2014

5. Maila

Loraki

3/31/2014

Munduko ondare eta kultura ikusgarri eta zoragarriak

MACHU PICCHU TAJ MAHAL

TXINAKO HARRESIA MOAIAK

2

Munduko Ondare eta kultura ikusgarri eta zoragarriak

KULTURAK

EUROPEARRAK

Godoak

Bikingoak

Grezia klasikoa

AFRIKARRAK

Egipto

Egipto I

Egipto II

ASIA

Mongolia

AMERIKA

Inkak

Aztekak

Maiak

Maiak I

ONDAREAK

DORREAK

Empire State

Pisa Dorrea

Eiffel Dorrea

Big Ben

ERAIKIN ETA ONDAKINAK

Amaiurko Gaztelua

Machu Pichu

Eguzki Piramidea

ESTATUAK

Askatasunaren Estatua

Egiptoko Esfinjea

KOBAZULOAK

Zugarramurdiko Kobazuloa

3

KULTURAK

4

KULTURA EUROPEARRAK

GODOAK:

Antzinako Germaniako herri bateko kideak dira godoak. K.a. Igo

mendea Bistularen ertzean kokatu ziran. Ulfilas artzapezpikuak

arianismora erakarri zituen. Godoak bi talde nagusitan banatuta

zeuden: ostrogodoak eta bisigodoak.

Godoen Kultura:

Godoen kulturari gotikoa deitzen zaio. XII-XV mendean idazkera

mota bat erabiltzen zuten non marra biribildunen ordez angeluak

eratzen zituzten marra zuzenak zituena. XIV. Mendearen azken

laurdenean eta XV. Mendearen hasieran gotiko barnean pintura

estiloa eta arkitektura estilo estilizatua eta arkaikosamarra garatu

zen. Pinturan, fresko tenpera eta miniaturetan erabili zen.

Erlijiozko arkitektura n erakutsi zituen, bereziki ezaugarri

nabarmenak. Arkitektura gotikoaren aurkikuntza nagusia

gangaren pisua arintzea eta horri eusteko alboetako horma lodiak

mehetzea izan zen.

Euskal Herriara nahiko berandu eta bi aldetatik sartu zen gotikoa:

alde batetik, zistertarrek Olibako monastegiak) eta, bestetik,

Nafarroako erregeak Frantziatik Gipuzkoa eta Bizkaian gotiko

apalagoa, herrikoagaoa landu zuten(Bilboko Katedrala,

Lekeitioko Santa Maria eta Getariako Salbatore Deunaren Eliza)

5

BIKINGOAK:

Bikingoek estatuak sortu zituzten eta bultzada handia eman zioten

Europako ekonomiari. Merkatariak, gudariak eta piratak ziren.

Bikingoak Europan kokaturik zeuden. Bikingoen kultura

ikaragarri zaharra zen.

Gudari bikain eta krudelak ziren. Espediziotan habiatzen ziren

beraien belaontzietan. Europa osoan beraien beldur ziten.

Bikingoen aurreneko eraso ezaguna Ingalaterrako Portlatnden

aurka izan zen.

Odin eta Thor ziren beraien jainko nagusiak. Bikingoek ondare

kultural handia hutzi ziguten Europa guztian zehar iparraldetik

hasi eta Maltaraino. Ondare kulturak gehienak ordea

Eskandinabian daude.

6

GREZIA KLASIKOA

Antzinako Grezia K.a. 2000. urtearen bukaeran existitu zen.

Grezia (grezieraz elaða, Hellás) Europa hego-ekialdeko estatua

da, Balkanetako penintsularen hegoaldeko muturrean dagoena eta

Europar Batasuneko kidea ere badena. Hainbat uharte ditu

herrialdeak, Kreta guztien artean handiena.

Grezia klasikoaren kulturako aztarna ugarik iraun du gaur egun

arte (Atenas, Delfos, Epidauro, Micenas, Argos, etab.); delako

aztarna horiek eta Greziako museoetan (Museo nazionala,

Iraklion-eko Museoa, Akropolisa, etab.) eta atzerriko hiri

nagusietan gorde diren eskultura eta gauzakiak Greziako kultura

ondare iraunkorraren eta aberatsaren erakusgarri dira.

