dobrozdravlje, a da ne žive da bijeli. Umjerenost u ishranimože pospješiti zdrav i balan-siran način življenja. Savre-mena istraživanja su dokaza-la da prekomjerna ishrana inepropisna dijeta može uveć-ati šansu obolijevanja od goj-aznosti, velikog holesterola,srčanih bolesti i dijabetesa.

Pravnilna ishrana i mno-ge druge islamske osnove na-lažu pravilo da je zaštita bo-lja od liječenja. Prema tome,prekomjerna ishrana je sna-žno osuđena u Kur'anu i Su-nnetu.

„I jedite i pijte, samo nepretjerujte; On ne voli onekoji pretjeruju“ (El-A'raf: 31).

U Kur'anu se, takođe, na-

glašava: „Jedite ukusna jela koji-

ma vas opskrbljujemo i nebudite u tome obijesni da vasne bi snašla srdžba Moja; akoga snađe srdžba Moja - na-stradao je!“ (Ta-Ha: 81).

Pored Kur'anskih ajetamnogi hadisi Poslanika,s.a.v.s., preporučuju umjre-nost u ishrani.

Poslanik, a.s., kaže: „Naj-goru posudu koju čovjek mo-že napuniti je njegov stomak.Nekoliko zalogaja koji mogučovjeka držati ispravnim sumu dovoljni. Ali, ako on mo-ra jesti više, onda neka napu-ni jednu trećinu (stomaka)hranom, jednu trećinu vod-om a jednu trećinu neka ost-avi za lahko disanje“ (Ah-med).

Iščitavajući ove kur'anskeajete i hadise Muahmmeda,a.s., neki ljudi mogu pomisli-ti da je islam prenatrpandetaljima svakodnevice. Zaš-to se toliko pažnje posvjećujeishrani kada postoje mnogoozbiljnijih stvari kao što sumilosrđe, milostinja, ljubav ipobožnost o kojima treba ras-pravljati? Naglasak islama nadnevne detalje života je, ite-kako, dio svestranosti isla-ma. Srž islama leži u relacijiizmeđu ljudske vrste i njenogStvoritelja Allaha. Zato islamdaje sugestije i pravila za ži-vot kako bi se promovisalo

održavanje načina življenjakoji će polučiti najbolje rezu-ltate za tu relaciju. Konsek-ventno tome, islam vjerujeda će taj optimum duhovnogzdravlja biti postignut samoako je ljudsko biće fizičkizdravo.

Hrana sa hranljivimosobinama

Postoje mnogi kur'anskiajeti i hadisi Poslanika, a.s.,koji preporučuju određenuhranu kao što je med, hur-me, smokve, mlijeko i mas-line zbog njihovih hranljivihsastojaka.

Na primjer, Kur'an nagla-šava hranljive sastojke meda:

„Gospodar tvoj je pčelunadahnuo: "Pravi sebi kućeu brdima i u dubovima i uonome što naprave ljudi, za-tim, hrani se svakovrsnimplodovima, pa onda idi staza-ma Gospodara svoga, poslu-šno!" Iz utroba njihovih izla-zi piće različitih boja koje jelijek ljudima. To je, uistinu,dokaz za ljude koji razmišlja-ju“ (En-Nahl: 68-69).

Hurma koja je poznata posvojim hranljivim sastojcimaje, takođe, spomenuta.

Poslanik Muhammed,a.s., je rekao: „Postoji drvokoje je nalik vjerniku (po do-broti) a to je palmino drvo(na kome rađaju hurme)“(Buhari).

Maslina je nekoliko putaspomenuta u Kur'anu.

Zabranjena hrana uislamu

U islamu su sve vrste hra-ne dozvoljene osim onih kojesu štetne. Kur'an daje sljede-će naredbe u vezi ishrane:

„On vam jedino zabranju-je: strv i krv i svinjsko meso,i ono što je zaklano u nečijedrugo ime, a ne u Allahovo.A onome ko bude primoran,ali ne iz želje, tek toliko da

glad utoli, njemu grijeh nije.- Allah zaista prašta i milostivje“ (El-Bekare: 173).

„Zabranjuje vam se strv, ikrv, i svinjsko meso, i onošto je zaklano u nečije drugo,a ne u Allahovo ime, i što jeudavljeno i ubijeno; i što jestrmoglavljeno, i rogom ubo-deno, ili od zvijeri načeto -osim ako ste ga preklali - i štoje na žrtvenicima žrtvova-no,* i zabranjuje vam se ga-tanje strelicama.* To je po-rok! - Danas su nevjernici iz-gubili svaku nadu da ćete viotpasti od svoje vjere, zato sene bojte njih - već se bojteMene. Sada sam vam vjeruvašu usavršio i blagodat Svo-ju prema vama upotpunio izadovoljan sam da vam islambude vjera. - A onome ko bu-de primoran - kad hara glad,bez namjere da učini grijeh,Allah će oprostiti i samilo-stan biti“ (El-Ma'ide: 3).

Alkohol je, takođe, zabra-njen:

„Pitaju te o vinu i kocki.Reci: "Oni donose veliku šte-tu, a i neku korist ljudima,samo je šteta od njih veća odkoristi." I pitaju te koliko daudjeljuju. Reci: "Višak!" Eto,tako vam Allah objašnjavapropise da biste razmislili“(El-Bekare: 219).

Napomene u vezijedenja i pijenja

Islam, takođe, poklanjajaku pažnju prilikom samogčina ishrane. Neki primjerigovore o pranju ruku prije iposlije jela, zatim izgovaranjariječi „u ime Allaha“, da senikada ne jede ako se nijegladno, da se nikada ne jedeniti pije previše, da se sjedidok se pije (i jede) i konačnoda se na kraju jela poboljšarelacija između Stvoritelja istvorenja tako što će se kaza-ti i zahvaliti Allahu na blago-slov i berićet jela i pića.

AAmmaattuullllaahh AAbbdduullllaahhS engleskog:

Džemo Redžematović

Hraniti se - znači bogoslužiti

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 8LJUDI I SUDBINE

Savjet bezbjednosti UN-a,1166.. aapprriillaa 11999933.., donosi Rezo-luciju broj 819, koja grad Sre-brenicu i krug od 50 kilome-tara oko grada određuje prvom„sigurnosnom zonom” pod“zaštitom” UN-a.

SSRREEBBRREENNIICCAA,, jjuunnii 11999955..

Snage Vojske RS, predvođe-ne generalom Ratkom Mladi-ćem, stežu obruč oko Srebre-nice i onemogućavaju bilo ka-kav prolaz humanitarne pomo-ći. Predsjednik Ratnog predsje-dništva Opštine Srebrenica,HHaajjrruuddiinn AAvvddiićć, tih dana iz-javljuje:

“Srebrenica preživljavanajteže trenutke u svojoj istori-ji. Nema vode, nema struje, ne-ma lijekova, hrane, odjeće,obuće. Praktično, bukvalnogladuje.”

Oružane snage RS, 6. jula1995. godine, započinju napadna Srebrenicu. Do večeri 9.jula vojska je prodrla četiri ki-lometra u dubinu enklave -kilometar od Srebrenice.

SSRREEBBRREENNIICCAA,, 1100.. jjuullaa 11999955..

IIzzjjuuttrraa –– Situacija u gradunapeta. Stanovnici na ulicama,bježe prema Potočarima, gdjese nalazi baza Ujedinjenih nar-oda. Vojska RS granatira bezprestanka.Iz Srebrenice nov-inar-izvještač, NNiihhaadd NNiinnooČČaattiićć, u svijet šalje informaciješta se dešava u njegovom op-koljenom gradu:

“Poginuli i ranjeni neprest-ano se dovlače u bolnicu. Nem-oguće je opisati. Svake sekun-de po tri smrtonosna projektilapadne na ovaj grad. U bolnicije trenutno dovezeno 17 pogin-ulih, 57 teže ili lakše ranjenih.Da li iko u svijetu može doći davidi tragediju koja se dešavaSrebrenici i njenim stanovnici-ma? Populacija u ovom gradunestaje. Da li iza svega stojiAkaši, Butros Gali ili neko dru-gi? Bojim se da za Srebrenicuneće više biti bitno.”

Nino se toga 10. jula 1995.godine zadnji put javio izSrebrenice - ni danas se ne zna

gdje je. Istoga dana, 10. jula, pu-

kovnik Karemans traži brzu va-zdušnu podršku NATO-a. Na-kon četiri upućena zahtjeva,podrška odobrena, ali se vaz-dušni napadi odgađaju do jutra.

SSRREEBBRREENNIICCAA,, 1111.. jjuullaa 11999955..

IIzzmmeeđđuu 1100..3300 ii 1111..3300 ssaattii– Vojska RS obnavlja tenko-vske napade. Pozicije vojnika ikontrolora UN-a pogođene iztenka T- 55. Predsjednik VladeRepublike BiH, HHaarriiss SSiillaajj--ddžžiićć, u Sarajevu izjavljuje da jeposljednji kontakt sa ljudima izSrebrenice imao u 6 sati i 20minuta ujutro:

“Mogu reći da je moj sagov-ornik Fahrudin bio veoma ogo-rčen što se ništa ne radi. Ja garazumijem, mislim s pravom.Nakon toga smo imali jedanperiod kada nije bilo granati-ranja, po svoj prilici. Međutim,kasnije, kao što je bilo najavl-jeno od strane mnogo izvora,došlo je do novog napada. Raz-govarao sam prije sat vremenasa Osmanom Suljićem, sa nače-lnikom opštine, koji mi je rekaoda više neće zvati, da je situaci-ja kritična i da je vrlo teškouspostaviti bilo kakvu odbr-

anu. Dakle, ja ću vam reći mojkomentar, ako nekoga intere-suje i ako je to uopšte važno uovakvoj situaciji, to je da je,ono sam rekao svim svjetskimagencijama, izdaja kompletnai da sada vjerujem da postojidogovor između UN-a i srpskihterorista. Sada mi kažu da suavioni negdje u zraku, da trebanešto da urade. Po meni, bilošta da urade sada je u dobrojmjeri kasno.”

Avioni NATO-a 11. julapokušali su bombardovati artil-jerijske položaje Vojske RS izn-ad Srebrenice. Vazdušna podr-ška NATO-a je obustavljenanakon što je Vojska RS-a zapri-jetila da će pobiti nizozemskevojnike koji su se nalazili u “za-točeništvu Mladićeve vojske” ida će granatirati bazu UN-a uPotočarima, kao i okolna po-dručja, gdje je bilo oko 30 hilj-ada civila.

1133..3300 ssaattii – Srebrenica jepod vatrom i sa istoka i sa juga.Vojnici Armije Republike BiHna južnome dijelu grada napuš-taju pozicije.

1166..2200 ssaattii – Vojni posma-trači UN-a izvijestili su da su

Srbi zauzeli Srebrenicu. Kasnoposlije podne, generali RRaattkkooMMllaaddiićć, RRaaddiissllaavv KKrrssttiićć i drugioficiri, uz pratnju kamera, pro-šetali su praznim ulicama Sre-brenice. General Ratko Mla-dić:

“Ajmo momci, napred! Evonas 11. jula 1995. godine u srp-skoj Srebrenici. Uoči još jednogvelikoga praznika srpskoga,poklanjamo srpskome naroduovaj grad. I napokon došao jetrenutak da se, poslije bune pr-otiv dahija, Turcima osvetimona ovom prostoru.”

Stanovništvo bježi u Poto-čare, udaljene oko pet kilome-tara sjeverozapadno od grada,tražeći spas kod snaga UN-a.Do večeri 11. jula 1995. godineokupilo se više od 30.000 izbj-eglih, većinom žena, djece, sta-raca. Dio ostaje oko baze UN-a.

Izbjegli u Potočarima javnosu uveče 11. jula zahtijevali odpripadnika Nizozemskog bata-ljona da izađu iz “pakla”. Info-rmisan je o tome i pukovnik KKaa--rreemmaannss, a preko njega, na sasta-ncima u hotelu “Fontana”, i za-povjednik Glavnog štaba VojskeRS, general Ratko Mladić.

2233..1155 ssaattii – Mladić u sus-

retu sa UNPROFOR-om prog-lašava primirje do 12. jula u 10sati. Tu noć u Bratuncu se odr-žavaju dva sastanka, kojima suprisustvovali Mladić i njegovioficiri, pukovnik Karemans, ana jednome i predstavnici izb-jeglih civila Srebrenice. Mladićje na tim sastancima kazao daće provjeriti da li se među “voj-no sposobnim” muškarcima uPotočarima nalaze, kao je ka-zao, ratni zločinci. Na tim sas-tancima je dogovorena i evaku-acija izbjeglih civila iz Potočarana teritoriju pod kontrolomArmije BiH, u pravcu Tuzle, uznavedeno odvajanje muškara-ca. Nakon pada Srebrenice, hi-ljade muškaraca Bošnjaka pok-ušava se kroz šume probiti doTuzle.

SSRREEBBRREENNIICCAA,, 1122.. jjuullii 11999955..

IIzzmmeeđđuu 66..0000 ii 77..0000 ssaattii –– Ubazu UN-a u Potočarima ulazeposebne jedinice Ministarstvaunutrašnjih poslova RS radipronalaženja i izdvajanja “voj-no sposobnih” muškaraca.

Prije podne 12. jula situaci-ja u Potočarima se pogoršava.Novinari izvještači bilježe:

“Agonija prognanog stano-vništva Srebrenice nastavljenaje i u Potočarima. U i oko ka-mpa plavih šljemova, u ovommjestu, prema procjenamaUNPROFOR-a, nalazi se oko25 hiljada ljudi. O preostalimstanovnicima nikada zaštićenezone još uvijek nema informaci-ja.”

U pratnji visokih oficiraGlavnog štaba i televizijskihekipa, u Potočarima se 12. julaprije podne pojavljuje i generalRatko Mladić:

“Ne bojte se ništa, samo po-lako, polako. Neka prvo idu že-ne i djeca. Doći će 30 autobu-sa, prebacićemo vas premaKladnju. Ne bojte se ništa, nikovam neće ništa uraditi.”

Mladić je dijelio slatkišedjeci, obećavajući okupljenomnarodu da će biti prevezenitamo gdje žele.

U Sarajevu, Vlada BiHnajoštrije se usprotivila komp-

Hronologija paklenog puta za Potočare

Genos occidere

MMeemmoorriijjaallnnii cceennttaarr PPoottooččaarrii

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame9 LJUDI I SUDBINE

letnoj evakuaciji stanovništva.Ponovljeno je da UNHCR iostale organizacije UN-a imajupunu odgovornost nad zonomSrebrenice i zatraženo da se uzpomoć međunarodne zajed-nice stvore podnošljivi usloviza izbjeglice, što podrazumije-va dostavu hrane, vode i lijeko-va u Potočare. PredsjedavajućiPredsjedništva Republike BiH,AAlliijjaa IIzzeettbbeeggoovviićć, upućujezahtjeve UN-u:

“Mi tražimo, prvo, da UN iNATO silom uspostave naru-šenu zonu Srebrenica u grani-cama prije napada, tj. u grani-cama iz maja 1993. godine.Drugo, ako to ne mogu ili neće,tražimo da to javno kažu. Tre-će, tražimo takođe da na svakinačin, uključujući bacanje izzraka, u saradnji sa UNHCR-om, osiguraju šatore, hranu ilijekove za izbjeglo stanovništ-vo u pravcu zaštićene zone i ev-akuaciju ranjenih i bolesnih ci-vila u suprotnom pravcu. Akoto ne mogu ili neće da učine,neka to kažu javno. Dalje, na-jmanje što su nakon svega du-žni prema ovoj zemlji, ravno-pravnoj članici UN-a, i premaovom narodu učiniti to je dadaju jasne i nedvosmislene odg-ovore na gornja pitanja. Sada-šnja konfuzija u izjavama poje-dinih čelnika UN-a, NATO-a,evropskih državnika, američk-ih državnika, dakle, njihovakonfuzija u izjavama, nejedna-ke izjave, neujednačene izjavesamo dalje otežavaju ionakotešku situaciju u Srebrenici.Naravno, njihovi negativni od-govori značili bi javni pristan-ak na legalizaciju sile u među-narodnom pravu i prihvatanjegenocida kao svršene činjenicei ratnih zločinaca kao ravno-pravnih pregovarača.”

Sa spuštanjem mraka, uPotočarima se povećao teror.Vojnici su izvlačili i odvodililjude iz gomile. Čuli su se kri-ci, zapomaganja, jauci i plotu-ni. Pojedini izbjegli vidjeli suzlostavljanja, silovanja i ubijan-ja, a neki su naišli na ubijene.Preživjeli svjedoci se prisjećajuMladićevih naredbi:

“Od 12 godina, samo je limuško uho, do 70 odvajajte,pa samo u nepoznato mjesto”.

Evakuacija izbjeglih iz Po-točara prekinuta je tokom noćii nastavljena u jutarnjim sati-ma 13. jula 1995. godine. Prvikonvoj vozila pratili su pripad-nici Nizozemskog bataljona iusput, do Tišće, nije bilo razd-

vajanja muškaraca. Kasnije supripadnici Vojske RS spriječilipratnju, uz nasilno oduzimanjevozila, pa je u nastavku eva-ku-acije, na različitim mjestima, anajčešće u Tišći, vršeno razd-vajanje. Razdvojeni muškarci,među kojima su bila maloljet-na djeca i starci, odvezeni su izPotočara na druga mjesta zat-očenja u Bratuncu, 12. i 13. ju-la, gdje su dovođeni i zaroblje-nici iz mješovite kolone u šu-mi, a odatle na mjesta pogu-bljenja.

U poslijepodnevnim i ra-nim večernjim satima snageVojske i MUP-a RS zarobile suveći broj ljudi iz kolone u neko-liko rejona. Vojska je koristilarazne načine, uključujući i op-remu UN-a i Crvenog krsta, ka-ko bi obmanula učesnike kolo-ne, uz obećanje da će im štititiživote, zatim da će biti preba-čeni u Tuzlu. Od zarobljenih jeoduzimana lična imovina. Mn-ogi su na licu mjesta likvidira-ni. Drugi su odvedeni na dru-ge lokacije gdje su ubijeni. Zašest dana srpske snage pobilesu više od osam hiljada Boš-njaka.

Vojska RS-a vršila je, kakose navodilo, pročišćavanje tere-na do 19. jula 1995. godine.Manje grupe Bošnjaka su se iposlije 19. jula 1995., danima imjesecima krile po šumama,pokušavajući da se probiju doTuzle.

Nizozemski bataljon UN-aje bez otpora napustio Srebre-nicu. General Ratko Mladićnizozemskom pukovniku Ka-remansu daje poklon:

- Pozdravite.- Hvala. - Vaše u Holandiji...za vas i

vašu suprugu, ha, ha, ha.”- Hvala lijepo.

* * *

“Ja sam se rodila u Potoč-arima 12. jula 1995. Sad živimu Sent Luisu. Prvi put sam uSrebrenici”.

Ovo su riječi LLeejjllee SSiirruuččiićć,koja se rodila u Potočarima uvrijeme pada Srebrenice. Dese-togodišnju Lejlu majka i otacdoveli su prošle godine u Poto-čare da vidi mjesto gdje se rodi-la. Rekli su joj da, dok su ljudiumirali i ubijani, u Potočarimase rađao i novi život.

Pripremio:M. Demirović

U Memorijalnom centru u Potočarima održanje komemorativni skup povodom 11 godina odmasovnog ubistva preko 8.000 Bošnjaka uSrebrenici

Preko pedeset hiljada ljudi iz Bosne i Herce-govine i inostranstva prisustvovalo je komemora-tivnom skupu u Potočarima, pod nazivom "Da sene zaboravi", povodom obilježavanja 11. godišn-jice genocida srebreničkih Bošnjaka.

Za nedjelju dana vojnici pod komandom gen-erala Ratka Mladića su, prema optužnicama Haš-kog tribunala, organizovano i sistematski ubilioko 8.000 muslimanskih muškaraca i dječaka, adeportovano je preko 30.000 žena i djece. U zaje-dničku grobnicu u Potočarima, na jedanaestu go-dišnjicu masakra, sahranjeno je još 505 identifik-ovnih žrtava. Među ovim žrtvama, 18 osoba nosiprezime Omerović. Najstarija žrtva u trenutku po-gubljenja imala je 78 godina, a čak osmorica dje-čaka imala su po 15 godina.

Komemoraciji je prisustvovao veliki broj zva-ničnika BIH, međunarodne zajednice i ambasad-ora, kao i delegacija Tužilaštva iz Haga, koju je pr-edvodila glavna tužiteljka, Karla del Ponte, a odvisokih zvaničnika iz Srbije niko nije otišao daoda poštu žrtvama.

Jedanaesta godina zločina u Srebrenici obil-ježena je bez velikih riječi i političkih govora. Po-rodice su po islamskim propisima ukopale 505 id-entifikovanih žrtava. Posmrtni ostaci nekih odnjih bili su razbacani u različite masovne grobni-ce. U Potočarima je bilo tužno, ali i dostojanstv-eno. Dženazu je predvodio reisu-l-ulema BiH, drMustafa ef. Cerić, koji je kazao da su "u Potoča-rima veliki ostali mali, a mali su postali hrabri uborbi za istinu i pravdu".

- Ovdje u Potočarima moćni su ostali sramni,a nemoćni su postali uvjereni da će pravda stićisvakog zločinca, ma koliko bježao i ma koliko sekrio – kazao je reis Cerić. Na dženazi u Potoča-rima bila je i delegacija Islamske zajednice Crne

Gore predvođena reisom Rifatom ef. Fejzićem.U Bosni i Hercegovini je 11. juli dan žalosti.

Šiling: genocid se desio prednašim očima

Visoki predstavnik u BiH, Kristijan Švarc Šil-ing saopštio je da je "čak i nakon proteklog vreme-na nemoguće u potpunosti shvatiti užas onoga štose u Srebrenici dogodilo prije 11 godina". "Svakiput kada pomislim na Srebrenicu, moram da seupitam šta se još moglo i trebalo uraditi i šta samja mogao da uradim, da bismo spriječili pokolj ugradu koji je, na kraju, bio proglašen sigurnos-nom zonom UN", rekao je Švarc Šiling.

On je naveo da je tačno pola vijeka poslije za-vršetka Drugog svjetskog rata dozvoljeno da se"pred našim očima dogodi genocid". Istakao je daće žrtve genocida biti iznevjerene ako se ne osigu-ra da ostaci svakog od njih budu sahranjeni sadostojanstvom i ako počinioci ratnih zločina nebudu izvedeni pred lice pravde.

Del Ponte: Koštunica ne želi dauhapsi Mladića

Glavna tužiteljka Haškog tribunala, Karla delPonte, po dolasku u Memorijalni centar u Potoča-rima izjavila je da je došla kako bi odala počast žr-tvama genocida i kratko dodala: "Jako sam ljutašto su Radovan Karadžić i Ratko Mladić još slob-odni". Ona je izjavila da srpski premijer VojislavKoštunica ne želi da uhapsi haškog bjegunca Ra-tka Mladića. Del Ponte je rekla da Koštunica po-kušava da nagovori Mladića na dobrovoljnu preda-ju, ali da je očigledno da to Mladić ne želi.

Prošle godine, na desetogodišnjicu pada Sreb-renice, Del Ponteova je odbila da prisustvuje ko-memoraciji u znak protesta što nijesu uhapšenioptuženi za ratne zločine, Ratko Mladić i Radov-an Karadžić. M. Demirović

Srebrenica:11 godina poslije

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 10SPORT

Pobjeda Italije nad Francu-skom u penalima, u fina-lu Svjetskog prvenstva u

fudbalu, u Njemačkoj, ostala jeu sjenci incidenta između Itali-jana, Marka Materacija i Fran-cuza, Zinedina Zidana. NakonMateracijevog izliva rasne i vjer-ske mržnje i udarca u grudi kojimu je uputio jedan od najboljihfudbalera svijeta svih vremena,Zinedin Zidan, sudija je isklju-čio francuskog kapitena. Lju-bitelji fudbala i fer-pleja pitalisu se šta je to moglo natjerativeliku zvijezdu da tako postupiu trenutku kada se utakmicaodlučivala. Već sjutradan stigaoje odgovor – Zinedin Zidan jebio 110 minuta izložen uvreda-ma na rasnoj i vjerskoj osnovi.Materaci je neprestano tokomutakmice povlačio za dres Zida-na, kome je dosadilo, pa je re-kao Materaciju:

"Prestani da me vučeš za dres,ako ti je toliko stalo do mog dresa,daću ti ga poslije utakmice."

Na to mu je Materaci odgov-orio "Daj ga svojoj majci prosti-tutki", " prljavi teroristo"…, i ul-ičnim izrazima izrekao još nizsličnih uvreda. Svjetska fudbal-ska federacija (FIFA) kaznila jeobojicu - finansijski i suspenzi-jama.

