muhammed furkan kahraman, İsg uzmanı kasım, 2016hata ağacı analizi (fault tree analysis / fta)...
TRANSCRIPT
T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Muhammed Furkan KAHRAMAN, İSG Uzmanı
Kasım, 2016
EMNİYET KEMERİ ≠ SUSTURUCU
Kendini
Gerçekleşt.
Saygınlık
Güvenlik
Fizyolojik İhtiyaçlar
Sevgi/Aidiyet
Maslow`un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
İş Kazaları Piramidi
30 İş Günü Kayıplı Yaralanmalar
3.000 Ramak Kala Kazalar
300.000 Güvensiz (Riskli) Davranışlar
300 Kayıtlı Kaza
1 Ölümcül Kaza
Neden İş Sağlığı ve Güvenliği?
Dünya Türkiye
Her gün;
1 milyon iş kazası
olmakta,
4.932 çalışan işle ilgili
hastalıklar,1.096 çalışan
iş kazası nedeniyle
ölmektedir.
Her gün;
662 kişi iş kazası
geçirmekte,
4 kişi iş kazası
nedeniyle hayatını
kaybetmektedir.
Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSYİH’nın %
3-5’i arasında değişmektedir.
Maliyetler GÖRÜNÜR MALİYETLER:
Katma değer kaybı
Sigortacılık ödemeleri
Tedavi hizmetleri
vb.
GÖRÜNMEYEN MALİYETLER:
İşi bırakma, doktor, araç getirilmesi
ve/veya kazalının taşınması, kaza
mahallinin tekrar çalışır konuma
getirilmesi vb. nedenlerle oluşan
maliyetler
TOPLAM MALİYET:
10.829.113.290 TL
* Görünür Maliyetler ile Görünmeyen Maliyetlerin eşit olduğu varsayılmıştır.
Gerekçeler
89/391 EEC Sayılı AB Direktifi
155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma
Ortamına İlişkin ILO Sözleşmesi
161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin ILO
Sözleşmesi
Avrupa Sosyal Şartı
61. Hükümet Programı
9. Kalkınma Planı 2012 Yılı Programı
6331 sayılı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNU
20/6/2012 TARİHLİ 6331 SAYILI
İşyerlerinde;
• İş sağlığı ve güvenliğinin
sağlanması
• Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının
iyileştirilmesi
İSG Kanunu Amaç
Önleyici Yaklaşım
Tüm çalışanlar kapsamda
İSG profesyoneli görevlendirme
Risk değerlendirmesi yapma
Çalışanlara İSG eğitimi verme
Çalışanlara sağlık gözetimi uygulama
Acil durumlara hazırlık
İSG Kurulu ve Çalışan temsilcisi
Acil hallerde çalışmaktan kaçınma hakkı
Tehlike Sınıfları
İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin İşyeri Tehlike Sınıfları
Tebliği
• Artık ağır ve tehlikeli iş kavramı yoktur.
• SGK Sicil Numarası:
• İşyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır (İşyerinin kuruluş
amacına bakılır. Birden fazla asıl iş varsa tehlike sınıfı
yüksek olan esas alınır.).
Tehlike Sınıfı
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
Tehlike sınıfı
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti
İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri
İş güvenliği uzmanı İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri
Hakkında Yönetmelik
İşyeri hekimi
Diğer sağlık personeli İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki,
Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
Özel Sektörlerde Yürürlük Tarihi (İş Güvenliği Uzmanı & İşyeri Hekimi)
• 50 ve daha fazla çalışanı olanlar 01.01.2013
• 50`den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeliler
01.07.2013
• 50`den az çalışanı olan az tehlikeliler 01.07.2017
Kamu Kurumlarında Yürürlük Tarihi (İş Güvenliği Uzmanı & İşyeri Hekimi)
• 4857 sayılı Kanunun mülga 81. maddesi
kapsamında 50’den fazla çalışanı olanlar 1/1/2013
• Diğer kamu kurum ve kuruluşları 1/7/2017
Kontrol & İzleme Amirlerin denetimi, teftişler
Tehlikeyi
ortadan kaldır Tehlikeyi
kontrol altına al
Riskleri
analiz et
Tehlikeleri
belirle
Talimat & Eğitim İş talimatı, bütün çalışanların
eğitimi
Risk Değerlendirmesi
• İşveren veya işveren vekili
• İşyerindeki İş Güvenliği Uzmanı ile İşyeri Hekimi
• Çalışan temsilcileri
• Destek elemanları
• Bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen, çalışmalar, tehlikeler ve riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar
• Ekibe destek olmak üzere dışarıdan danışmanlık alabilir.
Risk Değerlendirmesi Ekibi
20
• Risk değerlendirmesi dokümanı imzalanıp, işyerinde elektronik ya da
yazılı ortamda saklanır, bir yere gönderilmez.
o İşyeri bilgileri
o Ekibe ilişkin bilgiler
o Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi
o Birim adı
o Kullanılan yöntem
o Tehlike kaynakları, tehlikeler, riskler ve analiz sonuçları
o Kontrol tedbirleri, uygulama tarihi ve yenilenen risk seviyesi
• Normal şartlarda;
o Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir yenilenir.
o Tehlikeli işyerlerinde 4 yılda bir yenilenir.
o Az tehlikeli işyerlerinde 6 yılda bir yenilenir.