Grezia modernoaren kulturan aipatzekoak dira zenbait

poeta: Constantine Cavafy, George Seferis (Nobel saria,

1963), Angelos Sikelianos, Odysseus Elytis (Nobel saria,

1979),Yannis Ritsos eta Kretako Nikos Kazantzakis. Musikarien

artean gailendu dira, beste askoren artean, Manos

Hadjidakis eta Mikis Theodorakis. Greziako herri musika oinarri

duten eta nazioarteko polifonia lehiaketetan parte hartzen duten

abesbatza ugari sortu dira. Greziak independentzia lortu zuenetik

bertako arteak Europako mendebaleko ereduak izan ditu oinarri.

Pintore figuratiboetan ospe handikoak dira Iannis

Morilis eta Nikos Engonopulos; margolaritza abstraktua landu

dutenen artean Aléxos Kontópulos eta Iannis Spyrapulos.

Eskultoreetan berriz aipatzekoak dira Vassilakis Takis eta Alex

Mylona.

7

KULTURA AFRIKARRAK

EGIPTOARRAK.

Egiptoarrak egipton k.a 4000urte ingurutik bizi izan ziren.Urte

guztiak pasa ondoren, egiptoarrak egindako eraikin batzuk geratu

dira: piramideak, esfinjeak...eta eraikin geiago ere.Egiptoarrak

errege bat hil egiten zenean, piramide bat eraiki egiten zuten eta

erregea paperarekin lotzen zuten gorputz osoa,gero tunba batean

erregea eta bere urre guztia sartzen zuten eta akautzeko

piramidean sartu egiten zuten. Hori guztia bertze mundu batera

joan behar zutela uste zutelako.

8

EGIPTOARRAK I:

3000 urtez, Niloren ertzetan historiako zibilizazio

ikusgarrienetakoa garatu zen, Farauien Erremua Egiptoarrek

tenplu erraldoiak eta hilobi eraikin ikaragarriak eraiki zituzten,

non faraoiak goraipatzen zituzten. Bertan idazkera sortu zen,

izeneko ideogramak, eta gizateria historiahaurretik atera. Idazteko

sistema garatu zuten, hieratikora pasatuz, ondoren grafia

sinplifikatuz demotikora medikuntza saiakerak idatzi zituztuzten

matematika eta kontakizun mitologiko eta historiko ikaragarriak,

papiroetan idatziak, harrian edota zurean zizelkatuak. Faraoien

aroan, egiptoarren kultura ezaugarriak mantendu zituen, eta

erromatarrprobintzia bihurtu arte Mediterraneo osoan izan zuen

eragina, besteak beste errlijioaren eta arkitekturaren aldetik. Isisen

azken apaizek, File uhartean beren gurtza mantendu zuten 535.

urte arte, Justianokdebekatu zuen arte.

Zenbait inbasio eta okupazioaren ostean, faraoien herria

arabiarren menpe geratu zen 7. mendean Bertako kulturak arabiar

nortasunaren eragin sakona jaso zuen, egun nagusi diren islama

eta arabiera barne. Egipto musulmana Ekialde ertainek egoera

politikoaren baitan kokatzen da, eta Isrraelekiko gatazka

ugarietan. Gainera, herri lan monumental garaikide nagusiak ditu,

batik bat, Suezko kanala eta Asuango urtegia.

9

EGIPTOARRAK III (PIRAMIDEAK)

Egipto aintzinako zibilizazioa Nilo ibaiaren behe arroan geratu

zen. Afrikatik eta Asia mendebaletik etorritako biztanle taldeak

nahasi ziren bertan. Aspaldi-.aspaldiko kultura da. Munduko

hainbat lekuetan daude batez ere handienak Egipton. Monumentu

horiek helburu erlijiosoz edo handikien hilobia izateko eraiki

zituzten; Mesopotamiakoak, Ameriketako gehienak, Indiakoak,

Indotxinakoak... lehenengo sailean sartzen dira, Egiptokoak eta

Ameriketako batzuk bigarrenean.Aspaldiko piramideak dira

batezere egiptokoak. Piramidea bertan ehortzitako faraoiari

eskainitako kapera eta bestelako eraikuntza multzoaren gunea

zen; barrutik hori guztia kareharriz egindako harresi handi batez

inguratua izan ohi zen.