Zidan, koji je prekinuo kari-jeru aktivnog fudbalera, kaž-njen je sa 7.500 švajcarskih fra-naka i suspendovan je sa tri ut-akmice. S obzirom da više nijeigrač, sam je predložio da se tridana bavi humanitarnim ra-dom u ime FIFA-e.

Materaci je priznao da je vri-jeđao Zidana i za to je kažnjensa 5.000 franaka i dva mečasuspenzije.

Nekoliko trenutaka predisključenje sa finalne utakmice,Zidana je žiri FIFA-e odabrao zanajboljeg igrača Svjetskog prve-nstva i dodijelio mu Zlatnu lop-tu Prvenstva. Zasluženo, ali Zi-dan je na svojoj posljednjoj uta-kmici želio pobjedu i trofej fud-balera sa dva osvojena Svjetskaprvenstva. U tome je najskup-ljeg fudbalera na svijetu “ni-skim udarcima” uspio spriječitijedan od najjeftinijih igrača –Marko Materaci.

Francuska javnost, iako svj-esna cijene Zidanove reakcije,

ipak ga je podržala. “Sve što bih rekao Zidanu,

a vjerujem da to želi reći čitavaFrancuska i fudbalski svijet,jeste – hvala ti Zidane, hvala ti,i to je to”, izjavio je Thierry He-nry, koji će najvjerovatnije na-slijediti kapitensku traku odZidana.

Predsjednik Francuske, Jac-ques Chirac, nakon prijema iručka sa Zidanom u Jelisejskojpalati, pozvao je medije da po-drže “virtuoza i fudbalskog ge-nija”, koji je “požrtvovan, ali iemotivan i samokritičan”.

“Zato te Francuska voli i za-to ti se divi”, kazao je predsjed-nik.

“Želim da izrazim poštovan-je koje imam prema čovjeku,koji istovremeno predstavlja na-jljepše sportske vrijednosti, kre-ativnost i velike ljudske kvali-tete, čovjeku koji je počastvovaofrancuski sport i Francusku”,kazao je ranije Chirac fudbal-eru koji je postao simbol Franc-uske multikulturalnosti.

ZZiinn--aa--DDiinn na arapskom zn-ači ""uukkrraass vvjjeerree"", a prezime ZZii--ddaann označava one koji ‘‘uuzzvviissuujjuuvvjjeerruu"". Pored Zizu (Zizou), kakoga zovu njegovi poštovaoci, nje-gov nadimak je i 'Yazid' (onajkoji uzvisuje).

Zinedin Zidan je zbog isla-mske vjere i arapskog porijeklajoš kao dijete bio izložen razn-im uvredama i drugorazredn-om tretmanu. Sticanjem slavepostao je trn u oku francuskomdesničaru, Le Penu, baš kao injegov kolega, Francuz FrankRibery, bijelac, koji je prešao uislam.

Zidan je rođen 23. juna1972. godine u Marseille-u, kaodijete siromašnih alžirskih emi-granata. Profesionalnu fudbal-sku karijeru započeo je u Ca-nnes-u i Bordeaux-u. Nakon to-ga je krasio dresove Juventusa,Real Madrida i, naravno, fran-cuske nacionalne selekcije. SaJuventusom je osvojio Evropskisuper kup i Interkontinentalnikup 1996., a sa Real MadridomLigu šampiona 2001./2002.,Interkontinentalni kup 2002.,Evropski super kup 2002. itd.

Iako je prije Svjetskog pr-venstava u Njemačkoj najavio

da se oprašta od fudbala zbunioje čitavu sportsku javnost činje-nicom da se radi o najboljemigraču ovogodišnjeg prvenstva.

Njegov harizmatični lik ukojem su izmiješani autoritativ-na agresivnost i smirenost, svje-doče da se radi o istinskom um-jetniku u kopačkama i čovjekuhumanih dimenzija čiji običnipogled u TV kameru predstavl-ja prijetnju francuskom desni-čaru Le Penu i svim evropskimfašistima.

Njegovo fudbalsko umijeće(i globalno ludilo) učinilo ga jenajskupljim fudbalerom na svi-jetu jer je kraljevski Madrid zanjega inkasirao 66 milionaeura. Zidan je u dresu francu-ske reprezentacije 1998. osvojioSvjetsko, a 2000. Evropsko pr-venstvo. Učestvovao je na triSvjetska (1998., 2002. i 2006.) ina tri Evropska prvenstva(1996, 2000, 2004). Pored tim-skih trofeja, osvajao je i velikaindividualna priznanja – najbo-lji igrač Svjetskog prvenstva, tit-ulu ‘najboljeg evropskog igr-ača’, ‘igrač svijeta FIFA-e za1998, 2000, 2003’, ‘najboljistrijelac francuskog prvenstva’,‘najbolji igrač italijanske lige’...

Njegov život nikada nije bio

praćen svađama, sukobima i sk-andalima. Otac je četvoro djece– Ilijaza i ostala tri sina koji no-se imena njegovih prijatelja fud-balera. Poznat je i po tome da jeuvijek u izjavama naglašavao či-njenicu da se ponosi islamskimkorijenima i alžirskim porijek-lom. 2002. godine prema istraž-ivanju francuskog javnog mijen-ja, Zinedin Zidan, sin alžirskihemigranata, postao je ‘naj’ lič-nost francuske nacije, rame uzrame sa Šarl de Golom, ŽakKustoom i Brižit Bardoom.Njegovi sunarodnici ga smatra-ju sinonimom za rušenje socijal-nih barijera, rasne diskrimina-cije, nove kulture u kojoj imamjesta i za one sa margina dru-štva, odnosno mogućnosti dajedan Alžirac-musliman posta-ne simbol Francuske.

Interesantno je da je Zidan,kao nosilac dvojnog državljanst-va, mogao igrati i za Alžir, ali je‘genijalni’ selektor AbdulhamidKermali odbio ponuditi mumjesto u timu jer ga je smatrao‘nedovoljno brzim’. Ko zna, mo-žda je Abdulhamid procijenioda će ‘ukras vjere’ više sjajiti uFrancuskoj, nego u alžirskoj fu-dbalskoj selekciji.

MM.. DDeemmiirroovviićć

Zinedin Zidan - ukras Svjetskog Prvenstva

Nakon završenog Svjetskog prvenstva u fudbalu

Francuska protestovala zbog rasizma

Francuska se žalila vlastima Italije, zemlje svjetskog fudbalskog šampiona, zbog rasističkihizjava italijanskog senatora

Desničarski senator, Roberto Kalderoli iz Sjeverne lige nazvao je tim Francuske, finalisteMundijala, "crnačkim, muslimanskim i komunističkim".

Prijetnja rasizma već se nadvila na pobjedu Italije na Svjetskom prvenstvu u Njemačkoj,pošto mediji navode da je defanzivac "azura", Marko Materaci, isprovocirao zvijezduFrancuske, Zinedina Zidana, sina alžirskih imigranata, tako što ga je nazvao "sinom teroriste".Materaci je negirao te navode.

Nikakvog demantija nije, međutim, bilo od Roberta Kalderolija iz Sjeverne lige, koji jepočetkom ove godine izgubio ministarsko mjesto u desničarskoj vladi zato što je nosio za mus-limane uvredljive majice s karikaturama Poslanika Muhameda.

"Italija je pobjedila tim koji je u želji za rezultatima žrtvovao sopstveni identitet tako što jeuvrstio crnce, muslimane i komuniste", rekao je senator. Taj komentar su odbacili članovisadašnje vlade lijevog centra Romana Prodija.

Francuski ambasador, Iv Oben de La Mesuzjer, poslao je protestno pismo italijanskomSenatu. "Takvi neprihvatljivi i odvratni komentari mogu samo da izazovu mržnju", naveo jeon. "Francuska je ponosna na tim čiji su članovi njeni sinovi, koje god da su vjere i kakvog godda su porijekla", napisao je francuski ambasador i podsjetio da neki od igrača koje je Kalderoliuvrijedio, igraju u Italiji i da su tamo "vrlo popularni".

EELLIIFFislamske novinegazetë islame

Nga vizita e delegacionittë Bashkësisë Islame tëKosovës në Mal të Zi

Me ftesë të reisit të Malit tëZi, Rifat ef. Fejziq, Myftiu i Ko-sovës, Mr. Naim Tërnava mebashkëpunëtorë nga 26-28 qer-shor 2006, qëndroi për vizitëpunë në Mal të Zi respektivishtnë Rozhajë, Podgoricë e Ulqin.

Fillimisht Myftiu Tërnavavizitoi Këshillin e BashkësisëIslame të Rozhajës, ku u pritnga reisi i Mali të Zi Rifat ef.Fejziq i cili shoqërohej nga kry-etari I Këshilli të BI të RozhaitRamo Kurtoviq dhe bashkëpu-nëtorët.

Zyrtarët e KBI të Rozhait e

njohën myftiun me angazhimetdhe prioritetet e KBI duke vë-në në pah interesimin e tyrepër ripërtrirjen e lidhjeve meKosovën e posaçërisht me qyt-etin e Pejës.

Myftiu Tërnava u shpreh seështë i privilegjuar që vizitonRozhajën në Malin e Zi të pava-rur e sovran, për faktin se Roz-haja në ditët e luftës në Kosovëkur forcat e Millosheviqt dëb-uan popullatën e pafajshme tëDukagjinit nga shtëpitë e tyrembi 100 mijë kosovar u priten eu përcollën nga vëllezërit e tyreboshnjak të Rozhajës e rrethi-nës. Ne u jemi mirënjohës përkontributin tuaj për popullin eKosovës në ditët e luftës. Tek jupopullata jonë gjeti pritje vël-lazërore me gjithë rreziqet qëkeni pasur edhe ju nga forcat emillosheviqit.

Ndërsa Reisi i Malit të ZiRifat Fejziq, tha se atë që ka bë-rë populli i Rozhajës për vëll-ezërit e tyre të Kosovës ka qenëobligim yni, ne bëmë aq sa mu-

ndem për muhaxhirët e Kosov-ës, shtëpitë tona i ndamë me ta,madje nga 24 xhami sa ka Kë-shilli i BI të Rozhajës 23 qenënë strehë për vëllezërit tonë ko-sovar.

Paraditen e 27 qershoritMyftiu qëndroi në Podgoricë,ku pos takimit zyrat me niko-qirin Fejziqin dhe Myftin e Malitë Zi Jusuf ef.Gjokaj me të cilëtbisedoi për shtimin e bashkëp-unimin në mes dy bashkësiveislame dhe institucioneve të ty-re. Në këtë takim një vëmendjee posaçme iu kushtua ndihëm

me kuadro për institucione eBashkësisë Islame të Malit tëZi, pastaj ndihma me botimenë gjuhën shqipe si dhe shkol-limin e kuadrove të Mali të Zinë institucionet arsimore të Ko-sovës.

Qe konstatim i përbashkëtse me krijimin e rrethanave tëreja pas pavarësisë së Mali të Ziduhet të behët më shumë nërealizimin e një sërë projektevetë përbashkëta.

Myftiu Tërnava së bashkume reisin e Malit të Zi vizitoiedhe medresenë më ndërtim esipër në Podgoricë, me ç’rastMyftiu, Reisit të Malit të Zi idorëzoi ndihmat e grumbullu-ara në mjete financiare nga xh-emati i Kosovës për këtë medr-ese.

Gjatë qëndrimin në Podgor-icë, Myftiu Tërnava, i shoqëru-ar nga Reisi i Malit të Zi u pritnga Kryetari i Kuvendi malazezRanko Krivokapiq, të cili Myf-tiu i uroi pavarësinë dhe rik-thimin e sovranitetit të Malit të

Zi. Me vëmendje kemi përcjellngjarjet në vendin tuaj, dhe nagëzon fakti që më vullnetin epopullit të shprehu në mënyrëdemokratike përmes referendu-mit keni bërë realitet dëshirëne kamotshme e popullit tuaj.

Kryetari i Kuvendi të Malittë Zi Ranko Krivokapiq pasi fal-ënderoi Myftin për vizitnë nëMalin e Zi të pavarur e sovran ushpreh se institucionet e Malittë Zi do të angazhohen për njështet të qytetarëve ku të gjithëbanorët e tij do të kenë mu-ndësi që të shprehin vlerat etyre nacionale, kulturore e fet-are, në paqe e harmoni me një-ri tjetrin.

Ne në Malin e Zi jemi të ori-entuar që të krijojmë një atmos-fere relaksuese në tërë Ballkan-in duke filluan nga fqinjët tanëme të cilit do të jemi të hapur ekonstruktiv. Popujt tanë kanëvuajtur mjaftë nga konfliktet eluftërat e përgjakshme të udhë-hequra nga ultranacionalistëtqë shpesh përdorën politikashfarosëse ndaj popujve tëetnitetit tjetër.

Kryetari i Kuvendi të Malittë Zi duke folur për Kosovëntha: “Presim që në fund të këtijviti statusi i Kosovës të zgjidhetsipas vullnetit të populli të Ko-sovës”.

Ndërsa myftiu Tërnava ushpreh z. Kryetari së shpejti junuk do jeni shteti më i ri i Evr-opës ngase këtë primat do tamarr Kosova për çka presimedhe përkrahjen tuaj.

Po këtë ditë myftiu Tërnavatako edhe ministrin për pakicanë Qeverinë e Malit të Zi Gë-zim Hajdinagaj i cili e njohumyftiun me të arriturat e kësajministrie për krijimin e kush-teve për realizimin e të drejtavetë pakicave sipas standardevendërkombëtare. Ministri Hajdi-naga tha se një shoqëri është elirë aq sa i garanton të drejtatpër pakicat e ati vendin. “Mira-tim i ligjit për mbrojtjen e pa-kicat në Parlamentin Mali të Ziditë më parë është bazë e mirëpër integrimin e pakicave nëshoqëri” –tha ndër të tjerat mi-nistri Hajdinaga.

Myftiu Tërnava gjatë qën-drimi në Podgoricë pati edhenjë takim shumë të ngrohtë e

vëllazëror me kryetarin e Uni-onit Demokrati Shqiptar z. Fe-rat Dinosha i cili e njohu Myft-iun me prioritet dhe angazhimee faktorit politik të shqiptarëvetë Mali të Zi.

Gjatë vizitës në Malin e ziMyftiu Tërnava qëndroi edhe nëUlqin, ku iu bë një pritje mad-hështore, edhe në Ulqin myftiupati takime të shumta, me ç’rastnë shtëpinë e kulturës iu drejtuaqytetarëve të Ulqin me një fjalë

rasti me ku ndër të tjerat tha:“Populli i Kosovës kurrë nuk dotë harroj ndihëm dhe kon-tributin tuaj për të zhvendosurite luftës së viti 1999 kjo për fak-tin se ajo ushti që kishte dëbuarpopullatën kosovare nga vatrat etyre shekullore ishte e stacio-nu-ar edhe tek ju, me gjithë këtorreziqe ju ndihmuat popullatëne Kosovës, e këtë populli i Koso-vës kurrë nuk do e harroj.

bashkesiaislame.net

Mr. Naim Tërnava

vizitoi UlqininKëshillin e Bashkësisë Islame Ulqin e vizitoi delegacioni i

kryesisë së Bashkësisë Islame së Kosovës në krye me kryetarinMr. Naim Tërnava. Këtë delegacion e përcolli edhe Reisi iBashkësisë Islame të Malit të Zi, Rifat ef. Fejziqi me nëpunësite Meshihatit. Fillimisht, delegacioni vizitoi zyrën e Këshillit tëBashkësisë Islame Ulqin ku në bisedë me kryetarin e tij Dr.Gani Karamanagën, kryeimamin Rexhep ef. Likën, si edhe medisa imam të këtij Këshilli bëri disa biseda vëllazërore. Ndër tëtjera, Naim ef. Tërnava theksoi se ka qenë dëshirë e kaher-shme e tija që ta bëjë një vizitë të tillë në Mal të Zi.

Në emër të Kryesisë së Bashkësisë Islame të Kosovës aiuroi pavarësinë e Malit të Zi, për të cilin votat vendimtare ki-shin ardhur nga muslimanët (shqiptarët dhe boshnjakët). Ai,po ashtu, falënderoi vëllezërit ulqinakë që në vitin 1999 i kanëofruar strehim mijëra kosovarëve në kohën e bombardimit tëSerbisë. “Besoj që me arritjen e pavarësisë do të zgjërohen edheinvestimet në Mal të Zi, me se do të hapen vende të reja pune,gjë që do t’i mundësonte bashkatdhetarëve tanë që kanë marrërrugat e gurbetit që përsëri të kthehen në trojet e veta. Duhetkrijuar marrëdhënie të mira si me vëllezërit boshnjak, ashtuedhe me ata që s’janë muslimanë, pa lejuar që të shkelet iden-titeti fetar dhe kombëtarë” ceku kryetari Tërnava.

Pas kësaj vizite, në sallën e madhe të Qendrës për kulturëmyftiu Tërnava mbajti edhe një ligjëratë të titulluar ““TT’’ii ppëërrmm--bbaahheemmii IIssllaammiitt””. Para ligjëratës së tij, tubimin e përshëndetiDr. Gani Karamanaga, i cili theksoi faktin se më 23.06.2006.kryetari i Kuvendit të komunës së Ulqinit ka nënshkruar def-initivisht kthimin e pronës së xhamisë së Marinarëve, dhe be-son se deri në muajin e Ramazanit do të fillojë rindërtimi i saj.Po ashtu, tubimin e përshëndeti edhe reisi Fejziq i cili shpre-hu keqardhjen për mos mbushjen përplot të sallës ku u mbajttubimi, sepse prezenca ishte diku rreth 100 vetë. Pas ligjëratëssë Mr. Naim Tërnavës, kryeimami Rexhep ef. Lika i dhuroi atijnjë Fletëfalënderimi për kontributin e madh që kanë bërëinstitucionet e B.I. të Kosovës, posaçërisht ato arsimore nëshkollimin e kuadrove të këtyre trojeve.

Të nesërmen, më 28.06.2006., delegacioni nga Kosova underua me një lundrim nëpër liqenin e Shasit dhe një drekesolemne, të cilën e shtroi Shoqata e Ilmijjes – qarku jugor, nëtë cilën ishin prezent shumica e imamëve që Medresenë apoFakultetin e studimeve Islame e kanë përfunduar në Prishti-në. Me këtë rast, imamët i dhuruan myftiut një pikturë të ma-dhe të Ulqinit. SSuuaadd UUkkoosshhaattaa

Së shpejti ju nuk do jeni shteti më i ri i Evropësngase këtë primat do ta marr Kosova për çkapresim edhe përkrahjen tuaj

NNggaa ssoolleemmnniitteettii nnëë UUllqqiinn

EELLIIFF korrik, gusht 2006.islamske novinegazetë islame 12IBADET

Kur’ani është i vetmi Lib-ër i Shenjtë i cili përm-ban fjalët e All-llahut që

i drejtohen drejtpërsëdrejtinjeriut. Kur’ani i është dhuru-ar njeriut prej të Urtit dhe tëGjithëditurit. Në Kur’anin e Tijtë Shenjtë, All-llahu thotë: ““AAmmeennddoonn nnjjeerriiuu ssee ddoo ttëë lliihheett nnëëvvuullllnneett ttëë vveettiinn,, ppaa ppëërrggjjeeggjjëë--ssii??”” Si do të ishte e mundur qëqeniet njerëzore të cilat janë tëkrijuara prej të Urtit, Zotit tëGjithëditur të lihen pa qëllim?Asnjë person me mend nukbën një gjë të pavlefshme, ecila nuk vlen. Si mund Zoti, iUrti të veprojë kështu?

S’ka dyshim, njeriu ështëkrijuar për një qëllim të caktu-ar dhe sipas drejtimit të plan-eve të cilat i shtjellon Kur’ani iShenjtë. Çdokush i cili dëshi-ron të arrijë perfeksioniminnjerëzor dhe të arrijë lumtur-inë e vërtetë duhet t’i drejtohetAll-llahut dhe të jetë i devot-shëm ndaj urdhrave të Tij tëpërfshira në Kur’an. Ajeti:““ËËsshhttëë ee vvëërrtteettëë ssee kkyy KKuurr’’aannuuddhhëëzzoonn ppëërr aattëë rrrruuggëë qqëë ëësshhttëëmmëë ssee ee vvëërrtteettaa......””,, verifikonatë që është propozuar. S’domend se ky libër i çmuar nukna është dërguar ne për t’ushpenguar. Prandaj shumë nje-rëz përgjatë historisë kanë sa-krifikuar jetët e tyre për ruajt-jen e tij, dhe prandaj ne u dety-rohemi shumë atyre. Me qëllimqë ta çlirojmë vetveten prej ver-bërisë dhe injorancës ne duhettë bëjmë çdo gjë që është emundur për ta kuptuar Ku-r’anin, për ta shoqëruar vetv-eten me të, dhe për të ndjekurudhëzimet dhe rekomandimete tij.

IInnttiimmiitteettii mmee KKuurr’’aanniinn

Me intimitet me Kur’anin,ne duam të themi familjaritetinme të dhe marrjen e tij si njëshoqërues të përhershëm. Kjoshpesh kërkon kontaktin per-manent të njeriut me të. Meqëllim që ta shoqërojë vetvetenme diçka, edhe sikur ajo të jetëe tmerrshme, njeriu duhet tëjepet pas saj. Një patologu, përshembull, për shkak të kontak-tit të tij, apo të saj, të përher-shëm me trupat e vdekur, i bë-het shprehi për t’i parë ata. Kë-shtu është rasti me Kur’anin:me qëllim që të shoqërohet me

Kur’anin njeriu duhet të arrijëta njohë Kur’anin, pra, të njo-hë se sa i rëndësishëm është aipër qeniet njerëzore përpara setë ketë një kontakt permanentdhe lidhje të vërtetë me të.

RRëënnddëëssiiaa ee KKuurr’’aanniitt ssiippaassppiikkëëppaammjjeess kkuurr’’aannoorree

Kur’ani është definuar prejAll-llahut si: “ssqqaarriimm ppëërr ttëë ggjjii--tthhaa ggjjëërraatt””, ““ddrriittëë ee qqaarrttëë””,,““……sshhëërriimm ddhhee mmëësshhiirrëë ppëërr bbeess--iimmttaarrëëtt””,, ““……uuddhhëërrrrëëffyyeess ppëërrnnjjeerrëëzziitt”” ,, ““……vvëërreejjttjjee ppëërr nnjjeerrëëzz--iitt””,, ““kkëësshhiillllëë ppëërr mmbbaarrëë nnjjeerrëëzz--iitt””,, ““uuddhhëëzziimm ee mmëësshhiirrëë ddhheemmyyzzhhddee ppëërr mmuusslliimmaannëëtt..””

Kështu, me qëllim që të arri-jë pikën më të lartë të perfek-sionimit dhe të lumturisë njerë-zore, njeriu duhet të afrohet meKur’anin e shenjtë. Drita eudhëheqjes dhe e çlirimit prej tëshkuarit në rrugë të gabuar dheprej injorancës duhet të kërko-het në Kur’an. Ne duhet tëfrikësohemi prej parala-jmërimeve të tij dhe të lumturo-hemi prej lajmeve të mira të tij.Nuk ekziston strehim i sigurt nëtë cilin ne mund të kërkojmëshpëtim prej brutalitetit përveçKur’anit, dhe ne nuk kemizgjedhje përveçse të pasojmëurdhrat e tij, mbasi ai i kuron tëgjitha vuajtjet dhe dhembjet.

Në të vërtetë, Kur’ani i pë-rmban të gjitha llojet e dijesdhe të mendimeve të domosdo-shme për njerëzimin. Kështu,si mund ai të mos e shpjegojëvetveten ndërkohë që ai i shpje-gon të gjitha gjërat? Një prejburimeve të njohjes së Kur’a-nit, si rrjedhim, është vetë Ku-r’ani. Kur’ani e paraqet vetve-ten si udhëzues, prurës i lajme-ve të gëzuara, paralajmërues, il-aç shërues, dhe ofrues i të gjit-ha prerekuizitave për lumtur-inë njerëzore. Çdokush që kër-kon udhëheqje, shërim dhe laj-me të gëzueshme duhet t’i drej-tohet Kur’anit, litarit të fortëhyjnor.

““DDhhee kkaappuunnii qqëë ttëë ggjjiitthhëë jjuuppëërr lliittaarriinn ((ffeennëë ddhhee KKuurr’’aanniinn))ee AAllll--llllaahhuutt,, ee mmooss uu ppëërrççaannii!!””

ÇÇffaarrëë TThhoonnëë PPeerrssoonnaatt eePPaaggaabbuueesshhëëmm rrrreetthh KKuurr’’aanniitt??