Risk Değerlendirmesinin Dokümantasyonu
• Birkaç işyeri aynı yerde ise işverenler koordinasyon
sağlar.
• İş merkezi, iş hanı vb. yerlerde Yönetim koordinasyon
sağlar.
• Asıl işveren-alt işveren ilişkisi varsa her alt işveren
kendisi yapar, asıl işveren koordinasyon sağlar ve
kendi yaptığıyla birleştirir.
• Büyük kaza önleme politika belgesi ve güvenlik
raporundaki risk değerlendirmeleri geçerlidir.
Risk Değerlendirmesinde Özel Durumlar
Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya
hasar verme potansiyelini ifade eder.
Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı
sonuç meydana gelme ihtimalini ifade eder.
1. Bütün farklı işlerle ilgili tehlikeler İmalatta; üretim, montaj, taşıma, depolama ve nakliye,
bina, tesis ve makina bakım ve onarımları, geçici işler (kurulum, yenileştirme vd.)
Şantiyelerde; kurulum, lojistik, kazı işleri, iskele, beton işi, mekanik işler (gaz, su), elektrik işleri, bina içi işler, altyapı işleri, bahçe işleri, şantiye sökümü, ofis işleri
2. Bütün farklı tehlike ve maruziyet türleri Kaza tehlikeleri
Gürültü, titreşim, sıcaklık, radyasyon gibi fiziksel tehlikeler
Kimyasalların yol açtığı havayı kirleten maddeler, cilt maruziyeti gibi tehlikeler
Yük kaldırma, tekrarlayan hareketler gibi nedenlerden kas iskelet sistemine binen baskılar
Taciz, kabadayılık gibi psiko-sosyal stres kaynakları
KİŞİSEL NEDENLER (İNSAN)
(TEHLİKELİ HAREKET)
FİZİKSEL NEDENLER
(TEHLİKELİ DURUM)
İş Motivasyonu
Eksikliği İş Yetersizliği
Temel Motivasyon
Eksikliği
(Çalışma İsteği vb.)
Direkt Motivasyon
Eksikliği
(Memnuniyet vb.)
Fizyolojik Yetenekler
(Bünye, güç, kuvvet vb.)
Zihinsel Yetenekler
(Zeka yeteneği, bilgi,
nitelik vb.)
ÇALIŞMA DURUMU
Çalışma Süresi, istirahat
HİZMET DURUMU
Uygunluk, tecrübe, yetenek
Makine ve Tesisat Ortam ve Çevre
Yönetim
TEHLİKE
KAYNAĞI TEHLİKE RİSK SONUÇ
Yüksekte
çalışma
Güvenlik halatının
olmaması,
Emniyet kemerleri
olmadan çalışma
Denge Kaybı
ya da
Kayma sonucu
düşme
Ölüm ya da
Ağır yaralanma
(Sürekli iş
göremezlik)
TEDBİR
Güvenlik halatı,
paraşütçü tipi
emniyet kemeri
Çalışma Ortamındaki Fiziksel Tehlikeler
FİZİKSEL TEHLİKELER
Gürültü
Aydınlatma
Sıcaklık (Termal Konfor)
Titreşim
Işıma
Soğuk ve Sıcak
Nesneler
RİSK TEHLİKE ETKİ
ŞİDDET RİSKİN
DERECESİ= OLASILIK*ŞİDDET
OLASILIK
KALİTATİF YÖNTEMLER
(MANTIKSAL)
KANTİTATİF YÖNTEMLER
(MATEMATİKSEL)
Başlangıç Tehlike Analizi (Preliminary Hazard Analysis / PHA) IEC 61165
İş Güvenlik Analizi (Job Safety Analysis / JSA) IEC/ISO 15504
Olursa Ne Olur (What If?)
Öncül Risk Analizi – Kontrol Listeleri (Preliminary Risk Analysis-Using Checklists/PRA) Risk Değerlendirme Karar Matrisleri (Risk Assessment Decision Matrix)
• L Tipi Matris
• Çok Değişkenli X Tipi Matris Diyagramı Tehlike ve İşlerlik Çalışmaları (Hazard and Operability Studies / HAZOP) IEC 61508, IEC 61882 Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis / FTA) IEC 61025, IEC 61025 Olası Hata Türleri ve Etki Analizi (Failure Mode and Effects Analysis / FMEA) IEC 60812, IEC 812
Güvenlik Denetimi (Safety Audit)
Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis / ETA) IEC 62308
Neden – Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) IEC 61882
…
• Riskin ortadan kaldırılması o (zararlı kimyasalın kullanılmaması)
• Yerine koyma o (daha az riskli bir makine seçimi)
• Yeniden tasarım o (sürecin ya da makinenin değişikliği)
• Yönetimsel önlemler o (vardiya/iş değişimi)
• Kişisel koruma o (KKD kullanımı)
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (Eski Rize Üniversitesi) 2010
Prof. Dr.
Nazmi Turan
OKUMUŞOĞLU
%20 ≠ 17 kat risk
0 312 296 67 63