10

ASIAKO KULTURAK

MONGOLIA

XII. urtean Geghis kanek Mongoliako inperioa sortu zuen.

Mongoliako leinu guztiak batuz eta txinako yuan Dinasta XIV.

Urtean ain zuzen Geghis ondorengo Ogodei zen. Agintaria 1234.

Urtean txinatarrei eraso zieneta Txin Dinastia agintegia kendu

zion. Mongoliaren agintegia txinan 1279-1368 bitarteko

urteanizan zen baina, ondorengo urtetanatzera egin behar izan

zuen orduztik orrela geratu da. Mongoliako eskulturak auek izan

dira: Vardarhan, Xinbua, El monasterio de ganda, a la sombra del

árbol bodi… Ondare kultural asko utzi zituzten orietako

batzukkobazuloko marrazkiak izan ziren.

11

AMERIKAKO KULTURAK

KULTURA MAIA:

Nik aukeratu dudan kultura Maia da. Maiak Mexikoko ekialdean

zeuden. 950 eko urtean egidako kultura da. oso oso zaharra da eta

famatua zen. Orain Méxicoren ekialdean ez da kultura hau

esistitzen, orain hutsik dago eta lehen oso kultura politak omen

zen .

Utzi diguten ondare kulturala da Uxmal. Zibilizazioko gune

arkeologiko garrantzitsu bat da. Yukatanen dago

12

MAIAK I

Maia kultura Mexikoko hego ekialdean eta amerikako iparraldean

kokatuta dago.Maia kultura9.mendekoa da. Maiak tikál, palenke,

kopan eta kolakmun eraikinak egin zituzten. Maiak berrogeita lau

hizkuntz ezberdinetan hitzegiten zuten.Maian jainkoak hauexek

dira: zeruko dragoia, euriaren jainkoa, eguzkiaren jainkoa,

artoaren jainkoa, heriotzaren jainkoa, azpimunduaren jainkoa eta

iparrizarraren jainkoa.maian janzkerak hauexek dira:

emakumeak,gona eta mantu batekin janzten zituzten eta

gizonezkoak praka motz antzekoak ziren,jantzi batekin janzten

ziren.

13

INKAK

Inkak Peru, Ecuador, Bolibia eta Chileco parte handi batean bizi

izan ziren. Kultura hau 15.mendekoa da, 1450-1530 urte

ingurukoa. Machu Pichu da kultura honetako herririk

garrantzitsuena. Mendi baten puntan eraiki zuten 2400 metrotara

Espainiarren konkista saihesteko.”Inken hiri galdua” bezala

ezagutzen da, eta 1911.urte arte ezezaguna zen. Arkeologo

Amerikar batek aurkitu zuen.140 etxe daude, denak harrizkoak

eta teilatuak egurra eta lastoarekin egiten zituzten. Iturri asko

zeuden denak kanalen bidez lotuak. Bertan Inka kulturako

enperadore garrantzitsuenetako bat bizi izan zen, Pachacuti

enperadorea. Eraikin garrantzitsuenak ”Eguzkiaren tenplua” eta

”hiru leiho dituen logela” dira. Bertan ”Intuhuatana” eguzkitako

erlogua dago ere.

14

AZTEKAK;

Aztekak edo mexikak (nahuatlez mēxihcah [meː'ʃiʔkaʔ][1]

) XIV.

mendetik aurrera Ipar Amerika hegoaldean izan ziren nahuatl

hizkuntzako hainbat etnia izan ziren. Mexiko-Tenochtitlan sortu

zuten eta XV. mende inguruan Mesoamerikako estatu hedatuena

sortu zuten. Texcoco aintzirako beste gizatalde batzuekin batera,

egungo Mexiko erdialdeko eta hegoaldeko beste gizatalde ugari

menperatu zituzten.

Mexika hitza beraiek erabilitakoa da, Azteka ordea Aztlan

kondairatik eratorria da eta ez zioten beraien buruari horrela

deitzen, nahiz eta Mendebaldeko historiografian erabiliena izan.

Mexiken menpe izandako lurraldeen hedapen handiena, Mexiko-

Tenochtitlango agintariek Cem Anáhuac Tenochca Tlalpan deitua

(Mundua, Tenochca lurraldea).

Egutegi azteka.