Në lidhje me Kur’anin, Pro-feti Muhammed (paqja e All-

llahut qoftë mbi të dhe famil-jen e tij) thotë: “Kur’ani ështëudhëzues (për t’u larguar) prejperversitetit, një mjet instruktivnë verbëri, një çlirim prej gabi-meve, dhe një dritë në errës-irë.” Po ashtu, Imam Aliu (pa-qja qoftë mbi të), rreth Kur’a-nit, thotë: “Kërkoni ndihmën elibrit të All-llahut, mbasi aiështë një udhëheqës dasham-irës, udhëzues i mirë për në rru-gën e drejtë, një këshillues mir-ëdashës i cili i drejton njerëzitdrejt parajsës së All-llahut.”“Duke treguar Gjithëfuqishmë-rinë e Tij, i lavdëruar qoftë Ai,[All-llahu] e ka manifestuar Ve-tveten në Librin e Tij, ndonëseAi nuk mund të shihet [mesy].”

“Kur’ani ka, me të vërtetë,një eksterier (pamje të jashtme)elegant dhe interier (pamje tëbrendshme) të pamatshëm; çu-ditë e tij nuk kanë fund dhe mr-ekullitë e tij nuk mbarojnë; as-gjë përveç Kur’anit nuk mundta largojë të tërë verbërinë dhe

errësirën.” “…Atje brenda tij ës-htë pranvera e zemrës së njeriutdhe burimet e dijes; asgjë nukmund t’i purifikojë (dëlirësojë)zemrat përveç Kur’anit.”

Duke paraqitur Kur’anin,Imam el_Husejni (paqja qoftëmbi të) ka thënë: “Libri i All-llahut (i lartësuar qoftë Ai) për-bëhet prej katër nuancave tëelementeve: shprehjeve të qar-ta, aluzioneve (thënieve të tër-thorta), hollësirave dhe autenc-iteteve. Shprehjet e qarta janë

për njerëzit e zakonshëm, thëni-et e tërthorta janë për elitën,hollësirat janë për të shenjtët(dhe miqtë e All-llahut), dheautencitetet janë për pejgam-berët.”

Imam el-Sadik (paqa qoftëmbi të) e paraqet Kur’anin sivijon:“All-llahu ka zbuluar nëKur’an shpjegimin e të gjithagjërave. Prej All-llahut, asgjëpër të cilën njerëzit janë në nev-ojë, nuk është lënë pa thënë…”

Kështu, Kur’ani, sipas Ima-mëve të pagabueshëm, ështënjë dritë në errësirë, drejtuespër në parajsë, një libër i cilimund të përdoret prej çdokujt,një pranverë e zemrave të dëli-ra dhe vendi ku All-llahu e kamanifestuar Vetveten.

KKuurr’’aannii FFttoonn ppëërr iinnttiimmiitteettmmee TTëë

Kur’ani i Shenjtë na karekomanduar ne për të vendo-sur një shoqërim dhe intimitetme të, sikurse ai thotë: ““……lleexx--

oonnii ssaa ttëë jjeettëë mmëë lleehhttëë pprreejj ttiijj……””““KKuurr lleexxoohheett KKuurr’’aannii,, jjuu ddëëggjjoo--nnii aattëë ((mmee vvëëmmeennddjjee)) ddhhee hheesshhtt--nnii,, nnëë mmëënnyyrrëë qqëë ttëë ffiittoonnii mmëëss--hhiirrëë..””

“Istima” do të thotë të dëg-josh, ndërsa “insit” do të thotëtë dëgjosh me vëmendje dhe nëheshtje. Në ajetin e parë, All-llahu na urdhëron ne ta recito-jmë Kur’anin sa më shumë qëne të mundemi. Në të dytin, Aina urdhëron ne që ta dëgjojmëKur’anin me vëmendje kur ai

recitohet. Ajo çfarë ne konklu-dojmë prej këtyre dy ajeteveështë se intimiteti me Kur’aninështë i rekomanduar fuqimishtdhe është i domosdoshëm; dhese intimiteti me Kur’anin mu-nd të arrihet në dy rrugë: dukee recituar atë dhe duke e dëgj-uar atë me vëmendje, të dyjakëto mund të sjellin mëshirëne përjetshme: “kështu ju mundtë merrni mëshirë”.

RRëënnddëëssiiaa ee kkoommuunniikkiimmiitt mmeeKKuurr’’aanniinn ssiippaass ffjjaallëëvvee ttëë ttëëPPaaggaabbuueesshhmmëëvvee

Në lidhje me këtë, të Paga-bueshmit (paqa qoftë mbi ta)thonë: “Mbajtësit e Kur’anit ja-në njerëzit e shquar të Para-jsës.” “Njerëzit fisnikë të komu-nitetit tim janë mbajtësit eKur’anit.” “Njerëzit e Kur’anitjanë njerëz të All-llahut dhe mi-qtë e Tij të zgjedhur.”

Duke u kushtuar vetvetenpër të komunikuar me Kur’a-nin dhe duke u rekomanduarshokëve të tyre për të vepruarkështu, të pagabueshmit (paqjaqoftë mbi ta) nuk e kënaqënvetveten thjesht me shprehjene rëndësisë së tij. Kështu, pej-gamberi Muhammed (paqjaqoftë mbi të dhe familjen e tij)thotë: “O Selman, recito Ku-r’an mbasi recitimi i Kur’anitështë shlyerjeve e mëkateve,mbrojtje nga xhehenemi, gara-nci prej ndëshkimeve të rëndanë Botën e Përtejme… dhe All-llahu tregon mëshirë kundrejtbesimtarëve që recitojnëKur’an.”

Një ditë Pejgamberi Muha-mmed a.s. i tha Ibn Me’sudit,një prej shkruesve të Shkrimittë Shenjtë për të recituar disaajete të Kur’anit për të. Dukehapur Mus’hafin e Shenjtë(Kur’anin), Ibn Mes’udi filloi tërecitojë suren en -Nisa. Pejgam-beri (paqja qoftë mbi të dhefamiljen e tij) i dëgjoi ajetet dhekur ai arriti ajetin: “Si atëherë,kur ne sjellim një dëshmitar pr-ej çdo populli, dhe të sjellim tysi dëshmitar për njerëzit e ti-llë”, Pejgamberi shpërtheu nëlot dhe tha: “Kjo është mjaft.”

KKoohhëëtt mmëë ttëë mmiirraa ttëë iinntt--iimmiitteettiitt mmee KKuurr’’aanniinn

Adoleshenca është moshamë e mirë për të vendosur inti-

Intimiteti me Kur’anin

EELLIIFFkorrik, gusht 2006.islamske novine

gazetë islame13 AKIDE

Sipas një transmetimi në përmbled-hjen e Haditheve në Musnedin e Ah-medit, i Dërguari, Muhamedi a.s. ka

thënë: “Që nga Ademi e deri tek unë, Alla-hu xh.sh. ka dërguar një mijë e një qind enjëzet e pesë të Dërguar, nga të cilët tre qi-nd e pesëmbëdhjetë kishin Shpallje (u ishindhënë libër).” Pyetja është se pse ishin mëshumë të Dërguar se sa Libra? Të reflek-tosh në këtë është të marrësh një kuptimrreth traditës së Shpalljeve dhe të Dërguar-ve. Nëse roli i një të Dërguari ishte thjeshtpër të transmetuar Librin, sikurse disa nje-rëz të ulët në kohën tonë provojnë të argu-mentojnë, duhet të ishin sa Libra aq edhetë Dërguar. Por fakti që kishte shumë tëDërguar pa libra, definitivisht krijon nevo-jën për të Dërguar si burim i udhëzimit nëtë drejtën e saj.

Duhet të jetë kështu sepse jeta imitonjetën. Ne na nevojiten qenie njerëzore që tëna inspirojnë, të na tregojnë të drejtën ngae gabuara të përpjekjeve të përditshme tëjetës, të na ballafaqojnë dhe shtrojnë pyet-je, të na përgjigjen pyetjeve, për të qartësu-ar keqkuptimet, të na mbajnë dorën, të je-në modeli ynë. Ne padyshim kemi nevojëpër parimet që do të drejtojnë mendimetdhe veprimet tona. Por ne gjithashtu keminevoje për shembuj që kanë ndodhur nëjetën reale që ti lidhim me parimet e situ-atave të jetës reale. Sepse për shumë ekspe-rienca tonat kërkohet mbështetje në vetëgjykim. Mirësjellja është një vlerë morale edëshirueshme. Por, kur mirësjellja shndër-rohet në dobësi? Vendosmëria është një ve-ti e dëshiruar gjithashtu. Por, kur ajo kthe-het në arrogancë? Si i balancojmë detyri-met tona ndaj Allahut me ato drejt qenievetë tjera njerëzore? Si i balancojmë të dyjame detyrime ndaj vetvetes sonë? Ne vazhdi-misht përballemi me pohime konfliktuesembi burimet, energjitë dhe koncentrimintonë. Si mund ti zgjidhim këto konflikte pabërë asnjë padrejtësi? Këto janë pyetje tëjetës reale që duan përgjigje konkrete.

Kjo çështje është bukur e themeluar nëkaptinën Hyrëse, Suren Fatiha të Kur’anit.Është një sure e shkurtër e cila përmbanvetëm shtatë ajete, dhe përmban lutje përudhëzim: ““OO ZZoott uuddhhëëzzoonnaa ppëërr nnëë rrrruuggëënnddrreejjttëë..”” Megjithatë dy nga shtatë ajetet për-doren për të përshkruar Rrugën e Drejtënë lidhje me njerëzit. ““NNëë rrrruuggëënn ee aattyyrree,, ttëëcciillëëtt ii bbeeggaattoovvee mmee ttëë mmiirraa,, jjoo nnëë ttëë aattyyrree qqëëkkuunnddëërr vveettii ttëërrhhooqqëënn hhiiddhhëërriimmiinn,, ee aass nnëë ttëëaattyyrree qqëë ee hhuummbbëënn vveetteenn!!”” Do të ishte mëthjeshtë të referohej vetëm në Rrugën eDrejtë si Rrugën e Kur’anit. Por përshkri-mi më i gjatë është përdorur për të thek-suar faktin që qenieve njerëzore iu nevo-jitet një model njerëzorë për të dhënë njëudhëzim të kompletuar.

Nuk ka dyshim se të Dërguarit ishinpër të dhënë udhëzimin e nevojshëm. Ësh-të gjithashtu e qartë se çfarë do që i Dë-rguari deklaron është e obligueshme mbitë gjithë pasuesit e tij. “ Të pranosh një nje-ri si të Dërguar të Zotit dhe pastaj të refu-

zosh urdhrat e tij, është shumë qesharakesaqë unë nuk besoj që një njeri racional mu-nd të ofroj kësi lloj pohimi,” ka thënë dije-tari i njohur i Hadithit Mevlana ManzurNaumani. Por kjo ide shumë joracionaleështë përhapur nga një segment i musli-manëve të edukuar në Perëndim. Ata tho-në, me ironi, që ne e pranojmë Kur’aninpor jo Hadithin.

Çdokush që thotë që e pranon Ku-r’anin por refuzon Hadithin nuk mund tëjetë serioz. Apo ndoshta ai as nuk e ka lex-uar Kur’anin. Sepse Kur’ani thotë: ““((II ppaa--ttëëmm ddëërrgguuaarr)) MMee aarrgguummeennttee ee mmee lliibbrraa ttëësshheennjjttëë.. TTyy ttaa zzbbrriittëëmm KKuurr’’aanniinn qqëë tt’’uu sshhpp--jjeeggoosshh nnjjeerrëëzzvvee aattëë qqëë uu ëësshhttëë sshhppaalllluurraattyyrree,, mmee sshhpprreessëë ssee ddoo ttaa ssttuuddiioojjnnëë..””(An-Nahl, 16:44)

Gjithashtu deklaron:

““ËËsshhttëë ee vvëërrtteettëë ssee AAllllaahhuu uu ddhhaa ddhhuu--

rraattëë ttëë mmaaddhhee bbeessiimmttaarrëëvvee,, kkuurr nnddëërr ttaa,,nnggaa mmeessii ii ttyyrree ddëërrggooii ttëë ddëërrgguuaarr qqëë aattyyrreett’’uu lleexxoojjëë sshhppaalllljjeenn ee TTiijj,, tt’’ii ppaassttrroojjëë aattaa,,tt’’uuaa mmëëssoojjëë KKuurr’’aanniinn ddhhee sshheerriiaattiinn,, eeddhheeppssee mmëë ppaarrëë aattaa iisshhiinn ttëë hhuummbbuurr..”” (AliImran, 3:164)

Kjo është puna e të Dërguarit për tëshpjeguar Kur’anin. Dhe është puna e bes-imtarëve t’i binden atij.

““KKuusshh ii bbiinnddeett ttëë DDëërrgguuaarriitt,, aaii ii ëësshhttëëbbiinndduurr AAllllaahhuutt,,”” (An-Nisa, 4:80)

Dhe shumë prerazi thotë:““RReessppeekkttoonnii AAllllaahhuunn ddhhee rreessppeekkttoonnii ttëë

ddëërrgguuaarriinn,,”” (At-Taghabun, 64:12)

Duhet theksuar se këtu Kur’ani nukthotë ““BBiinndduunnii AAllllaahhuutt ddhhee ttëë DDëërrgguuaarriitt..””Duke përdorur urdhrin ‘bindu’ veçmasedhe për njërin edhe për tjetrin, fakti është

krijuar definitivisht që statusi i një urdhri idhënë nga i Dërguari a.s. është i njëjtë meatë të dhënë nga Allahu xh.sh..

Madje një lexues i rastësishëm i Kur’a-nit mund të vërej që ai jep urdhra pa dhënëshumë detaje. Për shembull ai i referohetnamazit (ritualet për falje) gjashtëdhjetë eshtatë herë. Por ai kurrë nuk e shpjegon sesi kryet namazi. Pyetja nuk është vetëm sesi një pasues i Kur’anit duhet të ndjekë atëurdhër, por pyetja më e madhe është, psemungon ky sqarim (përshkrimi në detajese si falet namazi)? A është kjo një munge-së, me ç’rast dikush mund ta konsiderojëatë si Libër jo të Zotit, apo thjesht, sepseekziston një burim tjetër për të sqaruar atodetaje? Ngjashëm Kur’ani miratueshëmtregon shumë praktika të tjera, sikur thirr-ja për namaz, ezanin, dhe namazin e të pre-mtes, Xhumanë, por askund nuk jep urdh-ri për to. Pse? A ka ndonjë tjetër shpjegimtë mundshëm përveç asaj të qartë se ekzis-

ton një burim paralel për shpjegimi e qëështë i Dërguari i Allahut?

Aktualisht në formën e Hadithit, Mus-limanët kanë një degë të veçantë të njo-hurive. Vetëm një list e të gjitha librave tëshkruar mbi këtë temë, mbi hadithet, do tëmerrte mijëra faqe. “Hadithi është një degëe diturisë ekuivalenti i së cilës nuk mund tëgjindet në fetë e tjera,” thotë Dr. Hami-dullah.

Për masën e cila përshtat religjionin si-pas dëshirave të veta, kjo mund të jetëproblematike, por për pasuesit e sinqertë,është një mirësi e madhe dhe begati e Alla-hut xh.sh.. Ne jemi shpërblyer me një the-sar unik udhëzimesh. Dhe, vlerësimi i kë-saj begatie është hapi i parë drejt përfitim-it nga ky thesar.

KKhhaalliidd BBaaiigg Shqipëroi

Brunilda Brasha

mitetin me Kur’anin. Imamëte pagabueshëm thonë: “Kush-do që mësohet të recitojëKur’an kur është adoleshent,Kur’ani do t’i përzihet me mi-shin dhe gjakun e tij.” “Mëso-juani fëmijëve tuaj suren Ja-Sin, mbasi ai është borziloku ifreskët i Kur’anit.” “… dhe njëprej të drejtave të fëmijës prejbabait të tij është… t’i mësojëatij Kur’an.”

All-llahu, megjithatë, e kon-sideron mesnatën si kohën mëtë mirë për intimitetin e njeri-ut me Kur’anin. Në Kur’anin eShenjtë ne lexojmë: “O ti imbështjellë! Ngrihu për faljenatën, përveç një pjese të vogëltë saj. Gjysmën e saj ose diç mëpak se gjysmën. Ose shto diçprej saj dhe Kur’anin lexoje mevëmendje. Ne do të shpallim tyfjalë të rëndë.”

DDiissaa pprreejj eeffeekktteevvee pprreejj iinnttii--mmiitteettiitt mmee KKuurr’’aanniinn

Në lidhje me efektet eintimitetit me Librin Hyjnor,Imam Aliu (paqja qoftë mbi të)thotë: Askush nuk rri me këtëKur’an, e që pas ndarjes së tyreata të mos përballojnë njëngritje dhe një rënie; një ngrit-je në udhëzim dhe një rënie nëverbëri. Ju duhet ta dini se, meKur’anin, askush nuk do të je-të nevojtar ndërsa, pa të, as-kush nuk mund të jetë i pa-sur. Si rrjedhim, kërkoni kurë(shërim) për pikëllimet tuajanë të, dhe kërkoni ndihmën etij kur të përballeni me fatke-qësi. Mbasi Kur’ani mund tëshërojë sëmundje të rënda tëtilla si ateizmi, hipokrizia, ma-shtrimi dhe shkuarja në rrugëtë gabuar. Prandaj, kërkoniAll-llahun përmes tij, dhe kthe-juni Atij duke treguar dashuripër të.”

Për këtë arsye, kushdo qëfamiljarizohet me Kur’anin dotë lartësohet në udhëzim dhedo të pakësohet në verbëri.Çfarë do të dëshirojë atëherënjeriu me Kur’anin! Dhe çfarëai do të arrijë pa Kur’anin!Kur’ani është mjekim për tëgjitha sëmundjet dhe vërtetështë një shok i mirë në nevo-jë. Me Kur’anin askush nuk vu-an prej ateizmit, hipokrizisë,rebelimit dhe verbërisë. Kur’a-ni është mënyra më e mirë përnjeriun për të qenë me ata qësillen afër Zotit.

HHaammiidd MMaalleekkiiPërktheu nga anglishtja

Mimoza Sinani

Të dërguarit e Allahut dhe Librat

EELLIIFF korrik, gusht 2006.islamske novinegazetë islame 14PËRKUJTIM

Dr. Hasan Kaleshi ka qe-në studiues që shquhej menjë prodhim shumë të begat-shëm dhe shumëdimension-al të karakterit linguistik, let-rar, historik dhe publicistik.Dr. Hasan Kaleshi përveç ve-primtarisë krijuese në fushate përmendura u dallua edhesi studiues në fushën e isla-mistikës. Prandaj opusi kri-jues i këtij personaliteti tëshquar, nuk do të ishte i plo-të pa e theksuar studiminshkencor që ai e ka bërë përKur’anin të cilin e botoi përherë të parë në gjuhën ser-bokroate si parathënie e lib-rit IIzz KKuurr’’aannaa ccaassnnoogg ssvveettuucceelloomm ooppoommeennee (Nga Kur’a-ni Famëlartë - mësime përmbarë njerëzimin)

Studim i cili shtrihet në27 faqe, është mbështetur nëtë dhëna shkencore me 73referime në gjuhë të huaja:arabe, turke, angleze, gjer-mane, frënge dhe italiane.Punimin shkencor po kështue karakterizojnë shënimet epasura të autorit të cilat dë-shmojnë që ky studim ështëfryt i një pune të gjatë kërki-more mbi Kur’anin Famla-rtë.

Libri përmbyllet me përk-thimin tematik të disa ajete-ve të 108 sureve të Kur’anitFamëlartë.

Studimit të Kur’anit Dr.Hasan Kaleshi në këtë pu-nim shkencor i është qasurnë frymën e koncepteve tëreformistëve të njohur isla-më, si të Xhemaluddin Avga-nit dhe Muhamed Abduhus,në mënyrë që Islami të liro-het nga deformimet e huajajoislame, të cilat kanë për që-llim shtrembërimin e Islamitburimor. Këto deformimekanë depërtuar përmes for-mave të ndryshme në fenëIslame. Madje duke u inkor-poruar në të, kanë ndikuar

në mënyrë negative në kupti-min fetar Islam dhe në jetëne zhvillimit kulturor e arsi-mor në trojet shqiptare.

Studimi NNggaa KKuurr’’aannii FFaa--mmëëllaarrttëë -- mmëëssiimmee ppëërr mmbbaarrëënnjjeerrëëzziimmiinn, është një punëme vlerë shkencore e autoritku në mënyrë të hollësishmetrajtohet tema më madhorepor dhe më komplekse në fu-shën e islamistikës.

Në pjesën hyrëse të studi-mit dr. Hasan Kaleshi Kur’a-nin e trajton në mënyrë kro-nologjike duke filluar ngaemërtimet e kësaj Vepre ma-dhore, si: EEll--KKuurr’’aann - “i lexu-ar”, EEll--KKiittaabb - “libër”, dheEEll--MMuuss--hhaaff - “libër i faqo-sur”.

Në vazhdim autori bënfjalë për rolin e Kur’anit siburim i parë i Islamit dhe sii tillë, ai përmban parimetfundamentale fetare, etikedhe juridike, për të konstatu-ar më pastaj se kjo Vepërështë përmbledhje e rreg-ullave në bazë të të cilave mëvonë do të ndërtohet dhe zh-villohet jeta shpirtërore,materiale dhe kulturore emyslimanëve.

Që në fillim të studimitautori me arsye trajton ecur-inë e shpalljes së Kur’anit ecila është realizuar në një in-terval kohor prej 23 vjetëshduke konstatuar se “.... Shp-allja e kohë pas kohe kishtepër qëllim të përgatisë shpi-rtërisht një popull të prapam-betur që me bindje të thellë tëpranojë, fenë revolucionare ecila shembi jo vetëm polite-izmin e atëhershëm arab porndikoi edhe në marrëdhënietshoqërore dhe ekonomike.”Dhe pikërisht këtu qëndronfenomeni kur’anor që Shpal-lja të realizohej në situatadhe në kushte të caktuarakohore.

Në kontekstin e historisësë shpalljes së Kur’anit auto-ri thekson besimet paganepoliteiste parakuranore qëmanifestohen në adhurimine planeteve, në kultin e bu-rimeve ushqimore, dhe nëidhuj që i krijonin vetë. Sup-rimimi dhe mohimi i këtyrebesimeve nuk ishte dhe aq ilehtë, për arsye se prekte th-elbin fetar arab dhe sedrën etyre historike e kombëtare.Historinë e shpalljes sëKur’anit autori e përfundonme definicionin për Kur’a-nin: Kur’ani është fjalë e Zo-tit, Fjalë e përjetshme, jo ekrijuar, Fjalë e cila ka qenë eshkruar para se të krijohejbota, me urdhër të All-llahut,në një tabelë të ruajtur mirënë LEUHI MAHFUZ në qiell.Ky përkufizim, pra, është nëharmoni të plotë me konce-ptet islame dhe qëndrimin edrejtë të shkenctarëve islamëpër Kur’anin Famëlartë.

Studimin NNggaa KKuurr’’aannii FFaa--mmëëllaarrttëë -- mmëëssiimmee ppëërr mmbbaarrëënnjjeerrëëzziimmiinn,, Dr.Kaleshi e kandarë në nëntë njësi të shku-rtëra të cilat mund të përm-blidhen në dy pjesë tematike:

Pjesa e parë përfshin te-mat: Përmbajtja e Kur’anit,Burimet e Kur’anit, Kur’anidhe religjioni i krishterë dhehebre, Kur’ani dhe Hadisi,Recensimi i Kur’anit, Gjuhae Kur’anit dhe Ndarja eKur’anit.

Në këtë pjesë shtjellohençështjet fundamentale përkuptimin dhe vlerësimin obj-ektiv të Kur’anit Famëlartë.

Përmbajtjen e Kur’anitautori e ka përmbledhur nëpikat më kryesore duke fillu-ar me besimin në Islam. Pi-kërisht këtu theksohet kre-doja islame e cila heq vijënndarëse në mes të besimitdhe mosbesimit.

Mandej normat morale të

cilat fisnikërojnë shpirtinnjerëzor, tregime mbi popujttë tjerë, ligje praktike, të cilatjanë dhënë definitivisht nëKur’an e që kanë të bëjnëme marrëdhënjet e njerëzvedhe Perëndisë, në një anë,dhe marrëdhëniet e njerëzvenë mes tyre, në anën tjetër.Këto janë vija të përgjithsh-me që e karakterizojnë përm-bajtjen e Kur’anit.

Origjinalitetin e Kur’anit,dr.Hasan Kaleshi e trajtoi nëpjesën e parë si temë boshte,me titull: Burimet e Kur’anit.Këtë temë mjaft kompleksenë shkencën islame autori eshtjellon në mënyrë analitikedhe me shumë kujdes.

Lidhur me origjinalitetine Kur’anit Dr. Hasan Kaleshime guxim dhe me një akribishkencor konstaton se:“Kur’ani si vepër autentikeështë pranuar si fakt i pamo-huar edhe nga shkencëtarët eLindjes edhe ata të Evropës”.

