Muhafazakarlık ve Liberal Düşünce PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN

Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır: Coşkun Can Aktan, “Muhafazakarlık ve Liberal Düşünce”, Köprü Dergisi, Kış/2007, Sayı 97. ss.51-57. SUNUMU HAZIRLAYAN: SELMA BAYSAL

düşünceyi savunur

Muhafazakarlık, "mevcut hukuki durumun muhafazası“ dır. Toplumda geleneksel kurumlara (aile, eğitim,din vs.) saygı

duyulması gerektiğini benimseyen ve bu kurumlarda yapılacak değişikliklerin ya da reformların deformasyonlara

yol açabileceği kaygısını vurgulayan bir doktrindir.

MUHAFAZAKARLIK

Muhafazakar düşüncenin ilk savunucularından biri 18. yüzyıl İngiliz düşünürü Edmund Burke’dir.

Burke'in muhafazakarlık hakkındaki fikirleri “Fransa'daki

Devrim Üzerine Düşünceler” (Reflections on the Revolution in

France) ve “Yeni Whig'lerden Eski Whig'lere Bir Rica” (An Appeal From the New Whigs to the Old)

adlı kitaplarında yer alır.

Muhafazakarlık ve Liberalizm’ in Benzerlikleri:

Muhafazakarlık, anti-rasyonalist bir

düşünceyi savunur. Bu yönüyle, muhafazakarlar; David Hume ve onu

takiben Adam Smith, Frederic Bastiat ve F.A.Von Hayek gibi liberallerden farklı

düşünmezler.

Muhafazakarlık, liberalizm gibi piyasa

ekonomisini savunur. Hür teşebbüs, özel mülkiyet, rekabet, özgürlük gibi temel kurumlar muhafazakarlar tarafından da

savunulmaktadır.

Muhafazakar düşüncede demokrasi ve kanun hakimiyetine inanç söz konusudur. Muhafazakarların demokrasi konusundaki düşünceleri esasen liberallerin görüşleri ile

tezatlık içermez.

Muhafazakarlık ve Liberalizm’in Farklılıkları

MUHAFAZAKARLIK LİBERALİZM

Kural ve kurumların değiştirilmesi konusunda şüphecidir..

Kural ve kurumların değiştirilmesini gerektiğini

savunurlar.

Muhafazakarlık, toplumcu bir doktrindir.

Liberalizm ise bireyci bir doktrindir.

Muhafazakarlık, merkezi bir güç bulunmadan istikrarlı bir

toplumun olamayacağı düşüncesini savunur.

Liberalizm, güçlü bir devletin özgürlükler için ciddi tehlike

olduğunu savunur

Muhafazakarlara göre mülkiyet hakkı, toplumun ihtiyaçları ile

sınırlıdır.

Liberallere göre mülkiyet hakkı, bireyci mülkiyet hakkı teorisine

dayanır.

Muhafazakarların bir çoğunda din ve ahlaka saygı ve bağlılık söz

konusudur.

Liberaller din ve ahlak kurumlarının tamamen bir özgürlük meselesi olduğuna

inanırlar.

1980'li yılların başlarından itibaren Klasik Liberalizm gibi eski Muhafazakar düşünce önem kazanmış ancak günümüz koşullarına uygun olarak değişmeler göstermiştir.

Son on yıl içerisinde Neo-liberalizm ve Neo-muhafazakarlık yeniden doğmuş ve önem kazanmıştır.

Neo-muhafazakar düşüncenin temsilcileri

arasındaki İngiliz düşünürler;

Michael Oakheshott

Roger Scruton

``Kanun Hakimiyeti`` (The Rule of Law)

adlı eseri önem taşır.

``Muhafazakarlığın Anlamı`` (The

Meaning of Conservatism) adlı

eseri önem taşır.

İngiliz düşünürler dışında çağdaş

muhafazakarlığın temsilcileri arasında;

Robert Nisbet

Norroan Podhoretz

Irwing Kristol

Daniel Bell

•ABD'de Eski Muhafazakar düşüncenin önde gelen temsilcisi Russell Kirk olmuştur.

Kirk 1953 yılında “Muhafazakar Görüş” (The Conservative Mind) adlı eserini

yayınlamıştır.

•ABD'de günümüzde özellikle Irwing Kristol muhafazakar düşüncenin en popüler

isimlerinden birisidir. Kristol‘ ın ``Kapitalizme İki Alkış`` (Two Cheers for Capitalism) ve ``Bir Neo-Muhafazakarın

Düşünceleri`` (Reflections of A Neo-Conservative) adlı eserleri önem

taşımaktadır.

Prof.Dr. Coşkun Can Aktan Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi & Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği http://www.sobiad.org Professor Coşkun Can Aktan Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management & Social Sciences Research Society http://www.sobiad.org CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi CAN AKTAN: Social Science Library http://www.canaktan.org CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel http://www.canaktan.net