15

ONDARE

KULTURALAK

16

DORREAK

EMPIRE STATE BUILDING:

Fitxa teknikoa

Kokalekua: Estatu Batuetan dago, New Yorken, Manhatanen ain

zuzen, 34. Kalean.

Monumentu mota: Etxe orratz bat da.

Aroa: Aro garaikidekoa.

URTEA:Empire State Building. 1930etik 1931ra bitartean eraiki

zuten.

AZALPENA: Munduko eraikuntza handiena izan zen.

Monumentu polit eta ikusgarri horrek lau pareta ditu, laukizuzen

baten forma du, puntan antena bat du eta berez eraikuntza bat da.

Kristalez osatuta dago. Eraikinean sartzeko ate erraldoi bat dago,

bi kristazlez osatua dago.Barruan 102 solairu daude. King Kong

filmeagatik ere ezagutzen zaio.

17

EMPIRE STATE

Kaixo guk Empire Stateri buruz solastuko dugu. Empire State

izugarria da oso handia da, animatzen dugu joatea, baina oso

hurrun dago,eta Estatu Batuetan dago.

Empire State 1930 etik 1931 bitartean eraiki zuten. Garai

batzuetan munduko eraikinik handiena izan zen. Empire State

Estatu Batuetako etxe orratz bat da,34.kaleak gurutzatzenduten

puntuan kokatuta dago. 381m garaiera ditu eta horren barruan 112

solairuz inguratua dago.

Bukatzeko animatzen dugu joatea oso polita da eta arat joaten

barinbazate aprobetxatu beste dorre batzuk ikusten, agur eta beste

bat arte.

18

PISA DORREA

Fitxa teknikoa

Kokalekua:Pisa dorrea Pisa herrian dago.(Italia)

Monumentu mota:Dorrea.

Aroa: Erdi aroa

Urtea:K.a.1173-1172

Azalpena:Pisako dorrea italiako monumento okerra

da.

Monumento zahar eta ikusgarria hau Bonan Pisaek egin zuen.

Zortzi piso ditu eta harriz eginda dago.Harrizko monumento hau

berrigeta hamabost metro ditu, hogei metroko zabalera eta

hamalau mila eta zazpi tona ditu.

19

PISA MONUMENTUA

Hola ,gaur Igone eta nik pisataz izegingo dugu. Pisa oso dorre

ikusgarria da, okertuta bai dago.

Giovani Pisanok egin zuen k.a.1173-1172artean (erdi aroan).Pisa

monumentuaren mota dorre mota da eta Pisa errian dago kokatua

(Italia). Pisako dorrea Italiako monumento okerra da.

Monumento zahar eta ikusgarria hau Bonan Pisaek egin zuen.

Zortzi piso ditu eta harriz eginda dago.Harrizko monumento hau

berrigeta hamabost metro ditu, hogei metroko zabalera eta

hamalau mila eta zazpi tona ditu.

Izugarri gustatuko zitzaidan ikustea eta dirua baduz edo

ahorratzen baduzu joaten al zara .

GU BISITATZEA ANIMATZEN ZAITUZTEGU!!!!!

20

EIFFEL DORREA

Kokalekua: Parisko Martitzen zelaian. Monumentu

Mota:Burdinezko dorre luzea.

Aroa: Aro garaikidea

Urtea:K.a.1887-89.

Azalpena:Eiffel dorrea, Parisko N.E. eraikuntza

garrantsitzuenetarikoa da.320 neurtzen du eta7.341 tonako pisua

dauka.

EIFFEL DORREA:

Eiffel dorrea (frantsesez Tour Eiffel) Gustave Eiffel ingeniari

frantsesak Parisko 1889ko Nazioarteko Erakusketan eraikitako

burdinezko egitura da. 1887 eta 1889 artean eraiki zen, urte

horretako martxoaren 31n inauguratu zelarik.

324 metroko garaiera du eta 10.000 bat tonatako pisua (eraiki

berria zegoenean 7.300 tonako pisua zuen). Berez dorreak 350

metroko garaiera izan behar zuen, baina bizilagunak beldur ziren

harri bakar bat ez zuen eraikin berri hura ez ote zitzaien gainera

etorriko, eta azkenean garaiera gutxitu egin zen 300 metrora

(azkeneko 24 metroak geroago gehitu ziren telebistako antena bat

bertan kokatu zenean).