Qëndrimi i Kur’anit ndajfeve të shpallura, hebraizmitdhe krishterimit në këtë pje-së trajtohet në frymën pozi-tive. Kështu që Kur’ani i vër-teton librat e mëparshëm tëshenjtë. Kjo nuk nënkuptonedhe ndryshimet esencialenë mes Islamit, hebraizmitdhe krishterimit që manife-stohen në konceptin parimortë njëshmërisë së Perendisë.Pikërisht Kur’ani suprimoitrinitetin kështu për shem-bull Isai a.s sipas Islamitështë profet si shumë profetëtë tjerë, por jo edhe Zot.

Paraqitja e birit të Zotitështë e barabartë memohimin e Zotit. Mirëpo nëanën tjetër të mohoshMusain dhe Isain a.s që janëprofetë të Perendisë, pokështu sipas Islamit të largonnga besimi Islam. Trajtimi ikëtyre çështjeve fundamen-

tale na bind edhe më shumëse autori ka poseduar njo-huri të thella në fushën eakaidit, të tefsirit dhe të filo-zofisë Islame.

Dy burimet kryesoreislame, Kur’ani dhe Hadisitrajtohen si tema të veçantanë kuadër të këtij studimi.Në këtë pjesë ndriçohetbotëkuptimi i Kur’anit siFjalë e Zotit dhe hadithi fjalëdhe vepër e Muhamedit a.s..Në këtë korpus të studimitqëndron edhe tema:Recensimi i Kur’anit .

Recensimi i Kur’anitsipas mendimit të autorit,paraqitej si nevojë e ngut-shme dhe e domosdoshme ekohës për arsye të dallimeveortografike që bëheshin gjatëleximit të Tij. Kështu, Halifii parë Ebu Bekri e urdhëroiZejd ibn Thabitin, sekretarine Muhamedit a.s i cili e dintetërë Kur’anin përmendëshqë të gjitha pjesët e Tij, t’ishkruante në një vend. Këtëpunë me kaq përgjegjësi dota kurorëzojë Halifi i tretë,Osmani, më 645 të e.r meformimin e komisionit kom-petent të udhëhequr ngaZejd ibn Thabiti i cili e përpi-loi recensimin definitiv tëKur’anit në katër ekzempla-rë dhe të cilin e dërguan nëkatër qendrat Islame: në Me-ke, në Basra, në Kufe dhe nëDamask.

Një qasje të mirëfilltëshkencore në këtë studim,dr. Hasan Kaleshi paraqetpër Hadisin, burim i dytë Is-lam. Në këtë kontekst autorithekson se Kur’ani i vë bazatthemelore, ndërsa Hadisi ijetëson ato. Në këtë pjesë tra-jtohen në mënyrë të veçantëedhe fillet e regjistrimit tëhadisit si dhe përmbledhjetmë të njohura të tij. Në këtëpjesë të studimit, autori mepërkushtim thekson veprat

Në tridhjetë vjetorin e vdekjes së Prof. dr. Hasan Kaleshi

Dr. Hasan Kaleshi studiues i Kur’anit

EELLIIFFkorrik, gusht 2006.islamske novine

gazetë islame15 PËRKUJTIM

më autoritative dhe më ori-gjinale në këtë lëmi si: Sa-hihul - Buhari dhe Muslim.

Në pjesën e dytë të stu-dimit, dr.Hasan Kaleshi, Ku-r’anin e vështron në aspek-tin gjuhësor, letrar e kultur-or. Gjuha e Kur’anit ka rë-ndësi të veçantë për filolo-gjinë arabe, ku autori nxjerrnë shesh një varg hipotezashlidhur me këtë problem.Kështu linguistët tradicionalarabë konstatojnë se Kur’aniështë shpallur dhe shkruarnë gjuhën letrare arabe pahuazime gjuhësore pikërisht,ashtu siç theksohet edhe nëKur’anin Famëlartë.

Mirëpo, më vonë studiue-sit Islamë si në Lindje ashtuedhe në Evropë, mendojnëse Kur’ani përfshin një nu-mër të vogël huazimesh meprejardhje abesine, aramite,greke, hebraike dhe persi-ane. Kështu, për shembullautori thekson fjalët (kalem)- pendë e cila është me pre-jardhje greke (kalamos), sidhe fjala (Kirtas) - në greqi-sht (Khartes) fletë. Me gjithëkëto huazime që i ka, megji-thatë gjuha e Kur’anit ështëgjuhë e pastër arabe e cilaështë në funksion të drejtpë-rdrejt të gjuhës letrare arabe.

Me shumë interes në këtëstudim është trajtimi i stilittë Kur’anit. Pikërisht në kë-të pjesë autori flet për stilin esureve të Mekës, ajetet e tëcilave janë të shkurtëra e qëpërbëjnë tërësinë e një rimeunike, tingëlluese dhe të pa-sur me rrokje të gjata dhe tëtheksuara. Kanë stil eliptik,çdo herë të zjarrtë me ora-tori të mrekullueshme.

Përveç kësaj, vetë ndarjanë ajete bazohet në një fakttë rëndësishëm stilistik, qëdo të thotë se paraqitja e njërime apo një asonance që tearabët quhet fasile, ështëforma e përfundimit të inter-valeve me të cilat përfundo-jnë frazat muzikale. Si e tillëajo është njëra nga elementetritmike të gjuhës së Kur’anitFamëlartë.

Nga karakteristikat e ve-çanta të stilit të Kur’anit, ës-htë përsëritja e një ajeti pasnjë tjetri, respektivisht pasdisa ajeteve, që do të thotë se

një ajet është në funksion tërefrenit. Të theksojmë shem-bullin e sures Er-Rrahmanku një ajet përsëritet në for-më refreni 31 herë.

Një karakteristikë tjetërstilistike të Kur’anit Famla-rtë autori e vëren në përdo-rimin e shpeshtë të tropeve:metafora, krahasimi, person-ifikimi, hiperbolla etj. Nëkëtë kontekst autori theksondisa shembuj nga Kur’ani, si:“Ata ikin si gomarët e frikë-suar nga luani” Veprat e tyrei ngjajnë territ që shtrihetmbi detin e thellë Ata do tëkenë hyritë me sy të bukur”Të ngjashëm me xhevahirëtdhe koralet” për të konstatu-ar më në fund se tërë kjo ës-htë e nevojshme të parashtr-ohet për të mundur lexuesiynë të kuptoj arsyen e fuqisëmagjike të Kur’anit, të cilënfuqi asesi nuk mund ta ndiejnë përkthim, sado i mirë tëjetë përkthimi.

Me pjesën tematike Ndi-kimi i Kur’anit në krijimin ekulturës dhe qytetërimin ar-ab përfundon studimi i auto-rit lidhur me Kur’anin. Nëkëtë pjesë vihet re roli iKur’anit si faktor kryesorpër formimin dhe përhapjene gjuhës arabe. Nevoja përkomentimin e Kur’anit nxitimbledhjen e tërë thesaritgjuhësor, ndërsa interesimipër ruajtjen e pastërtisë së tijgjuhësore, të shqiptimit dhetë leximit të drejtë mundësoikrijimin e gramatikës dhe si-ntaksës arabe, të cilat me di-sa modifikime të vogla për-doren edhe sot.

Në saj të Kur’anit – kon-staton autori - gjatë tërë mes-jetës, po edhe sot e kësaj di-te, gjuha arabe përfaqëson jovetëm gjuhën e shkencaveislame, por edhe një gjuhë tëshkencës dhe të qytetërimitbotëror.

Në këtë studim përKur’anin, Dr.Hasan Kaleshinjëherësh ka ndriçuar edhenjë varg ngjarjesh të historisësë zhvillimit Islam në përgjit-hësi, prandaj ky punim shke-ncor përbën një kontribut tëvlefshëm në fushën e stu-di-meve të Kur’anit.

PPrrooff.. ddrr IIssmmaaiill AAhhmmeeddii

Me 29 qershor të këtij viti Shkodrashënoi një rast të veçantë, të dalluar ngaceremonitë dhe rastet e zakonshme. Atëditë u shënua matura e njëmbëdhjetë nëmedresenë "Haxhi Sheh Shamia". Gjeneratae parë ishte një dekadë më herët e që ngaatëherë një histori e plotë u shënua nga kyinstitucion.

Pa dyshim e veçanta ishte në vitin 2003kur nxënësit kaluan nga ndërtesa e vjetërnë atë të renë, madhështoren, bukurinë eShkodrës, e ndërtuar me fonde të BankësIslame për Zhvillim nga Xhida e Arabisëdhe e dizajnuar nga Arkitektët shkodranë.

Edhe pse matura e fundit nxori vetëmpesë të diplomuar ata si dhe nxënësit e gjen-eratave të më hershme dëshmuan që nuk

ka rëndësi kuantiteti sa ka kualiteti. Këtë eargumentoi bindshëm në fjalimin e tijzotëri Muhammed el Wai drejtori i shoqateIslamik Relief e Anglisë. Në këtë ceremonimorën pjesë përveç nxënësve të medresës,numri i të cilëve i kalon 240 (medreseja kakatër klasë të fillores dhe katër të mesmes),edhe prindërit e tyre, përfaqësues të myftin-isë dhe intelektual të tjerë nga Shkodrandhe Tirana. Nga Mali i Zi, me ftesë të veçan-të, ishin efendia Rifat Jusufi dhe OmerKajoshaj.

Vlen të përmendet se medreseja "HaxhiSheh Shamia" ka edhe shkollën e vajzave,në ndërtesë të veçantë në kuadër të së cilëska edhe konviktin dhe numëron mbi 400nxënëse.

Rifat Jusufi

Matura e njëmbëdhjetënë medresenë "HaxhiSheh Shamia" Shkodër

LAJM

MMeeddrreesseejjaa nnëë SShhkkooddëërr

EELLIIFF korrik, gusht 2006.islamske novinegazetë islame 16FEMRA ISLAME

Kur'ani, ProfetiMuhammed (a.s) dhe femra sibashkëshorte

Në lidhje me jetën bashkë-shortore, Kur'ani Famëlartëështë shumë i prerë. Kur namëson: ""ÇÇoonnii jjeettëë ttëë mmiirrëë mmeettoo"" (Kur'ani: 4:19) dhe: ""BBuurr--rraatt jjaannëë ppëërrggjjeeggjjëëss ppëërr ggrraattëë,,nnggaassee AAllll-- llllaahhuu kkaa ggrraadduuaarr ddii--ssaa mmbbii ddiissaa ttëë ttjjeerrëëtt ddhhee nnggaasseeaattaa kkaannëë sshhppeennzzuuaarr nnggaa ppaassuu--rriiaa ee ttyyrree.. PPrraannddaajj,, mmee aattëë qqëëAAllll-- llllaahhuu ii bbëërrii ttëë rruuaajjttuurraa,,ggrraattëë ee mmiirraa jjaannëë rreessppeekkttuueessee,,jjaannëë bbeessnniikkee nnddaajj ttëë ffsshheehhttëëss..EE aattoo qqëë uu kkeennii ddrroo kkrryyeellaarrttëë--ssiissëë ssëë ttyyrree,, kkëësshhiilllloonnii,, mmaaddjjeellaarrggoohhuunnii nnggaa sshhttrraattii ((ee mmëë nnëëffuunndd)),, eeddhhee rrrraahhnnii ((lleehhttëë,, nnëësseennuukk nnddiikkoojjnnëë kkëësshhiillllaatt aassllaarrggiimmii)),, ee nnëëssee jjuu rreessppeekkttoojjnnëë,,aattëëhheerrëë mmooss uu ssiillllnnii kkeeqq nnddaajjttyyrree.. AAllll-- llllaahhuu ëësshhttëë mmëë ii llaarrttii,,mmëë ii mmaaddhhii"".. (Kur'ani: 4:34)

Të dy këto ajete na obligo-jnë të kemi kujdes për femrëndhe ta respektojmë atë. Privile-gji i Zotit ndaj saj ka arritur deriaty sa e ka obliguar burrin tëpunojë për të siguruar mirëqën-ien e saj dhe begatitë e ndrysh-me materiale e shpirtërore.

Sigurisht, që sot në shoqë-rinë tonë shqiptare, kemi ne-vojë më shumë se kurrë përkëto mësime, për të rregulluarsadopak peshoret e prishuranga spekulimi i madh medi-atik dhe abuzimet e tij mekëtë çështje.

Ajo që më nxiti të shkruajlibrin "Përpjekje të dështuara"ishte një shkrim spekulativme qëndrimin e Islamit ndajgruas, në revistën "KLAN" pa-ra disa muajve, ku një bangaleme emër Taslima Nasren, ish-te e ftuara e rastit në llogorene qitjes!!

Kjo e fundit kishte marrë"carta bianca" dhe argumen-tonte si pa të keq dhe "qahej",si shumë të tjerë për femrënnë Islam.

Por realiteti, sikurse sqaro-va në libër dhe tashti, qën-dron krejt ndryshe, por ështëe domosdoshme që të përço-het, në mënyrë që njerëzit tëinformohen për vërtetësitëislame në lidhje me këtë a meatë çështje.

Para ca ditësh një mik më

pyeti: Si more, gruaja u blekame para në Islam? I thashë:Ku e mësove këtë? Ma ktheu:Pse a s'e ndjek "KKlloonniinn"? E py-eta: E ku ka studiuar ky "KKlloo--nnii", sa dëshmi ka marrë dheku i jep mësimet e tij për Isla-min? Tha: Mos u qesh o bu-rrë, se e kam fjalën për telen-ovelën e re...

Fatkeqësisht, në shumëraste në vendin tonë, janë tele-novelat, emisionet dhe shkri-met spekulative, ato që u mës-ojnë njerëzve "Islamin" dhe joburimet prej ku duhet tëinformohen për të!?

E duke u kthyer te tema,marr shkas nga hadithi i mëp-oshtëm: "Nuk përfiton njeriu,pas përkushtimit ndaj Zotit,më tepër se nga gruaja e mirë:Po e urdhëroi ( konform siste-mit hyjnor dhe logjikës së pas-tër), do t'i bindet. Po e shikoiatë, do t'i pëlqejë. Po i kërkoidiçka, do t'i përgjigjet. Po u la-rgua prej saj (në udhëtim,etj.), do të ruajë nderin e sajdhe pasurinë e tij" (Transmet-uar nga Hakimi dhe Ebu Dav-udi nga Ibni Abbasi r.a.), të sq-aroj, se Islami jo vetëm qëështë përkujdesur për femrën,por e ka mësuar atë të jetë mi-rësi për shoqërinë në përgjit-hësi e burrin e saj në veçanti,sikurse shihet qartë në ha-dith. Këtu më vjen të pyes: Sagrave muslimane sot, u hynëburrat në shtëpi dhe nuk lo-zin vendit, se u ikën pjesakryesore e ndonjë telenovele?!

Sa grave muslimane sot, imerr malli burrat e tyre t'ishohin të zbukuruara e të par-fumosura, ndërkohë që Prof-eti a.s porosiste për t'u zbuku-ruar e për t'u rregulluar, kurthoshte: "Kush të ketë flokë, let'i mirëmbajë" (Transmetuarnga Ebu Davudi, nga Ebu Hu-rejra r.a.), apo kur thoshte:"Zbukurimi i burrit është kur idel era dhe i fshihet ngjyradhe zbukurimi i femrës ështëkur i del ngjyra e i fshihet era"(Transmetuar nga Tirmidhiudhe Nesaiu, nga Ebu Hurejrar.a.), ose në rastin tjetër, kurporosiste se: "Prej natyrësnjerëzore është rruarja e sqe-tullave dhe prerja e thonjve"(Transmetuar nga Bukhariudhe Nesaiu, nga Abdull- llah

ibni Omer r.a.), apo kur shpre-hej: "E urrej femrën (gruanbashkëshorte) kur e shoh tëpalyer (për flokët) dhe të pazbukuruar (për sytë)"?! (Përm-endur në "Xhamiul- usul",4/744 nga Aishja r.a.)

Islami, e nderuar motër le-xuese, jo vetëm që është për-kujdesur për martesën e mus-limanes, por edhe e ka mës-uar atë se si të jetë një bashk-ëshorte shembullore, sikurseka bërë edhe me burrin, kurka thënë: "Besimtarët me bes-im më të plotë janë ata që ekanë moralin më të mirë. Mëtë mirët ndër ju janë ata qëjanë të mirë me gratë e tyre".(Transmetuar nga Tirmidhiu)

Cili burrë musliman, dukelexuar këtë hadith, nuk nxitetqë të jetë xhentil e i sjellshëmme gruan e tij? A nuk ështëkjo një nxitje e Profetit a.s.për të dashur gruan e për tanderuar atë? E nga këtu pyes:Sa burra muslimanë sot, huto-hen se kanë gra në shtëpi qëduhen dashur e respektuar,llastuar e privilegjuar, por ekalojnë jetën në një mënyrërutine e pa variacione? Ndosh-ta një fjalë e bukur e plot ndje-një sinqeriteti, mund të vlejë emund të sjellë harmoni ebegati në familje, pa e pritur epa e menduar. Profeti (a.s) namësonte: "Kur ndonjëri prejjush e do vëllanë e tij (besim-tar), le t'i thojë se e do". (Tran-smetuar nga Ahmedi, Bukhar-iu në "El- Edeb", Ebu Davudi,Tirmidhiu, Ibni Hibbani dheHakimi, nga El- Mikdad ibnMeadjekrib r.a..

Sigurisht që hadithi ka tëbëjë me vëllazërinë e besimitdhe dashurinë në mes dy bes-imtarëve, por a nuk është ed-he një mësim i madh që edhedy bashkëshortët besimtarë tëvëllazërohen për hir të All- lla-hut që martesa e tyre të lidhetjo vetëm me kurorën legjiti-me, por edhe me lidhjen e vël-lazërisë besimore, e cila nukndahet asnjëherë dhe përfun-dimin e saj e ka në xhenet? A-tëherë, le të vrapojë burrimusliman drejt gruas së tijbesimtare dhe le t'i thojë asaj:UUnnëë ttëë dduuaa ppëërr hhiirr ttëë ZZoottiitt!

Le të lexojmë me vëmend-

je, këtë dialog jashtëzakonishttë bukur në mes Profetit (a.s)dhe gruas së tij Aishes (r.a), icili përmban në vetvete shu-më mësime mirësie e mbarë-sie për çiftet muslimane, dia-log që na e tregon vetë zonja enderuar Aishe (r.a), kur thotë:"Më tha Profeti (a.s): "Unë e dimirë se kur je e kënaqur prejmeje dhe kur je e nevrikosurme mua". Thashë: Prej nga edi këtë? Tha: Sepse kur je ekënaqur prej meje thua: "Jopasha Zotin e Muhammedit",ndërsa kur je e nevrikosur memua thua: "Jo pasha Zotin eIbrahimit". Thashë: Po pashaAll- llahun, o i dërguar i All-llahut, nuk heq vetëm se em-rin tënd. (Transmetuar ngaMuslimi, nga Aishja r.a.)

Islami i ka mundësuar gjit-hashtu burrit musliman të fit-ojë pëlqimin e Zotit të tij e tëshpërblehet prej Tij, si në rastangazhimi ndaj familjes së tij,si rasti i hadithit profetik:"Shpenzimet e burrit për shtëp-inë e tij, janë sadaka (lëmo-shë)" (Transmetuar nga Buk-hariu dhe Tirmidhiu nga IbniMes'udi r.a.), ashtu edhe nërastet e kënaqësisë së tij per-sonale. Profeti ynë (a.s), kurdisa nga sahabët e tij muhax-hirë e të varfër (sipas komen-tit të autorëve Dr. Mustafa el-Bugha dhe Muhjid- din Mistonë librin e tyre: "El- vafi fi she-rhil- erbainen- nevevijje", fq.189) iu ankuan se pasanikëtpo merrnin gjithë ato sevapesi pasojë e shpenzimit të pa-surive aty ku i pëlqen All- lla-hut, ndër të tjera u tha: "A nukju ka dhënë edhe ju All- llahu(xh.sh) mundësi për të dhënësadaka? Edhe në marrëdhëni-et tuaja intime ka sadaka!Thanë: O i dërguar i All- llah-ut: A merr shpërblim ndonjëriprej nesh, duke kryer epshin etij? Tha: Po ta kryente atë nëharam, a do të dënohej? Kës-htu, edhe kur e kryen atë nëmënyrë legjitime, ka shpërbli-min e tij". (Transmetuar ngaMuslimi, nga Ebu Dherri (r.a),sikurse është transmetuar ed-he në rrugë të tjera)

Sa herë në muaj shëtit megruan tënde, vëlla musliman?Sa herë në muaj i sjell asaj njëlule a një dhuratë, sado mod-este? Sa herë në muaj i gatuan

asaj një gjellë nga "specialiteti"yt? Sa herë në muaj e merr atëpërkrah dhe së bashku shkonipër t'u falur në xhaminë krye-sore të qytetit a në atë më tëafërtën, ndërkohë që Profeti(a.s) porosiste: "Mos i ndalonirobëreshat e All- llahut ngaxhamitë e Tij" (Transmetuarnga Ahmedi dhe Muslimi, ngaIbni Omer r.a.), madje kurSalimi r.a i tha të atit, Abdull-llah ibni Omer r.a, se do tandalonte gruan e tij për të vaj-tur në xhami, ai u nevrikosshumë dhe i tha: "UUnnëë ttëë ttrreeggoojjkkëëttëë hhaaddiitthh ttëë PPrrooffeettiitt ddhhee ttiitthhuuaa ssee ddoo ttaa nnddaalloosshh aattëë?!".(Shih: Imam Mennavi, "FejdulKadir", vëll. 6, fq.520.)

Sa herë në muaj zgjohenisë bashku për të falë namaznate, ndërkohë që Profeti (a.s)thoshte: "Nëse burri ngrihetnatën dhe zgjon edhe familjene tij dhe falen së bashku dy re-kate, do shkruhen prej atyreqë e përmendin All- llahunshumë". (Transmetuar ngaEbu Davudi, Nesaiu, Ibni Ma-xhe, Ibni Hibbani dhe Hakiminga Ebu Hurejra r.a.)

Sa herë hani syfyr e iftarsë bashku, pasi të ketë ikurmuaji i Ramazanit?

Këto e të tjera si këto, janëdisa pyetje që çdo musliman imirë duhet t'i përgjigjet pozi-tivisht, në mënyrë që argu-mentimet tona për përkujde-sjen islame ndaj femrës të mosmbeten vetëm fakte të shkru-ara në rreshta!

E përfundoj këtë pjesë tëshkrimit, me porosinë e saha-biut të nderuar Ali ibn Ebi Tal-ib r.a, i cili thoshte: "Mos u sill-ni keq me gratë, edhe në qoftëse ato ju shajnë nderin dheudhëheqësit tuaj, pasi ato janëtë dobëta në forcë, frymë dhemendje” (Ka për qëllim domin-imin e ndjenjave dhe emocione-ve mbi mendjen e femrës. (Aut-ori))". (Marrë nga libri: "Sheba-bun hauler- Resul", të një grupistudiuesish në shtëpinë botu-ese: "Darul- kalem el- arabi", nëHaleb të Sirisë, fq. 11.)

All-llahumme na eduko tëjetojmë e të punojmë në rru-gën e pëlqimit Tënd! Amin!

MMuuhhaammeedd SSYYTTAARRII

Motrës sime... (2)

EELLIIFFkorrik, gusht 2006.islamske novine

gazetë islame17 KËSHILLA

Ruaju, mos ta lejosh vetentë bësh mëkat nën madhërinëe Allahut, e që vendi për mi-rëbërësi të mbesë i zbrazët, eqë për këtë qëllim të jesh ngaata që gjithmonë janë të pafat... HH.. AAllii r.a.

Bëhu fqinj i mirë, atëherëdo të jesh besimtarë. Dëshiro-ju të tjerëve atë që ja do vetes,atëherë do të jesh njeri i drejtë.

HHaassaann eell BBaassrrii

Qoftë në vende publike,qoftë në vende ilegale, Zotinduhet pasur frikë. Në pasuri(kur je i pasur) dhe në varfëri(kur je i varfër) njëjtë të vepr-osh. Të jesh i drejtë edhe kurje i zemëruar edhe kur je i gë-zuar. HH.. AAllii r.a.

Ibni Sina (Avicenës) i drejto-het një nxënës i tij e i thotë: "Psenuk e shpallë veten profet? Nedo të vazhdojmë të zbatojmëmësimet dhe traditat tua,sikurse i zbatojnë ithtarët endonjë profeti!" Në atë rast IbniSina nuk i foli. Pas disa ditësh,herët në një mëngjes të ftohtë,myezini i xhamisë po e thërristeezanin për namazin e mëngjesit.Ibni Sina e thërret atë nxënësdhe kërkon prej tij të shkojë nëkrua e ti sjellë ujë të ftohtë.Mirëpo, nxënësi përpiqet tabindë se uji i ftohtë është idëmshëm të pihet në mëngjes,madje se ai do të marrë ndonjësëmundje nga të ftohtit po tëdalë jashtë. Atëherë Ibni Sina ithotë: "A e dëgjon myezinin eMuhamedit, pas katër shekujve,nuk le pa zbatuar mësimet e tijaedhe pse është të ftohtë..."