200 langilek hartu zuten parte eraikuntzan eta 18.038 burdin atal

elkartu behar izan zituzten 2,5 milioi buloi erabiliz.

Garaiko artisten iritziaren kontra eraiki zen, hauek burdinazko

munstrotzat hartu baitzuten. Baina gaur egun dudarik gabe

Frantzia eta Parisko ikur nagusia da. Munduko monumenturik

ikustatuena da.

Animatu eta bisitatu Eiffel Dorrea. Ez zarete damutuko!!

21

22

BIG BEN:

Fitxa teknikoa:

Kokalekua: Londres hain zuzen ere.

Monumentua: Monumento oso handia goian erloju handi

batekin, torre bat da.

Aroa: Aro garaitzailea.

Urtea: 1858. Urtean eraiki zuten dorrea erlojua 1859. Urtean

eraiki zuten.

Azalpena: 2012 an torrean izena aldatzea erabaki zuten Isabelen

dorrea baina azkenean ez zen horrela izan. Torreak 96 metro ditu

eta 8.667 tona pisatzen du.

23

BIG BEN

Big Ben Londres hiri famatuan dago. Britainia handian, hiri

benetan polita benetan zoragarria da 7.500.000 biztale ditu

Londres “Europar batasuneko Hiririk handiena da”. Britaina

handiko hegoaldean dago, hara joaten bazareta badira beste

eraikin ezagun batzuk “Tower birige, Londresko dorrea…”.

Big Ben goitizen bat da, eta honekin ezaguna da Londreseko

“Westmister” jauregia. Alegia Erresuma Batuetako

legebiltzarrerako eraikitakoa. 2012 ko ekainaren 26 an Elizabeth

Tower izena jarri zioten. Aintzinako Westimesteko jauregia 1834

ko urriaren 22 ko gauean izandako sute batek dena suntsitu zuen.

Haren ordez jauregi berri bat eraikitzea erabaki zuten. Diseinuak

Charles Barragak egin zuen, eta diren orretan zegoen sartuta

dorrea. Jauregi berria eraikitzeko artitektoen buru Charles Barry

bazen ere erloju dorrearen diseinua Agust Pagi-Egna jo zuen.

Dorrea “Gothik rival” diseinuan dago diseinatuta, eta 96,3 Metro

ditu. Erloju eta erloju aupegia Agust puginek diseinatu zuen.

Erloju aurpegiak 7 metroko aurpegia duen marko batean

muntatuta dago, eta opazuloko 312 pieza ere daude bertan ipinita.

Bieira bateko egituran antzera. Bieirazko osagaiak kenduta egin

daitezke erlojuaren orratzen ikuspen lanak egiteko. Erloju aren

ingurua urre kolorekoa du.

Benetan esaten dizuet ikustekoa dela, gainera ondoan ibaia dauka

zubi ikusgarri batekin. Big Benen ondoan London eye dago, noria

handi bat da 135 metro ditu eta ikusgarria da 2000 arte handiena

zen Estlla de Nanchaga ideki arte.

24

ERAIKIN ETA ONDAKINAK

AMAIURKO GAZTELUA:

Fitxa teknikoa:

Kokalekua: Baztan udalerriko Amaiur herrian (Nafarroan).

Monumentu mota: gaztelua da.

Aroa:erdi arokoa da.

Urtea: 1191 koa da.

Azalpena: Gaztelu hori orain ez dago baino gaztelua zegoen

tokian monolito bat kokatuta dago eta lau armarri ditu. Duela

gutxi indusketa lanetan gazteluaren elementu berriak aurkitu

dituzte.

25

AMAIURKO GAZTELUA:

Egunon gaur erakutsiko dizuegun monumentua Amaiurko

gaztelua da. Eta gainera hemendik Oso urbil dago, Amaiur herria

oso polita da ni han egon naiz eta izugarria da merezi du Joatea.

Amaiurko gaztelua baztan udalerriko Amiur herrian (nafarroan)

kokatut dago.Monumentua gaztelu bat da.Garaia erdi arokoa

da.1191.urte-an egin zen. Gaztelu hori orain ez dago baino

gaztelua zegoen tokian monolito bat kokatuta dago eta lau armarri

ditu. Duela gutxi indusketa lanetan gazteluaren elementu berriak

aurkitu dituzte.