Lëshoje shoqërinë e çdovëllai, shoku a të njohuri, prejtë cilit nuk ke kurrfarë dobieshpirtërore. MM.. DDiinnaarrii

Kam mësuar rreth katërmijë tradita të Profetit. Në me-sin e tyre kam zgjedhur vetëmnjë dhe kam vepruar sipas saj,të tjerat nuk më janë nevojitursepse në këtë kam gjetur shpë-timin dhe fatin tim dhe kamvërejtur se në të përfshihetshkenca e gjeneratave të paradhe të fundit. Profeti ka thënë:"Punoni për këtë botë aq sa dotë jetoni në të, për botën tjetëraq sa do të qëndroni atje, përAllahun xh sh aq sa u është inevojshëm dhe për zjarr aq samund ta duroni". SShheelleebbiiuu

Nëse nga frika e kërkoni

qetësinë e kënaqësinë e dashu-risë, më mirë mbuloni lakuri-qësinë tuaj, çaponin pragun esaj dhe kaloni në botën e pastinë ku mund të qeshni, porjo me tërë gazin dhe të qanipor jo të derdhni tërë lotët.

KK.. GGiibbrraann

Thuhet se Ibni Sina i kathënë një njeriu: "Çka do tëmund të jetë e dukur, kur asku-sh nuk do të jetë për të parë?".Dijetari në këtë i është përgj-igjur: "Çka nuk mund të shihet,kur ekziston dikush që e sheh ".

Kurrë nuk kam dëshirë tëflas me njeriun që ka shkruarshumë, por me atë që ka lexu-ar shumë. DDrr.. JJoohhnnssoonn

Nëse ne nuk kemi një tal-ent natyrorë për të njohur vle-rën morale të një vepre, atë-herë nuk do të kishte vleftë nëne as etika. AAlleekkss BBeerrttrraannii

Njeriu është i lirë në atë qëka dituri, dhe nuk është i lirënë atë që nuk ka dituri. GGaazzaallii

Shkenca nuk e ka kuptuaresencën e asnjë sendi në tërë-si. Vetëm i dimë emrat e këtyresendeve, por jo edhe esencën etyre. Ne në mes njëri tjetritshërbehemi me terma, ndërsaesencën e tyre nuk e njohim.

MM.. MMaahhmmuudd

Duhet të mësosh shumë,që të kuptosh se di pak.

MMoonntteennjj

I padituri habitet që sendetjanë ashtu siç janë dhe kjohabi është fillimi i diturisë. Iurti, përkundrazi, do të habitejnë rast se sendet do të ishinndryshe dhe jo siç i njeh ai.

AArriissttootteellii

Kurdoherë që diçka s'kemimundur të kuptojmë kemi thë-në se kjo rastësisht ka ndod-hur, por a është kjo e arsye-shme. MM.. MMaahhmmuudd

Puno sipas asaj që di, e dota mësosh edhe atë që nuk edi. GGaazzaallii

Kam mundur ti ngjalli tëvdekurit, por ka qenë e pa m-undur ta shëroj njeriun budal-la. IIssaauu a.s.

Më i marrë në këtë botë,është ai që e lë diturin dhenjerëzit e ditur, dhe shoqëro-

het me të paditurit dhe me ataqë e kalojnë kohën kot.

PPrroovveerrbb

Më mirë është diçka tëdish, se shumë të punosh. Samë pak që të dijë njeriu, aq mëi pa vlerë është. HH.. AAllii r.a.

Jepi përparësi shoqërisëmë shumë se vetvetes. Dhe në-se sheh njerëz që përmendindiçka të vlefshme (Allahunxh.sh) shoqëroju atyre, sepsenë qofsh i ditur, ata do të kenëdobi prej diturisë sate, e nëseje i padijshëm, do të mësoshdiçka prej diturisë së tyre.

LLll.. HHeekkiimm

Nëse mendon se me mje-kër je i ditur në jetë, atëherëcjapi mjekrosh është dijetar ivërtetë. LLuukkiiaannii

Kush mbartë më shumë senë të vërtetë mund të mbartë,do të dobësohet. Kush kreno-het me vetveten, do të mposht-et. Kush e mban veten të ngrit-ur nga njerëzit tjerë, do të jetëi mposhtur. Kush nuk kë-shillon, do të pendohet. Kushshoqërohet me njerëz të ditur,do të mësojë. Kush flet pak,nuk do të pendohet. LLll.. HHeekkiimm

Sa më shumë lexoni pa umenduar, aq më tepër bindenise dini shumë. Kurse sa mëshumë mendoni duke lexuar,aq më qartë e shihni se endedini shumë pak. VVoolltteerr

Ai që nuk është i bukur nënjëzet vitet e jetës; Ai që nukështë i fortë në tridhjetë vitet ejetës; Ai që nuk është i pasurnë dyzet vitet e jetës ; Ai qënuk është i dijshëm në peswd-hjetw vitet e jetës; Ai kurrënuk do të jetë as i bukur, as ifortë, as i pasur as i ditur.

HHeerrbbeerrtt

Nxënësi i pa vëmendshëmështë sikurse i dashuruari qënuk ka para. Udhëtari i padi-tur, është sikurse shpendi pakrahë. Dijetari që nuk e zba-ton diturinë e tij, është sikursedruri pa fryt. Besimtari i padi-tur është sikurse shtëpia padyer. SS.. GGjjuulliissttaannii

Librat janë testamenti i njëbrezi për brezin tjetër, këshillae plakut që po vdes për të riunqë po nis të jetojë, urdhri qëjep roja i cili e lë detyrën përrojën që i zë vendin. AA.. HHeerrcceenn

Nuk mjafton gjysma e jetëspër të shkruar një libër tëmirë, dhe gjysma tjetër për tandrequr. ZZhh.. ZZhh.. RRuussoo

Të jesh në mes librave ësh-të njësoj si të jesh në mes njer-ëzish, mund të biesh në shoq-ëri të mirë ose të keqe.

HHeellvveecciiuuss

Ligji i parë i artit është: Nëqoftë se nuk ke ç'të shkruash,hesht. Në qoftë se ke ç'të thua-sh, thuaje dhe mos gënje.

RR.. RRoollaann

Të jesh shkrimtar, do tëthotë të kuptosh se nuk di as-gjë, por synon të dish gjithçka.

MM.. NNeekkssee

E kanë pyetur një njeri:"Në çka përngjet dijetari i cilinuk vepron në bazë të diturisësë tij?" E ai i është përgjigjur:"Në bletën që nuk ka mjaltë. "

Dy njerëz do të vdesin dhedo ta marrin me vehte pikël-limin: Njëri është ai që ka pa-sur e nuk i ka shpenzuar, tjetriështë ai që ka pas dituri, pornuk ka vepruar në bazë të dit-urisë së tij. SS.. GGjjuulliissttaannii

Të shkruash nuk ështëkurrë vonë. Dyzetvjetori ështëmosha e vjetër e rinisë, ndërsapesëdhjetë vjetori është rinia emoshës së vjetër. SSeerrvvaannttee

Budallai gjithnjë gjen njëbudalla më të madh se vetenqë habitet me të. NN.. BBuuaalloo

I mençuri nuk i thotë tëbirit mos gabo, por gabo sa mëpak. SS.. FFrraasshhëërrii

Te i padituri, nuk ka asgjëmë të mirë se heshtja, porsikur ai ta dinte këtë, nuk dotë ishte i paditur. GGjjuulliissttaannii

I mençuri mëson prej pësi-meve të tjerëve, kurse budallaiprej gabimeve të veta. Kur dës-hiron të këshillohesh me dikëpër një punë tënden vetjake,atëherë më parë shih me vëm-endje se si i ka rregulluar aipunët vetjake. IIssookkrraattii

Kur e gjithë bota e kagabim, gjithë bota ka të drejtë.

RR.. KKiipplliinngg

Kur nuk keni argumente tëshëndosha për të kundërshtu-ar, më mirë mos thoni asgjë.

Një mbrojtje e dobët vetëm jashton forcat armikut, kurse he-shtja dëmton më pak se një pë-rgjigje e ngathët. KK.. KKaallttoonn

Urtësia e njeriut konsistonnë njohjen e së vërtetës. GGëëttee

Çdo fjalë që s'del prej mak-simës është vetëm dëm, e çdoheshtje e cila nuk është e baz-uar në të menduar, është vet-ëm pakujdesje. HH.. BBaassrrii

Mos i përdorni fjalët qënuk i përdorni duke menduar.

PP.. VVaalleerrii

Mësuesi që endet nën hijene tempullit, mes nxënësve të vet,nuk shprehet nga mendja, pornga besimi e dashuria, po qëllojtë jetë i urtë, ai nuk kërkon prejteje të hyjsh në shtëpinë e ditur-isë së tij, por të drejton kahpragu i mendjes sate. GGiibbrraann

Gjithkujt i bien në mend,mendime të marra, por i me-nçuri nuk i thotë. BBaahh

Së pari thuaji vetes, e nësevetë arrin ta marrësh kësh-illën, mund t'u flasësh edhe tëtjerëve, për ndryshe turpërohupara Krijuesit tënd. IIssaa a.s.

Ai që e din përmendëshdoktrinën edhe nuk e përmirë-son atë, gjegjësisht nuk e ndër-ron atë, përngjet me njeriun icili e ndezë llambën e i mbyllësytë. VViivveekkaannaannddaa

E kanë pyetur MuhammedEl Gazaliun, si e ke arritur kë-të dituri? Ashtu që nuk kamngurruar kurrë të pyes për di-çka që nuk kam ditur ështëpërgjigjur ai. GGjjuulliissttaannii

Kur një budalla na thotënjë lëvdatë, nuk na duket mëaq i trashë. FF..llaa RRooffuusshhkkoo

Mendimet, ashtu si edhenjerëzit, kanë rinin e tyre.

FF..BBeekkoonn

Kush do të shpinte në gjyqnëse grisë petkat që s'i zënë ud-hën askujt. Astronomi mund tëligjërojë mbi të kuptuarit e vet tëgjithësisë, por nuk mund të dhu-rojë atë të kuptuar. Këngëtarimund të këndojë me ritmet egjithë botës, por nuk mund të ja-pë veshin që kapë ritmin, as zë-rin që jehon. KK.. GGiibbrraann

Përgatiti: Hajrudin Muja

Nga antologjia e fjalës së mençur (III)

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 18IZ VJERSKOG žIVOTA

Prema programu mostar-skog muftijstva, 24.i 25. junaove godine, dr Izet ef. Terzić,glavni imam iz Mostara i mrSalih ef. Čolaković, direktorIslamskog centra u Mostaru,sa svojim saradnicima- ima-mima, posjetili su Odbor Isl-amske zajednice Ulcinj, Bar iTuzi.

U subotu, 24.juna, Ulcinjsu posjetili desetak članovamuftijstva mostarskog i prit-om u glavnoj Namazđah dža-miji održali prigodan progr-am, sastavljen od vaza i učen-ja odlomaka iz Mevluda.

Na samom početku, mus-afire je poselamio glavni im-am Redžep ef. Ljiković, kojiim je poželio hošgeldiju, i pr-itom naglasio: „Ulcinj je des-tinacija koju posjećuju raznigosti, ali, naši današnji gostisu Pejgamberovi nasljedni-ci.“ Potom je medžlis posela-mio i muftija Jusuf ef. Đoko-vić, koji je naglasio da nam jeMevlud omogućio da očuva-mo islam, dok će ubuduće tozavisiti od nas i našeg rada.Dr Izet ef. Terzić je, između

ostalog, rekao da nam jeAllah naredio da putujemopo Zemlji i vidimo „tragove“pa da o svemu tome razm-išljamo, da ibret i pouku uz-memo. Naveo je primjer vel-ikog islamskog učenjaka,Džemaludina Afganija, kojije na brodu srio nekog svešt-enika, koji ga je toliko izmo-rio pitanjima, da bi mu nakraju rekao: Pa zašto je kodvas dova musafira primljenakod Allaha? A on mu je od-govorio: „Pa kako ne bi bilaprimljena, pa evo ti primjera,vidi šta mi radiš cijelo vrije-me... koliko muka mi zada-de.“

Nakon izlaganja dr. Terzi-ća, mostarski imami su odr-žali prigodan mevludski pro-gram. Na kraju programa,mr. Salih ef. Čolaković, od-ržao je prigodan vazi-nasihat.

Sjutradan, 25. juna, mus-afiri su posjetili Bojanu,odakle su se uputili u StariBar.

Tačno u podne namas-kom vremenu, musafiri sustigli u Omerbašića džamiju.

Dobrodošlicu su im priredilisekretar Mešihata, Bajro Ag-ović, glavni imam iz Bara,Muidin ef. Miljaimi, i pred-sjednik Odbora, Suljo Must-afić. Poslije klanjanja podnenamaza, musafire je pose-lamio Muidin ef. Miljaimi, adžematlijama se obratio drIzet ef.Terzić. Kao i u Ulci-nju, i u Omerbašića džamiji,

musafiri su održali prigodanmevludski program. Takođesu posjetili prostorije i knji-žaru u džematu Novi Bar, od-akle su nastavili put za Tuzi.U Tuzima je musafire pose-lamio glavni imam, Islam ef.Pepić, zatim je sekretar Me-šihata, Bajro Agović, predsta-vio goste iz Mostara i izrazionadu da će sličnih posjeta,

ako Bog da, biti još češće, jersu veoma važne i višestrukokorisne.

Dr Terzić je džematlijamaI ovdje održao prigodni vaz.

Musafiri su organizovanoposjetili medresu u izgradnjiu Milješu, a zatim nastaviliput za Mostar.

B. AgovićS. Ukoshata

Dvadeset prvog 6. 2006. godine,u prostorijama Odbora Islamske zaj-ednice Bijelog Polja, održan je skuppovodom prisjećanja na rahmetlijekoji su tragično izgubili život u sao-braćajnoj nesreći koja se dogodila23.01.2006.na pruzi Beograd-Bar, umjestu Bioče.

Članovima porodica koji su u tojnesreći izgubili svoje najmilije obra-tio se Predsjednik Odbora IZ-e Bije-lo Polje, prof. Mithat Bahović, koji jeposelamio delegaciju iz Novog Pa-zara koja je došla u posjetu BijelomPolju ispred Mesihata Islamske zaje-dnice Sandžaka, koji je kao i Meš-

ihat IZ Crne Gore, organizovao akci-ju prikupljanja sredstava za porodicekoje su izgubile svoje najbliže u tojsaobraćajnoj nesreći.Prisutnima seobratio prof. Rešad ef. Plojović, Ru-kovodilac mearifske Službe Mešiha-ta IZ-e Sandžaka, koji je prenio sel-ame mufije Muamera ef. Zukorlića.

- Mi želimo na skroman način po-tvrditi našu neraskidivu bratsku ve-zu, a to je vjera Islam. Pored činjen-ice da živimo u razdvojenim država-ma, naša veza sa ovim dijelom Sand-žaka funkcioniše i pokazuje plodovesvog funkcionisanja. Mi kao musli-mani svjesni smo činjenice da nas

Allah dž.š. stvara, i naš život na ov-om svijetu često izloži situacijamakako bi mi na pravi način pokazalisvoju snagu i svoju vrijednost, i ovošto se desilo ove godine jeste velikiispit za nas i od ovoga zavisi kakavće biti naš rezultat na budućem svij-etu – istakao je Plojović. “Svjesnismo činjenice da zlo koje pogodi ne-koga je zlo koje može pogoditi svenas. Ako nekoga tuga pogodi i tu že-limo zajedno biti, i takođe tu smo savama i u radosti da podjelimo to, jerje to nešto čemu nas uči naša Vjera”,kazao je on.

Predsjednik Odbora IZ-e Bijelo

Polje naveo je da je Mešihat Islam-ske zajednice u Crnoj Gori, kroz ak-cije prikupljanja sredstava za pomoćpostradalim u nesreći, prikupio8.100,00 eur koji su uplaćeni VladiRCG za pomoćpovrijeđenim i postr-adalim u ovom događaju. Od toga jena teritoriji Odbora IZ-e Bijelo Poljeprikupljeno 683,00 eur

Ovu skromnu hediju su primiliporodice rahmetlija: Maha Trublja-nina, Esada Hadžibegovića, AmeleTopuzović, Naide Halilović, Ruva iDžeka Višnjića, Selma i AjseleKuč.

N. Mušović

Prisjećanje na žrtve željezničke nesreće kod Bioča

Posjeta muftijstva mostarskog Ulcinju, Baru i Tuzima

Vjera nas povezuje, zbližava iučvršćuje naše odnose

GGoossttii iizz MMoossttaarraa iisspprreedd PPooddggoorriiččkkee mmeeddrreessee

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame19 IZ VJERSKOG žIVOTA

23.06.2006. Odbor Islamske zajednice uBijelom Polju posjetio je crnogorski muftijaJusuf ef. Đoković. Muftija je održao hutbu nadžuma namazu, gdje je govorio o vjerovanju uAllaha dž.š., kao i ljubavi prema Njemu iNjegovom Poslaniku. Između ostalog, muftijaje spomenuo važnost vjerovanja u Allaha dž.š.i primjenjivanje njegovih zakona u životu čov-jeka, zatim kako slijediti put Muhammeda a.s.i kako razumjeti njegovu praksu.

U toku razgovora sa muftijom razmijenjenasu mišljenja oko aktuelnih dešavanja i planovaza budućnost Odbora Islamske zajednice uBijelom Polju.

Na pitanje muftiji šta bi bilo najpotrebnijeuraditi u Bijelo Polju, on je istakao potrebu gra-dnje nove džamije. “Istorija Bijelog Polja svje-doči da je ovdje imalo dosta učenih ljudi, i nar-od ovoga podneblja zaslužuje ne samo džamijuveć i mnogo više” – istakao je Jusuf ef. Đoko-vić. “Uvijek kada bi došao u vaš grad osjećaobih se zadovoljnim osjetivši tu islamsku atmos-feru u Bijelom Polju. Dosta stvari se promijeni-

lo u zadnjih nekoliko godina. Takođe se da pr-imijetiti koliko je novih lica koji su počeliobavljati namaz i koji svoj život pokušavaju us-kladititi sa intencijama islama. Džamija je bilaprepuna i po tome se vidi da je potrebno gradi-ti novu. Takodje treba raditi na saradnji sa ost-alim džematima jer Bijelo Polje je najveći gradu Crnoj Gori po broju muslimanskog stano-vništva.”

Imam gradske džamije, Irfan ef. Hasanović,upoznao je muftiju sa vjerskim životom u Bi-jelom Polju i radom vjerske pouke, kao i ostal-im aktivnostima. Samo u toku ovog mjeseca,bjelopoljski Odbor su posjetili drugi Sekretarmalezijske Ambasade iz Sarajeva, gosp. MohdRozaimi Harun, konzularni predstavnik ČeškeRepublike u Crnoj Gori, gosp. Petr Šmejkl imnogi drugi.

Aktivnosti Odbora Islamske zajedniceBijelog Polja postaju sve plodotvornije.

U toku je rekonstrukcija džamije u Kori-tima, a odavno započeta izgradnja Gasalhanedobija na dinamici. Nijaz Mušović

Muftija Đoković posjetiobjelopoljski Odbor

Delegacija Kulturnog cen-tra Irana u Beogradu, koju susačinjavali direktor Centra,gospodin Merhdad Agahi, injegov savjetnik, gospodin Sa-id Irani, boravila je, 10 jula, uzvaničnoj posjeti Islamskojzajednici Crne Gore. Reis Ri-fat ef. Fejzić je upoznao gosteo radu i ustrojstvu Islamskezajednice Crne Gore i ponu-dio punu saradnju sa ovim Ce-ntrom. Predložio je da se osn-uje Kulturni centar IslamskeRepublike Irana u Crnoj Gori,jer su, po njegovim riječima,ambijent i uslovi djelovanja nakulturnom nivou, puno pov-oljniji nego u Srbiji.

Gospodin Agahi je prijed-log shvatio ozbiljno i ponudiointenzivniju saradnju sa Meši-hatom, predloživši da u mjese-cu Ramazanu pošalje iz Iranaučače Kur'ana koji bi učiliKur'an u svim Odborima IZ-eCrne Gore, te slanje imamana kurseve u Iranu. Gosti suizrazili spremnost da štampa-ju islamsku literaturu, a na-ročito onu koja će svojim sa-držajima spajati šije i sunije.

Gosti iz KC Irana su radnuposjetu iskoristili i za susret sapredstavnicima „Almanaha“,gospodinom Atvijom Kerović-em i akademikom ZuvdijomHodžićem, sa kojima su razgo-varali o uspostavljanju sarad-nje i boljem upoznavanju sairanskom knjizevnošću i uop-šte persijskom kulturom. Gos-podin Kerović je goste upoz-nao o djelatnostima ovog nevl-adinog udruženja, poklonivšigostima nekoliko publikacijakoje je ovo Udruženje izdalo.Zuvdija Hodžić je istakao dasu radovi ovdašnjih književni-ka uveliko vezani za Istok i is-točnjačku civilizaciju, pa bistoga bolje i prioritetnije biloda odnosi između Goste je pri-mo i predsjednik OIZ- Podgo-rice, Nedžad Drešević, glavniimam Džemo ef. Redžemato-vić, sekretar Odbora Esad Me-rulić i član NVO „Šeher“ Me-hdi Šabanadžović, a gosti suposjetu završili razgovorom sapotpredsjednikom Skupštine,Rifatom Rastoderom i mini-strom za kulturu u Vladi RCG,Vesnom Kilibardom. Dž.R.

Predstavnici Nedve, Sameer Halawani i Wail Al Kurdi, posjetilisu, 11. jula, Islamsku zajednicu Crne Gore i tom prilikom dostavilifinansijsku pomoć za Podgoričku medresu u iznosu od 32 hiljadeeura. Gosti su, takođe, u ime Islamske Banke za razvoj (IDB) izDžedde, potpisali Memorandum o stipendiranju studenata iz CrneGore od strane IDB. Sekretar Mešihata, Bajro Agović, inače potpis-nik ovog Memoranduma u ime Islamske zajednice Crne Gore, iOmer Kajoshi boravili su ranije u Saudijskoj Arabiji, kada su i poz-vali uvažene goste da posjete Islamsku zajednicu. Očekuje se da ćese stipendiranje studenata započeti u bliskoj budućnosti. Elif

Kuvajtska humanitarna organizacija ''KućaZekata'' obavijestila je, 25. jula, MešihatIslamske zajednice Crne Gore o odluci daPodgoričkoj medresi dodijeli 30 hiljada eura zapostavljanje trafostanice. Donatori su istakli daće se transfer sredstava obaviti preko kancelar-ije Unije humanitarnih udruženja Kuvajta uTirani, odnosno njenog direktora, Ibrahima elFakia, koji je od ranije uključen u aktivnostioko pomoći medresi.

Ova pomoć je plod ranije posjete pred-

stavnika Mešihata, Omera Kajoshaja, Kuvajtu,i brojnim komunikacijama koje je imao tokomNaučnog seminara u Kuvajtu, u maju mjesecu.Na seminaru su gostovali brojni islamskiautoriteti, među kojima i dr Jusuf el Kardavi.

Predstavnik Mešihata se tom prilikom sas-tao i sa predsjednikom kuvajtske Humanitarneorganizacije, Jusufom el Hadžom, koji je i uti-cao da se Podgoričkoj medresi dodijeli finansi-jska pomoć.

Elif

„Kuća Zekata” doniraMedresu sa 30 hiljada eura

SSaa iissllaammsskkoogg nnaauuččnnoogg sseemmiinnaarraa uu KKuuvvaajjttuu

Predstavnici Nedve posjetili Mešihat

32 hiljade eura za Medresu iz S. Arabije

Delegacija KC Iranaboravila u Crnoj Gori

SSuussrreett uu MMeeššhhaattuu

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 20OKO NAS

Podgorica - Sudija Osnovn-og suda u Podgorici, SenkaDanilović, dosudila je ukupno45.000 eura majci i sestri Sa-nina Krdžalije, koji je 1992. go-dine deportovan iz Crne Goreu Bosnu.

Presuda sudije Danilović jeprva koja je izrečena po jednojod 33 tužbe koje su podnijeleporodice deportovanih Bošnja-ka, a ukupni odštetni zahtjeviiznose više od 40 miliona eura.

Porodica Krdžalije je, zbognjegove smrti, tražila više odpola miliona eura od državeCrne Gore na ime obeštećenjazbog pretrpljenih i budućihduševnih bolova.

Nakon što je 25. maja1992. godine predat upravni-ku logora u Foči, Krdžalija sevodio kao nestala osoba, ali su13 godina kasnije njegovi pos-mrtni ostaci pronađeni i sahra-njeni.

Sudija Danilović je, među-tim, u presudi navela da je diotužbenog zahtjeva za nadokna-du materijalne štete bez osno-va i da je zatraženo obeštećen-je neprimjereno i neprihvatl-jivo za sud, pri tom se pozivaj-ući na stavove Višeg suda i Ev-ropskog suda za ljudska prava.

Za sud je nesporno, kako senavodi u presudi, da je Krdž-alija nezakonito uhapšen uHerceg Novom. Sudija nije pri-hvatila stav tužilaštva, koje jezastupalo državu, da su crnogo-rski policajci u saradnji sa kole-gama iz Bosne i Hercegovinepostupali u skladu sa zakonom.

Ona je navela da je, po tadavažećem Ustavu SRJ, pravo naličnu slobodu bilo zagaranto-vano i da je crnogorska polici-ja mogla da isporuči bosanskogizbjeglicu samo u slučaju da sesumnjičio za izvršenje kri-vičnog djela.

- U konkretnom slučaju, or-gani države su, ne donosećinikakvo rješenje, lišili slobodeKrdžaliju, što je neustavno ikažnjivo. Sud je utvrdio da jecrnogorska policija hapšenji-ma i deportacijom Bošnjakapovrijedila odredbe Konvecijeo statusu izbjeglica kojom jepredviđeno da nijedna državapotpisnica neće protjerivati

izbjeglice na teritoriju gdje binjihov život mogao biti ugrož-en. Smrt Sanina Krdžalije jeposljedica opasnog nezakoni-tog postupanja crnogorske po-licije - piše između ostalog uobrazloženju presude.

Krdžalijinoj majci Sejdi do-suđen je iznos od 25 hiljadaeura, a sestri Saneli 20 hiljadaeura na ime duševnih bolovazbog smrti bliskog lica.

Tužbeni zahtjev odbijen jeu dijelu koji se odnosi na nak-nadu štete zbog povrede pravaličnosti, pretrpljenog straha inaknade materijalne štete poosnovu izgubljenog pomagan-ja. (Vijesti, 30. juna)

Prva presuda za deportaciju 1992, majci i sestri Sanina Krdžalije dosuđeno 45.000 eura

Država kriva jer je policija slala u smrt

Dizdarević potvrdio autentičnost

Potvrđena je autentičnost informacije crnogorskog MUP-a o deportaciji Bošnjaka u RS od prije 14 godina

Bivši potpredsjednik Skupštine Crne Gore, Asim Dizdar-ević, svjedočio je na završnom ročištu glavne rasprave u pre-dmetu porodice Safeta Buljubašića, pred Osnovnim sudom uPodgorici. Državno tužilaštvo Crne Gore ranije je osporiloautentičnost informacije, zbog čega su zastupnici musliman-skih porodica bili prinuđeni da za svjedoka pozovu Dizdare-vića koji je u vrijeme deportacije 1992. godine, bio potpred-sjednik parlamenta.

Dizdarević je u tom svojstvu i dobio informaciju MUP-a odeportovanim Bošnjacima, pa je u svedočenju to i potvrdio.

Crnogorska policija je u maju 1992. godine uhapsila većibroj Bošnjaka koji su iz Republike Srpske bili prebjegli u Cr-nu Goru. Policija ih je deportovala vlastima Republike Srps-ke i oni su potom ubijeni.

Porodice deportovanih od države Crne Gore traže i većunovčanu sumu, kao naknadu nematerijalne štete zbog depo-rtacije i krajnje sudbine svojih članova. (Beta, 28. juna)

Sarajevo, 30. juna - Zalaganjem Husejna Panjete, doskorašn-jeg ambasadora Bosne i Hercegovine u Državi Katar i AbullahaAlija Kafuda, Vijeće za kulturu, umjetnost i nasljeđe Katara, načelu sa dr Muhamedom Abdul Rahimom Kafudom, doniralo jeGazi Husrev-begovoj biblioteci u Sarajevu vrijednu kolekcijuknjiga na arapskom jeziku iz više naučnih oblasti.

Ovom donacijom Gazi Husrev-begova biblioteka značajno jeobogatila knjižni fond.

(MINA)

Donacija za GHB biblioteku

HHeerrcceegg NNoovvii

Dr Cerić primioIhsanoglua

Sarajevo, 26. juna (MINA) – Reisu-l-ulema BiH, dr Mustafaef. Cerić, primio je Generalnog sekretara Organizacije IslamskeKonferencije (OIC), Ekmeludina Ihsanoglua, koji se nalazi uzvaničnoj posjeti BiH.

Razgovarano je o budućim vidovima saradnje Islamskezajednice i OIC.

Reisu-l-ulema dr Mustafa Cerić je Ihsanoglua informisao ojubilejima Islamske zajednice koje će imati u 2007. godini, kadaće obilježiti 470 godina Gazi Husrev-begove medrese i bib-lioteke, 120 godina Mektebi-nuvaba, 30 godina Fakulteta islam-skih nauka i 1240. godišnjicu smrti imami Azama Ebu Hanife.

Reis dr Cerić je pozvao Ihsanoglua da lično prisustvuje ovimobilježavanjima, što je Ihsanoglu prihvatio.

U nastavku suđenja šesto-rici optuženih za ratne zloči-ne u Zvorniku 1992. godine,zaštićeni svjedok "Beta" opis-ao je kako su srpski teritori-jalci mučili zarobljenika Abd-ulaha Buljubašića, zvanogBubica, nabijanjem na kolac.Pred Vijećem za ratne zločineOkružnog suda u Beogradu,kao jedan od tridesetak zaro-bljenih Bošnjaka na lokalite-tu "Ekonomija", svjedok "Be-ta" je rekao da su njemu nep-oznati srpski teritorijalci, ko-je je predvodio izvjesni "plavisa brkovima", odgovorni zaBuljubašićevo stradanje umaju 1992. godine.

Zaštićeni svjedok je rekaoda je vidio kako je "plavi", diodva metra dugog drvenog ko-lca gurnuo u kičmeni završe-tak zarobljeniku, koji je poč-

eo da jauče. Prema riječimasvjedoka, Buljubašića su posl-ije mučenja nepoznati teritor-ijalci izveli iz prostorije u koj-oj su držani zarobljenici na"Ekonomiji", i potom se čulokako su ga usmrtili iz vatren-og oružja.

Zaštićeni svjedok "Beta"rekao je da je na lokalitetu"Ciglana" izvjesni teritorijalac"Pufta" prvo odsjekao nožemuvo Ismetu Čiraku, da bi gapotom zaklao. Prema optužn-ici, maja i juna 1992. godine,nekoliko pripadnika jediniceTeritorijalne odbrane Zvorn-ika "Žute ose" u Domu kul-ture u Čelopeku ubili su 19od 163 zlostavljana Bošnjakaiz sela Divič, kao i dvojicuzarobljenika u "Ekonomiji" ijednog u "Ciglani".

(DANAS, 12. jula)

Nastavljeno suđenje šestorici optuženih za ratne zločine u Zvorniku

Nabijanje nakolac, siječenjeušiju i ubistva

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame21 OKO NAS

Po svemu sudeći, nesvaki-dašnji spor između Islamskezajednice Sandžaka i Konzor-cijuma, koju čini 15 uglednihnovopazarskih biznismena, bi-će riješen - dogovorom. To jebio razlog da muftija sandžač-ki, Muamer ef. Zukorlić, otka-že miting u centru Novog Pa-zara na kojem su pripadniciIslamske zajednice namjerava-li da izraze protest zbog ne-davne "nezakonite" prodaje(privatizacije) popularne rob-ne kuće "Pazarka" u kojoj je do1945. godine bilo sjedišteIslamske zajednice.

Mešihat Islamske zajedni-ce saopštio je da je muftija Zu-korlić, sa saradnicima, u pro-storijama dosadašnje Robnekuće "proučio dovu i takbire"čime je i simbolično ozvaniče-no njeno vraćanje Islamskojzajednici. U saopštenju se, uzzahvalnost vjernicima na po-dršci i razumijevanju, navodida će se spor riješiti dogovo-rom i da slijedi potpisivanjeugovora sa Konzorcijumom bi-znismena koji je u "paketu" saTrgovinskim preduzećemUNIPROM kupio i robnu ku-ću "Pazarka".

U spornoj Robnoj kući tre-

nutno su i njen kupac, firma"Rekić" (član Konzorcijuma),koja ima samouslugu na pr-vom spratu, i Islamska zajed-nica, koja je ušla u prostorijena drugom spratu. Detalji do-govora i budućeg ugovora ni-jesu poznati.

Do prije nekoliko danaMešihat Islamske zajednice imuftija Zukorlić žestoko suoptuživali Konzorcijum bizni-

smena koji je kupio, ali iAgenciju za privatizaciju, kojaje prodala Robnu kuću "Pazar-ka". Kupci su nazivani nevjer-nicima i ljudima koji rade pro-tiv islama, a prodavci grubimprekršiocima zakona. Upuće-no je i pismo premijeru Koštu-nici da zaustavi "nezakonitu"prodaju Robne kuće i učinisve da se ona vrati Islamskojzajednici. Između ostalog, na-

vedeno je da je zgrada sve do1945. godine bila sjedišteIslamske zajednice, da je neza-konito oduzeta i da po najno-vijem Zakonu o vraćanju imo-vine crkvama i vjerskim zajed-nicama (donijetom 2. juna ovegodine - zgrada prodata 22. ju-na) treba da bude vraćena pr-vobitnom vlasniku. Muftiju jepodržalo još sedam vjerskihkonfesija u Srbiji.

Da li će sve biti riješeno uNovom Pazaru, dogovorom iz-među kupaca i MešihataIslamske zajednice (muftije),ili će Agencija za privatizacijuponištiti nedavnu aukciju odr-žanu u Beogradu, znaće se na-rednih dana.

(V.N. 9. jula)

Ambasador SAD u Beogradu,Majkl Polt, ponovio je, 11. jula, pozivvlastima u Srbiji da ubrzaju istragu oslučaju braće Bitići, američkih državl-jana koji su ubijeni u Srbiji prije sedamgodina, i da podignu optužnice protivizvršilaca. U saopštenju AmbasadeSAD ističe se da, "iako se u Srbijitrenutno vodi istraga prema kojoj suuhapšene tri osobe osumnjičene da suučestvovale u ovom slučaju, do sada,sedam godina poslije ubistava, još nijepodignuta nijedna optužnica".

Tijela braće Ilira, Mehmeta iAgrona Bitićija, s vezanim rukama iranama od metaka na glavi, pronađenasu 2001. godine u masovnoj grobnici uPetrovom Selu kod Kladova.

Polt poziva vlasti u Srbiji da "riješeovaj slučaj što prije, bez obzira na togde će ih dokazi odvesti, da kaznepočinioce ovog kriminalnog čina izatvore slučaj i donesu pravdu porodi-ci Bitići". Trojica braće Bitići rođeni suu SAD i živjeli su u Njujorku prijedolaska na Kosovo tokom konflikta

1999, gdje su se kao pripadnici takoz-vane "Atlantske brigade" borili uredovima OVK. Po završetku NATOkampanje, 26. juna 1999. uhapsile suih srpske vlasti na administrativnojgranici sa Srbijom zbog kršenja zakonao kretanju i boravku stranaca i osudilena 15 dana zatvora.

Poznato je da su braća Bitići posli-je izdržane kazne u zatvoru uProkuplju, 8. jula iste godine odvedenibijelim džipom bez tablica "u nepoz-natom pravcu". Poslije godinu dananjihovi leševi pronađeni su u jednoj oddvije masovne grobnice u PetrovomSelu, u neposrednoj blizini bazePosebnih jedinica policije. Sva trojicasu bila vezana žicom, s povezimapreko očiju i ranama na glavi nanije-tim vatrenim oružjem. Njihov identitetje otkriven kada su u džepovimajednog od njih pronađena sudskarješenja o puštanju iz zatvora.

Tužilaštvo za ratne zločine Srbijesaopštilo je 1. marta ove godine da jezatražilo sprovođenje istrage protiv

dvoje osumnjičenih za ratni zločin nadzarobljenicima 1999. godine - braćomBitići, ali zbog interesa istrage imenaosumnjičenih nijesu objavljena.

Podsjećamo da je brat žrtava ovogzločina, Fatos Bitići, ranije izjavio za“Danas” da je naredbu za ubistvo nje-gove braće izdao Goran Radosavljević -Guri. On je rekao da je to vidio u izjavipolicajca iz Prištine koji ju je daoistražnom sudiji u Kladovu.

Sredinom maja MUP Srbije priveo

je pripadnika novosadske Žandarmeri-je, Aleksandra Nikolića, zbog sumnjeda je učestvovao i pomagao u prebaci-vanju tijela braće Bitići iz Prokuplja uPetrovo Selo. Tada je takođe najavljenadopuna istrage i saslušanje još 17osoba u svojstvu svjedoka. Riječ je oosobama koje su bile na obuci speci-jalne policijske jedinice i operativno-potražne grupe čiji je komandant bioGoran Radosavljević - Guri.

Ambasador SAD u Beogradu pozvao vlasti u Srbiji da što prije riješe slučaj egzekucije braće Bitići

POLT: Kaznite počinioce bez obzira na to ko su

AMBASADA SAD: Pogubili ih predstavnici vlasti

Braća Bitići su se zatekla na teritoriji Srbije jer su vozili komšiju MiroslavaMitrovića koji je ranije izbjegao u Kraljevo, a na Kosovo se vratio da traži sinavojnika. Trojica braće pošli su kombijem ka Srbiji kada su na administrativnojgranici sa Srbijom, Bitići uhapšeni bez ijednog dokumenta. Osuđeni su uProkuplju 27. juna na 15 dana zatvora.

- Četiri dana prije isteka kazne, 8. jula, predstavnici srpskih vlasti su ihodveli u Petrovo Selo, ilegalno zadržali i kasnije pogubili - tvrdi se u saopšten-ju Ambasade SAD u Beogradu.

Islamska zajednica Sandžaka traži da joj se vrati nezakonito oduzeti objekat

Spor oko robne kuće „Pazarka”

Tahirbegovićustupaobjekat

U trenutku kada je, zb-og kupovine "Pazarke" naj-više napadan, ugledni no-vopazarski biznismen Dže-mal Tahirbegović, vlasnikfirme "Rekić", članice Kon-zorcijuma koja je godinamabila zakupac ove robne ku-će, izjavio je da je objekatkupio strogo po zakonu, ada je, ipak, kao dobar vjer-nik, spreman da ga, posliješest godina korišćenja, po-kloni Islamskoj zajednici za- najljepšu džamiju u San-džaku. Da li će Robna kućaikada postati džamija tako-đe ostaje da se vidi.

NNoovvii PPaazzaarr

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 22OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Od početka izraelske ofanz-ive 12. jula u Libanu, za samodeset dana, raseljeno je više odpola miliona stanovnika, pogi-nulo 310 ljudi, uglavnom civi-la, dok je preko 1000 osoba ra-njeno. Izraelska vojska je tako-đe saopštila da ne isključujemogućnost “kopnene invazijeLibana kao dio ofanzive protivHezbolaha”.

Desetine hiljada demon-stranata u nekoliko arapskihgradova protestovalo je zbogizraelskog napada i nedostatkaakcije arapskih vlada da zaust-ave ofanzivu. Američki savezn-ici kao što su Egipat, Jordan iSaudijska Arabija, kritikovalisu akcije Hezbolaha i nazvaliih "opasnim".

U međuvremenu, na dese-tine hiljada stranaca očajničkipokušava da pobjegne od bom-bi i ode iz Libana. Glavni pute-vi za evakuaciju vode prekoKipra i Sirije. U Libanu trenut-no ima oko 40.000 državljanaKanade, 25.000 državljanaSAD, preko 20.000 Francuza...

„Bili smo šokirani kada subombe počele da padaju u bli-zini hotela. Usred noći nas jeprobudila jaka detonacija. Dje-ca su plakala. Niko nam nijepomogao, ne znamo šta daradimo“, kaže Monika koja seprije 16 godina udala za Lib-anca. „Ovo je divna zemlja, lju-di su je iz ruševina ponovo sa-gradili. Sada sve ponovo liči na1990. godinu, pola zemlje jerazrušeno“, rekla je Monika.

ZZaalliivvsskkee zzeemmlljjee ššaalljjuu 9900mmiilliioonnaa ddoollaarraa ppoommooććii LLiibbaannuu

Vlade tri zalivske države ob-avezale su se 17. jula da će up-utiti 90 miliona dolara pomoćiLibanu. Svi vodeći listovi izzalivskog regiona optužili suSAD zbog toga što podržavaIzrael u njegovoj ofanzivi u Li-banu. Saudijska Arabija, Uje-dinjeni Arapski Emirati i Kuvajtobavezali su se da će uputitipomoć Libanu pošto je libanskipremijer Fuad Saniora izjavioda izraelski nemilosrdni napadivode zemlju u katastrofu.

EEUU ii UUNN ttrraažžee rraassppoorreeđđii--vvaannjjee mmiirroovvnniihh ssnnaaggaa uuLLiibbaannuu

Sastanak Arapske lige uKairu još jednom je pokazao

podijeljenost i nemoć arapskihsusjeda da riješe problem uvlastitom regionu.

„Bliskoistočni mirovni pro-ces je mrtav”, rekao je general-ni sekretar Arapske lige, AmrMusa, i dodao da jedino Savjetbezbjednosti UN ima moć datrenutno nešto uradi.

Visoki zvaničnik EU Ha-vijer Solana izjavio je da nevjeruje u skori prekid vatre naBliskom istoku i izrazio pesim-izam povodom šansi za prekidneprijateljstava između Izraelai pobunjenika Hezbolaha.

Evropska unija je saopštila,17. jula, da je razmotrila ras-poređivanje mirovnih snaga uLiban kao pokušaj zaustavljan-ja sukoba između Izraela i ger-ilaca Hezbolaha. "To znači daće EU ili UN imati mirovnu ul-ogu", izjavio je finski ministarinostranih poslova Erki Tu-om-ija, čija zemlja trenutno presje-dava EU.

S druge strane, nakon rani-

jeg protivljenja izraelskog pre-mijera, Ehuda Olmerta, raspo-ređivanju međunarodnih sna-ga u Libanu, izraelski ministarodbrane, Amir Perec, izjavio jeda će Izrael prihvatiti raspor-eđivanje privremenih međuna-rodnih snaga na granici sa Li-banom, ali je predložio da biNATO mogao da ih predvodi.Prema njegovim riječima, Izr-ael neće tolerisati povratak pri-padnika Hezbolaha duž gra-nice.

"Realnost je da se nasiljeneće zaustaviti ako mi ne stvo-rimo uslove za to", rekao jeBler poslije razgovora s genera-lnim sekretarom Kofijem Ana-nom u okviru samita G-8 u Sa-nkt Peterburgu. Generalni sek-retar UN apelovao je na Izraelda poštuje međunarodno pra-vo i poštedi živote civila. "Poz-ivam obje strane da imaju naumu obaveze koje proizlaze izmeđunarodnog prava i poštedeživote civila i civilnu infrastru-

kturu", poručio je Anan. Gen-eralni sekretar je apelovao naprekid vatre kako bi se omog-ućilo raspoređivanje međunar-odnih snaga u regionu. "Trebada postignemo da obje strane ,što je prije moguće, prihvateprekid vatre kako bismo imalivremena da radimo", rekao jeAnan na konferenciji za nov-inare.

Britanski premijer Toni Bl-er izjavio je da je "jedini način"za zaustavljanje sukoba u re-gionu raspoređivanje mirovnihsnaga u južni Liban. To bi iIzraelu dalo razloga da zaus-tavi svoje napade, dodao je Bl-

er. U Nacrtu deklaracije koji jepredstavljen na zasjedanju mi-nistara inostranih poslova EUkaže se da EU "apeluje na hit-nu uzdržanost". Takođe, u nac-rtu deklaracije se Liban pozivada "ponovo uspostavi svoju su-verenost na nacionalnoj teri-toriji" i apeluje na Izraelce da"ne djeluju u nesrazmjernomstilu" protiv militanata Hezbo-laha. Deklaracija je kompro-mis između američke pozicijepodržavanja izraelskog pravada brani sebe protiv teroristič-kih napada i pogleda drugihzemalja Grupe 8 da je Izraelprivukao prekobrojne snage.

Najnovija agresija Izraela

Izrael napao Liban

Istorija se na Bliskom istoku ponavlja,ali ne u obliku farse već u vidu ciklusaeskalacije nasilja i ratova. Liban je ponovou ratnom požaru. Taj "deja vu" mozaikupotpunjuje američki veto u Sav-je-tubezbjednosti UN, čime je spriječena osudaakcije Tel Aviva, i relativno mlak apel lid-era G8 sa samita u Sankt Peterburgu. Vo-đe osam najrazvijenijih industrijskih ze-m-alja svijeta okrivili su u zajedničkoj izjaviradikalne, islamske poärete Hamas i Hez-bolah za eskalaciju nasilja i dali pravo Izr-aelu da se brani uz poziv da pokaže uzdr-žanost. Međutim, disproporcionalnost voj-no-oružanog odgovora na zarobljavanje je-dnog izraelskog vojnika, pa i na lansiranjeprojektila sa pozicija Hezbolaha iz južnogLibana (što je već mjesecima bilo neka vr-sta dnevne rutine), nagovještavaju posto-janje i nekih drugih motiva za najnovijueskalaciju nasilja.

Napad Hezbolaha dao je Izraelu, pr-ije svega, “legitmini” izgovor da uzvratiudarac, bez čega bi vlada premijera Eh-uda Olmerta bila praktično politički mr-tva. Olmert nije propustio izvanrednupriliku da obezbijedi dublji politički ko-nsenzus da vodi rat koji podržava većinaIzraelaca i da sprovede nešto što je armi-ja već odavno bila gotova da uradi sa većspremnim operativnim planom u fioci.Olmert je, zato, bez oklijevanja odobrionajveću vazdušnu kampanju nad Liban-om od rata 1982. i pokušao istovreme-

no, na taj način, da proširi izraelsko pit-anje dvojice zarobljenih vojnika na dvo-struki front borbe protiv radikalnog isla-ma (Hezbolaha i Hamasa koje podržavaTeheran) i stekne simpatije i odobravan-je međunarodne zajednice.

Na drugoj strani, prije napada Hezb-olaha, izraelska operacija u Gazi ušla jeu treću nedjelju i to bez opipljivih rezul-tata, ali uz sve veći broj žrtava isključivomeđu Palestincima. Tel Aviv je tvrdio daje jedinji cilj operacije da oslobodi izrael-skog vojnika zarobljenog u napadu od25. juna i da spriječi lansiranje raketa"kasam" u Izrael. Stvarne Olmertove na-mjere su, ipak, bile da izvrši pritisak naHamas vojnim sredstvima i uništavan-jem infrastrukture i električnih postro-jenja i tako oslabi, ili čak sruši, palestin-sku vladu. Ispostavilo se, međutim, daje efekat bio suprotan. Izraelski vazduš-ni napadi sve više ujedinjuju stanovnikeGaze oko Hamasa, pri čemu umjerenijiPalestinci i predsjednik Mahmud Abas,djeluju potpuno irelevantno.

Izraelska ofanziva u Libanu prijetida do kraja oslabi arapski umjereni reg-ion, podupirući sliku o islamskim pobu-njenicima u vrijeme kada u arapskoj ja-vnosti već postoji bijes povodom rata pr-otiv terorizma i američke uloge u Iraku,smatraju analitičari. Postojeći sukobitakođe bi mogli da redefinišu politikuna Bliskom istoku.

Ali, vojna kampanja je takođe rezul-tat zastoja u arapsko-izraelskoj mirovnojinicijativi poslije decenija neuspjelihpočetaka, rastućeg uticaja Irana i uticajašiitske većine u Iraku, nakon generacijasunitske vladavine u toj naftom bogatojnaciji, smatraju politički analitičari. ZaLibance, najnovija ofanziva znači povra-tak na crne dane građanskog rata koji jetrajao od 1975. do 1990. Sukobi pokazu-ju i krtost libanske države. Vlada u Bejr-utu priznala je svoju nesposobnost dakontroliše Hezbolah, dok je nacionalnaarmija sada u prilici da samo posmatranapade izraelskih aviona i vojnih brodo-va bez mogućnosti da reaguje.

"Hezbolah želi da bude prepoznatkao glavni igrač na Bliskom istoku", izja-vio je Mustafa al Ani, irački analitičar izDubaija. "Izrael ima šansu da nametneneka pravila igre kako bi osigurao bezb-jednost za izraelski narod", izjavio je pen-zionisani general Uzi Dajan, bivši pred-sjednik izraelskog Nacionalnog Savjetabezbjednosti.

SSvvee ssuu oovvoo ii rriizziiccii zzaa aammeerriiččkkuu ppoozzii--cciijjuu nnaa BBlliisskkoomm iissttookkuu kkoojjaa vveećć ppaattiizzbboogg sshhvvaattaannjjaa ddaa jjee rraatt pprroottiivv tteerroorriizzmmaauu ssttvvaarrii rraatt pprroottiivv iissllaammaa.. AAmmeerriiččkkaadduuggooggooddiiššnnjjaa ppooddrršškkaa IIzzrraaeelluu ggaarraannttuujjeeddaa ććee VVaaššiinnggttoonn bbiittii ooppttuužžeenn zzaa ssvvee ššttooIIzzrraaeell rraaddii..