Bueno hauxe izan da dena animatu eta joan ikustera, eskerrik asko

aiooo!

26

MACHU PICCU

Fitxa teknikoa

Kokalekua:Perun dago. Huayna mendiaren ondoan ain zuzen

ere.

Monumetu mota:Monumentu historikoa da, Inka kulturak egina

eta balio hasko duena.

Aroa:15.mendekoa.

Urtea:1438-1470.

Azalpena: Munduko herririk garrantzitsuenetarikoa da, eta oso

ongi kontserbatua.

Monumentu zaharra eta ikusgarri horrek 140 etxe ditu. Etxeak

harriz eginda daude, eta herri bat da. Mendi batean dago. Machu

Picchura joateko 2430 metro goitu behar dituzu. Bertan

Pachacutet enperadorearen gorputza eta momia batzuena ere

aurkitu zituzten.

27

MACHU PICCHU

Monumentua Machu Picchu da eta Perun dago Hiuana Picchu

mendiaren ondoan hain zuzen ere. Perun mendi oso altuak daude

eskalatzeko bikainak.Jateko oso bazkari ona dago hango

pikanteekin egina,eta baita ere anburgesa handi-

handiak.Berezitasunak,oso altu dagoela eta espainiarren konkista

saiesteko egina dagoela.

Etxe guztiak harrizkoak dira teilatuak bi uretakoak eta egurrez eta

lastoz eginak.Eskailera mailak egiten zituzten eta horietako

bakoitzean baratzak.Ur-kanalak ere egiten zituzten ura toki

batetik bestera garraiatzeko.Monumentua oso zaharra da eta lehen

nola bizi ziren esaten diguna.

Han oso jende listoa bizi zela eta informazio hasko eman

digutela.Baita ere Pachacutet enperadorearen gorputza harrapatu

zutela.Inka inperioaz asko irakatsi digutela eta nik usted ut asko

lagundu digutela.Anima zaitezte Machu Picchura joaten han oso

janari eta paisai politak daudelako eta asko disfrutatuko

duzuelako!!!

Espero dgu gustatu izana eta interesgarria ere izatea.

28

EGUZKI PIRAMIDEA

Fitxa teknikoa

Kokalekua:San juan teotihuacan eta san martin de las piramides

udal herritan dago Mexiko iritik 40km-tara.

Monumentu mota:Piramide bat da.

Aroa:Antzinaroa

Urtea:k.a 200 urtean sortu omen zen.

Azalpena:Garrantzi handiko eraikina da , piramide garaia eta aldi

derean gotorra da , bolumena handiko ,eta eskalera ataletan

banatuta dago,piramidearen gorputz bakoitzaren atal bana , eta

eskaleraren aurrean , herriz ,beste eraikin mailakatu bat du

,plataforma moduko bat.

EGUZKIAREN PIRAMIDEA

Egun on gu Enaut eta Amaia gara. Eguzki piramideaz solastuko

dugu, eguzki piramidea Mexikon dago eta Mexiko hiria Ciudad

universitaria, jauregi nazionala, Mexiko hiriko katedrala, torre

ejecutiva Pemex eta torre mayor eraikinak daude. Mexikotik

Cancun hurbil dago bisitatzera joateko.

Eguzki Piramidea Teotihuacan herrian dago. Munduko

hirugarren piramidetik haundiena da. Aztekak, eguzkia , ilargia

eta unibertsoa jaio ziren tokian dagoela uste dute. Bere neurriak

220, 225 eta 63 m altueraz dira. Hasieran 260 eskailerk zituen,

orain 238 daude. Teotihuacaneko biztanleek eraiki zuten k. a. I

mendeko k.o. VIII eta IV mendeen artean eraiki zen.

Neri asko gustatzen zait eguzki piramidea. Neretzat hagitz

interesgarria da.

29

ESTATUAK

ASKATASUNAREN ESTATUA

Fitxa teknikoa:

Kokalekua:New york hirian dago, Estatu Batuetan kokatuta.

Monumentu mota: Monumentu artistikoa da, eskultura.

Aroa: Aro garaikideko monumentua da.

Urtea: 1886.urteko monumentoa da.