M.D.

Liban „vraćen” u građanski rat

BBeejjrruutt ppoodd bboommbbaammaa

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame23 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Povodom devedesetogodi-šnjice čuvene Verdenske bit-ke, francuski predsjednik ŽakŠirak svečano je, 25. juna, ot-vorio memorijal vojnicima isl-amske vjeroispovjesti koji suovdje poginuli za Francusku.

Kompleks u mavarskomstilu od bijelog kamena podig-nut je uz 592 stele musliman-skih vojnika koje su okrenuteka Meki.

Tokom borbi na ovom mje-stu poginulo je čak 28.000muslimana u trupama iz fran-cuskih kolonija. Za vrijemePrvog svjetskog rata, poginuloje, inače, 70.000 vojnika izMaroka, Senegala, Alžira, Tu-nisa, Madagaskara, Indokine,Azije i Okeanije.

Žak Širak je na inauguraci-ji memorijalnog spomenika is-takao bogatstvo francuske ra-znolikosti i u bici na Verdenukoja je, za tri dana, odnijela na-jviše žrtava u Prvom svjetsk-

om ratu. Ovdje je poginulo čak160.000 francuskih vojnika.

Pred ambasadorom Nje-mačke, prisutnim na ceremo-niji, francuski predsjednik jeizrazio zadovoljstvo zbog fran-cusko-njemačkog pomirenja,pledirajući za Evropu u miru,bezbjednosti, pravdi i solidar-nosti, pozvavši da se, u ime

ostvarenog prijateljstva, ništaslično više ne dogodi.

Ceremoniji otvaranja me-morijala, na kompleksu u Ver-denu koji obuhvata ukupno15.000 grobova, na polju gdeje tokom 1916. godine paločak 37 miliona granata, prisu-stvovalo je nekoliko hiljada lju-di.

Pangandaran, Indonezija (Rojters) -Broj žrtava cunamija koji je udario ribarskasela i odmarališta na indonežanskom ostr-vu Java porastao je na 600, a preko 200osoba je nestalo, saopštili su zvaničnici.

Među mrtvima su najmanje četiri str-a-na državljana, a više od 54 000 osoba jeraseljeno.

Nije bilo upozorenja prije ogromnih ta-lasa, koji su udarili, 17. jula, popodne, upr-kos regionalnim naporima za osnivanje sis-tema upozorenja poslije razornog cunamijau Indijskom okeanu, u kojem je stradalo inestalo 230 000, uključujući 170 000 uIndoneziji.

Međutim, mnogi stanovnici i turisti najužnoj obali Jave prepoznali su znake i pob-jegli na više oblasti dok se more povlačiloprije nego što su ogromni talasi udarili uobalu.

"Kada su talasi stigli, čuo sam ljude ka-ko vrište a zatim sam čuo nešto poput avi-ona koji pada i počeo da trčim", kazao jeUli Sutarli koji je bio na Pangandaran pla-ži.

Talasi su bacali automobile, motocikle ičamce na hotele i radnje, rušili kuće i rest-orane, i poplavili polja pirinča koja se prot-ežu duž obale u ovoj gusto naseljenoj obla-sti.

Vojnici su pokušavali da izvuku tijelazarobljena ispod ruševina. Televizija "Me-tro" objavila je da je nekoliko tijela pron-ađeno na drveću duž Pangandaran plaže, ublizini grada Ciamisa, 270 kilometara jugo-istočno od Džakarte.

Nijedna druga zemlja nije prijavilažrtve ili štetu od cunamija.

Očajni preživjeli u Pangandaranu podi-zali su žute pokrivače sa desetina tijela po-ređanih na podu bolnice u potrazi za rođa-cima.

Humanitarne agencije tek treba da obe-zbijede šatore u oblasti Pangandarana, madasu kamioni sa pomoći već počeli da stižu.

Jedan belgijanski turista u popularnomljetovalištu za surfere sa velikim brojemhotela na plaži, izjavio je za Rojters da je onupozoren kada je konobarica u plažnombaru dotrčala do njega vrišteći.

"Vidio sam veliki mračni vodeni zidkako ide prema meni. Zgrabio sam tašnu ipočeo da trčim... tada me je zahvatila vodai povukla i pomislio sam da je to kraj". Onje kazao da se uhvatio za hladnjak i uspioda dođe do obližnjeg hotela.

Američki geološki institut objavio je daje cunami izazvao zemljotres jačine 7,7 ste-peni sa epicentrom 180 kilometara odjužne obale Jave.

Mogadiš - Stanovništvo pri-jestonice Somalije i UN, pozdr-avili su, 23. juna, sporazum iz-među privremene somalijskevlade i islamske grupe Unija is-lamskih sudova koja kontrolišeglavni grad Mogadiš. Prema iz-vještajima dopisnika, niko nijeočekivao da će sporazum bitipostignut nakon samo jednogdana razgovora u Sudanu. Gen-eralni sekretar UN, Kofi Anan,izjavio je da je sporazum "pozi-tivan korak naprijed". Objestrane su se saglasile da prizna-ju jedna drugu i da obustave su-kobe, dok su neka ključna pita-nja ostala neriješena. Privr-emeni predsjednik AbdulahJusuf, želi da u zemlji budu ra-spoređene mirovne snage, alise toj ideji oštro protivi Unijaislamskih sudova, naročito to-me da u zemlju uđu trupe izEtiopije.

Sudanski predsjednik, Om-ar al Bešir, opisao je sporazumkao "početak kraja sukoba uSomaliji". Dvije strane, takođesu se saglasile da zaustave me-đusobnu "medijsku propagand-nu kampanju" i da se ponovosastanu 15. jula, kada bi neri-ješena pitanja mogla biti riješe-na. Anan je apelovao na "dvijestrane da ostanu angažovanena dijalogu i promociji mira inacionalnog pomirenja" i pre-poručio Arapsku ligu za svogposrednika. Somalijski pred-sjednik, Abdulah Jusuf i islam-ski lider, Mohamed ali Ibrah-im, koji je predvodio Uniju is-lamskih sudova, rukovali su senakon potpisivanja sporazuma.Jusuf je izjavio: "Nemamo inte-resa da se krv još rasipa, i traž-ićemo svaki mogući način dasačuvamo živote stanovnikaSomalije".

Broj žrtava cunamija koji je pogodio Indoneziju premašio 600, više od 200 nestalih

Talasi odnijeli stotine života

Privremena somalijska vlada potpisala mirovni sporazum sa islamskom grupom

Početak kraja sukoba u Mogadišu

Spomenik muslimanimapalim za Francusku

Upozorenjeod Boga

Reakcija Indonežana varirala jeod očaja do prihvatanja nakon razo-rnog cunamija koji je najnoviji unizu katastrofa koje su proteklihgodina pogodile ovu siromašnuzemlju u razvoju.

Sofjan, zaposlen u Ministarstvufinansija u prijestonici Džakarti,kazao je da na katastrofe treba gle-dati kao na upozorenje od Boga datreba čuvati prirodnu sredinu.

"Ovo je upozrenje od Onog odoz-go. Ne brinemo dovoljno o prirodi.Sve smo uništili i treba samo da če-kamo da se dogode katastrofe".

Parimun, radnik iz Džakarte,izrazio je sličan stav: "Ovo je uobiča-jno, podsjetnik i upozorenje od Bo-ga. Kazna kako ne bi zaboravilionog odozgo", kazao je on.

Oko 17 000 indonežanskih ostr-va proteže se duž pojasa intenzivnevulkanske i seizmičke aktivnosti,poznate kao "Vatreni prsten Pacifi-ka".

Turska ljetovališta ponovo na meti

Troje

poginulih

u eksploziji

u TurskojTri osobe su poginule,

a 25 je ranjeno u eksploz-iji bombe, 25. juna, ublizini turskog ljetovalištaAntalije, na Sredozemn-om moru. Turska agenci-ja Anadolija navodi da jeeksplozija odjeknula u mj-estu Manavgat, popula-rnom stjecištu turista.Zvaničnik, Fikret Dajog-lu, rekao je da je do inci-denta došlo u blizini vo-dopada Manavgata. RTSje javio da je u pitanju ek-splozija kanistera i da supoginuli državljani Ukra-jine. Nije poznato da li seradi o aktu terorizma.

PPrreeddssjjeeddnniikk ŠŠiirraakk nnaa oottvvaarraannjjuu

mmeemmoorriijjaallaa

EELLIIFF jul, avgust 2006.islamske novinegazetë islame 24OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Visoki zvaničnici Pentago-na upozorili su administracijuameričkog predsjednika Džor-dža Buša da vazdušna kam-panja protiv Irana najvjerovat-nije neće uništiti nuklearni pr-ogram Islamske Republike.Kako prenosi magazin „Njujo-rker“ u posljednjem broju, ra-zlog za neuspješnu kampanjujeste nedostatak pouzdanihobavještajnih podataka.

„Vojni zvaničnici su višenego zabrinuti da bi planoviza napad na Iran iz vazduhabili neuspješni i da neće uniš-titi nuklearni program ove ze-mlje. Glavni razlog je nedost-atak pouzdanih obavještajnihpodataka“, piše novinar „Nju-jorkera“ Sejmur Herš, inačedobitnik Pulicerove nagrade.

On se u članku poziva naanonimne ali dobro obavije-štene izvore iz Pentagona.Prema njegovim izvorima, Bu-šova administracija je čak raz-matrala i napad na Iran nuk-learnim oružjem manje snage.Prva meta na listi stratega je-ste nuklearna elektrana Nata-nc, ali od planova za upotrebuatomskog oružja se odustalo uaprilu poslije jednoglasnogprotivljenja vojnog rukovodst-va.

„Lista potencijalnih metau Iranu je ogromna. U Irakusmo imali sličan problem u

potrazi za oružjem za masov-no uništenje. Na kraju ga nije-smo pronašli i slično bi mogloda se ponovi i sa Iranom“, re-kao je visoki zvaničnik Penta-gona, koji je želio da ostaneanoniman.

„Njujorker“ je prenio i izj-avu jednog visokorangiranogzvaničnika iz obavještajne slu-žbe:

„Stalno nas pitaju u Peng-atonu da li imamo konkretnihdokaza gdje je srce iranskognuklearnog programa. Ali Ira-nci na njemu rade već 18 god-ina i mi nemamo ništa opiplji-vo.“

Magazin prenosi da suvojni oficiri zabrinuti zbogtoga što će ostati upamćeni uistoriji po lošem glasu i sprem-

ni su da se do kraja protivepolitici ministra odbrane, Do-nalda Ramsfelda, koja je dalakatastrofalne rezultate u Ira-ku.

„Čitav vojni sistem je doš-ao do kraja puta, oficiri nežele da ih osuđuju u istoriji“,piše Heriš.

Zvanično, Bijela kuća neželi da odbaci vojnu opciju pr-otiv Irana ako diplomatski na-pori da se Iran odrekne nuk-learnog programa ne uspiju.

Zapadne zemlje (pet stal-nih članica Savjeta bezbjedno-sti i Nemačka) dale su Tehera-nu rok da do 12. jula odgovorida li prihvata paket beneficijau zamjenu za obustavljanjeprocesa obogaćivanja uraniju-ma.

Ženeva - Visoki zvaničnikUN za ljudska prava, Luiz Ar-bur, izrazila je, 23. juna, ozbi-ljnu zabrinutost zbog kori-šćenja tajnih zatvorskih cen-tara u ratu protiv terorizma, idodala da se vlade moraju pri-državati zakona kada je riječ otretmanu zatvorenika u zatv-orima, uključujući i izbjega-vanje torture i obezbjeđivanjapoštenog suđenja. "Bitno je dasvaka odluka vlade koja je vez-ana za odgovor na terorizam,bude utemeljena u zakonu",izjavila je Luiz Arbur, visokikomesar UN za ljudska pravau govoru pred novim Savjet-om UN za ljudska prava, jasnoukazujući na navode o mučen-jima u američkim zatvorskimcentrima.

Ambasador Voren Tičeno-r, koji je šef američke delegaci-je u 47. članom Savjetu, izjav-io je da je vlada SAD dosljed-na svojim "apsolutnim obavez-ama i poštovanju nacionalnihi međunarodnih obaveza u is-korijenjivanju mučenja i spre-čavanju okrutnog, nehuma-nog ili ponižavajućeg postupa-nja ili kažnjavanja".

Arburova je izjavila da je"postojeći izvještaj o tajnim za-tvorskim centrima gdje se nal-aze osumnjičeni nepromijen-jen i zbog njega smo ozbiljnozabrinuti". "Takve prakse ima-

ju korozivan efekat na vladav-inu prava i ljudska prava, i stv-araju jedno okruženje koje jezrelo za druga uvredljiva pon-ašanja", dodala je ona. Arbur-ova je izjavila da intenzitet pri-jetnji terorističkih organizaci-ja podstiče pitanja o tome da lipostojeći pravni okvir odgova-ra novoj realnosti, ali da vlademoraju nastaviti da se pridrža-vaju međunarodnog zakona,koji uključuje apsolutnu zabr-anu torture i pravo na poštenosuđenje".

"Zanemarivanje zakona,što su pokušale mnoge vlade,vodiće sigurnoj eroziji funda-mentalnih prava i konačno po-tkopati legitimnost vladinihakcija", izjavila je Arburova.Ona je apelovala na sve zemljeda otkriju i tuže svaki slučajzloupotrebe ljudskih prava uborbi protiv terorizma.

(AP)

Snage bezbjednosti Saudijske Arabije, ubile su u Rij-adu, 22. juna, šest islamskih ekstremista povezanih sa AlKaidom.

Jedan od ekstremista uhapšen je u okršaju, javljaju sve-tske agencije, a Ministarstvo unutrašnjih poslova navodida je u pucnjavi ubijen i jedan policajac. Televizija je pre-nijela izjavu zvaničnika da su se ekstremisti pripremali zanapade u trenutku kada su njihovo skrovište otkrile snagebezbjednosti. Drugi detalji nijesu navedeni.

Saudijska Arabija je prije tri godine pokrenula anti-terorističku kampanju pošto su bombaši-samoubice, pov-ezani sa Al Kaidom, 2003. napali nekoliko stambenih čet-vrti u Rijadu. Tokom kampanje uhapšeno je na stotineosumnjičenih, među njima većina sa liste najtraženijihekstremista.

Nuklearni program Teherana enigma za SAD

Pentagon protivnapada na Iran

Komesar UN za ljudska prava izrazila ozbiljnu zabrinutost zbog tajnih zatvora

Luis Arbur tražizabranu torture

Britanska policija je osujetila pokušaj sim-patizera Al Kaide da se infiltriraju u redove slu-žbe bezbjednosti MI5 preko oglasa za zaposlen-je koji je objavila ta služba. Šef antiterorističkejedinice londonske policije, Piter Klark, izjavioje da je MI5 objavio oglas za 400 radnih mjes-ta, a da se prijavilo oko 100.000 kandidata raz-ličitog etničkog porijekla i vjere.

Prema planu, broj zaposlenih u MI5 bi sa2.600 trebalo da se poveća na 3.500 kako bi sespriječili napadi poput onog u Londonu, kadaje poginulo 56, a ranjeno preko 700 osoba.Kako prenosi Bi-Bi-Si, pokušaj infiltracije je pr-opao jer su sumnjivi kandidati ispali tokom pr-ocesa selekcije koji traje od šest do osam mese-ci.

Klark je rekao da je „sasvim moguće da ćese podnijeti prijave protiv svih onih u Britanijii izvan nje, koji su na bilo koji način učestvo-

vali u terorističkim napadima“. On je otkrio da60 ljudi u Britaniji čeka suđenje zbog teroris-tičkih aktivnosti, da su većina optuženih Brit-anci, da je u jednom od osujećenih napada bilaplanirana upotreba otrova, kao i da je zabrin-javajuće koliko su optuženi mladi, pa jedan imasamo 16 godina.

Uoči obilježavanja godišnjice napada naLondon (7. jul), Kim Huls, visoki zvaničnih mi-nistarstva spoljnih poslova, rekao je da je novteroristički napad na Veliku Britaniju nemi-novan.

Britanske antiterorističke jedinice su ne-davno pretrpjele oštre kritike javnosti zbogtoga što su u istočnom Londonu upale u jednukuću u potrazi za navodnim hemijskim oru-žjem i ubile jednu osobu, a da pri tom nijesu n-išta otkrile, a nijesu odgovarali ni odgovorni zanapad na kuću.

Simpatizeri Al Kaide htjeli u agente MI5U Rijadu ubijeno šestekstremista

EELLIIFFjul, avgust 2006.islamske novine

gazetë islame25 SA MINBERE

Sve što u svijetu postojiima svoju poslanicukoju treba izvršavati.

Materije, biljke, životinje ičovjek, svi oni posjeduju sv-oju poslanicu. Čovjekova po-slanica jeste da obožava Alla-ha, dž.š., i da Ga istinskomspoznajom spozna. Tako All-ah, dž.š., u Kur'anu nalaže:«Džinnove i ljude sam stvo-rio samo zato da Mi se klan-jaju, Ja ne tražim od njih op-skrbu, niti želim da Me hra-ne, opskrbu daje jedino All-ah, Moćni i Jaki!» (Ad-Da-rijat: 56-58). Allah, dž.š.,takođe veli: «Allah je sedamnebesa i isto toliko zemaljastvorio; Njegovo naređenjena sve se njih odnosi, a nekznate da je Allah kadar sve ida Allah znanjem Svojim sveobuhvata!» ( At-Talak: 12)

To znači da je Allah stvo-rio gornji svijet sa nebesimai donji svijet sa zemljama ra-di mudrosti i cilja koji se os-likavaju u ljudskoj spoznajiBoga, dž.š. Čovjek je glavnaintencija stvaranja nebesa iZemlje. To je onaj isti čovjekkoji je malog obima, krhkogtijela i kratkog života. To jeisti čovjek koji je u odnosuna kosmos vrlo malehan.

Mi živimo na jednom di-jelu kontinenta koji je diopolulopte zvane Zemlja. Onaje samo mali dio sunčevogasistema koji je takođe, opetmali dio galaksije koju nazi-vamo Mliječni put. Ona jedobila naziv po zvijezdamakoje su razasute kao slamapo putu koja se razaspe kadaje ljudi nose. Njih niko nemože prebrojati, niti izraču-nati. Tih zvijezda ima na mi-lione, a svaka zvijezda je ponekoliko stotina puta, a mo-žda i više, veća od Zemlje.To je jedna od galaksija uovom svemiru u kojoj je našsunčev sistem. Ta galaksija

je jedna od milion drugih ga-laksija koje čine kosmos. Ko-smos je puno prostran i ve-lik. Niko mu, do Allaha,dž.š., ne zna granice. On seprodužava i širi, a to nam po-tvrđuje nauka i Kur'an: «Mismo nebo moći Svojom saz-dali, a Mi, uistinu, još neizm-jerno mnogo možemo.» (Ad-Darijat: 47).

Kada bi se Poslanik, a.s.,ispravljao sa rukua on bi go-vorio: «Gospodaru naš, nekaje Tebi hvala. Zaposjedničenebesa i Zemlje i onoga štopored njih hoćeš.» Znači štohoćeš pored nebesa i Zemljezaposjesti. Zbog toga nekiljudi pitaju o ovom ajetu:«Nadmećite se da u Gospo-dara svoga zaslužite oprost idžennet, prostran koliko sunebo i Zemlja prostrani.» (Al-Hadid: 21) U drugom ajetustoji: «I nastojite da zaslužiteoprost Gospodara svoga idžennet prostran kao nebesai Zemlja, pripremljen za onekoji se Allaha boje.» (Alu-Im-ran: 133) Kada je širina dže-nneta koliko nebesa i Zemljakolika li je tek njegova duži-na, jer ona je uvijek veća odširine. Dakle, njene granicezna samo Allah, dž.š. To zn-ači da postoji svijet povrh ne-besa i Zemlje, a da realnostnebesa još ne znamo.

Šta su nebesa? Allah, dž.š., nam je spom-

enuo da je nebesa povrh Ze-mlje svjetiljkama okitio, dak-le, zvijezdama i asteroidima:«Mi smo vam najbliže nebosjajnim zvijezdama ukrasiliučinili da vatra iz njih poga-đa šejtane, za koje smo pat-nju u ognju pripremili.» (Al-Mulk: 5) «Mi smo nebo najb-liže vama sjajnim zvijezda-ma okitili.» (As-Saffat: 6)

Sve zvijezde koje vidimoi za njih znamo su na dunja-lučkom nebu kojeg vidimo.

Zraci sa nekih zvijezda donas dopiru za par minuta,godina, ili nakon nekolikomiliona godina. Šta više, ne-ki suvremeni učenjaci tvrdeda zraci sa nekih zvijezda donas još nijesu ni pridošli ipored toga što su milioni go-dina protekli. Mi ne poznaje-mo druga neba do ovog, ašta je iza njega ne znamo?!

Gdje su još ostalih sedamnebesa?

Primjetno je da je insan,u odnosu na veličinu kosmo-sa, sićušno stvorenje. On je,takođe, sićušan s obzirom navrijeme.

Koliko godina čovjekprosječno živi?

U hadisu se navodi slje-deće: «Godine mojeg umm-eta su između šezdeset i se-damdeset.» Pretpostavimoda čovjek proživi 100, 150,ili čak 200 godina. Ili pakpomislimo da poživi onolikokoliko je živio Nuh, a.s., a ni-koga u historiji čovječanstvane znamo da je živio dugokoliko on. On je u svom nar-odu boravio 950 godina i tosve dok ih potop nije zadesiozato što su bili grješnici. Neznamo koliko je živio prijeposlanstva. Smatra se da jeto bilo 40 godina. Takođe neznamo koliko je živio nakonpotopa. Bilo kako bilo, pret-postavimo da je živio više odhiljadu godina, ali šta mu jena kraju bio svršetak? To jebila smrt.

«Kada je kraj životu sm-rt, svejedno mi je bio on kra-tak ili dugačak.»

Kada nastupi smrt svepropadne, a život se učinikao trenutak. Čovjeku sepričini da mu je da proživijoš koji tren ili manje od tre-na, da bi nadoknadio onošto mu je prošlo i da ostvariono što nije mogao, ali uza-ludno mu je sve to.

«Allah sigurno neće osta-viti u životu nikoga kome sm-rtni čas njegov dođe; a Allahdobro zna ono što vi radite.»(Al-Munafikun:11)

Čovjek je naspram svojegživota mnogo sićušan. Siću-šan je naspram iskona prijenjega i vječnosti nakon nje-ga. Šta je njegova vrijednostonda? On nema veliku vri-jednost s obzirom na vrijemei mjesto i tijelo, jer je tijelood zemlje. Kada bi ga rasta-vio, našao bi skupinu kom-ponenti i minerala. Nešto ćebiti od gvožđa, nešto od fos-fora, itd. To možeš kupiti zanekoliko rijala. Sve se to na-kon smrti raspadne i pretv-ori u zemlju. Dakle, insan neposjeduje nikakvu vrijednostni sa aspekta materije. Vrije-dnost insana nije u zemlji,glini, ilovači, niti u ustaja-lom blatu, već u njegovoj ta-jni i božanskoj prefinjenosti.U duhovnoj sadržini koju jeAllah u njega udahnuo, a ko-ja je uslovila meleke da muse iz poštovanja i časti premanjemu poklone. Zato jeAllah, dž.š., rekao: «Stvoritću čovjeka od ilovače, pakad mu savršen oblik dam iživot u nj udahnem, vi mu sepoklonite!» (Sad: 71-72)

Zašto su meleki učinilisedždu čovjeku?

Učinili su je iz poštovanjaprema nadahnuću Onogakoji je čovjeku ustupio velikomjesto, a da nije toga bilo sig-urno mu oni ne bi učinilisedždu radi ilovače i blataustajalog. Čovjek je zbog togduhovnog nadahnuća postaoinsan i zaslužio da bude na-mjesnik na Zemlji, te da me-leki ispruže vrat iz radozna-losti i želje prema njegovompoložaju i funkciji. «A kadaGospodar tvoj reče meleki-ma: «Ja ću na Zemlji namjes-nika postaviti!» - oni rekoše:

«Zar će Ti namjesnik bitionaj koji će na njoj neredčiniti i krv prolijevati? A miTebe veličamo i hvalimo i,kako Tebi dolikuje, štujemo.»On reče: «Ja znam ono što vine znate.» (Al-Bekare: 30)

Oni su izgleda tako pos-tupili jer su znali prirodu ilo-vače i blata ustajalog koju suisprva zapazili. Ali za drugutajnu, koja se ogleda u riječi-ma: «I život u nj udahnem»,nijesu znali, pa su sugerisalida nad ovakvim stvorenjemkoje je od ilovače, mora nad-vladati ilovača i mora voljetizemlju i za nju se vezati. Onkao takav mora činiti neredna Zemlji i krv prolijevati «Ami Tebe veličamo i hvalimoi, kako Tebi dolikuje, poštu-jemo». Nakon te opaske odstrane meleka, odgovor odAllaha je bio: «Ja znam onošto vi ne znate.» Nakon togaim je Allah dao ispit na ko-jem je čovjekova vrijednostizišla na vidjelo. Njegova vri-jednost se uvijek vraća nariječi Allaha, dž.š.: «I život unj udahnem». To je suštinainsana koja se ne ogleda uambalaži. Njegovo tijelo jesastavljeno od organa, ćelija,krvi, mesa, kostiju, nerava, idr., a sve to ne predstavljanjegovu suštinu. Da kojimslučajem to postane njegovaglavna odlika, onda bi bik ilislon bio veći od njega, jernema šta veće od slona i nje-govog tijela! Tajna čovjeka jeu božanskom nadahnuću(ruh) koji u njemu plovi. Tosi ti čovječe! Zbog toga si po-stao velik u nebesima.