Azalpena: Estatu Batuetako monumento garrantzitsu, ospetsu eta

famatuena da. Monumentu zahar eta ikusgarri horren goiko

aldean, borobil gisako kopa du, eta burnizko korona baita ere.

Monumentu horrek UNESKOren gizategiaren ondare kulturala

da.

30

ASKATASUNAREN ESTATUA

Askatasunaren etatuari buruz solastuko dizuegu.Uste dugu estatu

ikaragarria dela,eta aldiz berean NEW YORK ezagutzeko aukera

izando duzuela.Oso polita da!! Eta beti dago jendez beteta.

Askatasunaren etatua:1886.urtekoa da,Estatu batuetako

garrantsitsuena eta famatuena da.Zahar eta ikusgarri horrek goiko

aldean, borobil gisako kopa du,eta burnizko korona bat ere.

Espero dut nozbait Askatasunaren estatua ikustea eta horrez gahin

NEW YORK ezagutuko duzue.Ikusgarria da!!!

EGIPTOKO ESFINJEA

Fitxa teknikoa:

Izena: Egiptoko Esfinjea izena du.

Kokapea: Egipton, Giza herrian kokatua dago.

Urtea: XXVl. mendean egin zen.

Aroa: Antzin arokoa da.

Monumentu mota: Estatua bat da.

Azalpena: Antzinako garaietan, kolore biziz margotua zegoen:

gorriz gorputza eta aurpegia, eta, burua estaltzen duen nemesa,

marra hori eta urdinekin. Bere neurri nagusiak honako hauek dira:

72 metroko luzera, 20 metroko garaiera eta 14 metroko zabalera.

Egiptoarrek antzinatik gurtzen zuten, bereziki Inperio Berrian.

31

EGIPTOKO ESFINJEA:

Esfinjea Egipton kokatuta. Gainera piramideen ondoan dago. Eta

Nilo handik nahiko urbil dago. Egiptoar kultura oso erakargarria

iruditzen zaigu eta horregatik egin dugu esfinjeari buruzko lan

hau.

Esfingeak, erregetzaren ikur ziren, lehoiaren boterea eta indarra

irudikatzen baitzuten, baita heriotzaren ondoko bizitza ere.

Eskulturazko irudikapenik antzinakoena eta handiena, Gizako

Esfinge Handia da, Gizan dagoena, baina ohikoa zen tenpluetara

zeramaten bideen bi alboetan esfingeak jartzea. Karnakeko

tenpluan, Luxorren, 3 kilometroko bide bat dago, ertz bakoitzean,

ahari burudun 90 esfinge dituena.

Nahiko nuke behi edo behin familiarekin joatea. Gainera Egipton

beste gauza asko daude ikusteko. Hondartza ederrak ere ba omen

ditu.

Animatu zuek ere!

32

KOBAZULOAK

ZUGARRAMURDIKO KOBAZULOAK

Fitxa teknikoa

Kokapena : Nafarroako ekialdean kokatuta dago. Pirineotan

dago.

Monumento mota:Kobazuloa

Urtea: ----

Aroa: Antziñaroa

Azalpena: Zugarramurdiko lezeak Olabidea errekak eginda

daude . Bertan sorginak akelarreak egiten zituzten. 100m luze,

20m zabal eta 30 garai ditu handienak.

Akelarreak arratsero egiten zituzten eta orain San Juan egunean

festa egiten dute ez atzentzeko.

ZUGARRAMURDIKO KOBAK:

Ni 2014 urtarrilaren 10 ean egon nintzen nintzen Zugarramurdiko

Kobetan. Asko gustatu zitzaizkidan eta horregatik egiten dut lan

hau.

Zugarramurdiko kobazuloak Zugarramurdin kokatzen dira. Bertan

akelarreak egiten zituzten. Zugarramurdiko kobak Olabidea

errekak eginak dira harriz eta buztiñez. Bertan akelarreak egiten

zituzten sorginek informazio pila utzi digute kulturari buruz.

Hurrengo aldia Zugarramurdira joango naizena San Inazio

mendira lloango nitzateke. Han inguruetan zentro komertzialak

ere badira. Zuek bagina dudarik egin gabe joango ginen

Zugarramurdiko kobak ikustera.

ESPERO DUGU GUSTATU IZANA!!

33