Za imama Aliju, r. a., senavodi da je rekao:

«Tvoj lijek je u tebi sa-mom i u onom što osjećaš, abolest je od tebe i onoga štovidiš. Smatraš da si male-

dr Jusuf el-Karadavi

Funkcija čovjeka injegova poslanicau univerzumu

Nastavak na sljedećoj strani

han, a u tebi se savio makro-kosmos.»

Makrokosmos je u insa-nu, u tom čudnovatom stvo-renju. Otuda potiče vrijedno-st insana. Otuda mu je Allahpotčinio sve što je na nebesi-ma i na Zemlji, i upotpunioje Svoje vanjske i unutrašnjeni'mete prema njemu.

Cio univerzum je na uslu-zi čovjeku. On je podložanza čovjekovo okorišćavanje.Sunce mu osvjetljava, zvijez-de ga opuštaju, mora i rijekei sve što je u kosmosu je nausluzi čovjeku. Allah mu jeZemlju učinio utrtom da bipo njoj hodao i Njegovim seblagodatima hranio. On muje potčinio more da bi svježemeso iz njega jeo i da bi nji-me plovili brodovi i lađe, ka-ko bi ste žudili za njegovimobiljem i zahvalni Mu na to-me bili. Potčinio im je svastvorenja iznad i ispod njega,da bi mu bila na usluzi:«Allah je Stvoritelj nebesa iZemlje; On spušta s neba ki-šu i čini da pomoću nje rađa-ju plodovi kojima se hranite;i daje vam da se koristite la-đama koje plove morem vo-ljom Njegovom, i daje vamda se rijekama koristite; i da-je vam da se koristite Sunce iMjesecom, koji se stalno kre-ću, i daje vam da se koristitenoći i danom; i daje vam odsvega onoga što od Njegaištete, i ako biste Allahoveblagodati brojali, ne biste ihnabrojali. – Čovjek je uist-inu, nepravedan i nezahva-lan.» (Ibrahim: 32-34)

Obratite pažnju na odn-osnu zamjenicu vam, koja sepet puta u ajetu spominje.Cio svemir je potčinjen čov-jeku i njegovoj dobrobiti iusluzi.

Ali kome je sam čovjekpotčinjen?

Koga on služi? On je pripremljen za slu-

žbu Milostivom. Sve što je st-voreno u Univerzumu, stvo-reno je radi čovjeka, dok jesam čovjek stvoren radiMilostivog. Kada pogledamona hijerarhiju stvorenja u sv-emiru, vidjećemo da svakostvorenje služi većem stvo-renju po hijerarhiji od njega.Materije služe biljkama, bi-ljke i materije služe životinj-ama, a životinje, zajedno sabiljkama i materijama služečovjeku. Iz zemlje izniče bi-

lje, a voda, kiša i Suncepospješuju njihov razvoj iishranu, sve dok ono ne pro-cvjeta i plod dadne, te pot-om dođe životinja i pojedega: «Na uživanje vama i stocivašoj.» (An-Naziat: 32) Život-inja kojoj je služila biljka,postaje sluga insanu, znači iona je njemu potčinjena. Teživotinje služe te kada suzdrave, a ti ih jedeš kada ihzakolješ.

Kome čovjek služi? Ko je taj kome čovjek slu-

ži? Nema nijednog stvorenja

koje je više odlikovano odčovjeka, pa zato on služiAllahu, dž.š. Radi toga su pa-gani okrenuli prave vrijed-nosti, kada su učinili da čov-jek bude poslušan i pokoranonom koji je niži od njega.Tako je čovjek u paganstvuobožavao prirodu, krave, rij-eke, drveća, pse, Sunce, Mje-sec, materije, biljke, životin-je i zvijezde, a sve to je nižeod njega samog. Zapravo sveto stoji na usluzi čovjeku.

Čovjek je stvoren da bispoznao Allaha i da bi Ga na-kon toga obožavao. «Allah jesedam nebesa i isto toliko ze-malja stvorio.» Dakle, sličnonjima u broju i obliku, izu-mu i stvaranju; « Njegovo na-ređenje na sve se njih od-nosi.» Da bi spoznali Allaha,dž.š., putem Njegovih lijepihimena, uzvišenih svojstava.Da bi spoznali da je On sve-

mu kadar i da Svojim znan-jem sve obuhvata. SpoznajaAllaha ne podrazumijevaspoznaju Njegove suštine,jer se to ne može postići. Mine znamo suštinu nas sa-mih, a kamoli da znamo su-štinu našeg Stvoritelja?! Minijesmo mogli spoznati sušt-inu nekih prostih stvari usvemiru. Usprkos naučnomnapretku koji je učinio dačovjek ode u svemir i na dr-uge udaljene planete, on nijemogao spoznati svoju bit.Jedan veliki učenjak, AlexisKarl, dobitnik Nobelove na-grade za naučni doprinos,napisao je knjigu poznatupod imenom «Čovjek, to ne-znano biće» u kojoj navodisljedeće: «Puno toga smo saz-nali o materijama i stvarimakoje nas okružuju, ali nampuno toga nije poznato onama samim.»

Allah, dž.š., je istinurekao u Kur'anu: «Pitaju te oduši. Reci: «Šta je duša – sa-mo Gospodar moj zna, a va-ma je dano samo malo znan-ja.» (Al-Isra: 85) Znači da sa-mo malo o tome znamo. Za-to, kada tvrdimo da je Allahstvorio univerzum da bi Gaspoznali, onda ne mislimotada na spoznaju Njegovebiti i suštine.

Mi razmišljamo o Alla-hovim stvorenjima, blagoda-tima, ali ne razmišljamo oNjegovoj Biti, jer su ta vratazaključana. Mi vjerujemo u

gajb i ne trošimo intelektual-nu snagu u ono što ne može-mo dokučiti. Najpreče namje da ispitujemo kosmos iotkrivamo zakone u njemu,da saznajemo pravila kojavaže u njemu i da ga podred-imo našoj usluzi kao što toAllah, dž.š., želi. To je boljenego da trošimo snagu naono što ne možemo osvojiti.

U davnim vremenima suneki muslimani napravili de-vijacije prilikom istraživanjakoja nemaju svrhu. Istraži-vali su bit i svojstva Allaha,dž.š., i tragali za vezom iz-među biti i svojstava. U tomsu nastale apologetske raspr-ave koje su bile mahom bez-načajne. Uzrok tome je biouticaj filozofija, pravaca i ne-islamskih religija. A da supoštovali kur'anske iskaze,to se ne bi desilo. Da su zn-ali da treba stati kod tih vra-ta i da su rekli ono što su re-kli oni koji su čvrsto u na-uku zagazili: «Mi vjerujemou njih, sve je od Gospodaranašeg!» (Alu-Imran: 7), to sene bi dogodilo. To im je biloprioritetnije, bolje i preče odbesposlica u koje su upali i izkojih nijesu ni jednog plodaubrali.

Jedan od njih je rekao: «Nauka pripada Allahu

Uzvišenom. Izuzev Njega sviu neznanju mrmljaju šta pri-pada prašini, a šta nauka-ma. Oni idu ka tome da saz-naju da ništa ne znaju.»

Allah, dž.š., nas je stvorioda bi Ga spoznali, a spoz-naćemo Ga putem Njegovihtragova koji su u nama i okonas: «Na Zemlji su dokazi zaone koji čvrsto vjeruju, a i uvama samima – zar ne vi-dite? (Ad-Darijat: 20-21) «Mićemo im pružati dokaze Na-še u prostranstvima svemi-rskim, a i u njima samim,dok im ne bude sasvim jasnoda je Kur'an istina. A zarnije dovoljno to što je Go-spo-dar tvoj o svemu obaviješ-ten.» (Fussilet: 53)

Nauka nam danas po-maže u otkrivanju Allahovihznamenja u Svemiru i nasaznanju kako je sve preci-zno uredio i sve na svojemjesto postavio. Sve to upu-ćuje na veličinu Stvoritelja imudrost Onoga koji upravl-ja. Nakon toga možeš samoreći: slava Onom koji je svastvorenja lijepo stvorio: «Toje Allahovo djelo koji je svesavršeno stvorio.» (An-Neml:88) To će primijetiti svakoko zapaža ovaj univerzum.Ima li ljepšeg stiha po tompitanju od onoga kojeg jeispjevao Ebu Atahije:

«Zbilja smo svi začeti.Koji je to sin Ademov vječan?Njegov začetak je od nje-govog Gospodara, a svako seNjemu vraća. Velika li čudakako onda da griješi premaBogu, ili kako da Ga pori-catelj poriče? Allahu je svje-dok svaki pokret i stanka. Usvačem je njemu znaka, kojaveli da je On samo jedan.»

Sve ukazuje na postojan-je Allaha. U svakoj stvari mo-žeš otkriti Njegovo postojan-je. Njega voliš opažajem svo-jeg srca, a ne oka, jer Ga očinikako ne mogu vidjeti naovom svijetu, već će Ga vid-jeti na Ahiretu. Kafiri će ta-da biti zaklonjeni od Njega,a mu'mini će Ga sa divanagledati. Tako nam Allah,dž.š., u Kur'anu veli: «Togadana će neka lica blistavabiti, u Gospodara svoga ćegledati.» (Al- Kijame: 22-23)Za kafire je rekao: «Uistinu,oni će toga dana od milostiGospodara svoga zaklonjenibiti.» (Al-Mutaffifun: 15)

(nastavlja se)Iz knjige

„Džumanski biseri“Preveo:

Džemo Redžematović

SA MINBERE 26islamske novinegazetë islame jul, avgust 2006.EELLIIFF

MOZAIK EELLIIFF27 islamske novinegazetë islamejul, avgust 2006. EELLIIFF

DDooddiirriiDotakao sam kičmu suncaDotakao obalu srca

Dotakao sam vrhove strmineDotakao među tišine

Dotakao sam ožiljak mladostiDotakao kamen starosti

Dotakao sam predjele rahmetaDotakao poruku ajeta

Dotakao sam Simurgovo peroDotakao mudrosti vrelo

Selman Ljačević

IIsseenn DDiinnaaKosovoi dva pretka šehidau usnulim zoramaljubičastih vinogradaiza zatišjatihi vjetarsije buruu požaru gore gnijezdakrv teče sokacimačuje se lavežkalašnjikovai pasa lutalicai plač majke i sestreza bratom i sinombez mezara i ukopau gomili zatrpanibez molitvei podignutih ruku.

Iznad Kadirića džamijeleti anđeo plaviudari granatau džamijumeleki uče En-nasnane naneviče Teutavrati se Skenderubiše i nanui Skendera.

Šta je zvijezdau oblaku onomšto i biseru srcu školjkešta su noći vedrebez Mjesecašto i talasna pučini morskojgrmi neboi gromovi bijudan je bijelia pala je tamalaju bombekalašnjikov režistrah se prosuna srce dječakapuče bombapade Isen Dinabijelo licepokri plava sjenkai cvijet žutiprocvjeta na čelu...

Islam Šabović, Plav

Najbolje plaćeni šef jedne firme u Evropijeste direktor francuske kozmetičke kuće „Lo-real“, Lindzi Oven Džons, koji je prošle godinezaradio 32 miliona dolara, objavio je američkičasopis „Forčune“.

Na drugom mjestu je direktor „Novartisa“,Danijel Vesela, sa 19,9 miliona, a treći je Anri deKastri iz osiguravajuće kuće „Aksa“, sa god-išnjom zaradom od 13,8 miliona dolara. Četvrtomjesto je zauzeo Jozef Akerman, prvi čovjek Do-jče banke, sa deset miliona dolara, a peto, ArunSarin iz britanskog „Vodafona“ sa 9,9 miliona.

Plate direktora američkih kompanija su da-leko veće. Tako je najbolje plaćeni američkišef, 56-godišnji Ričard Ferbank, direktor finan-sijske korporacije „Kepital uan“, koji je prošlegodine zaradio gotovo 250 miliona dolara, štoznači da on za samo šest nedjelja rada zaradikoliko najbolje plaćeni direktor u evropskoj fir-mi za godinu dana. Utješno za evropske direk-tore može biti jedino to što su njihova priman-ja rasla brže nego primanja američkih kolega -za devet procenata, u poređenju sa „samo“ šestodsto u SAD.

Najveća plata u EU 32 miliona USD

Istoričari smatraju da je pogregorijanskom računanjuvremena 16. jul 622. godine,dan kada je Poslanik Muham-med, a.s., sa prvim musliman-ima obavio hidžru – preseljen-je iz Meke u Medinu. Po ovomračunanju vremena, od hidžredo danas prošlo je 1384 (sola-rnih) godina.

1111333388884444 ssssoooo llllaaaarrrrnnnniiiihhhh ggggooooddddiiiinnnnaaaa oooodddd HHHHiiiiddddžžžžrrrreeee

Filmski festival u indijskoj prijestoniciNju Delhiju, koji traje do 27. jula, okupio jeviše od 300 ljudi iz svijeta filma. Festival senajviše bavi brojnim socijalnim i političkimtemama koje drastično mijenjaju Aziju. Sdruge strane, indijska publika će moći davidi i malo više o islamskom svijetu koji sveintenzivnije privlači pažnju svjetske javnos-ti. Ipak, film o kojem se najviše priča na 8.

festivalu azijske kinematografije je "Danas isjutra" - prvi igrani film koji je snimljen uSaudijskoj Arabiji. Njega je režirao Palest-inac Isidor K. Musalem, koji živi u Torontu,a ova, dijelom socijalna drama, dijelom rom-antična komedija, ima i prvu glumicu izSaudijske Arabije. Pored ovog, još devet fil-mova je u Nju Delhiju imalo svoje premi-jere.

Sankt Petersburg - Uvjeren da je mikrofonisključen, američki predsjednik Džordž Buš jeza kratko zaboravio na diplomatski rječnik isvoju frustraciju zbog krize na Bliskom istokuizrazio psovkom. "Ono što je potrebno jeste dase Sirija ubjedi da natjera Hezbolah da prestaneda s...", rekao je Buš u neformalnom razgovorus britanskim premijerom Tonijem Bleromtokom samita lidera G-8 u Sankt Petersburgu.

(Beta)

Advokati bez perika zbog vrućine

Londonskim advokati-ma je dozvoljeno da skinudugačke bijele perike, aizuzetak je učinjen zbogtalasa velike vrućine koji jezahvatio Britaniju. Temper-atura se na jugu i u central-nom dijelu Engleske, pope-la na više od 30 stepeni Ce-lzijusa, pa je advokatimapružena rijetka prilika da sepred sudom pojave bez trad-icionalnih perika. U zoo-loškom vrtu u Česingtonu,u Sariju, uprava je gorilamadijelila džinovske kockeleda i zamrznuto voće iorahe, a dva tigra su dobilagromade zaleđene krvi.

Invazija majmuna u Indoneziji

Stotine izgladnjelih ma-jmuna, koji su napustilišume poslije erupcije indo-nežanskog vulkana Mera-pi, pustoše njive i kuće sel-jaka u toj oblasti. Majmunihranu obično nalaze u šu-mama sjeverno od TelogoPutrija, a hrane ih i turisti.Međutim, pošto je turisti-ma zabranjen pristup u tuoblast, a lava i pepeo su un-ištili drveće, majmuni sudošli u naseljene zone. Sta-novništvo je organizovalopatrole, naoružane štapovi-ma, kako bi spriječili maj-mune da uđu u njihovekuće i prodavnice.

Poljsko Ministarstvo pravde traži nač-in da spriječi izradu nacističkih simbola iuniformi Hitlerovog Trećeg rajha, kojePoljaci masovno izvoze u Njemačku. Po-ljski “mali” privrednici otkrili su izvrstan

biznis, pošto je u Njemačkoj, posebno unjenim istočnim djelovima, potražnja zanacističkim uniformama i simbolima veli-ka, a zakon njihovu izradu i prodaju zabr-anjuje.

Psovka američkog predsjednika

„Danas i sjutra” na Filmskom festivalu u Nju Delhiju

Poljaci prave nacističke uniforme

EELLIIFF

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

ZADNJA STRANA 28islamske novinegazetë islame jul, avgust 2006.EELLIIFF

DDžžeeddddaa

Dugo očekivana rekon-strukcija nekadašnjeg sjedištaIslamske zajednice u Berana-ma, ponate kao Vakufska ku-ća, ili „Kuća na česmama“, za-počela je prije nekoliko dana.Izlivanju novih temelja objek-ta, koji je bio jedno od obilj-ežja ovog grada, prisustvovaoje i reis Islamske zajednice Cr-ne Gore, Rifat ef. Fejzić, kao ibrojni Beranci, bez obzira navjeru i naciju. Ono što je zaje-dničko svima u tom gradu, jes-te želja da Vakufska kuća pon-ovo zablista u nekadašnjemsjaju.

Ideja o obnovi Vakufskekuće rodila se prošle godinekada je u okviru Odbora Isla-mske zajednice formiran i Od-bor za njenu rekonsrukciju.Ideja Odbora je bila da se ku-ća rekonstruiše, ali je procijen-jeno da je zbog dotrajalosti inebrige, kuću nemoguće reko-nstruisati, već da je neophod-na nova izgradnja. Procijenj-eno je da će izgradnja Vakuf-ske kuće koštati 60.000 eura,a kada bude završena imaće

isti izgled kao i kada je sagrađ-ena, ali i nove sadržaje.

Prema riječima Hafiza No-valića, predsjednika Odboraza izgradnju, Odbor se obratioza pomoć lokalnoj samoupr-avi, Vladi Crne Gore i svim op-štinama, a pomoć je već poč-ela da pristiže. Lokalna samo-uprava je finansirala izraduprojektne dokumenacije i osl-obodila plaćanja svih komu-nalnih obaveza. Vlada je upla-tila pomoć od 1.500 eura, apozivu se odazvalo još neko-liko opšina. Pomoć je uplatiloi nekoliko privatnih preduze-ća, pa se očekuje da će izgrad-nja teći bez problema. Poseb-no raduje što su interesovanjeza izgradnju Vakfuske kućepokazali i brojni sugrađanipravoslavne vjeroispovijesti –istakao je Novalić.

Istorija Vakufske kuće bo-gata je i stara gotovo koliko igrad Berane. Prema istorijski-m podacima, Berane su osno-vane 1862. godine. Na tabli,

koja se nalazila na kući, staro-turskim pismom, kao godinaizgradnje upisana je 1300.godina po Hidžri, (1883. godi-na). Prema predanju, kuća jezadužbina Ahmed-paše, koji juje posvetio rano preminulomsinu jedincu. Njena speci-fičnost ogledala se u tome štoje izgrađena u autentičnomstaroislamskom stilu, a kaoposebno, izdvajale su je čes-me, koje su izlazile iz njenih

temelja i iz kojih je do prije 20godina izbijao jaki mlaz vode,koju su Beranci koristili zapiće.

Poziv donatorima

U organizaciji Islamske za-jednice u Beranama pokrenu-ta je aktivnost na obnovi iizgradnji vakufske kuće „Kodčesama“. Objekat predstavljaa rh i t ek t on sko - i s t o r i j sk i

spomenik islamske kulture naovom području i dio našegakulturnog i vjerskog nasljeđa.Zbog stanja u kojem se nalazioi padu sklonom, objekat jeporušen. Na njegovom mjestuje neophodno izgraditi novi ob-jekat „Vakufsku kuću“, sasvim elementima prethodnog istvaranju posebnih sadržajaza formiranje biblioteke i arhi-va, kao i dvije posebne prostor-ije. Budući da će biti otvorenza sve ljude koji iskažu željuda se upoznaju sa tradicijom ikulturom islama na ovim pros-torima i služiće širenju među-sobnog poštovanja i uvažavan-ja, vjerske i svake druge razli-čitosti. Molimo Vas da pomog-nete izgradnju „Vakufskekuće“.

Opredijeljena sredstva možeteuplatiti na žiro račun broj:505-5873-09 kod ATLASMONT BANKEIslamska zajednica Berane,Odbor za rekonstrukcijuvakufske kuće „Kod česama“– Berane

Mehmed-Hanovadžamija uPodgoričkoj tvrđavi

Kako je istaknuto u preth-odnom broju ''Elifa'', Podgori-cu su Osmanlije osvojili u do-ba sultana Mehmeda II el-Fat-iha. Odmah nakon osvajanja,počeli su da grade utvrđenjena ušću Ribnice u Moraču. Toje bilo, sudeći po pismima Iva-na Crnojevića Mletačkoj repu-blici, u vremenu od 1472. do1474. godine. Tada je u tvrđ-avi sagrađena i džamija na imevladajućeg sultana. Službeniciove džamije tretirani su i plać-ani kao članovi posade, to jestuživali su prihode sa timarakoji su im dodjeljivani.

Prema defteru iz 1570.godine, hodža Alija, hatib izPodgorice, imao je čifluk uMalušićima.

Iz turskog popisnog deft-era napisanog 1580. godinevidi se da su službenici džam-ije u podgoričkoj tvrđavi : Sul-

ejman Halifa, imam i hatib,čiji je timar bilo selo Martin-ići, koje mu je donosilo prihodod 2.600 akči, dok je mujezinbio Ejnehan, sin Husejnov, anjegov timar činilo je selo Vre-la sa Kozalovićima, u Vražeg-rmcima, sa prihodom od

1.700 akči.Prema defteru ioz 1582.

godine, imam i hatib bio je M-ustafa, sin Mehmedov, a mu-jezin Muhamed, sin Pazarlijin.Na jednom dokumentu od 1.rebiul-evvela 1085. (5. VI.1647.), kao svjedoci potpisani

su hatib Halil efendija i muje-zin Jusuf efendija. S obziromda su drugi svjedoci vojnici,mišljenja smo da su pomenutadvojica bili službenici tvrđa-vske džamije. Jedan čifluk uzi-mao je i hatib Hasan-hodža,ali ne znamo gdje je on vršiohatibsku dužnost. Izgradnjomnovog dijela podgoričke tvrđ-ave, Stara Varoš ograđena jevisokim bedemima sa šest''tabija'' i troje vrata za zetski,kučki i malisorski put. Timeje Stara tvrđava izgubila na zn-ačaju i postepeno propadala.U njoj je propala i najstarijapodgorička džamija. Danas jojse ni temelji ne prepoznaju.

Dračka džamija

Ova džamija spada međustarije džamije na ovom podr-učju. Nalazila se na lijevoj ob-ali Ribnice, u najstarijem dije-lu Podgorice. Ime je dobila pomjestu Drač, na kome je sagr-ađena. Postoji predanje da suje izgradili skadarski trgovci.Po drugima, ona je zadužbinaskadarskog vezira Bušatlije igrađena je kada i Vezirov most

1187-1775. godine. Ovo bi mo-glo biti tačno, jer su Bušatlije ikasnije brinule o njenom izd-ržavanju. Tako joj je Mustafa-paša odredio stalnu pomoć uiznosu od 200 dinara godišnjeiz njegovih dobara u Skadru.Osim toga, Dračka džamija jeposjedovala jednu kuću sa baš-tom u Staroj Varoši, dva ralaoranice u Donjim Kučima,100,33 dinara (priznanica kodIbrahima Abdovića). Muteve-lija njenoga vakufa bio je Jak-ub Turković.

Po dolasku Crnogoraca,džamija je napuštena. S nje suskidali cigle, krov i drugo, ta-ko da ju je rat zatekao u ruš-evinama. Ostali su joj samo te-melji, pa je zemljište poslijeDrugog svjetskog rata Islam-ska zajednica Podgorice pro-dala za 50.000 dinara, uz oba-vezu da kupac pazi grob Ha-dži Bajrama Drickovića kojise i sada tu nalazi. U neposre-dnoj blizini džamije, naspramsupermarketa, odnosno salo-na namještaja, na Cvijetnombrijegu, postojalo je staromezarje.

BBaajjrroo AAggoovviićć

KKuuććaa nnaa ččeessmmaammaa pprreedd rreennoovviirraannjjeemm

Džamije u Podgorici (II)

UUllaazz uu OOssmmaannaaggiiććaa ddžžaammiijjuu,, SSttaarraa VVaarroošš

U Beranama počela izgradnja „Kuće na česmama“